Το Yorktown δέχεται επίθεση από τα ιαπωνικά αεροπλάνα. Μέρος B : Η Μάχη

Transcript

1 Το Yorktown δέχεται επίθεση από τα ιαπωνικά αεροπλάνα. Μέρος B : Η Μάχη Στο πρώτο µέρος αυτού του άρθρου αναφέραµε τις αντίπαλες δυνάµεις που πήραν µέρος στη ναυµαχία του Midway. Στο παρόν, το δεύτερο, θα αναφέρουµε τα γεγονότα. Εισαγωγικά γίνεται αναφορά στη ναυµαχία της Θάλασσας των Κοραλλιών. Αν και αποτελεί ένα αυτόνοµο γεγονός, εντούτοις συνδέεται στενά µε τις επιχειρήσεις στο Midway. Πάµε λοιπόν να δούµε τι έγινε στον Ειρηνικό πριν 67 χρόνια. Του Ηλία Νταλούµη 102 π À π - À À 2009 ANAXAITI H/INTERCEPTION

2 π ƒπ Το Αkagi φωτογραφηµένο από ένα B5N «Kate» που έχει µόλις απονηωθεί. Midway: Το σηµείο καµπής! ANAXAITI H/INTERCEPTION π À π - À À

3 Σκηνή από την επίθεση που δέχονταν τα αµερικανικά αεροπλανοφόρα και το φράγµα πυρός που αυτά δηµιουργούσαν. M N O L M N O [ Η πρώτη γεύση Με την επίθεση στο Pearl Harbor οι Ιάπωνες ξεχύθηκαν σαν πληµµυρίδα και κατέλαβαν τον µισό Ειρηνικό κι ολόκληρη τη ΝΑ Ασία. Ήταν πια σαφές ότι ο επόµενός τους στόχος ήταν η Αυστραλία. Η Αυστραλία που µπορεί µεν να ήταν τεράστια, ταυτόχρονα όµως ήταν και ανυπεράσπιστη. Και ήσαν ήδη πολύ κοντά της έχοντας καταλάβει την Ινδονησία, που τότε ήταν ολλανδική αποικία, κι ένα µεγάλο µέρος της Νέας Γουινέα. Στα τέλη Απριλίου είναι έτοιµοι να εξαπολύσουν την Επιχείρηση ΜΟ. Πρόκειται για την κωδική ονοµασία της αµφίβιας επιχείρησης για την κατάληψη του Port Moresby. Στην περιοχή βρισκόταν η Task Force 17 του υποναυάρχου Frank J. Fletcher, η Task Force 11 του υποναυάρχου Aubrey Fitch και η Task Force 44 του, επίσης, υποναυάρχου J. G. Crace. Οι δύο πρώτοι ήσαν Αµερικανοί και ο τρίτος Βρετανός. Ο Fletcher επέβαινε του αεροπλανοφόρου Yorktown κι είχε στη δύναµή του 3 καταδροµικά κι 6 αντιτορπιλικά. Ο Fitch ήταν στο Lexington κι είχε 2 καταδροµικά κι 7 αντιτορπιλικά. Τέλος τη δύναµη του Crace αποτελούσαν 2 αυστραλιανά καταδροµικά, 1 αµερικάνικο και 2 αντιτορπιλικά. Επικεφαλής όλων ήταν ο Fletcher. Από την πλευρά των Γιαπωνέζων υπήρχε η ύναµη Κρούσης υπό τον Αντιναύαρχο Takeo Takagi µε τα αεροπλανοφόρα Zyikaku και Shokaku, του Αντιναυάρχου Chuichi Hara, 3 καταδροµικά κι 6 αντιτορπιλικά. Ήταν ακόµα και η ύναµη Κάλυψης του αντιναυάρχου Aritomo Goto µε το µικρό αεροπλανοφόρο Shoho, το υδροπλανοφόρο Kamikawa Maru, 4 καταδροµικά, 3 ελαφρά καταδροµικά και 7 αντιτορπιλικά. Η σύγκρουση έγινε ΒΑ της Αυστραλίας στην περιοχή της Το Yorktown στη δεξαµενή του Pearl Harbor αµέσως µετά τη ναυµαχία στη Θάλασσα των Κοραλλιών. Η επισκευή του ήταν ένα θαύµα µε άµεσο αντίκτυπο στις επιχειρήσεις του Midway. Θάλασσας των Κοραλλιών, από την οποία πήρε και το όνοµά της. Το κύριο µέρος της κράτησε δύο ηµέρες, 7 και 8 Μαΐου του Ήταν η πρώτη ναυµαχία στην ιστορία όπου οι αντίπαλοι στόλοι δεν ήλθαν σε οπτική επαφή µεταξύ τους. Τα αποτελέσµατά της; Οι Αµερικανοί έχασαν: Ένα αεροπλανοφόρο, το Lexington. Ένα αντιτορπιλικό, το Sims. Ένα πετρελαιοφόρο, το Neosho κι 66 αεροπλάνα. Το άλλο αεροπλανοφόρο τους, το Yorktown, έπαθε σοβαρές ζηµιές. Από την πλευρά των Γιαπωνέζων είχαµε τις εξής απώλειες: Βυθίσθηκαν το αεροπλανοφόρο Shoho και το αντιτορπιλικό-οπλιταγωγό Kikutsuki ενώ χάθηκαν και περί τα 80 αεροπλάνα. Ζη- M N O 104 π À π - À À 2009 ANAXAITI H/INTERCEPTION

4 π ƒπ µιές έπαθαν το αεροπλανοφόρο Shokaku, η ναρκοθέτιδα Okinoshima και το αντιτορπιλικό-οπλιταγωγό Yuzuki. Σε τακτικό επίπεδο ήταν µια νίκη, στα σηµεία, για τους Ιάπωνες. Στρατηγικά όµως ήταν µια νίκη των Αµερικανών. Οι Γιαπωνέζοι αναγκάσθηκαν να ανακαλέσουν την Επιχείρηση ΜΟ. Έχασαν έτσι τη δυνατότητα να έχουν «εντός βολής» την Queensland, την ΒΑ δηλαδή Αυστραλία. Μέσα σε έξι µήνες Αµερικανοί Πεζοναύτες στο Midway. είχαν φθάσει στο απώτατο σηµείο της εξάπλωσής τους. Από εδώ κι εµπρός θα υποχωρούν. [ Το µεγάλο µυστικό Αν κάποιος έµπαινε στο ισόγειο και µε χωρίς παράθυρα γραφείο του προϊσταµένου της 14ης Μονάδας Πληροφοριών Μάχης του Ναυτικού, στο Pearl Harbor, θα έχανε κάθε ιδέα για το σύστηµα πληροφοριών του US Navy. Χαρτιά ήσαν σκορπισµένα παντού. Στα τραπέζια, στο πάτωµα και στο κρεβάτι εκστρατείας που υπήρχε σε µια γωνιά. Όµως τη µεγαλύτερη έκπληξη σίγουρα θα την ένιωθε µόλις έβλεπε τον ίδιο τον προϊστάµενο που κυκλοφορούσε µε µια κόκκινη ζακέτα και µαλακές παντόφλες Όµως ο πλωτάρχης Joseph Rochefort, έτσι λεγόταν, ήταν µια ιδιοφυΐα στην κρυπτανάλυση. Ήταν ένας από αυτούς που είχαν καταφέρει να «σπάσουν» τον JN-25, τον κώδικα κρυπτογράφησης του Ιαπωνικού Ναυτικού! Ήταν αυτός που είχε «διαβάσει» τα σήµατα των Γιαπωνέζων και είχε πει ότι η Επιχείρηση ΜΟ, αφορούσε την απόβαση στο Port Moresby. Ο ιοικητής του Στόλου του Ειρηνικού ναύαρχος Chester William Nimitz, τον εµπιστευόταν απολύτως. εν είχε προλάβει να τελειώσουν καλά-καλά οι επιχειρήσεις στη Θάλασσα των Κοραλλιών και ο Rochefort είχε αρχίσει να ξεκαθαρίζει πως µια άλλη, πολύ µεγάλη, επιχείρηση του ιαπωνικού ναυτικού επρόκειτο να εκδηλωθεί σύντοµα. Σύµφωνα µε τα σήµατα ο επόµενος Βοµβαρδισµένες δεξαµενές καυσίµων φλέγονται στο Sand Island του Midway. ANAXAITI H/INTERCEPTION π À π - À À

5 αντικειµενικός σκοπός αναφερόταν ως AF. Ο Rochefort πίστευε ότι κάτω από αυτόν τον κωδικό κρυβόταν το Midway. Όµως οι προϊστάµενοί του δεν πείθονταν. Θεωρούσαν ως πιθανότερους στόχους την Αλάσκα ή ακόµα και τα παράλια της Καλιφόρνια. Τους πρότεινε λοιπόν κάτι απλό αλλά αρκετά επικίνδυνο. Να στείλουν από τη Midway ένα «ανοικτό» σήµα και να αναφέρουν ότι χάλασε ο αφαλατωτής του νησιού. Ο κίνδυνος έγκειτο µήπως οι Γιαπωνέζοι υποπτευόντουσαν ότι οι Αµερικανοί είχαν σπάσει τους κώδικές τους. Το θέµα το έλυσε ο ίδιος ο Nimitz που συµφώνησε µε τον Rochefort. ύο ηµέρες αργότερα στο Pearl Harbor «έπιαναν» ένα γιαπωνέζικο σήµα που ανέφερε ότι το AF είχε πρόβληµα µε το πόσιµο νερό! Τι ήταν όµως η Midway κι είχε τόση σηµασία για τους δύο αντιπάλους; Πρόκειται για µια ατόλη που βρίσκεται στη µέση του πουθενά ή για την ακρίβεια 1,360 µίλια Β της Χαβάη. Το αεροδρόµιο στο Eastern Island, η ναυτική της βάση, οι αποθήκες καυσίµων και πυροµαχικών, οι στρατώνες, ο σταθµός ασυρµάτου και προπαντός η θέση της την έκαναν ένα στόχο πρώτης προτεραιότητας. Αυτήν ακριβώς τη σκέψη είχε κάνει και ο ναύαρχος Isoroku Yamamoto, ο αρχηγός ολόκληρου του ιαπωνικού στόλου. Έχοντας ζήσει στις ΗΠΑ γνώριζε καλά τις δυνατότητες εκείνης της χώρας. Το ίδιο καλά όµως γνώριζε και τις αδυναµίες της δικής του. Πίστευε λοιπόν ακράδαντα ότι για να µπορέσει η Ιαπωνία να καταβάλλει τις ΗΠΑ, έπρεπε τα ταχύτερο δυνατόν να καταστρέψει τις ναυτικές της δυνάµεις. Σ αυτό απέβλεπε µε την επίθεση στο Pearl Harbor. Όµως εκεί δεν έπαθαν τίποτα τα αµερικανικά αεροπλανοφόρα κι εποµένως η ισορροπία στον Ειρηνικό µπορεί να είχε µεταβληθεί αλλά δεν είχε ανατραπεί. Η ναυ- µαχία στη Θάλασσα των Κοραλλιών έδειξε όχι µόνον αυτό αλλά κι ότι οι ΗΠΑ είχαν αρχίσει να ανακτούν δύναµη. Η ανάγκη λοιπόν για τη µεγάλη σύγκρουση που θα οδηγούσε στην καταστροφή του αµερικανικού στόλου ήταν άµεση. Έτσι µπήκαν σε εφαρµογή τα σχέδια για την κατάληψη του Midway. Αν τα σχέδια αυτά πετύχαιναν, το Αυτοκρατορικό Ναυτικό όχι µόνο θα είχε στην κατοχή του ένα αβύθιστο αεροπλανοφόρο στη µέση του Ειρηνικού, αλλά και θα είχε εξαφανίσει τον αντίπαλο στόλο. Η κατάληψη του συγκροτήµατος της Χαβάη θα ήταν πια παιχνιδάκι, ενώ οι δυτικές ακτές των ΗΠΑ θα ήσαν στο έλεός του. Η ιδέα του σχεδίου ήταν αρκετά απλή. Οι κύριες δυνάµεις θα κτυπούσαν στη Midway µε σκοπό να εξουθενώσουν την άµυνά του, να ανοίξουν τον δρόµο στις αποβατικές δυνάµεις αλλά και να παρασύρουν τα αµερικανικά αεροπλανοφόρα στην αποφασιστική σύγκρουση. Πίστευαν ότι τα 7 µεγάλα και 4 µικρότερα ιαπωνικά αεροπλανοφόρα είχαν να αντιµετωπίσουν µόνο 2 αµερικανικά. Τα θωρηκτά ήσαν χωρίς αντίπαλο αφού όλα τα αµερικανικά είχαν πάθει ζηµιές στο Pearl Harbor κι επισκευάζονταν στις δυτικές ακτές των ΗΠΑ. Ιαπωνική υπεροχή υπήρχε επίσης στα καταδροµικά και τα αντιτορπιλικά. Στα υποβρύχια µόνο οι αριθµοί ήσαν περίπου ίσοι. Μάλιστα για να παραπλανήσουν τους Αµερικανούς, 24 ώρες πριν την επίθεση στη Midway, θα εκδηλωνόταν επίθεση στα νησιά Aleutians, στον Β. Ειρηνικό. Αυτό θα ανάγκαζε τους Αµερικανούς να διαιρέσουν τις δυνά- µεις τους και κατά συνέπεια να τις αδυνατίσουν ακόµα περισσότερο. Ήταν ένα καλό σχέδιο που είχε όµως δύο µειονεκτήµατα. Το ένα ήταν ότι η εφαρµογή του έγινε κατά έναν εντελώς περιπεπλεγµένο, συνήθη όµως στους Γιαπωνέζους, τρόπο. Το δεύτερο, και σηµαντικότερο, ήταν ότι η Επιχείρηση ΜΙ, όπως είχε ονοµασθεί, ήταν γνωστή στον Nimitz µε κάθε της λεπτοµέρεια. Ο Rochefort είχε φροντίσει σχετικώς Στις 2 Μαΐου επισκέφθηκε τη Midway ο Nimitz µαζί µε τον διοικητή της αντιπλοίαρχο Cyril T. Simard και τον επικεφαλής των πεζοναυτών αντισυνταγµατάρχη Harold Shannon, πήγε παντού κι επιθεώρησε τα πάντα. εν τους είπε τίποτα απ όσα γνώριζε. Όταν γύρισε στο Pearl Harbor, τους έστειλε ότι του είχαν ζητήσει για την άµυνα της ατόλης, την προαγωγή τους σε πλοίαρχο και συνταγµατάρχη, αντίστοιχα, κι ένα γράµµα που τους πληροφορούσε ότι θα δεχθούν ιαπωνική επίθεση από τις 28 Μαΐου και µετά. Κατά τα άλλα προσπαθούσε και ο ίδιος να µαζέψει όσες δυνά- µεις µπορούσε. Στη διάθεσή του είχε µόνο δύο αεροπλανοφόρα. Το Enterprise και το Hornet. Το Saratoga έκανε επισκευές στο Seattle. Το Yorktown µόλις και κατάφερε να φτάσει στις 27 Μαΐου στο Pearl Harbor. Οι ζηµιές που είχε πάθει στη Θάλασσα των Κοραλλιών ήταν σοβαρές και χρειαζόταν επισκευές που θα κρατούσαν περί τις 90 ηµέρες. Οι εργαζόµενοι όµως στις δεξαµενές έκαναν το θαύµα τους. Το Yorktown επισκευάστηκε, πρόχειρα βέβαια αλλά οπωσδήποτε έγινε ικανό για µάχη, µέσα σε τρεις ηµέρες! Η αεροπορική του πτέρυγα είχε κι αυτή απο- Ο σηµαιοφόρος George Henry Gay (δεξιά) ο µόνος που επέζησε από τους ιπταµένους του VT-8 Hornet, µπροστά από ένα Devastator. Ένα Douglas TBD-1 Devastator του VT-8, απονηώνεται από το Hornet. 106 π À π - À À 2009 ANAXAITI H/INTERCEPTION

6 π ƒπ Το µοναδικό, από τα έξι, Avenger που κατάφερε να επιστρέψει στο Midway. δεκατισθεί. Τελικά δηµιουργήθηκε µια, πιο ισχυρή, από τις µοίρες VF-3, VB-3, VS-5 και VT-5. Όλες τους είχαν έµπειρους πιλότους. Μια σηµαντική ενίσχυση ολόκληρης της αεροπορικής δύναµης ήταν το ότι την θέση των F4F-3 είχαν πάρει τα F4F-4. Τα νεώτερα µοντέλα του Wildcat υπερείχαν σε δύο σηµεία. Είχαν αναδιπλούµενα φτερά και έφεραν έξι αντί τέσσερα πολυβόλα της 0.5in. Αυτό σήµαινε ότι υπήρχε µια αύξηση στην ισχύ του πυρός κατά 50% αλλά και στον αριθµό που µπορούσε να µεταφέρει κάθε αεροπλανοφόρο, αφού έπιαναν λιγότερο χώρο στα κάτω καταστρώµατα. [ Στην απεραντοσύνη της θάλασσας Όµως ο Nimitz αντιµετώπιζε κι ένα σοβαρό πρόβληµα. Ο επικεφαλής της Task Force 16, υποναύαρχος William F. Halsey, είχε µπει στο νοσοκοµείο. Η ένταση και το άγχος των τελευταίων µηνών του είχε προκαλέσει δερµατίτιδα σ όλο του το σώµα. Ως αντικαταστάτη του πρότεινε στον Nimitz τον επικεφαλής της δύναµης κάλυψής του, τον υποναύαρχο Raymond A. Spruance. Μπορεί να µην είχε πείρα από αεροπλανοφόρα αλλά ο Halsey τον εκτιµούσε για τον τρόπο δράσης του. Ο Nimitz δέχθηκε κι έτσι ο Spruance ανέλαβε την TF16, επιβιβάσθηκε στο Enterprise και απέπλευσε από το Pearl Harbor στις 28 Μαΐου. Ακολούθησε, στις 30, ο Fletcher µε το Yorktown και την TF17. Οι δύο δυνάµεις συναντήθηκαν στις 2 Ιουνίου, µόλις είχε αρχίσει να βραδιάζει, 400 µίλια ΒΑ της Midway. Επικεφαλής ανέλαβε ο Flecher όντας αρχαιότερος. Έπλεαν στην περιοχή περιµένοντας τους Γιαπωνέζους, που κατευθύνονταν προς τον αντικει- µενικό τους σκοπό. ANAXAITI H/INTERCEPTION π À π - À À

7 Σχηµατισµός Dauntless, µετά τη µάχη του Midway.(φωτ.LIFE) Όπως είπαµε η εκτέλεση του σχεδίου της επιχείρησης ΜΙ ήταν µάλλον πολύπλοκη. Τα ιαπωνικά πλοία αποπλεύσανε από διαφορετικά σηµεία διαφορετικές ηµεροµηνίες. Τα οπλιταγωγά αναχώρησαν, από τη Yokosuka και το Kure, στις 20 για τη Saipan απ όπου θα κατευθυνόταν προς τη Midway. Ακολούθησαν στις 27 τα πλοία που είχε υπό τις διαταγές του ο Nagumo δηλαδή τα αεροπλανοφόρα και η συνοδεία τους. Την εποµένη έφυγαν από τη Β. Ιαπωνία και οι δυνάµεις που θα έκαναν την επίθεση στα Aleutians. Στις 29 ήταν η σειρά των πλοίων της δύναµης εισβολής στη Midway, του Kondo. Τελευταία έφυγε, πάντα στις 29, η κυρία δύναµη υπό τον ίδιο τον Yamamoto. Το ταξίδι δεν ήταν και τόσο οµαλό. Στις 2 Ιουνίου τα πλοία του Nagumo έπεσαν σε πυκνή οµίχλη. Τόσο πυκνή που δε µπορούσαν να ανταλλάξουν σήµατα ούτε και µε τον οπτικό τηλέγραφο. Για να δώσει την εντολή αλλαγής πορείας προς τη Midway, αναγκάσθηκε να σπάσει τη σιγή ασυρµάτου και να χρησιµοποιήσει έναν πολύ χαµηλής συχνότητας ασύρµατο που υπήρχε στο Akagi. Το σήµα αυτό ακούσθηκε και στο Yamato. Ήταν το µόνο στοιχείο που είχε ο Yamamoto ότι η εξέλιξη των πραγµάτων ήταν σύµφωνα µε το πρόγραµµα. Αλλά η οµίχλη δεν ήταν το µόνο πρόβληµα που συνάντησαν οι Γιαπωνέζοι. Μια αεράκατος Kawanishi H8K Emily, ήταν να κάνει µια αναγνωριστική πτήση στο Pearl Harbor, για να δει αν 4 Ιουνίου 1942, 08.00: Το Hiryou δέχεται επίθεση από B π À π - À À 2009 ANAXAITI H/INTERCEPTION

8 π ƒπ ήταν εκεί ο αµερικανικός στόλος. Θα ανεφοδιαζόταν στους αµ- µοϋφάλους French Frigate από υποβρύχια. Όταν όµως έφτασαν αυτά εκεί βρήκαν στην περιοχή να περιπολεί ένα αµερικανικό αντιτορπιλικό. Επικοινώνησαν µε το Τόκιο κι αυτό ακύρωσε την πτήση. Η τρίτη ατυχία ήταν ότι όταν οι δύο οµάδες υποβρυχίων που είχαν ως αποστολή να περιπολούν µεταξύ Pearl Harbor και Midway, ώστε να δουν τα αµερικανικά πλοία, έφτασαν στην προκαθορισµένη περιοχή και δεν είδαν τίποτα. Ο Flecher µε τα πλοία του είχε ήδη περάσει. Παρά την έλλειψη των πληροφοριών για τις κινήσεις του αντιπάλου οι Γιαπωνέζοι προχωρούσαν κανονικά στην εκτέλεση της Επιχείρησης ΜΙ. Αν όµως αυτοί ταξίδευαν στα τυφλά, δε συνέβαινε το ίδιο και µε τον Nimitz. Γνωρίζοντας καλά τα σχέδια του αντιπάλου δεν έδωσε καµία σηµασία στην επίθεση που εκδηλώθηκε νωρίς το πρωί της 3ης Ιουνίου στο Dutch Harbor των Aleutians. Στην περιοχή είχε στείλει τον υποναύαρχο Robert Theobald µε 5 καταδροµικά, 9 αντιτορπιλικά κι 6 υποβρύχια. Την αεροπορική κάλυψη είχε αναλάβει η USAAF. Οι δυνάµεις αυτές ήσαν οπωσδήποτε ανεπαρκείς αλλά τον Nimitz τον ενδιέφερε η Midway και τίποτα άλλο. Ένα Douglas TBD-1 Devastator του VT-6 έχει µόλις αφήσει την τορπίλη του, σε άσκηση το Την ίδια λοιπόν ηµέρα, στις 3 Ιουνίου, στις το πρωί, αποθαλασσώθηκαν κι απογειώθηκαν από τη Midway 23 συνολικά Consolidated PBY-5 και PBY-5A Catalina. Αποστολή µία και µοναδική: να βρουν τον επερχόµενο ιαπωνικό στόλο. Θα έψαχναν σε ένα τόξο που είχε ακτίνα 700 µίλια. Ήταν λίγο µετά τις όταν ένα από αυτά µε χειριστή το σηµαιοφόρο Jewell Reid είδε πλοία κάτω του. Αµέσως ειδοποίησε τη Midway, ενώ συνέχισε να τα παρακολουθεί. Αν και ο Nimitz, στον οποίον έφθαναν όλες οι πληροφορίες αµέσως, κατάλαβε ότι αυτή δεν ήταν η κυρία δύναµη αλλά δύναµη εισβολής υπό τον Kondo, έδωσε εντολή να τα προσβάλουν. Στις απογειώθηκαν από τη Midway 9 Boeing B-17E Flying Fortress φορτωµένα µε 4 βόµβες των 600lb το καθένα. Τα B-17E πετούσαν, σε 3 σχηµατισµούς V, από τα 12,000ft (3,658m) ως τα 8,000ft (2,438m). Βρήκαν τα πλοία και τους επιτέθηκαν. Αν και όταν γύρισαν στο Midway πίστευαν ότι είχαν πλήξει ένα καταδροµικό κι ένα οπλιταγωγό, στην πραγµατικότητα είχαν πετύχει µόνο θάλασσα. Το ίδιο βράδυ 4 PBY-5A Catalina, του VP-44, απογειώθηκαν από τη Midway. Είχαν φτάσει εκεί το απόγεµα, µετά από 10 ώρες πτήση, προερχόµενα από το Pearl Harbor. Έφεραν µια τορπίλη των 21in το καθένα και τα πληρώµατά τους ήσαν όλοι εθελοντές. Σκοπός τους να κάνουν νυκτερινή επίθεση µε τορπίλες κατά των ιαπωνικών πλοίων. Όµως τα Catalina δεν ήσαν κατάλληλα για κάτι τέτοιο. Ούτε και τα πληρώµατα τους είχαν την ανάλογη εκπαίδευση. Βρήκαν όµως τη δύναµη του Kondo και της επιτέθηκαν. Κατάφεραν και χτύπησαν ένα πετρελαιοφόρο, το Akebono Maru, στο οποίο προξένησαν ελαφρές µόνο ζηµιές που δεν το έβγαλαν από τον σχηµατισµό. Πήραν λοιπόν τον δρόµο της επιστροφής. Είχε ξηµερώσει πια η 4η Ιουνίου όταν επικοινώνησαν µε τον πύργο του αεροδροµίου της Midway και ζήτησαν άδεια προσγείωσης. Τότε αυτός τους πληροφόρησε ότι η ατόλη δεχόταν αεροπορική επίθεση. Το απόγεµα της 3ης Ιουνίου τα πλοία του Fletcher ήσαν 345 µίλια ΑΒΑ της Midway και 460 ανατολικά από αυτά του Nagumo. Το πρωί της 4ης η µεταξύ τους απόσταση ήταν µόνο 248 µίλια. Όµως ο καθένας από τους δύο ναυάρχους αγνοούσε τη θέση Το πλήρωµα εγκαταλείπει το Yorktown. εξιά το αντιτορπιλικό Hamman που λίγο µετά θα βυθιστεί κι αυτό, χτυπηµένο από ιαπωνική τορπίλη. ANAXAITI H/INTERCEPTION π À π - À À

9 του άλλου. Στις απονηώθηκαν από τα ιαπωνικά αεροπλανοφόρα 36 Aichi D3A1 Val, 36 Nakajima B5N2 Kate. Ήσαν φορτωµένα µε βόµβες και ως συνοδεία είχαν 36 Mitsubishi A6M2 Zero. Στόχος τους η Midway. Την ίδια περίπου ο Fletcher, από το Yorktown, έστειλε 10 SBD-3 Dauntless να ψάξουν για τα ιαπωνικά αεροπλανοφόρα. Αλλά και από τη Midway είχαµε αντίστοιχες κινήσεις. Από εκεί σηκώθηκαν 17 Catalina και 17 B-17E Flying Fortress. Αυτά τα τελευταία όχι µόνο για να ερευνήσουν τον ωκεανό αλλά και για να µην βρεθούν στο έδαφος σε περίπτωση επίθεσης. Σχεδόν ταυτόχρονα µε τα αεροπλάνα του πρώτου κύµατος, απονηώθηκαν και 5 άλλα αεροσκάφη από τα ιαπωνικά πλοία, ήσαν 2 Nakajima B5N2 Kate από το Akagi και το Kaga, 2 Aichi E13A1 Jake από το Chikuma κι 1 Mitsubishi F1M2 Pete από το Haruna. 2 ακόµα Aichi E13A1 Jake που έπρεπε να απονηωθούν από το Tone, καθυστέρησαν. Παρουσίαζε προβλήµατα ο καταπέλτης του πλοίου. Τελικά έφυγαν µετά από 30 λεπτά. Αποστολή όλων ήταν να ψάξουν για τον κύριο αντικειµενικό σκοπό: Τα αµερικανικά αεροπλανοφόρα. Στις έφτασε στον Fletcher µια αναφορά από ένα Catalina. Είχαν βρει τα αεροπλανοφόρα του Nagumo. Στις νέα αναφορά έδινε περισσότερα στοιχεία τους: 207 µίλια Ν από τον Fletcher υπήρχαν 2 ιαπωνικά αεροπλανοφόρα. Λίγο πιο πριν, στις 05.53, το ραντάρ της Midway είχε «πιάσει» τα ιαπωνικά αεροπλάνα που πλησίαζαν. Σήµανε αµέσως συναγερµός κι ότι µπορούσε να πετάξει, ακόµα και τα θαλασσοπούλια της ατόλης, βρέθηκε στον αέρα. Τα 21 F-2A-3 Buffalo και τα 7 F4F-3 Wildcat του VMF-221 αναχαίτισαν τα επερχόµενα ιαπωνικά 25 µίλια Β της Midway. Αν και λιγότερα και σαφώς υποδεέστερα από τα Zero, πολέµησαν πολύ καλά. Κατέρριψαν 2 Kate, 2 Zero κι 1 Val. Από αυτά χάθηκαν 13 Buffalo και 2 Wildcat. Από τα υπόλοιπα που µπόρεσαν να προσγειωθούν στη Midway, µόνο 2 από κάθε τύπο ήσαν σε θέση να ξαναπετάξουν. Η προσβολή κράτησε 20 περίπου λεπτά. Οι ζηµιές που προκάλεσαν ο βοµβαρδισµός και οι πολυβολισµοί ήσαν αρκετές όχι όµως και τόσο σηµαντικές ώστε να εξουδετερώσουν κάθε δυνατότητα αντίστασης της ατόλης. Έτσι ο επικεφαλής του πρώτου κύµατος, Υποπλοίαρχος Joichi Tomonaga, τηλεγραφούσε στον Nagumo: «Ανάγκη για δεύτερη επίθεση. Ώρα 07.00». Ας περάσουµε τώρα στα αµερικανικά πλοία για να δούµε τι γινόταν σ αυτά. Μόλις ο Fletcher πήρε το µήνυµα µε τη θέση των ιαπωνικών αεροπλανοφόρων, έδωσε εντολή στον Spruance να Το Yorktown έχει πάρει µεγάλη κλίση και το πλήρωµα ετοιµάζεται να το εγκαταλείψει. (φωτ. LIFE). Μια µοναδική φωτογραφία. Οι ιπτάµενοι του VT-8 στο κατάστρωµα του Hornet. Από αριστερά (όρθιοι): Owens, Fayle, Waldron (διοικητής VT-8), R.A. Moore, J.M. Moore, Evans, Teats, Cambell, (καθιστοί): Ellison, Kenyon, Gray, Gay (µοναδικός επιζήσας), Woodson, Creamer και Miles.

10 π ƒπ εξαπολύσει την επίθεση µε τα αεροπλάνα της TF17. Η TF16 θα ακολουθούσε µόλις επέστρεφαν τα Dauntless στο Yorktown. Ο επιστολέας του Spruance, πλοίαρχος M.R. Browning, υπολόγισε ώστε τα αµερικανικά αεροπλάνα να βρουν τα ιαπωνικά αεροπλανοφόρα την ώρα που θα ανεφοδιάζονταν πάνω σ αυτά τα αεροπλάνα που είχαν γυρίσει από τον βοµβαρδισµό της Midway. Έτσι λοιπόν στις άρχισαν οι απονηώσεις από το Hornet και το Enterprise. Συνολικά σηκώθηκαν 68 Douglas SBD-3 Dauntless, 29 Douglas TBD-1 Devastator και 20 Grumman F4F-4 Wildcat, µε προορισµό τον εχθρικό στόλο. Άλλα 34 Wildcat και 8 Dauntless έµειναν να περιπολούν για αντιαεροπορική και ανθυποβρυχιακή προστασία. Στις βρέθηκαν πάνω από τα πλοία του Nagumo τα 4 Martin Β-26 Marauder και τα 6 Grumman TBF-1 Avenger από τη Midway. Όλα έφεραν τορπίλες, καµία όµως δεν βρήκε τον στόχο της. Μόνο 2 Marauder κι 1 Avenger, κυριολεκτικά διάτρητο, κατάφεραν να γυρίσουν πίσω. Η επίθεση αυτή σε συνδυασµό µε το τηλεγράφηµα του Tomonaga και την έλλειψη οποιασδήποτε αναφοράς από τα αναγνωριστικά υδροπλάνα, έπεισε τον Nagumo να διατάξει την αλλαγή οπλισµού στα Kate που είχε κρατήσει ως εφεδρεία. Οι τορπίλες που είχαν αυτά κατάφεραν, κι αυτά, τίποτα. Η αστοχία των αµερικανών επαναλήφθηκε και µε τα υπόλοιπα αεροπλάνα του VMSB-241, τα 11 Vought SB2U-3 Vindicator, που επιτέθηκαν στις Εντωµεταξύ η ώρα ήταν πια και είχαν αρχίσει να επιστρέφουν τα αεροπλάνα που είχαν προσβάλει τη Midway. Τότε ο Nagumo πήρε τη µεγάλη απόφαση: Θα περισυνέλεγε τα αεροπλάνα που επέστρεφαν. Θα εξοπλίζονταν και ανεφοδιάζονταν. Έτσι µαζί µε τα αεροπλάνα που είχε κρατήσει σε εφεδρεία, κι είχαν αρχίσει να τους ξαναβάζουν τορπίλες στη θέση των βοµβών, θα κτυπούσαν τα αµερικανικά πλοία. Εντωµεταξύ και στην πλευρά των αµερικανών επικρατούσε ένα µικρό χάος. εν ήταν µόνο η αδυναµία των αεροπλάνων της Midway να επιφέρουν ένα πλήγµα κατά του ιαπωνικού στόλου. Τα αεροπλάνα που είχαν απονηωθεί από το Hornet και το Enterprise κατευθύνονταν προς τα ιαπωνικά πλοία χωρίς συντονισµό µεταξύ των µοιρών. Τα 35 Dauntless από το Hornet δεν βρήκαν παρά µόνο άδεια θάλασσα στο σηµείο που υπέθεταν ότι θα ήσαν οι Γιαπωνέζοι, έτσι πήραν κατεύθυνση προς τη Midway. Τα 10 Wildcat που τα συνόδευαν, ακολούθησαν αλλά τους τελείωσαν τα καύσιµα κι αναγκάσθηκαν να προσθαλασσωθούν. Τελικά από αυτά τα Dauntless 22 κατάφεραν και γύρισαν Το Hiryou φλέγεται. Σε λίγο θα βυθιστεί. έπρεπε να κατέβουν και στη θέση τους να µπουν βόµβες. Στις το Νο2 Jake από το Tone, ανέφερε ότι είδε τον εχθρικό στόλο. Επειδή δεν έλεγε τίποτα για αεροπλανοφόρα ο Nagumo ζήτησε επιβεβαίωση. Το Jake παρακολούθησε τα αµερικανικά πλοία κι ανέφερε την ύπαρξη 5 καταδροµικών και 5 αντιτορπιλικών. Μόνο στις 08.20, µια ώρα σχεδόν µετά την πρώτη του αναφορά, διέκρινε ότι ανάµεσα στα εχθρικά πλοία που παρακολουθούσε, υπήρχε κι ένα αεροπλανοφόρο. Όµως αυτό δεν ήταν το µόνο πρόβληµα που αντιµετώπιζε ο Ιάπωνας ναύαρχος εκείνη την ώρα. Ήταν όταν 16 Dauntless του VMSB-241, από τη Midway, επιτέθηκαν στο Hiryu. Οι περισσότεροι από τους πιλότους δεν ήσαν καθόλου έµπειροι. Για την ακρίβεια δεν είχαν εκτελέσει ποτέ κάθετη εφόρµηση. Αρκέσθηκαν λοιπόν σε βοµβαρδισµό από µικρή γωνία προσβολής και δεν σηµείωσαν καµία επιτυχία. Την ώρα που τελείωναν τα Dauntless εµφανίσθηκαν ψηλά τα B-17E, καθένα ήταν φορτω- µένο µε 5 βόµβες των 500lb. Από τα 20,000ft που πετούσαν δεν στο Hornet, ενώ 13 πήγαν για προσγείωση στη Midway όπου 2 έπεσαν στη λιµνοθάλασσα. Τα υπόλοιπα 11 αφού ανεφοδιάσθηκαν γύρισαν κι αυτά στο πλοίο τους. Ο επικεφαλής των Wildcat από το Enterprise είδε τα γιαπωνέζικα πλοία στις 09.10, όµως δεν κατάφερε να ειδοποιήσει τα 15 Devastator του Hornet που συνόδευε. Ευτυχώς αυτά είδαν τον εχθρό στις κι αµέσως επιτέθηκαν από πολύ χαµηλό ύψος. Τα αντιαεροπορικά των πλοίων και τα Zero τα θέρισαν. Ελάχιστα έφθασαν σε απόσταση βολής. Ένας µόνον πιλότος, ο σηµαιοφόρος George Gay, επέζησε από τα δεκαπέντε πληρώ- µατα. Κανένας στόχος δεν χτυπήθηκε. Ακολούθησαν τα Devastator του Hornet. Κι εδώ τα ίδια αποτελέσµατα ως προς τους στόχους. Η διαφορά ήταν ως προς τα καταρριφθέντα που ήσαν 10. Παρόµοια τύχη είχαν και τα Devastator του Yorktown που ακολούθησαν. Τα 6 Wildcat που τα συνόδευαν, έκαναν ότι µπορούσαν για να αντιµετωπίσουν τα πολύ περισσότερα Zero που κάλυπταν τα αεροπλανοφόρα. Τελικά θα καταρριφθούν 3 ANAXAITI H/INTERCEPTION π À π - À À

11 Wildcat και 10 Devastator. Η ώρα είχε φθάσει 10.15, είχαν επιτεθεί 41 Devastator από τα οποία µόνο 6 είχαν καταφέρει να επιβιώσουν και τα ιαπωνικά πλοία δεν είχαν πάθει ούτε γρατσουνιά. Ο Chuichi Nagumo είχε αρχίσει να νιώθει ότι η τύχη ήταν µε το µέρος του. [ εκαπέντε κρίσιµα λεπτά Πάνω στα τέσσερα αεροπλανοφόρα είχε τελειώσει ο ανεφοδιασµός σε καύσιµα και πυροµαχικά. όθηκε λοιπόν η διαταγή να στρέψουν προς τον άνεµο για να αρχίσουν οι απονηώσεις. Έπλεαν σε σχηµατισµό ρόµβου µε το Hiryu να προηγείται, το Soryu να κλείνει τον σχηµατισµό και τα άλλα δύο, το Akagi και το Kaga, να είναι στη µέση. Όλοι ήσαν απασχοληµένοι µε τις προετοιµασίες στα καταστρώµατα απονήωσης. Η ώρα ήταν όταν σήµανε αντιαεροπορικός συναγερµός. Ήσαν τα ιασωθέντες του Hiryou, αιχµάλωτοι στη Midway. Το καταδροµικό Mikuma φλεγόµενο, λίγο πριν βυθιστεί. Dauntless από το Enterprise που εκτελούσαν, από τα 19,000ft κάθετη βύθιση που κανένας δεν είχε δει ως τότε. Στόχοι τους το Akagi και το Kaga. Σχεδόν ταυτόχρονα, στις 10.26, τα Dauntless από το Yorktown επιτέθηκαν κατά του Soryu. Στις είχαν όλα τελειώσει. Τα τρία αεροπλανοφόρα δεν ήσαν παρά φλεγό- µενες µάζες. Μέσα σε ένα τέταρτο της ώρας η νίκη που είχε αρχίσει να διαγράφεται για τους Γιαπωνέζους είχε µετατραπεί σε τραγωδία. Όµως το Hiryu ήταν ανέπαφο και µπορούσε να επιφέρει εξίσου θανατηφόρα πλήγµατα στους Αµερικανούς. Ο αντιναύαρχος Tamon Yamagushi που ανέλαβε την τακτική διοίκηση, ο Nagumo είχε εγκαταλείψει το φλεγόµενο Akagi, έδωσε εντολή να απονηωθούν αµέσως όσα αεροπλάνα µπορούσαν. Ήταν όταν άρχισαν να απονηώνονται 18 Val και 6 Zero. Τώρα γνώριζαν τη θέση των Αµερικανών. Τα Wildcat του Yorktown τα συνάντησαν, κατά τις 12.00, 12 µίλια µακριά από αυτό. Κατάφεραν να καταρρίψουν ή να αναγκασθούν να γυρίσουν πίσω, 9 από τα Val και τα Zero. Άλλα 3 θα καταρριφθούν από τα αντιαεροπορικά των πλοίων. Θα καταφέρουν να περάσουν το φράγµα του πυρός 8 Val. Τελικά 1 µόνο θα καταφέρει να επιβιώσει. ε θα συµβεί και το ίδιο µε το Yorktown, που θα δεχθεί τρεις βόµβες των 250lb και θα βρεθεί σε µια εξαιρετικά κρίσιµη κατάσταση. Το πλήρωµά του θα δώσει σκληρή µάχη µε τη φωτιά και θα καταφέρει να την περιορίσει. Κι όχι µόνον αυτό. Στις µπορούσε να κινείται µε 18 κόµβους κι είχε αρχίσει να ανεφοδιάζει τα αεροπλάνα του. Όχι όµως για πολύ. Στις έφθασαν 10 Kate µε 6 Zero. Κι αυτά από το Hiryu και κατάφεραν να πλήξουν, µε τορπίλες τώρα, το Yorktown. Το ρήγµα που δηµιουργήθηκε ήταν σοβαρό. Το πλοίο άρχισε να παίρνει κλίση και αναγκάσθηκαν να το εγκαταλείψουν. Τίποτα όµως δεν είχε ακόµα τελειώσει. Υπήρχαν άλλα τρία αεροπλανοφόρα στο «παιχνίδι». Το Enterprise µε το Hornet από τη µια και το Hiryu από την άλλη. Στις απονηώθηκαν από το πρώτο 24 Dauntless. Μισή ώρα αργότερα ακολούθησαν άλλα 16 από το Hornet. Κατευθύνθηκαν προς το Hiryou. Και αυτή η επίθεση ήταν «µια από τα ίδια». Μέσα σε ελάχιστη ώρα το µοναδικό ιαπωνικό αεροπλανοφόρο που είχε αποµείνει, µετατράπηκε σε ένα φλεγόµενο κουφάρι. Τα Dauntless από το Hornet στράφηκαν προς τα πλοία της συνοδείας χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Με τη δύση του ήλιου τα πράγµατα είχαν ξεκαθαρίσει πια. Το Enterprise είχε όλα του τα Wildcat εκτός από ένα. Είχε ακόµα και µερικά από το Yorktown. Με τα Dauntless που είχαν απο- µείνει από τις δικές του Μοίρες και από αυτές του Yorktown, συ- µπλήρωνε µια πλήρη Μοίρα. Το Hornet είχε λίγα Wildcat και κα- µιά τριανταριά Dauntless. Στις µια έκρηξη έγινε στο φλεγόµενο Soryu, που αµέσως βυθίσθηκε. Ακολούθησε, στις 19.26, µε τον ίδιο ακριβώς τρόπο, το Kaga. Το Akagi εξακολούθησε να πλέει ως τα ξηµερώµατα της 5ης Ιουνίου. Τελικά θα βυθισθεί από τορπίλες ιαπωνικών αντιτορπιλικών. Το ίδιο έγινε, στις 09.00, µε το Hiryu. Εντωµεταξύ στις της 5ης Ιουνίου ο Yamamoto παραδέχθηκε ότι είχε χάσει και εξέδωσε ακυρωτικό σήµα για την Επιχείρηση ΜΙ. Όχι όµως χωρίς άλλες απώλειες. ύο καταδροµικά το Mogami και το Mikuma συγκρούσθηκαν κατά τη διάρκεια ελιγµών. Το απόγεµα τα βρήκαν τα Dauntless του Spruance. Το Mogami θα καταφέρει να φθάσει ως τα νησιά Truck, το Mikuma θα βυθισθεί το ίδιο βράδυ. Η ναυµαχία του Midway είχε τελειώσει. Το Ιαπωνικό Ναυτικό δεν κατάφερε ποτέ να συνέλθει από τις απώλειες που υπέστη εκεί. 112 π À π - À À 2009 ANAXAITI H/INTERCEPTION

12 π ƒπ Οι Απώλειες ΗΠΑ Νεκροί: 307 Πλοία: Yorktown, Ηamman. Αεροσκάφη: 147 [αεροπλανοφόρων 109, Midway 38 (US Marines Corp 28, US Navy 6, US Army Air Force 4)] Εγκαταστάσεις: α) Eastern Island: 1 υπόστεγο αεροπλάνων, 3 κτίρια, ζηµιές στους διαδρόµους προσγείωσης β) Sand Island: 1 υπόστεγο υδροπλάνων, ζηµιές στην πίστα των υδροπλάνων, 2 δεξαµενές καυσίµων, 2 θέσεις αντιαεροπορικών. ΙΑΠΩΝΙΑ Νεκροί: 3,500 (περίπου) Πλοία: Agaki, Kaga, Hiryou, Soryu, Mikuma. Σοβαρές ζηµιές: Mogami. Μέτριες ζηµιές: Arashio, Asashio. Ελαφρές ζηµιές: Haruna, Tanikaze, Akebono Maru Αεροσκάφη: 270 [(Στην επίθεση κατά του Midway 6, στην επίθεση κατά του στόλου 24, σε αεροµαχία 12, επί των πλοίων 218, υδροπλάνα 10] Η ταφή των νεκρών στη θάλασσα ήταν µια συνήθης διαδικασία και κατά τον Β Παγκ. Πόλεµο. Εδώ η σχετική τελετή στο Hornet. ANAXAITI H/INTERCEPTION π À π - À À