«Περιβαλλοντικές επιπτώσεις και προστασία των υπαίθριων μπρούτζινων μνημείων στην Ελλάδα» ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ

Transcript

1 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΑΡΧΙΚΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ (Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. II) «ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ ΙΙ - ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΑ ΤΕΙ (ΕΕΟΤ)» «Περιβαλλοντικές επιπτώσεις και προστασία των υπαίθριων μπρούτζινων μνημείων στην Ελλάδα» Φορέας Υλοποίησης: Τ.Ε.Ι Αθήνας - Συντήρηση Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: καθηγητής Δρ. Χαραλάμπους Δημήτρης ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ ΠΑΚΕΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ι «Τεκμηρίωση της κατάστασης και παρακολούθηση των αλλαγών σε Υπαίθρια Μπρούτζινα Μνημεία» Διάρκεια Δραστηριότητας 2 Εφαρμογή μη καταστρεπτικών τεχνικών ανάλυσης της επιφανείας. Επιτόπια (in situ) δοκιμή του φορητού XRF σε μία συλλογή υπαίθριων μπρούτζινων μνημείων για τον Δήμο Ν. Σμύρνης 1) Μνημείο αφιερωμένο στον αγώνα των Αρμενίων, πλατεία Χρυσοστόμου Σμύρνης, στη Νέα Σμύρνη. Ιστορική αναφορά πάνω στο μνημείο των Αρμενιών [ Το αφιερωμένο στον αγώνα των Αρμενίων μνημείο βρίσκεται στην πλατεία Χρυσοστόμου Σμύρνης, στη Νέα Σμύρνη. Η «καμπάνα», όπως με στοργή ονομάζουν το μνημείο οι Αρμένιοι, γεννήθηκε από τη ζωηρή επιθυμία της Αρμενικής Εθνικής Επιτροπής Ελλάδος για ένα σημείο αναφοράς και μνήμης στην περιοχή και από την αγάπη για τον αρμενικό λαό του τότε Δημάρχου της πόλης, κ. Μπάμπη Μπεχλιβανίδη.

2 Ο καλλιτέχνης, ο γλύπτης Βασίλης Καπάνταης, κλήθηκε να δώσει μορφή στην επιθυμία της Επιτροπής και συνεργάστηκε σε όλα τα στάδια της υλοποίησης με το Δήμαρχο και με τα μέλη της Επιτροπής, που είχαν αναλάβει την ευθύνη προώθησης της προσπάθειας. Η «καμπάνα» συμβολίζει τη νοσταλγία της επιστροφής στα πάτρια εδάφη. Οι «ουλές», σημάδια και ίχνη βαρβαρότητας, πάνω στην καμπάνα είναι στοιχεία που παραπέμπουν στην οδυνηρή πορεία του αρμενικού λαού, κυρίως στην περίοδο της γενοκτονίας. Η αγωνιστικότητα του αρμενικού λαού, το πάθος για δικαίωση, και η υπόσχεση των Αρμενίων για νίκη, συμβολίζεται με το σπαθί, που έχει δεθεί άρρηκτα με την «καμπάνα», ολοκληρώνοντάς την. «Αρμενίων αγών» έγραψε το χέρι του γλύπτη πάνω στην πέτρα, δυο λέξεις παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές, και το μνημείο της Νέας Σμύρνης, η πέτρα και το μέταλλο μετατράπηκαν σε όρκο τιμής που ζεσταίνει τις καρδιές των Αρμενίων. Η «καμπάνα» έγινε ευρύτερα γνωστή και εκτός των συνόρων της Ελλάδας. Οι Αρμένιοι όλης της Διασποράς αγκάλιασαν το μνημείο και αρκετοί το επισκέφθηκαν, για να διαπιστώσουν και από κοντά τους δεσμούς τους με τον αδερφό ελληνικό λαό, για να ανιχνεύσουν τις επιγραφές της πέτρας, τις λέξεις, τα σημάδια. Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για το μνημείο και η όλη σύνθεση εκφράζουν απόλυτα τα συναισθήματα, την αποφασιστικότητα και τον αγώνα του αρμενικού λαού για εθνική δικαίωση. Η «καμπάνα» περιμένει τις επόμενες γενιές. Γνωρίζοντας ότι θα ανταποκριθούν στο διαρκές κάλεσμά της.

3 Αποτελέσματα επιτόπιων αναλύσεων XRF Γ. Σιανούδης, Anno Hein, Δ. Χαραλάμπους, Ε. Δρακάκη, Α.Γ. Καρύδας Εικόνα 1. Μνημείο Αρμενίων Αγών, πλατεία Χρυσοστόμου Σμύρνης, Νέα Σμύρνη Εικόνα 2. Διάταξη XRF κλειστή γεωμετρία. Εικόνα 2. Διάταξη XRF κλειστή γεωμετρία σε εφαρμογή στον εξωτερικό χώρο, στο μνημείο «Αρμενιών Αγών»

4 N o 1m Περιγραφή θέσης ανάλυσης Σημείο κοντά στην βάση, περιφερειακό στεφάνι, πάνω πλευρά Αποτελέσματα: ανιχνευθέντα υλικά και φάσματα XRF RIMG metrisi_1_open_flt _1 Fe-K α +esc Cu β m Ίδιο σημείο με το 1m, αλλά με την χρήση collimator RIMG0418 metrisi_1_open_flt with coli 1 β m Measurement on certified reference material- Cu ZN39Pb3-137 E375-ERM-AM Cu, Zn (ma), Pb (mi) RIMG0425 metrisi_0_std_eb375_open_flt_

5 4m Ξυσμένη περιοχή-καθαρό σημείο Kοντά στην βάση, περιφερειακό στεφάνι, πάνω πλευρά Cu, Zn (ma), Pb (mi), Fe (mi?) RIMG0432 metrisi_2_open_flt_ximeni_perioxi_1 α m Ξυσμένη περιοχή-καθαρό σημείο Ίδιο σημείο με το 4m, αλλά σε διπλανή περιοχή metrisi_2_open_flt_ximeni_perioxi_ m Ίδιο σημείο με το 4m, 5m, αλλά σε διπλανή περιοχή (όχι καθαρό?) RIMG0431 metrisi_2_open_flt_dipla ximeni_perioxi

6 7m Περιοχή πάνω στο ξίφος Cu, Zn (ma), Pb (mi), Fe (mi?) metrisi_3_open_flt_with_col_1_anno_1 b m Ίδιο σημείο με το 7m (Περιοχή πάνω στο ξίφος), αλλά σε διπλανή περιοχή? Cu, Zn (ma), Pb (mi), Fe (mi?) metrisi_3_open_flt_with_col_1_anno_ m Σημείο πάνω στο χέρι του ξίφους Cu, Zn (ma), Fe (mi?) RIMG0439 metrisi_4_open_flt_with_col_1_ego_1_1katharo_neoshmeio

7 Επιτόπιες αναλύσεις XRF-συνοπτικά αποτελέσματα Νο Θέση ανάλυσης. Περιγραφή Χρώμα επιφάνειας ανάλυσης Στοιχεία που ανιχνεύτηκαν 1m Σημείο κοντά στην βάση, Μαύρο -Πράσινο περιφερειακό στεφάνι, πάνω πλευρά 2m Ίδιο σημείο με το 1m, αλλά Μαύρο -Πράσινο με την χρήση collimator 3m Measurement on certified Cu, Zn (ma), Pb (mi) reference material-cu ZN39Pb3-137 E375-ERM- AM 4m Ξυσμένη περιοχή Χάλκινο ανοιχτό Cu (ma), Fe (mi) Καθαρό σημείο κοντά στην βάση, περιφερειακό στεφάνι, πάνω πλευρά 5m Ίδιο σημείο με το 4m, αλλά σε διπλανή περιοχή 1 (Ξυσμένη περιοχή-καθαρό σημείο) Χάλκινο ανοιχτό 6m Ίδιο σημείο με το 4m, αλλά σε διπλανή περιοχή 2 (όχι καθαρό?) Μαύρο -Πράσινο 7m Περιοχή πάνω στο ξίφος Μαύρο Πράσινο-καφέ Cu, Zn (ma), Pb (mi), Fe (mi?) 8m 9m Ίδιο σημείο με το 7m, αλλά σε διπλανή περιοχή? Σημείο πάνω στο χέρι του ξίφους Μαύρο Πράσινο-καφέ Cu, Zn (ma), Pb (mi), Fe (mi?) Cu, Zn (ma), Fe (mi?) ma: major, mi: minor, tr: trace, Cu is always a major constituent of the alloy(s). Συμπεράσματα: Στο Μνημείο αφιερωμένο στον αγώνα των Αρμενίων, στην πλατεία Χρυσοστόμου Σμύρνης, στη Νέα Σμύρνη, Αθήνα έγινε η δεύτερη πιλοτική εφαρμογή του πρωτότυπου φορητού φασματόμετρου φθορισιμετρίας ακτίνων Χ που αναπτύχθηκε στα πλαίσια του προγράμματος Αρχιμήδης. Η διάταξη XRF αποτελείται από λυχνία ακτίνων Χ, λεπτής ανόδου Ag που εκπέμπει την διεγείρουσα δέσμη σε γεωμετρία διέλευσης, έναν θερμοηλεκτρικά ψυχόμενο ανιχνευτή ακτίνων Χ (Si-PIN), δύο lasers για τον εντοπισμό της θέσης του αναλυόμενου σημείου και από ένα σύστημα ευθυγραμμιστών για τον σαφή ορισμό των γεωμετρικών χαρακτηριστικών της διεγείρουσας δέσμης αλλά και για να παρέχει αυξημένη ακτινοπροστασία στον χρήστη. Ο σκοπός των μη καταστρεπτικών στοιχειακών αναλύσεων XRF ήταν πολλαπλός: Από την ανάλυση επιφανειών όπου η μακροσκοπική παρατήρηση υπεδείκνυε την παρουσία η όχι διαφορετικών προϊόντων διάβρωσης, 1) να προσδιοριστούν χαρακτηριστικά κύρια στοιχεία που μπορούν να υποδείξουν την σύνθεση των 2) να προσδιορισθεί η αποδοτικότητα προηγούμενης εργασίας συντήρησης του κύριου κράματος. Από τις επιτόπιες αναλύσεις XRF (20 kv,ρεύμα 5 μa, φίλτρο Al 5.3 mg/cm 2 ) προέκυψε ότι το βασικό μεταλλικό στοιχείο του κράματος είναι ο χαλκός, με τον ψευδάργυρο να ακολουθεί. Σε όλες τις επιφανειακές θέσεις ανάλυσης δεν ανιχνεύτηκαν προϊόντα διάβρωσης χλωρίου, παρά μονό προϊόντων διάβρωσης σιδήρου λόγω (πιθανότατα) περιβαλλοντικών ρύπων. Στις καθαρές περιοχές, χωρίς την παρουσία πατίνας ανιχνεύτηκαν σχετικά αυξημένος σίδηρος.