ΤΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ-ΟΡΙΣΜΟΣ

Transcript

1

2 ΤΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ-ΟΡΙΣΜΟΣ Το θεατρικό παιχνίδι εντάσσεται στο σύνολο της παιδαγωγικής πρακτικής και αποτελεί δυναμικό μέσο για την ενεργοποίηση του ατόμου, την απελευθέρωση της φαντασίας του, την καλλιέργεια της ψυχοκινητικής του έκφρασης, της κοινωνικοποίησής του και της εξοικείωσης του με τη θεατρική λειτουργία και το θέατρο γενικότερα. Kρατώντας σαν βάση του το στοιχείο της ψυχαγωγίας του παιδιού το θεατρικό παιχνίδι είναι μια εξελιγμένη μορφή παιχνιδιού με δομή και ομαδικότητα που αντλεί τη μέθοδό του από τη θεατρική λειτουργία. Στο θεατρικό παιχνίδι δεν υπάρχει προκαθορισμένο έργο ή χώρος. Τα παιδιά μπορούν να υποδύονται τους εαυτούς τους και να αυτοσχεδιάζουν χαρακτήρες και καταστάσεις. Το θεατρικό παιχνίδι στηρίζεται στην αυθόρμητη και ελεύθερη έκφραση του παιδιού και στην ανάγκη του να αναπαράγει, να ανασυνθέσει και να συμβολίσει την πραγματικότητα. Επίσης, το παιδί με ελεύθερες κινήσεις στο χώρο εκφράζει με το σώμα του, κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού συναισθήματα και καταστάσεις που αδυνατεί με το λόγο. Κύρια πηγή ευαισθητοποίησης, για να μπορέσει το άτομο να περάσει σε μια διαδικασία έκφρασης και απελευθέρωσης της φαντασίας του, είναι το σώμα. Για να μπορεί το άτομο να εκφραστεί με το σώμα του, θα πρέπει να είναι ικανό να κινηθεί ελεύθερα μέσα στο χώρο. Πιο συγκεκριμένα: Να έχει αίσθηση του χώρου. Να αισθάνεται άνετα όλα τα μέλη του. Να μπορεί να ζει και να εκφράζει καταστάσεις με αυτά 2

3 Να αισθάνεται το βάρος και το σχήμα. Να επικοινωνεί με τους άλλους μέσα από ένα ρόλο που θα έχει διαλέξει εκείνο. ΟΦΕΛΗ ΘΕΑΤΡΙΚΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ Μέσα από το θεατρικό παιχνίδι, το άτομο με νοητική υστέρηση υποβοηθάται στα εξής: Στη διέγερση και ανάπτυξη των αισθήσεων. Στη γνωριμία με το σώμα του, τα όρια και τις δυνατότητές του. Στην αντίληψη των συναισθημάτων του εαυτού και των άλλων. Στην ανάπτυξη και ενίσχυση της προσοχής και της μνήμης. Στην αντίληψη του εαυτού σε σχέση με τον γύρω κόσμο. Στην ανάπτυξη της μίμησης. Στην κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη γενικότερα. Ιδιαίτερα για τα παιδιά με νοητική υστέρηση, η βίωση του γνωστικού σχήματος του σώματός τους, η καλλιέργεια της λεπτής κινητικότητας, η κατανόηση των εννοιών και ο προσανατολισμός στο χώρο και στο χρόνο, τα βοηθούν ώστε να οργανώσουν την αντίληψή τους για τον εαυτό τους και το περιβάλλον και να αναπτύξουν δεξιότητες απαραίτητες για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ανεξαρτητοποίησή τους. 3

4 ΔΟΜΗ To θεατρικό παιχνίδι κινείται σε 4 επίπεδα: Ψυχολογικό Κοινωνικό Εκπαιδευτικό-παιδαγωγικό Αισθητικό-εκφραστικό Το θεατρικό παιχνίδι διεξάγεται σε τρεις φάσεις: α) προθέρμανση, β) κύρια φάση και γ) χαλάρωση: Προθέρμανση Η φάση αυτή είναι ένα σύντομο ζέσταμα που επιτυγχάνεται μέσα από έντονη αισθησιοκινητική δραστηριότητα, με σκοπό να προετοιμάσουμε το άτομο για να συμμετάσχει με ενθουσιασμό στη συνέχεια της δραστηριότητας. Στη φάση αυτή προσπαθούμε με διάφορα παιχνίδια, κινητική δραστηριότητα, σωματική έκφραση κ.λ.π. να εξοικειώσουμε το άτομο με έναν άλλο τρόπο συμπεριφοράς και να το αποδεσμεύσουμε από έμφυτες συστολές, επιφυλάξεις κ.λ.π. Κύρια φάση Είναι το στάδιο όπου δίνουμε τις κατάλληλες δραστηριότητες, προσπαθώντας να επιτύχουμε τους στόχους που έχουμε θέσει. Είναι σημαντικό να έχουμε εκ των προτέρων καθορίσει τους στόχους και έπειτα να οργανώσουμε το πρόγραμμά μας βάσει αυτών. Είναι καλό να αποφεύγουμε τα παραγγέλματα και τις εντολές, όσο αυτό είναι εφικτό, και να παρουσιάζουμε τη δραστηριότητα «ντυμένη» με μια ιστοριούλα. 4

5 Χαλάρωση Στη φάση αυτή τα παιδιά ηρεμούν και βγαίνουν από το ρόλο που έχουν υποδυθεί. Η φάση αυτή είναι εξίσου σημαντική με τις προηγούμενες, καθώς, αν κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού παρίσταναν για παράδειγμα ένα άγριο ζώο, μετά το τέλος της δραστηριότητας θα συνεχίσουν να συμπεριφέρονται με βίαιο τρόπο. Αξιολόγηση Μετά το τέλος του θεατρικού παιχνιδιού ακολουθεί συζήτηση, τα άτομα λένε τη γνώμη τους για το θέμα, τη λύση που διάλεξαν. Τη φάση αυτή δεν είναι απαραίτητο να την εφαρμόζουμε πάντα. Είναι στην κρίση του εμψυχωτή-συντονιστή. Ιδιαίτερα όταν έχουμε να κάνουμε με παιδιά με Ν.Υ., αυτισμό, συναισθηματικές διαταραχές κλπ. δεν είναι πάντα εφικτή η εφαρμογή της. Τα παραπάνω στάδια δεν εφαρμόζονται πάντα όλα, ούτε με την ίδια σειρά. Για παράδειγμα το στάδιο της χαλάρωσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιαδήποτε στιγμή στη διάρκεια του παιχνιδιού κρίνουμε ότι είναι απαραίτητο. ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ Η διάρκεια του θεατρικού παιχνιδιού δεν είναι απόλυτα καθορισμένη και εξαρτάται από τη διάθεση και το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων, καθώς και από την ικανότητα του συντονιστή-εμψυχωτή. Συνήθως της ώρας είναι ένας ικανοποιητικός χρόνος. 5

6 ΧΩΡΟΣ Ο χώρος όπου διεξάγεται το θεατρικό παιχνίδι πρέπει να φροντίζουμε να είναι άνετος, ζεστός, φιλικός και προσαρμοσμένος στις ιδιαίτερες ανάγκες των ατόμων με νοητική υστέρηση. Τα αντικείμενα που υπάρχουν σ' αυτόν θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στις δυνατότητες των παιδιών και να μεταφέρονται εύκολα για να δίνουν τη δυνατότητα για γρήγορες και ουσιαστικές αλλαγές στο χώρο. ΤΕΧΝΙΚΑ-ΥΛΙΚΑ ΜΕΣΑ Μερικά από τα τεχνικά μέσα που χρησιμοποιούμε στο θεατρικό παιχνίδι είναι: Σωματική έκφραση Αυτοσχεδιασμός Παντομίμα Μίμηση προτύπου Κωμικά στοιχεία (υπερβολή κι αντίθεση) Το θεματολογικό υλικό το αντλούμε μέσα από: προσωπικά βιώματα του ατόμου κοινωνικά και επίκαιρα γεγονότα προβλήματα που αντιμετωπίζει το άτομο (στο σχολείο, στην οικογένεια κ.τ.λ.) 6

7 Τα επαγγέλματα Λαϊκές παραδόσεις και θρύλοι Σκηνικό-κοστούμια: Τα υλικά για το θεατρικό παιχνίδι βρίσκονται μέσα σε μπαούλακιβώτια-χαρτόκουτα. Είναι παλιά φουστάνια, φούστες, νυχτικά, μανδύες, πολύχρωμα υφάσματα, τσάντες, παπούτσια, περούκες κλπ. Σκηνικά εξαρτήματα: σεντόνια, πολύχρωμα υφάσματα, καραβόπανο, χαρτιά γκοφρέ, κορδέλες, στεφάνια, μπάλες κλπ. Επίσης, έχουμε στη διάθεσή μας διάφορα χρώματα για μακιγιάζ. Μουσική-Ήχοι: Τύμπανα, ντέφια, διάφορα κρουστά όργανα, ξυλόφωνα, μεταλλόφωνα, κουτιά από γάλα που έχουν μέσα βότσαλα, ρύζι κλπ. και οποιοδήποτε άλλο αυτοσχέδιο όργανο σκεφτούμε. Τα άτομα πολλές φορές συνθέτουν διάφορα τραγούδια ανάλογα με το θέμα του παιχνιδιού. Ανεξάρτητα πάντως από αυτό υπάρχει πάντα μια βασική ηχητική κάλυψη των διάφορων φάσεων και σκηνών που διαμορφώνονται. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ-ΕΜΨΥΧΩΤΗ Η ψυχή του θεατρικού παιχνιδιού είναι ο εμψυχωτής. Πριν αποφασίσει ο εμψυχωτής να παίξει ένα θεατρικό παιχνίδι με τα παιδιά πρέπει να έχει καταφέρει να δημιουργήσει μια ουσιαστική σχέση και ένα βαθμό 7

8 ικανοποιητικής επικοινωνίας με την ομάδα. Ο εμψυχωτής πρέπει να συμμετέχει στο παιχνίδι, να είναι ενθουσιώδης και ενθαρρυντικός και όχι να «ελέγχει» και να εξουσιάζει τα άτομα. Αν το θεατρικό παιχνίδι εξελιχθεί σε «μάθημα» θα είναι αποτυχημένο. Όσο το θεατρικό παιχνίδι εξελίσσεται σε ένα αυθόρμητο και τυχαίο γεγονός, όσο διαμορφώνει μια ατμόσφαιρα χαρούμενου παιχνιδιού, τόσο πιο ουσιαστικό «μάθημα» θα γίνει για τα παιδιά και τον εκπαιδευτικόεμψυχωτή. Ο εμψυχωτής δρα σε πολλά επίπεδα, τρία όμως είναι τα πιο βασικά: Α. Παιδαγωγικά: Επινοεί τρόπους, ώστε να παρακινήσει τα παιδιά να ανακαλύψουν δικούς τους κώδικες επικοινωνίες έκφρασης και γνώσης, οργάνωσης του χώρου και χρήσης των υλικών. Β. Θεατρικά: Τα βοηθά να ανακαλύψουν το παιχνίδι των ρόλων, να κάνουν μια προβολή καταστάσεων με το δικό τους τρόπο. Γ. Ψυχολογικά: Παρά το γεγονός ότι ο δάσκαλος ή ο νηπιαγωγός δεν είναι ψυχολόγος, με τη δημιουργική του παρουσία δίνει στα παιδιά μια αίσθηση ασφάλειας, τα βοηθά να εκφραστούν αβίαστα και ελεύθερα, να δημιουργήσουν συλλογικά. Θεατρικό παιχνίδι μπορεί να γίνει στην τάξη, αφού όμως ο εμψυχωτής απαλλαγεί από την ιδεολογία και το σύνδρομο της τάξης, από την ιδέα και την ύπαρξη της τάξης σαν «οχυρό γνώσης και αξιοπρέπειας». Αληθινά σοβαρός γίνεται κανείς με τα παιδιά όταν επικοινωνεί μαζί τους, όταν τους δίνει τη δυνατότητα να αποθέσουν ένα μικρό ή μεγάλο μέρος από το συναισθηματικό τους φορτίο και τις ανάγκες που έχουν για δράση και κίνηση. 8

9 Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ Το θεατρικό παιχνίδι υποβοηθά το άτομο με αναπηρίες και ειδικότερα το άτομο με νοητική υστέρηση, ώστε να συνειδητοποιήσει βιωματικά το σωματικό του σχήμα μέσα από συγκεκριμένες στάσεις κατά τρόπο συνολικό και τμηματικό. Το βοηθά επίσης να καλλιεργεί και να ελέγχει την κινητικότητά του, να κατανοήσει τις έννοιες του χώρου, του χρόνου και του ρυθμού, μα επιτύχει την αρμονία της ψυχικής και σωματικής του ανάπτυξης και να ενταχθεί ομαλά σε μια διαδικασία ηθικής, κοινωνικής, συναισθηματικής και νοητικής ωρίμανσης. Το άτομο με αναπηρίες, όπως και γενικότερα ο υπόλοιπος πληθυσμός, αισθάνεται το σώμα του σαν κέντρο, σαν άξονα του κόσμου, ο οποίος καθορίζει τις μορφές συμπεριφοράς του στις ασταθείς σχέσεις του με το περιβάλλον. Γι' αυτό, το θεατρικό παιχνίδι έχει σκοπό να οργανώσει την συνολική εμπειρία του ατόμου και να το βοηθήσει να ανακαλύψει τον εαυτό του και τον κόσμο που το περιβάλλει. Το γνωστικό σχήμα του σώματος Το άτομο με νοητική υστέρηση μέσα από τη συνειδητοποίηση και τη βίωση του σωματικού του σχήματος ανακαλύπτει και αποδέχεται τη σωματική του ταυτότητα. Καταφέρνει να κυριαρχήσει στις κινήσεις του, να τις δαμάσει, να χρησιμοποιήσει το σώμα του όπως αυτό θέλει και σύμφωνα με τα όρια που του θέτει ο χώρος μέσα στον οποίο κινείται. 9

10 Έχοντας γνώση των δυνατοτήτων του, το άτομο προλαβαίνει άσκοπες κινήσεις, απώλεια χρόνου και εσφαλμένες ενέργειες που θα το έφερναν σε σύγκρουση με πρόσωπα του περιβάλλοντός του. Παράλληλα, χρησιμοποιεί το σώμα του ως σημείο αναφοράς και ως άξονα για να προσανατολίζεται μέσα στο χώρο. Μέσα από το θεατρικό παιχνίδι, το άτομο βιώνει το σώμα του σφαιρικά, στο σύνολό του, μέσα από ελεύθερες και οργανωμένες κινήσεις στο χώρο, όπως μετατοπίσεις, βαδίσματα, πηδήματα, καθώς και μιμητικές δραστηριότητες, οι οποίες γίνονται με ή χωρίς πρότυπο. Επίσης, μιμείται και ενδιαφέρεται περισσότερο για θέματα από την οικογενειακή ζωή, την υγιεινή του σώματος, το άμεσο περιβάλλον, τις εποχιακές μεταβολές, τη ζωή των ζώων και τον κόσμο της φαντασίας. Σιγά-σιγά αρχίζει να αντιλαμβάνεται και να βιώνει τα διάφορα τμήματα του σώματός του «ακολουθώντας την αρχή της κεφαλοουριαίας και περιφερειακής ανάπτυξης». Μαθαίνει να ελέγχει το σώμα του με δραστηριότητες διαφοροποίησης και συντονισμού των κινήσεων των μελών του, καθώς και με δραστηριότητες που βοηθούν την ανάπτυξη του μυϊκού τόνου, της αναπνοής, της χαλάρωσης και της καλής στάσης του σώματος. Το άτομο με νοητική υστέρηση ενθαρρύνεται μέσα από το θεατρικό παιχνίδι, να εκφράζεται ελεύθερα, να επινοεί λύσεις και να αυτενεργεί. Μέσα από τις ψυχοκινητικές δραστηριότητες που διεξάγονται αρχίζει δειλά δειλά να εκφράζεται, να μεταφέρει στους άλλους την εικόνα που έχει για τον εαυτό του και σταδιακά να την εμπλουτίζει και να την ολοκληρώνει. Τέλος, γνωρίζει την ονομασία και τις δυνατότητες κάθε μέλους του σώματος. 10

11 Αμφιπλευρικότητα Αμφιπλευρικότητα είναι η ικανότητα που έχει το άτομο να χρησιμοποιεί κατά βούληση και τις δύο πλευρές του σώματός του. Η πλευρίωση κάθε ατόμου οφείλεται κυρίως σε νευρολογικά δεδομένα. Πολλές φορές όμως είναι αποτέλεσμα της επίδρασης και της πίεσης του κοινωνικού περιβάλλοντος (π.χ: πολλοί αριστερόχειρες πιέζονται να γίνουν δεξιόχειρες). Το άτομο με νοητική υστέρηση, μέσα από δραστηριότητες διαχωρισμού των δύο πλευρών του και της ισόρροπης ανάπτυξής τους, υποβοηθάται να ανακαλύψει την αμφιπλευρικότητά του. Η συνειδητοποίηση της αμφιπλευρικότητας και το ξεκαθάρισμα της υπεροχής της μιας πλευράς δίνει σιγουριά στις κινήσεις και άνεση στη συμπεριφορά του ατόμου. Τέλος, το βοηθά καθοριστικά στην κατάκτηση της γραφής. Για να φτάσει το άτομο με νοητική υστέρηση να γνωρίζει τις έννοιες δεξιά-αριστερά (έννοιες δόμησης χώρου), πρέπει προηγουμένως να έχει αντιληφθεί και να έχει βιώσει το σωματικό του άξονα, να γνωρίζει τις δυνατότητες κάθε μέλους του, καθώς και το χώρο που καταλαμβάνει ως προς τον άξονά του. Η αντίληψη του χώρου Το άτομο με νοητική υστέρηση δυσκολεύεται να κατακτήσει τη σωστή αίσθηση και αντίληψη του χώρου, που είναι ο προσανατολισμός και η δόμηση του εξωτερικού κόσμου. Επίσης, δεν κάνει σαφείς μετακινήσεις ούτε έχει συνείδηση των αποστάσεων. Για το λόγο αυτό πρέπει να το βοηθήσουμε να αισθανθεί και να συλλάβει την έννοια του 11

12 χώρου: αρχικά την έννοια του συγκεκριμένου χώρου (π.χ. της τάξης) και αργότερα την έννοια του ευρύτερου χώρου. Με τη βοήθεια του θεατρικού παιχνιδιού το παιδί μαθαίνει να προσανατολίζεται στο χώρο σε σχέση με σταθερά σημεία αναφοράς. Γνωρίζει το σώμα του και το χώρο που αυτό καταλαμβάνει, καθώς επίσης και το χώρο που κατέχουν τα αντικείμενα σε σχέση με το σώμα. Αντιλαμβάνεται παράλληλα το χώρο σε σχέση με τα αντικείμενα, όπως και το χώρο μεταξύ των αντικειμένων. Τέλος, αφού βιώσει όλα τα παραπάνω, είναι ικανό να αναπαραστήσει νοερά το χώρο και να περιγράψει τις διαδρομές που έκανε. Η αντίληψη και η βίωση της έννοιας του χώρου είναι σημαντικότατη προϋπόθεση για την κατάκτηση της ικανότητας προσανατολισμού, την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και της αίσθησης ασφάλειας. Συμβάλλει επίσης καθοριστικά στην εκμάθηση της γραφής, της ανάγνωσης και της κατανόησης των μαθηματικών. Σημείωση 1: Στις ασκήσεις σωματογνωσίας που θα παρατεθούν παρακάτω πρέπει να τονίσουμε ότι το άτομο πρέπει τουλάχιστον να γνωρίζει βασικά μέλη του σώματός του για να μπορέσει να συμμετέχει. Επίσης, όπως είναι λογικό, χρειάζεται συνεχής επανάληψη των ασκήσεων στο άτομο με νοητική υστέρησ για να επιτευχθεί ο σκοπός τους. Σημείωση 2: Ο βασικός στόχος κάθε δραστηριότητας του θεατρικού παιχνιδιού δεν επιτυγχάνεται με μια μόνο συνεδρία, συνήθως απαιτούνται περισσότερες ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας του στόχου και το νοητικό επίπεδο της ομάδας. 12

13 Θεατρικό παιχνίδι Ενότητα: Βασικός στόχος: Επιμέρους στόχοι: Δεξιότητες: Υλικά: Σωματογνωσία Αντίληψη του σώματος μέσα από τις κινήσεις στο χώρο Αντίληψη των διακριτών μελών του σώματοςσυναλλαγή με την ομάδαδιάκριση εαυτού από άλλους Έλεγχος των κινήσεωνοπτικοκινητικός συντονισμόςπροσανατολισμός στο χώρο Ένα μεγάλο χρωματιστό μαντήλιστρώματα Μουσική: 13

14 14

15 Περιγραφή δραστηριότητας Ο εκπαιδευτής - εμψυχωτής υποδέχεται τα παιδιά και τους εξηγεί ότι θα παίξουν ένα παιχνίδι που θα είναι διασκεδαστικό και θα τους βοηθήσει να γνωριστούν καλύτερα μεταξύ τους. Για να διασκεδάσουν όμως όλοι πρέπει να ακολουθούν τους κανόνες. Προθέρμανση Ο εμψυχωτής εξηγεί: Μόλις αρχίσει να παίζει η μουσική θα τρέξουμε όλοι στο χώρο, όπου θέλουμε, χωρίς να ακουμπήσει ο ένας τον άλλο (ο εμψυχωτής τρέχει μαζί με τα παιδιά) Μόλις σταματήσει η μουσική όλοι σταματούν και χτυπούν παλαμάκια. Κύρια φάση Αρχίζει να παίζει η μουσική Τώρα θα κάνουμε ότι είμαστε πουλιά και φτερουγίζουμε (ο εμψυχωτής απλώνει τα χέρια του σαν φτερά πουλιού και τα κουνάει πάνω κάτω) Σταματά η μουσική 15

16 Πλησιάζουμε το παιδί που είναι δίπλα μας και ψιθυρίζουμε το όνομά μας. Το άλλο παιδί κάνει το ίδιο. Καθόμαστε στο πάτωμα σε σχήμα κύκλου. Ο εκπαιδευτής - εμψυχωτής στέκεται όρθιος κρατώντας το μαντήλι στο χέρι του. Όποιο παιδί ακουμπήσει με το μαντήλι, χτυπάει τα χέρια του με όποιον τρόπο θέλει (π.χ. τα χτυπάει στα γόνατα ή στο πάτωμα ή στο στήθος κ.λπ.) και λέει το όνομά του. Οι υπόλοιποι επαναλαμβάνουν το όνομά του και τις κινήσεις που έκανε. Σηκωνόμαστε όρθιοι Τώρα θα κάνουμε ότι είμαστε πάλι πουλάκια (η μουσική αρχίζει). Φτερουγίζουμε και πετάμε από κλαδάκι σε κλαδάκι. Η μουσική σταματά. Τώρα φωνάζουμε όλοι δυνατά το όνομά μας (ο καθένας το δικό του αλλά ταυτόχρονα με τους άλλους) Χαλάρωση Βάζουμε απαλή μουσική. Ξαπλώνουμε όλοι στα στρώματα. Τα στρώματα γίνονται ένα πελώριο κρεβάτι όπου τα παιδιά ξαπλώνουν να ξεκουραστούν (ο εκπαιδευτής ξαπλώνει μαζί τους). Κλείνουμε όλοι τα μάτια μας. 16

17 ΟΝΟΜΑ ΜΑΘΗΤΗ ΦΥΛΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΤΑΔΙΟΥ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ 01 Τρέχει στο χώρο χωρίςνα ακουμπήσει τον άλλον 02 Σταματά και χτυπά παλαμάκια 03 Αντιγράφει τις κινήσεις του εκπαιδευτή 04 Πλησιάζει το παιδί που είναι δίπλα του 05 Ψιθυρίζει το όνομά του 06 Κάθεται στον κύκλο 07 Χτυπάει τα χέρια και λέει το όνομά του 08 Μιμείται τις κινήσεις των υπολοίπων 09 Φωνάζει το όνομά τουταυτόχρονα με τους άλλους ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Αγνοεί τη δραστηριότητα Με πολλή βοήθεια Με λίγη βοήθεια Χωρίς βοήθεια ΠΑΡΩΝ ΣΤΟΧΟΣ 17

18 Θεατρικό παιχνίδι Ενότητα: Βασικός στόχος: Επιμέρους στόχοι: Δεξιότητες: Υλικά: Σωματογνωσία Συνειδητοποίηση της ύπαρξης των μελών του σώματος: κεφάλι, στήθος, κοιλιά, χέρια, πόδια, πλάτη Διάκριση των μελών του σώματοςονομασία και αναγνώριση των δυνατοτήτων κάθε μέλους του σώματοςέλεγχος της κίνησης των μελώνανάπτυξη αυτοελέγχου κι αυτοπεποίθησηςσυναλλαγή με την ομάδα Οπτικοκινητικός συντονισμός Προσανατολισμός στο χώρο Μίμηση Ένα διακοσμητικό κουνούπιστρώματα 18

19 19

20 Περιγραφή δραστηριότητας Προθέρμανση Στεκόμαστε όρθιοι σε σχήμα κύκλου Φανταστέιτε ότι κάνει πολύ κρύο!!! Τρίβουμε το σώμα μας για να ζεσταθούμε Πρώτα τρίβουμε τα χέρια μας Μετά τρίβουμε το πρόσωπό μας και τα πόδια μας (ο εμψυχωτής βρίσκεται και αυτός στον κύκλο, εκτελεί τις κινήσεις και τα παιδιά τις επαναλαμβάνουν) Κύρια φάση Σκεφτείτε ότι αυτό είναι ένα ενοχλητικό κουνουπάκι που ήρθε και άρχισε να μας τσιμπάει (ο εμψυχωτής κρατάει το κουνουπάκι στο χέρι και ακουμπάει μ' αυτό διάφορα μέρη του σώματος των παιδιών). Ξύνουμε κάθε μέρος του σώματός μας που τσιμπάει το κουνουπάκι Το ενοχλητικό κουνουπάκι τσιμπάει το κεφάλι μας (το παιδί που το ακούμπησε το κουνουπάκι ξύνει το κεφάλι του) Τώρα τσιμπάει το χέρι μας Μετά τσιμπάει το πόδι μας Το ενοχλητικό κουνουπάκι τσίμπησε την κοιλιά μας Τώρα τσιμπάει το στήθος μας 20

21 Έπειτα τσιμπάει την πλάτη μας Παίρνουμε μια υποτιθέμενη αλοιφή να βάλουμε εκεί που μας τσίμπησε το κουνούπι Βάζουμε αλοιφή στο κεφάλι μας (τα παιδιά πιάνουν το κεφάλι τους. Ο εκπαιδευτής αναφέρει μόνο το όνομα του κάθε μέλους του σώματος, χωρίς να τα δείχνει) Μετά βάζουμε αλοιφή στα χέρια μας, στην κοιλιά μας, στα πόδια μας, στο στήθος και στην πλάτη μας Χαλάρωση Ξαπλώνουμε όλοι στα στρώματα Κλείνουμε τα μάτια μας και προσπαθούμε να φανταστούμε ότι ακούμε το κουνούπι που πετάει μέσα στην αίθουσα 21

22 ΟΝΟΜΑ ΜΑΘΗΤΗ ΦΥΛΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΤΑΔΙΟΥ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ 01 Στέκεται στον κύκλο 02 Μιμείται τις κινήσεις του εκπαιδευτή 03 Ξύνει το μέλος του σώματος που κάθε φορά ακουμπάει το κουνουπάκι 04 Ακουμπάει το κεφάλι τουόταν του υποδεικνύεται 05 Ακουμπάει τα χέρια του 06 Ακουμπάει την κοιλία του 07 Ακουμπάει τα πόδια του 08 Ακουμπάει το στήθος 09 Ακουμπάει την πλάτη του ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Αγνοεί τη δραστηριότητα Με πολλή βοήθεια Με λίγη βοήθεια Χωρίς βοήθεια ΠΑΡΩΝ ΣΤΟΧΟΣ 22

23 Θεατρικό παιχνίδι Ενότητα: Βασικός στόχος: Επιμέρους στόχοι: Δεξιότητες: Υλικά: Σωματογνωσία Απόκτηση της αίσθησης της συμμετρίας των δύο πλευρών σε σχέση με το σώμα Διάκριση των μελών του σώματοςαντίληψη των δυνατοτήτωνκάθε μέλους του σώματοςχρησιμοποίηση και των δύο πλευρών του σώματος κατάβούληση Οπτικοκινητικός συντονισμόςπροσανατολισμός στο χώρο Εισιτήρια (συμβολικά)χρήματα (συμβολικά)καρεκλάκια όσα και τα παιδιάμπλε και κόκκινα λαστιχάκια(κορδέλες ή κλωστες) Μουσική: 23

24 24

25 25

26 Περιγραφή δραστηριότητας Τοποθετούμε σε σειρά τα καρεκλάκια το ένα πίσω από το άλλο και σχηματίζουμε τρενάκι. Ο εμψυχωτής φορά στα παιδιά το μπλε λαστιχάκι στο ένα χέρι (δείχνουμε το δεξί αλλά δεν το ονομάζουμε ακόμα) και το κόκκινο στο άλλο (αριστερό). Εξηγούμε ότι η πλευρά που φορούν το μπλε λαστιχάκι είναι η μπλε πλευρά (δηλαδή έχουν μπλε αφτί, μπλε μάτι, χέρι και πόδι) ενώ η πλευρά που φορούν το κόκκινο λαστιχάκι είναι η κόκκινη πλευρά. Προθέρμανση Αρχίζει η μουσική. Τώρα όλοι περπατάμε. Η μουσική σταματά. Χαιρετάμε με το μπλε χέρι πρώτα και ύστερα με το κόκκινο. Η μουσική αρχίζει. Όλοι τρέχουμε. Στην παύση της μουσικής σταματάμε και χτυπάμε με δύναμη το μπλε πόδι στο πάτωμα και ύστερα το κόκκινο πόδι. Κύρια φάση Τώρα όλοι ανεβαίνουμε στο τρένο (καρεκλάκια το ένα πίσω από το άλλο). Τι παρατηρούμε; Η μπλε πλευρά όλων βρίσκεται από τη μια μεριά του τρένου (ο εμψυχωτής δείχνει την μπλε πλευρά) και 26

27 η κόκκινη από την άλλη μεριά (ο εμψυχωτής δείχνει την κόκκινη πλευρά). Ο εκπαιδευτής - εμψυχωτής παίρνει το ρόλο του ελεγκτή αφού πριν έχει μοιράσει τα συμβολικά χρήματα στα παιδιά. Κάθε παιδί πρέπει να δώσει χρήματα με το μπλε χέρι και να πάρει το εισιτήριο με το κόκκινο χέρι. Ο εκπαιδευτής γίνεται οδηγός του τρένου και κάθεται σε μια καρέκλα μπροστά από τα παιδιά. Όταν λέει «μπλε στροφή» γέρνουν όλοι προς την μπλε πλευρά. Όταν λέει «κόκκινη στροφή» κάνουν το αντίθετο. Όταν λέει «μπλε μάτι» κλείνουν όλοι με το μπλε χέρι το μπλε μάτι. Όταν λέει «μπλε αφτί» πιάνουν όλοι με το μπλε χέρι το μπλε αφτί. Όταν λέει «μπλε χέρι» χαιρετούν όλοι με το μπλε χέρι. Όταν λέει «μπλε πόδι» χτυπούν όλοι το μπλε πόδι στο πάτωμα. Αντίστοιχες εντολές δίνονται και για την κόκκινη πλευρά. Οι παραπάνω εντολές επαναλαμβάνονται ανακατεμένα: κόκκινο χέρι, μπλε μάτι, κόκκινο αφτί κ.λπ. Χαλάρωση Τώρα καθόμαστε όλοι στο πάτωμα σε σχήμα κύκλου και φανταζόμαστε ότι γινόμαστε νιφάδες χιονιού που πέφτουν απαλά στο χιόνι (γέρνουμε μπροστά και αγκαλιάζουμε τα πόδια μας με τα χέρια μας). 27

28 28