ΑΝ ΡΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ του ΧΡΗΣΤΟΥ (Α.Μ.:5267)

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΑΝ ΡΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ του ΧΡΗΣΤΟΥ (Α.Μ.:5267)"

Transcript

1 «ΙΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΟΚΙΜΕΣ ΣΕ ΜΟΝΩΤΙΚΑ ΛΑ ΙΑ» ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝ ΡΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ του ΧΡΗΣΤΟΥ (Α.Μ.:5267) ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ Ε.ΠΥΡΓΙΩΤΗ ΑΡΙΘΜΟΣ ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:././. Σελ.1

2 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Πιστοποιείται ότι η παρούσα διπλωµατική εργασία µε θέµα: «ΙΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΟΚΙΜΕΣ ΣΕ ΜΟΝΩΤΙΚΑ ΛΑ ΙΑ» του φοιτητή του Τµήµατος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών ΑΝ ΡΙΚΟΠΟΥΛΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ του ΧΡΗΣΤΟΥ (Α.Μ.:5267) παρουσιάστηκε δηµόσια και εξετάσθηκε στο τµήµα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών στις... Η Επιβλέπουσα Ο /ντής Τοµέα Ελευθερία Πυργιώτη Επίκουρος Καθηγήτρια Αντώνιος Αλεξανδρίδης Καθηγητής Σελ.2

3 Την παρούσα εργασία µου και τις εν γένει προσπάθειές µου αφιερώνω στην οικογένειά µου. Σελ.3

4 \ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ..5 SYNOPSIS. 6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ - η ανάγκη για χρήση Μονωτικών Υγρών 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 9 ΥΛΙΚΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΑΝ ΜΟΝΩΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Προέλευση και παραγωγή Μονωτικών λαδιών Αργό Πετρέλαιο Παραγωγή Μονωτικών Λαδιών..11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΧΡΗΣΗ ΜΟΝΩΤΙΚΩΝ ΛΑ ΙΩΝ Μετασχηµατιστές Πυκνωτές Καλώδια Μονωτήρες διέλευσης Μετασχηµατιστές οργάνων ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΜΟΝΩΤΙΚΩΝ ΛΑ ΙΩΝ Φυσικές Ιδιότητες Χηµικές Ιδιότητες Ηλεκτρικά Χαρακτηριστικά Συντελεστής ισχύος: ιηλεκτρική Σταθερή ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΑΝΤΟΧΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΤΗΝ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ Γενικότητες και µηχανισµός διάσπασης Επίδραση των προσθέτων ιαλυµένα αέρια και διαχωρισµός των ηλεκτροδίων Επίδραση της υδροστατικής πίεσης Επίδραση του υλικού και της κατάστασης της επιφάνειας των ηλεκτροδίων Επίδραση της Υγρασίας ιαλυτότητα του νερού σε λάδι µετασχηµατιστή Επίδραση του νερού πάνω στην αντοχή διάσπασης Επίδραση της συχνότητας και του τρόπο εφαρµογής της τάσεως πάνω στην.α Επίδραση της θερµοκρασίας Σχηµατισµός κεριού ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ (Πίνακες αποτελεσµάτων, Γραφικές παραστάσεις, Συγκρίσεις, Σχόλια) ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 148 Σελ.4

5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ως ίκτυα Υψηλής τάσης Εναλλασσόµενου Ρεύµατος χαρακτηρίζονται αυτά που λειτουργούν υπό τάση υψηλότερη των 1000V. Κατά συνέπεια, ο ηλεκτρολογικός εξοπλισµός που προορίζεται να εγκατασταθεί και να λειτουργήσει υπό τάση εναλλασσόµενου ρεύµατος υψηλότερη του 1ΚV χαρακτηρίζεται ως εξοπλισµός Υψηλής Τάσης. Η µόνωση του εξοπλισµού και των εγκαταστάσεων υψηλής τάσης είναι απαραίτητη προκειµένου να διατηρηθεί η διαφορά δυναµικού µεταξύ των υπό υψηλή τάση αγώγιµων µερών. Παράλληλα µε τον κύριο προορισµό της η µόνωση µπορεί να έχει και άλλους ρόλους, όπως η µηχανική στήριξη των αγωγών, την ανταλλαγή θερµότητας κ.α. Στη παρούσα εργασία, ασχοληθήκαµε µε τα ηλεκτροτεχνικά υγρά, τόσο θεωρητικά όσο και πειραµατικά. Σε θεωρητικό επίπεδο, περιγράφουµε τον ρόλο των µονωτικών λαδιών, τις χρήσεις τους, τις ιδιότητες τους και τους παράγοντες που τα επηρεάζουν. Σε πειραµατικό επίπεδο, πραγµατοποιούµε πλήθος µετρήσεων µε στόχο την εξακρίβωση και την εξαγωγή συµπερασµάτων από την εφαρµογή γραµµικώς αυξανόµενης a.c τάσης πάνω σε δυο διαφορετικά είδη µονωτικών λαδιών. Από τις µετρήσεις παρατηρούµε την επίδραση που ασκεί στη τάση διάσπασης, το µήκος του διακένου, η θερµοκρασία αλλά και ο συνδυασµός δυο διαφορετικών µονωτικών λαδιών τόσο ποσοτικά(µεταβολή µεγέθους) όσο και ποιοτικά(µεταβολή στατιστικών χαρακτηριστικών). Για την διεξαγωγή της πειραµατικής διαδικασίας χρησιµοποιήθηκε η συσκευή BAUR Oil Tester DTA 822_129_1 του ηλεκτρολογικού εξοπλισµού του εργαστηρίου Υψηλών Τάσεων. Όλες οι µετρήσεις καθώς και η επιλογή της κατάλληλης προδιαγραφής των δοκιµών έγιναν από την συσκευή αυτή, λαµβάνοντας κάθε φορά τα αναγκαία µέτρα προστασίας για εµάς και την εγκατάσταση του εργαστηρίου. Τέλος, πραγµατοποιήθηκε η συγκέντρωση των αποτελεσµάτων σε πίνακες και περαιτέρω ανάλυση τους µε βάση τα απαραίτητα διαγράµµατα για την εξαγωγή συµπερασµάτων. Είναι πολύ σηµαντικό εδώ να αναφέρουµε ότι στους πίνακες παρατίθεται η µέση τιµή στις τάσεις διάσπασης και τυπικών αποκλίσεων για πρακτικούς λόγους. Σελ.5

6 SYNOPSIS As networks of High Voltage Alternate Power can be characterized those who function in voltage higher than 1000V. Therefore, the electrological equipment which is going to be settled and function in alternate power voltage higher than 1KV is characterized as a High Voltage Equipment. The insulation of the equipment and that of the high voltage establishments is indispensable in order to maintain the potential difference between the under high voltage conductible parts. Alongside its main destination, insulation may have other roles too such as the mechanic support of the wire way, the exchange of temperature e.c.t. In the present project we dealt with the electro technical liquids in theoretical and also in experimental level. According to the theoretical level, we described the role of the insulating oils, their uses, their attributes and the factors that affect them. According to the experimental level we accomplished a number of measurements, having as intension the verification and the deduction of conclusions coming from the application of the linearly ongoing a.c. voltage on two different kinds of insulating oils. From the aforementioned measurements we noticed the impact that the length of the gap, the temperature, even the combination of the two different insulating oils have on the tendency in breaking not only quantitavely (change of size) but also qualitatively (change of statistical attributes). For carrying out the experimental procedure we utilized the device of the High Voltages Laboratory s electrological equipment. All measurements and also the selection of the appropriate testing prescription were done by this device, taking each time the necessary safeguards for us and for the lab s facilities. Finally, the results were gathered in billboards and were farther analyzed according to indispensable diagrams for the deduction of conclusions. In this point is very important to mention that on those billboards is indicated the average value which refers to the tendency in breaking and that of typical variations, just for practical reasons. Σελ.6

7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ανάγκη για χρήση Μονωτικών Υγρών Γενικά µια ηλεκτρική διάταξη αποτελείται από αγωγούς, µονωτές, µαγνητικά και άλλα µηχανικά δοµικά στοιχεία. Μετατρέπει ενέργεια από µια µορφή σε άλλη, και γι αυτό, δεν µπορεί να λειτουργεί χωρίς την απώλεια ενέργειας. Όλη σχεδόν η απώλεια αυτή εµφανίζεται σαν θερµότητα, που προκαλεί άνοδο της θερµοκρασίας των δοµικών στοιχείων. Όταν η θερµότητα αποβάλλεται τόσο γρήγορα, όσο παράγεται, µπορούµε να πούµε ότι φθάνουµε σε µια κατάσταση ισορροπίας. Τα πιο πολλά στερεά µονωτικά υλικά των ηλεκτρικών διατάξεων είναι κυρίως οργανικές συνθέσεις και χειροτερεύουν γρήγορα όταν η θερµοκρασία τους διατηρείται σε ψηλά επίπεδα. Αυτό συµβαίνει επειδή η βάση των οργανικών αυτών συνθέσεων είναι η κυτταρίνη, που έχει µέγιστη οικονοµική λειτουργία σε θερµοκρασία µικρότερη από 100 C. Γι αυτό η αποτελεσµατική ψύξη των µηχανών, συσκευών ή διατάξεων, όπως π.χ. των µετασχηµατιστών κ.τ.λ. είναι βασικό πρόβληµα τόσο για την κατασκευή τους, όσο και για την εκµετάλλευσή τους. Η εντατική αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια (ετήσια παγκόσµια κατανάλωση 6,25Χ10 9 KWH µε ρυθµό ετήσιας αύξησης 7%), απαιτεί συστήµατα Μεταφοράς Ηλεκτρικής ενέργειας όλο και µεγαλύτερης τάσης. Ταυτόχρονα πρέπει να εξασφαλίζεται και µεγαλύτερη αντοχή στις διάφορες ηλεκτρικές καταπονήσεις µε τη χρησιµοποίηση των κατάλληλών µονωτικών υλικών. Τα υγρά που χρησιµοποιούνται κυρίως σαν «µονωτικά υγρά» είναι µέρος µιας οµάδας ηλεκτροτεχνικών υγρών και είναι γνωστά σαν «υγρά ουσιώδη για την παραγωγή, µεταφορά, διανοµή και βιοµηχανική χρήση του ηλεκτρισµού». Στην εργασία αυτή θα ασχοληθούµε µόνο µ εκείνα τα οργανικά υγρά που χρησιµοποιούνται εξ ολοκλήρου σε µια ηλεκτρική διάταξη, σαν «ψυκτικά και διηλεκτρικά» υγρά. Η παρουσία και οι ιδιότητες του κάθε υγρού χωριστά, ή σε συνδυασµό µε τη στερεά µόνωση και το δοµικά στοιχεία, επιτρέπει το σχεδιασµό της ηλεκτρικής µεταφορά και της συσκευής διανοµής στο ελάχιστο κόστος µε µια διάρκεια επιθυµητή λειτουργίας και ζωής. Tα µονωτικά υγρά, ανάµεσα στα οποία κυριαρχούν τα ορυκτά µονωτικά λάδια, Σελ.7

8 χρησιµοποιούµενα στους µ/στές δεν απάγουν µόνο τη θερµότητα(από απώλειες σιδήρου και χαλκού), αλλά επιπλέον αποτελούν µε το χαρτί και τα άλλα µονωτικά υλικά το µονωτικό σύστηµα του µετασχηµατιστή. Επίσης το µονωτικό λάδι εµποτίζοντας το χαρτί µόνωσης των τυλιγµάτων εµποδίζει την διείσδυση υγρασίας στο χαρτί, η οποία είναι καταστροφική για τις καλές ηλεκτρικές και µηχανικές ιδιότητες του. Ο ρόλος που παίζουν τα µονωτικά υγρά στη λειτουργία ενός ηλεκτρολογικού εξοπλισµού (διακόπτες, µ/στες, πυκνωτές) είναι σηµαντικός, αν και η αξία τους ανέρχεται σε ποσοστό 2% περίπου της συνολικής αξίας του εξοπλισµού. Το λάδι που περιέχεται σ ένα ηλεκτρολογικό εξοπλισµό παλαιότερα ήταν 2 lit/kva, ενώ σήµερα είναι 1lit/KVA. Το ιδανικό υγρό για να εκπληρώνει το σκοπό του στους περισσότερους τύπους συσκευών που χρησιµοποιείται, πρέπει να έχει τα παρακάτω γενικά χαρακτηριστικά: Μεγάλη διηλεκτρική αντοχή, αντοχή σε κρουστική τάση, και ειδική αντίσταση. Μεγάλο συντελεστή διηλεκτρικής διασποράς. Μεγάλη ή µικρή διηλεκτρική σταθερά, εξαρτώµενη από το σκοπό χρησιµοποίησης. Μεγάλη ειδικά θερµότητα και θερµική αγωγιµότητα. Έξοχη χηµική ευστάθεια και ιδιότητες απορροφούµενου αερίου. Αρκετά χαµηλή θερµοκρασία ροής και χαµηλό ιξώδες. Χαµηλή πτητικότητα και ψηλό σηµείο ανάφλεξης. Μεγάλη διαλυτική ικανότητα. Μεγάλη πυκνότητα. Καλές ιδιότητες του τόξου σβέσης και τέλος Να µην είναι εύφλεκτο και τοξικό, να είναι φθηνό και να διατίθεται εύκολα. Είναι φανερό ότι ένα ξεχωριστό υγρό πρέπει να κατέχει όλες τις παραπάνω ιδιότητες και εκείνες που δεν είναι αντιφατικές. Σχεδόν πάντα χρησιµοποιούνται ορυκτά ηλεκτροµονωτικά λάδια που προέρχονται από το αργό πετρέλαιο. Στα επόµενα κεφάλαια περιγράφονται αναλυτικά η προέλευση, η χρήση, τα χαρακτηριστικά και η σωστή συντήρηση των µονωτικών λαδιών.[7],[8] Σελ.8

9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΥΛΙΚΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΑΝ ΜΟΝΩΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Απ τα µονωτικά υγρά τα πλέον εύχρηστα είναι τα ορυκτά λάδια που προέρχονται απ το πετρέλαιο, διότι διατίθενται εύκολα και σε χαµηλό σχετικά κόστος. Πολλές φορές, για κρίσιµες και ιδιαίτερες κατασκευές χρησιµοποιούµε διάφορες συνθέσεις, όταν ιδιότητα που θέλουµε να έχει το συγκεκριµένο µονωτικό υγρό δεν υπάρχει στο πετρέλαιο. Τέτοιες ιδιότητες είναι το ψηλό σηµείο ανάφλεξης, µεγάλη διηλεκτρική σταθερά και χαρακτηριστικά αέρια απορρόφησης. Ο πίνακας που δίνεται στο τέλος, καταγράφει τα υγρά που χρησιµοποιούνται συνήθως, καθώς και τις συσκευές στις οποίες αυτά χρησιµοποιούνται. Βέβαια ο πίνακας αυτός δεν αποτελεί πλήρη κατάλογο των υγρών χρήσης ή έρευνας. Η τεχνολογία προχωράει γρήγορα, ιδιαίτερα πάνω στους πυκνωτές βιοµηχανίας, όπου σήµερα έχουν εισαχθεί καινούργια υγρά. Πάρα πολλά οργανικά και πολλά ανόργανα υγρά αξίζει να µελετηθούν προκειµένου να χρησιµοποιηθούν σε ιδιαίτερες κατασκευές, εφ όσον βέβαια η τιµή και η διάθεση τους είναι εύκολη. Τα ορυκτά λάδια, όπως αναφέρθηκε και στην αρχή, είναι τα πλέον εύχρηστα, κατάλληλα και ευκολοδιάθετα. Απ τα οργανικά υγρά που χρησιµοποιούνται, όλα σχεδόν µπορούν να παραχθούν εξ ολοκλήρου από τα κλάσµατα της απόσταξης του πετρελαίου. Υγρά και συσκευές στις οποίες αυτά χρησιµοποιούνται Υγρό Συσκευή Συνηθισµένη χρήση Πειραµατική χρήση Πετρελαϊκά (ορυκτά) λάδια όλοι οι τύποι συσκευών - Syntetic υδρογονάνθρακες καλώδια, πυκνωτές µετασχηµατιστές Askarels µετασχηµατιστές - πυκνωτές, καλώδια, - διακόπτες Silicones µετασχηµατιστές πυκνωτές Οργανικοί εστέρες - πυκνωτές Φωσφορικοί εστέρες - πυκνωτές Sulphones - πυκνωτές Μείγµα υγρών - πυκνωτές Σελ.9

10 2.1. Προέλευση και παραγωγή Μονωτικών Λαδιών Αργό Πετρέλαιο Ηλεκτροτεχνικά υγρά του τύπου ορυκτά λάδια, προέρχονται από ακατέργαστο πετρέλαιο, που σχηµατίζεται από ενταφιασµό και σήψη φυτικής ύλης ή από τη επίδραση νερού πάνω στο ορυκτό ανθρακασβέστιο. Το αργό πετρέλαιο αποτελείται βασικά από υδρογονάνθρακες, που µπορούν να κατάγουν σε τρεις οµάδες: α) αρωµατικοί υδρογονάνθρακες β) παραφινικοί υδρογονάνθρακες γ) ναφθενικοί υδρογονάνθρακες Στους αρωµατικούς υδρογονάνθρακες τα άτοµα του άνθρακα ενώνονται µε απλό δεσµό, σχηµατίζοντας έναν τουλάχιστον δακτύλιο και καλούνται «κορεσµένοι». Στους παραφινικούς και ναφθενικούς υδρογονάνθρακες δύο ή περισσότερα άτοµα άνθρακα ενώνονται µε διπλό ή πολλαπλό δεσµό σχηµατίζοντας ανοικτή αλυσίδα και καλούνται «ακόρεστοι». Είναι περισσότερο σταθεροί υδρογονάνθρακες σε σύγκριση µε τους αρωµατικούς. Υδρογονάνθρακες, που έχουν απλά και µικρά µόρια, βρίσκονται, υπό κανονική θερµοκρασία και πίεση, σε αέρια κατάσταση. Οι υδρογονάνθρακες µε σύνθετα και µεγάλα παραβρίσκονται σε ρευστή κατάσταση, ενώ οι υδρογονάνθρακες µε µεγαλύτερα και πολυσύνθετα µόρια βρίσκονται σε στερεά κατάσταση (π.χ. άσφαλτος). Με βάση την παραπάνω κατάταξη των υδρογονανθράκων η πλέον σύγχρονη και ευρέως χρησιµοποιούµενη ταξινόµηση του αργού πετρελαίου είναι αυτή του U.S.Bureau of Mines, όπου ένα ακατέργαστο τοποθετείται σε µια από τις 9 κατηγορίες που περιγράφονται µε συνδυασµό της συµφωνίας παραφινικών, ενδιαµέσων και ναφθενικών βάσεων.[8] Σελ.10

11 Κατάταξη ακατέργαστου πετρελαίου Τάξη Πετρέλαιο 1 παραφινικό 2 παραφινικό-ενδιάµεσο 3 ενδιάµεσο-παραφινικό 4 ενδιάµεσο 5 ενδιάµεσο-ναφθενικό 6 ναφθενικό-ενδιάµεσο 7 ναφθενικό 8 παραφινικό-ναφθενικό 9 ναφθενικό-παραφινικό Το αργό πετρέλαιο της πρώτης κατηγορίας περιέχει σε µεγάλη αναλογία (πάνω από 66%) παραφινικούς υδρογονάνθρακες και σε µικρή αναλογία αρωµατικούς και ναφθενικούς. Σ αυτό το πετρέλαιο υπάρχει σε µεγάλη αναλογία κερί και µικρότερη άσφαλτος. Το αργό πετρέλαιο της έβδοµης κατηγορίας περιέχει σε µεγάλη αναλογία (πάνω από 66%) ναφθενικούς υδρογονάνθρακες και σε µικρή αναλογία παραφινικούς. Σ αυτό το πετρέλαιο υπάρχει σε µεγάλη αναλογία άσφαλτος, ενώ το κερί σε πολύ µικρή. Το αργό πετρέλαιο της τέταρτης κατηγορίας περιέχει υδρογονάνθρακες όλων των οµάδων σε µεγάλες αναλογίες, χωρίς όµως κάποια να περιέχεται σε αναλογία πάνω από 66%. Το πετρέλαιο αυτό περιέχει άσφαλτο και κερί. Τα µόρια είναι σε δακτυλιοειδή µορφή. Το 90% των αργών πετρελαίων ανήκουν στην κατηγορία αυτή Παραγωγή Μονωτικών Λαδιών Τα µονωτικά λάδια παράγονται µε επεξεργασία του αργού πετρελαίου. ύο είναι οι βασικές µέθοδοι παραγωγής: α) Ο διαχωρισµός κλασµάτων µε απόσταξη β) Η διύλιση. Σελ.11

12 Κλασµατική απόσταξη Το εκλεγµένο πετρέλαιο θερµαίνεται, εξατµίζεται και οι ατµοί του συµπυκνώνονται σε διάφορες θερµοκρασίες και σχηµατίζουν υγρά αποστάγµατα. Η απόσταση εφαρµόζεται σε συνθήκες κενού, διότι σε συνθήκες ατµοσφαιρικής πίεσης απαιτείται µεγάλη θερµοκρασία που µπορεί να οδηγήσει σε αποσύνθεση του λαδιού. ιύλιση Μετά τη απόσταξη έχουµε τη διαδικασία καθαρισµού και την επεξεργασία µε οξέα. Οι εργασίες αυτές αποτελούν το στάδιο της διύλισης. Παλαιότερα η διύλιση περιοριζόταν στην εντατική επεξεργασία των µονωτικών λαδιών µε οξέα (συνήθως θεϊκό οξύ) µόνα ή σε συνδυασµό µε διαλυτές. Όταν η διύλιση είναι µικρή το παραγόµενο µονωτικό λάδι αποσυντίθεται γρήγορα και µέσα σ αυτό δηµιουργούνται µεγάλες ποσότητες λάσπης (Sludge). Όταν πάλι η διύλιση είναι µεγάλη, το λάδι που παράγεται αποσυντίθεται επίσης γρήγορα, η οξύτητα αυξάνεται µε ταχύ ρυθµό, ενώ η λάσπη που σχηµατίζεται αρχικά είναι περιορισµένη. Υπάρχει πάντα ένα «βέλτιστο» σηµείο διύλισης. Με τη διύλιση πρέπει να εξαλειφθεί ένα ποσοστό αρωµατικών ενώσεων για να µη δηµιουργηθούν πολύ γρήγορα οξέα και αυξηθεί η οξύτητα πολύ, ώστε να διαβρώσει όλα τα µεταλλικά µέρη της συσκευής (π.χ. Μετασχηµατιστή). Οι αρωµατικοί υδρογονάνθρακες που αποµένουν στο λάδι και το προστατεύουν από οξείδωση ονοµάζονται φυσικά αντιοξειδωτικά. Οι σύγχρονοι τρόποι διύλισης σε συνδυασµό µε τη βελτίωση των διαλυτών δίνουν λάδια πολύ καλής ποιότητας, που µπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των συσκευών ψηλής τάσης. Ένας απ αυτούς είναι η διύλιση µε Η 2. Το λάδι έρχεται σε επαφή µε το Η 2 κάτω από µεγάλη θερµοκρασία και πίεση µε την παρουσία ειδικών καταλυτών. Γενικά κατά την παραγωγή ηλεκτρικών µονωτικών λαδιών πρέπει να δώσουµε µεγάλη προσοχή ώστε να παράγουµε λάδι µε καλές ηλεκτρικές ιδιότητες, οξειδωτική σταθερότητα και, όπου είναι απαραίτητο καλές ιδιότητες του απορροφούµενου αερίου καθώς και µικρή περιεκτικότητα θείου και αζώτου. Αν και έχουν γίνει µεταβολές στις µεθόδους διύλισης δεν έχει γίνει µεγάλη αλλαγή στα χαρακτηριστικά του προϊόντος εδώ και αρκετές δεκαετίες. Μεγάλη προσοχή έχει δοθεί σε βελτιώσεις και στην τεχνική εξασφάλισης σταθερότητας µε δοκιµές που αφορούν την ποιότητα του λαδιού. Στο Σελ.12

13 παρακάτω σχήµα φαίνονται τα αποτελέσµατα της µεταχείρισης διύλισης πάνω στις κυριότερες ιδιότητες του µονωτικού λαδιού. Αποτελέσµατα της διύλισης πάνω στις φυσικές, ηλεκτρικές και χηµικές ιδιότητες του λαδιού. [8] Σελ.13

14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΧΡΗΣΗ ΜΟΝΩΤΙΚΩΝ ΛΑ ΙΩΝ Χρήση του Μ.Λ γίνεται στους παρακάτω τύπος συσκευών Μετασχηµατιστές καλώδια Ελαιοδιακόπτες µονωτήρες διέλευσης Πυκνωτές µ/στες µετρήσεων 3.1 Μετασχηµατιστές: Χρησιµοποιούµε µονωτικό λάδι στους µ/στές γιατί είναι πρώτα απ όλα κατάλληλο ψυκτικό µέσο. Απορροφά τη θερµότητα που παράγεται στα τυλίγµατα και τον πυρήνα (Νόµοι των JOULE και FOYCAYLT) και την µεταφέρει στις ψυκτικές επιφάνειες των ψυγείων και στα τοιχώµατα του δοχείου και από κει απάγεται στο περιβάλλον, από τα µεν ψυγεία µε τη βοήθεια ανεµιστήρων, από τα δε τοιχώµατα µε ακτινοβολία. Η κυκλοφορία του λαδιού είναι φυσική ή εξαναγκασµένη ανάλογα µε το µέγεθος του µ/στή. Στους µικρούς όπου έχουµε µεγάλη επιφάνεια του δοχείου σε σύγκριση µε τη ποσότητα του λαδιού, δηλ. το κλάσµα «επιφάνεια τοιχωµάτων/ όγκος περιεχόµενου λαδιού» έχει µεγάλη τιµή, έχουµε φυσική κυκλοφορία. Στους µεγάλους µ/στες είναι προσαρµοσµένοι σωλήνες ψύξεως όπου κυκλοφορεί το λάδι, ενώ στους ακόµα πιο µεγάλους µεταχειριζόµαστε ποικίλες µεθόδου τεχνητής ψύξης, που περιλαµβάνουν συνδυασµούς από ψύξη µε αέρα κυκλοφορούµενο από ανεµιστήρες, κυκλοφορία µε αντλίες, σώµατα που εκπέµπουν θερµότητα στον εξωτερικό αέρα ή νερό, και τέλος απ ευθείας ψύξη µε νερό που περνάει µέσα από έλικες τοποθετηµένες µέσα στο λάδι πάνω από τα τυλίγµατα. Η υπερθέρµανση του λαδιού είναι αυτή που συντείνει στην αλλοίωσή του. Σαν ψυκτικό µέσο το λάδι είναι καλύτερο από τον αέρα γιατί έχει µεγαλύτερη ειδική θερµότητα απ αυτόν. Επίσης είναι καλύτερο από τον αέρα και σαν µονωτικό µέσο, γιατί έχει µεγαλύτερη διηλ. αντοχή και διηλ. σταθερά, και αυτή είναι η δεύτερη σπουδαία ιδιότητά του. Καθώς το λάδι παρεµβάλλεται ανάµεσα στα διάφορα στοιχεία του µ/στή που έχουν διαφορετικά δυναµικά εµποδίζουν την ηλεκτρική υπερπήδηση και ενισχύει τις µονωτικές ιδιότητες που έχουν οι µονώσεις των τυλιγµάτων, εµποδίζοντας την εισχώρηση υγρασίας σ αυτές. Είναι γνωστό ότι οι πιο πάνω Σελ.14

15 µονώσεις (χαρτί, βαµβάκι) έχουν σαν βάση την κυτταρίνη και απορροφούν υγρασία από τον αέρα, όταν τις εκθέσουµε σ αυτόν. Η απορρόφηση υγρασίας έχει σαν αποτέλεσµα να µειωθούν οι µονωτικές τους ικανότητες. Κατά καλή σύµπτωση το λάδι έχει χαµηλή διηλ. Σταθερή (σε σχέση µε τα στέρεα µονωτικά) και αυτό συντελεί στην ελάφρυνση των καταπονήσεων των στερεών µονώσεων. Άλλο πλεονέκτηµα από τη χρησιµοποίηση του µονωτικού λαδιού είναι η παρεµπόδιση σχηµατισµό µικροσκοπικών φυσαλίδων αέρα και αερίων στις µονώσεις των τυλιγµάτων. Παρ όλο που οι µονώσεις από χαρτί εφαρµόζονται πάνω στους αγωγούς µε προσοχή, αποµένουν µικρά διάκενα µεταξύ των µονώσεων και µεταξύ µονώσεων και αγωγών. Ο αέρας που υπάρχει στα διάκενα αυτά ιονίζεται και έτσι είναι δυνατό να προκληθούν απώλειες και καταστροφή των µονώσεων. Το λάδι όµως γεµίζει τα διάκενα και παρεµποδίζει τον ιονισµό. Το µονωτικό λάδι τέλος, χρησιµεύει για να αποµακρυνθούν τα µικρά, άλλα σηµαντικά σε πλήθος, ίχνη ξένων σωµάτων και υγρασίας, που µπορεί να βρίσκονται σε κάθε καινούργιο µ/στη. Τα ίχνη αυτά αποµακρύνονται µε την κυκλοφορία του λαδιού, που προκαλείται από διάταξη διήθησης (φίλτρο). Η περιεκτικότητα των µ/στων ανύψωσης τάσης σε λάδι είναι µεγαλύτερη και ανέρχεται ακόµα και πάνω από LT. Λειτουργούν στις ψηλότερες τάσεις και είναι εφοδιασµένοι µε συντηρητές και µε µονάδες ξήρανσης για να περιορίζουν την είσοδο νερού και αέρα, εξασφαλίζοντας έτσι µεγαλύτερο χρόνο ζωής στο λάδι και κατ επέκταση και στη συσκευή. Οι µ/στές διανοµής περιέχουν από LT λαδιού και λειτουργούν κάτω από τα 70 KV περίπου. Σ αυτού του τύπου τους µ/στες η οξείδωση είναι ο κυριότερος παράγοντας, που επηρεάζει τη διάρκεια ζωής του λαδιού, λόγω του ότι είναι πολύ µεγάλος ο λόγος του εισερχοµένου αέρα προς τον όγκο λαδιού και επίσης οι θερµοκρασίες λειτουργίας είναι γενικά ψηλότερες. Παρακάτω γράφουµε ενδεικτικά µερικά από τα χαρακτηριστικά µονωτικού λαδιού (SHELL DIALA D) που χρησιµοποιείται σε µ/στές καθώς και σε άλλα µηχανήµατα. Πυκνότητα (20 C) :0.868GR/CM 3 Σηµείο ανάφλεξης (Α. ) Εσωτερική τριβή (ιξώδες) 20 C Εσωτερική τριβή (ιξώδες) 30 C :148 C :18,4 CST :815 CST Σελ.15

16 Βαθµός εξουδετέρωσης :0 MGR KOH/GR λαδιού Βαθµός σαπωνοποίησης :0 MGR KOH/GR λαδιού Βαθµός σαπωνοποίησης BAADER, 72 H : 0,8 MGR KOH/GR λαδιού ιηλεκτρική αντοχή :60KV, 25MM ιαλυτότητα σε FURFUROL :0.5 % κατά όγκο Η ASEA εξ άλλου, κατασκευαστής µεγάλων µ/στων ισχύος, χρησιµοποιεί λάδια µε τα παρακάτω χαρακτηριστικά: Ειδικό βάρος :ΜΑΧ 0.92KGR/DM³ Εσωτερική τριβή (ιξώδες) 20 C :MAX 20 CST(µ.τ.16) Σηµείο ανάφλεξης (PENSKY - MARTENS) :MIN 130 C Σηµείο ροής :ΜΑΧ - 40 C Βαθµός εξουδετέρωσης :MAX 0.1 MGR KOH/GR λαδιού Θειάφι :MAX 0.2 MGR KOH/GR λαδιού Σταθερότητα στην οξείδωση λάσπη (SLUDGE) :MAX 0.1 GR/100 GR λαδιού Οξύτητα :MAX 0.8 MGR/GR λαδιού Πρόσθετα DBPC : περίπου 0.3 GR/100 GR λαδιού [6],[7],[8] 3.2 Πυκνωτές: Η χρήση του µονωτικού υγρού γίνεται για να ενισχυθεί η µόνωση των πυκνωτών την οποία και διαποτίζει. Ο διαποτισµός γίνεται µε µεγάλο κενό και µεγάλη θερµοκρασία µετά από τέλεια ξήρανση. Τα φύλλα αλουµινίου µε την ενδιάµεση διαποτισµένη µόνωση κλείνονται µέσα σε στεγανό σφραγιστό µεταλλικό δοχείο, γι αυτό δεν µπορούµε να αντικαταστήσουµε ή να συµπληρώσουµε το υγρό. Αυτό έχει σαν συνέπεια, η διάρκεια ζωής του υγρού να είναι και η διάρκεια ωφέλιµης ζωής του πυκνωτή. Φυσικά το υγρό δεν µπορεί να οξειδωθεί αφού δεν έρχεται σε επαφή µε τον αέρα και η θερµοκρασία λειτουργίας δεν είναι µεγάλη. Το υγρό πρέπει να αντέχει σε πεδιακές εντάσεις γύρω στα 100 KV/CM, ενώ στους µ/στες οι εντάσεις αυτές είναι γύρω στα 45 KV/CM. Αρχικά τα λάδια των πυκνωτών ήταν όµοια µε αυτά των µ/στων, ενώ τελευταία χρησιµοποιούνται ειδικά λάδια, αφού οι συνθήκες λειτουργίας των πυκνωτών διαφέρουν από αυτές των µ/στων. Αυτά χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Στην πρώτη ανήκουν αυτά που προέρχονται από ορυκτά πετρέλαια και στη δεύτερη τα χλωρισµένα συνθετικά υγρά που όλα έχουν για Σελ.16

17 βάση τους το PCB (ROLYCHLORINATED BIPHENYL). Τα τελευταία κυκλοφορούν στην αγορά µε τις ονοµασίες INERTEEN, CLOPHEN, PYRANOL κ.λ.π. Αυτά έχουν το πλεονέκτηµα των χαµηλών διηλεκτρικών απωλειών και το ότι δεν αναφλέγονται και χρησιµοποιήθηκαν αποκλειστικά σχεδόν τα τελευταία χρόνια. Επειδή όµως το PCB αποδείχτηκε ότι µολύνει το περιβάλλον, αντικαταστάθηκε µε άλλα υγρά τα τελευταία χρόνια. Ένα απ αυτά έχει την εµπορική ονοµασία XFS L. Αυτό έχει τοξικότητα 20 φορές µικρότερη από υγρά που βασίζονται στο PCB. Επίσης έχει σηµεία ανάφλεξης και καύσης µεγαλύτερα από τα αντίστοιχα του ορυκτού µονωτικού λαδιού όπως φαίνεται από τα παρακάτω στοιχεία. Τύπος Σηµείο ανάφλεξης Σηµείο καύσης Ορυκτά λάδια 154 o C 167 o C PCB 166 o C 316 o C XFS-4169L 174 o C 199 o C 3.3 Καλώδια: Το µονωτικό λάδι χρησιµοποιείται στα υπόγεια και υποβρύχια καλώδια για: α) Να ενισχύσουµε την µόνωσή τους που είναι από χαρτί β) Να παρεµποδίσουµε την εισχώρηση υγρασίας γ) Να ψύχουµε τον αγωγό του καλωδίου, όπως συµβαίνει µε τα καλώδια τύπου PIRELLI. Στην αρχή τα καλώδια χαµηλής τάσης είχαν για µόνωση θεϊκοµένη άσφαλτο που όµως αλλοιωνόταν πολύ γρήγορα, µε αποτέλεσµα στις υψηλές θερµοκρασίες το σχηµατισµό κενών που µπορούσαν να ιονιστούν. Για να αντιµετωπισθεί το φαινόµενο αυτό χρησιµοποιήθηκε µε επιτυχία σαν πηκτικό το κολοφώνιο που ενίσχυε τη προσκόλληση του διαποτιστικού υλικού. Αργότερα µε την αύξηση των τάσεων µεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας παρατηρήθηκαν συχνές διασπάσεις της µόνωσής του καλωδίου που οφειλόταν στα κενά που δηµιουργούσε η συστολή του υλικού στις χαµηλές θερµοκρασίες. Μετά χρησιµοποιήθηκαν και χρησιµοποιούνται µέχρι σήµερα παραφινικά λάδια που αναµιγνύονται µε πυκνωτικά (κολοφώνια κ.λ.π). Το ποσοστό του πυκνωτικού εξαρτιέται από τη τοποθέτηση του καλωδίου. Στα οριζόντια Σελ.17

18 καλώδια αναµιγνύεται λιγότερο πυκνωτικό παρά σε κατακόρυφα. Επειδή το παραπάνω υλικό που χρησιµοποιείται για τη πλήρωση του καλωδίου έχει µικρή διηλ. αντοχή δεν χρησιµοποιείται σε καλώδια υψηλών τάσεων. Έτσι για καλώδια µέχρι 66 KV έχουµε παχύρρευστα λάδια, πολλές φορές αναµιγµένα µε εξευγενισµένο κολοφώνιο. Το εξευγενισµένο κολοφώνιο έχει βέβαια µικρότερες απώλειες, δεν έχει όµως ικανοποιητική διαλυτότητα στα λάδια παραφινικής βάσης και στις χαµηλές θερµοκρασίες παίρνει κρυσταλλική µορφή όταν οξειδωθεί. Εξ αιτίας αυτού προτιµώνται τα λάδια παραφινικής βάσης που έχουν τα πλεονεκτήµατα: α) Να διατηρούν το κολοφώνιο εύκολα, ακόµα και όταν οξειδωθεί β) είναι πιο λεπτόρρευστα στις θερµοκρασίες διαποτισµού γ) Έχουν µικρότερες απώλειες Στα καλώδια που προορίζονται για τάσεις πάνω από 66KV έχουµε λάδι µε πίεση. Σχετικά µε τα καλώδια αυτά, τελευταίες έρευνες πάνω στην αντοχή των λαδιών τους έδειξαν ότι αυτά παθαίνουν φυσικοχηµικές αλλοιώσεις, ακόµα και σε κανονική λειτουργία του καλωδίου, επειδή µολύνονται από τα προϊόντα των αντιδράσεων που προκαλούνται από την ανύψωση της θερµοκρασίας. Η µόλυνση και οι αλλοιώσεις επιδρούν πάνω στις διηλεκτρικές απώλειες του λαδιού και του καλωδίου. Κανονικά οι απώλειες αυξάνουν ανάλογα µε τη θερµοκρασία και πρακτικά είναι ανεξάρτητες από τη τάση. ηλαδή η συνδυασµένη επίδραση της θερµότητας και της τάσης µε τη παρουσία χαλκού και σιδήρου προκαλεί γήρανση του λαδιού χωρίς όµως να σχηµατισθούν κατάλοιπα οξείδωσης όπως συµβαίνει µε την οξείδωση στον αέρα. Αυτά βέβαια είναι αντίθετα µε την άποψη, που ήταν δεκτή µέχρι πριν λίγο και έλεγε ότι το λάδι του καλωδίου δεν οξειδώνεται µιας και δεν υπάρχει αέρας µέσα στο καλώδιο. Επειδή οι αλλοιώσεις του λαδιού δεν προσβάλλουν το µονωτικό χαρτί, µπορούµε να αφαιρέσουµε το γηρασµένο λάδι να ξεπλύνουµε τα καλώδια µε λάδι και να τα γεµίσουµε µε καινούργιο για να τα χρησιµοποιήσουµε εκ νέου. Τα λάδια που χρησιµοποιούνται σε καλώδια υψηλής τάσης έχουν γενικά ναφθενική βάση. Αυτά πρέπει να αντέχουν σε µεγάλες θερµοκρασίες και στη γήρανση. Επίσης πρέπει να εκλύουν όσο το δυνατό λιγότερα αέρια και να είναι παχύρρευστα αν δεν προορίζονται για κυκλοφορία µέσα στα καλώδια. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η ρευστότητα στους 20 C είναι γύρω στα 150 CENTIPOISE. Τόσο το λάδι όσο και το µονωτικό εκλέγονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε µε οποιεσδήποτε συνθήκες λειτουργίας το λάδι να διαποτίζει τη µόνωση από χαρτί.[6],[7],[8] Σελ.18

19 Η διηλ. σταθερή µειώνεται µε την αύξηση της θερµοκρασίας ενώ η Ε φδ έχει µεταβολή της µορφής U. Ο βασικός λόγος της χρήσης του κολοφωνίου είναι η αύξηση του ιξώδους του λαδιού, αλλά ταυτόχρονα του δίνει και πλεονεκτήµατα που έχουν σχέση µε τις διηλ. Απώλειες. Υγρά εµποτισµού µε µεγάλη εσωτερική τριβή παίζουν επίσης βασικό ρόλο στα καλώδια µε πίεση αερίου που προορίζονται για πολύ ψηλές τάσεις. Έτσι, χρησιµοποιούνται µεν συνηθισµένες µονωτικές ουσίες, γνωστές σαν COMPOUNDS που περιέχουν ρητίνες αλλά χρησιµοποιούνται και ειδικά COMPOUNDS που περιέχουν πολυµερή του ισοβουτυλενίου σε ποσοστό 30 % κατά βάρος. Ένας κατασκευαστής καλωδίων ψηλής τάσης χρησιµοποιεί τελευταία καθαρό πολυϊσοβουτυλένιο. Στις µεγάλες θερµοκρασίες σ αυτά τα COMPOUNDS οι τιµές της Εφδ είναι µικρότερες από τις αντίστοιχες των COMPOUNDS που περιέχουν ρητίνες. Σχ Οι καµπύλες διηλ. σταθερής-θερµοκρασίας και Εφδ - θερµοκρασίας.[8] Α: COMPOUND µε κολοφώνιο B: COMPOUND µε πολυϊσοβουτυλένιο, C: λάδι καλωδίου Με τα λάδια που προορίζονται για καλώδια πρέπει να δίνουµε προσοχή στον έλεγχο για τη χηµική σύνθεση τους, να εξασφαλίζουµε χαµηλό σηµείο ροής και να µην δηµιουργείται σ αυτά κερί. Οι βασικές ιδιότητες των λαδιών των καλωδίων είναι: 1. Η εσωτερική τριβή πρέπει να είναι όσο το δυνατό χαµηλή µε αποδεκτή πτητικότητα. Η χαµηλή εσωτερική τριβή κάνει δυνατό το σχεδιασµό συστηµάτων που µπορούν να λειτουργούν σε χαµηλές θερµοκρασίες. Επίσης µειώνει την τάση για µεταβατικές συνθήκες από αυξοµειώσεις της πίεσης, επιτρέποντας έτσι οικονοµία στο σχεδιασµό Συστηµάτων. Η πτητικότητα Σελ.19

20 πρέπει να είναι αρκετά χαµηλή για να ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ απαέρωση µε µεγάλο κενό για να αποφεύγεται µεγάλη αναφλεξιµότητα. 2. Το λάδι πρέπει να χει τη δυνατότητα απορρόφησης κάθε αερίου που ίσως παραµένει στο καλώδιο µετά την εγκατάσταση. 3. Η Εφδ πρέπει να είναι όσο το δυνατό µικρή σε συνδυασµό µε καλή χηµική σταθερότητα ακόµα και στις πιο ψηλές θερµοκρασίες λειτουργίας. Πάντως τα λάδια σαν υλικά εµποτισµού µπορούν να καταταγούν σε δύο κατηγορίες. 1.Παχύρρευστα που περιέχουν εξευγενισµό κολοφώνιο ή πολυµερείς υδρογονάνθρακες. 2. Λάδια µε χαµηλή εσωτερική τριβή (ιξώδες). Στη συνέχεια δίνονται τα χαρακτηριστικά µονωτικού λαδιού (DUSSEK BROTHERS LTD, KENT, ENGLAND) που χρησιµοποιείται σε καλώδιο, υπόγεια ή υποβρύχια, 150 KV. 1. Ειδικό βάρος 0, Εσωτερική τριβή σε 0 C 34CST ή 24 CPOISE Εσωτερική τριβή σε 20 C 13CST ή 10,5 CPOISE Εσωτερική τριβή σε 60 C 4CST ή 3,2 CPOISE 3. Οξύτητα (ανόργανη) 0 4. Οξύτητα (οργανική) 0,01 5. Οξύτητα µετά από γήρανση 50Η, θέρµανση σε 100 C µε τη παρουσία χαλκού 0,02 6. Εφδ σε 85 C 0,0005 Εφδ σε 100 C 0, Εφδ µετά από γήρανση, Όπως πιο πάνω, σε 85 C 0, C 0, ιηλεκτρική αντοχή (B S 148/1959) 35KV 9. Απορρόφηση αερίου (ελάχιστη) 0,2ML σε 60 C 10. Έκλυση αερίου 0 σε θερµοκρασίες -25 C ως 125 C Σελ.20

21 11. ιάβρωση (χαλκός) εν πρέπει να εµφανισθεί διάβρωση στο χαλκό στη δοκιµή γήρανσης 12. Σηµείο ανιλίνης 72 C (IP2) 13. Σηµείο ροής υγρό σε -60 C 14. Σηµείο που διαχωρίζεται το κερί -60 C 15. Σηµείο ανάφλεξης 135 C [8] 3.4 Μονωτήρες διέλευσης: Οι µονωτήρες διέλευσης των µ/στων περιέχουν µονωτικό λάδι που µπορεί να είναι το ίδιο µε του µ/στη. Αν το λάδι του µονωτήρα επικοινωνεί µε το λάδι του µ/στη τότε τούτο βρίσκεται στη πίεση που οφείλεται στη στάθµη του λαδιού του δοχείου διαστολής. Αν το λάδι του µονωτήρα διέλευσης δεν επικοινωνεί µε το λάδι του µ/στη τότε είναι ένα παχύρρευστο ειδικό λάδι (π.χ. µε ιξώδες 71 ENGLER στους 50 C) που έχει διηλεκτρική αντοχή που δεν µεταβάλλεται ακόµα και µε πολύ χαµηλές θερµοκρασίες. Οι µονωτήρες διέλευσης των µ/στων αλλά και των διακοπτών είναι στεγανοί και έχουν χώρο διαστολής του υγρού που δεν επικοινωνεί µε την ατµόσφαιρα και άρα δεν επηρεάζεται από τις συνθήκες. Η γωνία διηλεκτρικών απωλειών του µονωτικού λαδιού που προορίζεται για µονωτήρες διέλευσης επιδρά πάνω στη χρήση του αλλά όχι τόσο πολύ όσο στη χρήση του λαδιού που προορίζεται για πυκνωτές. Γι αυτό το λάδι των µ/στων είναι γενικά κατάλληλο για µονωτήρες διέλευσης. Ειδικά στους µονωτήρες διέλευσης υπερύψηλης τάσης (420KV) χρησιµοποιείται λάδι που περιέχει πρόσθετο βελτιωτικό. Ενδεικτικά αναφέρουµε ότι ένας κατασκευαστής µ/στων 420 KV (TRO- DDR) χρησιµοποιεί στους µονωτήρες διέλευσης λάδι SHELL DIALA D µε βελτιωτικό. 3.5 Μετασχηµατιστές οργάνων: Στους µετασχηµατιστές οργάνων (τάσης και έντασης) χρησιµοποιούνται µονωτικά λάδια, ίδια µ αυτά των µ/στων ισχύος για τον εµποτισµό του στερεού υλικού που γενικά είναι ειδικό χαρτί. Ένας κατασκευαστής (NISSIN- ΙΑΠΩΝΑΣ) µ/στων οργάνων χρησιµοποιεί λάδια µε χαρακτηριστικά: 1. Ειδικό βάρος (15/4 C) Κιν.εσωτ. τριβή σε 30 C 15 CST MAX Σελ.21

22 Κιν.εσωτ. τριβή σε 70 C 5 CST MAX 3. Σηµείο ροής C MAX 4. Σηµείο ανάφλεξης 135 C MIN 5. Εξάτµιση 0.3% ΜΑΧ 6. Οξύτητα (συνολική) 0.01 KOH/GR 7. Σταθερότητα σε οξείδωση (120 C,57H) λάσπη 0.2% ΜΑΧ οξύτητα (συνολική) 0.4 ΚΟΗ/GR 8. διηλεκτρική αντοχή (2.5ΜΜ) 50KV MIN 9. Εφδ. (50 ή 60ΗΖ, 80 o C) 1X10-3 MAX 10. Ειδική αντίσταση (80 o C) 2X10 14 Ω CM MIN Σύνοψη: ακολουθούν δύο πίνακες όπου ο πρώτος δίνει τα χαρακτηριστικά του λαδιού που έχουν την µεγαλύτερη σηµασία για κάθε τύπο συσκευής, ενώ ο δεύτερος είµαι µια λίστα προδιαγραφών κανονισµών όπου µπορούν να βρεθούν περισσότερες λεπτοµέρειες για την κατασκευή των συσκευών.[7], [8] Συσκευή Μετασχηµατιστές: Ελαιοδιακόπτες: Πυκνωτές: Καλώδια: Μονωτήρες διέλευσης: Χαρακτηριστικά που έχουν σηµασία Χηµική σταθερότητα, θερµικά χαρακτηριστικά και σε ειδικές περιπτώσεις µη αναφλεξιµότητα Σχηµατισµός άνθρακα, σβύσιµο του τόξου Ηλεκτρικά χαρακτηριστικά, διηλεκτρική σταθερή, θερµική σταθερότητα και έκληση αερίων Ηλεκτρικά χαρακτηριστικά, διηλ. σταθερή, θερµική σταθερότητα και έκλυση απορρόφηση αερίων Ηλεκτρικά χαρακτηριστικά Σελ.22

23 Κανονισµοί Συσκευές BS 162 IEC 54 ιακόπτες ισχύος και συνεδεόµενα εξαρτήµατα BS 171 IEC 76 Μετασχηµατιστές ισχύος BS 223 IEC 137 Μονωτήρες διέλευσης υψηλής τάσης BS1650 IEC 70 Πυκνωτές για σύνδεση σε συστήµατα ισχύος BS2131 IEC 80 Πυκνωτές σφραγιστοί για χρήση σε συνεχές ρεύµα µε διηλεκτρικό εµποτισµένο χαρτί ή φιλµ χαρτιού/ πλαστικού BS Ελαιοδιακόπτες για συστήµατα εναλλασσόµενου ρεύµατος BS3938 IEC 185 Μετασχηµατιστές έντασης BS3941 IEC 186 Μετασχηµατιστές τάσης BS6480 IEC 55 Μονωµένα καλώδια µε διαποτισµένο χαρτί για παροχή ηλεκτρισµού BS Πυκνωτές για χρήση σε σωληνοειδείς λάµπες φθορισµού και κυκλώµατα για λάµπες µε υψηλή πίεση υδραργύρου και χαµηλή πίεση νατρίου BS5311 IEC 267 ιακόπτες A.C κυκλωµάτων διαβαθµισµένης τάσης πάνω από 1KV [1],[4] Σελ.23

24 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΜΟΝΩΤΙΚΩΝ ΛΑ ΙΩΝ Πολλές ιδιότητες των µονωτικών λαδιών παίζουν αξιόλογο ρόλο στη χρήση τους σαν µονωτικά υγρά. Π.χ. τα λάδια που προορίζονται για µετασχηµατιστές και για διακόπτες πρέπει να έχουν καλές ηλεκτρικές ιδιότητες και να αποτελούν ψυκτικά µέσα µε ικανοποιητικό βαθµό απόδοσης. Το λάδι των ελαιοδιακοπτών πρέπει να αντέχει στα τόξα που γίνονται στο διακόπτη χωρίς τον κίνδυνο δηµιουργίας εναποθέσεων. Το λάδι των πυκνωτών πρέπει να είναι τέλειο µονωτικό για να µην έχουµε απώλειες και να αντέχει σε ψηλές τάσεις δηλαδή να ελκύει όσο το δυνατόν λιγότερα αέρια (κυρίως υδρογόνο), ο ιονισµός των οποίων οδηγεί στη διάσπαση του µονωτικού. Τα χαρακτηριστικά κάθε λαδιού πρέπει να διατηρούνται επί µεγάλο χρονικό διάστηµα και ιδίως στους µετασχηµατιστές. Οι ιδιότητες των µονωτικών λαδιών µπορούν να διαιρεθούν σε φυσικές, χηµικές και ηλεκτρικές. Οι χαρακτηριστικές ροής καθώς και οι αντίστοιχες θερµικές ενός λαδιού έχουν µεγάλη σηµασία, ιδίως στη φάση σχεδίασης της συσκευής, οι δε διηλεκτρικές ιδιότητες στον έλεγχο της κατάστασης των λαδιών πριν από τη λειτουργία της. Στο στάδιο της κατασκευής µιας συσκευής, ο τρόπος σχεδίασης και παράστασης και οι ιδιότητες του λαδιού πρέπει να βρίσκονται σε αρµονία. Πάνω στο όλο θέµα, έχουν εκδοθεί πολλές ευπρόσδεκτοι µέθοδοι από διάφορους διεθνείς οργανισµούς, όπως είναι ο διεθνής οργανισµός προτύπων (ISO) και IEC, καθώς και από εθνικούς οργανισµούς όπως είναι ο BSI (Αγγλία), VDE (Γερµανία, ASTM, το ινστιτούτο πετρελαίου (ΙΡ) και από όµοιους οργανισµούς άλλων χωρών.[7],[8] 4.1. Φυσικές Ιδιότητες Οι φυσικές ιδιότητες των µονωτικών λαδιών µπορούν να χωριστούν σε 3 οµάδες. Η πρώτη οµάδα περιλαµβάνει εκείνες τις ιδιότητες που είναι αξιόλογες στη φάση σχεδίασης της συσκευής. Αυτές καθορίζουν τις χαρακτηριστικές διανοµής της θερµότητας στη συσκευή κα θέτουν όρους για τη λειτουργία της συσκευής σε θερµοκρασία κάτω από το όριο θερµοκρασίας λειτουργίας. Σελ.24

25 Αυτές είναι: Θερµική αγωγιµότητα Ειδική θερµότητα Πυκνότητα Ιξώδες & Σηµείο ροής Χηµικές Ιδιότητες Οι κυριότερες χηµικές ιδιότητες των λαδιών αξιόλογες για τη χρήση των λαδιών σαν µονωτικά υγρά είναι οι παρακάτω: 1.Οξείδωση 2.Οξύτητα 3.Αλκαλικότητα 4.Υγρασία (περιεκτικότητα σε νερό) 5. ιαχυτικότητα αερίων [7] 4.3. Ηλεκτρικά Χαρακτηριστικά Αυτά είναι η διηλεκτρική αντοχή, η αγωγιµότητα, ο συντελεστής ισχύος και η διηλεκτρική σταθερή. Σ αυτό το κεφάλαιο θα εξετάσουµε µόνο τα δύο τελευταία. Η διηλεκτρική αντοχή, λόγο του ότι είναι το κύριο θέµα της διπλωµατικής εργασίας, και λόγω της σπουδαιότητάς της, αποτελεί ξεχωριστό κεφάλαιο. Σε ειδικότερο τµήµα επίσης εξετάζονται αναλυτικά η αγωγιµότητα και ο σχηµατισµός φορτίων χώρου, επειδή σχετίζονται στενά µε την διηλ. αντοχή.[7],[8] Συντελεστής ισχύος: Στα τέλεια διηλεκτρικά η γωνία µεταξύ τάσης και ρεύµατος είναι 90, πράγµα που σηµαίνει µηδενικές απώλειες αφού COS90 =0. Στην πράξη όµως δεν υπάρχουν τέλεια διηλεκτρικά και η διαφορά φάσης µεταξύ τάσης και ρεύµατος αποκλίνει από τις 90 κατά δ (Σ.χ.4.1). αυτή η γωνία δ λέγεται γωνία απωλειών, και το ηµ δ λέγεται συντελεστής απωλειών γιατί η ισχύς που διαχέεται στο διηλεκτρικό (απώλειες) είναι: Σελ.25

26 Ρ= U I COS Φ= U I COS (90-δ)= U I sin δ Επειδή όµως η δ είναι πολύ µικρή ισχύει ηµδ=εφδ Οι απώλειες στο διηλεκτρικό είναι τριών ειδών: α) απώλειες από τόξο β) απώλειες από αγωγιµότητα (πολύ µικρές) γ) διηλεκτρικές απώλειες οι οποίες αντιπροσωπεύουν την απαιτούµενη ηλεκτρική ενέργεια για τον προσανατολισµό και επαναπροσανατολισµό των µορίων που υπόκεινται σε εναλλασσόµενη τάση. Οι µεταβολές του συντελεστή ισχύος του λαδιού που βρίσκεται σε λειτουργία µας βοηθούν στην εκτίµηση της κατάστασης του λαδιού, αφού έχει αποδεχθεί πειραµατικά ότι αυτός µεταβάλλεται γραµµικά, σε συνάρτηση µε την αποσύνθεση του λαδιού εξαιτίας οξείδωσης, ή σε συνάρτηση µε τα ξένα σωµατίδια που υπάρχουν στο λάδι. Για το καινούργιο λάδι η Εφδ αποτελεί ένα παράγοντα για την εκτίµηση της ποιότητάς του. Η γωνία απωλειών πρέπει να είναι πολύ µικρή γιατί αύξηση των απωλειών σηµαίνει µείωση της απόδοσης του µ/στη αύξηση της θερµοκρασίας οι συνέπειες είναι δυσµενέστερες σε καλώδια και πυκνωτές. Γι αυτό το λόγο πολλά λάδια κρίνονται σαν ακατάλληλα όταν έχουν µεγάλο συντελεστή ισχύος. Η γωνία απωλειών δεν δίνει πληροφορίες για το περιεχόµενο στο λάδι. Με περιεχόµενο νερό κάτω από 20PPM η γωνία απωλειών παραµένει σταθερή και συνέχιση της ξήρανσης του λαδιού ώστε να µειωθούν τα ΡΡΜ δεν επιδρά στην τιµή της εφδ. Ο συντελεστής ισχύος εξαρτιέται όµως από τη θερµοκρασία (Σ.χ.4,2) και η αύξησή του µε την αύξηση της θερµοκρασίας οφείλεται στην αύξηση της αγωγιµότητας λόγο της απελευθέρωσης ιόντων και µικρών τεµαχίων της επιφάνειας του υλικού (χαρτί ή µέταλλο).[7],[8] Σελ.26

27 [8] Η µεταβολή της εφ.δ µε το χρόνο εξαρτιέται από τη βαθµό διύλισης του λαδιού. Όπως δείχνει το Σχ. 4.3 τρία λάδια µε διαφορετικούς βαθµούς διύλισης παρουσίασαν πολύ διαφορετικό ρυθµό εξέλιξης σε µια χρονική περίοδο 30 µηνών. Την καλύτερη συµπεριφορά παρουσίασε το λάδι µε µέτριο βαθµό διύλισης ενώ τα λάδια µε πολύ χαµηλό ή πολύ ψηλό βαθµό διύλισης υπέστηκαν γρήγορα αλλοίωση. Σχ.4.3 Εξέλιξη της διηλεκτρικής σταθεράς ε και το γινοµένου εtgδ µονωτικού λαδιού µε την διάρκεια λειτουργίας για 20 C και συχνότητες 60Ηz και 400 ΚΗz [8] Η= λάδι υπερβολικής διυλίσεως Ν= λάδι κανονικής διυλίσεως S= λάδι ανεπαρκούς διυλίσεως Σελ.27

28 Οι διηλεκτρικές απώλειες εξαρτώνται επίσης από την τάση και τα χαρακτηριστικά του ρεύµατος η εξάρτηση της εφδ από τη συχνότητα για ηµιτονοειδής τάσεις 0.3 έως 1 KV/MM και στην περιοχή 40-62Ηz δίνεται από τη σχέση: Με µεγάλες τάσεις στο µονωτικό η εφ. δ µπορεί να αυξηθεί ακανόνιστα πάνω από τις τιµές που παίρνουµε στις χαµηλές τάσεις. Αυτό το φαινόµενο αποτελεί ένδειξη ότι σχηµατίζονται γέφυρες στα σηµεία µεγάλης πεδιακής εντάσεως και τούτο είναι η πρώτη βαθµίδα διαστάσεως του λαδιού ιηλεκτρική Σταθερή Είναι ο λόγος της ειδικής αγωγιµότητας του λαδιού προς την ειδική αγωγιµότητα του κενού κάτω από τις ίδιες συνθήκες, δηλ. είναι σχετική διηλ. σταθερή. Για όλα σχεδόν τα καθαρά λάδια έχει τιµή µεταξύ 2.2 και 2.45 στους 20 C. Μπορούµε να παράγουµε λάδια µε µεγαλύτερη ε λ (3.5-4) αλλά αυτά θα έχουν µικρότερη χηµική σταθερότητα. Ακολουθούν µερικές από τις ιδιότητες της ε λ. Στα καινούργια αλλά και στ οξειδωµένα ξηρά λάδια έχουµε πολύ µικρή µεταβολή της ε λ µέχρι τους 90 C. Στα ακάθαρτα λάδια αλλά και σε κείνα που περιέχουν υγρασία παρατηρούµε αισθητή αύξηση της ε λ όταν αυξάνει η θερµοκρασία. Σχετικές µετρήσεις έδωσαν τα ακόλουθα αποτελέσµατα. θ C = ε λ = Η ε λ γενικά είναι ανεξάρτητη από την τάση και από το χρόνο εφαρµογής της εξαρτάται όµως από τη συχνότητα της. Η ε λ δεν επηρεάζεται πρακτικά απ το πεδίο παρά µόνο για πολύ µεγάλες τιµές του. Αποτέλεσµα της χαµηλής ε λ του λαδιού, σε σύγκριση µε την ε µ των στερεών µονωτικών, είναι να καταπονείται το λάδι σε συσκευές που έχουν για µόνωση στερεά µονωτικά σε σειρά µε αυτό. Αν E λ και E µ οι πεδιακές εντάσεις στο λάδι και στο στέρεο µονωτικό, και D λ, D µ οι αντίστοιχες ηλεκτρικές µετατοπίσεις θα έχουµε : Σελ.28

29 Επειδή όµως ε µ >ε λ θα είναι και Ε λ >Ε µ που σηµαίνει ότι το στερεό µονωτικό καταπονείται λιγότερο από το λάδι. Ένας υπολογισµός της διηλ. σταθερής µπορεί να γίνει µε ικανοποιητική προσέγγιση από τον τύπο του MAXWELL. ε= η 2, όπου η δ δείκτης διάθλασης του λαδιού για το κίτρινο φως που εκπέµπει φλόγα Να: Υλικό ιηλεκτρική σταθερή Αέρας 1 Λάδι 2.1 Χαρτί 2 Πορσελάνη 7 Λάστιχο 3.6 Νερό 81 Πίνακας µε τις τυπικές τιµές των ηλεκτρικών χαρακτηριστικών των λαδιών Χαρακτηριστικό Τυπικές τιµές Τάση διάσπασης KV, 2.5MM Κρουστική τάση διάσπασης KV, 25MM Θετική Αρνητική Συντελεστής απωλειών, 90 ο C Ειδική αντίσταση GΩm, 90 o C ιηλεκτρική σταθερή, 90 o C [7],[8] Σελ.29

30 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΙΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΑΝΤΟΧΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΤΗΝ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ 5.1 Γενικότητες και µηχανισµός διάσπασης Σαν διηλ. αντοχή λαδιού µπορεί να ορισθεί η µέγιστη τιµή της τάσης που εφαρµόζεται ανάµεσα σε δύο ηλεκτρόδια που είναι µέσα στο λάδι, χωρίς να δηµιουργηθεί τόξο. Η.Α είναι η µέση τιµή της τάσης στην οποία γίνεται διάσπαση του λαδιού που βρίσκεται µεταξύ δύο ηλεκτροδίων, υπό προδιαγραφόµενες συνθήκες. Η διηλεκτρική αντοχή γενικά εκφράζεται σε KV για ορισµένο διάκενο. Οι συνθήκες που αναφέραµε πιο πάνω επηρεάζουν πάρα πολύ το προσδιορισµό της.α και µεταβάλλονται από µέτρηση σε µέτρηση, έτσι ώστε ούτε δύο µετρήσεις να µη δίνουν τα ίδια ακριβώς αποτελέσµατα. Όταν τα µονωτικά λάδια έχουν µεγάλη.α εξασφαλίζουν καλύτερη µόνωση των υπό τάση στοιχείων που βρίσκονται µέσα σ αυτά, η δε χρήση λαδιών µεγάλης διηλ. αντοχής επηρεάζει κατά κάποιο τρόπο τις διαστάσεις των µηχανηµάτων στα οποία χρησιµοποιούνται τέτοια λάδια. Βέβαια η διηλεκτρική αντοχή δεν αποτελεί απόλυτο κριτήριο, ικανό για την εκτίµηση της ποιότητας του λαδιού. εν αποτελεί ένδειξη σχετική µε τη γήρανση του λαδιού. Πολύ γερασµένα λάδια µπορεί να έχουν µεγάλη.α. Μπορούµε να πούµε ότι στην πράξη η.α δεν εξαρτιέται από τη σύνθεση του λαδιού αλλά µόνο από τα περιεχόµενα σ αυτό νερό, ίνες και αέρια δηλαδή µόνο από τη καθαρότητα του. Σηµαντικό είναι το γεγονός ότι το λάδι που αντέχει π.χ σε 40 KV µε βάση τη προδιαγραφή Βς 148, µπορεί να χρησιµοποιηθεί για πολύ µεγαλύτερες τάσεις λειτουργίας των µηχανηµάτων. Τούτο γιατί οι προδιαγραφές σύµφωνα µε τις οποίες εκτελούνται οι σχετικοί έλεγχοι διηλεκτρικής αντοχής δεν αποσκοπούν στην ακριβή αναπαραγωγή των συνθηκών στις οποίες χρησιµοποιείται το λάδι. Πραγµατικά σ ένα µ/στη ψηλής τάσης, ακόµα και 700KV που βρίσκεται σε λειτουργία, οι συνθήκες καταπόνησης του λαδιού είναι λιγότερο δυσµενείς από αυτές που προδιαγράφουν οι δοκιµές. Η διαφορά δυναµικού µεταξύ γειτονικών σπειρών είναι µικρή, ενώ εξ άλλου τα τυλίγµατα έχουν µονώσεις από στερεό µονωτικό υλικό που είναι εµποτισµένο µε λάδι.[5] Σελ.30

31 Εκεί που υπάρχει σηµαντική διαφορά δυναµικού µεταξύ δύο στοιχείων του µ/στη, χρησιµοποιείται µόνωση από στερεό µονωτικό υλικό και επιπλέον η απόσταση καθορίζεται πολύ µεγαλύτερη από το διάκενο των ηλεκτροδίων που ορίζεται στις προδιαγραφές ελέγχου διηλ. αντοχής. Η τάση διάσπασης ενός διακένου δεν εξαρτιέται µόνο από τη µέγιστη ή τη µέση πεδιακή ένταση που εµφανίζεται στο διάκενο, αλλά από την πορεία της πεδιακής έντασης σε ολόκληρο, ή τουλάχιστον ένα µεγάλο µέρος του µήκους της δυναµικής γραµµής κατά µήκος της οποίας συµβαίνει η διάσπαση. Αναλυτικά το γεγονός αυτό εκφράζεται από τη σχέση: Όπου α το µήκος της δυναµικής γραµµής µε τη µέγιστη καταπόνηση και Ε η πεδιακή ένταση στα διάφορα σηµεία της. Η σταθερή εξαρτιέται από την ποιότητα του λαδιού. Ο ακριβής µηχανισµός που είναι υπεύθυνος για την έναρξη της διάσπασης στα υγρά διηλεκτρικά, είναι ακόµα ανοιχτός για συζήτηση. Οι θεωρίες που έχουν αναπτυχθεί κατά την διάρκεια των τελευταίων 40 χρονών για την εξήγηση του µηχανισµού διάσπασης των «καθαρών» διηλεκτρικών υγρών µπορούν να καταταγούν σε δύο κύριες οµάδες. Την θεωρία του ιονισµού η οποία υποθέτει ότι ο µηχανισµός είναι συγγενής µ αυτόν που συµβαίνει στα αέρια, δηλ. µια διαδικασία ιονισµού από κρούση και πολλαπλασιασµού του, µε αποτέλεσµα συσσώρευσης ηλεκτρονίων µορίων του υγρού. Την θεωρία των φυσαλίδων η οποία λέει ότι η διαδικασία διάσπασης ξεκινάει µέσα από αέρια ή ατµούς που υπάρχουν στο χώρο ανάµεσα στα δύο ηλεκτρόδια. Αυτή η θεωρία αναπτύχθηκε κυρίως για να εξηγήσει την εξάρτηση της διηλ. Αντοχής (.Α) των λαδιών από την εφαρµοζόµενη πίεση, καθώς και την έκλυση αερίων από λάδια που υπόκεινται σε ισχυρή καταπόνηση. Πάνω στη θεωρία των φυσαλίδων έχουν διατυπωθεί δύο απόψεις για να ερµηνευτεί ο µηχανισµός διασπάσεως του λαδιού. Η µία είναι η υπόθεση του ιονισµού και η άλλη της θερµικής διάσπασης. Σύµφωνα µε την υπόθεση του ιονισµού, µόλις τι ηλεκτρικό πεδίο µέσα σε µια φυσαλίδα λάβει µια ορισµένη τιµή, ο αέρας που περιέχει ιονίζεται. Στις παρυφές της ιονισµένης φυσαλίδας παρουσιάζεται ενίσχυση του ηλεκτρικού πεδίου που έχει σαν συνέπεια τον ιονισµό του παρακείµενου λαδιού ο οποίος τελικά εξελίσσεται σε πλήρη διάσπαση.[5] Σελ.31

32 Κατά την υπόθεση της θερµικής διάσπασης, το λάδι που περιβάλλει την ιονισµένη κατά τα ανωτέρω φυσαλίδα θερµαίνεται και όταν φθάσει την θερµοκρασία βρασµού η φυσαλίδα διογκούνται, εκτοπίζει το λάδι και έτσι η διάσπαση επέρχεται µέσα σε ατµούς λαδιού που έχουν σηµαντικά χαµηλότερη διηλεκτρική αντοχή από το ίδιο το λάδι. Οποιαδήποτε από τις δύο διαδικασίες και να είναι υπεύθυνη για την τελική διάσπαση, δύο πράγµατα είναι προαπαιτούµενη για να ξεκινήσει η διάσπαση. (1) Η ύπαρξη των απαραίτητων αρχικών ηλεκτρονίων (2) Η παρουσία ενός ικανοποιητικά ισχυρού πεδίου για να εξασφαλισθεί η διάδοση της στιβάδας, που προέκυψε από την διαδικασία ιονισµού διαµέσου του υγρού. Είναι πολύ καλά γνωστό πως η.α ενός υγρού επηρεάζεται από ένα µεγάλο αριθµό παραγόντων ξένων προς τη φύση του καθαρού υγρού. Σ αυτούς περιλαµβάνονται η φύση και η ποσότητα των διαλυµένων αερίων, των ακαθαρσιών και των χηµικών προσθέτων. Άλλοι παράγοντες είναι η γεωµετρία, το υλικό και η κατάσταση της επιφανείας των ηλεκτροδίων, η απόσταση των ηλεκτροδίων, η θερµοκρασία, η υδροστατική πίεση καθώς και η διάρκεια εφαρµογής της τάσης. Καθένας από τους παράγοντες αυτούς επιδρά στη µια ή στην άλλη από τις παραπάνω δύο συνθήκες και γι αυτό επηρεάζει, συχνά σε µεγάλο βαθµό το ολικό αποτέλεσµα το οποίο εµείς καλούµε.α. εν θα ήταν λοιπόν δυνατό να εξετάσουµε τα παρατηρηµένα αποτελέσµατα σε σχέση µε τη µια µόνο υπόθεση διάσπασης και αποκλεισµό της άλλης. Μια και αυτό είναι αναγνωρισµένο, έπειτα από προσεχτική µελέτη των πειραµατικών συνθηκών είναι δυνατό να εκτιµήσουµε το ποσό αυτοί οι συντελεστές επηρεάζουν την.α. Μια θεωρία διάσπασης εφαρµόσιµη για µια κατηγορία πειραµατικών συνθηκών δεν είναι αναγκαίο να ισχύει αν αυτές οι συνθήκες αλλάζουν. Οι παράγοντες που επηρεάζουν την.α και οι οποίοι εξετάζονται στο τµήµα αυτό, είναι αυτοί οι οποίοι λήφθηκαν άξιοι σοβαρής προσοχής κατά την διάρκεια των τελευταίων ετών. Αυτοί είναι: Ο αριθµός των διασπάσεων ( ο οποίος είναι υπεύθυνος για το αποκαλούµενο CONDITIONING EFFET), η παρουσία οργανικών προσθέτων, τα διαλυµένα αέρια, η απόσταση των ηλεκτροδίων, το υλικό και η κατάσταση της επιφάνειας των ηλεκτροδίων, και η περιεκτικότητα σε υγρασία.[5] Σελ.32

33 5.2 Επίδραση των προσθέτων Σχετικά λίγες εργασίες έχουν δηµοσιευθεί σχετικά µε την επίδραση των προσθέτων πάνω στη.α του ορυκτού λαδιού. Η πρώτη έρευνα πάνω σε αυτό το θέµα έγινε το 1940 από τον SUZUKI και τον FUJOKA. Αυτοί εξέτασαν το αποτέλεσµα του ιωδίου πάνω στην.α λαδιού µ/στων, βενζίνης, αλκοόλης και ένα αριθµό κάποιων άλλων υγρών. Το σχ.6.3 δείχνει την επίδραση σε λάδι µ/στη µε λεπτοµέρεια, αλλά είναι τυπικό και για τα άλλα υγρά που εξετάσθηκαν. Σχ. 5.3 Επίδραση του ιωδίου στη τάση διάσπασης λαδιού µετασχηµατιστή. [8] Εφαρµόζοντας κρουστική τάση 1/10 µς και αυξάνοντας την περιεκτικότητα σε ιώδιο, παρατηρήθηκε αρχικά αύξηση της.α, η οποία πήρε µια µέγιστη τιµή σε συγκέντρωση 0.01 G/Lt αλλά µετά µειώθηκε για µεγαλύτερες συγκεντρώσεις. Ο SUZUKI και ο FUJOKA απόδωσαν το ευεργετικό αποτέλεσµα του ιωδίου στην µεγάλη τάση του για ηλεκτρόνια. Η έλλειψη αποτελεσµατικότητας στην περίπτωση εναλλασσόµενης τάσης πιθανόν να οφειλόταν στην επικρατέστερη επίδραση των ακαθαρσιών στο προφανώς µη φιλτραρισµένο λάδι. Το 1941 ο RUHLE ερεύνησε την.α µιγµάτων οργανικών υγρών ενώσεων. Βρήκε δε ότι η πρόσθεση µικρής αναλογίας παραγώγων αλογόνων από αρωµατικούς υδρογονάνθρακες σε κορεσµένους υδρογονάνθρακες ή σε λάδι µ/στη είχε σαν αποτέλεσµα αύξηση κατά 30% µε 40% της.α σε εναλλασσόµενη τάση (50ΗΖ). Σε αυτό το πείραµα µε µίγµατα ορυκτών λαδιών βρήκε επίσης ότι η ανάµειξη λαδιών µ/στων µε λάδια µεγαλυτέρου ιξώδους προκαλούσε µείωση τη.α. Ο RUHLE όµως παρατήρησε µια σπουδαία εξαίρεση: Πρόσθεση µιας βέλτιστης ποσότητας πυκνού καταλοίπου λαδιού στο λάδι µ/στη είχε σαν αποτέλεσµα ένα µικρό αλλά καλά καθορισµένο µέγιστο Σελ.33

34 στην χαρακτηριστική «συγκέντρωσης.α». Καµία εξήγηση δεν είχε δοθεί από τον RUHLE για την επίδραση αυτή, αλλά µπορεί να οφειλόταν στο γεγονός ότι το κατάλοιπο λάδι ήταν πολύ πλούσιο σε αρωµατικούς υδρογονάνθρακες. Γι αυτούς ήταν γνωστό απόκαιρο ότι µειώνουν την εξαέρωση των ορυκτών λαδιών (NEDERBRAGT 1936, BERBERICH 1938) και τώρα πρόσφατα δείχθηκε ότι η πρόσθεση µικρών συγκεντρώσεων αρωµατικών µιγµάτων σε λάδι µ/στη αυξάνει την.α του τελευταίου (ANGERER 1963). O BOOTH και ο JOHNSON το 1954 ερευνώντας την επίδραση που έχουν στην.α του λαδιού διάφορες συγκεντρώσεις πολυϊοβουτυλένιου και εξευγενισµένης ρητίνης από ξύλο (αυτά τα υλικά προστίθενται στο λάδι για να αυξήσουν το ιξώδες του) βρήκαν ότι, µε το πολυϊσοβουτυλέλιο είχαν ένα ελάχιστο για συγκέντρωση 2% κ.β αλλά η.α παρέµεινε αµετάβλητη για συγκεντρώσεις πάνω από 10%. Από την άλλη µεριά µε τη ρετσίνι η.α αυξανόταν σταθερά καθώς µεγάλωνε η συγκέντρωση. Επεκτείνοντας τις έρευνες τους ο BOOTH µε τον JOHNSON µελέτησαν την επίδραση ποικίλων προσθέτων αναφορικά µε την.α σε κρουστική τάση 1/5 µς του αρωµατικού - ελευθέρου πετρελαϊκού αιθέρα και του µονωτικού ορυκτού λαδιού. Εξετάστηκαν συγκεντρώσεις µόνο µέχρι 2% κ.β για να ελαχιστοποιηθούν οι οποιεσδήποτε αλλοιώσεις στις φυσικές ιδιότητες του εξεταζοµένου υγρού. Ο πίνακας 5.1 δείχνει εκείνα τα πρόσθετα τα οποία επέφεραν αύξηση στην.α του πετρελαϊκού αιθέρα. Οι συγκεντρώσεις είναι αυτές που αντιστοιχούν στην µεγίστη αύξηση.[8] ΠΙΝΑΚΑΣ 5.1 Επίδραση των πρόσθετων στην κρουστική αντοχή σε διάσπαση του ελευθέρου αρωµατικού πετρελαϊκού αιθέρα. Σελ.34

Υψηλές Τάσεις. Ενότητα 4: Υγρά Μονωτικά Υλικά. Κωνσταντίνος Ψωμόπουλος Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ

Υψηλές Τάσεις. Ενότητα 4: Υγρά Μονωτικά Υλικά. Κωνσταντίνος Ψωμόπουλος Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Υψηλές Τάσεις Ενότητα 4: Υγρά Μονωτικά Υλικά Κωνσταντίνος Ψωμόπουλος Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

«Παραμετρική Μελέτη Διηλεκτρικής Αντοχής Μονωτικών Ελαίων»

«Παραμετρική Μελέτη Διηλεκτρικής Αντοχής Μονωτικών Ελαίων» ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΗΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΨΗΛΩΝ ΤΑΣΕΩΝ «Παραμετρική Μελέτη Διηλεκτρικής Αντοχής Μονωτικών Ελαίων» ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΟΥΓΙΟΥΛΗ

Διαβάστε περισσότερα

6η Εργαστηριακή Άσκηση Μέτρηση διηλεκτρικής σταθεράς σε κύκλωµα RLC

6η Εργαστηριακή Άσκηση Μέτρηση διηλεκτρικής σταθεράς σε κύκλωµα RLC 6η Εργαστηριακή Άσκηση Μέτρηση διηλεκτρικής σταθεράς σε κύκλωµα RLC Θεωρητικό µέρος Αν µεταξύ δύο αρχικά αφόρτιστων αγωγών εφαρµοστεί µία συνεχής διαφορά δυναµικού ή τάση V, τότε στις επιφάνειές τους θα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΥΨΗΛΩΝ ΤΑΣΕΩΝ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΥΨΗΛΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΥΨΗΛΩΝ ΤΑΣΕΩΝ Πανεπιστημιακές παραδόσεις

Διαβάστε περισσότερα

«ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΝΘΕΤΟΥ ΔΙΑΚΕΝΟΥ ΕΛΑΙΟΥ-ΧΑΡΤΟΥ»

«ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΝΘΕΤΟΥ ΔΙΑΚΕΝΟΥ ΕΛΑΙΟΥ-ΧΑΡΤΟΥ» ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΗΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ Σ.Η.Ε. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΨΗΛΩΝ ΤΑΣΕΩΝ «ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΝΘΕΤΟΥ ΔΙΑΚΕΝΟΥ ΕΛΑΙΟΥ-ΧΑΡΤΟΥ» ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Θερµότητα χρόνος θέρµανσης. Εξάρτηση από είδος (c) του σώµατος. Μονάδα: Joule. Του χρόνου στον οποίο το σώµα θερµαίνεται

Θερµότητα χρόνος θέρµανσης. Εξάρτηση από είδος (c) του σώµατος. Μονάδα: Joule. Του χρόνου στον οποίο το σώµα θερµαίνεται 1 2 Θερµότητα χρόνος θέρµανσης Εξάρτηση από είδος (c) του σώµατος Αν ένα σώµα θερµαίνεται από µια θερµική πηγή (γκαζάκι, ηλεκτρικό µάτι), τότε η θερµότητα (Q) που απορροφάται από το σώµα είναι ανάλογη

Διαβάστε περισσότερα

2 ο Κεφάλαιο: Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες

2 ο Κεφάλαιο: Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες 2 ο Κεφάλαιο: Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες Δημήτρης Παπαδόπουλος, χημικός Βύρωνας, 2015 Καύσιμα - καύση Τα καύσιμα είναι υλικά που, όταν καίγονται, αποδίδουν σημαντικά και εκμεταλλεύσιμα ποσά θερμότητας.

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΣΕΙΣ ΒΡΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ

ΦΑΣΕΙΣ ΒΡΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ Ο εναλλάκτης ψύξης ονομάζεται και εξατμιστής. Τούτο διότι στο εσωτερικό του λαμβάνει χώρα μετατροπή του ψυκτικού ρευστού, από υγρό σε αέριο (εξάτμιση) σε μια κατάλληλη πίεση, ώστε η αντίστοιχη θερμοκρασία

Διαβάστε περισσότερα

Α.Τ.Ε.Ι. ΠΕΙΡΑΙΑ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε.

Α.Τ.Ε.Ι. ΠΕΙΡΑΙΑ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. 0 Α.Τ.Ε.Ι. ΠΕΙΡΑΙΑ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. Αξιολόγηση μετρήσεων διηλεκτρικής αντοχής σε μονωτικά λάδια μετασχηματιστών χρησιμοποιώντας την κατανομή Weibull Επιβλέπων

Διαβάστε περισσότερα

Ειδική Ενθαλπία, Ειδική Θερµότητα και Ειδικός Όγκος Υγρού Αέρα

Ειδική Ενθαλπία, Ειδική Θερµότητα και Ειδικός Όγκος Υγρού Αέρα θερµοκρασία που αντιπροσωπεύει την θερµοκρασία υγρού βολβού. Το ποσοστό κορεσµού υπολογίζεται από την καµπύλη του σταθερού ποσοστού κορεσµού που διέρχεται από το συγκεκριµένο σηµείο. Η απόλυτη υγρασία

Διαβάστε περισσότερα

Από πού προέρχεται η θερμότητα που μεταφέρεται από τον αντιστάτη στο περιβάλλον;

Από πού προέρχεται η θερμότητα που μεταφέρεται από τον αντιστάτη στο περιβάλλον; 3. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Ένα ανοικτό ηλεκτρικό κύκλωμα μετατρέπεται σε κλειστό, οπότε διέρχεται από αυτό ηλεκτρικό ρεύμα που μεταφέρει ενέργεια. Τα σπουδαιότερα χαρακτηριστικά της ηλεκτρικής ενέργειας είναι

Διαβάστε περισσότερα

Σταθµοί ηλεκτροπαραγωγής συνδυασµένου κύκλου µε ενσωµατωµένη αεριοποίηση άνθρακα (IGCC) ρ. Αντώνιος Τουρλιδάκης Καθηγητής Τµ. Μηχανολόγων Μηχανικών, Πανεπιστήµιο υτικής Μακεδονίας 1 ιαδικασίες, σχήµατα

Διαβάστε περισσότερα

B' ΤΑΞΗ ΓΕΝ.ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΗ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ÅÐÉËÏÃÇ

B' ΤΑΞΗ ΓΕΝ.ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΗ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ÅÐÉËÏÃÇ 1 B' ΤΑΞΗ ΓΕΝ.ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΜΑ 1 ο ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό κάθε µιας από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη

Διαβάστε περισσότερα

Άρης Ασλανίδης Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Οδηγός προετοιμασίας για τα Φυσικά

Άρης Ασλανίδης Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Οδηγός προετοιμασίας για τα Φυσικά Άρης Ασλανίδης Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Οδηγός προετοιμασίας για τα Φυσικά Ε Δημοτικού 5 Υλικά σώματα Μαθαίνω χρήσιμες πληροφορίες του Βιβλίου Μαθητή Παντού γύρω μας υπάρχει ύλη. Η ύλη μπορεί να είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΙΝOΜΗΣΗ ΦΛΟΓΩΝ ΒΑΘΜΟΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΥΣΗΣ. Μ. Φούντη Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών, 2004

ΤΑΞΙΝOΜΗΣΗ ΦΛΟΓΩΝ ΒΑΘΜΟΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΥΣΗΣ. Μ. Φούντη Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών, 2004 ΤΑΞΙΝOΜΗΣΗ ΦΛΟΓΩΝ ΒΑΘΜΟΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΥΣΗΣ Μ. Φούντη Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών, 2004 Oρισµός φλόγας Ογεωµετρικός τόπος στον οποίο λαµβάνει χώρα το µεγαλύτερο ενεργειακό µέρος της χηµικής µετατροπής

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1ο 1.1 Να γράψετε στο τετράδιό σας τα φυσικά µεγέθη από τη Στήλη Ι και, δίπλα σε καθένα, τη µονάδα της Στήλης ΙΙ που αντιστοιχεί σ' αυτό.

ΘΕΜΑ 1ο 1.1 Να γράψετε στο τετράδιό σας τα φυσικά µεγέθη από τη Στήλη Ι και, δίπλα σε καθένα, τη µονάδα της Στήλης ΙΙ που αντιστοιχεί σ' αυτό. ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2002 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ: ΦΥΣΙΚΗ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΕΠΤΑ (7) ΘΕΜΑ 1ο 1.1 Να γράψετε στο τετράδιό σας τα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΚΑΥΣΗ και ΚΑΥΣΙΜΑ

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΚΑΥΣΗ και ΚΑΥΣΙΜΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΚΑΥΣΗ και ΚΑΥΣΙΜΑ Καύση ονομάζεται η αντίδραση μιας οργανικής ή ανόργανης ουσίας με το Ο 2, κατά την οποία εκλύεται θερμότητα στο περιβάλλον και παράγεται φως. Είδη καύσης Α.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. Υλικά-ιστορία και χαρακτήρας

ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. Υλικά-ιστορία και χαρακτήρας ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Υλικά-ιστορία και χαρακτήρας ΥΛΙΚΑ: Αντοχή σε φορτία. Μονωτές ή αγωγοί θερμότητας /ηλεκτρισμού. Διαπερατά ή μη από μαγνητική ροή. Να διαδίδουν ή να αντανακλούν το

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρηση ιξώδους λιπαντικών

Μέτρηση ιξώδους λιπαντικών 5 η Εργαστηριακή Άσκηση Μέτρηση ιξώδους λιπαντικών Εργαστήριο Τριβολογίας Μάιος 2011 Αθανάσιος Μουρλάς Η λίπανση Ως λίπανση ορίζεται η παρεμβολή μεταξύ των δύο στοιχείων του τριβοσυστήματος τρίτου κατάλληλου

Διαβάστε περισσότερα

2 Μετάδοση θερμότητας με εξαναγκασμένη μεταφορά

2 Μετάδοση θερμότητας με εξαναγκασμένη μεταφορά 2 Μετάδοση θερμότητας με εξαναγκασμένη μεταφορά 2.1 Εισαγωγή Η θερμοκρασιακή διαφορά μεταξύ δυο σημείων μέσα σ' ένα σύστημα προκαλεί τη ροή θερμότητας και, όταν στο σύστημα αυτό περιλαμβάνεται ένα ή περισσότερα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 1 ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗΣ

ΑΣΚΗΣΗ 1 ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗ 1 ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗΣ Α.1 ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΟ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗ Ο μετασχηματιστής είναι μια ηλεκτρική διάταξη που μετατρέπει εναλλασσόμενη ηλεκτρική ενέργεια ενός επιπέδου τάσης

Διαβάστε περισσότερα

Κατηγορίες και Βασικές Ιδιότητες Θερμοστοιχείων.

Κατηγορίες και Βασικές Ιδιότητες Θερμοστοιχείων. Κεφάλαιο 3 Κατηγορίες και Βασικές Ιδιότητες Θερμοστοιχείων. Υπάρχουν διάφοροι τύποι μετατροπέων για τη μέτρηση θερμοκρασίας. Οι βασικότεροι από αυτούς είναι τα θερμόμετρα διαστολής, τα θερμοζεύγη, οι μετατροπείς

Διαβάστε περισσότερα

2η Εργαστηριακή Άσκηση Εξάρτηση της ηλεκτρικής αντίστασης από τη θερμοκρασία Θεωρητικό μέρος

2η Εργαστηριακή Άσκηση Εξάρτηση της ηλεκτρικής αντίστασης από τη θερμοκρασία Θεωρητικό μέρος 2η Εργαστηριακή Άσκηση Εξάρτηση της ηλεκτρικής αντίστασης από τη θερμοκρασία Θεωρητικό μέρος Όπως είναι γνωστό από την καθημερινή εμπειρία τα περισσότερα σώματα που χρησιμοποιούνται στις ηλεκτρικές ηλεκτρονικές

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΞΥΛΟΥ

ΘΕΡΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΞΥΛΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΞΥΛΟΥ ΘΕΡΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ ρ. Γεώργιος Μαντάνης Εργαστήριο Επιστήµης Ξύλου Τµήµα Σχεδιασµού & Τεχνολογίας Ξύλου - Επίπλου ΙΑΣΤΟΛΗ - ΣΥΣΤΟΛΗ Όταν θερµαίνεται το ξύλο αυξάνονται

Διαβάστε περισσότερα

6.2. ΤΗΞΗ ΚΑΙ ΠΗΞΗ, ΛΑΝΘΑΝΟΥΣΕΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΕΣ

6.2. ΤΗΞΗ ΚΑΙ ΠΗΞΗ, ΛΑΝΘΑΝΟΥΣΕΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΕΣ 45 6.1. ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΦΑΣΕΩΝ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΣ ΦΑΣΕΩΝ Όλα τα σώµατα,στερεά -ά-αέρια, που υπάρχουν στη φύση βρίσκονται σε µια από τις τρεις φάσεις ή σε δύο ή και τις τρεις. Όλα τα σώµατα µπορεί να αλλάξουν φάση

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιοσυχνότητα Παρατήρηση ιεγείρουσα δύναµη. Ερώτηση:

Ιδιοσυχνότητα Παρατήρηση ιεγείρουσα δύναµη. Ερώτηση: ΕΞΑΝΑΓΚΑΣΜΕΝΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ Ελεύθερη ταλάντωση - Ιδιοσυχνότητα Παρατήρηση: Εφ' όσον θέλουµε να διατηρείται το πλάτος σταθερό πρέπει να προσφέρουµε ενέργεια στο σύστηµα συνεχώς µε τη βοήθεια µιας δύναµης:

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 20. Θερμότητα

Κεφάλαιο 20. Θερμότητα Κεφάλαιο 20 Θερμότητα Εισαγωγή Για να περιγράψουμε τα θερμικά φαινόμενα, πρέπει να ορίσουμε με προσοχή τις εξής έννοιες: Θερμοκρασία Θερμότητα Θερμοκρασία Συχνά συνδέουμε την έννοια της θερμοκρασίας με

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ

ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 2 Η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑ Α ΦΥΣΙΚΗΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Κυριακή, 16 Απριλίου 2006 Ώρα: 10:30 13.00 Προτεινόµενες Λύσεις ΜΕΡΟΣ Α 1. α) Η πυκνότητα του υλικού υπολογίζεται από τη m m m σχέση d

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Γ Γυμνασίου. «Μείωση των θερμικών απωλειών από κλειστό χώρο με τη χρήση διπλών τζαμιών»

ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Γ Γυμνασίου. «Μείωση των θερμικών απωλειών από κλειστό χώρο με τη χρήση διπλών τζαμιών» 3 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΒΡΙΛΗΣΣΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 2017 ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Γ Γυμνασίου «Μείωση των θερμικών απωλειών από κλειστό χώρο με τη χρήση διπλών τζαμιών» του μαθητή Διονύση Κλαδά Μάιος 2017 1 Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

H Χημεία του άνθρακα: 2. Πετρέλαιο Φυσικό Αέριο - Πετροχημικά. Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός

H Χημεία του άνθρακα: 2. Πετρέλαιο Φυσικό Αέριο - Πετροχημικά. Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός H Χημεία του άνθρακα: 2. Πετρέλαιο Φυσικό Αέριο - Πετροχημικά Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός Σκοπός του μαθήματος: Να γνωρίζουμε τα κυριότερα συστατικά του πετρελαίου Να περιγράφουμε

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: vyridis.weebly.com

Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: vyridis.weebly.com Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: vyridis.weebly.com 1 1.2 Καταστάσεις των υλικών 1. Συμπληρώστε το παρακάτω σχεδιάγραμμα 2. Πώς ονομάζονται οι παρακάτω μετατροπές της φυσικής

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ. Εξοικονομήσεις Κόστους με τη χρήση της Γκάμας AddHX Προσθέτων Καυσίμων Βαρέως Μαζούτ

ΤΕΧΝΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ. Εξοικονομήσεις Κόστους με τη χρήση της Γκάμας AddHX Προσθέτων Καυσίμων Βαρέως Μαζούτ ΤΕΧΝΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Εξοικονομήσεις Κόστους με τη χρήση της Γκάμας AddHX Προσθέτων Καυσίμων Βαρέως Μαζούτ Κατά τη λειτουργία ενός καυστήρα, υπάρχουν πολλές δαπάνες. Κάποιες από αυτές τις δαπάνες θα μπορούσαν

Διαβάστε περισσότερα

6. ΘΕΡΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ

6. ΘΕΡΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ 6-1 6. ΘΕΡΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ 6.1. ΙΑ ΟΣΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ Πολλές βιοµηχανικές εφαρµογές των πολυµερών αφορούν τη διάδοση της θερµότητας µέσα από αυτά ή γύρω από αυτά. Πολλά πολυµερή χρησιµοποιούνται

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ

ΤΕΧΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ ΤΕΧΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ Η αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας συναντά ορισμένα τεχνικά προβλήματα, Τα προβλήματα αυτά είναι: (α) ο σχηματισμός επικαθίσεων (ή καθαλατώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Α Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ ( Ε ) - Φ Ο Ρ Τ Ι Α 1

Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Α Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ ( Ε ) - Φ Ο Ρ Τ Ι Α 1 Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Α Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ ( Ε ) - Φ Ο Ρ Τ Ι Α 1 ΦΟΡΤΙΑ Υπό τον όρο φορτίο, ορίζεται ουσιαστικά το πoσό θερµότητας, αισθητό και λανθάνον, που πρέπει να αφαιρεθεί, αντίθετα να προστεθεί κατά

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΚΑΤΑΜΕΡΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΔΟΚΙΜΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΨΗΛΩΝ ΤΑΣΕΩΝ

ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΚΑΤΑΜΕΡΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΔΟΚΙΜΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΨΗΛΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΚΑΤΑΜΕΡΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΔΟΚΙΜΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΨΗΛΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ του Σπουδαστή Σταμούλια Π. Γεώργιου Α.Μ. 27731 Επιβλέπων: Δρ. Ψωμόπουλος Σ. Κωνσταντίνος Επίκουρος Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

υνατότητες βελτιστοποίησης των εργαστηριακών αντιδράσεων- Βασικοί κανόνες για βιώσιµες συνθέσεις

υνατότητες βελτιστοποίησης των εργαστηριακών αντιδράσεων- Βασικοί κανόνες για βιώσιµες συνθέσεις υνατότητες βελτιστοποίησης των εργαστηριακών αντιδράσεων- Βασικοί κανόνες για βιώσιµες συνθέσεις Στην πορεία της αναζήτησης µερικών αντιδράσεων για το ΝΟΡ έγινε δυνατόν αναγνωριστούν κάποια γενικά ασθενή

Διαβάστε περισσότερα

ηµήτρης Τσίνογλου ρ. Μηχανολόγος Μηχανικός

ηµήτρης Τσίνογλου ρ. Μηχανολόγος Μηχανικός ηµήτρης Τσίνογλου ρ. Μηχανολόγος Μηχανικός 1 Φυσική (ελεύθερη) συναγωγή Κεφάλαιο 8 2 Ορισµός του προβλήµατος Μηχανισµός µετάδοσης θερµότητας ανάµεσα σε ένα στερεό και σε ένα ρευστό, το οποίο βρίσκεται

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ ΑΛΚΟΟΛΕΣ

ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ ΑΛΚΟΟΛΕΣ ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ ΑΛΚΟΟΛΕΣ Πρόκειται για αλκοόλες που διαθέτουν µόνο ένα υδροξύλιο και η ανθρακική τους αλυσίδα είναι κορεσµένη (µόνο απλοί δεσµοί). Ο γενικός τους τύπος είναι C ν ν+1 H ή R-H (όπου

Διαβάστε περισσότερα

απαντήσεις Τι ονομάζεται ισόθερμη και τι ισόχωρη μεταβολή σε μια μεταβολή κατάστασης αερίων ; ( μονάδες 10 - ΕΠΑΛ 2009 )

απαντήσεις Τι ονομάζεται ισόθερμη και τι ισόχωρη μεταβολή σε μια μεταβολή κατάστασης αερίων ; ( μονάδες 10 - ΕΠΑΛ 2009 ) απαντήσεις Τι ονομάζεται ισόθερμη και τι ισόχωρη μεταβολή σε μια μεταβολή κατάστασης αερίων ; ( μονάδες 10 - ΕΠΑΛ 2009 ) ( σελ. 10 11 ΜΕΚ ΙΙ ) από φυσική Μια μεταβολή ονομάζεται : Ισόθερμη, εάν κατά τη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΥΛΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 2 Ο ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΥΛΙΚΩΝ. Δρ. M.Χανιάς Αν.Καθηγητής Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ, ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΥΛΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 2 Ο ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΥΛΙΚΩΝ. Δρ. M.Χανιάς Αν.Καθηγητής Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ, ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΥΛΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 2 Ο ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΥΛΙΚΩΝ Δρ. M.Χανιάς Αν.Καθηγητής Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ, ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης ΚΑΒΑΛΑ 2018 1 Η Ηλεκτρική αγωγιμότητα, G (electricalconductance

Διαβάστε περισσότερα

Η πυκνότητα του νερού σε θερμοκρασία 4 C και ατμοσφαιρική πίεση (1 atm) είναι ίση με 1g/mL.

Η πυκνότητα του νερού σε θερμοκρασία 4 C και ατμοσφαιρική πίεση (1 atm) είναι ίση με 1g/mL. Πυκνότητα Πυκνότητα ορίζεται το φυσικό μέγεθος που δίνεται από το πηλίκο της μάζας του σώματος προς τον αντίστοιχο όγκο που καταλαμβάνει σε σταθερές συνθήκες πίεσης (όταν πρόκειται για αέριο). Ο Συμβολισμός,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 2106604 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 7ο ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΥΨΗΛΩΝ ΤΑΣΕΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2

ΧΗΜΕΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2 ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2 Η ύλη συναντάται σε τρεις φυσικές καταστάσεις: Στερεή: έχει καθορισμένη μάζα, σχήμα και όγκο. Υγρή: έχει καθορισμένη μάζα και όγκο, ενώ σχήμα κάθε φορά παίρνει το σχήμα του δοχείου που το

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛ ΥΠΕΡΥΘΡΗΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ. Λύσεις τελευταίας τεχνολογίας με υπεροχή!

ΠΑΝΕΛ ΥΠΕΡΥΘΡΗΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ. Λύσεις τελευταίας τεχνολογίας με υπεροχή! ΠΑΝΕΛ ΥΠΕΡΥΘΡΗΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ Λύσεις τελευταίας τεχνολογίας με υπεροχή! Πάνελ υπέρυθρης θέρµανσης ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: A. Προηγµένη τεχνολογία παραγωγής και εξοπλισµός Η χρήση της τεχνολογίας του FR4 πλαστικοποιηµένου

Διαβάστε περισσότερα

Τυποποιημένη δοκιμή διεισδύσεως λιπαντικών λίπων (γράσσων)

Τυποποιημένη δοκιμή διεισδύσεως λιπαντικών λίπων (γράσσων) 6 η Εργαστηριακή Άσκηση Τυποποιημένη δοκιμή διεισδύσεως λιπαντικών λίπων (γράσσων) Εργαστήριο Τριβολογίας Μάιος 2011 Αθανάσιος Μουρλάς Λιπαντικό λίπος (γράσσο) Το λιπαντικό λίπος ή γράσσο είναι ένα στερεό

Διαβάστε περισσότερα

Υψηλές Τάσεις. Ενότητα 1: Βασικές Έννοιες και Ορισμοί. Κωνσταντίνος Ψωμόπουλος Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ

Υψηλές Τάσεις. Ενότητα 1: Βασικές Έννοιες και Ορισμοί. Κωνσταντίνος Ψωμόπουλος Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Υψηλές Τάσεις Ενότητα : Βασικές Έννοιες και Ορισμοί Κωνσταντίνος Ψωμόπουλος Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ

ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 1 Η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑ Α ΦΥΣΙΚΗΣ B ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Κυριακή, 17 Απριλίου, 2005 Ώρα: 10:00-12:30 Προτεινόµενες Λύσεις ΜΕΡΟΣ Α 1. (α) Από το δεύτερο σχήµα, επειδή ο ζυγός ισορροπεί, προκύπτει

Διαβάστε περισσότερα

3 ο κεφάλαιο. καύσιμα και καύση

3 ο κεφάλαιο. καύσιμα και καύση 3 ο κεφάλαιο καύσιμα και καύση 1. Τι ονομάζουμε καύσιμο ; 122 Είναι διάφοροι τύποι υδρογονανθράκων ΗC ( υγρών ή αέριων ) που χρησιμοποιούνται από τις ΜΕΚ για την παραγωγή έργου κίνησης. Το καλύτερο καύσιμο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 39 3. ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΕΣ Είναι συνηθισµένο φαινόµενο να χρειάζεται η χρήση ηλεκτρικής ενέργειας µε τάση διαφορετική από αυτή που έχει το ηλεκτρικό δίκτυο. Στο συνεχές ρεύµα αυτό µπορεί να αντιµετωπισθεί µε

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΠΕ ΙΟ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΕΣ

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΠΕ ΙΟ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΠΕ ΙΟ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΕΣ Υ πάρχει µεγάλη διαφορά σε µια ηλεκτρική εγκατάσταση εναλλασσόµενου (AC) ρεύµατος µεταξύ των αντιστάσεων στο συνεχές ρεύµα (DC) των διαφόρων κυκλωµάτων ηλεκτρικών στοιχείων

Διαβάστε περισσότερα

Ισορροπία στη σύσταση αέριων συστατικών

Ισορροπία στη σύσταση αέριων συστατικών Ισορροπία στη σύσταση αέριων συστατικών Για κάθε αέριο υπάρχουν μηχανισμοί παραγωγής και καταστροφής Ρυθμός μεταβολής ενός αερίου = ρυθμός παραγωγής ρυθμός καταστροφής Όταν: ρυθμός παραγωγής = ρυθμός καταστροφής

Διαβάστε περισσότερα

ηλεκτρικό ρεύµα ampere

ηλεκτρικό ρεύµα ampere Ηλεκτρικό ρεύµα Το ηλεκτρικό ρεύµα είναι ο ρυθµός µε τον οποίο διέρχεται ηλεκτρικό φορτίο από µια περιοχή του χώρου. Η µονάδα µέτρησης του ηλεκτρικού ρεύµατος στο σύστηµα SI είναι το ampere (A). 1 A =

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΕΛΕΤΗ ΕΝΑΛΛΑΚΤΗ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΕΜΒΑΠΤΙΣΜΕΝΟΥ ΣΕ ΟΧΕΙΟ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΗΛΙΑΚΟΥ ΘΕΡΜΟΣΙΦΩΝΑ. Ν. Χασιώτης, Ι. Γ. Καούρης, Ν. Συρίµπεης. Τµήµα Μηχανολόγων & Αεροναυπηγών Μηχανικών, Πανεπιστήµιο Πατρών 65 (Ρίο) Πάτρα.

Διαβάστε περισσότερα

Από τι αποτελείται ένας πυκνωτής

Από τι αποτελείται ένας πυκνωτής Πυκνωτές Οι πυκνωτές είναι διατάξεις οι οποίες αποθηκεύουν ηλεκτρικό φορτίο. Xρησιµοποιούνται ως «αποθήκες ενέργειας» που µπορούν να φορτίζονται µε αργό ρυθµό και µετά να εκφορτίζονται ακαριαία, παρέχοντας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΟΥΣΤΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ

ΑΚΟΥΣΤΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΞΥΛΟΥ ΑΚΟΥΣΤΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ ρ. Γεώργιος Μαντάνης Εργαστήριο Επιστήµης Ξύλου Τµήµα Σχεδιασµού & Τεχνολογίας Ξύλου - Επίπλου ΑΚΟΥΣΤΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ Το ξύλο έχει καλές ακουστικές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΑΤΜΙΣΗ Θοδωρής Καραπάντσιος

ΕΞΑΤΜΙΣΗ Θοδωρής Καραπάντσιος ΕΞ ΕΞΑΤΜΙΣΗ Θοδωρής Καραπάντσιος ΕΞ.1 Εισαγωγή Αντικείµενο της συµπύκνωσης είναι κατά κύριο λόγο η αποµάκρυνση νερού, µε εξάτµιση, από ένα υδατικό διάλυµα που περιέχει µια ή περισσότερες διαλυµένες ουσίες,

Διαβάστε περισσότερα

Εύρεση της περιοχής λειτουργίας και της τάσης εργασίας του απαριθµητή Geiger-Müller

Εύρεση της περιοχής λειτουργίας και της τάσης εργασίας του απαριθµητή Geiger-Müller AΣΚΗΣΗ 1 Εύρεση της περιοχής λειτουργίας και της τάσης εργασίας του απαριθµητή Geiger-Müller 1. Εισαγωγή Ο ανιχνευτής Geiger-Müller, που είναι ένα από τα πιο γνωστά όργανα µέτρησης ιονίζουσας ακτινοβολίας,

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Τ μαθητ : Σχολικό Έτος:

Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: 1 1.2 Καταστάσεις των υλικών 1. Συμπληρώστε το παρακάτω σχεδιάγραμμα 2 2. Πώς ονομάζονται οι παρακάτω μετατροπές της φυσικής κατάστασης; 3 1.3

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ

ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 5 Η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΗΣ B ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Κυριακή, 17 Μαΐου 2009 Ώρα: 10:00 12:30 Προτεινόμενες Λύσεις θεμα - 1 (5 μον.) Στον πίνακα υπάρχουν δύο στήλες με ασυμπλήρωτες προτάσεις. Στο τετράδιο των απαντήσεών

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 1. Πώς ορίζεται η περίσσεια αέρα και η ισχύς μίγματος σε μία καύση; 2. Σε ποιές περιπτώσεις παρατηρείται μή μόνιμη μετάδοση της θερμότητας; 3. Τί είναι η αντλία

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟ ΝΕΡΟ

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟ ΝΕΡΟ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟ ΝΕΡΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γιατί μας ενδιαφέρει η συμπεριφορά των υλικών απέναντι στο νερό; 1. Προστασία των κτηριακών κατασκευών από το νερό της βροχής 2. Προστασία των κτηριακών

Διαβάστε περισσότερα

Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd Email : stvrentzou@gmail.com

Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd Email : stvrentzou@gmail.com 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Σκοπός Στο τρίτο κεφάλαιο θα εισαχθεί η έννοια της ηλεκτρικής ενέργειας. 3ο κεφάλαιο ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 1 2 3.1 Θερμικά αποτελέσματα του ηλεκτρικού ρεύματος Λέξεις κλειδιά:

Διαβάστε περισσότερα

Αυτά τα πειράµατα έγιναν από τους Michael Faraday και Joseph Henry.

Αυτά τα πειράµατα έγιναν από τους Michael Faraday και Joseph Henry. Επαγόµενα πεδία Ένα µαγνητικό πεδίο µπορεί να µην είναι σταθερό, αλλά χρονικά µεταβαλλόµενο. Πειράµατα που πραγµατοποιήθηκαν το 1831 έδειξαν ότι ένα µεταβαλλόµενο µαγνητικό πεδίο µπορεί να επάγει ΗΕΔ σε

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη Μετασχηματιστή

Μελέτη Μετασχηματιστή Μελέτη Μετασχηματιστή 1. Θεωρητικό μέρος Κάθε φορτίο που κινείται και κατά συνέπεια κάθε αγωγός που διαρρέεται από ρεύμα δημιουργεί γύρω του ένα μαγνητικό πεδίο. Το μαγνητικό πεδίο B με την σειρά του ασκεί

Διαβάστε περισσότερα

ΕΤΚΛ ΕΜΠ. Αργό Πετρέλαιο Χαρακτηριστικά Ιδιότητες. Τεχνολογία Πετρελαίου και. Εργαστήριο Τεχνολογίας Καυσίμων Και Λιπαντικών ΕΜΠ

ΕΤΚΛ ΕΜΠ. Αργό Πετρέλαιο Χαρακτηριστικά Ιδιότητες. Τεχνολογία Πετρελαίου και. Εργαστήριο Τεχνολογίας Καυσίμων Και Λιπαντικών ΕΜΠ Φυσικού Αερίου Σύσταση Αργού Πετρελαίου Σύνθετο Μίγμα Υδρογονανθράκων Περιέχει αέρια διαλελυμένα στα υγρά συστατικά Υδρογονάνθρακες C 1 C 90+ Στοιχειακή Ανάλυση: Αρκετά Ομοιόμορφη Στοιχεία Περιεκτικότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ 2. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ 2. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΙΣΟΤΟΠΩΝ Τμήμα Χημικών Μηχανικών Ιωάννα Δ. Αναστασοπούλου Βασιλική Δρίτσα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ 2. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Τ.Σ. (ΙΙ) ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Τ.Σ. (ΙΙ) ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Τ.Σ. (ΙΙ) ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ : ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ ΘΕΡΜΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

3.2 ΧΗΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ

3.2 ΧΗΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd Email : stvrentzou@gmail.com 3.2 ΧΗΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ 1 Λέξεις κλειδιά: Ηλεκτρολυτικά διαλύματα, ηλεκτρόλυση,

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΝΑΦΛΕΞΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥΣ ΚΑΥΣΤΗΡΕΣ ΑΕΡΙΩΝ

ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΝΑΦΛΕΞΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥΣ ΚΑΥΣΤΗΡΕΣ ΑΕΡΙΩΝ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΦΑΝΤΑΚΗΣ 1 ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΝΑΦΛΕΞΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥΣ ΚΑΥΣΤΗΡΕΣ ΑΕΡΙΟΥ Του Παναγιώτη Φαντάκη. ΓΕΝΙΚΑ Οι καυστήρες αερίων καυσίμων διακρίνονται σε ατμοσφαιρικούς καυστήρες, σε

Διαβάστε περισσότερα

1. Τί ονομάζουμε καύσιμο ή καύσιμη ύλη των ΜΕΚ; 122

1. Τί ονομάζουμε καύσιμο ή καύσιμη ύλη των ΜΕΚ; 122 Απαντήσεις στο: Διαγώνισμα στο 4.7 στις ερωτήσεις από την 1 η έως και την 13 η 1. Τί ονομάζουμε καύσιμο ή καύσιμη ύλη των ΜΕΚ; 122 Είναι διάφοροι τύποι υδρογονανθράκων ΗC ( υγρών ή αέριων ) που χρησιμοποιούνται

Διαβάστε περισσότερα

5.1 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΟΙΣΟΔΥΝΑΜΟΥ ΙΟΝΤΟΣ ΟΞΥΓΟΝΟΥ, ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ ΚΑΙ ΧΑΛΚΟΥ ΜΕ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΣΗ

5.1 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΟΙΣΟΔΥΝΑΜΟΥ ΙΟΝΤΟΣ ΟΞΥΓΟΝΟΥ, ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ ΚΑΙ ΧΑΛΚΟΥ ΜΕ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΣΗ 5.1 ΑΣΚΗΣΗ 5 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΟΙΣΟΔΥΝΑΜΟΥ ΙΟΝΤΟΣ ΟΞΥΓΟΝΟΥ, ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ ΚΑΙ ΧΑΛΚΟΥ ΜΕ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΣΗ Α' ΜΕΡΟΣ: Ηλεκτρόλυση του νερού. ΘΕΜΑ: Εύρεση της μάζας οξυγόνου και υδρογόνου που εκλύονται σε ηλεκτρολυτική

Διαβάστε περισσότερα

αγωγοί ηµιαγωγοί µονωτές Σχήµα 1

αγωγοί ηµιαγωγοί µονωτές Σχήµα 1 Η2 Μελέτη ηµιαγωγών 1. Σκοπός Στην περιοχή της επαφής δυο ηµιαγωγών τύπου p και n δηµιουργούνται ορισµένα φαινόµενα τα οποία είναι υπεύθυνα για τη συµπεριφορά της επαφής pn ή κρυσταλλοδιόδου, όπως ονοµάζεται,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΟΡΙΣΜΟΙ ΦΥΣΙΚΗΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΟΡΙΣΜΟΙ ΦΥΣΙΚΗΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΟΡΙΣΜΟΙ ΦΥΣΙΚΗΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Τα σημαντικότερα στοιχεία της επιστημονικής μεθόδου είναι η παρατήρηση, η υπόθεση, το πείραμα, η γενίκευση και η πρόβλεψη νέων φαινομένων. Για να μελετήσουμε πλήρως

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 7. Θερµοϊονικό φαινόµενο - ίοδος λυχνία

ΑΣΚΗΣΗ 7. Θερµοϊονικό φαινόµενο - ίοδος λυχνία ΑΣΚΗΣΗ 7 Θερµοϊονικό φαινόµενο - ίοδος λυχνία ΣΥΣΚΕΥΕΣ : Πηγή συνεχούς 0-50 Volts, πηγή 6V/2A, βολτόµετρο συνεχούς, αµπερόµετρο συνεχούς, βολτόµετρο, ροοστάτης. ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Όταν η θερµοκρασία ενός

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ

ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 2 Η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑ Α ΦΥΣΙΚΗΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Κυριακή, 16 Απριλίου 26 Ώρα : 1:3-13: Οδηγίες: 1)Το δοκίµιο αποτελείται από τρία (3) µέρη. Και στα τρία µέρη υπάρχουν συνολικά δώδεκα (12)

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ Γ - ΠΛΑΤΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:... Αρ...

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ Γ - ΠΛΑΤΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:... Αρ... ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ Γ - ΠΛΑΤΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΒΑΘΜΟΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 16/6/2014 Αριθμητικά ΒΑΘΜΟΣ:..... ΤΑΞΗ: Β ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες Ολογράφως:...

Διαβάστε περισσότερα

Επαφές μετάλλου ημιαγωγού

Επαφές μετάλλου ημιαγωγού Δίοδος Schottky Επαφές μετάλλου ημιαγωγού Δ. Γ. Παπαγεωργίου Τμήμα Μηχανικών Επιστήμης Υλικών Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Τι είναι Ημιαγωγός Κατασκευάζεται με εξάχνωση μετάλλου το οποίο μεταφέρεται στην επιφάνεια

Διαβάστε περισσότερα

Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ε π α ν α λ η π τ ι κ ά θ έ µ α τ α 0 0 5 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 1 ΘΕΜΑ 1 o Για τις ερωτήσεις 1 4, να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που

Διαβάστε περισσότερα

ΗλιακοίΣυλλέκτες. Γιάννης Κατσίγιαννης

ΗλιακοίΣυλλέκτες. Γιάννης Κατσίγιαννης ΗλιακοίΣυλλέκτες Γιάννης Κατσίγιαννης Ηλιακοίσυλλέκτες Ο ηλιακός συλλέκτης είναι ένα σύστηµα που ζεσταίνει συνήθως νερό ή αέρα χρησιµοποιώντας την ηλιακή ακτινοβολία Συνήθως εξυπηρετεί ανάγκες θέρµανσης

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΩΝ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΡΥΘΜΙΣΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ. Δρ. Λυκοσκούφης Ιωάννης

ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΩΝ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΡΥΘΜΙΣΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ. Δρ. Λυκοσκούφης Ιωάννης ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΩΝ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΡΥΘΜΙΣΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ Δρ. Λυκοσκούφης Ιωάννης 1 Ισόθερμες καμπύλες τον Ιανουάριο 1 Κλιματικές ζώνες Τα διάφορα μήκη κύματος της θερμικής ακτινοβολίας

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΕΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ κ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΥΛΙΚΩΝ, ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ κ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Παραουσίαση μαθήματος με διαφάνειες στο

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών

Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών Κωστής Μαγουλάς, Καθηγητής Επαμεινώνδας Βουτσάς, Επ. Καθηγητής 7ο Εξάμηνο, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ . ΟΡΙΣΜΟΣ Οι διαχωρισμοί είναι οι πιο συχνά παρατηρούμενες διεργασίες

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακας 1. Πίνακας προτεινόμενων πτυχιακών εργασιών για το χειμερινό εξάμηνο 2012-13. Αριθμός σπουδαστών

Πίνακας 1. Πίνακας προτεινόμενων πτυχιακών εργασιών για το χειμερινό εξάμηνο 2012-13. Αριθμός σπουδαστών Πίνακας. Πίνακας προτεινόμενων πτυχιακών εργασιών για το χειμερινό εξάμηνο 0-3 ΤΜΗΜΑ: ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Α/Α Τίτλος θέματος Μέλος Ε.Π Σύντομη περιγραφή Διακόπτες δικτύων ισχύος 3 4 5 Μηχανικά χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

panagiotisathanasopoulos.gr

panagiotisathanasopoulos.gr Χημική Ισορροπία 61 Παναγιώτης Αθανασόπουλος Χημικός, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών Χημικός Διδάκτωρ Παν. Πατρών 62 Τι ονομάζεται κλειστό χημικό σύστημα; Παναγιώτης Αθανασόπουλος Κλειστό ονομάζεται το

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρητική Εξέταση. Τρίτη, 15 Ιουλίου /3

Θεωρητική Εξέταση. Τρίτη, 15 Ιουλίου /3 Θεωρητική Εξέταση. Τρίτη, 15 Ιουλίου 2014 1/3 Πρόβλημα 2. Καταστατική Εξίσωση Van der Waals (11 ) Σε ένα πολύ γνωστό μοντέλο του ιδανικού αερίου, του οποίου η καταστατική εξίσωση περιγράφεται από το νόμο

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2013

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2013 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 03 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ T.Σ. (ΙΙ) ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα: Τεχνολογία Υδραυλικών, Θερμικών

Διαβάστε περισσότερα

Τι περιλαμβάνουν τα καυσαέρια που εκπέμπονται κατά τη λειτουργία ενός βενζινοκινητήρα ; ( μονάδες 8 ΤΕΕ 2003 ) απάντ. σελ.

Τι περιλαμβάνουν τα καυσαέρια που εκπέμπονται κατά τη λειτουργία ενός βενζινοκινητήρα ; ( μονάδες 8 ΤΕΕ 2003 ) απάντ. σελ. Τι ονομάζεται ισόθερμη και τι ισόχωρη μεταβολή σε μια μεταβολή κατάστασης αερίων ; ( μονάδες 10 - ΕΠΑΛ 2009 ) απάντ. σε σημειώσεις από τα ΜΕΚ ΙΙ ή την φυσική Να δώστε τους ορισμούς των πιο κάτω μεταβολών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΕΛΙΚΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΗΜΥ 499

ΕΥΕΛΙΚΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΗΜΥ 499 ΕΥΕΛΙΚΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΗΜΥ 499 ΣΤΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΕΡΓΟΥ ΙΣΧΥΟΣ (S) ρ Ανρέας Σταύρου ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ Τα Θέµατα Βαθµίες

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ (ΕΝΑΕΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΦΟΡΑ ΣΥΡΜΑΤΑ)

ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ (ΕΝΑΕΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΦΟΡΑ ΣΥΡΜΑΤΑ) ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ (ΕΝΑΕΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΦΟΡΑ ΣΥΡΜΑΤΑ) Οι ηλεκτρικές εφαρµογές του αλουµινίου εκµεταλλεύονται πρώτιστα την πολύ καλή ηλεκτρική αγωγιµότητα (χαµηλή ειδική αντίσταση) του µετάλλου,

Διαβάστε περισσότερα

Επιβεβαίωση του μηχανισμού ανάπτυξης της θαλάσσιας αύρας.

Επιβεβαίωση του μηχανισμού ανάπτυξης της θαλάσσιας αύρας. Επιβεβαίωση του μηχανισμού ανάπτυξης της θαλάσσιας αύρας. Οδυσσέας - Τρύφων Κουκουβέτσιος Γενικό Λύκειο «Ο Απόστολος Παύλος» OdyKouk@gmail.com Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Ελένη Βουκλουτζή Φυσικός - Περιβαλλοντολόγος

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΕΣ

ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΕΣ ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓENIKA Θερµική κατεργασία είναι σύνολο διεργασιών που περιλαµβάνει τη θέρµανση και ψύξη µεταλλικού προϊόντος σε στερεά κατάσταση και σε καθορισµένες θερµοκρασιακές και χρονικές συνθήκες.

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιότητες Ψυχρής Ροής Προϊόντων Πετρελαίου

Ιδιότητες Ψυχρής Ροής Προϊόντων Πετρελαίου ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Σχολή Χημικών Μηχανικών Τομέας Σύνθεση & Ανάπτυξης Βιομηχανικών Διεργασιών & Συστημάτων Εργαστήριο Καυσίμων & Λιπαντικών Εργαστηριακή Άσκηση Ιδιότητες Ψυχρής Ροής Προϊόντων

Διαβάστε περισσότερα

. ΠΡΩΤΟΣ ΘΕΡΜΟ ΥΝΑΜΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ

. ΠΡΩΤΟΣ ΘΕΡΜΟ ΥΝΑΜΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ . ΠΡΩΤΟΣ ΘΕΡΜΟ ΥΝΑΜΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ 1. Σε µια ισόθερµη µεταβολή : α) Το αέριο µεταβάλλεται µε σταθερή θερµότητα β) Η µεταβολή της εσωτερικής ενέργειας είναι µηδέν V W = PV ln V γ) Το έργο που παράγεται δίνεται

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. 1.1 Ο κόσμος των υλικών

Εισαγωγή. 1.1 Ο κόσμος των υλικών Εισαγωγή 1 1 Εισαγωγή Βατάλης Αργύρης 1.1 Ο κόσμος των υλικών Tα υλικά αποτελούν μέρος της βάσης όλων των τεχνολογικών εξελίξεων. Όλες οι ανθρώπινες δραστηριότητες και το επίπεδο ζωής επηρεάζονται σε μεγάλο

Διαβάστε περισσότερα

Είδος Συνθήκες Προϊόν υγρό/ Χρήση αέριο/ στερεό wt%

Είδος Συνθήκες Προϊόν υγρό/ Χρήση αέριο/ στερεό wt% ΠΥΡΟΛΥΣΗ ΒΙΟΜΑΖΑΣ Πυρόλυση Βιόµαζας Είναι η θερµική διάσπαση της κυτταρίνης (240 350 ο C), τηςηµι-κυτταρίνης (200 260 ο C) και τηςλιγνίνης (280 500 ο C) πουπεριέχονταιστη πρώτη ύλη σε ουδέτερο περιβάλλον

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ-ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ

ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ-ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ-ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ Όλη η ύλη αποτελείται από άτομα και μόρια που κινούνται συνεχώς. Με το συνδυασμό τους προκύπτουν στερεά, υγρά, αέρια ή πλάσμα, ανάλογα με κίνηση των μορίων. Το πλάσμα είναι η πλέον

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ 4 ο ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΙΑ 2017

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ 4 ο ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΙΑ 2017 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ 4 ο ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΙΑ 2017 Εξοπλισμός και Υλικά Σε ένα σιδηρομαγνητικό υλικό, το μαγνητικό πεδίο που επάγεται πρέπει να βρίσκει την ασυνέχεια υπό γωνία 90 ο ή 45 ο μοίρες.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Διερεύνηση της συσχέτισης μεταξύ των βασικών ηλεκτρικών και γεωμετρικών παραμέτρων μονωτήρων μέσης τάσης. Απταλίδης Θεόφιλος

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Διερεύνηση της συσχέτισης μεταξύ των βασικών ηλεκτρικών και γεωμετρικών παραμέτρων μονωτήρων μέσης τάσης. Απταλίδης Θεόφιλος ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΨΗΛΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Διερεύνηση της συσχέτισης

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΙΙ

ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΙΙ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΙΙ Διδάσκων: Παπασιώπη Νυμφοδώρα Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ε.Μ.Π. Ενότητα 3 η : Αγωγή Σύνθετα τοιχώματα Άθροιση αντιστάσεων Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα