ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΗΘ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΔΗΡΑ ΣΜΖΜΑ ΣΟΤΡΗΣΗΚΖ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ ΚΑΗ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΣΔΛΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ. Θέκα:

Transcript

1 Δ ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΗΘ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΔΗΡΑ ΣΜΖΜΑ ΣΟΤΡΗΣΗΚΖ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ ΚΑΗ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΣΔΛΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ Θέκα: «Πνιηηηθέο Οξγαληζκώλ Μάξθεηηλγθ Πξννξηζκώλ γηα ηελ πξνζέιθπζε ηεο θξνπαδηέξαο». Δπηβιέπσλ: Γξ. Γεκήηξεο Κνύηνπιαο πνπδάζηξηα: Αζελά Μπακπάθνπ ΑΘΖΝΑ

2 ΠΔΡΗΛΖΦΖ Αληηθείκελν ηεο εξγαζίαο απνηειεί ε δηεξεχλεζε ησλ πνιηηηθψλ πνπ αλαπηχζζνπλ νη νξγαληζκνί κάξθεηηλγθ πξννξηζκψλ γηα ηελ πξνζέιθπζε ηεο θξνπαδηέξαο. Γηα ην ζθνπφ απηφ αθνινπζείηαη ε κεζνδνινγία ηεο πξσηνγελνχο θαη δεπηεξνγελνχο έξεπλαο πνπ θαηαιήγεη ζηελ εθπφλεζε ελφο ζρεδίνπ κάξθεηηλγθ γηα ηελ Διιάδα σο πξννξηζκφ θξνπαδηέξαο.. Ζ πξσηνγελήο έξεπλα αθνξά ζε εξσηεκαηνιφγηα πνπ απεπζχλζεθαλ ζε επξσπατθνχο θνξείο θαη ζηελ αλάιπζε πεξηερνκέλνπ 70 ηζηνζειίδσλ θνξέσλ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο κε ζθνπφ ηνλ εληνπηζκφ ελεξγεηψλ θαη βέιηηζησλ πξαθηηθψλ. Κάπνηνη απφ απηνχο ηνπο νξγαληζκνχο έρνπλ ζπζηαζεί απνθιεηζηηθά γηα ηελ πξνζέιθπζε ηεο θξνπαδηέξαο ελψ γηα άιινπο ε θξνπαδηέξα απνηειεί κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο. Οη νξγαληζκνί κάξθεηηλγθ πξννξηζκψλ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη απνθιεηζηηθά ή κε ζηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο είλαη ιηκεληθέο αξρέο, νξγαληζκνί ηνπξηζκνχ, θνξείο δηαρείξηζεο ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ, δίθηπα θαη ελψζεηο θνξέσλ. ηα πιαίζηα ηεο εξγαζίαο εμεηάδεηαη ε βηνκεραλία θξνπαδηέξαο δίλνληαο έκθαζε ζηα ιηκάληα-πξννξηζκνχο θαη εμεγνχληαη νη ιφγνη γηα ηνπο νπνίνπο είλαη ζθφπηκν λα αλαπηπρζεί πεξαηηέξσ απηή ε κνξθή ζαιάζζηνπ ηνπξηζκνχ ζηελ Διιάδα. Σα ειιεληθά ιηκάληα επηιέγνληαη ζπζηεκαηηθά σο κεζνγεηαθνί πξννξηζκνί θξνπαδηέξαο θαη ε δηαηήξεζε απηήο ηεο ζέζεο ζε κηα αλαπηπζζφκελε επξσπατθή αγνξά απνηειεί δεηνχκελν θαη πξφθιεζε. Ζ εξγαζία θαηαιήγεη ζην ζπκπέξαζκα φηη είλαη αλαγθαία ε ζέζπηζε κηαο ζηξαηεγηθήο γηα ηελ πξνζέιθπζε ηεο θξνπαδηέξαο ηφζν απφ άπνςε ζρεδηαζκνχ ελεξγεηψλ πξνβνιήο θαη επηθνηλσλίαο φζν θαη νξγαλσηηθά κε ηε δεκηνπξγία δηθηχνπ. Γηα απηφ ην ιφγν πξνηείλνληαη ζηξαηεγηθνί ζηφρνη θαη επηκέξνπο ελέξγεηεο γηα ηελ πξνψζεζε ησλ ειιεληθψλ ιηκαληψλ-πξννξηζκψλ θξνπαδηέξαο. Λέμεηο-θιεηδηά: ζαιάζζηνο ηνπξηζκφο, θξνπαδηέξα, νξγαληζκνί κάξθεηηλγθ πξννξηζκψλ, αγνξά θξνπαδηέξαο, ιηκάληα-θιήζεο, ιηκάληα-θφκβνη, δξνκνιφγηα, δξαζηεξηφηεηεο ζηε ζηεξηά, ελέξγεηεο πξνβνιήο θαη επηθνηλσλίαο, ζρέδην κάξθεηηλγθ 2

3 ABSTRACT The aim of this dissertation is the research of marketing policies developed by destination marketing organisations in order to attract cruises. Primary, as well as secondary research has been conducted, aiming at the preparation of a marketing plan for Greece as cruise destination. The primary research has been based on questionnaires, which have been addressed to European organisations and on the content analysis of 70 organisations websites in order to localise and evaluate promotional activities and best practices in attracting cruises. For some organisations cruise attraction is their exclusive occupation whereas for others cruising is only part of their business activities. Such destination marketing organisations are port authorities, tourism organisations, terminal operators, cruise clubs and networks. This dissertation examines the cruise industry and emphasises on cruise ports and destinations. Greek ports are popular cruise destinations in the Mediterranean. It is crucial to further develop this form of maritime tourism and stabilise our presence in the booming European cruise market. As a conclusion, it is stressed that the prerequisite for successfully attracting cruises is the application of an overall strategy concerning promotional activities, communication tools and product development. In addition, the introduction of new marketing structures, such as cruise clubs and networks for the promotion of cruise tourism is suggested. Key words: maritime tourism, cruise, destination marketing organisations, cruise industry, port-of-call, home port, itineraries, activities on shore, marketing-promotional activities, marketing plan 3

4 ΠΗΝΑΚΑ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΧΝ ΔΗΑΓΧΓΖ 8 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 9 ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ ΚΑΗ ΘΔΜΑΣΗΚΟΗ ΟΡΓΑΝΗΜΟΗ ΜΑΡΚΔΣΗΝΓΚ ΠΡΟΟΡΗΜΧΝ ΟΡΗΕΟΝΣΑ ΣΖΝ ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ ΔΗΓΖ ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ ΘΔΜΑΣΗΚΟΗ ΟΡΓΑΝΗΜΟΗ ΜΑΡΚΔΣΗΝΓΚ ΠΡΟΟΡΗΜΧΝ ΓΗΑ ΣΖΝ ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ 11 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 13 Ζ ΒΗΟΜΖΥΑΝΗΑ ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ ΟΗ ΠΑΗΚΣΔ ΣΖ ΒΗΟΜΖΥΑΝΗΑ ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ ΛΗΜΑΝΗΑ ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ Δ ΔΤΡΧΠΖ. Ζ ΜΔΟΓΔΗΟ ΤΜΒΟΛΖ ΣΖ ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ ΣΖΝ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ 17 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 21 Ζ ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ 21 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 25 ΔΠΗΚΟΠΖΖ ΔΝΔΡΓΔΗΧΝ ΜΑΡΚΔΣΗΝΓΚ ΚΑΗ ΔΠΗΚΟΗΝΧΝΗΑ ΣΗ ΗΣΟΔΛΗΓΔ ΣΧΝ DESTINATION MARKETING ORGANISATIONS ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ ΔΡΔΤΝΑ ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΟΗ ΣΟΥΟΗ ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΖ ΜΔΘΟΓΟ ΓΔΗΓΜΑ ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΔΤΡΖΜΑΣΩΝ ΔΡΔΤΝΑ ΦΟΡΔΗ ΠΡΟΔΛΚΤΖ ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ Δ ΔΤΡΧΠΑΨΚΟ ΔΠΗΠΔΓΟ Ζ ΟΡΓΑΝΩΖ ΣΩΝ ΦΟΡΔΩΝ ΟΗ ΗΣΟΔΛΗΓΔ ΣΩΝ ΦΟΡΔΩΝ ΣΑΣΗΣΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ ΠΡΟΒΟΛΖ ΓΔΝΗΚΩΝ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΩΝ ΛΗΜΔΝΑ ΚΑΗ ΣΔΡΜΑΣΗΚΩΝ ΣΑΘΜΩΝ ΠΡΟΒΟΛΖ ΠΑΡΟΥΩΝ, ΤΠΖΡΔΗΩΝ ΚΑΗ ΓΡΑΣΖΡΗΟΣΖΣΩΝ Δ ΣΔΡΜΑΣΗΚΟΤ ΣΑΘΜΟΤ ΚΑΗ ΠΡΟΟΡΗΜΟ ΔΝΔΡΓΔΗΔ ΠΡΟΒΟΛΖ ΚΑΗ ΔΠΗΚΟΗΝΩΝΗΑ ΟΗ ΔΝΩΔΗ ΦΟΡΔΩΝ ΈΡΔΤΝΑ Δ ΦΟΡΔΗ ΠΡΟΔΛΚΤΖ ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ ΣΟΝ ΤΠΟΛΟΗΠΟ ΚΟΜΟ ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΚΑΗ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΔΤΡΖΜΑΣΧΝ ΔΡΔΤΝΑ ΔΚΣΟ ΔΤΡΧΠΖ ΤΓΚΡΗΣΗΚΑ ΜΔ ΣΑ ΑΝΣΗΣΟΗΥΑ ΔΤΡΧΠΑΨΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ ΒΔΛΣΗΣΖ ΠΡΑΚΣΗΚΖ 57 4

5 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5 59 ΔΠΗΚΟΠΖΖ ΔΝΔΡΓΔΗΧΝ ΜΑΡΚΔΣΗΝΓΚ ΔΤΡΧΠΑΨΚΧΝ DESTINATION MARKETING ORGANISATIONS ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ ΜΔΑ ΑΠΟ ΠΡΧΣΟΓΔΝΖ ΔΡΔΤΝΑ ΣΑΤΣΟΣΖΣΑ ΣΖ ΔΡΔΤΝΑ ΔΤΡΖΜΑΣΑ ΣΖ ΠΡΧΣΟΓΔΝΟΤ ΔΡΔΤΝΑ Δ ΔΤΡΧΠΑΨΚΟΤ DESTINATION MARKETING ORGANISATIONS ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ 61 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6 71 MARKETING PLAN ΓΗΑ ΣΖΝ ΗΥΤΡΟΠΟΗΖΖ ΣΖ ΘΔΖ ΣΖ ΔΛΛΑΓΑ ΣΖΝ ΑΓΟΡΑ ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ ΣΡΑΣΖΓΗΚΟ ΥΔΓΗΑΜΟ ΓΗΑ ΣΟ ΜΑΡΚΔΣΗΝΓΚ ΣΖ ΔΛΛΑΓΑ ΣΖΝ ΑΓΟΡΑ ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ ΚΑΘΟΡΗΜΟ ΑΓΟΡΩΝ-ΣΟΥΩΝ ΣΡΑΣΖΓΗΚΖ BRANDING ΓΗΑ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ Ω ΠΡΟΟΡΗΜΟ ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ ΣΑΚΣΗΚΟ ΥΔΓΗΑΜΟ ΓΗΑ ΣΟ ΜΑΡΚΔΣΗΝΓΚ ΣΖ ΔΛΛΑΓΑ ΣΖΝ ΑΓΟΡΑ ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ ΟΡΓΑΝΧΣΗΚΖ ΠΡΟΣΑΖ ΓΗΑ ΣΖΝ ΤΛΟΠΟΗΖΖ ΣΟΤ ΥΔΓΗΟΤ ΜΑΡΚΔΣΗΝΓΚ. 80 5

6 ΔΤΡΔΣΖΡΗΟ ΠΗΝΑΚΧΝ Πίλαθαο 2.1: Ση απαηηείηαη γηα home porting 15 ΔΤΡΔΣΖΡΗΟ ΓΡΑΦΖΜΑΣΧΝ Γξάθεκα 3.1: πλνιηθφο αξηζκφο θιήζεσλ θξνπαδηεξφπινησλ ζηελ Διιάδα 23 Γξάθεκα 3.2: Αξηζκφο θιήζεσλ ζηα ζεκαληηθφηεξα ειιεληθά ιηκάληα 24 Γξάθεκα 4.1: Σξφπνο νξγάλσζεο θνξέσλ 28 Γξάθεκα 4.2: Ύπαξμε ηκήκαηνο κάξθεηηλγθ 28 Γξάθεκα 4.3: Δμεηδίθεπζε ηζηνζειίδαο 29 Γξάθεκα 4.4: Front page ηζηνζειίδαο 29 Γξάθεκα 4.5: ηαηηζηηθά ζηνηρεία 30 Γξάθεκα 4.6: ηαηηζηηθά γηα θξνπαδηέξεο 31 Γξάθεκα 4.7: Υαξαθηεξηζηηθά ιηκέλα 32 Γξάθεκα 4.8: Τπνδνκή ιηκαληψλ 32 Γξάθεκα 4.9: Πιεξνθνξίεο γηα ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο 33 Γξάθεκα 4.10: Πιεξνθφξεζε γηα ππεξεζίεο 34 Γξάθεκα 4.11: Πξνβνιή παξνρψλ 35 Γξάθεκα 4.12: Πξνβνιή δξαζηεξηνηήησλ ζηε ζηεξηά 36 Γξάθεκα 4.13: Αλάπηπμε επηρεηξεκαηνινγίαο γηα ηελ επηινγή ιηκαληνχπξννξηζκνχ 36 Γξάθεκα 4.14: Παξνρή νδεγνχ πσιήζεσλ 37 Γξάθεκα 4.15: Πξφγξακκα αλαδήηεζεο θξνπαδηέξαο 37 Γξάθεκα 4.16: Media Library 39 Γξάθεκα 4.17: Ση είδνπο links ρξεζηκνπνηνχληαη 39 Γξάθεκα 4.18: Ση είδνπο πνιπκέζα ρξεζηκνπνηνχληαη 40 Γξάθεκα 4.19: Πξνβνιή ελεξγεηψλ 40 Γξάθεκα 4.20: Δπηθνηλσλία 41 Γξάθεκα 4.21: ηαηηζηηθά γηα θξνπαδηέξεο 53 Γξάθεκα 4.22: Υαξαθηεξηζηηθά ιηκέλα 54 Γξάθεκα 4.23: Πιεξνθνξίεο γηα ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο 54 Γξάθεκα 4.24: Πξνβνιή παξνρψλ 55 Γξάθεκα 4.25: Media library 55 Γξάθεκα 4.26: Πξνβνιή ελεξγεηψλ 56 Γξάθεκα 5.1: Αξηζκφο θνξέσλ πνπ απάληεζαλ αλά ρψξα 60 Γξάθεκα 5.2: Δίδνο νξγάλσζεο 61 Γξάθεκα 5.3: Απάληεζε ζε εξψηεκα γηα ην είδνο ηνπ ιηκαληνχ θξνπαδηέξαο 62 Γξάθεκα 5.4: Μεηαβνιή θίλεζεο θξνπαδηέξαο ζε αξηζκφ θιήζεσλ θαη επηβαηψλ ηα 63 έηε Γξάθεκα 5.5: Δθηίκεζε αλάπηπμεο ηεο αγνξάο θξνπαδηέξαο ηελ επφκελε ηξηεηία 64 Γξάθεκα 5.6: Ύςνο πξνυπνινγηζκνχ γηα κάξθεηηλγθ 65 Γξάθεκα 5.7: πλεηζθνξά άιισλ νξγαληζκψλ ζηνλ πξνυπνινγηζκφ 66 Γξάθεκα 5.8: Πξνέιεπζε ελίζρπζεο 66 Γξάθεκα 5.9: Σκεκαηνπνίεζε αγνξάο 67 Γξάθεκα 5.10: Δηδηθά θίλεηξα γηα ηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο 68 Γξάθεκα 5.11: Δλέξγεηεο πξνψζεζεο θαη ελίζρπζεο ηεο ζέζεο ηνπ πξννξηζκνχ 70 θξνπαδηέξαο 6

7 Δσταριζηίες Ιδηαίηεξεο επραξηζηίεο ζηνπο 36 θνξείο πνπ ζπκκεηείραλ ζηελ πξωηνγελή έξεπλα κε εξωηεκαηνιόγηα γηα ηελ αληαπόθξηζε θαη ηελ πνιύηηκε βνήζεηά ηνπο. Θεξκέο επραξηζηίεο ζηνλ επηβιέπνληα θαζεγεηή, Δξ. Δεκήηξε Κνύηνπια γηα ην ρξόλν, ηελ ππνκνλή θαη ηελ παξνρή πνιύηηκωλ ζπκβνπιώλ. Σέινο, ζεξκέο επραξηζηίεο ζηνλ ππεύζπλν θξνπαδηέξαο ηνπ Οξγαληζκνύ Ληκέλνο Πεηξαηώο θ. ηαύξν Χαηδάθν γηα ηε ζπλέληεπμε πνπ κνπ παξαρώξεζε θαη ηνλ θ. Chris Martin, δηεπζπληή port operation ηεο Holland America Line γηα ηηο ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο πνπ κνπ έδωζε. 7

8 ΔΗΑΓΧΓΖ Ζ παξνχζα εξγαζία εθπνλήζεθε ζην πιαίζην ησλ ηειηθψλ εξγαζηψλ ηνπ Σκήκαηνο Σνπξηζηηθήο Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο ηεο ΗΘ Δθπαηδεπηηθήο εηξάο ηεο Δζληθήο ρνιήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο. Δπηβιέπσλ θαζεγεηήο είλαη ν Γξ. Γεκήηξεο Κνχηνπιαο, χκβνπινο Μάξθεηηλγθ θαη Γηδάζθσλ ηνπ Διιεληθνχ Αλνηθηνχ Παλεπηζηεκίνπ. Ζ εξγαζία επηθεληξψλεηαη ζηνπο νξγαληζκνχο κάξθεηηλγθ πξννξηζκψλ κέζα απφ ηηο πνιηηηθέο πνπ αλαπηχζζνπλ γηα ηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο θαη εμειίζζεηαη κε κηα πνξεία απφ ην γεληθφ ζην εηδηθφ. Αξρηθά πξνζδηνξίδεηαη ε ζέζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κηα πξνζνδνθφξνο κνξθή ζαιάζζηνπ ηνπξηζκνχ θαη σο βηνκεραλία ζηνλ θφζκν, ηελ Δπξψπε θαη ηελ Διιάδα (θεθάιαηα 1-3). ηε ζπλέρεηα απνηππψλεηαη ε πθηζηάκελε θαηάζηαζε ησλ ζεκαηηθψλ νξγαληζκψλ θαη ησλ πξαθηηθψλ ηνπο κέζα απφ πξσηνγελή έξεπλα (θεθάιαηα 4 θαη 5) θαη ζην ηέινο γίλνληαη πξνηάζεηο γηα ηελ ηζρπξνπνίεζε ηεο ζέζεο ηεο θξνπαδηέξαο ζηελ Διιάδα (θεθάιαην 6). Πην αλαιπηηθά, ζην πξψην θεθάιαην εμεηάδνληαη νη βαζηθνί νξηζκνί θαη ηα είδε θξνπαδηέξαο, φπσο ζπλαληψληαη ζηε βηβιηνγξαθία θαη γίλεηαη κηα εηζαγσγή ζηνπο ζεκαηηθνχο νξγαληζκνχο κάξθεηηλγθ πξννξηζκψλ κε ζθνπφ ηελ πξνζέιθπζε ηεο θξνπαδηέξαο. ην δεχηεξν θεθάιαην παξαηίζεληαη κέζα απφ δεπηεξνγελή έξεπλα νη παίθηεο ηεο αγνξάο θξνπαδηέξαο, ηα νθέιε απφ ηελ αλάπηπμε ηεο θξνπαδηέξαο θαη θάπνηα ζηνηρεία γηα ηελ επξσπατθή αγνξά ζε κηα πξνζπάζεηα πξνζέγγηζεο ησλ βαζηθψλ ζηνηρείσλ ηεο βηνκεραλίαο θξνπαδηέξαο. ην ηξίην θεθάιαην βιέπνπκε φηη ε Διιάδα έρεη κηα καθξφρξνλε πνξεία ζηελ αγνξά θξνπαδηέξαο κε παξνπζία ειιεληθψλ εηαηξεηψλ ελψ επίζεο απνηειεί έλα ηδηαίηεξα δεκνθηιή πξννξηζκφ κε ζηαζεξή αχμεζε ησλ πξνζεγγίζεσλ θξνπαδηεξφπινησλ ζηα ειιεληθά ιηκάληα. ην ηέηαξην θεθάιαην παξαηίζεληαη θαη ζρνιηάδνληαη ηα επξήκαηα ηεο έξεπλαο αλάιπζεο πεξηερνκέλνπ 50 ηζηνζειίδσλ επξσπατθψλ θνξέσλ θαη 20 θνξέσλ απφ ηνλ ππφινηπν θφζκν (Ζ.Π.Α., Απζηξαιία, Αζία, Κεληξηθή θαη Νφηηα Ακεξηθή) γηα ηνλ εληνπηζκφ ησλ αζθνχκελσλ ελεξγεηψλ κάξθεηηλγθ θαη ησλ βέιηηζησλ πξαθηηθψλ. ην πέκπην θεθάιαην παξαηίζεληαη ηα επξήκαηα ηεο πξσηνγελνχο έξεπλαο κε εξσηεκαηνιφγηα ζηελ νπνία ζπκκεηείραλ 36 θνξείο. Σέινο, πξνηείλνληαη κέζα απφ έλα ζρέδην κάξθεηηλγθ νη ζηφρνη θαη νη απαηηνχκελεο ελέξγεηεο γηα ηελ εμαζθάιηζε ηεο πεξαηηέξσ αλάπηπμεο ηε Διιάδαο σο πξννξηζκνχ θξνπαδηέξαο θαη ηελ ηζρπξνπνίεζε ηεο ζέζεο ησλ ειιεληθψλ ιηκαληψλ-πξννξηζκψλ. 8

9 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ ΚΑΗ ΘΔΜΑΣΗΚΟΗ ΟΡΓΑΝΗΜΟΗ ΜΑΡΚΔΣΗΝΓΚ ΠΡΟΟΡΗΜΧΝ 1.1 Οξίδνληαο ηελ θξνπαδηέξα Ωο ζαιάζζηνο ηνπξηζκόο ζα κπνξνχζε λα ραξαθηεξηζζεί θάζε ηνπξηζηηθή δξαζηεξηφηεηα πνπ έρεη ζρέζε κε ηε ζάιαζζα θαη ηηο αθηέο. πλήζσο φκσο απηή ε κνξθή ηνπξηζκνχ πεξηιακβάλεη ζαιάζζηεο πεξηεγήζεηο κε θξνπαδηεξφπινηα ή άιια ζθάθε αλαςπρήο, θαζψο θαη λαπηαζιεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο (Βελεηζαλνπνχινπ Μ., 2006:189). Ζ θξνπαδηέξα καδί κε ην yachting απνηεινχλ ηνλ ππξήλα ηνπ ζαιάζζηνπ ηνπξηζκνχ ιφγσ ηνπ κεγέζνπο ηνπο θαη ηεο ζεκαληηθήο ζπκβνιήο ηνπο ζηνλ ηνπξηζκφ θαη θαη επέθηαζε ζηελ εζληθή νηθνλνκία κηαο ρψξαο (π.ρ. εηζξνή μέλνπ ζπλαιιάγκαηνο, θφξνη, θαηαλαισηηθή δαπάλε πιεξψκαηνο θαη επηβαηψλ πξηλ, θαηά ηε δηάξθεηα θαη κεηά ηελ θξνπαδηέξα, αχμεζε απαζρφιεζεο). Ζ θξνπαδηέξα απνηειεί έλα νινθιεξσκέλν πξντφλ πνπ ζπλδπάδεη δηαλπθηέξεπζε, δηαηξνθή θαη αλαςπρή (Δπζπκηάηνπ-Πνπιάθνπ Α.,1997:283) ελψ ζπλδέεη ηελ ςπραγσγία ηνπ επηβάηε ζην θξνπαδηεξφπινην κε ηελ επίζθεςή ηνπ ζε έλα ή πεξηζζφηεξα ιηκάληα, ηθαλνπνηψληαο ηελ αλάγθε γηα γλσξηκία κε λένπο ηφπνπο θαη επαθή κε πνιηηηζκνχο (Μπισλφπνπινο Γ. & Μνίξα Π., 2005: 97). Σα θξνπαδηεξφπινηα είλαη πισηά μελνδνρεία πνπ θηλνχληαη παξέρνληαο ηε δπλαηφηεηα ζηνπο επηβάηεο λα επηζθέπηνληαη θαη λα πξαγκαηνπνηνχλ εθδξνκέο ζηα δηάθνξα ιηκάληα πνπ πξνζεγγίδνπλ (Βελεηζαλνπνχινπ Μ., 2006:193). Αθξηβψο επεηδή πεξηιακβάλεη ηαμίδηα ζε πνιινχο πξννξηζκνχο εθθξάδεη έλα είδνο νηθνλνκηθνχ νξζνινγηζκνχ: ην θφζηνο ζε ρξφλν θαη ρξήκα ηεο κεκνλσκέλεο επίζθεςεο ησλ πξννξηζκψλ είλαη κεγαιχηεξν απφ απηφ ηεο θξνπαδηέξαο. Σα ζχγρξνλα θξνπαδηεξφπινηα ιεηηνπξγνχλ πεξηζζφηεξν σο μελνδνρεία θαη ιηγφηεξα σο κέζα κεηαθνξάο. Απνηεινχλ απφ κφλα ηνπο πισηνχο ηνπξηζηηθνχο πξννξηζκνχο (πισηά ζέξεηξα) πξνζθέξνληαο κηα επξεία γθάκα πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ φπσο γπκλαζηήξηα, θαδίλν, πηζίλεο, εκπνξηθά θέληξα, γήπεδα γθνιθ, spa, κπαξ, παηδφηνπνπο ελψ ζπλαγσλίδνληαη ηα μελνδνρεία σο πξνο ηελ αξρηηεθηνληθή ηνπο θαη ηηο παξνρέο ηνπο (Greenwood A. & Barron P., 2006:90). 9

10 1.2 Δίδε θξνπαδηέξαο ηε βηβιηνγξαθία βξίζθνπκε κηα πιεζψξα θαηεγνξηνπνηήζεσλ θξνπαδηέξσλ. Αλάινγα κε ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ησλ θξνπαδηεξφπινησλ έρνπκε ηε δηεζλή, ηελ ηνπηθή, ηελ παξάθηηα, ηε ιηκλαία, ηελ πνηάκηα θαη ηελ εκεξήζηα θξνπαδηέξα (Wild P. & Dearing J., 2000: 320). Αλάινγα κε ηνλ πξννξηζκφ νη θξνπαδηέξεο δηαθξίλνληαη ζε εγρψξηεο, δηεζλείο, ππεξαηιαληηθέο (Βελεηζαλνπνχινπ Μ., 2006:192). Οη ζαιάζζηεο θξνπαδηέξεο - ζηηο νπνίεο επηθεληξψλεηαη ε εξγαζία απηή- δηαθξίλνληαη ζε θξνπαδηέξεο γεληθνχ ελδηαθέξνληνο θαη ζε εμεηδηθεπκέλεο θξνπαδηέξεο. Οη πξψηεο είλαη νη θιαζηθέο πνπ αθνξνχλ ζηελ ζαιάζζηα πεξηήγεζε απφ ιηκάλη ζε ιηκάλη. Δθηφο φκσο απφ ηηο θξνπαδηέξεο γεληθνχ ελδηαθέξνληνο, νη ζεκαηηθέο θξνπαδηέξεο θεξδίδνπλ έδαθνο νινέλα θαη πεξηζζφηεξν. πλέδξηα πάζεο θχζεσο δηεμάγνληαη ελ πισ, θξνπαδηεξφπινηα εμεηδηθεχνληαη ζε πνιηηηζηηθφ ηνπξηζκφ θάλνληαο ζηάζεηο κφλν ζε πξννξηζκνχο κεγάιεο ηζηνξηθήο ζεκαζίαο, γίλνληαη θξνπαδηέξεο κε εηδηθφ θίλεηξν ηνλ πξνζθπλεκαηηθφ ηνπξηζκφ, θξνπαδηέξεο πγείαο, θηι. Αλάινγα κε ηε δηάξθεηα ηεο θξνπαδηέξαο νη ζαιάζζηεο θξνπαδηέξεο κπνξνχλ λα δηαθξηζνχλ ζε ηξηήκεξεο (ζηα φξηα ελφο θξάηνπο ζπλήζσο), κηθξήο δηάξθεηαο (πελζήκεξεο θαη επηαήκεξεο) πνπ είλαη νη πην δεκνθηιείο θαη πξαγκαηνπνηνχληαη ζπλήζσο κεηαμχ ιηκέλσλ πνπ βξίζθνληαη ζε φκνξεο πεξηνρέο. ε θξνπαδηέξεο κέζεο δηάξθεηαο (νθηψ-δεθαηεζζάξσλ εκεξψλ) κε πξνζεγγίζεηο ζε ιηκάληα δηαθνξεηηθψλ επείξσλ θαη ζε θξνπαδηέξεο καθξάο δηάξθεηαο (Μπισλφπνπινο Γ. & Μνίξα Π., 2005: 106). Μηα ελδηαθέξνπζα νκαδνπνίεζε ησλ θξνπαδηέξσλ αλάινγα κε ην ζπλδπαζκφ ησλ πξνζθεξφκελσλ ππεξεζηψλ είλαη ε θάησζη (Diakomihalis M., 2007: 429): Fly-cruise: ζπλδπαζκφο αεξνπνξηθνχ ηαμηδηνχ θαη θξνπαδηέξαο. Οη επηβάηεο ρξεζηκνπνηνχλ αεξνπιάλν γηα λα θηάζνπλ ζην ιηκάλη εθθίλεζεο ηεο θξνπαδηέξαο. Οη δηνξγαλσηέο θξνπαδηέξαο εμαζθαιίδνπλ εηδηθέο ηηκέο ζε απηή ηελ πεξίπησζε. Κξνπαδηέξα θαη δηακνλή: ν ζπλδπαζκφο δηακνλήο θαη θξνπαδηέξαο ζε κηα ζπγθεθξηκέλε παξάθηηα πεξηνρή. Οη επηβάηεο πξαγκαηνπνηνχλ επηζθέςεηο ζηα ζέιγεηξα ησλ πξννξηζκψλ. 10

11 1.3 Θεκαηηθνί νξγαληζκνί κάξθεηηλγθ πξννξηζκώλ γηα ηελ θξνπαδηέξα ηε δηεζλή βηβιηνγξαθία έρεη επηζεκαλζεί ε νηθνλνκηθή ζεκαζία ηνπ ηνπξηζκνχ θξνπαδηέξαο ζε εζληθφ θαη ηνπηθφ επίπεδν. Ζ πξνζέγγηζε ελφο θξνπαδηεξφπινηνπ ζην ιηκάλη θάπνηνπ ηφπνπ αλαδεηθλχεηαη ζε ζεκαληηθή πεγή εζφδσλ θη αθνξά κεγάιν αξηζκφ επαγγεικαηηψλ. Δπηδηψθνληαο ηα νθέιε απφ ηελ πξνζέγγηζε ελφο θξνπαδηεξφπινηνπ ηνπξηζηηθνί θνξείο, ιηκεληθέο αξρέο πνπ παξέρνπλ θαη ηελ θαηάιιειε ππνδνκή, ελψζεηο επαγγεικαηηψλ πνπ επεξεάδνληαη απφ ηελ αλάπηπμε ηνπ θιάδνπ ηεο θξνπαδηέξαο, ελψζεηο ιηκαληψλ ζε ζπγθεθξηκέλνπο γεσγξαθηθνχο ρψξνπο ρξεζηκνπνηνχλ δηάθνξνπο ηξφπνπο γηα λα πξνζειθχζνπλ εηαηξείεο θξνπαδηέξαο. Έλαο απφ απηνχο είλαη ε πξνβνιή ηνπ πξννξηζκνχ κέζα απφ ηε ζπκκεηνρή ηνπ ζε ελψζεηο ζηα πιαίζηα ελφο δηαγψληνπ cluster. Πην ζπγθεθξηκέλα, ηνπηθέο αξρέο, ιηκάληα, ηνπηθνί ηνπξηζηηθνί θνξείο θαη επαγγεικαηίεο ηδηψηεο πνπ είηε εηδηθεχνληαη ζηελ θξνπαδηέξα είηε απαζρνινχληαη ζε ζπλαθή-ζπκπιεξσκαηηθή δξαζηεξηφηεηα, ζπλεξγάδνληαη γηα ηελ πξνζέιθπζε ζπγθεθξηκέλσλ αγνξψλ-ζηφρσλ. Γεκηνπξγνχληαη δειαδή ζεκαηηθνί νξγαληζκνί κάξθεηηλγθ πξννξηζκψλ. Οη ζεκαηηθνί νξγαληζκνί κάξθεηηλγθ πξννξηζκψλ (DMOs) νξίδνληαη σο: «Φνξείο ή κεραληζκνί κάξθεηηλγθ, νη νπνίνη εηδηθεύνληαη ζε κηα εηδηθή κνξθή ηνπξηζκνύ θαη εξγάδνληαη γηα ηελ πξνζέιθπζε ηεο ζπγθεθξηκέλεο θάζε θνξά αγνξάο-ζηόρνπ ζηνλ πξννξηζκό, εληόο ηνπ νπνίνπ δξαζηεξηνπνηνύληαη. Πξόθεηηαη δειαδή γηα ζπλεξγαηηθνύο θνξείο, εζηηαζκέλνπο ζε ζπγθεθξηκέλε αγνξά-ζηόρν ή/θαη πξννξηζκό, κε άηππε ή ηππηθή λνκηθή κνξθή, νη νπνίνη απνηεινύληαη από ηνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο, πνπ δξαζηεξηνπνηνύληαη ζε κηα ζπγθεθξηκέλε εηδηθή κνξθή ηνπξηζκνύ ζε εζληθό, πεξηθεξεηαθό ή ηνπηθό επίπεδν, ελώ πηζαλή είλαη θαη ε ζύκπξαμε ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα επίζεο ζε νπνηνδήπνηε γεωγξαθηθό-δηνηθεηηθό επίπεδν (π.ρ. εζληθό, πεξηθεξεηαθό, ηνπηθό)» (πιινγηθή Δξγαζία Σνπξηζηηθνχ Μάξθεηηλγθ, Καινγεξά θα:24). Όζνλ αθνξά ζηελ θξνπαδηέξα ε ζπλεξγαζία απηή παίξλεη ζπλήζσο ηε κνξθή ζχκπξαμεο δεκνζίνπ θαη ηδησηηθνχ ηνκέα θαη δηεμάγεηαη ζε δηάθνξα γεσγξαθηθά θαη δηνηθεηηθά επίπεδα. Ζ γεσγξαθηθή ζπλεξγαζία ιακβάλεη ζεκαληηθή δηάζηαζε δεδνκέλνπ φηη κηα θξνπαδηέξα έρεη ζπλήζσο ζπγθεθξηκέλε δηάξθεηα θαη είλαη δπλαηφλ λα θαιχπηεη κηα ή πεξηζζφηεξεο νκάδεο πξννξηζκψλ-ρσξψλ. Έρνπκε δειαδή ζπλεξγαζίεο κεηαμχ ιηκαληψλ δηαθφξσλ γεσγξαθηθψλ επηπέδσλ: κπνξεί λα αλήθνπλ ζηελ ίδηα πεξηνρή, πεξηθέξεηα ή αθφκε θαη ζε δηαθνξεηηθέο ρψξεο. 11

12 πλνπηηθά, νη θνξείο απηνί είηε έρνπλ δεκηνπξγεζεί κε απνθιεηζηηθφ ζθνπφ ηελ πξνζέιθπζε ηεο θξνπαδηέξαο είηε επηηεινχλ δηάθνξεο δξαζηεξηφηεηεο κέξνο ησλ νπνίσλ είλαη θαη ε πξνζέιθπζε ηεο θξνπαδηέξαο. Έηζη δηαθξίλνπκε απφ ηε κηα κεξηά ηελ πεξίπησζε φπνπ ιηκεληθέο αξρέο, εηαηξείεο δηαρείξηζεο ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ, ηνπηθνί νξγαληζκνί πξνσζνχλ θαη εξγάδνληαη γηα ηελ πξνζέιθπζε ηεο θξνπαδηέξαο πνπ απνηειεί κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο. Απφ ηελ άιιε, δεκηνπξγνχληαη ζπλεξγαηηθνί θνξείο δειαδή ελψζεηο θνξέσλ, δίθηπα θαη clusters πνπ ζπζηήλνληαη ad hoc γηα ηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο θαη ζηα νπνία ζπκκεηέρεη κηα πιεζψξα νξγαληζκψλ δεκφζησλ θαη ηδησηηθψλ πνπ θαξπψλνληαη νθειψλ απφ ηελ αλάπηπμε ηεο ελ ιφγσ κνξθήο ηνπξηζκνχ. 12

13 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 Ζ ΒΗΟΜΖΥΑΝΗΑ ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ 2.1 Οη παίθηεο ηεο βηνκεραλίαο θξνπαδηέξαο Σα θχξηα ζηνηρεία πνπ ζπλζέηνπλ ηε βηνκεραλία θξνπαδηέξαο είλαη νη εηαηξείεο θξνπαδηέξαο, ηα ιηκάληα θξνπαδηέξαο, ηα αθνινπζεηέα δξνκνιφγηα θαη νη αγνξέο ζηηο νπνίεο απεπζχλνληαη νη εηαηξείεο θξνπαδηέξαο (Marti B.,1990:158). Οη εηαηξείεο θξνπαδηέξαο θαη ηα θξνπαδηεξφπινηα εθθξάδνπλ ηελ πξνζθνξά ζηελ αγνξά θξνπαδηέξαο (αξηζκφο θιηλψλ). Αλάινγα κε ηνλ αξηζκφ επηβαηψλ πνπ κπνξεί λα θηινμελήζεη θάζε θξνπαδηεξφπινην γίλεηαη θαη ε δηάθξηζε απηψλ ζε: boutique πινία ( επηβαηψλ), κηθξά πινία ( επηβαηψλ), κεζαίνπ κεγέζνπο πινία ( επηβαηψλ) θαη κεγάια πινία-ζέξεηξα άλσ ησλ 1200 επηβαηψλ. Αλάινγα κε ην επίπεδν ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ έρνπκε ηελ αληίζηνηρε δηάθξηζε ζε θξνπαδηεξφπινηα «standard quality, premium quality θαη luxury». Ζ ηάζε ζήκεξα είλαη ε λαππήγεζε αθελφο φιν θαη κεγαιχηεξσλ θξνπαδηεξφπινησλ ζε κηα πξνζπάζεηα λα θαηαζηεί ε θξνπαδηέξα πην νηθνλνκηθή γηα ηνπο επηβάηεο ψζηε ην θφζηνο αλά θιίλε λα είλαη πην ρακειφ θαη αθεηέξνπ ηα θξνπαδηεξφπινηα λα πξνζθέξνπλ φιεο ηηο αλέζεηο γηα επράξηζηε δηακνλή ησλ επηβαηψλ επί ηνπ πινίνπ. Σξεηο είλαη νη κεγάιεο εηαηξείεο-φκηινη θξνπαδηέξαο πνπ έρνπλ άξεη ηνπο γεσγξαθηθνχο πεξηνξηζκνχο κέζα απφ κηα ζεηξά νξηδφληησλ ζπγρσλεχζεσλ θαη ζπγθεληξψλνπλ ην 79,7% ηεο παγθφζκηαο πξνζθνξάο. Πξφθεηηαη γηα ηελ Carnival Corporation πνπ εγείηαη ηεο παγθφζκηαο θξνπαδηέξαο θαη ηεο ακεξηθαληθήο αγνξάο κε ζεκαληηθή παξνπζία κέζα απφ δψδεθα brands θξνπαδηέξαο ζηε Βφξεηα Ακεξηθή, ηελ Καξατβηθή, ηελ Δπξψπε θαη ηελ Απζηξαιία. Ζ Royal Caribbean Cruises είλαη ε δεχηεξε εηαηξεία θξνπαδηέξαο ζηνλ θφζκν θαη επηθεληξψλεηαη ζηελ βφξεηα ακεξηθαληθή αγνξά ελψ ζηαδηαθά απμάλεη ηελ παξνπζία ηεο θαη ζηελ επξσπατθή αγνξά πξνζθέξνληαο θάπνηεο θξνπαδηέξεο ζηε Μεζφγεην. Ζ ηξίηε εηαηξεία θξνπαδηέξαο είλαη ε Star Cruises Group, εγέηηδα εηαηξεία ζηελ πεξηνρή ηεο Αζίαο θαη ηνπ Δηξεληθνχ (Greenwood A. & Barron P., 2006:91). Ζ αγνξά ινηπφλ ηεο θξνπαδηέξαο είλαη νιηγνπσιηαθή, δειαδή πεξηζζφηεξν πξνζηηή ζε νιηγάξηζκεο πνιπεζληθέο εηαηξείεο ιφγσ ηνπ πςεινχ θφζηνπο ηεο επέλδπζεο, ηνπ θφζηνπο ιεηηνπξγίαο θαη ησλ θηλδχλσλ. 13

14 χκθσλα κε ηε κειέηε ηνπ European Cruise Council (2007) θχξηα αγνξά γηα ηα πξντφληα ηεο βηνκεραλίαο θξνπαδηέξαο είλαη ε ακεξηθαληθή κε 9.96 εθαηνκκχξηα επηβάηεο ην 2005 δήηεζε γηα θξνπαδηέξεο πνπ αληηπξνζσπεχεη ην 66% ηεο παγθφζκηαο αγνξάο. Σφζνη πεξίπνπ ήηαλ νη επηβάηεο θξνπαδηέξαο παγθνζκίσο ην 2000 (9.6 εθαηνκκχξηα), νπφηε πξφθεηηαη γηα κηα ζεκαληηθή αλάπηπμε ηεο θξνπαδηέξαο δηεζλψο (Kester J., 2002:338). Αθνινπζεί ε επξσπατθή κε 3.30 εθαηνκκχξηα επηβάηεο θξνπαδηέξαο ην 2005 αληηπξνζσπεχνληαο ην 22% ηεο παγθφζκηαο αγνξάο. Κχξηα source markets ην Ζλσκέλν Βαζίιεην (7%), ε Γεξκαλία (4%), ε Ηηαιία (4%) θαη ιηγφηεξν ε Ηζπαλία (3%), ε Γαιιία (2%) θαη ε ππφινηπε Δπξψπε (2%). Σν 60% ησλ Δπξσπαίσλ πξνηίκεζε λα θάλεη θξνπαδηέξα ζηε Μεζφγεην θαη ηα λεζηά ηνπ Αηιαληηθνχ ην 2005, ην 15% ζηε Βφξεηα Δπξψπε θαη ην 25% εθηφο Δπξψπεο. Οη εηαηξείεο θξνπαδηέξαο ζρεδηάδνπλ θαη πξνθαζνξίδνπλ ηα δξνκνιόγηα πνπ ζα αθνινπζήζνπλ ηα πινία ηνπο, δειαδή ζε πνηεο γεσγξαθηθέο πεξηνρέο ζα δξαζηεξηνπνηεζνχλ, απφ πνηα ιηκάληα ζα μεθηλήζνπλ νη θξνπαδηέξεο πνηα ιηκάληαπξννξηζκνί ζα πξνζεγγηζζνχλ θιπ. Οη πξνζδηνξηζηηθνί παξάγνληεο ηνπ ζρεδηαζκνχ δξνκνινγίσλ πνπ ιακβάλνπλ ππφςε ηνπο νη κάλαηδεξ ησλ εηαηξεηψλ θξνπαδηέξαο είλαη ε ηαρχηεηα πιεχζεο ησλ θξνπαδηεξφπινησλ (θξηηήξην θφζηνπο), ην ιηκάλη εθθίλεζεο, ε δηάξθεηα ηνπ ηαμηδηνχ θαη ν ρψξνο ησλ ιηκαληψλ-πξννξηζκψλ. Ο ζπλδπαζκφο απηψλ ησλ πξνζδηνξηζηηθψλ παξαγφλησλ θαζνξίδεη ην πφζα ιηκάληα-ζηαζκνχο ζα πξνζεγγίζεη ην θξνπαδηεξφπινην (Marti B.,1990:160). Γεληθά, νη εηαηξείεο επηιέγνπλ ηα ιηκάληα εθθίλεζεο ηεο θξνπαδηέξαο λα βξίζθνληαη ζρεηηθά θνληά ζηηο θχξηεο αγνξέο θξνπαδηέξαο ελψ εμεηάδεηαη θαη ε απφζηαζε αλάκεζα ζην ιηκάλη-επηβίβαζεο θαη ηα ιηκάληα-ζηαζκνχο (Kester J.,2002:340). Σα δξνκνιφγηα κπνξεί λα είλαη ηα ίδηα θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο ή είλαη δπλαηφλ ην θξνπαδηεξφπινην λα αιιάδεη ην δξνκνιφγην ηνπ αλά ηαμίδη (Marti B., 1992:363). Ζ ζέζε ηνπ ιηκαληνχ εθθίλεζεο επεξεάδεη ζεκαληηθά ην δξνκνιφγην ελψ ε δηάξθεηα ηνπ ηαμηδηνχ επεξεάδεη ηνλ αξηζκφ ησλ ιηκαληψλ πνπ ζα πξνζεγγηζζνχλ. Ζ θαηαιιειφηεηα ησλ παξνρψλ ησλ ιηκαληψλ επεξεάδεη επίζεο ην δξνκνιφγην πνπ ζα αθνινπζεζεί θαη αθνξά ηφζν ζηα ραξαθηεξηζηηθά θαη ηηο ππεξεζίεο ηνπ ιηκαληνχ φζν θαη ζηηο δξαζηεξηφηεηεο θαη ηηο παξνρέο ζηε ζηεξηά. Κάπνηνη επηβάηεο ζα κείλνπλ ζην θξνπαδηεξφπινην, θάπνηνη ζα αθνινπζήζνπλ ζπγθεθξηκέλα πξνγξάκκαηα εθδξνκψλ θαη άιινη ζα θηλεζνχλ αλεμάξηεηα ζηηο πφιεηο ησλ ιηκαληψλ-πξννξηζκψλ. Οη εηαηξείεο βξίζθνληαη ζε επηθνηλσλία κε ηνπο πειάηεο ηνπο θαη ζπγθεληξψλνπλ ζηνηρεία γηα ην βαζκφ ηθαλνπνίεζεο απφ ηα ιηκάληα-πξννξηζκνχο ελψ φηαλ πξφθεηηαη γηα έληαμε ζην δξνκνιφγην ελφο λένπ πξννξηζκνχ ζπγθεληξψλνπλ πιεξνθνξίεο κέζα απφ επηηφπηα 14

15 έξεπλα, επίζθεςε ζηα ιηκάληα θαη δηαπξαγκαηεχζεηο κε ηνπο αξκφδηνπο θνξείο. πλνςίδνληαο ηα αλσηέξσ εμεηάδεηαη: ε δήηεζε γηα ζπγθεθξηκέλνπο πξννξηζκνχο, ε πνηφηεηα ησλ παξνρψλ ζηε ζηεξηά (εθδξνκέο, δξαζηεξηφηεηεο), ε ζπκθφξεζε ησλ ιηκαληψλ (δηαζεζηκφηεηα), ην θιίκα, νη θπβεξλεηηθνί θαλνληζκνί, ε αζθάιεηα, νη πεξηβαιινληηθέο πνιηηηθέο, νη πξνκήζεηεο θαη νη ππνδνκέο ηνπ ιηκαληνχ (Greenwood A. & Barron P., 2006:96-98). Σα ιηκάληα θξνπαδηέξαο αλάινγα κε ηα ιεηηνπξγηθά ηνπο ραξαθηεξηζηηθά θαηαηάζζνληαη ζηηο εμήο θαηεγνξίεο: o ιηκάληα-θφκβνπο (home ports) o ιηκάληα θιήζεο (ports of call) o πβξίδηα ιηκαληνχ θιήζεο θαη ιηκαληνχ θφκβνπ Σα ιηκάληα-θφκβνη απνηεινχλ αθεηεξίεο θαη ηειηθνχο πξννξηζκνχο ησλ θξνπαδηεξφπινησλ, δειαδή ιηκάληα απφ φπνπ μεθηλνχλ θαη θαηαιήγνπλ νη θξνπαδηέξεο. Γηα λα απνηειέζεη έλα ιηκάλη θφκβν θξνπαδηέξαο ζα πξέπεη λα βξίζθεηαη θνληά ζε άιιεο ππεξεζίεο κεηαθνξάο θαη εηδηθά ζε αεξνδξφκην αθνχ νη επηβάηεο ησλ πινίσλ θπξίσο δηαθηλνχληαη κέζσ ησλ αεξνδξνκίσλ ηεο ρψξαο-θφκβνπ. Σν κεγαιχηεξν κέξνο ηεο ηξνθνδνζίαο ησλ πινίσλ γίλεηαη ζην ιηκάλη-θφκβν φπσο θαη νη επηζθεπέο θη ε ζπληήξεζε. Σα ιηκάληα-θφκβνη πξέπεη λα απνηεινχλ επηρεηξεζηαθά θέληξα γηα ηελ θξνπαδηέξα. Δπίζεο ζα πξέπεη λα έρεη ηε δπλαηφηεηα λα δηαρεηξηζηεί έλα κεγάιν αξηζκφ επηβαηψλ θαη λα πξνζθέξεη ελδηαθέξνπζεο δξαζηεξηφηεηεο θαη ζέιγεηξα. πλνπηηθά γηα ηε δεκηνπξγία θνκβηθνχ ιηκαληνχ ζα πξέπεη ν πξννξηζκφο λα είλαη δηεζλνχο επηπέδνπ, λα δηαζέηεη ζχγρξνλν δηεζλέο αεξνδξφκην θαη κεηαθνξηθέο ζπλδέζεηο θαζψο θαη επηβαηηθφ ζηαζκφ ηειεπηαίαο ηερλνινγίαο. Καηάιιειεο ππνδνκέο θαη κεγέζε πξνβιεηψλ γηα ηα πνιχ κεγάια πινία θαη ην θαηάιιειν λνκνζεηηθφ πιαίζην, φπσο πρ. λα κελ ππάξρνπλ πεξηνξηζκνί θακπνηάδ. Αθνινπζνχλ ζηνλ πίλαθα 2.1 ηα ζπκπεξάζκαηα ηνπ WTO Business Council (2001): Πίλαθαο 2.1: Ση απαηηείηαη γηα home porting Πξναπαηηνύκελα γηα λα γίλεη έλα ιηκάλη, θόκβνο: ελδηαθέξνπζα πφιε-πξννξηζκφο, ζέιγεηξα επαξθήο δπλακηθφηεηα μελνδνρείσλ ιηκεληθέο ππνδνκέο γηα θξνπαδηέξεο δηεζλέο αεξνδξφκην (δηαζεζηκφηεηα slots) 15

16 εχθνιεο ηεισλεηαθέο δηαδηθαζίεο πξνζβαζηκφηεηα ζε νδηθφ δίθηπν αζθάιεηα πηζαλή αγνξά γηα επηβάηεο θξνπαδηέξαο (ηνπηθήο, εζληθήο) Πεγή: WTO Business Council, Enhancing Tourism Competitiveness, 2001 ηα ιηκάληα θιήζεο κπνξεί λα παξακείλεη ην θξνπαδηεξφπινην θάπνηεο ψξεο ή θαη πεξηζζφηεξν. Σα ιηκάληα θιήζεο επηιέγνληαη ζπλήζσο γηαηί πξνζθέξνπλ θάηη πεξηζζφηεξν απφ ηε δπλαηφηεηα απιψο λα θηινμελήζνπλ έλα πινίν. Μπνξεί λα πξφθεηηαη γηα έλα γξαθηθφ αθφκε θαη απνκαθξπζκέλν πξννξηζκφ, έλα κηθξφ ιηκάλη, ρσξηφ ή παξαιία, λα ππάξρνπλ ζηνηρεία ζεκαληηθνχ ηνπξηζηηθνχ ελδηαθέξνληνο ή ζηνηρεία πνπ λα ηνλ θαζηζηνχλ «μερσξηζηφ» πξννξηζκφ. Απαηηείηαη επίζεο λα ππάξρνπλ κέζα κεηαθνξάο ζηε ζηεξηά πνπ λα κεηαθέξνπλ ηνπο επηβάηεο απφ ην ιηκάλη ζηελ ελδνρψξα. Μεξηθέο θνξέο νη ιηκεληθέο ππνδνκέο σο βαζηθφ θξηηήξην γηα ηελ επηινγή ελφο ιηκαληνχ θιήζεο παξακεξίδνληαη. Σα θξνπαδηεξφπινηα αγθπξνβνινχλ εθεί πνπ κπνξνχλ θαη ρξεζηκνπνηνχλ ηηο ιάληδεο ηνπο γηα ηε κεηαθνξά ησλ επηβαηψλ ζηε ζηεξηά. Σέινο, ππάξρνπλ ιηκάληα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαη σο θφκβνη θαη σο ιηκάληα θιήζεο (Marti B.,1990:161). 2.2 Ληκάληα θξνπαδηέξαο ζε Δπξώπε. Ζ Μεζόγεηνο. Οη γεσγξαθηθέο πεξηνρέο πνπ απνηεινχλ ηνπο δεκνθηιέζηεξνπο πξννξηζκνχο θξνπαδηέξαο είλαη ε Καξατβηθή, ε Μεζφγεηνο θαη πξφζθαηα ε Βαιηηθή Θάιαζζα (κέρξη ην 2002 ηελ ηξίηε ζέζε θαηείρε ε Αιάζθα). Ζ Μεζφγεηνο ήηαλ κάιηζηα ν πξψηνο πξννξηζκφο θξνπαδηέξαο ην 1844 (Diakomihalis M., 2006:426). Ζ βηνκεραλία θξνπαδηέξαο ηεο γεξαηάο επείξνπ πνπ απνηειείηαη απφ ηε Μεζφγεην θαη ηε Βφξεηα Δπξψπε πεξηιακβάλεη κηα πιεζψξα ειθπζηηθψλ πξννξηζκψλ. Απηφ εμάιινπ αληαλαθιάηαη ζηνλ αξηζκφ ιηκαληψλ θξνπαδηέξαο πνπ ζπκκεηέρνπλ ζηηο θπξίαξρεο ελψζεηο θνξέσλ ζηελ Δπξψπε: ηε Med Cruise θαη ηελ Cruise Europe. Πνιιά απφ ηα επξσπατθά ιηκάληα ραξαθηεξίδνληαη σο «marquee» πξννξηζκνί θαη γηα απηφ ην ιφγν επηιέγνληαη απφ ηνπο ππεχζπλνπο ζρεδηαζκνχ δξνκνινγίσλ ησλ εηαηξηψλ θξνπαδηέξαο. Άιια ιηκάληα πιενλεθηνχλ ιφγσ ηεο ζηξαηεγηθήο ηνπο ζέζεο, ηεο θνληηλήο ηνπο απφζηαζεο κε δηεζλή θνκβηθά αεξνδξφκηα θαη ηνπ πςεινχ μελνδνρεηαθνχ 16

17 δπλακηθνχ ηνπ πξννξηζκνχ, ζηνηρεία πνπ ηνπο επηηξέπνπλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο ιηκάληα-θφκβνη απφ φπνπ μεθηλνχλ θαη θαηαιήγνπλ νη θξνπαδηέξεο ζηα πιαίζηα θπθιηθψλ δηαδξνκψλ. χκθσλα κε ηε κειέηε ηνπ European Cruise Council (2007) ηα ζεκαληηθφηεξα ιηκάληα επηβίβαζεο ζηε Μεζφγεην είλαη ηεο Ηηαιίαο (Βελεηία, αβφλα, Ρψκε, Γέλνβα), ηεο Ηζπαλίαο (Βαξθειψλε, Πάικα) θαη ηεο Διιάδαο (Πεηξαηάο) ελψ ζηε Βφξεηα Δπξψπε απηά ηνπ Ζλσκέλνπ Βαζηιείνπ (ανπζάκπηνλ θαη Νηφβεξ), ηεο Γαλίαο (Κνπεγράγε) θαη ηεο Γεξκαλίαο (Κίειν). Σα πεξηζζφηεξα ιηκάληα θιήζεο ζχκθσλα κε ηελ ίδηα έξεπλα εληνπίδνληαη ζηε Βαιηηθή θαη ζηε Μεζφγεην. Σα ηηαιηθά ιηκάληα ήηαλ πξψηα ην 2005 θαη ππνδέρηεθαλ επηβάηεο θξνπαδηέξαο, αθνινπζνχλ ηα ηζπαληθά θαη ηα ειιεληθά, ηα γαιιηθά θαη ηα λνξβεγηθά. Γηαπηζηψλνπκε δειαδή φηη ζηελ πξψηε ηεηξάδα ησλ δεκνθηιέζηεξσλ ιηκαληψλ-ζηαζκψλ βξίζθνπκε κεζνγεηαθά ιηκάληα. ηελ πξψηε δεθάδα ησλ επξσπατθψλ ιηκαληψλ-θφκβσλ είλαη θαηά ζεηξά: ε Βαξθειψλε, ε Σζηβηηαβέθηα, ε Πάικα, ε Βελεηία, ην ανπζάκπηνλ, ε αβφλα, ε Κνπεγράγε, ε Γέλνβα θαη ν Πεηξαηάο. Ζ Μεζφγεηνο αλαπηχζζεηαη ξαγδαία σο πεξηνρή θξνπαδηέξαο. Ζ αλάγθε εθηφλσζεο ηεο Καξατβηθήο πνπ έρεη θνξεζηεί αζθπθηηθά θαη ην δέιεαξ ελφο ζπλνιηθνχ επξσπατθνχ πιεζπζκνχ πνπ απνηειεί δπλεηηθή πειαηεία ψζεζαλ ηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο λα πξνγξακκαηίζνπλ ζε πην κφληκε βάζε ηελ παξνπζία ηνπο ζηε Μεζφγεην. Βέβαηα, ε πνηθηινκνξθία ησλ κεζνγεηαθψλ πξννξηζκψλ θαη ε δπλαηφηεηα ζρεδηαζκνχ θαηλνηφκσλ δξνκνινγίσλ κε λέα ιηκάληα-πξννξηζκνχο κέζα ζε κηθξέο πεξηνρέο ηεο Μεζνγείνπ (Αλαηνιηθή θαη Γπηηθή) ζπλέβαιαλ ζεκαληηθά ζηελ εμάπισζε ηεο βηνκεραλίαο θξνπαδηέξαο ζηε Μεζφγεην. πκπεξαζκαηηθά, ε Μεζφγεηνο απνηειεί κηα ειθπζηηθή επηινγή ηφζν σο αγνξά επηβαηψλ θξνπαδηέξαο κε πνιιέο δπλαηφηεηεο φζν θαη σο πξννξηζκφο θξνπαδηέξαο. ε απηά ηα θξηηήξηα πξνζηίζεληαη επίζεο θαη θάπνηα αληηθεηκεληθά δεδνκέλα φπσο νη βειηηψζεηο ζε θαλνληζκνχο αζθάιεηαο θαη ε δεκηνπξγία θαηάιιεισλ ππνδνκψλ-πρ λέσλ ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ (McCarthy J.,2003:342). 2.3 πκβνιή ηεο θξνπαδηέξαο ζηελ νηθνλνκία Ζ πξνζέγγηζε ελφο θξνπαδηεξφπινηνπ ζην ιηκάλη θάπνηνπ ηφπνπ αλαδεηθλχεηαη ζε ζεκαληηθή πεγή εζφδσλ θη αθνξά κεγάιν αξηζκφ επαγγεικαηηψλ. Δλδεηθηηθά αλαθέξνπκε ηνπο ιηκεληθνχο πξάθηνξεο, ηνπξηζηηθνχο πξάθηνξεο θαη μελαγνχο γηα ηηο 17

18 ζρεδηαζκέλεο δξαζηεξηφηεηεο ζηε ζηεξηά, κεηαθνξείο, ρνλδξεκπφξνπο, ηνπξηζηηθά ιεσθνξεία θαζψο θαη εκπνξηθά θαηαζηήκαηα θαη επηρεηξήζεηο εζηίαζεο αθνχ νη επηβάηεο θξνπαδηέξαο παξνπζηάδνπλ πςειή θαηαλάισζε αγαζψλ θη ππεξεζηψλ ζηνπο ζηαζκνχο ηεο θξνπαδηέξαο, ηξνθνδφηεο πινίσλ, ιηκεληθά ηακεία θαη δήκνη. Σα άκεζα θαη έκκεζα νθέιε δειαδή πνπ πξνθχπηνπλ γηα έλα πξννξηζκφ φηαλ απηφο θαζηεξσζεί ζαλ ζηαζκφο δηεζλνχο θξνπαδηέξαο είλαη πνιιαπιαζηαζηηθά. Πεξηζζφηεξα δε φηαλ ην ιηκάλη ιεηηνπξγεί σο θφκβνο θξνπαδηέξαο. Σα άκεζα νθέιε θπξίσο ζπλδένληαη κε ηελ θαηαλάισζε θαη ηελ απαζρφιεζε. Σα έκκεζα νθέιε αθνξνχλ ζηε δσξεάλ πξνβνιή ηνπ πξννξηζκνχ πνπ εληάζζεηαη ζε έλα πξφγξακκα δηεζλνχο θξνπαδηέξαο ελψ επίζεο θαη ζηελ πςειή πηζαλφηεηα ηεο επηζηξνθήο ηνπ επηζθέπηε ζηνλ πξννξηζκφ πνπ ηνλ εληππσζίαζε κέζα απφ «ζπκβαηηθέο» δηαθνπέο αθνχ ζχκθσλα κε ηε CLIA 1 (πλέδξην 2007), ε θξνπαδηέξα απνηειεί πνιιέο θνξέο ην κέζν γηα ηε δνθηκή δηαθφξσλ πξννξηζκψλ ζε θάπνηνπο απφ ηνπο νπνίνπο ην 50% ησλ επηζθεπηψλ δειψλεη φηη ζα επηζηξέςεη κέζα απφ έλα άιιν ηχπν δηαθνπψλ. Οη νηθνλνκηθέο επηδξάζεηο ηεο θξνπαδηέξαο ζηελ παξαγσγή θαη ηελ απαζρφιεζε κέζα απφ δηαδνρηθνχο θχθινπο δαπαλψλ είλαη άκεζεο, έκκεζεο θαη παξάγσγεο. Οη άκεζεο επηδξάζεηο αθνξνχλ ζηηο δαπάλεο πνπ γίλνληαη γηα ηε λαππήγεζε λέσλ θξνπαδηεξφπινησλ, ζηηο δαπάλεο ησλ εηαηξεηψλ θξνπαδηέξαο γηα ηελ αγνξά αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ (ηξφθηκα, πξνκήζεηεο ηνπξηζηηθψλ πξαθηφξσλ), ζηηο δαπάλεο ησλ επηβαηψλ θξνπαδηέξαο ζε εθδξνκέο θαη δξαζηεξηφηεηεο ζηε ζηεξηά, πηζαλέο δαπάλεο δηακνλήο πξηλ ή κεηά ηελ θξνπαδηέξα θαζψο θαη δαπάλεο θαηαλάισζεο αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ ζηνλ πξννξηζκφ. Όιεο απηέο νη άκεζεο επηδξάζεηο ησλ δαπαλψλ δεκηνπξγνχλ απαζρφιεζε θαη εηζφδεκα ζε κηα πιεζψξα θιάδσλ φπσο: θαηαζθεπαζηηθφο, ρνλδξεκπφξην θαη ιηαλεκπφξην, κεηαθνξέο (ηνπξηζηηθνί πξάθηνξεο θηι), δηακνλήο θαη εζηίαζεο, ππεξεζίεο. Τπφ κηα έλλνηα πξφθεηηαη γηα δαπάλεο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ θξνπαδηέξα θαη δε ζα ζπλέβαηλαλ αλ ε θξνπαδηέξα δε ιάκβαλε ρψξα (Dwyer L.& Forsyth P., 1998:396). Οη έκκεζεο επηδξάζεηο πεγάδνπλ απφ ηε δαπάλε ησλ θιάδσλ πνπ επεξεάδνληαη άκεζα απφ ηελ θξνπαδηέξα γηα ηελ απφθηεζε ησλ αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ πνπ πξνζθέξνπλ θαη απαηηνχληαη γηα ηε ζηήξημε ηεο βηνκεραλίαο θξνπαδηέξαο. Γειαδή αθνξνχλ θπξίσο ζε δαπάλεο κεηαμχ επηρεηξήζεσλ. Οη παξάγσγεο επηδξάζεηο πξνθχπηνπλ απφ ηηο δαπάλεο ηνπ δεκηνπξγεζέληνο εηζνδήκαηνο ησλ άκεζα απαζρνινχκελσλ ζηε 1 Ζ Cruise Lines International Association είλαη έλαο νξγαληζκφο κάξθεηηλγθ πνπ απνηειείηαη απφ 19 εηαηξείεο θξνπαδηέξαο 18

19 βηνκεραλία ηεο θξνπαδηέξαο γηα ηελ θαηαλάισζε αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ. Απφ ηηο έκκεζεο θαη παξάγσγεο επηδξάζεηο επεξεάδνληαη δηάθνξνη θιάδνη πνπ δε ζρεηίδνληαη κε ηελ θξνπαδηέξα. πλνιηθά, νη άκεζεο επηδξάζεηο αθνξνχλ ζηηο ζπλνιηθέο δαπάλεο γηα ηελ αγνξά αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ απφ ηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο, ην πιήξσκα θαη ηνπο επηβάηεο. Οη έκκεζεο επηδξάζεηο πξνθχπηνπλ φηαλ νη ηνπηθνί πξνκεζεπηέο κε ηα έζνδα απφ ηελ θξνπαδηέξα αγνξάδνπλ αγαζά θαη ππεξεζίεο, γεγνλφο πνπ κε ηε ζεηξά ηνπ νδεγεί ζε πεξαηηέξσ ελεξγνπνίεζε ηεο παξαγσγήο θαη ηεο απαζρφιεζεο. Οη παξάγσγεο επηδξάζεηο αλαθέξνληαη ζηελ επηπιένλ θαηαλαισηηθή δαπάλε πνπ ζπκβαίλεη φηαλ δαπαλάηαη ην εηζφδεκα πνπ πξνθχπηεη απφ ηηο άκεζεο θη έκκεζεο επηδξάζεηο (Moloney R., 2004). Σέινο, είλαη θαλεξφ απφ ηα παξαπάλσ φηη θάπνηεο δαπάλεο αθνξνχλ πεξηζζφηεξν ζε ιηκάληα θφκβνπο θαη άιιεο ζε ιηκάληα θιήζεο. ε ιηκάληα θφκβνπο έρνπκε παξακνλή θάπνησλ εκεξψλ ζηνλ πξννξηζκφ πξηλ ή κεηά ηελ θξνπαδηέξα θαη αληίζηνηρα απμεκέλε θαηαλάισζε. ηε κειέηε ηνπ European Cruise Council (2007) παξνπζηάδεηαη φηη 2.8 εθαηνκκχξηα επηβάηεο πνπ επηβηβάζηεθαλ απφ επξσπατθά ιηκάληα θξνπαδηέξαο δαπάλεζαλ πεξίπνπ 900 εθαηνκκχξηα επξψ ζε αεξνπνξηθά εηζηηήξηα, ιηκεληθά ηέιε, δηακνλή, εθδξνκέο, εζηίαζε ζηα ιηκάληα επηβίβαζεο. Οη επηβάηεο θαηαγξάθεθαλ σο 13.1 εθαηνκκχξηα επηζθέπηεο ζε δηάθνξα ιηκάληα θιήζεο (4 πεξίπνπ ιηκάληα θιήζεο) θαη δαπάλεζαλ ζε απηά άιια 700 εθαηνκκχξηα επξψ ζε μελαγήζεηο, εζηίαζε, αγνξέο θηι. ηελ ίδηα κειέηε επηζεκαίλεηαη φηη νη ρψξεο κε ηα κεγαιχηεξα νθέιε απφ ηε βηνκεραλία θξνπαδηέξαο είλαη απηέο πνπ ζπκκεηέρνπλ κε θάπνην ηξφπν ζε φινπο ηνπο εκπιεθφκελνπο θιάδνπο. Πξφθεηηαη γηα ηελ Ηηαιία, ηε Γεξκαλία θαη ην Ζλσκέλν Βαζίιεην πνπ ιεηηνπξγνχλ ηφζν σο βαζηθέο αγνξέο-πειαηεία (source markets) γηα ηελ θξνπαδηέξα φζν θαη σο βαζηθνί πξννξηζκνί ησλ επηβαηψλ θξνπαδηέξαο. Δπηπιένλ, ζε απηέο βξίζθνληαη ηα θεληξηθά γξαθεία ησλ εηαηξεηψλ θξνπαδηέξαο ελψ ην πιήξσκα ησλ θξνπαδηεξφπινησλ πξνέξρεηαη θπξίσο απφ ηηο ρψξεο απηέο. ε απηέο θαηαζθεπάδνληαη θαη επηζθεπάδνληαη θξνπαδηεξφπινηα ελψ επίζεο γίλεηαη ηξνθνδνζία θαη πξνκήζεηα κε θαχζηκα. Οθέιε αληινχλ θαη άιιεο ρψξεο: Ηζπαλία: αγνξά θξνπαδηέξαο, δεκνθηιήο πξννξηζκφο, γξαθεία ησλ εηαηξεηψλ Φηλιαλδία: Ναππήγεζε Γαιιία: λαππήγεζε, αγνξά θξνπαδηέξαο, δεκνθηιήο πξννξηζκφο, Ννξβεγία: ζπληήξεζε πινίσλ, ζεκαληηθφο πξννξηζκφο ηεο Βφξεηαο 19

20 Δπξψπεο Διιάδα: δεκνθηιήο πξννξηζκφο, επηζθεπαζηηθέο ιεηηνπξγίεο νπεδία: δεκνθηιήο πξννξηζκφο επηζθεπαζηηθέο ιεηηνπξγίεο Οιιαλδία: ππνζηεξηθηηθέο ππεξεζίεο, ηξνθνδνζία Γηα φιεο απηέο ηηο νηθνλνκηθέο επηδξάζεηο ηεο θξνπαδηέξαο νη πξννξηζκνί πνπ κπνξνχλ λα αλαπηχμνπλ απηή ηε κνξθή ζαιάζζηνπ ηνπξηζκνχ επελδχνπλ ζε ππνδνκέο θαη ζηελ αλάδεημε ηνπ ιηκαληνχ ηνπο σο ιηκάλη θξνπαδηέξαο. Όκσο, ζηε ζχγρξνλε επνρή θξίλεηαη αλαγθαίν λα ιακβάλνληαη ππφςε εμίζνπ νη πεξηβαιινληηθέο θαη θνηλσληθέο επηδξάζεηο απηήο ηεο κνξθήο ηνπξηζκνχ. Οη ηειεπηαίεο ζεσξνχληαη αξθεηά πεξηνξηζκέλεο ιφγσ ηεο θχζεο απηήο ηεο κνξθήο ηνπξηζκνχ θαη ελεξγνπνηνχληαη κφλν θαηά ηελ επαθή ησλ επηζθεπηψλ κε ην ληφπην πιεζπζκφ θαη πεξηζζφηεξν φηαλ νη επηβάηεο θηλνχληαη απηφλνκα ζηνπο πξννξηζκνχο-ζηαζκνχο. Οη πεξηβαιινληηθέο επηδξάζεηο αθνξνχλ ηφζν ζην ζαιάζζην πεξηβάιινλ φζν θαη ζηε ζηεξηά ησλ ιηκαληψλπξννξηζκψλ. πζηήκαηα δηαρείξηζεο απνβιήησλ θαη πξάζηλεο πνιηηηθέο πνπ αθνινπζνχλ ηφζν νη εηαηξείεο θξνπαδηέξαο φζν θαη ηα ιηκάληα ζχκθσλα κε ζεζκνζεηεκέλα πξφηππα θαζψο θαη δηαρείξηζε ησλ επηβαηψλ ζηε ζηεξηά κέζα απφ ηελ νξγάλσζε ησλ αθνινπζνχκελσλ δξαζηεξηνηήησλ (Macpherson C.,2008: ). 20

21 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 Ζ ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ Ζ αλάπηπμε ηεο θξνπαδηέξαο ζηελ Διιάδα μεθίλεζε ην 1930 θαη απφ ηφηε ε ρψξα καο ζεσξείηαη έλαο απφ ηνπο δεκνθηιέζηεξνπο πξννξηζκνχο ηεο Μεζνγείνπ. Μηα απφ ηηο πξψηεο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο ήηαλ ε ΑΚΣΔΛ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαλ ζηε Μεζφγεην απφ ην 1935 κέρξη ην Β Παγθφζκην Πφιεκν. Σελ ίδηα πεξίνδν, πξσηνπφξνο εηαηξεία ζηελ αλάπηπμε ηνπ ζαιάζζηνπ ηνπξηζκνχ ήηαλ ε Καξβνπλίδεο Ναπηηιηαθή πνπ ην 1976 εμεηδηθεχεηαη ζηελ θξνπαδηέξα κέζα απφ ηηο ζπγαηξηθέο ηεο εηαηξείεο ΑΜΚ Διιεληθέο Κξνπαδηέξεο θαη Hellenic Cruise Monrovia. Όκσο ηνλ πξνάγγειν ηεο αλάπηπμεο ηεο ζχγρξνλεο θξνπαδηέξαο ζηελ Διιάδα απνηέιεζε ζηα κέζα ηνπ 50 ην πινίν εκίξακηο ηεο εηαηξείαο Πνηακηάλνο. Ζ ίδξπζε ηεο Royal Olympic Cruises ην 1995 έβαιε ζε λέα ηξνρηά ηελ ειιεληθή θξνπαδηέξα. Πξφθεηηαη γηα ηελ εηαηξεία πνπ πξηλ θάπνηα ρξφληα ζπγρσλεχηεθε κε ηελ θππξηαθή Louis Cruise Lines. Άιιεο ζεκαληηθέο παξνπζίεο ήηαλ ε Celebrity, Festival Cruises θαη Golden Sun Cruises. Ζ Festival Crociere ηδξχζεθε ην 1993 απφ ηνλ Γ. Πνπιίδε θαη ζηαδηαθά θαζηεξψζεθε σο κηα απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο επξσπατθέο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο. Ο φκηινο Festival ήιεγρε δχν ζπγαηξηθέο εηαηξείεο ηε Festival Crociere κε έδξα ηε Γέλνβα θαη ηε Festival Cruises κε έδξα ηνλ Πεηξαηά. Υαξαθηεξηζηηθφ είλαη φηη ηα 2000 ε Festival Cruises θαηείρε ην 14,7% ηεο επξσπατθήο αγνξάο ελψ ην αληίζηνηρν κεξίδην έθηαζε ην 22% ην 2002 (Diakomihalis M.,2007:428). Ζ χπαξμε αλππέξβιεησλ νηθνλνκηθψλ δπζθνιηψλ ζηηο δπν θπξίαξρεο εηαηξείεο ROC (2003) θαη Festival (2004) ζε κηα αγνξά θξνπαδηέξαο (εηδηθά ε κεζνγεηαθή) νινέλα θαη απμαλφκελεο κε λένπο αληαγσληζηέο θαη πιεζψξα εμαγνξψλ θαη ζπγρσλεχζεσλ σο κέζν εηζφδνπ, νδήγεζε ηελ πξψηε ζε εμαγνξά θαη ηε δεχηεξε ζε ρξενθνπία. Σα ηειεπηαία ρξφληα ε πνξεία ηεο ειιεληθήο θξνπαδηέξαο ππήξμε αξλεηηθή κε κνλαδηθνχο θαινχο νησλνχο ηα πέληε πινία ειιεληθήο ζεκαίαο ηεο θππξηαθήο εηαηξείαο Louis Hellenic Cruises, ηα δχν ηεο ειιελφθηεηεο Monarch (κε πνξηνγαιηθή ζεκαία) θαζψο θαη 21

22 ην εγρείξεκα ηνπ ηέιηνπ Υαηδεησάλλνπ θαη ηνπ νκίινπ Easy Group πνπ θέξλεη ηελ θξνπαδηέξα ζηα ειιεληθά λεζηά κε ην easycruiseone πνπ απεπζχλεηαη θπξίσο λένπο 2. Πξέπεη λα ζεκεησζεί ζε απηφ ην ζεκείν φηη ε ειιεληθή θξνπαδηέξα κέρξη ην 1999 ιεηηνπξγνχζε ππφ ηνπο πεξηνξηζκνχο ηνπ cabotage. Πξφθεηηαη γηα έλα πξνλφκην ππέξ ηεο εζληθήο λαπηηιίαο πνπ έρεη ζεζπηζηεί γηα ηελ απνθπγή ηνπ εμνπζελσηηθνχ αληαγσληζκνχ ζε βάξνο ησλ ειιεληθψλ θξνπαδηεξφπινησλ (Δπζπκηάηνπ-Πνπιάθνπ Α., 1997:286). Ο θξαηηθφο απηφο πξνζηαηεπηηζκφο έρεη αξζεί γηα ηα πινία ππφ θνηλνηηθή ζεκαία πνπ κπνξνχλ λα εθηεινχλ θπθιηθέο δηαδξνκέο δειαδή λα μεθηλνχλ θαη λα θαηαιήγνπλ ηα δξνκνιφγηά ηνπο ζε ειιεληθά ιηκάληα. Γειαδή, νη θξνπαδηέξεο ζηελ ειιεληθή αθηνγξακκή είλαη δπλαηφλ λα γίλνληαη απφ πινία ειιεληθψλ ζπκθεξφλησλ ππφ ειιεληθή ζεκαία κε πξννξηζκφ ειιεληθά ιηκάληα ζε θπθιηθέο δηαδξνκέο, μέλα πινία ππφ θνηλνηηθή ζεκαία πνπ επίζεο δηθαηνχληαη λα ρξεζηκνπνηνχλ ειιεληθά ιηκάληα σο θφκβνπο θαη ηέινο μέλα πινία ππφ ζεκαία ηξίηεο ρψξαο πνπ κπνξνχλ λα επηζθέπηνληαη ηα ειιεληθά ιηκάληα έρνληαο φκσο έλα μέλν ιηκάλη σο ζεκείν αλαρψξεζεο/άθημεο (Diakomihalis M.,2007:431). χκθσλα κε ηελ νκηιία ηνπ πξνέδξνπ ηνπ HATTA ζην Forum γηα ηελ θξνπαδηέξα (2006) παξά ην φηη επηηξέπνπκε ζηα πινία ππφ θνηλνηηθή ζεκαία λα ρξεζηκνπνηνχλ γηα θφκβνπο ειιεληθά ιηκάληα, κφλν ην 20% ησλ θξνπαδηεξφπινησλ έρνπλ θνηλνηηθέο ζεκαίεο. Γειαδή ράλνληαη ηα κεγαιχηεξα νθέιε απφ ηελ θξνπαδηέξα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ην 80% ηεο παγθφζκηαο αγνξάο πνπ ιεηηνπξγεί κε ζεκαίεο επθαηξίαο κε θνηλνηηθέο θαη ηα νπνία απνθηψληαη απφ γεηηνληθέο ρψξεο πνπ πξνζθέξνπλ ελαιιαθηηθέο πξφζβαζεο ζηελ Αλαηνιηθή Μεζφγεην, φπσο ε Ηηαιία θαη ε Σνπξθία ελψ ζηε Γπηηθή Μεζφγεην θπξηαξρνχλ ηα ηζπαληθά ιηκάληα σο ιηκάληα-θφκβνη. Έηζη, ηα ειιεληθά ιηκάληα εληάζζνληαη ζηνπο πιφεο ησλ θξνπαδηεξφπινησλ ζηα πιαίζηα απιψλ πξνζεγγίζεσλ (transits). Αληίζηνηρα, ζην ζπλέδξην Cruise in Greece (2007) αλαθέξζεθε φηη ε δηεζλήο βηνκεραλία θξνπαδηέξαο βιέπεη ηελ Διιάδα ζαλ πέξαζκα πνπ ζπλδέεη Γχζε θαη Αλαηνιή κε ηηο ζεκαληηθφηεξεο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο λα επηρεηξνχλ απφ θφκβνπο εθηφο Διιάδαο γηα δξνκνιφγηα Αλαηνιηθήο Μεζνγείνπ ή Μαχξεο Θάιαζζαο. Κάπνηα ειάρηζηα θξνπαδηεξφπινηα κε θνηλνηηθή ζεκαία έρνπλ αξρίζεη λα ρξεζηκνπνηνχλ ειιεληθνχο θφκβνπο γηα θπθιηθφ home porting ελψ κεξηθά θξνπαδηεξφπινηα κε κε θνηλνηηθή ζεκαία ρξεζηκνπνηνχλ πεξηζηαζηαθά ηνλ Πεηξαηά ζαλ ιηκάλη απν-επηβίβαζεο. 2 ε αληίζεζε κε ηηο ζπκβαηηθέο θξνπαδηέξεο, ην πινίν ηαμηδεχεη ηελ εκέξα θαη θηάλεη ζηα ιηκάληα ην κεζεκέξη αθήλνληαο γηα 12 ψξεο ηνπο επηβάηεο λα θάλνπλ κπάλην, clubbing θηι. Οη θξνπαδηέξεο είλαη 3ήκεξεο, 4ήκεξεο θαη 7ήκεξεο. 22

23 Γειαδή, ζε ζπλδπαζκφ πάληα κε θάπνην ιηκάλη εθηφο Διιάδαο αθνχ ε ρψξα καο δελ επηηξέπεη ηελ θπθιηθή δηαδξνκή. Γίλεηαη ινηπφλ θαλεξφ φηη ην cabotage ζέηεη εκπφδηα ζηελ πξνζέιθπζε ηεο δηεζλνχο θξνπαδηέξαο. χκθσλα κε ηε κειέηε ηνπ European Cruise Council (2007) ε ειιεληθή αγνξά θξνπαδηέξαο είλαη κηθξή κε βαζηθέο επξσπατθέο αγνξέο γηα ηελ θξνπαδηέξα ηελ αγγιηθή, ηε γεξκαληθή, ηελ ηηαιηθή, ηελ ηζπαληθή θαη ηε γαιιηθή. ηα 3.3 εθαηνκκχξηα ησλ Δπξσπαίσλ πνπ έθαλαλ θξνπαδηέξα θαηά ην 2005 κφιηο ήηαλ Έιιελεο (0,6%). Γηα ηελ αλάδεημε ελφο ιηκαληνχ-θφκβνπ θαη θαηά ην ζρεδηαζκφ ησλ δξνκνινγίσλ ιακβάλεηαη ππφςε ην κέγεζνο ηεο αγνξάο θξνπαδηέξαο ηνπ εθάζηνηε πξννξηζκνχ. Ζ Διιάδα ινηπφλ ζχκθσλα κε ηελ έξεπλα πεξηζζφηεξν απνηειεί δεκνθηιή πξννξηζκφ γηα ηηο θξνπαδηέξεο παξά αγνξά. Δπηπιένλ δξαζηεξηνπνηείηαη ζηνλ θιάδν ηεο ζπληήξεζεο θξνπαδηεξφπινησλ θαη ζηελ παξνρή ησλ αληίζηνηρσλ ππεξεζηψλ. ηελ ίδηα έξεπλα δε θαίλεηαη ν αξηζκφο εξγαδνκέλσλ ζε γξαθεία εηαηξεηψλ θξνπαδηέξαο λα πξνέξρεηαη απφ ηελ Διιάδα νχηε ην πξνζσπηθφ πιεξψκαηνο. Ζ απαζρφιεζε ζηελ Διιάδα πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ θξνπαδηέξα ππνινγίδεηαη ζε ζέζεηο εξγαζίαο κε ηελ πιεηνλφηεηα λα απαζρνιείηαη ζηνλ θιάδν ησλ κεηαθνξψλ (αεξνκεηαθνξέο, ππεξεζίεο, ηνπξηζηηθά πξαθηνξεία) θαη ηέινο ζηε ζπληήξεζε θαη επηζθεπή πινίσλ. ε αξηζκφ θιήζεσλ (cruise calls) ε Διιάδα βξέζεθε ζηελ ηξίηε ζέζε κεηά ηελ Ηηαιία θαη ηελ Ηζπαλία κε ζεκαληηθφηεξα ιηκάληα απηά ηνπ Πεηξαηά, ηεο Κέξθπξαο, ηνπ Καηάθνινπ, ηεο αληνξίλεο, ηεο Ρφδνπ θαη ηεο Μπθφλνπ. Γξάθεκα 3.1 Σσνολικός αριθμός κλήζεων ζηην Ελλάδα Πεγή: Δ..Τ.Δ. ην γξάθεκα 3.1 θαίλεηαη ν ζπλνιηθφο αξηζκφο θξνπαδηεξφπινησλ πνπ θάιεζαλ ειιεληθά ιηκάληα θαηά ηελ πεξίνδν Ζ πνξεία είλαη αλνδηθή: απφ ηηο θιήζεηο ην 2005 ζηηο ην εκαληηθφ ξφιν ζηελ άλνδν απηή έπαημαλ ε Louis 23

24 Hellenic Cruises θαη ε Easy Cruise αλ θαη ζα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ζχκθσλα κε πξσηνγελή έξεπλα πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε θαη παξαηίζεηαη ζην 5 ν θεθάιαην ε πνξεία ηεο θξνπαδηέξαο ζηελ Δπξψπε ππήξμε γεληθφηεξα αλνδηθή. ην γξάθεκα 3.2 βιέπνπκε ηα ζεκαληηθφηεξα ειιεληθά ιηκάληα θξνπαδηέξαο θαη ηε δηαρξνληθή πνξεία ηνπ αξηζκνχ θιήζεσλ αλά ιηκάλη θαηά ηελ πεξίνδν Πξφθεηηαη γηα ηα εμήο ιηκάληα κε ηξηςήθην αξηζκφ θιήζεσλ ην 2007: ηνπ Πεηξαηά (874 θιήζεηο), ηεο Ρφδνπ (721 θιήζεηο), ηεο Μπθφλνπ (646 θιήζεηο), ηεο αληνξίλεο (642 θιήζεηο), ηεο Πάηκνπ (524 θιήζεηο), ηνπ Ζξαθιείνπ (354 θιήζεηο), ηεο Κέξθπξαο (350 θιήζεηο) θαη ηνπ Καηάθνινπ (285 θιήζεηο). Ζ Ρφδνο εηδηθά παξνπζηάδεη ζεκαληηθή αλάπηπμε σο πξννξηζκφο θξνπαδηέξαο, κε επηζθέπηεο θπξίσο απφ ηηο Ζ.Π.Α., ηελ Κχπξν, ηελ Ηζπαλία θαη ην Ηζξαήι (Έξεπλα ΓΔΣΑΠ, 2006). Αθνινπζνχλ ηα ιηκάληα ηεο Ηηέαο, ηεο Μπηηιήλεο, ηνπ Αγίνπ Νηθνιάνπ, ηεο Κσ, ηνπ Βφινπ θα κε ιηγφηεξεο απφ 60 θιήζεηο ην Γξάθεκα 3.2 ην παξάξηεκα ηνπ θεθαιαίνπ παξαηίζεληαη ζηνηρεία ηεο ΔΤΔ γηα ηηο θαηά ηφπνπο κεηξήζεηο ησλ επηβαηψλ θξνπαδηέξαο ζηα ειιεληθά ιηκάληα γηα ηα έηε 2005, 2006 θαη

25 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 ΔΠΗΚΟΠΖΖ ΔΝΔΡΓΔΗΧΝ ΜΑΡΚΔΣΗΝΓΚ ΚΑΗ ΔΠΗΚΟΗΝΧΝΗΑ ΣΗ ΗΣΟΔΛΗΓΔ ΣΧΝ DESTINATION MARKETING ORGANISATIONS ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ 4.1 Μεζνδνινγία έξεπλαο Ζ επηζηεκνληθή έξεπλα απνηειεί κηα ζπζηεκαηηθή κειέηε ηεο εκπεηξηθήο πξαγκαηηθφηεηαο. Με βάζε ηε κεζνδνινγία θαηαγξαθήο ησλ δεδνκέλσλ ρσξίδεηαη ζε πνζνηηθή (απνηχπσζε φισλ ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ πιεζπζκνχ κε ρξήζε πνζνηηθψλ κεζφδσλ), πνηνηηθή (αλαδήηεζε, θαηεγνξηνπνίεζε θαη αλάιπζε πεξηερνκέλνπ ηνπ ππφ έξεπλα πιηθνχ) θαη ζπλδπαζκφ πνζνηηθήο θαη πνηνηηθήο έξεπλαο γηα ηε κειέηε εηδηθψλ πεξηπηψζεσλ ή πεξηπηψζεσλ ζπλδπαζκνχ πνζνηηθήο θαη πνηνηηθήο έξεπλαο. Ζ ηειεπηαία θαηεγνξία πεξηιακβάλεη ηε κέζνδν ηεο αλάιπζεο πεξηερνκέλνπ (content analysis), ε νπνία νξίδεηαη ζχκθσλα κε ηνλ Bernard Berelson σο «ε εξεπλεηηθή κέζνδνο γηα ηελ αληηθεηκεληθή, ζπζηεκαηηθή θαη πνζνηηθή πεξηγξαθή θαη θαηάδεημε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο επηθνηλσλίαο». Ζ αλάιπζε πεξηερνκέλνπ ρξεζηκνπνηείηαη επξχηαηα απφ επαγγεικαηίεο ηνπ κάξθεηηλγθ θαη πεξηιακβάλεη ηα εμήο ζηάδηα: δηαηχπσζε ηνπ εξεπλεηηθνχ πξνβιήκαηνο επηινγή ηθαλνχ δείγκαηνο πξνο κειέηε θαη εμαγσγή ζπκπεξαζκάησλ νξηζκφο θαηεγνξηψλ αλάιπζεο κε ζηφρν ηε ζπιινγή θαη θαηεγνξηνπνίεζε ησλ δεδνκέλσλ θσδηθνπνίεζε, επεμεξγαζία θαη αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ. Παξά ην γεγνλφο φηη ε αλάιπζε πεξηερνκέλνπ δηαζπά ηα ππφ κειέηε δεδνκέλα ηεο ζε κεηξήζηκα κέξε (πνζνηηθνί δείθηεο), ζηα ζηάδηα ηεο αλάιπζεο ηα ζπλελψλεη ψζηε λα κειεηήζεη ηηο κεηαμχ ηνπο ζρέζεηο θαη λα ηα εξκελεχζεη. To πεξηερφκελν δειαδή ηεο έξεπλαο ππφθεηηαη ζε θαηεγνξηνπνίεζε θαη αλάιπζε. (Βαιζακάθε Η.& Καλάθε Γ., 2008). Ζ παξνχζα έξεπλα πξαγκαηνπνηήζεθε κε βάζε ηε κεζνδνινγία αλάιπζεο πεξηερνκέλνπ. 25

26 4.1.1 Δξεπλεηηθνί ζηόρνη Οη εξεπλεηηθνί ζηφρνη θαζνξίζηεθαλ σο εμήο: Δληνπηζκφο ελφο ηθαλνχ δείγκαηνο θνξέσλ πνπ αζθνχλ ελέξγεηεο πξνζέιθπζεο ηνπξηζκνχ θξνπαδηέξαο Καηαγξαθή ησλ ελεξγεηψλ απηψλ χγθξηζε δξάζεσλ θαη εληνπηζκφο βέιηηζησλ πξαθηηθψλ Δξεπλεηηθή κέζνδνο Αξρηθά δεκηνπξγήζεθε έλα πξφηππν δειηίν θαηαγξαθήο (παξάξηεκα θεθαιαίνπ), πνπ πεξηιακβάλεη κηα ζεηξά απφ νκαδνπνηεκέλα θξηηήξηα πνπ απνζθνπνχλ ζηε δηεξεχλεζε ηνπ ηξφπνπ νξγάλσζεο ησλ ιηκαληψλ-πξννξηζκψλ θαη ησλ κέζσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ γηα ηελ πξνζέιθπζε εηαηξεηψλ θξνπαδηέξαο κέζα απφ ηηο ηζηνζειίδεο ηνπο. Σν ελ ιφγσ checklist ζπκπιεξψζεθε γηα θάζε θνξέα μερσξηζηά κεηά απφ ιεπηνκεξή έξεπλα θαη ζπγθέληξσζε φισλ ησλ απαξαίηεησλ ζηνηρείσλ Γείγκα Ζ έξεπλα εζηηάδεηαη ζε επξσπατθνχο θνξείο πξνζέιθπζεο θξνπαδηέξαο, ελψ γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε επηπξφζζεησλ ζπγθξίζεσλ θαη ην ζρεκαηηζκφ κηαο πην νινθιεξσκέλεο εηθφλαο εμεηάζηεθε έλα ηθαλφ δείγκα θνξέσλ πξνζέιθπζεο θξνπαδηέξαο εθηφο Δπξψπεο. Δμεηάζηεθαλ 50 ιηκάληα-πξννξηζκνί ζε επξσπατθφ επίπεδν πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηηο γεσγξαθηθέο δψλεο ηεο Μεζνγείνπ (Αλαηνιηθή θαη Γπηηθή Μεζφγεηνο, Μαχξε Θάιαζζα)ηεο Βφξεηαο θαη Γπηηθήο Δπξψπεο (Βαιηηθή Θάιαζζα θαη Αηιαληηθφο Ωθεαλφο). Οη θνξείο πνπ εμεηάζηεθαλ θαη δξαζηεξηνπνηνχληαη εθηφο Δπξψπεο (ππφινηπνο θφζκνο) είλαη Παξνπζίαζε επξεκάησλ έξεπλαο Σα επξήκαηα ηεο έξεπλαο παξνπζηάδνληαη νκαδνπνηεκέλα ζχκθσλα κε ηα θξηηήξηα ηνπ checklist θαη ζρνιηάδνληαη κέζα απφ γξαθήκαηα. Αξρηθά παξαηίζεληαη ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο ζε επξσπατθφ επίπεδν θαη έπνληαη ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο ζηνλ ππφινηπν θφζκν. θνπφο απηνχ ηνπ ηξφπνπ ζπγγξαθήο είλαη ε δηεμαγσγή 26

27 κηαο δηπιήο ζχγθξηζεο θαη αλάιπζεο: θαηαγξαθή θαη παξνπζίαζε ηφζν ηεο επξσπατθήο φζν θαη ηεο παγθφζκηαο πξαθηηθήο. 4.2 Φνξείο πξνζέιθπζεο θξνπαδηέξαο ζε επξσπατθό επίπεδν ε επξσπατθφ επίπεδν δηελεξγήζεθε έξεπλα γηα ηε ζπγθξηηηθή αλάιπζε ησλ επίζεκσλ ηζηνζειίδσλ πελήληα (50) πξννξηζκψλ-ιηκαληψλ, ιηκεληθψλ αξρψλ θαη νξγαληζκψλ πξνζέιθπζεο θξνπαδηέξαο κε ζθνπφ ηε δηεξεχλεζε ηνπ ηξφπνπ νξγάλσζεο ηνπο θαη ησλ κέζσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ γηα ηελ πξνζέιθπζε εηαηξεηψλ θξνπαδηέξαο. Κάπνηνη θνξείο ελέηαζζαλ ηελ θξνπαδηέξα σο θνκκάηη ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ ελψ άιινη θνξείο είραλ δεκηνπξγήζεη ηζηνζειίδεο απνθιεηζηηθά γηα ηελ πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο. ηηο γεσγξαθηθέο δψλεο ηεο Δπξψπεο πνπ εμεηάζηεθαλ αλαπηχζζνληαη ηέζζεξηο δηαθξηηέο ελψζεηο θνξέσλ κε ζθνπφ ηελ πξνψζεζε ησλ ζπκθεξφλησλ ησλ κειψλ ηνπο. Απηνί νη θνξείο παίδνπλ πξσηεχνληα ξφιν ζηελ πξνζέιθπζε ηεο δηεζλνχο θξνπαδηέξαο θαη είλαη νη εμήο: Med Cruise, Atlantic Alliance, Cruise Baltic θαη Cruise Europe. Απφ ηνπο 50 θνξείο πνπ εμεηάζηεθαλ βξέζεθαλ 18 ζπλεξγαηηθνί θνξείο πνπ απνηεινχλ ζπζηαζέληεο νξγαληζκνχο κάξθεηηλγθ πξννξηζκψλ γηα ηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο. Έρνπλ ζπζηαζεί δειαδή ad hoc γηα ηελ πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο ζηνλ πξννξηζκφ πνπ εθπξνζσπνχλ θαη νη ηζηνζειίδεο ηνπο είλαη εμεηδηθεπκέλεο. Οη ππφινηπνη θνξείο ήηαλ ιηκεληθέο αξρέο θαη θνξείο δηαρείξηζεο ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ πνπ καδί κε άιιεο δξαζηεξηφηεηεο ηνπο πξφβαιαλ ζηελ ηζηνζειίδα ηνπο θαη ηελ θξνπαδηέξα. ην παξάξηεκα ηνπ θεθαιαίνπ βξίζθεηαη ζπγθεληξσηηθφο πίλαθαο ησλ θνξέσλ πνπ εμεηάζηεθαλ Ζ νξγάλσζε ησλ θνξέσλ Αξρηθά έγηλε κηα πξνζπάζεηα πξνζέγγηζεο ηεο νξγαλσηηθήο δνκήο ησλ θνξέσλ απηψλ. Γελ πξνέθπςε κέζα απφ ηηο ηζηνζειίδεο θάπνην ζπκπέξαζκα γηα ηνλ ηξφπν ρξεκαηνδφηεζεο, κφλν ππνζέζεηο κπνξνχλ λα γίλνπλ ζχκθσλα κε ηελ εθάζηνηε νξγαλσηηθή δνκή. Απηφ πνπ καο ελδηέθεξε ήηαλ αλ νη θνξείο είλαη δεκφζηνη, ηδησηηθνί ή ζπκπξάμεηο δεκνζίνπ θαη ηδησηηθνχ ηνκέα, ζπλεξγαηηθνί ή κε. Ζ πιεηνλφηεηα είλαη δεκφζηνη νξγαληζκνί θαη ζπρλά ζπλεξγαηηθνί θνξείο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα (πρ. ζηηο 27

28 πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο ησλ γαιιηθψλ ιηκαληψλ πξφθεηηαη γηα ζπλεξγαηηθνχο θνξείο ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα -εκπνξηθά επηκειεηήξηα θαη ιηκεληθέο αξρέο). εκαληηθφ πνζνζηφ είλαη απηφ ησλ ζπκπξάμεσλ ηδησηηθνχ θαη δεκνζίνπ ηνκέα (34%) πνπ ζπλήζσο εκθαλίδεηαη σο ζπλεξγαζία δήκσλ, ιηκαληψλ θαη κηαο πιεζψξαο ηδησηηθψλ θνξέσλ. Γξάθεκα 4.1 Τρόπος Οργάνωζης Φορέων 8% 34% 40% Δεκόζηνη Οξγαληζκνί Ιδησηηθνί Οξγαληζκνί PPP Δε δηεπθξηλίδεηαη 18% Δπίζεο, ζεκαζία είρε ε δηαπίζησζε θη απεηθφληζε ηεο χπαξμεο ή κε ηκήκαηνο marketing δεδνκέλνπ φηη απηφ απνηειεί ζε έλα βαζκφ εγγχεζε πξνγξακκαηηζκέλεο δξάζεο. Σν 40% απφ ηνπο εμεηαδφκελνπο θνξείο έρνπλ ηκήκα marketing ή θάπνην ηκήκα πνπ είλαη δπλαηφλ λα ζρεηίδεηαη κε ελέξγεηεο αλάπηπμεο ηνπ ιηκαληνχ-πξννξηζκνχ σο ιηκαληνχ θξνπαδηέξαο. Γξάθεκα 4.2 Ύπαξμε Σκήκαηνο Marketing ή Business Development ζηνπο θνξείο 28% 40% έρνπλ δελ έρνπλ δε δηεπθξηλίδεηαη 32% 28

29 4.2.2 Οη ηζηνζειίδεο ησλ θνξέσλ Μεγάιν ελδηαθέξνλ είρε ε χπαξμε ηζηνζειίδσλ απνθιεηζηηθψλ θαη εμεηδηθεπκέλσλ γηα θξνπαδηέξεο. Σν Όζιν, ε Κνπεγράγε, ην Άκζηεξληακ, ε ηνθρφικε, ηα ιηκάληα ηεο Γαιιηθήο Ρηβηέξαο, ην Cruise North West ηεο Βφξεηαο Ηξιαλδίαο είλαη θάπνηα παξαδείγκαηα θνξέσλ ησλ νπνίσλ ε ηζηνζειίδα εμεηδηθεχνληαλ ζηελ πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο. Ίζσο ην γεγνλφο απηφ λα θάλεη δχζθνιε ηε ζχγθξηζε κεηαμχ ζαθψο πιεξέζηεξσλ ηζηνζειίδσλ φπσο είλαη απηέο πνπ αθνξνχλ απνθιεηζηηθά ζηηο θξνπαδηέξεο θαη άιισλ πνπ πξνβάιινπλ γεληθά ηηο δξαζηεξηφηεηεο ελφο ιηκαληνχ. Θεσξνχκε φηη είλαη δήηεκα νξγάλσζεο θαη πξνηεξαηνηήησλ δεδνκέλνπ φηη φινη νη εμεηαζζέληεο θνξείο είλαη κέιε ελψζεσλ γηα ηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο, νπφηε ελδηαθέξνληαη γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ ελ ιφγσ πεδίνπ ηεο ηνπξηζηηθήο βηνκεραλίαο. Γξάθεκα 4.3 Δμεηδίθεπζε ηζηνζειίδαο 64% 36% website απνθιεηζηηθά γηα cruises website γηα ην ιηκάλη ηε ζπλέρεηα εμεηάζηεθε πφζν πξνζσπνπνηεκέλε ήηαλ ε θάζε ηζηνζειίδα, δειαδή αλ απφ ηελ πξψηε ζειίδα γίλνληαλ πξνζπάζεηα πξνζέιθπζεο ζπγθεθξηκέλσλ νκάδσλ-ζηφρσλ ή αλ ήηαλ γεληθή. Σν 10% ησλ θνξέσλ απεπζχλνληαλ εηδηθά ζε επαγγεικαηίεο, δεκνζηνγξάθνπο θαη επηβάηεο. Γξάθεκα 4.4 Front Page Ιζηνζειίδαο 10% απεπζύλεηαη ζε όινπο ηνπο ελδηαθεξόκελνπο απεπζύλεηαη εηδηθά 90% 29

30 4.2.3 ηαηηζηηθά ζηνηρεία Μηα αθφκε επξεία θαηεγνξία θξηηεξίσλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε θαηά ηελ έξεπλα είλαη ηα δηαζέζηκα ζηαηηζηηθά δεδνκέλα. Απηά θπξίσο ελδηαθέξνπλ θαη κπνξνχλ λα αμηνπνηεζνχλ απφ ηνπο επαγγεικαηίεο ηνπ ρψξνπ (εηαηξείεο θξνπαδηέξσλ, ηνπξηζηηθνί πξάθηνξεο εμεηδηθεπκέλνη ζηελ θξνπαδηέξα θηι). Οη κηζνί απφ ηνπο εμεηαδφκελνπο θνξείο αμηνινγνχλ αλαγθαία ηελ παξάζεζε ηέηνησλ ζηνηρείσλ σο θνκκάηη ηνπ πεξηερνκέλνπ (content) ηεο ηζηνζειίδαο ηνπο. Γξάθεκα 4.5 ηαηηζηηθά ηνηρεία 60% 50% 40% 52% 42% 30% 20% 10% 0% Σηαηηζηηθά γεληθά γηα ην ιηκάλη (annual reports θηι) Σηαηηζηηθά γηα θξνπαδηέξεο Έηζη, ην 52% ησλ θνξέσλ δίλεη ζηαηηζηηθά ζηνηρεία γεληθά γηα ην ιηκάλη, δειαδή θαη γηα δξαζηεξηφηεηεο πέξαλ ησλ θξνπαδηέξσλ (πρ cargo) ελψ ην 42% δίλεη ζηαηηζηηθά ζηνηρεία γηα ηελ θίλεζε ησλ θξνπαδηεξφπινησλ, δειαδή 21 απφ ηνπο 50 εμεηαδφκελνπο θνξείο. Σα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία πνπ δίλνληαλ απφ απηνχο ηνπο 21 θνξείο γηα θξνπαδηέξεο παξείραλ ηηο πιεξνθνξίεο πνπ παξαηίζεληαη ζην θάησζη γξάθεκα. 30

31 Γξάθεκα 4.6 ηαηηζηηθά γηα θξνπαδηέξεο αξηζκόο cruise calls 76,20% αξηζκόο επ ηβαηώλ 95,20% άιινη δείθηεο (π ρ π ξνβιέςεηο γηα κειινληηθή επ ηβαηηθή θίλεζε) 23,80% Ο αξηζκφο ησλ επηβαηψλ θξνπαδηέξσλ πνπ κεηαθέξνληαη είλαη ην ζπρλφηεξα εκθαληδφκελν ζηαηηζηηθφ ζηνηρείν. Οη άιινη δείθηεο κε πνζνζηφ 23,8% αθνξνχλ θπξίσο ζε πξνβιέςεηο γηα ηελ θίλεζε ησλ θξνπαδηεξφπινησλ ηα επφκελα έηε Πξνβνιή γεληθώλ ραξαθηεξηζηηθώλ ιηκέλα θαη ηεξκαηηθώλ ζηαζκώλ Μηα άιιε θαηεγνξία θξηηεξίσλ, φρη επζέσο ζρεηηθή κε ελέξγεηεο marketing φκσο ηθαλή λα δεκηνπξγήζεη κηα θαιή εηθφλα γηα ην ιηκάλη είλαη ε παξάζεζε ζηνηρείσλ ζρεηηθψλ κε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ιηκαληνχ: ππνδνκέο θαη ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο γηα θξνπαδηέξεο. Ζ πιεηνλφηεηα ησλ ηζηνζειίδσλ δίλεη ζηνηρεία γηα ηηο ππνδνκέο (84%), νη νπνίεο φπσο θαίλεηαη ζην γξάθεκα 4.8 αθνξνχλ ζηνλ αξηζκφ ησλ ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ, ηε δπλακηθφηεηα, ηα κήθε θαη ηα πιάηε ησλ απνβάζξσλ. Αλαγθαία δεδνκέλα γηα ηνπο επαγγεικαηίεο ηνπ ρψξνπ πνπ ζα ζειήζνπλ λα πξνζεγγίζνπλ ην ιηκάλη. Δπίζεο, νη πεξηζζφηεξεο ηζηνζειίδεο αλαθέξνπλ θαλνληζκνχο ιεηηνπξγίαο θαη αζθάιεηαο ηνπ ιηκαληνχ (πρ. ην ιηκάλη ηνπ Southampton αλαθέξεη θαλνληζκνχο ιεηηνπξγίαο, δηαρείξηζεο απνβιήησλ, πξνζηαζίαο πεξηβάιινληνο), ηηκνινγηαθή πνιηηηθή θαη ζηνηρεία γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ (σξάξην). Παξαδείγκαηα παξαηίζεληαη ζην παξάξηεκα ηνπ θεθαιαίνπ. 31

32 Γξάθεκα 4.7 Υαξαθηεξηζηηθά ιηκέλα 84% 84% 66% 60% 26% ππνδνκέο ιηκαληνύ ιεηηνπξγία ιηκαληνύ ηηκνινγηαθή πνιηηηθή θαλνληζκνί (αζθάιεηαο, πεξηβαι/θνη ) γηα terminals εηδηθά Δίλαη θαζνξηζηηθήο ζεκαζίαο νη αλαθνξέο φρη κφλν ζηνλ αξηζκφ ησλ ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ σο πξνβνιή ησλ ππνδνκψλ αιιά θαη ησλ παξνρψλ ηνπ θάζε ηεξκαηηθνχ ζηαζκνχ. Απηά ζπκβάιινπλ ζεηηθά ζηελ θαιή εηθφλα ηνπ ιηκαληνχ θαη ηελ ηθαλνπνίεζε επηβαηψλ θη εηαηξεηψλ απφ ην ιηκάλη (ηαρχηεηα εμππεξέηεζεο, θηι) Γξάθεκα 4.8 Τπνδνκή ιηκαληώλ πνπ εμεηάζηεθαλ (δηαζέζηκα ζηνηρεία ζην 84% ησλ θνξέσλ) κήθνο απ νβάζξαο 92,80% αξηζκόο terminals 100% δπλακηθόηεηα 85,70% max κέγεζνο π ινίσλ 85,70% Οη ηεξκαηηθνί ζηαζκνί πξνβάιινληαη θαιχηεξα κέζα απφ ράξηεο θαη δηαγξάκκαηα, θσηνγξαθίεο ή αθφκε πην επξεκαηηθά, φπσο ζηελ πεξίπησζε ηεο ιηκεληθήο αξρήο ηεο Ληζαβφλαο κέζα απφ ζχλδεζε κε ην Google earth δίλνληαο παξάιιεια ζεκαληηθέο πιεξνθνξίεο γηα ηηο παξνρέο ηνπ ζηαζκνχ. 32

33 Γελ πξέπεη λα αγλνεζεί ε ζεκαζία ηεο πξνβνιήο ησλ επηπιένλ παξνρψλ ηνπ ηεξκαηηθνχ ζηαζκνχ. Απηέο ζην γξάθεκα 4.9 εθθξάδνληαη σο extras θη απνηεινχλ ην 23,8% ησλ θνξέσλ απφ ηνπο 42 πνπ έδηλαλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ. Απηά ηα extras αθνξνχλ θπξίσο ζηελ πξνβνιή ρψξσλ (venues, centres) γηα ηε δηνξγάλσζε εθδειψζεσλ, ζπλεδξίσλ, εθζέζεσλ. Γξάθεκα 4.9 Πιεξνθνξίεο γηα ηεξκαηηθνύο ζηαζκνύο (ζην 84% ησλ θνξέσλ πνπ παξείραλ δηαζέζηκα ζηνηρεία) ράξηεο δηαγξάκκαηα terminals 64,30% θσηνγξαθίεο terminals 38,09% παξνρέο terminals 90,50% extras (ζπλεδξηαθνί ρώξνη, θέληξα θηι) 23,80% Έλαο ηέηνηνο ρψξνο πξνζειθχεη ηνπο επαγγεικαηίεο ηνπ ηνπξηζκνχ θη φρη κφλν ηεο θξνπαδηέξαο. Υξεζηκνπνηείηαη επξχηεξα σο ηξφπνο πξνβνιήο ηνπ ιηκαληνχ αθνχ νη εθδειψζεηο πάληα δίλνπλ έλα άιιν ρξψκα ζην ιηκάλη. Υαξαθηεξηζηηθά παξαδείγκαηα ην 33

34 λέν terminal ζην Ακβνχξγν 3 φπνπ δηνξγαλψλνληαη δηάθνξα events, ην ιηκάλη ηεο Βελεηίαο κε εηδηθφ ρψξν γηα ζπλέδξηα πνπ πξνβάιιεηαη κέζα απφ εκεξνιφγην events θαζψο θαη ην Άκζηεξληακ πνπ πξνβάιιεη κε βίληεν ην Passenger Terminal Amsterdam 4, σο ην ζχγρξνλν ηεξκαηηθφ ζηαζκφ πνπ κπνξεί λα θηινμελήζεη κεγάια events. Παξαδείγκαηα δίλνληαη ζην παξάξηεκα ηνπ θεθαιαίνπ Πξνβνιή παξνρώλ, ππεξεζηώλ θαη δξαζηεξηνηήησλ ζε ηεξκαηηθνύο ζηαζκνύο θαη πξννξηζκό Δπηπιένλ, εμεηάζηεθαλ κηα ζεηξά απφ θξηηήξηα πνπ αθνξνχλ ζηελ πξνβνιή ηνπ πξννξηζκνχ. Απηά αθνξνχλ θπξίσο ζην θαηά πφζν πξνβάιινληαη νη παξνρέο γηα ζπγθεθξηκέλεο θαηεγνξίεο, θαηά πφζν πξνσζείηαη ε παξακνλή ζηνλ πξννξηζκφ κέζα απφ νξγαλσκέλεο εθδξνκέο θαη άιιεο δξαζηεξηφηεηεο. Έηζη, νη πεξηζζφηεξεο ηζηνζειίδεο θαίλεηαη λα πιεξνθνξνχλ γηα ηηο ππεξεζίεο ηνπο κε ηε κνξθή «ρξήζηκσλ πιεξνθνξηψλ» ή ππεξεζηψλ ππνδνρήο. 39 ζηνπο 50 εμεηαδφκελνπο θνξείο θαίλεηαη λα πιεξνθνξνχλ γηα ηηο παξερφκελεο ππεξεζίεο. Γξάθεκα 4.10 Πιεξνθόξεζε γηα ππεξεζίεο (facilities, services) 22% 78% πιεξνθνξνύλ δελ π ιεξνθνξνύλ Απφ ηνπο 39 θνξείο πνπ πιεξνθνξνχλ γηα ηηο ππεξεζίεο ηνπο, νη πεξηζζφηεξνη εμεηδηθεχνπλ απηή ηελ πιεξνθφξεζε γηα επηβάηεο (information kiosk) θαη γηα εηαηξείεο θξνπαδηέξσλ (πρ parking, ππεξεζίεο ηξνθνδνζίαο πινίνπ θηι). Μφιηο ην 12,8% αλαθέξεη ππεξεζίεο πνπ παξέρνληαη ζην πιήξσκα ηνπ θξνπαδηεξφπινηνπ. Πιεξνθνξία φκσο

35 ηδηαίηεξα ρξήζηκε ζηελ πεξίπησζε ησλ θνκβηθψλ ιηκαληψλ απφ φπνπ μεθηλνχλ θαη θαηαιήγνπλ θξνπαδηεξφπινηα ηα πιεξψκαηα ησλ νπνίσλ δηακέλνπλ θνληά ζην ιηκάλη γηα αξθεηέο ψξεο. Υαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα ε ηνθρφικε πνπ παξνπζηάδεη πξνζθνξά γηα ηα πιεξψκαηα (crew offer 2008). Γξάθεκα 4.11 Πξνβνιή παξνρώλ (ζην 78% ησλ θνξέσλ πνπ πιεξνθνξνύλ ζρεηηθά) σπ ηρεσίες σε εταιρείες κροσαζιέρας σπ ηρεσίες σε επ ιβάτες σπ ηρεσίες σε π λήρωμα 12,80% 97,40% 94,80% Όπσο θαίλεηαη ζην γξάθεκα 4.12, ην 74% ησλ ηζηνζειίδσλ πξνβάιιεη ηηο δξαζηεξηφηεηεο ζηε ζηεξηά, δειαδή ην ηη κπνξεί λα θάλεη ν επηβάηεο θξνπαδηέξαο φηαλ ην θξνπαδηεξφπινην πξνζεγγίζεη ην ιηκάλη (εθδξνκή, πεξίπαην, αγνξέο, επίζθεςε κνπζείσλ θη αξραηνινγηθψλ ρψξσλ θηι). Γεγνλφο πνιχ ζεηηθφ αθνχ εθεί βξίζθεηαη ε νπζία ηεο πξνψζεζεο ελφο ιηκαληνχ: ζηελ εμαζθάιηζε ηεο παξακνλήο ησλ επηβαηψλ φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξν ή φηαλ πξφθεηηαη γηα παξακνλή θάπνησλ σξψλ λα κπνξνχλ λα πιεξνθνξνχληαη νη ελδηαθεξφκελνη γηα ην ηη κπνξνχλ λα θάλνπλ ζηε ζηεξηά, ζηελ πεξίπησζε πνπ επηζπκνχλ λα βγνπλ απφ ην θξνπαδηεξφπινην. Απηφ ζπλήζσο πξνγξακκαηίδεηαη απφ ηνλ εμεηδηθεπκέλν manager ηεο εηαηξείαο θξνπαδηέξαο. Ζ ζπκπεξίιεςε ελφο ιηκαληνχ ζην πξφγξακκα ηεο θξνπαδηέξαο εμάιινπ ζρεηίδεηαη κε ηηο δξαζηεξηφηεηεο ζηε ζηεξηά πνπ δελ είλαη ηίπνηε άιιν απφ ην ηη πξνζθέξεη ν πξννξηζκφο. Δίλαη βαξπζήκαλην ινηπφλ λα πξνσζνχληαη απηέο νη δξαζηεξηφηεηεο απφ ηνπο θνξείο πξνζέιθπζεο θξνπαδηέξαο κέζα απφ ηηο ηζηνζειίδεο ηνπο. 35

36 Γξάθεκα 4.12 Πξνβνιή δξαζηεξηνηήησλ ζηε ζηεξηά (πρ. ζέιγεηξα πξννξηζκνύ, εθδξνκέο, κνπζεία, αγνξέο) 26% δξαζηεξηνηήηεο ζηε ζηεξηά κε πξνβνιή δξαζηεξηνηήησλ ζηε ζηεξηά 74% Γηα ηελ πξνβνιή ησλ δξαζηεξηνηήησλ ζηε ζηεξηά, ζην ιηκάλη, ην ηεξκαηηθφ ζηαζκφ ή ηελ πφιε γίλεηαη κέζα απφ ζπγθεθξηκέλε επηρεηξεκαηνινγία κε ηε κνξθή θεηκέλνπ ή γεληθά κέζα απφ έλα sales manual πνπ ζπκπεξηιακβάλεη ζπλνιηθά ηα αλσηέξσ ζηνηρεία θαη κπνξεί λα αμηνπνηεζεί απφ ηνπο ελδηαθεξφκελνπο. Ζ επηρεηξεκαηνινγία πεξηζηξέθεηαη θπξίσο γχξσ απφ ην γηαηί πξέπεη λα επηιεγεί ην ιηκάλη σο θφκβνο απφ ηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξσλ. Γηα παξάδεηγκα, ε πεξίπησζε ηνπ ιηκέλα ηνπ Dover πνπ παξνπζηάδεηαη σο πξννξηζκφο - θιεηδί γηα θξνπαδηέξεο ζηε Βαιηηθή, ηνλ Αηιαληηθφ, ην γχξν ηεο Αγγιίαο, ηε Μεζφγεην ζε βίληεν εηθνληθήο πεξηήγεζεο. Όπσο είλαη θαλεξφ ηέηνηα επηρεηξεκαηνινγία ζην πεξηερφκελν ηεο ηζηνζειίδαο αλαπηχζζεηαη απφ ην 64% ησλ εμεηαδφκελσλ θνξέσλ ελψ κηθξφηεξν πνζνζηφ (12%) πιεξνθνξεί κέζα απφ νινθιεξσκέλν sales manual, ζπλήζσο κε ηε κνξθή αξρείνπ PDF. Γξάθεκα 4.13 Αλάπηπμε επηρεηξεκαηνινγίαο γηα ηελ επηινγή ηνπ ιηκαληνύπξννξηζκνύ 36% 64% επ ηρεηξεκαηνινγία (reason w hy) κε αλάπ ηπμε επ ηρεηξεκαηνινγίαο 36

37 Γξάθεκα 4.14 Παξνρή νδεγνύ πσιήζεσλ ζην site ζε κνξθή πρ pdf 12% 88% sales manual γηα επ αγγεικαηίεο δελ ππ άξρεη sales manual Δπίζεο εμεηάζηεθε ε χπαξμε ζπγθεθξηκέλσλ εηδηθψλ ππεξεζηψλ, φπσο ε δπλαηφηεηα κέζα απφ κεραλή αλαδήηεζεο ή εκεξνιφγην λα γίλεη εχξεζε πξνγξάκκαηνο θξνπαδηέξσλ θαη θξνπαδηεξφπινησλ γηα θάπνην ρξνληθφ δηάζηεκα. Αξθεηά ζπρλά εκθαλίδνληαη ηέηνηα πξνγξάκκαηα θξνπαδηέξσλ ή κεραλέο αλαδήηεζεο θξνπαδηέξαο, φπσο θαίλεηαη ζην γξάθεκα Μηα εηδηθή ππεξεζία πνπ ζπλαληάηαη ζπάληα είλαη ε δπλαηφηεηα on line θξάηεζεο απφ ηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξσλ. Ζ πιεηνλφηεηα ησλ θνξέσλ παξαπέκπεη ζε ηειεθσληθή επηθνηλσλία. Παξαηίζεηαη ην παξάδεηγκα ηεο French Riviera Cruise Club. Γξάθεκα 4.15 Tim etable αλαδήηεζεο θξνπαδηέξαο 36% 64% έρνπλ cruise finder δελ έρνπλ cruise finder 37

38 4.2.6 Δλέξγεηεο Πξνβνιήο θαη Δπηθνηλσλίαο Μηα πιήξεο ηζηνζειίδα δηαζέηεη ρξήζηκα links κε άιιεο ηζηνζειίδεο κε ζθνπφ ηελ θαιχηεξε δπλαηή πιεξνθφξεζε. ηα πιαίζηα ησλ δηθηχσλ, φπσο ηα Copenhagen Cruise Network, Oslo Cruise Network, French Riviera Cruise Club, Stockholm Cruise Network, Cruise Top Denmark, Costa Verde Cruise εμαζθαιίδεηαη ε πξνβνιή φισλ ησλ ζπκκεηερφλησλ θνξέσλ κέζα απφ links. Γειαδή, δίλεηαη θαιχηεξε πιεξνθφξεζε γηα ηελ πφιε, ηα ζέιγεηξά ηεο, events αλά ρξνληθή πεξίνδν, ηε δηακνλή, ηηο κεηαθνξέο. Καιχπηεηαη ε πξνβνιή πιήζνπο επηρεηξήζεσλ-θνξέσλ πνπ εμππεξεηνχλ επηβάηεο, πιήξσκα αιιά θαη ηηο ίδηεο ηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξσλ (service, κεηαθνξέο, ηνπξηζηηθά πξαθηνξεία γηα ζπλεξγαζία, εηαηξείεο ground handling, parking, εηαηξείεο ηξνθνδφηεζεο ησλ θξνπαδηεξφπινησλ κε θαχζηκα, ηξφθηκα θηι.). Οη θνξείο κε ηα πεξηζζφηεξα links είλαη απηνί πνπ εμεηδηθεχνληαη ζηελ πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο. Γηα απηφ ην ιφγν ε χπαξμε ζπλδέζεσλ κε άιινπο εηαίξνπο ή επαγγεικαηίεο δελ απνηειεί κφλν ζηνηρείν πιεξφηεηαο ηεο ηζηνζειίδαο αιιά θαη πξνψζεζεο ηεο θξνπαδηέξαο. χκθσλα κε ην γξάθεκα 4.16, ην 86% ησλ ηζηνζειίδσλ είραλ ρξήζηκα links κε άιιεο ηζηνζειίδεο. Σν ίδην γξάθεκα ζπγθεληξψλεη ηε ρξήζε δηάθνξσλ κέζσλ επηθνηλσλίαο (media library). 38

39 Γξάθεκα 4.16 Media Library 86% 84% 56% 38% 16% links multimedia new sletter documents (pdf) press releases Όπσο πξνθχπηεη απφ ην γξάθεκα 4.17, ηα links απηά γίλνληαλ θπξίσο κε: o Δζληθφ ή ηνπηθφ νξγαληζκφ ηνπξηζκνχ o Δπαγγεικαηίεο o πλεξγάηεο ηνπ network ή ηνπ ιηκαληνχ (partners) Γξάθεκα 4.17 Ση είδνπο links (από ην 84% ησλ θνξέσλ πνπ είραλ links) partners 93% DMO εζληθό-ηνπ ηθό 76,74% rent a car, tourist offices 76,74% αεξνδξόκην 44,20% ζηδεξόδξνκνο 32,60% εκαληηθή είλαη επίζεο ζχκθσλα κε ην γξάθεκα 4.16 ε παξνπζία ησλ press releases (56%) πνπ αθνξνχλ ζηηο θξνπαδηέξεο θαη πξνβάιινπλ θπξίσο λένπο ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο, ηελ θίλεζε ησλ stopovers, cruise calls θαη επηβαηψλ, ηα εγθαίληα θάπνηνπ θξνπαδηεξφπινηνπ, events πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ ζην ρψξν ηνπ ιηκαληνχ, λέεο ζπλεξγαζίεο κεηαμχ θνξέσλ θηι. Άιιν έλα κέζν πξνβνιήο πνπ ζεκεηψζεθε ζην checklist ήηαλ ε ρξήζε πνιπκέζσλ (νπηηθφ-αθνπζηηθά/θσηνγξαθίεο). 39

40 Γξάθεκα 4.18 Ση είδνπο πνιπκέζα (από ην 84% ησλ θνξέσλ πνπ έθαλαλ ρξήζε) photo gallery 97,60% audio gallery 31% θαη ηα δπν 28,60% Σέινο, εμεηάζηεθαλ θάπνηεο ελέξγεηεο πξνβνιήο, φπσο ε πξνβνιή ηεο ζπκκεηνρήο ζε εθζέζεηο θαη ζπλέδξηα (Seatrade) ή ε δηνξγάλσζε εθδειψζεσλ, εθζέζεσλ θαη events ζην ιηκάλη ή ηνλ ηεξκαηηθφ ζηαζκφ. Μφιηο ην 12% ησλ θνξέσλ πξνβάιιεη ηε ζπκκεηνρή ηνπ ζε ζπλέδξηα θη εθζέζεηο θαη έλα κεγαιχηεξν πνζνζηφ (28%) πξνβάιιεη κέζα απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ εθδειψζεηο θαη trade shows πνπ έιαβαλ ή ζα ιάβνπλ ρψξα ζην ιηκάλη-πξννξηζκφ ή ηνλ ηεξκαηηθφ ζηαζκφ. Γξάθεκα 4.19 Πξνβνιή ελεξγεηώλ 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 12% π ξνβνιή ζπκκεηνρήο ζε εθζέζεηο/ζπλέδξηα/trade show s 28% π ξνβνιή events-cruise trade show s ζην port/terminal Μηα θαηεγνξία θξηηεξίσλ θαζαξά επηθνηλσληαθή ήηαλ ε εμέηαζε ηεο χπαξμεο ινγνηχπσλ θαη ζιφγθαλ. Όινη νη θνξείο είραλ ινγφηππν ελψ δέθα θνξείο είραλ θαη ζιφγθαλ. 40

41 Γξάθεκα 4.20 Δπηθνηλσλία 100% 80% 92% 60% 40% 20% 0% Λνγόηππν Σιόγθαλ 20% Κάπνηα επηηπρεκέλα ινγφηππα θαη ζιφγθαλ: Ληκεληθή Αξρή Ληζαβφλαο: A place where those who leave long to come back Ληκεληθή Αξρή Ρψκεο: Molto piu di un porto ην παξάξηεκα ηνπ θεθαιαίνπ βξίζθνληαη αλαιπηηθά νη θνξείο πνπ εμεηάζηεθαλ θαη παξνπζηάδνληαη κε γλψκνλα ηε ζπλνιηθή παξνπζία θαη εηθφλα ηνπο, φπσο απηή ζρεκαηίδεηαη ζηηο ηζηνζειίδεο ηνπο θαζψο θαη ν βαζκφο επίηεπμεο πξνβνιήο ηνπ ιηκαληνχ σο ιηκάλη θξνπαδηέξαο Οη ελώζεηο θνξέσλ Ζ έξεπλα ζε επξσπατθφ επίπεδν νδήγεζε ζηελ εχξεζε ηεζζάξσλ ηππηθψλ θη νξγαλσκέλσλ ζε έλσζε θνξέσλ. Πξφθεηηαη γηα δηεζλείο ελψζεηο ιηκέλσλ πνπ ζπκβάιινπλ ζηνλ ππεξηνπηθφ ζπληνληζκφ θαη ηνλ θαιχηεξν ζρεδηαζκφ δξνκνινγίσλ ησλ εηαηξεηψλ θξνπαδηέξαο κε δηαξθή επαθή, ελεκέξσζε θαη πξφηαζε εθηθηψλ ελαιιαθηηθψλ. ηηο ηζηνζειίδεο ησλ θνξέσλ απηψλ βξίζθνπκε πιεζψξα πιεξνθνξηψλ γηα ηηο ιηκεληθέο αξρέο-κέιε ηνπο, πνπ ζε θάπνηεο επίζεκεο ηζηνζειίδεο ιηκεληθψλ αξρψλ πνπ αλαιχζεθαλ πξνεγνπκέλσο δελ ππήξραλ ελψ ζε θάπνηεο απφ ηηο ηζηνζειίδεο ησλ ελψζεσλ απηψλ παξαηεξνχληαη ζεκαληηθέο πξνσζεηηθέο ελέξγεηεο απνηειψληαο πεδία πξνβνιήο. Υαξαθηεξηζηηθά είλαη ηα παξαδείγκαηα ηεο Αγίαο Πεηξνχπνιεο, ηνπ Vigo θαη 41

42 ηεο Ρίγαο πνπ ζηηο ηζηνζειίδεο ησλ ιηκέλσλ δελ πξφβαιαλ ηδηαίηεξα ηελ θξνπαδηέξα θαη ηελ παξακνλή ζηελ πφιε, ην νπνίν ηειηθά γίλεηαη ζηηο ηζηνζειίδεο ησλ ελψζεσλ. Οη θνξείο απηνί είλαη νη εμήο: 1. Ζ Med Cruise πνπ είλαη ε Έλσζε ησλ Μεζνγεηαθψλ Ληκαληψλ Κξνπαδηέξαο 5 κε 68 κέιε θαη 73 ιηκάληα γχξσ απφ ηε Μεζφγεην έρεη σο απνζηνιή ηελ πξνψζεζε ηεο βηνκεραλίαο θξνπαδηέξαο ζηε Μεζφγεην. Ζ ηζηνζειίδα κέζα απφ έλα δηαδξαζηηθφ ράξηε δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα επηιέγεη θαλείο θαη λα πιεξνθνξείηαη γηα ηα ζηνηρεία θάζε ιηκαληνχ (ζηαηηζηηθά, θσηνγξαθίεο θαη ζηνηρεία επηθνηλσλίαο). Αλαπηχζζεηαη κηα επηρεηξεκαηνινγία γηα ηελ επηινγή ηεο Μεζνγείνπ σο πξννξηζκνχ θξνπαδηέξαο κε ηελ παξάζεζε φισλ ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ αζρνινχληαη κε ηελ θξνπαδηέξα θαη δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηε Μεζφγεην ελψ ηεξνχληαη αξρεία γηα MedCruise News θαη Newsletter, δεκνζηεχζεηο θαη εκπνξηθέο εθζέζεηο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ. Ζ ζπγθεθξηκέλε ηζηνζειίδα είλαη ζπγθεληξσηηθή φισλ ησλ απαξαίηεησλ πιεξνθνξηψλ γηα ηα ιηκάληα-κέιε θαη πξνβάιιεη ηελ θξνπαδηέξα ζηε Μεζφγεην. 2. Ζ Cruise Europe 6 πνπ αθνινπζεί κηα αληίζηνηρε δνκή κε απηή ηεο ηζηνζειίδαο ηεο MedCruise εζηηάδεη ζηελ παξνρή εθηελέζηεξσλ πιεξνθνξηψλ γηα ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ ιηκέλσλ θαη ησλ ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ, κε ζπλδέζεηο ζηηο επίζεκεο ηζηνζειίδεο ησλ ιηκεληθψλ αξρψλ, Cruise News, Newsletter θαη ζηνηρεία επηθνηλσλίαο. Απαξηζκεί

43 100 ιηκάληα κέιε θη έρεη σο απνζηνιή ηελ παγθφζκηα πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο ζηελ Δπξψπε. 3. H Atlantic Alliance 7 είλαη ε πην λεντδξπζείζα έλσζε. Απνηειείηαη απφ 20 ιηκάληα πνπ εθηείλνληαη ζηηο δπηηθέο αθηέο ηεο Δπξψπεο, απφ ηε Ληζαβφλα κέρξη ην Ακβνχξγν. Απηά εμππεξεηνχλ επηά δηαθνξεηηθέο ρψξεο, πφιεηο θαη ζεκαληηθέο πξσηεχνπζεο. ηελ ηζηνζειίδα είλαη νινθάλεξε ε ζχλδεζε ησλ ιηκαληψλ κε ηνλ ηνπξηζκφ ζηηο πφιεηο. Παξνπζηάδνληαη επηρεηξήκαηα γηα ηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο ζηε ινγηθή φηη κε ηελ πξνζέγγηζε ησλ ιηκαληψλ απηψλ, πξνζθέξνπλ ζηνπο πειάηεο ηνπο θάηη παξαπάλσ απφ κηα ζπκβαηηθή θξνπαδηέξα πνιπηέιεηαο: ηελ επθαηξία λα γλσξίζνπλ ηνλ πνιηηηζκφ ησλ κεγάισλ πξσηεπνπζψλ ηεο Δπξψπεο κέζα απφ κηα κφλν θξνπαδηέξα. Δπίζεο, πξνσζνχληαη νη ζεκαηηθέο θξνπαδηέξεο, κε ζθνπφ ην γαζηξνλνκηθφ, ηνλ νηληθφ ηνπξηζκφ, ην shopping, θαη ηνλ ηνπξηζκφ εθδειψζεσλ (πνιηηηζηηθψλ events, shows) ελψ πξνβάιιεηαη εμίζνπ έληνλα φηη κέζα απφ ηνλ πνιηηηζηηθφ ηνπξηζκφ επηζηξέθνπλ νη ηαμηδηψηεο ζηηο ξίδεο ησλ δπηηθψλ θνηλσληψλ. Ζ ηζηνζειίδα παξφιν πνπ δελ παξνπζηάδεη θσηνγξαθηθφ πιηθφ, ζηνηρεία γηα ζηαηηζηηθά θαη ραξαθηεξηζηηθά ησλ ιηκαληψλ είλαη άκεζε, πεξηεθηηθή θη επηθνηλσλεί πνιχ επηηπρψο ην ζηφρν ηεο πκκαρίαο: ηελ πξνψζεζε κηαο κνλαδηθήο εκπεηξίαο θξνπαδηέξαο

44 4. H Cruise Baltic 8 είλαη ε έλσζε δέθα ρσξψλ ηεο Βαιηηθήο θαη 26 πξννξηζκψλιηκαληψλ, πνπ πέξα απφ ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο πξνζδηνξίδνληαη απφ ην θνηλφ γεσγξαθηθφ θαη ηζηνξηθφ ηνπο παξειζφλ. Υξεζηκνπνηεί πνιιά πξνσζεηηθά κέζα (πρ νδεγνχο γηα ην ιηκάλη θάζε πφιεο) θαη θηλείηαη γχξσ απφ ηηο εμήο ζεκαηηθέο ελφηεηεο: ην θσο θαη ην θιίκα, βαζηιείο θαη ηζάξνη, αξρηηεθηνληθή, παιαηφ θαη λέν, ε δσή ζηελ πφιε θαη νη εθδειψζεηο, αγνξέο θαη γαζηξνλνκία. Γχξσ απφ απηέο ηηο ζεκαηηθέο θηλείηαη θαη ε εηθνληθή πεξηήγεζε ζηηο πφιεηο ησλ πξννξηζκψλ-ιηκαληψλ θαζψο θαη ην θηικ πνπ έρεη σο ζηφρν ηε δεκηνπξγία ηνπ brand «Cruise Baltic». Δξγαιεία πξνψζεζεο ζε επαγγεικαηίεο ηεο θξνπαδηέξαο: πινχζην θσηνγξαθηθφ πιηθφ, θηικ πξνψζεζεο ηνπ brand «Βαιηηθή», ζπλνιηθφ manual γηα θξνπαδηέξεο ζηε Βαιηηθή, ζηνηρεία θαη πιεξνθνξίεο αλά ιηκάλη, ζηαηηζηηθά ζηνηρεία εμεηδηθεπκέλα ζε θξνπαδηέξεο, έξεπλεο αγνξάο, έξεπλεο γηα επηβάηεο, ζπλνιηθή παξνπζίαζε θαη αλά ιηκάλη ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο έλσζεο, SWOT analysis θαη ηάζεηο-πξννπηηθέο. Δπίζεο, απεπζχλεηαη ζε δεκνζηνγξάθνπο κέζα απφ έλα αξρείν δεκνζηεχζεσλ θαη newsletter. Πνιχ νινθιεξσκέλε ηζηνζειίδα πνπ πιεξνί φιεο ηηο πξνυπνζέζεηο:

45 5. κεραλή αλαδήηεζεο, ρξήζηκεο ζπλδέζεηο κε κέιε θη επξχηεξεο ελψζεηο, εηαηξείεο θξνπαδηέξαο, αεξνγξακκέο, κεραλή αλαδήηεζεο θξνπαδηέξαο, κεραλή αλαδήηεζεο events. Σέινο, ηκήκα ηεο ηζηνζειίδαο αθνξά ζηα κέιε φπνπ ελεκεξψλνληαη γηα ζπλέδξηα θη εθζέζεηο. Ζ Cruise Baltic απνηειεί πξφηππν νξγαλσκέλνπ DMO γηα ηελ πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο ζηνπο πξννξηζκνχο ησλ κειψλ ηεο έλσζεο. Δίλαη ζαθέο φηη νη δχν ηειεπηαίεο ελψζεηο έρνπλ κέιε πνπ αλήθνπλ θαη ζηηο δχν πξψηεο επξχηεξεο ελψζεηο. Ο ζηφρνο είλαη ε θαιχηεξε πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο ζε επηκέξνπο γεσγξαθηθά πξνζδηνξηζκέλεο πεξηνρέο. Όπσο αθξηβψο κπνξεί λα θηλεζεί θη έλα θξνπαδηεξφπινην φηαλ ζρεδηάδεηαη έλα δξνκνιφγην. Γηα απηφ ην ιφγν νη ηειεπηαίεο δχν ελψζεηο κέζα απφ ηηο ηζηνζειίδεο ηνπο παξνπζηάδνπλ επηρεηξεκαηνινγία θαη πξνσζεηηθέο ελέξγεηεο φληαο πξνζαλαηνιηζκέλεο ζην κάξθεηηλγθ πξννξηζκψλ. 45

46 4.3 Έξεπλα ζε θνξείο πξνζέιθπζεο θξνπαδηέξαο ζηνλ ππόινηπν θόζκν ηα πιαίζηα ηεο πξνζπάζεηαο λα δηεξεπλεζεί ν ηξφπνο πξνζέιθπζεο θξνπαδηέξαο απφ κε επξσπατθά ιηκάληα κε ζηφρν ηελ παξαηήξεζε ησλ αθνινπζνχκελσλ πξαθηηθψλ θαη ηε ζχγθξηζε απηψλ κε ηηο αληίζηνηρεο επξσπατθέο, εμεηάζηεθαλ θαη αμηνινγήζεθαλ έληεθα ιηκάληα-πξννξηζκνί ησλ Ζ.Π.Α., έλα ηεο Κεληξηθήο Ακεξηθήο, έλα ηεο Νφηηαο Ακεξηθήο, δχν ηεο Απζηξαιίαο θαη πέληε ηεο Αζίαο. Δπηιέρηεθαλ έληεθα ιηκάληα-πξννξηζκνί πνπ ζχκθσλα κε ηα ζηαηηζηηθά δεδνκέλα ηνπ Ακεξηθαληθνχ πλδέζκνπ Ληκεληθψλ Αξρψλ 9 ζεκεηψλνπλ ηε κεγαιχηεξε θίλεζε ζε θιήζεηο θαη επηβάηεο. Βέβαηα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ζχκθσλα κε ην Cruise Lines International Association 10 πξφθεηηαη γηα ιηκάληα θφκβνπο, νπφηε βξίζθνληαη ζε «ζέζε ηζρχνο». Port Canaveral (Florida) 11 : ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ ιηκαληνχ ε θξνπαδηέξα εκθαλίδεηαη ζαλ κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ. Γίλνληαη πιεξνθνξίεο γηα ηελ ηζηνξία ηνπ ιηκαληνχ ζπλδπαζηηθά κε ηε δηαζηεκηθή ηζηνξία ηνπ Canaveral θαη πξνβάιινληαη νη παξνρέο θαη ππεξεζίεο ιηκαληνχ θαη ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ κέζα απφ πινχζην θσηνγξαθηθφ πιηθφ, δεκνζηεχζεηο θαη annual reports, νδεγφ θξνπαδηέξαο γηα επαγγεικαηίεο, ζπλδέζεηο κε πέληε αεξνδξφκηα πνπ κπνξνχλ λα εμππεξεηήζνπλ ηελ εθθίλεζε θαη επηζηξνθή ησλ επηβαηψλ θξνπαδηέξαο, ηηο ππεξεζίεο parking, ράξηεο γηα ηελ εχξεζε ηνπ ιηκαληνχ θαη δηαδξαζηηθνί ράξηεο κε ηνπο ηεξκαηηθνχο. Πιεξνχληαη ηα πεξηζζφηεξα θξηηήξηα ηνπ checklist αιιά θάλεη ηε δηαθνξά κε ην πεδίν πνπ εμεηδηθεχεηαη ζε ηαμηδησηηθνχο πξάθηνξεο δίλνληαο ηε δπλαηφηεηα πιεξνθφξεζεο κέζα απφ απαληήζεηο ζε ζπρλά εκθαληδφκελεο εξσηήζεηο, παξαγγειίαο εηδηθψλ νδεγψλ θαη κπξνζνχξσλ γηα ζρεδηαζκφ δηαθνπψλ πξηλ θαη κεηά ηελ θξνπαδηέξα παξέρνληαο κηα πιεζψξα ζπλδέζεσλ. Ζ ηζηνζειίδα παξαπέκπεη ζπλερψο ζε εηαηξείεο θξνπαδηέξαο κε links θη εμαζθαιίδεηαη κε απηφ ηνλ ηξφπν ε πξνβνιή απηψλ ησλ εηαηξεηψλ (θξνπαδηεξφπινηα, πξφγξακκα). Δίλαη ηέηνηεο νη ζρέζεηο κε ηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο θαη ε θαλνληθφηεηα ησλ ηαμηδηψλ πνπ απφ θάζε ηεξκαηηθφ ζηαζκφ θάλεη home porting θαη έλα ζπγθεθξηκέλν θξνπαδηεξφπινην. Σν θνκκάηη ησλ events ζην ιηκάλη πξνβάιιεηαη κέζα απφ ζχλδεζε κε ην Δλδηαθέξνλ παξνπζηάδεη ην πφζν αλνηρηφ είλαη ην ιηκάλη ζε άιιεο εηαηξείεο θαη θνξείο αθνχ ζηελ ηζηνζειίδα ππάξρεη πέξα απφ ηνλ θαηάινγν κε

47 ηνπο εηαίξνπο-ζπλεξγάηηδεο εηαηξείεο θαη έλα πεδίν αθηεξσκέλν ζε φζνπο ζέινπλ λα ζπλεξγαζηνχλ κειινληηθά κε ην ιηκάλη. Port of Miami (Florida) 12 : αλαπηχζζεηαη απφ ηελ αξρή επηρεηξεκαηνινγία γηα ηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο κε θεληξηθνχο άμνλεο ηελ πιεζψξα δξαζηεξηνηήησλ ζηε ζηεξηά πξηλ θαη κεηά ηελ θξνπαδηέξα θαζψο θαη ηε δπλαηφηεηα εμππεξέηεζεο κεγάισλ θξνπαδηεξφπινησλ. Ωζηφζν ε ηζηνζειίδα δελ αθνξά απνθιεηζηηθά ζηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο. Ζ πιεξνθφξεζε γηα ηηο δξαζηεξηφηεηεο ζηε ζηεξηά εμαζθαιίδεηαη κε ζχλδεζε κε ηελ ηζηνζειίδα ηνπ Convention and Visitors Bureau ηνπ Ματάκη ( θαη ηε ζπλεξγαζία ιηκαληνχ θαη Convention Bureau γηα ην ζρεδηαζκφ δηαθνπψλ (παθέησλ θξνπαδηέξαο) ζην ( Γίλνληαη ζπκβνπιέο ηαμηδηνχ κέζα απφ ζπλδέζεηο κε forums αληαιιαγήο εκπεηξηψλ θη αλαπηχζζνληαη θαιέο ζρέζεηο κε ηνλ πειάηε κέζα απφ εξσηεκαηνιφγηα θαη έξεπλεο πνπ έρνπλ γίλεη ζε επηβάηεο θαη δηαηίζεληαη ζηελ ηζηνζειίδα ελψ δίλεηαη θαη ε δπλαηφηεηα απεχζπλζεο γηα παξάπνλα ζε speakers bureau. Πξνβάιινληαη νη λένη ηεξκαηηθνί ζηαζκνί θαη ηα πινπνηνχκελα έξγα κέζα απφ ρξνλνδηαγξάκκαηα θαη θφζηε. Καη εδψ πξνβάιινληαη νη εηαηξείεο θξνπαδηέξαο θαη ηα πινία ηνπο πνπ θάλνπλ home porting απφ ην ιηκάλη ηνπ Ματάκη. Πνιχ νινθιεξσκέλε πιεξνθφξεζε κε ρξήζε πνιπκέζσλ, νδεγψλ θξνπαδηέξαο, ζπλδέζεηο κε επαγγεικαηίεο θαη αεξνδξφκην, θσηνγξαθίεο απφ θαιιηηερληθέο δξαζηεξηφηεηεο πνπ ιακβάλνπλ ρψξα ζην ιηκάλη. Tampa Port Authority 13 θαη Port Everglades 14 (Florida): ιίγεο πιεξνθνξίεο δίλνληαη γηα ηελ θξνπαδηέξα. Πεξηζζφηεξν κέζα απφ θείκελα θαη ειιηπψο επηρεηξεκαηνινγνχλ γηα ηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο. Ωζηφζν ην ιηκάλη ηεο Tampa δίλεη θάπνηεο πιεξνθνξίεο γηα ην πψο θηάλεη θαλείο ζηνπο ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο κε ράξηε θαη annual reports γηα ηε δξαζηεξηφηεηα ηνπ ιηκαληνχ. Port of Galveston (Texas) 15 : ε θξνπαδηέξα πξνβάιιεηαη σο έλα κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ. Μέζα απφ ηελ ηζηνζειίδα πξνβάιινληαη νη ππεξεζίεο (πξνπιεξσκέλν parking) ηνπ ιηκαληνχ θαη νη εηαηξείεο θξνπαδηέξαο κε ζπλδέζεηο. Ζ

48 ηζηνζειίδα θαηαθιχδεηαη απφ ην front page κε πιεξνθνξίεο θαη δεκνζηεχκαηα γηα ηα λέα δεδνκέλα πνπ δεκηνπξγήζεθαλ θαηφπηλ ηνπ πιήγκαηνο πνπ δέρηεθε ην ιηκάλη απφ πξφζθαην ηπθψλα, ηηο κειινληηθέο ελέξγεηεο θαη ην ρξφλν απνθαηάζηαζεο ησλ δεκηψλ. Port of Houston Authority (Texas) 16 : ε θξνπαδηέξα είλαη έλαο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ. Πξνβάιιεηαη εμαηξεηηθά κε βίληεν ν λένο ηεξκαηηθφο ζηαζκφο θαη δίλνληαη γεληθά θάπνηεο πιεξνθνξίεο γηα ππεξεζίεο θαη παξνρέο κέζα απφ δεκνζηεχζεηο θαη annual reports ηνπ ιηκαληνχ. Brooklyn Cruise Terminal (New York) 17 : ε ηζηνζειίδα εμεηδηθεχεηαη ζηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο. Υξεζηκνπνηνχληαη θαηάινγνη κε ηνπο ζπλεξγάηεο ηνπ ηεξκαηηθνχ ζηαζκνχ αλά παξερφκελε ππεξεζία θαη νδεγνί θξνπαδηέξαο γηα επηβάηεο θαη επαγγεικαηίεο. Ζ πξνψζεζε πεξηζηξέθεηαη γχξσ απφ ηνπο εμήο άμνλεο: ηελ παξνρή πιεξνθνξηψλ γηα ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ ηνπ Μαλράηαλ θαη ηνπ Μπξνχθιπλ, πξνγξάκκαηα θξνπαδηέξαο θαη θαζνδήγεζε ζρεηηθά κε ην ξνπρηζκφ, εμεηδηθεπκέλεο πιεξνθνξίεο γηα θάπνηεο θαηεγνξίεο αηφκσλ (πρ αζζελείο), ηνπο θαλνληζκνχο αζθαιείαο πνπ απεπζχλνληαη ηφζν ζε επαγγεικαηίεο φζν θαη ζε επηβαηηθφ θνηλφ, ηελ παξνπζίαζε ηεο πφιεο θαη ησλ δξαζηεξηνηήησλ ζηε ζηεξηά κέζα απφ θείκελα θαη ζπλδέζεηο αλά ζεκαηηθέο θαηεγνξίεο φπσο κνπζεία, shopping, πάξθα, εζηίαζε, λπρηεξηλή δσή, νξγαληζκνί ηνπξηζκνχ. Σέινο, παξέρεη πιεξνθνξίεο γηα ηελ άθημε ζηνλ ηεξκαηηθφ ζηαζκφ, ηελ επηβίβαζε θαη απνβίβαζε (πάξθηλγθ-θφζηνο ζηάζκεπζεο), θαλφλεο ιεηηνπξγίαο θαη παξνπζηάδεη αθξνζηγψο θάπνηα αλαπηπμηαθά ζρέδηα ησλ ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ. Port of Long Beach 18 θαη Pacific Cruise Terminals 19 (California): ην πξψην ιηκάλη αλ θαη ζηα δέθα ζεκαληηθφηεξα ζε θίλεζε θξνπαδηέξαο δελ εμεηδηθεχεη κέζα απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ ηελ ελ ιφγσ δξαζηεξηφηεηα. Πνιχ ρακειή πιεξνθφξεζε παξέρεη θαη ε ηζηνζειίδα ηνπ ηεξκαηηθνχ ζηαζκνχ Pacific Cruise Terminals αθνχ παξαπέκπεη θπξίσο ζε ζπλδέζεηο κε φιεο ηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο γηα ηελ εχξεζε πιεξνθνξηψλ ελψ ην ίδην ην ιηκάλη απιά πξνσζείηαη σο ην ιηκάλη απφ φπνπ μεθηλνχζε «ην πινίν ηεο αγάπεο»

49 Ports of Seattle (Washington) 20 : ε ηζηνζειίδα δελ εμεηδηθεχεηαη ζηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο, σζηφζν παξέρεη πνιχ νινθιεξσκέλε πιεξνθφξεζε. Γηα άιιε κηα θνξά παξαηεξνχληαη ζπλδέζεηο κε εηαηξείεο θξνπαδηέξαο, αεξνδξφκηα θαη νξγαληζκνχο ηνπξηζκνχ (enjoy Seattle). Γίλεηαη ρξήζε πνιιψλ κέζσλ πξνβνιήο φπσο κπξνζνχξεο, πξνγξάκκαηα, ζπκβνπιέο ζε ηαμηδηψηεο, newsletter γηα ηαμηδηψηεο θξνπαδηέξαο, ράξηεο θαη ππεξεζίεο ηνπ ιηκαληνχ. Alaska cruises (Alaska, Seward) 21 : πξφθεηηαη γηα θνξέα ηνπξηζκνχ πνπ ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ πξνβάιιεη ζε θάπνην ζεκείν εμεηδηθεπκέλα ηελ θξνπαδηέξα. Γηα απηφ ην ιφγν ε πιεξνθφξεζε ζρεηηθά κε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ιηκαληνχ, ηηο ππεξεζίεο, ηα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία είλαη αλχπαξθηε. Όκσο έρεη ζπλδέζεηο κε φιεο ηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο θαη κεραλή αλαδήηεζεο θξνπαδηέξαο/δξνκνινγίνπ. Δμεηδηθεχεηαη πεξηζζφηεξν ζηελ πξνβνιή ηνπ πξννξηζκνχ ηεο Αιάζθαο θαη δξαζηεξηνηήησλ ζηε ζηεξηά κέζα απφ παθέηα πξν θαη κεηά θξνπαδηέξαο. Δλδηαθέξνλ παξνπζηάδεη ε ζχλδεζε κε ην «Alaska Cruise Quote» πνπ ιεηηνπξγεί σο cruise finder αιιά θαη σο πξνζσπνπνηεκέλε ππεξεζία θξνπαδηέξαο ζηελ νπνία ηίζεληαη δεδνκέλα γηα ηα ελδηαθέξνληα ησλ ηαμηδησηψλ θξνπαδηέξαο θαη αθνινπζεί θάπνηα ελεκέξσζε κέζα απφ ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν γηα ππελζπκίζεηο ζρεηηθά κε δξαζηεξηφηεηεο θαη δξνκνιφγηα. πλνιηθά γηα ηα ιηκάληα ησλ Ζ.Π.Α. κπνξνχκε λα πνχκε φηη ην 20% ησλ ηζηνζειίδσλ ησλ θνξέσλ αθνξά απνθιεηζηηθά ζηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο θαη κάιηζηα πξφθεηηαη γηα ηηο ηζηνζειίδεο ησλ ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ. Οη ιηκεληθέο αξρέο θαη ε ηζηνζειίδα ηνπ νξγαληζκνχ ηνπξηζκνχ γηα ηελ πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο ζηελ Αιάζθα έζεηαλ ηελ θξνπαδηέξα σο έλα κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο. Δληχπσζε πξνθαιεί ην φηη φιεο νη ηζηνζειίδεο παξέπεκπαλ ζε εηαηξείεο θξνπαδηέξαο ππνδειψλνληαο ηελ ελίζρπζε ηεο πψιεζεο. Ζ σξηκφηεηα ηεο αγνξάο ησλ Ζ.Π.Α. πνπ απνηεινχλ source market γηα ηηο θξνπαδηέξεο θαζψο θαη νη ζρέζεηο πνπ αλαπηχζζνληαη κεηαμχ ιηκαληψλ θαη εηαηξεηψλ θξνπαδηέξαο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ηα ιηκάληα απηά σο θφκβνπο εμεγνχλ ην γεγνλφο φηη κέζα απφ ηηο ηζηνζειίδεο ησλ ιηκαληψλ ζε φ,ηη αθνξά ζηελ θξνπαδηέξα βξίζθεη θαλείο ηηο ίδηεο ηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο. Σέινο, ζε πνιιέο ηζηνζειίδεο θνξέσλ βξέζεθαλ ηα ιεγφκελα «travel tips» γηα ηελ παξνρή νδεγηψλ. ηε ζπλέρεηα, αμηνινγήζεθαλ νη ηζηνζειίδεο δχν ιηκαληψλ-πξννξηζκψλ ηεο Απζηξαιίαο

50 Sydney Ports 22 : ζηελ ηζηνζειίδα ηεο ιηκεληθήο αξρήο ηνπ πδλευ αλαπηχζζεηαη επηρεηξεκαηνινγία γηα ηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο θαη ηελ πξνβνιή ησλ δχν ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ γηα επηβάηεο θξνπαδηέξαο κέζα απφ κπξνζνχξεο. Υξεζηκνπνηνχληαη ζπλδέζεηο κε εηαηξείεο θξνπαδηέξαο θαη ηαμηδησηηθνχο πξάθηνξεο, δηαδξαζηηθνί ράξηεο θαη πξνγξάκκαηα γηα ηελ θαζεκεξηλή θίλεζε ησλ θξνπαδηεξφπινησλ. Ζ πξνβνιή ηεο πξνζέγγηζεο ηνπ κεγαιχηεξνπ θξνπαδηεξφπινηνπ καξηπξά ηηο ηθαλέο ππνδνκέο ππνδνρήο ηέηνησλ πινίσλ. Πξνβάιινληαη ηδηαίηεξα ηα venues ησλ ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ, ρψξνη ζηνπο νπνίνπο δηνξγαλψλνληαη ζπζηεκαηηθά δηάθνξα γεγνλφηα θαη εθδειψζεηο. Γίλεηαη ε δπλαηφηεηα online θξάηεζεο ρψξνπ γηα ηε δηεμαγσγή θάπνηαο εθδήισζεο ζηνπο ρψξνπο ηνπ ιηκαληνχ. Port of Melbourne 23 : ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ ιηκαληνχ ηεο Μειβνχξλεο παξνπζηάδνληαη νη παξνρέο ησλ ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ ελψ δίλνληαη νη αληίζηνηρεο πιεξνθνξίεο αλάινγα αλ ην ιηκάλη ζα ρξεζηκνπνηεζεί γηα θιήζε ή home porting. εκαληηθή ε αλαθνξά ζηε Melbourne Cruise Ship Committee πνπ κέζα απφ newsletters ελεκεξψλεη ζρεηηθά κε πξνηεηλφκελα δξνκνιφγηα θαη πιεξνθνξεί ηνπο επαγγεικαηίεο γηα ηε ζηξαηεγηθή θξνπαδηέξαο ηνπ ιηκαληνχ. ε απηή ζπκκεηέρεη κηα πιεζψξα απφ εηαίξνπο

51 (φπσο νη νξγαληζκνί tourism Victoria θαη Spirit Tasmania). Οη ζπλδέζεηο αθνξνχλ ζε ηαμηδησηηθνχο θαη λαπηηιηαθνχο πξάθηνξεο θαη φρη ζε εηαηξείεο θξνπαδηέξαο. Γεληθά ε ηζηνζειίδα ηνπ ιηκαληνχ ηεο Μειβνχξλεο πξνσζεί θαιχηεξα ηελ θξνπαδηέξα σο έλα κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ απφ ηα Sydney Ports ελψ θαλέλαο απφ ηνπο δπν θνξείο δελ εμεηδηθεχεηαη ζηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο. Αθνινπζνχλ ηα επξήκαηα ηεο έξεπλαο ζε πέληε θνξείο ηεο Αζίαο, έλα ηεο Νφηηαο Ακεξηθήο θαη έλα ηεο Κεληξηθήο Ακεξηθήο. Singapore Cruise Center (Singapore) 24 : είλαη ζαθψο πξνζαλαηνιηζκέλνο θνξέαο ζηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο. Πειαηνθεληξηθή ηζηνζειίδα αθνχ δίλεη ζεκαληηθή πιεξνθφξεζε ζην επηβαηηθφ θνηλφ κέζα απφ νδεγίεο γηα ηηο απνζθεπέο θαη ηηο παξνρέο ηνπ ηεξκαηηθνχ ζηαζκνχ (parking, θφζηε ζηάζκεπζεο, ππεξεζίεο γηα αλαπήξνπο). Υξεζηκνπνηνχληαη επξχηαηα νη ζπλδέζεηο κε κέζα κεηαθνξάο θαη ηνπξηζηηθνχο πξάθηνξεο γηα θξαηήζεηο, ράξηεο επεμεγεκαηηθνχο ησλ δηαδξνκψλ. Δπίζεο, δίλνληαη πιεξνθνξίεο γηα ηηο ππνδνκέο ηνπ ηεξκαηηθνχ ζηαζκνχ θαη εηδηθνί θσδηθνί ζε πξάθηνξεο γηα εχξεζε πην εμεηδηθεπκέλσλ πιεξνθνξηψλ. Ζ επηρεηξεκαηνινγία πεξηζηξέθεηαη γχξσ απφ ηελ πνηφηεηα ησλ ππεξεζηψλ ζηνλ ηεξκαηηθφ ζηαζκφ πνπ έρεη βξαβεπηεί. Δίλαη ζαθέο φηη πξνσζείηαη ην ιηκάλη σο θφκβνο. Mumbai Port Trust (India) 25 : πξνσζείηαη απνθιεηζηηθά σο εκπνξηθφ ιηκάλη ελψ νη αλαθνξέο ζηελ θξνπαδηέξα αθνξνχλ ζε έλα έξγν πνπ ζα νινθιεξσζεί ζην κέιινλ (λένο ηεξκαηηθφο ζηαζκφο γηα θξνπαδηεξφπινηα, Cruise Mumbai Terminal). Dubai Cruise Terminal (U.A.E.) 26 : ε ηζηνζειίδα πνπ δίλεη πιεξνθνξίεο γηα ην cruise terminal ηνπ Νηνπκπάη είλαη απηή ηνπ Οξγαληζκνχ Σνπξηζκνχ. Αλαπηχζζεηαη επηρεηξεκαηνινγία ζρεηηθά κε ηελ επηινγή ηνπ Νηνπκπάη κε βάζε ηνλ πξννξηζκφ (πνιπηέιεηα), ηηο δξαζηεξηφηεηεο ζηε ζηεξηά (θνπιηνχξα, αγνξέο) θαη ηα «ήζπρα λεξά» ηνπ ιηκαληνχ Rashid πνπ δίλνπλ ηελ ελαιιαθηηθή ιχζε ζηε ζπκθφξεζε ησλ ιηκαληψλ ηεο Καξατβηθήο. Shangai Port International Cruise Terminal 27 : εμεηδηθεπκέλε ηζηνζειίδα γηα ηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο θαη γηα ηελ πξνβνιή ηνπ ηεξκαηηθνχ ζηαζκνχ ηεο αγθάεο. Ζ επηρεηξεκαηνινγία πνπ αλαπηχζζεηαη κέζα απφ νδεγφ θξνπαδηέξαο δελ αθνξά ηφζν

52 ζηελ πξνζέιθπζε εηαηξεηψλ θξνπαδηέξαο αιιά απνζθνπεί ζηελ επίιπζε ελδερφκελσλ απνξηψλ ηνπ επηβαηηθνχ θνηλνχ θαη ηελ ελζάξξπλζε ηεο θξνπαδηέξαο ζηελ εγρψξηα αγνξά. Παξαδείγκαηα ηέηνησλ εξσηήζεσλ είλαη ην γηαηί λα θάλεηε κηα θξνπαδηέξα θαη αλ ζηα θξνπαδηεξφπινηα ηεξνχληαη θαλφλεο πγηεηλήο. Hong Kong Tourism Board 28 : ε ηζηνζειίδα πνπ πξνβάιιεη ηελ θξνπαδηέξα ζην Hong Kong είλαη απηή ηνπ νξγαληζκνχ ηνπξηζκνχ «discover Hong Kong». Δπίζεο, ην Discover Hong Kong παξαπέκπεη ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ ηεξκαηηθνχ ζηαζκνχ ηνπ Hong Kong Ocean Terminal ( ε νπνία βέβαηα δίλεη ειάρηζηεο πιεξνθνξίεο ζε κνξθή θεηκέλνπ γηα ηηο παξνρέο ηνπ ηεξκαηηθνχ ζηαζκνχ. Μέζα απφ ην Discover Hong Kong πξνβάιινληαη ζεκαληηθά νη δξαζηεξηφηεηεο ζηε ζηεξηά. Γίλνληαη πιεξνθνξίεο γηα ην λέν ηεξκαηηθφ ζηαζκφ πνπ ζα είλαη έηνηκνο ην 2013 ελψ πξνβάιιεηαη ζεκαληηθά ην ζεκείν απνβίβαζεο ηνπ ζεκεξηλνχ ηεξκαηηθνχ ζηαζκνχ πνπ βξίζθεηαη κέζα ζε έλα εκπνξηθφ θέληξν ηεο πφιεο ην Harbour City Shopping Complex. Valparaiso Terminal de Pasajeros (Chile) 29 : ε ηζηνζειίδα αθνξά ζηνλ ηεξκαηηθφ ζηαζκφ ηνπ ιηκαληνχ ηνπ Valparaiso θαη εμεηδηθεχεηαη ζηελ θξνπαδηέξα. Δίλαη ε κνλαδηθή ηζηνζειίδα απφ απηέο πνπ εμεηάζηεθαλ εθηφο Δπξψπεο πνπ αθνινπζεί ην κνληέιν ηεο ζηφρεπζεο εμαξρήο ζε επηβάηεο θαη επαγγεικαηίεο. Όκσο δε βξίζθνπκε ζπλδέζεηο θαη πιεξνθνξίεο γηα ηηο δξαζηεξηφηεηεο ζηε ζηεξηά. Ωζηφζν ηθαλνπνηνχληαη αξθεηά θξηηήξηα ηνπ checklist. Bridgetown Cruise Terminals (Barbados) 30 : ε ηζηνζειίδα ησλ ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ ησλ Barbados εμεηδηθεχεηαη ζηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο αιιά εζηηάδεη πεξηζζφηεξν ζηελ πξνβνιή ησλ ρψξσλ. ηνρεχεη ζε επηβάηεο, δίλνληαο έκθαζε ζην ηη κπνξεί λα βξεη θαλείο κέζα ζηνλ ηεξκαηηθφ ζηαζκφ (καγαδηά, εζηηαηφξηα), ζε πιεξψκαηα θξνπαδηεξφπινησλ κέζα απφ ηελ εθπησηηθή θάξηα γηα ηα πιεξψκαηα θαη ζε ηδηψηεο πνπ ελδηαθέξνληαη λα δηαθεκίζνπλ ηα πξντφληα ηνπο κέζα ζηνλ ηεξκαηηθφ ζηαζκφ. Πξνβάιιεη ηελ εηδηθή ππεξεζία ηεο δηνξγάλσζεο γάκσλ ζηνλ ηεξκαηηθφ ζηαζκφ. Όκσο δε βξίζθνληαη πιεξνθνξίεο γηα δξαζηεξηφηεηεο ζηε ζηεξηά θαη γηα ηα ραξαθηεξηζηηθά

53 ιηκαληνχ θαη ηεξκαηηθνχ ζηαζκνχ παξαπέκπεη κε ζχλδεζε ζηε ιηκεληθή αξρή ησλ Barbados. 4.4 Παξνπζίαζε θαη αμηνιόγεζε επξεκάησλ έξεπλαο εθηόο Δπξώπεο ζπγθξηηηθά κε ηα αληίζηνηρα επξσπατθά Αμηνινγψληαο ζπλνιηθά ην δείγκα ησλ θνξέσλ πνπ εμεηάζηεθε εθηφο Δπξψπεο ζα πξέπεη λα επηζεκαλζνχλ ηα εμήο: ηξεηο θνξείο πξφβαιαλ ηελ θξνπαδηέξα κέζα απφ ηηο ηζηνζειίδεο εζληθψλ θαη ηνπηθψλ νξγαληζκψλ ηνπξηζκνχ (Hong Kong, Alaska, Dubai), πέληε θνξείο εμεηδίθεπαλ ζην θνκκάηη ηεο θξνπαδηέξαο κέζα απφ ηηο ηζηνζειίδεο ησλ ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ (Valparaiso, Brooklyn, Singapore, Shangai, Bridgetown) θαη νη ππφινηπνη δψδεθα αληηκεηψπηδαλ ηελ θξνπαδηέξα σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ κε αληίζηνηρε πξνβνιή κέζα απφ ηελ επίζεκε ηζηνζειίδα ηνπ ιηκαληνχ. ην ζεκείν απηφ παξαηίζεληαη θάπνηα ζηνηρεία γηα ηνπο 20 θνξείο πνπ εμεηάζηεθαλ εθηφο Δπξψπεο. Ωο πξνο ηνλ ηξφπν νξγάλσζήο ηνπο νθηψ ζηνπο 20 θνξείο ήηαλ δεκφζηνη (ηξεηο ήηαλ νξγαληζκνί ηνπξηζκνχ) θαη ελλέα ζηνπο 20 ήηαλ ζπλεξγαηηθνί θνξείο δεκνζίνπ θαη ηδησηηθνχ ηνκέα. Σν 40% ησλ θνξέσλ είραλ ηκήκα κάξθεηηλγθ. Ηζηνζειίδεο εμεηδηθεπκέλεο ζηελ θξνπαδηέξα είρε ην 30% ησλ θνξέσλ πνπ εμεηάζηεθαλ. Πην ζπγθεθξηκέλα νη θνξείο απηνί ήηαλ νη εμήο: Valparaiso Cruise Terminal, Brooklyn Cruise Terminal, Singapore Cruise Center, Bridgetown Cruise Terminals, Shangai Port International Cruise Terminal θαη Pacific Cruise Terminals. Σν 35% ησλ θνξέσλ πνπ εμεηάζηεθαλ έδηλαλ ζηαηηζηηθά ζηνηρεία γηα θξνπαδηέξεο ελψ ην 40% έδηλε ζηαηηζηηθά ζηνηρεία γεληθά γηα ην ιηκάλη. Σα ζηαηηζηηθά γηα ηηο θξνπαδηέξεο αθνξνχζαλ ζην πιήζνο θιήζεσλ θαη επηβαηψλ. Γξάθεκα 4.21 ηαηηζηηθά γηα θξνπαδηέξεο (ζην 35% ησλ θνξέσλ πνπ εμεηάζηεθαλ) αξηζκόο cruise calls 42,85% αξη ζκόο επη βαηώλ 85,71% 53

54 Ζ πιεηνλφηεηα ησλ θνξέσλ έδηλε ζηνηρεία γηα ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο θαη ηηο ππνδνκέο ηνπ ιηκαληνχ ελψ νη πιεξνθνξίεο γηα ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο αθνξνχζαλ ζε εηδηθνχο ρψξνπο ζηνπο ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο, ζηηο παξνρέο θαη αληινχληαλ κέζα απφ ράξηεο θαη θσηνγξαθίεο. πγθξηηηθά κε ηνπο επξσπατθνχο θνξείο δηαπηζηψλεηαη φηη πξνβάιινληαη πεξηζζφηεξν ζπλεδξηαθνί ρψξνη θαη θέληξα ζηνπο ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο ζηηο ηζηνζειίδεο ησλ θνξέσλ πνπ εμεηάζηεθαλ εθηφο Δπξψπεο (40%). Γξάθεκα 4.22 Υαξαθηεξηζηηθά Ληκέλα 85% 75% 90% 45% 45% ππ νδνκέο ιηκαληνύ ιεηηνπξγία ιηκαληνύ ηηκνινγηαθή π νιηηηθή θαλνληζκνί (αζθάιεηαο, π εξηβαι/θνη ) γηα terminals εηδηθά Γξάθεκα 4.23 Πιεξνθνξίεο γηα ηεξκαηηθνύο ζηαζκνύο (ζην 90% ησλ θνξέσλ πνπ παξείρλα δηαζέζηκα ζηνηρεία) ράξηεο δηαγξάκκαηα terminals 83,33% θσηνγξαθίεο terminals 77,77% π αξνρέο terminals 83,33% extras (ζπλεδξηαθνί ρώξνη, θέληξα θηι) 38,90% Οη παξνρέο πνπ πξνβάιινληαλ αθνξνχζαλ θπξίσο ζην επηβαηηθφ θνηλφ θαη δεπηεξεπφλησο ηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο ελψ κφλν έλαο θνξέαο αλέθεξε ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ κηα ππεξεζία γηα ην πιήξσκα σο νκάδα-ζηφρν. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ζηελ πεξίπησζε ηεο έξεπλαο ζε επξσπατθφ επίπεδν νη ηζηνζειίδεο ζηφρεπαλ πεξηζζφηεξν ζηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο παξά ζην επηβαηηθφ θνηλφ. Βέβαηα νη δηαθνξέο είλαη ειάρηζηεο, κε ηα πνζνζηά λα θηλνχληαη αξθεηά πςειά. 54

55 Γξάθεκα 4.24 Πξνβνιή παξνρώλ (ζην 85% ησλ θνξέσλ πνπ πιεξνθνξνύλ ζρεηηθά) ππεξεζί εο ζε εηαη ξεί εο θξνπαδη έξαο 82,35% ππεξεζί εο ζε επη βάηεο ππεξεζί εο ζε πιήξσκα 5,88% 94,11% 0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00% 70,00% 80,00% 90,00% 100,00% Σηο δξαζηεξηφηεηεο ζηε ζηεξηά πξφβαιε κφιηο ην 55% ησλ θνξέσλ πνπ εμεηάζηεθαλ. ε επξσπατθφ επίπεδν ην πνζνζηφ απηφ ήηαλ ζεκαληηθά πςειφηεξν (74%). Σν 45% αλέπηπζζε θάπνηα κνξθή επηρεηξεκαηνινγίαο γηα ηελ επηινγή ηνπ ιηκαληνχ σο πξννξηζκνχ θξνπαδηέξαο ελψ νδεγφ πσιήζεσλ παξείραλ ζε επαγγεικαηίεο κε ηε κνξθή cruise guide ηέζζεξηο ζηνπο 20 εμεηαδφκελνπο θνξείο. Όπσο θαίλεηαη ζην γξάθεκα 4.25 ήηαλ επξχηαηε ε ρξήζε ζπλδέζεσλ κε άιινπο θνξείο, εηαίξνπο, επαγγεικαηίεο (θπξίσο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο), νξγαληζκνχο ηνπξηζκνχ θαη κέζα κεηαθνξάο θαζψο θαη ε ρξήζε πνιπκέζσλ. Ληγφηεξν δηαδεδνκέλα κέζα πιεξνθφξεζεο ηα newsletter, δεκνζηεχζεηο ηχπνπ θαη αξρεία γηα επαγγεικαηίεο θαη επηβάηεο, παξφια απηά πςειφηεξα ησλ αληίζηνηρσλ πνζνζηψλ ησλ θνξέσλ πνπ εμεηάζηεθαλ ζε επξσπατθφ επίπεδν. Γξάθεκα 4.25 Media Library 85% 90% 55% 70% 35% links multimedia new sletter documents (pdf) press releases Λίγνη ήηαλ νη θνξείο πνπ πξφβαιαλ ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζε εθζέζεηο θαη ζπλέδξηα αιιά αξθεηνί (30%) ήηαλ απηνί πνπ κέζα απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπο παξνπζίαδαλ εθδειψζεηο θαη events είηε ζην ιηκάλη είηε ζε ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο. Αληίζηνηρα ήηαλ ηα πνζνζηά θαη ησλ θνξέσλ πνπ εμεηάζηεθαλ ζε επξσπατθφ επίπεδν. 55

56 Γξάθεκα 4.26 Πξνβνιή ελεξγεηώλ 40% 35% 30% 20% 10% 0% 10% π ξνβνιή ζπκκεηνρήο ζε εθζέζεηο/ζπλέδξηα/trade show s π ξνβνιή events-cruise trade show s ζην port/terminal ε γεληθέο γξακκέο θαηαιήγνπκε ζηε δηαπίζησζε κε ζεκαληηθψλ δηαθνξψλ κεηαμχ ησλ θνξέσλ πνπ εμεηάζηεθαλ ζε επξσπατθφ επίπεδν θαη εθείλσλ εθηφο Δπξψπεο. Πξέπεη βέβαηα λα ζεκεησζεί φηη κέζα απφ ηε δηαδηθηπαθή έξεπλα ζε επξσπατθφ επίπεδν αλαγλσξίζηεθε κηα ζεηξά απφ ελψζεηο θνξέσλ πνπ αλαιακβάλνπλ ηελ πξνβνιή ιηκαληψλ θαη πξννξηζκψλ. Κάηη αληίζηνηρν δε βξέζεθε ζηηο ηζηνζειίδεο ησλ θνξέσλ πνπ εμεηάζηεθαλ εθηφο Δπξψπεο, φπσο επίζεο δε βξέζεθαλ Cruise Clubs θαη Networks σο ζεκαηηθνί νξγαληζκνί κάξθεηηλγθ πξννξηζκψλ. Ωζηφζν, αμηνινγψληαο ζπλνιηθά θαη κε άμνλα ην βαζκφ εμεηδίθεπζήο ηνπο ζηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο είλαη δπλαηφλ λα θαηαιήμνπκε ζε έλα γεληθφ ζπκπέξαζκα. ηηο ηζηνζειίδεο ιηκεληθψλ αξρψλ δίλεηαη έκθαζε ζηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ιηκαληνχ, ηνπο θαλνληζκνχο αζθάιεηαο θαη ιεηηνπξγίαο, ηα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία. Όηαλ ε ηζηνζειίδα αθνξά ζηνλ ηεξκαηηθφ ζηαζκφ ηφηε παξαηεξείηαη πξνζαλαηνιηζκφο πξσηίζησο ζηηο παξνρέο ηνπ ηεξκαηηθνχ ζηαζκνχ (ρψξνη, ππεξεζίεο, δξαζηεξηφηεηεο) θαη δεπηεξεπφλησο ζηηο δξαζηεξηφηεηεο ζηε ζηεξηά. Σέινο ζηελ πην ζπάληα πεξίπησζε ηεο πξνβνιήο ηεο θξνπαδηέξαο κέζα απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ νξγαληζκνχ ηνπξηζκνχ, νη δξαζηεξηφηεηεο ζηε ζηεξηά, ηα ζέιγεηξα ηνπ πξννξηζκνχ απνηεινχλ ηνλ θχξην άμνλα πξνζέιθπζεο θξνπαδηέξαο. Έρνληαο αμηνινγήζεη κηα πιεζψξα θνξέσλ κπνξνχκε λα θαηαιήμνπκε ζηα ζηνηρεία πνπ ζπλζέηνπλ ηηο βέιηηζηεο πξαθηηθέο, ην κίγκα εθείλσλ ησλ ζηνηρείσλ πνπ θάλνπλ επηηπρή ηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο κέζα απφ ηηο ηζηνζειίδεο ησλ θνξέσλ. 56

57 4.5 ηνηρεία βέιηηζηεο πξαθηηθήο ε απηφ ην ζεκείν γίλεηαη κηα πξνζπάζεηα νκαδνπνίεζεο ησλ ζηνηρείσλ πνπ θάλνπλ ηηο ηζηνζειίδεο ησλ θνξέσλ λα μερσξίδνπλ δηακνξθψλνληαο κε απηφ ηνλ ηξφπν βέιηηζηεο πξαθηηθέο. o o o Ζ αλάπηπμε ζπλεξγαζηψλ ζηνλ ηνκέα ηεο θξνπαδηέξαο. Οη ζπλεξγαηηθνί θνξείο πνπ αλαπηχζζνληαλ σο δίθηπα κε κέιε δήκνπο, αεξνκεηαθνξέο, ζηδεξνδξφκνπο, θαηαιχκαηα, πξάθηνξεο,παξείραλ πιεξέζηεξε πιεξνθφξεζε θαη ζπλδέζεηο κε φινπο ηνπο επαγγεικαηίεο κε ηνπο νπνίνπο κπνξεί λα ζπλεξγαζηεί κηα εηαηξεία θξνπαδηέξαο ή έλαο απηφλνκνο επηζθέπηεο θαηά ηελ νξγάλσζε ηεο θξνπαδηέξαο. o Ζ δεκηνπξγία ηζηνζειίδσλ πνπ αθνξνχλ απνθιεηζηηθά ζε θξνπαδηέξεο θαη ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο αιιά αθφκε θαη απηέο ησλ ιηκεληθψλ αξρψλ πνπ ζε θάπνην ζεκείν ηνπο εμεηδηθεχνληαη ζηελ θξνπαδηέξα. o Ζ ηκεκαηνπνίεζε ηεο αγνξάο ζε νκάδεο ελδηαθεξφκελσλ. Πνηνη ελδηαθέξνληαη γηα θξνπαδηέξεο; Οη επηβάηεο, νη εηαηξείεο θξνπαδηέξσλ, νη πξάθηνξεο πνπ πνπιάλε παθέηα θξνπαδηέξαο, ην πιήξσκα ησλ θξνπαδηεξφπινησλ, νη δεκνζηνγξάθνη. Γηα θάζε νκάδα-ζηφρν, κηα δηαθνξεηηθή πξνζέγγηζε. o Δπηρεηξεκαηνινγία γηα ηελ επηινγή ηνπ πξννξηζκνχ. Μπνξεί λα είλαη δηαθνξεηηθή αλά νκάδα-ζηφρν αιιά ζίγνπξα πξέπεη λα πεξηιακβάλεη επηρεηξήκαηα γηα: ην ηη πξνζθέξεη ν πξννξηζκφο (ε πφιε), δξαζηεξηφηεηεο, ζέιγεηξα. Γεκηνπξγία πξνγξάκκαηνο δξαζηεξηνηήησλ γηα ιίγεο ή πεξηζζφηεξεο εκέξεο κε ηε κνξθή pre/post cruise ή γηα ηηο ιίγεο ψξεο πνπ δηαζέηεη ν επηζθέπηεο θαηά ηε ζηάζε ηνπ θξνπαδηεξφπινηνπ. ηηο παξνρέο θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ιηκαληνχ (ππεξεζίεο, ηεξκαηηθνί ζηαζκνί, parking, κεηαθνξά απνζθεπψλ, εηδηθνί ρψξνη) ηηκνινγηαθή πνιηηηθή θαη πξνσζεηηθέο ελέξγεηεο κέζα απφ νδεγνχο. θαλνληζκνί θαη πξσηνβνπιίεο ηνπ ιηκαληνχ (πξνβνιή ζπζηήκαηνο δηαρείξηζεο απνβιήησλ) Υξήζηκεο πιεξνθνξίεο γηα ηνλ πξννξηζκφ (γιψζζα, λφκηζκα, ηειέθσλα αλάγθεο, θαηξφο) Υξήζε πνιπκέζσλ. Μέζα απφ ηελ εηθφλα θαη ηνλ ήρν θεξδίδνληαη νη εληππψζεηο. Βίληεν, θηικ, θσηνγξαθίεο, κνπζηθή. 57

58 o Υξήζηκεο ζπλδέζεηο κε ζρεηηθέο γηα ηελ νξγάλσζε ηεο θξνπαδηέξαο δηαδηθαζίεο (πρ αεξνδξφκην). ε πεξίπησζε πνπ δελ αλαιχνληαη κέζα ζηελ ηζηνζειίδα δηεμνδηθά ηα ζέιγεηξα θαη νη δξαζηεξηφηεηεο ζηνλ πξννξηζκφ ζα πξέπεη νη ζπλδέζεηο λα επηηξέπνπλ ηελ πξφζβαζε ζε απηή ηελ πιεξνθφξεζε (links κε εζληθνχο, ηνπηθνχο νξγαληζκνχο ηνπξηζκνχ θηι) 58

59 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5 ΔΠΗΚΟΠΖΖ ΔΝΔΡΓΔΗΧΝ ΜΑΡΚΔΣΗΝΓΚ ΔΤΡΧΠΑΨΚΧΝ DESTINATION MARKETING ORGANISATIONS ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ ΜΔΑ ΑΠΟ ΠΡΧΣΟΓΔΝΖ ΔΡΔΤΝΑ 5.1 Σαπηόηεηα ηεο έξεπλαο ην θεθάιαην απηφ παξαηίζεληαη ηα επξήκαηα ηεο πξσηνγελνχο έξεπλαο πνπ δηεμήρζε ηνλ Οθηψβξην ηνπ 2008 θαη αθνξνχζε ζηελ ειεθηξνληθή απνζηνιή εξσηεκαηνινγίσλ ζε 122 επξσπατθνχο θνξείο (ιηκεληθέο αξρέο, θνξείο δηαρείξηζεο ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ θα.) θαη ζπγθεθξηκέλα ζε ππεπζχλνπο κάξθεηηλγθ ή ππεπζχλνπο αλάπηπμεο ηνπ ηνκέα ηεο θξνπαδηέξαο γηα ηελ πεξίπησζε ησλ θνξέσλ πνπ δε δξαζηεξηνπνηνχληαη απνθιεηζηηθά ζηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο. Γειαδή, ην δείγκα ηεο έξεπλαο ήηαλ 122 ιηκάληα-πξννξηζκνί δηαθφξσλ επξσπατθψλ ρσξψλ. Σα ζηνηρεία επηθνηλσλίαο βξέζεθαλ κέζα απφ ηηο ηζηνζειίδεο ησλ ελψζεσλ θνξέσλ (Cruise Europe, Med Cruise, Cruise Baltic, Atlantic Alliance) ζηηο νπνίεο κεηέρνπλ νη εξσηεζέληεο θνξείο. Σα εξσηεκαηνιφγηα πεξηιάκβαλαλ δψδεθα εξσηήζεηο αλνηθηνχ θαη θιεηζηνχ ηχπνπ. Οη αλνηθηέο εξσηήζεηο επηηξέπνπλ ζηνλ εξσηεζέληα λα απαληήζεη ρξεζηκνπνηψληαο δηθά ηνπ ιφγηα ελψ ζηηο θιεηζηέο εξσηήζεηο ην εχξνο ησλ απαληήζεσλ είλαη πεξηνξηζκέλν (Υξήζηνπ Δ., 1999:145). Οη αλνηθηέο εξσηήζεηο ήηαλ πιήξσο κε δνκεκέλεο. Απφ ηελ άιιε νη εξσηήζεηο θιεηζηνχ ηχπνπ ήηαλ απιέο ελαιιαθηηθέο θαη εξσηήζεηο πνιιαπιήο επηινγήο αλνηθηνχ ηχπνπ. Οη εξσηήζεηο αλνηθηνχ ηχπνπ ζπλέβαιαλ ζηε ζπιινγή πεξηζζφηεξσλ ζηνηρείσλ θαη θάλεθαλ ηδηαίηεξα ρξήζηκεο ζην δηεξεπλεηηθφ ζηάδην ησλ κέζσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ νη θνξείο πξνζέιθπζεο θξνπαδηέξαο. Οη θχξηνη εξεπλεηηθνί ζηφρνη θαζνξίζηεθαλ σο εμήο: Ζ εμέηαζε ηνπ ηξφπνπ νξγάλσζεο ησλ εξσηεζέλησλ θνξέσλ, Ζ δηεξεχλεζε θαη θαηαγξαθή ησλ αθνινπζνχκελσλ ελεξγεηψλ πξνβνιήο ησλ ιηκαληψλ ηνπο σο cruise port Ζ δηαπίζησζε ηεο παξνχζαο ζέζεο ηνπο ζηελ αγνξά θξνπαδηέξαο θαζψο θαη ησλ εθηηκήζεψλ ηνπο γηα ηελ αλάπηπμε ηεο θξνπαδηέξαο ζην ιηκάλη ζηνπο. 59

60 Ζ αληαπφθξηζε ζηελ έξεπλα ήηαλ πςειή θαη ζπγθεθξηκέλα απφ ηνπο 122 εξσηεζέληεο θνξείο απάληεζαλ νη 36, δειαδή ην 29,5%. Μεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο έξεπλαο, θσδηθνπνηήζεθαλ ηα απνηειέζκαηά ηεο κε πνζνηηθνχο δείθηεο θαη παξνπζηάδνληαη κέζα απφ γξαθήκαηα πνπ ην θάζε έλα αληηπξνζσπεχεη κηα δηαθνξεηηθή εξψηεζε, φπσο ηέζεθε ζην εξσηεκαηνιφγην (Παξάξηεκα θεθαιαίνπ). Γξάθεκα 5.1 Αξηζκόο θνξέσλ πνπ απάληεζαλ αλά ρώξα (36 θνξείο-29,5%) Spain 5 UK France Italy Norway 3 Nederlands 2 Croatia Estonia Turkey Finland Latvia Denmark Lithouania Greece Cyprus Slovenia Sweden Ukraine Russia Malta

61 5.2 Δπξήκαηα ηεο πξσηνγελνύο έξεπλαο ζε επξσπατθνύο Destination Marketing Organisations θξνπαδηέξαο Αξρηθά, ζην εξσηεκαηνιφγην ηέζεθαλ εξσηήζεηο ζρεηηθά κε ηελ νξγάλσζε, ην ιηκάλη, ηελ θίλεζε θξνπαδηέξαο ηα πξνεγνχκελα έηε θαη εθηηκήζεηο γηα ηελ αλάπηπμε ηεο αγνξάο θξνπαδηέξαο ζην κέιινλ. Ζ θιεηζηή εξψηεζε ζρεηηθά κε ην είδνο ηεο νξγάλσζεο μεθαζάξηζε πεξαηηέξσ ηελ εηθφλα πνπ ήδε ππήξρε απφ ηελ αλάιπζε πεξηερνκέλνπ ησλ ηζηνζειίδσλ ησλ εμεηαδφκελσλ θνξέσλ. Έηζη, ε πιεηνλφηεηα ησλ θνξέσλ πνπ απάληεζαλ (ην 63%) είλαη ιηκεληθέο αξρέο θαη αθνινπζεί ε πεξίπησζε ησλ θνξέσλ δηαρείξηζεο ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ κε πνζνζηφ 22%. Πξφθεηηαη θπξίσο γηα παξαρψξεζε ηεο εθκεηάιιεπζεο ηνπ ηεξκαηηθνχ ζηαζκνχ ζε ηδησηηθή εηαηξεία θαη πξνυπνζέηεη ηε ζπλεξγαζία κε ηε ιηκεληθή αξρή θαζψο θαη πηζαλφ έιεγρν. Γχν ζηνπο 36 θνξείο πνπ αληαπνθξίζεθαλ ζηελ έξεπλα ήηαλ νξγαληζκνί ηνπξηζκνχ (Office de tourisme Le Havre θαη Cruise Destination Hardangerfjord-Eidfjord) ελψ έλα αληίζηνηρν πνζνζηφ θνξέσλ ιεηηνπξγεί σο δίθηπν ζπλεξγαζίαο κεηαμχ πνιιψλ εηαίξσλ ηνπ ηδησηηθνχ θαη ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα (ιηκάληα, επηκειεηήξηα, ιηκεληθνί πξάθηνξεο, εκπνξηθνί ζχιινγνη, ηαμηδησηηθνί πξάθηνξεο). Πξφθεηηαη γηα ην Cherbourg Cruise Club θαη ην Cruise Top Denmark. Σέινο, έλαο θνξέαο ιεηηνπξγεί ηαπηφρξνλα σο ιηκεληθή αξρή θαη ηνπηθφο νξγαληζκφο ηνπξηζκνχ (Cruise Destination Skjolden). Γξάθεκα 5.2 Δίδνο Οξγάλσζεο 3% 6% 22% 6% 63% Port Authority Local Tourism Organisation Cooperation Netw ork Port Terminal Operator Άιιν 61

62 ηε ζπλέρεηα, φπσο θαίλεηαη ζην γξάθεκα 5.3, δηεξεπλήζεθε ε δηάθξηζε ησλ επξσπατθψλ ιηκαληψλ ζε ιηκάληα θιήζεο θαη ζε ιηκάληα-θφκβνπο. Όπσο ήηαλ αλακελφκελν ηα πεξηζζφηεξα ιηκάληα ήηαλ ιηκάληα θιήζεο, αξθεηά ήηαλ απηά (25%) πνπ επηιέγνληαη θαη γηα ηηο δπν ιεηηνπξγίεο ελψ κφιηο δχν ζηνπο 36 θνξείο ζπγθαηαιέγεη ην ιηκάλη ηνπ ζηελ θαηεγνξία ησλ ιηκαληψλ θξνπαδηέξαο γηα home porting (Port of Dover, Venice Passenger Terminal). Γξάθεκα 5.3 Απάληεζε ζην εξώηεκα: "ζηελ αγνξά θξνπαδηέξαο ην ιηκάλη ζαο ζεσξείηαη πεξηζζόηεξν σο.." 25% 6% 69% port of call home port both Σα επξήκαηα πνπ αθνινπζνχλ, αθνξνχλ ζε εξσηήζεηο ζρεηηθά κε ηε ζέζε ηνπ ιηκαληνχ ζηελ αγνξά θξνπαδηέξαο, ηε ζέζε ησλ ππνινίπσλ γεηηνληθψλ ιηκαληψλ θαη ηηο εθηηκήζεηο ησλ ππεπζχλσλ κάξθεηηλγθ γηα ηελ εμέιημε ηεο αγνξά θξνπαδηέξαο ζην κέιινλ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζην γξάθεκα 5.4 παξαηίζεληαη ηα απνηειέζκαηα ζρεηηθά κε ηελ θίλεζε ηεο θξνπαδηέξαο ζηα εξσηεζέληα ιηκάληα ηφζν ζε αξηζκφ θιήζεσλ φζν θαη ζε αξηζκφ επηβαηψλ ηελ πεληαεηία Σν γξάθεκα παξνπζηάδεη ηελ αχμεζε, κείσζε ή κε κεηαβνιή ζην ζχλνιν ησλ θνξέσλ πνπ αληαπνθξίζεθαλ ζηελ έξεπλα νπφηε ε πνζνζηηαία κεηαβνιή αξηζκνχ θιήζεσλ θαη αξηζκνχ επηβαηψλ ζπκπίπηεη. πκπιεξσκαηηθά κφλν αλαθέξνπκε φηη ν κέζνο φξνο ηεο αχμεζεο ηεο θίλεζεο θξνπαδηέξαο ζε αξηζκφ θιήζεσλ ήηαλ 84% ελψ ν αληίζηνηρνο ζε αξηζκφ επηβαηψλ ήηαλ 115%. Γεγνλφο πνπ εμεγείηαη απφ ηελ πινήγεζε νινέλα θαη κεγαιχηεξσλ θξνπαδηεξφπινησλ. 62

63 Γξάθεκα 5.4 Μεηαβνιή ηεο θίλεζεο θξνπαδηέξαο ηόζν ζε αξηζκό θιήζεσλ όζν θαη ζε αξηζκό επηβαηώλ ηα έηε % 3% δε κεηαβιήζεθε κεηώζεθε απμήζεθε 88% ην αλνηθηνχ ηχπνπ εξψηεκα ζρεηηθά κε άιια ιηκάληα ζηελ πεξηνρή πνπ αχμεζαλ αηζζεηά ην κεξίδην αγνξάο ηνπο ζε φξνπο αξηζκνχ θιήζεσλ θαη επηβαηψλ απάληεζαλ νη πεξηζζφηεξνη θνξείο (86,1%). Σα ιηκάληα πνπ αλαθέξζεθαλ ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο (δπν θνξέο) ήηαλ ζηελ πεξίπησζε ηεο Μεζνγείνπ ηα ιηκάληα ηεο Μαζζαιίαο θαη ηεο Κνξζηθήο πνπ «απνθνξηίδνπλ» ηα παξαδνζηαθά ιηκάληα θξνπαδηέξαο ηεο Νφηηαο Γαιιίαο (πρ Γαιιηθή Ρηβηέξα) θαη απηφ ηνπ Ληβφξλν πνπ γλσξίδεη ζεκαληηθή αλάπηπμε. ηε Μαχξε Θάιαζζα ην ιηκάλη ηεο Οδεζζνχ αλαθέξεηαη δπν θνξέο. ηε Βαιηηθή, πέληε ιηκάληα ηεο Cruise Baltic αλαθέξνληαη ηζάξηζκα απφ ηνπο εξσηεζέληεο θνξείο θαη είλαη ηα εμήο: Αγία Πεηξνχπνιε, Σαιίλ, Διζίλθη, Κνπεγράγε θαη ηνθρφικε. Σέινο, απφ ηα ιηκάληα ησλ δπηηθψλ αθηψλ ηεο Δπξψπεο, ηα ιηκάληα ηνπ Άκζηεξληακ θαη ηεο Υάβξεο αλαθέξζεθαλ ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο. Αθνινπζνχλ ηα ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε ηηο εθηηκήζεηο γηα ηελ αλάπηπμε ηεο αγνξάο θξνπαδηέξαο ηελ επφκελε ηξηεηία (γξάθεκα 5.5). Σα κελχκαηα ήηαλ αηζηφδνμα κε ηελ πιεηνλφηεηα ησλ θνξέσλ πνπ αληαπνθξίζεθαλ ζηελ έξεπλα θαη απάληεζαλ ζην ζπγθεθξηκέλν εξψηεκα (88,9%) λα αλακέλεη πεξαηηέξσ αλάπηπμε ηεο αγνξάο θξνπαδηέξαο. Μάιηζηα ν κέζνο φξνο ηνπ αλακελφκελνπ ξπζκνχ αλάπηπμεο γηα φζνπο θνξείο πξνζδηφξηζαλ ηελ πξνβιεπφκελε κεηαβνιή είλαη 16%. Αμίδεη λα ζεκεησζεί ζην ζεκείν απηφ φηη ε πιεηνλφηεηα ησλ θνξέσλ πνπ απάληεζε ζην εξψηεκα απηφ εμεηδίθεπζε ηηο εθηηκήζεηο απηέο ζηελ θίλεζε ηεο θξνπαδηέξαο ζε φξνπο θιήζεσλ θαη επηβαηψλ ελψ θάπνηνη θνξείο έθαλαλ ζπζρεηίζεηο ησλ πξνβιέςεψλ ηνπο κε ηελ λαππήγεζε λέσλ θξνπαδηεξφπινησλ θαη ηελ αλάγθε εκθάληζεο λέσλ ιηκαληψλ θιήζεο (Port Palamós), κε ηε ζπκθφξεζε ζε 63

64 παξαδνζηαθνχο πξννξηζκνχο φπσο απηφο ηεο Μεζνγείνπ θαη ηελ αλάδεημε λέσλ πξννξηζκψλ θξνπαδηέξαο φπσο ε Μαχξε Θάιαζζα (Port of Sochi) θαζψο θαη κε ηε «θέξνπζα ηθαλφηεηα» θάπνησλ πεξηνρψλ φπσο ε Βαιηηθή θαη ε Βφξεηα Δπξψπε (Port of Dover). Λίγνη αληηκεηψπηζαλ επξχηεξα ην ζέκα αλακέλνληαο απφ ηελ πιεπξά ησλ πξννξηζκψλ λέα ζπλεξγαηηθά δίθηπα θαη ελψζεηο ηφζν ζε ηνπηθφ φζν θαη ζε δηαθξαηηθφ επίπεδν (Cherbourg Cruise Club). Γξάθεκα 5.5 Απαληήζεηο ζην εξώηεκα: "πσο εθηηκάηε ηελ αλάπηπμε ηεο αγνξάο θξνπαδηέξαο ζηελ πεξηνρήο ζαο ηελ επόκελε 3εηία;" 3% 6% ζα κεησζεί ζα π αξακείλεη ζηαζεξή ζα απμεζεί 91% ην εξσηεκαηνιφγην ηίζεληαη δχν εξσηήκαηα δηεξεχλεζεο ηνπ χςνπο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ πνπ δηαηίζεηαη ζηηο δαπάλεο γηα ηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο θαζψο θαη ηεο πεγήο ρξεκαηνδφηεζεο ησλ δαπαλψλ απηψλ. Ζ πιεηνλφηεηα ησλ θνξέσλ δελ έδσζε ζηνηρεία γηα ην χςνο ηνπ εηήζηνπ απηνχ πξνυπνινγηζκνχ ζεσξψληαο ηα ζηνηρεία απηά εκπηζηεπηηθά ή απξνζδηφξηζηα (ην 38,8% απάληεζε ζην εξψηεκα απηφ). Ο κέζνο φξνο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ήηαλ θαη ζην γξάθεκα 5.6 παξαηίζεληαη αλαιπηηθά νη απαληήζεηο ησλ 14 απηψλ θνξέσλ. Οη πεξηζζφηεξνη θνξείο απάληεζαλ φηη δέρνληαη ελίζρπζε ζηνλ πξνυπνινγηζκφ ηνπο (ζην 97% πνπ απάληεζε) θαη νη πεξηζζφηεξνη πξνζδηφξηζαλ θαη ηελ πεγή πξνέιεπζεο ηεο ελίζρπζεο απηήο. πγθεθξηκέλα απφ ηνπο 24 θνξείο πνπ εληζρχνληαη νηθνλνκηθά νη 23 πξνζδηφξηζαλ ηελ πξνέιεπζε ηεο ελίζρπζεο απηήο. Ζ ελίζρπζε πξνέξρεηαη φπσο θαίλεηαη θαη ζην γξάθεκα 5.8 θπξίσο απφ δεκφζηνπο θνξείο ηνπηθνχο θαη εζληθνχο κε πην ζπρλά αλαθεξζέληεο ηνπο εμήο: νξγαληζκνί ηνπξηζκνχ, δεκνηηθέο αξρέο θαη ζπκβνχιηα θαζψο θαη ιηκεληθέο αξρέο ζε θάπνηεο πεξηπηψζεηο θνξέσλ δηαρείξηζεο ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ ηνπ ιηκαληνχ (Venice Passenger Terminal). Οη ηδηψηεο πνπ εληζρχνπλ ην 17,4% ησλ θνξέσλ είλαη tour operators αιιά θπξίσο λαπηηιηαθνί 64

65 πξάθηνξεο ελψ νη εηαίξνη πνπ αλαθέξνληαη αθνξνχλ ζε ελίζρπζε ησλ θνξέσλ απφ δηάθνξεο νκάδεο ελδηαθεξνκέλσλ θαη απφ ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζε ζπλεξγαζίεο θαη δίθηπα. Υαξαθηεξηζηηθέο απαληήζεηο ελίζρπζεο από εηαίξνπο: o Μέζα απφ ηε ζπλεξγαζία κε ηνλ πξννξηζκφ Visit Kent θαη ηεο SEEDA, εηαηξείαο αλάπηπμεο ηεο Ννηηναλαηνιηθήο Αγγιίαο γηα ηελ εμαζθάιηζε κηαο ζπλεξγαηηθήο πξνζέγγηζεο o Μνηξαδφκαζηε δαπάλεο κε ηα ελδηαθεξφκελα κέξε (stakeholders) πνπ ζπλεξγαδφκαζηε ζηελά: ην Γηεζλέο Αεξνδξφκην ηεο Μάιηαο, ηνλ Οξγαληζκφ Σνπξηζκνχ ηεο Μάιηαο θαη ηε Ληκεληθή Αξρή o Σνπηθνί πξάθηνξεο, ηνπηθνί θαη εζληθνί ηαμηδησηηθνί πξάθηνξεο πνπ ζρεδηάδνπλ εθδξνκέο (itinerary providers), ελψζεηο θνξέσλ γηα ηελ θξνπαδηέξα.. o Σνπηθφ δίθηπν ζπλεξγαζίαο κε άιια ιηκάληα θαη ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο Γξάθεκα 5.6 Ύςνο πξνϋπνινγηζκνύ γηα κάξθεηηλγθ ζε Cruise Top Denmark Cruise Destination Skjolden Port of Turku Cyprus Ports Authority A&P Falmouth Ltd Guersney Harbours Cherbourg Cruise Club Port of Bilbao Port of Bergen Port Palamos The Freeport of Riga Authority Cruise destination Ηardangerfjord Porto di Livorno 2000 s.r.l. Orkney Islands Council 65

66 Γξάθεκα 5.7 Απάληεζε ζην εξώηεκα: "ζπλεηζθέξεη θάπνηνο άιινο νξγαληζκόο ζηνλ πξνϋπνινγηζκό ζαο γηα ηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο;" (ζην 97% ησλ θνξέσλ πνπ απάληεζαλ) 31% εληζρπόληαη δελ εληζρύνληαη 69% Γξάθεκα 5.8 Πξνέιεπζε ελίζρπζεο (ζην 95,8% ησλ θνξέσλ πνπ πξνζδηνξίδνπλ από πνηνπο εληζρύνληαη) εηαίξνη 17,4% ηδηώηεο 17,4% δεκόζηεο αξρέο (εζληθέο, ηνπηθέο) 82,6% Σν εξψηεκα αλνηθηνχ ηχπνπ ζρεηηθά κε ην πσο ηκεκαηνπνηνχλ νη εξσηψκελνη θνξείο ηελ αγνξά θξνπαδηέξαο απνζθνπνχζε ζηελ δηεξεχλεζε ησλ νκάδσλ ζηφρσλ ησλ ελεξγεηψλ κάξθεηηλγθ. Οη απαληήζεηο κπνξνχλ λα νκαδνπνηεζνχλ ζχκθσλα κε ην γξάθεκα 5.9 θαη ην εξψηεκα απαληήζεθε απφ ην 83,33% ησλ θνξέσλ. Πην αλαιπηηθά, ην 23% ησλ θνξέσλ αλαθέξεη κε θάπνην ηξφπν φηη ζηνρεχεη ζε εηαηξείεο θξνπαδηέξαο θαη κφιηο έλαο (Port of Dover) επηζεκαίλεη φηη ζηνρεχεη θαη ζε «θαηαλαισηέο» (επηβάηεο), ζε εκπφξνπο (πξάθηνξεο) θαη ζηνλ ηχπν. Έλαο θνξέαο δηαθξίλεη ηελ αγνξά αλάινγα κε ηηο εκέξεο θξνπαδηέξαο ζηνρεχνληαο ζηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξσλ επηά κε δεθαηεζζάξσλ εκεξψλ. Πνιινί θνξείο (20%) ηκεκαηνπνηνχλ ηελ αγνξά ζχκθσλα κε ηα κεγέζε ησλ θξνπαδηεξφπινησλ πρ. ζε θξνπαδηεξφπινηα κέρξη 230 κέηξα (Felison Terminal). Σν 40% ησλ θνξέσλ πνπ απάληεζαλ ζην εξψηεκα αλαθέξεη φηη απεπζχλεηαη ζε φινπο ρσξίο θάπνηα 66

67 ηκεκαηνπνίεζε ηεο αγνξάο. Σν 30% αλαθέξεη φηη ζηνρεχεη ζε θάπνην είδνο θξνπαδηέξαο φπσο θξνπαδηέξεο πνιπηέιεηαο, πνιηηηζηηθέο θξνπαδηέξεο, ελαιιαθηηθέο κνξθέο θξνπαδηέξαο. Σέινο ην 23% ηκεκαηνπνηεί ηελ αγνξά ζχκθσλα κε ηε ρψξα πξνέιεπζεο εηαηξεηψλ θαη επηβαηψλ θξνπαδηέξαο. Πνιινί θνξείο αλέθεξαλ ηνλ ζηφρν ηνπο γηα ηελ αχμεζε ησλ turnaround calls ελψ θάπνηνη δηέθξηλαλ ηελ ηκεκαηνπνίεζε ηεο αγνξάο αλάινγα κε ην αλ ν απψηεξνο ζηφρνο είλαη λα απνηειέζεη ην ιηκάλη ζηάζε γηα έλα θξνπαδηεξφπινην ή ζεκείν εθθίλεζεο θαη θαηάιεμεο κηαο θξνπαδηέξαο. Σα ιηκάληα πνπ ζηνρεχνπλ ζηελ αλάπηπμε ηνπ home porting θαη ηεο αληίζηνηρεο εηθφλαο ηνπ ιηκαληνχ είλαη ην Felison Terminal, Cherbourg Cruise Club, Bilbao, Koper, Le Havre. Παξαηίζεληαη ραξαθηεξηζηηθά παξαδείγκαηα απαληήζεσλ γηα θάζε θαηεγνξία. Γξάθεκα 5.9 Απάληεζε ζην εξώηεκα: "ζε πνηα ηκήκαηα ηεο αγνξάο θξνπαδηέξαο ζηνρεύεηε;" εκέξεο θξναδηέξαο 3% είδνο θξνπαδηέξαο 30% ρώξα πξνέιεπζεο κέγεζνο θξνπαδηεξόπινηνπ εηαηξείεο θξνπαδηέξαο 20% 23% 23% 40% ζε όινπο Υαξαθηεξηζηηθέο απαληήζεηο: o ηνρεχνπκε ζε φινπο. o Με θξηηήξην ηηο ππνδνκέο ηνπ ιηκαληνχ ζηνρεχνπκε ζε φινπο φζνλ αθνξά ζηηο transit calls. Όκσο δεδνκέλνπ φηη δελ ππάξρεη αεξνδξφκην θνληά ζην ιηκάλη ην home porting γίλεηαη δχζθνια νπφηε ζηελ πεξίπησζε απηή ζηνρεχνπκε κφλν ζηελ επξσπατθή αγνξά. o ηηο αγνξέο ησλ Ζ.Π.Α., ηνπ Ζλσκέλνπ Βαζηιείνπ, ηεο Ηζπαλίαο θαη ηεο Γεξκαλίαο ζε φηη αθνξά ζηνπο εζληθφηεηεο ησλ επηβαηψλ 67

68 o ηνρεχνπκε ζε εηαηξείεο θαη επηβάηεο πνπ ςάρλνπλ λέεο πνιηηηζηηθέο εκπεηξίεο θαη δξαζηεξηφηεηεο αλαςπρήο o ηνρεχνπκε ζε φιεο ηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο αιιά φρη ζε θξνπαδηεξφπινηα πάλσ ησλ 300 κέηξσλ πνπ είλαη θαη ην maximum ησλ δπλαηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ o ηνρεχνπκε ζηηο ππεξαηιαληηθέο θξνπαδηέξεο ιφγσ ηεο ηζηνξίαο ηνπ ιηκαληνχ Δπηπιένλ, νη θνξείο ξσηήζεθαλ ζρεηηθά κε ην είδνο ησλ εηδηθψλ θηλήηξσλ (incentives) πνπ ρξεζηκνπνηνχλ γηα ηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο. 33 ζηνπο 36 θνξείο απάληεζαλ ζε απηφ ην εξψηεκα θαη νη απαληήζεηο ηνπο νκαδνπνηήζεθαλ ζε πέληε θαηεγνξίεο ζχκθσλα κε ην γξάθεκα Οη ππεξεζίεο ππνδνρήο αλαθέξζεθαλ απφ δχν θνξείο (Cherbourg Cruise Club, Port of Tallinn) θαη αθνξνχλ ζε γεγνλφηα πνπ δηνξγαλψλεη ην ιηκάλη (κπάληα, νξρήζηξα) γηα ηελ ππνδνρή ησλ θξνπαδηεξφπινησλ θαη αλαθέξνληαη σο «greeting programs for passengers and crew». Οη αληαγσληζηηθέο ηηκέο αλαθέξζεθαλ απφ αξθεηνχο θνξείο (39,4%) θαη αθνξνχζαλ θπξίσο ζε εθπηψζεηο αλάινγα κε ηνλ αξηζκφ ησλ θιήζεσλ (volume deals) ή ζε εηδηθέο ηηκέο θαη ππεξεζίεο ππφ φξνπο (turnaround calls). Άιινηε αλαθέξεηαη απιά σο αληαγσληζηηθή ηηκνινγηαθή πνιηηηθή. Γξάθεκα 5.10 Δηδηθά θίλεηξα γηα ηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο (ζην 91,6% ησλ θνξέσλ πνπ απάληεζαλ) π νηθηιία δξαζηεξηνηήησλ ζηε ζηεξηά ππ εξεζίεο ππ νδνρήο επ ίπ εδν αζθάιεηαο π νηόηεηα π αξνρώλ θαη ππ εξεζηώλ 6,06% 9,09% 24,24% 24,24% αληαγσληζηηθέο ηηκέο (εθπ ηώζεηο) 39,39% Ζ πνηθηιία ησλ δξαζηεξηνηήησλ ζηε ζηεξηά έρεη λα θάλεη κε απηά πνπ πξνζθέξεη ν πξννξηζκφο θαη απφ ην 24,24% αλαθέξνληαη σο εηδηθφ θίλεηξν γηα ηελ επηινγή ηνπ 68

69 πξννξηζκνχ θαη ηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο. Ζ πνηφηεηα ησλ ππεξεζηψλ θαη ησλ παξνρψλ πνπ αλαθέξζεθε απφ ην 24,24% ησλ θνξέσλ αθνξά ζην know how ηεο εμππεξέηεζεο, ζηηο ππνδνκέο θαη ζην εμεηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ. Σέινο, ηξεηο θνξείο αλέθεξαλ φηη ην επίπεδν αζθάιεηαο θαη ε ηήξεζε θαλνληζκψλ αζθάιεηαο απνηεινχλ επίζεο εηδηθά θίλεηξα γηα ηελ επηινγή ηνπ ιηκαληνχ-πξννξηζκνχ. ηε ζπλέρεηα παξαηίζεληαη ηα επξήκαηα ηεο έξεπλαο ζρεηηθά κε ηηο ελέξγεηεο πξνζέιθπζεο θξνπαδηέξαο, πξνψζεζεο θαη ελίζρπζεο ηεο ζέζεο ηνπ ιηκαληνχ σο cruise port (γξάθεκα 5.11). ηηο εξσηήζεηο απηέο απάληεζε ην 94,4% ησλ θνξέσλ πνπ αληαπνθξίζεθαλ ζηελ έξεπλα (34 θνξείο). ηηο εξσηήζεηο πνιιαπιήο επηινγήο απάληεζε ζεηηθά ε πιεηνλφηεηα ησλ θνξέσλ. Γειαδή νη πεξηζζφηεξνη θνξείο ζπκκεηέρνπλ ζε εθζέζεηο, ρξεζηκνπνηνχλ θπιιάδηα θαη νδεγνχο θξνπαδηέξαο γηα επηβάηεο θαη εηαηξείεο θξνπαδηέξαο, αζθνχλ internet marketing κέζα απφ ηζηνζειίδα εμεηδηθεπκέλε γηα θξνπαδηέξεο, έρνπλ ζρέζεηο κε ηνλ Σχπν γηα ηε δεκνζηνπνίεζε ησλ ελεξγεηψλ ηνπο, έξρνληαη απεπζείαο ζε επαθή κε εηαηξείεο θξνπαδηέξαο θαη δηνξγαλψλνπλ ηαμίδηα εμνηθείσζεο γηα ηελ επηηφπηα επίδεημε ησλ παξνρψλ θαη ησλ ππεξεζηψλ πνπ πξνζθέξνπλ ζηνπο ππεπζχλνπο γηα ην ζρεδηαζκφ δξνκνινγίσλ θαη εθδξνκψλ. Δλέξγεηεο internet κάξθεηηλγθ πνπ αλαθέξζεθαλ απφ δχν θνξείο θαη παξνπζηάδνπλ κεγάιν ελδηαθέξνλ είλαη ε έθδνζε ειεθηξνληθνχ πεξηνδηθνχ γηα θξνπαδηέξεο (e-zine) απφ ην Felison Terminal θαη ν δηαγσληζκφο πνπ πξνβάιιεηαη ζηελ ηζηνζειίδα ησλ ιηκαληψλ ηεο Γαιιηθήο Ρηβηέξαο (French Riviera Cruise Club) κε ηίηιν «Κέξδηζε νλεηξηθέο δηαθνπέο ζηε Γαιιηθή Ρηβηέξα» κε ζθνπφ ηελ παξαθίλεζε ησλ επηβαηψλ λα απαληήζνπλ ζε εξσηεκαηνιφγηα κε ηα νπνία εξεπλάηαη ν βαζκφο ηθαλνπνίεζεο ηνπο απφ ηα ιηκάληα ηεο Γαιιηθήο Ρηβηέξαο. Κξίλεηαη ζθφπηκν λα επηζεκαλζνχλ δχν ελέξγεηεο πξνψζεζεο θαη ελίζρπζεο ηεο ζέζεο ηνπ ιηκαληνχ-πξννξηζκνχ σο ιηκάλη θξνπαδηέξαο πνπ αλαθέξζεθαλ ζρεδφλ απφ ηνπο κηζνχο θνξείο πνπ απάληεζαλ. Πξφθεηηαη γηα ηελ αλάπηπμε ζπλεξγαζηψλ θαη ηε ζπκκεηνρή ζε ελψζεηο θνξέσλ, ελέξγεηεο πνπ αλαθέξζεθαλ ρσξίο λα είλαη ελαιιαθηηθέο ζηηο απαληήζεηο πνιιαπιήο επηινγήο. Απηέο νη ελέξγεηεο ζπκβάιινπλ ζεκαληηθά ζηελ πξνβνιή ηνπ ιηκαληνχ αθνχ ηα ιηκάληα ζπκκεηέρνπλ ζε εληαία marketing projects ησλ ελψζεσλ θνξέσλ (πρ Port of Tallinn θαη Cruise Baltic) ελψ επηζεκάλζεθε επίζεο φηη εηδηθά κέζα απφ ηηο ελψζεηο θνξέσλ αζθείηαη απνηειεζκαηηθφ internet κάξθεηηλγθ. Οη ζπλεξγαζίεο πνπ αλαθέξζεθαλ πέξαλ απφ ηε ζπκκεηνρή ζε ελψζεηο θνξέσλ αθνξνχζαλ ζηε ζπλεξγαζία κε άιια ιηκάληα θαη νξγαληζκνχο ηνπξηζκνχ, κε stakeholders ηεο θξνπαδηέξαο (λαπηηιηαθνί πξάθηνξεο 69

70 θηι) θαη κε Convention Bureaux. Απφ θνηλνχ ινηπφλ νη θνξείο απηνί δξνπλ γηα ηελ πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο ζην ιηκάλη ή ηνλ πξννξηζκφ θαη νη πξνσζεηηθέο ελέξγεηεο αθνξνχλ ζε φινπο θαη ρξεκαηνδνηνχληαη απφ φινπο. Γξάθεκα 5.11 Ενέργειες προώθηζης και ενίζτσζης ηης θέζης ηοσ προοριζμού κροσαζιέρας (ζηο 94,4% ποσ απάνηηζε) ζπκκεηνρή ζε εθζέζεηο κπξνζνύξεο θαη νδεγνί γηα εηαηξείεο θξνπαδηέξαο 88,23% 100% κπξνζνύξεο θαη νδεγνί γηα επηβάηεο εμεηδηθεπκέλε ηζηνζειίδα γηα θξνπαδηέξεο 70,58% 67,64% άιιεο ελέξγεηεο internet marketing 11,76% sales calls 70,58% ηαμίδηα εμνηθείσζεο 50% press relations 79,41% ζπκκεηνρή ζε events ηνπ θιάδνπ 11,76% video film promo λέεο παξνρέο θαη ππνδνκέο (terminals, welcome centers) θαηαρσξήζεηο ζε εθεκεξίδεο/πεξηνδηθά θξνπαδηέξαο ζπκκεηνρή ζε workshops-seminars 2,94% 20,58% 5,88% 14,70% δηνξγάλσζε events ζηελ απνβάζξα 2,94% networking/ζπλεξγαζίεο 44,11% ζπκκεηνρή ζε ελώζεηο θνξέσλ 50% 70

71 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6 MARKETING PLAN ΓΗΑ ΣΖΝ ΗΥΤΡΟΠΟΗΖΖ ΣΖ ΘΔΖ ΣΖ ΔΛΛΑΓΑ ΣΖΝ ΑΓΟΡΑ ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ Έρνληαο αλαιχζεη ηελ πθηζηάκελε ζέζε ησλ ειιεληθψλ ιηκαληψλπξννξηζκψλ θξνπαδηέξαο θαη ησλ ελεξγεηψλ πνπ πηνζεηνχλ νη θνξείο γηα ηελ πξνζέιθπζε ηεο θξνπαδηέξαο κέζα απφ πξσηνγελή έξεπλα αλάιπζεο πεξηερνκέλνπ θαη εξσηεκαηνινγίσλ είλαη εθηθηφ λα πξνηείλνπκε έλα ζρέδην δξάζεο θαη ελεξγεηψλ κάξθεηηλγθ γηα ηελ νξγαλσκέλε πξνψζεζε ηεο Διιάδαο σο πξννξηζκφ θξνπαδηέξαο. Σν ζρέδην απηφ απεπζχλεηαη ζε ηνπξηζηηθνχο θνξείο ζε εζληθφ επίπεδν θαη αλαδεηθλχεη ηνλ απαηηνχκελν ζπληνληζηηθφ ξφιν πνπ ζα πξέπεη λα ιάβνπλ. 6.1 ηξαηεγηθόο ρεδηαζκόο γηα ην κάξθεηηλγθ ηεο Διιάδαο ζηελ αγνξά θξνπαδηέξαο Αξρηθά πξνηείλνληαη νη εμήο ζηξαηεγηθνί ζηφρνη πνπ ζα πξέπεη λα απνηεινχλ ηηο θχξηεο επηδηψμεηο γηα ηε κειινληηθή αλάπηπμε ηεο θξνπαδηέξαο ζηελ Διιάδα: ηξαηεγηθόο ηόρνο 1: Δδξαίσζε ησλ ειιεληθώλ ιηκαληώλ θξνπαδηέξαο σο ιηκάληα- θόκβνη ηεο Μεζνγείνπ. Σα κεγαιχηεξα νθέιε απφ ηελ αλάπηπμε ηεο θξνπαδηέξαο ζε έλα πξννξηζκφ απνθνκίδνληαη κε ηελ πξνψζεζε ησλ θπθιηθψλ δηαδξνκψλ. ηξαηεγηθόο ηόρνο 2: Αύμεζε ηνπ αξηζκνύ θιήζεσλ θαη επηζθέςεσλ επηβαηώλ ζηα ειιεληθά ιηκάληα-πξννξηζκνύο. Ζ αγνξά θξνπαδηέξαο ζηελ Δπξψπε αλαπηχζζεηαη ζεκαληηθά ηα ηειεπηαία ρξφληα. ηελ «πίηα» πνπ κεγαιψλεη είλαη επθαηξία λα απμήζνπκε ην κεξίδηφ καο. Ο Πεηξαηάο βξίζθεηαη ζηε δέθαηε ζέζε σο home port επηβαηψλ ζηελ Δπξψπε θαη έβδνκνο ζηε Μεζφγεην. Οη ειιεληθνί πξννξηζκνί θξνπαδηέξαο ζπλνιηθά βξίζθνληαη ζηελ ηξίηε ζέζε ησλ δέθα πην δεκνθηιψλ πξννξηζκψλ ηεο Δπξψπεο. Ζ δηαηήξεζε ηεο ζέζεο απηήο κε αληίζηνηρε αχμεζε ηνπ αξηζκνχ επηβαηψλ θξνπαδηέξαο πνπ επηζθέπηνληαη ηε ρψξα καο είλαη εθηθηή αλ ζθεθηεί θαλείο φηη ζηηο πξψηεο ηέζζεξηο ζέζεηο βξίζθνληαη κεζνγεηαθνί πξννξηζκνί. ηξαηεγηθόο ηόρνο 3: Γηάρπζε ηεο δξαζηεξηόηεηαο θαη ηνπ νθέινπο ηεο θξνπαδηέξαο ζε πεξηζζόηεξεο πεξηνρέο θαη ζεκεία ηεο Διιάδαο. Μπνξεί ιίγα ιηκάληα ηεο Διιάδαο λα αξθνχλ γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ home porting (Πεηξαηάο, 71

72 Ζξάθιεην, Θεζζαινλίθε, Ρφδνο) αιιά πνιιέο πεξηνρέο κπνξνχλ λα δηεθδηθήζνπλ ηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηεξφπινησλ σο ports-of-call. Σν θέξδνο είλαη ζεκαληηθφ ηφζν γηα ηνπο ειιεληθνχο πξννξηζκνχο πνπ ζα απμήζνπλ ηηο επηζθέςεηο θαη ηα έζνδα ηεο ηνπηθήο νηθνλνκίαο αιιά θαη γηα ηελ θξνπαδηέξα ζηελ Διιάδα ζην ζχλνιφ ηεο αθνχ ζα θαηαλέκεηαη ηζφξξνπα ε θίλεζε ησλ θξνπαδηεξφπινησλ θαη ζα απνθεχγεηαη ε ζπκθφξεζε Καζνξηζκόο αγνξώλ-ζηόρσλ ηα πιαίζηα ηνπ ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ ηίζεληαη νη αγνξέο-ζηφρνη ηνπ ζρεδίνπ κάξθεηηλγθ. Κξίλεηαη ζθφπηκν θαη ζε αληηζηνηρία κε ηνπο αλσηέξσ ζηξαηεγηθνχο ζηφρνπο λα ζηνρεχζνπκε ζε δχν επίπεδα: ζηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο θαη ηνπο θαηαλαισηέο ηεο θξνπαδηέξαο. Α) Αγνξά-ζηόρνο: εηαηξείεο θξνπαδηέξαο (cruise lines) Γηα ηελ επίηεπμε ηεο εδξαίσζεο ησλ ειιεληθψλ ιηκαληψλ θξνπαδηέξαο σο ιηκάληα-θφκβνη ζεσξείηαη αλαγθαία ε ζηφρεπζε ζε φιεο ηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξαοεηδηθφηεξα ζηνπο ηξεηο κεγάινπο νκίινπο πνπ θαιχπηνπλ ζρεδφλ ην 80% ηεο πξνζθνξάο. Γεδνκέλνπ φηη ε Μεζφγεηνο απνηειεί έλα ηδηαίηεξα δεκνθηιή πξννξηζκφ θξνπαδηέξαο γίλεηαη αληηιεπηφ φηη νη πεξηζζφηεξεο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηε γεσγξαθηθή απηή πεξηνρή. ηνρεχνληαο ζηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο επηδηψθεηαη ε αχμεζε ηνπ κεξηδίνπ αγνξάο ησλ ειιεληθψλ πξννξηζκψλ θξνπαδηέξαο ζε αξηζκφ θιήζεσλ θαη αξηζκφ επηβαηψλ. Ζ αχμεζε ηνπ κεξηδίνπ αγνξάο ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ αλάπηπμε ηνπ home porting θαη ηνπ αξηζκνχ επηβηβάζεσλ απφ ειιεληθά ιηκάληα ζα είλαη ην απνηέιεζκα ηεο αθνινπζνχκελεο ζηξαηεγηθήο. Λφγσ ηεο θχζεο πνιιψλ ειιεληθψλ ιηκαληψλ αιιά θαη ησλ δηαθνξεηηθψλ εηδψλ θξνπαδηέξαο πνπ αλαπηχζζνληαη γηα ηελ θάιπςε ησλ αλαγθψλ ησλ θαηαλαισηψλ, ε δηάρπζε ηα δξαζηεξηφηεηαο ηεο θξνπαδηέξαο ζε πεξηζζφηεξεο πεξηνρέο ηεο Διιάδαο επηηπγράλεηαη ζηνρεχνληαο πξσηίζησο ζηα κηθξά θξνπαδηεξφπινηα (cruise yachting) ή ζε ελαιιαθηηθά είδε θξνπαδηέξαο (γηα ηα νπνία ζπλήζσο ρξεζηκνπνηνχληαη κηθξφηεξα θξνπαδηεξφπινηα) θαη δεπηεξεπφλησο ζην ζχλνιν ησλ εηαηξεηψλ πνπ επηζπκνχλ λα εληάμνπλ ζηα δξνκνιφγηα ηνπο λένπο πξννξηζκνχο ζηα πιαίζηα ηεο αλαλέσζεο ησλ δξνκνινγίσλ ηνπο. Διιείςεηο ζε ιηκεληθέο ππνδνκέο πνιιψλ πξννξηζκψλ αιιά θαη ειιείςεηο ππνζηεξηθηηθψλ 72

73 ππεξεζηψλ απνηεινχλ αλαζηαιηηθφ παξάγνληα γηα ηα κεγάια θξνπαδηεξφπινηα πνπ πξνζεγγίδνπλ απνβάζξεο ζπγθεθξηκέλσλ πξνδηαγξαθψλ. Σα κηθξά αλεμεξεχλεηα κέρξη ζήκεξα απφ ηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο λεζηά πνπ γηα θάπνηα είδε θξνπαδηέξαο πρ θξνπαδηέξεο πνιπηέιεηαο είλαη ην δεηνχκελν απνηεινχλ ηελ ηδαληθή επηινγή. Βέβαηα, νη εηαηξείεο θξνπαδηέξαο ιακβάλνπλ ππφςε θαη ηε δήηεζε ησλ πξννξηζκψλ (marketability) νπφηε βιέπνπκε λα εληάζζνληαη ζε δξνκνιφγηα πξννξηζκνί πνπ δελ πιεξνχλ ηηο πξνυπνζέζεηο απφ πιεπξάο ππνδνκψλ (πξνζεγγίζεηο κε ιάληδεο θηι). B) Αγνξά-ζηόρνο: θαηαλαισηέο θξνπαδηέξαο (source markets) Γηα ηελ επηινγή ελφο ιηκαληνχ-θφκβνπ νη εηαηξείεο θξνπαδηέξαο ζέηνπλ σο επηπιένλ θξηηήξην ηελ ηθαλή εγρψξηα δήηεζε γηα θξνπαδηέξεο ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη ε minimum απφζηαζε αλάκεζα ζην home port θαη ηε ρψξα πξνέιεπζεο ησλ επηβαηψλ. Γελ είλαη ηπραίν φηη ηα ελλέα ζεκαληηθφηεξα home ports ηεο Δπξψπεο είλαη θαη απηά κε ηε ζεκαληηθφηεξε δήηεζε γηα θξνπαδηέξεο απφ ηελ εγρψξηα αγνξά. πλεπψο γηα ηελ επίηεπμε ηνπ πξψηνπ ζηξαηεγηθνχ ζηφρνπ θξίλεηαη αλαγθαία ε πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο ζηνπο Έιιελεο θαηαλαισηέο θαη ε δεκηνπξγία ηεο αληίζηνηρεο δήηεζεο πξνθεηκέλνπ λα πξνζθέξνπκε επηπξφζζεην θίλεηξν ζηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο λα επηιέμνπλ ειιεληθά ιηκάληα σο θφκβνπο. Σαπηφρξνλα πξέπεη λα ζηνρεχνπκε θαη ζε έλα επξχ θάζκα επηβαηψλ θξνπαδηέξαο γηα ηελ πξνζέιθπζε πεξηζζφηεξσλ θξνπαδηεξφπινησλ θαη ηελ αχμεζε ηνπ κεξηδίνπ αγνξάο. Όζνλ αθνξά ζηελ επίηεπμε ηεο δηάρπζεο ησλ δξαζηεξηνηήησλ, ζα πξέπεη λα δνζεί έκθαζε ζηνπο πειάηεο θξνπαδηέξαο πνπ ελδηαθέξνληαη γηα ηελ πνιπηέιεηα (luxury inclined) θαζψο θαη ζε εθείλνπο πνπ ελδηαθέξνληαη γηα ηε ζπιινγή κνλαδηθψλ θαη απζεληηθψλ εκπεηξηψλ κέζα απφ ηελ θξνπαδηέξα (authenticity inclined). Έηζη πνιιά ειιεληθά ιηκάληα πξννξηζκνί θξνπαδηέξαο κπνξνχλ λα θεξδίζνπλ απηέο ηηο αγνξέο-ζηφρνπο. Ζ κνλαδηθφηεηα ησλ εκπεηξηψλ θαη ε πνηθηιία ησλ ειιεληθψλ πξννξηζκψλ θαζψο θαη ε δπλαηφηεηα απνθπγήο ησλ πνιπζχρλαζησλ πξννξηζκψλ ηφζν απφ άπνςε θξνπαδηεξφπινησλ ζην ιηκάλη θαη καδηθψλ απνβηβάζεσλ φζν θαη απφ άπνςε πιήζνπο ηνπξηζηψλ απνηεινχλ θξηηήξηα γηα ηελ έληαμε θάπνησλ λεζηψλ θαη παξάθηησλ πεξηνρψλ ζηα δξνκνιφγηα ηέηνησλ εηδψλ θξνπαδηέξαο. Σειηθά φρη κφλν ηθαλνπνηνχληαη νη αλάγθεο ησλ θαηαλαισηψλ απηψλ ησλ εηδψλ θξνπαδηέξαο αιιά δίλεηαη ε δπλαηφηεηα ζε πνιιά ειιεληθά ιηκάληαπξννξηζκνχο, πνπ δε ζα κπνξνχζαλ λα ππνδερηνχλ θιαζηθά θξνπαδηεξφπινηα ρηιηάδσλ επηβαηψλ λα δηεθδηθήζνπλ έλα κέξνο ηεο αγνξάο θξνπαδηέξαο. Παξφια απηά πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ηνπιάρηζηνλ γηα ηνπο luxury inclined πειάηεο 73

74 θξνπαδηέξαο πέξαλ ηνπ θξηηεξίνπ ησλ κνλαδηθψλ εκπεηξηψλ ζα πξέπεη λα ιακβάλεηαη ππφςε ε πνηφηεηα ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ απφ ηα ιηκάληα-πξννξηζκνχο ε νπνία ζα πξέπεη λα βξίζθεηαη ζε αληηζηνηρία κε ηηο ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξνληαη ζηνπο επηβάηεο ελ πισ ηξαηεγηθή branding γηα ηελ Διιάδα σο πξννξηζκόο θξνπαδηέξαο Σν branding είλαη έλαο φξνο ν νπνίνο αθνξά ζηε ρξήζε ελφο νλφκαηνο, φξνπ, ζπκβφινπ ή ζρεδίνπ (design) ή ζε ζπλδπαζκφ φισλ απηψλ πξνθεηκέλνπ λα πξνζδηνξηζηεί έλα πξντφλ θαη λα δηαθνξνπνηεζεί απφ εθείλν ησλ αληαγσληζηψλ. Δληζρχεηαη ε εηθφλα ηνπ πξντφληνο θαζηζηψληαο ην πην αληαγσληζηηθφ. χκθσλα κε ηνλ Kotler, ην branding είλαη έλαο ζχλζεηνο φξνο πνπ πεξηιακβάλεη έμη παξακέηξνπο πνπ ζρεηίδνληαη κε ην πξντφλ: Υαξαθηεξηζηηθά (attributes) Πιενλεθηήκαηα (benefits) Αμίεο (values) Κνπιηνχξα (culture) Πξνζσπηθφηεηα (personality) Υξήζηεο (user) χκθσλα κε ηελ πξνζέγγηζε απηή, ν Davis, πξνηείλεη φηη κπνξεί θαλείο λα νπηηθνπνηήζεη ηε ζηξαηεγηθή branding σο κηα ππξακίδα, φπνπ ζην ρακειφηεξν επίπεδν βξίζθνληαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πξντφληνο, ζην επφκελν επίπεδν βξίζθνληαη ηα πιενλεθηήκαηα πνπ πξνζθέξεη θαη ζηελ θνξπθή ηεο ππξακίδαο ηνπνζεηνχληαη νη αμίεο ηνπ πξντφληνο (σηεξνπνχινπ Α., 2007). Λακβάλνληαο ππφςε ηηο αλσηέξσ παξακέηξνπο, ην branding γηα ηελ θξνπαδηέξα ζηελ Διιάδα απφ άπνςε πεξηερνκέλνπ ζα ζηεξηρηεί ζηα ραξαθηεξηζηηθά πνπ παξνπζηάδνπλ ηα ειιεληθά ιηκάληα-πξννξηζκνί θξνπαδηέξαο, ζηα πιενλεθηήκαηα πνπ πξνζθέξνληαη, ζηηο ζπλαηζζεκαηηθέο αμίεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε γλσξηκία ειιεληθψλ πξννξηζκψλ κέζα απφ ηελ θξνπαδηέξα θαη πξνζσπηθφηεηα πνπ επηθνηλσλεί ε Διιάδα σο πξννξηζκφο θξνπαδηέξαο. Δπίζεο, πξέπεη λα πξνζδηνξηζηεί θαη ην εηθαζηηθφ κέξνο, ην νπνίν ζα πεξηιακβάλεη ην ινγφηππν γηα ηελ πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο ζηελ Διιάδα. Σφζν ην πεξηερφκελν ηνπ branding φζν θαη ν ηξφπνο επηθνηλσλίαο ηνπ ζα πξέπεη λα δεκηνπξγνχλ κηα δηαθξηηή ηαπηφηεηα πνπ ζα δηαθνξνπνηεί ηελ Διιάδα σο πξννξηζκφ θξνπαδηέξαο. 74

75 Ο εληνπηζκφο ησλ ραξαθηεξηζηηθώλ πνπ δηαθνξνπνηνχλ ηελ θξνπαδηέξα ζηα ειιεληθά λεζηά θαη ηνπο παξάθηηνπο πξννξηζκνχο απφ εθείλε ζε άιιεο ρψξεο είλαη ην πξψην βήκα ζηελ εθπφλεζε ζηξαηεγηθήο branding. Θα πξέπεη ζην ζεκείν απηφ λα δηεπθξηληζηεί φηη κφλν ν Διιεληθφο Οξγαληζκφο Σνπξηζκνχ 31 κέζα απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ πξνσζεί ηελ θξνπαδηέξα ζηελ Διιάδα πξνζεγγίδνληαο ηε ζηα πιαίζηα ηνπ ζαιάζζηνπ ηνπξηζκνχ ρσξίο σζηφζν λα αθνινπζείηαη θάπνηα ζηξαηεγηθή branding. Θα κπνξνχζακε απιά λα πνχκε φηη έρεη θαζηεξσζεί ε ζάιαζζα σο ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ brand «Διιάδα». Όκσο ην brand ηεο Διιάδαο σο πξννξηζκφο θξνπαδηέξαο είλαη αξθεηά αζζελέο αθνχ νη ειιεληθνί θνξείο πξνζέιθπζεο θξνπαδηέξαο (ιηκεληθέο αξρέο) πξνβάιινπλ κφλν ηε δπλαηφηεηα ππνδνρήο θξνπαδηεξφπινησλ θαη ηηο ππεξεζίεο ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ. Αληίζεηα, πνιινί DMOs άιισλ ιηκαληψλ-πξννξηζκψλ δίλνπλ έκθαζε ζηελ πξνβνιή θαη ηνπ ίδηνπ ηνπ πξννξηζκνχ κέζα απφ ζέιγεηξα θαη δξαζηεξηφηεηεο ζηε ζηεξηά. Ζ Διιάδα πξνθεηκέλνπ λα ρηίζεη έλα ηζρπξφ brand image πξέπεη λα πξνβάιιεη εθηφο απφ ηα αλσηέξσ ραξαθηεξηζηηθά, θάπνηα ζηνηρεία πνπ ηελ θάλνπλ λα μερσξίδεη πξνζδίδνληάο ηεο κηα κνλαδηθή ηαπηφηεηα. Απηά είλαη ε δηαθνξεηηθφηεηα θαη ε πνηθηινκνξθία ησλ ειιεληθψλ πξννξηζκψλ θξνπαδηέξαο πνπ δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα ζπλδπαζκνχ πνιιψλ επηινγψλ ζε έλα ζπλνλζχιεπκα εκπεηξηψλ, ρξσκάησλ, ηζηνξίαο θαη θπζηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ. Ζ παξάκεηξνο απηή έρεη κεγάιε ζεκαζία γηα ηε δεκηνπξγία ηζρπξνχ brand image, ελψ ζπλδέεηαη επίζεο κε ηα πιενλεθηήκαηα πνπ ζπλππνινγίδνληαη ηφζν απφ ηνπο θαηαλαισηέο φζν θαη απφ ηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο επηιέγνληαο ηελ Διιάδα σο πξννξηζκφ. Ζ Διιάδα έρεη ρίιηα πξφζσπα θαη κηα πιεζψξα επηινγψλ αθφκα θαη γηα απηνχο πνπ επηιέγνπλ ηηο νξγαλσκέλεο δηαθνπέο θξνπαδηέξαο. πλνπηηθά παξαηίζεληαη θάπνηα ζηνηρεία: o χγρξνλε Διιάδα ζηηο κεγάιεο πφιεηο home porting (Πεηξαηάο, Θεζζαινλίθε, Ζξάθιεην, Βφινο) o Γαζηξνλνκία θαη παξαγσγή θξαζηνχ, o Καιφ θιίκα θαη κεζνγεηαθή ζάιαζζα, o Πνιηηηζκφο θαη ηζηνξία (ελεηηθά θάζηξα, αξραίνη λανί, κπζηθφ ζηνηρείν, κίγκα πνιηηηζκψλ), o Διιεληθή θνπιηνχξα (ηνπηθέο παξαδφζεηο, ήζε θη έζηκα)

76 o Μνλαδηθά θπζηθά ραξαθηεξηζηηθά (εθαίζηεηα, ζπειηέο, λεζησηηθά ζπκπιέγκαηα) Δπηπιένλ, νη ζπλαηζζεκαηηθέο αμίεο πνπ δεκηνπξγεί ε Διιάδα σο πξννξηζκφο θξνπαδηέξαο πξνθχπηνπλ απφ ηα παξαπάλσ πιενλεθηήκαηα θαη αθνξνχλ ζηελ απφιαπζε ηεο εκπεηξίαο θαη ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηελ πξαγκαηνπνίεζε ησλ πξνζδνθηψλ, ηελ εθπιήξσζε ηνπ νλείξνπ λα βξεζεί θαλείο ζηελ Αλαηνιηθή Μεζφγεην, ζην θέληξν ηνπ αξραίνπ θφζκνπ. Σέινο ε Διιάδα σο πξννξηζκφο θξνπαδηέξαο πξνζθέξεη κεγάιε ηθαλνπνίεζε θαη ην γεγνλφο απηφ θαζνξίδεη θαη ηελ πξνζσπηθόηεηα ηνπ πξννξηζκνχ. πκπεξαζκαηηθά, ε Διιάδα εκπλέεη ηφζν ηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο φζν θαη ηνπο θαηαλαισηέο ηεο θξνπαδηέξαο κέζα απφ ηελ πνηθηινκνξθία θαη ηελ ηδηαηηεξφηεηα ηεο. ην ινγόηππν θαη ην ζιόγθαλ πνπ ζα ππνζηεξίδεη επηθνηλσληαθά ηελ φιε εηθφλα ηεο Διιάδαο σο πξννξηζκνχ θξνπαδηέξαο θαη ζα απνηειεί ηελ εηθαζηηθή απεηθφληζε ηεο ζηξαηεγηθήο branding ζα πξέπεη λα ηνλίδεηαη ε ηθαλνπνίεζε πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ πνηθηινκνξθία θαη ηελ πιεζψξα επηινγψλ. Ζ πνηθηιία ησλ πξννξηζκψλ κπνξεί λα ζπλνδεχεηαη απφ θσηνγξαθίεο πνπ ζα εμεηδηθεχνπλ ηελ θξνπαδηέξα αλά γεσγξαθηθή πεξηνρή ή πξννξηζκφ. 6.2 Σαθηηθόο ρεδηαζκόο γηα ην κάξθεηηλγθ ηεο Διιάδαο ζηελ αγνξά θξνπαδηέξαο Γηα ηελ εθπιήξσζε ηνπ ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ θαη ησλ ζηφρσλ πνπ έρνπλ ηεζεί ζα πξέπεη λα πηνζεηεζνχλ κηα ζεηξά απφ ελέξγεηεο πνπ αθνξνχλ ζην πξντφλ, ζηελ πξνψζεζε, ζηελ ηηκή θαη ηε δηαλνκή ηνπ πξντφληνο ηεο θξνπαδηέξαο. Product Development Οη απαηηνχκελεο ελέξγεηεο γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ «πξντφληνο» ηεο ειιεληθήο θξνπαδηέξαο κπνξνχλ λα νκαδνπνηεζνχλ ζηηο εμήο θαηεγνξίεο: Δλέξγεηεο αλαβάζκηζεο ησλ ππνδνκώλ θαη ησλ ππεξεζηώλ Καηά ηελ επηινγή ηνπ αθνινπζνχκελνπ δξνκνινγίνπ απφ ηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο πξνθξίλνληαη ιηκάληα πνπ εμαζθαιίδνπλ ηελ επθνιφηεξε πξφζβαζε γηα πινία θαη επηβάηεο θαη πιεξνχλ ζπγθεθξηκέλεο πξνδηαγξαθέο. Όκσο ην Τπνπξγείν Σνπξηζηηθήο Αλάπηπμεο δελ έρεη σο αξκνδηφηεηα έξγα ππνδνκψλ πνπ άπηνληαη ηνπ Τπνπξγείνπ 76

77 Δκπνξηθήο Ναπηηιίαο θαη ησλ ιηκεληθψλ αξρψλ. Ωζηφζν ππάξρνπλ θάπνηεο ελέξγεηεο πνπ πξνηείλνληαη γηα ηε βειηίσζε ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ: 1. Cruise port directory: ε ζπγθέληξσζε φισλ ησλ ειιεληθψλ ιηκαληψλ θξνπαδηέξαο κε ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπο (ππνδνκέο, ηεξκαηηθνί ζηαζκνί) ζε κηα ειεθηξνληθή βάζε δεδνκέλσλ πνπ ζα δηαηίζεηαη online γηα ηελ θαιχηεξε πιεξνθφξεζε ησλ επαγγεικαηηψλ. Ζ παξνπζίαζε απηψλ κπνξεί λα γίλεη κε θαηεγνξηνπνίεζε ζε ιηκάληα-θφκβνπο θαη ιηκάληα θιήζεο. 2. Information kiosks: ε δεκηνπξγία ηνπξηζηηθψλ πεξηπηέξσλ ζε θάζε ιηκάλη θξνπαδηέξαο γηα ηελ παξνρή πιεξνθνξηψλ κε ζηφρν θπξίσο ηελ εμππεξέηεζε επηβαηψλ πνπ δελ έρνπλ πξνεπηιέμεη θάπνην πξφγξακκα εθδξνκψλ. Ζ ζηειέρσζε ησλ πεξηπηέξσλ κπνξεί λα γίλεη κε πξνζσπηθφ ησλ θεληξηθψλ θαη ησλ πεξηθεξεηαθψλ ππεξεζηψλ ησλ ηνπξηζηηθψλ θνξέσλ ή κε μελαγνχο. Αλάπηπμε δξαζηεξηνηήησλ ζηε ζηεξηά θαη «κελνύ δηαδξνκώλ» 1. Activities ashore o Γξαζηεξηφηεηεο θαηά γεσγξαθηθφ δηακέξηζκα: θαηαγξαθή θαη ζπγθέληξσζε φισλ ησλ βαζηθψλ ζειγήηξσλ ζε επίπεδν γεσγξαθηθψλ πεξηνρψλ κε ηε κνξθή αμηνζέαησλ θαη εκεξνινγηαθψλ events. Με απηφ πξνβάιιεηαη ηη πξνζθέξεη ην θάζε ιηκάλη-πξννξηζκφο θξνπαδηέξαο (βάζεη ηνπ cruise port directory) ζε θάζε γεσγξαθηθή δψλε. o Πξνηεηλφκελεο ζαιάζζηεο δηαδξνκέο γχξσ απφ θάπνην ζέκα φπσο γηα παξάδεηγκα ε πνξεία ηεο Αξγνχο, ηα κνλαζηήξηα ηεο Διιάδαο, ην θξαζί ηνπ Γηνλχζνπ. Πξνυπνζέηεη ηε ζπγθέληξσζε φισλ ησλ ιηκαληψλ-πξννξηζκψλ πνπ θεκίδνληαη γηα θάηη ζπγθεθξηκέλν θαη ηελ νκαδνπνίεζή ηνπο (πρ. αγγεηνπιαζηηθή, ζαιάζζηεο δξαζηεξηφηεηεο, ιηκάληα κε ελεηηθά θάζηξα). o Πξνηεηλφκελεο δηαδξνκέο: - «κηα γεχζε απφ Διιάδα»: επηινγή θάπνησλ ιηκαληψλ πξννξηζκψλ απφ δχν-ηξεηο γεσγξαθηθέο πεξηνρέο κε ζηφρν λα απνηειέζνπλ ιηκάληα θιήζεο ζηα πιαίζηα θξνπαδηέξαο πνπ δελ εζηηάδεη ζηελ Διιάδα. Δπηιέγνληαη νη πην δεκνθηιείο πξννξηζκνί - «ζπιιέθηεο εκπεηξηψλ»: επηινγή θάπνησλ ηδηαίηεξσλ πξννξηζκψλ γηα ιίγνπο πρ Κνπθνλήζηα, Αληίπαξνο, Λέξνο, Νίζπξνο 2. Pre/post cruise activities menu o Αλάπηπμε πξνηεηλφκελσλ δξαζηεξηνηήησλ (αμηνζέαηα θαη events) αλά ιηκάληθφκβν θξνπαδηέξαο ζχκθσλα κε ην cruise port directory κε δηάξθεηα κηαο έσο 77

78 ηξηψλ εκεξψλ. Δλδεηθηηθά λα αλαθέξνληαη νη ψξεο πνπ απαηηνχληαη γηα θάζε δξαζηεξηφηεηα. Πρ. Αζήλα>Μνπζείν Αθξφπνιεο>2h30 Promotion πκκεηνρή ζε εθζέζεηο, ζπλέδξηα, events, workshops/seminars 1. Παξνπζία κε stand ζηελ εηήζηα έθζεζε Cruise Shipping Miami 2. Γηνξγάλσζε workshops ζηα πιαίζηα εηήζηνπ ζπλεδξίνπ γηα ηελ θξνπαδηέξα «Cruise in Greece» πνπ ζα απνηεινχλ ηφπν ζπλεχξεζεο εηαηξεηψλ θξνπαδηέξαο, ιηκεληθψλ αξρψλ, ηνπξηζηηθψλ θαη λαπηηιηαθψλ πξαθηφξσλ. Πξνώζεζε πσιήζεσλ ζηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο 1. Sales calls θαη sales missions: απεπζείαο ζρέζεηο κε ππεπζχλνπο ζρεδηαζκνχ δξνκνινγίσλ ησλ εηαηξεηψλ θξνπαδηέξαο. Παξνπζηάζεηο ησλ ειιεληθψλ πξννξηζκψλ, ζπγθξηηηθψλ πιενλεθηεκάησλ θαη ηπρφλ πξνζθνξψλ. Σν πξνζσπηθφ γηα απηή ηελ ελέξγεηα πξέπεη λα δηαζέηεη πςειέο δεμηφηεηεο ζηηο ηερληθέο πσιήζεσλ. 2. Cruise mega familiarisation trips: θάζε Απξίιην θαη επηέκβξην ζα δηνξγαλψλνληαη ηαμίδηα εμνηθείσζεο γηα εηαηξείεο θξνπαδηέξαο κε ζηφρν ηελ αλάδεημε λέσλ πξννξηζκψλ θαη ηελ παξνπζίαζε λέσλ ππνδνκψλ. Ζ θξνπαδηέξα ζα δηαξθεί ηξεηο εκέξεο θαη ζα πεξηιακβάλεη κηα πιεζψξα πξννξηζκψλ πνπ ζα παξνπζηάδνληαη ελ πισ απφ ηνπο ππεπζχλνπο πσιήζεσλ θαη ζα επηζεσξνχληαη επί ηφπνπ απφ ηνπο ππεχζπλνπο (port operations, shore excursions) ησλ εηαηξεηψλ. Απαξαίηεηε ε ζπκπεξίιεςε δξαζηεξηνηήησλ ζηνπο πξννξηζκνχο. Πξνβνιή ζην δηαδίθηπν 1. Γεκηνπξγία ηζηνζειίδαο εμεηδηθεπκέλεο ζηελ θξνπαδηέξα (http//: ε ηζηνζειίδα ζα πξνβάιιεη ην cruise port directory θαζψο θαη ηηο δξαζηεξηφηεηεο ζηε ζηεξηά φπσο παξνπζηάζηεθαλ αλσηέξσ κέζα απφ ςεθηαθφ ράξηε, εηθνληθέο πεξηεγήζεηο θαη θσηνγξαθηθφ πιηθφ. Θα παξέρεη θαηαιφγνπο θαη ζπλδέζεηο κε επαγγεικαηίεο πνπ πξνζθέξνπλ απηέο ηηο δξαζηεξηφηεηεο θαη κε ηηο ζρεηηθέο κε ηελ θξνπαδηέξα ππεξεζίεο πρ αεξνδξφκηα, ιηκεληθέο αξρέο, ηζηνζειίδεο πφιεσλ θηι. ηελ ηζηνζειίδα ζα δηαηίζεηαη ην απαξαίηεην πξνσζεηηθφ (cruise guides) θαη επηθνηλσληαθφ πιηθφ (press kits) ζε κνξθή αξρείσλ θαη ζα αλαξηάηαη ην εηήζην πξφγξακκα θξνπαδηέξαο. Θα ππάξρεη newsletter γηα ηε ζπλερή ελεκέξσζε ζρεηηθά κε events, επηδφζεηο ησλ ειιεληθψλ ιηκαληψλ θξνπαδηέξαο, λέα ιηκάληα θξνπαδηέξαο θαη δξαζηεξηφηεηεο. Οη ηζηνζειίδεο ησλ ιηκεληθψλ αξρψλ ζα πξέπεη 78

79 λα παξαπέκπνπλ ζηε ζπγθεθξηκέλε ηζηνζειίδα θαη απηή είλαη πνπ ζα πξέπεη λα πξνβάιιεηαη ζην directory ηεο Med Cruise. Έληππα θαη νδεγνί θξνπαδηέξαο: δηαηίζεληαη ζε έληππε κνξθή θαη ειεθηξνληθά κέζα απφ ηελ ηζηνζειίδα. 1. Οδεγνί θξνπαδηέξαο γηα επαγγεικαηίεο: ζε απηά αλαπηχζζεηαη θαηάιιειε επηρεηξεκαηνινγία, πξνβάιινληαη νη δξαζηεξηφηεηεο ζηε ζηεξηά θαη νη πξνηεηλφκελεο δηαδξνκέο ελψ επίζεο πξνβάιινληαη ηπρφλ πξνζθνξέο θηι. 2. Οδεγνί θξνπαδηέξαο γηα επηβάηεο: πξνβάιινπλ πξννξηζκνχο θαη δξαζηεξηφηεηεο, ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο, νδεγίεο θαη ηειέθσλα. Καηαρσξήζεηο ζε κεληαίν πεξηνδηθό Seatrade cruise review: ηελ θεηκελνγξάθεζε θαη επηινγή θσηνγξαθηψλ ζα πξέπεη λα αλαιάβεη ζπγθεθξηκέλνο ππάιιεινο. Φηικ γηα brand Cruise Greece: νη πξνηεηλφκελεο δηαδξνκέο ζε βίληεν επηά ιεπηψλ. Γηνξγάλσζε events ζε ηεξκαηηθνύο ζηαζκνύο θαη απνβάζξεο 1. Δπηδίσμε δηνξγάλσζεο εγθαηλίσλ λέσλ θξνπαδηεξφπινησλ ζε ειιεληθά ιηκάληα 2. Γηνξγάλσζε εθζέζεσλ θαη θαιιηηερληθψλ δξψκελσλ ζε εηδηθνχο ρψξνπο θνληά ζηνπο ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο πνπ ζα ζρεηίδνληαη κε ηελ ειιεληθή ηέρλε θαη παξάδνζε (έθζεζε δσγξαθηθήο, ειιεληθή ινγνηερλία, πξνβνιή ηαηληψλ). Δπηθνηλσληαθέο ελέξγεηεο 1. Γεκηνπξγία press kit: απηά ζα πεξηιακβάλνπλ δειηία ηχπνπ, θσηνγξαθηθφ πιηθφ, cds θαη ηνπο νδεγνχο θξνπαδηέξαο θαη ζα απνζηέιινληαη ζε εηαηξείεο θαη ηνπξηζηηθά πξαθηνξεία. Θα παξέρνληαη θαη ζηελ ηζηνζειίδα. 2. Τπεχζπλνο ηχπνπ: ππεχζπλνο γηα ηελ θεηκελνγξάθεζε θαη ηελ επηθνηλσλία κε δεκνζηνγξάθνπο (press relations). Σα δειηία ηχπνπ ζα απνζηέιινληαη ζην γξαθείν ηχπνπ ηνπ θνξέα (Τ.Σ.Αλ. θαη Δ.Ο.Σ.) θαη απφ εθεί ζα δεκνζηεχνληαη. Price ηα πιαίζηα ηεο έξεπλαο πξνζεγγίζηεθε ην δήηεκα ηεο ηηκνινγηαθήο πνιηηηθήο πνπ αθνινπζνχλ νη θνξείο πξνζέιθπζεο θξνπαδηέξαο ππφ ηε κνξθή πηζαλψλ θηλήηξσλ πνπ παξέρνληαη ζε εηαηξείεο θξνπαδηέξαο γηα ηελ έληαμε ησλ πξννξηζκψλ ζηα δξνκνιφγηά ηνπο. Οη ηνπξηζηηθνί θνξείο (Τ.Σ.Αλ. θαη Δ.Ο.Σ.) δελ είλαη δπλαηφλ λα ειέγρνπλ ηελ αθνινπζνχκελε ηηκνινγηαθή πνιηηηθή, σζηφζν κπνξνχλ λα ζπλεξγάδνληαη κε ηηο ιηκεληθέο αξρέο θαη λα πξνβάιινπλ ηελ πηνζέηεζε νηθνλνκηθψλ 79

80 θηλήηξσλ κε ηε κνξθή εθπηψζεσλ ή παξνρψλ αλάινγα κε ηνλ φγθν ησλ θιήζεσλ (volume deals). Place Σν βαζηθφ θαλάιη δηαλνκήο ησλ πξντφλησλ θξνπαδηέξαο είλαη νη ηνπξηζηηθνί πξάθηνξεο. Έηζη, νη αθνινπζνχκελεο ελέξγεηεο κάξθεηηλγθ ζα πξέπεη λα πξνζαλαηνιίδνληαη θαη ζε απηνχο ηνπο παίθηεο ηεο αγνξάο θξνπαδηέξαο αθνχ ζα πξέπεη λα καο απαζρνιεί ην πψο πσιείηαη ε Διιάδα κέζα απφ ηα γξαθεία θαη ηηο ηζηνζειίδεο ηνπο. Ζ πξνψζεζε πσιήζεσλ ζε ηνπξηζηηθνχο πξάθηνξεο θαη tour operators κέζα απφ ηαμίδηα εμνηθείσζεο, ε απνζηνιή εληχπσλ θαη ειεθηξνληθψλ πξνσζεηηθψλ πιηθψλ θαζψο επίζεο θαη ε απεπζείαο επηθνηλσλία καδί ηνπο επί ηε επθαηξία εθζέζεσλ θαη ζπλεδξίσλ ζε φ,ηη αθνξά ηηο πξνγξακκαηηζκέλεο δξαζηεξηφηεηεο θαη ηα κελνχ δηαδξνκψλ απνηεινχλ πξνζθηιή κέζα πνπ ζα πξέπεη λα πηνζεηεζνχλ. Δπηπιένλ πξέπεη λα ηνληζηεί φηη ππάξρνπλ tour operators πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη άκεζα ζην θνκκάηη ηεο θξνπαδηέξαο. Υαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα ε TUI Cruises πνπ απνηειεί ζπλεξγαζία ηεο TUI κε ηελ Royal Caribbean Cruises Ltd θαη δξαζηεξηνπνηείηαη ζηε γεξκαληθή αγνξά θξνπαδηέξαο 32. Όπσο εθκηζζψλνπλ θαη δνπιεχνπλ νη ίδηνη αεξνπιάλα-charters έηζη αληίζηνηρα γίλεηαη θαη κε ηα θξνπαδηεξφπινηα. Κξίλεηαη αλαγθαίν νη ελέξγεηεο κάξθεηηλγθ πνπ αλαιχζεθαλ παξαπάλσ λα ζηνρεχνπλ θαη ζηνπο tour operators πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζην πεδίν ηεο θξνπαδηέξαο. 6.3 Οξγαλσηηθή πξόηαζε γηα ηελ πινπνίεζε ηνπ ζρεδίνπ κάξθεηηλγθ. Απφ ηελ έξεπλα απνδεηθλχεηαη φηη νη θνξείο πνπ είραλ ζπζηαζεί γηα ηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο πξφβαιαλ θαιχηεξα ηηο δξαζηεξηφηεηεο ζηε ζηεξηά θαη ηα ζέιγεηξα ησλ πξννξηζκψλ, ε επηρεηξεκαηνινγία πνπ αλέπηπζζαλ ήηαλ πην ζηνρεπκέλε θαη αζθνχζαλ απνηειεζκαηηθφ κάξθεηηλγθ. Λακβάλνληαο ππφςε ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο γίλνληαη νη παξαθάησ πξνηάζεηο. 1. Αλάπηπμε ηνπ ηκήκαηνο Δηδηθψλ Μνξθψλ Σνπξηζκνχ ηεο Γηεχζπλζεο Σνπξηζηηθψλ Δπελδχζεσλ ηνπ Τπνπξγείνπ Σνπξηζηηθήο Αλάπηπμεο κε ηελ ελεξγνπνίεζε ησλ αξκνδηνηήησλ πνπ πξνβιέπεη ην Π.Γ.149/2005. Γηα θάζε εηδηθή κνξθή λα αλαπηπρζεί μερσξηζηφ ππνηκήκα. Πξνηείλεηαη ε δεκηνπξγία

81 ππνηκήκαηνο ζαιάζζηνπ ηνπξηζκνύ κε ηνκέα θξνπαδηέξαο θαη ππεχζπλν γηα ηελ αλάπηπμε ηεο ελ ιφγσ κνξθήο ηνπξηζκνχ. Ο ξφινο ηνπ ηκήκαηνο θαη ηνπ ππεπζχλνπ είλαη ζπληνληζηηθφο θαη επνπηηθφο ησλ ελεξγεηψλ ηνπ Cruise Club. 2. Ζ δεκηνπξγία Cruise Club/Network Πξφθεηηαη γηα ζεκαηηθφ νξγαληζκφ ηνπξηζκνχ πνπ εμεηδηθεχεηαη ζηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο. πληνλίδεηαη θαη επνπηεχεηαη απφ ην αξκφδην ηκήκα ηνπ Τπνπξγείνπ Σνπξηζηηθήο Αλάπηπμεο. ην Club κπνξνχλ λα ζπκκεηέρνπλ φινη νη άκεζα θαη έκκεζα εκπιεθφκελνη κε ηελ θξνπαδηέξα θνξείο: o Ληκεληθέο αξρέο θαη θνξείο δηαρείξηζεο ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ o Γήκνη θαη λνκαξρίεο (Ο.Σ.Α.) o Τ.Σ.Αλ. / Δ.Ο.Σ. o Αεξνιηκέλεο o Σνπξηζηηθνί θαη λαπηηιηαθνί πξάθηνξεο o Δπαγγεικαηηθέο ελψζεηο θαη ζσκαηεία (ζχλδεζκνη πξαθηφξσλ θηι) o Δπηρεηξήζεηο εζηίαζεο o Ξελνδνρεία Οη αξκνδηφηεηεο ηνπ Cruise Club αθνξνχλ απνθιεηζηηθά ζηηο ελέξγεηεο κάξθεηηλγθ θαη πξνβνιήο ηεο Διιάδαο ζηε δηεζλή αγνξά θξνπαδηέξαο. Σν Club ζα δηαρεηξίδεηαη ηελ ηζηνζειίδα αθνχ κέζα απφ απηή ζα πξνβάιινληαη νη ειιεληθνί πξννξηζκνί θξνπαδηέξαο. Ζ λνκηθή ηνπ κνξθή κπνξεί λα είλαη απηή ηεο αζηηθήο εηαηξείαο κε θεξδνζθνπηθνχ ραξαθηήξα ηδησηηθνχ δηθαίνπ (επέιηθηεο δηαδηθαζίεο ιεηηνπξγίαο) θαη ζα ρξεκαηνδνηείηαη απφ ην θξάηνο θαη ηηο εηζθνξέο ησλ κειψλ ηνπ Club. Σέινο, ζα ζηειερσζεί απφ επαγγεικαηίεο κάξθεηηλγθ απνθιεηζηηθήο απαζρφιεζεο. πγθεθξηκέλα, ρξεηάδνληαη: θεηκελνγξάθνο, ππεχζπλνο δεκνζίσλ ζρέζεσλ θαη ζρέζεσλ κε ηνλ Σχπν, ππεχζπλνη πσιήζεσλ ( sales calls θαη fam trips). 81

82 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 82

83 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ Βηβιία Βελεηζαλνπνχινπ Γ. Μάξσ (2006): Η θξαηηθή ζπκβνιή ζηνλ ηνπξηζκό- Ελαιιαθηηθέο κνξθέο ηνπξηζκνύ, Αζήλα: Interbooks Δπζπκηάηνπ-Πνπιάθνπ Αλησλία (1997): Σνπξηζηηθό Δίθαην, Αζήλα: Δθδφζεηο άθθνπια Αλη. Ν. (2 ε έθδνζε) Μπισλφπνπινο Γεκήηξεο & Μνίξα Πνιπμέλε (2005): Θαιάζζηνο Σνπξηζκόο, Αζήλα: Interbooks Κνχηνπιαο Γεκήηξεο (2007): Εθπαηδεπηηθό πιηθό γηα ην κάζεκα ηνπ Σνπξηζηηθνύ Μάξθεηηλγθ, Αζήλα: Δζληθή ρνιή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο Υξήζηνπ Δπάγγεινο. (1999): Έξεπλα ηνπξηζηηθήο αγνξάο, Αζήλα: Interbooks Άξζξα από επηζηεκνληθά πεξηνδηθά Diakomihalis N. Mihail (2007): Greek Maritime Tourism: evolution, structures and prospects, Research in Transportation Economics, vol. 21, pp Dwyer L., Forsyth P. (1998): Economic Significance of cruise tourism, Annals of Tourism Research, vol. 25 (2), pp Greenwood Ana Bartolome, Barron Paul (2006): Issues determining the development of cruise itineraries: a focus on the luxury market, Tourism in Marine Environments, vol.3 (2), pp Kester G.C. John (2002): Cruise Tourism, Tourism Economics, vol. 9 (13), pp Macpherson Cluny (2008): Golden goose or Trojan horse? Cruise ship tourism in Pacific development, Asia Pacific Viewpoint, vol 49 (2), pp Marti Bruce E. (1990): Geography and the cruise ship port selection process, Maritime Policy & Management, vol.17 (3), pp Marti Bruce E. (1992): Passenger perception of cruise itineraries, Marine Policy, pp McCarthy John (2003): The Cruise Industry and Port City Regeneration: The Case of Valetta, European Planning Studies, vol. 11 (3), pp

84 Wild Peter, Dearing John (2000): Development of and prospects for cruising in Europe, Maritime Policy & Management, vol.27 (4), pp Μειέηεο-Έξεπλεο-Παξνπζηάζεηο Crye Michael-Cruise Lines International Association (2007): Cruise Port and Tourism, The IAPH (International Association of Ports and Harbours) World Ports Conference, Houston European Cruise Council, Euroyards, MedCruise, Cruise Europe (2007) : Contribution of cruise tourism to the economies of Europe, G. P. Wild (International) Limited and Business Research & Economic Advisors Moloney Richard (2004): The economic contribution of the Port of Cork s Cruise Ship Business to Ireland, Global Cruise 2004, Ports & Destinations Rojas Josep A., (2001): Case Study: The Cruise Market in Barcelona, Turisme de Barcelona, WTO Business Council Public-Private Sector Cooperation, Enhancing Tourism Competitiveness, Athens ΓΔΣΑΠ-Γσδεθαλεζηαθή Δηαηξεία Αλάπηπμεο θαη Πξνφδνπ (2006): Έξεπλα ζην λεζί ηεο Ρόδνπ / Κξνπαδηεξνπινϊα-Ληκάλη Ρόδνπ ΔΤΔ : Καηάπινη ηνπξηζηηθώλ πινίωλ ζηνπο ειιεληθνύο ιηκέλεο-arrivals of cruise ships in Greek ports γηα ηα έηε Βαιζακάθε Ηζκήλε, Καλάθε Γεσξγία (2008): πιινγηθή Δξγαζία Σνπξηζηηθνχ Μάξθεηηλγθ κε ζέκα «πγθξηηηθή αλάιπζε δηαθεκηζηηθήο εθζηξαηείαο Ειιάδαο θαη άιιωλ ρωξώλ», Δζληθή ρνιή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, Αζήλα Καινγεξά Υξηζηίλα, Μπακπάθνπ Αζελά, Πξνχληδνπ Διίλα (2008): πιινγηθή Εξγαζία Σνπξηζηηθνύ Μάξθεηηλγθ κε ζέκα «πγθξηηηθή αλάιπζε ζεκαηηθώλ νξγαληζκώλ κάξθεηηλγθ πξννξηζκώλ», Δζληθή ρνιή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, Αζήλα σηεξνπνχινπ Αγγειηθή (2007): «Δθπφλεζε επηθνηλσληαθήο πνιηηηθήο γηα ηελ πξνβνιή ηνπ ζπλεδξηαθνχ ηνπξηζκνχ ηεο Διιάδαο», Δζληθή ρνιή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, Αζήλα πλέληεπμε Σχπνπ Πξνέδξνπ HATTA (2006): Forum κε ζέκα «Ειιάδα: Δηεζλήο Κόκβνο Κξνπαδηέξαο ηεο Αλαηνιηθήο Μεζνγείνπ», Αζήλα 84

85 πλέληεπμε Σχπνπ Πξνέδξνπ HATTA (2008): πλέδξην Cruise in Greece, Αζήλα Ζιεθηξνληθή βηβιηνγξαθία 33 Alanya Cruise Port URL: Alaska Cruises URL: American Association of Port Authorities URL: Antwerp Port Authority URL: Associated British Ports Southampton URL: Atlantic Alliance URL: Bridgetown Cruise Terminals URL: Costa Verde Cruise URL: Cruise Baltic URL: Cruise Copenhagen URL: Cruise Europe URL: Cruise Kalundborg URL: Cruise Lines International Association URL: Cruise Miami 33 Οη ειεθηξνληθέο πεγέο εμεηάζηεθαλ 20 επηεκβξίνπ-31 Οθησβξίνπ

86 URL: Cruise North West URL: Cruise Port Amsterdam URL: Cruise Port Oostende URL: Cruise Port Rotterdam URL: Cruise Stockholm URL: Cruise Top Denmark URL: Cruise Toulon, St Tropez and the Golden Islands URL: Cyprus Port Authorities URL: Destination South West URL: Discover Hong Kong URL: Dubai Cruise Terminal URL: Dublin Port Company URL: Felison Terminal (Ijmuiden Port) URL: Free Port Authority of Riga URL: French Riviera Cruise Club URL: Le Havre Port de Croisieres URL: 86

87 Hamburg Cruise Center URL: Hamburg Cruise Days URL: Hong Kong Ocean Terminal URL: London Port Authority URL: Med Cruise URL: Merchant Marine and Ports Office URL: Miami Convention and Visitors Bureau URL: Mumbai Port URL: New York Cruise URL: Oslo Cruise Network URL: Pacific Cruise Terminals URL: Passenger Terminal Amsterdam URL: Port Authority of Barcelona URL: Port Authority of St. Petersburg URL: Port of Akureyri URL: Port de Bayonne URL: Port of Bergen 87

88 URL: Port of Canaveral URL: Port de Cherbourg URL: Port of Cork URL: Port of Dover URL: Port of Everglades URL: Port of Galveston URL: Port of Hamburg URL: Port of Helsinki URL: Port of Houston URL: Port of Klaipeda URL: Porto de Lisboa URL: Porto di Livorno 2000 URL: Port of Long Beach URL: Port of Malaga URL: Port of Mariehamn URL: Port of Melbourne URL: 88

89 Port of Miami URL: Port of Odessa URL: Port of La Rochelle URL: Porti di Roma e del Lazio URL: portodicivitavecchia.it Port of Seattle URL: Port of Tampa URL: Port of Tyne URL: Port of Valencia URL: Port of Vigo URL: Sete Cruise Club URL: Shangai Port International Cruise Terminal URL: Singapore Cruise Terminal URL: St Malo Port URL: Stazioni Maritime S.p.A, Genova URL: Sydney Ports URL: Valparaiso Terminal de Pasajeros URL: Venice Terminal Passenger URL: 89

90 VISET Malta URL: Διιεληθφο Οξγαληζκφο Σνπξηζκνχ URL: Οξγαληζκφο Ληκέλνο Πεηξαηψο URL: 90

91 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑΣΑ ΚΔΦΑΛΑΙΩΝ 91

92 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ 2 νπ ΚΔΦΑΛΑΙΟΤ 92

93 Ζ ΓΗΑΡΘΡΧΖ ΣΧΝ ΟΜΗΛΧΝ ΔΣΑΗΡΔΗΧΝ ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ ΤΜΦΧΝΑ ΜΔ ΣΟ EUROPEAN CRUISE COUNCIL (2005) Ζ ΒΗΟΜΖΥΑΝΗΑ ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ ΔΣΑΗΡΔΗΔ ΚΡΟΤΑΕΗΔΡΑ Carnival Corporation & plc Royal Caribbean Cruises Limited Star Group Other Cruise Lines Carnival Cruise Royal Caribbean NCL (Norwegian MSC Lines International Cruise Lines) Princess Cruises Celebrity Cruises Star Cruises Louis Group Holland America Island Cruises NCL America Thomson Line Costa Crociere Celebrity Orient Cruise Disney Xpeditions Lines P&O Cruises Pullmantour Fred Olsen Aida Cruises Radisson Cunard Line Phoenix P&O Australia Oceania Ocean Village Crystal Cruises Costa Kreuzfahrten Swan Hellenic Other cruise lines Windstar Cruises Seabourn Cruise Line 93

94 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ 3 νπ ΚΔΦΑΛΑΙΟΤ 94

95 ΔΤΔ 2007 Ληκάληα ύλνιν έηνπο Απνβηβαζζέληεο Δπηβηβαζζέληεο Γηεξρόκελνη disembarked embarked transit ύλνιν επηβαηώλ Πεηξαηάο Άγηνο Νηθόιανο Αίγηλα Αξγνζηόιη Βαζύ άκνπ Βόινο Γύζεην Ηξάθιεην Θάζνο Θεζζαινλίθε Θήξα Ίζζκηα Ιηέα Καβάια Κάιπκλνο Καηάθνιν Κέξθπξα Κόξηλζνο Κσο Λαύξην Μνλεκβάζηα Μύθνλνο Μύξηλα (Λήκλνο) Μπηηιήλε Νάμνο Ναύπιην Νίζπξνο Παιαηά Δπίδαπξνο Πάξγα Πάξνο Πάηκνο Πάηξα Πόξνο Ππζαγόξεην Πύινο Ρόδνο ίθλνο θηάζνο πέηζεο ύκε ύξνο Σήλνο Ύδξα Υίνο Λνηπνί

96 ΔΤΔ 2006 Ληκάληα ύλνιν έηνπο Απνβηβαζζέληεο Δπηβηβαζζέληεο Γηεξρόκελνη disembarked embarked transit ύλνιν επηβαηώλ Πεηξαηάο Άγηνο Νηθόιανο Αίγηλα Αξγνζηόιη Βαζύ άκνπ Βόινο Γύζεην Ηξάθιεην Θάζνο Θεζζαινλίθε Θήξα Ίζζκηα Ιηέα Καβάια Κάιπκλνο Καηάθνιν Κέξθπξα Κόξηλζνο Κσο Λαύξην Μνλεκβάζηα Μύθνλνο Μύξηλα (Λήκλνο) Μπηηιήλε Νάμνο Ναύπιην Νίζπξνο Παιαηά Δπίδαπξνο Πάξγα Πάξνο Πάηκνο Πάηξα Πόξνο Ππζαγόξεην Πύινο Ρόδνο ίθλνο θηάζνο πέηζεο ύκε ύξνο Σήλνο Ύδξα Υίνο Λνηπνί

97 ΔΤΔ 2005 Ληκάληα ύλνιν έηνπο Απνβηβαζζέληεο Δπηβηβαζζέληεο Γηεξρόκελνη disembarked embarked transit ύλνιν επηβαηώλ Πεηξαηάο Άγηνο Νηθόιανο Αίγηλα Αξγνζηόιη Βαζύ άκνπ Βόινο Γύζεην Ηξάθιεην Θάζνο Θεζζαινλίθε Θήξα Ίζζκηα Ιηέα Καβάια Κάιπκλνο Καηάθνιν Κέξθπξα Κόξηλζνο Κσο Λαύξην Μνλεκβάζηα Μύθνλνο Μύξηλα (Λήκλνο) Μπηηιήλε Νάμνο Ναύπιην Νίζπξνο Παιαηά Δπίδαπξνο Πάξγα Πάξνο Πάηκνο Πάηξα Πόξνο Ππζαγόξεην Πύινο Ρόδνο ίθλνο θηάζνο πέηζεο ύκε ύξνο Σήλνο Ύδξα Υίνο Λνηπνί

98 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ 4 νπ ΚΔΦΑΛΑΙΟΤ 98

99 ΤΓΚΔΝΣΡΧΣΗΚΟ ΠΗΝΑΚΑ ΦΟΡΔΧΝ ΠΟΤ ΔΞΔΣΑΣΖΚΑΝ Δ ΔΤΡΧΠΑΨΚΟ ΔΠΗΠΔΓΟ Όλνκα θνξέα Οξγαληζκνί Πξνζέιθπζεο Κξνπαδηέξαο/Ληκεληθέο Αξρέοηεξκαηηθνί Έλσζε θνξέσλ ζηαζκνί French Riviera Cruise Cruise Club-πξνψζεζε θξνπαδηέξαο Med Cruise Club 34 Γαιιία ζηα ιηκάληα ηεο Κπαλήο Αθηήο Venezia Terminal Passegeri Σεξκαηηθφο ζηαζκφο ιηκαληνχ Med Cruise S.p.A 35 Βελεηίαο -πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ Ηηαιία ιηκαληνχ Cruise Copenhagen (Cruise Γίθηπν δεκφζησλ θαη ηδησηηθψλ Cruise Europe Copenhagen Network) 36 θνξέσλ γηα ηελ πξνψζεζε ηεο /Cruise Baltic Γαλία θξνπαδηέξαο ζηελ Κνπεγράγε Port de Barcelona 37 Ληκεληθή Αξρή ηεο Βαξθειψλεο - Med Cruise πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Ηζπαλία Port of Hamburg 38 Ληκεληθή αξρή Ακβνχξγνπ - Cruise Europe/ πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Atlantic Alliance Γεξκαλία Αξρή Ληκέλσλ Κύπξνπ 39 Έλσζε ιηκεληθψλ αξρψλ Λεκεζνχ θαη Med Cruise Λάξλαθαο- πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ Κύπξνο δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Porti di Roma e del Lazio 40 Έλσζε ιηκεληθψλ αξρψλ ηεο Med Cruise

100 επξχηεξεο πεξηνρήο ηεο Ρψκεοπξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Ηηαιία Stockholm Cruise Network 41 Γίθηπν δεκφζησλ θαη ηδησηηθψλ Cruise Europe/ νπεδία θνξέσλ γηα ηελ πξνψζεζε ηεο Cruise Baltic θξνπαδηέξαο ζηε ηνθρφικε Port Authority of St Ληκεληθή αξρή Αγίαο Πεηξνχπνιεο- Cruise Europe/ Petersburg 42 πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο Cruise Baltic ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Ρσζία Antwerp Port Authority 43 Ληκεληθή αξρή ηεο Ακβέξζαο- Cruise Europe/ πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Atlantic Alliance. Βέιγην Amsterdam Cruise Port 44 Οιιαλδία Φνξέαο πξνψζεζεο θξνπαδηέξαο ζην ιηκάλη ηνπ Άκζηεξληακ Cruise Europe/ Atlantic Alliance Oslo Cruise Network 45 Γίθηπν δεκφζησλ θαη ηδησηηθψλ Cruise Europe/ θνξέσλ γηα ηελ πξνψζεζε ηεο Cruise Baltic Ννξβεγία θξνπαδηέξαο ζην Όζιν Port of Helsinki 46 Ληκεληθή αξρή Διζίλθη- πξνψζεζε Cruise Europe/ ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ Cruise Baltic Φηλιαλδία δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Port of Dover 47 Ληκεληθή αξρή Νηφβεξ - πξνψζεζε Cruise Europe/ ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ Atlantic Αγγιία δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Alliance Associated British Ports Ληκεληθή αξρή ανπζάκπηνλ - Cruise Europe

101 Southampton 48 Αγγιία Porto de Lisboa (APL S.A.) 49 Πνξηνγαιία Merchant Marine and Ports Office 50 Σπλεζία Freeport of Riga Authority 51 Λεηνλία Cruise Port Rotterdam 52 Οιιαλδία Cruise Top Denmark 53 Γαλία Cruise Kalundborg 54 Γαλία Le Havre Port de Croisieres 55 Γαιιία Sete Cruise Club 56 Γαιιία πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Ληκεληθή αξρή Ληζαβφλαο- πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ ε ιηκεληθή αξρή ηεο Σχληδαο - πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ ε ιηκεληθή αξρή ηεο Ρίγαο- πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Φνξέαο πξνψζεζεο ηεο θξνπαδηέξαο ζην Ρφηεξληακ Έλσζε 2 ιηκαληψλ γηα ηελ πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο ζηε Βφξεηα Γαλία Φνξέαο πξνψζεζεο ηεο θξνπαδηέξαο ζην Kalundborg Φνξέαο πξνψζεζεο ηεο θξνπαδηέξαο ζηε Le Havre Cruise Club-θνξέαο πξνψζεζεο ηεο θξνπαδηέξαο ζην ιηκάλη ηνπ Sete Atlantic Alliance/Med Cruise Med Cruise Cruise Europe/ Cruise Baltic Cruise Europe/Atlantic Alliance Cruise Europe Cruise Europe Cruise Europe Med Cruise

102 Cruise Toulon, St Tropez and the Golden Islands 57 Γαιιία Costa Verde Cruise 58 Ηζπαλία Port of Bergen (Fyord) 59 Ννξβεγία Port de Cherbourg 60 Γαιιία Port of La Rochelle 61 Γαιιία St Malo Port 62 Γαιιία Stazioni Maritime S.p.A Genova 63 Ηηαιία Porto di Livorno Φνξέαο πξνψζεζε θξνπαδηέξαο ζε 10 ιηκάληα ηεο πεξηνρήο Var ηεο Γαιιίαο (Cruise Toulon, St Tropez and the Golden Islands θα) Cruise Club-ζπλεξγαηηθφο θνξέαο πξνψζεζεο θξνπαδηέξαο ζε 4 ιηκάληα ηεο Ηζπαλίαο (Gijon, Santander, Bilbao, A Coruna) Φνξέαο πξνψζεζεο θξνπαδηέξαο ζην Bergen ηεο Ννξβεγίαο Ληκεληθή αξρή ηνπ Cherbourgπξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Ληκεληθή αξρή ηεο La Rochelleπξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Ληκεληθή αξρή ηνπ St Maloπξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Σεξκαηηθφο ζηαζκφο ηνπ ιηκαληνχ ηεο Γέλνβαο- πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Ληκεληθή αξρή ηεο La Rochelleπξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο Med Cruise Cruise Europe Cruise Europe Cruise Europe/ Atlantic Alliance Cruise Europe/ Atlantic Alliance Cruise Europe/ Atlantic Alliance Med Cruise Med Cruise

103 Ηηαιία Port of Vigo 65 Ηζπαλία Port of Valencia 66 Ηζπαλία Port of Malaga 67 Ηζπαλία Cruise Port Oostende 68 Βέιγην Felison Terminal (Ijmuiden port) 69 Οιιαλδία Port of Mariehamn (the Aland Islands) 70 Φηλιαλδία Destination South West 71 Αγγιία Port of Tyne 72 ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Ληκεληθή αξρή ηνπ Vigo- ε θξνπαδηέξα πξνζεγγίδεηαη σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Ληκεληθή αξρή ηεο Valencia (3 ιηκάληα)- πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Ληκεληθή αξρή ηεο Malaga- πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Φνξέαο πξνψζεζεο θξνπαδηέξαο ζην ιηκάλη ηεο Oostende ηνπ Βειγίνπ Σεξκαηηθφο ζηαζκφο σο θνξέαο πξνψζεζεο ηεο θξνπαδηέξαο ζην IJmuiden Οξγαληζκφο ηνπξηζκνχ θαη cruise Network γηα ηελ πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο ζην Mariehamn Έλσζε θνξέσλ ιηκέλσλ θαη γεληθά ηεο πεξηνρήο ηεο Ννηηνδπηηθήο Αγγιίαο γηα ηελ πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο ζηελ πεξηνρή Ληκεληθή αξρή ηνπ Tyne- πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ Cruise Europe/ Atlantic Alliance Med Cruise Med Cruise Cruise Europe Cruise Europe/ Atlantic Alliance Cruise Europe/ Cruise Baltic Cruise Europe Cruise Europe

104 Αγγιία London Port Authority 73 Αγγιία Port of Odessa 74 Οπθξαλία Οξγαληζκόο Ληκέλνο Πεηξαηώο 75 Διιάδα Cruise North West 76 Β. Ηξιαλδία VISET Malta 77 Μάιηα Port of Klaipeda 78 Ληζνπαλία Port of Akureyri 79 Ηζιαλδία δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Ληκεληθή αξρή ηνπ Λνλδίλνππξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Ληκεληθή αξρή ηεο Οδεζζνχπξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Ληκεληθή αξρή ηνπ Πεηξαηάπξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Έλσζε θνξέσλ 3 ιηκαληψλ θαη δήκσλ (Derry, Londonderry and Doire) ηεο Βφξεηαο Ηξιαλδίαο γηα ηελ πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο ζηελ πεξηνρή Cruise Network γηα ηελ πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο ζηε Μάιηα Ληκεληθή αξρή ηεο Klaipedaπξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Ληκεληθή αξρή ηνπ Akuyeriπξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Cruise Europe Med Cruise Med Cruise Cruise Europe Med Cruise Cruise Europe/ Cruise Baltic Cruise Europe

105 Dublin Port Company 80 Ηξιαλδία Port of Cork 81 Ηξιαλδία Alanya Cruise Port 82 Σνπξθία Le Port de Bayonne 83 Γαιιία Ληκεληθή αξρή ηνπ Γνπβιίλνππξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Ληκεληθή αξρή ηνπ Cork- πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Σεξκαηηθφο ζηαζκφο γηα ηελ πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο ζηελ Alanya ηεο Σνπξθίαο Ληκεληθή αξρή ηεο Bayonneπξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο σο κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ιηκαληνχ Cruise Europe Cruise Europe Med Cruise Cruise Europe

106 ΣΟ CHECKLIST ΠΟΤ ΥΡΖΗΜΟΠΟΗΖΘΖΚΔ ΣΖΝ ΔΡΔΤΝΑ ΑΝΑΛΤΖ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΟΤ ηνηρεία Φνξέα Υώξα/Πόιε: Όλνκα Φνξέα:... Έλσζε πνπ αλήθεη: Cruise Europe Atlantic Allianace Med Cruise Cruise Baltic ηνηρεία επηθνηλσλίαο:. URL:.. Σξόπνο Οξγάλσζεο Φνξέα Δίλαη ζπλεξγαηηθόο θνξέαο: ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα ηνπ ηδησηηθνύ ηνκέα δεκνζίνπ θαη ηδησηηθνύ ηνκέα Ύπαξμε ηκήκαηνο κάξθεηηλγθ ή ππεπζύλνπ Ναη Όρη Γεληθά ε ηζηνζειίδα: Δίλαη απνθιεηζηηθά γηα ηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο Ναη Όρη Δίλαη πνιπγισζζηθή Ναη Όρη Απεπζύλεηαη εμαξρήο (αξρηθή ζειίδα) ζε: Δπαγγεικαηίεο Δπηβάηεο Σύπν Όινπο γεληθά Γίλνληαη ζηαηηζηηθά ζηνηρεία: Γεληθά γηα ην ιηκάλη Ναη Όρη Δηδηθά γηα θξνπαδηέξεο Ο αξηζκόο ησλ επηβαηώλ αξηζκόο εηαηξεηώλ θξνπαδηέξαο Μέζνο Όξνο calls πνπ έγηλαλ Άιινη δείθηεο δξαζηεξηόηεηαο Καζόινπ ζηνηρεία Γεληθά ραξαθηεξηζηηθά ιηκέλα θαη ηεξκαηηθώλ ζηαζκώλ: 106

107 Τπνδνκέο Γπλακηθόηεηα Μήθνο Απνβάζξαο Αξηζκόο ηεξκαηηθώλ ζηαζκώλ Max Μέγεζνο πινίνπ Καλνληζκνί (αζθαιείαο, πεξηβαιινληηθνί, θνθ) Ναη Όρη Σηκνινγηαθή πνιηηηθή Ναη Όρη Λεηηνπξγία Ληκαληνύ (σξάξην θηι) Ναη Όρη Υάξηεο- δηαγξάκκαηα Δηδηθά νη ηεξκαηηθνί ζηαζκνί πξνβάιινληαη κέζα από Σν ηη παξέρνπλ Φσηνγξαθίεο Κάπνηεο επηπιένλ ππεξεζίεο (εηδηθνί ρώξνη/ εθζεζηαθά θαη ζπλεδξηαθά θέληξα) Πξνβνιή ππεξεζηώλ θαη δξαζηεξηνηήησλ ζε ηεξκαηηθνύο ζηαζκνύο/πξννξηζκό Γίλεη πιεξνθνξίεο γηα παξερόκελεο ππεξεζίεο: Ναη Όρη Δμεηδηθεπκέλα αλά νκάδα ζηόρν: Δπηβάηεο Πιήξσκα Δηαηξείεο Κξνπαδηέξαο Γίλεη πιεξνθνξίεο γηα δξαζηεξηόηεηεο ζηε ζηεξηά: Ναη Όρη Υξεζηκνπνηείηαη: ζπγθεθξηκέλε επηρεηξεκαηνινγία νδεγόο πσιήζεσλ Δηδηθέο Τπεξεζίεο online : αλαδήηεζε θξνπαδηέξαο (αλαρσξήζεηο-αθίμεηο) θξαηήζεηο από εηαηξείεο θξνπαδηέξαο Δλέξγεηεο πξνβνιήο θη επηθνηλσλίαο Υξήζηκα links : Ναη Όρη Αλ λαη, κε: εζληθό-ηνπηθό θνξέα ηνπξηζκνύ άιινπο θνξείο ζπλεξγαζίαο άιινπο πξννξηζκνύο αεξνδξόκηα ζηδεξόδξνκν ηνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο (πξαθηνξεία, rent a car) Υξήζε πνιπκέζσλ: video gallery audio gallery θαζόινπ ρξήζε 107

108 Τπάξρεη newsletter: Ναη Όρη Γίλνληαη δειηία ηύπνπ: Ναη Γίλνληαη δηάθνξα αξρεία: Ναη Όρη Όρη Πξνβνιή ζπκκεηνρήο ζε εθζέζεηο θαη ζπλέδξηα: Ναη Όρη Πξνβνιή events trade shows ζην ιηκάλη/ηεξκαηηθό ζηαζκό: Ναη Όρη Δπηθνηλσλία Τπάξρεη ινγόηππν; Ναη Τπάξρεη ζιόγθαλ; Ναη Όρη Όρη 108

109 ΑΝΑΛΤΣΗΚΑ ΟΗ ΦΟΡΔΗ ΠΟΤ ΔΞΔΣΑΣΖΚΑΝ Δ ΔΤΡΧΠΑΨΚΟ ΔΠΗΠΔΓΟ Ληκάληα πόιεσλ (ιηκεληθέο αξρέο θαη ηεξκαηηθνί ζηαζκνί) πνπ ε θξνπαδηέξα απνηειεί κέξνο ηεο δξαζηεξηόηεηάο ηνπο αιιά δελ πξνβάιιεηαη ζεκαληηθά κέζα από ηηο ηζηνζειίδεο ηνπο Υακειφ επίπεδν πιεξνθφξεζεο θαη κεδακηλή ρξήζε κέζσλ πξνψζεζεο είραλ νη ηζηνζειίδεο ησλ θάησζη ιηκαληψλ: o ε ηζηνζειίδα ηεο Λιμενικής Αρτής Κύπροσ είλαη κφλν ζηα ειιεληθά, δηάθνξα κέξε ηεο είλαη ππφ θαηαζθεπή θαη δελ έρεη δηαζέζηκα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία. ηνηρεία γηα ηα ιηκάληα ηεο Κχπξνπ βξίζθεη θαλείο κφλν κέζα απφ ηελ έλσζε πνπ απηή ζπκκεηέρεη, ηε Med Cruise. Γελ εμεηδηθεχεηαη πνπζελά ζηελ θξνπαδηέξα. o ε λιμενική αρτή ηης Βαρκελώνης παξνπζηάδεη ζηελ ηζηνζειίδα ηεο κέξνο εμεηδηθεπκέλν γηα θξνπαδηέξεο αιιά είλαη αλεπαξθέο σο πξνο ην πεξηερφκελν ηνπ. πγθεθξηκέλα, δελ πξνβάιιεη θαζφινπ ηελ πφιε θαη δε δηαζέηεη θαλέλα link κε εζληθνχο ή ηνπηθνχο θνξείο νχηε κε επαγγεικαηίεο ηεο θξνπαδηέξαο. Δπίζεο, δελ έρεη press releases θαη δίλεη ιίγεο πιεξνθνξίεο γηα ππεξεζίεο, ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο, ηηκνινγηαθή πνιηηηθή θαη ππνδνκέο parking ζην ιηκάλη. o Ζ ηζηνζειίδα ηνπ λιμανιού ηης Αγίας Πεηρούπολης είλαη πνιχ πεξηεθηηθή, κε εμεηδηθεπκέλε ζε θξνπαδηέξεο θαη δελ πξνβάιιεη ηελ πφιε θαη ην ιηκάλη σο cruise port. Πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο βξίζθνληαη ζηελ ηζηνζειίδα ηεο Cruise Baltic φπνπ αλήθεη θη φπνπ σο link έρεη ηεζεί ην Visit-Petersburg.com θαη ε Committee of Culture in St Petersburg. o Σν λιμάνι ηοσ Vigo, ελδερνκέλσο εμαηηίαο ηεο ζπκκεηνρήο ηνπ ζε 2 ελψζεηο θνξέσλ κε απνθιεηζηηθφ ζθνπφ ηελ πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο, πξνσζεί κέζα απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ ηελ εκπνξηθή ηνπ θπξίσο δξαζηεξηφηεηα. o Σν λιμάνι ηης Αμβέρζας είλαη ζαθψο πξνζαλαηνιηζκέλν ζηνλ εκπνξηθφ ηνπ ραξαθηήξα αθνχ θπξίσο πξνσζείηαη σο ιηκάλη κεηαθνξψλ πξντφλησλ θη φρη σο ηνπξηζηηθφ. Παξφια απηά έρεη ζχλδεζε κε ηελ ηζηνζειίδα ηεο πφιεο ηεο Ακβέξζαο θαη ζεκείν εμεηδηθεπκέλν γηα θξνπαδηέξεο φπνπ πξνβάιινληαη πξνγξάκκαηα, θαλνληζκνί, ζηαηηζηηθά γηα cruise calls. o Ο Οργανιζμός Λιμένος Πειραιώς δίλεη πιεξνθνξίεο γηα ηηο παξνρέο θαη ππεξεζίεο ηνπ ζε θξνπαδηεξφπινηα θη επηβάηεο θαη ππάξρνπλ δηαζέζηκα 109

110 ζηαηηζηηθά ζηνηρεία. Γελ ππάξρεη φκσο cruise finder ελψ δε δίλεη θαζφινπ ζηνηρεία γηα ηνλ πξννξηζκφ είηε κε ηε κνξθή θεηκέλνπ είηε κε ηε κνξθή links. o Σα λιμάνια ηης Σύνιδας και ηης Ρίγας είραλ ηζηνζειίδεο πνιχ πεξηεθηηθέο, ρσξίο ζηαηηζηηθά ζηνηρεία θαη πξνσζεηηθφ πιηθφ. Σν ιηκάλη ηεο Σχληδαο δελ εμεηδηθεχεη πνπζελά ζε θξνπαδηέξεο. Ζ ηζηνζειίδα ηνπ ιηκαληνχ ηεο Ρίγαο έρεη κελ ζεκείν εμεηδηθεπκέλν ζε θξνπαδηέξεο αιιά παξνπζηάδεη κφλν ζηνηρεία επηθνηλσλίαο θαη πξφγξακκα αθίμεσλ θη αλαρσξήζεσλ. o Οη ηζηνζειίδεο ησλ λιμένων ηης Ρώμης παξνπζηάδνπλ ρακειφ ελδηαθέξνλ αθνχ δελ έρνπλ ζπγθεθξηκέλε ζηφρεπζε, θάπνηα κέξε εηδηθά ηεο πξψηεο είλαη ζηα ηηαιηθά κφλν, δελ έρνπλ πνιιέο ζπλδέζεηο κε άιινπο θνξείο θαη φιεο νη ηνπξηζηηθέο πιεξνθνξίεο δίλνληαη γεληθά θαη πεξηγξαθηθά ππφ ηε κνξθή θεηκέλνπ. o Σα ιηκάληα ηεο Ηξιαλδίαο, Γοσβλίνοσ και Cork, πέξα απφ ην cruise finder ηνπ δεχηεξνπ θαη ηελ αλάπηπμε επηρεηξεκαηνινγίαο γχξσ απφ ηελ επηινγή ηνπ ιηκαληνχ σο port of call θξνπαδηέξαο δελ εκθαλίδνπλ ζεκαληηθά ζηνηρεία πξνβνιήο. Κακία αλαθνξά ζηνλ πξννξηζκφ θαη εηδηθά ην ιηκάλη ηνπ Γνπβιίλνπ δε δίλεη ζηνηρεία νχηε θαλ γηα ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο (αλήθεη ζην 16% ησλ θνξέσλ πνπ εμεηάζηεθαλ). o Αληίζηνηρα θηλνχληαη θαη νη ηζηνζειίδεο ηων λιμανιών ηης La Rochelle, Bayonne, St Malo, Λοδίνοσ, Klaipeda και Οδηζζού. Σν ιηκάλη ην St Malo δίλεη ηνπιάρηζηνλ αξθεηά ζηνηρεία κέζα απφ PDF αξρεία ελψ αμηνζεκείσην είλαη φηη ην ιηκάλη ηεο Οδεζζνχ παξά ηε ρακειή πιεξνθφξεζε έρεη test online γηα ην επηβαηηθφ θνηλφ θαη πξνβάιιεη ην πξψην ζπλέδξην γηα ηελ θξνπαδηέξα ζηε Μαχξε Θάιαζζα. ηα πιαίζηα ινηπφλ ηεο αλίρλεπζεο ηνπ ελδηαθέξνληνο γηα θξνπαδηέξα ζηε Μαχξε Θάιαζζα ζπγθξίλεη κέζα απφ εξσηήζεηο ζην ηεζη ην αλ είλαη πξνηηκφηεξεο νη θπθιηθέο θξνπαδηέξεο ζε ιηκάληα κφλν ηεο Μαχξεο Θάιαζζαο, ην ζπλδπαζκφ Μαχξεο Θάιαζζαο θαη Μεζνγείνπ ή κφλν ηελ πξνζέγγηζε ιηκαληψλ ηεο Μεζνγείνπ! o Ζ ηζηνζειίδα ηνπ λιμανιού ηοσ Δλζίνκι παξνπζηάδεη επίζεο ρακειφ ελδηαθέξνλ αθνχ δελ έρεη ζπγθεθξηκέλε ζηφρεπζε πξνζέιθπζεο θξνπαδηέξσλ. Γελ πξνβάιιεη ηελ πφιε θαη ηηο παξνρέο ηνπ ιηκαληνχ. Μέζα απφ webcam είλαη δπλαηφ λα δεη θαλείο ην ιηκάλη ελψ δίλεηαη ην πξφγξακκα δξνκνινγίσλ ησλ θξνπαδηεξφπινησλ κε ηα νλφκαηα ησλ εηαηξεηψλ θαζψο θαη θάπνηα ζηνηρεία γηα θσδηθνχο ηεξκαηηθψλ ζηαζκψλ. Πξέπεη λα ζεκεησζεί εδψ φηη έρεη ζπζηαζεί θνξέαο γηα 110

111 πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο ην Helsinki Cruise Network σο έλα άηππν δίθηπν κε ζηφρν ηελ αχμεζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηνπ Διζίλθη σο πξννξηζκνχ θξνπαδηέξαο θαη κε κέιε δηάθνξνπο επαγγεικαηίεο. Πάξα ηαχηα δε βξέζεθε ε ηζηνζειίδα ηνπ θνξέα απηνχ. Ληκάληα πόιεσλ (ιηκεληθέο αξρέο θαη ηεξκαηηθνί ζηαζκνί) πνπ ε θξνπαδηέξα απνηειεί κέξνο ηεο δξαζηεξηόηεηαο ηνπο αιιά πξνβάιιεηαη ζεκαληηθά κέζα από ηηο ηζηνζειίδεο ηνπο Κάπνηνη θνξείο πξνσζνχλ αμηφινγα ηελ θξνπαδηέξα ζηα ιηκάληα ηνπο παξνπζηάδνληαο ζε δηαθξηηφ ζεκείν ηεο ηζηνζειίδαο ηνπο ηελ θξνπαδηέξα σο ζπγθεθξηκέλν πξντφλ. Πην ζπγθεθξηκέλα: o ην λιμάνι ηοσ Αμβούργοσ κέζα απφ link πξνσζεί ην venue Hamburg Cruise Centre πνπ ππάξρεη ζηνλ ηεξκαηηθφ ζηαζκφ θαη φπνπ κπνξνχλ λα δηνξγαλσζνχλ events θαη ζπλέδξηα. ην ζεκείν απηφ ζα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ζηελ έξεπλα αμηνινγήζεθε ε ηζηνζειίδα ηνπ ιηκαληνχ ( θη φρη απηή ηνπ θέληξνπ ( φκσο ε χπαξμε ζχλδεζεο κε απηφ εμαζθαιίδεη ηελ θαιχηεξε παξνπζίαζε ηνπ ηη πξνζθέξεη ην ιηκάλη. Ζ ηζηνζειίδα επηθεληξψλεηαη θαηά απηφ ηνλ ηξφπν ζηελ παξνπζίαζε ησλ ππνδνκψλ θαη ησλ ππεξεζηψλ ηνπ ηεξκαηηθνχ ζηαζκνχ κε φια ηα δηαζέζηκα πνιπκέζα. Βξίζθνπκε πνιχ πιηθφ γηα δεκνζηνγξάθνπο κέζσ link 84 θαη πιεξνθφξεζε ζρεηηθά κε ηηο δξαζηεξηφηεηεο ζην ιηκάλη. Δλδηαθέξνλ παξνπζηάδεη ε χπαξμε γξαθείσλ πξνψζεζεο ηνπ ιηκαληνχ ζην εμσηεξηθφ θαζψο θαη ε αλάιπζε ησλ πξνηεξεκάησλ ηνπ ιηκαληνχ, δειαδή κηα μεθάζαξε πξνζπάζεηα πξνψζεζεο ηεο επηινγήο ηνπ Ακβνχξγνπ σο πφιε-θιεηδί γηα δηαδξνκέο (εθδξνκέο ζε άιιεο πφιεηο πρ Βεξνιίλν). Πξνβάιιεηαη επίζεο σο ην ηζηνξηθφ ιηκάλη απφ φπνπ μεθίλεζαλ γηα πξψηε θνξά νη θξνπαδηέξεο

112 o ην λιμάνι ηης Λιζαβόνας κπνξεί λα κελ είλαη απνθιεηζηηθά γηα θξνπαδηέξεο φκσο είλαη έθδεινο ν πξνζαλαηνιηζκφο ηεο ηζηνζειίδαο ζηελ πξνψζεζή ηνπο. Έρεη ρξήζηκα links κε φινπο ηνπο θνξείο ηνπξηζκνχ θαη ηηο ελψζεηο πνπ ζπλεξγάδεηαη, είλαη θαιά νξγαλσκέλν, παξνπζηάδεη ζπλνπηηθά ηνπο ιφγνπο γηα ηελ επηινγή ηνπ ιηκαληνχ σο cruise port, δίλεη φιεο ηηο απαξαίηεηεο πιεξνθνξίεο γηα επαγγεικαηίεο θαη ηαμηδηψηεο, δεκνζηνγξάθνπο. Πξνθαιεί εληχπσζε: ε πξνβνιή ησλ venues γηα δηάθνξεο δξαζηεξηφηεηεο ζην ιηκάλη κε εηθφλεο θαη πιεξνθνξίεο γηα αλνηρηνχο θαη θιεηζηνχο ρψξνπο φπνπ είλαη δπλαηφλ λα δηεμαρζνχλ εθζέζεηο, δξαζηεξηφηεηεο αλαςπρήο, πξνσζεηηθά events θαη ζπλαπιίεο, ε πξνηξνπή ζε εηαηξείεο θαη ηαμηδηψηεο λα ζπκπιεξψζνπλ ζπγθεθξηκέλε θφξκα γηα ηελ απνζηνιή πξνηάζεσλ θαη παξαπφλσλ. 112

113 o Σν λιμάνι ηης Βενεηίας πξνσζεί ζπζηεκαηηθά ηε δηνξγάλσζε ζπλεδξίσλ θη εθζέζεσλ ζηνλ ηεξκαηηθφ ζηαζκφ, ηε δπλαηφηεηα θξάηεζεο ζέζεσο πάξθηλγθ on line θαζψο θαη ην ζχζηεκα δηαρείξηζεο απνζθεπψλ. Σκήκα ηεο ηζηνζειίδαο εμεηδηθεχεηαη ζηηο θξνπαδηέξεο θαη απεπζχλεηαη μερσξηζηά ζε επηβαηηθφ θνηλφ θαη πξάθηνξεο. o Σν λιμάνι ηοσ Cherbourg πξνσζείηαη σο ηζηνξηθφ ιηκάλη ησλ πξψησλ θξνπαδηέξσλ ζηνλ Αηιαληηθφ θαη σο ζεκαληηθφ ιηκάλη-θφκβνο. Πξνβάιιεη δξαζηεξηφηεηεο, ππεξεζίεο, βξαβεία ηνπ ιηκαληνχ ζε δηαγσληζκνχο θαη ζπλδέεηαη κε ην Cherbourg Cruise Club πνπ εμεηδηθεχεηαη ζηε δηνξγάλσζε εθζέζεσλ θη εθδειψζεσλ ζηνλ ηεξκαηηθφ ζηαζκφ. o Σν λιμάνι ηης Γένοβας (ηερμαηικός ζηαθμός) ζηνρεχεη ζηελ πξνψζεζε θξνπαδηέξσλ θαη ferries. Ζ εηαηξεία δηαρεηξίδεηαη ηνπο 5 ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο ηνπ ιηκαληνχ θαη είλαη απηή πνπ εκθαλίδεηαη ζην directory ηεο MedCruise.ε μερσξηζηφ πεδίν γηα ηνλ ηνπξηζκφ έρεη ρξήζηκεο ζπλδέζεηο (πρ κε convention bureau), δηαδξαζηηθνχο ράξηεο γηα ηελ πφιε κε νκαδνπνηεκέλα ζέιγεηξα. Τπάξρεη ηζηνζειίδα ηνπ ιηκέλα φκσο εθεί δελ εμεηδηθεχεη ζηηο θξνπαδηέξεο, παξά κφλν θάπνηα events ζην ιηκάλη, ζηαηηζηηθά θαη δειηία ηχπνπ. o Σν λιμάνι ηο Λιβόρνο ζηνρεχεη επηηπρψο ηφζν ζηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο φζν θαη ferries. Αιιά πξνζαλαηνιίδεηαη πεξηζζφηεξν ζηελ θξνπαδηέξα. Πξνβάιιεη ζεκαληηθά ην ιηκάλη κέζα απφ press releases (πρ ην κεγαιχηεξν θξνπαδηεξφπινην έθαλε ην παξζεληθφ ηνπ ηαμίδη μεθηλψληαο απφ εδψ..) Υξήζε πξνσζεηηθνχ πιηθνχ κέζα απφ google maps, PDF αξρεία πνπ δίλνπλ ζηνηρεία γηα ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο, βίληεν, θσηνγξαθηθφ πιηθφ θαη πξνηεηλφκελεο δηαδξνκέο θαη δξαζηεξηφηεηεο. 113

114 o Σν λιμάνι ηοσ Μπέργκεν πέξαλ απφ ηελ νινθιεξσκέλε πιεξνθφξεζε πνπ παξέρεη, ρξεζηκνπνηεί κεραλή αλαδήηεζεο-ππνινγηζηηθή κεραλή ζηελ νπνία ζέηεηο θάπνηα δεδνκέλα πρ θξνπαδηέξα, εκέξεο, ζθνπφο θαη ζνπ βγάδεη ζπλνιηθφ θφζηνο. o Ο ηερμαηικός ζηαθμός Felison επηηξέπεη ηελ εηθνληθή πεξηήγεζε ζηνπο ρψξνπο ηνπ ζηαζκνχ. o Σν λιμάνι ηης Μάλαγας πξνσζείηαη ζεκαληηθά κέζα απφ ηελ ηζηνζειίδα σο ιηκάλη θξνπαδηέξαο θαη κάιηζηα πξνβάιιεηαη σο ην δεχηεξν ζεκαληηθφηεξν ιηκάλη θξνπαδηέξαο ηεο Ηβεξηθήο ρεξζνλήζνπ ράξε ζηελ πξνηίκεζε πνπ ηνπ δείρλνπλ νη κεγάιεο εηαηξείεο θξνπαδηέξαο. Δπίζεο, πξνβάιιεη ηνπο ζπλεδξηαθνχο ρψξνπο θαη ηνπο ρψξνπο εθδειψζεσλ κε θσηνγξαθίεο θαη ζηνηρεία ελψ δηαηίζεηαη on line θφξκα θξάηεζεο ρψξνπ. o Μεγάιν ελδηαθέξνλ παξνπζηάδεη ηο λιμάνι ηοσ Νηόβερ πνπ κέζα απφ εηθνληθέο δηαδξνκέο θαη θηικ δηαδξαζηηθά απεπζχλεηαη μερσξηζηά ζε επηβάηεο, πξάθηνξεο θαη δεκνζηνγξάθνπο. Δπίζεο απεπζχλεηαη ζε αξράξηνπο κε πνιιέο επεμεγήζεηο γηα ην ιηκάλη θαη γηα ην "cruise etiquette", δειαδή ηη θάλνπκε θαη ηη φρη θαηά ηε δηάξθεηα κηαο θξνπαδηέξαο. Έρεη καξηπξίεο επηβαηψλ, cruise finder ζε θάζε ζεκείν γηα παξφηξπλζε θαη παξνπζηάδεηαη σο «θηιηθφ πξνο ην πεξηβάιινλ ιηκάλη». Παξνπζηάδνληαη ηψξα, θάπνηνη θνξείο πνπ ζχκθσλα κε ηελ έξεπλα πξνβάιινπλ ζεκαληηθά ην ιηκάλη ηνπο σο cruise port κέζα απφ ηηο ηζηνζειίδεο ηνπο θαη δηακνξθψλνπλ θαηά απηφ ηνλ ηξφπν πξφηππα θαη βέιηηζηεο πξαθηηθέο. Δίλαη αλακθίβνια ην 36% ησλ ιηκαληψλ πνπ έρνπλ ηζηνζειίδα απνθιεηζηηθά γηα θξνπαδηέξεο ελψ ηαπηφρξνλα απνηεινχλ ζπλεξγαηηθνχο θνξείο γηα ηελ πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο ζηα ιηκάληα-πξννξηζκνχο πνπ εθπξνζσπνχλ. 114

115 Ληκάληα πόιεσλ πνπ απνηεινύλ νξγαληζκνύο ζπζηαζέληεο γηα ηελ πξνζέιθπζε ηεο θξνπαδηέξαο θαη πξνβάιινληαη ζεκαληηθά σο cruise ports o Σν λιμάνι ηοσ Άμζηερνηαμ πξνβάιιεηαη σο ηδαληθφ ιηκάλη γηα εθθίλεζε θξνπαδηέξσλ πξνο Βαιηηθή θαη Αξθηηθή. Πξνσζεί ην venue πνπ ππάξρεη ζηνλ ηεξκαηηθφ ζηαζκφ θαη φπνπ κπνξνχλ λα δηνξγαλσζνχλ events θαη ζπλέδξηα θαη φζα ζα ζπκβνχλ ζηελ πφιε πξνζερψο. To Amsterdam Cruise Port απνηειεί ην δίθηπν φισλ ησλ ελδηαθεξφκελσλ κεξψλ-επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα ελψ είλαη αξκφδην γηα ηελ παξνρή πιεξνθνξηψλ γηα ηνλ ηεξκαηηθφ ζηαζκφ, ηελ επηθνηλσλία θαη ην κάξθεηηλγθ. Γίλνληαη πνιιέο πιεξνθνξίεο θαη ζπλδέζεηο γηα ηηο δξαζηεξηφηεηεο ζηε ζηεξηά θαη αηηηνινγείηαη πιήξσο ε επηινγή ηνπ σο ιηκάλη θφκβνο. Γίλεη πιεξνθνξίεο γηα ηνπο πέληε ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο θαη παξνπζηάδεη ην ζέκα ησλ εθδειψζεσλ γηα ην 2008 «θξπκκέλνη ζεζαπξνί ηνπ Άκζηεξληακ». Παξαπέκπεη ζπρλά ζην Passenger Terminal Amsterdam, πνπ είλαη ε ηζηνζειίδα πνπ δίλεηαη ζην Cruise Europe. Απφ ην PTA παίξλνπκε πιεξνθνξίεο γηα ηελ πφιε (ζχλδεζε κε εζληθφ νξγαληζκφ ηνπξηζκνχ) ελψ παξέρεη ζπλδέζεηο κε αεξνδξφκην, ζηδεξφδξνκν, bike rent tours (γηα βφιηα ζηελ πφιε κε πνδήιαηα). Πξνβνιή πάξθηλγθ πνπ έρεη κεγάιε ζεκαζία γηα φζνπο επηβάηεο μεθηλνχλ απφ ην ιηκάλη ηνπ Άκζηεξληακ ηελ θξνπαδηέξα ηνπο θη έξρνληαη κε απηνθίλεην. 115

116 o Σα λιμάνια ηοσ Ρόηερνηαμ, ηης Οζηένδης και ηης Μάληας εμεηδηθεχνληαη ζηελ πξνζέιθπζε θξνπαδηέξαο θαη παξέρνπλ νινθιεξσκέλε πιεξνθφξεζε. Πην ζπγθεθξηκέλα, ην ιηκάλη ηεο Οζηέλδεο δίλεη αλαιπηηθά ζηνηρεία γηα ηηο ππεξεζίεο θαη ηηο παξνρέο ζε επηβάηεο θαη εηαηξείεο, ην ιηκάλη ηνπ Ρφηεξληακ πξνβάιιεη ηελ παξνρή ησλ ππεξεζηψλ ηνπο ρσξίο ρξέσζε θαη θαιεί φια ηα ελδηαθεξφκελα κέξε ζε δηάινγν γηα ην πέξαζκα απφ ην Cruise Port Rotterdam ζην Cruise Rotterdam. Ζ ηζηνζειίδα ηνπ ιηκαληνχ ηεο Μάιηαο εληππσζηάδεη αθνχ πιεξνί φια ηα θξηηήξηα ηνπ check list παξέρνληαο εθηελή πιεξνθφξεζε γηα δξαζηεξηφηεηεο ζηε ζηεξηά (θαγεηφ, αγνξέο, μελνδνρεία, αμηνζέαηα). o Σα λιμάνια ηης Costa Verde Cruise είλαη ε έλσζε ησλ ιηκαληψλ ηνπ Bilbao, ηνπ Santander, Gijon θαη A Coruna θαη κέζα απφ ηελ ηζηνζειίδα επηδηψθεηαη ε παξνπζίαζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ζηε ζηεξηά ππφ δηάθνξεο ζεκαηηθέο ελψ δελ παξαιείπνληαη νη ράξηεο θαη νη πιεξνθνξίεο γηα ππεξεζίεο θαη παξνρέο ζηα ιηκάληα θαη ηνπο ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο. o Σα λιμάνια ηοσ Destination South West πξνσζνχληαη κέζα απφ ηελ ηζηνζειίδα ην θάζε έλα μερσξηζηά θαη ζην επίθεληξν ηίζεληαη νη πξνηεηλφκελεο δξαζηεξηφηεηεο ζηε ζηεξηά, νη πιεξνθνξίεο γηα ηνπο επαγγεικαηίεο ζπλεξγάηεο ησλ ιηκαληψλ θαη ηέινο πιεξνθνξίεο γηα ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ ιηκαληψλ, παξνρέο θαη ππεξεζίεο. Πξφθεηηαη γηα έλα δίθηπν κε εηαίξνπο ιηκάληα, κνπζεία, ηνπηθά ζπκβνχιηα, θνιέγηα, μελνδνρεία. Αληίζηνηρε ήηαλ θαη ε πξνβνιή ηεο θξνπαδηέξαο απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ Cruise North West ηεο Βφξεηαο Ηξιαλδίαο. 116

117 Σα λιμάνια ηων τωρών ηης Βαληικής παξνπζηάδνπλ πνιιέο νκνηφηεηεο σο πξνο ηελ πξνψζεζε ηεο θξνπαδηέξαο κέζα απφ ηηο ηζηνζειίδεο ηνπο. Οη ηζηνζειίδεο δεκηνπξγήζεθαλ κε βάζε ηελ έλσζε θάπνησλ θνξέσλ ζε δίθηπα γηα ηελ πξνψζεζε ελφο ζθνπνχ: ηεο θξνπαδηέξαο. o Σν Cruise Copenhagen Network δεκηνπξγήζεθε κε ηε ζπλεξγαζία ηνπ δήκνπ Κνπεγράγεο, ηνπ ιηκαληνχ θαη 45 ηδησηηθψλ θνξέσλ. Ζ ηζηνζειίδα είλαη εμεηδηθεπκέλε ζε θξνπαδηέξεο θη απνηειεί κέξνο ηεο θεληξηθήο ηζηνζειίδαο ηεο πφιεο. Απεπζχλεηαη ζε δηαθξηηέο θαηεγνξίεο ελδηαθεξνκέλσλ ζηηο νπνίεο ζηνρεχεη. Γειαδή, πξνζεγγίδνληαη κε ζπγθεθξηκέλε επηρεηξεκαηνινγία θαη μερσξηζηά επηβάηεο, δεκνζηνγξάθνη, ηνπξηζηηθνί πξάθηνξεο, εηαηξείεο θξνπαδηέξαο θαη πιήξσκα θξνπαδηεξφπινησλ. Πξνβάιινληαη κε πνιπκέζα φιεο νη πξνηεηλφκελεο δξαζηεξηφηεηεο ζηελ πφιε κέζα ζε έλα πιαίζην πξνγξακκαηηζκνχ θαζψο θαη νη εκεξήζηεο θάξηεο ησλ πφιεσλ, ηα ζέιγεηξα, πιεξνθνξίεο γηα δηακνλή θαη κεηαθνξά, events κέζα απφ κεραλή αλαδήηεζεο. ηηο εηαηξείεο θξνπαδηέξσλ παξέρεηαη κηα πιεζψξα πιεξνθνξηψλ γηα ην ιηκάλη, ηηο απνβάζξεο, πεξηβαιινληηθά δεηήκαηα, ππεξεζίεο, ζηαηηζηηθά γηα θξνπαδηέξεο, ζπλδέζεηο κε ιηκεληθνχο θαη ηνπξηζηηθνχο πξάθηνξεο. ηνπο ηαμηδησηηθνχο πξάθηνξεο δίλνληαη πιεξνθνξίεο γηα ηελ πφιε, ηα αμηνζέαηα, ζπλδέζεηο κε μελνδνρεία θαη κέζα κεηαθνξάο θαη πξνσζεηηθφ πιηθφ. Αμηνζεκείσηε είλαη ε πξνβνιή ησλ βξαβείσλ World Travel Awards γηα ηελ Κνπεγράγε σο World's Leading Cruise Port θαη Europe's Leading Cruise Destination. 117