Διδακτική μεθοδολογία της μουσικής. Zοltan Kodály (Kecskemet, Ουγγαρία 16/12/1882 6/3/1967)

Transcript

1 Διδακτική μεθοδολογία της μουσικής Zοltan Kodály (Kecskemet, Ουγγαρία 16/12/1882 6/3/1967)

2 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 10-2

3 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons

4 Βιογραφικά Στοιχεία 1882: Γεννήθηκε στο Kecskemét στις 16 Δεκεμβρίου :Γράφει τις πρώτες του συνθέσεις. 1900: Σπούδασε σύνθεση στη Μουσική Ακαδημία Liszt και μουσικές σπουδές στα πανεπιστήμια Eötvös Kollégium και Péter Pázmány University. 1905: Γνωρίζει την πρώτη του γυναίκα (Emma Gruber) και τον Béla Bartók. Πραγματοποιεί καταγραφές δημοτικών τραγουδιών μαζί τους. 1906: Διδακτορική Διατριβή: The Strophic Structure of Hungarian Folk-Songs. Πρώτη δημοσίεση πάνω Ουγγρική Δημοτική Μουσική σε συνεργασία με τον Bartók, Hungarian Folk-Songs : Σπουδές στο Βερολίνο και το Παρίσι : Διδάσκει στη Μουσική Ακαδημία της Βουδαπέστης. 1910: Παντρεύεται την Emma Gruber (3 August). Καταγραφές δημοτικών τραγουδιών στην Τρανσυλβανία : συνθέτει πολλά έργα : Ασχολείται με τη μουσικοκριτική. 1923: Παγκόσμια πρεμιέρα των Psalmus Hungaricus. 1926: Πρώτη εκτέλεση της όπερας Háry János στη Βουδαπέστη. 1929: Έμφαση στις παιδικές χορωδίες ασχολείται πιο επισταμένα με τις μουσικοπαιδαγωγικές του αρχές. Οδήγησε σε μεγάλη άνθηση τη χορωδιακή μουσική στην Ουγγαρία. 1937: Έκδοση του βιβλίου Hungarian Folk Music. 1958: Μετά από 49 χρόνια γάμου, η Emma πεθαίνει. 1959: Παντρεύεται την Sarolta Péczely. 1960: Επίτιμος διδάκτορας του πανεπιστημίου της Οξφόρδης. 1967: Πεθαίνει από καρδιακή προσβολή (6 Μαρτίου).

5 Μουσικολόγος - Μουσικοπαιδαγωγός - Συνθέτης Μουσικολόγος: Διδακτορική διατριβή για τη στροφική φόρμα των Ουγγρικών δημοτικών τραγουδιών (1905). Συνεργάστηκε με τον Béla Bartók στη συλλογή και έκδοση Ουγγρικών παραδοσιακών τραγουδιών. Ίδρυσαν το Ινστιτούτο Έρευνας Παραδοσιακής Μουσικής της Ουγγρικής Ακαδημίας Τεχνών, το οποίο συνέλλεξε, κατέγραψε και συστηματοποίησε πάνω από παραδοσιακά τραγούδια. Μουσικοπαιδαγωγός: θέσπισε ένα καλά δομημένο αναλυτικό πρόγραμμα μουσικής εκπαίδευσης που χρησιμοποιήθηκε στη χώρα του, αλλά και σε πολλές άλλες χώρες. Είδε το πρόγραμμά του να γνωρίζει μεγάλη επιτυχία και να εφαρμόζεται στα σχολεία όλης της χώρας του. Μεταξύ του 1950 και 1970 ιδρύθηκαν 130 Δημοτικά Μουσικά Σχολεία όπου η μέθοδος Kodály συστηματοποιήθηκε και δοκιμάστηκε ευρέως. Από το 1958, καθώς και 1961 και 1963 η μέθοδος Kodály παρουσιάστηκε σε διεθνή συνέδρια Μουσικής Παιδαγωγικής. Το 1964 ο ίδιος ο Kodály παρουσίασε τη δουλειά του σε άλλες χώρες κι άρχισε να γίνεται γνωστή σε παγκόσμια κλίμακα. Συνθέτης: Έργα ορχηστρικά, όπερες, χορωδιακά, κλπ. (Hary Janos, Peacock Variations, Psalmus Hungaricus). Έμφαση σε έργα για παιδιά.

6 Φιλοσοφία της Μουσικής Αγωγής του Kodály Η μουσική εκπαίδευση των παιδιών να αρχίζει όσο νωρίτερα είναι δυνατόν (από 2 ½ ετών στα νηπιαγωγεία της Ουγγαρίας). Βασικός στόχος ήταν να διαμορφώσει υψηλό μουσικό αισθητήριο στα παιδιά και να τους προσφέρει πλούσιες και ποικίλες μουσικές εμπειρίες (Ουγγρική παραδοσιακή και δυτική κλασική μουσική). Στην εκπαίδευση πρέπει να επιλέγουμε πάντα μουσική της καλύτερης ποιότητας. Τραγούδι: Προτείνεται ως η βασική δραστηριότητα μουσικής αγωγής και βάση οποιαδήποτε μουσικής εκπαίδευσης. Το τραγούδι πάντα στο επίκεντρο και η εκμάθηση άλλων μουσικών οργάνων γίνεται μετά. Στόχευε στην κατάκτηση της τέλειας τονικότητας. Απομνημόνευση παραδοσιακών κομματιών, ως εξάσκηση του μελωδικού dicteé και solfez. Έμφαση στη χορωδιακή εκπαίδευση.

7 Φιλοσοφία Μουσικής Αγωγής Kodály (β) Παραδοσιακή μουσική: λειτουργεί σαν μητρική γλώσσα για τα παιδιά. Πρώτα η μουσική της χώρας μας και μετά των άλλων λαών. Ανάγνωση και γραφή: Πίστευε ότι αυτές οι ικανότητες είναι οι σημαντικότερες στη μουσική, και σε συνδυασμό με την ιστορία, την ανάλυση και την εκτέλεση της μουσικής είναι σημαντικές για τη μελέτη κάθε είδους τέχνης. Κίνηση: Χρησιμοποιείται κυρίως στις μικρές ηλικίες (μέσα από παραδοσιακούς χορούς, ρυθμικό περπάτημα στο σολφέζ), αλλά μόνο ως βοηθητικό μέσο. Δεν στόχευε στην ανάπτυξη της αίσθησης του ευρυθμίας, της δημιουργικότητας και της φαντασίας των παιδιών μέσα από την κίνηση, αλλά μόνο στη βίωση του ρυθμού των κομματιών που τραγουδούν.

8 Φιλοσοφία Μουσικής Αγωγής Kodály (γ) Σύστημα τονικού ντο (tonic sol-fa system): Το σύστημα τονικού ντο και τα χειροσύμβολα είχαν χρησιμοποιηθεί ήδη από το 1840 στην Αγγλία από τον John Curwen, οι ρυθμικές συλλαβές ήταν εφεύρεση του Emile Chevé, η διαδικασία μάθησης ήταν πάνω στο μοντέλο του Pestalozzi, και κάποιες τεχνικές ήταν δανεισμένες από τη δουλειά του Dalcroze). Πεντατονική κλίμακα: βοηθά σημαντικά στη φωνητική εξάσκηση των παιδιών, την αναγνώριση μελωδικών σχημάτων και την απόκτηση σταθερού τόνου στο τραγούδι.

9 Γνωστότερα διδακτικά εγχειρίδια του Kodály Τραγούδια για μικρά παιδιά 50 τραγούδια για νηπιαγωγείο Πεντατονική Μουσική 333 Ασκήσεις ανάγνωσης Ας τραγουδήσουμε σωστά Δίφωνες ασκήσεις Bicinia Hungarica (4 τόμοι, 108 δίφωνα κομμάτια από συνθέτες της Αναγέννησης) Tricinia Hungarica (29 τρίφωνα κομμάτια)

10 Μουσικά υλικά Αυτόματη αναγνώριση μελωδικών και ρυθμικών σχημάτων, τα οποία τα παιδιά τραγουδούν, γράφουν, διαβάζουν, συμβολίζουν με τα χειροσύμβολα και χρησιμοποιούν για τους αυτοσχεδιασμούς τους. Παιχνιδοτράγουδα, ρυθμικά μοτίβα που συνδέονται όταν χρειάζεται με κίνηση. Παραδοσιακά τραγούδια. Εκμάθηση με το αυτί, μίμηση του δασκάλου και ντικτέ το κάθε τραγούδι από το δάσκαλο. Έμφαση στη μελωδική γραμμή του τραγουδιού. Ξένα τραγούδια (κλασικά).

11 Φθόγγοι και ρυθμικά σχήματα Ονόματα μουσικών φθόγγων: do re mi fa so la ti do so, la, ti, do re mi fa so (fi, si / ta) Ονόματα ρυθμικών σχημάτων: τα, τι-τι, τι-τι-τι, τίρι-τίρι, τά-ι. Πώς χτίζεται η κλίμακα: s m - l s m - l s m d - l s m r d - f - t

12 Ενδεικτικός τρόπος εκμάθησης τραγουδιού Τραγουδάμε το τραγούδι χρησιμοποιώντας ονόματα συλλαβών Τραγουδάμε ρυθμικά το τραγούδι χτυπώντας παλαμάκια. Τραγουδάμε χρησιμοποιώντας χειροσύμβολα. Το τραγουδάμε από μέσα μας. Συζητάμε τη φόρμα του κομματιού. Τραγουδάμε τους στίχους του τραγουδιού.

13 Ενδεικτική Βιβλιογραφία - Ιστοσελίδες Campbell, P.S. & Scott-Kassner, C. (1994) Music in childhood education: from preschool through the elementary grades. New York: Schirmer Books. Carder, P. (Ed.) (1990) The Eclectic curriculum in American music education. Contribution by Dalcroze, Kodaly, and Orff. Music Educators National Conference. Reston, Va. Eosze, L., Houlahan, M. & Tacka Ph. (2001) Kodály, στο Sadie, S. and Tyrrell, J. (Eds), The New Grove Dictionary of Music and Musicians. Vol. 13, pp London: Macmillan. Kodaly, Z. (1974) The Selected Writings of Zoltan Kodaly. F. Bonis (Εκδ.), L. Halapy & F. Macnicol (Μετάφραση). London: Bvoosey & Hawkes. Mark, M. & Gary, C. (1992) A History of American Education. Schirmer Books. McDonald, D. (1989) Music Growth and Development. London: Schirmer Books. Nye, R.E. & Nye V.T. (1985) Music in the elementary school. Englewood Cliffs. N.J.: Prentice Hall. Σέργη, Λ. (1982) Δημιουργική Μουσική Αγωγή για τα Παιδιά μας. Αθήνα: Gutenberg. Σέργη, Λ. (1994) Θέματα Μουσικής και Μουσικής Παιδαγωγικής. Αθήνα: Gutenberg. British Kodaly Academy: Kodaly Institute Hungary: