τασάλωνα Η Ευρώπη ψηφίζει Χάρµαινα

Transcript

1 τασάλωνα ριµηνιαία ενηµερωτική και πολιτιστική έκδοση του συλλόγου των απανταχού Αµφισσέων Με την µατιά ενός απόδηµου Σαλωνίτη Àîôïôå ïé éäéáýôåòå ðáôòýäå ðòïëáìïàî ôïî áòøûçïîï îþóôï. ïìà ðåòéóóþôåòï Þôáî ðòþëåéôáé çéá ôèî ðþìè ôè Ííæéóóá. îïóôáìçýá, ïé ðáéäéëû íîüíå, ïé íùòöäéû, ïé Üøïé ôè çåéôïîéà, ôï ôòûêéíï óôá ëáìîôåòýíéá, ôï ðáéøîýäé óôé áìàîå. Ýîáé åéëþîå øáòáçíûîå óôèî ãùøü íå øòñíáôá ëáé óùîáéóõüíáôá áîåêýôèìá ëáé éóþâéá. ðþìè ôöî ªáìñîöî, áùôü è éäéáýôåòè íàîá, Ûøåé ôèî éäéþôèôá îá óå Ûìëåé Þðïù ëé áî âòåõåý, Þðïù ëáé îá æôàóåé. ºé åçñ ðïù ôáêýäåãá óôá ðûòáôá ôè çè, ôï Ûúèóá áùôþ ôï óùîáýóõèíá áëþíè ðéï äùîáôà. ºáé îá íáé ðàìé íáúý óá. òõá îá ðòïóæûòö Þ,ôé íðïòñ íå ôé äéëû íïù äùîàíåé. Ùìïù ôïù ªáìöîÝôå, Þðïù ëé áî âòýóëïîôáé, ëáé Þóïù ðáòáíûîïùî óôèî ðþìè ëáé Þóïù úïùî áììïà, ôïù îïéñõö ðàîôá ëïîôà íïù. Àîôá îá íéìàíå ëáé îá ìûíå çéá ôá ðáìéà ëáé ôá îûá, íûóá áðþ ôïî ªàììïçï ôöî áðáîôáøïà ªáìöîéôñî ëáé íûóá áðþ ôèî åæèíåòýäá ôïù ªùììÞçïù íá. Îøïùíå ëïéîþ çîñòéóíá ëáé øáòáëôèòéóôéëþ ôèî áçàðè çéá ôè çöîéà áùôü ôè çè ðïù íá çûîîèóå ëáé íá ðþôéóå íå ôèî íïîáäéëþôèôà ôè. ëæòàúïîôá ôèî åðéõùíýá ëáé ôèî áçàðè Þìïù ôïù.ª. õûìö áùôü ôè óùîïíéìýá îá ôèî ëàîïùíå óùøîþôåòè ëáé áíåóþôåòè. ºáõèíåòéîÜ. ºáé ðåòéíûîïùíå áùôü ôèî åðéõùíýá, áùôü ôèî ðòïóðàõåéá îá ôèî áçëáìéàóïùî Þìïé ïé ªáìöîÝôå. éóõáîþíáóôå Þôé ðòûðåé îá çýîïùíå Ûîá ðùòüîá ëïéîïà ðòïïòéóíïà óôïù äàóëïìïù ëáéòïà ðïù úïàíå. ÆïùìÀøéóôïî åíåý ðïù Ûìëïùíå ëïéîü ôèî ëáôáçöçü áðþ ôá áçáðèíûîá "ªÀìöîá".»å õåòíïà øáéòåôéóíïà ºñóôá ºáòáäÜíá εύχος 74ο Ετος 14ο ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΟΣ-ΣΕΠΕΜΒΡΙΟΣ 2011 Η Ευρώπη ψηφίζει Χάρµαινα Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, µέσω της κοινοτικής πρωτοβουλίας «ΕDEN 2011, Ευρωπαϊκοί Προορισµοί Αριστείας» βράβευσε τον Δήµο Δελφών, µοναδικό από όλη την Ελλάδα για την παραδειγµατική ανάπλαση και προώθηση των φυσικών χώρων που βρίσκονταν σε παρακµή, δηλαδή για τον παραδοσιακό οικισµό της Χάρµαινας. Η απονοµή των βραβείων έγινε στο πλαίσιο εκδήλωσης στις Βρυξέλλες, όπου παρουσιάστηκαν «Εξέχοντες ευρωπαϊκοί προορισµοί» µε θέµα: «ουρισµός και ανάπλαση φυσικών χώρων» στις 27 και 28 Σεπτεµβρίου, στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ηµέρας ουρισµού. Ικανοποιηµένος ο δήµαρχος Νίκος Φουσέκης, υπογραµµίζει πως «η νίκη αυτή αυξάνει περισσότερο τις ευθύνες που έχουµε για την προώθηση του οικισµού της Χάρµαινας ως σηµαντικού θεµατικού πάρκου στην ελληνική και ευρωπαϊκή τουριστική αγορά». Σελίδα 4-5 Ο Φωκικός µας στην Β Εθνική! Μπράβο στον Πρόεδρο, τους παίχτες και την τεχνική ηγεσία: Η αρχή των µεταγραφών µετά την επίσηµη ανακοίνωση ότι θα αγωνίζεται στην Football League έγινε µε τον ποδοσφαιριστή Άλκη Δηµήτρη, της Α Εθνικής κατηγορίας. Μεταλλευτικό Πάρκο Φωκίδας ΠΕΡΟΣ ΜΑΡΚΙΔΗΣ Μέγας χορηγός των πρώτων αθλητικών αγώνων στην Αµφισσα του 1914 Σελίδα 6 Vagonetto Μεταλλευτικό Πάρκο Φωκίδας Vagoetto είναι ένα θεµατικό πάρκο, µοναδικό στον ελλαδικό χώρο και ένα από τα πιο εντυπωσιακά Θεµατικά Πάρκα της Ευρώπης. Είναι ένας χώρος γνωριµίας µε την ιστορία της εξόρυξης του βωξίτη, διακόσια µέτρα κάτω από τη γη, όπου εκτίθενται παλιά και σύγχρονα µηχανήµατα που χρησιµoπoιούνταν κυρίως σε υπόγειες εξορύξεις. Ενα συναρπαστικό ταξίδι που µεταφέρει τον επισκέπτη τριάντα χρόνια πριν, τότε που η στοά αντηχούσε τα παραγγέλµατα των µεταλλωρύχων και τον θόρυβο των µηχανηµάτων εξόρυξης. Σελίδα 4 Ηµερίδες ενηµέρωσης των κτηνοτρόφων του Νοµού Φωκίδας Σελίδα 2 ΣΑΛΩΝΑ CS3-1.indd 1 K 1660 Ο οµφαλός της Ρούµελης και το ξεκίνηµα της επανάστασης του 1821 Οδός Αγίου Νικολάου εκεί που το παρελθόν ενώνεται µε το σήµερα Σελίδα 4 Χρηµατικά έπαθλα στους πρωτεύσαντες ο Σάββατο 22/10/2011 στις µ.µ. στο πνευµατικό κέντρο της Άµφισσας θα γίνει απονοµή βραβείων στους αριστεύσαντες µαθητές Σελίδα 2 Μια φορά κι ένα καιρό, ντελάλιζε ο τελάλης Σελίδα 7 10/7/11 10:48:42 AM

2 2 / Σεπτέµβριος 2011 Χρηµατικά έπαθλα στους πρωτεύσαντες Αγαπητέ κύριε Καλιµτζή, Με ιδιαίτερη χαρά πληροφορηθήκαµε την πρόθεσή σας να προσφέρετε χρηµατικό έπαθλο στους πρωτεύσαντες µαθητές της 3ης Λυκείου Αµφίσσης στη µνήµη της γιαγιάς σας Αργυρώς Κάζου. Ο σύλλογός µας θα οργανώσει την τελετή απονοµής που θα λάβει χώρα στην Άµφισσα στις 22 Οκτωβρίου Θα είναι τιµή για µας να παραβρεθείτε και να παραδώσετε τα χρηµατικά έπαθλα στους πρωτεύσαντες µαθητές. ο Σάββατο 22/10/2011 στις µ.µ. στο πνευµατικό κέντρο της Άµφισσας θα γίνει απονοµή βραβείων στους αριστεύσαντες µαθητές. Με εκτίµηση το Διοικητικό Συµβούλιο του Συλλόγου, Καραδήµας Κωνσταντίνος Πρόεδρος Κάζος Δηµήτριος Αντιπρόεδρος Στράγκας Γεώργιος Γραµµατέας Μπάκας Κωνσταντίνος αµίας ρίγκας Γεώργιος Μέλος Σουφατζόγλου -Κοντόπούλου Νίτσα Μέλος Καλατζάκος ΑνδρέαςΜέλος Ξυγκάκης Κωνσταντίνος Μέλος ΕΥΧΑΡΙΣΟΥΜΕ τον κ. Γεώργιο Κουτσοκλένη για το πλούσιο υλικό που διέθεσε στην εφηµερίδα µας «α Σάλλωνα» ριμηνιαία έκδοση του συλλόγου απανταχού Αμφισσέων Ιδιοκτησία: ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΩΝ ΑΠΑΝΑΧΟΥ ΑΜΦΙΣΣΕΩΝ Αριστογείτονος ηλ: Κ.: Κωδικός 1660 ΕΚΔΟΗΣ: Κων/νος Καραδήμας ηλ: Υπεύθυνος τυπογραφείου: Μαίρη Κωνσταντινίδου Μενελάου 2 Ηλιούπολη ηλ: Σχεδιασμός: Στέλιος σιμογιάννης ðéóèíáýîïîôá ðö ïé èíåòýäå áùôû åýîáé éäéáýôåòá óèíáîôéëû ðòïëåéíûîïù ïé ëôèîïôòþæïé ôïù Áïíïà îá åîèíåòñîïîôáé åçëáýòö ëáé äéáòëñ çéá ôá ðòïâìüíáôá ðïù ôïù áðáóøïìïàî, ôé îûå åêåìýêåé ëáé ôá äåäïíûîá ðïù ìáíâàîïùî øñòá óôïî ëìàäï, íå óôþøï ôè äéáóæàìéóè ôïù åéóïäüíáôï ôïù, è µïùìåùôü úüôèóå ôè âïüõåéá ëáé ôè óùîäòïíü ôïù ËðïùòçåÝïù ñóôå ïé ëôèîïôòþæïé îá åîèíåòöõïàî áðþ áòíþäéá óôåìûøè ôïù ËðïùòçåÝïù, ôïù, ôïù ªùîäÛóíïù ììèîéëü ºôèîïôòïæÝá, ôïù à º ëáé ôïù ¹ ëáé ôè áòíþäéá /îóè çòïôéëü îàðôùêè ôè åòéæåòåéáëü îþôèôá ¼öëÝäá çéá ôá úèôüíáôá ðïù õûôïùî. Æá ëùòéþôåòá úèôüíáôá ðïù õûôïùî ïé ëôèîïôòþæïé ôïù îïíïà ëáé úèôüõèëå è óùîäòïíü ôïù ËðïùòçåÝïù áæïòïàî: ΛΥΚΟΣ- ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ Ãé åðéõûóåé ìàëöî ëáé Àçòéöî óëàìöî åýîáé æáéîþíåîï ðïùïé ëôèîïôòþæïé áîôéíåôöðýúïùî óå ëáõèíåòéîü âàóè ëáé ôïù äèíéïùòçåý óèíáîôéëû τα τα Σάλωνα ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Αγαπητοί Συµπατριώτες, Παρακαλούµε όπως µη ξεχνάµε την συνδροµή προς τον σύλλογό µας. Είναι ο µόνος οικονοµικός πόρος για τον σύλλογο και την εφηµερίδα. Οι συνδροµές να ασποστέλλονται µέσω : αχυδροµείου στην διεύθυνση «Αριστογείτονος 11-13,.Κ Αθήνα» προς χρέωση Σύλλογος των Απανταχού Αµφισσέων «Α ΣΑΛΩΝΑ». Στόν λογαριασµό της ραπέζης Κύπρου Επιπλέον στην Αµφισσα : κον Καραµπέτσο Ηλία ΕΛΑ ΑΜΦΙΣΣΑΣ ηλέφωνο γραφείου : /28259 Οικίας : , Κινητό : κον Καραδήµα Ευθύµιο : ηλέφωνο : 22650/28612 ΕΙΔΗΣΕΙΣ Ηµερίδες ενηµέρωσης των κτηνοτρόφων του Νοµού Φωκίδας ην συστηµατική διοργάνωση σε τακτά χρονικά διαστήµατα, ηµερίδων ενηµέρωσης των κτηνοτρόφων του Νοµού Φωκίδας, ζήτησε µε σχετική επιστολή της προς την Ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & ροφίµων, η Βουλευτής του Νοµού Αφροδίτη Παπαθανάση. ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΜΕΛΩΝ 1. Φαλίδας Γεώργιος 30 ΕΥΡΩ 2. Κόλια-Πισπιρίγκου 15 ΕΥΡΩ 3. Αντώνιος Ανδρίτσος 20 ΕΥΡΩ 4. Ιωάννης Γκαβογιάννης 20 ΕΥΡΩ 5. Καπράλου Βασιλική 50 ΕΥΡΩ 6. Αναγνωστόπουλος Αργ. 75 ΕΥΡΩ 7. Γεράντες Γ. 30 ΕΥΡΩ 8. Σ + Β 1000 ΕΥΡΩ áðñìåéå. ªùúÜôèóè çéá ôè äéáäéëáóýá ëáé ôï àãï ôöî áðïúèíéñóåöî áðþ ôïî. ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΣΕ ΕΛΓΑ ðáîåêûôáóè ôïù íûôòïù ôè äöòåàî øïòüçèóè ðòïìèðôéëñî æáòíàëöî ¼ùìÛ úñöî - âåìôýöóè úñöî çéá çàìá ëáé ëòûá åîèíûòöóè ëôèîïôòþæöî áðþ ëûîôòá çåîåôéëü Ü ëáõèçèôû çåîåôéëü çéá ôé íåõþäïù ðïù øòèóéíïðïéïàîôáé ÆéíÜ áóæàìåéá çàìáëôï ëáé ëòûáôï Îìåçøï óôï àãï ôöî úööôòïæñî Üãè íûôòöî çéá ôé ðáòàîïíå åéóáçöçû úñöî ëáé ôïî ÇøáòáëôèòéóíÞÈ ôïù ö åììèîéëà òïçòàííáôá çéá åðåîäàóåé óå óôàâìïù ëáé íèøáîüíáôá µéïìïçéëü ëôèîïôòïæýá - åîèíûòöóè ëôèîïôòþæöî çéá ôá óøåôéëà ðòïçòàííáôá ëáé ôï óøåäéáóíþ ôïù ËðïùòçåÝïù áòïøü âïüõåéá óôïù ëôèîïôòþæïù Þóïî áæïòà ôé ïæåéìû ôïù ðòï ôèî çòïôéëü ÆòÀðåúá ºáôáðïìÛíèóè ôè øòþîéá çòáæåéïëòáôýá ëáé ôöî ðáõïçåîåéñî ôïù ëìàäïù ïóïôéëü ëáé ðïéïôéëü åîýóøùóè ëáé áîáâàõíéóè ôè ðáòáçöçü ΠΟΛΙΙΚΕΣ ΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ & ΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ðìïðïýèóè äéáäéëáóéñî çéá ôèî Ûëäïóè Àäåéá ìåéôïùòçýá ðïéíîéïóôáóýöî òïçòàííáôá âåìôýöóè âïóëïôþðöî ëáé äéáîïýêåé áçòïôéëñî äòþíöî. ÆÛìï óå óùîûøåéá ôè áðþ 6 ¹ïùìÝïù 2011 èíåòýäá ðïù ðòáçíáôïðïéüõèëå óôèî Ííæéóóá ëáé ëáôà ôèî ïðïýá áòíþäéá óôåìûøè ôïù ËðïùòçåÝïù ëáé ôïù åîèíûòöóáî ôïù ëôèîïôòþæïù ôïù Áïíïà çéá ôá óèíáîôéëà õûíáôá ðïù áæïòïàî ôïî ëìàäï ôïù, úèôüõèëå óå óùîåòçáóýá íå ôïî óàììïçï ºôèîïôòÞæöî åóæýîá, è äéïòçàîöóè íéá îûá èíåòýäá óôè åóæýîá ôï ôåìåùôáýï äåëáüíåòï ôïù ªåðôåíâòÝïù. éá ôè çîöóôïðïýèóè ôè áëòéâïà èíåòïíèîýá ëáé ôïù ôþðïù äéïòçàîöóè ôè èíåòýäá áùôü õá åîèíåòñóïùíå åë îûïù íå óøåôéëþ äåìôýï ôàðïù. Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Ξεκίνησε η λειτουργία του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας στην Άµφισσα στα πλαίσια της νέας σχολικής χρονιάς. Και φέτος οι εγγραφές αποδεικνύουν την επιτυχία του θεσµού και το ενδιαφέρον των συµπολιτών µας για µάθηση και πρόοδο. Πρόκειται για τις 3 τάξεις του Γυµνασίου και τις υπό εξέλιξη τάξεις του Λυκείου. ο πρόγραµµα διαρκεί 18 µήνες και η παρακολούθησή του είναι υποχρεωτική. α µαθήµατα πραγµατοποιούνται απογευµατινές ώρες. α Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (Σ.Δ.Ε.) αποτελούν θεσµό και βασικό πυλώνα της διά βίου µάθησης στην Ελλάδα. Παρέχουν τη δυνατότητα σε πολίτες 18 ετών και άνω, οι οποίοι δεν ολοκλήρωσαν την εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση, να αποκτήσουν τίτλο ισότιµο µε απολυτήριο Γυµνασίου. α Σ.Δ.Ε. συνθέτουν ένα ευέλικτο, καινοτοµικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα που διαµορφώνεται µε βάση τις εκπαιδευτικές ανάγκες των εκπαιδευοµένων και δίνει έµφαση στην ενεργή συµµετοχή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία. Παρέχουν δεύτερη ευκαιρία στη µάθηση και τη ζωή. Οι εκπαιδευόµενοι αποκτούν γνώσεις, εµπειρίες, αναπτύσσουν δεξιότητες, διαµορφώνουν αντιλήψεις, στάσεις και συµπεριφορές. Με το θεσµό αυτό παρέχεται η δυνατότητα στους εκπαιδευόµενους να ενταχθούν οµαλά στις κοινωνικές, οικονοµικές και επαγγελµατικές δοµές. ΣΑΛΩΝΑ CS3-1.indd 2 10/7/11 10:48:50 AM

3 τα Σάλωνα ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Σεπτέµβριος 2011 / 3 Άµφισσα, η πόλη των Σαλώνων H Άµφισσα έδρα του νεοσυσταθέντος Δήµου Δελφών, στα όρια της παλαιάς επαρχίας Παρνασσίδας βρίσκεται στο βόρειο άκρο του αρχαίου Κρισαίου Πεδίου. Η ιστορία της είναι µεγάλη και χάνεται στα βάθη των αιώνων. Παλιότερα η πόλη ήταν πρώτη στην παραγωγή κτηνοτροφικών προϊόντων, όµως τώρα το µεγαλύτερο µέρος των κατοίκων της ασχολείται µε την υποχρεωτική µονοκαλλιέργεια καλλιέργεια του "Ελαιώνα της Άµφισσας" στα πλαίσια του Δελφικού οπίου, όπου παράγονται οι περίφηµες "ελιές Αµφίσσης". Παλιότερα, οι κάτοικοι ασχολούνταν µε επαγγέλµατα όπως η βυρσοδεψεία η κωδωνοποιία και η σχοινοποιία, για τα οποία η Άµφισσα ήταν γνωστή, ενώ σήµερα ελάχιστοι έχουν αποµείνει που ασχολούνται µε αυτά. πόλη οφείλει το όνοµά της κατά µία εκδοχή στην Άµφισσα, που σύµφωνα µε την µυθολογία ήταν κόρη του Μάκαρος (γιου του Αιόλου) και ερωµένη του θεού Απόλλωνα και κατά µία άλλη, όπως αναφέρει ο Αριστοτέλης στο ρήµα αµφιέννυµι, που σηµαίνει περιβάλλω, επειδή η πόλη περιβάλλεται από τα βουνά Γκιώνα και Παρνασσός. Η Δρόµοι και παραδόσεις της Άµφισσας Κ ατά το 13ο αιώνα, η πόλη γίνεται γνωστή µε την ονοµασία Σάλωνα ή Σάλονα, για την οποία υπάρχουν πολλές εκδοχές: κατά µία πρόκειται για παραφθορά της λέξης Σαλονίκη (από το Θεσσαλονίκη) και δόθηκε στην Άµφισσα από τον Φράγκο βασιλιά της Θεσσαλονίκης, Βονιφάτιο Μοµφερρατικό, ο οποίος την κατέλαβε, κατ άλλη, προέρχεται από τη λέξη σάλος που σηµαίνει τράνταγµα, εξαιτίας των πολλών σεισµών που συνέβαιναν στην περιοχή. Μια άλλη εκδοχή είναι εκείνη κατά την οποία υποστηρίζεται η παραφθορά του γεωργικού όρου εσάλωνα, δηλαδή µέσα αλώνια, όπως το ίδιο παρατηρείται στα Σεπόλια (έσω πόλις), Καταπολιανή (κάτω πόλις) κ.λπ. Μόλις το 1833 η πόλη ξαναπήρε το όνοµα Άµφισσα.[3] πίσης το όνοµα Σάλλωνα πιθα-νά να προέρχεται απο τις συγκερασµένες λέξεις ως άλωνα = σαν αλώνι = Σάλωνα ή Σάλλωνα (µε δύο λάµδα- πιο βαρής ήχος) σε ελεύθερη µετάφραση του αρχαίου Αµφί - έσω. {κατ' επέκταση η λέξη Salon είναι πιθανόν να προέρχεται απο τον ίδιο σχηµατισµό λέξεων δείχνοντας µε µεγάλη δόση υπερβολής ότι το σπίτι είχε ένα τέραστιο δωµάτιο ώς άλωνα- το καθιστικό- έρχόµενη πίσω σαν αντιδάνειο Σαλόνι.Η πόλη έχει πολλά κληροδοτήµατα από ευεργέτες που άφησαν την Ε περιουσία τους για διάφορους κοινωφελείς σκοπούς (Μαρκίδης, Γιαγτζής, Σταλλός, Μαχαιράς κλπ). Στην πόλη λειτουργούσαν µέχρι πρόσφατα Αρχαιολογικό Μουσείο, Λαογραφικό Μουσείο, Δηµοτική Βιβλιοθήκη, Δηµοτικό Ωδείο, Εικαστικό εργαστήρι, Παιδική Βιβλιοθήκη, Πολιτιστικοί Σύλλογοι καθώς και Δηµοτική Φιλαρµονική και Χορωδία µε µεγάλη παράδοση. Επίσης, υπάρχει Ενιαίο Λύκειο, δύο Γυµνάσια, Σχολείο Δεύτερης ευκαιρίας, Εσπερινό Γυµνάσιο και Λύκειο, Δηµοτικά σχολεία, Νηπιαγωγεία, Βρεφονηπιακοί σταθµοί, Νοσηλευτική Σχολή, ΕΠΑΛ, ΙΕΚ και τµήµα - παράρτηµα του ΕΙ Λαµίας µε αντικείµενο «εµπόριο και διαφήµιση». Άµφισσα είναι έδρα όλων των Δηµόσιων Υπηρεσιών, διαθέτει σύγχρονο Κρατικό Νοσοκοµείο, Πνευµατικό Κέντρο, Πρωτοδικείο, Πρεβαντόριο Κρατουµένων ενώ στεγάζει και το ΚΕΛ Φωκίδας. Η πάνω πλατεία της πόλης ήταν το πνευµατικό και καλλιτεχνικό κέντρο της Φωκίδας, ενώ η κάτω πλατεία ή πλατεία Ησαΐα, από τον οµώνυµο επίσκοπο και εθνικό ήρωα, είναι το ουσιαστικό κέντρο της πόλης, όπου βρίσκεται το Πνευµατικό Κέντρο, ενώ συγκεντρώνει επίσης πλήθος καταστηµάτων. Ακόµα η Άµφισσα διαθέτει ένα ξενοδοχείο και πολλές παραδοσιακές ταβέρνες. Η Οδός Αγίου Νικολάου εκεί που το παρελθόν ενώνεται µε το σήµερα Η οδός Αγίου Νικολάου στην πόλη της Άµφισσας ξεκινά από την πλατεία Κεχαγιά και καταλήγει στην είσοδο του οµώνυµου Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Αµφίσσης. Ουσιαστικά δεν πρόκειται για δρόµο αλλά για τα γνωστά σκαλιά του Αη-Νικόλα. Είναι 100 συνολικά και οδηγούν στον Ναό που βρίσκεται σε αµφιθεατρικά υψοµετρικό σηµείο της πόλης, στους πρόποδες του όρους Έλατος, στην άκρη του απέραντου ελαιώνα α σκαλιά αυτά είναι φορτωµένα µε ιστορία και παραδόσεις και ενώνουν µερικά από τα παλαιότερα και ωραιότερα σπίτια της πόλης. Εκεί αναπτύχθηκε και αξιοποιήθηκε ο θρύλος του Στοιχειού της Χάρµαινας, ένα ανθρωπόµορφο τέρας, πανύψηλο, µε µακρουλά χέρια. Είχε άγριο και φριχτό παρουσιαστικό και όταν το έζωνε η µοναξιά έβγαινε από το ησυχαστήριο του και περιφερόταν από σοκάκι σε σοκάκι, βγάζοντας άγριες στριγκλιές και βογκητά. Μαζί µε τα ουρλιαχτά ακούγονταν και περίεργοι θόρυβοι και σύρσιµο από αλυσίδες, πράγµα που ΣΑΛΩΝΑ CS3-1.indd 3 δικαιολογεί την εξέλιξη του θρύλου αφού αξιοποιήθηκε επί τουρκοκρατίας για να φοβούνται και να µη κυκλοφορούν οι κατακτητές και να οργανώνονται οι οπλαρχηγοί. Άλλωστε σε απόσταση αναπνοής από τα σκαλιά του Αη- Νικόλα βρίσκεται και το αρχοντικό του Δυοβουνιώτη που είναι σήµερα ιδιόκτητο µα και αντικείµενο επισκεψιµότητας. Ο περικαλλής Ναός συγκαταλέγεται στα αξιοθέατα της πόλης και θεµελιώθηκε στις 3 Δεκεµβρίου του 1990 επί Δηµαρχίας Ιωάννη Γάτου µετά την συµφωνία των δηµοτικών και διοικητικών αρχών να συνενώσουν τις ενορίες Κοι- µήσεως της Θεοτόκου και Αγίου Νικολάου σε µία ενορία και µάλιστα µε µια ονοµασία που συµπεριέλαβε και τα δύο ονόµατα: «Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΗΣ ΘΕΟΟΚΟΥ ΚΑΙ Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ». Με την συνεργασία Δήµου και ενοριτών καλύφθηκε το υψηλό κόστος της ανέγερσης του Ναού αφού προηγήθηκε ο απαραίτητος εκβραχισµός. α εγκαίνια πραγµατοποιήθηκαν στις 7 Μαίου του 1906 από τον τότε Επίσκοπο Φωκίδας, παρουσία των αρχών και πλήθους πιστών. Οι πρώτοι Ιερείς που υπηρέτησαν στον Ναό ήταν οι αείµνηστοι Πατέρες Γεώργιος Βακάλης και Ευθύµιος Ματθίας. Από το 1906 έως το 1930 έγινε η αγιογράφηση του Ιερού Ναού, δαπάνη των πιστών και ενοριτών, από τον Ανδρέα Στεφόπουλο ή Στέφο ( ) εκ Δεσφίνης. Ο Στέφος ήταν αυτοδίδακτος και µελέτησε την βυζαντινή αγιογραφία στην Μονή του Οσίου Λουκά και στον Άθωνα. Ο τρούλος κατασκευάστηκε το 1929 µε 1930, το κωδωνοστάσιο το 1949 µε 1950, το γραφείο το 1969 µε 1972, ο πρόναος το 1964 και ακολούθησε η προµήθεια των επίπλων και των ιερών σκευών. (Βιβλιογραφία: «Ο ΙΣΟΡΙΚΟΝ ΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ» ΙΩΑΝΝΟΥ ΔΗΜ. ΖΟΥΜΑ ΑΜΦΙΣΣΕΩΣ ΓΥΜΝΑΣΙΑΡΧΟΥ Ε. ΑΜΦΙΣΣΑ 2000) 10/7/11 10:49:07 AM

4 4 / Σεπτέµβριος 2011 τα Μεταλλευτικό Πάρκο Φωκίδας Vagoetto είναι ένα θεµατικό πάρκο, µοναδικό στον ελλαδικό χώρο και ένα από τα πιο εντυπωσιακά Θεµατικά Πάρκα της Ευρώπης, βρίσκεται στο διάσελο Γκιώνας και Παρνασσού, στο 51ο χλµ. της εθνικής οδού Λαµίας-Άµφισσας, µέσα στο χώρο των εγκαταστάσεων της S&B Βιοµηχανικά Ορυκτά Α.Ε. Είναι ένας χώρος γνωριµίας µε την ιστορία της εξόρυξης του βωξίτη, διακόσια µέτρα κάτω από τη γη, όπου εκτίθενται παλιά και σύγχρονα µηχανήµατα που χρησιµoπoιούνταν κυρίως σε υπόγειες εξορύξεις... ένα ταξίδι στο κέντρο της γης ένα συναρπαστικό ταξίδι που µεταφέρει τον επισκέπτη τριάντα χρόνια πριν, τότε που η στοά αντηχούσε τα παραγγέλµατα των µεταλλωρύχων και τον θόρυβο των µηχανηµάτων εξόρυξης. Στόχος του Μεταλλευτικού Πάρκου Φωκίδας είναι, όχι µόνο να παρουσιάσει τους χώρους λειτουργίας ενός µεταλλείου, αλλά να ενηµερώσει, να ψυχαγωγήσει και να εκπαιδεύσει τις καινούργιες γενιές πάνω στην ιστορία εκµετάλλευσης του βωξίτη και των ανθρώπων που εργάστηκαν σε αυτό, τιµώντας και προβάλλοντας τη µεταλλευτική ιστορία της Φωκίδας. H ιδέα για τη δηµιουργία του γεννήθηκε από τους ίδιους τους ανθρώπους που δούλεψαν στα µεταλλεία και θέλησαν να διαφυλάξουν και να εκθέσουν τις µνήµες του τόπου - άρρηκτα πλέον συνδεδεµένες µε τη διαδικασία εξόρυξης του βωξίτη. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1998 από την S&B Βιοµηχανικά Ορυκτά Α.Ε.(πρώην Α.Ε.Ε. Αργυροµεταλευµάτων και Βαρυτίνης) στο χώρο των εγκαταστάσεων της εταιρείας, στο 51ο χλµ. της εθνικής οδού Λαµίας- Αµφισσας στη Φωκίδα και λειτουργεί από το Σεπτέµβριο του περιήγηση στο Vagonetto δίνει στον Η επισκέπτη τη δυνατότητα να γνωρίσει βήµα-βήµα τη διαδικασία εξόρυξης του βωξίτη. Η γνωριµία µε την ιστορία του βωξίτη ξεκινά από το παλιό µεταλλείο, τη Στοά 850, συνεχίζεται µε την περιήγηση στον Εκθεσιακό Χώρο Μεταλλευτικής Ιστορίας και τη διαδραστική επίσκεψη στην Πτέρυγα Ψηφιακής εχνολογίας και ολοκληρώνεται µε µια βόλτα στην Υπαίθρια Έκθεση Μηχανηµάτων. Στο Vagonettο, θα ακολουθήσετε τα χνάρια των µεταλλωρύχων µέσα στις υπόγειες στοές µε τα κοιτάσµατα του βωξίτη. Με οπτικοακουστικά συστήµατα ψηφιακής τεχνολογίας, θα γνωρίσετε την ιστορία των µεταλλωρύχων και της µεθόδους εξόρυξης µέσα σε ένα παλιό µεταλλείο στην καρδιά της Γκιώνας. Η ιστορία της εξόρυξης του βωξίτη, που αποτελεί την πρώτη ύλη για την παραγωγή αλουµινίου, διαδραµατίζεται σε έξι διαφορετικές γλώσσες µε τη βοήθεια συσκευών ατοµικής ξενάγησης υψηλής τεχνολογίας. o Vagonetto αποτελεί σήµερα ένα ιδιαίτερο, εναλλακτικό αξιοθέατο το οποίο έχει δεχθεί πάνω από επισκέψεις από το Σεπτέµβριο του Επιπλέον, κάθε χρόνο το επισκέπτονται πολλά σχολεία, καθώς αποτελεί εγκεκριµένη εκπαιδευτική εκδροµή του Υπουργείου Παιδείας. ο "φουτουριστικό" περιβάλλον στον οµφαλό της γης εντυπωσιάζει µικρούς και µεγάλους: Η διαδραστική έκθεση αξιολογήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως "καλή πρακτική" στο πλαίσιο των Επιχειρησιακών Προγραµµάτων του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Στην καινούργια διαδραστική Πτέρυγα Νέας τα Σάλωνα ΠΟΛΙΙΣΜΟΣ Μεταλλευτικό Πάρκο Φωκίδας Vagonetto εχνολογίας θα: ανακατέψετε µε το χέρι την κοσµική ύλη. Θα τρέξετε µαζί µε τους κόκκους της αλουµίνας µέσα σε ένα βιοµηχανικό σωλήνα. Θα κάνετε εικονική τσουλήθρα στα µόρια του µεταλλεύµατος. αξιδέψετε στη µύτη ενός γιγαντιαίου γεωτρύπανου που αναζητά βωξίτη. ι θα δείτε στο Vagonetto; ην υπόγεια Στοά «850», όπου αναβιώνει η καθη- µερινότητα των µεταλλωρύχων και η εξέλιξη των εξορυκτικών διαδικασιών. ο τρενάκι (Vagonetto) που χρησιµοποιούσαν οι εργάτες µέσα στα ορυχεία, σας µεταφέρει στo παλιό ορυχείο, για να κάνετε ένα συναρπαστικό ταξίδι στο χρόνο, στο κέντρο της γης. ην Υπαίθρια Έκθεση Μηχανηµάτων τα οποία έχουν χρησιµοποιηθεί διαχρονικά στα µεταλλεία βωξίτη. ην Έκθεση Μεταλλευτικής Ιστορίας µε τη Γεωλογική Αίθουσα, το Χηµείο, τον οπογράφο και την Αίθουσα Αποκατάστασης Περιβάλλοντος. ην καινούργια διαδραστική Πτέρυγα Νέας εχνολογίας. Η περιήγηση είναι µια πολυδιάστατη βιωµατική εµπειρία στα πλαίσια του «παίζω και µαθαίνω» και απευθύνεται σε όλο τον κόσµο. Είναι η πρώτη φορά που σε ένα θεµατικό Πάρκο αξιοποιείται και η εκπαιδευτική διάσταση της ψηφιακής τεχνολογίας. Ετσι, στην κόκκινη αίθουσα, παρακολουθείτε ως ταινία το ταξίδι του βωξίτη µέχρι το έσχατο σηµείο της µεταµόρφωσής του σε αλουµίνιο, και, µε τη βοήθεια µίας µεγάλης οθόνης αφής, ανακαλύπτετε τον µαγικό κόσµο της ηλεκτρόλυσης. Στην πράσινη αίθουσα, ψάχνετε για βωξίτη και ακολουθείτε τα βήµατα του γεωλόγου µέχρι να βρείτε τις πραγµατικές ιδανικές συνθήκες για µία επιτυχηµένη γεώτρηση. Και στην µπλε αίθουσα παρακολουθείτε τη µικρή Μαρία, κόρη και εγγονή µεταλλωρύχου να αφηγείται σαν παραµύθι την ιστορία των ορυχείων της Γκιώνας. Συµπερασµατικά το Vagonetto δεν είναι µόνο ένα θεµατικό πάρκο που παρουσιάζει στους επισκέπτες πώς γινόταν πριν από δεκαετίες η υπόγεια εξόρυξη του βωξίτη οδηγώντας τους µε βαγονάκι στην εξοφληθείσα εδώ και χρόνια Υπόγεια Στοά «850». Ούτε περιορίζεται µόνο σε µια ψυχαγωγική παράσταση τύπου «Ηχος και Φως» στα έγκατα της Γης (διακόσια µέτρα κάτω από τη γη) ή έστω επίδειξη µιας παρακαταθήκης από εκθέµατα, που αφορούν στο βωξίτη και στην παραγωγική δραστηριότητα της εταιρείας που το δηµιούργησε. ο Vagonetto έχει µια ιδιαίτερη ση- µειολογία, η οποία µάλιστα ενισχύεται από τα προβλήµατα του µεταλλευτικού κλάδου τα τελευταία χρόνια τα οποία ειναι κυρίως επικοινωνιακού και οχι τεχνικοοικονοµικού χαρακτήρα. ο µοναδικό στην Ελλάδα µεταλλευτικό πάρκο καταφέρνει να "αναδείξει" έναν κλάδο που τις τελευταίες δεκαετίες η εικόνα του έχει τραυµατιστεί σηµαντικά από το γεγονός ό,τι έχει συνδυαστεί µε την επικινδυνότητα της εργασίας και κυρίως την διάσταση των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ο επισκέπτης του θεµατικού πάρκου προβληµατίζεται και συµπεραίνει αβίαστα ότι µια «τρύπα» (είσοδος µεταλλείου, είσοδος στοάς προσπέλασης) στον Παρνασσό δεν συνιστά µόνο µια παροδική οπτική αλλοίωση του τοπίου και της µορφολογίας του εδάφους. Αλλά ότι αξίζει τον κόπο να ανοίξει κανείς µια τέτοια "τρύπα" µέσα στο δάσος, µε την προϋπόθεση ότι αυτή αποβαίνει τελικά ωφέλιµη για το κοινωνικό σύνολο και επιπλέον αφήνει το πλέον "ανώδυνο" περιβαλλοντικό αποτύπωµα (Κώδικας Αρχών Βιώσιµης Ανάπτυξης). Και αυτή είναι η κυριότερη σηµειολογική του συνεισφορά. προσφέρει στον επισκέπτη Επιπλέον, (και ειδικά στον νεαρό επισκέπτη/ µαθητή) βιωµατική εκπαίδευση, δίνοντάς του την ευκαιρία να σκεφτεί/διδαχθεί ότι υπάρχει η δυνατότητα της υπόγειας εξορυκτικής δραστηριότητας, της ασφαλούς χρήσης των εκρηκτικών υλών υπογείως, της υπόγειας δυνατότητας γενικότερα. ον προβληµατίζει να συσχετίσει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την υπόγεια δραστηριότητα µε τις αντίστοιχες της επιφανειακής δραστηριότητας είτε εξορυκτικής είτε γενικότερης. Άλλωστε τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερη προβληµατική σχετικά µε την δυνατότητα ασφαλούς υπογειοποίησης πολλών λειτουργικών εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων (δεξαµενών καυσίµων και φυσικού αερίου, υπόγειων ταµιευτήρων νερού, συγκοινωνιακών δικτύων, χώρων στάθµευσης, εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυµάτων, χώρων αποθήκευσης γενικότερα κλπ.). ο Εργαστήριο Μεταλλευτικής εχνολογίας και Περιβαλλοντικής Μεταλλευτικής του ΕΜΠ έχει πρόσφατα ανακοινώσει αρκετές προτάσεις για "υπόγειες" λύσεις σε µια σειρά ειδικά προβλήµατα, που η εφαρµογή τους θα µας επιτρέψει να περιορίσουµε την περιβαλλοντική τους διάσταση αλλά και να απελευθερώσουµε περισσότερο αδόµητο χώρο στην επιφάνεια, πράγµα εξαιρετικά επιθυµητό κυρίως στις µεγαλουπόλεις. Υπάρχουν αρκετές ανάλογες εφαρµογές στο εξωτερικό, για παράδειγµα, η Subtropolis (φωτο) στο Κάνσας των ΗΠΑ (κάτω από αυτό για να ακριβολογούµε) όπου στεγάζεται επιχειρηµατικό κέντρο και έχει δοµηθεί µέσα σε «εξοφληµένο» υπόγειο λατοµείο ασβεστολίθου. Με την υπόγεια δραστηριότητα συνδέεται και µια από τις δυνατότητες (έστω προσωρινής) επίλυσης του προβλήµατος της υπερθέρµανσης του πλανήτη και "τιθάσευσης" του κακού δαίµονα που ακούει στο όνοµα διοξείδιο του άνθρακα. Με τις τεχνολογίες δέσµευσης και γεωλογικής αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (τεχνολογίες CCS-Carbon Capture and Storage) που διαρκώς κερδίζουν έδαφος µπορεί να επιτευχθεί δραστική µείωση των εκποµπών του συγκεκριµένου αερίου θερµοκηπίου. Η διαδικασία περιλαµβάνει τον αρχικό διαχωρισµό του CO2 από τα καυσαέρια, και στη συνέχεια µεταφορά, συµπίεση και ασφαλή αποθήκευση του αερίου (εξαιρετικά µεγάλες ποσότητες της τάξης εκατοµµυρίων τόνων ετησίως) σε κατάλληλους υπόγειους γεωλογικούς ταµιευτήρες. έτοιοι µπορεί να είναι οι εξοφληθέντες ταµιευτήρες πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι βαθείς αλµυροί υδροφορείς, τα εξοφληθέντα παλαιά ορυχεία άνθρακα, ορυκτού αλατιού και τα εξοφληθέντα µεταλλεία. Για παράδειγµα, έχει εκτιµηθεί, ότι οι ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα που εκπέµπει ο σταθµός ηλεκτροπαραγωγής (φυσικού αερίου) στην Κοµοτηνή θα µπορούσαν να αποθηκευτούν για χρόνια στο εξοφληθέν πετρελαιοφόρο κοίτασµα του Πρίνου. Αρκεί πέρα από τα τεχνικά και οικονοµικά προβλήµατα των τεχνολογιών CCS, των οποίων η λύση είναι θέµα χρόνου, να αφήσουµε κατά µέρος και την πανταχού παρούσα οικολογική µας καχυποψία. µεταλλευτική δραστηριότητα και Η γενικότερα η υπόγεια δραστηριότητα δεν είναι a priori επικίνδυνη ούτε a priori περιβαλλοντικά ασύµφορη. Αρκεί στην ανάλυση «κόστους-ωφέλους» να µπουν όλα τα δεδοµένα σε όλες τους τις διαστάσεις: τεχνικά, οικονοµικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά. Αρκεί οι "δείκτες αειφορικότητας" να επιτρέπουν την ως άνω δραστηριότητα σε βάθος ικανού χρόνου. Διότι, άλλο είναι να κοµπάζουµε για το περιβάλλον, διαρκώς οικολογούντες και διόλου πράττοντες, και άλλο να το κάνουµε πράξη µέσα από µια παραγωγική διαδικασία µε όρους κοινωνικής ευθύνης. α προβλήµατα του περιβάλλοντος δεν µπορούν να περιµένουν. ο ίδιο όµως και η ανάπτυξη. ην λύση θα δώσει η βιώσιµη ανάπτυξη, η ποιοτική κυρίως ανάπτυξη, η ανάπτυξη µε στόχο τη µετάβαση προς τη βιώσιµη κοινωνία ΣΑΛΩΝΑ CS3-1.indd 4 10/7/11 10:49:18 AM

5 τα Σάλωνα ΕΙΔΗΣΕΙΣ Σεπτέµβριος 2011 / 5 Η Χάρµαινα του χθες και του σήµερα Η Χάρµαινα, η φηµισµένη, παραδοσιακή συνοικία των αµπάκιδων ιστορείται από πολλούς αιώνες. Η παρουσία και η λειτουργία της χάνεται στο βάθος της ιστορίας όπως καταγράφεται στα παλιά σοκάκια της Άµφισσας όπου ήταν συγκεντρωµένα όλα τα εργαστήρια που ασχολούνταν µε την κατεργασία του δέρµατος (αµπάκικα ή αµπακαριά). α παλιά αµπάκικα βρίσκονται σε απόσταση περίπου 500 µέτρων νότια από το ιστορικό Κάστρο της Άµφισσας, ενώ στα δυτικά και στην ίδια απόσταση βρίσκεται ο σηµαντικός Βυζαντινός Ναός του Σωτήρος (του 11ου αι. µ.χ.). ο βραβείο παρεδόθη στο Δήµαρχο Δελφών, κ. Νικόλαο Φουσέκη από τη Γενική Γραµµατέα ουρισµού, κ. Κωνσταντίνα Μπέη, παρουσία πλήθους συµπολιτών µας και λοιπών προσκεκληµένων. Στη συνέχεια, η κ. Μπέη µαζί µε όλο το επιτελείο της, καθώς και οι αποστολές από τις τέσσερις περιοχές της χώρας που βραβεύτηκαν ως επιλαχόντες στον ίδιο διαγωνισµό, επισκέφθηκαν την παραδοσιακή συνοικία της Χάρµαινας στην Άµφισσα, προκειµένου να ξεναγηθούν στο χώρο, για την ανάπλαση του οποίου και απονεµήθηκε στο Δήµο µας η ανωτέρω τιµητική διάκριση. Είµαστε υποχρεωµένοι να επισηµάνουµε ότι κατά τους τελευταίους τρεις µήνες, διάστηµα µέσα στο οποίο υποβλήθηκε η πρότασή µας, εν συνεχεία αξιολογήθηκε και κρίθηκε ως η καλύτερη και τέλος βραβεύτηκε επισήµως, έλαβαν χώρα µια σειρά ενεργειών και εκδηλώσεων που σε πολύ µεγάλο βαθµό βασίστηκαν στην εθελοντική συµµετοχή και συνεισφορά συνδηµοτών µας. Επιθυµούµε λοιπόν να ευχαριστήσουµε ειλικρινώς και να συγχαρούµε για την προσφορά τους: Η µεγάλη ακµή των ταµπάκικων της Χάρµαινας διατηρήθηκε µέχρι και το µεσοπόλεµο αλλά µετά το Β παγκόσµιο πόλεµο σταδιακά η συνοικία των βυρσοδεψών παρήκµασε εξαιτίας της δυναµικής εισόδου των πλαστικών υλικών που αντικατέστησαν το δέρµα στις περισσότερες από τις εφαρµογές του. ήµερα έχουν αποµείνει µόνο 3-4 εργαστήρια ταµπάκηδων που αγωνίζονται να συντηρήσουν την προαιώνια τέχνη τους µέσα στις καταιγιστικές εξελίξεις της σύγχρονης ζωής. Στην Χάρµαινα, σύµφωνα µε το ΦΕΚ 64/Δ/1989 έχουν χαρακτηριστεί 42 κτίρια διατηρητέα, 4 εκ των οποίων είναι δηµοτικά ενώ τα υπόλοιπα ανήκουν σε ιδιώτες και κυρίως σε παλιούς βυρσοδέψες και κουδουνάδες, κάποια µάλιστα από αυτά έχουν ήδη αναπαλαιωθεί και αναδειχθεί. Ο χώρος είναι υποβλητικός και κάθε γωνιά του αποπνέει µυστικά, φορτωµένα µε θρύλους. Ο οικισµός εξακολουθεί να ασκεί µια µοναδική γοητεία τόσο στους ντόπιους, όσο και στους επισκέπτες της. α µοναχικά και ατµοσφαιρικά σοκάκια της, τα ερειπωµένα παλιά εργαστήρια, η πηγή και τα παλιά πλατάνια, το γραφικό ουλασίδι, το κεντρικό κτήριο, παλιός κοινόχρηστος χώρος των ταµπάκηδων, συνθέτουν µια µοναδική στον ελληνικό χώρο γειτονιά, µεγάλης ιστορικής και αρχιτεκτονικής αξίας, αλλά και τουριστικής. Μάλιστα οι θρύλοι για τα στοιχειά έχουν µεγάλη διάδοση στην περιοχή. Λέγεται πως τα στοιχειά αποτελούν ψυχές σκοτωµένων ανθρώπων ή ζώων που τριγυρίζουν στα σοκάκια. ο σπουδαιότερο συνδεδεµένο µε την παράδοση είναι το στοιχειό της Χάρµαινας βιβλιοδεσία, τσάντες, πορτοφόλια, χαρτοφύλακες και που αγαπούσε και προστάτευε τους αµπάκηδες, τους περγαµηνές. ρέπει να πούµε ότι αυτό το είδος της φυτικής βυρσοδέψες, στην βρύση της Χάρµαινας νύχτα µέρα κατεργασίας, δίνει µια µοναδική ιδιαιτερότητα στα Αυτό συνδέεται µε την κατεργασία των δερµάτων που γινόταν µε το άφθονο νερό της πηγής της συνοικίας δέρµατα:έχει µεγάλη αντοχή στη χρυσή γραφή. Αφού λοιχάρµαινας. Υπήρχε διαδεδοµένη η πεποίθηση ότι το πόν διαπιστώθηκε ότι αυτής της φυτικής επεξεργασίας τα νερό αυτό είχε την εξαιρετική ιδιότητα να προσδίδει στα δέρµατα ήταν µοναδικά και είχαν την δυνατότητα να δέρµατα της Χάρµαινας τον χαρακτηριστικό ανεξίτηλο και διατηρούν ανεξίτηλα στο χρόνο τα χρυσά γράµµατα, άρχισαν να τα χρησιµοποιούν στη βιβλιοδεσία και στις περγαµηνές. στιλπνό κίτρινο χρωµατισµό τους. Κυρίως σήµερα τα δέρµατα αυτά διατίθενται για την βρύση αυτή είναι το κεντρικό στοιχείο της τραχιάς τέχνης των ταµπάκηδων. Η κατεργασίας του δέρ- κατασκευή των παπύρων του Βατικανού µατος υπήρχε σαν τέχνη πολύ πριν το 1600 όπως ανα- Πολλές φορές η περιοχή έχει ενταχθεί σε Ευρωπαϊκά φέρει ο Άγγλος περιηγητής Dodwell ο οποίος κατέγραψε προγράµµατα και έχουν γίνει αναπλαστικές παρεµβάσεις, καταρχήν το µέγεθος των ελαιόδεντρων και του καρπού έχουν δηµιουργηθεί κέντρα εικαστικών εκδηλώσεων, της ελιάς καθώς και τα κατασκευαζόµενα χρωµατιστά στεγάζονται µουσεία και πραγµατοποιούνται εκδηλώσεις δέρµατα που ήταν περιζήτητα σε όλη την Ελλάδα και υψηλών προδιαγραφών. εξάγονταν και προς όλες τις γνωστές τότε χώρες του Ωστόσο, είναι φανερά τα σηµάδια του χρόνου και η έλλειψη προγραµµατισµού σε δράσεις και κυρίως σε παρεµβάσεις εξωτερικού. Για την κατεργασία µε το νερό χρησιµοποιούταν γίδινο που κρίνονται πλέον απαραίτητες. Είναι πολλοί οι ιδιώτες ή κατσικίσιο δέρµα και η διαδικασία ήταν απολύτως που δεν διαθέτουν την οικονοµική δυνατότητα συντήρησης και διατήρησης αυτού του ιστορικού τοπίου. Η Χάρµαινα χειρονακτική και εξαιρετικά χρονοβόρα. ο είδος της κατεργασίας αυτής λέγεται «φυτική» και είναι φανερό ότι αργοπεθαίνει µαζί µε την ιστορία της, η δέψη του δέρµατος γίνονταν µε το βελανίδι και το παρόλο που υπήρξαν πρόσφατα νέοι καλλιτέχνες που ρούδι. α δέρµατα αυτά προορίζονταν για παντόφλες, επένδυσαν στην περιοχή και προσπάθησαν να την για την εσωτερική επένδυση των παπουτσιών, φυσερά, αναβιώσουν ως πολιτιστικό κέντρο. Η µοναδικότητά της Σ Π Η ΣΑΛΩΝΑ CS3-1.indd 5 είναι διαπιστωµένη και επίσηµα µετά την βράβευσή της: Φέτος ο νεοσύστατος Δήµος Δελφών βραβεύτηκε από το Υπουργείο Πολιτισµού και ουρισµού ως ο καλύτερος αειφόρος τουριστικός ελληνικός προορισµός για το 2011 (στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράµµατος E.D.E.N.), σε µια πανηγυρική τελετή που διεξήχθη στον χώρο του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών. ο βραβείο παρεδόθη στο Δήµαρχο Δελφών Νικόλαο Φουσέκη από τη Γενική Γραµµατέα ουρισµού Κωνσταντίνα Μπέη, παρουσία πλήθους κόσµου. Η Γενική Γραµµατέας µαζί µε όλο το επιτελείο της, καθώς και οι αποστολές από τις τέσσερις περιοχές της χώρας που βραβεύτηκαν ως επιλαχόντες στον ίδιο διαγωνισµό, επισκέφθηκαν την παραδοσιακή συνοικία της Χάρµαινας στην Άµφισσα, προκειµένου να ξεναγηθούν στο χώρο, για την ανάπλαση του οποίου και απονεµήθηκε στο Δήµο η τιµητική διάκριση. Ακολούθησε η βράβευση του Δήµου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Βρυξέλλες στις 27η Σεπτεµβρίου 2011 µε στόχο η προσπάθεια να έχει συνέχεια και σταθερό στόχο την ανάδειξη τόσο της Χάρµαινας, όσο και ευρύτερα του Δήµου ως ενός σηµαντικού ελληνικού τουριστικού προορισµού, µε κύρια εφόδια τον ιστορικό πλούτο, το πολιτιστικό επίπεδο και τη φυσική οµορφιά της περιοχής. µείς κατ αρχήν στεκόµαστε στο πλευρό του Δήµου Δελφών και συγχαίρουµε τόσο για την προσπάθεια όσο και για τους στόχους. Ωστόσο δεν µπορούµε να παραβλέψουµε την κατάσταση που επικρατεί στον ιστορικό αυτό χώρο. ην ορα-τή εγκατάλειψη, τους ερειπωµένους τοίχους, τις ανεκµετάλλευτες δυνατότητες που σέρνονται σαν τα φαντάσµατα στους ιστούς της αράχνης. Καλές οι βραβεύσεις αλλά επί της ουσίας ποιος είναι ο προγραµµατισµός εκείνος που θα καθιερώσει την µοναδική µας Χάρµαινα ως κέντρο επισκεψιµότητας και θα δώσει χείρα βοηθείας στους ιδιώτες να διατηρήσουν τους πολιτιστικούς θησαυρούς που κουβαλούν την ιστορία της πόλης; Προγράµµατα υπήρξαν, σχεδιασµοί ανακοινώθηκαν, αναπλάσεις έγιναν αλλά στην Χάρµαινα οι τοίχοι ακολουθούν την φορά των φθινοπωρινών φύλλων. εν θα µπορούσε να γίνει µία συνάντηση µε φορείς του Υπουργείου Πολιτισµού για την ανεύρεση τρόπου υποστήριξης τόσο του Δήµου, όσο και των ιδιωτών ιδιοκτητών αλλά και του ευρύτερου τοπίου του παραδοσιακού οικισµού; Ηµερίδες µε την συµµετοχή κεντρικών φορέων δεν είναι δύσκολο να διοργανώσει κανείς και υποσχόµαστε κι εµείς από την πλευρά µας ως Σαλωνίτες θα βοηθήσουµε κατά τις δυνάµεις µας Ε Δ 10/7/11 10:49:28 AM

6 τα Σάλωνα ΠΡΟΣΩΠΑ 6 / Σεπτέµβριος 2011 ΠΕΡΟΣ ΜΑΡΚΙΔΗΣ Μας είπαν Μέγας χορηγός των πρώτων αθλητικών αγώνων στην Αµφισσα του 1914 Υπάρχουν µερικά τέκνα της Αµφίσσης, τα οποία άπαξ εκπατριζόµενα, γίνονται αρνησιπάτριδες και λησµονούν ότι ήσαν Αµφισσείς, εις διδοµένην δε περίστασιν δεν παύουν να εκδηλούν παντοιοτρόπως µίσος και περιφρόνησιν προς την ιδιαιτέραν των πατρίδα. Υπάρχουν όµως και άλλα πολλά, τα οποία, παρ όλον τον µακρόν εκπατρισµόν των, δεν παύουν να ενθυµούνται την ιδιαιτέραν των πατρίδα και να συνδράµουν αυτήν ηθικώς, υλικώς και ευεργετικώς και να το θεωρούν προσέτι ως τιµήν των διότι είναι Αµφισσείς». Ο συµπατριώτης µας Νίκος Δρόλαπας ο οποίος είναι και Πρόεδρος των Επαγγελµατιών της πόλης αλλά και Πρόεδρος του Συνδέσµου Εργοληπτών Δηµοσιών Έργων ζει και δραστηριοποιείται στην Άµφισσα ως τουριστικός επιχειρηµατίας. Ο κ. Δρόλαπας για πολλά χρόνια ζει στον παλµό της πόλης και ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη και την προκοπή της. Με την ιδιότητά του ως Πρόεδρος των Επαγγελµατιών της Άµφισσας επισηµαίνει την ανάγκη ύπαρξης αναπτυξιακού σχεδιασµού που θα βγάλει την περιοχή από την υποβάθµιση και την κρίση. «Οι εργαζόµενοι επαγγελµατίες, τονίζει, δίνουν καθηµερινά αγώνα επιβίωσης. Αν και η Άµφισσα έχει όλα τα εχέγγυα για να αποκτήσει ένα βηµατισµό ανάπτυξης και προόδου, τόσο οι οικονοµικές συγκυρίες όσο και οι δυσµενείς συνθήκες στην διαχείριση των προβληµάτων καθώς και οι χρόνιες επιλογές οδήγησαν την περιοχή σε πλήρη στασιµότητα. Απαιτείται η επιλογή δύο τριών ισχυρών στόχων τους οποίους να ακολουθήσουµε πιστά και όχι να µιλούµε περί πολλών και αορίστων και τελικά να µη γίνεται τίποτα». Ο Πρόεδρος των Επαγγελµατιών Άµφισσας δηλώνει πρόθυµος και πάντοτε έτοιµος να συστρατευτεί µε όσους νοιάζονται πραγµατικά τον τόπο, µήπως και αλλάξει κάτι και προτείνει συγκεκριµένα έργα: α. Ο δρόµος προς χιονοδροµικό Κέντρο Παρνασσού µέσω Αργοστίλιας β. Ο Περιφερειακός δρόµος Ε τσι ξεχώριζε ιστορικά τους συµπολίτες µας ο Θεοχάρης Μελισσάρης, σε εκείνους που θυµούνται, αγαπούν και επιστρέφουν, προσφέροντας συνήθως σηµαντικά πράγµατα στο κοινό όφελος, από αυτούς που λησµονούν και χάνονται. Λάτρεις ου Δηµήτρη Παλούκη και νοσταλγοί, µε πάθος προβολής κι ανάδειξης της κοινής µας, της φηµισµένης αµφισσαϊκής κληρονοµιάς, είναι και οι άνθρωποι που ανέλαβαν προσφάτως τις τύχες του Συλλόγου απανταχού Αµφισσέων, το άτυπο Υπουργείο Εξωτερικών της πόλης µας, µε επικεφαλής τον έµπειρο και καταξιωµένο καπετάν Κώστα Καραδήµα και θέλουν, µακριά από ταπεινά κίνητρα κι υστεροβουλίες, να κάµουν κάτι από τα τόσα που έχει ανάγκη ο τόπος µας για την καλλιτέρευση της ζωής, το συλλογικό ανέβασµα και προκοπή. µως οι γραµµές ετούτες θα αφιερωθούν σε έναν από τους σηµαντικώτερους Αµφισσείς της νεώτερης Ιστορίας, τον Μεγάλο Ευεργέτη Πέτρο Λ. Μαρκίδη. ο πορτραίτο µιάς ευγενικής κι αρχοντικής µορφής στο Δηµαρχείο, το Μαρκίδειο 1ο Δηµοτικό Σχολείο, µε το επιβλητικό πέτρινο διδακτήριο των πρώτων µαθητικών µας αναµνήσεων, ένας κεντρικός δρόµος που φέρει το όνοµά του, οι υποτροφίες που, και την ευγενή άµιλλα προήγαγαν και κρίσιµη βοήθεια παρείχαν (σε παλαιότερους τουλάχιστον καιρούς) στις αναπόφευκτες οικογενειακές δαπάνες, τον καιρό των σπουδών στη φοιτητική µας πρωτεύουσα, αποτελούσαν τα ούτως ή άλλως ελλιπή, γνωστά στοιχεία γι αυτόν, επιπλέον της από 4 Οκτ Διαθήκης του και της αναφοράς του κ. Ι. Ζουµά στον τάφο αυτού και της οικογενείας του στο Κοιµητήρι των Αγ. Πάντων. πρώτος ιστορικός της πόλης µας όµως, που κι αυτού δεν έχει αποτιµηθεί ακόµη η προσφορά του στον πνευµατικό βίο της Άµφισσας, τυπογράφος, εκδότηςδηµοσιογράφος της εφηµ. Άµφισσα, ο αείµνηστος Θεοχ. Μελισσάρης, χαρακτήριζε ζώντα τον Μαρκίδη «γόνο της µεγάλης και πολυµελούς και αρχαίας ευπατρίδου οικογενείας των Μαρκιδαίων, της πρωτοστατησάσης εις την πόλιν µας και κατά τον ιερόν αγώνα και κατά τον µετέπειτα» και διασώζει άλλη µια γενναιόδωρη, τιµητική και πολυσήµαντη προσφορά, χορηγία του µεγαλέµπορου του Πειραιά ευεργέτη µας στη γενέτειρά του (βλ. σχετ. Άµφισσα εβδοµαδιαία πολιτική Ο Ο εφηµερίς, φ. 442/ , φ. 446/ και φ. 447/ ). ε χρόνους που η Ελλάδα ζούσε τη θετική επίλυση του εθνικού προβλήµατος µε την ένδοξη πραγµατοποίηση των εθνικών µας πόθων, την απελευθέρωση κι ενσωµάτωση στο ελληνικό κράτος των ζωτικών ελληνικών περιοχών της Ηπείρου και της Μακεδονίας ύστερα από τους Βαλκανικούς Πολέµους του , που η εθνική έξαρση ήταν ανεβασµένη στα ύψη από τους ηρωισµούς των παππούδων µας, ιδιαίτερης εκτίµησης έχαιρε τότε και το αθλητικό ιδεώδες, των σχετικά πρόσφατα καθιερωµένων Ολυµπιακών Αγώνων της σύγχρονης εποχής. Η 5η Ολυµπιάδα είχε µόλις πριν δυο χρόνια διεξαχθεί στη Στοκχόλµη (1912). Ενισχύοντας την πρωτοβουλία φιλοπρόοδων συµπολιτών µας εκείνης της εποχής να διοργανωθούν αθλητικοί αγώνες στην Άµφισσα, ο Π. Μαρκίδης «απέστειλεν εις τον σχολάρχην κ. Παπαζήσιµον δρχ. 300 δια την αγοράν επάθλων δια να τελεσθούν και ενταύθα αγώνες». Μαρκίδης υπήρξε αυτοδηµιούργητος. Ζούσε στον Πειραιά (οδός Λεωχάρους, αρ. 16),στιςεπαγγελµατικές-εµπορικέςδραστηριότητές του συνεταιριζόταν µε τα αδέλφια του Ευστάθιο και Ιωάννη. Είχε βοηθήσει στην προικοδότηση των δύο νεώτερων αδελφών του. Γύρω στα 1900 (και το αργότερο το 1905) έλυσε τη συνεργασία µε τα πιο πάνω αδέλφια του και πιθανόν αποσύρθηκε από την επαγγελµατική δράση. Όταν συνέτασσε τη Διαθήκη του, είχε χάσει τον αδελφό του Χαράλαµπο. ον Ιούνιο του 1909 φεύγει από τη ζωή στον Πειραιά και ο Ιωάννης. Ο αδελφός του Ευστάθιος φαίνεται ήδη το 1909 να ζη στην Άµφισσα και προσπαθεί να πωλήσει ένα οικόπεδό του στην Ιτέα. Εδώ ζούσε και η αδελφή τους Αγγελική παντρεµένη µε τον πολύπλευρων δραστηριοτήτων γιατρό Αλ. Στουρνάρα (για τον οποίο διαλαµβάνει σχετ. στο επικείµενης έκδοσης βιβλίο του, ο φίλος κ. Ι. Κολιαβάς). Ο Μαρκίδης έδωσε τη γενναία χορηγία του για τους Αθλητικούς Αγώνες, ο ίδιος όµως δεν ήλθε στην αγαπηµένη του πατρίδα. ια τους Αγώνες συστάθηκε 5µελής Ελλανόδικος Επιτροπή από τους βουλευτές της περιφερείας Κ. Λιδωρίκη και Ι. Ξηρό, τον φρεσκοεκλεγµένο πρόεδρο της Κοινότητας Νικ. Δεστερλή, τον δ/ντή της τράπεζας Κ. Μπουκλάκο και τον σχολάρχη Γ. Παπαζήσιµο, καταρτίστηκε Πρόγραµµα των Αγώνων, από 8 Μαΐου δηµοσιευµένο µε επτά (7) αθλήµατα: δρόµο 6 Km, άλµα τριπλούν, σφαιροβολία, πενταπλή κυκλική Σ Ο Γ κίνηση πέριξ της πλατείας Ησαΐου, άρση βαρών, σκοποβολή και διελκυστίνδα. Αξιοσηµείωτα και τα ορισθέντα έπαθλα της χορηγίας του Π. Μαρκίδη : όπλα ( δίκαννον, Γκράς, περίστροφον), ρολόγια (αργυρούν και νικέλλινον), ένα χρυσό δακτυλίδι κι ένας αµνός οβελίας. α έπαθλα προωρίζονταν για τον πρώτο κάθε αγωνίσµατος, ενώ για τον δεύτερο προβλεπόταν χρυσούν µετάλλιον. όπος τέλεσης των Αγώνων ορίστηκε η πλατεία Ησαΐου, όπου τα φυτρωµένα πυκνά χορτάρια της, φυσικός χλοοτάπητας, που επατήθησαν κατά την τέλεσιν των αγώνων θεωρούνταν πολύ σπάνιον φαινόµενον διά τα χρονικά του κόσµου. ο γήπεδο της πόλης, το Εθνικόν Γυµναστήριον θα αργήσει να κατασκευασθεί ( µε δωρεά των Ι. Γιδόγιαννου και Ν. Κορδώνη το 19 ), είχε δε σε αυτό τη συµβολή του κι ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός, µε µια γενναία ενίσχυση δρχ. στον Γυµναστικό Σύλλογο Πύθια της πόλης ( βλ. Χρ. Α. Σεργουνιώτης, Χρονικόν Αµφίσσης , Άµφισσα 2007, σσ. 129, 148). Οι Αγώνες ορίστηκαν για την Κυριακή 1η Ιουνίου 1914, οπότε και τη συγκεκριµένη ώρα έναρξης (4.00 µµ) ένα απρόσµενο πλήθος είχε συρρεύσει από την πόλη, τα γύρω χωριά, αλλά και τη Δωρίδα, παρά τη ζέστη του ηλιόλουστου καλοκαιρινού απογεύµατος, να παρακολουθήσει το πρωτόγνωρο θέαµα. Η πρόνοια τοποθέτησης καθισµάτων για τους θεατές αποδείχτηκε πολύ ανακουφιστική. ο πάθος των αθλητών, ο εξαιρετικός συναγωνισµός, η αγωνία του κοινού, δύσκολα αποτυπούµενα µπορούν να εικασθούν από τα αποτελέσµατα και τους νικητές: α) άλµα τριπλούν : 1ος ο Γ. Μαντζίνος µε 9,86 µ. βραβεύτηκε µε χρυσό δακτυλίδι, 2ος ο Ευθ. Αθανασίου µε επίδοση 9, 60 µ. πήρε χρυσό µετάλλιο. β) σφαιροβολία : 1ος ο Γ. Ι. Φαρόπουλος µε βολή 11,31 µ. κέρδισε το περίστροφο, 2ος ο Ηλ. Βαρκούτας µε βολή 10,87 µ. πήρε χρυσό µετάλλιο. προς το θρυλικό Κάστρο γ. Επέκταση του σχεδίου πόλεως µε περιορισµό του Δελφικού τοπίου δ. Ειδικό πρόγραµµα επιχορήγησης για υποχρεωτική τοποθέτηση κεραµοσκεπών σε όλα τα κτήρια της πόλης. ΣΑΛΩΝΑ CS3-1.indd 6 10/7/11 10:49:42 AM

7 τα Σάλωνα ΠΡΟΣΩΠΑ Σεπτέµβριος 2011 / 7 γ) αναρρίχησις επί κάλω : 1ος ο Θ. Παπαδόπουλος, κέρδισε ρολόγι, 2ος ο Ν. Ξεπλάτης, χρυσό µετάλ. Είναι αγώνισµα αναρρίχησης σε σχοινί ύψους 14 µ. και νικητής ανακηρυσσόταν όποιος αθλητής έφθανε µέχρι την κορυφή. Σε περίπτωση ισοβαθµίας η νίκη κρινόταν από την χρόνο ανάβασης, ο πιο γρήγορος κέρδιζε. Στην ιστορία των Ολυµπιακών Αγώνων διεξήχθη τέσσερις φορές. Καταργήθηκε οριστικά µετά τους αγώνες του 1932 (Λος Άντζελες). δ) άρση βαρών : 1ος ο Ευθ. Κεφαλάς, κέρδισε ρολόγι, 2ος ο Δ. Α. Ξεπλάτης, χρυσό µετάλλιο και 3ος ο Ανάργ. Κολοβατιανός που τιµήθηκε µε έπαινο. ε) Διελκυστίνδα : «Από το πολύ τράβηγµα εκόπη το σχοινίον, η δε επιτροπή έδωκε και εις τας δύο οµάδας το αρνίον». Η Διελκυστίνδα είναι ένα ελληνικότατο άθληµα δύναµης που χρονολογείται από το 500 π.χ. από τα «ξεχασµένα» σήµερα αθλήµατα Η κάθε οµάδα αποτελείται από οκτώ άτοµα, το συνολικό σωµατικό βάρος των οποίων πρέπει να είναι το ίδιο µε αυτό της αντιπάλου οµάδας. ο σχοινί που χρησιµοποιείται είναι από κάνναβη και το µήκος του κυµαίνεται από 33,5 έως 36 µ., Οι αθλητές-κλειδιά της κάθε οµάδας είναι ο αρχηγός, ο πρώτος στη σειρά και ο τελευταίος που τυλίγει (µια φορά) την άκρη του σχοινιού γύρω από τη µέση του, γι αυτό και αποκαλείται anchor (άγκυρα). Νικήτρια αναδεικνύεται η οµάδα εκείνη που θα τραβήξει κατά τέσσερα µέτρα προς το µέρος της το κέντρο του σχοινιού, το οποίο πριν την έναρξη του αγώνα βρίσκεται ακριβώς πάνω από το σηµείο εκκίνησης. Στην Ολυµπιακή θητεία του ( , 1920 και στη «µεσοολυµπιάδα» του 1906 στην Αθήνα) υπολογιζόταν ως ένα από τα αγωνίσµατα του Στίβου, αλλά αργότερα «αυτονοµήθηκε» και πλέον είναι ένα ανεξάρτητο άθληµα. στ) Περιφερική οδός πλατείας : 1ος ο Ν. Ξεπλάτης, κέρδισε ρολόγι, 2ος ο Σαλταφέρας, χρυσό µετάλλιο και ζ) δρόµος 4 km : 1ος ο εκ Σεγδίτσης Παπαευθυµίου, δίκαννον οπισθογεµές, 2ος ο Ηλ. Ξηρός, που κέρδισε περίστροφο. Μόλις πήρε το δίκαννό του ο νικητής, προσεκάλεσε την επιτροπήν να την κεράση λίγο κρασάκι, πρόσκληση που κρίνεται ως το νόστιµον εις τους αγώνας. Επίσηµος καλεσµένος µε εκτός συναγωνισµού επίδειξη ικανοτήτων στην άρση βαρών ο «συµπολίτης µας κ. Αθ. Κακκανάς» νικητής «επανειληµµένως εις διαφόρους παγκοσµίους και πανελληνίους αγώνας» ποτέ ως τότε όµως µπρος στο κοινό της γενέτειράς του, εµφανίστηκε µε τα εννέα (9) κερδισµένα αθλητικά του παράσηµα στο στήθος, έδειξε την ανδρείαν του και τας αθλητικάς του δυνάµεις σηκώσας διάφορα βάρη και παίξας εις τας στιβαράς του χείρας ως µήλα έτερα σεβαστά βάρη. ο ένδοξο εκείνο τέκνο της Άµφισσας, για το οποίο δεν απέδωσε η έρευνα, άλλα στοιχεία επιβεβαίωσης και συγκεκριµενοποίησης των διακρίσεών του, που είχε πολεµήσει και τραυµατισθεί στους προ διετίας βαλκανικούς πολέµους, αγωνιζόταν στο στίβο της ζωής για την επιβίωση, την επαύριο κιόλας των Αγώνων, µε τη µακριά και λερωµένη µπλούζα του, οδηγώντας το κάρρον του εις Ιτέαν διά να κερδίση 4 δραχµάς αγώγιον Για την επιτυχία των αθλητικών εκείνων αγώνων ο τότε υπουργός Παιδείας Ι. σιριµώκος έσπευσε να συγχαρεί την Επιτροπή, εκείνη δε µε τηλεγράφηµά της στο Π. Μαρκίδη του διεβίβασε τα συγχαρητήρια και τις ευχαριστίες της γενέτειρας, «ήτις υπερήφανος διά το φιλόπατρι τέκνον της ευελπίζεται ότι θα κατατάξη αυτό εις την σειράν των ευεργετών της Αµφίσσης». Με απάντησή του ο ευεργέτης ευχαρίστησε εγκάρδια κι αυτός την Επιτροπή. Οι Αγώνες οδήγησαν στην επανασύσταση του Γυµναστικού Συλλόγου της Άµφισσας. παράκληση-ευχή του Θ. Μελισσάρη Η προς τον Π. Μαρκίδη, να µην παύση να ενθυµήται την ιδιαιτέραν του πατρίδα δεν χρειαζόταν, αφού από εξαετίας ο ευεργέτης (4 Οκτ. 1908) είχε συντάξει την ιδιόγραφη διαθήκη του, όπου συνιστούσε Ίδρυµα αφήνοντας τη µεγάλη και σεβαστή περιουσία του στο Ελληνικόν κράτος και τον Δήµον της ιδιαιτέρας µου προσφιλούς πατρίδος Αµφίσσης ώστε τα έσοδά της να διατίθενται «κατ έτος προς εκπαίδευσιν νέων Αµφισσέων φρονίµων, χρηστοήθων και επιδεκτικών σπουδής ( ) εκ του Δηµοτικού Σχολείου Αµφίσσης εξερχοµένων ως και εκ νέων τοιούτων εκ των πέριξ της Αµφίσσης χωρίων των υπαγοµένων εις τον Δήµον Αµφίσσης» µε «διαγωνισµούς προς απόκτησιν της υποτροφίας» οι οποίοι «θέλουσι φέρει άπαντες το ονοµατεπώνυµον Μαρκίδειοι Διαγωνισµοί». Ο Π. Μαρκίδης έφυγε από τη ζωή στον Πειραιά τη 12 Μαΐου 1918 και, κατά την επιθυµία του, ενταφιάστηκε στη γενέτειρά του, την Άµφισσα, όπου από τη δεκαετία του 20 υπάρχουν υπότροφοι του Μαρκιδείου, ανερχόµενοι σε χιλιάδες ως σήµερα. Στο κρίσιµο ζήτηµα της σχολικής στέγης και για τις ανάγκες των µαθητών του Α Δηµοτικού Σχολείου, µε το υπ αρ. 5532/ συµβόλαιο του συµ/φου Άµφισσας Ιωάν. Η. σαµτσή (µεταγεγρ. σε τ. ΠΣ και αρ. 49) ο τότε Πρόεδρος του Κοινοτικού Συµβουλίου Άµφισσας Ιωάν. Γ. Γιδόγιαννος, κατ εντολή του Υπουργ. Παιδείας, δώρισε ένα κοινοτικό γήπεδο επιφανείας 3 στρεµµάτων πλάι στα αµπέλια των αδελφών Ι. Πρασά και Ν. Ζωγράφου, στην Διαχειρ. Επιτροπή του Μαρκιδείου, µε σκοπό το Ίδρυµα να «αναλάβη την υποχρέωσιν της εκ των εσόδων του ( ) οικοδοµής επ αυτού διδακτηρίου εξαταξίου δηµοτικού Σχολείου Αρρένων και της εσαεί παροχής προς λειτουργίαν εν αυτώ, δωρεάν, τοιούτου σχολείου, εξανθρωπιστικού διά την µαθητιώσαν νεολαίαν της κοινότητος Αµφίσσης». Από διηγήσεις επιφανών τοπικών στελεχών του κυβερνώντος τότε κόµµατος των Φιλελευθέρων, που άκουσε και διασώζει ο κ. Η. Ρεκαΐτης, φωτίζεται καλλίτερα η εκτός σκοπού του δωρητού ανέγερση του διδακτηρίου, όπως και τα των ντόπιων µηχανικών, των σχεδιασάντων κι επιβλεψάντων την οικοδοµή. ο επιβλητικό πέτρινο διδακτήριο ολοκληρώθηκε και δόθηκε στην εκπαίδευση την 26 Φεβρουαρίου Πριν από εξ χρόνια, από τον διευθυντή και τους εκπ/κούς του Σχολείου ξεκίνησε µια προσπάθεια διοργάνωσης µιάς ηµερίδας τιµής στη µνήµη του µεγάλου ευεργέτη. Βοήθεια στη συγκέντρωση στοιχείων συγκινητικά µας παρέσχε κι ο αείµνηστος συµπατριώτης (από το ριβίδι Δωρίδας) Ευάγ. σακανίκας. Η κίνηση δεν προχώρησε Στις προθέσεις του νέου Δ.Σ. του Συλλόγου των Απανταχού Αµφισσέων περιλαµβάνεται και η προβολή και τιµή των ευεργετών και δωρητών της πόλης µας, εκτός των άλλων, προφανών λόγων, και σαν ένα αξιόπιστο αντίβαρο στους άγονους καιρούς του ατοµικισµού και της αποξένωσης που ζούµε. Ο Πέτρος Μαρκίδης των υποτροφιών ( που πάνω από όλα χρειάζεται η διασφάλιση του κύρους τους, µε την αξιοπιστία και το αδιάβλητο των διαγωνισµών), του Α Δηµ. Σχολείου και της ενίσχυσης του αθλητικού πνεύµατος, δεν µπορεί παρά να λάβει την εξέχουσα κι αρµόζουσα, στην µεγάλη κι αιώνια προσφορά του στην πόλη µας, θέση του, διά θύµησιν που γράφει στη Διαθήκη του. Αλλιώς, κατά την εύστοχην οµηρική κρίση, θα φαίνεται η ψυχή και τ άπρεπά µας έργα / αφού Μήτε στον ευεργέτη µας στερνά χρωστάµε χάρη ( Οδύσσ. δ ). Μια ορά κι ένα καιρό, ντελάλιζε ο τελάλης ον παλιό καιρό που δεν υπήρχαν τα σηµερινά µέσα επικοινωνίας µιας κοινωνίας, τη λύση την έδινε ο τελάλης ή ντελάλης, όπως έλεγαν τούρκικα το δηµόσιο κήρυκα. Ο τελάλης έπρεπε να έχει καθαρή, δυνατή, κρυστάλλινη φωνή για ν ακούγεται µακριά και καθαρά, όταν «ντελάλιζε». Αν είχε την τύχη να έχει σπίτι στην κορυφή του χωριού τότε γλύτωνε το γύρισµα από γειτονιά σε γειτονιά. Ο τελάλης τελάλιζε ο,τιδήποτε ήθελε ο πρόεδρος της Κοινότητας ή κάποιος άλλος ενδιαφερόµενος ξένος ή ντόπιος. Αν το χωριό ήταν µεγάλο τότε πήγαινε σε επιλεγµένα µέρη, πρόσφορα, όπως υψώµατα, λόφο, σταυροδρόµια, πλατείες κ.λπ. και... Προσοχή! Προσοχή! Ακούστε ούλ πέρα για πέρα! Η γριά (τάδε) έχασε την τριχιά της κι όποιος τη βρει να της τη δώσει, ή στο µαγαζί (τάδε) φέρανε φρέσκια ψάρια, ή το πολυτελέστατον και ταχύπλοον ατµόπλοιο (τάδε) αναχωρεί καθ εκάστην, την 9η εσπερινήν εξ Ιτέας, δια Λουτράκιον, Πειραιά κ.λπ., κ.λπ., ή αύριο έχει προσωπική εργασία. Θα πάµε να καθαρίσουµε το δρόµο προς (τάδε) γιατί αρχίζει ο θέρος... να µην τα µαταλέµε και πολλές φορές... Παλιότερα ο τελάλης πληρωνόταν απ το χωριό όπως ο δραγάτης ή ο παπάς, δηλαδή µε γέννηµα. Σε µερικά χωριά η πληρωµή του ήταν η απαλλαγή του απ την προσωπική εργασία που επέβαλε ο πρόεδρος της Κοινότητας. Για τις ιδιωτικές ανακοινώσεις πλήρωνε ο κάθε ενδιαφερόµενος. ώρα τα µεγάφωνα των Κοινοτήτων, των αυτοκινήτων, οι τοπικοί ραδιοφωνικοί σταθµοί, τα φέϊγ βολάν και τα άλλα πρόσφορα µέσα ενηµερώσεως έκοψαν το ψωµάκι του συµπαθέστατοι εκείνου τύπου, του τόσο γραφικού, του τελάλη. Ο τελάλης συνήθως έκανε και τον «θεληµατά», τον άνθρωπο δηλαδή που έκανε διάφορα θελήµατα, αγγαρείες εκδουλεύσεις µε πληρωµή. Αυτός ο τελάλης, ο δηµόσιος κήρυκας όπως είπαµε, παρευρίσκετο στις διάφορες δηµοπρασίες του Δηµοσίου ή της Κοινότητας και ο κόσµος έκανε χάζι µε το: Έχετε κύριοι µία! Έχετε κύριοι δύο! Έχετε κύριοι τρεις!... κατακυρώνεται υπέρ του... και η αµοιβή του ήταν ανάλογη µε το ύψος της δηµοπρασίας και λεγότανε τα «κηκυρίκια». ελάληδες θυµούνται οι παλιότεροι: Στην Άµφισσα, τους: Αναστάσιο Μπιλάλη, Δρόσο Σκουτεράκο (πολύ καλοί και οι δύο), Σνδρ. Κουτσοχίωνη, Δηµ. Μπισκένη ή Κισκίση, Ιωάν. Μασαλάκια και Αλ. Καραησαϊα, τελευταία µόνο στις δηµοπρασίες. Στην Ιτέα τον: Γεώργιο Βαλσαµάκη Στην Δεσφίνα τον: Μπάρµπα Χρήστο Μαλάκη. Στον Ελαιώνα: Εδώ τον δηµόσιο κήρυκα στις διάφορες δηµοπρασίες έκανε ο εκάστοτε κλητήρας της Κοινότητας. Στη Σεγδίτσα, τους: Παµαγιώτη Μανώλη, Ευθύµιο Μαντζίνο, Ιωάν. Μποµούκη και τον Ηλία Λένη µε το: «Ακούτε ούλοι, πέρα για πέρα». Στο Χρισσό τον: Παναγ. Λαϊνη Στην Κολοβάτα: Παναγιώτη Ηλ. Πετράκη Στην Αγία Ευθυµία, τον: Ευθύµιο σαβλή ή Σαλούρο Στους Δελφούς τον: Παναγιώτη Ματθαίο ΣΑΛΩΝΑ CS3-1.indd 7 10/7/11 10:49:46 AM

8 τα Σάλωνα ΑΘΛΗΙΣΜΟΣ 8 / Σεπτέµβριος 2011 ο 39 ΔΙΑΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΠΡΩΑΘΛΗΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΗΝ ΕΡΕΡΙΑ ΕΥΒΟΙΑΣ Πρόκριση της Ενωσης ΣΚακιστών Αµφισσας στον Α γύρο κυπέλου ΟΥ ΔΡΟΣΟΥ ΚΡΑΒΑΡΟΓΙΑΝΝΟΥ Μετά την πρόκριση της ένωσης σκακιστών Άµφισσας (Ε.ΣΚ.Α.) στον α γύρο του κυπέλου Ελλάδος µεταξύ των οµάδων Ανατ. Στερεάς-Εύβοιας, η µικρή µας πόλη συνεχίζοντας τις λαµπρές εµφανίσεις λαµβάνει µέρος στο διασυλλογικό πρωτάθληµα Ελλάδος που θα διεξαχθεί τη φετεινή χρονιά στην Ερέτρια Ευβοίας από 3-8 Ιουλίου σε 7 γύρους µε το Ελεβετικό σύστηµα. Στη φετινή περίοδο η Άµφισσα συµµετέχει για τρίτη συνεχή χρονιά, ενώ παραµένει στην α εθνική κατηγορία συνεχώς επί τετραετία. Η δεύτερη οµάδα του σκακιστικού οµίλου Άµφισσας (Σ.Ο.Α.) είναι νεοφώτιστη στη µεγάλη κατηγορία. Να σηµειώσουµε για όσους δεν γνωρίζουν ότι οι µικρότεροι σε πληθυσµό Άµφισσα µετέχει µε δύο οµάδες (όπως και ελάχιστες µεγαλουπόλεις ή αρκετές µε παράδοση στο σκάκι) ενώ άλλες ή δεν διατηρούν σκάκι ή δεν κατάφεραν να προκριθούν. Οι 20 οµάδες από το περσινό πρωτάθληµα είναι οι εξής: Π.Σ. Περιστερίου, Α.Ο. Κυδών Χανίων, ΕΟΑ ο «φυσιολάτρης» Νίκαιας, Σ.Ο. Ηρακλείου, Πανιώνιος Γ.Σ., ΑΕΚ, Ο.Σ. ριανδρίας, Λ.Π. Φλώρινας, ΣΑΣ κορωπίου, ΕΕΣ Κορυδαλού, Ένωση σκακιστών Άµφισσας, ΦΟΝ Ηρακλείου Αττικής επικοινωνία, Σ.Ο. Πατρών, Σ.Ο. Καλλιθέας, Σ.Α. Γαζίου, Σ.Ο. Ιακαρίας «Ιωάννης σελέπης», Ν.Ο. Καλαµάτας «ο Ποσειδών». α 14 σωµατεία που προκρίθηκαν από τους οµίλους είναι: Σ.Ο. Αιγάλεω, Α.Σ. Παπάγου, Α.Ο. «Ζηνων» Γλυφάδας, Σ.Α. Θεσσαλονίκης «ο Γαλαξίας», Σ.Ο. Πολίχνης, Σ.Ο. Καβάλας, ΟΑΑ Ηρακλείου, Σ.Ο. Πτολεµαϊδας «ο Πτολεµαίος», Σ.Ο. Καλαµάτας, ένωση σκακιστών Αιγιαλείας, σκακιστικός όµιλος Άµφισσας, ΑΣΟ Σαντορίνης, σύλλογος Ιωαννιτών σκακιστών, Ε.Σ. Θεσσαλονίκης. Αυτή η χρονιά και παρά την κρίση της χώρας ο ανταγωνισµός είναι µεγάλος. Προσωπικώς θα επιθυµούσα να παραµείνει στην α εθνική κατηγορία η Ε.ΣΚ.Α. και να επιτύχει ένα αξιοπρεπές αποτέλεσµα ο νεοφώτιστος Σ.Ο.Α. ην ίδια επιθυµία και ευχή εκφράζουν τα Δ.Σ. των συλλόγων και οι φίλοι του σκακιού της Άµφισσας. Ως έφορος του τµήµατος συγχαίρω τον προπονητή των οµάδων και άριστον δάσκαλο σκακιού, τον προταθλητή Ελλάδος Γιάννη Παπαϊωάννου και τους βοηθούς του Βαγγέλη Κακκανά και Ήλια Ευθυµιάδη. έλος σηµειώνω την ανεκτίµητη προσφορά του προέδρου Κώστα Παπακωνσταντίνου και της συζήγου του Ιωάννας Λαζογεώργου και του γραµµατέα Ευθυµίου Μαγκλαρά. (α ονόµατα των 34 συλλόγων της α εθνικής έλαβα από τη σκακιστική στήλη της σαββατιάτικης εφηµ. Ελευθεροτυπία που γράφει κι επιµελείται ο. Πανταβός. Εκφράζω τις ευχαριστίες µου). ΣΑΛΩΝΑ CS3-1.indd 8 ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ: Νίκη µε 3-1 του Φωκικού σε φιλικό Στα πλαίσια της προετοιµασίας για την νέα ποδοσφαιρική περίοδο ο Φωκικός αγωνίστηκε στον Αλίαρτο µε την τοπική ποµάδα της οποίας και επεβλήθη µε σκορ 3-1, η οµάδα της Άµφισσας ήταν καλή προσπαθώντας να παίξει ένα απλό ποδόσφαιρο προηγήθηκε µε ένα γκολ του Σερπάνου στο ηµίχρονο. Σ το Δεύτερο µε πολλές αλλαγές ο Φωκικός έφτασε στο 2-0 µε σκόρερ τον Χαλούµη. Ο Αλίαρτος µείωσε σε 1-2 και ο Φωκικός µε κεφαλιά του Μπου λούλη έκλεισε το σκορ σε 1-3. Συνεχίζοντας ο Φωκικός την προετοιµασία για την ως άνω περίοδο είχε φιλικό αγώνα µε τα Άσπρα Σπίτια στο Εθνικό Στάδιο της Άµφισσας, στο οποίο επιβλήθηκε µε 2-1. Δόθηκε ευκαιρία στο προπονητή του Μιχάλη Κασάπη µε τον οποίο θα συνεργαστεί και φέτος να δοκιµάσει κάποιους µικρούς παίκτες αλλά ακόµη να δει και σε τι κατάσταση βρίσκονται όλοι οι παίκτες που έχει στην διάθεσή του. ο παιχνίδι τελείωσε µε 2-1 υπέρ του Φωκικού. Ήταν ένα παιχνίδι προετοιµασίας και δεν µπορεί κανείς να βγάλει συµπεράσµατα. Η Διοίκηση του Φωκικού έστειλε το δικό της µήνυµα σύµφωνα µε το οποίο οι οµάδα θα ενισχυθεί, όχι µόνο για την κατηγορία που αγωνίζεται αλλά και για την παραπάνω κατηγορία ( Β Εθνική) κάτι που φαντάζει σχεδόν βέβαιο. ο ΔΣ και κυρίως ο Πρόεδρος Μ. Παπαδηµητρίου, είναι συνέχεια κοντά στην οµάδα έχουν αφιερώσει τον περισσότερο χρόνο από ότι χρειάζεται η οµάδα από πλευράς διοίκησης και όλοι οι φίλαθλοι του Φωκικού ελπίζουν και πιστεύουν ότι η αγαπηµένη τους οµάδα για τη φετινή χρονιά θα κάνει την υπέρβαση. Εκτός του Φωκικού, στο τοπικό Πρωτάθληµα της ΕΠΣ Φωκίδας αγωνίζονται ο Αµφισσαϊκός στην Α κατηγορία τοπικού πρωταθλήµατος και η Ακαδηµία, οι Ελπίδες και τα Σάλωνα στην Β κατηγορία τοπικού πρωταθλήµατος. α παραπάνω σωµατεία έχουν και αυτά ξεκινήσει την προετοιµασία για την συµµετοχή τους στο τοπικό πρωτάθληµα που θα αρχίσει τον Οκτώβριο. ΜΠΑΣΚΕ Ο '''Μάκαρος Άµφισσας οργανώνει και βελτιώνει το τµήµα µπάσκετ µε σοβαρότητα και υπευθυνότητα ενισχύοντας τα τµήµατά του υποδοµής για τις παιδικές ηλικίες. Έχοντας στο δυναµικό του αξιόλογους γυµναστές και προπονητές έχει ρίξει το βάρος της δουλειάς του στις µικρές ηλικίες εκεί που υπάρχει το µέλλον του αθλητισµού και συγκεκριµένα του µπάσκετ. Με δύο αξιόλογους ανθρώπους για την κοινωνία της Άµφισσας τον Παναγιώτη αγκαλή και τον Σάκη Καρβέλη, αρκετές ηµέρες και ώρες της εβδοµάδας βρίσκεται στο πλευρό τον µικρών αθλητών και αθλητριών στο Αθλητικό Κέντρο ``Χ. Καµπεράκης καταβάλλοντας µεγάλη προσπάθεια µε γυµναστές και προπονητές για το καλύτερο δυνατό. ο ταξίδι της φλόγας της αγάπης από την Άµφισσα Ο Σύλλογος εθελοντών αιµοδοτών Άµφισσας «Οι Άγιοι Ανάργυροι» ολοκλήρωσε µε εντυπωσιακό τρόπο τις εκδηλώσεις κατά το τριήµερο υποδοχής της ΦΛΟΓΑΣ της ΑΓΑΠΗΣ των εθελοντών αιµοδοτών της ΠΟΣΕΑ στα πλαίσια της 9ης Λαµπαδηδροµίας στον Δήµο Δελφών που πραγµατοποιήθηκε στην Άµφισσα, στο Γαλαξίδι και στην Επτάλοφο.Στιγµές ανεπανάληπτες πραγµατοποιήθηκαν κατά την διάρκεια του τριηµέρου Λαµπαδηδροµίας. Ευχαριστούµε όλους όσους µας τίµησαν µε την παρουσία τους,εκπροσώπους εκκλησίας,τοπικής αυτοδιοίκησης,φορέων, Συλλόγων,µαθητές και εκπαιδευτικούς αλλά : και συµµετείχαν µαζί µας στην Άµφισσα,στο Γαλαξίδι και στον Επτάλοφο. Στην Άµφισσα την φλόγα άναψε µαζί µας στην Πλ. Ησαΐα και η Αντιπεριφερειάρχης Φωκίδας κα Γαζή Π. και η εκπρόσωπος της Υπηρ. Αιµοδοσίας ΓΝΑ Μ. Μαστρογιάννη. Παράλληλα έγιναν αρκετές εγγραφές δοτών µυελού των οστών από την όµορφη οµάδα του ΚΕΔΜΟΠ (Πανεπιστήµιο Πάτρας). Ιδιαίτερα ευχαριστούµε - το ΔΣ, τους γονείς και όλα τα παιδιά από τα τµήµατα του Πολιτισ. Συλ. Προσήλιου, για το όµορφο χορευτικό διήµερο που µας παρουσίασαν. - την Βούλα Μαλαγράκη από το Κέντρο Πρόληψης ουσιών Ν. Φωκίδας. - όλους στην Δ.Ε Άµφισσας του Δήµου Δελφών - τον Αντιδήµαρχο Γαλαξιδιού κον Βασ. Καραγιάννη και όλους όσους βοήθησαν στο Γαλαξίδι. - τον πρόεδρο Δ/Κ Επταλόφου κον Λιάπη Αλεξ. τον Σύλλογο Γυναικών Επταλόφου µε την δραστήρια πρόεδρο του κα Θεοδώρα καθώς και τον Γιάννη Ν. Πάλλα για την φιλοξενία. - όλα τα ΜΜΕ της περιοχής µας για την προβολή του έργου µας αλλά και όσους πάντα είναι αρωγοί στις εκδηλώσεις του Σ.Ε.Α. Άµφισσας ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ.Ενώ την ετάρτη ώρα θα γίνει µαζί µε την Υπηρεσία Αιµοδοσίας εκδήλωση Υποδοχή της Φλόγας στο Γεν. Νοσοκοµείο Άµφισσας. Η φλόγα θα µεταφερθεί την Παρασκευή 23/09/11 και σε Αγία Ευθυµία Βουνιχώρα όπου θα γίνει υποδοχή απ τους εθελοντές αιµοδότες ο ΔΣ 10/7/11 10:49:56 AM