2ο ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ: Πρακτικοί τρόποι και μέσα προσανατολισμού από την αρχαιότητα μέχρι και την πυξίδα.

Transcript

1 2ο ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ: Πρακτικοί τρόποι και μέσα προσανατολισμού από την αρχαιότητα μέχρι και την πυξίδα. Ομάδα εργασίας : Παπαγεωργίου Κριστίνα, Σπύρου Μάρθα, Χαρδαλούπα Ελένη, Χαρδαλούπα Μαριάννα. Αρχαίοι Έλληνες. Από το 8000 π.χ. ως το τέλος της ελληνιστικής περιόδου,οι Έλληνες ανέπτυξαν τόσο πολύ τη ναυτική τέχνη, ώστε για αιώνες ήταν οι κυρίαρχοι της Μεσογείου. Οι Αρχαίοι Έλληνες προσανατολίζονταν, εύρισκαν το γεωγραφικό μήκος και πλάτος μιας περιοχής και ακολουθούσαν την πορεία τους στη θάλασσα. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν διάφορα όργανα, όπως, ένα είδος πυξίδας,το ηλιακό ρολόι των Φιλίππων, ο πολομετρητής αλλά ακόμα και κάποιοι αστερισμοί. Πολυνήσιοι Διάβαζαν την επιφάνεια της θάλασσας, καταλάβαιναν ανάλογα με την μορφή του κύματος το πόσο κοντά η πόσο μακριά βρίσκονταν από την στεριά. Εσκιμώοι Ήταν σε θέση να διαβάζουν το χιόνι. Βεδουίνοι Ήταν σε θέση να διαβάζουν την άμμο. Οι Εσκιμώοι και οι Βεδουίνοι γνώριζαν για τον τόπο που κατοικούσαν, την συνηθισμένη κατεύθυνση των ανέμων ανάλογα με την εποχή και την ώρα της ημέρας. Οπότε παρατηρώντας τους κυματισμούς του χιονιού και της άμμου προσανατολίζονταν.

2 Νορβηγοί Παρακολουθούσαν εάν τα θαλασσοπούλια είχαν κάτι στο ράμφος τους ή όχι. Εάν κουβαλούσαν τροφή, αυτό σήμαινε ότι γύριζαν προς την στεριά ενώ εάν τα ράμφη τους ήταν άδεια τότε πήγαιναν να βρουν τροφή προς τα ανοιχτά. Κινέζοι Οι κινέζοι πρώτοι χρησιμοποίησαν την πυξίδα από την 3 η επιλέξει να δείχνει τον μαγνητικό νότο. χιλιετία π.χ, είχαν Προσανατολισμοί στον χώρο Οι πρώτοι ναυτικοί, προκειμένου να μην χάνονται έμεναν κοντά στην στεριά. Σύνδρομο μυθικού Ανταίου: οι ναυτικοί ευθυγράμμιζαν δύο σημεία μεταξύ τους για να ορίσουν την ευθεία πάνω στην οποία βρίσκονταν. Επίσης χρησιμοποιούσαν την μέθοδο της αναμέτρησης, η οποία βασίζεται στις μετρήσεις και τις καταγραφές της πορείας και της ταχύτητας. Πρακτικοί τρόποι προσανατολισμού Με τον Ήλιο : Είναι ο πιο απλός τρόπος προσανατολισμού. Στο σημείο που ανατέλλει ο Ήλιος είναι η Ανατολή.

3 Μέσα προσανατολισμού Αστρολάβος Είναι ένα ιστορικό αστρονομικό όργανο που χρησιμοποιούσαν οι ναυτικοί και οι αστρονόμοι για την ναυσιπλοΐα και για την παρατήρηση του Ηλίου και των αστεριών από τον 2 ο αιώνα π.χ μέχρι και τον 18 ο αιώνα π.χ. Η εφεύρεσή του αποδίδεται στον Έλληνα Ίππαρχο από τον 2 ο αιώνα που αρχικά είχε σχήμα σφαίρας. Αργότερα τον 8 ο με 10 ο αιώνα ο αστρολάβος έλαβε σχεδόν επίπεδη μορφή από τους Άραβες. Χρησιμοποιούσαν τον αστρολάβο και προέβλεπαν τις θέσεις του Ήλιου της σελήνης, των πλανητών και των άστρων. Με αυτόν είναι δυνατό να βρεθεί η ώρα αν είναι γνωστό το γεωγραφικό μήκος και πλάτος. Εξάντας [Αστρολάβος] Είναι ένα γωνιομετρικό όργανο που χρησιμοποιείται στην ναυσιπλοΐα από κατακόρυφες ή οριζόντιες γωνίες σταθερών αντικειμένων. Ιστορία εξάντα: Πρόδρομη συσκευή του εξάντα ήταν ο οκτάντας, που εφευρέθηκε από τον Τζόν Χάντλεϊ το Ο εξάντας ανακαλύφθηκε σαν εξέλιξη του οκτάντα από τον Άγγλο αξιωματικό του Ναυτικού Τζόν Κάμπελ το Αρχή λειτουργίας Στον εξάντα για την μέτρηση των γωνιακών αποστάσεων εφαρμόζεται η αρχή της λεγόμενης διπλής ανάκλασης που επιτυγχάνεται αυτή με δύο κάτοπτρα, ένα μεγάλο κινητό και ένα μικρότερο ακίνητο τα οποία φέρει το όργανο και δια των οποίων γίνονται οι παρατηρήσεις από το φερόμενο μικρό τηλεσκόπιο.

4 Σφάλματα εξάντος: 1.Σφάλματα υποδιαιρέσεων 2.Σφάλματα παραλληλότητας θέσης του κανόνα 3. Σφάλμα καθετότητας μεγάλου κάτοπτρου και μικρού. Ναυτικό Δρομόμετρο [Εξάντας] Μηχανισμός για την ακριβή μέτρηση θαλάσσιων αποστάσεων. Αποτελείται από ένα κιβώτιο με συμπλεκόμενους οδοντωτούς τροχούς και έναν ατέρμονα κοχλία, ο οποίος φέρει στην άκρη του ένα πτερυγιοφόρο υδροκίνητο τροχό. Η περιφέρεια του τροχού εσωτερικά των πτερυγίων ήταν εφαπτομένη της στάθμης της θάλασσας και το κιβώτιο ήταν τοποθετημένο, είτε πάνω σε ελκόμενο από το πλοίο πλωτήρα, είτε στο εσωτερικό πλαϊνό του πλοίου, με τον άξονα του τροχού να διαπερνά τα τοιχώματά του. Ο τροχός περιστρέφεται ανάλογα με την ταχύτητα του πλοίου και ένας βαθμονομημένος δίσκος ενσωματωμένος στον άξονα του τελευταίου οδοντωτού τροχού υποδεικνύει την διανυθείσα απόσταση. [Ναυτικό Δρομόμετρο]

5 Oδόμετρο Είναι μια αυτόνομη κατασκευή, προσαρμόσιμη σε οποιοδήποτε τροχοφόρο (άρμα), αποτελούμενη από ένα σύμπλεγμα από οδοντωτούς τροχούς και ατέρμονες κοχλίες, ικανούς να μεταφέρουν την κίνηση του τροχού του άρματος και να την μετατρέψουν σε μονάδες μέτρησης μήκους, που καταγράφεται από ένα σύστημα δίσκων στο πάνω μέρος της συσκευής. Δημιουργήθηκε από τον Ήρωνα. [Οδόμετρο] Ανεμολόγιο Πρόκειται για χάρτινο δίσκο που αναπαριστά τον ορίζοντα η περιφέρεια του οποίου υποδιαιρείται από 0 μοίρες έως 360 μοίρες και φέρει δύο διαμέτρους κάθετες από τις οποίες η μία δείχνει την μεσημβρινή γραμμή με άκρα τα σημεία του ορίζοντα Βορρά και Νότου και η άλλη τη γραμμή του πρώτου καθέτου με άκρα τα σημεία του ορίζοντα Ανατολή και Δύση. Τα ανεμολόγια χρησιμεύουν στον προσδιορισμό των ανέμων στη μέτρηση πλεύσεων, διοπτεύσεων κ.α. Κατά τον 13 ο αιώνα μ.χ εισήχθηκε στην Ευρώπη η από τον 11 ο αιώνα μ.χ γνωστή στους Κινέζους μαγνητική βελόνα Το ανεμολόγιο αποτελούσε τον ανεμοδείκτη των αρχαίων Ελλήνων πολύ πριν ακόμα αναγείρουν το 100 π.χ των Πύργων των Ανέμων.

6 [Ανεμολόγιο] Πύργος των Ανέμων Πρόκειται για ένα πυργωτό οκτάγωνο οικοδόμημα από πεντελικό μάρμαρο, μήκους πλευράς 3,20 μέτρων και συνολικού ύψους 12 μέτρων του οποίου η βάση αποτελείται από 3 βαθμίδες. Η στέγη του είναι κωνική κεραμοσκεπής. Στη κορυφή της στέγης φέρονταν ένας ορειχάλκινος ανεμοδείκτης υπό μορφή Τρίτωνα ο οποίος περιστρεφόμενος έδειχνε, κρατώντας δείκτη, τη κατεύθυνση ενός από τους οκτώ κύριους ανέμους που επικρατούσε κατά την παρατήρησή του.οι άνεμοι αυτοί προσωποποιημένοι φέρονται ανάγλυφοι να ίπτανται στο άνω μέρος έκαστης πλευράς του πύργου, φέροντας ο καθένας και ιδιαίτερο σύμβολο. Το μνημείο αυτό του οποίου το επίσημο όνομα είναι ωρολόγιο του Κυρρήστου, θεωρείται πως το ανήγειρε ο Ανδρόνικος ο Κυρρήστης. [Πύργος των Ανέμων]

7 Μηχανισμός Αντικυθήρων Είναι το παλαιότερο εύρημα της τεχνολογίας των Ελλήνων. Κατασκευάστηκε τον 1 ο αιώνα π.χ από Έλληνες μηχανικούς για τον οποίο χρειάστηκε 25 χρόνια για να αποδειχθεί ότι ήταν ένα εύρημα μεγάλης αξίας που εξηπηρετούσε στον προσανατολισμό και στην αστρονομία. [Μηχανισμός Αντικυθήρων] ΠΥΞΙΔΑ: είναι το πιο σύγχρονο μέσο προσανατολισμού που χρησιμοποιήθηκε στη αρχαιότητα. Ωστόσο χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά από τους Κινέζους. [Πυξίδα]