Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια. Ομιλία προς την Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Βρυξέλλες, 2 Δεκεμβρίου 2014

Transcript

1 Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια Ομιλία προς την Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Βρυξέλλες, 2 Δεκεμβρίου 2014 Σας ευχαριστώ κυρία Πρόεδρε. Αξιότιμα μέλη, έχω την τιμή να βρίσκομαι σήμερα εδώ μαζί σας ως υποψήφια για τον επαναδιορισμό μου στο αξίωμα του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή. Θα ήθελα να αναφερθώ στο έργο μου κατά το πρώτο έτος της θητείας μου και να εκθέσω το όραμά μου και τη στρατηγική μου για το θεσμό του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή για την ερχόμενη πενταετία. Αυτή είναι η έβδομη φορά που απευθύνω ομιλία ως Διαμεσολαβήτρια σε επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μετά την εκλογή μου κατά το περασμένο έτος. Κάθε φορά έχω αποκομίσει οφέλη από την εμπειρογνωμοσύνη σας, τις συμβουλές σας και τη στήριξή σας, καθώς και από το προσωπικό που στηρίζει το έργο σας. Αυτές οι ακροάσεις των επιτροπών, όπως και οι πολυάριθμες χωριστές συνεδριάσεις μας, με έχουν βοηθήσει να κατανοήσω καλύτερα το κοινό μας έργο σε ευρωπαϊκό επίπεδο και έχουν συμβάλει άμεσα στη διαμόρφωση της στρατηγικής που έχω αναπτύξει για τον θεσμό του Διαμεσολαβητή. Όπως έχω αναφέρει σε πολλές περιστάσεις κατά το περασμένο έτος, η ποιότητα της συνεργασίας μεταξύ των υπηρεσιών μου και του Κοινοβουλίου θα καθορίσει εν τέλει τον βαθμό επιτυχίας του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή στην προσπάθεια για βελτίωση της ποιότητας της διοίκησης προς όφελος των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αρμοδιότητά μου, ως τρίτη Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια, είναι να αναπτύξω περαιτέρω το έργο του Διαμεσολαβητή και να διασφαλίσω ότι εξακολουθεί να είναι επιτυχημένο και αποτελεσματικό. Στην τελετή ορκωμοσίας το περασμένο έτος, στο τμήμα μείζονος συνθέσεως του Δικαστηρίου στο Λουξεμβούργο, είπα τα εξής: LT\ doc

2 «Οι πολίτες της Ευρώπης δεν ζητούν πλέον απλώς τα όμορφα λόγια των συνθηκών και των χαρτών, αλλά την καθημερινή τους μεταφορά από τα θεσμικά όργανα σε πολιτικές και δράσεις που έχουν αντίκτυπο στην πραγματική ζωή τους. Έχω μια απλή φιλοδοξία: να βοηθήσω τα θεσμικά όργανα της Ένωσης να δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό, να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες που έχουν τα ίδια ορίσει και που έχουν οριστεί για αυτά από τις Συνθήκες της Ένωσης και τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων». Το περασμένο έτος ασχολήθηκα με τη μετατροπή των λόγων αυτών σε πράξεις. Η στρατηγική μου είναι να συνδυαστούν τρεις στόχοι: εξασφάλιση της συνάφειας, αύξηση της προβολής και, κατά συνέπεια, επίτευξη μεγαλύτερου αντίκτυπου. Η στρατηγική αυτή αναπτύχθηκε περαιτέρω στη διάρκεια του έτους, μετά από αρκετές συζητήσεις και διαβουλεύσεις, σε εσωτερικό και εξωτερικό επίπεδο με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Προσφάτως δημοσίευσα την πενταετή στρατηγική μας με τίτλο «Προς το 2019», την οποία μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα μας. Για να ξεκινήσω την εκτέλεση αυτής της στρατηγικής, διενήργησα αρχικά, όπως είχα υποσχεθεί στην παρούσα επιτροπή, εσωτερικό έλεγχο των διαδικασιών και των πρακτικών των υπηρεσιών του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή. Στο πλαίσιο αυτού του ελέγχου διεξήχθησαν διαβουλεύσεις με το προσωπικό σε κάθε επίπεδο και αυτό οδήγησε σε μια σειρά εσωτερικών αλλαγών, όπως είναι η εισαγωγή ενός σύγχρονου συστήματος διεκπεραίωσης καταγγελιών, μια διεργασία που είχε ξεκινήσει ο προκάτοχός μου και η οποία θα μας επιτρέψει να επιτύχουμε μεγαλύτερη εσωτερική αποδοτικότητα στη διεκπεραίωση καταγγελιών. Στις αλλαγές συγκαταλέγονται επίσης η επανεξέταση του τρόπου με τον οποίο συντάσσουμε τις αποφάσεις μας στις υποθέσεις για να εστιάζουμε περισσότερο στον πολίτη, η επανεξέταση των κύριων δεικτών επιδόσεων και η επανεξέταση των διεργασιών έρευνας για καταγγελίες, η οποία θα μας επιτρέψει να εντοπίζουμε έγκαιρα τις σημαντικές υποθέσεις και να τους δίνουμε προτεραιότητα. Πιστεύω ότι οι αλλαγές αυτές θα βελτιώσουν συνολικά τις υπηρεσίες μας προς τους πολίτες. Οι υπηρεσίες του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή διαθέτουν λιγότερους από 100 υπαλλήλους. Θεωρώ, λοιπόν, καθήκον μου να αξιοποιήσω τους πόρους που διαθέτω με τον αποτελεσματικότερο δυνατό τρόπο. 2/6 LT\ doc

3 Συνάφεια Για να διασφαλίσω ότι το έργο μας βρίσκεται πιο κοντά στις μεγαλύτερες ανησυχίες των πολιτών και κατοίκων της Ένωσης, αξιοποίησα περισσότερο την εξουσία μου να κινώ έρευνες δημοσίου συμφέροντος χωρίς αυτές να βασίζονται απαραίτητα σε συγκεκριμένη καταγγελία. Για τον σκοπό αυτό, όρισα μια συντονίστρια αυτεπάγγελτων ερευνών, η οποία έχει ως έργο να συντονίζει, σε συνεργασία με τους συναδέλφους της, τις αυτεπάγγελτες έρευνες και να εξασφαλίζει την ταχεία και αποτελεσματική διεξαγωγή τους. Το έτος αυτό κινήσαμε αυτεπάγγελτες έρευνες για τη διαφάνεια και την ισορροπία των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής, τη διαφάνεια των διαπραγματεύσεων για τη Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων (ΤΤΙΡ), τον τρόπο με τον οποίο τα θεσμικά όργανα της ΕΕ εφαρμόζουν τους νέους κανόνες σχετικά με την προστασία των καταγγελτών (whistle -blowers), τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή χειρίζεται την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών, τον τρόπο με τον οποίο προστατεύονται θεμελιώδη δικαιώματα στα προγράμματα του Ταμείου Συνοχής της ΕΕ και τον τρόπο με τον οποίο η Frontex εξασφαλίζει την τήρηση του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στο σημαντικό και δύσκολο έργο της. Δύο ακόμη σημαντικές εν εξελίξει έρευνες ιδιαίτερου ενδιαφέροντος αφορούν τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή χειρίζεται δυνητικές συγκρούσεις συμφερόντων όταν υπάλληλοι της ΕΕ αποχωρούν για να εργαστούν αλλού και τον τρόπο με τον οποίο ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων στηρίζει τα αιτήματα του Κοινοβουλίου για διαφάνεια όσον αφορά τις μελέτες και κλινικές δοκιμές φαρμάκων στην ΕΕ. Προβολή Για να επιτύχουμε μεγαλύτερη προβολή, εστίασα τις προσπάθειές μου στη βελτίωση της προβολής του έργου μας σε εσάς, τους εκλεγμένους αντιπροσώπους, τα ενδιαφερόμενα μέρη και το κοινό. Σχολιαστές και αναλυτές των μέσων ενημέρωσης βεβαιώνουν ότι η στρατηγική μας έχει σημαντικό αντίκτυπο, καθώς λεπτομέρειες των υποθέσεών μας και άλλων εργασιών μας εμφανίζονται πλέον τακτικά συχνά στα μέσα ενημέρωσης των Βρυξελλών, αλλά και στα κύρια μέσα ενημέρωσης των κρατών μελών όπως και σε άλλα μέρη. Παράλληλα, πλέον LT\ doc 3/6

4 λαμβάνετε και εσείς, οι βουλευτές, σύνοψη του έργου μας και ελπίζω ότι έχω αποδείξει την προθυμία μου για συνεχή διάλογο μαζί σας για θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Δώσαμε επίσης έμφαση στην προβολή μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τριπλασιάσαμε τους followers μας στο Twitter σε διάστημα ενός έτους. Πολλοί από εσάς ίσως έχετε ήδη δει τη νέα μορφή της ετήσιας έκθεσής μας, η οποία έχει πλέον κατατεθεί στο Κοινοβούλιο και στην οποία χρησιμοποιήθηκαν πολλές νέες τεχνολογίες μέσων για να καταστεί πιο ευανάγνωστη και ελκυστική. Η επικοινωνιακή μου στρατηγική βασίζεται στην πεποίθηση ότι θα πρέπει να δημοσιοποιούμε το έργο μας σε όσο το δυνατόν ευρύτερη κλίμακα και με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη προσβασιμότητα. Με αυτόν τον τρόπο, θα ενθαρρύνουμε τους πολίτες να προσφεύγουν σε εμάς όταν παρατηρούν περιστατικά εικαζόμενης κακοδιοίκησης τα οποία θεωρούν ότι χρήζουν διερεύνησης. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να ευχαριστήσω την ομάδα επικοινωνίας, η οποία αγκάλιασε τη νέα στρατηγική με μεγάλο ενθουσιασμό, ενέργεια και δημιουργικότητα. Αντίκτυπος Παρόλο που πολλές από τις νέες έρευνές μας βρίσκονται ακόμη εν εξελίξει, πιστεύω ότι η νέα στρατηγική έχει ήδη να επιδείξει αποτελέσματα και ευχαριστώ όλους τους υπαλλήλους στα θεσμικά όργανα με τους οποίους συνεργάστηκα για τη θετική συμμετοχή τους στο έργο μου. Τον περασμένο Δεκέμβριο λάβαμε τη θετική ανταπόκριση της Επιτροπής σε δύο σημαντικές υποθέσεις. Η πρώτη αφορούσε μια αδικαιολόγητη καθυστέρηση σε σχέση με έρευνα για τις κρατικές ενισχύσεις σε συγκεκριμένους συλλόγους επαγγελματικού ποδοσφαίρου, ενώ η δεύτερη αφορούσε εικαζόμενη σύγκρουση συμφερόντων του πρώην προέδρου της Ad-Hoc Επιτροπής Δεοντολογίας για Επιτρόπους. Ο πρόεδρος παραιτήθηκε μετά την παρέμβασή μου και η Επιτροπή έκτοτε προσέδωσε μεγαλύτερη διαφάνεια στο έργο της Ad-Hoc Επιτροπής Δεοντολογίας, πράγμα που επιδοκιμάζω. Όσον αφορά τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, πιστεύω ότι η παρέμβαση των υπηρεσιών μας, με τη συμμετοχή ενδιαφερόμενων βουλευτών του Κοινοβουλίου και της κοινωνίας των πολιτών, συνέβαλε στο να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξει υπαναχώρηση από τη νέα πολιτική διαφάνειας, όπως φάνηκε να συμβαίνει όταν ανακοινώθηκαν λεπτομέρειες της νέας πολιτικής νωρίτερα φέτος. 4/6 LT\ doc

5 Επιπλέον, μετά από κοινή παρέμβαση ενδιαφερόμενων βουλευτών του Κοινοβουλίου και της κοινωνίας των πολιτών και μετά από έρευνα που διενήργησαν οι υπηρεσίες μας όσον αφορά την έλλειψη διαφάνειας σε σχέση με τη διαπραγματευτική εντολή του Συμβουλίου για τις συνομιλίες σχετικά με την TTIP, το Συμβούλιο δημοσιοποίησε την εντολή για ευρύτερο δημόσιο έλεγχο, πράγμα που και πάλι επιδοκιμάζω. Τέλος, μετά από συνεδρίαση που πραγματοποίησα με τον Πρόεδρο της ΕΚΤ, κ. Draghi, νωρίτερα φέτος, η ΕΚΤ ζήτησε τη συμβουλή των υπηρεσιών μας σχετικά με τη νέα πολιτική δεοντολογίας που προτίθεται να εφαρμόσει και εκφράζω μεγάλη ικανοποίηση για την προθυμία της Τράπεζας να συνεργαστεί με εμάς στο θέμα αυτό. Όπως γνωρίζετε η ΕΚΤ διαθέτει νέες εξουσίες τραπεζικής εποπτείας και, για τον λόγο αυτόν, αύξησε σημαντικά τον αριθμό των υπαλλήλων της. Η νέα αυτή πολιτική δεοντολογίας έχει ιδιαίτερη σημασία για να διατηρήσει η ΕΚΤ την εμπιστοσύνη των πολιτών σε υψηλό επίπεδο. Εάν έχω την τιμή να εκλεγώ και πάλι από το Κοινοβούλιο τον επόμενο μήνα, θα ήθελα να συνεχίσω την ανάπτυξη αυτής της στρατηγικής σε στενή συνεργασία με το Κοινοβούλιο. Η δύναμη του Διαμεσολαβητή στην άσκηση δημοκρατικής εποπτείας της διοίκησης εξ ονόματος των πολιτών είναι ισχυρή μόνο και στο βαθμό που είναι ισχυρός και ο δεσμός του με το Κοινοβούλιο, όπως ανέφερα στην αρχή της ομιλίας μου. Τις τελευταίες εβδομάδες άκουσα προσεκτικά τις απόψεις της νέας Επιτροπής και ιδίως εκείνων που θα ηγούνται αυτού του σημαντικού θεσμικού οργάνου στα, ενδεχομένως, δύσκολα επόμενα έτη. Οι δεσμεύσεις για μεγαλύτερη διαφάνεια, ανοικτό χαρακτήρα, λογοδοσία και εμπιστοσύνη μου φάνηκαν ενθαρρυντικές και δεσμεύομαι να συνεργαστώ όσο το δυνατόν πιο στενά με την Επιτροπή για να την βοηθήσω στην επίτευξη των στόχων αυτών. Ολοκληρώνοντας, κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα να επισημάνω επισήμως για άλλη μια φορά ότι είμαι εντυπωσιασμένη από τα υψηλά πρότυπα της ευρωπαϊκής δημόσιας διοίκησης, των χιλιάδων αφοσιωμένων ατόμων που εργάζονται στα θεσμικά όργανα και στους οργανισμούς της ΕΕ σε όλη την Ευρώπη. Η συντριπτική πλειονότητα αυτών εργάζονται σκληρά για να επιτύχουν υψηλά πρότυπα στην εργασία τους και διαπνέονται από μια πραγματική δεοντολογία δημόσιας διοίκησης. LT\ doc 5/6

6 Εντούτοις, όπως γνωρίζουμε, αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη η εμπιστοσύνη στη διακυβέρνηση, τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε επίπεδο κρατών μελών, δεν βρίσκεται σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα. Εξερχόμαστε αργά από μια επώδυνη ύφεση και τραπεζική κρίση. Οι πολίτες της Ευρώπης θα ανακτήσουν την εμπιστοσύνη τους στη διοίκηση όταν αρχίσουν να βλέπουν θετικές αλλαγές που απορρέουν από τις αποφάσεις, αλλαγές για τις οικογένειές τους στην καθημερινότητά τους. Ωστόσο, αντίθετα με τα περισσότερα εθνικά κράτη στην Ευρώπη, τα οποία έχουν νομιμοποίηση στα μάτια των πολιτών τους, η διοίκηση της ΕΕ δεν έχει ακόμη επιτύχει το υψηλό επίπεδο νομιμοποίησης που θα έπρεπε στα μάτια πολλών Ευρωπαίων. Για τον λόγο αυτό, είναι πολύ σημαντικό η διοίκηση της ΕΕ να έχει όχι μόνο την υψηλότερη δυνατή ποιότητα αλλά και τα υψηλότερα πρότυπα δεοντολογίας, διαφάνειας, λογοδοσίας και αποτελεσματικότητας. Η αποστολή μου, ως Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια, είναι να συνεργαστώ με τα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς για να βοηθήσω στην επίτευξη του στόχου αυτού. Εάν εσείς, οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με εμπιστευτείτε με τη ψήφο σας για να συνεχίσω το έργο μου ως Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια, υπόσχομαι ότι θα καταβάλω κάθε προσπάθεια για να φέρω εις πέρας την αποστολή μου και θα διευθύνω το έργο των υπηρεσιών μου κατά τέτοιο τρόπο ώστε να τηρώ τη δέσμευσή μου προς εσάς. Σας ευχαριστώ πολύ. 6/6 LT\ doc