Κρυμμένο αλάτι στη διατροφή μας: Εφαρμογές στην καθημερινότητα

Transcript

1 Κρυμμένο αλάτι στη διατροφή μας: Εφαρμογές στην καθημερινότητα Αντώνης Ζαμπέλας Αναπλ. Καθηγητής Διατροφής του Ανθρώπου Μέλος Επιστημονικής Επιτροπής Ευρωπαϊκής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης Μονάδα Διατροφής του Ανθρώπου Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

2 Organ damage related ltd to hypertension Cerebrovascular disease - transient ischemic attacks - ischemic or hemorrhagic stroke - vascular dementia Hypertensive retinopathy Left ventricular dysfunction Coronary artery disease - myocardial infarction - angina pectoris - congestive heart failure Chronic kidney disease - hypertensive nephropathy GFR < 60 ml/min/1.73 m2) - albuminuria - ESRD/dialysis Peripheral artery disease - intermittent claudication

3 Population Based Strategy SBP Distributions After Intervention Before Intervention Reduction in BP Reduction in SBP mmhg % Reduction in Mortality Stroke CHD Total

4 Average salt and BP reduction in selected meta- analysis of salt reduction trials Number of participants BP change in hypertensive subjects BP change in normotensive subjects (95% CI) (95% CI) Study HBP Normal Salt reduction (g/d) SBP DBP SBP DBP Cutler et al (-6.2 to -3.6) -2.6(-3.4 to -1.8) -1.7(-2.7 to -0.7) -1.0(-1.7 to -0.3) Midgley et al (-5.1 to -2.4) -0.9(-1.9 to +0.1) -1.0(-1.6 to -0.5) -0.1(-0.5 to +0.3) Cutler et al (-5.8 to -3.8) -2.5(-3.2 to -1.8) -1.9(-2.6 to -1.2) -1.1(-1.6 to -0.6) Graudal et al (-4.8 to -3.0) -1.9(-2.5 to -1.3) -1.2(-1.8 to -0.6) -0.3(-0.9 to +0.3) He & McGregor (-5.8 to -4.2) -2.7(-3.2 to -2.3) -2.0(-2.6 to -1.5) -1.0(-1.4 to -0.6) Hooper et al ( to +9.6) -7.0(-12.5 to -1.5) -1.1( to -0.3) -0.5(-1.1 to 0.0) Mohan S & Campbell NRC Cli Sci 2009;117:1-11

5 Decline in salt intake, BP and cardiovascular disease mortality in Finland Salt intake (grams per day) Pressure (mm m Hg) Dia astolic Blood Men Women Str roke mortality (deaths/ ) Men Women Mohan S & Campbell NRC Cli Sci 2009;117:1-11

6 Sodium intake and obesity High dietary sodium increases thirst and fluid consumption Many of the fluids consumed contain simple sugars or alcohol and contribute to caloric intake 20-30% of the excess calories consumed by children and adolescents are through hincreased beverage consumption associated with high sodium intake Therefore high h sodium diets are likely l to be a significant factor in the obesity epidemic He et al Salt Intake, Soft Drinks, and Obesity in Children, Hypertension. 2008;51:

7 Sodium intake recommendations- Institute of Medicine (2003) Age-sex Adequate Intake Upper Limit boys girls men women men women men women men women and over men women

8 Γιατί η πρόσληψη νατρίου είναι τόσο υψηλή? Γιατί τρέχουμε και δεν φτάνουμε! Γιατί επιζητούμε εύκολες λύσεις Γιατί τρώμε όλο και πιο αραιά μαγειρεμένο φαγητό

9

10 Πηγές Νατρίου από την τροφή Αλάτι Τρόφιμα των οποίων το νάτριο είναι φυσικό συστατικό (προϊόντα ζωικής προέλευσης). Μη επεξεργασμένα φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά. Επεξεργασμένα τρόφιμα με επιπρόσθετο αλάτι (μαγιονέζα, κέτσαπ, έτοιμες σούπες, μπισκότα κλπ). Συστατικό σε πολλά πρόσθετα όπως συντηρητικά και ενισχυτικά γεύσης Φάρμακα

11 Που κρύβεται το νάτριο στη διατροφή φήμας? 11% 12% 77% Occurs Naturally in Foods Added at the Table or in Cooking Restaurant/Processed Food 1. 11% natural content of foods 2. Hidden sodium: 77% from processing of food -manufacturing and restaurants t 3. Concious sodium: 12% added at the table (5%) and in cooking (6%) J Am Coll Nutr 1991;10:383-93

12 Processing Adds Sodium to Food Food Sodium (mg) Food Sodium (mg) Plain pasta 5 Pasta & sauce 800 Cucumber 2 Dill Pickle 385 Fresh salmon 56 Canned salmon 272 Cheddar cheese 176 Processed cheese 407 Coffee cream & sugar 15 Cappuccino from mix 250

13 More Processed Foods fresh tomatot canned tomatot tomatot tomato paste tomato sauce soup sodium (mg)

14 Sodium Content of restaurant Foods Menu Item Sodium (mg) Breakfast Egg Sandwich 840 Chicken Caesar Salad Pepperoni Pizza 5960 Deluxe Cheeseburger & Medium Fries 1910 Fried Chicken Dinner 2280

15 Μέση περιεκτικότητα νατρίου σε διάφορα τρόφιμα Τρόφιμο Περιεκτικότητα σε νάτριο (mg) Τυριά Φέτα 955 Κασέρι 908 Γραβιέρα 812 Κεφαλογραβιέρα Κρέας Γύρος ψητός (από χοιρινό κρέας) 365 Αρνίσια παϊδάκια 99 Κοτόπουλο στήθος βραστό (σπιτικό) 22 Προϊόντα κρέατος Λουκάνικο πικάντικο Παριζάκι Δημητριακά 4 Ρύζι 6 Μακαρόνια 296 Ψωμί λευκό Άλλα τρόφιμα 258 Μλ Μελιτζανοσαλάτα λά 571 Τυρόπιτα σφολιάτα 447 Σπανακοτυρόπιτα

16 Σκοπός Η οργανωμένη καταγραφή: σωματομετρικών χαρακτηριστικών επιλεγμένων διατροφικών συνηθειών και συμπεριφορών της σωματικής δραστηριότητας σε παιδιά ηλικίας τα οποία φοιτούσαν στην Ε και ΣΤ τάξη των Δημοτικών σχολείων της χώρας. Αξιολόγηση χαρακτηριστικών των γονέων που πιθανόν επιδρούν στην παρουσία παχυσαρκίας στα παιδιά τους. Αξιολόγηση της αιτιολογίας της παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα.

17 Μεθοδολογία Ερευνητικά κέντρα: Μονάδα Διατροφής του Ανθρώπου Γεωπονικό Πανεπιστήμιο (Συντονιστής), Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Σχεδιασμός μελέτης: Αναδρομική παρατήρηση Πληθυσμός: 4786 παιδιά Ε και ΣΤ τάξης από 117 δημοτικά σχολεία όλης της χώρα 2315 συμμετέχοντες γονείς των παιδιών της έρευνας Γεωγραφική Προέλευση: περιφέρεια Πρωτευούσης, Στερεά Ελλάδα, Εύβοια, Πελοπόννησο, Ήπειρο, Θεσσαλία, Μακεδονία, Θράκη, νησιά του Αιγαίου, του Ιονίου, Κρήτη. Χρόνος εισαγωγής: Οκτώβριος Ιούνιος 2009.

18

19 Low total Sodium Moderate total High total intake (<1500 Sodium intake ( Sodium intake mg/d) 2200 mg/d) (> 2200 mg/d) Total Sample P N 2321 (51%) 1025 (22%) 1234 (27%) 4580 KIDMED score (0-16) <

20 Πρόσληψη νατρίου από τρόφιμα ως ποσοστό της συνολικής πρόσληψης χωρίς να περιλαμβάνεται η πρόσληψη αλατιού κατά το μαγείρεμα ή στο τραπέζι Pizza Fried Potatoes Greek Souvlaki Hamburger Bread Processed Cereals Yellow Cheese White Cheese % of total sodium intake

21 Reducing sodium intake Most dramatic impact will be to reduce hidden sodium in manufactured foods Reduction can be achieved by: Gradual reduction of sodium by food manufacturers and restaurateurs Raising consumer attention to sodium levels on food labels A public campaign on health benefits of sodium reduction

22 Μειώστε την πρόσληψη νατρίου Διαβάζετε τις ετικέτες και κάνετε ενσυνείδητες επιλογές: Περιεκτικότητα νατρίου σε mg ανά μερίδα (όσο λιγότερο τόσο το καλύτερο) ) Ποσοστό (%) επί της ημερήσιας πρόσληψης (στόχος κάτω από το 10%)

23

24 Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας!