Η Κατάθλιψη ως Προγνωστικός Παράγοντας Επαναπρόσληψης Βάρους σε Πρόγραµµα Πρόληψης για το Σακχαρώδη ιαβήτη

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η Κατάθλιψη ως Προγνωστικός Παράγοντας Επαναπρόσληψης Βάρους σε Πρόγραµµα Πρόληψης για το Σακχαρώδη ιαβήτη"

Transcript

1 Diabetes Care 36: , 2013 Η Κατάθλιψη ως Προγνωστικός Παράγοντας Επαναπρόσληψης Βάρους σε Πρόγραµµα Πρόληψης για το Σακχαρώδη ιαβήτη David W. Price 1, 2, Yong Ma 3, Richard R. Rubin 4, 5, Leigh Perreualt 6, George A. Bray 7, David Marrero 8, William C. Knowler 9, Elizabeth Barrett-Connor 1 0, D. Yvette La Coursiere 1 1 for the Diabetes Prevention Program Research Group 1Institute for Health Research, Kaiser Permanente Colorado, Denver, Colorado, 2Department of Family Medicine, University of Colorado Anschutz Medical Campus, Aurora, Colorado, 3 Biostatistics Center, George Washington University, Rockville, Maryland, 4 Department of Medicine, Johns Hopkins University School of Medicine, Baltimore, Maryland, 5 Department of Pediatrics, Johns Hopkins University School of Medicine, Baltimore, Maryland, 6 Department of Endocrinology, University of Colorado University of Colorado Anschutz Medical Campus, Aurora, Colorado, 7 Pennington Biomedical Research Center, Baton Rouge, Louisiana; the 8Department of Medicine, Indiana University School of Medicine, Indianapolis, Indiana, 9 National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases, Phoenix, Arizona, 10 Department of Family and Preventative Medicine, University of California, San Diego, La Jolla, California, 11 Department of Reproductive Medicine, University of California, San Diego, La Jolla, California. Υπεύθυνος αλληλογραφίας: David W. Price, dppmail@biostat.bsc.gwu.edu, david.price@ucdenver.edu, or david.price@kp.org. DOI: /dc Clinical trial reg. nos. NCT and NCT , clinicaltrials.gov. ΣΚΟΠΟΣ Να καθοριστεί εάν τα συµπτώµατα κατάθλιψης, ή η χρήση αντικαταθλιπτικών φαρµάκων προβλέπουν την ανάκτηση του σωµατικού βάρους για υπέρβαρα άτοµα µε διαταραγµένη ανοχή στη γλυκόζη (IGT), τα οποία κατάφεραν επιτυχώς να χάσουν το αρχικό τους βάρος. ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ Στη µελέτη συµµετείχαν άτοµα που κατάφεραν να χάσουν τουλάχιστον το 3% του αρχικού σωµατικού βάρους τους µετά από 12 µήνες συµµετοχής στο τυχαιοποιηµένο ελεγχόµενο Πρόγραµµα Πρόληψης ιαβήτη (DPP) συνέχισαν σε ειδική οµάδα θεραπείας (µετφορµίνη, εντατικός τρόπος ζωής ή εικονικό φάρµακο) και παρακολουθούνταν σύµφωνα µε τη Μελέτη Έκβασης Αποτελεσµάτων του Προγράµµατος Πρόληψης ιαβήτη (DPPOS). Ως ανάκτηση βάρους ορίσθηκε η επιστροφή στο σωµατικό βάρος αναφοράς του DPP. Το σωµατικό βάρος των συµµετεχόντων και η χρήση αντικαταθλιπτικών φαρµάκων αξιολογούνταν κάθε 6 µήνες. Τα συµπτώµατα κατάθλιψης (βαθµολογία στην Κλίµακα Κατάθλιψης Beck [BDI] 11) αξιολογούνταν κάθε 12 µήνες. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Μόνο το 2,7% της συνολικής κοόρτης είχε στην αρχή µέτρια έως σοβαρά συµπτώµατα κατάθλιψης, ενώ οι περισσότεροι από τους συµµετέχοντες µε BDI βαθµολογία 11 παρουσίασαν ήπια συµπτώµατα κατά τη διάρκεια της περιόδου παρατήρησης. Σε µη προσαρµοσµένες αναλύσεις, τόσο τα συµπτώµατα της κατάθλιψης (αναλογία κινδύνου 1,31 [95% CI ], P=0,03) όσο και η χρήση αντικαταθλιπτικών φαρµάκων, είτε κατά την προηγούµενη επίσκεψη (1,72 [1,37-2,15], Ρ=0,0001) ή αθροιστικά ως ποσοστό των επισκέψεων (1,005 [1,002-1,008], Ρ=0,0003) αποτέλεσαν παράγοντα πρόβλεψης της µετέπειτα επαναπρόσληψης βάρους. Μετά την προσαρµογή πολλαπλές συµµεταβλητές, η χρήση αντικαταθλιπτικών φαρµάκων παρέµεινε σηµαντικός παράγοντας πρόβλεψης της επαναπρόσληψης βάρους (Ρ<0,0001 για την προηγούµενη επίσκεψη µελέτης, Ρ=0,0005 για την αθροιστική µέτρηση), αντίθετα µε τα συµπτώµατα κατάθλιψης. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Για τα άτοµα µε IGT που δεν πάσχουν από σοβαρή κατάθλιψη και τα οποία αρχικά χάνουν βάρος, η χρήση αντικαταθλιπτικών φαρµάκων ενδέχεται να αυξήσει τον κίνδυνο επαναπρόσληψης βάρους. Τόµος 6 - Τεύχος 3 [23]

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ H κατάθλιψη είναι κοινή σε παχύσαρκα άτοµα (1-4) και είναι % πιο διαδεδοµένη σε άτοµα µε σακχαρώδη διαβήτη συγκριτικά µε το γενικό πληθυσµό (3,4). Τα συµπτώµατα της κατάθλιψης σχετίζονται µε τον αυξηµένο κίνδυνο εµφάνισης διαβήτη τύπου 2 (5,6) και η χρήση αντικαταθλιπτικών φαρµάκων µπορεί επίσης να συνδέεται µε την ανάπτυξη του διαβήτη σε άτοµα υψηλού κινδύνου (7-9). Τα συµπτώµατα κατάθλιψης και τα αντικαταθλιπτικά φάρµακα έχουν συσχετιστεί µε το υπερβολικό βάρος/παχυσαρκία των ατόµων µε ή σε αυξηµένο κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 (7,10). Η κατάθλιψη είναι γνωστό ότι µειώνει την τήρηση των συστάσεων θεραπείας σε διάφορες χρόνιες ασθένειες, συµπεριλαµβανοµένου του διαβήτη (11,12). Το γεγονός αυτό αυξάνει τις πιθανότητες για τα προβλήµατα που σχετίζονται µε τα κίνητρα και τη συγκέντρωση, δύο από τα πιο κύρια συµπτώµατα της κατάθλιψης, να επηρεάσουν τελικά αρνητικά τις προσπάθειες απώλειας βάρους, όπως εκείνες που πιθανόν να µειώνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2 στο DPP (13) και στη Φινλανδική Μελέτη Πρόληψης ιαβήτη (14). Σύµφωνα µε την ανάλυση ενός υποσυνόλου των συµµετεχόντων στο DPP, τα υψηλότερα επίπεδα των συµπτωµάτων κατάθλιψης κατά την έναρξη, συσχετίστηκαν µε τα ηπιότερα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας κατά την έναρξη (15). Σύµφωνα µε άλλη ανάλυση από την αρχική κοόρτη του DPP, τα συµπτώµατα κατάθλιψης κατά την έναρξη δεν επηρέασαν αρνητικά τις πιθανότητες επιτυχούς αρχικά απώλειας βάρους µεταξύ των συµµετεχόντων που τυχαιοποιήθηκαν ανάλογα µε την εντατικότητα του τρόπου ζωής τους (16). εν έχει εξακριβωθεί εάν τα συµπτώµατα της κατάθλιψης κατά την έναρξη, επηρέασαν το βάρος σε σχέση µε τη µετφορµίνη, ή το εικονικό φάρµακο της κλινικής δοκιµής του DPP. Η επαναπρόσληψη βάρους είναι κοινή µετά την επιτυχή απώλεια βάρους. Σύµφωνα µε όσα είναι γνωστά ως σήµερα, καµιά µελέτη δεν έχει εξετάσει τη διάθεση, ή τη χρήση αντικαταθλιπτικών φαρµάκων ως παράγοντες πρόβλεψης της ανάκτησης βάρους σε άτοµα µε προδιαβήτη ή διαβήτη, τα οποία είχαν προηγουµένως καταφέρει να χάσουν βάρος. Σε αυτή τη µελέτη, διερευνήσαµε τη σχέση µεταξύ σωµατικού βάρους και συµπτω- µάτων κατάθλιψης ή χρήσης αντικαταθλιπτικών σε συµ- µετέχοντες που έχασαν επιτυχώς τουλάχιστον το 3% του αρχικού σωµατικού βάρους τους µετά από 1 χρόνο στο DPP. Εξετάσαµε τη σχέση µεταξύ των συµπτωµάτων της κατάθλιψης ή της χρήσης αντικαταθλιπτικών και την ανάκτηση βάρους για το χρονικό διάστηµα των 6 µηνών. Επίσης, µελετήσαµε τη σχέση µεταξύ των συµπτωµάτων κατάθλιψης αθροιστικά ή της χρήσης αντικαταθλιπτικών κατά τη διάρκεια της DPPOS και της επαναπρόσληψης βάρους. Υποθέσαµε ότι τα συµπτώµατα κατάθλιψης θα προέβλεπαν την επαναπρόσληψη βάρους και ότι η χρήση αντικαταθλιπτικών θα προέβλεπε οµοίως την επαναπρόσληψη βάρους. Οι συσχετισµοί αυτοί θα επιδείκνυαν τη σηµασία της τακτικής παρακολούθησης για κατάθλιψη στους συµµετέχοντες που κατάφεραν να χάσουν βάρος, προκειµένου να παρέµβουµε νωρίς για να µειωθεί ο κίνδυνος της επαναπρόσληψης βάρους, καθώς και τη στενή παρακολούθηση για την ανάκτηση βάρους σε άτοµα που λαµβάνουν αντικαταθλιπτικά. ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ Το πρόγραµµα DPP είναι µια τυχαιοποιηµένη ελεγχό- µενη κλινική µελέτη που σχεδιάστηκε για να συγκρίνει τα αποτελέσµατα της αλλαγής του τρόπου ζωής (επίτευξη 150 λεπτών άσκησης ανά εβδοµάδα και 7% απώλειας βάρους) ή µετφορµίνη στην καθυστέρηση της εκδήλωσης του διαβήτη τύπου 2 σε υπέρβαρους, ή παχύσαρκους ενήλικες που είχαν διαταραγµένη ανοχή στη γλυκόζη και διαταραγµένη γλυκόζη νηστείας (IFG) (17,18). Οι συµµετέχοντες µε σοβαρές ψυχιατρικές διαταραχές, καθώς και εκείνοι που λάµβαναν δοσολογία αντικαταθλιπτικών άνω της µετρίας αποκλείστηκαν (19). Η πρώτη φάση της µελέτης DPP, µετά από µια µέση παρακολούθηση 2,8 ετών, κατέληξε στο συµπέρασµα ότι τόσο ο τρόπος ζωής όσο και η θεραπεία µε µετφορµίνη είχε ως αποτέλεσµα τη σηµαντική µείωση του κινδύνου εξέλιξης σε σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 σε σύγκριση µε το εικονικό φάρµακο (13). Στη συνέχεια, η µελέτη εξακολούθησε κατά το 2001 ως Μελέτη Έκβασης Αποτελεσµάτων της DPP (DPPOS), µε σκοπό την αξιολόγηση των επιδράσεων του τρόπου ζωής ή της µετφορµίνης στην πρόληψη των µακροπρόθεσµων µακρο και µικροαγγειακών επιπλοκών στο διαβήτη. Στη DPPOS, οι συµ- µετέχοντες συνέχισαν στη θεραπευτική οµάδα του DPP που είχαν περιληφθεί: µετφορµίνης, προσαρµογής εντατικού τρόπου ζωής ή εικονικού φαρµάκου. Παρά το γεγονός ότι δεν ήταν ο στόχος η ίδια η απώλεια βάρους για τους συµµετέχοντες στην οµάδα µετφορµίνης ή στην οµάδα του εικονικού φαρµάκου, και οι τρεις θεραπευτικές οµάδες στην DPPOS έλαβαν συµβουλές για σωµατική άσκηση και απώλεια βάρους και είχαν το δικαίω- µα να συµµετάσχουν σε τριµηνιαίες συνεδρίες εκπαίδευσης για τον τρόπο ζωής που ακολουθούσαν. Στους συµµετέχοντες που παρέβησαν στον τρόπο ζωής τους προσφέρθηκαν επίσης πρόσθετες εξαµηνιαίες παρεµβάσεις για απώλεια βάρους. Ενώ ο µηχανισµός απώλειας βάρους στην οµάδα µετφορµίνης µπορεί να διέφερε από τις υπόλοιπες οµάδες, περιλαµβάνονται και οι τρεις θεραπευτικές οµάδες στην παρούσα ανάλυση επειδή στόχος ήταν να δούµε ποιες είναι οι επιδράσεις των συµπτωµάτων κατάθλιψης στον κίνδυνο επαναπρόσληψης βάρους µεταξύ εκείνων που κατάφεραν να χάσουν βάρος, ανεξάρτητα από την παρέµβαση ή το µηχανισµό. Τα στοιχεία συλλέχθηκαν σε όλη τη διάρκεια του DPP/ DPPOS. Η µέτρηση του βάρους των συµµετεχόντων γινόταν κάθε 6 µήνες, τόσο στο DPP, όσο και στη DPPOS µέχρι τον Οκτώβριο του εδοµένου ότι η επαναπρόσληψη βάρους συνέβη σε όλη τη διάρκεια της µελέ- Τόµος 6 - Τεύχος 3 [25]

3 της, το αποτέλεσµα της επαναπρόσληψης βάρους ορίστηκε ως µεταβλητή χρόνου-γεγονότος στο επίπεδο του υποκειµένου. Στο DPP/ DPPOS τα δεδοµένα των φαρ- µάκων ταυτόχρονης χορήγησης συλλέγονταν κάθε 6 µήνες. Τα δεδοµένα διατροφής συλλέχθηκαν στο DPP κατά την έναρξη και το έτος 1, ενώ στη DPPOS στα έτη 1, 2 και 5. Ψυχολογικά και συµπεριφορικά ερωτηµατολόγια παρέχονταν ετησίως τόσο στο DPP όσο και στη DPPOS (17, 18). Οι αναλύσεις σε αυτή τη δηµοσίευση περιορίζονται σε αυτούς που κατάφεραν να χάσουν βάρος, οι οποίοι ορίσθηκαν ως οι συµµετέχοντες που τυχαιοποιήθηκαν στο κοµµάτι του τρόπου ζωής, της µετφορ- µίνης ή του εικονικού φαρµάκου που πέτυχαν τουλάχιστον τη µέση ή µεγαλύτερη απώλεια βάρους (3% του αρχικού σωµατικού βάρους) κατά την 12µηνη επίσκεψη µετά την τυχαιοποίηση. Το κύριο αποτέλεσµα αυτής της ανάλυσης ήταν η επαναπρόσληψη βάρους (δηλαδή, η αποτυχία να διατηρήσει την απώλεια βάρους), που ορίστηκε ως ο χρόνος της πρώτης µέτρησης από την εµφάνιση την ανάκτηση του αρχικού σωµατικού βάρους στο DPP. Χρησιµοποιήσαµε µια προοπτική µε επίκεντρο τον συµµετέχοντα στην επιλογή επιστροφής στο αρχικό βάρος και όχι το σύνολο των χιλιόγραµµων, για την ανάκτηση του βάρους, καθώς πιστεύουµε ότι οι παλαιότερες προσεγγίσεις αφορούσαν περισσότερο τις αντανακλώµενες ανησυχίες για το πώς τα άτοµα που προσπαθούν να χάσουν βάρος και οι θεραπευτές εκτι- µούσαν την επιτυχία των προσπαθειών τους στο περιβάλλον της καθηµερινότητας. Η συλλογή δεδοµένων σε αυτή την ανάλυση που καλύπτει το DPP και την DPPOS, συνεχίστηκε κατά µέσο όρο για 10 έτη. Τα δεδοµένα των συµµετεχόντων ελέγχθηκαν στο σηµείο της επαναπρόσληψης βάρους. Το µοντέλο αναλογικού κινδύνου του Cox χρησιµοποιήθηκε για την εξέταση της συσχέτισης µεταξύ των βασικών παραγόντων πρόβλεψης (συµπτώµατα κατάθλιψης και χρήση αντικαταθλιπτικών) και του κύριου αποτελέσµατος της επαναπρόσληψης βάρους. Πραγµατοποιήθηκε η υπόθεση ότι και οι δύο µεταβλητές προβλέπουν την επαναπρόσληψη βάρους. Τα «συµπτώµατα κατάθλιψης» ορίστηκαν κατηγορηµατικά σύµφωνα µε το ερωτηµατολόγιο κατάθλιψης του Beck (BDI) για βαθµολογία 11. Το BDI είναι ένα ερωτηµατολόγιο 21 σηµείων, το οποίο χρησιµοποιείται ευρέως κλινικά και στον τοµέα της έρευνας, ενώ έχει αποδειχθεί αξιόπιστο για τον προσδιορισµό ήπιου ή σοβαρού επιπέδου κατάθλιψηςα το σηµείο τοµής της βαθµολογίας 11 δηλώνει τουλάχιστον ήπια συµπτώµατα κατάθλιψης (19). Η παρουσία ή η απουσία χρήσης αντικαταθλιπτικών (εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης, τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, σεροτονίνη/ αναστολείς επαναπρόσληψης νορεπινεφρίνης και αγωνιστές της ντοπαµίνης) προήλθε από τα δεδοµένα της ταυτόχρονης φαρµακευτικής αγωγής. Λόγω του ότι τα συµπτώµατα της κατάθλιψης και η χρήση αντικαταθλιπτικών ελέγχονταν κατ επανάληψη σε όλη τη διάρκεια της µελέτης, χρησιµοποιήσαµε χρονικά εξαρτώµενη συµµεταβλητή ανάλυσης για να δηµιουργήσουµε το µοντέλο σχέσης µεταξύ κατάθλιψης και επαναπρόσληψης βάρους. Οι παράγοντες πρόβλεψης περιελάµβαναν τα συµπτώµατα κατάθλιψης 6 µήνες πριν από την αξιολόγηση της ανάκτησης βάρους, ποσοστό του χρόνου ύπαρξης των συµπτωµάτων κατάθλιψης σε προηγούµενες DPP/ DPPOS επισκέψεις, λαµβάνοντας ένα αντικαταθλιπτικό φάρµακο 6 µήνες νωρίτερα, καθώς και το ποσοστό του χρόνου λήψης ενός αντικαταθλιπτικού σε προηγούµενες DPP/ DPPOS επισκέψεις. Για τις µεταβλητές που ελέγχονταν µόνο κατά τις ετήσιες επισκέψεις, όπως η βαθµολόγηση για την κατάθλιψη, οι τιµές που απουσίαζαν κατά τις εξαµηνιαίες επισκέψεις καταλογίστηκαν χρησιµοποιώντας τα στοιχεία των προηγούµενων ετήσιων επισκέψεων. Οι µη δοµηµένες τιµές που έλλειπαν ήταν σποραδικές και καταλογίστηκαν χρησιµοποιώντας την προσέγγιση της τελευταίας τιµής (lastvalue-carried-forward). Για ακόµη µια φορά, χρησιµοποιώντας την ανάλυση χρόνου-γεγονότος αξιολογήσαµε ακολούθως διαδοχικά την επίδραση των διαφόρων συµ- µεταβλητών που πιθανώς σχετίζονταν µε την επαναπρόσληψη βάρους συµπεριλαµβανοµένων 1) η θεραπευτική οµάδα αναφοράς (τρόπος ζωής, µετφορµίνη και εικονικό φάρµακο), 2) της ηλικίας του φύλλου και της εθνικότητας, 3) της οικογενειακής κατάστασης, του επιπέδου εισοδήµατος και του επιπέδου εκπαίδευσης, 4) του ΜΣ κατά την τυχαιοποίηση και του ποσοστού απώλειας βάρους κατά την 12µηνη DPP επίσκεψη, 5) της δραστηριότητας κατά την έναρξη και της πρόσληψης θρεπτικών ουσιών κατά την είσοδο στο DPP και την είσοδο στην ανάλυση και την εξαρτώµενη από το χρόνο ψυχαγωγική δραστηριότητα, 6) της ιατρικής συννοσηρότητας (εκτιµάται από τον αριθµό της πρόσληψης χρόνιων φαρµάκων κατά την επίσκεψη πριν από την επαναπρόσληψη βάρους), του συνολικού αριθµού των σοβαρών ανεπιθύµητων γεγονότων πριν την ανάκτηση βάρους, της διάγνωσης διαβήτη και της έναρξης άλλων διαβητικών φαρµάκων, πλην της µετφορµίνης, κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης, 7) της κατάστασης του διαβήτη και της χρήσης αντιγλυκαιµικών φαρµάκων, 8) της µέτριας ψυχαγωγικής δραστηριότητας καθ όλη τη διάρκεια της µελέτης και 9) της αυτοαξιολόγησης της γενικής υγείας του συµµετέχοντα κατά την έναρξη του DPP, χρησιµοποιώντας τις ερωτήσεις της Γενικής και Σωµατικής Λειτουργικότητας του SF-36 και τα ήπια ή σοβαρότερα επίπεδα άγχους. Τα σοβαρά ανεπιθύµητα ιατρικά περιστατικά περιλαµβάνουν συνθήκες που καταλήγουν σε νοσηλεία για >24 ώρες, παράταση της τρέχουσας νοσηλείας, µόνιµη ή σοβαρή αναπηρία, θάνατο ή συγγενή ανωµαλία κατά την εγκυµοσύνη, απειλή για τη ζωή ή σε µια τυχαία ή σκόπιµη υπερδοσολογία φαρµάκων. Το άγχος αξιολογήθηκε σύµφωνα µε την Κλίµακα Κατάθλιψης Beck, ένα ερωτηµατολόγιο 21 σηµείων, το οποίο φαίνεται να ανιχνεύει αξιόπιστα τα ήπια επίπεδα άγχους [26] Ελληνικό Περιοδικό της Νοσηλευτικής Επιστήµης

4 σε µια βαθµολογία 8 (20). Οι συµµετέχοντες δεν ρωτήθηκαν για την ένδειξη χρήσης αντικαταθλιπτικών (κατάθλιψη έναντι άγχους) κατά τις επισκέψεις στην DPPOSα ωστόσο, µόνο το 16% των συµµετεχόντων είχαν ήπια ή υψηλότερα επίπεδα άγχους, ενώ τα συµπτώµατα κατάθλιψης και άγχους αποτελούν συχνά συνυπάρχουσα διαταραχή (21). Για να εξεταστεί η δυνατότητα συσχέτισης των συµπτωµάτων κατάθλιψης ή της χρήσης αντικαταθλιπτικών και της επαναπρόσληψης βάρους ανάλογα µε την αρχική απώλεια βάρους, εξετάσαµε την αλληλεπίδραση µεταξύ του ποσοστού της αρχικής απώλειας (3-7%, ή περίπου 3-7 κιλά, έναντι 7%) και των µεταβλητών κατάθλιψης. Χρησιµοποιήθηκε το λογισµικό SAS για όλες τις αναλύσεις (version 9.3, Institute SAS, Cary, NC). Πίνακας 1 - Σύγκριση µεταξύ των συµµετεχόντων που έχασαν έναντι αυτών που δεν έχασαν το 3% του σωµατικού βάρους αναφοράς Απώλεια βάρους στο DPP κατά την επίσκεψη 1 του έτους Χαρακτηριστικά αναφοράς στο DPP <3% (n=1.782) 3% (n=1.452) Θεραπευτικές Οµάδες* Εντατικός τρόπος ζωής 312 (28,9) 767 (71,1) Μετφορµίνη 618 (57,6) 455 (42,4) Εικονικό φάρµακο 852 (78,7) 230 (21,3) Ηλικία κατά την τυχαιοποίηση (έτη)* 49,1 (42,5-56,7) 50,9 (43,8-59,0) Φύλο Γυναίκα (55,6) 972 (44,4) Άνδρας 563 (54,0) 480 (46,0) Φυλή/ Εθνικότητα Καυκάσιος 930 (52,6) 838 (47,4) Αφροαµερικανικός 392 (60,8) 253 (39,2) Ισπανόφωνος 282 (55,5) 226 (44,5) Ινδιάνος/Αυτόχθον 98 (57,3) 73 (42,7) Ασιάτης 80 (56,3) 62 (43,7) Έγγαµος # Ναι (53,6) 986 (46,4) Όχι 644 (58,0) 466 (42,0) Εκπαίδευση (έτη) (56,1) 366 (43,9) (53,5) 723 (46,5) (57,0) 363 (43,0) ΜΣ (kg/ m 2 )& 33,2 (29,1-37,9) 32,4 (28,8-36,7) Ψυχαγωγική δραστηριότητα (ΜΕΤ ώρα/ εβδοµάδα) 10,0 (4,1-20,5) 9,6 (3,7-20,7) Πρόσληψη θερµίδων (kcal) ( ) ( ) Συµπτώµατα κατάθλιψης (BDI 8) Ναι 186 (56,7) 142 (43,3) Όχι (54,7) (45,3) Συµπτώµατα άγχους (ΒΑΙ 8) Ναι 286 (55,2) 232 (44,8) Όχι (54,8) (45,2) Χρήση αντικαταθλιπτικών Ναι 92 (56,8) 70 (43,2) Όχι (55,0) (45,0) Τα δεδοµένα είναι n (%) ή µέσες τιµές (διατεταρτηµοριακό εύρος). BAI Κλίµακα Άγχους του Beck (Beck Anxiety Inventory). *P < 0,0001. & P < 0,01. #P < 0,05. Τόµος 6 - Τεύχος 3 [27]

5 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Στον Πίνακα 1 παρουσιάζονται τα χαρακτηριστικά των συµ- µετεχόντων στο πρόγραµµα DPP κατά την αναφορά που έχασαν 3% του αρχικού σωµατικού βάρους τους κατά την 12µηνη επίσκεψη στο DPP και αυτών που δεν το έχασαν. Από τον αρχικό αριθµό των συµµετεχόντων, οι (44,9%) είχαν χάσει τουλάχιστον το 3% του αρχικού σωµατικού βάρους τους κατά την 12µηνη επίσκεψη στο DPP, που αποτελούσε το µέγιστο σηµείο απώλειας βάρους για τους περισσότερους συµµετέχοντες. Το 71% των συµµετεχόντων στον τρόπο ζωής του προγράµµατος DPP κατάφεραν να χάσουν 3% βάρος, συγκριτικά µε το 42% των συµµετεχόντων που τυχαιοποιήθηκαν στη µετφορµίνη και το 21% των συµµετεχόντων που τυχαιοποιήθηκαν στο εικονικό φάρµακο (Ρ<0,001). Οι συµµετέχοντες που έχασαν 3% του βάρους τους ήταν µεγαλύτεροι σε ηλικία κατά την αναφορά (50,9 σε σύγκριση µε 49,1 ετών, Ρ < 0,0001) και είχαν µικρότερο ΜΣ κατά την αναφορά (32,4 έναντι 33,2 kg/m2, Ρ = 0,0028). Οι µη Ισπανόφωνοι λευκοί συµµετέχοντες κατάφεραν µε µεγαλύτερη, κατά κάποιο τρόπο, επιτυχία να χάσουν το 3% του αρχικού τους βάρους συγκριτικά µε τους συµµετέχοντες άλλων εθνικοτήτων (Ρ < 0,01), ενώ οι έγγαµοι συµµετέχοντες το κατάφεραν µε µικρή διαφορά συγκριτικά µε τους µη έγγαµους (Ρ<0,005). Η χρήση αντικαταθλιπτικών φαρµάκων κατά την έναρξη, τα συµπτώµατα κατάθλιψης, τα συµπτώµατα άγχους, η πρόσληψη θερµίδων και η ψυχαγωγική δραστηριότητα δεν διέφεραν µεταξύ των συµµετεχόντων που έχασαν βάρος και αυτών που δεν έχασαν. έκα από τους συµµετέχοντες δεν πραγµατοποίησαν επόµενες επισκέψεις και εξαιρέθηκαν από περαιτέρω ανάλυση. Ως εκ τούτου, συµµετέχοντες συµπεριλήφθηκαν σε αυτή την ανάλυση: 762 (52,8%) από αυτούς που έχασαν επιτυχώς βάρος ήταν οι συµµετέχοντες στην οµάδα αλλαγής του τρόπου ζωής, 452 (31,4%) ήταν οι συµµετέχοντες στη µετφορµίνη και 228 (15,8%) συµµετείχαν στην οµάδα του εικονικού φαρµάκου. Η µέση απώλεια βάρους στις τρεις οµάδες ήταν 8,5% (25ο 75ο εκατοστηµόριο 6,1-12,0), 6,0% (4,3-8,9) και 5,7% (4,1-8,1) αντιστοίχως. Ανάµεσα στους συµµετέχοντες της µελέτης που έχασαν 3% του αρχικού σωµατικού βάρους τους κατά τη 12µηνη επίσκεψη του DPP, οι 826 (57%) ανέκτησαν το αρχικό βάρος τους, γεγονός που συνέβη, κατά µέσο όρο, µετά από 5,1 έτη παρακολούθησης. Η ανάκτηση βάρους συνέβη σε 124 (55,6%) συµµετέχοντες στον τρόπο ζωής, σε 245 (54,2%) συµµετέχοντες στη µετφορµίνη και σε 157 (68,9%) συµµετέχοντες στο εικονικό φάρµακο. Το γενικό ποσοστό επίπτωσης της επαναπρόσληψης βάρους στην έναρξη και στις τρεις οµάδες ήταν 10,3 ανά 100 ανθρωποέτη για την οµάδα αλλαγής τρόπου ζωής, 10,3 για τη µετφορµίνη και 17,9 για την οµάδα του εικονικού φαρµάκου (Ρ < 0,0001). Όπως παρουσιάζεται και στον Πίνακα 1, η διαφορά ανάµεσα στο εικονικό φάρµακο και τις άλλες δύο οµάδες ήταν σηµαντική (Ρ < 0,0001), ξεκινώντας κατά την 6η µηνιαία επίσκεψη µετά από την έναρξη της µελέτης. Η θεραπευτική οµάδα και η απώλεια βάρους κατά τον πρώτο χρόνο ήταν ανεξάρτητες από την επαναπρόσληψη βάρους (τα δεδοµένα δεν παρουσιάζονται). Συνολικά, το 25,6% της κοόρτης σε αυτή την ανάλυση εµφάνισαν αυξηµένα συµπτώµατα κατάθλιψης και το 23,4% ανέφερε χρήση αντικαταθλιπτικών τουλάχιστον µια φορά κατά τη διάρκεια της περιόδου αξιολόγησης. Η πλειονότητα των συµµετεχόντων µε κατάθλιψη είχαν ήπια συµπτώ- µατα (BDI 11-15)α µόνο το 36% των συµµετεχόντων µε συµπτώµατα κατάθλιψης (2,7% της συνολικής κοόρτης) είχαν πιο σοβαρά συµπτώµατα κατάθλιψης (βαθµολόγηση στο BDI 16) περιορίζοντας τις δυνατότητές µας για τη διεξαγωγή υποανάλυσης σχετικά µε τους συµµετέχοντες µε οξεία κατάθλιψη. Το ποσοστό των συµµετεχόντων µε συµπτώµατα κατάθλιψης που ορίστηκαν κατηγορηµατικά σε ένα συγκεκριµένο σηµείο αξιολόγησης στη µελέτη σηµείωσε διακυµάνσεις σε όλη τη διάρκεια της µελέτης, ενώ το ποσοστό των συµµετεχόντων που λάµβαναν αντικαταθλιπτική αγωγή σε ένα συγκεκριµένο σηµείο αξιολόγησης στη µελέτη κινήθηκε ανοδικά, στο 11-12% (Σχή- µα 2) αποτέλεσµα το οποίο συνάδει µε τον κοινωνικό επιπολασµό και τις τάσεις (22). Λιγότερο από το 7,4% των συµµετεχόντων ανέφερε ταυτόχρονα συµπτώµατα κατάθλιψης και χρήση αντικαταθλιπτικών φαρµάκων σε κάποια επίσκεψη κατά τη διάρκεια της περιόδου αξιολόγησης. Στα µη προσαρµοσµένα µοντέλα, τόσο τα συµπτώµατα κατάθλιψης (αναλογία κινδύνου 1,31 [95% CI 1,03-1,67], Ρ=0,03) όσο και η χρήση αντικαταθλιπτικών που σηµειώθηκε κατά την επίσκεψη της µελέτης 6 µήνες νωρίτερα (1,72 [1,37-2,15], Ρ < 0,0001) αποτέλεσαν παράγοντες πρόβλεψης για την επαναπρόσληψη βάρους. Η χρήση αντικαταθλιπτικών φαρµάκων αθροιστικά που υπολογίστηκε ως ποσοστό όλων των προηγούµενων επισκέψεων διαπιστώθηκε οµοίως ότι αποτελεί παράγοντα πρόβλεψης της επαναπρόσληψης βάρους (1,005 [1,002-1,008], Ρ=0,0003), ενώ τα συµπτώµατα κατάθλιψης αθροιστικά που υπολογίστηκαν ως ποσοστό όλων των προηγούµενων επισκέψεων της µελέτης δεν αποτέλεσαν παράγοντα πρόβλεψης (1,003 [1,000-1,006], Ρ=0,09). εν σηµειώθηκαν σηµαντικές αλληλεπιδράσεις µεταξύ των συµπτωµάτων κατάθλιψης και της θεραπευτικής οµάδας. Μετά την προσαρ- µογή όλων των συµµεταβλητών, τα συµπτώµατα κατάθλιψης κατά την προηγούµενη επίσκεψη δεν αποτελούσαν πια παράγοντα πρόβλεψης για την επαναπρόσληψη βάρους. Ωστόσο, η χρήση αντικαταθλιπτικών φαρµάκων είτε κατά την προηγούµενη επίσκεψη (1,735 [1,338-2,250], Ρ<0,0001) ή σε οποιαδήποτε προηγούµενη επίσκεψη της µελέτης ως ένα ποσοστό (1,006 [1,002-1,009], Ρ=0,0005) παρέ- µεινε σηµαντικός παράγοντας πρόβλεψης για την επαναπρόσληψη βάρους. Ο συσχετισµός της χρήσης αντικαταθλιπτικών και της επακόλουθης επαναπρόσληψης βάρους σηµειώθηκε επίσης στην υποοµάδα των συµµετεχόντων µε εκλεκτικό αναστολέα επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI) (1,92 [1,43-2,58], Ρ<0,0001 για την προηγούµενη επίσκεψη, 1,006 [1,003-1,01] για οποιαδήποτε προηγού- µενη επίσκεψη της µελέτης, προσαρµοσµένα για τις ίδιες συµµεταβλητές όπως και στο αντικαταθλιπτικό µοντέλο). Στην πραγµατικότητα, η αντικαταθλιπτική επίδραση απο- [28] Ελληνικό Περιοδικό της Νοσηλευτικής Επιστήµης

6 δίδεται κυρίως στους χρήστες µε SSRI. Για τον καθορισµό της σχέσης ανάµεσα στα συµπτώµατα κατάθλιψης ή στη χρήση αντικαταθλιπτικών και στην επαναπρόσληψη βάρους και αν η σχέση αυτή διαφέρει ανάλογα µε τα άτο- µα που έχασαν µέτριο ή πολύ µεγάλο σωµατικό βάρος αναφοράς, πραγµατοποιήσαµε ανάλυση ευαισθησίας προκειµένου να αναζητηθεί µια σηµαντική αλληλεπίδραση µεταξύ της κατηγορικής µεταβλητής της απώλειας βάρους (3-7 έναντι 7% απώλεια βάρους) και των τεσσάρων µετρήσεων κατάθλιψης. εν διαπιστώθηκε καµιά αλληλεπίδραση, γι αυτό και δεν διεξήχθη περαιτέρω ανάλυση της υποοµάδας. Αθροιστικός κίνδυνος Έτος από την επιτυχή απώλεια βάρους στο έτος 1 του DPP Θεραπευτική οµάδα Τρόπος ζωής Μετφορµίνη Εικονικό φάρµακο Σχήµα 1 - Αθροιστική επίπτωση επαναπρόσληψης βάρους κατά θεραπευτική οµάδα DPP Ποσοστό Έτος από την επιτυχή απώλεια βάρους στο έτος 1 του DPP Σύµπτωµα κατάθλιψης (BDI>=11) Λήψη ADM Σχήµα 2 - Τα συµπτώµατα κατάθλιψης και η χρήση αντικαταθλιπτικών φαρµάκων (ADM) για µεγάλο χρονικό διάστηµα από τους συµµετέχοντες που κατάφεραν να χάσουν τουλάχιστον το 3% του σωµατικού βάρους τους Τόµος 6 - Τεύχος 3 [29]

7 ΣΥΖΗΤΗΣΗ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το 55% των ατόµων που έχασαν επιτυχώς σωµατικό βάρος ( 3% από την έναρξη και 1 έτος µετά από το DPP) ανέκτησαν το βάρος που είχαν αρχικά χάσει µετά από κατά µέσο όρο 5,1 έτη. Το 43% των ατόµων που έχασαν επιτυχώς σωµατικό βάρος κατάφεραν να διατηρήσουν ένα ποσοστό του βάρους που έχασαν. Τα ευρήµατα αυτά δεν αποτελούν έκπληξη, σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα άλλων µελετών που τεκµηριώνουν τις δυσκολίες διατήρησης της αρχικής απώλειας βάρους µακροπρόθεσµα (23). Οι συµ- µετέχοντες στις ενεργές θεραπευτικές οµάδες του DPP (τρόπος ζωής και µετφορµίνη) κατάφεραν κατά κάποιον τρόπο να διατηρήσουν µε µεγαλύτερη επιτυχία το βάρος που έχασαν σε σύγκριση µε τους συµµετέχοντες στην οµάδα του εικονικού φαρµάκου (µε τις διαφορές να γίνονται εµφανείς στις αρχές της περιόδου παρακολούθησης), παρότι αρκετοί συµµετέχοντες των ενεργών οµάδων ανέκτησαν οµοίως βάρος. Οι οµοιότητες ανάκτησης βάρους µεταξύ των οµάδων µετφορµίνης και τρόπου ζωής σε αυτή την ανάλυση παραλληλίζονται µε αυτές που διαπιστώνονται σε ολόκληρη την κοόρτη του DPP και εν µέρει αντανακλούν το γεγονός ότι ορισµένα στοιχεία του τρόπου ζωής προσφέρθηκαν στους συµµετέχοντες στην οµάδα µετφορ- µίνης και η παρέµβαση της οµάδας του τρόπου ζωής έγινε κάπως λιγότερο έντονη µετά την ολοκλήρωση της αρχικής µελέτης του DPP (24). Στα µη προσαρµοσµένα µοντέλα, τόσο τα συµπτώµατα κατάθλιψης όσο και η χρήση αντικαταθλιπτικών φαρµάκων - είτε κατά την προηγούµενη επίσκεψη του DPP είτε στις αθροιστικές µετρήσεις - συνδέονταν µε την επαναπρόσληψη βάρους. Μετά από την προσαρµογή πολλαπλών παραγόντων που συνδέονταν δυνητικά µε την επαναπρόσληψη βάρους, τη χρήση αντικαταθλιπτικών, χωρίς όµως συµπτώµατα κατάθλιψης, εξακολούθησε η σύνδεση µε τον κίνδυνο ανάκτησης βάρους από τους συγκεκριµένους συµ- µετέχοντες. Ο κίνδυνος επαναπρόσληψης βάρους ήταν 72% µεγαλύτερος για τους συµµετέχοντες που έκαναν χρήση αντικαταθλιπτικών στην επίσκεψη 6 µήνες πριν συγκριτικά µε τα άτοµα που δεν έκαναν χρήση αντικαταθλιπτικών. Η σχέση αυτή διατηρήθηκε όταν η ανάλυση περιορίστηκε από τους χρήστες αντικαταθλιπτικών µε SSRI. Οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης αποτελούν το πιο διαδεδοµένο (78%) αντικαταθλιπτικό µεταξύ των συµµετεχόντων του DPP (25). Παρά το γεγονός ότι οι SSRI σχετίζονται παραδοσιακά µε τη λιγότερη επαναπρόσληψη βάρους σε σύγκριση µε άλλα παλαιότερα αντικαταθλιπτικά, πρόσφατοι έλεγχοι (26) υποδεικνύουν την τάση κάποιοι χρήστες SSRI να ανακτούν βάρος µακροπρόθεσµα ένα εύρηµα το οποίο συνάδει και µε άλλες αναλύσεις DPP (7). Είναι, λοιπόν, πιθανό η επαναπρόσληψη βάρους που διαπιστώνεται στους δικούς µας συµµετέχοντες να οφείλεται σε παρενέργειες του αντικαταθλιπτικού. Ο µικρός αριθµός των συµµετεχόντων που λαµβάνουν µη SSRI αντικαταθλιπτικά απέκλεισε τη σύγκριση του κινδύνου επαναπρόσληψης βάρους από την τάξη των αντικαταθλιπτικών. Υπάρχουν αρκετές πιθανές εξηγήσεις για το γεγονός ότι τα συµπτώµατα κατάθλιψης αποτυγχάνουν να προβλέψουν την αύξηση βάρους στην κοόρτη. Παρότι η αύξηση του σωµατικού βάρους αποτελεί χαρακτηριστικό ορισµένων µορφών κατάθλιψης, δεν είναι τόσο διαδεδοµένη όσο η απώλεια βάρους (27). Άλλοι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι ο επιπολασµός της παχυσαρκίας σχετίζεται µε τη σοβαρότητα της κατάθλιψης (1,2). Τα άτοµα που πάσχουν από πιο σοβαρή µορφή κατάθλιψης αποκλείστηκαν από το DPP - µόνο το 2,7% έπασχε από µέτρια ή σοβαρότερη κατάθλιψη κατά το χρόνο της αρχικής εγγραφής (18) - και οι περισσότεροι από τους συµµετέχοντες που συγκέντρωναν βαθµολογία στο BDI 11 κατά την περίοδο της παρατήρησης είχαν µόνο ήπια συµπτώµατα. Ως εκ τούτου, είναι πιθανό ότι τα πιο σοβαρά, αλλά όχι τα πιο ήπια, συµπτώ- µατα κατάθλιψης συνδέονται µε την ανάκτηση βάρους, αν και δεν είχαµε τη δυνατότητα να εντοπίσουµε τη σύνδεση. Ωστόσο, αυτό δεν αποκλείει τη σύνδεση µεταξύ της χρήσης αντικαταθλιπτικού φαρµάκου και της επαναπρόσληψης βάρους. Τα συµπτώµατα κατάθλιψης αξιολογούνταν ετησίως κατά τη διάρκεια της παρατήρησης, ενώ για τη χρήση αντικαταθλιπτικών φαρµάκων γινόταν εκτίµηση κάθε 6 µήνες. Έτσι, είναι πιθανό ότι, οµοίως µε την αρχική κοόρτη του DPP, τα συµπτώµατα κατάθλιψης των συµµετεχόντων µας ήταν µικρής διάρκειας και µπορεί να έχουν αναλυθεί µέχρι τη στιγµή της αξιολόγησης της παρακολούθησης (25). Η τακτική προσοχή που έλαβαν οι συµµετέχοντες στο DPP στη διάρκεια της µελέτης πιθανόν να συνέβαλε στην ανάλυση των συµπτωµάτων σε κάποιους συµµετέχοντες µε ηπιότερα συµπτώµατα κατάθλιψης. Επίσης, ενδέχεται τα αντικαταθλιπτικά να είναι αποτελεσµατικά στη θεραπεία των ήπιων συµπτωµάτων κατάθλιψης του πληθυσµού µας που οδηγούν σε υποχώρηση των συµπτωµάτων, ενώ διατηρήθηκε η χρήση αντικαταθλιπτικών. Παρόλο που το DPP και η DPPOS δεν σχεδιάστηκαν για να διαπιστωθεί κάτι τέτοιο, σύµφωνα µε µια πρόσφατη ανάλυση (26) διαπιστώνεται ότι οι οριακές διαφορές µεταξύ των αντικαταθλιπτικών και του εικονικού φαρµάκου για τους συµµετέχοντες µε ήπια συµπτώµατα κατάθλιψης µειώνουν αυτή τη δυνατότητα. Εποµένως, δεν µπορεί να υπάρξει διαφοροποίηση στην αυτόµατη ανάλυση των συµπτωµάτων κατάθλιψης της κοόρτης, η οποία ενισχύεται από τα αντικαταθλιπτικά και είναι υποβοηθούµενη από την ψυχοκοινωνική στήριξη. Όλες αυτές οι δυνατότητες θα µπορούσαν να οδηγήσουν σε µια αποτυχία της διαπίστωσης εάν υπάρχει σύνδεση µεταξύ των συµπτωµάτων κατάθλιψης ως προγνωστικός παράγοντας για την επαναπρόσληψη βάρους. Η δική µας ανάλυση ήταν επίσης περιορισµένη από τον µικρό αριθµό συµµετεχόντων (7,4%) που δήλωναν ταυτόχρονα συµπτώµατα κατάθλιψης και χρήση αντικαταθλιπτικών. Ο χαµηλότερος από τον αναµενόµενο επιπολασµό της κατάθλιψης στο δείγµα µας ενδέχεται να είναι το αποτέλεσµα των κριτηρίων επιλογής της µελέτης DPP (εξαιρέθηκαν τα άτοµα που λάµβαναν παραπάνω δοσολογία αντικαταθλιπτικών από την αρχική φυσιολογική) και των [30] Ελληνικό Περιοδικό της Νοσηλευτικής Επιστήµης

8 σφαλµάτων συµµετοχής (τα άτοµα που πάσχουν από κατάθλιψη είναι λιγότερο πιθανό να προσφερθούν εθελοντικά σε µια µακρόχρονη και εντατική µελέτη). Η συντριπτική πλειονότητα των συµµετεχόντων της κοόρτης είχαν τόσο ήπια συµπτώµατα κατάθλιψης που δεν φαίνεται να άγγιζαν το όριο για µείζονα καταθλιπτική διαταραχή, γεγονός που πιθανόν εξηγεί γιατί πολλοί από τους συµµετέχοντες µε συµπτώµατα κατάθλιψης δεν ανέφεραν χρήση αντικαταθλιπτικών. Για το λόγο αυτό, δεν ήταν δυνατή η µελέτη των διαφορών µεταξύ των συµµετεχόντων µε συµπτώµατα κατάθλιψης και χρήση αντικαταθλιπτικών και των συµ- µετεχόντων που είχαν µόνο συµπτώµατα κατάθλιψης ή έκαναν µόνο χρήση αντικαταθλιπτικών. Επιπλέον, η ήπια φύση των συµπτωµάτων κατάθλιψης στην κοόρτη µας ενδέχεται να περιορίζει τη γενίκευση των ευρηµάτων µας σε άλλους πληθυσµούς ατόµων που κινδυνεύουν από διαβήτη µε πιο σοβαρή κατάθλιψη. Στη δική µας µελέτη των ατόµων που έχασαν αρχικά βάρος, µετά την προσαρµογή πολλαπλών σχετικών συµ- µεταβλητών, η χρήση αντικαταθλιπτικών στην προηγού- µενη (6µηνη) επίσκεψη του DPP αποτέλεσε παράγοντα πρόβλεψης για την επαναπρόσληψη βάρους κατά την παρακολούθηση. Αυτό αποδεικνύει ότι τα υπέρβαρα άτοµα µε διαταραχή ανοχής στη γλυκόζη, τα οποία καταφέρνουν να χάσουν βάρος και είναι πρόσφατοι χρήστες αντικαταθλιπτικών φαρµάκων, ενδεχοµένως να διατρέχουν µεγαλύτερο κίνδυνο για επαναπρόσληψη βάρους σε σχέση µε τα άτοµα που έχουν διαταραχή ανοχής στη γλυκόζη αλλά δεν είναι χρήστες αντικαταθλιπτικών. Η διατήρηση της στρατηγικής της αρχικής απώλειας βάρους µακροπρόθεσµα µπορεί να είναι δύσκολη (23). Τα άτοµα αυτά που διατρέχουν κίνδυνο ίσως ωφεληθούν από τη διαρκή υποστήριξη µέσω µιας τακτικά δοµηµένης κατεύθυνσης και ενίσχυσης για να µπορέσουν να διατηρήσουν την επιτυχηµένη στρατηγική απώλειας βάρους και να εξειδικευθούν στις νέες ή απροσδόκητες αλλαγές για τη διατήρηση των αλλαγών στη συµπεριφορά. Η έγκαιρη διαπίστωση επαναπρόσληψης βάρους θα µπορούσε να οδηγήσει στην εντατικοποίηση της στρατηγικής απώλειας βάρους ή και στην προσθήκη νέων στρατηγικών για την ελαχιστοποίηση του ανακτηµένου βάρους. Οι µελλοντικές µελέτες πιθανόν να σχεδιάσουν και να αποσαφηνίσουν πρακτικές και αποτελεσµατικές στρατηγικές για την καθηµερινή ζωή που θα βοηθήσουν τα άτοµα αυτά που διατρέχουν κίνδυνο να διατηρήσουν την επιτυχή απώλεια βάρους. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Strine TW, Mokdad AH, Dube SR, et al. The association of depression and anxietywith obesity and unhealthy behaviors among community-dwelling US adults. Gen Hosp Psychiatry 2008;30: Simon GE, Ludman EJ, Linde JA, et al. Association between obesity and depression in middle-aged women. Gen Hosp Psychiatry 2008;30: Everson SA, Maty SC, Lynch JW, Kaplan GA. Epidemiologic evidence for the relation between socioeconomic status and depression, obesity, and diabetes. J Psychosom Res 2002;53: Blazer DG, Moody-Ayers S, Craft-Morgan J, Burchett B. Depression in diabetes andobesity: racial/ethnic/gender issues in older adults. J Psychosom Res 2002;53: Mezuk B, EatonWW, Albrecht S, Golden SH. Depression and type 2 diabetes over the lifespan: a meta-analysis. Diabetes Care 2008;31: Knol MJ, Twisk JWR, Beekman ATF, Heine RJ, Snoek FJ, Pouwer F. Depression as a risk factor for the onset of type 2 diabetes mellitus. A meta-analysis. Diabetologia 2006;49: Rubin RR, Ma Y, Marrero DG, et al.; Diabetes Prevention Program Research Group. Elevated depression symptoms, antidepressant medicine use, and risk of developing diabetes during the diabetes prevention program. Diabetes Care 2008;31: Kivimäki M, Tab_ak AG, Lawlor DA, et al. Antidepressant use before and after the diagnosis of type 2 diabetes: a longitudinal modeling study. Diabetes Care 2010;33: Rubin RR, Ma Y, Peyrot M, et al.; Diabetes Prevention Program Research Group. Antidepressant medicine use and risk of developing diabetes during the diabetesprevention program and diabetes prevention program outcomes study. Diabetes Care 2010;33: Rubin RR, Gaussoin SA, Peyrot M, et al. Knowler WC for the Look AHEAD Research Group. Cardiovascular disease risk factors, depression symptoms and antidepressant medicine use in the Look AHEAD (Action for Health in Diabetes) clinical trial of weight loss in diabetes. Diabetologia 2010;55: Lin EH, Katon W, Von Korff M, et al. Relationship of depression and diabetes selfcare, medication adherence, and preventive care. Diabetes Care 2004;27: Ciechanowski PS, Katon WJ, Russo JE, Hirsch IB. The relationship of depressive symptoms to symptom reporting, selfcare and glucose control in diabetes. Gen Hosp Psychiatry 2003;25: Knowler WC, Barrett-Connor E, Fowler SE, et al.; Diabetes Prevention Program Research Group. Reduction in the incidence of type 2 diabetes with lifestyle intervention or metformin. N Engl J Med 2002;346: Tuomilehto J, Lindström J, Eriksson JG, et al.; Finnish Diabetes Prevention Study Group. Prevention of type 2 diabetes mellitus by changes in lifestyle among subjects with impaired glucose tolerance. N Engl J Med 2001;344: Delahanty LM, Conroy MB, Nathan DM; Diabetes Prevention Program Research Group. Psychological predictors of physical activity in the diabetes prevention program. J Am Diet Assoc 2006;106: Wing RR, Hamman RF, Bray GA, et al.; Diabetes Prevention Program ResearchGroup. Achieving weight and activity goals among diabetes prevention program lifestyle participants. Obes Res 2004;12: The Diabetes Prevention Program Research Group. The Diabetes Prevention Program. Design and methods for a clinical trial in the prevention of type 2 diabetes. Diabetes Care 1999;22: Rubin RR, Fujimoto WY, Marrero DG, et al.; DPP Research Group. The Diabetes Prevention Program: recruitment methods and results. Control Clin Trials 2002;23: Beck AT, Steers RA. Manual of the Beck Depression Inventory. San Antonio, TX, Psychological Corp., Beck AT, Epstein N, Brown G, Steer RA. An inventory for measuring clinical anxiety: psychometric properties. J Consult Clin Psychol 1988;56: Beck AT, Epstein N, Brown G, Steer RA. An inventory for measuring clinical anxiety:psychometric properties. J Consult Clin Psychol 1988;56: Gaynes BN, Rush AJ, Trivedi MH, Wisniewski SR, Balasubramani GK, Spencer DC. Major depression symptoms in primary care and psychiatric care settings: a cross-sectional analysis. Ann Fam Med 2007;5: Pratt LA, Brody DJ, Gu Q. Antidepressant use in persons aged 12 and over: United States NCHS data brief, no. 76. Hyattsville, MD, National Center for Health Statistics, TurkMW, Yang K, HravnakM, SereikaSM, Ewing LJ, Burke LE. Randomized clinical trials of weight loss maintenance: a review. J Cardiovasc Nurs 2009;24: Knowler WC, Fowler SE, Hamman RF, et al.; Diabetes Prevention Program Research Group. 10-year follow-up of diabetes incidence and weight loss in the Diabetes Prevention Program Outcomes Study. Lancet 2009;374: Rubin RR, Knowler WC, Ma Y, et al.; Diabetes Prevention Program Research Group. Depression symptoms and antidepressant medicine use in Diabetes Prevention Program participants. Diabetes Care 2005;28: Gartlehner G, Hansen RA, Thieda P, et al. Comparative effectiveness of secondgeneration antidepressants in the pharmacologic treatment of adult depression. Comparative effectiveness rev. no. 7 [article online], Rockville, MD, Agency for Healthcare Research and Quality. Available from Accessed on 27 December Thase ME. Recognition and diagnosis of atypical depression. J Clin Psychiatry 2007;68(Suppl. 8):11 16 Τόµος 6 - Τεύχος 3 [31]

Πρόγραμμα μελέτης DPP και η επέκταση του DPPOS: αποτελέσματα 15 ετών.

Πρόγραμμα μελέτης DPP και η επέκταση του DPPOS: αποτελέσματα 15 ετών. Πρόγραμμα μελέτης DPP και η επέκταση του DPPOS: αποτελέσματα 15 ετών. Σταύρος Θ. Λιάτης Επιμελητής Α ΕΣΥ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Πρόληψη του διαβήτη Η πρόληψη

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλα πρόγνωσης. του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ηλιάδης Φώτης. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ

Μοντέλα πρόγνωσης. του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ηλιάδης Φώτης. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ Μοντέλα πρόγνωσης του Σακχαρώδη Διαβήτη Ηλιάδης Φώτης Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ IDF Diabetes Atlas 5th Edition 2012 Update 3.8 million men and women worldwide

Διαβάστε περισσότερα

Χατζηκωνσταντίνου Θωμάς, ειδικευόμενος Παθολογίας Παθολογική κλινική Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ)

Χατζηκωνσταντίνου Θωμάς, ειδικευόμενος Παθολογίας Παθολογική κλινική Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ) ΙΑΤΡΕΙΟ-ΔΥΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ ΠΛΗΘΥΣΜΟΙ; ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Χατζηκωνσταντίνου Θωμάς, ειδικευόμενος Παθολογίας Παθολογική κλινική Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ) ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΑΚΧΑΡΩΔΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ. Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ. Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ Καρδιακή ανεπάρκεια & Κατάθλιψη θέμα μεγάλου ενδιαφέροντος: λόγω του υψηλού επιπολασμού τους & της τάσης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2. ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2. Α. Σωτηρόπουλος1, Χ. Ταμβάκος1, Α. Κουτσοβασίλης1, Α. Μπούσμπουλα2,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2. ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2. Χαράλαμπος Ταμβάκος, Αναστάσιος Κουτσοβασίλης, Αλέξης Σωτηρόπουλος, Μαρία Παππά, Ουρανία Αποστόλου,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΜΕ ΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΒΗΤΗ ΚΥΗΣΗΣ Χρυστάλλα, Γεωργίου Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολικό Σύνδροµο (NCEP) -2ος ορισµός

Μεταβολικό Σύνδροµο (NCEP) -2ος ορισµός Μεταβολικό Σύνδροµο (NCEP) -2ος ορισµός Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults. JAMA. 21;285:2486-2497. 2497. Σ ή Σάκχαρο >11 >11 mg% Τριγλυκερίδια >15

Διαβάστε περισσότερα

Προδιαβήτης και µεταβολικό σύνδροµο

Προδιαβήτης και µεταβολικό σύνδροµο Προδιαβήτης και µεταβολικό σύνδροµο ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ Ι. Ιωαννίδης Παθολόγος Υπεύθυνος ιαβητολογικού Ιατρείου και Ιατρείου Παχυσαρκίας Κωνσταντοπούλειο Συγκρότηµα Γ.Ν.Ν.Ιωνίας«Αγία Όλγα» Προδιαβήτης

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ CONFLICT OF INTEREST ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Να καταγράψει τον επιπολασμό του καρδιαγγειακού κινδύνου σε υπερτασικούς ασθενείς υπό θεραπεία, που

Διαβάστε περισσότερα

DECODE σχετικός κίνδυνος θνητότητας από κάθε αίτιο σε µη διαβητικά άτοµα

DECODE σχετικός κίνδυνος θνητότητας από κάθε αίτιο σε µη διαβητικά άτοµα DECODE σχετικός κίνδυνος θνητότητας από κάθε αίτιο σε µη διαβητικά άτοµα 2.5 Hazard ratio 2.0 1.5 1.0 0.5 0

Διαβάστε περισσότερα

Πόσο μπορούμε να εξατομικεύσουμε ένα διατροφικό πρόγραμμα απώλειας βάρους; Γιάννης Δημακόπουλος, RD, MSc

Πόσο μπορούμε να εξατομικεύσουμε ένα διατροφικό πρόγραμμα απώλειας βάρους; Γιάννης Δημακόπουλος, RD, MSc Πόσο μπορούμε να εξατομικεύσουμε ένα διατροφικό πρόγραμμα απώλειας βάρους; Γιάννης Δημακόπουλος, RD, MSc Χωρίς εξατομίκευση (ισορροπημένο) Δεν χρειάζεται να γνωρίζουμε το άτομο. Φύλο Ηλικία Σωματικό βάρος

Διαβάστε περισσότερα

«Θεραπευτικός αλγόριθµος ADA/EASD 2012»

«Θεραπευτικός αλγόριθµος ADA/EASD 2012» «Θεραπευτικός αλγόριθµος ADA/EASD 2012» ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ 1942 Ηλίας Ν. Μυγδάλης Συντονιστής Διευθυντής Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκοµείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα 9o Πανελλήνιο Συνέδριο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Παχυσαρκία και νεφρική νόσος ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Κριτήρια* Η διαπίστωση για 3 μήνες: Νεφρικής βλάβης GFR < 60 ml/min/1.73m2 με ή χωρίς νεφρική

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Σακχαρώδης Διαβήτης Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Number of people with diabetes by IDF Region, 2013 IDF Diabetes Atlas.

Διαβάστε περισσότερα

HEKTIΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΛΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

HEKTIΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΛΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ HEKTIΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΛΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ X.ΠΩΓΩΝΙΔΗΣ 1,Α.ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ 2,Ε.ΞΕΝΟΔΟΧΙΔΟΥ 3, Δ.ΟΥΖΟΥΝΗΣ 2, Μ.ΤΣΟΥΛΗ 3,Α.ΠΑΠΠΑ 3, Ε.ΚΑΡΑΜΠΕΛΑ 4 1.Κ.Υ ΜΑΥΡΟΘΑΛΑΣΣΑΣ, 2.Κ.Υ ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟΥ,

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. Η αναγνώριση της σηµασίας της θρόµβωσης στα οξέα καρδιαγγειακά συµβάµατα, οδήγησε σε πολλές µεγάλες µελέτες, µε στόχο την εκτίµηση της αποτελεσµατικότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Ως παχυσαρκία χαρακτηρίζεται η παθολογική κατάσταση εκείνη κατά την οποία το βάρος σώματος είναι σημαντικά ανώτερο του φυσιολογικού. Ως κριτήριο καθορισμού

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΣΚΟΚΗΛΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ

ΔΙΣΚΟΚΗΛΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΔΙΣΚΟΚΗΛΗ ΜΕ ΤΗΝ 1 ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ - Γ. Ν. Θ. "Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ", 2 Α' ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ - Γ. Ν. ΚΑΒΑΛΑΣ, 3ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ, ΔΠΘ, Π. Γ. Ν. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ,

Διαβάστε περισσότερα

Specific and Generic Questionnaires for the assessment of Health Related Quality of Life in adult asthmatics

Specific and Generic Questionnaires for the assessment of Health Related Quality of Life in adult asthmatics Specific and Generic Questionnaires for the assessment of Health Related Quality of Life in adult asthmatics Brinia A 1, Katsaounou P 1, Rovina N 1,Kompoti E 2, Mikos N 2, Kontodimopoulos N 3, Syrigou

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες και σακχαρώδης διαβήτης Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σακχαρώδης διαβήτης και καρδιαγγειακός κίνδυνος Μετα-ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΝΟΗΤΙΚΗ ΥΣΤΕΡΗΣΗ

ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΝΟΗΤΙΚΗ ΥΣΤΕΡΗΣΗ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΝΟΗΤΙΚΗ ΥΣΤΕΡΗΣΗ Νευροψυχολογική αξιολόγηση των νοητικά υστερούντων ατόμων στην Τρίτη Ηλικία - Αποτελέσματα παρούσας μελέτης Α. ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗ, ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ Ε. ΛΥΚΟΥ, ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ Ι. ΠΑΠΑΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ,

Διαβάστε περισσότερα

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Σ. Θ. Λιάτης Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ «Λαϊκό»

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2: ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΔΥΟ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2: ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΔΥΟ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2: ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΔΥΟ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ Ασημίνα Γανωτοπούλου1, Αθανασία Παπαζαφειροπούλου1, Φλωρεντία Μπακομήτρου2, Γ. Χριστοφιλίδης1,

Διαβάστε περισσότερα

Πρόληψη Τ2 σακχαρώδη διαβήτη. Δρ. Δημήτρης Δημητρίου Παθολόγος-Διαβητολόγος Λεμεσός

Πρόληψη Τ2 σακχαρώδη διαβήτη. Δρ. Δημήτρης Δημητρίου Παθολόγος-Διαβητολόγος Λεμεσός Πρόληψη Τ2 σακχαρώδη διαβήτη Δρ. Δημήτρης Δημητρίου Παθολόγος-Διαβητολόγος Λεμεσός Εξέλιξη σακχαρώδη διαβήτη Το 50% των ΝΕΟΔΙΑΓΝΩΣΘΕΝΤΩΝ ασθενών έχουν εγκατεστημένες επιπλοκές Μίκρο - αγγειακές Μάκρο

Διαβάστε περισσότερα

Καραλέξη Μαρία, Θωμόπουλος Θωμάς, Πετρίδου Ελένη Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, ΕΚΠΑ

Καραλέξη Μαρία, Θωμόπουλος Θωμάς, Πετρίδου Ελένη Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, ΕΚΠΑ Καραλέξη Μαρία, Θωμόπουλος Θωμάς, Πετρίδου Ελένη Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, ΕΚΠΑ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008

Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ - ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΑΣΤΟΥ Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008 Ο καρκίνος του µαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος στις γυναίκες. Οι Ελληνίδες φαίνεται να ανησυχούν αρκετά για το ενδεχόµενο να νοσήσουν οι ίδιες, χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Πρόληψη και θεραπεία εκφυλιστικών παθήσεων

Πρόληψη και θεραπεία εκφυλιστικών παθήσεων Συµµαχία για την υγεία:διατροφη Πρόληψη και θεραπεία εκφυλιστικών παθήσεων Χασαπίδου Μαρία Καθηγήτρια Διατροφής ΑΤΕΙΘ -. Σχέδιο δράσης για την εφαρµογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την πρόληψη και τον

Διαβάστε περισσότερα

Εξελίσσοντας τη θεραπεία του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 1 ο Μέρος. Τριαντάφυλλος Π. Διδάγγελος

Εξελίσσοντας τη θεραπεία του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 1 ο Μέρος. Τριαντάφυλλος Π. Διδάγγελος Εξελίσσοντας τη θεραπεία του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 1 ο Μέρος Τριαντάφυλλος Π. Διδάγγελος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας - Διαβητολογίας Ιατρική Σχολή ΑΠΘ, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου, Α Προπαιδευτικής

Διαβάστε περισσότερα

Αιμιλίζα Στεφανίδου 1, Δημοσθένης Μπούρος 2, Μιλτιάδης Λειβαδίτης 2, Αθανασία Πατάκα 1, Παρασκευή Αργυροπούλου 1

Αιμιλίζα Στεφανίδου 1, Δημοσθένης Μπούρος 2, Μιλτιάδης Λειβαδίτης 2, Αθανασία Πατάκα 1, Παρασκευή Αργυροπούλου 1 Αιμιλίζα Στεφανίδου 1, Δημοσθένης Μπούρος 2, Μιλτιάδης Λειβαδίτης 2, Αθανασία Πατάκα 1, Παρασκευή Αργυροπούλου 1 1 Μονάδα Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, Α.Π.Θ., Γ.Π.Ν. «Γ.Παπανικολάου» 2 Τμήμα Ιατρικής, Δημοκρίτειο

Διαβάστε περισσότερα

Πηγή: Πρόγραμμα ΥΔΡΙΑ (MIS 346816) 5/10/2015

Πηγή: Πρόγραμμα ΥΔΡΙΑ (MIS 346816) 5/10/2015 Δείκτες υγείας αντιπροσωπευτικού δείγματος του πληθυσμού στην Ελλάδα Σακχαρώδης διαβήτης Ε. Κουτρούμπα-Μαρκέτου Δρ. Διευθύντρια Βιοχημικού Εργαστηρίου ΓΝΑ ΚΑΤ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΔ2 ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΔ2 ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΔ2 ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Σ.Καλαντζή 1, C.Savona-Ventura 2, M.Khattab 2, N.Lalic 2, F.Raposi 2, P.Conthe 2, Σ.Λιάτης 1 1. A Προπαιδευτική Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Τάσος Φιλαλήθης, Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής, Τομέας Κοινωνικής Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Τάσος Φιλαλήθης, Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής, Τομέας Κοινωνικής Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης Οικογενειακοί δεσμοί, Λειτουργική Ανικανότητα και η επίδραση της Οικογένειας: Αποτελέσματα από την Έρευνα για την Υγεία τη Γήρανση και τη Συνταξιοδότηση στην Ευρώπη (SHARE) 50+ στην Ευρώπη: Δεδομένα από

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩ Η ΙΑΒΗΤΗ. ρ. Μυλωνάκη Θεοχαρούλα. Υπεύθυνη ιαβητολογικού Ιατρείου

ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩ Η ΙΑΒΗΤΗ. ρ. Μυλωνάκη Θεοχαρούλα. Υπεύθυνη ιαβητολογικού Ιατρείου ΕΓΚΑΙΡΗ ΙΑΓΝΩΣΗ & ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩ Η ΙΑΒΗΤΗ ρ. Μυλωνάκη Θεοχαρούλα ιευθύντρια Β Παθολογικής Κλινικής Γ.Ν. Χανίων Υπεύθυνη ιαβητολογικού Ιατρείου Πινακοθήκη ήµου Χανίων, 17/02/2012 Συχνότητα του

Διαβάστε περισσότερα

Βασιλική Ψάρρα, MSc Επιμελήτρια Β Ψυχιατρικής Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής

Βασιλική Ψάρρα, MSc Επιμελήτρια Β Ψυχιατρικής Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής Βασιλική Ψάρρα, MSc Επιμελήτρια Β Ψυχιατρικής Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής Εισαγωγή Η διάγνωση καρκίνου του μαστού αποτελεί ιδιαίτερα τραυματικό γεγονός 1,2 Στην τελευταία έκδοση του Diagnostic and Statistical

Διαβάστε περισσότερα

Ποιότητα ζωής ασθενών µετά από Διαδερµική Εµφύτευση Αορτικής Βαλβίδας: Σύγκριση µε υγιή πληθυσµό στην Κύπρο

Ποιότητα ζωής ασθενών µετά από Διαδερµική Εµφύτευση Αορτικής Βαλβίδας: Σύγκριση µε υγιή πληθυσµό στην Κύπρο Ποιότητα ζωής ασθενών µετά από Διαδερµική Εµφύτευση Αορτικής Βαλβίδας: Σύγκριση µε υγιή πληθυσµό στην Κύπρο Απόστολος Γατίδης, RN, BSc, MSc, ILSP(ERC), Εργαστήριο Καθετηριασμών, Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας

Διαβάστε περισσότερα

Εξατομίκευση της θεραπείας στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μέσα από τις νεότερες κατευθυντήριες οδηγίες

Εξατομίκευση της θεραπείας στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μέσα από τις νεότερες κατευθυντήριες οδηγίες Εξατομίκευση της θεραπείας στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μέσα από τις νεότερες κατευθυντήριες οδηγίες Σ. Λιάτης Επιμελητής Α ΕΣΥ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ «Λαϊκό» www.idf.org

Διαβάστε περισσότερα

Ποιότητα ζωής ασθενών μετά από διαδερμική εμφύτευση αορτικής βαλβίδας (TAVI) στην Κύπρο

Ποιότητα ζωής ασθενών μετά από διαδερμική εμφύτευση αορτικής βαλβίδας (TAVI) στην Κύπρο Ποιότητα ζωής ασθενών μετά από διαδερμική εμφύτευση αορτικής βαλβίδας (TAVI) στην Κύπρο Απόστολος Γατίδης, RN, BSc, MSc, ILSP(ERC), Εργαστήριο Καθετηριασμών, Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας Μιχαήλ Δρακομαθιουλάκης,

Διαβάστε περισσότερα

Τόπος: Children s Hospital Los Angeles Children s Hospital San Diego

Τόπος: Children s Hospital Los Angeles Children s Hospital San Diego Συγγραφείς & έτος 2004 Kathleen Meeske et al. 2009 Sung L. et al Σκοπός & επιμέρους στόχοι Σκοπός της μελέτης αυτής είναι να εξετάσει την ποιότητα ζωής και τα επίπεδα κούρασης παιδιών που διαγνώστηκαν

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ GIDS ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ VOOR MUCO CLINICI ΥΓΕΙΑΣ

ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ GIDS ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ VOOR MUCO CLINICI ΥΓΕΙΑΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΑΥΞΗΜΕΝΟ ΣΚΟΡ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΑΥΞΗΜΕΝΟ ΣΚΟΡ DEPRESSIE, ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ, ΑΓΧΟΣ ANGST και ΚΥΣΤΙΚΗ en MUCOVISCIDOSE ΙΝΩΣΗ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ GIDS ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ VOOR MUCO CLINICI ΥΓΕΙΑΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

Διαβάστε περισσότερα

Κριτική Αξιολόγηση Τυχαιοποιημένης Κλινικής Δοκιμής (RCT)

Κριτική Αξιολόγηση Τυχαιοποιημένης Κλινικής Δοκιμής (RCT) Clinical Research & Evidence-Based Medicine Unit Aristotle University of Thessaloniki Κριτική Αξιολόγηση Τυχαιοποιημένης Κλινικής Δοκιμής (RCT) Πασχάλης Πάσχος MD, MSc Γαστρεντερολόγος Μονάδα Κλινικής

Διαβάστε περισσότερα

.aiavramidis.gr www

.aiavramidis.gr  www Θεραπευτικός αλγόριθμος στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 Inzucchi et al. Diabetes Care. 2015;38(1):140-9 Συνδυασμός αγωνιστών των υποδοχέων του GLP-1 και βασικής ινσουλίνης Βασική ινσουλίνη Αποτελεσματικός

Διαβάστε περισσότερα

Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια

Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια ρ ZΩΗ ΚΑΤΣΑΡΟΥ Νευρολόγος ιευθύντρια ΕΣΥ Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια µορφή κατάθλιψης,

Διαβάστε περισσότερα

Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας

Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας Δ. Παρασκευής Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΜΕ ΤΗ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΕΚΒΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΜΕ ΤΗ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΕΚΒΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΜΕ ΤΗ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΕΚΒΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ Αλέξης Σωτηρόπουλος 1, Αναστάσιος Κουτσοβασίλης 1, Ευστάθιος Σκληρός 2, Μαρία Παππά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΙΔΩΝ «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ Γιώργος Γιαννακόπουλος, Ειδ. Παιδοψυχίατρος Στρογγυλό Τραπέζι: «Οι διάφορες διαστάσεις της Διασυνδετικής-

Διαβάστε περισσότερα

«ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΣ» Ευστάθιος Χρονόπουλος Επίκουρος Καθηγητής ΕΚΠΑ Β Πανεπιστημιακή ήορθοπαιδική ήκλινική Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν.

«ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΣ» Ευστάθιος Χρονόπουλος Επίκουρος Καθηγητής ΕΚΠΑ Β Πανεπιστημιακή ήορθοπαιδική ήκλινική Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. «ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΣ» Ευστάθιος Χρονόπουλος Επίκουρος Καθηγητής ΕΚΠΑ Β Πανεπιστημιακή ήορθοπαιδική ήκλινική Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν.ΙΩΝΙΑΣ Εισαγωγή: γή Η συνηθέστερη των παθήσεων που προσβάλλει τους ενήλικες

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΦΥΛΟ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΛΟΥ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ Απλά

Διαβάστε περισσότερα

Ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή επίτευξη πολλαπλών θεραπευτικών στόχων?

Ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή επίτευξη πολλαπλών θεραπευτικών στόχων? Ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή επίτευξη πολλαπλών θεραπευτικών στόχων? Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Τμήμα Ιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Α Προπαιδευτική Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΧΕΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΛΑΙΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ.

Η ΣΧΕΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΛΑΙΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ. Η ΣΧΕΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΛΑΙΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ. Σταματελάτου Mαρία¹, Τζιόμαλος Γεώργιος¹, Δασενάκη Μαρία¹, Κουτσοβασίλης Αναστάσιος². 1.Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Έκβαση της κύησης γυναικών με Διαβήτη της Κύησης

Έκβαση της κύησης γυναικών με Διαβήτη της Κύησης Έκβαση της κύησης γυναικών με Διαβήτη της Κύησης B. Π. Παπαδοπούλου (1,2), Δ. Βαβίλης (2), Κ. Κώτσα (3), Δ. Γ. Γουλής (1) (1), Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Φροντίδα στο Σακχαρώδη Διαβήτη», Αλεξάνδρειο

Διαβάστε περισσότερα

Η παχυσαρκία επιβαρυντικός ή βοηθητικός παράγοντας. Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ

Η παχυσαρκία επιβαρυντικός ή βοηθητικός παράγοντας. Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ Η παχυσαρκία επιβαρυντικός ή βοηθητικός παράγοντας Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ Από μόνη η παχυσαρκία αυξάνει την θνητότητα Calle EE, Thun MJ, Petrelli

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση 1. Συστήνεται στους γενικούς ιατρούς και στους άλλους ιατρούς στην ΠΦΥ να θέτουν διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) όταν στο φλεβικό αίμα: η

Σύσταση 1. Συστήνεται στους γενικούς ιατρούς και στους άλλους ιατρούς στην ΠΦΥ να θέτουν διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) όταν στο φλεβικό αίμα: η Σύσταση 1. Συστήνεται στους γενικούς ιατρούς και στους άλλους ιατρούς στην ΠΦΥ να θέτουν διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) όταν στο φλεβικό αίμα: η τιμή της γλυκόζης νηστείας είναι 126mg/dl (7.0 mmol/l),

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ.

ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ. ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ. Σταματελάτου Mαρία, Κοντολαιμάκη Καλλιόπη, Δασενάκη Μαρία. Παθολογική Κλινική Γενικού Νοσοκομείου- Κέντρου Υγείας Σητείας, Σητεία ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

«Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν την παχυσαρκία στην προσχολική ηλικία»

«Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν την παχυσαρκία στην προσχολική ηλικία» ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ «Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν την παχυσαρκία στην προσχολική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΤΟΥ ΝΕΟΓΝΟΥ

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΤΟΥ ΝΕΟΓΝΟΥ 27 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρείας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας Σπάρτη και Μονεμβασιά 2015 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΤΟΥ ΝΕΟΓΝΟΥ Καλογήρου

Διαβάστε περισσότερα

Κ.ΚΙΤΣΙΟΣ, Ε.ΓΕΩΡΕΛΗ, Ν.ΚΑΔΟΓΛΟΥ 1, Β.ΣΤΟΥΠΑΣ, Ι.ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ν.ΣΑΙΛΕΡ 2, Α.ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ

Κ.ΚΙΤΣΙΟΣ, Ε.ΓΕΩΡΕΛΗ, Ν.ΚΑΔΟΓΛΟΥ 1, Β.ΣΤΟΥΠΑΣ, Ι.ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ν.ΣΑΙΛΕΡ 2, Α.ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ 24o ΕΤΗΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ Κ.ΚΙΤΣΙΟΣ, Ε.ΓΕΩΡΕΛΗ, Ν.ΚΑΔΟΓΛΟΥ 1, Β.ΣΤΟΥΠΑΣ, Ι.ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ν.ΣΑΙΛΕΡ 2, Α.ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ, ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, EUROMEDICA

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός και Διεξαγωγή Πειραμάτων

Σχεδιασμός και Διεξαγωγή Πειραμάτων Σχεδιασμός και Διεξαγωγή Πειραμάτων Πρώτο στάδιο: λειτουργικοί ορισμοί της ανεξάρτητης και της εξαρτημένης μεταβλητής Επιλογή της ανεξάρτητης μεταβλητής Επιλέγουμε μια ανεξάρτητη μεταβλητή (ΑΜ), την οποία

Διαβάστε περισσότερα

Ηλικιωμένοι στην Κοινότητα και το Ίδρυμα - στον Αστικό Ιστό και την Ύπαιθρο Συννοσηρότητα

Ηλικιωμένοι στην Κοινότητα και το Ίδρυμα - στον Αστικό Ιστό και την Ύπαιθρο Συννοσηρότητα Ηλικιωμένοι στην Κοινότητα και το Ίδρυμα - στον Αστικό Ιστό και την Ύπαιθρο Συννοσηρότητα Αγγελική Κυπράκη, Ιατρός Άνοια και συννοσηρότητα Η άνοια ορίζεται ως διαταραχή κατά την οποία παρατηρείται έκπτωση

Διαβάστε περισσότερα

Η αξία της έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2

Η αξία της έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 Η αξία της έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 Ηλιάδης Φώτης Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη Δήλωση συμφερόντων Έχω

Διαβάστε περισσότερα

Συµµόρφωση στη φαρµακευτική αγωγή. Ευαγγελία Χαρέλα Νοσηλεύτρια MSc Β ΚΚ Ιπποκράτειο Θεσ/νικης

Συµµόρφωση στη φαρµακευτική αγωγή. Ευαγγελία Χαρέλα Νοσηλεύτρια MSc Β ΚΚ Ιπποκράτειο Θεσ/νικης Συµµόρφωση στη φαρµακευτική αγωγή Ευαγγελία Χαρέλα Νοσηλεύτρια MSc Β ΚΚ Ιπποκράτειο Θεσ/νικης Η καρδιακή ανεπάρκεια αποτελεί ένα σύνδροµο µε ζοφερή πρόγνωση :! ΝΥΗΑ Ι-ΙΙ: 2-5% θνητότητα ανά έτος! ΝΥΗΑ

Διαβάστε περισσότερα

Μαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα»

Μαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα» Μαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα» Πως υπολογίζουµε εάν ένα παιδί έχει φυσιολογικό βάρος ; ΒΜΙ = Βάρος/Ύψος² (σε kg/m²) Χρησιμοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΔΟΥΒΟΓΙΑΝΝΗ Κ Λ Ι Ν Ι Κ Η Δ Ι Α Ι Τ Ο Λ Ο Γ Ο Σ - Δ Ι ΑΤ Ρ Ο Φ Ο Λ Ο Γ Ο Σ M S C, R D Περίληψη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ: ΘΕΡΑΠΕΙΑ 3

ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ: ΘΕΡΑΠΕΙΑ 3 ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ: ΘΕΡΑΠΕΙΑ 3 Νικόλαος Παπάνας Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Εξωτερικό Διαβητολογικό Ιατρείο Εξωτερικό Ιατρείο Διαβητικού Ποδιού Β Παθολογική Κλινική ΔΠΘ 5/22/12 1 5/22/12 2 ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Σακχαρώδης Διαβήτης Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος με μετεκπαίδευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος Μετεκπαιδευθείσα στο Σακχαρώδη Διαβήτη Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Patient Compliance in Clinical Trials Συμμόρφωση των Ασθενών στις Κλινικές Μελέτες

Patient Compliance in Clinical Trials Συμμόρφωση των Ασθενών στις Κλινικές Μελέτες Patient Compliance in Clinical Trials Συμμόρφωση των Ασθενών στις Κλινικές Μελέτες Giorgos Kraniou PhD Medical Affairs Manager Creative Pharma Services SA PubMed Search Patient Adherence [Title] Δεκαετία

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα IV. Επιστημονικά πορίσματα

Παράρτημα IV. Επιστημονικά πορίσματα Παράρτημα IV Επιστημονικά πορίσματα 1 Επιστημονικά πορίσματα Από τη στιγμή χορήγησης της άδειας κυκλοφορίας του Esmya έχουν αναφερθεί τέσσερις περιπτώσεις σοβαρής ηπατικής βλάβης που οδήγησαν σε μεταμόσχευση

Διαβάστε περισσότερα

Μαριάννα Μπενρουμπή, ιαβητολογικό Κέντρο, Γ. Ν. Α. «Πολυκλινική»

Μαριάννα Μπενρουμπή, ιαβητολογικό Κέντρο, Γ. Ν. Α. «Πολυκλινική» Μαριάννα Μπενρουμπή, ιαβητολογικό Κέντρο, Γ. Ν. Α. «Πολυκλινική» ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΠΡΙΝ ΚΑΙ 24 ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩ Η ΙΑΒΗΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα IV. Επιστημονικά πορίσματα

Παράρτημα IV. Επιστημονικά πορίσματα Παράρτημα IV Επιστημονικά πορίσματα Επιστημονικά πορίσματα Οι αναστολείς συμμεταφορέα γλυκόζης-νατρίου 2 (SGLT2) χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με δίαιτα και άσκηση σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2, είτε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ Το Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center ακολουθώντας σύγχρονες διεθνείς πρακτικές στην παροχή υπηρεσιών υγείας προχώρησε στη δηµιουργία του Κέντρου

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχοφαρμακολογία των διατροφικών διαταραχών στην παιδική και εφηβική ηλικία. Pediatr Clin N Am 58 (2011) 121-138

Ψυχοφαρμακολογία των διατροφικών διαταραχών στην παιδική και εφηβική ηλικία. Pediatr Clin N Am 58 (2011) 121-138 Ψυχοφαρμακολογία των διατροφικών διαταραχών στην παιδική και εφηβική ηλικία Pediatr Clin N Am 58 (2011) 121-138 a Nevile H. Golden, MD, b Evelyn Attia, MD a Division of Adolescent Medicine, Stanford University

Διαβάστε περισσότερα

Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών IFG

Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών IFG Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων στον προ-διαβήτη. Έχει θέση; IFG Δρ Σταύρος Μπούσμπουλας Διευθυντής Γ Παθολογικής Κλινικής & Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν. Νίκαιας Πειραιά Προ-διαβήτης

Διαβάστε περισσότερα

Ποιότητα Ζωής. Ασθενοκεντρική-Εξατομικευμένη Επιλογή Αντιδιαβητικής αγωγής. Αποτελεσματικότητα Υπογλυκαιμία Βάρος Ανεπιθύμητες ενέργειες Κόστος

Ποιότητα Ζωής. Ασθενοκεντρική-Εξατομικευμένη Επιλογή Αντιδιαβητικής αγωγής. Αποτελεσματικότητα Υπογλυκαιμία Βάρος Ανεπιθύμητες ενέργειες Κόστος Ασθενοκεντρική-Εξατομικευμένη Επιλογή Αντιδιαβητικής αγωγής Ηλικία Ποιότητα Ζωής Αποτελεσματικότητα Υπογλυκαιμία Βάρος Ανεπιθύμητες ενέργειες Κόστος Καρδιαγγ ειακή νόσος Νεφρική νόσος παχυσαρκ ία Διάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

ΉΠΙΑ ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΜΕ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ. Αυδίκου Κωνσταντίνα Ψυχολόγος ΑΠΘ, MSc Ελεωνόρα Κυριαζοπούλου Νευρολόγος, MSc Ελληνική Εταιρία Νόσου Alzheimer

ΉΠΙΑ ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΜΕ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ. Αυδίκου Κωνσταντίνα Ψυχολόγος ΑΠΘ, MSc Ελεωνόρα Κυριαζοπούλου Νευρολόγος, MSc Ελληνική Εταιρία Νόσου Alzheimer ΉΠΙΑ ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΜΕ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Αυδίκου Κωνσταντίνα Ψυχολόγος ΑΠΘ, MSc Ελεωνόρα Κυριαζοπούλου Νευρολόγος, MSc Ελληνική Εταιρία Νόσου Alzheimer ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΚΑΙ ΝΟΗΤΙΚΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ Γιατί µιλάµε

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ Dr ΚΥΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ Ειδικός Παθολόγος Διαβητολόγος Διευθυντής ΤΥΠΕΤ Θεσσαλονίκης

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ Dr ΚΥΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ Ειδικός Παθολόγος Διαβητολόγος Διευθυντής ΤΥΠΕΤ Θεσσαλονίκης ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ 2018 Dr ΚΥΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ Ειδικός Παθολόγος Διαβητολόγος Διευθυντής ΤΥΠΕΤ Θεσσαλονίκης Δομή ομιλίας Εισαγωγή -ανθρωποκεντρική προσέγγιση ADA-EASD οδηγίες 2015 ADA 2017-2018 AACE/ACE

Διαβάστε περισσότερα

H επίδραση της αερόβιας άσκησης στα επίπεδα απελίνης και γκρελίνης ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τυπου 2

H επίδραση της αερόβιας άσκησης στα επίπεδα απελίνης και γκρελίνης ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τυπου 2 H επίδραση της αερόβιας άσκησης στα επίπεδα απελίνης και γκρελίνης ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τυπου 2 Ν. Καδόγλου, Ι. Βράμπας, Α. Καπελούζου, Ν. Σάιλερ, Α. Κωστάκης, Ν. Αγγελοπούλου Τμήμα Επιστήμης Φυσικής

Διαβάστε περισσότερα

«ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΣΕ ΓΟΝΕΙΣ & ΦΡΟΝΤΙΣΤΕΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΝΟΗΤΙΚΗ ΥΣΤΕΡΗΣΗ»

«ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΣΕ ΓΟΝΕΙΣ & ΦΡΟΝΤΙΣΤΕΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΝΟΗΤΙΚΗ ΥΣΤΕΡΗΣΗ» Τ Ζ Ο Υ Α Ν Α Κ Η Σ Ι Ω Α Ν Ν Η Σ, Ψ Υ Χ Ο Λ Ο Γ Ο Σ M SC Κ Ο Ι. Κ Ε. Ψ Υ Π Ε Β Ε Ν Ι Ζ Ε Λ Ε Ι Ο Υ Ν Ο Σ Ο Κ Ο Μ Ε Ι Ο Υ Κ Ρ Η Τ Η Σ. ΡΑ Ϊ Κ Ο Υ Μ Α Ρ Ι Α, Κ Α Θ Η Γ Η Τ Ρ Ι Α Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Κ Η Σ Ε

Διαβάστε περισσότερα

H παρούσα έρευνα έχει συγχρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο - ΕΚΤ) και από εθνικούς πόρους μέσω του Επιχειρησιακού

H παρούσα έρευνα έχει συγχρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο - ΕΚΤ) και από εθνικούς πόρους μέσω του Επιχειρησιακού H παρούσα έρευνα έχει συγχρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο - ΕΚΤ) και από εθνικούς πόρους μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του Εθνικού

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΕΣ

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΕΣ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΕΣ Η δυσλιπιδαιμία χαρακτηρίζει τις μη φυσιολογικές συγκεντρώσεις λιπιδίων και λιποπρωτεϊνών στο αίμα. Ορίζεται περαιτέρω ως η ύπαρξη αυξημένων συγκεντρώσεων

Διαβάστε περισσότερα

AΠΙΝΙΔΩΤΕΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ

AΠΙΝΙΔΩΤΕΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ AΠΙΝΙΔΩΤΕΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ Οι εµφυτεύσιµοι απινιδωτές µε ή χωρίς δυνατότητες για αµφικοιλιακή βηµατοδότηση µειώνουν την θνητότητα σε ασθενείς υψηλού κινδύνου για αιφνίδιο καρδιακό θάνατο και σε ασθενείς

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΟΞΙΝΩΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΛΗΨΗ ΝΑΛΤΡΕΞΟΝΗΣ

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΟΞΙΝΩΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΛΗΨΗ ΝΑΛΤΡΕΞΟΝΗΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΟΞΙΝΩΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΛΗΨΗ ΝΑΛΤΡΕΞΟΝΗΣ ΠΡΩΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΜΙΑΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ(Διαφ.1) Στη 10χρονη εμπειρία μου με χρήστες ηρωίνης

Διαβάστε περισσότερα

Κουκουρίκος Κωνσταντίνος ΠΕ Νοσηλευτής Καθηγητής Εφαρμογών Τμήμα Νοσηλευτικής ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης

Κουκουρίκος Κωνσταντίνος ΠΕ Νοσηλευτής Καθηγητής Εφαρμογών Τμήμα Νοσηλευτικής ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης Κουκουρίκος Κωνσταντίνος ΠΕ Νοσηλευτής Καθηγητής Εφαρμογών Τμήμα Νοσηλευτικής ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης Δυσάρεστα Νέα οποιαδήποτε πληροφορία μπορεί να διαφοροποιήσει ή αλλάξει σοβαρά τις απόψεις ενός ατόμου για

Διαβάστε περισσότερα

Κώστας Παλέτας. Μη Φαρµακευτικές Παρεµβάσεις στην υπέρταση. Παχυσαρκία και Υπέρταση. Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ

Κώστας Παλέτας. Μη Φαρµακευτικές Παρεµβάσεις στην υπέρταση. Παχυσαρκία και Υπέρταση. Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ Μη Φαρµακευτικές Παρεµβάσεις στην υπέρταση Παχυσαρκία και Υπέρταση Κώστας Παλέτας Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ ιευθυντής Γ Παθολογικής Κλινικής ΑΠΘ Νοσοκοµείο Παπαγεωργίου Θεσσαλονίκης Ταξινόµηση Αρτηριακής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΛΟΣΩΡΙΣΑΤΕ ΣΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

ΚΑΛΟΣΩΡΙΣΑΤΕ ΣΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΛΟΣΩΡΙΣΑΤΕ ΣΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΘΕΜΑ Διερεύνηση ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών συνύπαρξης ψυχιατρικής διαταραχής με εξάρτηση από ψυχοδραστικές ουσίες. Η Περίπτωση του θεραπευτικού προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ ΠΟΥ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΠΟΥ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ

ΑΛΛΑΓΗ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ ΠΟΥ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΠΟΥ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΑΛΛΑΓΗ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ ΠΟΥ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΠΟΥ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΜΑΡΣΕΛΟΥ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Π Α Π Α Γ Ι Α Ν Ν Η Ο.

Π Α Π Α Γ Ι Α Ν Ν Η Ο. ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Παχυσαρκία σημαίνει υπέρμετρη αύξηση του σωματικού λίπους σε ποσοστό τέτοιο, ώστε να δυσχεραί- νει την υγεία του ανθρώπου. Η παιδική & εφηβική παχυσαρκία συνήθως διατηρείται και στην

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Παρακάτω θα αναφερθούμε χωριστά στις επιπτώσεις και την αντιμετώπιση (α) του

Διαβάστε περισσότερα

Η παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα/ Συµπεράσµατα συνεδρίου

Η παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα/ Συµπεράσµατα συνεδρίου Η παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα/ Συµπεράσµατα συνεδρίου Χριστιάνα Γ. Παυλίδου D.U., MSc Κλινικός ιατροφολόγος ιαιτολόγος Επιστηµονικός σύµβουλος ΠΑΙ ΕΙΑΤΡΟΦΗ by Epode Παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα Το

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Επιπτώσεις από τη χρήση αντικαταθλιπτικής αγωγής στην εγκυμοσύνη στο έμβρυο Όνομα Φοιτήτριας: Άντρια Λυσάνδρου Αριθμός φοιτητικής

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητική υπόθεση. Εισαγωγή ΜΑΘΗΜΑ 11Ο 1. ΜΑΘΗΜΑ Θεραπεία Μέρος 2 ο. Κλινικές µελέτες. Σύνδεση µε το προηγούµενο µάθηµα

Ερευνητική υπόθεση. Εισαγωγή ΜΑΘΗΜΑ 11Ο 1. ΜΑΘΗΜΑ Θεραπεία Μέρος 2 ο. Κλινικές µελέτες. Σύνδεση µε το προηγούµενο µάθηµα ΜΑΘΗΜΑ Θεραπεία Μέρος 2 ο Κλινικές Μελέτες 1 Εισαγωγή Σύνδεση µε το προηγούµενο µάθηµα Ανάγκη ελέγχου και επιβεβαίωσης των προτεινόµενων θεραπειών Είδη µελετών των θεραπευτικών µεθόδων Κλινικές µελέτες

Διαβάστε περισσότερα

Η Αξία της Αυτομέτρησης στο Σακχαρώδη Διαβήτη

Η Αξία της Αυτομέτρησης στο Σακχαρώδη Διαβήτη Η Αξία της Αυτομέτρησης στο Σακχαρώδη Διαβήτη Τι είναι η αυτομέτρηση; Η αυτομέτρηση είναι: Ο προσδιορισμός του σακχάρου σύμφωνα όμως με τις οδηγίες και τις κατευθύνσεις των επαγγελματιών υγείας Η αυτομέτρηση

Διαβάστε περισσότερα

Η συμμόρφωση στην υγεία. Αικατερίνη Βενέτη Νοσηλεύτρια MSc, PhD (c) Οικονομολόγος

Η συμμόρφωση στην υγεία. Αικατερίνη Βενέτη Νοσηλεύτρια MSc, PhD (c) Οικονομολόγος Η συμμόρφωση στην υγεία Αικατερίνη Βενέτη Νοσηλεύτρια MSc, PhD (c) Οικονομολόγος Η διεθνής βιβλιογραφία για τη συμμόρφωση των ασθενών είναι εκτεταμένη. Tα τελευταία 50 χρόνια, υπήρξαν 32.550 σχετικές αναφορές

Διαβάστε περισσότερα

Χρήστος Γαλανάκης, Μάρκος Δασκαλάκης, Ιωάννης Μελισσάς

Χρήστος Γαλανάκης, Μάρκος Δασκαλάκης, Ιωάννης Μελισσάς ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΩΜΑΤΟΜΕΤΡΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ, ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ ΣΕ ΝΟΣΟΓΟΝΑ ΠΑΧΥΣΑΡΚΕΣ ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΩΛΕΙΑ ΒΑΡΟΥΣ ΜΕ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ. Χρήστος Γαλανάκης, Μάρκος

Διαβάστε περισσότερα

ΚΡΟΥΣΜΑΤΑ ΤΥΦΟΕΙΔΗ ΠΥΡΕΤΟΥ/ΠΑΡΑΤΥΦΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΜΕ ΤΑΞΙΔΙ ΣΕ ΕΝΔΗΜΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ, ΕΛΛΑΔΑ, 2004-2013

ΚΡΟΥΣΜΑΤΑ ΤΥΦΟΕΙΔΗ ΠΥΡΕΤΟΥ/ΠΑΡΑΤΥΦΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΜΕ ΤΑΞΙΔΙ ΣΕ ΕΝΔΗΜΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ, ΕΛΛΑΔΑ, 2004-2013 ΚΡΟΥΣΜΑΤΑ ΤΥΦΟΕΙΔΗ ΠΥΡΕΤΟΥ/ΠΑΡΑΤΥΦΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΜΕ ΤΑΞΙΔΙ ΣΕ ΕΝΔΗΜΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ, ΕΛΛΑΔΑ, 2004-2013 Κ. Μέλλου, Θ. Σιδερόγλου, Μ. Ποταμίτη-Κόμη, Θ. Γεωργακοπούλου, Χ. Χατζηχριστοδούλου Γραφείο Τροφιμογενών

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος των ψυχοκοινωνικών παραμέτρων στην έκβαση της ΡΑ: Προοπτική μελέτη παρέμβασης. Δημητράκη Γεωργία. Υπ. Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας

Ο ρόλος των ψυχοκοινωνικών παραμέτρων στην έκβαση της ΡΑ: Προοπτική μελέτη παρέμβασης. Δημητράκη Γεωργία. Υπ. Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας Ο ρόλος των ψυχοκοινωνικών παραμέτρων στην έκβαση της ΡΑ: Προοπτική μελέτη παρέμβασης Δημητράκη Γεωργία Ψυχολόγος Υγείας MSc Υπ. Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας Δομή παρουσίασης... Συννοσηρότητα

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Διάλεξη 5: Σακχαρώδης Διαβήτης και Άσκηση Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς, Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 5 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ: ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΣΩΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ

ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ: ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΣΩΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ: ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΣΩΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Κλινικές Μελέτες Πείραμα σε ανθρώπους ώστε να μετρηθούν η αποτελεσματικότητα και οι κίνδυνοι νέων θεραπευτικών

Διαβάστε περισσότερα

Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης

Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 (ΣΔ2) Ο Σακχαρώδης Διαβήτης γενικά είναι μια πάθηση κατά την οποία ο οργανισμός και συγκεκριμένα το πάγκρεας δεν παράγει ή δεν

Διαβάστε περισσότερα

Ηπειρος Προτάσεις για πιλοτικό πρόγραµµα πρόληψης και αντιµετώπισης των καρδιαγγειακών νοσηµάτων

Ηπειρος Προτάσεις για πιλοτικό πρόγραµµα πρόληψης και αντιµετώπισης των καρδιαγγειακών νοσηµάτων Ηπειρος Προτάσεις για πιλοτικό πρόγραµµα πρόληψης και αντιµετώπισης των καρδιαγγειακών νοσηµάτων Λάµπρος Μιχάλης Καθηγητής Καρδιολογίας, Ιατρικής Σχολής Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων Σκοπός πιλοτικού προγράµµατος

Διαβάστε περισσότερα