Έκθεςη για τισ Θρηςκευτικέσ Ελευθερίεσ του Υπουργείου Εξωτερικών των Η.Π.Α. για το Έτοσ 2010

Transcript

1 Έκθεςη για τισ Θρηςκευτικέσ Ελευθερίεσ του Υπουργείου Εξωτερικών των Η.Π.Α. για το Έτοσ 2010 ΕΛΛΑΔΑ Σν ζχληαγκα πξνβιέπεη ηελ ειεπζεξία ηνπ ζξεζθεχκαηνο, ελψ νξηζκέλνη λφκνη θαη πνιηηηθέο ζπλεηέιεζαλ γεληθψο ζηελ ειεχζεξε άζθεζε ησλ ζξεζθεπηηθψλ θαζεθφλησλ. Σν ζχληαγκα αλαγλσξίδεη ηελ Αλαηνιηθή Οξζφδνμε ηνπ Υξηζηνχ Δθθιεζία (Διιελνξζφδνμε Δθθιεζία) σο ηελ επηθξαηνχζα ζξεζθεία, αιιά εμαζθαιίδεη επίζεο ην δηθαίσκα φισλ ησλ πνιηηψλ λα αθνινπζνχλ ην ζξήζθεπκα ηεο επηινγήο ηνπο. πλνιηθά, ην θαζεζηψο ηνπ ζεβαζκνχ ησλ ζξεζθεπηηθψλ ειεπζεξηψλ εθ κέξνπο ηεο θπβέξλεζεο δελ άιιαμε θαηά ηελ εμεηαδφκελε πεξίνδν. Γεληθψο, ε θπβέξλεζε ζεβάζηεθε ηηο ζξεζθεπηηθέο ειεπζεξίεο εκπξάθησο. Όκσο, νξηζκέλεο θνξέο, θάπνηεο νκάδεο κε νξζφδνμσλ πνιηηψλ αληηκεηψπηζαλ δηνηθεηηθά εκπφδηα ή λνκηθνχο πεξηνξηζκνχο. Σν ζχληαγκα θαη ε λνκνζεζία απαγνξεχνπλ ηνλ πξνζειπηηζκφ θαη νξίδνπλ φηη νη ζξεζθεπηηθέο ιεηηνπξγίεο δελ πξέπεη λα δηαηαξάζζνπλ ηε δεκφζηα ηάμε ή λα πξνζβάιινπλ ηα ρξεζηά ήζε. Μέιε θάπνησλ ζξεζθεπηηθψλ νκάδσλ αλέθεξαλ παξελφριεζε ηεξαπνζηφισλ απφ ηελ αζηπλνκία. Απφ ην 2006 δελ έρνπλ εθδνζεί λέεο άδεηεο επθηήξησλ νίθσλ νη νπνίεο επηηξέπνπλ επηζήκσο ζε ζξεζθεπηηθέο νκάδεο λα ηδξχνπλ θαη λα ιεηηνπξγνχλ λένπο ηφπνπο ιαηξείαο. Σα κέζα ελεκέξσζεο αλέθεξαλ πνιιέο πεξηπηψζεηο πξνζβνιήο ησλ ζξεζθεπηηθψλ ειεπζεξηψλ θαη δηαθξίζεηο κε βάζε ηελ πίζηε, ηηο πεπνηζήζεηο ή ηηο πξαθηηθέο πνπ αθνξνχλ ζηε ζξεζθεία. Οξηζκέλνη κε Οξζφδνμνη πνιίηεο παξαπνλέζεθαλ φηη θάπνηνη ζπκπνιίηεο ηνπο ηνχο αληηκεηψπηδαλ κε θαρππνςία ή ηνπο ειέρζε φηη δελ είλαη πξαγκαηηθνί Έιιελεο φηαλ απεθάιπςαλ ηηο ζξεζθεπηηθέο πεπνηζήζεηο ηνπο. Τπήξμαλ πεξηζηαηηθά αληηζεκηηηζκνχ, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο θαη κηαο απφπεηξαο εκπξεζκνχ ζπλαγσγήο ζηελ Κξήηε. Ο αξρηεπίζθνπνο ηεο Διιελνξζφδνμεο Δθθιεζίαο έιαβε ζεηηθά κέηξα γηα ηελ πξνψζεζε ηνπ δηαζξεζθεπηηθνχ δηαιφγνπ κε ηελ Αγγιηθαληθή Δθθιεζία θαη κε άιια ζξεζθεχκαηα.

2 GREECE 2 Η θπβέξλεζε ησλ ΗΠΑ ζπδεηά κε ηελ ειιεληθή θπβέξλεζε ην ζέκα ησλ ζξεζθεπηηθψλ ειεπζεξηψλ ζηα πιαίζηα ηεο ζπλνιηθήο πνιηηηθήο ηεο γηα ηελ πξνζηαζία ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ. Σν δηπισκαηηθφ πξνζσπηθφ ηεο πξεζβείαο ησλ ΗΠΑ ήξζε ζε επαθή κε ζξεζθεπηηθέο νκάδεο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ ζξεζθεπηηθψλ δηαθξίζεσλ θαη ηνπ αληηζεκηηηζκνχ, αιιά θαη γηα λα ελζαξξχλεη ην δηάινγν κεηαμχ ησλ ζξεζθεηψλ. Δλφηεηα 1. Θξεζθεπηηθή Γεκνγξαθία Η ρψξα έρεη έθηαζε ηεηξαγσληθψλ κηιίσλ / ηεηξαγσληθψλ ρηιηνκέηξσλ θαη πιεζπζκφ 11,3 εθαηνκκπξίσλ. Η θπβέξλεζε δελ ηεξεί ζηαηηζηηθά ζηνηρεία γηα ηηο ζξεζθεπηηθέο νκάδεο. Πεξίπνπ ην 95% ηνπ πιεζπζκνχ απηνπξνζδηνξίδνληαη σο ειιελνξζφδνμνη θαη νη εθθιεζηαζηηθνί εγέηεο ππνινγίδνπλ φηη ην 30% ησλ απηνπξνζδηνξηδφκελσλ νξζνδφμσλ πεγαίλεη ζπρλά ζηελ εθθιεζία. Σν ππφινηπν 5% είλαη κνπζνπικάλνη, ξσκαηνθαζνιηθνί, πξνηεζηάληεο, εβξαίνη, νξζφδνμνη παιαηνεκεξνινγίηεο, κάξηπξεο ηνπ Ιερσβά, κέιε ηεο Δθθιεζίαο ηνπ Ιεζνχ Υξηζηνχ ησλ Αγίσλ ησλ Σειεπηαίσλ Ηκεξψλ (κνξκφλνη), ζατεληνιφγνη, κπαράη, ιάηξεηο ηνπ Υάξε Κξίζλα θαη νπαδνί αξραίσλ ειιεληθψλ πνιπζετζηηθψλ ζξεζθεηψλ. Η πιεηνςεθία ησλ κεηαλαζηψλ θαη ησλ θαηνίθσλ πνπ δελ είλαη έιιελεο πνιίηεο, δελ είλαη ειιελνξζφδνμνη. Απφ ηνπο κεηαλάζηεο, νη πεξηζζφηεξνη είλαη κνπζνπικάλνη, ξσκαηνθαζνιηθνί θαη πξνηεζηάληεο θαη δηακέλνπλ θπξίσο ζηελ Αζήλα θαη ζηε Θεζζαινλίθε. ηε Θξάθε θαηνηθεί κφληκα κηα επίζεκα αλαγλσξηζκέλε κεηνλφηεηα σο κνπζνπικάλσλ, ε νπνία απνηειείηαη θπξίσο απφ θνηλφηεηεο ηνπξθηθήο εζλφηεηαο, Πνκάθνπο θαη Ρνκά. Η κνπζνπικαληθή θνηλφηεηα ησλ κεηαλαζηψλ έρεη πιεζπζκφ πάλσ απφ άηνκα, θπξίσο απφ ηε Μέζε Αλαηνιή, ηε Νφηηα Αζία θαη ηελ Αλαηνιηθή Αθξηθή. Δλφηεηα 2. εβαζκφο ησλ Θξεζθεπηηθψλ Διεπζεξηψλ απφ ην Κξάηνο Ννκηθφ Πιαίζην / Πνιηηηθή Σν ζχληαγκα πξνβιέπεη ηελ ειεπζεξία ηνπ ζξεζθεχκαηνο, ελψ ε λνκνζεζία θαη νη πνιηηηθέο ηεο ρψξαο γεληθψο επλννχλ ηελ αλεμηζξεζθία. Σν ζχληαγκα αλαγλσξίδεη ηελ Αλαηνιηθή Οξζφδνμε ηνπ Υξηζηνχ Δθθιεζία (Διιελνξζφδνμε Δθθιεζία) σο ηελ επηθξαηνχζα ζξεζθεία, αιιά επίζεο εμαζθαιίδεη ην δηθαίσκα φισλ ησλ πνιηηψλ λα αθνινπζνχλ ην ζξήζθεπκα ηεο επηινγήο ηνπο. Οη πνιίηεο θαη νη αλαγλσξηζκέλεο νξγαλψζεηο κπνξνχλ λα κελχζνπλ ην θξάηνο γηα παξαβίαζε ησλ ζξεζθεπηηθψλ ειεπζεξηψλ. Κάπνηεο ζξεζθεπηηθέο νκάδεο αληηκεηψπηζαλ

3 GREECE 3 δηνηθεηηθνχο πεξηνξηζκνχο ζηελ πξνζπάζεηα ηνπο λα ηδξχζνπλ λνκηθά αλαγλσξηζκέλεο ζξεζθεπηηθέο νξγαλψζεηο θαη λα ηδξχζνπλ ή λα ιεηηνπξγήζνπλ λένπο ηφπνπο ιαηξείαο. Σν ζχληαγκα θαη ε λνκνζεζία απαγνξεχνπλ ηνλ πξνζειπηηζκφ. Η Διιελνξζφδνμε Δθθιεζία ζπλέρηζε λα αζθεί ζεκαληηθή πνιηηηθή θαη νηθνλνκηθή επηξξνή. Η θπβέξλεζε αλαγλσξίδεη ην Καλνληθφ Γίθαην ηεο Οξζφδνμεο Δθθιεζίαο ζε εθθιεζηαζηηθά ζέκαηα θαη ζε ηνκείο ηνπ αζηηθνχ δηθαίνπ, φπσο ν γάκνο. Πξνλφκηα θαη λνκηθά δηθαηψκαηα πνπ έρνπλ ρνξεγεζεί ζηελ Οξζφδνμε Δθθιεζία δελ παξαρσξήζεθαλ απηφκαηα ζε άιιεο ζξεζθεπηηθέο νκάδεο. Κάπνηνη αμησκαηνχρνη ηεο Οξζφδνμεο Δθθιεζίαο ζπκβνχιεπαλ ηνπο πηζηνχο λα απνθεχγνπλ κέιε νκάδσλ ηηο νπνίεο ζεσξνχλ ηεξφζπιεο, φπσο κάξηπξεο ηνπ Ιερσβά, κνξκφλνπο, κέιε ησλ επαγγειηθψλ ρξηζηηαληθψλ εθθιεζηψλ θαη άιινπο πξνηεζηάληεο. Η θπβέξλεζε παξέρεη νηθνλνκηθή ππνζηήξημε ζηελ Διιελνξζφδνμε Δθθιεζία. Γηα παξάδεηγκα, πιεξψλεη ηνπο κηζζνχο θαη ηε ζξεζθεπηηθή εθπαίδεπζε ησλ θιεξηθψλ θαη ρξεκαηνδνηεί ηε ζπληήξεζε θηηξίσλ ηεο Διιελνξζφδνμεο Δθθιεζίαο. Δπίζεο, ζηε Θξάθε, ην θξάηνο πιεξψλεη ηνπο κηζζνχο θαη θάπνηεο δαπάλεο ησλ ηξηψλ επίζεκσλ κνπζνπικάλσλ ζξεζθεπηηθψλ εγεηψλ (κνπθηήδεο), ελψ παξέρεη κηζζνχο θαη επηδφκαηα ζε θάπνηνπο ηκάκεδεο. Με αλαγλσξηζκέλνη κνπζνπικάλνη εγέηεο εθηφο ηεο Θξάθεο δελ ιακβάλνπλ ηέηνηα θξαηηθή ππνζηήξημε, φπσο θαη θακία άιιε ζξεζθεπηηθή νκάδα. Κάπνηεο ζξεζθεπηηθέο νκάδεο, φπσο ε Δβξατθή θνηλφηεηα θαη νη κάξηπξεο ηνπ Ιερσβά έρνπλ δεηήζεη ίζε κεηαρείξηζε κε ηελ Οξζφδνμε Δθθιεζία ζε φ,ηη αθνξά ην λνκηθφ θαζεζηψο θαη ηελ θξαηηθή νηθνλνκηθή ππνζηήξημή ηνπο. Η Οξζφδνμε Δθθιεζία, νη Δβξατθέο νξγαλψζεηο θαη νη κνπζνπικαληθέο νκάδεο (πνπ αλήθνπλ ζηελ επίζεκα αλαγλσξηζκέλε κνπζνπικαληθή κεηνλφηεηα ηεο Θξάθεο) είλαη νη κνλαδηθέο ζξεζθεπηηθέο νκάδεο πνπ αλαγλσξίδνληαη σο «Ννκηθά Πξφζσπα Γεκνζίνπ Γηθαίνπ» θαη έρνπλ ην δηθαίσκα λα θαηέρνπλ, λα θιεξνδνηνχλ θαη λα θιεξνλνκνχλ πεξηνπζία θαη λα εκθαλίδνληαη ζηα δηθαζηήξηα κε ηνλ ηίηιν ηνπο σο εθπξφζσπνη ζξεζθεπηηθψλ νξγαλψζεσλ. Άιιεο ζξεζθεπηηθέο νξγαλψζεηο πξέπεη πξψηα λα αλαγλσξηζηνχλ σο «Ννκηθά Πξφζσπα Ιδησηηθνχ Γηθαίνπ» θαη δελ έρνπλ δηθαίσκα ηδηνθηεζίαο επθηήξησλ νίθσλ (αλαγλσξηζκέλνη ηφπνη ιαηξείαο) ή άιιεο πεξηνπζίαο, σο ζξεζθεπηηθά πξφζσπα. Πξέπεη λα δεκηνπξγήζνπλ αζηηθέο εηαηξείεο (π.ρ. κε θεξδνζθνπηθέο νξγαλψζεηο) γηα λα έρνπλ ην δηθαίσκα λα θαηέρνπλ, λα θιεξνδνηνχλ ή λα θιεξνλνκνχλ πεξηνπζία ή λα εθπξνζσπνχληαη ζηα δηθαζηήξηα. Πξνθεηκέλνπ λα αλαγλσξηζηεί κηα ζξεζθεπηηθή θνηλφηεηα σο «Ννκηθφ Πξφζσπν Ιδησηηθνχ Γηθαίνπ» πξέπεη λα

4 GREECE 4 εθπξνζσπεί κηα «γλσζηή ζξεζθεία» ή δφγκα. Οη δηθαζηηθέο απνθάζεηο νξίδνπλ σο «γλσζηέο ζξεζθείεο» εθείλεο πνπ ε δηδαζθαιία θαη ε ιαηξεία ηνπο γίλνληαη δεκνζίσο, έρνπλ κε θεξδνζθνπηθφ ραξαθηήξα, δελ ζίγνπλ ηε δεκφζηα ηάμε ή ηα ρξεζηά ήζε θαη δηαζέηνπλ ζαθή ζξεζθεπηηθή ηεξαξρία. Οη Ρσκαηνθαζνιηθέο εθθιεζίεο θαη ηα ζρεηηθά ζξεζθεπηηθά ζψκαηα πνπ ζπζηάζεθαλ πξηλ ην 1946 αλαγλσξίδνληαη απφ ηε λνκνζεζία σο λνκηθά πξφζσπα ηδησηηθνχ δηθαίνπ, αιιά ηα θαζνιηθά ηδξχκαηα πνπ ζπζηάζεθαλ ζηε ρψξα κεηά ην 1946, δελ έρνπλ ηελ ίδηα απηφκαηε αλαγλψξηζε. Απφ ην 1999, ε Καζνιηθή Δθθιεζία πξνζπαζεί ρσξίο επηηπρία λα αλαγλσξίζεη ε θπβέξλεζε ην Καλνληθφ Γίθαηφ ηεο. Οη εγέηεο ηεο Καζνιηθήο Δθθιεζίαο δήισζαλ φηη δηάθνξνη ππνπξγνί Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ δηαδνρηθά ππνζρέζεθαλ λνκνζεηηθέο κεηαξξπζκίζεηο γηα λα αληηκεησπηζηεί απηφ ην δήηεκα, αιιά θακία ζπγθεθξηκέλε ελέξγεηα δελ έρεη γίλεη σο ηψξα. Δπίζεο, ζηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο, νη εγέηεο ηεο Καζνιηθήο Δθθιεζίαο παξαπνλέζεθαλ φηη ηα θνλδχιηα πνπ ε θπβέξλεζε ηνχο είρε ππνζρεζεί γηα ηελ επηδηφξζσζε ηνπ Καζνιηθνχ Καζεδξηθνχ Νανχ ηεο Αζήλαο ν νπνίνο ππέζηε δεκηέο απφ ην ζεηζκφ ηνπ 1998, αθφκα δελ ήηαλ δηαζέζηκα, ελψ ηα θνλδχιηα γηα ηελ επηδηφξζσζε ηνπ Διιελνξζφδνμνπ Καζεδξηθνχ Νανχ είραλ ήδε θαηαβιεζεί. Οη εγέηεο ζξεζθεπηηθψλ κε Οξζφδνμσλ νκάδσλ δήισζαλ φηη νη θφξνη πξνο ηηο νξγαλψζεηο ηνπο ζπληζηνχλ δηάθξηζε, δεδνκέλνπ φηη ε θπβέξλεζε επηδνηεί δξαζηεξηφηεηεο ηεο Οξζφδνμεο Δθθιεζίαο θαη ηε δηδαζθαιία ηεο Οξζφδνμεο ζξεζθείαο ζηα δεκφζηα ζρνιεία, ελψ επηβάιιεη πξνλνκηαθφ θνξνινγηθφ ζπληειεζηή ζηα εηζνδήκαηα ηδηνθηεζηψλ ηεο Οξζφδνμεο Δθθιεζίαο. Μέιε αξθεηψλ ζξεζθεπηηθψλ νκάδσλ δήισζαλ φηη ε θπβέξλεζε πξέπεη λα θνξνινγεί θαη λα επηδνηεί φιεο ηηο ζξεζθεπηηθέο νληφηεηεο κε ηνλ ίδην ηξφπν. Σν ζχληαγκα απαγνξεχεη ηνλ πξνζειπηηζκφ θαη νξίδεη φηη νη ζξεζθεπηηθέο ιεηηνπξγίεο δελ πξέπεη λα «δηαηαξάζζνπλ ηε δεκφζηα ηάμε ή λα πξνζβάιινπλ ηα ρξεζηά ήζε». ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο, αμησκαηνχρνη ζξεζθεπκάησλ κε ηεξαπνζηνιηθφ ραξαθηήξα εμέθξαζαλ ηελ αλεζπρία ηνπο επεηδή νη λφκνη θαηά ηνπ πξνζειπηηζκνχ εμαθνινπζνχζαλ λα ηζρχνπλ. ηελ έθζεζή ηεο ηνλ επηέκβξην ηνπ 2009, ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή θαηά ηνπ Ραηζηζκνχ θαη ηεο Μηζαιινδνμίαο εμέθξαζε ηελ αλεζπρία ηεο επεηδή ν πξνζειπηηζκφο εμαθνινπζεί λα ζεσξείηαη πνηληθφ αδίθεκα. Η θπβέξλεζε απάληεζε φηη νη λφκνη πνπ απαγνξεχνπλ ηνλ πξνζειπηηζκφ έρνπλ «πεξηέιζεη ζε αρξεζηία εδψ θαη πνιχ θαηξφ» θαη φηη κφλν ν θαηαλαγθαζηηθφο πξνζειπηηζκφο ή εθείλνο πνπ δηαηαξάζζεη ηε δεκφζηα ηάμε ζεσξείηαη παξάλνκνο.

5 GREECE 5 Η λνκνζεζία πξνβιέπεη πνηλέο γηα άηνκα πνπ «εθ πξνζέζεσο πξνηξέπνπλ άιινπο ζε πξάμεηο νη νπνίεο ζα κπνξνχζαλ λα πξνθαιέζνπλ δηαθξίζεηο, κίζνο ή βία ελαληίνλ αηφκσλ ή νκάδσλ αηφκσλ κε βάζε ηε θπιεηηθή ή ηελ εζλνηηθή θαηαγσγή ηνπο, ή εθθξάδνπλ απφςεηο πνπ πξνζβάιινπλ άηνκα ή νκάδεο αηφκσλ ιφγσ ηεο θπιεηηθήο ή ηεο εζλνηηθήο θαηαγσγή ηνπο». Δπίζεο, ε λνκνζεζία επηηξέπεη ζε νπνηνλδήπνηε εηζαγγειέα λα δηαηάμεη ηελ θαηάζρεζε εληχπσλ πνπ πξνζβάιινπλ ηνλ Υξηζηηαληζκφ ή νπνηαδήπνηε άιιε ζξεζθεία. Η θπβέξλεζε έθαλε ρξήζε απηνχ ηνπ λφκνπ ζηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο. Η θπβέξλεζε ηεξεί ηηο παξαθάησ ζξεζθεπηηθέο αξγίεο σο εζληθέο αξγίεο: ηα Θενθάληα, ηελ Καζαξά Γεπηέξα, ηε Μεγάιε Παξαζθεπή, ηε Γεπηέξα ηνπ Πάζρα, ηελ Δνξηή ηνπ Αγίνπ Πλεχκαηνο, ηελ Κνίκεζε ηεο Θενηφθνπ θαη ηα Υξηζηνχγελλα. Η ρψξα έρεη ππνρξεσηηθή ζηξαηησηηθή ζεηεία ελλέα κελψλ γηα άξξελεο πνιίηεο ειηθίαο απφ 18 σο 45 εηψλ. Η λνκνζεζία πξνβιέπεη ελαιιαθηηθέο κνξθέο ππνρξεσηηθήο ζεηείαο γηα ζξεζθεπηηθνχο θαη ηδενινγηθνχο αληηξξεζίεο ζπλείδεζεο. Αληί γηα ηελ ππνρξεσηηθή ζηξαηησηηθή ζεηεία, νη αληηξξεζίεο ζπλείδεζεο κπνξνχλ λα εξγαζηνχλ ζε δεκφζηα λνζνθνκεία ή ζε δεκνηηθέο θαη δεκφζηεο επηρεηξήζεηο γηα δηπιάζηα ρξνληθή πεξίνδν απφ ηελ ππνρξεσηηθή ζηξαηησηηθή ζεηεία κείνλ έλα κήλα (17 κήλεο). Κάπνηεο ζξεζθεπηηθέο νκάδεο δήισζαλ φηη κεγαιχηεξε δηάξθεηα ηεο ππνρξεσηηθήο ελαιιαθηηθήο ζεηείαο ζπληζηά δηάθξηζε. Η ππνρξεσηηθή ζηξαηησηηθή ζεηεία «επαλαπαηξηζζέλησλ» αξξέλσλ πνιηηψλ (ειιεληθήο εζλνηηθήο θαηαγσγήο πνπ κεηαλάζηεπζαλ απφ ην πξψελ θνκκνπληζηηθφ κπινθ) είλαη ηξεηο κήλεο, ελψ ε ελαιιαθηηθή ζεηεία γηα επαλαπαηξηζζέληεο αληηξξεζίεο ζπλείδεζεο είλαη πέληε κήλεο. Σνλ Ιαλνπάξην 2010, ν Άξεηνο Πάγνο επέηξεςε ζε έθεδξνπο πνιίηεο νη νπνίνη είραλ ήδε εθπιεξψζεη ηελ ζηξαηησηηθή ηνπο ζεηεία, λα αλαγλσξηζζνχλ σο αληηξξεζίεο ζπλείδεζεο. Η δηδαζθαιία ηνπ Οξζφδνμνπ ζξεζθεπηηθνχ δφγκαηνο, είλαη ππνρξεσηηθή ζηε δσξεάλ δεκφζηα πξσηνβάζκηα θαη δεπηεξνβάζκηα εθπαίδεπζε γηα φινπο ηνπο καζεηέο, αιιά νη κε νξζφδνμνη καζεηέο έρνπλ ην δηθαίσκα λα εμαηξεζνχλ απφ απηήλ. Όκσο, ηα δεκφζηα ζρνιεία δελ πξνζθέξνπλ ελαιιαθηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ή κε νξζφδνμε ζξεζθεπηηθή δηδαζθαιία γη απηά ηα παηδηά. Πνιιά ηδησηηθά ζρνιεία παξέρνπλ ελαιιαθηηθή δηδαζθαιία ζξεζθεπηηθψλ ζηνπο καζεηέο ηνπο.

6 GREECE 6 Σν Τπνπξγείν Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ έκκεζα αλαγλσξίδεη θάπνηεο νκάδεο σο «γλσζηέο ζξεζθείεο», εθδίδνληάο ηνπο άδεηα επθηήξηνπ νίθνπ. Γηα θάζε ρψξν ιαηξείαο απαηηείηαη μερσξηζηή άδεηα, αιιά κηα ζξεζθεπηηθή θνηλφηεηα ε νπνία δηαζέηεη ηνπιάρηζηνλ κία έγθπξε άδεηα ζεσξείηαη γλσζηή ζξεζθεία θαη πξνζηαηεχεηαη απφ ηε λνκνζεζία πεξί ειεπζεξίαο ηνπ ζξεζθεχκαηνο. Μεξηθέο ζξεζθεπηηθέο νκάδεο φπσο νη θαζνιηθνί, νη πεληεθνζηηαλνί, νη κπαράη, νη κεζνδηζηέο, νη κνξκφλνη, νη επαγγειηθνί θαη νη κάξηπξεο ηνπ Ιερσβά αλαγλσξίδνληαη σο γλσζηέο ζξεζθείεο. Άιιεο νκάδεο φπσο νη ζατεληνιφγνη, νη ιάηξεηο ηνπ Υάξε Κξίζλα θαη νη νπαδνί αξραίσλ ειιεληθψλ πνιπζετζηηθψλ ζξεζθεηψλ έρνπλ ππνβάιεη αίηεζε αιιά δελ έρνπλ ιάβεη άδεηεο επθηήξησλ νίθσλ. Σν Τπνπξγείν Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ δελ έρεη εθδψζεη λέεο άδεηεο επθηήξησλ νίθσλ νχηε έρεη αλαγλσξίζεη θακηά λέα ζξεζθεπηηθή θνηλφηεηα απφ ην Σνλ Μάξηην ηνπ 2008, ε θπβέξλεζε αλαθνίλσζε κία επηπξφζζεηε πξνυπφζεζε γηα έθδνζε άδεηαο επθηεξίνπ νίθνπ, ήηνη έγθξηζε ηεο ηνπηθήο Πνιενδνκίαο, φηη ν επθηήξηνο νίθνο πιεξνί ηνπο πνιενδνκηθνχο θαλνληζκνχο θαη ηηο πξνυπνζέζεηο «αζθαινχο ζπλάζξνηζεο». Όκσο, ηα Πνιενδνκηθά γξαθεία δελ είραλ θαηεπζπληήξηεο νδεγίεο γηα απηή ηελ αμηνιφγεζε. Μέιε θάπνησλ ζξεζθεπηηθψλ νκάδσλ παξαπνλέζεθαλ φηη ε πνιηηηθή ηεο θπβέξλεζεο ζπληζηνχζε άιιν έλα γξαθεηνθξαηηθφ εκπφδην πξνο απηέο ηηο νκάδεο ην νπνίν νπζηαζηηθά ηηο παξαθψιπε σο πξνο ηελ άζθεζε ηνπ δηθαηψκαηνο λα αλνίμνπλ λένπο ηφπνπο ιαηξείαο. ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο, νη κπαράη αλέθεξαλ φηη εθθξεκνχζε ηνπιάρηζηνλ κία αίηεζή ηνπο γηα άδεηα επθηήξηνπ νίθνπ, ελψ νη κάξηπξεο ηνπ Ιερσβά δήισζαλ φηη εθθξεκνχζαλ ηνπιάρηζηνλ 12 αηηήζεηο ηνπο. Κάπνηεο απφ απηέο είραλ ππνβιεζεί ην Κάπνηεο ζξεζθεπηηθέο νκάδεο αληηκεησπίδνπλ πξφζζεηα λνκηθά θαη δηνηθεηηθά εκπφδηα αθνχ δελ κπνξνχλ λα ιεηηνπξγήζνπλ σο ζξεζθεπηηθά λνκηθά πξφζσπα. Οη ζατεληνιφγνη θαη νη νπαδνί αξραίσλ ειιεληθψλ πνιπζετζηηθψλ ζξεζθεηψλ αζθνχλ ηελ πίζηε ηνπο σο κε θεξδνζθνπηθέο νξγαλψζεηο ηνπ αζηηθνχ δηθαίνπ, αιιά ρσξίο άδεηα επθηήξηνπ νίθνπ. Υσξίο ηελ αλαγλψξηζε πνπ παξέρεη ε άδεηα επθηεξίνπ νίθνπ,, γάκνη πνπ ηεινχληαη απφ ηνπο ζξεζθεπηηθνχο εγέηεο ηνπο δελ αλαγλσξίδνληαη λνκηθά. Οη κπαράη θαη κέιε άιισλ ζξεζθεπηηθψλ νκάδσλ έρνπλ εθθξάζεη ηελ επηζπκία λα ιεηηνπξγνχλ κέζα ζε έλα λνκηθφ πιαίζην σο πιήξσο αλαγλσξηζκέλεο ζξεζθείεο κε ίζα δηθαηψκαηα κε ηελ Οξζφδνμε Δθθιεζία θαη φρη σο ζχλδεζκνη ηδησηηθνχ δηθαίνπ. χκθσλα κε εξκελεία ηεο πλζήθεο ηεο Λσδάλεο ηνπ 1923, ε κνπζνπικαληθή κεηνλφηεηα ηεο Θξάθεο έρεη δηθαίσκα λα έρεη θνηλσληθέο θαη θηιαλζξσπηθέο

7 GREECE 7 νξγαλψζεηο πνπ νλνκάδνληαη βαθνχθηα, νη κνπθηήδεο έρνπλ ην δηθαίσκα λα έρνπλ δηθαζηηθέο εμνπζίεο (ζχκθσλα κε ηνλ Ιζιακηθφ λφκν, ηε αξία) ζηνλ ηνκέα ηνπ νηθνγελεηαθνχ δηθαίνπ, ελψ παξέρεηαη ην δηθαίσκα ηεο εθπαίδεπζεο ζηελ ηνπξθηθή γιψζζα. ηε Θξάθε, ε θπβέξλεζε έρεη κε ζξεζθεπηηθά δίγισζζα ζρνιεία θαη δχν ηζιακηθά ζξεζθεπηηθά ζρνιεία (ηα νπνία νλνκάδεη «εθθιεζηαζηηθά ζρνιεία»). Δπίζεο, ε θπβέξλεζε εθαξκφδεη πξαθηηθέο ζεηηθήο δηάθξηζεο ππέξ ησλ καζεηψλ ηεο κνπζνπικαληθήο κεηνλφηεηαο ηεο Θξάθεο σο πξνο ηελ εηζαγσγή ηνπο ζε ΣΔΙ θαη ζηα παλεπηζηήκηα, ζέησληαο θάζε ρξφλν ην 0,5% ηνπ ζπλνιηθνχ αξηζκνχ ησλ ζέζεσλ ηξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο ζηελ δηάζεζή ηνπο. Η θπβέξλεζε ηζρπξίδεηαη φηη νη κνπζνπικάλνη πνπ δνπλ έμσ απφ ηε Θξάθε δελ θαιχπηνληαη απφ ηε πλζήθε ηεο Λσδάλεο, επνκέλσο δελ έρνπλ δηθαίσκα λα απνιακβάλνπλ ηα πξνλφκηα πνπ πξνβιέπεη απηή ε πλζήθε, φκσο θάπνηνη κνπζνπικάλνη ηεο Γσδεθαλήζνπ ηζρπξίδνληαη φηη πξέπεη λα αλαγλσξηζηνχλ θαη λα απνιακβάλνπλ ηα πξνλφκηα ηεο πλζήθεο ηεο Λσδάλεο. Η θπβέξλεζε αλαγλσξίδεη ηε αξία σο ηε λνκνζεζία πνπ ξπζκίδεη ηα νηθνγελεηαθά θαη αζηηθά ζέκαηα ηεο κνπζνπικαληθήο κεηνλφηεηαο ηεο Θξάθεο. Σα Πξσηνδηθεία ηεο Θξάθεο επηθπξψλνπλ ηηο απνθάζεηο ησλ κνπθηήδσλ νη νπνίνη δηαζέηνπλ δηθαζηηθή εμνπζία ζε ππνζέζεηο αζηηθνχ θαη νηθνγελεηαθνχ δηθαίνπ. Η Δζληθή Δπηηξνπή γηα ηα Γηθαηψκαηα ηνπ Αλζξψπνπ (έλα απηφλνκν ζψκα κε ζπκβνπιεπηηθφ ξφιν πξνο ηελ θπβέξλεζε ζε ζέκαηα αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ) θαη άιιεο νξγαλψζεηο αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ εμέθξαζαλ ηελ άπνςε φηη ε θπβέξλεζε πξέπεη λα πεξηνξίζεη ηηο εμνπζίεο ησλ κνπθηήδσλ ζηα ζξεζθεπηηθά ηνπο θαζήθνληα θαη λα πάςεη λα αλαγλσξίδεη ηε αξία, επεηδή ε αξία κπνξεί λα πεξηνξίδεη ηα αζηηθά δηθαηψκαηα θάπνησλ πνιηηψλ, ηδηαίηεξα ησλ γπλαηθψλ. ε πξνεγνχκελα έηε, ν Ύπαηνο Αξκνζηήο ηνπ ΟΗΔ γηα ηα Αλζξψπηλα Γηθαηψκαηα εμέθξαζε ηελ αλεζπρία ηνπ ζρεηηθά κε ηα εκπφδηα πνπ αληηκεηψπηδαλ νη κνπζνπικάλεο γπλαίθεο ηεο Θξάθεο ιφγσ ηεο αξία. Σν 2006, ν Δπίηξνπνο ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο γηα ηα Αλζξψπηλα Γηθαηψκαηα θαη ν Δηδηθφο Δηζεγεηήο ηνπ ΟΗΔ γηα δεηήκαηα Θξεζθείαο ή Πίζηεο αλέθεξαλ πεξηπηψζεηο γάκσλ αλειίθσλ θαη γάκσλ δηα αληηπξνζψπνπ. Σνλ Φεβξνπάξην ηνπ 2009, δχν κνπζνπικάλεο ηεο Θξάθεο θαηφξζσζαλ λα αλαηξέςνπλ ζηα δηθαζηήξηα ηηο απνθάζεηο ηνπ κνπθηή πνπ βαζίδνληαλ ζηνλ Ιζιακηθφ λφκν. ηελ Κνκνηελή, κηα κνπζνπικάλα έθαλε έθεζε θαηά ηεο απφθαζεο ηνπ ηνπηθνχ κνπθηή λα δψζεη ηελ επηκέιεηα δχν εθ ησλ ηεζζάξσλ παηδηψλ ηεο ζην ζχδπγφ ηεο, έλαλ αιθννιηθφ ν νπνίνο ππέθεξε απφ ςπρνινγηθά πξνβιήκαηα. Σν δηθαζηήξην αλέηξεςε ηελ απφθαζε ηνπ κνπθηή θαη έδσζε ηελ

8 GREECE 8 επηκέιεηα θαη ησλ ηεζζάξσλ παηδηψλ ζηε κεηέξα. ηελ Ξάλζε, κηα κνπζνπικάλα θαηέζεζε κήλπζε θαηά ηνπ ηνπηθνχ κνπθηή ν νπνίνο είρε δψζεη ζηνλ πξψελ ζχδπγφ ηεο ηελ επηκέιεηα ηνπ παηδηνχ ηνπο, κε ιακβάλνληαο ππφςε έλα ππνγεγξακκέλν ηδησηηθφ ζπκθσλεηηθφ πνπ ηεο έδηλε ηελ επηκέιεηα. Σν δηθαζηήξην αλέηξεςε ηελ απφθαζε ηνπ κνπθηή θαη έδσζε ηελ επηκέιεηα ηνπ παηδηνχ ζηε κεηέξα. Οη κνπθηήδεο ηεο Θξάθεο εθδίδνπλ δηθαζηηθέο απνθάζεηο βάζεη ηνπ Ιζιακηθφ λφκν, ην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ νπνίνπ δελ έρεη κεηαθξαζηεί ζηα ειιεληθά. Απηή ε θαηάζηαζε πεξηνξίδεη ζεκαληηθά ηελ δπλαηφηεηα ησλ δηθαζηεξίσλ λα αζθήζνπλ επνπηεία επί απηψλ ησλ απνθάζεσλ. Αξθεηά πξνγξάκκαηα κεηάθξαζεο ηνπ Ιζιακηθνχ λφκνπ απφ ηα αξαβηθά ή ηα ηνπξθηθά ζηα ειιεληθά θαη ζηα αγγιηθά έρνπλ θαζπζηεξήζεη. Η λνκνζεζία πξνυπνζέηεη ηε ζξεζθεπηηθή νξθσκνζία φισλ ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ πξηλ αλαιάβνπλ ηα θαζήθνληά ηνπο. Όζνη δελ είλαη Οξζφδνμνη, κπνξνχλ λα νξθηζηνχλ ζχκθσλα κε ηηο πεπνηζήζεηο ηνπο. Σνλ Οθηψβξην ηνπ 2009, 34 κέιε ηνπ θνηλνβνπιίνπ αξλήζεθαλ λα νξθηζηνχλ κε ζξεζθεπηηθφ φξθν θαηά ηελ ηειεηή ηεο νξθσκνζίαο θαη ηνπο επεηξάπε λα δψζνπλ κε ζξεζθεπηηθφ φξθν. Πεξηνξηζκφο ησλ Θξεζθεπηηθψλ Διεπζεξηψλ Γεληθψο, ε θπβέξλεζε ζεβάζηεθε εκπξάθησο ηηο ζξεζθεπηηθέο ειεπζεξίεο. Αιιά πεξηνξίδεη ηελ δπλαηφηεηα θάπνησλ ζξεζθεπηηθέο νκάδεο λα εγγξαθνχλ επηζήκσο θαη λα ιάβνπλ λνκηθή αλαγλψξηζε σο ζξεζθείεο. Απφ ην 2006, ε θπβέξλεζε δελ έρεη εθδψζεη λέεο άδεηεο επθηήξησλ νίθσλ. Υσξίο απηέο ηηο άδεηεο, ζξεζθεπηηθέο νκάδεο δελ αλαγλσξίδνληαη σο ζξεζθείεο θαη δελ κπνξνχλ λα θαηέρνπλ θαη λα δηαρεηξίδνληαη ηδηνθηεζίεο θαη άιια πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ή λα ηδξχνπλ θαη λα ιεηηνπξγνχλ λένπο επθηήξηνπο νίθνπο. ην ηέινο ηνπ επηεκβξίνπ ηνπ 2009, ν Αλαπιεξσηήο πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε γηα ηα αλζξψπηλα δηθαηψκαηα δήισζε φηη ε θαζπζηέξεζε έθδνζεο αδεηψλ επθηήξησλ νίθσλ απφ ηελ θπβέξλεζε απνηεινχζε παξαβίαζε πξνεγνχκελσλ απνθάζεσλ ηνπ Αξείνπ Πάγνπ θαη ηνπ Δπξσπατθνχ Γηθαζηεξίνπ Αλζξσπίλσλ Γηθαησκάησλ (ΔΓΑΓ). Οη κάξηπξεο ηνπ Ιερσβά είραλ ζε εθθξεκφηεηα 12 αηηήζεηο γηα επθηήξηνπο νίθνπο, θάπνηεο απφ ηηο νπνίεο είραλ ππνβιεζεί ην ηηο αξρέο ηνπ 2010, ην Τπνπξγείν Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ δήισζε φηη ζα αλακφξθσλε ην ππάξρνλ λνκηθφ πιαίζην θαη ζα επαλεμέηαδε φιεο ηηο αηηήζεηο επθηήξησλ νίθσλ ζχκθσλα κε ην λέν ζξεζθεπηηθφ λφκν. ην ηέινο ηεο πεξηφδνπ πνπ θαιχπηεη ε παξνχζαο έθζεζεο, ην ππνπξγείν δελ είρε θαηαζέζεη ην λέν λνκνζρέδην.

9 GREECE 9 Η Δθθιεζία ηεο ατεληνινγίαο ππέβαιε αίηεζε γηα επθηήξην νίθν ην 2008, αιιά ζην ηέινο ηεο πεξηφδνπ ηεο παξνχζαο έθζεζεο δελ είρε ιάβεη αθφκα απάληεζε απφ ην Τπνπξγείν Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ. Σν 2000, ην Τπνπξγείν αξλήζεθε λα δψζεη ζηνπο ζατεληνιφγνπο άδεηα επθηεξίνπ νίθνπ κε ηε ηζρπξηδφκελν φηη ε ατεληνινγία «δελ είλαη ζξεζθεία». Πξνο ην παξφλ, ε Δθθιεζία ηεο ατεληνινγίαο είλαη θαηαρσξεκέλε σο κε θεξδνζθνπηθή νξγάλσζε. Οη νκάδεο πνπ πηζηεχνπλ ζηελ αξραία ειιεληθή πνιπζετζηηθή ζξεζθεία έρνπλ ππνβάιεη πνιιαπιέο αηηήζεηο γηα επθηήξηνπο νίθνπο νη νπνίεο εθθξεκνχλ θαη ζην παξειζφλ δηακαξηπξήζεθαλ ζην πλήγνξν ηνπ Πνιίηε γηα απηή ηελ θαζπζηέξεζε. Σν 2006, ην Τπνπξγείν Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ απάληεζε ζε κηα απφ απηέο ηηο νκάδεο ιέγνληαο φηη «ζα θαζπζηεξνχζε ηελ επίζεκε απάληεζή ηνπ ιφγσ ηεο ζνβαξφηεηαο θαη ηεο ηδηνκνξθίαο ηνπ ζέκαηνο». Καηά ηε δηάξθεηα ηεο πεξηφδνπ ηεο παξνχζαο έθζεζεο, ην Τπνπξγείν δελ έδσζε θακία άιιε απάληεζε. Οη εγέηεο θάπνησλ ζξεζθεπηηθψλ νκάδσλ ζέινπλ ή θπβέξλεζε λα θαηαξγήζεη εληειψο ην ζχζηεκα ησλ αδεηψλ ησλ επθηήξησλ νίθσλ θαη λα εηζάγεη λέν λφκν γηα ηηο ζξεζθείεο. Παξαηήξεζαλ φηη ε δηνηθεηηθή δηαδηθαζία πνπ είλαη ζε ηζρχ παξεκπνδίδεη ηε ζξεζθεπηηθή ειεπζεξία θαη φηη κε ην παξφλ λνκηθφ πιαίζην, ε αζηπλνκία έρεη ηε δηθαηνδνζία λα κελχζεη ηηο ζξεζθεπηηθέο νξγαλψζεηο πνπ δελ έρνπλ άδεηα. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο πεξηφδνπ ηεο παξνχζαο έθζεζεο, δελ ππήξμαλ αλαθνξέο γηα δηψμεηο απφ ηελ αζηπλνκία ζξεζθεπηηθψλ νξγαλψζεσλ ρσξίο άδεηα. Οη κάξηπξεο ηνπ Ιερσβά ηζρπξίζηεθαλ φηη ην 2008, ην Λεμηαξρείν Αζελψλ (ην νπνίν ππάγεηαη ζην Τπνπξγείν Δζσηεξηθψλ) έπαςε λα αλαγλσξίδεη επηζήκσο θαη λα εθδίδεη πηζηνπνηεηηθά γάκνπ γηα θάπνηνπο γάκνπο πνπ είραλ ηειέζεη. Σν πξφβιεκα ιχζεθε ζηηο αξρέο ηνπ 2010, κε απφθαζε ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ. Αξθεηέο ζξεζθεπηηθέο νκάδεο παξαπνλέζεθαλ φηη ζπλαληνχλ δπζθνιίεο ζηηο επαθέο ηνπο κε ηηο αξρέο γηα δηάθνξα δηνηθεηηθά ζέκαηα. Κάπνηα λνκηθά πξνλφκηα πνπ έρνπλ ρνξεγεζεί ζηελ Οξζφδνμε Δθθιεζία δελ λ παξαρσξνχληαη απηφκαηα θαη ζε άιιεο αλαγλσξηζκέλεο ζξεζθεπηηθέο νκάδεο. Η Οξζφδνμε Δθθιεζία έρεη έλαλ απνθιεηζηηθφ ζεζκνζεηεκέλν δεζκφ, κεηαμχ ηεο ηεξαξρίαο ηεο εθθιεζίαο θαη ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ γηα δηνηθεηηθά ζεκάηα, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ζεκάησλ πξνζσπηθνχ θαη κηζζψλ. Δπίζεο, θάπνηεο ζξεζθεπηηθέο νκάδεο παξαπνλέζεθαλ φηη θνξνινγηθέο απαιιαγέο θαη νη απαιιαγέο απφ εηζθνξέο πνπ απνιακβάλεη ε Οξζφδνμε Δθθιεζία δελ παξέρνληαη θαη ζε εθείλεο.

10 GREECE 10 Με νξζφδνμνη πνιίηεο ηζρπξίζηεθαλ φηη αληηκεηψπηζαλ πεξηνξηζκνχο ζηελ επαγγεικαηηθή ηνπο αλέιημε ζηηο Έλνπιεο Γπλάκεηο, ηελ Αζηπλνκία, ην Ππξνζβεζηηθφ ψκα θαη ην Γεκφζην γεληθφηεξα, ιφγσ ησλ ζξεζθεπηηθψλ ηνπο πεπνηζήζεσλ. Δθπξφζσπνη θάπνησλ ζξεζθεπηηθψλ νκάδσλ αλέθεξαλ φηη ζπλάληεζαλ γξαθεηνθξαηηθά θσιχκαηα σο πξνο ηελ πιεξνθφξεζε γηα βίδεο ζξεζθεπηηθήο εξγαζίαο θαη γηα ηελ ζρεηηθή δηαδηθαζία, ηδηαίηεξα γηα ηεξαπνζηνιηθή εξγαζία κηθξήο δηάξθεηαο. Οξηζκέλεο θνξέο, απηέο νη νκάδεο έθεξαλ ζηε ρψξα ηεξαπφζηνινπο κε ηνπξηζηηθή βίδα. Άιιεο νξγαλψζεηο ππέβαιαλ αηηήζεηο κε επηηπρία θαη έιαβαλ βίδεο ζξεζθεπηηθήο εξγαζίαο θαη άδεηεο παξακνλήο. Η Οξζφδνμε Δθθιεζία πξνέβαιε ηνλ ηζρπξηζκφ φηη δελ ζα έπξεπε λα επηηξέπεηαη ζηνπο Μάξηπξεο ηνπ Ιερσβά λα ρξεζηκνπνηνχλ ηε ιέμε «Υξηζηηαλφο» ζηηο άδεηεο ησλ επθηήξησλ νίθσλ ηνπο. Σν ζέκα εθθξεκεί ζην Αλψηαην Γηνηθεηηθφ Γηθαζηήξην απφ ην Σν 2006, ην Αλψηαην Γηνηθεηηθφ Γηθαζηήξην απέξξηςε γηα ηερληθνχο ιφγνπο έθεζε ησλ Μαξηχξσλ ηνπ Ιερσβά ζρεηηθά κε ηε θνξνιφγεζε ηνπ αθηλήηνπ ζην νπνίν βξίζθεηαη ε έδξα ηνπο. Όηαλ άιιαμε ν θαλνληζκφο ηνπ ζρεδίνπ πφιεο ζηελ πεξηνρή, ηα αθίλεηα ηεο Οξζφδνμεο Δθθιεζίαο εμαηξέζεθαλ απφ ηα αληίζηνηρα ηέιε θαη νη Μάξηπξεο ηνπ Ιερσβά ηζρπξίζηεθαλ φηη ζα έπξεπε θη εθείλνη λα εμαηξεζνχλ, σο «αλαγλσξηζκέλε ζξεζθεία». Καηά ηε δηάξθεηα ηεο πεξηφδνπ ηεο παξνχζαο έθζεζεο, ε ππφζεζε εθθξεκνχζε ζηα δηθαζηήξηα. Σν 2006, ν Πξφεδξνο ηεο Γεληθήο πλνκνζπνλδίαο Δξγαηψλ Διιάδαο (ΓΔΔ) δέρζεθε επίζεζε ζην δξφκν. Ο δξάζηεο ζπλειήθζε θαη δήισζε φηη «ππνρξεψζεθε» απφ Μάξηπξεο ηνπ Ιερσβά λα ηνπ επηηεζεί. Σέζζεξα κέιε ησλ Μαξηχξσλ ηνπ Ιερσβά δηθάζηεθαλ σο «εζηθνί απηνπξγνί», αιιά ηνλ Μάξηην 2010 ην δηθαζηήξην απάιιαμε θαη ηνπο ηέζζεξηο απφ φιεο ηηο θαηεγνξίεο. Υξηζηηαληθά ζξεζθεπηηθά ζχκβνια, φπσο ζηαπξνί θαη εηθφλεο, ππάξρνπλ εκθαλψο ζε δεκφζηεο ππεξεζίεο, ζρνιεία, παλεπηζηεκηαθά ακθηζέαηξα θαη αίζνπζεο δηθαζηεξίσλ. Σν 2009, ηξεηο δηθεγφξνη ηεο Θεζζαινλίθεο έθαλαλ πξνζθπγή ζην δηνηθεηηθφ δηθαζηήξην ηεο πφιεο δεηψληαο λα αθαηξεζνχλ φια ηα ζξεζθεπηηθά ζχκβνια απφ ηηο αίζνπζεο δηθαζηεξίσλ. Σνλ Ιαλνπάξην 2010, ε πξνζθπγή απνξξίθζεθε απφ ην δηνηθεηηθφ δηθαζηήξην, αιιά νη δηθεγφξνη πξνζέθπγαλ ζηνλ Άξεην Πάγν. Η Οξζφδνμε Δθθιεζία δήισζε ηελ αληίζεζή ηεο

11 GREECE 11 σο πξνο ηελ αθαίξεζε ησλ ζξεζθεπηηθψλ ζπκβφισλ θαη απνθάζηζε λα παξέκβεη λνκηθά ζηνλ Άξεην Πάγν. Σνλ Ινχλην 2010, ην Δπξσπατθφ Γηθαζηήξην Αλζξσπίλσλ Γηθαησκάησλ (ΔΓΑΓ) θαηαδίθαζε ηε ρψξα γηα παξαβίαζε ηεο ζξεζθεπηηθήο ειεπζεξίαο θαηά ηηο δηθαζηηθέο δηαδηθαζίεο. Σα ειιεληθά δηθαζηήξηα ππνρξεψλνπλ φια ηα κέξε λα νξθίδνληαη ζηε Βίβιν ζχκθσλα κε ην Διιελνξζφδνμν δφγκα αιιά αλεμάξηεηα άηνκα κπνξνχλ λα επηιέμνπλ λα νξθηζηνχλ ζε άιιν ζξεζθεπηηθφ δφγκα ή ζηελ ηηκή ηνπο, αιιά κφλν αλ δειψζνπλ ζην δηθαζηήξην ζε πνηα ζξεζθεία αλήθνπλ. Σν ΔΓΑΓ απνθάζηζε φηη ε ππνρξέσζε λα δειψζεη θάπνηνο ηηο ζξεζθεπηηθέο ηνπ πεπνηζήζεηο ζην δηθαζηήξην παξαβηάδεη ηε ζξεζθεπηηθή ειεπζεξία ηνπ. Σα κέιε ηεο κνπζνπικαληθήο κεηνλφηεηαο ηεο Θξάθεο έρνπλ ρακειή ζπκκεηνρή ζηελ απαζρφιεζε ζην Γεκφζην ηνκέα θαη ζε θξαηηθέο βηνκεραλίεο θαη εηαηξείεο, ελψ ιίγνη κνπζνπικάλνη ζηξαηησηηθνί έρνπλ πξναρζεί ζε αμησκαηηθνχο. Σν 2008, ε θπβέξλεζε ςήθηζε λνκνζρέδην πνπ εηζάγεη πξφγξακκα πξφζιεςεο κνπζνπικάλσλ ζε πνζνζηφ 0,5% ηνπ ζπλφινπ ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ. Γχν βνπιεπηέο ηνπ θνηλνβνπιίνπ είλαη κέιε ηεο κνπζνπικαληθήο κεηνλφηεηαο ηεο Θξάθεο. ηελ Ξάλζε θαη ζηελ Κνκνηελή, νη κνπζνπικάλνη είλαη κέιε λνκαξρηαθψλ θαη δεκνηηθψλ ζπκβνπιίσλ θαη ηνπηθνί δήκαξρνη. Οη δήκνη ηεο Θξάθεο πξνζέιαβαλ κνπζνπικάλνπο γηα λα επηθνηλσλνχλ κε ην θνηλφ ζηα θέληξα εμππεξέηεζεο πνιηηψλ θαη έθαλαλ καζήκαηα ηνπξθηθήο γιψζζαο ζε άιινπο δεκνζίνπο ππαιιήινπο. Οξηζκέλα κέιε ηεο κνπζνπικαληθήο κεηνλφηεηαο δηαθψλεζαλ κε ηελ θπβέξλεζε γηα ηε δηαδηθαζία επηινγήο κνπθηήδσλ θαη ηκάκεδσλ. χκθσλα κε ηελ ηξέρνπζα λνκνζεζία, ε θπβέξλεζε κεηά απφ δηαβνχιεπζε κε επηηξνπή εγεηψλ ηεο κνπζνπικαληθήο θνηλφηεηαο δηνξίδεη ηξεηο κνπθηήδεο ζηε Θξάθε κε δεθαεηή ζεηεία θαη δπλαηφηεηα παξάηαζήο ηεο. Οη ζεκεξηλνί κνπθηήδεο ζηελ Ξάλζε θαη ζηελ Κνκνηελή ππεξεηνχλ απφ ην 1991 θαη ην 1985, αληίζηνηρα. Καη νη δχν πξφθεηηαη λα απνζπξζνχλ ην Η θπβέξλεζε ππνζηεξίδεη φηη έρεη ην δηθαίσκα λα δηνξίδεη ηνπο κνπθηήδεο δεδνκέλνπ φηη κηζζνδνηνχληαη απφ ην θξάηνο θαη έρνπλ δηθαζηηθά θαζήθνληα σο πξνο ηελ αξία, επηπξνζζέησο πξνο ηα ζξεζθεπηηθά ηνπο θαζήθνληα. Μέιε ηεο κνπζνπικαληθήο κεηνλφηεηαο δηαθσλνχλ κε ην γεγνλφο φηη ε θπβέξλεζε δελ δεζκεχεηαη απφ ηηο πξνηάζεηο ηεο επηηξνπήο επηινγήο. Δλψ νξηζκέλα κέιε ηεο κνπζνπικαληθήο κεηνλφηεηαο απνδέρζεθαλ ηελ εμνπζία ησλ δηνξηζκέλσλ κνπθηήδσλ, θάπνηνη άιινη εμέιεμαλ δχν αλεπίζεκνπο κνπθηήδεο γηα ηηο θνηλφηεηέο ηνπο, δειψλνληαο φηη ε θπβέξλεζε κηαο κε

12 GREECE 12 κνπζνπικαληθήο ρψξαο δελ έρεη δηθαίσκα δηνξηζκνχ κνπθηήδσλ. Απηνί νη δχν κνπθηήδεο δελ αλαγλσξίδνληαη απφ ηελ θπβέξλεζε θαη δελ έρνπλ ηελ αζηηθή δηθαηνδνζία λα ηεινχλ γάκνπο θαη δηαδχγηα ή λα απνθαζίδνπλ γηα λνκηθά νηθνγελεηαθά ζέκαηα φπσο θιεξνλνκηθά δηθαηψκαηα. ην παξειζφλ ηα δηθαζηήξηα είραλ αζθήζεη δίσμε θαηά ησλ αλεπίζεκσλ κνπθηήδσλ γηα ζθεηεξηζκφ ησλ θαζεθφλησλ ησλ επίζεκα δηνξηζκέλσλ κνπθηήδσλ. Σνλ Ινχιην ηνπ 2006, ην ΔΓΑΓ απνθάζηζε φηη απηέο νη δηψμεηο παξαβίαδαλ ηα δηθαηψκαηα ηνπ εθιεγκέλνπ κνπθηή ηεο Ξάλζεο. Κάπνηα κέιε ηεο κνπζνπικαληθήο κεηνλφηεηαο ζπλέρηζαλ λα πηέδνπλ ηελ θπβέξλεζε πξνθεηκέλνπ λα επηηξέςεη ηελ άκεζε εθινγή ησλ κνπθηήδσλ. Η θπβέξλεζε ζπλέρηζε ηελ πξσηνβνπιία ηνπ Ιαλνπαξίνπ ηνπ 2007 γηα πξφζιεςε 240 ηκάκεδσλ πνπ ζα πιεξψλνληαη απφ ην θξάηνο. Σνλ Ιαλνπάξην ηνπ 2009, πξνζέιαβε 183 ηκάκεδεο θαη ηνλ Μάξηην ηνπ 2009, άξρηζε ε θαηαβνιή κηζζνχ ζηνπο ηκάκεδεο νη νπνίνη βξίζθνληαη ππφ ηε δηθαηνδνζία ησλ κνπθηήδσλ Ξάλζεο θαη Γηδπκφηεηρνπ. Ο κνπθηήο ηεο Κνκνηελήο αξλήζεθε λα ππνγξάςεη ηα ζπκβφιαηα ησλ δηθψλ ηνπ ηκάκεδσλ κε ηε δηθαηνινγία φηη ε πεληακειήο επηηξνπή επηινγήο ηκάκεδσλ ειεγρφηαλ απφ κε κνπζνπικάλνπο θπβεξλεηηθνχο αμησκαηνχρνπο θαη απαίηεζε λα ηνπ δνζεί κεγαιχηεξε δηθαηνδνζία ζηε δηαδηθαζία επηινγήο, αιιά θαη λα πξνζηεζνχλ δχν κνπζνπικάλνη ζενιφγνη ζηελ επηηξνπή. ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο, ζπλνιηθά 25 ηκάκεδεο κήλπζαλ ηνλ κνπθηή ηεο Κνκνηελήο γηα ηελ άξλεζή ηνπ λα ππνγξάςεη ηα ζπκβφιαηά ηνπο θαη γηα ηε κε θαηαβνιή ησλ κηζζψλ ηνπο. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο πεξηφδνπ ηεο παξνχζαο έθζεζεο, ε θπβέξλεζε δηέγξαςε νθεηιή 8,5 εθαηνκκπξίσλ δνιαξίσλ (6,5 εθαηνκκπξίσλ επξψ) ησλ βαθνπθίσλ (ζξεζθεπηηθψλ ηδξπκάησλ) ηεο Θξάθεο πξνο ηελ Δθνξία, ζχκθσλα κε λφκν ηνπ 2007, αιιά ζπλέρηζε λα απαηηεί λα θαηαβάινπλ ηνπο ηφθνπο ησλ θφξσλ, χςνπο πεξίπνπ 1,3 εθαηνκκπξίνπ δνιαξίσλ (1 εθαηνκκχξην επξψ). Μέιε ηεο κνπζνπικαληθήο κεηνλφηεηαο δηακαξηπξήζεθαλ γηα ηε ζηάζε ηεο θπβέξλεζεο θαη άζθεζαλ πηέζεηο γηα ηε δηαγξαθή θαη ησλ ηφθσλ. Ο χλδεζκνο Δπηζηεκφλσλ Μεηνλφηεηαο Γπηηθήο Θξάθεο, κία κε θπβεξλεηηθή νξγάλσζε (ΜΚΟ), αλέθεξε θαζπζηεξήζεηο ζηελ έθδνζε αδεηψλ απφ ην Τπνπξγείν Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ γηα ηελ αλαθαίληζε ηδακηψλ θαη κηλαξέδσλ ζηα ρσξηά ηνπο. Η θπβέξλεζε αλαγλσξίδεη ηνλ Ιζιακηθφ λφκν σο ηε λνκνζεζία πνπ ξπζκίδεη ηα νηθνγελεηαθά θαη αζηηθά ζέκαηα ηεο κνπζνπικαληθήο κεηνλφηεηαο ηεο Θξάθεο. Οη κνπζνπικάλνη πνπ παληξεχνληαη απφ κνπθηήδεο δηνξηζκέλνπο απφ ην θξάηνο,

13 GREECE 13 δηέπνληαη απφ ζηνλ Ιζιακηθφ νηθνγελεηαθφ λφκν, αιιά κπνξνχλ λα πξνζθχγνπλ θαη ζηα πνιηηηθά δηθαζηήξηα. Γηάθνξεο ΜΚΟ ππέξ ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ δήισζαλ φηη ν Ιζιακηθφο λφκνο θάλεη δηαθξίζεηο θαηά ησλ γπλαηθψλ, ηδηαίηεξα φζνλ αθνξά ζε πεξηπηψζεηο επηκέιεηαο ησλ παηδηψλ, δηαδπγίνπ ή θιεξνλνκηάο. Οη κνπζνπικαληθέο θνηλφηεηεο ζηελ Αζήλα θαη ζε άιιεο κεγάιεο πφιεηο είλαη δηαθνξεηηθέο δεκνγξαθηθά απφ ηελ επίζεκα αλαγλσξηζκέλε κνπζνπικαληθή κεηνλφηεηα ηεο Θξάθεο θαη έρνπλ πιεζπζκφ πεξίπνπ αηφκσλ, σο επί ην πιείζηνλ κεηαλάζηεο απφ ηε Μέζε Αλαηνιή, ηε Νφηηα Αζία θαη ηελ Αλαηνιηθή Αθξηθή. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο πεξηφδνπ ηεο παξνχζαο έθζεζεο, νη εγέηεο ηεο κνπζνπικαληθήο θνηλφηεηαο ηεο Αζήλαο δήισζαλ φηη ην κεγαιχηεξν παξάπνλφ ηνπο ήηαλ ε ζπλερηδφκελε έιιεηςε επίζεκνπ ηεκέλνπο θαη αλαγλσξηζκέλνπ κνπζνπικαληθνχ θιήξνπ ζηελ πφιε. Σν 2006, ε Βνπιή ςήθηζε λνκνζρέδην κε ην νπνίν ελέθξηλε ηελ θαηαζθεπή ηεκέλνπο ζην θέληξν ηεο Αζήλαο, ζε νηθφπεδν ηνπ Τπνπξγείνπ Δζληθήο Άκπλαο πνπ πεξηέρεη εγθαηαζηάζεηο ηνπ Πνιεκηθνχ Ναπηηθνχ. Σνλ Απξίιην 2010, ε θπβέξλεζε εμήγγεηιε φηη ζρεδίαδε ηελ κεηεγθαηάζηαζε ησλ εγθαηαζηάζεσλ ηνπ λαπηηθνχ θαη ηελ νηθνδφκεζε ηεκέλνπο ρσξεηηθφηεηαο 500 αηφκσλ, ην νπνίν ζα δηνηθείηαη απφ επηακειή επηηξνπή απνηεινχκελε απφ πέληε θπβεξλεηηθνχο αμησκαηνχρνπο θαη δχν εθπξνζψπνπο ηεο κνπζνπικαληθήο θνηλφηεηαο. Οη κνπζνπικαληθέο νξγαλψζεηο εμέθξαζαλ ηθαλνπνίεζε κε ηελ εμαγγειία, αιιά δήισζαλ φηη ε ρσξεηηθφηεηα ηνπ ηεκέλνπο δελ ήηαλ επαξθήο γηα ηε κνπζνπικαληθή θνηλφηεηα ηεο Αζήλαο. Η νηθνδφκεζε ηνπ ηεκέλνπο δελ είρε μεθηλήζεη ζηε δηάξθεηα ηεο πεξηφδνπ ηεο παξνχζαο έθζεζεο. Λφγσ έιιεηςεο επίζεκσλ ηεκελψλ ή θιεξηθψλ, νη κνπζνπικάλνη πνπ δνπλ ζηελ Αζήλα ή ζε πεξηνρέο ηεο ππφινηπεο ρψξαο εθηφο ηεο Θξάθεο, αλαγθάδνληαλ λα ηαμηδέςνπλ ζηε Θξάθε ή ζην εμσηεξηθφ γηα ηελ ηέιεζε επίζεκσλ ζξεζθεπηηθψλ γάκσλ θαη θεδεηψλ. Όζνη δελ κπνξνχλ λα αληεπεμέιζνπλ ζηα έμνδα ηνπ ηαμηδηνχ, ήηαλ ππνρξεσκέλνη λα δερηνχλ κε επίζεκεο ζξεζθεπηηθέο ηειεηέο. Λφγσ ηεο έιιεηςεο επίζεκνπ ηεκέλνπο, νη κνπζνπικάλνη δηαηεξνχλ εθαηνληάδεο αλεπίζεκα ηεκέλε θαη ρψξνπο ιαηξείαο ζε φιε ηε ρψξα. ηελ Αζήλα, ην Ιζιακηθφ Πνιηηηζηηθφ Κέληξν ηνπ Μνζράηνπ άλνημε ην 2006 θαη ζπλέρηζε λα ιεηηνπξγεί σο αλεπίζεκν ηέκελνο, ρσξίο άδεηα επθηήξηνπ νίθνπ. Κάπνηνη αλεπίζεκνη ρψξνη ιαηξείαο αλήθαλ ζε ζπγθεθξηκέλεο εζλφηεηεο θαη θάιππηαλ ηηο αλάγθεο ζπγθεθξηκέλσλ θνηλνηήησλ κνπζνπικάλσλ κεηαλαζηψλ. Απηά ηα αλεπίζεκα ηεκέλε δελ ππέβαιαλ αίηεζε γηα άδεηα επθηήξηνπ νίθνπ επεηδή ηα κέιε ηνπο

14 GREECE 14 πηζηεχνπλ φηη νη αηηήζεηο ηνπο είηε ζα απνξξηθζνχλ ή ζα παξακείλνπλ ζε εθθξεκφηεηα γηα πνιιά ρξφληα. Δπίζεο, νη κνπζνπικάλνη παξαπνλνχληαη γηα ηε ζπλερηδφκελε έιιεηςε κνπζνπικαληθνχ λεθξνηαθείνπ ζηελ Αζήλα. Αλαθέξνπλ φηη νη θαλνληζκνί ησλ δεκνηηθψλ λεθξνηαθείσλ απαηηνχλ ηελ εθηαθή ησλ λεθξψλ κεηά απφ ηξία ρξφληα, πξαθηηθή πνπ παξαβηάδεη ηνπο κνπζνπικαληθνχο ζξεζθεπηηθνχο λφκνπο. Σν 2005, ε Οξζφδνμε Δθθιεζία αλήγγεηιε φηη ζα παξαρσξήζεη νηθφπεδν 30 ζηξεκκάησλ ζην ρηζηφ γηα ηελ θαηαζθεπή κνπζνπικαληθνχ λεθξνηαθείνπ. Σνλ Μάην ηνπ 2009, κεηά απφ θνηλνβνπιεπηηθή επεξψηεζε, δηάθνξα ππνπξγεία έδσζαλ αληηθαηηθέο απαληήζεηο ζρεηηθά κε ην θαζεζηψο ηνπ λεθξνηαθείνπ. Σν Τπνπξγείν Δζσηεξηθψλ δήισζε φηη ε Πνιενδνκία ηεο Αζήλαο εμέηαδε ηελ θαηαιιειφηεηα ηνπ νηθνπέδνπ γηα λεθξνηαθείν, ελψ ην Τπνπξγείν Δμσηεξηθψλ αλέθεξε φηη ην νηθφπεδν ήηαλ αθαηάιιειν θαη φηη εμεηάδνληαλ ελαιιαθηηθέο πξνηάζεηο. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο πεξηφδνπ ηεο παξνχζαο έθζεζεο, ε θπβέξλεζε δελ είρε εγθξίλεη ηελ θαηαζθεπή ηνπ κνπζνπικαληθνχ λεθξνηαθείνπ. Σνλ Ινχλην 2010, ε Σνπηθή Έλσζε Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ Ννκνχ Θεζζαινλίθεο ελέθξηλε νκφθσλα ηελ θαηαζθεπή κνπζνπικαληθνχ λεθξνηαθείνπ θαη αλήγγεηιε φηη ζα άξρηδε ηελ αλαδήηεζε θαηάιιεινπ ρψξνπ. Αξθεηέο ζξεζθεπηηθέο νξγαλψζεηο παξαπνλέζεθαλ γηα ηελ έιιεηςε θξεκαηνξίσλ ζηελ Διιάδα. Σνλ Μάην 2010, ε θπβέξλεζε επέηξεςε ηελ απνηέθξσζε ησλ λεθξψλ κε ππνπξγηθή απφθαζε, ζχκθσλα κε λνκνζρέδην ηνπ 2006, αιιά εμήγγεηιε πξφζζεηνπο θαλνληζκνχο πγηεηλήο θαη αζθάιεηαο πξηλ απφ ηελ έλαξμε θαηαζθεπήο θξεκαηνξίνπ. χκθσλα κε ηε λνκνζεζία, κφλν νη δήκνη επηηξέπεηαη λα ιεηηνπξγνχλ εγθαηαζηάζεηο απνηέθξσζεο. πλερίζηεθε ε ελδννξζφδνμε δνγκαηηθή δηακάρε κεηαμχ ηνπ Οηθνπκεληθνχ Παηξηαξρείνπ θαη ηεο Μνλήο Δζθηγκέλνπ πνπ βξίζθεηαη ζηε κνλαζηεξηαθή πεξηνρή ηνπ Αγίνπ Όξνπο. Η Μνλή Δζθηγκέλνπ είλαη έλα παιαηνεκεξνινγίηηθν κνλαρηθφ ηάγκα ην νπνίν ην 1972 έπαςε λα αλαγλσξίδεη ηε δηθαηνδνζία ηνπ Παηξηαξρείνπ. Σν 2003, απφθαζε ηνπ Αξείνπ Πάγνπ δηέηαμε ηελ έμσζε ησλ κνλαρψλ, ε νπνία φκσο δελ εθαξκφζηεθε πνηέ. Οη κνλαρνί εθεζίβαιαλ ηελ απφθαζε, αιιά ην 2005, ην πκβνχιην ηεο Δπηθξαηείαο απεθάλζε φηη δελ είρε δηθαηνδνζία λα απνθαζίζεη ζρεηηθά. Κάπνηνη παιαηνεκεξνινγίηεο κνλαρνί ζπλέρηζαλ ηελ θαηάιεςε ηεο κνλήο ρσξίο λα έρνπλ λφκηκε πξφζβαζε ζηελ πεξηνπζία ηεο. Έλα λέν ηάγκα ηεο Μνλήο Δζθηγκέλνπ, επίζεκα αλαγλσξηζκέλν

15 GREECE 15 απφ ην Παηξηαξρείν, θαηήγγεηιε ηε ζπλερηδφκελε παξνπζία ησλ παιαηνεκεξνινγηηψλ κνλαρψλ ζηε κνλή σο παξάλνκε. Έλα άξζξν ζε ηνπηθή εθεκεξίδα πνπ αθνξνχζε ζην Φάινπλ Γθνλγθ (Φάινπλ Νηάθα), ηζρπξίζηεθε φηη ε ειιεληθή θπβέξλεζε είρε αλακηρζεί ζηελ αθχξσζε ηεο παξάζηαζεο ελ Γηνπλ ζην Μέγαξν Μνπζηθήο, θάηη πνπ ε δηνίθεζε ηνπ Μεγάξνπ αξλήζεθε. Πεγέο ηνπ Φάινπλ Γθνλγθ δήισζαλ φηη ε ειιεληθή θπβέξλεζε ππνρψξεζε ζηελ πίεζε ηεο θηλεδηθήο θπβέξλεζεο ε νπνία δηψθεη ην πλεπκαηηθφ θίλεκα Φάινπλ Γθνλγθ. Οη θαηεγνξίεο δελ ηεθκεξηψζεθαλ, ελψ ε παξάζηαζε ελ Γηνπλ έγηλε ζε άιιε ηνπνζεζία. Πξνζβνιή ηεο Διεπζεξίαο ηνπ Θξεζθεχκαηνο Κάπνηεο ζξεζθεπηηθέο νξγαλψζεηο αλέθεξαλ πνιιαπιά πεξηζηαηηθά αζηπλνκηθήο παξελφριεζεο θαη θξάηεζεο ηεξαπνζηφισλ. Σνλ επηέκβξην ηνπ 2009, ζηελ Καβάια, ε αζηπλνκία έζεζε ππφ θξάηεζε δχν Μνξκφλνπο ηεξαπφζηνινπο, θαηεγνξψληαο ηνπο γηα πξνζειπηηζκφ. Σνλ Ινχλην ηνπ 2009, ζηε Θεζζαινλίθε, πεξίπνπ δέθα αζηπλνκηθνί εθθφβηζαλ θαη έζεζαλ ππφ θξάηεζε ηέζζεξηο Μνξκφλνπο ηεξαπφζηνινπο. Καη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο, νη ηεξαπφζηνινη αθέζεθαλ ειεχζεξνη κέζα ζε δπν ψξεο. Σν θαινθαίξη ηνπ 2009, ζηελ Καιακάηα, ε αζηπλνκία θαηεγφξεζε ηνλ εγέηε κηαο επαγγειηθήο νκάδαο γηα πξνζειπηηζκφ θαη ηνλ έζεζε ππφ θξάηεζε γηα δχν ψξεο. Σνλ Ινχλην ηνπ 2008, έλα κέινο ηεο επαγγειηθήο εθθιεζίαο εηέζε ππφ θξάηεζε γηα ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα θαη αξγφηεξα θαηεγνξήζεθε γηα πξνζειπηηζκφ επεηδή δηέλεηκε ηε Βίβιν. Σν Πξσηνδηθείν ηνλ αζψσζε. Σνλ Ιαλνπάξην ηνπ 2008, ε αζηπλνκία ζπλέιαβε θαη έζεζε ππφ θξάηεζε γηα δχν εκέξεο δχν Μνξκφλνπο ηεξαπφζηνινπο, θαηεγνξψληαο ηνπο γηα πξνζειπηηζκφ. Αξγφηεξα, νη ηεξαπφζηνινη δηθάζηεθαλ θαη απαιιάρηεθαλ απφ φιεο ηηο θαηεγνξίεο. Γελ ππήξμαλ άιιεο αλαθνξέο ζρεηηθά κε θπιαθηζκέλνπο ή θξαηνχκελνπο γηα ζξεζθεπηηθνχο ιφγνπο ζηελ Διιάδα. Καηαλαγθαζηηθφο Θξεζθεπηηθφο Πξνζειπηηζκφο Γελ ππήξμαλ αλαθνξέο θαηαλαγθαζηηθνχ ζξεζθεπηηθνχ Πξνζειπηηζκνχ.

16 GREECE 16 Βειηηψζεηο θαη Θεηηθέο Δμειίμεηο πνπ Αθνξνχλ ζηε Διεπζεξία ηνπ Θξεζθεχκαηνο Σνλ Μάην ηνπ 2010, ν Γήκνο Αζελαίσλ θαη ε εβξατθή θνηλφηεηα ηεο Αζήλαο έθαλαλ ηα απνθαιππηήξηα ηνπ Μλεκείνπ ηνπ Οινθαπηψκαηνο. Παξέζηε ν Τπνπξγφο Δπηθξαηείαο, ν νπνίνο εθθψλεζε νκηιία γηα ην Οινθαχησκα. Δλφηεηα 3. Κνηλσληθφο εβαζκφο ησλ Θξεζθεπηηθψλ Διεπζεξηψλ Τπήξμαλ πνιιέο αλαθνξέο θνηλσληθήο πξνζβνιήο ή δηαθξίζεσλ ιφγσ ζξεζθεπηηθψλ πεπνηζήζεσλ ή πξαθηηθψλ. Η Διιελνξζφδνμε Δθθιεζία άζθεζε ζεκαληηθή θνηλσληθή, πνιηηηθή θαη νηθνλνκηθή επηξξνή. Κάπνηνη κε νξζφδνμνη πνιίηεο παξαπνλέζεθαλ φηη αληηκεησπίζηεθαλ κε θαρππνςία ή θαηεγνξήζεθαλ πσο δελ είλαη πξαγκαηηθνί Έιιελεο φηαλ απεθάιπςαλ ην ζξήζθεπκά ηνπο. Κάπνηνη νπαδνί κε νξζφδνμσλ ζξεζθεηψλ, ηδηαίηεξα νπαδνί ηεξαπνζηνιηθψλ ζξεζθεηψλ, αλέθεξαλ πεξηζηαηηθά θνηλσληθψλ δηαθξίζεσλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ πξνεηδνπνηήζεσλ απφ νξζφδνμνπο κεηξνπνιίηεο θαη ηεξείο πξνο ηνπο ελνξίηεο ηνπο λα κελ επηζθέπηνληαη εγέηεο ή κέιε απηψλ ησλ ζξεζθεπηηθψλ νκάδσλ. Σνλ Μάην ηνπ 2009, ν Οξζφδνμνο Αξρηεπίζθνπνο Ιεξψλπκνο Β θηινμέλεζε αμησκαηνχρνπο ηεο Αγγιηθαληθήο Δθθιεζίαο θαη ζπδήηεζαλ ηε ζπνπδαηφηεηα ηνπ ζξεζθεπηηθνχ δηαιφγνπ κεηαμχ ηνπο, ηηο θνηλσληθέο πξνθιήζεηο θαη ηε ζπλεξγαζία ηνπο ζε θηιαλζξσπηθά ζέκαηα. Οη εγέηεο πνιιψλ κε νξζφδνμσλ ζξεζθεπηηθψλ νκάδσλ αλέθεξαλ φηη ελψ ε Οξζφδνμε Δθθιεζία ζπάληα είρε επίζεκεο επαθέο κε άιιεο ζξεζθεπηηθέο νκάδεο, νξζφδνμνη θιεξηθνί είραλ ζπρλέο, εγθάξδηεο αλεπίζεκεο επαθέο κε κέιε κεηνλνηηθψλ ζξεζθεπηηθψλ νκάδσλ. Ηγέηεο ηεο Οξζφδνμεο Δθθιεζίαο παξίζηαληαη ζε ηειεηέο άιισλ ζξεζθεηψλ, φπσο ε Ηκέξα Μλήκεο ηνπ Οινθαπηψκαηνο ηεο εβξατθήο θνηλφηεηαο θαη εθδειψζεηο ζηε δηάξθεηα ηνπ ηεξνχ κήλα ηνπ κνπζνπικαληθνχ Ρακαδαληνχ. Μνξκφλνη ηεξαπφζηνινη ζηελ Αζήλα θαηήγγεηιαλ πνιιαπιά επεηζφδηα θξαζηηθήο αληηπαξάζεζεο θαη ζσκαηηθήο βίαο κε νξζφδνμνπο ηεξείο. Σνλ Φεβξνπάξην ηνπ 2009, έλαο νξζφδνμνο ηεξέαο πιεζίαζε κε θαθέο δηαζέζεηο θαη παξελφριεζε

17 GREECE 17 κνξκφλνπο ηεξαπφζηνινπο. Σνλ Μάην ηνπ 2009, δχν ηεξαπφζηνινη αλέθεξαλ φηη θάπνηνο ηεξέαο ηνπο απψζεζε κε δχλακε. Σνλ Οθηψβξην ηνπ 2009, έλαο νξζφδνμνο ηεξέαο θαηέζηξεςε έλαλ πίλαθα κε αθίζεο κνξκφλσλ ηεξαπνζηφισλ. ε θακηά απφ απηέο ηηο πεξηπηψζεηο δελ επελέβε ε αζηπλνκία. Σνλ Απξίιην ηνπ 2010, ππέζηε βαλδαιηζκφ ην γξαθείν ελφο δηθεγφξνπ πνπ είρε πξνζθχγεη θαηά ηεο θπβεξλήζεσο δεηψληαο λα αθαηξεζνχλ ηα ζξεζθεπηηθά ζχκβνια απφ ηηο αίζνπζεο ησλ δηθαζηεξίσλ. Σνλ επηέκβξην ηνπ 2009, θάπνηνη πξνζπάζεζαλ λα ππξπνιήζνπλ ην ηέκελνο ησλ Σνμνηψλ ζηε Θξάθε. Η θσηηά θαηέζηξεςε ραιηά ζην εζσηεξηθφ ηνπ θαη κέξνο ηεο ζηέγεο ηνπ. Η θπβέξλεζε θαηαδίθαζε ηελ επίζεζε θαη, αξγφηεξα, εγθαηέζηεζε λέεο θάκεξεο αζθαιείαο. Ο χλδεζκνο Δπηζηεκφλσλ Μεηνλφηεηαο Γπηηθήο Θξάθεο, αλέθεξε φηη απηή ήηαλ ε ηξίηε επίζεζε θαηά ηνπ ηεκέλνπο απφ ην 2004 θαη φηη απηφ ζπκβαίλεη θάζε θνξά πξηλ απφ εζληθέο εθινγέο. Δπίζεο, ν χλδεζκνο Δπηζηεκφλσλ Μεηνλφηεηαο Γπηηθήο Θξάθεο αλέθεξε φηη ην ηέκελνο ησλ νπληηψλ ζηελ Ξάλζε ππέζηε βαλδαιηζκφ κε γθξάθηηη ηνλ Γεθέκβξην ηνπ Σνλ Φεβξνπάξην 2010, γξάθηεθαλ εκπξεζηηθά ζπλζήκαηα πάλσ ζε ηαθφπιαθεο ηνπ κνπζνπικαληθνχ λεθξνηαθείνπ ηεο Κνκνηελήο. Η θπβέξλεζε δελ θαηαδίθαζε θαλέλα απφ απηά ηα πεξηζηαηηθά νχηε αλαθέξζεθαλ ζπιιήςεηο ππφπησλ απφ ηελ αζηπλνκία. Μέιε ηεο θνηλφηεηαο ησλ Αιεβηηψλ ηεο Θξάθεο, κηαο αίξεζεο πνπ πεξηιακβάλεη ηζιακηθά ζηνηρεία ησλ ηηηψλ θαη ησλ νχθη θαη απνηειείηαη απφ πεξίπνπ πηζηνχο, ηζρπξίζηεθαλ φηη ππέζηεζαλ ζξεζθεπηηθή παξελφριεζε απφ ηελ πιεηνςεθία ησλ νπληηψλ ζηα ρσξηά ηνπο. Οη Αιεβίηεο αλέθεξαλ φηη νη εγέηεο ηεο θνηλφηεηαο ησλ νπληηψλ είραλ ππφ ηνλ έιεγρφ ηνπο ην ρψξν ιαηξείαο ησλ Αιεβηηψλ θαη εκπφδηδαλ ηελ πξφζβαζή ηνπο ζ απηφλ γηα ηε ζπληήξεζή ηνπ θαζψο θαη γηα ηηο παξαδνζηαθέο ηειεηέο ηνπο. Ο χλδεζκνο Δπηζηεκφλσλ Μεηνλφηεηαο Γπηηθήο Θξάθεο αξλήζεθε φηη είραλ ζπκβεί ηέηνηα πεξηζηαηηθά θνηλσληθψλ δηαθξίζεσλ ή θαθνπνίεζεο. Σνλ Μάην ηνπ 2009, πεξίπνπ κνπζνπικάλνη κεηαλάζηεο δηαδήισζαλ ζηελ Αζήλα, ηζρπξηδφκελνη φηη θάπνηνο αζηπλνκηθφο είρε θαηαζηξέςεη έλα Κνξάλη θαηά ηε δηάξθεηα ειέγρνπ εμαθξίβσζεο ζηνηρείσλ ελφο κεηαλάζηε. Σν πιήζνο ζπλεπιάθε κε ηελ αζηπλνκία ε νπνία απάληεζε κε δαθξπγφλα. Μεξηθέο κέξεο αξγφηεξα, έλαο αλεπίζεκνο επθηήξηνο νίθνο ζηελ Αζήλα ππξπνιήζεθε, πηζαλψο απφ αθξνδεμηνχο εκπξεζηέο.

18 GREECE 18 πλερίζηεθαλ νη βαλδαιηζκνί ησλ εβξατθψλ κλεκείσλ θαη ηδηνθηεζηψλ. Σνλ Ινχλην 2010, ιίγεο κέξεο κεηά ηελ Ιζξαειηλή αλαραίηηζε ηνπ ζηνιίζθνπ πνπ κεηέθεξε αλζξσπηζηηθή βνήζεηα ζηε Λσξίδα ηεο Γάδαο, ζπλειήθζε ζηελ Κνκνηελή έλαο καζεηήο επεηδή έγξαθε αληηζεκηηηθά ζπλζήκαηα κε ζπξέη πάλσ ζε κηα εβξατθή ηαθφπιαθα. Ο καζεηήο ηζρπξίζηεθε φηη ην έθαλε γηα αιιειεγγχε πξνο ην ζηνιίζθν θαη ηνπο Παιαηζηίληνπο. Σνλ Μάην 2010, ην εβξατθφ λεθξνηαθείν ηεο Θεζζαινλίθεο ππέζηε βαλδαιηζκνχο θαη ηξεηο χπνπηνη ζπλειήθζεζαλ ιίγεο ψξεο κεηά απφ ην ζπκβάλ. Μέζα ζην 2009, ην εβξατθφ λεθξνηαθείν ησλ Ισαλλίλσλ ππέζηε βαλδαιηζκνχο ηξεηο θνξέο. Σνλ Ιαλνπάξην 2010, ε ζπλαγσγή Δηδ-Υαγίκ ζηα Υαληά ηεο Κξήηεο ππέζηε δχν εκπξεζηηθέο επηζέζεηο θαη, ζπλνιηθά, θαηαζηξάθεθαλ βηβιία, ζξεζθεπηηθά αληηθείκελα θαη ε ζηέγε ηεο ζπλαγσγήο. Οη Τπνπξγνί Παηδείαο θαη Γηθαηνζχλεο θαηαδίθαζαλ ηηο επηζέζεηο απηέο, ελψ ήηαλ ζεηηθφ ην γεγνλφο φηη νη ζρνιηαζηέο ησλ ηνπηθψλ κέζσλ ελεκέξσζεο θαηαδίθαζαλ νκφθσλα ηηο επηζέζεηο θαη γεληθψο ηνλ αληηζεκηηηζκφ. Αξρηθά, ε αζηπλνκία ζπλέιαβε ηέζζεξηο ππφπηνπο, απφ ηνπο νπνίνπο αξγφηεξα ειεπζέξσζε ηνπο ηξεηο. Η έξεπλα ζπλερηδφηαλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πεξηφδνπ ηεο παξνχζαο έθζεζεο, ελψ δελ νξίζηεθε αθφκε ε εκεξνκελία ηεο δίθεο. Η θπβέξλεζε ρξεκαηνδφηεζε ηελ Δβξατθή θνηλφηεηα γηα λα μαλαθηηάμεη ηε ζπλαγσγή. Δθθξάζεηο αληηζεκηηηζκνχ ζπλέρηζαλ λα εκθαλίδνληαη, ηδηαίηεξα ζηνλ εμηξεκηζηηθφ Σχπν. Οη εθεκεξίδεο κεγάιεο θπθινθνξίαο θαη νη πνιίηεο ελίνηε αλακείγλπαλ αξλεηηθά ζρφιηα γηα ηνπο εβξαίνπο κε ηελ θξηηηθή θαηά ηεο θπβέξλεζεο ηνπ Ιζξαήι, ηδηαίηεξα κεηά ηα επεηζφδηα ηνπ ζηνιίζθνπ πνπ κεηέθεξε αλζξσπηζηηθή βνήζεηα ζηε Λσξίδα ηεο Γάδαο, ηνλ Μάην 2010, φπνπ δεθάδεο Έιιελεο πνιίηεο ζπλειήθζεζαλ πξνζσξηλά απφ ηηο Ιζξαειηλέο Ακπληηθέο Γπλάκεηο. Σνλ Απξίιην 2010, ε εβξατθή θνηλφηεηα, ην Κέληξν άηκνλ Βίδεληαι θαη ην Διιεληθφ Παξαηεξεηήξην ησλ πκθσληψλ ηνπ Διζίλθη δηακαξηπξήζεθαλ γηα κηα γεινηνγξαθία ηεο εθεκεξίδαο Τα Νέα ε νπνία έδεηρλε έιιεηςε ζεβαζκνχ σο πξνο ηε κλήκε ηνπ Οινθαπηψκαηνο. Ο θαιιηηέρλεο πνπ έθηηαμε ηε γεινηνγξαθία δήηεζε ζπγλψκε απφ ηελ εβξατθή θνηλφηεηα. Σν 2007, ην Διιεληθφ Παξαηεξεηήξην ησλ πκθσληψλ ηνπ Διζίλθη θαη ην Κεληξηθφ Ιζξαειηηηθφ πκβνχιην θαηέζεζαλ αγσγή θαηά ηεο εθεκεξίδαο Ελεύθερος Κόσμος θαη ηνπ Κψζηα Πιεχξε, πξψελ ππνςήθηνπ κε ην θφκκα ηνπ ΛΑΟ, γηα ξαηζηζκφ θαη αληηζεκηηηζκφ. Σν 2007, ν Πιεχξεο θαηαδηθάζηεθε γηα ππνθίλεζε κίζνπο θαη ξαηζηζηηθήο βίαο κέζσ ηνπ βηβιίνπ ηνπ Οι Εβραίοι Όλη Η

19 GREECE 19 Αλήθεια, αιιά αζσψζεθε απφ ην Δθεηείν ηνλ Μάξηην ηνπ Αξγφηεξα, ν εηζαγγειέαο άζθεζε «αλαίξεζε ππέξ ηνπ λφκνπ» ζηνλ Άξεην Πάγν θαηά ηεο απφθαζεο, ζέινληαο λα εμαζθαιίζεη φηη δελ ζα ρξεζηκνπνηεζεί σο δεδηθαζκέλν ζην κέιινλ. Ο Άξεηνο Πάγνο απέξξηςε ηελ αλαίξεζε ηνλ Απξίιην Σνλ Ιαλνπάξην 2010, ν Ισάλλεο Υαξαιακπφπνπινο, εθδφηεο ηνπ πεξηνδηθνχ Απολλώνιο Φως, θαηαδηθάζηεθε απφ δηθαζηήξην ηεο Αζήλαο ζε επηάκελε θπιάθηζε κε ηξηεηή αλαζηνιή γηα ηε δηαλνκή αληηζεκηηηθψλ θπιιαδίσλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δίθεο ηνπ Πιεχξε ην Η εβξατθή θνηλφηεηα αλέθεξε φηη ιίγα απφ ηα εβξατθά λεθξνηαθεία πνπ αλήθνπλ ζην Γεκφζην ζπληεξνχληαη ζσζηά θαη δήισζε φηη ην γξαζίδη δελ θφβεηαη, νη θξάρηεο δελ επηδηνξζψλνληαη θαη ηα θπηά δελ πνηίδνληαη. Δπίζεο, θάπνηα κέιε ηεο κνπζνπικαληθήο κεηνλφηεηαο αλέθεξαλ φηη νξηζκέλα λεθξνηαθεία ηνπο δελ ζπληεξνχληαη. Ο λφκνο πξνβιέπεη ηελ ζπληήξεζε. Η εβξατθή θνηλφηεηα ζπλέρηζε λα δηακαξηχξεηαη γηα ηα αληηζεκηηηθά εδάθηα ζηελ ιεηηνπξγία ηεο Μεγάιεο Δβδνκάδαο ηεο ειιελνξζφδνμεο εθθιεζίαο, αιιά αλέθεξε φηη ζπλερηδφηαλ ν δηάινγνο κεηαμχ ηνπο γηα ηελ αθαίξεζε απηψλ ησλ εδαθίσλ. ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο, ζπλερίζηεθαλ νη ζπδεηήζεηο αλάκεζα ζηελ θπβέξλεζε θαη ζηελ εβξατθή θνηλφηεηα ηεο Θεζζαινλίθεο γηα ηελ απνδεκίσζε ηεο θνηλφηεηαο γηα ην λεθξνηαθείν ηεο ην νπνίν είρε απαιινηξησζεί κεηά ηελ θαηαζηξνθή ηνπ θαηά ην Οινθαχησκα. Σν Αξηζηνηέιεην Παλεπηζηήκην πνπ είλαη δεκφζην ίδξπκα, νηθνδνκήζεθε ζην ρψξν ηνπ απαιινηξησκέλνπ λεθξνηαθείνπ ακέζσο κεηά ηνλ Γεχηεξν Παγθφζκην Πφιεκν. Σνλ Ινχιην ηνπ 2009, κηα επηηξνπή εκπεηξνγλσκφλσλ ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ ε νπνία πεξηιάκβαλε θαη έλα κέινο ηεο εβξατθήο θνηλφηεηαο, πξφηεηλε λα ιπζεί ην πξφβιεκα κε απνδεκίσζε ηεο θνηλφηεηαο. Η επίζεκε έγθξηζε ηνπ ζρεδίνπ απνδεκίσζεο απφ ην Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ εθθξεκεί αθφκα. Γηεζλείο εβξατθέο ΜΚΟ εμέθξαζαλ ηελ αλεζπρία ηνπο φηη ε θαηαζθεπή ηνπ κεηξφ ζηελ πεξηνρή ηνπ εβξατθνχ λεθξνηαθείνπ ηεο Θεζζαινλίθεο κπνξεί λα δηαηαξάμεη ην λεθξνηαθείν. Η θπβέξλεζε ζπλέρηζε ην δηάινγν κε ηελ Δβξατθή θνηλφηεηα ηεο Θεζζαινλίθεο γηα λα επηιεθζεί απηψλ ησλ αλεζπρηψλ. Δλφηεηα 4. Η Πνιηηηθή ηεο Κπβέξλεζεο ησλ ΗΠΑ

20 GREECE 20 Η θπβέξλεζε ησλ ΗΠΑ ζπδεηά κε ηελ ειιεληθή θπβέξλεζε ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ζηηο ζξεζθεπηηθέο ειεπζεξίεο κέζα ζηα πιαίζηα ηεο ζπλνιηθήο πνιηηηθήο ηεο γηα ηελ πξνάζπηζε ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ. Ο πξέζβεο θαη άιινη αμησκαηνχρνη ησλ ΗΠΑ ζπδήηεζαλ ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ζηηο ζξεζθεπηηθέο ειεπζεξίεο κε αλψηεξνπο θπβεξλεηηθνχο αμησκαηνχρνπο, ζξεζθεπηηθνχο εγέηεο, δεκνηηθνχο εγέηεο, κέιε ηνπ θνηλνβνπιίνπ θαη κέιε άιισλ δηπισκαηηθψλ απνζηνιψλ. Αμησκαηνχρνη ηεο πξεζβείαο θαη ηνπ πξνμελείνπ ηεο Θεζζαινλίθεο ζπλαληήζεθαλ ζπρλά κε εθπξνζψπνπο ζξεζθεπηηθψλ νκάδσλ θαη εξεχλεζαλ παξάπνλα πνπ αθνξνχζαλ ζε θνηλσληθέο δηαθξίζεηο. Οη δηπισκάηεο ησλ ΗΠΑ ηαμίδεςαλ πνιιέο θνξέο ζηε Θξάθε γηα λα ζπδεηήζνπλ κε κέιε ηεο κνπζνπικαληθήο κεηνλφηεηαο ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ζηηο ζξεζθεπηηθέο ειεπζεξίεο. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο πεξηφδνπ ηεο παξνχζαο έθζεζεο, ν πξέζβεο ζπδήηεζε ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ζηηο ζξεζθεπηηθέο ειεπζεξίεο κε ηνλ Τπνπξγφ Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ θαη κε αλψηεξνπο αμησκαηνχρνπο ηνπ Τπνπξγείνπ Δμσηεξηθψλ. Αμησκαηνχρνη ηεο πξεζβείαο παξέζηεζαλ ζηηο ηειεηέο κλήκεο ηνπ Οινθαπηψκαηνο ζηελ Αζήλα θαη ζηε Θεζζαινλίθε, ελψ ν πξέζβεο παξέζηε ζηα εγθαίληα ηνπ Μλεκείνπ ηνπ Οινθαπηψκαηνο ζηελ Αζήλα. Γηπισκαηηθνί ππάιιεινη θαη ν Δηδηθφο Απεζηαικέλνο ηνπ Τπνπξγείνπ Δμσηεξηθψλ ησλ ΗΠΑ γηα ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ζην Οινθαχησκα ζπλαληήζεθαλ κε αμησκαηνχρνπο ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ γηα λα ηνπο δεηήζνπλ λα ζπλεξγαζηνχλ κε ηελ εβξατθή θνηλφηεηα ψζηε λα βξεζεί ιχζε γηα ηελ απνδεκίσζε ηνπ εβξατθνχ λεθξνηαθείνπ ηεο Θεζζαινλίθεο. Η θπβέξλεζε ησλ ΗΠΑ ελζάξξπλε ηελ εβξατθή θνηλφηεηα ζηελ πξνζπάζεηά ηεο λα ζπλεξγαζηεί κε ην Αξηζηνηέιεην Παλεπηζηήκην, ην δεκφζην ίδξπκα πνπ ρηίζηεθε πάλσ ζην ρψξν ηνπ λεθξνηαθείνπ, ζε κειινληηθά πξνγξάκκαηα πνπ ζα ηηκνχλ απηή ηελ εβξατθή θιεξνλνκηά. Ο πξέζβεο ζπλάληεζε εγέηεο ηεο εβξατθήο θνηλφηεηαο ζηε ζπλαγσγή ησλ Ισαλλίλσλ θαη επηζθέθηεθε ην λεθξνηαθείν πνπ ππέζηε βαλδαιηζκνχο ην Αμησκαηνχρνη ηεο πξεζβείαο ζπλαληήζεθαλ ζπρλά κε Ιζιακηθέο ΜΚΟ, αιιά θαη κε ζξεζθεπηηθέο θηιαλζξσπηθέο νξγαλψζεηο βνήζεηαο πξνο πξφζθπγεο θαη ζχκαηα εκπνξίαο αλζξψπσλ. Η πξεζβεία θαη ην πξνμελείν πξνζθάιεζαλ εθπξνζψπνπο απφ έλα επξχ θάζκα ζξεζθεηψλ ζηελ εηήζηα δεμίσζε ηεο Σεηάξηεο Ινπιίνπ. Σνλ επηέκβξην ηνπ 2009, ηφζν πξέζβεο φζν θαη ν γεληθφο πξφμελνο ηεο Θεζζαινλίθεο θηινμέλεζαλ ζε Iθηάξ (δείπλν ζηε δηάξθεηα ηνπ Ρακαδαληνχ) ζξεζθεπηηθνχο εγέηεο, θπβεξλεηηθνχο αμησκαηνχρνπο θαη δηπισκάηεο γηα λα ηηκήζνπλ ηνλ ηεξφ Ιζιακηθφ κήλα ηνπ Ρακαδαληνχ θαη λα εληζρχζνπλ ηηο ζξεζθεπηηθέο ειεπζεξίεο.

21 GREECE 21 Η πξεζβεία ησλ ΗΠΑ παξαθνινπζεί πξνζεθηηθά λνκηθά ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ζηηο βίδεο αηφκσλ πνπ επηηεινχλ ζξεζθεπηηθφ έξγν, λνκηθά ζέκαηα, θαη ηε θνξνιφγεζε ησλ ζξεζθεπηηθψλ νξγαλψζεσλ. Οη αμησκαηνχρνη ησλ ΗΠΑ πξνψζεζαλ θαη ππνζηήξημαλ πξσηνβνπιίεο ζρεηηθά κε ζξεζθεπηηθέο ειεπζεξίεο θαη ρξεζηκνπνίεζαλ ην Πξφγξακκα Γηεζλψλ Δπηζθεπηψλ γηα λα γλσξίζνπλ εγέηεο ηεο κνπζνπικαληθήο θνηλφηεηαο ηηο ΗΠΑ θαη ηνπο ακεξηθαλνχο νκφινγνπο ηνπο. Ο πξέζβεο θαη άιινη αμησκαηνχρνη ησλ ΗΠΑ επηζθέθηεθαλ ηαθηηθά ζξεζθεπηηθνχο ρψξνπο θαη πξνζπάζεζαλ λα πξνσζήζνπλ ηελ ειεπζεξία ηνπ ζξεζθεχκαηνο ζε φιε ηε ρψξα.