CDS & ΚΡΙΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΣΤΗΝ. Επισημάνσεις

Transcript

1 CDS & ΚΡΙΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗ Επισημάνσεις Ιούνιος 2011 ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΙΕΘΝΩΝ ΑΓΟΡΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ

2 Ρήτρα αποποιήσεως ευθύνης Οι απόψεις, τιμές, ποσά ή επιτόκια και κάθε προφορική ή γραπτή ανάλυση είναι ενδεικτικές, αντανακλούν καλόπιστα γενόμενες παραδοχές και εκτιμήσεις μας όπως και τη διαθέσιμη σε μας πληροφόρηση για τα σχετικά δεδομένα της αγοράς, έχουν δε απλώς ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν συνιστούν σε καμία περίπτωση προτροπή για πραγματοποίηση οποιασδήποτε συναλλαγής. Τα δεδομένα που παρατίθενται έχουν ληφθεί από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες και έχει καταβληθεί κάθε δυνατή επιμέλεια για την ορθή επεξεργασία τους. Ωστόσο τα δεδομένα δεν έχουν επαληθευθεί από την Τράπεζα και δεν παρέχεται καμία εγγύηση, ρητή ή σιωπηρή, για την ακρίβεια, πληρότητα ή εγκυρότητά τους. Ως εκ τούτου, δεν παρέχουμε οποιαδήποτε διαβεβαίωση ότι οι παραδοχές και εκτιμήσεις μας είναι οι μόνες σωστές, ή ότι η διαθέσιμη σε μας πληροφόρηση είναι πλήρης και ακριβής. Οι απόψεις που διατυπώνονται ισχύουν κατά τη χρονική στιγμή εκδόσεως του εντύπου και υπόκεινται σε αναθεώρηση χωρίς οποιαδήποτε προειδοποίηση. Κάθε επενδυτική απόφαση πρέπει να λαμβάνεται με ίδια κρίση του επενδυτή και να βασίζεται σε προσωπική ενημέρωση και αξιολόγηση του αναλαμβανόμενου κινδύνου. Η Alpha Τράπεζα A.E. δεν παρέχει (άμεσα ή έμμεσα) συμβουλευτικές υπηρεσίες, παρά μόνον κατόπιν ρητής έγγραφης συμφωνίας παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών, τόσο δε η Τράπεζα όσο και οι διευθυντές, τα στελέχη και οι εργαζόμενοι σε αυτή δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση απώλεια ή ζημία που μπορεί να προκύψει από τη χρήση του παρόντος εντύπου. 2

3 H κρίση χρέους στην Ευρωζώνη μ.β. Διαχρονική εξέλιξη CDS 5 ετών χωρών Ευρω ζώ νης, Ιταλία Πορτογαλία Ιρλανδία Ελλάδα Ισπανία /09 7/09 8/09 9/09 11/09 12/09 1/10 3/10 4/10 5/10 7/10 8/10 9/10 11/10 12/10 1/11 3/11 4/11 5/11 3 Σε ανοδική τάση παραμένουν τα περιθώρια των CDS 5 ετών των χωρών της περιφέρειας της Ευρωζώνης που έχουν λάβει οικονομική στήριξη από το μηχανισμό της Ε.Ε. & ΔΝΤ (Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία). Σε ανοδική τροχιά έχουν επανέλθει τα περιθώρια των CDS της Ισπανίας και της Ιταλίας λόγω της επαναφοράς στο προσκήνιο της ανησυχίας για την κρίση χρέους της Ευρωζώνης. Η προσέγγιση της αντιμετώπισης της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη ως πρόβλημα ρευστότητας και όχι της βιωσιμότητας του χρέους σε συνδυασμό και με τη διάσταση απόψεων Ε.Ε., ΕΚΤ και αξιωματούχων επιμέρους χωρών συντελούν στη διατήρηση της ανοδικής πορείας των περιθωρίων των CDS. Πηγή: : Bloomberg, Ανάλυση Διεθνών Αγορών

4 Credit Default Swaps Ορισμός Τα «Συμβόλαια ανταλλαγής πιστωτικής αθέτησης (Credit Default Swaps CDSs)» είναι παράγωγα προϊόντα τα οποία συνδέονται με τον πιστωτικό κίνδυνο συγκεκριμένων υποκείμενων περιουσιακών στοιχείων (συνήθως ομολόγων και δανείων) και λειτουργούν ως ένα είδος εξασφάλισης του αγοραστή ενός τέτοιου προϊόντος, καθώς ο πωλητής του προϊόντος αναλαμβάνει, έναντι ασφαλίστρου, να αποζημιώσει τον αγοραστή σε περίπτωση αθέτησης των υποχρεώσεων του εκδότη του υποκείμενου στοιχείου. Τα συμβόλαια αυτά αποτελούν ένα εργαλείο μετάθεσης του πιστωτικού κινδύνου ενός περιουσιακού στοιχείου αναφοράς (reference asset) από έναν επενδυτή σε έναν άλλον χωρίς να μεταβιβάζεται και η κυριότητα του στοιχείου αυτού. Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος «Έκθεση για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα», Ιούλιος

5 Τι προκαλεί ενεργοποίηση των CDS; Σύμφωνα με την International Swaps & Derivatives Association (ISDA), πιστωτικάγεγονόταγια χρεόγραφα Δημοσίου χωρών της Δυτικής Ευρώπης, θεωρούνται τα κάτωθι αθέτηση πληρωμής (failure to pay) τόκων ή κεφαλαίου έναντι ανηλημένης υποχρεώσεως μετά το πέρας περιόδου χάριτος, όπως αυτή ορίζεται (συνήθως 3 30 ημέρες). στάση/άρνηση πληρωμών (repudiation/moratorium), ηάρνησηεκπλήρωσηςσυμβατικών υποχρεώσεων και η κήρυξη χρεοστασίου. αναδιάρθρωση (restructuring) η μεταβολή της ονομαστικής αξίας, του κουπονιού, της ημερομηνίας λήξεως, του νομίσματος αναφοράς, καθώς και της προτεραιότητας στη σειρά ικανοποίησης πιστωτών κατά την πτωχευτική διαδικασία. Τι συμβαίνει μετά την πραγματοποίηση πιστωτικού γεγονότος; ΣτηνπερίπτωσηπουηεπιτροπήτηςISDA πιστοποιήσει την πραγματοποίηση πιστωτικού γεγονότος, η αποζημίωση που καταβάλει ο πωλητής στον αγοραστή/κάτοχο του CDS καλύπτει την ονομαστική αξία του χρεογράφου μείον το ποσοστό αναπλήρωσης της αξίας αυτού (recovery rate). Net Notional Value x (1 recovery rate (%) reference obligation) 5 Πηγή: ISDA

6 Ονομαστική αξία CDS & δημόσιο χρέος Χώρα Περιθώριο CDS 5 έτη Καθαρή ονομαστική αξία έκθεσης σε CDS (σε εκατ. $) Δημόσιο χρέος 2011 (σε εκατ. ) Ιταλία 162,17 $ Γαλλία 72,50 $ Ισπανία 257,67 $ Γερμανία 38,67 $ Βέλγιο 147,33 $ Πορτογαλία 694,83 $ Αυστρία 62,00 $ Ελλάδα 1472,85 $ Ιρλανδία 681,67 $ Ολλανδία 29,50 $ Φιλανδία 28,00 $ Η ονομαστική αξία έκθεσης σε CDS αντικατοπτρίζει το ποσό ασφάλισης του υποκείμενου χρεογράφου έναντι πιστωτικού γεγονότος. Στα τέλη του 2010, το μικτό ονομαστικό ύψος συναλλαγών της συνολικής αγοράς των CDS ανήλθε στα $25,5 τρισ. ενώ η καθαρή ονομαστική αξία έκθεσης διαμορφώθηκε στα $2,3 τρισ.. Πηγή: Ανάλυση Διεθνών Αγορών, ΔΝΤ, Reuters, DTCC.

7 Ονομαστική αξία CDS & δημόσιο χρέος 3,00% Καθαρή ονομαστική αξία έκθεσης σε CDS % δημοσίου χρέους 2,50% 2,00% 1,50% 1,00% 0,50% 0,00% Πορτογαλία Αυστρία Ισπανία Φιλανδία Ιρλανδία Βέλγιο Ελλάδα Ιταλία Γαλλία Γερμανία Ολλανδία Η ονομαστική αξία έκθεσης σε CDS ως % του δημοσίου χρέους στην Πορτογαλία παρουσιάζεται υψηλότερη (περίπου στο 3%) συγκριτικά με άλλες χώρες της Ευρωζώνης. ΗονομαστικήαξίαέκθεσηςτωνCDS ως % του δημοσίου χρέους της Ελληνικής Δημοκρατίας διαμορφώνεται περίπου στο 1,1%. 7 Πηγή: Ανάλυση Διεθνών Αγορών, ΔΝΤ, Reuters, DTCC.

8 Ελλάδα 5YR CDS Ελλάδα: CDS 5 ετών και μικτό ονομαστικό ύψος συναλλαγών/καθαρή ονομαστική αξία έκθεσης Ελλάδα CDS 5 ετών Μικ τό ονομαστικό ύψος συναλλαγών/καθαρή ονομαστική αξία (φορές) 16,50 15,50 14,50 13,50 12,50 11,50 10,50 9,50 8,50 7,50 $9.500 $9.000 $8.500 $8.000 $7.500 $7.000 $6.500 $6.000 Ελλάδα: Καθαρή ονομαστική αξία έκθεσης σε CDS και Default Probability $5.500 $5.000 $ /09 1/10 2/10 3/10 4/10 5/10 6/10 7/10 8/10 9/10 10/10 11/10 12/10 1/11 2/11 3/11 4/11 5/11 % ,50 5,50 4,50 Kαθαρή ονομαστική αξία (σε εκατ. $) Default Probability 4/09 5/09 6/09 7/09 8/09 10/09 11/09 12/09 1/10 3/10 4/10 5/10 6/10 7/10 8/10 10/10 11/10 12/10 1/11 2/11 3/11 4/11 8 Το κόστος ασφάλισης 5ετών κρατικών ομολόγων της Ελληνικής Δημοκρατίας διαμορφώνεται πλησίον του ιστορικού υψηλού (1.500 μ.β.) που κατέγραψε στις 24 Μαΐου Η καθαρή αξία έκθεσης των CDS σε ελληνικά κρατικά ομόλογα ($ 5,208 δισ.) διατηρείται σε καθοδική πορεία από τα τέλη του 2009 ($9,44 δισ., 12/2009). Το μικτό ονομαστικό ύψος των συναλλαγών σε CDS διαμορφώθηκε στις 25/5/2011 στα $76 δισ. από $87 δισ. (υψηλό διαθέσιμων στοιχείων, 3/2009) την 1/4/2011. Ο λόγος του μικτού ονομαστικού ύψους των συναλλαγών CDS προς την καθαρή ονομαστική αξία έκθεσης (14,5 φορές) παρουσιάζει ισχυρή θετική συσχέτιση με την τιμή του CDS 5 ετών, υποδηλώνοντας ενδεχομένως αυξημένη αβεβαιότητα και διάθεση κερδοσκοπίας. Πηγή: Ανάλυση Διεθνών Αγορών, Reuters, DTCC.

9 Ιρλανδία 5YR CDS 750 Ιρλανδία: CDS 5 ετών και μικτό ονομαστικό ύψος συναλλαγών/καθαρή ονομαστική αξία έκθεσης 13,00 $6.500 Ιρλανδία: Καθαρή ονομαστική αξία έκθεσης σε CDS και Default Probability % Ιρλανδία CDS 5 ετών 12,00 11,00 $ Μικ τό ονομαστικό ύψος συναλλαγών/καθαρή ονομαστική αξία (φορές) 10,00 9,00 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00 $5.500 $5.000 $4.500 $4.000 $3.500 Kαθαρή ονομαστική αξία (σε εκατ. $) Default Probability ,00 $ /09 5/09 7/09 8/09 10/09 11/09 1/10 2/10 4/10 5/10 7/10 8/10 8/09 9/09 10/09 11/09 1/10 2/10 3/10 4/10 6/10 7/10 8/10 9/10 10/10 11/10 12/10 2/11 3/11 4/11 5/11 10/10 11/10 1/11 3/11 4/11 6/11 Ελαφρώς χαμηλότερα του ιστορικού υψηλού (686 μ.β.) που κατέγραψε στις 9 Μαΐου διαμορφώνεται το κόστος ασφάλισης των 5ετών κρατικών ομολόγων Ιρλανδίας. Η καθαρή ονομαστική αξία έκθεσης των CDS σε κρατικά ομόλογα Ιρλανδίας υποχώρησε στα τέλη Μαΐου στα $4,26 δισ. από $4,5 δισ. στα τέλη Απριλίου. Η υποχώρηση του λόγου του μικτού ονομαστικού ύψους των συναλλαγών CDS προς την καθαρή ονομαστική αξία έκθεσης ενδεχομένως συνδυαστεί με μείωση του επιπέδου των CDS. 9 Πηγή: Ανάλυση Διεθνών Αγορών, Reuters, DTCC.

10 Πορτογαλία 5YR CDS 720 Πορτογαλία: CDS 5 ετών και μικτό ονομαστικό ύψος συναλλαγών/καθαρή ονομαστική αξία έκθεσης $ ,00 Πορτογαλία: Καθαρή ονομαστική αξία έκθεσης σε CDS και Default Probability % Πορτογαλία CDS 5 ετών Μικ τό ονομαστικό ύψος συναλλαγών/καθαρή ονομαστική αξία (φορές) 11,00 10,00 9,00 8,00 7,00 6,00 $9.500 $9.000 $8.500 $8.000 $7.500 $7.000 $6.500 $6.000 Kαθαρή ονομαστική αξία (σε εκατ. $) Default Probability ,00 $ /09 6/09 8/09 10/09 12/09 2/10 4/10 6/10 9/09 11/09 12/09 2/10 3/10 5/10 6/10 7/10 9/10 10/10 12/10 1/11 2/11 4/11 5/11 8/10 10/10 12/10 1/11 3/11 5/11 Σε ιστορικό υψηλό (695 μ.β.) ανήλθε το κόστος ασφάλισης των 5ετών κρατικών ομολόγων της Πορτογαλίας στις 2 Ιουνίου. Ο λόγος του μικτού ονομαστικού ύψους των συναλλαγών CDS προςτηνκαθαρήονομαστικήαξία έκθεσης στην Πορτογαλία παρουσιάσε σημαντική άνοδο λόγω πολιτικής αβεβαιότητας και ένταξης της χώρας στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης. 10 Πηγή: Ανάλυση Διεθνών Αγορών, Reuters, DTCC.

11 Ισπανία 5YR CDS Ισπανία: CDS 5 ετών και μικτό ονομαστικό ύψος συναλλαγών/καθαρή ονομαστική αξία έκθεσης Ισπανία CDS 5 ετών Μικ τό ονομαστικό ύψος συναλλαγών/καθαρή ονομαστική αξία (φορές) $ ,00 $ ,50 $ ,00 $ ,50 $ $ ,00 $ ,50 $ ,00 $ ,50 $ Ισπανία: Καθαρή ονομαστική αξία έκθεσης σε CDS και Default Probability Kαθαρή ονομαστική αξία (σε εκατ. $) Default Probability $ /09 9/09 11/09 12/09 2/10 3/10 5/10 6/10 7/10 9/10 10/10 12/10 1/11 2/11 4/11 5/11 % 0 6,00 4/09 5/09 6/09 8/09 9/09 10/09 12/09 1/10 2/10 4/10 5/10 6/10 8/10 9/10 10/10 12/10 1/11 2/11 3/11 5/11 Το κόστος ασφάλισης των κρατικών ομολόγων Ισπανίας διαφοροποίησε την πορεία του σε σχέση με το CDS της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας μετά την αίτηση της Πορτογαλίας για χρηματοοικονομική στήριξη από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό. Η καθαρή ονομαστική αξία έκθεσης των CDS διαμορφώθηκε στα τέλη Μαΐου στα 18,56 δισ.. Ο λόγος του μικτού ονομαστικού ύψους των συναλλαγών CDS προς την καθαρή ονομαστική αξία έκθεσης παρουσίασε υποχώρηση στις 27 Μαΐου στις 7,8 φορές από 9 φορές στα τέλη Μαρτίου. 11 Πηγή: Ανάλυση Διεθνών Αγορών, Reuters, DTCC.

12 Διάρθρωση χ/ο στήριξης & ληξιάριο κρατικών ομολόγων χωρών Ευρωζώνης ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ Χ/Ο ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΧΩΡΩΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ, 5/2011 ΕΛΛΑΔΑ ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΔΑΝΕΙΑ ΑΠΟ ΧΩΡΕΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ ΔΑΝΕΙΑ ΑΠΟ ΧΩΡΕΣ Ε.Ε. 80 δισ. 4,8 δισ. EFSM 22,5 δισ. 26 δισ. EFSF 17,7 δισ. 26 δισ. ΔΝΤ 30 δισ. 22,5 δισ. 26 δισ Κατανομή λήξεων δημοσίου χρέους Ελλάδας, Ιρλανδίας και Πορτογαλίας, /11 9/11 12/11 3/12 6/12 9/12 12/12 3/13 6/13 9/13 12/13 δισ. 12 Ελλάδα Ιρλανδία Πορτογαλία Πηγή: : Bloomberg, Ανάλυση Διεθνών Αγορών

13 Εκτιμώμενη εικόνα διάρθρωσης χρέους Ελληνικού Δημοσίου Δάνειο ΕΕ/ΔΝΤ* & Εκτιμώμενη Διάρθρωση Χρέους Ελληνικού Δημοσίου Ευρώ δισ. ΕΚΡΟΕΣ ** ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΔΑΝΕΙΟ ΕΚΤ/ΔΝΤ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΔΟΣΕΩΝ ΔΑΝΕΙΟΥ ΕΕ/ΔΝΤ ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟΙ TOKOI ΔΑΝΕΙΟΥ ΕΕ/ΔΝΤ ΠΛΗΡΩΜΕΣ ΤΟΚΩΝ ΕΚΤΟΣ ΖΩΝΗΣ ΕΥΡΩ ΤΙΤΛΟΙ ΕΔ ΣΕ ΕΥΡΩ ΕΙΣΡΟΕΣ Πηγή: Ανάλυση Διεθνών Αγορών, *4,5 έτη περίοδος χάριτος και 5,5 έτη περίοδος αποπληρωμής, **Εκτίμηση Υπουργείου Οικονομικών, ΟΔΔΗΧ H μέση διάρκεια του δανείου της ΕΕ/ΔΝΤ συνολικού ύψους 110 δισ. επιμηκύνθηκε από τα 3,5 έτη (3 έτη περίοδος χάριτος και 2 έτη περίοδος αποπληρωμής) στα 7,5 έτη (4,5 έτη περίοδος χάριτος και 5,5 έτη περίοδος αποπληρωμής). Η τελευταία δόση του δανείου θα καταβληθεί τον 6/2023. Το κόστος του δανεισμού από την ΕΕ μειώθηκε κατά 100 μ.β. με εκτιμώμενο ονομαστικό όφελος περί των 6 δισ.. Οι πρόσθετες χρηματοδοτικές ανάγκες του Ελληνικού Δημοσίου στην περίοδο , σύμφωνα με τις ανωτέρω υποθέσεις εξέλιξης πρωτογενούς ισοζυγίου, εκτιμώνται περί των 60 δισ..

14 Συνολική δανειακή έκθεση τραπεζών $1,060 Συνολική δανειακή έκθεση τραπεζών σε Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία και Ισπανία σε δισ. $, στοιχεία έως τέλη δ τριμήνου 2010 $980 $900 γ τρίμηνο δ τρίμηνο $820 $740 $660 $580 $500 $420 $340 $260 $180 $100 Ελλάδα Ιρλανδία Πορτογαλία Ισπανία Πηγή: : BIS, preliminary international banking statistics, fourth quarter Σημαντικήηέκθεσητωνευρωπαϊκώντραπεζώνσευποχρεώσειςτουιδιωτικούκαι δημοσίου τομέα περιφερειακών χωρών της Ευρωζώνης. Η έκθεση των τραπεζών που παρακολουθεί η BIS στις χώρες της περιφέρειας της Ευρωζώνης περιορίσθηκε το δ τρίμηνο του 2010 στα $2,2 τρισ. από $2,5 τρισ. το προηγούμενο τρίμηνο.

15 Ενδιαφέρουσες δηλώσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους της Ελλάδας Constancio (ECB s Vice President, 2/6/2011): " ECB is totally opposed to a Greek debt restructuring.. important to avoid a technical and legal credit event.. " Lorenzo Bini Smaghi (European Central Bank board member, 29/5/2011): " The idea that a Greek debt restructuring could be carried out in an orderly way is a fairytale. If you look at financial markets, every time there is mention of a word like 'restructuring' or 'soft restructuring' they go crazy - which proves that this could not happen in an orderly way, in this environment at least. Debt restructuring or Greek exit from euro would be like the death penalty. p Instead, Greece could reduce its debt by selling assets and changing its tax and expenditure systems. Work is being done at present on how to fill the financing gap, which for should be around 60bn or 70bn. But on a very preliminary basis I could imagine a distribution between official and private contributions, with the official part being one-third IMF and two-thirds Euro area countries. For the private component it would entail partly of privatizations and securitizations, some roll-over of positions in particular by Greek banks and some short term issuance. This has to be studied further, but the key element is the conditionality based on a strong frontloaded programme with concrete measures. All this is conditional on the Greek government doing what it has to do, which is a new programme in which measures are specified, the privatization process is put clearly on track and delivers the 50bn within the next three to five years. If this is done then you have a major turnaround in the Greek economy and you are getting a primary budget surplus as from next year. Maybe the markets will start to think slowly that Greece can make it. That is how IMF programmes work" 15 Olli Rehn (European Commissioner for Economic and Monetary Affairs, 30/5/2011): " Vienna Initiative has mostly given us positive lessons.. The basic idea would be that banks maintain their exposure on a voluntary basis.. We are examining the feasibility of voluntary rescheduling or reprofiling without it creating a credit event "

16 Πάνος Ρεμούνδος Μαρία Κουτουζή Ιωάννης Κουραβέλος, CFA Κωνσταντίνος Αναθρεπτάκης