Μυοχαλαρωτικά και Παρακολούθηση του Νευρομυϊκού Αποκλεισμού

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Μυοχαλαρωτικά και Παρακολούθηση του Νευρομυϊκού Αποκλεισμού"

Transcript

1 ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ 127 Μυοχαλαρωτικά και Παρακολούθηση του Νευρομυϊκού Αποκλεισμού ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΜΑΝΙΤΗ, ΦΩΤΕΙΝΗ ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΑΚΙΔΟΥ, ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΑΛΙΟΓΚΑ, ΟΥΡΑΝΙΑ ΣΑΧΙΝΙΔΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα μυοχαλαρωτικά ή νευρομυϊκοί αποκλειστές είναι φάρμακα τα οποία δρουν στη νευρομυϊκή σύναψη, αποκλείοντας προσωρινά τη μετάδοση των νευρικών ερεθισμάτων και επιτυγχάνοντας με τον τρόπο αυτό χάλαση των μυών. Έτσι, επιτυγχάνονται συνθήκες χάλασης των μυών με στόχο τη διευκόλυνση της διασωλήνωσης, τη βελτίωση των χειρουργικών συνθηκών και την ακινησία του ασθενούς. Το σημείο δράσης των μυοχαλαρωτικών είναι η νευρομυϊκή σύναψη. Η συγκεκριμένη αποτελεί το σημείο μετάδοσης των ερεθισμάτων από τη κινητική νευρική ίνα που νευρώνει τους μύες προς τις μυϊκές ίνες. Από λειτουργικής άποψης κάθε μία νευρική ίνα με τις αντίστοιχες μυϊκές ίνες που νευρώνει καλείται κινητική μονάδα. Μεταξύ των διαφόρων μυών υπάρχουν διαφορές στον αριθμό των μυϊκών ινών που νευρώνει κάθε νευρική ίνα, από λίγες ίνες σε μύες μεγάλης ακρίβειας όπως είναι οι μύες του οφθαλμού, μέχρι πάνω από 1000 σε μύες όπως ο κροταφίτης μυς. Για να επιτευχθεί αυτό, η νευρική ίνα στο τελικό της άκρο διαχωρίζεται προκειμένου να έρθει σε επαφή με τις μυϊκές ίνες (εικόνα 1). Το σημείο επαφής μεταξύ της απόληξης της νευρικής ίνας και της μεμβράνης της μυϊκής αποτελεί τη νευρομυϊκή σύναψη, η οποία χαρακτηρίζεται από μία ιδιαίτερη μορφολογία (εικόνα 2). Η απόληξη της νευρικής ίνας παρουσιάζει ένα μεγάλο αριθμό κυστιδίων, τα οποία περιέχουν το διαβιβαστή ακετυλχολίνη, καθώς επίσης και μιτοχόνδρια. Μεταξύ των κυτταρικών μεμβρανών της νευρικής και της μυϊκής ίνας παρεμβάλλεται ένα κενό πλάτους 20nm περίπου που καλείται συναπτική σχισμή. Από την άλλη πλευρά, η μυϊκή ίνα εμφανίζει εμβύθυνση της μεμβράνης της προκειμένου αυτή να βρίσκεται σε επαφή με την απόληξη της νευρικής ίνας. Η εμβύθυνση αυτή εμφανίζει πολυάριθμες πτυχές και στο σημείο αυτό βρίσκονται οι νικοτινικοί υποδοχείς της ακετυλχολίνης. Εικόνα 2. Η νευρομυϊκή σύναψη. Η έλευση ενός νευρικού ερεθίσματος κατά μήκος της νευρικής ίνας έχει σαν αποτέλεσμα την ταχεία εισροή ιόντων Ca 2+, τα οποία με τη σειρά τους οδηγούν στην κινητοποίηση των κυστιδίων ακετυλχολίνης προς τη κυτταρική μεμ- Εικόνα 1. Η τελική κινητική πλάκα.

2 128 ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ βράνη της νευρικής ίνας, την σύντηξη των δύο μεμβρανών και τελικά την απελευθέρωση της ακετυλχολίνης στη συναπτική σχισμή. Έχει υπολογιστεί ότι κάθε ερέθισμα απελευθερώνει περίπου κυστίδια ακετυλχολίνης. Αμέσως μετά την απελευθέρωσή της, η ακετυλχολίνη παραμένει για λίγα msec στη συναπτική σχισμή, προτού διασπαστεί από το ένζυμο ακετυλχολινεστεράση που βρίσκεται στην κυτταρική μεμβράνη της μυϊκής ίνας. Στο χρονικό όμως διάστημα αυτό προλαβαίνει να συνδεθεί με τους νικοτινικούς υποδοχείς της ακετυλχολίνης, που βρίσκονται στις πτυχές της μεμβράνης της μυϊκής ίνας. Ο νικοτινικός υποδοχέας της ακετυλχολίνης είναι ουσιαστικά ένα πενταμερές το οποίο σχηματίζει ένα πόρο που διατρέχει όλη της κυτταρική μεμβράνη της μυϊκής ίνας. Σε συνθήκες ηρεμίας, όταν δηλαδή δεν έχει συνδεθεί η ακετυλχολίνη με τον υποδοχέα, ο πόρος παραμένει κλειστός. Η σύνδεση δύο μορίων ακετυλχολίνης με τον υποδοχέα έχει ως αποτέλεσμα τη διάνοιξη του πόρου και την ελεύθερη κίνηση κατιόντων (ιόντων Na + και Ca 2+ προς το εσωτερικό της μυϊκής ίνας και ιόντων Κ + προς το εξωτερικό). Το τελικό αποτέλεσμα της μετακίνησης αυτής των ιόντων είναι η εκπόλωση της τελικής κινητικής πλάκας, εκπόλωση η οποία στη συνέχεια μεταδίδεται στην υπόλοιπη μυϊκή ίνα και οδηγεί στη σύσπασή της. Το φαινόμενο τερματίζεται με την διάσπαση της ακετυλχολίνης από το ένζυμο ακετυλχολινεστεράση και την επαναπόλωση της τελικής κινητικής πλάκας και του μυός. ΟΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ Η ΚΛΙΝΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΜΥΟΧΑΛΑΡΩΤΙΚΩΝ Αναλόγως του μηχανισμού δράσης τα μυοχαλαρωτικά διακρίνονται σε αποπολωτικά και μη αποπολωτικά. ΑΠΟΠΟΛΩΤΙΚΑ ΜΥΟΧΑΛΑΡΩΤΙΚΑ Στην κατηγορία αυτή ανήκουν η σουκκινυλχολίνη και το δεκαμεθόνιο, από τα οποία στην κλινική πράξη σήμερα χρησιμοποιείται μόνο η πρώτη. Δομικά πρόκειται για δύο μόρια ακετυλχολίνης, ενωμένα μεταξύ τους. Έτσι δρα στον υποδοχέα της ακετυλχολίνης, όπως ακριβώς η τελευταία και προκαλεί σύσπαση του μυός. Με τον τρόπο αυτό, η συστηματική χορήγηση της σουκκινυλχολίνης οδηγεί καταρχήν σε μία γενικευμένη, μη συγχρονισμένη μυϊκή σύσπαση όλων των μυϊκών ομάδων του σώματος. Στη συνέχεια όμως η μυϊκή αυτή σύσπαση ακολουθείται από γενικευμένη μυϊκή χάλαση. Αυτό οφείλεται στις ιδιότητες ενός ιδιαίτερου τύπου διαύλων Na +, οι οποίοι βρίσκονται σε γειτνίαση με τους υποδοχείς της ακετυλχολίνης στην τελική κινητική πλάκα. Όσο η σουκκινυλχολίνη βρίσκεται συνδεδεμένη με τον υποδοχέα της ακετυλχολίνης, ο μυς βρίσκεται σε χάλαση. Το αποτέλεσμά της τερματίζεται με τη διάσπασή της από το ένζυμο ψευδοχολινεστεράση και αυτό συμβαίνει σε χρονικό διάστημα λίγων λεπτών. Παρά το γεγονός ότι η χρήση της σουκκινυλχολίνης στην κλινική πράξη έχει περιοριστεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω των σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών της, ωστόσο παραμένει ακόμα και σήμερα ιδιαίτερα δημοφιλής εξαιτίας της εξαιρετικά γρήγορης εγκατάστασης συνθηκών μυοχάλασης εντός sec από την ενδοφλέβια χορήγησή της και της ταχείας αποδρομής της δράσης της (περίπου μετά από 10 λεπτά). Ο χρόνος δράσης της σουκκινυλχολίνης εξαρτάται από τη χορηγούμενη δόση και από οποιοδήποτε παράγοντα επηρεάσει το μεταβολισμό της. Η ψευδοχολινεστεράση συντίθεται στο ήπαρ και εντοπίζεται στο πλάσμα, στον εγκέφαλο, στους νεφρούς και στο πάγκρεας. Καταστάσεις όπως η εγκυμοσύνη, η ηπατική νόσος, η νεφρική ανεπάρκεια και φαρμακευτικοί παράγοντες (όπως η εκοθειοπάτη, η νεοστιγμίνη, ή η τριμεθαφάνη) περιορίζουν τη δραστικότητα του ενζύμου, οδηγώντας σε μικρή παράταση της δράσης της. Εκτός των παραγόντων αυτών, γενετικοί παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν μειωμένοι δραστικότητα του ενζύμου. 1/3000 ασθενείς εμφανίζει σημαντική παράταση της διάρκειας δράσης της σουκκινυλχολίνης, η οποία μπορεί να φθάσει και τις 6-8 ώρες. Το φαινόμενο αυτό οφείλεται στην παρουσία ενός άτυπου γονιδίου της ψευδοχολινεστεράσης σε ομόζυγη μορφή. Δοσολογία και κλινική χρήση Τα φαρμακοκινητικά χαρακτηριστικά της σουκκινυλχολίνης (ταχεία έναρξη, μικρή διάρκεια δράσης) αποτελούν τους σημαντικότερους παράγοντες για τους οποίους επιλέγεται η χρήση της στην κλινική πράξη, καθώς εξασφαλίζει άριστες συνθήκες διασωλήνωσης εντός sec. Στις περιπτώσεις αυτές χορηγείται σε εφάπαξ δόση 1-1,5 mg/ Kg βάρους σώματος (I.V.). Η πλήρης αποκατάσταση της νευρομυϊκής λειτουργίας απαιτεί ένα χρονικό διάστημα λεπτών. Ωστόσο, εφόσον το είδος της επέμβασης απαιτεί την ύπαρξη συνθηκών μυοχάλασης για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα, τότε είναι αναγκαία η χρήση ενός άλλου μη αποπολωτικού μυοχαλαρωτικού για την εξασφάλιση συνθηκών μυοχάλασης στη συνέχεια. Μία πρακτική, η οποία εφαρμόζεται σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι η χορήγηση μικρών συμπληρωματικών δόσεων σουκινυλχολίνης ή στάγδην χορήγησής της κατά τη διενέργεια επεμβάσεων μικρής διάρκειας, οι οποίες όμως απαιτούν βαθύ νευρομυϊκό αποκλεισμό. Υπό τις συνθήκες αυτές, οι χορηγούμενες δόσεις σουκκινυλχολίνης μπορούν να φθάσουν έως και τα 7-10 mg/kg. Εν τούτοις, στις περιπτώσεις αυτές, ο κίνδυνος εμφάνισης ανεπιθύμητων ενερ-

3 ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ 129 γειών είναι μεγαλύτερος. Ανεπιθύμητες ενέργειες Καρδιαγγειακό σύστημα Οι επιδράσεις της σουκκινυλχολίνης στο καρδιαγγειακό οφείλονται κατά κύριο λόγο στη δομική ομοιότητά της προς την ακετυλχολίνη και τη δράση της στους μετασυναπτικούς μουσκαρινικούς υποδοχείς του παρασυμπαθητικού. Έτσι, η χορήγηση της σουκκινυλχολίνης συνοδεύεται από την εμφάνιση φλεβοκομβικής βραδυκαρδίας, κομβικού ρυθμού, φλεβοκομβικής παύλας ή κοιλιακών αρρυθμιών. Οι επιδράσεις αυτές μπορεί να εμφανιστούν ήδη από την πρώτη εφάπαξ δόση, είναι όμως συνηθέστερες μετά τη χορήγηση δεύτερης δόσης, ιδίως όταν αυτή χορηγηθεί σε χρονικό διάστημα μικρότερο των 5 λεπτών από την πρώτη. Πρόληψη των φαινομένων αυτών μπορεί σε κάποιο βαθμό να γίνει με την ενδοφλέβια χορήγηση ατροπίνης, 1-3 λεπτά πριν τη σουκκινυλχολίνη. Αντίθετα, η χορήγηση ατροπίνης ενδομυϊκά στο σχήμα της προνάρκωσης δεν φαίνεται ότι μπορεί αξιόπιστα να αναστείλει την εμφάνιση του φαινομένου. Τέλος, εκτός των δράσεων στους μουσκαρινικούς υποδοχείς, η σουκκινυλχολίνη επιδρά και στους νικοτινικούς υποδοχείς των συμπαθητικών γαγγλίων, προκαλώντας αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Υπερκαλιαιμία Η χορήγηση σουκκινυλχολίνης προκαλεί αύξηση της τιμής του K +, της τάξης των 0,5mEq/l, στον ορό του αίματος. Παρόλα αυτά, κάτω από συγκεκριμένες κλινικές συνθήκες, η απελευθέρωση καλίου μπορεί να είναι μαζική, οδηγώντας σε καρδιακές δυσρρυθμίες, που μπορούν να φθάσουν έως και καρδιακή ανακοπή. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται κάτω από καταστάσεις, οι οποίες οδηγούν σε μυϊκή ακινησία ή εκτεταμένη μυϊκή καταστροφή, όπως είναι τα εγκαύματα, η κάκωση του νωτιαίου μυελού ή άλλες νευρολογικές βλάβες. Μυαλγίες Αποτελεί συνέπεια των μη συντονισμένων μυϊκών συσπάσεων που ακολουθούν τη γενικευμένη μυϊκή εκπόλωση που προκαλεί η σουκκινυλχολίνη. Συνήθως, εμφανίζεται σε νέα άτομα, που υποβάλλονται σε σύντομες επεμβάσεις με γρήγορη κινητοποίηση και αφορά στους μύες του τραχήλου, της οσφύος και της κοιλίας. Θεραπευτικά, η χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών είναι βοηθητική στην ύφεση των συμπτωμάτων. Κακοήθης υπερπυρεξία Πρόκειται περί συνδρόμου που εκδηλώνεται σε γενετικά προδιατεθειμένα άτομα και το οποίο σε αρκετές περιπτώσεις είναι θανατηφόρο. Η σουκκινυλχολίνη αποτελεί έναν από τους συνηθέστερους εκλυτικούς παράγοντες και μαζί με τους αλογονομένους εισπνεόμενους αναισθητικούς παράγοντες ευθύνονται για το 80% των περιπτώσεων. Οφείλεται στην ανάπτυξη οξείας υπερμεταβολικής κατάστασης στο μυϊκό ιστό και εκδηλώνεται με σπασμό των μασητήρων, ταχυκαρδία, υπέρταση, αρρυθμίες και υπερκαπνία. Η υπερθερμία συνήθως είναι όψιμο σημείο. Αύξηση της ενδοκράνιας πίεσης Αποτελεί μία από τις ανεπιθύμητες ενέργειες της σουκκινυλχολίνης, παρόλα αυτά σπάνια δημιουργεί πρόβλημα στην κλινική πράξη. Η ίδια η φαρμακευτική ουσία προκαλεί ενεργοποίηση του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος και αύξηση της αιματικής ροής, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της ενδοκράνιας πίεσης. Ταυτόχρονα, οι ινιδικές συσπάσεις που προκαλεί πιθανόν συντελούν στην αύξηση της ενδοκράνιας πίεσης, μέσω της υπερκαπνίας που προκαλούν. Ένας από τους τρόπους ελέγχου του φαινομένου είναι ο έλεγχος του αεραγωγού και ο υπεραερισμός. Από την άλλη πλευρά, το όλο φαινόμενο σε κάποιο βαθμό μπορεί να περιοριστεί μέσω της χορήγησης μικρής δόσης μη αποπολωτικού μυοχαλαρωτικού πριν τη χορήγηση της σουκκινυλχολίνης ή με τη χορήγηση ενδοφλεβίως λιδοκαΐνης. Αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης Η χορήγηση σουκκινυλχολίνης οδηγεί στην αύξηση της ενδοφθαλμίου πίεσης, 2-4 λεπτά μετά τη χορήγησή της. Ωστόσο, είναι ένα παροδικό φαινόμενο, το οποίο δεν διαρκεί περισσότερο από 10 λεπτά. Ο μηχανισμός μέσω του οποίου προκαλείται δεν είναι απολύτως γνωστός. Ο φόβος της αύξησης της ενδοφθάλμιας πίεσης οδήγησε σε αποφυγή χρήσης της σε οφθαλμολογικές επεμβάσεις, όπου υπήρχε ανοικτό τραύμα οφθαλμού. Παρόλα αυτά, σήμερα υπάρχουν ενδείξεις ότι ο φόβος αυτός πιθανόν δεν υποστηρίζεται από την απαραίτητη τεκμηρίωση. Από την άλλη πλευρά, η χορήγηση μικρών δόσεων μη αποπολωτικού μυοχαλαρωτικού πριν τη χορήγηση της σουκκινυλχολίνης δεν αποτρέπει την αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Αύξηση της ενδογαστρικής πίεσης Οι ινιδικές συσπάσεις των κοιλιακών τοιχωμάτων προκαλούν σημαντική αύξηση της ενδογαστρικής πίεσης, που μπορεί να φθάσει μέχρι και τα 120 cmh 2 O. Δεδομένου ότι η αύξηση της ενδογαστρικής πίεσης άνω των 30 cmh 2 O μπορεί να προκαλέσει αναγωγή γαστρικού περιεχομένου, η χρήση της σουκκινυλχολίνης έχει συσχετισθεί με πιθανή πρόκληση αναγωγής και εισρόφησης. Ωστόσο, η υπό-

4 130 ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ θεση αυτή δεν έχει αποδειχθεί. Από την άλλη πλευρά, η αύξηση του τόνου των κοιλιακών μυών συνοδεύεται από αντίστοιχη αύξηση του τόνου του κάτω οισοφαγικού σφιγκτήρα, ο οποίος δρά αποτρεπτικά στην παλινδρόμηση γαστρικού περιεχομένου. Όπως και στην περίπτωση της ενδοφθάλμιας πίεσης, η χορήγηση μικρών δόσεων μη αποπολωτικού μυοχαλαρωτικού πριν τη χορήγηση της σουκκινυλχολίνης δεν αποτρέπει την αύξηση της ενδογαστρικής πίεσης. ΜΗ ΑΠΟΠΟΛΩΤΙΚΑ ΜΥΟΧΑΛΑΡΩΤΙΚΑ Πρόκειται για παράγοντες, οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά από τους Ινδιάνους της Αμερικής, οι οποίοι λάμβαναν από το τροπικό φυτό Chondodendrum tomentosum την ουσία Wourali ή Ourari, και με την οποία διαπότιζαν τα βέλη τους, προκαλώντας παράλυση στα θύματά τους. Από το φυτό αυτό απομονώθηκε στη συνέχεια η ουσία που ονομάζεται κουράριο και το 1942 ο Harold Griffith δημοσίευσε τα αποτελέσματα από τη χρήση του κατά τη διάρκεια της αναισθησίας. Τα μη αποπολωτικά μυοχαλαρωτικά προκαλούν μυϊκή παράλυση με διαφορετικό μηχανισμό έναντι των αποπολωτικών μυοχαλαρωτικών. Συγκεκριμένα τα μη αποπολωτικά μυοχαλαρωτικά συνδέονται με τον υποδοχέα της ακετυλχολίνης στην τελική κινητική πλάκα, εμποδίζοντας με τον τρόπο αυτό τη σύνδεση της ακετυλχολίνης και προκαλώντας μυϊκή χάλαση. Στην κατηγορία των μη αποπολωτικών μυοχαλαρωτικών ανήκουν πολλές φαρμακευτικές ουσίες, πολλές από τις οποίες δεν χρησιμοποιούνται πλέον στην κλινική πράξη και έχουν αντικατασταθεί από άλλες ασφαλέστερες και με ιδανικότερο φαρμακοκινητικό προφίλ. Μία από τις πλέον συνήθεις διακρίσεις είναι αυτή που γίνεται με βάση τη χημική δομή τους. Έτσι τα μη αποπολωτικά μυοχαλαρωτικά διακρίνονται στα στεροειδή και τα βενζυλισοκινολινικά (πίνακας 1). d- Cis- Πίνακας 1. Μη αποπολωτικά μυοχαλαρωτικά (με πλάγια γραφή σημειώνονται φαρμακευτικοί παράγοντες που δεν είναι πλέον σε χρήση). Φαρμακοκινητική των μη αποπολωτικών μυοχαλαρωτικών Τα μη αποπολωτικά μυοχαλαρωτικά είναι ισχυρά ιονισμένα μόρια, υδατοδιαλυτά σε φυσιολογικό ph, με αποτέλεσμα να διαπερνούν δύσκολα το γαστρεντερικό σωλήνα, τον αιματεγκεφαλικό φραγμό, τον πλακούντα και τα νεφρικά σωληνάρια. Κατά συνέπεια, δεν έχουν επίδραση στο ΚΝΣ, δεν διέρχονται μέσω του πλακούντα στο έμβρυο, σε περίπτωση όπου χορηγηθούν στη μητέρα, δεν απορροφόνται από το γαστρεντερικό και δεν επαναρροφώνται από τα νεφρικά σωληνάρια. Από την άλλη πλευρά, η ηπατική και η νεφρική κάθαρση αποτελούν σημαντικούς παράγοντες της φαρμακοκινητικής συμπεριφοράς τους. Ανάλογα με την έναρξη και τη διάρκεια δράσης, τα μη αποπολωτικά διακρίνονται σε μακράς διάρκειας δράσης (d-τουβοκουραρίνη, μετοκουρίνη, πανκουρόνιο), με χρόνο επίτευξης του μέγιστου αποκλεισμού, μετά από ενδοφλέβια χορήγηση 3-5 λεπτά και διάρκεια min, ενδιάμεσης διάρκειας δράσης (ατρακούριο, cis-ατρακούριο, βεκουρόνιο, ροκουρόνιο), με χρόνο επίτευξης του μέγιστου αποκλεισμού 1-5 λεπτά και διάρκεια min και βραχείας διάρκειας δράσης (μιβακούριο) με χρόνο επίτευξης του μέγιστου αποκλεισμού, μετά από ενδοφλέβια χορήγηση 2-3 λεπτά και διάρκεια min. Ο ηπατικός μεταβολισμός παίζει ρόλο στη διάρκεια δράσης του πανκουρονίου και του βεκουρονίου. Ταυτόχρονα, βεκουρόνιο και ροκουρόνιο αποβάλλονται σε σημαντικό βαθμό και μέσω της χολής. Κατά συνέπεια, στην κλινική πράξη η ηπατική ανεπάρκεια προκαλεί παράταση της δράσης του πανκουρονίου και του ροκουρονίου, και σε μικρότερο βαθμό του βεκουρονίου. Αντίθετα, ατρακούριο, cis-ατρακούριο και μιβακούριο μεταβολίζονται μέσω εξω-ηπατικών οδών. Από τα μέχρι σήμερα χρησιμοποιούμενα μη αποπολωτικά μυοχαλαρωτικά, το πανκουρόνιο, το βεκουρόνιο και το ροκουρόνιο εξαρτώνται από τη νεφρική απέκκριση για τον τερματισμό της δράσης τους, με αποτέλεσμα να παρατηρείται παράταση του νευρομυϊκού αποκλεισμού σε ασθενείς με νεφρική νόσο, ιδιαίτερα όταν χορηγηθούν επαναλαμβανόμενες δόσεις. Το ατρακούριο, το cis-ατρακούριο και το μιβακούριο χαρακτηρίζονται από μοναδικούς μηχανισμούς απομάκρυνσης από την κυκλοφορία. Συγκεκριμένα, το ατρακούριο χαρακτηρίζεται από ταχύτατο μεταβολισμό, ο οποίος είναι ανεξάρτητος της ηπατικής και νεφρικής λειτουργίας. Αυτός επιτυγχάνεται στο πλάσμα μέσω 2 χημικών οδών, της εστερικής υδρόλυσης, από μη ειδικές εστεράσες του πλάσματος, και από μη ενζυματική χημική διάσπαση μέσω της αντίδρασης Hofmann. Στην περίπτωση του cis-ατρακουρίου, η κύρια οδός μεταβολισμού είναι η αντί-

5 ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ 131 δραση Hofmann. Αντίθετα το μιβακούριο, όπως και η σουκκινυλχολίνη, μεταβολίζεται ταχέως από την ψευδοχολινεστεράση του πλάσματος. Κατά συνέπεια, ο χρόνος δράσης του μιβακούριου εξαρτάται από όλους εκείνους τους παράγοντες που επηρεάζουν τη δραστικότητα της ψευδοχολινεστεράσης, τόσο ως προς την ποσότητα του διαθέσιμου ενζύμου, όσο και ως προς τις άτυπες μορφές. Τα μη αποπολωτικά μυοχαλαρωτικά στην κλινική πράξη Τα μυοχαλαρωτικά χρησιμοποιούνται στην κλινική πράξη για τη διευκόλυνση της ενδοτραχειακής διασωλήνωσης, την βελτίωση των χειρουργικών συνθηκών, μέσω της χάλασης συγκεκριμένων μυϊκών ομάδων ή της εξασφάλισης ακινησίας, καθώς και στη μονάδα εντατικής θεραπείας για την διενέργεια διαγνωστικών και θεραπευτικών παρεμβάσεων, για σύντομες χρονικές περιόδους. Με βάση αυτούς τους κλινικούς στόχους, αλλά και την υποκείμενη παθολογία του ασθενούς, γίνεται συνήθως και η επιλογή του καταλληλότερου μη αποπολωτικού μυοχαλαρωτικού. Η ταχύτητα έναρξης δράσης για την διευκόλυνση της ενδοτραχειακής διασωλήνωσης είναι ένας βασικός παράγοντας επιλογής μυοχαλαρωτικού. Από τα μέχρι σήμερα χρησιμοποιούμενα μη αποπολωτικά μυοχαλαρωτικά, κανένα δεν εξασφαλίζει ιδανικές συνθήκες διασωλήνωσης ταχύτερα από τη σουκκινυλχολίνη. Ωστόσο, το ροκουρόνιο σε υψηλές δόσεις 0,9-1,2 mg/kg, εξασφαλίζει συνθήκες διασωλήνωσης εντός sec, με σημαντική όμως παράταση της δράσης του, που φθάνει αυτής του πανκουρονίου. Μία άλλη πρακτική προκειμένου να επιταχυνθεί η έναρξη δράσης των μη αποπολωτικών μυοχαλαρωτικών, είναι η χορήγηση μίας δόσης ίσης με το 10-15% της συνήθους δόσης διασωλήνωσης, 5 λεπτά νωρίτερα (priming dose). Αναλόγως των φαρμακοκινητικών χαρακτηριστικών του κάθε παράγοντα, η απομάκρυνση από την κυκλοφορία συνοδεύεται από ανάνηψη της νευρομυϊκής σύναψης και την επάνοδο της μυϊκής λειτουργίας. Οι ανάγκες σε μυοχάλαση κατά τη διάρκεια του χειρουργείου καθορίζουν και την ανάγκη διατήρησης ενός συγκεκριμένου βάθους νευρομυϊκού αποκλεισμού, είτε με τη χορήγηση συμπληρωματικών δόσεων, είτε με τη συνεχή στάγδην έγχυση του μυοχαλαρωτικού. Στις περιπτώσεις αυτές, η σωστή τιτλοποίηση των δόσεων με βάση τις διεγχειρητικές ανάγκες απαιτεί ειδική παρακολούθηση του βάθους του νευρομυϊκού αποκλεισμού (βλέπε παρακάτω). Στον πίνακα 2 παρουσιάζονται οι χρόνοι έναρξης, οι χορηγούμενες δόσεις, η διάρκεια δράσης και η σχετική ισχύς των χρησιμοποιούμενων μη αποπολωτικών μυοχαλαρωτικών mg/kg ( ) mg/kg/min min min 0,4-0, Cis- 0,1 1-1, , , ,6-1, , ,08-0, Πίνακας 2 : Δόσεις, χρόνοι έναρξης και διάρκεια δράσης των μυοχαλαρωτικών.

6 132 ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Επιδράσεις των μη αποπολωτικών στο καρδιαγγειακό σύστημα Οι επιδράσεις των μη αποπολωτικών μυοχαλαρωτικών στο καρδιαγγειακό σύστημα οφείλονται κατά κύριο λόγο στις δράσεις τους στους νικοτινικούς και μουσκαρινικούς υποδοχείς της ακετυλχολίνης. Ωστόσο οι δράσεις αυτές είναι περιορισμένες στα σύγχρονα χορηγούμενα μυοχαλαρωτικά. Έτσι από αυτά μόνο το πανκουρόνιο και σε μικρότερο βαθμό το ροκουρόνιο, αποκλείουν τους μουσκαρινικούς υποδοχείς του φλεβοκόμβου προκαλώντας ταχυκαρδία, η οποία είναι πιο εκσεσημασμένη σε υψηλές δόσεις. Απελευθέρωση ισταμίνης Η χορήγηση ατρακουρίου και μιβακουρίου μπορεί να οδηγήσει στην απελευθέρωση ισταμίνης από τα μαστοκύτταρα, με αποτέλεσμα την πιθανή εμφάνιση βρογχόσπασμου, flushing προσώπου καθώς και υπότασης. Τα φαινόμενα αυτά εκδηλώνονται συνηθέστερα μετά τη χορήγηση σχετικά υψηλών δόσεων και μπορούν να περιοριστούν με την αργή έγχυση του φαρμάκου. Φαρμακοδυναμική των μη αποπολωτικών μυοχαλαρωτικών Ορισμένοι φαρμακευτικοί παράγοντες, όπως και ορισμένες παθολογικές καταστάσεις είναι δυνατό να επηρεάσουν τη δράση των μη αποπολωτικών μυοχαλαρωτικών. Ο νευρομυϊκός αποκλεισμός ενισχύεται από τη σύγχρονη χορήγηση αλογονομένων πτητικών αναισθητικών, Ο ακριβής μηχανισμός που επιτυγχάνεται αυτό δεν είναι γνωστός. Εκτός των πτητικών αναισθητικών, ενίσχυση του νευρομυϊκού αποκλεισμού προκαλούν και αντιβιοτικά όπως οι αμινογλυκοσίδες, η κλινδαμυκίνη και η λινκομυκίνη, τα τοπικά αναισθητικά, ορισμένα αντιαρρυθμικά φάρμακα, όπως η κινιδίνη και η προπρανολόλη καθώς και το μαγνήσιο και το λίθιο. Εκτός των αλληλεπιδράσεων με άλλους φαρμακευτικούς παράγοντες, νοσήματα τα οποία επηρεάζουν τη νεύρωση του μυός ή τη νευρομυϊκή σύναψη επηρεάζουν και τη φαρμακοδυναμική των μη αποπολωτικών μυοχαλαρωτικών. Νοσήματα όπως η Μυασθένεια Gravis και τα μυασθενικά σύνδρομα, που οδηγούν σε καταστροφή της νευομυϊκής σύναψης χαρακτηρίζονται από μεγάλη ευαισθησία τόσο στα μη αποπολωτικά όσο και στα αποπολωτικά μυοχαλαρωτικά. Νοσήματα όπου υπάρχει νευρολογική βλάβη χαρακτηρίζονται από παρατεταμένη μυϊκή σύσπαση καθώς και εκσεσημεσμένη απελευθέρωση K +. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΥΡΟΜΥΪΚΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ Η ορθή χρήση των μυοχαλαρωτικών και η τιτλοποίηση των δόσεων απαιτεί την ύπαρξη μίας τεχνικής παρακολούθησης του βάθους του νευρομυϊκού αποκλεισμού, τόσο κατά τη φάση της διασωλήνωσης, όσο και κατά τη διάρκεια του χειρουργείου και τη φάση της ανάνηψης από την αναισθησία. Για το σκοπό αυτό έχουν χρησιμοποιηθεί μία σειρά από κλινικά κριτήρια και ειδικοί «νευροδιεγέρτες», συσκευές οι οποίες προκαλούν τη διέγερση συγκεκριμένων κινητικών νεύρων και επιτρέπουν την εκτίμηση της απάντησης του μυ που νευρώνονται από αυτούς. Οι κλινικές δοκιμασίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο κατά τη φάση της ανάνηψης από την αναισθησία, καθώς ο ασθενής ανακτά τις αισθήσεις του. Κατά συνέπεια δεν μπορούν να μας δώσουν καμία πληροφορία ούτε για τη φάση της διασωλήνωσης ούτε κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, όπου ο ασθενής βρίσκεται αναισθητοποιημένος. Η χρήση νευροδιεγέρτη επιτρέπει την εκτίμηση του βαθμού μυοχάλασης τόσο κατά τη διάρκεια της εισαγωγής και της μυοχάλασης, όσο και καθ όλη τη διάρκεια του χειρουργείου και της ανάνηψης. Ο νευροδιεγέρτης είναι συσκευή η οποία η οποία διοχετεύει σταθερό ρεύμα, κυμαινόμενης συχνότητας και έντασης σε ένα περιφερικό νεύρο μέσω ενός ζεύγους ηλεκτροδίων. Το ρεύμα προκαλεί διέγερση του νεύρου, η οποία με τη σειρά της προκαλεί τη σύσπαση του μυός ή των μυών που νευρώνει το συγκεκριμένο νεύρο. Ο βαθμός της μυοχάλασης εκτιμάται από την έκπτωση της απάντησης του μυός, εξαιτίας της δράσης των μυοχαλαρωτικών. Η επιλογή του νεύρου που θα διεγερθεί εξαρτάται από το είδος του χειρουργείου, την προσβασιμότητα του αναισθησιολόγου, τις επιθυμητές μετρήσεις καθώς και από την τεχνική εκτίμησης της απάντησης του μυός. Τα συνηθέστερα χρησιμοποιούμενα νεύρα είναι το ωλένιο και το προσωπικό και οι μύες των οποίων η απάντηση εκτιμάται είναι ο βραχύς προσαγωγός του αντίχειρα και ο κυκλοτερής μυς του οφθαλμού αντίστοιχα. Οι νευροδιεγέρτες είναι κατασκευασμένοι έτσι ώστε να δίνουν ερέθισμα τέτοιας έντασης, το οποίο να είναι σε θέση να προκαλέσει διέγερση όλων των ινών του συγκεκριμένου νεύρου (υπερμέγιστη διέγερση). Τα ερεθίσματα τα οποία δίνουν είναι μονοφασικά με μορφή τετράγωνου κύματος και διάρκειας 0,2msec. Στην κλινική πράξη χρησιμοποιούνται συγκεκριμένοι τύποι διέγερσης του νεύρου, οι οποίοι μας δίνουν και διαφορετικές κλινικές πληροφορίες. Αυτοί είναι: Α. Απλές διεγέρσεις (Single twitch) που επαναλαμβά-

7 ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ 133 νονται κάθε 1 sec ή κάθε 10 sec. Για να εκτιμηθεί ο βαθμός της μυοχάλασης με τη χρήση των απλών διεγέρσεων είναι απαραίτητο να συγκριθεί η απάντηση του μυός κάτω από συνθήκες μυοχάλασης με την απάντηση του ίδιου μυός πριν να χορηγηθεί το μυοχαλαρωτικό πριν την έναρξη της αναισθησίας. Ωστόσο η λήψη της αρχικής αυτής τιμής ελέγχου είναι επώδυνη για τον ασθενή γεγονός το οποίο έχει καταστήσει την τεχνική μη δημοφιλή στην κλινική πράξη. Β. Δοκιμασία της σειράς των τεσσάρων ερεθισμάτων (Train of four, TOF). Πρόκειται για 4 υπερμέγιστες διεγέρσεις, οι οποίες δίνονται με μεσοδιαστήματα 0,5 sec και οδηγούν σε 4 απαντήσεις του μυός. Το πλεονέκτημα της τεχνικής αυτής είναι ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε οποιαδήποτε φάση της αναισθησίας, χωρίς την ανάγκη λήψης της επώδυνης «τιμής ελέγχου» πριν την έναρξη της αναισθησίας. Η εγκατάσταση του μη αποπολωτικού αποκλεισμού έχει ως αποτέλεσμα την εξαφάνιση σταδιακά των τεσσάρων απαντήσεων του μυός, ενώ η ανάνηψη από την αναισθησία οδηγεί στην επανεμφάνισή τους. Το φαινόμενο αυτό της έκπτωσης των απαντήσεων (fade) οφείλεται στις ιδιότητες της νευρομυϊκής σύναψης και δίνει πολλαπλές πληροφορίες για τη χρήση των μυοχαλαρωτικών στην κλινική πράξη. Η εγκατάσταση βαθέως αποκλεισμού, απαραίτητου για την επίτευξη διασωλήνωσης, απαιτεί την εξαφάνιση και των τεσσάρων απαντήσεων στη δοκιμασία TOF. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Θωμαρέις Ο, Αμανίτη Α. Μυοχαλαρωτικά-Ανταγωνιστές της Νευρομυϊκής σύναψης. Στο: Αναισθησιολογία και Εντατική Θεραπεία. Βασιλάκος Δ. (ed). Εκδόσεις Ροτόντα Θεσσαλονίκη 2012, Bern RM, Levy MN. Physiology 2nd edition Mosby St Lis Μαϊδάτση Π. Παρακολούθηση του νευρομυϊκού αποκλεισμού. Θέματα Αναισθησιολογίας και εντατικής ιατρικής 1993;3:67-80.

8

ΜΑΘΗΜΑ 3ο ΜΕΡΟΣ Β ΔΙΑΒΙΒΑΣΗ ΣΤΗ ΝΕΥΡΟΜΥΪΚΗ ΣΥΝΑΨΗ

ΜΑΘΗΜΑ 3ο ΜΕΡΟΣ Β ΔΙΑΒΙΒΑΣΗ ΣΤΗ ΝΕΥΡΟΜΥΪΚΗ ΣΥΝΑΨΗ ΜΑΘΗΜΑ 3ο ΜΕΡΟΣ Β ΔΙΑΒΙΒΑΣΗ ΣΤΗ ΝΕΥΡΟΜΥΪΚΗ ΣΥΝΑΨΗ Η νευρομυϊκή σύναψη αποτελεί ιδιαίτερη μορφή σύναψης μεταξύ του κινητικού νευρώνα και της σκελετικής μυϊκής ίνας Είναι ορατή με το οπτικό μικροσκόπιο Στην

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ - ΜΕΡΟΣ Α. Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής του οργανισμού μας

ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ - ΜΕΡΟΣ Α. Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής του οργανισμού μας ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ - ΜΕΡΟΣ Α Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής του οργανισμού μας Ρόλος του νευρικού συστήματος Το νευρικό σύστημα (Ν.Σ.) ελέγχει, ρυθμίζει και συντονίζει όλες τις λειτουργίες του οργανισμού ανάλογα

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΝΕΥΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ

Κεφάλαιο 1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΝΕΥΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Κεφάλαιο 1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΝΕΥΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ 1.1. Εισαγωγή Ο ζωντανός οργανισµός έχει την ικανότητα να αντιδρά σε µεταβολές που συµβαίνουν στο περιβάλλον και στο εσωτερικό του. Οι µεταβολές αυτές ονοµάζονται

Διαβάστε περισσότερα

9. ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΝΕΥΡΙΚΩΝ. Νευρώνες

9. ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΝΕΥΡΙΚΩΝ. Νευρώνες 9. ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Το νευρικό σύστημα μαζί με το σύστημα των ενδοκρινών αδένων συμβάλλουν στη διατήρηση σταθερού εσωτερικού περιβάλλοντος (ομοιόσταση), ελέγχοντας και συντονίζοντας τις λειτουργίες των

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Α Λυκείου Κεφ. 9. Νευρικό Σύστημα. Δομή και λειτουργία των νευρικών κυττάρων

Βιολογία Α Λυκείου Κεφ. 9. Νευρικό Σύστημα. Δομή και λειτουργία των νευρικών κυττάρων Βιολογία Α Λυκείου Κεφ. 9 Νευρικό Σύστημα Δομή και λειτουργία των νευρικών κυττάρων Νευρικό Σύστημα Το νευρικό σύστημα μαζί με το σύστημα των ενδοκρινών αδένων φροντίζουν να διατηρείται σταθερό το εσωτερικό

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 3ο ΜΕΡΟΣ Α ΣΥΝΑΠΤΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ

ΜΑΘΗΜΑ 3ο ΜΕΡΟΣ Α ΣΥΝΑΠΤΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΜΑΘΗΜΑ 3ο ΜΕΡΟΣ Α ΣΥΝΑΠΤΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ Όπως συμβαίνει με τη συναπτική διαβίβαση στη νευρομυϊκή σύναψη, σε πολλές μορφές επικοινωνίας μεταξύ νευρώνων στο κεντρικό νευρικό σύστημα παρεμβαίνουν άμεσα ελεγχόμενοι

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα διάλεξης ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΜΥΪΚΗ ΣΥΣΤΟΛΗ. Τρόποι µετάδοσης των νευρικών σηµάτων. υναµικό Ηρεµίας. Νευρώνας

Θέµατα διάλεξης ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΜΥΪΚΗ ΣΥΣΤΟΛΗ. Τρόποι µετάδοσης των νευρικών σηµάτων. υναµικό Ηρεµίας. Νευρώνας Θέµατα διάλεξης MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΜΥΪΚΗ ΣΥΣΤΟΛΗ Τρόποι µετάδοσης νευρικών σηµάτων Ρόλος και λειτουργία των νευροδιαβιβαστών

Διαβάστε περισσότερα

Φαρμακοκινητική. Χρυσάνθη Σαρδέλη

Φαρμακοκινητική. Χρυσάνθη Σαρδέλη Φαρμακοκινητική Χρυσάνθη Σαρδέλη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κλινικής Φαρμακολογίας Εργαστήριο Κλινικής Φαρμακολογίας Τμήμα Ιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, ΑΠΘ Φαρμακοκινητική Η Φαρμακοκινητική είναι η επιστήμη

Διαβάστε περισσότερα

Αποστολία Χατζηευθυμίου, Αν. Καθηγήτρια Ιατρικής Φυσιολογίας. Ευφροσύνη Παρασκευά, Αν. Καθηγήτρια Κυτταρικής Φυσιολογίας ΝΕΥΡΟΜΥΪΚΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑ

Αποστολία Χατζηευθυμίου, Αν. Καθηγήτρια Ιατρικής Φυσιολογίας. Ευφροσύνη Παρασκευά, Αν. Καθηγήτρια Κυτταρικής Φυσιολογίας ΝΕΥΡΟΜΥΪΚΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑ 2016 Αποστολία Χατζηευθυμίου, Αν. Καθηγήτρια Ιατρικής Φυσιολογίας Ευφροσύνη Παρασκευά, Αν. Καθηγήτρια Κυτταρικής Φυσιολογίας ΝΕΥΡΟΜΥΪΚΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑ Εισαγωγή Η σύσπαση των σκελετικών μυών ελέγχεται από

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΔΥΝΑΜΙΚΗ

ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΔΥΝΑΜΙΚΗ αλληλεπιδράσεις μεταξύ χημικών ουσιών και ζώντων οργανισμών) ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ Διακίνηση του φαρμάκου στον οργανισμό ΦΑΡΜΑΚΟΔΥΝΑΜΙΚΗ Μηχανισμό δράσης Βιοχημικές δράσεις Φυσιολογικές δράσεις η φυσιολογική

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Ηλεκτροθεραπείας Φυσική του Ηλεκτρισμού Ηλεκτροφυσιολογία Γαλβανικά ρεύματα Παλμικά-εναλλασσόμενα ρεύματα Μαγνητικά πεδία Υπέρηχοι Ακτινοβολιες

Αρχές Ηλεκτροθεραπείας Φυσική του Ηλεκτρισμού Ηλεκτροφυσιολογία Γαλβανικά ρεύματα Παλμικά-εναλλασσόμενα ρεύματα Μαγνητικά πεδία Υπέρηχοι Ακτινοβολιες Περιεχόμενα μαθήματος Αρχές Ηλεκτροθεραπείας Φυσική του Ηλεκτρισμού Ηλεκτροφυσιολογία Γαλβανικά ρεύματα Παλμικά-εναλλασσόμενα ρεύματα Μαγνητικά πεδία Υπέρηχοι Ακτινοβολιες - Laser Θερμοθεραπεία Υδροθεραπεία

Διαβάστε περισσότερα

Φαρμακολογία Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ.

Φαρμακολογία Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Α.Π.Θ. Ενότητα 11: Φάρμακα και Α.Ν.Σ. Χολινεργική διαβίβαση Μαρία Μυρωνίδου-Τζουβελέκη Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΣΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΩΜΑ (I)

ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΣΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΩΜΑ (I) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΣΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΩΜΑ (I) Γιάννης Τσούγκος ΓΕΝΙΚΑ:...πολλούς αιώνες πριν μελετηθεί επιστημονικά ο ηλεκτρισμός οι άνθρωποι γνώριζαν

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΠΟΙ ΩΦΕΛΙΜΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΣΑΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΜΕΣΟ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΤΡΟΠΟΙ ΩΦΕΛΙΜΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΣΑΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΜΕΣΟ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΡΟΠΟΙ ΩΦΕΛΙΜΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΣΑΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΜΕΣΟ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Ηλεκτροθεραπεία Ηλεκτροθεραπεία είναι η χρήση του ηλεκτρικού ρεύματος για θεραπευτικούς σκοπούς. H ηλεκτροθεραπεία είναι το

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας

Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας Χριστίνα Δάλλα Λέκτορας Φαρμακολογίας Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών cdalla@med.uoa.gr www.med.uoa.gr/pharmacology Ισχύς (potency) ενός φαρμάκου (συνήθως εκφράζεται σε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΥΔΩΝ ΤΕΦΑΑ/ΔΠΘ ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗΣ. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Φατούρος Γ. Ιωάννης, Επίκουρος Καθηγητής ΣΥΣΠΑΣΗΣ

ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΥΔΩΝ ΤΕΦΑΑ/ΔΠΘ ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗΣ. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Φατούρος Γ. Ιωάννης, Επίκουρος Καθηγητής ΣΥΣΠΑΣΗΣ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΥΔΩΝ ΤΕΦΑΑ/ΔΠΘ ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Φατούρος Γ. Ιωάννης, Επίκουρος Καθηγητής ΔΙΑΛΕΞΗ 3 - Η ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΜΥΪΚΗΣ ΣΥΣΠΑΣΗΣ Βιοχημεία των νευρομυϊκών

Διαβάστε περισσότερα

NeuroBloc Αλλαντική τοξίνη τύπου Β ενέσιμο διάλυμα 5.000 U/ml

NeuroBloc Αλλαντική τοξίνη τύπου Β ενέσιμο διάλυμα 5.000 U/ml NeuroBloc Αλλαντική τοξίνη τύπου Β ενέσιμο διάλυμα 5.000 U/ml Σημαντικές πληροφορίες ασφάλειας για γιατρούς Σκοπός αυτού του εγχειριδίου είναι να παρέχει σε γιατρούς με δικαίωμα συνταγογράφησης και χορήγησης

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΜΥΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΜΥΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΜΥΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Σημειώσεις Ανατομίας - Φυσιολογίας Ι Σκοπός της λειτουργίας του νευρικού συστήματος Προσαρμόζει τις λειτουργίες του ανθρώπινου

Διαβάστε περισσότερα

Λείος μυς. Ε. Παρασκευά Αναπλ. Καθηγήτρια Κυτταρικής Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 2017

Λείος μυς. Ε. Παρασκευά Αναπλ. Καθηγήτρια Κυτταρικής Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 2017 Λείος μυς Ε. Παρασκευά Αναπλ. Καθηγήτρια Κυτταρικής Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 2017 1 Λείοι μύες Τοιχώματα κοίλων οργάνων Νεύρωση από ΑΝΣ Ακούσιες κινήσεις Λείες μυϊκές ίνες Ατρακτοειδή κύτταρα (μονοπύρηνα)

Διαβάστε περισσότερα

Δυνάμεις Starling. Σωτήρης Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 03/10/2017

Δυνάμεις Starling. Σωτήρης Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 03/10/2017 Δυνάμεις Starling Σωτήρης Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 03/10/2017 Φυσιολογία Συστημάτων Ακαδημαϊκό Ετος 2017-2018 Πιέσεις σε όλο το μήκος της συστημικής

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 3ο ΜΕΡΟΣ Γ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΕΣ

ΜΑΘΗΜΑ 3ο ΜΕΡΟΣ Γ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΕΣ ΜΑΘΗΜΑ 3ο ΜΕΡΟΣ Γ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΕΣ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΕΣ Ορίζουμε ως διαβιβαστή μια ουσία που απελευθερώνεται από έναν νευρώνα σε μια σύναψη και που επηρεάζει ένα άλλο κύτταρο, είτε έναν νευρώνα είτε ένα κύτταρο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Ιδιωτικό Γενικό Λύκειο Όνομα: Ημερομηνία:./04/2014 ΤΑΞΗ : A Λυκείου ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ 1 ο ΘΕΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11: Ενδοκρινείς αδένες ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

+ - - εκπολώνεται. ΗΛΕΚΤΡΟMYΟΓΡΑΦΗΜΑ

+ - - εκπολώνεται. ΗΛΕΚΤΡΟMYΟΓΡΑΦΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟMYΟΓΡΑΦΗΜΑ Στόχοι Κατανόησης: -Να σας είναι ξεκάθαρες οι έννοιες πόλωση, εκπόλωση, υπερπόλωση, διεγερτικό ερέθισμα, ανασταλτικό ερέθισμα, κατώφλιο δυναμικό, υποκατώφλιες εκπολώσεις, υπερκατώφλιες

Διαβάστε περισσότερα

Η μεταφορά των φαρμάκων γίνεται με παθητική διάχυση ή με ενεργητική μεταφορά.

Η μεταφορά των φαρμάκων γίνεται με παθητική διάχυση ή με ενεργητική μεταφορά. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑΣ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΦΑΡΜΑΚΟ. Φάρμακο λέμε οποιαδήποτε ουσία που όταν χορηγηθεί στον άνθρωπο, τα ζώα ή τα φυτά με συγκεκριμένο τρόπο και σε συγκεκριμένη δόση έχει θεραπευτικό αποτέλεσμα.

Διαβάστε περισσότερα

Σκοπός του μαθήματος είναι ο συνδυασμός των θεωρητικών και ποσοτικών τεχνικών με τις αντίστοιχες περιγραφικές. Κεφάλαιο 1: περιγράφονται οι βασικές

Σκοπός του μαθήματος είναι ο συνδυασμός των θεωρητικών και ποσοτικών τεχνικών με τις αντίστοιχες περιγραφικές. Κεφάλαιο 1: περιγράφονται οι βασικές Εισαγωγή Ασχολείται με τη μελέτη των ηλεκτρικών, η λ ε κ τ ρ ο μ α γ ν η τ ι κ ώ ν κ α ι μ α γ ν η τ ι κ ώ ν φαινομένων που εμφανίζονται στους βιολογικούς ιστούς. Το αντικείμενο του εμβιοηλεκτρομαγνητισμού

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική-Πειραµατική Ψυχολογία

Γνωστική-Πειραµατική Ψυχολογία Γνωστική-Πειραµατική Ψυχολογία ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2018 Μηχανισµοί της ΣΔ à Βάση διεργασιών όπως η αντίληψη, µάθηση, εκούσια κίνηση. 10.000 à Μέσος νευρώνας à 1000 (1011 1014). 2 θεµελιώδεις µηχανισµοί ΣΔς:

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ. Esmeron ενέσιμο διάλυμα, 10 mg/ml. βρωμιούχο ροκουρόνιο

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ. Esmeron ενέσιμο διάλυμα, 10 mg/ml. βρωμιούχο ροκουρόνιο ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ Esmeron ενέσιμο διάλυμα, 10 mg/ml βρωμιούχο ροκουρόνιο Διαβάστε προσεκτικά ολόκληρο το φύλλο οδηγιών χρήσης προτού αρχίσετε να χρησιμοποιείτε αυτό το φάρμακο,

Διαβάστε περισσότερα

Η δομή και λειτουργία της φυσιολογικής καρδιάς και των αγγείων

Η δομή και λειτουργία της φυσιολογικής καρδιάς και των αγγείων Η δομή και λειτουργία της φυσιολογικής καρδιάς και των αγγείων Η μεταφορά των θρεπτικών ουσιών στα κύτταρα των ιστών και η απομάκρυνση από αυτά των αχρήστων γίνεται από το κυκλοφορικό σύστημα, το οποίο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΚΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ, MSc, ΒΠΓΝΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ

ΜΑΡΚΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ, MSc, ΒΠΓΝΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΜΑΡΚΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ, MSc, ΒΠΓΝΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ 2017-2018 ΠΑΡΕΧΕΙ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ- ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΜΕΧΡΙ ΕΞΟΔΟΥ ΑΣΘΕΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

1.4 Φυσιολογικές αντιδράσεις στην αύξηση της θερμοκρασίας

1.4 Φυσιολογικές αντιδράσεις στην αύξηση της θερμοκρασίας 1.4 Φυσιολογικές αντιδράσεις στην αύξηση της θερμοκρασίας Η αύξηση της επιφανειακής θερμοκρασίας έχει σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση φυσιολογικών απαντήσεων, η ένταση και η έκταση των οποίων εξαρτάται από

Διαβάστε περισσότερα

Στέφανος Πατεράκης (Φυσικ/τής)

Στέφανος Πατεράκης (Φυσικ/τής) ΜΥΣ Οι μύες είναι όργανα του ανθρωπίνου σώματος. Σχηματίζονται από μυϊκό ιστό. Μαζί με τους τένοντες συμβάλουν στην κίνηση των οστών. Είδη των μυών Ο μυς της καρδιάς, Οι λείοι, και Οι γραμμωτοί. Ο μυς

Διαβάστε περισσότερα

Συνιστώνται για... Οι δονήσεις είναι αποτελεσματικές...

Συνιστώνται για... Οι δονήσεις είναι αποτελεσματικές... ΠΕΔΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Εκφυλιστικές αλλοιώσεις Αγγειακές παθήσεις Παθολογίες των πνευμόνων Ουρο-γυναικολογικές διαταραχές Καρδιακές παθήσεις Παθολογίες σπονδυλικής στήλης Παθολογίες αρθρώσεων Παθολογίες συνδέσμων

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΗΚΓ- ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΗΚΓ- ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΗΚΓ- ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Άνδρας 57 ετών προσέρχεται στα επείγοντα νοσοκομείου παραπονούμενος για θωρακικό άλγος που επεκτείνεται στην κάτω γνάθο και αντανακλά στο αριστερό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ. Λιδοκαΐνη Υδροχλωρική Μονοϋδρική 2%+ επινεφρίνη 1:80000Τοπικό αναισθητικό + επινεφρίνη ή νορεπινεφρίνη

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ. Λιδοκαΐνη Υδροχλωρική Μονοϋδρική 2%+ επινεφρίνη 1:80000Τοπικό αναισθητικό + επινεφρίνη ή νορεπινεφρίνη ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ LIGNOSPAN 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Λιδοκαΐνη Υδροχλωρική Μονοϋδρική 2%+ επινεφρίνη 1:80000Τοπικό αναισθητικό +

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 4ο ΜΕΡΟΣ Α ΝΩΤΙΑΙΟΣ ΜΥΕΛΟΣ

ΜΑΘΗΜΑ 4ο ΜΕΡΟΣ Α ΝΩΤΙΑΙΟΣ ΜΥΕΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑ 4ο ΜΕΡΟΣ Α ΝΩΤΙΑΙΟΣ ΜΥΕΛΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΝΩΤΙΑΙΟΣ ΜΥΕΛΟΣ ΝΩΤΙΑΙΟΣ ΜΥΕΛΟΣ Είναι το πιο ουραίο τμήμα του Κ.Ν.Σ. Εκτείνεται από τη βάση του κρανίου μέχρι τον 1 ο οσφυϊκό

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 4ο ΜΕΡΟΣ Β ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΜΑΘΗΜΑ 4ο ΜΕΡΟΣ Β ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΑΘΗΜΑ 4ο ΜΕΡΟΣ Β ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Το Νευρικό Σύστημα έχει δύο μοίρες Το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (Εγκέφαλος και Νωτιαίος Μυελός) Περιφερικό Νευρικό Σύστημα (Σωματικό και Αυτόνομο τμήμα) ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

2 ο ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΣ EΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

2 ο ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΣ EΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ 2 ο ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΣ EΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Οργάνωση: Εργαστήριο Ηλεκτρομυογραφίας και Κλινικής Νευροφυσιολογίας Α Νευρολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Αθήνα, 23 26 Σεπτεμβρίου 2012

Διαβάστε περισσότερα

K. I. Boυμβουράκης Αν. Καθηγητής Νευρολογίας Β Νευρολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Π.Γ.Ν. ΑΤΤΙΚΟΝ

K. I. Boυμβουράκης Αν. Καθηγητής Νευρολογίας Β Νευρολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Π.Γ.Ν. ΑΤΤΙΚΟΝ K. I. Boυμβουράκης Αν. Καθηγητής Νευρολογίας Β Νευρολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Π.Γ.Ν. ΑΤΤΙΚΟΝ κατάσταση ετοιμότητος του μυός ενός βαθμού μόνιμης σύσπασης που διατηρούν οι μύες στην ηρεμία αποτελεί

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία. Θετικής κατεύθυνσης. Β λυκείου. ΑΡΓΥΡΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ Βιολόγος 3 ο λύκ. ηλιούπολης

Βιολογία. Θετικής κατεύθυνσης. Β λυκείου. ΑΡΓΥΡΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ Βιολόγος 3 ο λύκ. ηλιούπολης Βιολογία Β λυκείου Θετικής κατεύθυνσης ΑΡΓΥΡΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ Βιολόγος 3 ο λύκ. ηλιούπολης 1. Εισαγωγή Το κύτταρο αποτελεί τη βασική δομική και λειτουργική μονάδα των οργανισμών. 1.1 Το κύτταρο. 3ο λύκ. ηλιούπολης

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Διαμερίσματα σωματικών υγρών 28,0 L Νεφρικοί μηχανισμοί ρύθμισης εξωκυτταρίου υγρού Ο όγκος του εξωκυτταρίου

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Παράρτημα III Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Σημείωση: Οι σχετικές παράγραφοι της Περίληψης των Χαρακτηριστικών του

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Εργασία στο μάθημα της Βιολογίας Εισηγητής: Μ. Αντώνιος Καθηγητής: Πιτσιλαδής Βασίλης Σχ. έτος: 2016-2017 ΚΑΡΔΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ Η καρδιά είναι ένα μυώδες

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία του καρδιαγγειακού συστήματος. Κλειώ Μαυραγάνη

Φυσιολογία του καρδιαγγειακού συστήματος. Κλειώ Μαυραγάνη Φυσιολογία του καρδιαγγειακού συστήματος Κλειώ Μαυραγάνη Σύνοψη I. Γενικές αρχές καρδιαγγειακού συστήματος- Δομή και ρόλος II. III. IV. Προέλευση του καρδιακού ρυθμού και της ηλεκτρικής δραστηριότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Περιοδική υπερκαλιαιμική παράλυση

ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Περιοδική υπερκαλιαιμική παράλυση ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Περιοδική υπερκαλιαιμική παράλυση ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Αγόρι 6 ετών μεταφέρεται στον οικογενειακό ιατρό από τους γονείς του λόγω εμφάνισης δυσκολίας στην κίνηση των άκρων (άνω και

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ. Γιώργος Ανωγειανάκις Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας (προσωπικό) (γραμματεία)

ΓΕΝΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ. Γιώργος Ανωγειανάκις Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας (προσωπικό) (γραμματεία) ΓΕΝΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Γιώργος Ανωγειανάκις Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας 2310-999054 (προσωπικό) 2310-999185 (γραμματεία) anogian@auth.gr Αρχές της ηλεκτρικής διακυτταρικής επικοινωνίας Ή πως το νευρικό

Διαβάστε περισσότερα

Β. Να επιλέξετε την ορθή απάντηση αναγράφοντας στον πίνακα της ακόλουθης

Β. Να επιλέξετε την ορθή απάντηση αναγράφοντας στον πίνακα της ακόλουθης Ονοματεπώνυμο:.. Βαθμός: Ωριαία γραπτή εξέταση Α Τετραμήνου στη Βιολογία [Κεφ. 9 ο, σελ. 153-158] Α. Να χαρακτηρίσετε τις ακόλουθες προτάσεις με το γράμμα Ο, εφόσον είναι ορθές, ή με το γράμμα Λ, αν είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΥΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ.

ΣΤΥΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ. ΣΤΥΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ. Η στυτική δυσλειτουργία είναι ένα από τα συχνότερα νοσήματα των ανδρών στην σημερινή εποχή.σε νεαρότερες ηλικίες το 30% οφείλεται σε οργανικές αιτίες και το 70 % σε ψυχολογικά αίτια

Διαβάστε περισσότερα

ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Page1 ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Μαθητές: Ρουμπάνης Γιάννης και Οικονομίδης Αριστείδης Τάξη: Γ γυμνασίου Κερατέας Τμήμα: Γ 4 Οκτώβριος 2013 Page2 ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Το νευρικό σύστημα μαζί

Διαβάστε περισσότερα

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Δεν έχω (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής ομάδας) ή μέλος της οικογένειάς μου οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλου είδους όφελος από

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ SEPTANEST 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Αρτικαΐνη υδροχλωρική 4% με επινεφρίνη 1:100000 ARTICAINE HYDROCHLORIDE & ADRENALINE

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΕΡΓΙΑ: Ο ΑΟΡΑΤΟΣ ΕΧΘΡΟΣ ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟΣ;

ΑΛΛΕΡΓΙΑ: Ο ΑΟΡΑΤΟΣ ΕΧΘΡΟΣ ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟΣ; ΑΛΛΕΡΓΙΑ: Ο ΑΟΡΑΤΟΣ ΕΧΘΡΟΣ ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟΣ; Αλλεργία, όπως ορίζει και η λέξη, σημαίνει άλλο έργο. Είναι η μη αναμενόμενη αντίδραση του ανοσιακού συστήματος του οργανισμού εναντίον ακίνδυνων

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΪΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ (Β ΜΕΡΟΣ)

ΜΥΪΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ (Β ΜΕΡΟΣ) ΑΝΑΤΟΜΙΑ και ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΜΥΪΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ (Β ΜΕΡΟΣ) ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΜΥΪΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Οι µύες είναι συσταλτά όργανα που χρησιµεύουν για να επιτελούνται οι ενεργητικές κινήσεις του οργανισµού. Οι µύες αποτελούνται

Διαβάστε περισσότερα

Πολύμορφη Κοιλιακή Ταχυκαρδία

Πολύμορφη Κοιλιακή Ταχυκαρδία ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ - ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Θεραπευτική Κλινική Πολύμορφη Κοιλιακή Ταχυκαρδία Χατζίδου Σοφία - Ηλεκτοφυσιολόγος ΓΝΑ ΑΛεξάνδρα 4 ο Πανελλήνιο Αρρυθμιολογικό Συνέδριο Αθήνα,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Φυσιολογία Ι Μυϊκή συστολή Διδάσκων: Αν. Καθηγήτρια Πατρώνα Βεζυράκη Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Θέσεις και αντιθέσεις στη Λαπαροσκοπική Χειρουργική - η Αναισθησιολογική Άποψη Δρ. Ράνια Πατρώνη Δ/ντρια Αναισθησιολογίας ΠΓΝ Πατρών «ο Άγιος Ανδρέας» Λαπαροσκοπική Χειρουργική: Προτερήματα Προτερήματα:

Διαβάστε περισσότερα

Φαρμακολογία Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ.

Φαρμακολογία Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Α.Π.Θ. Ενότητα 3: Φαρμακοδυναμική Μαρία Μυρωνίδου-Τζουβελέκη Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Νευρικό σύστημα - εισαγωγή. Μιχάλης Ζωγραφάκης - Σφακιανάκης Νοσηλευτής ΠΕ, M.Sc. Καθηγητής Εφαρμ. Νοσηλευτικής ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ

Νευρικό σύστημα - εισαγωγή. Μιχάλης Ζωγραφάκης - Σφακιανάκης Νοσηλευτής ΠΕ, M.Sc. Καθηγητής Εφαρμ. Νοσηλευτικής ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ Νευρικό σύστημα - εισαγωγή Μιχάλης Ζωγραφάκης - Σφακιανάκης Νοσηλευτής ΠΕ, M.Sc. Καθηγητής Εφαρμ. Νοσηλευτικής ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ Δενδρίτες Κυτταρικό σώμα Προσυναπτικό κύτταρο Πυρήνας Άξονας Κόμβοι Ranvier Μυελώδες

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία του καρδιαγγειακού συστήματος. Κλειώ Μαυραγάνη

Φυσιολογία του καρδιαγγειακού συστήματος. Κλειώ Μαυραγάνη Φυσιολογία του καρδιαγγειακού συστήματος Κλειώ Μαυραγάνη Σύνοψη I. Γενικές αρχές καρδιαγγειακού συστήματος- Δομή και ρόλος II. III. IV. Προέλευση του καρδιακού ρυθμού και της ηλεκτρικής δραστηριότητας

Διαβάστε περισσότερα

3. Να συμπληρώσετε κατάλληλα τα μέρη από τα οποία αποτελείται ένας νευρώνας.

3. Να συμπληρώσετε κατάλληλα τα μέρη από τα οποία αποτελείται ένας νευρώνας. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 9 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ» ΜΕΡΟΣ Α: ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΝΕΥΡΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Να συμπληρώσετε το παρακάτω διάγραμμα. 2. Ποιος είναι ο ρόλος του

Διαβάστε περισσότερα

Βιοδυναμικά: Ασθενή ηλεκτρικά ρεύματα τα οποία παράγονται στους ιστούς των ζωντανών οργανισμών κατά τις βιολογικές λειτουργίες.

Βιοδυναμικά: Ασθενή ηλεκτρικά ρεύματα τα οποία παράγονται στους ιστούς των ζωντανών οργανισμών κατά τις βιολογικές λειτουργίες. Bιοηλεκτρισμός To νευρικό σύστημα Το νευρικό κύτταρο Ηλεκτρικά δυναμικά στον άξονα Δυναμικά δράσης Ο άξονας ως ηλεκτρικό καλώδιο Διάδοση των δυναμικών δράσης Δυναμικά δράσεις στους μύες Δυναμικά επιφανείας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Xylozan, Lidocaine hydrochloride 2 %, ενέσιμο διάλυμα. 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Κάθε 1 ml διαλύματος περιέχει μονοϋδρική

Διαβάστε περισσότερα

Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται

Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος φακής που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται παραθορμόνη και ρυθμίζει τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα. Ορμόνες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ MESTINON 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Κάθε επικαλυμμένο δισκίο περιέχει 60 mg της δραστικής ουσιάς βρωμιούχος πυριδοστιγμίνη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΑΣΘΕΝΟΥΣ. ΚΑΡΑΤΖΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ P.N.FTh M.TTh

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΑΣΘΕΝΟΥΣ. ΚΑΡΑΤΖΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ P.N.FTh M.TTh ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΚΑΡΑΤΖΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ P.N.FTh M.TTh ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΟ ΚΑΡΔΙΟΑΓΓΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ VO2=COX A VO2 CO=ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΠΑΡΟΧΗ A VO=ΑΡΤΗΡΙΟ ΦΛΕΒΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΑ ΟΞΥΓΟΝΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Κάλιο Το 98% του ολικού Κ + του σώματος βρίσκεται στο εσωτερικό των κυττάρων Το 2% στο εξωκυττάριο

Διαβάστε περισσότερα

Eρωτήσεις Εξέτασης στη Φαρμακολογία I Εξεταστική περίοδος Ιουνίου 2006

Eρωτήσεις Εξέτασης στη Φαρμακολογία I Εξεταστική περίοδος Ιουνίου 2006 ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΣΕΙΡΑ Α ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ Πανεπιστημιούπολη, Ζωγράφου 157 71, Αθήνα Πρόεδρος: Καθηγητής Παναγιώτης Μαχαίρας Τηλ.: 210 7274367, Φαξ: 210 7274027 Ονοματεπώνυμο:

Διαβάστε περισσότερα

Zoletil Ενέσιμο αναισθητικό τιλεταμίνης και ζολαζεπάμης

Zoletil Ενέσιμο αναισθητικό τιλεταμίνης και ζολαζεπάμης Ενέσιμο αναισθητικό τιλεταμίνης και ζολαζεπάμης 132 Σύνθεση: Zoletil 50 Zoletil 100 Τιλεταμίνη (υδροχλωρική μορφή) 125mg 250mg Ζολαζεπάμη (υδροχλωρική μορφή) 125mg 250mg Φαρμακοτεχνική μορφή: Λυόφιλη σκόνη

Διαβάστε περισσότερα

Το μυϊκό σύστημα αποτελείται από τους μύες. Ο αριθμός των μυών του μυϊκού συστήματος ανέρχεται στους 637. Οι μύες είναι όργανα για τη σωματική

Το μυϊκό σύστημα αποτελείται από τους μύες. Ο αριθμός των μυών του μυϊκού συστήματος ανέρχεται στους 637. Οι μύες είναι όργανα για τη σωματική Μύες Το μυϊκό σύστημα αποτελείται από τους μύες. Ο αριθμός των μυών του μυϊκού συστήματος ανέρχεται στους 637. Οι μύες είναι όργανα για τη σωματική κινητικότητα, την σπλαχνική κινητικότητα και τη κυκλοφορία

Διαβάστε περισσότερα

AΙΣΘΗΤΙΚΟΤΗΤΑ 1. ΑΙΣΘΗΤΙΚΟΤΗΤΑ-ΑΙΣΘΗΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ-ΑΙΣΘΗΤΙΚΟΙ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ- ΑΙΣΘΗΣΗ

AΙΣΘΗΤΙΚΟΤΗΤΑ 1. ΑΙΣΘΗΤΙΚΟΤΗΤΑ-ΑΙΣΘΗΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ-ΑΙΣΘΗΤΙΚΟΙ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ- ΑΙΣΘΗΣΗ AΙΣΘΗΤΙΚΟΤΗΤΑ 1. ΑΙΣΘΗΤΙΚΟΤΗΤΑ-ΑΙΣΘΗΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ-ΑΙΣΘΗΤΙΚΟΙ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ- ΑΙΣΘΗΣΗ Αισθητικότητα ονομάζεται η ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε αφενός το εξωτερικό μας περιβάλλον και το ίδιο μας το σώμα,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΞΕΝΟΒΙΟΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΞΕΝΟΒΙΟΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΞΕΝΟΒΙΟΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΞΕΝΟΒΙΟΤΙΚΗ ΟΥΣΙΑ χημική ουσία που δεν παράγεται στον οργανισμό και εισαγόμενη στον οργανισμό δεν αξιοποιείται για την εξασφάλιση ενέργειας ή σύνθεση

Διαβάστε περισσότερα

OΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ

OΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ OΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Αναισθησιολογικό Τµήµα Η χορήγηση αναισθησίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση σχεδόν για όλες τις χειρουργικές επεµβάσεις. Ο ρόλος του αναισθησιολόγου είναι εξαιρετικά

Διαβάστε περισσότερα

Κανένα για αυτήν την παρουσίαση. Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini,

Κανένα για αυτήν την παρουσίαση. Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini, Κανένα για αυτήν την παρουσίαση Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini, 2 Κυκλοσπορίνη-θεραπευτικές ενδείξεις 3 Θεραπεία σοβαρών μορφών

Διαβάστε περισσότερα

Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα

Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα ΠΑΝ/ΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Φυσιολογία Ι Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα Κώστας Παπαθεοδωρόπουλος Αναπλ. Καθηγητής * Εργαστήριο Φυσιολογίας 2017 Γενικές Aρχές Οργάνωσης & Λειτουργίας του Aυτόνομου Νευρικού

Διαβάστε περισσότερα

Δυναμικό ηρεμίας Δυναμικό ενεργείας. Σωτήρης Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ.

Δυναμικό ηρεμίας Δυναμικό ενεργείας. Σωτήρης Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. Δυναμικό ηρεμίας Δυναμικό ενεργείας Σωτήρης Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 30/09/2016 Φυσιολογία Συστημάτων Ακαδημαϊκό Ετος 2016-2017 Ιόντα Δυναμικό

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Α Λυκείου Κεφ. 3. Κυκλοφορικό Σύστημα. Καρδιά Αιμοφόρα αγγεία Η κυκλοφορία του αίματος Αίμα

Βιολογία Α Λυκείου Κεφ. 3. Κυκλοφορικό Σύστημα. Καρδιά Αιμοφόρα αγγεία Η κυκλοφορία του αίματος Αίμα Βιολογία Α Λυκείου Κεφ. 3 Κυκλοφορικό Σύστημα Καρδιά Αιμοφόρα αγγεία Η κυκλοφορία του αίματος Αίμα Η μεταφορά των θρεπτικών ουσιών στα κύτταρα και των ιστών και η απομάκρυνση από αυτά των άχρηστων γίνεται

Διαβάστε περισσότερα

ΥΝΑΜΙΚΟ ΕΓΧΡΩΜΟ TRIPLEX ΤΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ ΤΟΥ ΠΕΟΥΣ

ΥΝΑΜΙΚΟ ΕΓΧΡΩΜΟ TRIPLEX ΤΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ ΤΟΥ ΠΕΟΥΣ ηµήτρης Γ. Χατζηχρήστου Καθηγητής Ουρολογίας Ανδρολογίας Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης 01 ΥΝΑΜΙΚΟ ΕΓΧΡΩΜΟ TRIPLEX ΤΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ ΤΟΥ ΠΕΟΥΣ Ποια είναι τα αγγειακά προβλήµατα της στύσης; Τα αγγειακά

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΟ 11 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΘΕΜΑ Β

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΟ 11 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΘΕΜΑ Β ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΟ 11 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΘΕΜΑ Β 1. Το σύστημα των ενδοκρινών αδένων είναι το ένα από τα δύο συστήματα του οργανισμού μας που συντονίζουν και

Διαβάστε περισσότερα

Οσφυαλγία-Ισχιαλγία ( Πόνος στη µέση )

Οσφυαλγία-Ισχιαλγία ( Πόνος στη µέση ) Οσφυαλγία-Ισχιαλγία ( Πόνος στη µέση ) Συντηρητική ή Χειρουργική Αντιµετώπιση Γ. Στράντζαλης Νευροχειρουργική Κλινική, Πανεπιστήµιο Αθηνών, Θεραπευτήριο Ευαγγελισµός ΓΕΝΙΚΑ Η οσφυo-ισχιαλγία ή ο «πόνος

Διαβάστε περισσότερα

Κάτοχος της άδειας κυκλοφορίας και παραγωγός υπεύθυνος για την απελευθέρωση των παρτίδων

Κάτοχος της άδειας κυκλοφορίας και παραγωγός υπεύθυνος για την απελευθέρωση των παρτίδων ΦΥΛΛΟ Ο ΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ 1. ΟΝΟΜΑ ΚΑΙ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΟΧΟΥ ΤΗΣ Α ΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΑΤΟΧΟΥ ΤΗΣ Α ΕΙΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟ ΕΣΜΕΥΣΗ ΠΑΡΤΙ ΩΝ ΣΤΟΝ ΕΟΧ, ΕΦΟΣΟΝ ΕΙΝΑΙ ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ Κάτοχος

Διαβάστε περισσότερα

Written by Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης, Ιατρός, Οδοντίατρος, Ωτορινολαρυγγολόγος, Wednesday, 19 December :05 -

Written by Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης, Ιατρός, Οδοντίατρος, Ωτορινολαρυγγολόγος, Wednesday, 19 December :05 - SUPERAMIN ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΗΣΤΗ 1.1 Ονομασία Προϊόντος: SUPERAMIN α) Πόσιμο διάλυμα σε συσκευασία μιας δόσης 1 g/10ml FL & g/10ml FL β) Ενέσιμο διάλυμα 1 g/5ml AMP & 2g/5ml AMP 1.2 Σύνθεση: Δραστική

Διαβάστε περισσότερα

Κορίτσι 20 ετών προσήλθε εξαιτίας εκούσιας λήψης 20 tb παρακεταμόλης (10γρ.) και 30 tb βαλεριάνας Aναφέρεται ταυτόχρονη λήψη αλκοόλ Λήψη ουσιών δύο

Κορίτσι 20 ετών προσήλθε εξαιτίας εκούσιας λήψης 20 tb παρακεταμόλης (10γρ.) και 30 tb βαλεριάνας Aναφέρεται ταυτόχρονη λήψη αλκοόλ Λήψη ουσιών δύο ΤΟΥΛΟΥΜΤΖΗ ΜΑΡΙΑ Κορίτσι 20 ετών προσήλθε εξαιτίας εκούσιας λήψης 20 tb παρακεταμόλης (10γρ.) και 30 tb βαλεριάνας Aναφέρεται ταυτόχρονη λήψη αλκοόλ Λήψη ουσιών δύο ώρες πριν την προσέλευση Αίσθημα ζάλης

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία της Άσκησης

Φυσιολογία της Άσκησης ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ Φυσιολογία της Άσκησης Λειτουργία καρδιαγγειακού συστήματος Καρδιαγγειακός έλεγχος κατά τη διάρκεια της

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 8ο ΜΕΡΟΣ Α ΑΙΜΑΤΟ-ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΣ ΦΡΑΓΜΟΣ

ΜΑΘΗΜΑ 8ο ΜΕΡΟΣ Α ΑΙΜΑΤΟ-ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΣ ΦΡΑΓΜΟΣ ΜΑΘΗΜΑ 8ο ΜΕΡΟΣ Α ΑΙΜΑΤΟ-ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΣ ΦΡΑΓΜΟΣ ΑΙΜΑΤΟ-ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΣ ΦΡΑΓΜΟΣ ΚΑΙ ΦΡΑΓΜΟΣ ΑΙΜΑΤΟΣΕΓΚΕΦΑΛΟΝΩΤΙΑΙΟΥ ΥΓΡΟΥ Το ΚΝΣ για να λειτουργεί φυσιολογικά χρειάζεται πολύ σταθερό περιβάλλον Η σταθερότητα αυτή

Διαβάστε περισσότερα

15 λεπτη προετοιμασία φοιτητή για τη στυτική δυσλειτουργία

15 λεπτη προετοιμασία φοιτητή για τη στυτική δυσλειτουργία 15 λεπτη προετοιμασία φοιτητή για τη στυτική δυσλειτουργία Ας ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε καλύτερα την ανδρολογία. ΟΡΙΣΜΟΊ Τί είναι η στυτική δυσλειτουργία ; Στυτική

Διαβάστε περισσότερα

Φλοιοτρόπος ορμόνη ή Κορτικοτροπίνη (ACTH) και συγγενή πεπτίδια

Φλοιοτρόπος ορμόνη ή Κορτικοτροπίνη (ACTH) και συγγενή πεπτίδια ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ Φλοιοτρόπος ορμόνη ή Κορτικοτροπίνη (ACTH) και συγγενή πεπτίδια 39 αμινοξέα Μ.Β. 4500 προοπιομελανοκορτίνη(pomc) 1. κορτικοτροπίνη (ACTH), 2. β λιποτροφίνη (β LPH), 3. γ λιποτροφίνη (γ LPH),

Διαβάστε περισσότερα

Νωτιαία αντανακλαστικά

Νωτιαία αντανακλαστικά Νωτιαία αντανακλαστικά ΝΕΥΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ M. Duchamp (1912) for E-J Marey (κυμογράφος) ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΑ Η σωματική κινητική δραστηριότητα εξαρτάται από το μοτίβο και τον ρυθμό εκπόλωσης των κινητικών

Διαβάστε περισσότερα

Κινησιοθεραπεία: Ασκήσεις ενδυνάμωσης ΙΕΚ ΡΕΘΥΜΝΟΥ: ΒΟΗΘΟΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Γεωργία Α. Λιουδάκη, M.Sc., NDT, PT

Κινησιοθεραπεία: Ασκήσεις ενδυνάμωσης ΙΕΚ ΡΕΘΥΜΝΟΥ: ΒΟΗΘΟΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Γεωργία Α. Λιουδάκη, M.Sc., NDT, PT Κινησιοθεραπεία: Ασκήσεις ενδυνάμωσης ΙΕΚ ΡΕΘΥΜΝΟΥ: ΒΟΗΘΟΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Γεωργία Α. Λιουδάκη, M.Sc., NDT, PT Ορισμός άσκησης αντίστασης Οποιοδήποτε είδος ενεργητικής άσκησης στο οποίο υπάρχει εξωτερική

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΑΚΟΠΗ ΣΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ 1. 31/3/2011 Bogdan Raitsiou M.D 1

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΑΚΟΠΗ ΣΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ 1. 31/3/2011 Bogdan Raitsiou M.D 1 ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΑΚΟΠΗ ΣΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ 1 Bogdan Raitsiou M.D 1 Πνιγμός στο νερό Ξένο σώμα Θερμοπληξία Υποθερμία Bogdan Raitsiou M.D 2 ΠΝIΓΜΟΣ Εμβύθιση ή κατάδυση εντός υγρού, συχνά συνδυάζεται με : *

Διαβάστε περισσότερα

Το Παρασυµπαθητικό Νευρικό Σύστηµα λκλλκλκλλκκκκ

Το Παρασυµπαθητικό Νευρικό Σύστηµα λκλλκλκλλκκκκ Το Παρασυµπαθητικό Νευρικό Σύστηµα λκλλκλκλλκκκκ Εισαγωγή Παρασυµπαθητική Φυγόκεντρος Οδός Κεντρική Μοίρα (Εγκεφαλικό Σκέλος) Ιερή Μοίρα (Ιερό Σκέλος) Προγαγγλιακές Ίνες Τα Παρασυµπαθητικά Γάγγλια και

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Bridion 100 mg/ml ενέσιμο διάλυμα 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ 1 ml περιέχει νατριούχο sugammadex ισοδύναμο

Διαβάστε περισσότερα

Σύναψη µεταξύ της απόληξης του νευράξονα ενός νευρώνα και του δενδρίτη ενός άλλου νευρώνα.

Σύναψη µεταξύ της απόληξης του νευράξονα ενός νευρώνα και του δενδρίτη ενός άλλου νευρώνα. ΟΙ ΝΕΥΡΩΝΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΝ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΣΥΝΑΨΗΣ Άντα Μητσάκου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήµιο Πατρών Γνωρίζουµε ότι είµαστε ικανοί να εκτελούµε σύνθετες νοητικές διεργασίες εξαιτίας της

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΑΤΡΟΠΙΝΗ ΘΕΙΙΚΗ/DEMO ΕΝΕΣΙΜΟ ΔΙΑΛΥΜΑ 1 MG/ML AMP

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΑΤΡΟΠΙΝΗ ΘΕΙΙΚΗ/DEMO ΕΝΕΣΙΜΟ ΔΙΑΛΥΜΑ 1 MG/ML AMP ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΑΤΡΟΠΙΝΗ ΘΕΙΙΚΗ/DEMO ΕΝΕΣΙΜΟ ΔΙΑΛΥΜΑ 1 MG/ML AMP 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΑΤΡΟΠΙΝΗ ΘΕΙΙΚΗ 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Atropine sulfate 1 mg/ml.

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα αισθήσεων. Αισθητικοί υποδοχείς Νευρικές αισθητικές οδοί Συνειρμικός φλοιός και διαδικασία αντίληψης Πρωτοταγής αισθητική κωδικοποίηση

Συστήματα αισθήσεων. Αισθητικοί υποδοχείς Νευρικές αισθητικές οδοί Συνειρμικός φλοιός και διαδικασία αντίληψης Πρωτοταγής αισθητική κωδικοποίηση Απ. Χατζηευθυμίου Αν. Καθηγήτρια Ιατρικής Φυσιολογίας Μάρτιος 2017 Συστήματα αισθήσεων Αισθητικοί υποδοχείς Νευρικές αισθητικές οδοί Συνειρμικός φλοιός και διαδικασία αντίληψης Πρωτοταγής αισθητική κωδικοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ 1o ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΓΗ_Α_ΒΙΟ_0_11207, 96ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΓΗ_Α_ΒΙΟ_0_11303 Ι. Το σύστημα των ενδοκρινών αδένων είναι το ένα από τα δύο συστήματα του οργανισμού μας που συντονίζουν

Διαβάστε περισσότερα

Νωτιαία αντανακλαστικά

Νωτιαία αντανακλαστικά Νωτιαία αντανακλαστικά ΝΕΥΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ M. Duchamp (1912) for E-J Marey (κυμογράφος) ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΑ Η σωματική κινητική δραστηριότητα εξαρτάται από το μοτίβο και τον ρυθμό εκπόλωσης των κινητικών

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΟ Η.Κ.Γ. ΣΩΖΩ ΖΩΕΣ

ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΟ Η.Κ.Γ. ΣΩΖΩ ΖΩΕΣ ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΟ Η.Κ.Γ. ΣΩΖΩ ΖΩΕΣ ΣΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΑΦΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΣΤΟ Γ.Ν.Α «ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΒΟΥΛΑΣ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το ηλεκτροκαρδιογράφημα ( Η.Κ.Γ ), ως απλή και εύχρηστος εργαστηριακή μέθοδος, είναι βοηθητικό και πολλές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2003-2013

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2003-2013 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2003-2013 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΕΡΔΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΟΣ (MSc) 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΕΛΙΔΑ Ενότητα 2 : Χημεία της ζωής 4 Ενότητα 3: Ενέργεια και οργανισμοί 13 Ενότητα 4: κυτταρική

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα αισθήσεων. Αισθητικοί υποδοχείς Νευρικές αισθητικές οδοί Συνειρμικός φλοιός και διαδικασία αντίληψης Πρωτοταγής αισθητική κωδικοποίηση

Συστήματα αισθήσεων. Αισθητικοί υποδοχείς Νευρικές αισθητικές οδοί Συνειρμικός φλοιός και διαδικασία αντίληψης Πρωτοταγής αισθητική κωδικοποίηση Απ. Χατζηευθυμίου Αν. Καθηγήτρια Ιατρικής Φυσιολογίας 2018 Συστήματα αισθήσεων Αισθητικοί υποδοχείς Νευρικές αισθητικές οδοί Συνειρμικός φλοιός και διαδικασία αντίληψης Πρωτοταγής αισθητική κωδικοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ. Γεώργιος Ι. Πανουτσόπουλος Δρ. Φυσιολογίας του Ανθρώπου Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ. Γεώργιος Ι. Πανουτσόπουλος Δρ. Φυσιολογίας του Ανθρώπου Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ Γεώργιος Ι. Πανουτσόπουλος Δρ. Φυσιολογίας του Ανθρώπου Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου 1 Ο πρώτος χρόνος μετά τη γέννηση έχει τις μεγαλύτερες και ταχύτερες φυσιολογικές

Διαβάστε περισσότερα