ΑΝΓΡΟΓΔΝΔΣΗΚΖ ΑΛΧΠΔΚΗΑ

Transcript

1 ΑΝΓΡΟΓΔΝΔΣΗΚΖ ΑΛΧΠΔΚΗΑ ΑΛΔΞΑΝΓΡΟ Κ. ΚΑΣΟΤΛΖ ΔΠΗΚ. ΚΑΘΖΓΖΣΖ ΓΔΡΜΑΣΟΛΟΓΗΑ Β ΚΛΗΝΗΚΖ ΑΦΡΟΓΗΗΧΝ ΚΑΗ ΓΔΡΜΑΣΗΚΧΝ ΝΟΧΝ ΗΑΣΡΗΚΖ ΥΟΛΖ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟΤ ΑΘΖΝΧΝ - Π.Γ.Ν. «ΑΣΣΗΚΟΝ»

2 ΑΝΓΡΟΓΔΝΔΣΗΚΖ ΑΛΧΠΔΚΗΑ Πξννδεπηηθή εμειηζζφκελε αξαίσζε ησλ ηξηρψλ ηεο θεθαιήο κε ραξαθηεξηζηηθή θαηαλνκή (patterned hair loss), πνπ νθείιεηαη ζηε ζπλδπαζκέλε επίδξαζε ηεο γελεηηθήο πξνδηάζεζεο θαη ησλ αλδξνγφλσλ Αλήθεη ζηηο κε νπισηηθέο αισπεθίεο Γηαθξίλεηαη ζε: - ΑΓΑ ζηνλ άλδξα - ΑΓΑ ζηε γπλαίθα ή - αλδξηθνχ ηχπνπ (male pattern hair loss) - γπλαηθείνπ ηχπνπ (female pattern hair loss)

3 ΔΠΗΓΖΜΗΟΛΟΓΗΑ Ζ ζπρλφηεξε κνξθή αισπεθίαο ζηνπο άλδξεο (94% παξνπζηάδνπλ θάπνηα ΑΓΑ ζηε δηάξθεηα ηεο δσήο), κηα απφ ηηο ζπρλφηεξεο ζηηο γπλαίθεο Φχιν: ζπρλφηεξε ζηνπο άλδξεο Φπιή: ζπρλφηεξε ζηε ιεπθή θπιή Έλαξμε: ζηνλ άλδξα, κεηά ηελ εθεβεία (ην 40% κεηαμχ εηψλ) ζηε γπλαίθα, πξψηκε (πεξί ηα 30) ή φςηκε (κεηεκκελνπαπζηαθά) Δμέιημε: ζηνπο άλδξεο, επηδείλσζε >40 ζηηο γπλαίθεο, αξγφηεξα θαηά κηα δεθαεηία Δπηπνιαζκφο: ζηνπο ιεπθνχο άλδξεο 50 εηψλ είλαη 50% απμάλεηαη θαηά 10% θάζε δεθαεηία ζηηο γπλαίθεο, 21 εθαηνκκχξηα παγθνζκίσο απμάλεηαη κε ηελ ειηθία, εηψλ: 6-12%, > 70 εηψλ: 40-55% πζρεηηδφκελεο θαηαζηάζεηο: ζκεγκαηφξξνηα, πξφσξε ιεχθαλζε ηξηρψλ (άλδξεο), αθκή, δαζπηξηρηζκφο, κειαλίδνπζα αθάλζσζε (PCOS, γπλαίθεο)

4 ΚΤΚΛΟ ΕΧΖ ΣΖ ΣΡΗΥΑ ηελ θεθαιή ηξίρεο 20 ηξίρεο αλαπηχζζνληαη απφ έλα ζχιαθν ζηε δηάξθεηα ηεο δσήο Φάζεηο: αλαγελήο (αλάπηπμε) θαηαγελήο (αλαζηνιή αλάπηπμεο) ηεινγελήο (ππνζηξνθή) θελνγελήο (ιαλζάλνπζα πεξίνδνο) Αλαινγίεο (θ.θ.): A (85-90%), K (1-2%), T (10-15%)

5

6 ΑΝΓΡΟΓΟΝΑ Κεληξηθφ ξφιν ζηελ αλάπηπμε ηεο ηξίραο παίδεη ε δηπδξνηεζηνζηεξφλε (DHT) DHT παξάγεηαη ζηα ζπιαθηθά θχηηαξα (θπξίσο ζηε ζειή) απφ κεηαηξνπή ηεο ηεζηνζηεξφλεο (φξρεηο) θαη ησλ DHEA-S, αλδξνζηελεδηφλεο (επηλεθξίδηα),κέζσ ηνπ ελδχκνπ 5α- αλαγσγάζε (ηζνέλδπκα ηχπνπ 1 θαη 2) DHT ζπλδέεηαη κε ππνδνρέα αλδξνγφλσλ (AR) θαη πξνάγεη ηελ κεηαγξαθή αλδξνγνλνεμαξηψκελσλ γνληδίσλ

7 ΔΝΕΤΜΑ 5α-αλαγσγάζε - Σχπνο 1: δέξκα, ζκεγκαηνγφλνη αδέλεο, επηλεθξίδηα, ήπαξ, λεθξνί - Σχπνο 2: ηξηρνζπιάθηα (έμσ έιπηξν ηεο ξίδαο), πξνζηάηεο 3α- δευδξνγελάζε ησλ πδξνμπζηεξνεηδψλ DHT αλδξνζηελεδηφλε (ιηγφηεξν ηζρπξή) Αξσκαηάζε αλδξνγφλα νηζηξνγφλα

8 ΓΟΝΗΓΗΑ Απμεκέλε ζπγθέληξσζε ππνδνρέσλ αλδξνγφλσλ (AR) ζην ηξηρσηφ επί ΑΓΑ Δκπιέθεηαη ην γνλίδην ηνπ ππνδνρέα ησλ αλδξνγφλσλ, ην νπνίν εληνπίδεηαη ζην ρξσκφζσκα Υ ηελ ακηλνηειηθφ ηνπ ηκήκα, πεξηνρή πνπ θσδηθνπνπνηείηαη απφ επαλαιήςεηο CAG αιιεινπρηψλ, φζν ιηγφηεξεο νη επαλαιήςεηο, ηφζν κεγαιχηεξε ε έθθξαζε ηνπ AR θαη ηφζν κεγαιχηεξε ε επίδξαζε ησλ αλδξνγφλσλ πζρέηηζε κε ΑΓΑ, αθκή, δαζπηξηρηζκφ

9 ΑΗΣΗΟΠΑΘΟΓΔΝΔΗΑ Γελεηηθνί παξάγνληεο Αλδξνγνλν-εμαξηψκελνη κεραληζκνί Με αλδξνγνλν-εμαξηψκελνη κεραληζκνί ε γελεηηθά πξνδηαηεζεηκέλα ηξηρνζπιάθηα: αλδξνγφλα (DHT) ζπλδένληαη κε ηνπο ππνδνρείο ηνπο (AR) ζχκπινθν νξκφλεοππνδνρέα ελεξγνπνίεζε ππεχζπλσλ γνληδίσλ πξννδεπηηθή ζκίθξπλζε ηξηρνζπιαθίσλ (miniaturization) κεηαηξνπή ηειηθψλ ηξηρψλ ζε απνρξσκαηηζκέλεο, ιεπηέο ηξίρεο αισπεθία

10 ΠΑΘΟΦΤΗΟΛΟΓΗΑ Τπφ ηελ επίδξαζε ησλ αλδξνγφλσλ ζε γελεηηθά πξνγξακκαηηζκέλεο ηξίρεο θαη ζε δηαδνρηθνχο θχθινπο: - Βξάρπλζε ηεο αλαγελνχο θάζεο (κείσζε κήθνπο ηξηρψλ) - Δπηκήθπλζε ηεο ηεινγελνχο θάζεο - Μείσζε ηεο αλαινγίαο αλαγελψλ/ηεινγελψλ ηξηρψλ (απμεκέλε ηξηρφπησζε) - Δπηκήθπλζε θελνγελνχο θάζεο αχμεζε αλαινγίαο θελνγελψλ (αξαίσζε ηξηρψλ θεθαιήο) - Μηθξνγξαθνπνίεζε (miniaturization) ηξηρνζπιαθίσλ [ηειηθά ηξηρνζπιάθηα (παρηέο, θερξσζκέλεο) ρλνψδε (ιεπηέο, ππφρξσκεο)] plateau (φρη πιήξεο εμαθάληζε ζπιάθσλ)]

11 ΓΔΝΔΣΗΚΟΗ ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ θνηεηλνί νη γελεηηθνί κεραληζκνί Ο ηχπνο θιεξνλνκηθφηεηαο δηαθέξεη ζε άλδξεο θαη γπλαίθεο Πνιπγνληδηαθή, πηζαλψο απηνζσκαηηθή επηθξαηνχζα κε απμεκέλε δηεηζδπηηθφηεηα (άλδξεο) θαη απηνζσκαηηθή ππνιεηπφκελε (γπλαίθεο) Άγλσζηα ηα ππεχζπλα γνλίδηα Θεηηθφ νηθνγελεηαθφ ηζηνξηθφ (απφ νηθνγέλεηα παηέξα ή κεηέξαο)

12 ΓΔΝΔΣΗΚΟΗ ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ Σν κφλν γλσζηφ εκπιεθφκελν γνλίδην είλαη ην γνλίδην ηνπ ππνδνρέα ησλ αλδξνγφλσλ Πνιπκνξθηζκνί κε κηθξφ αξηζκφ CAG επαλαιήςεσλ ζπζρεηίδνληαη κε πςειά επίπεδα ππνδνρέσλ αλδξνγφλσλ θαη ρακειά επίπεδα SHBG πγθεθξηκέλνη πνιπκνξθηζκνί ζπλδένληαη κε ή θίλδπλν Ζ εληφπηζε ηνπ γνληδίνπ AR ζην ρξσκφζσκα Υ δείρλεη ηε ζεκαζία ηεο θιεξνλνκηθφηεηαο απφ ηε πιεπξά ηεο κεηέξαο Έρνπλ επίζεο ελνρνπνηεζεί: γνλίδην πνπ θσδηθνπνηεί ηελ αξσκαηάζε SRDA1, SRDA5 (θσδηθνπνηνχλ ηνπο 2 ηχπνπο ηεο 5ααλαγσγάζεο) γνλίδην ηεο ηλζνπιίλεο γνλίδην ηνπ ER2 ππνδνρέα ησλ νηζηξνγφλσλ γνλίδην ηνπ IGF ηχπνπ II

13 ΑΗΣΗΟΠΑΘΟΓΔΝΔΗΑ (ΑΝΓΡΑ) Ρφινο αλδξνγφλσλ πξνθχπηεη απφ εμήο: - επλνχρνη άξξελεο (κφλν φκσο πξηλ ηελ ελήβσζε) δελ αλαπηχζζνπλ ΑΓΑ (Ιπποκράτης) - άξξελεο κε γελεηηθφ έιιεηκκα 5α-αλαγσγάζεο (άξξελ ςεπδεξκαθξνδηηηζκφο) δελ αλαπηχζζνπλ ΑΓΑ - θάξκαθα πνπ αλαζηέιινπλ ζρεκαηηζκφ DHT βνεζνχλ ζην δέξκα ηξηρσηνχ - απμεκέλε έθθξαζε ππνδνρέσλ ησλ αλδξνγφλσλ - απμεκέλε έθθξαζε 5α-αλαγσγάζεο ηχπνπ 2 - κεησκέλε έθθξαζε αξσκαηάζεο

14 ΑΗΣΗΟΠΑΘΟΓΔΝΔΗΑ (ΑΝΓΡΑ) Οθείιεηαη ζηελ επίδξαζε ησλ αλδξνγφλσλ ζε γελεηηθά πξνδηαηεζεηκέλνπο ζπιάθνπο εκαζία έρεη ν ηνπηθφο κεηαβνιηζκφο ησλ αλδξνγφλσλ: - απμεκέλε έθθξαζε ή επαηζζεζία ππνδνρέσλ αλδξνγφλσλ - απμεκέλε δξαζηεξηφηεηα 5α-αλαγσγάζεο Oη πάζρνληεο άλδξεο «νξκνλνινγηθψο» πγηείο (θπζηνινγηθά θπθινθνξνχληα αλδξνγφλα, ελίνηε ειαηησκέλε SHBG απμεκέλε ειεχζεξε Σ)

15 ΑΗΣΗΟΠΑΘΟΓΔΝΔΗΑ (ΑΝΓΡΑ) Ζ κεζεγρπκαηηθήο πξνέιεπζεο ζειή ηεο ηξίραο - πεξηέρεη ηζνέλδπκα πνπ εκπιέθνληαη ζηνλ κεηαβνιηζκφ ησλ ζηεξνεηδψλ - ζηνπο ππξήλεο ησλ θπηηάξσλ ηεο ζειήο (θαη ζην βνιβφ) εληνπίδνληαη θπξίσο νη ππνδνρείο ησλ αλδξνγφλσλ - παξάγεη απμεηηθνχο παξάγνληεο (IGF-1, TGF-β1), αζθψληαο ξπζκηζηηθφ ξφιν ζηελ αλάπηπμε ησλ ηξηρψλ - ίζσο (ππφ επίδξαζε αλδξνγφλσλ) παξάγεη αλαζηαιηηθνχο παξάγνληεο πνπ θαζπζηεξνχλ ηελ έλαξμε ηεο αλαγελνχο θάζεο θαη νδεγνχλ ζηνλ ζρεκαηηζκφ κηθξφηεξσλ ζειψλ θαη κηθξφηεξσλ ηξηρψλ Μεραληζκνί ηεο απφπησζεο παίδνπλ ξφιν ζηε θπζηνινγία θαη ηελ παζνθπζηνινγία ηεο ηξίραο Φιεγκνλή (IL-1 ηζρπξφο αλαζηνιέαο αλάπηπμεο ηεο ηξίραο) Αληίδξαζε stress επάγεη ΑΓΑ

16 ΑΗΣΗΟΠΑΘΟΓΔΝΔΗΑ (ΑΝΓΡΑ) Ζ δηαθνξεηηθή ζπκπεξηθνξά ησλ κεησπνβξεγκαηηθψλ θαη ησλ ηληαθψλ ηξηρψλ απνδίδεηαη ζε: - Γηαθνξεηηθή ππθλφηεηα ησλ ππνδνρέσλ αλδξνγφλσλ - Γηαθνξεηηθή εκβξπνγελεηηθή πξνέιεπζε (ηληαθά ηξηρνζπιάθηα απφ κεζέγρπκα - κεησπνβξεγκαηηθά απφ λεπξηθή αθξνινθία)

17 ΑΗΣΗΟΠΑΘΟΓΔΝΔΗΑ (ΓΤΝΑΗΚΑ) Ο ξφινο ησλ αλδξνγφλσλ ζηε γπλαίθα παξακέλεη αζαθήο Γηαθέξεη απφ ηνπο άλδξεο Απμεκέλε έθθξαζε AR θαη απμεκέλα επίπεδα 5α-αλαγσγάζεο θαη DHT ζηα ηξηρνζπιάθηα ηνπ πξφζζηνπ ηξηρσηνχ έλαληη ηνπ νπίζζηνπ. Χζηφζν, ηα επίπεδα απηά είλαη ρακειφηεξα ζηηο γπλαίθεο (φρη ηφζν ζεκαληηθφο ν ξφινο ηεο 5-α αλαγσγάζεο ζηηο γπλαίθεο) Απμεκέλνο ξπζκφο παξαγσγήο ηεζηνζηεξφλεο

18 ΑΗΣΗΟΠΑΘΟΓΔΝΔΗΑ (ΓΤΝΑΗΚΑ) Γπλαίθεο κε ππεξαλδξνγνλαηκία αλαπηχζζνπλ ζπρλά (αιιά φρη πάληα) ΑΑ Αλάπηπμε ΑΑ ζε γπλαίθεο ρσξίο βηνρεκηθέο ελδείμεηο ππεξαλδξνγνλαηκίαο Πξφθεηηαη γηα ηνπηθή δηαηαξαρή ηεο απηνξξχζκηζεο ησλ ηξηρνζπιαθίσλ Πνιχ πςειφηεξα επίπεδα ηεο Ρ450 αξσκαηάζεο ζηηο γπλαίθεο ζπγθξηηηθά κε ηνπο άλδξεο, θαζψο θαη ζην νπίζζην ηξηρσηφ ζπγθξηηηθά κε ην πξφζζην

19 ΑΗΣΗΟΠΑΘΟΓΔΝΔΗΑ (ΓΤΝΑΗΚΑ) Ζ επηφηεξε θιηληθή έθθξαζε ηεο ΑΓΑ ζηηο γπλαίθεο εξκελεχεηαη απφ: Υακειφηεξα επίπεδα 5α- αλαγσγάζεο, DHT θαη ππνδνρέσλ αλδξνγφλσλ ζην ηξηρσηφ γπλαηθψλ ζε ζρέζε κε άλδξεο Τςειφηεξα επίπεδα αξσκαηάζεο (κεηαηξέπεη ηελ ηεζηνζηεξφλε ζε νηζηξνγφλα) κε απνηέιεζκα κείσζε ηνπ ηνπηθνχ ζρεκαηηζκνχ DHT Οη θαηά ηφπνπο δηαθνξέο ζην κεηαβνιηζκφ ησλ αλδξνγφλσλ εμεγνχλ ηα δηαθνξεηηθά πξφηππα θαηαλνκήο ζε γπλαίθεο θαη άλδξεο

20 ΚΛΗΝΗΚΖ ΔΗΚΟΝΑ (ΑΝΓΡΑ) Τπνρψξεζε κεησπηαίαο γξακκήο, βάζπλζε ησλ θξνηάθσλ, αξαίσζε ηεο θνξπθήο θαη βξεγκαηηθήο πεξηνρήο (ηαδηνπνίεζε Hamilton-Norwood) Πξννδεπηηθή ιέπηπλζε κείσζε ηνπ κήθνπο αξαίσζε - απνςίισζε Γηαηήξεζε πεξηκεηξηθήο ισξίδαο ζηελ ηληαθή θαη βξεγκαηηθή πεξηνρή Μπνξεί λα παξαηεξεζεί γπλαηθείνπ ηχπνπ αξαίσζε (ηαδηνπνίεζε Ludwig) πλήζσο φρη εκθαλήο ηξηρφπησζε, εθηφο απφ εμάξζεηο κε απμεκέλε πηψζε ηεινγελψλ ηξηρψλ (ηεινγελήο ηξηρφξξνηα) Γέξκα ιείν, ιάκπνλ, ρσξίο εκθαλή ζηφκηα ζπιάθσλ

21 ΑΝΓΡΟΓΔΝΔΣΗΚΖ ΑΛΧΠΔΚΗΑ

26 ΚΛΗΝΗΚΖ ΔΗΚΟΝΑ (ΓΤΝΑΗΚΑ) Λέπηπλζε ησλ ηξηρψλ (ζκίθξπλζε ηξηρνζπιαθίσλ) θαη αδπλακία αχμεζεο ζε κήθνο (βξάρπλζε αλαγελνχο θάζεο), κε ραξαθηεξηζηηθή ζπλχπαξμε ηξηρψλ δηαθνξεηηθνχ κήθνπο θαη δηαθνξεηηθήο δηακέηξνπ Δπεηζνδηαθή ή παξαηεηλφκελε ηξηρφπησζε (ηεινγελήο ηξηρφξξνηα) ή δηάρπηε ιέπηπλζε ηξηρψλ ρσξίο ηξηρφπησζε Ζ αδπλακία αλάππμεο ησλ ηξηρψλ ζε κήθνο, κπνξεί λα είλαη ην πξψην ζχκπησκα ΑΑ

27 ΚΛΗΝΗΚΖ ΔΗΚΟΝΑ (ΓΤΝΑΗΚΑ) Κιηληθά πξφηππα: 1. Καηά Ludwig: Γηαηήξεζε κεησπνθξνηαθηθήο γξακκήο, αξαίσζε-ιέπηπλζε ζηε βξεγκαηηθή πεξηνρή θαη ζηελ θνξπθή 2. Καηά Hamilton (αλδξηθνχ ηχπνπ): νπηζζνρψξεζε κεησπνθξνηαθηθήο γξακκήο, βάζπλζε θξνηάθσλ, αξαίσζε θνξπθήο (θπξίσο επί ππεξαλδξνγνλαηκίαο) 3. Καηά Olsen: Γηεχξπλζε ηεο θεληξηθήο ρσξίζηξαο, θπξίσο ζηε κεησπηαία πεξηνρή, αξαίσζε βξεγκαηηθήο πεξηνρήο ππφ κνξθή «ρξηζηνπγελληάηηθνπ δέλδξνπ»

28 ηηο πξνεκκελνπαπζηαθέο: Ludwig 87% - Hamilton 13% ηηο κεηεκκελνπαπζηαθέο: Ludwig 63% - Hamilton 37%

29

30

31

32

33 ΥΔΖ ΑΓΑ ΜΔ ΓΗΑΥΤΣΖ ΑΛΧΠΔΚΗΑ ΑΑ θαη ΓΑ κπνξεί λα ζπλππάξρνπλ Ζ ΓΑ κπνξεί λα δξάζεη ζαλ εθιπηηθφο παξάγνληαο πνπ απνθαιχπηεη ιαλζάλνπζα πξνδηάζεζε γηα ΑΑ Ζ ΑΑ κπνξεί λα εθδειψλεηαη ζαλ ΓΑ (ηεινγελήο ηξηρφξξνηα)

34 ΓΗΑΓΝΧΖ ΔΡΓΑΣΖΡΗΑΚΖ ΓΗΔΡΔΤΝΖΖ Οηθνγελεηαθφ ηζηνξηθφ Κιηληθή εηθφλα Γνθηκαζία έιμεο ηξηρψλ Σξηρνζθφπεζε (αληζνπαρείο ηξίρεο, θίηξηλα ζηίγκαηα, καχξα ζηίγκαηα) Καηακέηξεζε ηξηρψλ (326 ζχιαθνη/cm 2 ζε πγηείο ελήιηθεο, 278/cm 2 ζε ΑΑ) Σξηρνξηδφγξακκα (αχμεζε ηεινγελψλ >20% θαη θαηαγελψλ ηξηρψλ, κείσζε Α/Σ) Φσηνηξηρνξηδφγξακκα Οξκνληθφ πξνθίι (γηα απνθιεηζκφ ππεξαλδξνγνλαηκίαο) Γεληθή αίκαηνο, ζίδεξνο, θεξξηηίλε, νξκφλεο ζπξενεηδνχο, ΑΝΑ, VDRL (γηα απνθιεηζκφ άιισλ αισπεθηψλ) Ηζηνινγηθή εμέηαζε (κηθξπζκέλνο ζχιαθνο κε ραξαθηήξεο ρλνψδνπο ηξίραο, ζε πςειφηεξε ζέζε ζην αλψηεξν ή κέζν ρφξην, Σ:Υ < 4:1, πεξηζπιαθηθή ιεκθντζηηνθπηηαξηθή δηήζεζε ) Γελεηηθφ ηεζη (γηα πξνζπκπησκαηηθή αλίρλεπζε ΑΑ)

35 ΣΡΗΥΟΚΟΠΖΖ

36 ΓΗΑΦΟΡΗΚΖ ΓΗΑΓΝΧΖ Γπξνεηδήο αισπεθία (δηάρπηε, νιηθή) Γεξνληηθή αισπεθία Γηάρπηε αισπεθία (ηεινγελήο ή αλαγελήο ηξηρφξξνηα) Αισπεθία εμ έιμεσο Σξηρνηηιινκαλία Οπισηηθέο αισπεθίεο (ζπιαθηθφο ιεηρήλαο, δηζθνεηδήο εξπζεκαηψδεο ιχθνο, ΔΛ, δεπηεξνγφλνο ζχθηιε, απνςηισηηθή ζπιαθίηηδα, ΑΛ, θ.ιπ.)

37

38

39

40

41 ΘΔΡΑΠΔΗΑ Αηζζεηηθφ πξφβιεκα, ρσξίο επηπηψζεηο ζηε γεληθφηεξε πγεία νβαξέο ςπρνινγηθέο επηπηψζεηο, κε αξλεηηθφ αληίθηππν ζηελ πνηφηεηα δσήο Γη απηφ, πξέπεη λα πξνηείλεηαη ζεξαπεία θαη λα ρνξεγείηαη ρσξίο ελδνηαζκφ, φηαλ δεηείηαη απφ ηνλ αζζελή Ζ θαηάιιειε ελεκέξσζε ηνπ αζζελνχο θαη ε ρνξήγεζε δφθηκεο ζεξαπεία ηνλ πξνθπιάζζεη απφ ηελ θαηαθπγή ζε «καγηθέο» παξαπιαλεηηθέο «ζεξαπείεο» θαη βειηηψλεη ην ςπρνινγηθφ status, κε επλντθή επίπησζε ζηελ εμέιημε ηεο λφζνπ Ζ ζεξαπεία πξέπεη λα είλαη καθξνρξφληα ηφρνο: ε αλαζηνιή ηεο πεξαηηέξσ απψιεηαο ησλ ηξηρψλ θαη ε θαηά ην δπλαηφλ επαλέθθπζή ηνπο

42 ΘΔΡΑΠΔΗΑ Σνπηθή ζεξαπεία πζηεκαηηθή ζεξαπεία Υεηξνπξγηθέο ηερληθέο δηφξζσζεο Σερληθέο camouflage Φπρνινγηθή ππνζηήξημε πκπιεξσκαηηθή αγσγή

43 ΦΑΡΜΑΚΑ ΔΓΚΔΚΡΗΜΔΝΑ ΓΗΑ ΥΟΡΖΓΖΖ (FDA) - Μηλνμηδίιε (ηνπηθά) ζε άλδξεο θαη γπλαίθεο - Φηλαζηεξίδε (απφ ηνπ ζηφκαηνο) ζηνπο άλδξεο

44 ΣΟΠΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ - ΜΗΝΟΞΗΓΗΛΖ Παξάγσγν πηπεξηδηλνππξηκηδίλεο, ηζρπξφ αγγεηνδηαζηαιηηθφ (αληηππεξηαζηθφ), δξα κέζσ δηάλνημεο δηαχισλ Κ Με άγλσζην κεραληζκφ πξνάγεη ηελ αλάπηπμε ησλ ηξηρψλ (αγγεηνδηαζηνιή, πξναγσγή αγγεηνγέλεζεο, αχμεζε θπηηαξηθνχ πνιιαπιαζηαζκνχ θαη ζχλζεζεο DNA, δηάλνημε δηαχισλ Κ, αληηαλδξνγφλνο θαη αλνζνθαηαζηαιηηθή δξάζε, θαηαζηνιή ζχλζεζεο θνιιαγφλνπ)

45 ΣΟΠΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ - ΜΗΝΟΞΗΓΗΛΖ Γηάιπκα 2% ή 5% Απνθαζηζηά κνξθνινγία ζπιάθνπ, απμάλεη αλαινγία αλαγελψλ ηξηρψλ θαη κεηαηξέπεη ρλνψδεηο ζε ηειηθέο Οη δπν ζπγθεληξψζεηο ππεξέρνπλ ηνπ placebo ε θιηληθέο κειέηεο: ην δηάιπκα 5% πιενλεθηεί ζηνπο άλδξεο Σν 2% πξνηηκάηαη ζηηο γπλαίθεο (ιηγφηεξεο παξελέξγεηεο) Καιχηεξα απνηειέζκαηα ζε πξφζθαηεο έλαξμεο ΑΓΑ Γηαθνπή νδεγεί ζε απψιεηα ηνπ απνηειέζκαηνο (εληφο ηξηκήλνπ) Δθαξκφδεηαη 2 θνξέο ηελ εκέξα γηα απεξηφξηζην ρξνληθφ δηάζηεκα Δκθαλή θιηληθά απνηειέζκαηα εληφο 6 (5%) -12 (2%) κελψλ Κιηληθή βειηίσζε ζην 60% θαη ζην 25% ζεκαληηθή επαλέθθπζε

46 ΣΟΠΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ - ΜΗΝΟΞΗΓΗΛΖ Οη αλεπηζχκεηεο ελέξγεηεο είλαη ζπάληεο θαη δνζνεμαξηψκελεο Κλεζκφο, εξεζηζηηθή ή αιιεξγηθή δεξκαηίηηδα εμ επαθήο (ζηε κηλνμηδίιε ή ζην propylene glycol) Yπεξηξίρσζε πξνζψπνπ ( αλαζηξέςηκε, θπξίσο κε ην δηάιπκα 5%) Πνιχ ζπάληα παξελέξγεηεο απφ ζπζηεκαηηθή απνξξφθεζε (ππφηαζε, δάιε, αξξπζκίεο)

47 ΣΟΠΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ - ΟΗΣΡΟΓΟΝΑ Γηαιχκαηα 17α- (0,025%) ή 17β- νηζηξαδηφιεο, βελδντθήο ή βαιεξηθήο νηζηξαδηφιεο (0,03%) ή dienestrol diacetate (0,05%) Απμάλνπλ ηε δξαζηεξηφηεηα ηεο αξσκαηάζεο ηνπηθή απμεκέλε κεηαηξνπή ηεζηνζηεξφλεο ζε νηζηξνγφλα + ήπηα αλαζηνιή ηεο 5αR κείσζε DHΣ Έρεη βξεζεί ζεκαληηθή δηαθνξά έθθξαζεο ηνπ γνληδίνπ ππνδνρέα νηζηξνγφλσλ (ΔR) κεηαμχ ησλ δχν θχισλ κεγαιχηεξε απνηειεζκαηηθφηεηα ζηηο γπλαίθεο Απμάλνπλ ηελ αλαινγία αλαγελψλ/ηεινγελψλ ηξηρψλ Υνξεγνχληαη ζε επαλαιακβαλφκελα ζρήκαηα 3κελεο δηάξθεηαο

48 ΣΟΠΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ - ΟΗΣΡΟΓΟΝΑ ε κεηεκκελνπαπζηαθέο γπλαίθεο, ζπγθξηηηθή κειέηε 3κελεο θαη 6κελεο ηνπηθήο εθαξκνγήο estradiol valerate 0,03% κε placebo. Βξέζεθε ζηαηηζηηθά ζεκαληηθή δηαθνξά απνηειεζκαηθφηεηαο (61% θαη 65% έλαληη 20%) Αλεπηζχκεηεο ελέξγεηεο:ιφγσ ζπζηεκαηηθήο απνξξφθεζεο, δνζνεμαξηψκελεο Μεηξνξξαγία, νηζηξαδηφιε νξνχ, FSH, LH Πηζαλή ζπζρέηηζε κε θαξθίλν καζηνχ. Όρη ζε άηνκα κε αηνκηθφ ή νηθνγελεηαθφ ηζηνξηθν. Πξνζεθηηθή αμηνιφγεζε πξηλ ηε ρνξήγεζε Αλεπηζχκεηεο ελέξγεηεο (άλδξεο): γπλαηθνκαζηία, κεησκέλε libido (ζπάληεο θαη κφλν ζε καθξνρξφληα εθάξκνγή)

49 ΣΟΠΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ - ΚΟΡΣΗΚΟΣΔΡΟΔΗΓΖ Με εηδηθή δξάζε Παξαηείλνπλ αλαγελή θάζε Υξήζηκα ζε παξνμχλζεηο ηεο ΑΓΑ θαη γηα ζχληνκε δηάξθεηα ρνξήγεζεο

50 ΣΟΠΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ Σνπηθνί αλαζηνιείο 5α-αλαγσγάζεο - β-ζηηνζηεξφιε, ιηπνζηεξνιηθφ εθρχιηζκα ηνπ θπηνχ Serenoa repens - ηνπηθφ δηάιπκα θηλαζηεξίδεο 0,05% - κεζνζεξαπεία κε ηνπηθφ δηάιπκα δνπηαζηεξίδεο Σνπηθφ αληηαλδξνγφλν Fluridil (Eukapil), δηάιπκα 2%, ζε 9 κήλεο αλαζηνιή εμέιημεο ΑΑ ζε γπλαίθεο, αχμεζε δηακέηξνπ αλαγελψλ ηξηρψλ, ρσξίο αχμεζε Α:T, φρη ζπζηεκαηηθέο επηδξάζεηο

51 ΣΟΠΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ Σνπηθή θεηνθνλαδφιε (ζακπνπάλ 2%) αληηκεησπίδεη ζκεγκαηφξξνηα/ ζκεγκαηνξξντθή δεξκαηίηηδα θαη ζε θάπνηεο κειέηεο πξνάγεη ηελ αλάπηπμε ησλ ηξηρψλ κέζσ αλαζηνιήο ηεο 5ααλαγσγάζεο

52 ΣΟΠΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ - CG210 Γηάιπκα θπζηθψλ βνηαληθψλ εθρπιηζκάησλ Γξα κέζσ αλαζηνιήο πξφσξεο απφπησζεο, αληηθιεγκνλψδνπο δξάζεο, πεξηζπιαθηθήο δηέγεξζεο θνιιαγφλνπ Απμάλεη (θαηά 87,9%) ηα επίπεδα ηεο αληη-απνπησηηθήο πξσηεΐλεο Bcl-2, πνπ είλαη κεησκέλα ζην ηξηρσηφ αζζελψλ κε αισπεθία δηάξθεηαο αλαγελνχο, Α:T Αλαζηέιιεη ηελ κηθξνθιεγκνλή (θηλεηνπνηείηαη απφ ηα λεθξά θχηηαξα), πνπ νδεγεί ζηε κηθξνγξαθνπνίεζε ηνπ ζπιάθνπ θπηηάξσλ Langerhans θαηαζηνιή αλνζνινγηθήο αληίδξαζεο Απμάλεη (θαηά 67%) ην πεξηζπιαθηθφ θνιιαγφλν, επηηξέπνληαο θαιχηεξε «εκθχηεπζε» ηεο ηξίραο

53 ΣΟΠΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ - CG210 ην 80%, Α:T (2,96 4,4) ζε 3 κήλεο, αχμεζε ππθλφηεηαο (θσηνηξηρνξηδφγξακκα) Bcl-2 (89%), CD1+ Langerhans (73,9%), Ki67+ (δείθηεο θπηηαξηθνχ πνιιαπιαζηαζκνχ) (41,6%), κέζνο βαζκφο ηθαλνπνίεζεο 8,3/10 Σπραηνπνηεκέλε κειέηε ζε αζζελείο ππφ θηλαζηεξίδε, πξνζζήθε CG 210 γηα 12 κήλεο κέζε αχμεζε δηακέηξνπ ηξίραο θαηά 37% Με εξεζηζηηθφ, ππναιιεξγηθφ, ρσξίο ΑΔ

54 ΤΣΖΜΑΣΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ - ΦΗΝΑΣΔΡΗΓΖ πλζεηηθφ αδα- ζηεξνεηδέο Δθιεθηηθφο θαη ηζρπξφο αλαζηνιέαο ηνπ ελδχκνπ 5ααλαγσγάζε ηχπνπ 2 Αξθεηέο κεγάιεο πνιπθεληξηθέο κειέηεο έρνπλ επηβεβαηψζεη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα θαη ηελ αζθάιεηα ηεο γηα καθξνρξφληα ρνξήγεζε Ηδαληθή δφζε: 1mg εκεξεζίσο Γηάξθεηα: καθξνρξφληα ρνξήγεζε (κειέηεο φπνπ παξαθνινχζεζε επί 5 έηε) Σν απνηέιεζκα εκθαλέο εληφο 6κήλνπ, κέγηζηε δξαζηηθφηεηα ζηνπο 12 κήλεο

55 ΤΣΖΜΑΣΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ - ΦΗΝΑΣΔΡΗΓΖ Γελ είλαη ην ίδην απνηειεζκαηηθή ζε φινπο ηνπο αζζελείο Απνηειεζκαηηθή θπξίσο ζηνπο άλδξεο Μειέηε ησλ πνιπκνξθηζκψλ ηνπ γνληδίνπ ηνπ ππνδνρέα αλδξνγφλσλ έδεημε φηη ρακειφο αξηζκφο επαλάιεςεο νξηζκέλσλ ηξηάδσλ λνπθιενηηδίσλ ζπλδέεηαη κε απμεκέλε αληαπφθξηζε

56 ΤΣΖΜΑΣΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ - ΦΗΝΑΣΔΡΗΓΖ Απμάλεη ην βάξνο, ην κήθνο θαη ην πάρνο ησλ ηξηρψλ Απμάλεη (ιηγφηεξν) ηνλ αξηζκφ ησλ ηξηρψλ Παξαηείλεη ηελ αλαγελή θάζε, αιιά κφλν ησλ ηειηθψλ ηξηρψλ θαη φρη ησλ ζκηθξπλζέλησλ ηξηρψλ Αλαζηέιιεη ηε δηαδηθαζία ηεο κηθξνγξαθνπνίεζεο Μεηψλεη ηα επίπεδα DHT ζην δέξκα ηξηρσηνχ (θαηά 64%) θαη ζην αίκα (θαηά 68%) Δπεξεάδεη ηελ έθθξαζε θαζπαζψλ θαη αλαζηνιέσλ ηεο απφπησζεο

57 ΤΣΖΜΑΣΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ - ΦΗΝΑΣΔΡΗΓΖ Μειέηεο ζηηο γπλαίθεο έρνπλ δψζεη αληηθξνπφκελα απνηειέζκαηα ε κεγάιε ηπραηνπνηεκέλε, δηπιή-ηπθιή πνιπθεληξηθή κειέηε κεηεκκελνπαπζηαθψλ γπλαηθψλ, ε ρνξήγεζε θηλαζηεξίδεο 1mg δελ αλέδεημε ππεξνρή έλαληη ηνπ εηθνληθνχ θαξκάθνπ Υνξήγεζε θηλαζηεξίδεο 1,25mg ζε 4 γπλαίθεο κε ππεξαλδξνγνλαηκία νδήγεζε ζε θιηληθή βειηίσζε ε κηθξφ αξηζκφ κεηεκκελνπαπζηαθψλ γπλαηθψλ (ρσξίο ππεξαλδξνγνλαηκία) κε εκεξήζηα δφζε 2,5 ή 5mg, έδεημε θιηληθή βειηίσζε ζην ζχλνιν ησλ αζζελψλ

58 ΤΣΖΜΑΣΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ - ΦΗΝΑΣΔΡΗΓΖ Αλεπηζχκεηεο ελέξγεηεο - Λφγσ αληηαλδξνγφλνπ δξάζεο - πάληεο θαη απνθαζίζηαληαη κε ηε δηαθνπή - Μείσζε ηεο εξσηηθήο επηζπκίαο (1,8%) - Γηαηαξαρή ζηπηηθήο ιεηηνπξγίαο (1,3%) - Γπλαηθνκαζηία (0,001%, αλαζηξέςηκε) - ε ειηθησκέλνπο, θαηά 50% κείσζε επηπέδσλ PSA (ππνεθηίκεζε θηλδχλνπ γηα θαξθίλν πξνζηάηε) - Σεξαηνγφλν. Παξφηη εθθξίλεηαη ζην ζπέξκα, δελ κπνξεί λα πξνθαιέζεη πξφβιεκα ζε έγθπν κεηά απφ επαθή ρσξίο πξνθχιαμε - Γελ επεξεάδεη ηε ζπεξκαηνγέλεζε

59 ΤΣΖΜΑΣΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ - ΦΗΝΑΣΔΡΗΓΖ Αλεπηζχκεηεο ελέξγεηεο - Έρεη ππνζηεξηρζεί φηη πξνθαιεί ζπκπηψκαηα θαηάζιηςεο - ε κειέηε (ρξήζε εξσηεκαηνινγίσλ Beck Depression Inventory θαη Hospital Anxiety and Depression Scale): ε θηλαζηεξίδε κεηά 2 κήλεο αχμεζε ηε βαζκνινγία γηα ηελ θαηάζιηςε - πλεπψο, ίζσο πξέπεη λα ρνξεγείηαη κε πξνζνρή ζε άηνκα κε ηζηνξηθφ ή πξνδηάζεζε γηα θαηάζιηςε

60 ΤΣΖΜΑΣΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ - ΦΗΝΑΣΔΡΗΓΖ Αλεπηζχκεηεο ελέξγεηεο - Δίλαη θαιψο αλεθηή - Αληελδείθλπηαη ζε εγθχνπο (θαηεγνξία Υ) γηαηί πξνθαιεί αλσκαιίεο ζηελ αλάπηπμε ησλ έμσ γελλεηηθψλ νξγάλσλ ηνπ άξξελνο εκβξχνπ - ε γπλαίθεο αλαπαξαγσγηθήο ειηθίαο πξέπεη λα ρνξεγείηαη ππφ αληηζπιιεπηηθή θάιπςε

61 ΤΣΖΜΑΣΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ - ΓΟΤΣΑΣΔΡΗΓΖ Αλαζηέιιεη 5α αλαγσγάζε ηχπνπ 1 θαη ηχπνπ 2 (κε εθιεθηηθφο αλαζηνιέαο) 3 θνξέο ηζρπξφηεξε θηλαζηεξίδεο ζηελ αλαζηνιή 5α-R ηχπνπ 1 θαη 100 θνξέο Ηζρπξφηεξε ζηελ αλαζηνιή ηχπνπ 2 Απνηειεζκαηηθφηεηα είλαη δνζνεμαξηψκελε Γνζνινγία: 0,5-5 mg εκεξεζίσο Φαίλεηαη λα ππεξέρεη ηεο θηλαζηεξίδεο Λίγεο κειέηεο ( Γ: 2,5 mg > Φ: 5 mg ζηνπο 3 θαη 6 κήλεο)

62 ΤΣΖΜΑΣΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ - ΦΛΟΤΣΔΜΗΓΖ ΑΝΣΗΑΝΓΡΟΓΟΝΑ - Με ζηεξνεηδέο αληηαλδξνγφλν - Αλαζηέιιεη ηελ πξφζιεςε ησλ αλδξνγφλσλ θαη ηε ζχλδεζε ηνπο κε ηνπο ππνδνρείο - Γνζνινγία mg εκεξεζίσο - Απμεκέλνο θίλδπλνο ζνβαξήο επαηηθήο βιάβεο πεξηνξίδεη ηελ ρξήζε

63 ΤΣΖΜΑΣΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ - ΑΝΣΗΑΝΓΡΟΓΟΝΑ ΠΗΡΟΝΟΛΑΚΣΟΝΖ - πλζεηηθφ ζηεξνεηδέο, αληαγσληζηήο αιδνζηεξφλεο - Αληαγσλίδεηαη ηελ DHT ζηε ζχλδεζε κε ηνπο ππνδνρείο αλδξνγφλσλ - Μεηψλεη ηελ παξαγσγή αλδξνγφλσλ απφ ηηο σνζήθεο - Γνζνινγία mg εκεξεζίσο - Απνηειεζκαηηθφηεηα ζε γπλαίθεο κε δαζπηξηρηζκφ θαη αθκή - Αλεπηζχκεηεο ελέξγεηεο: νξζνζηαηηθή ππφηαζε, ππεξθαιηαηκία, δηαηαξαρέο θχθινπ, θαθνπρία

64 ΤΣΖΜΑΣΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ - ΑΝΣΗΑΝΓΡΟΓΟΝΑ ΟΞΔΗΚΖ ΚΤΠΡΟΣΔΡΟΝΖ - Αληαγσληζηήο ππνδνρέσλ αλδξνγφλσλ κε ηζρπξή πξνγεζηαγνληθή δξάζε - Αλαζηαιηηθή επίδξαζε ζηηο γνλαδνηξνθίλεο ( LH T) - Με ή ρσξίο εζηλπι-νηζηξαδηφιε - ε δαζπηξηρηζκφ, αθκή, ΑΑ - Γνζνινγία : πξνεκκελνπαπζηαθέο γπλαίθεο: 100mg γηα ηηο 10 πξψηεο εκέξεο ηνπ θχθινπ - κεηεκκελνπαπζηαθέο γπλαίθεο: 50 mg ζε ζπλερή ρνξήγεζε - ε γπλαίθεο ρσξίο ππεξαλδξνγνλαηκία: ππεξνρή ηνπ placebo, αιιά ππνδεέζηεξε κηλνμηδίιεο - ε γπλαίθεο κε ππεξαλδξνγνλαηκία: ππεξνρή έλαληη κηλνμηδίιεο - Αλεπηζχκεηεο ελέξγεηεο (δνζνεμαξηψκελεο): αχμεζε βάξνπο, δηαηαξαρέο θχθινπ, καζηνδπλία, θαηάζιηςε, δηαηαξαρέο ζηε libido

65 ΤΜΠΛΖΡΧΜΑΣΗΚΖ ΘΔΡΑΠΔΗΑ ακπνπάλ: ήπηα πνπ «ζέβνληαη» ηα εμαζζελεκέλα καιιηά Αληηκεηψπηζε ζκεγκαηφξξνηαο/ ζκεγκαηνξξντθήο δεξκαηίηηδαο, πνπ επηδεηλψλνπλ ηξηρφπησζε πκπιεξψκαηα δηαηξνθήο (βηηακίλεο, ακηλνμέα, ηρλνζηνηρεία)

66 ΚΣΔΝΑ LASER (HairMax) Με επεκβαηηθή ζπζθεπή Δγθεθξηκέλε απφ ην FDA Άγλσζηνο κεραληζκφο (βειηίσζε αηκαηηθήο θπθινθνξίαο ηξηρσηνχ, δηέγεξζε ηξηρνζπιαθίσλ?) Υξεζηκνπνηείηαη ζαλ θηέλα γηα 15 min, 3 θνξέο/εβδνκάδα Απνηειέζκαηα ζε 2-4 κήλεο Υσξίο ΑΔ Αχμεζε ππθλφηεηαο ηειηθψλ ηξηρψλ θαη θαιχηεξε ππνθεηκεληθή αμηνιφγεζε έλαληη καξηχξσλ (placebo)

67 ΥΔΗΡΟΤΡΓΗΚΖ ΓΗΟΡΘΧΖ Απηφινγε κεηακφζρεπζε ηξηρνζπιαθίσλ Βξάρπλζε δέξκαηνο ηξηρσηνχ (αθαίξεζε απνςηισκέλεο πεξηνρήο) Κξεκλνί πεξηζηξνθηθνί

68 ΜΔΣΑΜΟΥΔΤΖ ΣΡΗΥΟΘΤΛΑΚΗΧΝ Αηζζεηηθή δηφξζσζε, φρη ζεξαπεία Απαξαίηεηε εθαξκνγή δξαζηηθήο ζεξαπείαο Σξηρνζπιάθηα απφ κε- αλδξνγνλνεμαξηψκελε πεξηνρή (ηληαθή) εκθπηεχνληαη ζηελ αξαησκέλε αλδξνγνλνεμαξηψκελε πεξηνρή (θξνηαθνβξεγκαηηθή) δηαηεξψληαο ηηο ηδηφηεηεο ηνπο ζηε λέα ηνπο ζέζε Πνηθίιεο ηερληθέο (κνλήξε ηξηρνζπιάθηα, κηθξνκνζρεχκαηα, κηλη-κνζρεχκαηα, νπέο κε punch, ηπραία θαηαλνκή) Πεξηνξηζκνί κε βάζε ηηο δπλαηφηεηεο ηεο δφηξηαο πεξηνρήο πρλά αλάγθε εθαξκνγήο ζε δηαδνρηθά ζηάδηα Σερληθέο δπζθνιίεο ζηε γπλαίθα ιφγσ ηνπ ηχπνπ ηεο αξαίσζεο Δπηπινθέο: ινίκσμε, κεηεγρεηξεηηθέο νπιέο, ππαηζζεζία

69 ΣΔΥΝΗΚΔ ΚΑΜΟΤΦΛΑΕ Καηάιιειε θφκκσζε Υξήζε spray πνπ βάθεη ην δέξκα ηνπ ηξηρσηνχ Υξήζε spray πνπ κε ειεθηξνζηαηηθή πξνζθφιιεζε απμάλνπλ ην πάρνο ησλ ηξηρψλ Πεξνχθεο απφ ζπλζεηηθή ή θπζηθή ηξίρα

70 ΠΡΟΟΠΣΗΚΔ Οη ζεκεξηλέο ζεξαπεπηηθέο δπλαηφηεηεο κφλν αλαζηνιή θαη επηβξάδπλζε ηεο εμέιημεο κπνξνχλ λα επηηχρνπλ Όζν πεξηζζφηεξν απνθαιχπηεηαη ε αηηηνπαζνγέλεηα, ηφζν απμάλεηαη ε πηζαλφηεηα αλαθάιπςεο νξηζηηθήο ζεξαπείαο Παξαγσγή in vitro ηξηρνζπιαθίσλ απφ πνιπδχλακα θχηηαξα (stem cells) γηα κεηακφζρεπζε Σα θάξκαθα ηνπ κέιινληνο ζα ζηξέθνληαη θαηά - ησλ ππεχζπλσλ γνληδίσλ (αλαζηνιή έθθξαζεο) - θαηά ησλ εκπιεθφκελσλ νξκνληθψλ κεραληζκψλ

71 ΔΤΥΑΡΗΣΧ!