ΚΑΡΔΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΗΣ. ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ MD, MSc, PhD ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ Γ.Ν.ΚΑΒΑΛΑΣ

Transcript

1 ΚΑΡΔΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ MD, MSc, PhD ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ Γ.Ν.ΚΑΒΑΛΑΣ

2 ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Ο οµιλητής έχει συµµετάσχει σε ερευνητικά πρωτόκολλα των εταιρειών: Astra Zeneca, Boehringer, Servier Ο οµιλητής έχει λάβει τιµητική αµοιβή για οµιλίες από τις εταιρείες: Astra Zeneca, MSD, ΒΙΑΝΕΞ, ELPEN, Novartis, Novo Nordisk.

3 Επίπτωση διαβήτη (2015 & 2040) 2015 Number of men with diabetes One in 11 adults had diabetes (415 million) million million Number of women with diabetes One in 10 adults will have diabetes (642 million) million million International Diabetes Federation. IDF Diabetes, 7th edn. Brussels, Belgium: International Diabetes Federation, Available at:

4 Ο Σ.Δ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ήπια νόσος Διαβητική αµφιβληστροειδοπάθεια Συχνότερη αιτία τύφλωσης σε παραγωγικούς ενήλικες 1 ΑΕΕ 2 µε 4 φορές αύξηση της καρδιαγγειακής νοσηρότητας και των ΑΕΕ 3 Καρδιαγγειακά 8/10 διαβητικών ατόµων πεθαίνουν από ΚΑΝ 4 Διαβητική νεφροπάθεια Συχνότερη αιτία ΝΑ τελικού σταδίου 2 Στυτική δυσλειτουργία 50% των διαβητικών παρουσιάζουν Στυτ.Δυσλ. Διαβητική Νευροπάθεια Κυριότερη αιτία ακρωτηριασµού (µετά τα ατυχήµατατραυµατισµούς) 5 1 Fong DS, et al. Diabetes Care 2003; 26 (Suppl. 1):S99 S Molitch ME, et al. Diabetes Care 2003; 26 (Suppl. 1):S94 S98. 3 Kannel WB, et al. Am Heart J 1990; 120: Gray RP & Yudkin JS. In Textbook of Diabetes Mayfield JA, et al. Diabetes Care 2003; 26 (Suppl. 1):S78 S79.

5 ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ Η καρδιαγγειακή νόσος είναι υπεύθυνη για το 80% των θανάτων των ατόµων µε ΣΔ 75% εξ αυτών οφείλεται στην στεφανιαία νόσο Οι διαβητικοί παρουσιάζουν τον ίδιο κίνδυνο στεφανιαιας νόσου µε αυτόν των µη διαβητικών που είναι µεγαλύτεροι κατά 15 χρόνια * 50% των νεοδιαγνωσµένων διαβητικών έχουν ηδη καρδιαγγειακή νόσο Diab.Care 2011;Supll.1 * Lancet 2006; 368: 29 Z. Bloomgarden Diabetes Care 2005

6

7 Αλληλεπίδραση παραδοσιακών και µη-παραδοσιακών παραγόντων κινδύνου στο διαβήτη Martín-Timón I et al. World J Diabetes 2014 August 15; 5(4):

8 Προθροµβωτικοί µηχανισµοί στο διαβήτη Martín-Timón I et al. World J Diabetes 2014 August 15; 5(4):

9

10 Πολλοί παράγοντες συντελούν στον αυξηµένο ΚΑ κίνδυνο στο διαβήτη Pancreas Hyperinsulinaemia Skeletal muscles Insulin resistance: FFA Hyperglycaemia Lipaemia TNF-α Adipocytes Hypertension LDL CRP FFA Dyslipidaemia VLDL ( TG) HDL Genetic predisposition Advanced glycation end-product Fibrinogen PAI-1 Hyperglycaemia Glycated protein Thrombosis Liver CRP, C-reactive peptide; CV, cardiovascular; FFA, free fatty acid; HDL, high-density lipoprotein; IGT, impaired glucose tolerance; LDL, low-density lipoprotein; PAI-1, plasminogen activator inhibitor-1; T2DM, type 2 diabetes mellitus; TG, triglyceride; TNF-α, tumour necrosis factor-α; VLDL, very low-density lipoprotein.

11 Η ΑΘΗΡΩΜΑΤΩΣΗ ΣΤΟΝ ΔΙΑΒΗΤΗ. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΑΘΗΡΩΜΑΤΩΣΗ Πολυεστιακή κατανοµή των αγγειακών βλαβών µε διάχυτη προσβολή των στεφ.αρτηριών,των αρτηριών των κάτω άκρων των ενδο- και εξωκρανιακών αρτηριών Ταχύτερη η εξέλιξη της αγγειοπάθειας στον Σ.Δ. Οι αθηρωµατικές πλάκες των διαβητικών, είναι πλουσιότερες σε λιπίδια και πιο εύθραστες. Συχνότερη επίσης η εµφάνιση επιλεγµένων αθηρωµατικών πλακών µε ενδοπλακική αιµορραγία και εξέλκωση. Η αθηρωµάτωση στον Σ.Δ. χαρακτηρίζεται από την συνύπαρξη γενικευµένης ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας και µικροαγγειοπάθειας.

12

13

14

15

16 Καρδιαγγειακοί παράγοντες κινδύνου στο ΣΔτ2 Dyslipidaemia Hypertension Obesity CHD deaths/ 1000 patient-years 50,0 37,5 25,0 12,5 0,0 < >7.2 Nondiabetic 30,0 22,5 15,0 7,5 0,0 < Diabetic >152 30,0 22,5 15,0 7,5 0,0 < >26.8 Serum cholesterol (mmol/l) SBP (mmhg) BMI (kg/m 2 ) Adlerberth AM et al. Diabetes Care 1998;21: Eschwege E. Diabetes Metab 2003;29:6S19-27

17

18

19

20 Ασθενείς µε ΣΔ έχουν παρόµοιο κίνδυνο µε ασθενείς µε ΚΑΝ χωρίς διαβήτη: OASIS Event rate (Total mortality) diabetes plus CVD (n=1448) RR 2.88 diabetes plus no CVD (n=569) RR 1.99 no diabetes plus CVD (n=3503) RR 1.71 no diabetes/no CVD (n=2796) RR Months of follow-up RR relative reduction Malmberg K et al. Circulation 2000;102:

21

22

23

24 Μετεµφραγµατική επιβίωση σε άνδρες και γυναίκες µε και χωρίς ΣΔ Diabetes No diabetes Men Women Survival, % Survival, % 80 n= n= n= n= Months Post-MI Months Post-MI Sprafka JM et al. Diabetes Care 1991;14:

25

26

27 Θνητότητα µετά από στεφανιαία παρέµβαση CABG PTCA years mortality (%) No diabetes (n=1476) Diabetes (n=353) BARI Investigators. N Engl J Med 1996:335:

28 ΔΙΑΒΗΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΑ ΠΤΩΧΗ ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΕΠΙ ΟΞΕΩΝ ΙΣΧΑΙΜΙΚΩΝ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ Εκτεταµένη στεφανιαία αθηρωµάτωση Διαβητική µυοκαρδιοπάθεια Διαταραχές αιµοπεταλίων και πηκτικού µηχανισµού Νευροπάθεια ΑΝΣ Σιωπηλή ισχαιµία Αυξηµένη κατανάλωση ελεύθερων λιπαρών οξέων (αυξηµένες απαιτήσεις σε Ο 2 )

29 Ποσοστό καρδιακής ανεπάρκειας στους διαβητικούς Retrospective US cohort study Incidence per 1,000 personyears 32,0 24,0 16,0 8,0 0,0 Patients with diabetes were much more likely to develop heart failure than patients without diabetes 30,9 12,4 All Patients without diabetes Patients with diabetes Data from a retrospective cohort study of 8,231 patients with type 2 diabetes and 8,845 nondiabetic patients of similar age and sex, based in the United States of America. Nichols GA et al. Diabetes Care 2004;27:

30 Καρδιακή Ανεπάρκεια και ΣΔ Data from The Framingham Study 1 from 1974 suggest that diabetes is another discrete cause of congestive heart failure and that some form of cardiomyopathy is associated with diabetes, as Age-associated prevalence of heart failure 2 Ο ΣΔ είναι προγνωστικό σηµείο πτωχής 50 κλινικής έκβασης σε ασθενείς µε a result of either small 0 καρδιακή ανεπάρκεια 3 <45 vessel disease or metabolic disorders. Prevalence rate per Individuals with diabetes Individuals without diabetes Age at baseline (years) 1. Kannel WB et al. Am J Cardiol 1974;34:29 34; 2. Gilbert RE, Krum H. Lancet 2015;385: ; 3. Bauters C et al. Cardiovasc Diabetol. 2003;2:1.

31

32

33

34 ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ ΕΤΗ Ασυµπτωµατικό προ-διαβητικό στάδιο Διαβήτης " Το ρολόϊ αρχίζει να χτυπάει για την καρδιοαγγειακή νόσο στο διαβήτη πολύ πρίν από την εγκατάσταση της υπεργλυκαιµίας." Haffnet et.al.

35

36 Ο σακχαρώδης διαβήτης δε θεωρείται απλώς ως ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για αθηροσκλήρυνση αλλά πλέον θεωρείται Ισοδύναµο στεφανιαίας νόσου Γι αυτό απαιτείται Επιθετική θεραπευτική παρέµβαση (NCEP ATPIII 2002)

37

38

39

40

41

42 CVD 53%

43

44

45

46

47

48

49

50 To κλειδί για τον περιορισµό της στεφανιαίας θνητότητας στον σακχαρώδη διαβήτη βρίσκεται στην πρώιµη διάγνωση του ΣΔ και της ΣΝ,στην εγκαιρη αυστηρή ρύθµιση του σακχάρου και στην επιθετική αντιµετώπιση όλων των παραγόντων κινδύνου Editorial: R. Nesto. Am. J.Med 2010;

51 Το µήνυµα είναι ότι ενώ η ρύθµιση του Σακχάρου είναι σηµαντική, η πρώιµη διάγνωση του Σακχαρώδη Διαβήτη είναι σηµαντικότερη EASD 2008 Pr. E. Gale Editor Diabetologia

52 ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ