Βιοϊατρική τεχνολογία

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Βιοϊατρική τεχνολογία"

Transcript

1 Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Βιοϊατρική τεχνολογία Ενότητα: Υπολογιστική Τομογραφία Αν. καθηγητής Αγγελίδης Παντελής ΕΕΔΙΠ Μπέλλου Σοφία Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ψηφιακά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 Σκoπός Ορισμός Υπολογιστικής Τομογραφίας. Πυρηνική Μαγνητική Τομογραφία. Τομογραφικές εικόνες. Ακτίνες Χ. Υπερηχογράφημα. 4

5 Υπολογιστική Τομογραφία Βασικές μαθηματικές αρχές και ιστορική εξέλιξη. 5

6 Βασικές Αρχές (1/4) Οι μαθηματικές αρχές της Υπολογιστικής Τομογραφίας (ΥΤ) αρχικά αναπτύχθηκαν το 1917 από τον Radon. Απέδειξε ότι είναι δυνατό να ανακατασκευαστούν αντικείμενα δύο και τριών διαστάσεων από τις προβολές τους. 6

7 Βασικές Αρχές (2/4) Η τρισδιάστατη ανατομία του ασθενή προβάλλεται πάνω στο ακτινογραφικό φιλμ σε δύο διαστάσεις. Η πυκνότητα ενός συγκεκριμένου σημείου σε μια εικόνα αντιπροσωπεύει την απορρόφηση των ακτινών X μέσα στον ασθενή κατά μήκος μιας γραμμής μεταξύ του εστιακού σημείου της ακτίνας X και του σημείου στον ανιχνευτή που αντιστοιχεί στο σημείο της εικόνας. 7

8 Βασικές Αρχές (3/4) Σε μια συμβατική ακτινογραφία, η πληροφορία στην παράλληλη διάσταση με την ακτίνα Χ χάνεται. Ο περιορισμός μπορεί να ξεπεραστεί, μέχρι έναν ορισμένο βαθμό, με την παραγωγή δύο εικόνων σε γωνία 90 ο μεταξύ τους. Για τα αντικείμενα που μπορούν να εντοπιστούν και στις δύο εικόνες, οι δύο ακτινογραφίες παρέχουν πληροφορίες θέσης. 8

9 Βασικές Αρχές (4/4) 9

10 Υπολογιστική Τομογραφία (1/2) Απεικόνιση ενός διατομεακού μέρους του σώματος με τη χρήση ακτίνων Χ. Εφευρέθηκε από τον Δρ. G.N. Housfield το Έλαβε το βραβείο Νόμπελ στην Ιατρική το Η μέθοδος ανακατασκευάζει εικόνες λαμβάνοντας μεγάλο αριθμό μετρήσεων ακτίνων Χ που μεταδίδονται μέσω του ασθενή. Οι προκύπτουσες εικόνες είναι τομογραφικοί χάρτες του γραμμικού συντελεστή απορρόφησης ακτίνων X. 10

11 Υπολογιστική Τομογραφία (2/2) ΑΤ (Picker) Κολονοσκόπηση με το σπειροειδές ΑΤ Σπειροειδής Σάρωση 11

12 Παραδείγματα διατομών Παραδείγματα των διατομών από διάφορα μέρη του σώματος: κρανίου, θώρακα και κοιλιάς έτσι όπως λαμβάνεται με την υπολογιστική τομογραφία. Σπειροειδής Σάρωση Η απεικόνιση της απορρόφησης της ακτίνας Χ ως επίπεδα του γκρι παράγει μια ανατομική εικόνα. 12

13 Ενέργεια Πυρηνική Μαγνητική Τομογραφία Hornak: Τα βασικά της Πυρηνικής Μαγνητικής Τομογραφίας (Magnetic Resonance Imaging MRI), Κάθε σωματίδιο χαρακτηρίζεται από μαγνητική περιστροφή (spin). Η περιστροφή ευθυγραμμίζει τα σωματίδια με το μαγνητικό πεδίο. n = g B Σε μια ενεργειακά χαμηλή ή υψηλή κατάσταση. E = h n Μπορεί να αλλάξει η κατάσταση λόγω της επίδρασης ενός αρκετά ενεργού (RF) φωτονίου. E = h g B n B G h χαμηλό Συχνότητα συντονισμού περιστροφής Μαγνητικό Πεδίο Γυρομετρική αναλογία (42.58 MHz/T για το Υδρογόνο) Σταθερά Planck ( J s) Μαγνητικό Πεδίο - Υψηλό

14 Πυρηνικός Μαγνητικός Τομογράφος (MRI) (1/2) 14

15 Πυρηνικός Μαγνητικός Τομογράφος (MRI) (2/2) Νωτιαίος Μυελός Τμήμα του Εγκεφάλου 15

16 Πυρηνικός Τομογράφος MRI 16

17 Πυρηνική εικόνα ολόκληρου σώματος 17

18 Συστήματα τομογραφίας εκπομπής ποζιτρονίου(pet) Η σάρωση PET χρησιμοποιεί τεχνητούς ραδιενεργούς ανιχνευτές και ραδιονουκλεΐδια. Η διάρκεια ζωής τους είναι σύντομη, έτσι πρέπει να παράγονται επιτόπου. 18

19 Μελέτη της νόσου Πάρκινσον (1/2) Η μελέτη PET έχει συμβάλει στην κατανόηση της χρήσης οξυγόνου και των μεταβολικών αλλαγών που συνοδεύουν την ασθένεια. 19

20 Μελέτη της νόσου Πάρκινσον (2/2) Σημειούμενη (tagged) μεταβολική δραστηριότητα N - + Η εξαΰλωση του ποζιτρονίου δημιουργεί δύο φωτόνια που κινούνται αντιδιαμετρικά στο χώρο P 11 C πυρήνας Ασπίδα Μόλυβδου Σπινθηριστής Υποδοχέας Βολφραμίου 20

21 Τομογράφος PET ολόκληρου σώματος 21

22 Μελέτη μυοκαρδιοπάθειας 22

23 Μηχανήματα υπέρηχου Εξέταση υπερήχου Μηχάνημα υπερήχου Convex 3.5 MHz Για κοιλιακές και OB/GYN μελέτες Micro-convex: 6.5MHz Για διακολπικές και διορθικές μελέτες 23

24 Υπέρηχος εμβρύου 24

25 Τομογραφικές εικόνες (1/2) Η τομογραφική εικόνα είναι η απεικόνιση μιας ανατομικής φέτας του ασθενούς. Το πάχος τομής της ΥΤ είναι πολύ λεπτό (1 έως 10 χιλ.) και είναι περίπου ομοιόμορφο. Ο δισδιάστατος πίνακας των pixel στην εικόνα της ΥΤ αντιστοιχεί σε έναν ίσο αριθμό τριδιάστατων voxels (στοιχεία όγκου) στον ασθενή. Κάθε pixel στην εικόνα της ΥΤ παρουσιάζει τις μέσες ιδιότητες μείωσης των ακτίνων Χ του ιστού στο αντίστοιχο voxel. 25

26 Τομογραφικές εικόνες (2/2) 26

27 ΥΤ πρώτης γενιάς Μονή πηγή ακτίνας Χ Κίνηση περιστροφής Μονός ανιχνευτής 27

28 Ακτίνες Χ Είναι το αποτέλεσμα από το βομβαρδισμό υψηλής ενέργειας ηλεκτρονίων σε άτομα βολφραμίου, που δημιουργεί μια αλλαγή κατάστασης που εκπέμπει φωτόνια στα μήκη κύματος των ακτίνων Χ με αρκετή ενέργεια έτσι ώστε να περάσουν μέσα από αντικείμενα. Η απορρόφηση εμφανίζεται όταν δεν μπορούν να διεισδύσουν μέσω των αντικειμένων και είναι μια εκθετική συνάρτηση της πυκνότητας του υλικού. Καθώς περνούν, ιονίζουν τα μόρια κυττάρων συμπεριλαμβανομένου του DNA που μπορεί να οδηγήσει στον καρκίνο. Όταν διαπερνούν το αντικείμενο, οδηγούνται σε ένα φιλμ καταγραφής. 28

29 Η αρχή της ΥΤ I = I o e -μd n I = I o e -d Σ μ i i=1 I = I o e D d f (μx) dx Η ένταση της εκπεμπόμενης δέσμης ως συνάρτηση του συντελεστή απορρόφησης των pixel που διασχίζει. Άνω μέρος, η ένταση μετά τη διέλευση ενός όγκου στοιχείου, μεσαίο τμήμα, μετά τη διέλευση ενός όγκου n στοιχείου, χαμηλότερο μέρος η αναλογική περίπτωση. 29

30 Συντελεστές μείωσης διάφορων ιστών που εκφράζονται στις μονάδες Hounsfield πυκνό κόκκαλο ασβεστοποίηση οστών αίμα νερό λίπος αέρας νερό ιστός λίπος οστό 30

31 Συντελεστές μείωσης διάφορων ιστών Η μείωση εμφανίζεται εκθετικά στον ιστό: I = I o exp f (μ (x) ) dx όπου μ (x) είναι ο συντελεστής μείωσης στη θέση Χ κατά μήκος των ακτίνων. Επομένως γενικά η συνολική μείωση μιας ακτίνας στην θέση r, με την προβολή στη γωνία θ, δίνεται από το ολοκλήρωμα γραμμών p (r, θ) = ln (I/I o ) = f (μ (x) ) dx 31

32 Παραγωγή τομογραφικών εικόνων 1. Η μέτρηση μετάδοσης μέσω του ασθενή που γίνεται από έναν ανιχνευτή σε μια δεδομένη στιγμή καλείται ακτίνα. 2. Μια σειρά ακτίνων που περνούν μέσω του ασθενή στον ίδιο προσανατολισμό ονομάζεται προβολή ή άποψη. 3. Δύο γεωμετρίες προβολών έχουν χρησιμοποιηθεί στην απεικόνιση της ΥΤ: Παράλληλη γεωμετρία δέσμης με όλες τις ακτίνες σε μια προβολή παράλληλη η μία με την άλλη. Fan γεωμετρία δέσμης, στην οποία οι ακτίνες σε μια δεδομένη γωνία προβολής αποκλίνουν. 32

33 Δυο γεωμετρίες προβολών Ακτίνα Παράλληλη γεωμετρία δέσμης Fan γεωμετρία δέσμης 33

34 Παραγωγή (συνέχεια) Σκοπός του ΥΤ είναι να αποκτήσει έναν μεγάλο αριθμό μετρήσεων μετάδοσης μέσω του ασθενή σε διαφορετικές θέσεις. Η απεικόνιση του ΥΤ περιλαμβάνει περίπου 800 ακτίνες που λαμβάνονται σε διαφορετικές γωνίες προβολής. Πριν από την παραγωγή της επόμενης φέτας, το κρεβάτι όπου ο ασθενής ξαπλώνει κινείται ελαφρώς στην κατεύθυνση κεφάλι-πόδια (που είναι ο άξονας Z του τομογράφου). 34

35 Ανακατασκευή Υπάρχουν πολυάριθμοι αλγόριθμοι ανακατασκευής. Η φιλτραρισμένη ανακατασκευή πίσω προβολής χρησιμοποιείται ευρέως στους κλινικούς ΥΤ. Δημιουργεί τις τομογραφικές εικόνες κατ ουσίαν αντιστρέφοντας τη διαδικασία παραγωγής. Η τιμή μ για κάθε ακτίνα απλώνεται προς τα πίσω κατά μήκος αυτής σε όλη την εικόνα. Καθώς τα δεδομένα ενός μεγάλου αριθμού ακτινών προβάλλονται προς τα πίσω στην μήτρα της εικόνας, περιοχές με υψηλή εξασθένηση τείνουν να ενισχύουν η μία την άλλη όπως και περιοχές με χαμηλή εξασθένιση και έτσι δημιουργείται η εικόνα. 35

36 Υ ή (Α) Τ Υπολογιστική ή Αξονική Τομογραφία. Συνδυάζει εικόνες ακτίνας Χ από διαφορετικές κατευθύνσεις για να ανακατασκευάσει την τριδιάστατη εικόνα. Η προβολή προς τα πίσω προσδίδει τιμές που αντιστοιχούν στις εικόνες των ακτίνων Χ. Οι τιμές προσδιορίζονται ως ο μέσος όρος των προβολών προς τα πίσω. Επειδή χρησιμοποιεί ακτίνες Χ, έχει το ίδιο πρόβλημα με την ακτινογραφία. 36

37 Τομογραφική ανακατασκευή (1/5) Η μαθηματική βάση για την τομογραφική απεικόνιση καθορίστηκε από τον Johann Radon. Εφαρμόζεται στην Υπολογιστική Τομογραφία για την παραγωγή διατομεακών εικόνων ασθενών. Η προβολή ενός αντικειμένου σε μια δεδομένη γωνία θ αποτελείται από ένα σύνολο ολοκληρωμάτων γραμμών. Στην ΥΤ ακτίνας Χ, το ολοκλήρωμα γραμμής αντιπροσωπεύει τη συνολική μείωση της έντασης της δέσμης των ακτίνων Χ καθώς ταξιδεύει σε μια ευθεία γραμμή μέσω του αντικειμένου. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η εικόνα που προκύπτει είναι ένα διδιάστατο ή τριδιάστατο μοντέλο του συντελεστή εξασθένησης. 37

38 Τομογραφική ανακατασκευή (2/5) 38

39 Τομογραφική ανακατασκευή (3/5) 39

40 Τομογραφική ανακατασκευή (4/5) 40

41 Τομογραφική ανακατασκευή (5/5) 41

42 Υπολογιστική Τομογραφία (ΥΤ) (1/4) Μέτρηση y r Σινόγραμμα P(, r) p x Ακτίνες χ Αντικείμενο f ( x, y) t Ανακατασκευή 42

43 Υπολογιστική Τομογραφία (ΥΤ) (2/4) Μετασχηματισμός Radon: R q (t) = f (x,y) d(x cosq + y sinq t)dxdy Η προβολή της εικόνας είναι μια συνάρτηση του t κατά μήκος του άξονα που είναι κάθετος στη κατεύθυνση q. 43

44 Υπολογιστική Τομογραφία (ΥΤ) (3/4) 44

45 Υπολογιστική Τομογραφία (ΥΤ) (4/4) όπου f(x,y) αντιπροσωπεύει μ(x,y). Αυτή η λειτουργία είναι γνωστή ως μετασχηματισμός Radon (ή σινόγραμμα) του διδιάστατου αντικειμένου, που μας λέει ότι εάν είχαμε άπειρες προβολές ενός αντικειμένου που λαμβάνονται σε έναν άπειρο αριθμό γωνιών, θα μπορούσαμε να ανακατασκευάσουμε το αρχικό αντικείμενο f(x,y) αρκεί να υπολογίσουμε τον αντίστροφο μετασχηματισμό Radon. 45

46 Μέθοδος πίσω προβολής Ξεκινά με την υπόθεση ότι το μέσο απορρόφησης είναι ομοιόμορφα κατανεμημένο. Με διάφορα προφίλ έντασης παίρνουμε μια αστεροειδή ανακατασκευασμένη εικόνα. Αυξάνοντας των αριθμό των γωνιών η ένταση στο κέντρο μειώνεται και παίρνουμε την εικόνα πίσω προβολής λιγότερο αιχμηρή. Αντί να έχουμε την απεικόνιση κάθε pixel στην ανακατασκευασμένη εικόνα φαίνονται και τα γειτονικά του. Αυτό το θόλωμα διορθώνεται με τεχνικές φιλτραρίσματος. 46

47 Αλγόριθμοι ανακατασκευής εικόνας από τις προβολές (1/4) Όπου: j η γωνία προβολής του j. m αριθμός προβολών. - το γωνιακό διάστημα μεταξύ διπλανών προβολών. Αυτή η πίσω προβαλλόμενη εικόνα είναι μια φτωχή προσέγγιση του πραγματικού αντικειμένου. Ισοδυναμεί με το πραγματικό αντικείμενο παραμορφωμένο από μια συνάρτηση της μορφής 1/r. 47

48 Αλγόριθμοι ανακατασκευής εικόνας από τις προβολές (2/4) αντικείμενο εικόνα παραγωγή πίσω προβολή 48

49 Αλγόριθμοι ανακατασκευής εικόνας από τις προβολές (3/4) Α) 1 προβολή Β) 4 προβολές Γ) 64 προβολές Δ) 512 προβολές 49

50 Αλγόριθμοι ανακατασκευής εικόνας από τις προβολές (4/4) Προφίλ αντικειμένου μιας συνάρτησης δέλτα Προφίλ ανακατασκευής μιας συνάρτησης δέλτα προφίλ προβολή προβολή Άνω αριστερά, διανομή πυκνότητας ενός σημείου απορρόφησης κατά μήκος μιας γραμμής μέσω του αντικειμένου κάτω αριστερά, τα προκύπτοντα προφίλ έντασης κάτω δεξιά, η πίσω προβολή άνω δεξιά, ανακατασκευασμένη διανομή πυκνότητας σε μια γραμμή μέσω του αντικειμένου. 50

51 Φιλτραρισμένη πίσω προβολή 1. Φιλτράρισμα των δεδομένων προβολής στις διαφορετικές γωνίες προβολής με μια ειδική λειτουργία. 2. Πίσω προβολή των φιλτραρισμένων δεδομένων προβολής για να σχηματίσουν την ανακατασκευασμένη εικόνα. 3. Το φιλτράρισμα μπορεί να εφαρμοστεί με δύο τρόπους. Στο χωρικό πεδίο, η συνάρτηση του φίλτρου ισοδυναμεί με τη συνέλιξη των δεδομένων μέτρησης της προβολή χρησιμοποιώντας μια ειδική συνάρτηση συνέλιξης h(t). Στο πεδίο της συχνότητας η συνέλιξη ισοδυναμεί με πολλαπλασιασμό. 1. FFT των δεδομένων μέτρησης προβολής στο πεδίο των συχνοτήτων: p(, )=FT {p(t, )}. 2. Πολλαπλασιασμός των προβολών του μετασχηματισμού Fourier με την ειδική συνάρτηση. 3. Αντίστροφος μετασχηματισμός Fourier του γινόμενου p (, ). 51

52 Αντίστροφος μετασχηματισμός Radon (1/5) Η λύση του αντίστροφου μετασχηματισμού Radon καθορίζει τη μορφή του φίλτρου συνάρτησης. H ( W ) b w ( w) w b w ( w) 1, w W 0, otherwise h( t) sinc(2 t / 2 ) (sinc( t / 2 )) 2 2 Πρόσθετη συνάρτηση λείανσης μπορεί να εφαρμοστεί για θορυβώδη Δεδομένα. 52

53 Αντίστροφος μετασχηματισμός Radon (2/5) 53

54 Αντίστροφος μετασχηματισμός Radon (3/5) 54

55 Μετασχηματισμός ακτίνας Χ Έστω f (x) είναι μια πραγματική συνάρτηση σε ένα πεδίο τριών διαστάσεων. Έστω p P ένα σημείο στο επίπεδο. P = {x : d x = k}. Μετασχηματισμός ακτίνας Χ X d. [X d f ](p) = f (p + t d) dt. Οι συναρτήσεις αθροίσματος είναι κατά μήκος των προβολών που είναι κάθετες στο επίπεδο της εικόνας. 55

56 Θεώρημα Fourier φέτας (1/2) Μετασχηματισμός ακτίνων Χ: [X d f ](p) = f (p + t d) dt. Και ο δισδιάστατος μετασχηματισμός Fourier: F(u,v) = f (x,y) e -j2p(ux + vy) dxdy. Μετασχηματισμός Fourier μιας προβολής: [F X d f ](w) = [X d f ](t) e -j2pwt dt. v = 0 η φέτα του μετασχηματισμού Fourier: F(u,0) = f (x,y) e -j2pux dxdy = [ f (x,y) dy] e -j2pux dx = FP 0 (w). y Χωρικό πεδίο Fourier v x u προβολή μέρος πεδίο συχνότητας 56

57 Θεώρημα Fourier φέτας (2/2) Μετασχηματισμός Fourier αντικείμενο χωρικό πεδίο πεδίο συχνότητας 57

58 Αντίστροφος μετασχηματισμός Radon (4/5) Υπολογισμός μετασχηματισμού Fourier των ακτίνων Χ(προβολές Radon). Θεώρημα Fourier τομής-> ο μετασχηματισμός Fourier της προβολής μιας εικόνας είναι μια τομή του μετασχηματισμού Fourier της εικόνας στη γωνία της προβολής. Συσσώρευση τομών για τη δημιουργία μετασχηματισμού Fourier της εικόνας. Αντίστροφος μετασχηματισμός Fourier για την ανακατασκευή της εικόνας. Χωρικό πεδίο Πεδίο συχνότητας 58

59 Αντίστροφος μετασχηματισμός Radon (5/5) Πεδίο συχνότητας 59

60 Πρώτη γενιά: περιστροφή/μετατόπιση, εστιασμένης δέσμης (pencil beam) (1/2) Μόνο δύο ανιχνευτές ακτίνων X χρησιμοποιούνται (δύο διαφορετικές φέτες). Παράλληλη γεωμετρία ακτίνας. Γραμμική μετατόπιση για την απόκτηση 160 ακτίνων με πλάτος 24 εκατοστά (Field of View-FOV). Ελαφρά περιστροφή στις μετατοπίσεις για την απόκτηση 180 προβολών σε διαστήματα μιας μοίρας. Περίπου 4.5 λεπτά/σάρωση με 1.5 λεπτό για την ανακατασκευή εικόνας. 60

61 Πρώτη γενιά: περιστροφή/μετατόπιση, εστιασμένης δέσμης (pencil beam) (2/2) μετατόπιση περιστροφή μετατόπιση 61

62 Πρώτη γενιά (συνέχεια) Μεγάλη αλλαγή στο σήμα εξαιτίας της αυξανόμενης ροής των ακτίνων Χ έξω από το κεφάλι. Λύνεται πιέζοντας το κεφάλι του ασθενή με μια εύκαμπτη μεμβράνη η οποία περιβάλλεται από έναν σάκο νερού. Το σήμα στον ανιχνευτή επιβραδύνεται επηρεάζοντας τις μετρήσεις που είναι πολύ κοντά χρονικά. Η γεωμετρία εστιασμένης δέσμης (pencil beam) επέτρεψε τη μείωση της διασποράς πολύ αποδοτικά και είναι η καλύτερη από όλες τις γενιές σαρωτών. 62

63 Δεύτερη γενιά: περιστροφή/ μετατόπιση, στενή αποκλίνουσα δέσμη Ενσωματωμένη γραμμική διάταξη 30 ανιχνευτών. Περισσότερα δεδομένα αποκτούνται για τη βελτίωση της εικόνας (600 ακτίνες x 540 προβολές). Το συντομότερο χρονικό διάστημα σάρωσης ήταν 18 δευτερόλεπτα/εικόνα. Η στενή αποκλίνουσα δέσμη επιτρέπει να ανιχνευθεί περισσότερη διασκορπούμενη ακτινοβολία. 63

64 Τρίτη γενιά: περιστροφή / περιστροφή, ευρεία αποκλίνουσα δέσμη (1/2) Αυξήθηκε αισθητά ο αριθμός των ανιχνευτών (σε περισσότερο από 800). Η γωνία της αποκλίνουσας δέσμης αυξάνεται έτσι ώστε να καλύψει ολόκληρο τον ασθενή. -> Εξάλειψη της ανάγκης για κίνηση μετατόπισης. Ενώνονται μηχανικά ο εκπομπός και ο ανιχνευτής των ακτίνων Χ όπου περιστρέφονται από κοινού. Τα νεότερα συστήματα έχουν χρόνο σάρωσης μισό (½) δευτερόλεπτο. 64

65 Τρίτη γενιά: περιστροφή / περιστροφή, ευρεία αποκλίνουσα δέσμη (2/2) 65

66 Κυκλικές αντανακλάσεις (1/2) Η γεωμετρία περιστροφής/περιστροφής της τρίτης γενιάς σαρωτών οδηγεί σε μια κατάσταση στην οποία κάθε ανιχνευτής είναι υπεύθυνος για τα δεδομένα που αντιστοιχούν σε ένα δαχτυλίδι στην εικόνα. Οι μικροαλλαγές στα επίπεδα σημάτων στους ανιχνευτές κατά την πάροδο του χρόνου επηρεάζουν τις τιμές t που προβάλλονται προς τα πίσω για την παραγωγή εικόνας της ΥΤ, προκαλώντας κυκλικές αντανακλάσεις. 66

67 Κυκλικές αντανακλάσεις (2/2) κυκλική αντανάκλαση κακός ανιχνευτής 67

68 Τέταρτη γενιά: περιστροφή /στατικοί (1/2) Σχεδιασμένη για να ξεπεράσει το πρόβλημα των κυκλικών αντανακλάσεων. Στατικός δακτύλιος περίπου ανιχνευτών. 68

69 Τέταρτη γενιά: περιστροφή /στατικοί (2/2) μεμονωμένος ανιχνευτής περιστροφή εκπομπού 360 ο στατικοί ανιχνευτές 69

70 Σύγκριση τρίτης και τέταρτη γενιάς (1/2) Η 3 η γενιά της αποκλίνουσας δέσμης γεωμετρίας έχει τον εκπομπό της ακτίνας Χ ως κορυφή του fan ενώ η 4 η γενιά έχει το μεμονωμένο ανιχνευτή ως κορυφή. 70

71 Σύγκριση τρίτης και τέταρτη γενιάς (2/2) ανιχνευτής fan πηγή fan Τρίτη γενιά τέταρτη γενιά 71

72 Πέμπτη γενιά: στατικός/στατικός (1/2) Κυρίως αναπτύχθηκε για την απεικόνιση της καρδιακής τομογραφίας. Μη συμβατικός εκπομπός ακτίνας Χ, ένα μεγάλο τόξο βολφραμίου περικυκλώνει τον ασθενή και βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το δακτύλιο των ανιχνευτών. Η δέσμη ηλεκτρονίων οδηγείται γύρω από τον ασθενή για να χτυπήσει το δακτυλιοειδή στόχο του βολφραμίου. Χρόνος σάρωσης 50-msec, μπορεί να παράγει ταινίες βίντεο ΑΤ υψηλού ρυθμού εικόνων. 72

73 Πέμπτη γενιά: στατικός/στατικός (2/2) σύστημα απόκτησης δεδομένων ανιχνευτές παραγωγή δέσμης ηλεκτρονίων δέσμη ηλεκτρονίων πηνίο εστίασης πηνίο εκτροπής δέσμη ακτίνας Χ αντλίες κενού κρεβάτι δακτύλιος στόχων 73

74 Έκτη γενιά: ελικοειδής (1/2) Ο ελικοειδής ΑΤ αποκτά δεδομένα ενώ το κρεβάτι κινείται. Εκμεταλλευόμενοι το χρόνο που απαιτείται για τη μετατόπιση του κρεβατιού, ο συνολικός χρόνος που απαιτείται για τη σάρωση της ακτινογραφίας είναι συντομότερος. Επιτρέπει τη χρήση μικρότερης ποσότητας σκιαστικού και αυξάνει το ρυθμό εξέτασης των ασθενών. Σε ορισμένες περιπτώσεις ολόκληρη η σάρωση μπορεί να γίνει σε ένα κράτημα αναπνοής του ασθενή. 74

75 Έκτη γενιά: ελικοειδής (2/2) μετατόπιση κρεβατιού περιστροφή εκπομπού ακτίνας Χ ελικοειδής εκπομπός ακτίνας Χ 75

76 Έβδομη γενιά: πολλαπλές διατάξεις ανιχνευτών (1/2) Όταν χρησιμοποιούνται πολλαπλές διατάξεις ανιχνευτών η απόσταση του κατευθυντήρα είναι ευρύτερη και περισσότερες ακτίνες Χ που παράγονται από τον εκπομπό χρησιμοποιούνται για την παραγωγή των δεδομένων. Το άνοιγμα του κατευθυντήρα σε έναν ΑΤ με μια διάταξη ανίχνευσης, μειώνει τη χωρική ανάλυση κατά τη διάσταση του πάχους της τομής. Με τον σαρωτή πολλαπλών διατάξεων ανιχνευτών το πάχος της τομής καθορίζεται από το μέγεθος του ανιχνευτή, όχι από τον κατευθυντήρα. 76

77 Έβδομη γενιά: πολλαπλές διατάξεις ανιχνευτών (2/2) μεμονωμένος ανιχνευτής τέσσερις διατάξεις ανιχνευτές διάταξη ανιχνευτή 77

78 Πυρηνική Μαγνητική Τομογραφία - ΠΜΤ (Magnetic resonance imaging - MRI) 78

79 Πυρηνική Μαγνητική Τομογραφία ΠΜΤ (Magnetic resonance imaging - MRI) (1/6) 79

80 Πυρηνική Μαγνητική Τομογραφία ΠΜΤ (Magnetic resonance imaging - MRI) (2/6) 80

81 Πυρηνική Μαγνητική Τομογραφία ΠΜΤ (Magnetic resonance imaging - MRI) (3/6) Β Ν Β Ν Ν Β Ν Β Β Ν 81

82 Πυρηνική Μαγνητική Τομογραφία ΠΜΤ (Magnetic resonance imaging - MRI) (4/6) Ενέργεια Ενέργεια Μαγνητικό πεδίο Μαγνητικό πεδίο 82

83 Πυρηνική Μαγνητική Τομογραφία ΠΜΤ (Magnetic resonance imaging - MRI) (5/6) Η μαγνητική τομογραφία εκμεταλλεύεται την ύπαρξη υλικού πυρηνικού συντονισμού στον ασθενή. Οι μαγνήτες με μονό αριθμό φωτονίων ή νετρονίων έχουν μια αδύναμη αλλά παρατηρήσιμη πυρηνική μαγνητική ροπή. Συχνότερα απεικονίζονται τα φωτόνια (H), αλλά και ο άνθρακας 13 (13C), ο φώσφορος (P), το νάτριο (Na) και το φθόριο (F) παρουσιάζουν σημαντικό ενδιαφέρον. Οι πυρηνικές ροπές συνήθως είναι τυχαία προσανατολισμένες, αλλά ευθυγραμμίζονται όταν τοποθετούνται σε ένα δυνατό μαγνητικό πεδίο ( T). Το σήμα του ΠΜΤ από έναν άνθρωπο κυρίως οφείλεται στα πρωτόνια των μορίων νερού. Εφόσον αυτά τα πρωτόνια υπάρχουν στο ίδιο μαγνητικό περιβάλλον, απηχούν στην ίδια συχνότητα. Συνεπώς το σήμα του ΠΜΤ είναι ανάλογο του όγκου του νερού. Η καινοτομία του ΠΜΤ είναι ότι επιβάλει χωρική διακύμανση στο μαγνητικό πεδίο έτσι ώστε να διακρίνει τις περιστροφές από τη θέση τους. Εφαρμόζοντας μια κλήση του μαγνητικού πεδίου αναγκάζει κάθε περιοχή να ταλαντεύεται σε μια διαφορετική συχνότητα. 83

84 Πυρηνική Μαγνητική Τομογραφία ΠΜΤ (Magnetic resonance imaging - MRI) (6/6) Οι αρχικοί αντίθετοι μηχανισμοί που εκμεταλλεύονται την αποδιέγερση της μαγνήτισης είναι ο T 1 και ο T 2. Αποδιέγερση spin πλέγματος T 1 : Η εκθετική σταθερά ποσοστού περιγράφει τη διάσπαση του z στοιχείο της μαγνήτισης προς την ισορροπία μαγνήτισης. Οι τυπικές τιμές σώματος είναι από 300 έως 3000 ms. Αποδιέγερση spin-spin T 2 : Η εκθετική αντίθεση ποσοστού περιγράφει τη διάσπαση των εγκάρσιων στοιχείων της μαγνήτισης (M x και M y ). Οι μαγνητικές τομογραφίες παρέχουν άριστη αντίθεση μεταξύ των διαφόρων μορφών μαλακών ιστών. Για τους ασθενείς που δεν έχουν κανένα σιδηρομαγνητικό μηχανισμό μέσα τους, η ΠΜΤ είναι απόλυτα ασφαλής και μπορεί να επαναληφθεί όσες φορές χρειαστεί ακίνδυνα. Το σήμα της ΠΜΤ δεν εμποδίζεται από τον αέρα όπως στον υπέρηχο και δεν υπάρχει καμία ανάγκη για ραδιενεργούς ανιχνευτές όπως στην περίπτωση της πυρηνικής μαγνητικής σάρωσης. Τυπικές μελέτες απεικόνισης κυμαίνονται από 1 έως 10 λεπτά αλλά με τις καινούργιες τεχνολογίες χρειάζονται λιγότερο από 50msec. 84

85 Λειτουργική ΜΤ (λμτ) (1/2) Η λμτ είναι μια τεχνική που δημιουργεί εικόνες καταγράφοντας εσωτερικές αλλαγές στο αίμα με ΠΜΤ. Οι αλλαγές στη νευρωνική δραστηριότητα συνοδεύονται από εστιακές αλλαγές στην εγκεφαλική ροή αίματος (CBF), στον όγκο αίματος(cbv), στην οξυγόνωση αίματος και στο μεταβολισμό. Αυτές οι φυσιολογικές αλλαγές μπορούν να παράγουν λειτουργικούς χάρτες για νοητικές διεργασίες. Δύο βασικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται: Κορεσμός ή αντιστροφή του εισερχόμενου σήματος για τον προσδιορισμό ποσότητας ροής αίματος. Εστιάζοντας την αλλαγή της ροής του αίματος είναι δυνατόν η απεικόνιση οπτικών λειτουργιών εγκεφάλου που σχετίζονται με ποσοτικές αλλαγές της αιμάτωσης. Κατά αυτό τον τρόπο μπορεί να αφαιρεθεί ο θόρυβος που οφείλεται στην κοινή αναφορά. 85

86 Λειτουργική ΜΤ (λμτ) (2/2) Μέτρηση των αλλαγών στην οξυγόνωση αίματος κατά τη διάρκεια της νευρωνικής δραστηριότητας. Η μελέτη των αλλαγών στη ροή του αίματος μπορεί να γίνει επίσης με την έγχυση σκιαστικών (π.χ. γαδολίνιο-dtpa). Οι δύο τιμές χαλάρωσης μετριούνται στη λμτ T 1 καιt 2 * (αντιπροσωπεύει την τιμή της αποσύνθεσης του ΜΤ σήματος εξαιτίας των ανομοιογενών του μαγνητικού πεδίου και αλλαγών που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση οξυγόνωσης αίματος. Οι αλλαγές T 2 * είναι αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης μεταξύ των αλλαγών στην εγκεφαλική ροή αίματος, στον όγκο και στην οξυγόνωση. Όταν η αιμοσφαιρίνη αποξυγονώνεται, γίνεται περισσότερο παραμαγνητική από τον περιβάλλοντα ιστό και έτσι δημιουργείται ένα ανομοιογενές μαγνητικό περιβάλλον. 86

87 Έγχρωμος χάρτης εγκεφαλικής δραστηριότητας Η εικόνα δείχνει έναν έγχρωμο χάρτη εγκεφαλικής δραστηριότητας στην παρεγκεφαλίδα κατά τη διάρκεια απόδοσης ενός νοητικού παιχνιδιού, ως επικάλυψη μιας ασπρόμαυρης εικόνας T2*. Οι οδοντωτοί πυρήνες εμφανίζονται ως σκούρα ημισεληνοειδή σχήματα στη μέση της παρεγκεφαλίδας λόγω των επικολλήσεων σιδήρου. Οι λμτ εικόνες αποκτήθηκαν με συμβατικές T2*-weighted FLASH τεχνικές με χωρική ανάλυση 1.25x1.25x8 mm3 και χρονική ανάλυση 8 δευτερολέπτων. Κάθε χρώμα αντιπροσωπεύει αύξηση 1%, ξεκινώντας από το 1%. R, δεξιά παρεγκεφαλίδα L, αριστερή παρεγκεφαλίδα. Η παρεγκεφαλίδα αντιστοιχεί σε αριστερόχειρα. Παρατηρείται διμερής ενεργοποίηση στους οδοντωτούς πυρήνες και στον παρεγκεφαλιδικό φλοιό. Η ενεργοποιημένη περιοχή στους οδοντωτούς πυρήνες κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του παιχνιδιού ήταν 3-4 φορές μεγαλύτερη από αυτήν κατά τη διάρκεια οπτικά κατευθυνόμενων peg κινήσεων σωμάτων. (βλέπε λεπτομέρειες στο Kim και λοιποί, 1994b). 87

88 Λειτουργική μελέτη απεικόνισης του εγκεφάλου Η εικόνα δείχνει τη λειτουργική μελέτη απεικόνισης του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια μιας εργασίας οπτικού ελέγχου και διόρθωσης σφαλμάτων. Οι λειτουργικές εικόνες αποκτήθηκαν με την τεχνική της πολυ-φέτας μονής βολής ΕPI με χωρική ανάλυση 3.1x3.1x5 και χρονική ανάλυση 3.5 δευτερολέπτων. Το κρανίο και οι σχετικοί μύες εξαλείφθηκαν από την κατάτμηση εικόνας. Η τριδιάστατη εικόνα που κατασκευάστηκε από εικόνες πολύ-φέτας απεικονίστηκε από το πρόγραμμα Voxel View (Vital Images, Fairfield, Iowa). Ο στόχος ήταν να μετακινηθεί ο δρομέας από το αρχικό κεντρικό κουτί πάνω σε ένα τετράγωνο στόχο μετακινώντας έναν μοχλό (joystick). Οκτώ στόχοι τοποθετήθηκαν περιμετρικά σε γωνία 45 ο και τοποθετήθηκαν ακτινωτά στις 20 0 γύρω από το αρχικό κεντρικό κουτί. Η ενεργοποίηση (με χρώμα) παρατηρείται στις διάφορες περιοχές του εγκεφάλου. Στο πάνω μέρος της εικόνας ο εγκέφαλος απεικονίζεται ως ένα τριδιάστατο στερεό αντικείμενο ώστε να φαίνεται μόνο η επιφάνεια του φλοιού. Στο κάτω μέρος της εικόνας, το πίσω μέρος του τμήματος αφαιρέθηκε στο επίπεδο του οπτικού φλοιού για να παρουσιαστεί η ενεργοποίηση που δεν είναι ορατή από την επιφάνεια (ευγενική παραχώρηση της Jutta Ellermann, Jeol Seagal, και Timothy Ebner). 88

89 Ανοιχτές ΜΤ μονάδες 89

90 Πυρηνικός Τομογράφος (1/3) Χρήση ακτίνων γ, Ραδιονουκλεΐδιων και Ραδιοφαρμακευτικών προϊόντων στην ιατρική. 90

91 Πυρηνικός Τομογράφος (2/3) Ο πυρηνικός τομογράφος εξετάζει τις φυσιολογικές διεργασίες και όχι τις ανατομικές δομές. Στον ΠΤ, βραχύβια ραδιοφάρμακα (ραδιενεργά φάρμακα που εκπέμπουν ακτίνες γ και έλκονται από το όργανο που πρόκειται να απεικονιστεί) εγχέονται στο κυκλοφορικό σύστημα του ασθενή (σε ποσότητες picomolar που δεν έχουν καμία επίδραση στη διαδικασία που μελετάται). Ο χρόνος ημιζωής αυτών των υλικών είναι από λίγα λεπτά έως μερικές εβδομάδες. Η κάμερα του ΠΤ, στην πραγματικότητα, παίρνει μια χρόνο-έκθεση «φωτογραφία» της φαρμακευτικής ουσίας καθώς εισέρχεται και συγκεντρώνεται στους ιστούς ή στα όργανα. 91

92 Πυρηνικός Τομογράφος (3/3) Παρακολουθώντας τη ροή του αίματος, το αποτέλεσμα της ΠΤ εικόνας ενημερώνει τους γιατρούς για τη βιολογική δραστηριότητα του οργάνου ή του αγγειακού συστήματος που το τρέφει. Η Πυρηνική Ιατρική διαθέτει ένα ευρύ φάσμα χρήσεων, συμπεριλαμβανόμενης της διάγνωσης του καρκίνου, ωε μελέτη των καρδιακών παθήσεων, των κυκλοφοριακών προβλημάτων, τον εντοπισμό νεφρικών δυσλειτουργιών, και άλλων ανωμαλιών στις φλέβες, στους ιστούς και στα όργανα. 92

93 ΥΤΕΑΦ (SPECT) (Υπολογιστική Τομογραφία Εκπομπής Απλών Φωτονίων) Η ΥΤΕΑΦ βασίζεται στη συμβατική τεχνική πυρηνικής τομογραφίας και τις τομογραφικές μεθόδους ανακατασκευής εικόνας. 93

94 Κάμερα σπινθηρισμού * Νάτριο ενεργοποιημένο με Θάλλιο a b c d Κατευθυντήρας Ηλεκτρόνια Y NaI(Ti)* κρύσταλλος PMT X Μέτρηση/pixel Το πιο σημαντικό εργαλείο στην Πυρηνική Ιατρική είναι η κάμερα σπινθηρισμού (κάμερα τύπου anger) που βασίζεται σε μια μεγάλη περιοχή (~40 εκ. διάμετρο) NaI(Tl)* κρύσταλλου. Όταν ένα φωτόνιο χτυπά και αλληλεπιδρά με τον κρύσταλλο, ο σπινθηρισμός που παράγεται ανιχνεύεται από την περιοχή PMTs. Ένα ηλεκτρονικό κύκλωμα αξιολογεί τα σχετικά σήματα από το PMTs και προσδιορίζει τη θέση του σήματος. 94

95 Χαρακτηριστικά απόδοσης συστημάτων της Πυρηνικής Τομογραφίας (1/2) Χωρική ανάλυση: αποτελεί ένα μέτρο για το βαθμό λεπτομέρειας της τελικής ανακατασκευασμένης εικόνας και άρα για τις περιοχές που μπορούν να ανιχνευτούν. Με άλλα λόγια: πόσο καλά μπορούν να χωριστούν οι λεπτομέρειες. Ευαισθησία, νεκρός χρόνος: περιγράφει πόσο καλά η κατανομή ανιχνευτών ραδιενεργών αποσβέσεων χρησιμοποιείται για το σχηματισμό μιας εικόνας. Χρησιμοποιείται μια πηγή που ακτινοβολεί ισότροπα προς όλες τις κατευθύνσεις. Η κάμερα συλλέγει το μέρος που εισέρχεται στη στερεά γωνία μείον το φωτόνιο που θα επιδράσει τις διόπτρες. Μερικά από τα γεγονότα χάνονται επειδή το σύστημα ακόμα επεξεργάζεται προηγούμενο γεγονός (νεκρός χρόνος). 95

96 Χαρακτηριστικά απόδοσης συστημάτων της Πυρηνικής Τομογραφίας (2/2) Λόγος ισχύος του σήματος πληροφορίας ως προς τον θόρυβο (SNR) Η σχετική δύναμη της πληροφορίας και του θορύβου. Εάν η περιοχή ενδιαφέροντος είναι μικρή σε σύγκριση με τη χωρική ανάλυση η αντίθεση μειώνεται επειδή η υψηλή δραστηριότητα της περιοχής θαμπώνει εξαιτίας της δραστηριότητας στη γειτονιά της ως αποτέλεσμα της απόκρισης του ανιχνευτή. Ομοιομορφία, Γραμμικότητα Η εικόνα ενός αντικειμένου πρέπει να είναι ανεξάρτητη από τη θέση της στο πεδίο της προβολής. Αυτό δεν ισχύει στα πραγματικά συστήματα. Αυτό μπορεί να αξιολογηθεί σε μετρήσεις βαθμονόμησης ώστε να εξαχθούν παράγοντες διόρθωσης. Σαν αποτέλεσμα η μη ομοιομορφία από 10% σε 3%. 96

97 Συμβατική πυρηνική ιατρική διαδικασία απεικόνισης (1/2) Τα τυπικά ραδιονουκλεΐδια που χρησιμοποιούνται είναι 140 KeV Tc-99m και 70 KeV φωτόνια από Tl-201. Τα φωτόνια ακτίνων γ που εκπέμπονται από τα ραδιοφάρμακα διαπερνούν το σώμα του ασθενή και ανιχνεύονται από ένα σύνολο ευθυγραμμισμένων ανιχνευτών ακτινοβολίας. Τα εκπεμπόμενα φωτόνια αλληλεπιδρούν μέσα στο σώμα με το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο το οποίο σταματά την εμφάνιση τους μέσα από το σώμα ή με τη σκέδαση Compton η οποία μεταφέρει μέρος της ενέργειας σε ελεύθερα ηλεκτρόνια και το φωτόνιο εκτρέπεται σε μια νέα κατεύθυνση. Τα φωτόνια αυτά επίσης ανιχνεύονται από την κάμερα και προκαλούν θόλωση της εικόνας αν χρησιμοποιηθούν εργαλεία επεξεργασίας και ανακατασκευής εικόνας. 97

98 Συμβατική πυρηνική ιατρική διαδικασία απεικόνισης (2/2) Στην ΥΤΕΑΦ τα δεδομένα προβολής αποκτιούνται από διαφορετικές οπτικές γωνίες γύρω από τον ασθενή. Παρόμοια με την ΑΤ, οι μέθοδοι επεξεργασίας και ανακατασκευής εικόνας χρησιμοποιούνται για την απόκτηση εγκάρσιων ή διατομεακών εικόνων από δεδομένα προβολής πολλαπλών γωνιών. 98

99 Συστήματα ΥΤΕΑΦ Τα συστήματα ΥΤΕΑΦ έχουν κάμερες που μπορεί να ακολουθούν μια από τις παρακάτω συνθέσεις: 99

100 ΥΤΕΑΦ 100

101 Διακεκριμένη γεωμετρία που χρησιμοποιείται στις επαναληπτικές μεθόδους ανακατασκευής q Pixel I Δραστηριότητα a i Διασταυρωμένη περιοχή f i r P(r,q) 101

102 Μετασχηματισμός Radon (1/2) Στη δισδιάστατη τομογραφία εικόνας η μονοδιάστατη διάταξη ανιχνευτών περιστρέφεται γύρω από το προς απεικόνιση αντικείμενο f(x,y) και συλλέγει δεδομένα προβολής από διάφορες γωνίες προβολής. Το ολοκλήρωμα του μετασχηματισμού των προβολών του δίνεται από: z p'( t, ) ct I0 exp[ ( x, y) ds] και ονομάζεται μετασχηματισμός Radon. Ο στόχος της ανακατασκευής εικόνας είναι να λύσει το αντίστροφο ολοκλήρωμα μετασχηματισμού Radon. Η λύση είναι η κατασκευασμένη εικόνα υπολογισμού f(x,y) του αντικειμένου διανομής f(x,y). Τα μετρούμενα δεδομένα προβολής μπορούν να γραφτούν ως το ολοκλήρωμα ραδιενέργειας κατά μήκος των ακτίνων προβολών. 102

103 Μετασχηματισμός Radon (2/2) Τα μετρούμενα δεδομένα προβολής μπορούν να γραφτούν ως ολοκλήρωμα της ραδιενέργειας κατά μήκος των ακτίνων προβολών. z p( t, ) ce ( x, y) ds Στην ΥΤΕΑΦ ο συντελεστής εξασθένησης δεν είναι τόσο σημαντικός, ώστε να θεωρηθεί ως σταθερά στην περιοχή του σώματος υπό απεικόνιση. z p( t, ) ce ( x, y) exp[ l( x, y)] ds Το l(x,y) είναι το μήκος της διαδρομής μεταξύ του σημείου (x,y) και της άκρης του εξασθενητή (δηλ. του σώματος του ασθενή) κατά μήκος της κατεύθυνσης της ακτίνας προβολής. Το πρόβλημα της ανακατασκευασμένης εικόνας περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από τις μη στάσιμες ιδιότητες του κατευθυντήρα ανίχνευσης, των συναρτήσεων απόκρισης σκέδασης και της εξάρτησής τους από το μέγεθος και τη σύνθεση του σώματος του ασθενή. 103

104 Τομογραφική ανακατασκευή εγκεφάλου και συκωτιού και τριδιάστατη απόδοση 104

105 Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων PET (1/2) Επιτρέπει στους γιατρούς να αξιολογούν χημικές ή φυσιολογικές αλλαγές σχετικά με το μεταβολισμό. Εφόσον η αιτία πολλών ασθενειών είναι βιοχημικής φύσης, αυτές οι λειτουργικές αλλαγές συχνά προηγούνται χρονικά ή υπερβαίνουν τη δομική αλλαγή στον ιστό ή τα όργανα. Η απεικόνιση PET χρησιμοποιεί ποίκιλλα ραδιοφάρμακα, αποκαλούμενα ως ιχνοστοιχεία, για την απόκτηση εικόνων. Τα ιχνοστοιχεία PET μιμούνται το φυσικό σάκχαρο, το νερό, τις πρωτεΐνες και το οξυγόνο που βρίσκονται στον οργανισμό μας. Αυτά τα ιχνοστοιχεία εγχέονται στον ασθενή και συγκεντρώνονται σε διάφορους ιστούς και όργανα. 105

106 Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων PET (2/2) Το σύστημα PET παίρνει μια έκθεση στο χρόνο του ιχνοστοιχείου και παράγει μια «φωτογραφία» των κυτταρικών βιολογικών δραστηριοτήτων. Οι εικόνες PET μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μέτρηση πολλών διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένων του μεταβολισμού σακχάρου, της ροής αίματος και της αιμάτωσης, των ρυθμών δέσμευσης πρωτεϊνών, της χρήσης οξυγόνου και μιας μεγάλης λίστας από άλλες ζωτικές φυσιολογικές δραστηριότητες. 106

107 Μερικά παραδείγματα τέτοιων υλικών είναι: Ραδιονουκλεΐδια Χρόνος Ημιζωής Εφαρμογή Άνθρακας λεπτά Εκπομπός ποζιτρονίου για μελέτες μεταβολισμού. Χαλκός ώρες Kλινικός διαγνωστικός συντελεστής για καρκίνο και τη μεταβολική διαταραχή. Ιώδιο λεπτά Εκπομπός ποζιτρονίου για τη μελέτη ροή αίματος Ιώδιο μέρες Διάγνωση των διαταραχών του θυρεοειδή, συμπεριλαμβανόμενου του καρκίνου. Σίδηρος ώρες Ιχνοστοιχεία σιδήρου για την απεικόνιση των μυελών των οστών. Άζωτο λεπτά Εκπομπός ποζιτρονίου που χρησιμοποιείται ως 13 NH για μελέτες αιμάτωσης καρδιάς. Στρόντιο μέρες Μελέτη μεταβολισμού για το σχηματισμό των οστών. Οξυγόνο δευτ. Εκπομπός ποζιτρονίου που χρησιμοποιείται για τη ροή αίματος. Τεχνήτιο 99m 6 ώρες Το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο ραδιοφάρμακα στη πυρηνική ιατρική. 107

108 Ραδιοφάρμακα EtOOC O N NH COOEt 99m Tc S S Εφαρμογή: Αιμάτωση εγκεφάλου 108

109 Πλεονεκτήματα PET Το PET έχει ένα εκατομμύριο φορές μεγαλύτερη ευαισθησία σε σχέση με τη ΜΤ στις μελέτες χημικής ιδιαιτερότητάς. Το PET χρησιμοποιείται για τη μελέτη νευρο-υποδοχέων στον εγκέφαλο και άλλους ιστούς του σώματος. Είναι αποτελεσματικό στην υποκυτταρική περιοχή όπου ανήκουν οι πρωτεΐνες υποδοχής. Οι κλινικές μελέτες περιλαμβάνουν όγκους εγκεφάλου, στήθους, πνεύμονα, κάτω γαστρεντερικού συστήματος. Πρόσθετη μελέτη της νόσου Αλτσχάιμερ, του Πάρκινσον, της επιληψίας και της στεφανιαίας αρτηριακής νόσου η οποία επηρεάζει το μεταβολισμό των μυών της καρδιάς και τη ροή αίματος. 109

110 Θεωρία PET (1/3) Η απεικόνιση PET ξεκινά με μια ένεση ενός ενεργού μεταβολικά ιχνοστοιχείου ένα βιολογικό μόριο που μεταφέρει μαζί του ένα ποζιτρόνιο εκπέμποντας το ισότοπο. Μέσα σε λίγα λεπτά το ισότοπο συσσωρεύεται σε μια περιοχή του σώματος για την οποία το μόριο έχει προτίμηση. Δηλαδή, η γλυκόζη που επισημαίνεται με 11C ή ανάλογο γλυκόζης που επισημαίνεται με 18F, συγκεντρώνεται στον εγκέφαλο ή στους όγκους, όπου η γλυκόζη χρησιμοποιείται ως πρωταρχική πηγή ενέργειας. Ο ραδιενεργός πυρήνας σχάται εκπέμποντας ποζιτρόνια. Στο ποζιτρόνιο (θετικό ηλεκτρόνιο), να πυρηνικό πρωτόνιο αλλάζει σε ένα θετικό ηλεκτρόνιο και ένα νετρόνιο. 110

111 Θεωρία PET (2/3) Το άτομο διατηρεί την ατομική του μάζα άλλα μειώνει τον ατομικό του αριθμό κατά ένα (1). Το εκτινασσόμενο ποζιτρόνιο ενώνεται σχεδόν στιγμιαία με ένα ηλεκτρόνιο, και τα δύο αυτά σωματίδια υποβάλλονται στη διαδικασία της εκμηδένισης. Η ενέργεια που συνδέεται με τις μάζες των ποζιτρονίων και των ηλεκτρονίων είναι MeV σύμφωνα με E=MC2. Η ενέργεια διαιρείται εξίσου ανάμεσα σε 2 φωτόνια που εκπέμπονται αποκρινόμενο το ένα από το άλλο σε γωνία Κάθε φωτόνιο έχει ενέργεια 511 kev. Αυτές οι υψηλής ενέργειες ακτίνες-γ εκπέμπονται από το σώμα σε αντίθετες κατευθύνσεις και καταγράφονται από ένα ζεύγος ανιχνευτών. 111

112 Θεωρία PET (3/3) Το γεγονός της εκμηδένισης που δημιούργησε τα πρωτόνια πρέπει να έχει συμβεί κάπου κατά μήκος της γραμμής συνδέοντας τους δύο ανιχνευτές. Φυσικά εάν ένα από τα φωτόνια έχει σκεδαστεί τότε η γραμμή σύμπτωσης θα είναι εσφαλμένη. Μετά την ανίχνευση ή περισσοτέρων γεγονότων εκμηδένισης, η κατανομή των ποζιτρονίων υπολογίζεται με τεχνικές τομογραφικής ανακατασκευής. Το PET ανακατασκευάζει δισδιάστατες εικόνες από τις μονοδιάστατες προβολές που βλέπουν προς διαφορετικές γωνίες. Οι τρισδιάστατες ανακατασκευές μπορούν να γίνουν χρησιμοποιώντας δισδιάστατες προβολές από πολλαπλές γωνίες. 112

113 Οι παράγοντες ανάλυσης είναι: Πλάτος ανιχνευτή κρυστάλλου. Λογική Anger. Μη γραμμικότητα φωτονίων. Εμβέλεια Ποζιτρονίων. Αλγόριθμος ανακατασκευής. 113

114 Γενική ροή δεδομένων κατά τη διάρκεια απόκτησης και επεξεργασίας PET Απόκτηση Δεδομένα βαθμονόμησης Διορθωμένα δεδομένα Σινόγραμμα Ανακατασκευή Μέτρηση/ακτίνα Εικόνα 114

115 Υπερηχογράφημα 115

116 Υπερηχογράφημα (1/6) Ο υπέρηχος λειτουργεί σχεδόν όπως το σόναρ, χρησιμοποιώντας υψηλής συχνότητας ήχων κύματα ως πηγή απεικόνισης. Ο υπέρηχος είναι η αντανάκλαση ενός ηχητικού κύματος που έρχεται σε αντίθεση με την ανατομία που μελετάται. Το προκύπτον σχέδιο της αντανάκλασης μετατρέπεται σε διαγνωστικές πληροφορίες μέσω ενός μορφοτροπέα χειρός περνώντας πάνω από την απεικονισμένη περιοχή. 116

117 Υπερηχογράφημα (2/6) Αρχικά αξιοποιήθηκε πριν 50 χρόνια, η μη ραδιενεργός φύση αυτής της ιατρικής τεχνολογίας έχει γίνει η βοηθητική επιλογή για τις ob-gyn διαδικασίες. Στην πραγματικότητα, συχνότερα συνδέεται με την απεικόνιση του εμβρύου. Η πρόοδος στην τεχνολογία υπέρηχων έχουν οδηγήσει σε εφαρμογές που επεκτείνονται αρκετά πέρα από την απεικόνιση εμβρύου περιλαμβάνοντας καρδιακή, αγγειακή και απεικόνιση μαστού, καθώς και τον εντοπισμό κύστης και την καθοδήγηση ποικίλλων χειρουργικών και θεραπευτικών διαδικασιών. 117

118 Υπερηχογράφημα (3/6) Οι μορφοτροπείς υπερήχων παράγουν ηχητικά κύματα μετατρέποντας τη μαγνητική, θερμική ή ηλεκτρική ενέργεια σε μηχανική. Η πιο αποτελεσματική τεχνική για το ιατρικό υπερηχογράφημα χρησιμοποιεί το πιεζοηλεκτρικό φαινόμενο. Εφαρμόζοντας πίεση σε έναν κρύσταλλο δημιουργείται ηλεκτρικό δυναμικό και αντίστροφα. Ο μορφοτροπέας αναπτύχθηκε όταν αναπτύχθηκαν οι γραμμικές διατάξεις. Για την εφαρμογή πραγματικού χρόνου απεικόνισης, απαιτείται γρήγορη κατεύθυνση ακουστικής δέσμης. Οι γραμμικές διαδοχικές διατάξεις σχεδιάστηκαν για να συγκεντρώσουν την ακτίνα σε μια ορθογώνια περιοχή εικόνας. Η γραμμική περιοχή μορφοτροπέων σχεδιάστηκε για να κατευθύνει ηλεκτρονικά και να συγκεντρώσει τη δέσμη σε υψηλή ταχύτητα σε έναν τομέα εικόνας μορφής. 118

119 Υπερηχογράφημα (4/6) Το πρότυπο υλικό ιατρικού υπερήχου fot για πολλά χρόνια είναι το σιδηροηλεκτρικό κεραμικό leadzirconate-titanate (PZT) όπου έχει υψηλή ηλεκτρομηχανική μετατροπή απόδοση και χαμηλές εγγενείς απώλειες. Οι ιδιότητες του PZT μπορούν να ρυθμιστούν με την τροποποίηση της αναλογίας του ζιρκονίου σε τιτάνιο και εισάγοντας μικρές ποσότητες άλλων ουσιών, όπως Ταντάλιο. Το PZT είναι δυνατό μηχανικά και μπορεί να λειτουργήσει σε θερμοκρασίες μέχρι C και είναι σταθερό για μεγάλο χρονικό διάστημα. 119

120 Υπερηχογράφημα (5/6) Το μειονέκτημα είναι η υψηλή ακουστική αντίσταση (Z=30 Mrayls) σε σύγκριση με τον ιστό σώματος (1.5 Mrayls). Αυτό αντισταθμίζεται με στρώματα ακουστικής σύζευξης. Άλλα υλικά που χρησιμοποιούνται : (δηλ. PVDF-Πολυβινυλοφθορίδιο). 120

121 Υπερηχογράφημα (6/6) Η διάταξη μορφοτροπέων χρησιμοποιεί την ίδια principal as ακουστικούς φακούς για την εστίαση μιας ακουστικής δέσμης. Και στις δύο περιπτώσεις οι μεταβλητές καθυστέρησης εφαρμόζονται στο διάφραγμα μορφοτροπέα.η εστίαση και καθοδήγηση γίνονται από τα καθυστερημένα σήματα διέγερσης ως εξής: Μετάδοση εστίασης Σήματα διέγερσης Το ακουστικό σήμα από όλα τα στοιχεία φτάνει στο σημείο εστίασης την ίδια χρονική στιγμή. Σύμφωνα με την αρχή του Huygens το καθαρό ακουστικό σήμα είναι το άθροισμα όλων των σημάτων. Για τη λήψη ενός υπερηχογραφήματος ηχώ,η σειρά φάσης λειτουργεί αντίστροφα. Η ηχώ από τη λήψη εστίασης είναι περιστατικό σε κάθε στοιχείο σειράς σε ένα διαφορετικό χρονικό διάστημα. Τα λαμβανόμενα σήματα καθυστερούν ηλεκτρονικά έτσι ώστε καθυστερημένα προστίθεται στη φάση μια ηχώ που δημιουργείται στο σημείο εστίασης. 121

122 Δυαδική λήψη εστίασης Στη λειτουργία λήψης, το σημείο εστίασης μπορεί δυναμικά να ρυθμιστεί έτσι ώστε να συμπίπτει με το φάσμα της επιστρεφόμενης ηχώ. Μετά τη μετάδοση του ακουστικού παλμού, οι αρχικές ηχώ επιστρέφουν από το στόχο κοντά στο μορφοτροπέα. Επομένως, ο σαρωτής εστιάζει τη σειρά φάσης σε αυτούς τους στόχους, που βρίσκονται στην πρώτη εστίαση. Οι ηχώ επιστρέφουν από τους περισσότερους στόχους απόστασης, ο σαρωτής εστιάζει σε μεγαλύτερο βάθος. Οι εστιακές ζώνες καθιερώνονται με επαρκή βάθος πεδίου, έτσι οι στόχοι είναι πάντα στην εστίαση που λαμβάνει. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται δυαδική λήψη εστίασης. f 1 S χρόνος χρόνος f 2 122

123 Διαμορφώσεις Πινάκων Οι πίνακες μπορούν να διαμορφωθούν ως εξής: Γραμμικός διαδοχικός πίνακας (~512 στοιχείων). Κυρτογραμμικοί (κυρτοί) πίνακες. Γραμμική φάση πινάκων. 1.5D πίνακας. 2D πίνακας. Γραμμικός Γραμμική φάση 2D πίνακας Πίσω μέρος PZT Αντιστοίχηση επιπέδου Μπροστινό μέρος 123

124 Ο υπέρηχος (1/2) Ο υπέρηχος είναι μια συχνότητα πάνω από 20Khz όπου είναι η μέγιστη ακουστική συχνότητα. Όμως η συχνότητα και το μήκος κύματος (άρα ανάλυση) σχετίζονται αντίστροφα έτσι ώστε η χαμηλότερη χρησιμοποιούμενη συχνότητα να είναι 1 MHz. Η αξονική ανάλυση είναι περίπου μήκος κύματος στο 1Mhz είναι 1.5 χιλ. στους περισσότερους μαλακούς ιστούς. Έτσι κάποιος πρέπει να πάει στο 1.5 MHz για ανάλυση 1 χιλ. Η μείωση των σημάτων υπερήχων αυξάνεται με τη συχνότητα στο μαλακό ιστό και έτσι η ανταλλαγή πρέπει να γίνει μεταξύ της διείσδυσης σε μια συγκεκριμένη εφαρμογή. 124

125 Ο υπέρηχος (2/2) Βαθιά διείσδυση όπως στην καρδιολογία και γυναικολογία αίτημα 2-8 MHz και εφαρμογής με ρηχή διείσδυση όπως οφθαλμολογία και περιφερειακή αγγειακή χρήση των 20 MHz, Ενδοαρτηριακές χρήσεις των MHz και στο μικροσκόπιο υπερήχου για τον έλεγχο των δομών μέσα στα μεμονωμένα κύτταρα ανεβαίνουν έως 200 MHΖ. Υψηλές Συχνότητες: Καλή ανάλυση αλλά μικρή διείσδυση. Χαμηλές Συχνότητες: Κακή ανάλυση αλλά βαθιά διείσδυση. 125

126 Δύο βασικές εξισώσεις που χρησιμοποιούνται στην απεικόνιση υπερήχου: Όπου: d = ο τρόπος απόστασης ενός αντικειμένου που προκαλεί την ηχώ t = χρονική καθυστέρηση (για το ταξίδι μετ επιστροφής) c = ταχύτητα ήχου στον ιστό (μεταξύ 1450 και 1520 m/s) Άλλη εξίσωση: Όπου: S(t) - λαμβανόμενη ισχύς σήματος T(t) - εκπεμπόμενο σήμα B(t) - ιδιότητες μορφοτροπέα A(t) - η μείωση του σήματος από και προς το διασκορπιστή (t) - η ισχύς του διασκορπιστή d 1 2 tc S( t) T ( t) B( t) A( t) ( t) Το πεδίο συχνότητας γίνεται: S( f ) T ( f ) B( f ) A( f ) ( f ) 126

127 Ορισμός των όρων A-λειτουργία- Η αρχική λειτουργία οθόνης των μετρήσεων ενός υπερήχου, στην οποία το εύρος των επιστρεφόμενων ηχώ εμφανίζονται σε έναν παλμογράφο. B-λειτουργία (2D)-Τρέχουσα λειτουργία προβολής επιλογής. Παράγεται σαρώνοντας το μορφοτροπέα από τη μια πλευρά στην άλλη και προβάλλοντας την ισχύ των επιστρεφόμενων ηχώ ως φωτεινά σημεία στη σωστή γεωμετρική κατεύθυνση και απόσταση τους. M-λειτουργία Ακολουθεί τη λειτουργία Α καταγράφοντας την ισχύ των ηχώ ως σκούρα σημεία κινούμενο σε φωτοευαίσθητο έγγραφο. Το αντικείμενο που κινείται, όπως η καρδιά προκαλεί απλούς χτύπους από την κίνηση που παρουσιάζεται. Πολλές διαγνωστικές πληροφορίες όπως το κλείσιμο βαλβίδας αξιολογούν, ότι οι εντελώς ανοιχτές και κλειστές βαλβίδες, και το πάχος του τοιχώματος μπορούν να αποκτηθούν από αυτή τη λειτουργία. 127

128 Υπερηχογράφημα γραμμής όρασης Μορφοτροπέας Θωρακικό τοίχωμα Πλευρά Διατομή καρδιάς (διαστολή-χαλάρωση) M-γραμμή Διατομή καρδιάς (συστολή-συστολή) Υπερηχογράφημα γραμμής όρασης 128

129 Χαρτογράφηση ροής χρώματος Χαρτογράφηση ροής χρώματος - Μια ταχύτητα ψευδό χρώματος παρουσιάζεται καλύπτοντας μια δισδιάστατη εικόνα γκρίζας κλίμακας. Ταυτόχρονα παρουσιάζονται οι πληροφορίες εύρους και ταχύτητας. 129

130 Υπερηχογράφημα σκιαστικών (1/2) Η αντανάκλαση των ηχητικών κυμάτων εξαρτάται από την ακουστική αντίσταση που ορίζεται από την πυκνότητα και την ταχύτητα του ήχου στο μέσο. Οι διαφορές των ακουστικών αντιστάσεων είναι πολύ μικρές ανάμεσα στους μαλακούς ιστούς. Η εταιρεία Echofarnaceuticals (US Cas) πρότεινε να αυξηθούν οι διαφορές της ακουστικής αντίστασης στις διεπαφές ιστού. Δεύτερον να αυξήσουν τις αντίστοιχες εντάσεις ηχώ. Η αποτελεσματικότερη αρχή που έχει προκύψει μέχρι τώρα είναι η διάθλαση των υπέρηχων κυμάτων σε φυσαλίδες αερίου (μικροφυσαλίδες περιέχουν λύσεις) και σε κολλοειδή, όπου μερικές φορές η θερμοκρασία εξαρτάται από τα διφασικά συστήματα. 130

131 Υπερηχογράφημα σκιαστικών (2/2) Μορφή Λύσεις Κολλοειδή γαλακτώματα (αφρός) Ουσίες Shaken αλατούχο διάλυμα Πράσινη ινδοκυανίνη Perfluorooctylbromide, γαλακτώματα λιπιδίων Ιδιότητες, Ενδείξεις Φυσαλίδες αερίου, σύντομη ημιζωή, δύσκολη παραγωγιμότητα, λιποαναρρόφηση και shaking αποτελέσματα Υψηλή πυκνότητα, χαμηλή ακουστική ταχύτητα, χαμηλή διαλυτότητα αίματος, παρατείνει την ενίσχυση Doppler Κολλοειδής αναστολές Αναστολές με μικροφυσαλίδες αερίου Iodipamide, αιθυλικός εστέρας, μικροσωματίδια Αναστολή μικροσωματιδίων γαλακτόζης σχηματίζοντας μικροφυσαλίδες Υδάτινη αναστολή μικροσωματιδίων με πολύ λεπτές φυσαλίδες αερίου Σωστή διάγνωση καρδιακής πάθησης 131

132 Ερωτήσεις Ιστοσελίδα μαθήματος: eclass.uowm.gr/modules/auth/opencourses.p hp?fc=8 Π. Αγγελίδης: Σ. Μπέλλου: 132

133 Τέλος Ενότητας 133

Σημαντικές χρονολογίες στην εξέλιξη της Υπολογιστικής Τομογραφίας

Σημαντικές χρονολογίες στην εξέλιξη της Υπολογιστικής Τομογραφίας Σημαντικές χρονολογίες στην εξέλιξη της Υπολογιστικής Τομογραφίας 1924 - μαθηματική θεωρία τομογραφικής ανακατασκευής δεδομένων (Johann Radon) 1930 - κλασσική τομογραφία (A. Vallebona) 1963 - θεωρητική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ. Ευάγγελος Παντελής Επ. Καθ. Ιατρικής Φυσικής Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής Ιατρική Σχολή Αθηνών

ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ. Ευάγγελος Παντελής Επ. Καθ. Ιατρικής Φυσικής Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής Ιατρική Σχολή Αθηνών ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ Ευάγγελος Παντελής Επ. Καθ. Ιατρικής Φυσικής Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής Ιατρική Σχολή Αθηνών ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ Διαγνωστικές και θεραπευτικές εφαρμογές ακτινοβολιών : Κεφάλαιο 11 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ Παντελής Καραίσκος Αν. Καθ. Ιατρικής Φυσικής

ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ Παντελής Καραίσκος Αν. Καθ. Ιατρικής Φυσικής ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ Παντελής Καραίσκος Αν. Καθ. Ιατρικής Φυσικής e-mail: pkaraisk@med.uoa.gr ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ Διαγνωστικές και θεραπευτικές εφαρμογές ακτινοβολιών : Κεφάλαιο 11 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ακριβής και έγκαιρη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ SPECT

ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ SPECT ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ SPECT ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Δ. ΚΟΥΤΣΟΥΡΗΣ Εισαγωγή Πυρηνική Ιατρική: διαγνωστικές και θεραπευτικές διαδικασίες που απαιτούν την εισαγωγή ραδιενέργειας στον οργανισμό με ενδοφλέβια ένεση,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ Παντελής Καραίσκος Καθ. Ιατρικής Φυσικής

ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ Παντελής Καραίσκος Καθ. Ιατρικής Φυσικής ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ Παντελής Καραίσκος Καθ. Ιατρικής Φυσικής e-mail: pkaraisk@med.uoa.gr ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ Διαγνωστικές και θεραπευτικές εφαρμογές ακτινοβολιών : Κεφάλαιο 11 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ακριβής και έγκαιρη

Διαβάστε περισσότερα

HY 673 - Ιατρική Απεικόνιση. Στέλιος Ορφανουδάκης Κώστας Μαριάς. Σημειώσεις II: Πυρηνική Ιατρική

HY 673 - Ιατρική Απεικόνιση. Στέλιος Ορφανουδάκης Κώστας Μαριάς. Σημειώσεις II: Πυρηνική Ιατρική HY 673 - Ιατρική Απεικόνιση Στέλιος Ορφανουδάκης Κώστας Μαριάς Σημειώσεις II: Πυρηνική Ιατρική Σεπτέμβριος 2003-Φεβρουάριος 2004 Πυρηνική Ιατρική Εισαγωγή Η Πυρηνική Ιατρική είναι κλάδος της ιατρικής που

Διαβάστε περισσότερα

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΦΡΕΝΤΖΟΣ. 6 ο ΕΤΟΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ (2004-05) του Ε.Κ.Π.Α. ΕΡΓΑΣΙΑ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΦΡΕΝΤΖΟΣ. 6 ο ΕΤΟΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ (2004-05) του Ε.Κ.Π.Α. ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΦΡΕΝΤΖΟΣ 6 ο ΕΤΟΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ (2004-05) του Ε.Κ.Π.Α. ΕΡΓΑΣΙΑ 148 ΑΡΧΕΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΤΩΝ ΥΠΕΡΗΧΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΥΠΕΡΗΧΩΝ ΣΤΗ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ Γ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Δ. ΚΑΣΣΑΝΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικές Αρχές συστημάτων PET/CT Ποζιτρονιακή τομογραφία / Αξονική τομογραφία

Φυσικές Αρχές συστημάτων PET/CT Ποζιτρονιακή τομογραφία / Αξονική τομογραφία Φυσικές Αρχές συστημάτων PET/CT Ποζιτρονιακή τομογραφία / Αξονική τομογραφία Για την καλύτερη διερεύνηση του εσωτερικού του σώματος Μαρία Λύρα Γεωργοσοπούλου Πανεπιστήμιο Αθηνών Το ποζιτρόνιο ψάχνει για

Διαβάστε περισσότερα

Σημαντικές χρονολογίες στην εξέλιξη της Υπολογιστικής Τομογραφίας

Σημαντικές χρονολογίες στην εξέλιξη της Υπολογιστικής Τομογραφίας Σημαντικές χρονολογίες στην εξέλιξη της Υπολογιστικής Τομογραφίας 1924 - μαθηματική θεωρία τομογραφικής ανακατασκευής δεδομένων (Johann Radon) 1930 - κλασσική τομογραφία (A. Vallebona) 1963 - θεωρητική

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (ΕΚΠΑ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ.ΕΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ

ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (ΕΚΠΑ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ.ΕΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (ΕΚΠΑ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ.ΕΤΟΥΣ 217-218 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ 1. Τι γνωρίζετε για τη νόσο των δυτών. Απάντηση: Η νόσος των δυτών είναι μία σοβαρή κατάσταση,

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ

ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ Γενικές Αρχές Φυσικής Κ. Χατζημιχαήλ ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ Καλώς ήλθατε Καλή αρχή Υπερηχογραφία Ανήκει στις τομογραφικές μεθόδους απεικόνισης Δεν έχει ιονίζουσα

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές ποζιτρονικής τομογραφίας. Κ. ελήμπασης

Αρχές ποζιτρονικής τομογραφίας. Κ. ελήμπασης Ραδιοϊσοτοπική απεικόνιση: Αρχές ποζιτρονικής τομογραφίας 1 Ποζιτρονική τομογραφία Ανήκει στη ραδιοισοτοπική απεικόνιση Μηχανισμός εκπομπής ποζιτρονίου (e + ): Μετατροπή ενός πρωτονίου σε νετρόνιο: p n+

Διαβάστε περισσότερα

Κανονικη Εξεταστικη

Κανονικη Εξεταστικη Κανονικη Εξεταστικη 29-1-2015 1ο: - Ποιοι παραγοντες επηρεαζουν τη δοση που χορηγειται στον εξεταζομενο κατα την ακτινογραφια 2ο: - Που οφειλεται το γραμμικο φασμα ακτινων χ, και να κανουμε το σχημα της

Διαβάστε περισσότερα

HY 571 - Ιατρική Απεικόνιση. ιδάσκων: Kώστας Μαριάς

HY 571 - Ιατρική Απεικόνιση. ιδάσκων: Kώστας Μαριάς HY 571 - Ιατρική Απεικόνιση ιδάσκων: Kώστας Μαριάς 7. Υπολογιστική τοµογραφία Η ανάγκη απεικόνισης στις 3- ιαστάσεις Στην κλασική ακτινολογία η τρισδιάστατη ανθρώπινη ανατοµία προβάλλεται πάνω στο ακτινογραφικό

Διαβάστε περισσότερα

Ανακατασκευή εικόνας από προβολές

Ανακατασκευή εικόνας από προβολές Ανακατασκευή εικόνας από προβολές Μέθοδος ανακατασκευής με χρήση χαρακτηριστικών δειγμάτων προβολής Αναστάσιος Κεσίδης Δρ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Θέματα που θα αναπτυχθούν Εισαγωγή στις τομογραφικές μεθόδους

Διαβάστε περισσότερα

(Computed Tomography, CT)

(Computed Tomography, CT) Υπολογιστική Τοµογραφία (Computed Tomography, CT) Κωσταρίδου Ελένη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιατρικής Φυσικής Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής, Τµήµα Ιατρικής, Πανεπιστήµιο Πατρών Περιεχόµενα µαθήµατος Φυσικό

Διαβάστε περισσότερα

Ραδιοϊσοτοπική απεικόνιση: Αρχές ποζιτρονικής τοµογραφίας. K. ελήµπασης

Ραδιοϊσοτοπική απεικόνιση: Αρχές ποζιτρονικής τοµογραφίας. K. ελήµπασης Ραδιοϊσοτοπική απεικόνιση: Αρχές ποζιτρονικής τοµογραφίας K. ελήµπασης Ποζιτρονική τοµογραφία Ανήκει στη ραδιοισοτοπική απεικόνιση Μηχανισµός εκποµπής ποζιτρονίου (e + ): Μετατροπή ενός πρωτονίου σε νετρόνιο:

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΕΡΙΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2017 Ραδιενέργεια και εφαρμογές στην Ιατρική

ΗΜΕΡΙΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2017 Ραδιενέργεια και εφαρμογές στην Ιατρική ΗΜΕΡΙΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2017 Ραδιενέργεια και εφαρμογές στην Ιατρική Μαριάννα Κοκόλη Ραδιενέργεια: εκπομπή σωματιδίων ή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας από ορισμένους ασταθείς πυρήνες ατόμων στοιχείων που ονομάζονται

Διαβάστε περισσότερα

Υπλογιστικός Αξονικός Τοµογράφος

Υπλογιστικός Αξονικός Τοµογράφος Υπλογιστικός Αξονικός Τοµογράφος Υπολογιστικός Αξονικός Τοµογράφος Η Υπολογιστική Τοµογραφία ή Αξονική Τοµογραφία, έχει διεθνώς επικρατήσει από τα αρχικά των αγγλικών λέξεων Computed Tomography. Θεωρείται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ. Κ. Νικήτα, Ph.D., M.D. Αναπλ. Καθηγήτρια. BioSim. Εργ. Βιοϊατρικών Προσοµοιώσεων & Απεικονιστικής Τεχνολογίας

ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ. Κ. Νικήτα, Ph.D., M.D. Αναπλ. Καθηγήτρια. BioSim. Εργ. Βιοϊατρικών Προσοµοιώσεων & Απεικονιστικής Τεχνολογίας ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ Κ. Νικήτα, Ph.D., M.D. Αναπλ. Καθηγήτρια Εισαγωγή! Καθιερωµένη µέθοδος ιατρικής απεικόνισης, που προσφέρει υψηλής ποιότητας εγκάρσιες εικόνες των εσωτερικών δοµών του σώµατος.! Βασίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Βιοϊατρική τεχνολογία

Βιοϊατρική τεχνολογία Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Βιοϊατρική τεχνολογία Ενότητα 1: Εισαγωγή στη Βιοϊατρική Τεχνολογία Αν. καθηγητής Αγγελίδης Παντελής e-mail: paggelidis@uowm.gr ΕΕΔΙΠ Μπέλλου Σοφία e-mail:

Διαβάστε περισσότερα

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΩΝ ΦΑΚΩΝ. Ηλεκτροστατικοί και Μαγνητικοί Φακοί Βασική Δομή Μαγνητικών Φακών Υστέρηση Λεπτοί Μαγνητικοί Φακοί Εκτροπές Φακών

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΩΝ ΦΑΚΩΝ. Ηλεκτροστατικοί και Μαγνητικοί Φακοί Βασική Δομή Μαγνητικών Φακών Υστέρηση Λεπτοί Μαγνητικοί Φακοί Εκτροπές Φακών ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΩΝ ΦΑΚΩΝ Βασική Δομή Μαγνητικών Φακών Υστέρηση Λεπτοί Μαγνητικοί Φακοί Εκτροπές Φακών ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ ΓΥΑΛΙΝΟΙ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΦΑΚΟΙ Οι φακοί χρησιμοποιούνται για να εκτρέψουν μία

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ

ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ Γενικές Αρχές Απεικόνισης 1 Κ. Χατζημιχαήλ ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ Καλώς ήλθατε..δεν ξεχνώ Ιατρική Απεικόνιση-Υπερηχογραφία Υπέρηχοι Για τη διάδοση απαιτείται

Διαβάστε περισσότερα

HY 571 - Ιατρική Απεικόνιση. ιδάσκων: Kώστας Μαριάς

HY 571 - Ιατρική Απεικόνιση. ιδάσκων: Kώστας Μαριάς HY 571 - Ιατρική Απεικόνιση ιδάσκων: Kώστας Μαριάς 9. Υπολογιστική τοµογραφία και 3 απεικόνιση-περίληψη/συµπεράσµατα Για την Ιστορία Nobel prizes Roentgen (1901): Discovery of X-rays X Hounsfield & Cormack

Διαβάστε περισσότερα

1. ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΜΕ ΙΣΟΤΟΠΑ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΙΟΝΤΙΖΟΥΣΩΝ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΩΝ

1. ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΜΕ ΙΣΟΤΟΠΑ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΙΟΝΤΙΖΟΥΣΩΝ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΩΝ 1. ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΜΕ ΙΣΟΤΟΠΑ 1 x y 1. γ-κάµερα ή Κύκλωµα Πύλης Αναλυτής Ύψους Παλµών z κάµερα Anger (H. Anger, Berkeley, 1958) Λογικό Κύκλωµα Θέσης ιάταξη Φωτοπολλαπλασιαστών Μολύβδινη Θωράκιση

Διαβάστε περισσότερα

University of Cyprus Biomedical Imaging and Applied Optics. HMY 370 Εισαγωγή στη Βιοϊατρική Μηχανική. Πυρηνική Απεικόνιση

University of Cyprus Biomedical Imaging and Applied Optics. HMY 370 Εισαγωγή στη Βιοϊατρική Μηχανική. Πυρηνική Απεικόνιση University of Cyprus Biomedical Imaging and Applied Optics HMY 370 Εισαγωγή στη Βιοϊατρική Μηχανική Πυρηνική Απεικόνιση Πυρηνική Ιατρική Ακόμα ένας τρόπος για να βλέπουμε μέσα στο ανθρώπινο σώμα Χρησιμοποιούνται

Διαβάστε περισσότερα

Υπολογιστική Τομογραφία ακτίνων Χ

Υπολογιστική Τομογραφία ακτίνων Χ Υπολογιστική Τομογραφία ακτίνων Χ Εισαγωγή λ 1 = 400 nm λ 2 = 700 nm Οι ακτίνες Χ είναι μια μορφή ιοντίζουσας ακτινοβολίας εφόσον μπορούν να ιονίσουν άτομα και μόρια Η ενέργεια φωτονίου στο ορατό φάσμα

Διαβάστε περισσότερα

Η απορρόφηση των φωτονίων από την ύλη βασίζεται σε τρεις µηχανισµούς:

Η απορρόφηση των φωτονίων από την ύλη βασίζεται σε τρεις µηχανισµούς: AΣΚΗΣΗ 5 ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑ ΑΚΤΙΝΩΝ-γ (1 o ΜΕΡΟΣ) - Βαθµονόµηση και εύρεση της απόδοσης του ανιχνευτή - Μέτρηση της διακριτικότητας ενέργειας του ανιχνευτή 1. Εισαγωγή Η ακτινοβολία -γ είναι ηλεκτροµαγνητική

Διαβάστε περισσότερα

Σημαντικές χρονολογίες στην εξέλιξη της Υπολογιστικής Τομογραφίας

Σημαντικές χρονολογίες στην εξέλιξη της Υπολογιστικής Τομογραφίας Σημαντικές χρονολογίες στην εξέλιξη της Υπολογιστικής Τομογραφίας 1924 - μαθηματική θεωρία τομογραφικής ανακατασκευής δεδομένων (Johann Radon) 1930 - κλασσική τομογραφία (A. Vallebona) 1963 - θεωρητική

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ Ευάγγελος Παντελής Επ. Καθ. Ιατρικής Φυσικής Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής Ιατρική Σχολή Αθηνών http://eclass.uoa.gr/courses/med808 ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ Διαγνωστικές και θεραπευτικές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑ. Λία Ε. Μουλοπούλου Καθηγήτρια Ακτινολογίας Διευθύντρια Α Εργαστηρίου Ακτινολογίας

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑ. Λία Ε. Μουλοπούλου Καθηγήτρια Ακτινολογίας Διευθύντρια Α Εργαστηρίου Ακτινολογίας ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑ Λία Ε. Μουλοπούλου Καθηγήτρια Ακτινολογίας Διευθύντρια Α Εργαστηρίου Ακτινολογίας ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑ Μία ιατρική ειδικότητα που χρησιμοποιεί απεικονιστικές μεθόδους για να

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΦΥΣΙΚΗ. Αλληλεπίδραση ιοντίζουσας ακτινοβολίας και ύλης.

ΒΙΟΦΥΣΙΚΗ. Αλληλεπίδραση ιοντίζουσας ακτινοβολίας και ύλης. ΒΙΟΦΥΣΙΚΗ Αλληλεπίδραση ιοντίζουσας ακτινοβολίας και ύλης http://eclass.uoa.gr/courses/md73/ Ε. Παντελής Επικ. Καθηγητής, Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής, Ιατρική Σχολή Αθηνών. Εργαστήριο προσομοίωσης 10-746

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α1-Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και, δίπλα, το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή φράση η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΟΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΗΧΩΝ

ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΟΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΗΧΩΝ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΟΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΗΧΩΝ 1. Η Doppler σάρωση έχει τη δυνατότητα να προσδιορίσει: α) Το βάθος της κινούμενης διεπιφάνειας. β) Την ταχύτητα της κινούμενης διεπιφάνειας. γ) Την κατεύθυνση της κινούμενης

Διαβάστε περισσότερα

Σημειώσεις V: Υπολογιστική Τομογραφία CT, MRI, PET

Σημειώσεις V: Υπολογιστική Τομογραφία CT, MRI, PET HY 673 - Ιατρική Απεικόνιση Στέλιος Ορφανουδάκης Κώστας Μαριάς Σημειώσεις V: Υπολογιστική Τομογραφία CT, MRI, PET Σεπτέμβριος 2003-Φεβρουάριος 2004 Υπολογιστική Τομογραφία α. Γενικές Αρχές: Στην κλασική

Διαβάστε περισσότερα

Βιοϊατρική τεχνολογία

Βιοϊατρική τεχνολογία Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Βιοϊατρική τεχνολογία Ενότητα: Συσκευές Τηλεμετρίας Αν. καθηγητής Αγγελίδης Παντελής e-mail: paggelidis@uowm.gr ΕΕΔΙΠ Μπέλλου Σοφία e-mail: sbellou@uowm.gr

Διαβάστε περισσότερα

Υπερηχογραφία Αγγείων Βασικές αρχές

Υπερηχογραφία Αγγείων Βασικές αρχές Υπερηχογραφία Αγγείων Βασικές αρχές Δημ. Καρδούλας M.Sc, Ph.D Ιατρικό Τμήμα Πανεπιστημίου Κρήτης Ευρωκλινική Αθηνών Σάββατο 15 Φεβρουαρίου 2014 Βασικές Αρχές Φυσικής Οργανολογία των Υπερήχων Αιμοδυναμική

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΣΤΗΝ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΦΥΣΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΣΤΗΝ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΣΤΗΝ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ Φασματοσκοπία Mossbauer ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΑΚΡΙΒΟΣ Τμήμα Χημείας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 20 ΜΑΪΟΥ 2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 20 ΜΑΪΟΥ 2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ Α ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 0 ΜΑΪΟΥ 015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Στις ερωτήσεις Α1-Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης

Διαβάστε περισσότερα

Διδάσκων: Καθ. Αλέξανδρος Ρήγας Εξάμηνο: 9 ο

Διδάσκων: Καθ. Αλέξανδρος Ρήγας Εξάμηνο: 9 ο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών Τομέας Τηλεπικοινωνιών και Διαστημικής Εργαστήριο Ηλεκτρομαγνητικής Θεωρίας Διδάσκων: Καθ. Αλέξανδρος Ρήγας Εξάμηνο:

Διαβάστε περισσότερα

Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνων

Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνων ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνων Ενότητα # 1: Εισαγωγή Καθηγητής Γιώργος Τζιρίτας Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνων Γιώργος Τζιρίτας Τμήμα Επιστήμης

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ. Ευάγγελος Παντελής Επ. Καθ. Ιατρικής Φυσικής Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής Ιατρική Σχολή Αθηνών.

ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ. Ευάγγελος Παντελής Επ. Καθ. Ιατρικής Φυσικής Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής Ιατρική Σχολή Αθηνών. ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ Ευάγγελος Παντελής Επ. Καθ. Ιατρικής Φυσικής Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής Ιατρική Σχολή Αθηνών http://eclass.uoa.gr/courses/med808 ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ Διαγνωστικές και θεραπευτικές εφαρμογές ακτινοβολιών

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 30 ΜΑΪΟΥ 2014 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ:

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ eclass: MED808 Π. Παπαγιάννης

ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ eclass: MED808 Π. Παπαγιάννης ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ eclass: MED808 Π. Παπαγιάννης Επικ. Καθηγητής, Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής, Ιατρική Σχολή Αθηνών. Γραφείο 21 210-746 2442 ppapagi@phys.uoa.gr Αλ/δραση Ιοντίζουσας H/M Ακτινοβολίας -Ύλης

Διαβάστε περισσότερα

Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνων

Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνων Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνων Εικόνα : αναπαράσταση των πραγμάτων Επεξεργασία : βελτίωση, ανάλυση, αντίληψη Βασικές έννοιες και μεθοδολογίες ψηφιακής επεξεργασίας εικόνων Θεμελιώδη θέματα για την περιοχή

Διαβάστε περισσότερα

δ. εξαρτάται µόνο από το υλικό του οπτικού µέσου. Μονάδες 4

δ. εξαρτάται µόνο από το υλικό του οπτικού µέσου. Μονάδες 4 ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΥΤΕΡΑ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2003 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΕΞΙ (6) ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1-5 να

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑ. Λία Ε. Μουλοπούλου Καθηγήτρια Ακτινολογίας Διευθύντρια Α Εργαστηρίου Ακτινολογίας

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑ. Λία Ε. Μουλοπούλου Καθηγήτρια Ακτινολογίας Διευθύντρια Α Εργαστηρίου Ακτινολογίας ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑ Λία Ε. Μουλοπούλου Καθηγήτρια Ακτινολογίας Διευθύντρια Α Εργαστηρίου Ακτινολογίας ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑ; Μία 5ετής ιατρική ειδικότητα που χρησιμοποιεί διάφορες απεικονιστικές

Διαβάστε περισσότερα

ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ 4. ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ 4. ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΙΣΟΤΟΠΩΝ Τμήμα Χημικών Μηχανικών ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 4. ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ Ιωάννα Δ. Αναστασοπούλου Βασιλική

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (ΕΚΠΑ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ.ΕΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ

ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (ΕΚΠΑ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ.ΕΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (ΕΚΠΑ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ.ΕΤΟΥΣ 2016-2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΜΑ 1 ο Περιγράψτε τη μικρή (πνευμονική) κυκλοφορία και τη μεγάλη (συστηματική) κυκλοφορία

Διαβάστε περισσότερα

Ανακλώμενο ηλεκτρόνιο KE = E γ - E γ = E mc 2

Ανακλώμενο ηλεκτρόνιο KE = E γ - E γ = E mc 2 Σκέδαση Compton Το φαινόμενο Compton περιγράφει τη σκέδαση ενός φωτονίου από ένα ελεύθερο ατομικό ηλεκτρόνιο: γ + γ +. To φωτόνιο δεν εξαφανίζεται μετά τη σκέδαση αλλά αλλάζει κατεύθυνση και ενέργεια.

Διαβάστε περισσότερα

Δυναμική Ηλεκτρικών Μηχανών

Δυναμική Ηλεκτρικών Μηχανών Δυναμική Ηλεκτρικών Μηχανών Ενότητα 1: Εισαγωγή Βασικές Αρχές Επ. Καθηγήτρια Τζόγια Χ. Καππάτου Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 3 ΙΟΥΛΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ : ΦΥΣΙΚΗ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 3 ΙΟΥΛΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ : ΦΥΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 3 ΙΟΥΛΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ : ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΚΤΙΝΩΝ Χ ΚΑΙ ΥΛΗΣ

ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΚΤΙΝΩΝ Χ ΚΑΙ ΥΛΗΣ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΚΤΙΝΩΝ Χ ΚΑΙ ΥΛΗΣ Όταν οι ακτίνες Χ περνούν μέσα από την ύλη (πχ το σώμα του ασθενή) μπορεί να συμβεί οποιοδήποτε από τα 4 φαινόμενα που αναλύονται στις επόμενες σελίδες. Πρέπει να γίνει

Διαβάστε περισσότερα

Ακτίνες Χ (Roentgen) Κ.-Α. Θ. Θωμά

Ακτίνες Χ (Roentgen) Κ.-Α. Θ. Θωμά Ακτίνες Χ (Roentgen) Είναι ηλεκτρομαγνητικά κύματα με μήκος κύματος μεταξύ 10 nm και 0.01 nm, δηλαδή περίπου 10 4 φορές μικρότερο από το μήκος κύματος της ορατής ακτινοβολίας. ( Φάσμα ηλεκτρομαγνητικής

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική των οφθαλμών και της όρασης. Κική Θεοδώρου

Φυσική των οφθαλμών και της όρασης. Κική Θεοδώρου Φυσική των οφθαλμών και της όρασης Κική Θεοδώρου Περιεχόμενα Στοιχεία Γεωμετρικής Οπτικής Ανατομία του Οφθαλμού Αμφιβληστροειδής Ο ανιχνευτής φωτός του οφθαλμού Το κατώφλι της όρασης Φαινόμενα περίθλασης

Διαβάστε περισσότερα

ΚΒΑΝΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ: Τα άτομα έχουν διακριτές ενεργειακές στάθμες ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΑ ΦΑΣΜΑΤΑ

ΚΒΑΝΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ: Τα άτομα έχουν διακριτές ενεργειακές στάθμες ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΑ ΦΑΣΜΑΤΑ ΚΒΑΝΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ: Τα άτομα έχουν διακριτές ενεργειακές στάθμες ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΑ ΦΑΣΜΑΤΑ Ένα σημαντικό αποτέλεσμα της κβαντομηχανικής θεωρίας είναι ότι τα μόρια, όχι μόνο βρίσκονται σε διακριτές ενεργειακές

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδοι έρευνας ορυκτών και πετρωμάτων

Μέθοδοι έρευνας ορυκτών και πετρωμάτων Μέθοδοι έρευνας ορυκτών και πετρωμάτων Μάθημα 9 ο Φασματοσκοπία Raman Διδάσκων Δρ. Αδαμαντία Χατζηαποστόλου Τμήμα Γεωλογίας Πανεπιστημίου Πατρών Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 Ύλη 9 ου μαθήματος Αρχές λειτουργίας

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΡΑ ΙΟΧΗΜΕΙΑΣ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΡΑ ΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΡΑ ΙΟΧΗΜΕΙΑΣ Ατοµικός αριθµός (Ζ): Μαζικός αριθµός (Α) : Ισότοπα : Ισοβαρή: Νοuκλίδιο: Ολικός αριθµός των πρωτονίων ενός πυρήνα. Χαρακτηρίζει το στοιχείο. Άθροισµα του αριθµού

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 5 ΧΡΟΝΙΑ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α-Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή φράση, η οποία

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (ΕΚΠΑ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ.ΕΤΟΥΣ 2015-2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ

ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (ΕΚΠΑ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ.ΕΤΟΥΣ 2015-2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (ΕΚΠΑ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ.ΕΤΟΥΣ 2015-2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΜΑ 1ο Τυπική καμπύλη δόσης επιβίωσης για καρκινικά και υγιή κύτταρα μετά από ακτινοβόληση:

Διαβάστε περισσότερα

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗ κ. ΚΟΥΠΠΑΡΗ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗ κ. ΚΟΥΠΠΑΡΗ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗ κ. ΚΟΥΠΠΑΡΗ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Σημειώσεις από τα μαθήματα Φαρμακευτικής Ανάλυσης του καθηγητή κ. Ιωάννη Κουντουρέλλη ΑΝΙΣΟΤΡΟΠΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ 12 13 Nuclear Magnetic Resonance Spectroscopy

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 1 Η υπέρυθρη ακτινοβολία α συμμετέχει στη μετατροπή του οξυγόνου της ατμόσφαιρας σε όζον β προκαλεί φωσφορισμό γ διέρχεται μέσα από την ομίχλη και τα σύννεφα δ έχει μικρότερο μήκος κύματος από την υπεριώδη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΑΡΧΗ ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 0 ΜΑΪΟΥ 204 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ:

Διαβάστε περισσότερα

Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β )

Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΘΕΜΑ Α ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΚΥΡΙΑΚΗ 13/04/2014 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΔΕΚΑΤΡΕΙΣ (13) ΟΔΗΓΙΕΣ ΑΥΤΟΔΙΟΡΘΩΣΗΣ Στις ερωτήσεις Α1

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ. Στις παρακάτω ερωτήσεις 1-4, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα, το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ. Στις παρακάτω ερωτήσεις 1-4, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα, το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΘΕΜΑ ο ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗ Στις παρακάτω ερωτήσεις, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα, το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.. Ο λαµπτήρας φθορισµού:

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΤΑΞΗ

ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2005 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΕΠΤΑ (7) ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1-4 να

Διαβάστε περισσότερα

Ιατρική Πληροφορική. Δρ. Π. ΑΣΒΕΣΤΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Τ.Ε.

Ιατρική Πληροφορική. Δρ. Π. ΑΣΒΕΣΤΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Τ.Ε. Ιατρική Πληροφορική Δρ. Π. ΑΣΒΕΣΤΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Τ.Ε. Οι διάφορες τεχνικές απεικόνισης (imaging modalities) της ανθρώπινης ανατομίας περιγράφονται κατά DICOM ως συντομογραφία

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ eclass: PHYS215 Π. Παπαγιάννης

ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ eclass: PHYS215 Π. Παπαγιάννης ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ eclass: PHYS215 Π. Παπαγιάννης Αν. Καθηγητής, Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής, Ιατρική Σχολή Αθηνών. Γραφείο 21 210-746 2442 ppapagi@phys.uoa.gr Έμμεσα ιοντίζουσα ακτινοβολία: Πότε ισούται το

Διαβάστε περισσότερα

i. 3 ii. 4 iii. 16 Ε 1 = -13,6 ev. 1MeV= 1, J.

i. 3 ii. 4 iii. 16 Ε 1 = -13,6 ev. 1MeV= 1, J. ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Θέµα Α Στις ερωτήσεις Α1-Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και, δίπλα, το γράµµα που αντιστοιχεί στη φράση η οποία συµπληρώνει σωστά την ηµιτελή πρόταση.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. Αστροφυσική. Ενότητα # 8: Pulsars. Νικόλαος Στεργιούλας Τμήμα Φυσικής

ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. Αστροφυσική. Ενότητα # 8: Pulsars. Νικόλαος Στεργιούλας Τμήμα Φυσικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Αστροφυσική Ενότητα # 8: Pulsars Νικόλαος Στεργιούλας Τμήμα Φυσικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ

ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΙΣΘΗΤΗΡΕΣ: ΜΕΡΟΣ ΙΙ ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΡΟΗΣ ΜΑΖΑΣ ΑΕΡΑ (MAF) Στέλνει ένα ηλεκτρικό σήμα στον "εγκέφαλο",

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΣΜΑΤΑ ΕΚΠΟΜΠΗΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ

ΦΑΣΜΑΤΑ ΕΚΠΟΜΠΗΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ ΚΒΑΝΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ: Τα άτομα έχουν διακριτές ενεργειακές στάθμες Τα άτομα και μόρια, βρίσκονται σε διακριτές ενεργειακές στάθμες και Υφίστανται μεταβάσεις μεταξύ αυτών των ενεργειακών σταθμών όταν αλληλεπιδρούν

Διαβάστε περισσότερα

Εξετάσεις Φυσικής για τα τμήματα Βιοτεχνολ. / Ε.Τ.Δ.Α Ιούνιος 2014 (α) Ονοματεπώνυμο...Τμήμα...Α.Μ...

Εξετάσεις Φυσικής για τα τμήματα Βιοτεχνολ. / Ε.Τ.Δ.Α Ιούνιος 2014 (α) Ονοματεπώνυμο...Τμήμα...Α.Μ... Εξετάσεις Φυσικής για τα τμήματα Βιοτεχνολ. / Ε.Τ.Δ.Α Ιούνιος 2014 (α) Ονοματεπώνυμο...Τμήμα...Α.Μ... Σημείωση: Διάφοροι τύποι και φυσικές σταθερές βρίσκονται στην τελευταία σελίδα. Θέμα 1ο (20 μονάδες)

Διαβάστε περισσότερα

Οι εξετάσεις του MRI μπορούν να γίνουν σε εσωτερικούς ή και εξωτερικούς ασθενείς

Οι εξετάσεις του MRI μπορούν να γίνουν σε εσωτερικούς ή και εξωτερικούς ασθενείς {slide=πως λειτουργεί η διαδικασία;} Αντιθέτως με τις κοινές μεθόδους όπως ακτινογραφίες και αξονικές τομογραφίες, το MRI ΔΕΝ λειτουργεί με ιονική ραδιενέργεια έτσι δεν είναι επιβλαβείς για τον άνθρωπο.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΤΙΝΟΣΚΟΠΗΣΗ. Ευάγγελος Παντελής Επ. Καθ. Ιατρικής Φυσικής Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής Ιατρική Σχολή Αθηνών.

ΑΚΤΙΝΟΣΚΟΠΗΣΗ. Ευάγγελος Παντελής Επ. Καθ. Ιατρικής Φυσικής Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής Ιατρική Σχολή Αθηνών. ΑΚΤΙΝΟΣΚΟΠΗΣΗ Ευάγγελος Παντελής Επ. Καθ. Ιατρικής Φυσικής Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής Ιατρική Σχολή Αθηνών http://eclass.uoa.gr/courses/med808 ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ Διαγνωστικές και θεραπευτικές εφαρμογές ακτινοβολιών

Διαβάστε περισσότερα

Η Φυσική των ζωντανών Οργανισμών (10 μονάδες)

Η Φυσική των ζωντανών Οργανισμών (10 μονάδες) Η Φυσική των ζωντανών Οργανισμών (10 μονάδες) Δεδομένα: Κανονική Ατμοσφαιρική Πίεση, P 0 = 1.013 10 5 Pa = 760 mmhg Μέρος A. Η φυσική του κυκλοφορικού συστήματος. (4.5 μονάδες) Q3-1 Στο Μέρος αυτό θα μελετήσετε

Διαβάστε περισσότερα

1.Η δύναμη μεταξύ δύο φορτίων έχει μέτρο 120 N. Αν η απόσταση των φορτίων διπλασιαστεί, το μέτρο της δύναμης θα γίνει:

1.Η δύναμη μεταξύ δύο φορτίων έχει μέτρο 120 N. Αν η απόσταση των φορτίων διπλασιαστεί, το μέτρο της δύναμης θα γίνει: ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ Ηλεκτρικό φορτίο Ηλεκτρικό πεδίο 1.Η δύναμη μεταξύ δύο φορτίων έχει μέτρο 10 N. Αν η απόσταση των φορτίων διπλασιαστεί, το μέτρο της δύναμης θα γίνει: (α)

Διαβάστε περισσότερα

Το ατομικό πρότυπο του Βohr μπορεί να περιγράψει το γραμμικό φάσμα των στοιχείων α. Α και Β β. Β και Γ γ. μόνο του Α δ. μόνο του Β.

Το ατομικό πρότυπο του Βohr μπορεί να περιγράψει το γραμμικό φάσμα των στοιχείων α. Α και Β β. Β και Γ γ. μόνο του Α δ. μόνο του Β. ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 01 ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α1-Α3 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη φράση η οποία συμπληρώνει σωστά

Διαβάστε περισσότερα

HY 571 - Ιατρική Απεικόνιση. ιδάσκων: Kώστας Μαριάς

HY 571 - Ιατρική Απεικόνιση. ιδάσκων: Kώστας Μαριάς HY 571 - Ιατρική Απεικόνιση ιδάσκων: Kώστας Μαριάς 3. Πυρηνική Ιατρική Πυρηνική Ιατρική Πυρηνική Ιατρική Οι τεχνικές διαγνωστικής απεικόνισης που χρησιµοποιούνται στην πυρηνική ιατρική βασίζονται στο φαινόµενο

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή Στοιχεία Θεωρίας

Εισαγωγή Στοιχεία Θεωρίας Εισαγωγή Σκοπός της άσκησης αυτής είναι η εισαγωγή στην τεχνογνωσία των οπτικών ινών και η μελέτη τους κατά τη διάδοση μιας δέσμης laser. Συγκεκριμένα μελετάται η εξασθένιση που υφίσταται το σήμα στην

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ

ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ Γενικές Αρχές Απεικόνισης 2 Κ. Χατζημιχαήλ ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ Καλώς ήλθατε..δεν ξεχνώ Ιατρική Απεικόνιση-Υπερηχογραφία Υπέρηχοι Για τη διάδοση απαιτείται

Διαβάστε περισσότερα

Amplitude Mode, A - Mode

Amplitude Mode, A - Mode US TPA Amplitude Mode, A - Mode 1. Κεφαλή Υπερήχων, 2. Εκπεμπόμενη δέσμη, 3. Ηχοανακλαστικές επιφάνειες, 4. Επιστρεφόμενη Ηχώ 5. Απεικόνιση Αφετηρία για την εξέλιξη... Βασικές αρχές: Απεικόνιση ως peaks

Διαβάστε περισσότερα

Η Τεχνολογία στην Ιατρική

Η Τεχνολογία στην Ιατρική Εκπαιδευτήριο TO ΠΑΓΚΡΗΤΙΟΝ Σχολικό Έτος 2007-2008 Συνθετικές εργασίες στο μάθημα Πληροφορική Τεχνολογία της Β Γυμνασίου: Όψεις της Τεχνολογίας Θέμα: Η Τεχνολογία στην Ιατρική Τμήμα: ΗΥ: Ομάδα: Β2 pc27

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΘΕΩΡΙΑ ο ΜΑΘΗΜΑ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΘΕΩΡΙΑ ο ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΘΕΩΡΙΑ 2017 7 ο ΜΑΘΗΜΑ Εισαγωγή Κύμα είναι η διάδοση των περιοδικών κινήσεων (ταλαντώσεων) που κάνουν τα στοιχειώδη σωματίδια ενός υλικού γύρω από τη θέση ισορροπίας

Διαβάστε περισσότερα

Α1. Πράσινο και κίτρινο φως προσπίπτουν ταυτόχρονα και µε την ίδια γωνία πρόσπτωσης σε γυάλινο πρίσµα. Ποιά από τις ακόλουθες προτάσεις είναι σωστή:

Α1. Πράσινο και κίτρινο φως προσπίπτουν ταυτόχρονα και µε την ίδια γωνία πρόσπτωσης σε γυάλινο πρίσµα. Ποιά από τις ακόλουθες προτάσεις είναι σωστή: 54 Χρόνια ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΑΒΒΑΪΔΗ-ΜΑΝΩΛΑΡΑΚΗ ΠΑΓΚΡΑΤΙ : Φιλολάου & Εκφαντίδου 26 : Τηλ.: 2107601470 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ : ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 2014 ΘΕΜΑ Α Α1. Πράσινο και κίτρινο φως

Διαβάστε περισσότερα

Ηχητικά κύματα Διαμήκη κύματα

Ηχητικά κύματα Διαμήκη κύματα ΦΥΣ 131 - Διαλ.38 1 Ηχητικά κύματα Διαμήκη κύματα Τα ηχητικά κύματα χρειάζονται ένα μέσο για να μεταδοθούν π.χ. αέρας Δεν υπάρχει ήχος στο κενό Ηχητικές συχνότητες 20Ηz 20ΚΗz Τα ηχητικά κύματα διαδίδονται

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ. Ενότητα 7: ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΕΡΕΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΣΤΑΘΕΡΟ ΑΞΟΝΑ. Αν. Καθηγητής Πουλάκης Νικόλαος ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε.

ΦΥΣΙΚΗ. Ενότητα 7: ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΕΡΕΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΣΤΑΘΕΡΟ ΑΞΟΝΑ. Αν. Καθηγητής Πουλάκης Νικόλαος ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. ΦΥΣΙΚΗ Ενότητα 7: ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΕΡΕΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΣΤΑΘΕΡΟ ΑΞΟΝΑ Αν. Καθηγητής Πουλάκης Νικόλαος ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Αρχή λειτουργίας στοιχειώδους γεννήτριας εναλλασσόμενου ρεύματος

Αρχή λειτουργίας στοιχειώδους γεννήτριας εναλλασσόμενου ρεύματος Αρχή λειτουργίας στοιχειώδους γεννήτριας εναλλασσόμενου ρεύματος ΣΤΟΧΟΣ : Ο μαθητής να μπορεί να, εξηγεί την αρχή λειτουργίας στοιχειώδους γεννήτριας εναλλασσόμενου ρεύματος, κατανοεί τον τρόπο παραγωγής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 0 ΜΑΪΟΥ 015 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) Θέμα Α Στις ερωτήσεις Α1-Α4

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δρ. Στυλιανός Τσίτσος

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δρ. Στυλιανός Τσίτσος ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΥΨΗΛΩΝ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ (Θ) Ενότητα 5: Μικροκυματικές Διατάξεις ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δρ. Στυλιανός Τσίτσος ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΤΕ 1 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Ε ι σ α γ ω γ ή στo Εργαστήριο Πυρηνικής Φυσικής

Ε ι σ α γ ω γ ή στo Εργαστήριο Πυρηνικής Φυσικής Ε ι σ α γ ω γ ή στo Εργαστήριο Πυρηνικής Φυσικής Γενικές Πληροφορίες - I ιστοσελίδα μαθήματος http://eclass.uoa.gr Κωδικός μαθήματος στο eclass PHYS211 Γενικές Πληροφορίες - II χώρος άσκησης Εργαστήριο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗ / ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗ / ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΜΑ Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗ / ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Ηµεροµηνία: Μ. Τετάρτη 8 Απριλίου 2015 ιάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Στις ηµιτελείς προτάσεις Α1 Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον

Διαβάστε περισσότερα

ηλεκτρικό ρεύμα ampere

ηλεκτρικό ρεύμα ampere Ηλεκτρικό ρεύμα Το ηλεκτρικό ρεύμα είναι ο ρυθμός με τον οποίο διέρχεται ηλεκτρικό φορτίο από μια περιοχή του χώρου. Η μονάδα μέτρησης του ηλεκτρικού ρεύματος στο σύστημα SI είναι το ampere (A). 1 A =

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ 2012 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ 2012 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ 01 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Στις ερωτήσεις Α1-Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη φράση η οποία συµπληρώνει σωστά την ηµιτελή

Διαβάστε περισσότερα

Ευαισθησία πειράµατος (Signal to noise ratio = S/N) ιάρκεια πειράµατος (signal averaging)) ιάρκεια 1,38 1,11 0,28 5,55. (h) πειράµατος.

Ευαισθησία πειράµατος (Signal to noise ratio = S/N) ιάρκεια πειράµατος (signal averaging)) ιάρκεια 1,38 1,11 0,28 5,55. (h) πειράµατος. Γιατί NMR µε παλµούς; Ευαισθησία πειράµατος (Signal to noise ratio = S/N) ιάρκεια πειράµατος (signal averaging)) Πυρήνας Φυσική αφθονία (%) ν (Hz) Ταχύτητα σάρωσης (Hz/s) Αριθµός σαρώσεων 1 Η 99,985 1000

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2012

ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2012 ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 01 ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α1-Α3 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη φράση η οποία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΥΛΗ

ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΥΛΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΥΛΗ Η σχέση της σ κάθε τρόπου απορρόφησης φωτονίων-γ από το νερό συναρτήσει της ενέργειας των φωτονίων φαίνεται στο σχήμα: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β )

Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΘΕΜ ΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΣ Γ ΤΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΙ ΕΠΛ (ΟΜΔ Β ) ΚΥΡΙΚΗ 13/04/2014 - ΕΞΕΤΖΟΜΕΝΟ ΜΘΗΜ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΙΔΕΙΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΟΚΤΩ (8) ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Στις ερωτήσεις 1 4 να γράψετε στο τετράδιο σας τον

Διαβάστε περισσότερα

ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6.ΜΕΤΡΗΤΕΣ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΙΣΟΤΟΠΩΝ Τμήμα Χημικών Μηχανικών

ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6.ΜΕΤΡΗΤΕΣ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΙΣΟΤΟΠΩΝ Τμήμα Χημικών Μηχανικών ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΙΣΟΤΟΠΩΝ Τμήμα Χημικών Μηχανικών ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6.ΜΕΤΡΗΤΕΣ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 5. ΑΠΑΡΙΘΜΗΤΕΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ CERENKOV Ιωάννα Δ. Αναστασοπούλου Βασιλική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΑΡΧΗ ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 0 ΜΑΪΟΥ 0 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ

Διαβάστε περισσότερα