ΔIΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΓΧΟΥΣ ΜΕ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ Η ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ

Transcript

1 Τεύχος 66 (Νέα περίοδος τεύχος 37) τιμή: 4 Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013 ΔIΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΓΧΟΥΣ ΜΕ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ Η ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΤΕ ΓΙΑ ΤΑ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΡΑ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΕΣ ΠΩΣ ΝΑ ΞΕΠΕΡΑΣΕΤΕ ΤΟΝ ΕΡΠΗΤΑ ΤΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ

2 To MEDICUM COLLEGE με την πολυετή πείρα του, είναι σε θέση να προσφέρει έγκυρες γνώσεις και εξειδίκευση, σε φαρμακοποιούς, φοιτητές και βοηθούς φαρμακείων, που θέλουν να διευρύνουν το αντικείμενο της εργασίας τους και να ενισχύσουν συμπληρώσουν την εκπαίδευσή τους και τη γνώση τους πάνω στις εναλλακτικές - συμπληρωματικές θεραπείες. ΑΘΗΝΑ: Σεπτέμβριο Έναρξη νέων τμημάτων για Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα και Κρήτη. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Μαρτίου ΠΑΤΡΑ: Μαρτίου Περιορισμένος αριθμός ατόμων. A. ΤΜΗΜΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΦΑΡΜ. ΤΕΧΝΟΛ. ΑΘΗΝΑΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ: Μαρτίου ΤΜΗΜΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΦΑΡΜ. ΤΕΧΝ. ΚΡΗΤΗΣ ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ - ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ Δ/ΝΤΗΣ MEDICUM COLLEGE, ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ - ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ Δ/ΝΤΗΣ MEDICUM COLLEGE, Για εγγραφές μπορείτε να επικοινωνείτε με τις υπεύθυνες συντονισμού προγράμματος κα. Καρυπίδου Μαρία στα τηλ: , Fax: και κιν.: Για εγγραφές μέχρι 5 ημέρες πριν την έναρξη των μαθημάτων έκπτωση 20% ΤΜΗΜΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΦΑΡΜ. ΤΕΧΝΟΛ. ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ Όλα τα Τμήματα είναι ολιγομελή και θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας

3 ΟΜΟΙΟπαθητική Ιατρική Τριμηνιαίο Επιστημονικό Περιοδικό Τεύχος 66 (Νέα Περίοδος Τεύχος 37), Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013 Ετήσια συνδρομή 20 ευρώ Ελλάδα Ετήσια συνδρομή 30 ευρώ Κύπρος ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Ασκληπιού 179, , Αθήνα Τηλ: , , Fax: medicum@medicum.gr ΕΚΔΟΤΗΣ Γιάννης Γ. Παπαϊωάννου ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ - ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΟΜΟ Γιώργος Παπαϊωάννου ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ Καθηγητής Γιώργος Βυθούλκας Διευθυντής Διεθνούς Ακαδημίας Κλασικής Ομοιοπαθητικής ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Καίτη Αντωνίου- Κεδηκγιάννη, Βενετία Βέργου, Χρήστος Ραμμένος, Κων/νος Τσιτινίδης, Χαρά Βαρσακέλλη, Λάζαρος Δανιηλίδης, Αρίσταρχος Τσαμασλίδης, Βασίλης Φωτιάδης, Γιάννης Ελευθεριάδης, Σπύρος Κυβέλλος, Οδυσσέας Κυριακού, Σωτήρης Μποτής, Αθηνά Ξανθάκου, Γιώργος Παπαφιλίππου ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Άρης Μπερζοβίτης ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΥΛΗΣ Μαρία Λίγγρη ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Μαρία Παπαϊωάννου ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΤΜΗΜΑ - Δ/ΝΣΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Δημήτρης Δεληγιάννης ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Σπύρος Ρέππας, Κων/νος Βρούστης ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ - ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Medicum Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν αποκλειστικά τις γνώμες των συγγραφέων τους και δεν απηχούν την γνώμη του περιοδικού. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή μέρους ή όλου του περιοδικού χωρίς την άδεια του εκδότη. 4 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΑΓΧΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ 38 σελ σελ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 6σελ 12 ΠΩΣ ΝΑ ΞΕΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΕΡΠΗΤΑ ΜΕ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ σελ ΟΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΤΕ ΓΙΑ ΤΑ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ 22 σελ 34 σελ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΟ ΜΑΣ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ 16 ΖΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ 8 σελ H ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔΟΥΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ Η ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ ΤΙΣ ΑΛΛΕΡΓΙΕΣ 14 σελ ΤΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ 28 σελ σελ 30 σελ 20 PΑPAYA ΜΙΑ ΟΧΙ ΚΑΙ ΤΟΣΟ ΕΞΩΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ & ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΚΡΥΟΠΑΓΗΜΑΤΑ, ΥΠΟΘΕΡΜΙΑ σελ 36 ΚΙΝΗΤΑ, TV, ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ, VIDEO GAME ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΑΫΠΝΙΑ σελ44 Το άγχος έχει εισβάλλει στη ζωή μας για τα καλά. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής -ιδιαίτερα η ζωή στις αστικές περιοχές - προκαλεί σε κάθε μας δραστηριότητα πίεση και καταπίεση. Βιώνουμε άγχος στη δουλειά, στο σπίτι, στις σπουδές, στην καριέρα, στη συναισθηματική μας ζωή, ακόμη και στο σεξ. Υπάρχουν εκείνοι που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα στωικά, που δεν το βάζουν κάτω, που μετά την δραστηριότητα που κάνουν το ξεχνούν, υπάρχουν όμως και εκείνοι που το άγχος τους καταβάλλει, καταφεύγοντας στα ψυχοφάρμακα με απρόβλεπτες πολλές φορές συνέπειες. Ο Σπύρος Κυβέλλος στο σημερινό του άρθρο μας εξηγεί πως η Ομοιοπαθητική ιατρική διαχειρίζεται το άγχος, τονίζοντας πως αυτή το προσεγγίζει μειώνοντας την απόσταση Φύσης-Θέσης. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι ένα νόσημα από το οποίο πάσχουν χιλιάδες συνάνθρωποι μας. Προσβάλλει τις αρθρώσεις του σώματος προκαλώντας χρόνιους πόνους. Ο Πέτρος Κράχτης μας περιγράφει τη συμβολή της Ομοιοπαθητικής στην αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας επισημαίνοντας τα συμπτώματα και τα σημεία στα οποία εστιάζει η Ομοιοπαθητική. Αλήθεια πόσοι από τους αναγνώστες μας γνωρίζουν τη διαδικασία για την παρασκευή ενός ομοιοπαθητικού φαρμάκου; Η Κασσιανή Γιαννάκη αναλύει όλα τα στάδια που περνάει μια ουσία, ώστε να γίνει αποτελεσματική στα χέρια της Ομοιοπαθητικής. Για την αναγκαιότητα της επιμελούς φροντίδας των δοντιών της γυναίκας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της αναφέρεται στο σημερινό του άρθρο ο Μηνάς Ρηγάτος, τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Οι γυναίκες που θα φέρουν στον κόσμο το παιδί τους, έχουν συχνά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ανάγκη οδοντιατρικής περίθαλψης. Το έμβρυο που αναπτύσσεται με τη βοήθεια του οργανισμού της μητέρας του, επιφέρει κατά τη διάρκεια της κύησης μικρές ή μεγάλες αλλαγές στον οργανισμό της. Ο ολιστικός οδοντίατρος πρέπει να τις λάβει υπόψη του κατά την διενέργεια των οδοντιατρικών εργασιών, ώστε να προφυλάξει τη μέλλουσα μητέρα και το έμβρυο από πιθανές παρενέργειες και επιπλοκές». Οι αλλεργίες απασχολούν σημαντικό μέρος του πληθυσμού, κάποιες φορές με τόσο θορυβώδη συμπτώματα, που τον δυσχεραίνουν στην καθημερινότητά του, την εργασία του, την κοινωνικότητά του. Η Ξένια Σινάνη επισημαίνει στο άρθρο της ότι «η Ομοιοπαθητική ψάχνει γι αυτή τη βαθύτερη αιτία που οδήγησε τον άνθρωπο να νοσήσει. Με τη βοήθεια του ασθενούς, ο γιατρός ερευνά τις συνθήκες της ζωής του, το περιβάλλον του, τη στάση του απέναντι σε αυτά. Βασική, επίσης, αρχή της Ομοιοπαθητικής είναι να μελετήσει τα συμπτώματα, τα ιδιαίτερα σε κάθε άνθρωπο, γιατί αυτά είναι ο ειδικός τρόπος που κάθε οργανισμός επέλεξε σαν τον πιο αποτελεσματικό για να αντιδράσει, κι αυτό για την Ομοιοπαθητική είναι πολύτιμο». Η Ομοιοπαθητική είναι πολύ χρήσιμη σε μικρά ατυχήματα που χρειάζονται πρώτες βοήθειες. Απρόοπτα τσιμπήματα από κουνούπια, μέλισσες ή άλλα έντομα, τσιμπήματα από τσούχτρες, μικροί τραυματισμοί, εγκαύματα από τον ήλιο, ηλίαση κ.λπ. μπορούν άνετα να αντιμετωπιστούν με ομοιοπαθητικά φάρμακα. Έτσι η Φλωρεντία Σαμαρά παρουσιάζει μερικά πολύ χρήσιμα ομοιοπαθητικά φάρμακα, τα οποία μπορούν να είναι σωτήρια σε καταστάσεις που χρειαζόμαστε άμεσα πρώτες βοήθειες. Παράλληλα η Σοφία Κοασίδου εξειδικεύει ακόμη περισσότερο το θέμα περιγράφοντας τι πρέπει να περιέχει το ομοιοπαθητικό μας φαρμακείο που ενδεχομένως αξίζει να διατηρούμε στο σπίτι. Με αυτά αλλά και με μια πληθώρα άλλων ενδιαφέροντων θεμάτων κυκλοφορεί το τεύχος της «Ομοιοπαθητικής Ιατρικής» που κρατάτε σήμερα στα χέρια σας. Περιμένουμε τις απόψεις σας, καθώς και τα θέματα που θα θέλατε να αναλύσουμε σε επόμενα τεύχη μας. Άρης Μπερζοβίτης

4 Διαχείριση του άγχους με την Ομοιοπαθητική Ιατρική Άγχος, ίσως η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη λέξη από τον πληθυσμό αυτή την εποχή. Αν επιχειρήσουμε να ρωτήσουμε τον έναν μετά τον άλλον ασθενείς που διακατέχονται από άγχος, θα λάβουμε τελείως διαφορετικές απαντήσεις. 6 Σπύρος Α. Κυβέλλος Ιατρός Ομοιοπαθητικός Γ.Γ. Έρευνας Διεθνούς Ακαδημίας Κλασικής Ομοιοπαθητικής Το άγχος ως βίωμα συναισθηματικό, διαφέρει από τα «καθαρά» συναισθήματα εξαρτώμενα από αντίστοιχους εξωγενείς παράγοντες (χαρά, λύπη, οργή, αγανάκτηση, ευφορία). Ο αγχώδης ασθενής, μπορεί ακόμα και ένα θετικό κατά γενική ομολογία συναίσθημα, ένα χαρμόσυνο γεγονός, να το βιώσει αγχωτικά και να το σωματοποιήσει. Ο ορισμός που προσωπικά δίνω για το άγχος είναι: Άγχος είναι η βίωση της διαδικασίας αποχωρισμού Φύσης-Θέσης. Τη στιγμή που η φύση ενός συγκεκριμένου ανθρώπου θα έπρεπε με βάση το ερέθισμα να αντιδράσει με ένα συγκεκριμένο (από φύσεως) τρόπο, αντιδρά με ένα ξένο νευρο-ανοσολο-βιολογικά (από θέσεως) τρόπο, που έχει επιβληθεί στον οργανισμό, ύστερα από εξωγενείς παρεμβάσεις. Τη στιγμή για παράδειγμα που η βίωση ενός λυπηρού γεγονότος θα έπρεπε από φύσεως να οδηγήσει ένα συγκεκριμένο οργανισμό να βιώσει τη λύπη και να κλάψει, μία παλαιότερη συνθήκη τον οδηγεί στην καταστολή αυτής της εκτόνωσης (οι άντρες δεν κλαίνε παιδί μου, μη σε ξαναδώ και κλάψεις). Αυτή η απόσταση Φύσης- Θέσης, θα βιωθεί από τον οργανισμό ως άγχος και όχι το ίδιο το λυπηρό γεγονός. Η χρόνια ενασχόληση ενός ιατρού με την Άσχετα με το πώς βιώνεται το άγχος σε σωματικό επίπεδο, οι αιτιάσεις των ασθενών για τη βίωση αυτή, διαφέρουν, εξατομικεύονται, αλλά πρωτίστως ανάγονται σε συγκεκριμένους συνεχείς εξωγενείς ψυχοπιεστικούς παράγοντες. Κανένας όμως από τους παράγοντες αυτούς δεν αρκεί από μόνος του να δημιουργήσει το άγχος στον ανθρώπινο οργανισμό. Χρειάζεται και η ύπαρξη της ίδιας της προδιάθεσης του οργανισμού, όπως ακριβώς ένα σήμα για να γίνει αντιληπτό από έναν δέκτη χρειάζεται έναν πομπό. Ομοιοπαθητική Ιατρική είναι μία περιπέτεια συνεχούς επικοινωνίας της γνώσης. Επικοινωνίας πληροφοριών που εκπορεύονται από την ιατρική βιβλιογραφία, την Ομοιοπαθητική βιβλιογραφία, κυρίως από το Repertory και τη Materia Medica, αλλά και από τις σύγχρονες ομοιοπαθητικές μελέτες. Πληροφορίες που προέρχονται ωστόσο και από τους ασθενείς, οι οποίοι περιγράφοντας τις ειδικές οπτικές γωνίες της βίωσης των συμπτωμάτων τους, μετατρέπονται σε μία πλούσια πηγή γνώσης για τον ομοιοπαθητικό γιατρό. Κάθε ένας ασθενής ξεχωριστά, αποτελώντας μία ενιαία και μοναδική ψυχονευρο-ανοσολογική οντότητα, πάνω στην οποία οι περιβαλλοντικοί παράγοντες έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους, καταθέτοντας το πρόβλημά του στο γιατρό, μεταβιβάζει ένα πλούσιο πληροφοριακό υλικό, που αθροίζεται και γίνεται εργαλείο γνώσης και εμπειρίας για τη θεραπεία του επόμενου ασθενούς. Ο κάθε ασθενής δηλαδή βοηθάει και τον επόμενο με ανάλογο πρόβλημα ή ανάλογη ιδιοσυγκρασία. Ο ομοιοπαθητικός ιατρός γίνεται καθημερινά αποδέκτης νέων πληροφοριών πάνω στην επιστήμη του, χτίζοντας μια επιπλέον γνώση γύρω από τις διαφορετικές ιδιοσυγκρασιακές δομές του κάθε φαρμάκου, επάνω σε αυτήν που ήδη κατέχει από τη μελέτη των βιβλίων του. Η επιβεβαίωση δε της ανταπόκρισης του ασθενούς στο ακριβές ομοιοπαθητικό φάρμακο, δίνει τη δυνατότητα περαιτέρω διερεύνησης των συνθηκών που οδήγησαν τον οργανισμό του ασθενούς, να εκτραπεί από τη φυσική του κατάσταση και να εμφανίσει μία παθολογία. Είναι γνωστό ότι η επιλογή του ομοιοπαθητικού φαρμάκου σε κάθε ασθενή, εξαρτάται όχι μόνο από το νόσημα, αλλά κυρίως από τις ιδιαίτερες και ενίοτε παράδοξες αποχρώσεις των συμπτωμάτων στον κάθε ασθενή. Ακόμα περισσότερο η επίδραση της νόσου στο ψυχισμό και στις διανοητικές λειτουργίες του ασθενούς θα καθορίσουν την επιλογή αυτή. Αντιστοίχως καθοριστική θα είναι η επίδραση των ψυχικών και διανοητικών εκτροπών στην εξέλιξη της φυσικής ιστορίας της νόσου. Η επιλογή του ακριβέστερα «όμοιου» ομοιοπαθητικού φαρμάκου θα καθοριστεί από όλες τις αναφερόμενες παραμέτρους, η δε μέγιστη δυνατή ομοιότητα στο σύνολο των σωματικών, διανοητικών και ψυχικών συμπτωμάτων, σε κάθε μία περίπτωση ξεχωριστά, θα καθορίσει εν πολλοίς το εάν η παρέμβαση της Ομοιοπαθητικής Ιατρικής στη ζωή του ασθενούς θα αποδειχθεί ιδιάζουσας σημασίας για την υγεία του, αναστέλλοντας, ανακουφίζοντας ή θεραπεύοντας πλήρως τη νόσο. Η επιβεβαίωση της ανταπόκρισης ενός ασθενούς στο ομοιοπαθητικό φάρμακο που επιλέχτηκε προσεκτικά με βάση όλα τα παραπάνω και χορηγήθηκε στον ασθενή, εάν συνάδει με τους νόμους της Κλασικής Ομοιοπαθητικής, ανοίγει στη συνέχεια νέους δρόμους στη διερεύνηση των βαθύτερων αιτιών της νόσου, περισσότερο εξατομικευμένα πλέον. Πολύ συχνά, ψηλαφώντας και καταγράφοντας προσεκτικά το ιστορικό του ασθενούς, ανακαλύπτουμε κομβικά χρονικά σημεία, στα οποία η εγκατάσταση της νόσου ή η έκφραση μιας νοσηρής προδιάθεσης αρχίζει να κάνει την εμφάνισή της, εν αγνοία του συμβατικού τρόπου σκέψης της ιατρικής. Η απότομη διακοπή της εμφάνισης για παράδειγμα υψηλού πυρετού σε ένα παιδί, ύστερα από κάποια χημική παρέμβαση, ενώ θα διαλάθει της συμβατικής ιατρικής μας αντίληψης, εν τούτοις θα είναι η βάση πάνω στην οποία θα χτιστεί ένα πιθανό αυτοάνοσο νόσημα πολλά χρόνια αργότερα. Η χρονική στιγμή στην οποία ένας ευσυγκίνητος από φύσεως άνθρωπος, καταπιέζει ή καταπιέζεται τόσο πολύ, ώστε να πάψει να κλαίει για παράδειγμα, είναι η βάση πάνω στην οποία μπορεί να χτιστεί μία καταθλιπτική συνδρομή πολλά χρόνια αργότερα. Αυτές οι κομβικές χρονικές στιγμές, ανιχνεύονται με πολύ λεπτομερειακό τρόπο κατά τη διάρκεια της λήψης του πρώτου ιστορικού, ώστε να γίνει πιο σαφής ο μηχανισμός της γένεσης μίας νόσου ή της έκφρασης μίας νοσηρής προδιάθεσης. Στο βαθμό που η εκτροπή από τη φυσική ομοιοστασία του οργανισμού είναι μεγάλη και αφορά τα ψυχικά και διανοητικά χαρακτηριστικά του ασθενούς, βρισκόμαστε μπροστά στην εγκατάσταση μίας επίκτητης ιδιοσυγκρασίας. Επίκτητη ιδιοσυγκρασία, ένας ατελής ορισμός που χρησιμοποιείται, για να προσεγγιστεί το φαινόμενο της μετατόπισης της ψυχο-διανοητικής κατάστασης ενός ανθρώπου, σε τέτοιο βαθμό, ώστε να αναγνωρίζεται, από Ομοιοπαθητικής προσέγγισης, η ανάγκη για ένα διαφορετικό φάρμακο, από αυτό που οι πληροφορίες από το ιστορικό υποδεικνύουν ότι χρειαζόταν σε παλαιότερη χρονική στιγμή. Η Ομοιοπαθητική Ιατρική προσεγγίζει τη διαχείριση του άγχους, μειώνοντας την απόσταση Φύσης-Θέσης. Οδηγώντας ουσιαστικά τον οργανισμό να αντιδράσει στα εξωτερικά ερεθίσματα, σύμφωνα με την από φύσεως νευρο-ανοσολο-βιολογική του ομοιοστασία. Αυτή η συνθήκη είναι και η ιδανικότερη για την ελάχιστη ή μηδενική βίωση του συναισθήματος του άγχους. Απελευθερώνοντας τον οργανισμό από την επίκτητη ιδιοσυγκρασία του και οδηγώντας τον να βιώσει τα συναισθήματά του τόσο έντονα και τόσο καθαρά, όσο η φύση του το απαιτεί. Χωρίς άγχος!.. 7

5 H συμβολή της Ομοιοπαθητικής στην αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας Η επικρατούσα εντύπωση στην κοινή γνώμη είναι ότι η ρευματοειδής αρθρίτιδα (Ρ.Α.) είναι μία «αρθρίτιδα» μόνο, ενώ πρόκειται για πολυσυστηματικό νόσημα. Θεωρείται το «τυπικό αυτοανοσονόσημα». Η ρευματοειδής αρθρίτιδα ή σωστότερα η ρευματοειδής νόσος, είναι μια χρόνια φλεγμονώδης κατάσταση που επηρεάζει ολόκληρο το σώμα, αλλά κύρια τον αρθρικό υμένα των αρθρώσεων και συσχετίζεται με σοβαρή ανικανότητα-αναπηρία και αυξημένη θνησιμότητα. Καθώς δεν υπάρχει ειδική διαγνωστική εξέταση, η διαπίστωσή της βασίζεται στην κλινική εικόνα και τη συμπλήρωσή της με εργαστηριακές και απεικονιστικές εξετάσεις. Προσβάλλονται αρθρώσεις των χεριών, των ποδιών, των αστραγάλων, των καρπών, των γονάτων και του αυχένα. Μπορεί να προσβάλλει το 0,3%-1% του γενικού πληθυσμού, με μια υπεροχή 3:1 των γυναικών σε σχέση με τους άντρες. Συνήθως αρχίζει σε ηλικία ετών, αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Η έναρξη είναι συνήθως αργή, αλλά μπορεί να συμβεί και απότομα. Κατά την έναρξη συχνά προσβάλλονται πολλές αρθρώσεις, συνήθως με τρόπο συμμετρικό. Στο 30% των περιπτώσεων η Ρ.Α. περιορίζεται σε μία ή λίγες αρθρώσεις. Οι προσβληθείσες αρθρώσεις είναι θερμές, επώδυνες και πρησμένες. Η εξέλιξη της νόσου καταλήγει σε παραμορφώσεις των αρθρώσεων των χεριών και των ποδιών. Αιτιολογία Η αιτιολογία της είναι άγνωστη, αλλά το πιθανότερο να είναι πολυπαραγοντική. Η νόσος πιθανότατα ΠΕΤΡΟΣ ΚΡΑΧΤΗΣ Ιατρός Κλασικής Ομοιοπαθητικής Ρευματολόγος εκδηλώνεται σε κάποιο άτομο που είναι γενετικά προδιατεθειμένο, από την επίδραση κάποιου παράγοντα πρόκλησης (triggeringfactor) που προέρχεται από το περιβάλλον. Σαν τέτοιοι έχουν ενοχοποιηθεί η ανώμαλη εντερική διαπερατότητα, ο τρόπος ζωής, διατροφικοί παράγοντες, τροφικές αλλεργίες και διάφοροι μικροοργανισμοί. Η Ρ.Α. είναι η κλασική πολυπαραγοντική νόσος που στην εκδήλωσή της αλληλεπιδρούν γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες. Προδιάθεση γενετική: Σοβαρή Ρ.Α. εμφανίζεται με τετραπλάσια συχνότητα από το μέσο όρο σε πρώτου βαθμού συγγενείς οροθετικών ασθενών. Γενικά μιλώντας, φαίνεται ότι πιθανότατα η Ρ.Α. είναι νόσος που γενετικά επηρεάζεται από πολλαπλά γονίδια. Περιβαλλοντικοί παράγοντες που προκαλούν εκτροπή του ανοσοποιητικού συστήματος, δηλαδή της ανοσορρύθμισης: Το κάπνισμα είναι αυτοτελής παράγοντας κινδύνου και επιβάρυνσης στην εξέλιξη της νόσου. Το χαμηλό εισόδημα, το κοινωνικό στρώμα ένταξης, η κακή διατροφή και διάφοροι ψυχολογικοί παράγοντες αποτελούν μείζονες παράγοντες τόσο για την εκδήλωση της Ρ.Α. όσο και στο να επηρεάζουν την ένταση του πόνου και το βαθμό της κινητικής ανικανότητας-αναπηρίας. Κεντρικός είναι ο ρόλος της εντερικής δυσβίωσης του λεπτού εντέρου και της αυξημένης εντερικής διαπερατότητας: Οι ασθενείς με Ρ.Α. εμφανίζουν παθολογικά αυξημένη εντερική διαπερατότητα σε τροφικά και βακτηριακά αντιγόνα και επιπλέον παρουσιάζουν μεγάλες αλλαγές στην εντερική χλωρίδα. Διάφορες τροφικές αλλεργίες είναι πιθανό να συμβάλλουν στην παθολογική αυτή αύξηση της διαπερατότητας, καθώς επίσης και η μακροχρόνια λήψη των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων ( Μ.Σ.Α.Φ.). Η παθολογική αυτή εντερική διαπερατότητα σε αντιγόνα που προέρχονται από το έντερο οδηγεί σε αύξηση των ενδοτοξινών στο αίμα και των ανοσοσυμπλεγμάτων που είναι χαρακτηριστικοί παράγοντες στη παθογένεια της Ρ.Α. Είναι πιθανός ο μηχανισμός διασταυρούμενης αντίδρασης μεταξύ μικροβιακών και ιστικών αντιγόνων. Έχει διαπιστωθεί τέτοια αντίδραση αντισωμάτων κατά των βακτηριδίων Campylobacter, Salmonella, Shigella με τις ίνες του κολλαγόνου και των Klebsiellapneumonia, Proteusvulgaris, Yersiniaenterocolitica με άλλους ιστούς των αρθρώσεων. Εντερική δυσβίωση και βακτηριακός πολλαπλασιασμός στο λεπτό έντερο Παρουσιάζεται σε πολλούς ασθενείς με Ρ.Α. Προσδιορίζεται με ειδικές τεχνικές διαγνωστικές της εναλλακτικής ιατρικής. Ο βαθμός της εντερικής δυσβίωσης (ανάπτυξη μεγάλου αριθμού παθολογικών στελεχών βακτηριδίων, καθώς επίσης μυκήτων, όπως ο candidaalbicans), σύμφωνα με μελέτες συσχετίζεται ευθέως ανάλογα με τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και την ενεργότητα της νόσου. Η υπόθεση του μικροβιακού αιτίου: Έχουν ενοχοποιηθεί μικροοργανισμοί, όπως το Mycoplasma, αμοιβαδικοί οργανισμοί, ο ιός της ερυθράς και ο ιός Epstein-Bar. Aμφισβητούμενος παραμένει ο ρόλος του παρβο-ιού Β19. Κανένας μικροοργανισμός δεν απομονώθηκε συστηματικά στον ορό των ασθενών με Ρ.Α. και το ίδιο και σε προσπάθειες να απομονωθεί στον αρθρικό υμένα. Αυτό οδήγησε διάφορους ερευνητές να υποθέσουν την πιθανή εμπλοκή άτυπων μικροοργανισμών του τύπου των ιών. ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ Συμπτώματα και σημεία Η πιο συχνή εκδήλωση της Ρ.Α. είναι η φλεγμονή των αρθρώσεων του αρθρικού υμένα. Μολαταύτα, στην πραγματικότητα πρόκειται για πολυσυστηματική διαταραχή (multisystemdisorder), οπότε οι εξωαρθρικές εκδηλώσεις είναι πολύ συχνές: Συμμετρική πολυαρθρίτιδα που προσβάλλει συνηθέστερα τις άνω φαλαγγοφαλαγγικές αρθρώσεις, τις μετακαρπιοφαλαγγικές, τις πηχεοκαρπικές και τις τεταταρσιοφαλαγγικές, προκαλώντας πόνο, πρήξιμο, δυσκαμψία και ελαττωματική κινητικότητα. Η έναρξη του πόνου μπορεί να είναι σταδιακή ή απότομη. Τα συμπτώματα των αρθρώσεων είναι χειρότερα το πρωί και μετά από παρατεταμένη ακινησία. Η έντονη κόπωση είναι συχνό σύμπτωμα. Μεταναστευτική αρθρίτιδα μεγάλων αρθρώσεων με διάρκεια από ώρες μέχρι μέρες. Το 30% αυτών των περιπτώσεων τελικά θα εμφανίσουν τυπική Ρ.Α. Τυπικά συμπτώματα ρευματικής πολυμυαλγίας είναι δυνατόν να προηγούνται εβδομάδες ή και μήνες πριν από την εκδήλωση τυπικής Ρ.Α. Συστηματικά συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, κακουχία και ανορεξία. Αρθρώσεις διογκωμένες, θερμές, επώδυνες και δύσκαμπτες. Πιθανόν να υπάρχει ή να εξελιχθεί παραμόρφωση των αρθρώσεων. Ρευματικά οζίδια στο 20% των οροθετικών ασθενών. Πρόκειται για υποδόρια οζίδια σε περιοχές που δέχονται πίεση. Δυνατόν να αυξηθεί το μέγεθός τους με τη λήψη μεθοτρεξάτης (ΜΤΧ). Δερματικές βλάβες αγγειίτιδας στο δέρμα κύρια των χεριών. 8 9

6 Μυϊκή αδυναμία που αναπτύσσεται δευτερογενώς από δυσκολία στη χρήση των άκρων. Βραχνάδα και καταστροφή των φωνητικών χορδών σε προσβολή του χόνδρου του λάρυγγα. Οστεοπόρωση. Αναιμία, χαμηλά λευκά αιμοσφαίρια (λευκοπενία), αύξηση των αιμοπεταλίων του αίματος (θρομβοκυττάρωση). 2-3 φορές αυξημένη συχνότητα ενός είδους κακοήθειας του αίματος (λεμφώματος) σε νόσο προϋπάρχουσα από καιρό. Λεμφαδενοπάθεια είναι πιθανό να εμφανιστεί. Σύνδρομο Felty (οροθετική Ρ.Α., σπληνομεγαλία και ουδετεροπενία). Συσχέτιση με αυτοάνοση ηπατίτιδα. Διάμεση πνευμονοπάθεια, πλευρίτιδα, πνευμονική διήθηση και βρογχιεκτασία. Περικαρδιακή συλλογή. Καρδιαγγειακή νόσηση λόγω ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας. Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα (συμπιεστική περιφερική νευροπάθεια). Αισθητικοκινητική νευροπάθεια και πολλαπλή μονονευρίτιδα. Η τελευταία συσχετίζεται με αγγειίτιδα. Υπεξάρθρημα της ατλαντοινιακής άρθρωσης μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα από συμπίεση των μακρών νωτιαιομυελικών οδών. Σύνδρομο ξηρότητας βλεννο- γόνων (δευτεροπαθές Sjogren). Θόλωση της όρασης από προσβολή των οφθαλμών. Αμυλοείδωση σε μακράς διάρκειας νόσο. Μεμβρανώδης σπειραματονεφρίτιδα και σωληναροδιάμεση νεφρίτιδα που οφείλονται όμως στη χρήση τοξικών φαρμάκων. Η παραπάνω εκτεταμένη περιγραφή γίνεται για να καταδειχθεί τι ακριβώς εννοούμε με τον όρο πολυσυστηματικό νόσημα και για να υπογραμμίσουμε ακριβώς την πολυπλοκότητα των πιθανών διαταραχών, που καλείται να αντιμετωπίσει το αμυντικό σύστημα του οργανισμού. Η συμβολή της Ομοιοπαθητικής Ιατρικής στην αντιμετώπιση της νόσου Καταρχήν, η εφαρμογή Ομοιοπαθητικής θεραπείας παρέχει προστασία του εντερικού βλεννογόνου σε άτομα που μπορεί να έχουν την προδιάθεση για Ρ.Α., δεν το γνωρίζουν και δεν έχουν εκδηλώσει τη νόσο. Η αποφυγή χρήσης Μ.Σ.Α.Φ. και αντιβιοτικών και η αντικατάστασή τους από Ομοιοπαθητική θεραπεία για πολλές διαταραχές του οργανισμού: από οσφυαλγίες και τενοντοπάθειες, πονοκεφάλους και προεμμηνορυσιακό σύνδρομο, όπου γίνεται κατάχρηση των Μ.Σ.Α.Φ., μέχρι κοινές ιώσεις, ήπιες δερματικές βλάβες, απλές εξαγωγές δοντιών κ.ά. όπου γίνεται κατάχρηση των αντιβιοτικών, είναι ευεργετική όχι μόνο για τον εντερικό βλεννογόνο, αλλά για το σύνολο του οργανισμού και συνιστά γνήσια και πραγματική προληπτική Ιατρική. Με την έγκαιρη προσφυγή στην Ομοιοπαθητική θεραπεία εξασφαλίζεται η σταθεροποίηση του νευρο-ενδοκρινικού-ανοσιακού άξονα, βοηθώντας το άτομο να αντιμετωπίσει μια έντονα ψυχοπιεστική κατάσταση (στρες). Και αυτό συνιστά πρόληψη, γιατί αποτρέπει την πιθανή εκδήλωση μιας προδιάθεσης. Υπάρχει η κατηγορία της «πρώιμης Ρ.Α.». Εδώ, από την Ομοιοπαθητική άποψη είναι σημαντικό να δούμε πέρα από το αναφερόμενο χρονικό όριο και να διακρίνουμε δύο ομάδες: 1. Μία ομάδα ατόμων που πριν εκδηλώσουν τη νόσο είχαν γενικά ικανοποιητικό επίπεδο υγείας, αλλά έχοντας τη προδιάθεση προς τη νόσο, όταν βρέθηκαν κάτω από ασυνήθιστη πίεση, την εκδήλωσαν. 2. Μία άλλη ομάδα που πριν εκδηλώσουν τη νόσο είχαν άλλα προβλήματα υγείας, για τα οποία τους χορηγούνταν «καταπιεστικές» θεραπείες με δυνατά χημικά φάρμακα. Τα άτομα αυτά, εκδηλώνοντας τη νόσο, σηματοδοτούν μια επιδείνωση του γενικού επιπέδου υγείας τους, σύμφωνα με τη θεωρία επιπέδων του καθ. Γ. Βυθούλκα. Έγκαιρη αντιμετώπιση της πρώιμης Ρ.Α. της πρώτης κατηγορίας με Ομοιοπαθητική θεραπεία έχει πολύ καλά αποτελέσματα στο μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων. Η εξήγηση είναι ότι δεν έχει λάβει το άτομο για οποιοδήποτε λόγο μακροχρόνιες καταπιεστικές θεραπείες με δυνατά χημικά φάρμακα, οπότε οι πιθανότητες ίασης είναι σημαντικές. Πρόκειται πιθανόν για τις περιπτώσεις που η ορθόδοξη ιατρική κατατάσσει στις ήπιες μορφές της νόσου ή τις «αυτοϊάσιμες». Στην περίπτωση της δεύτερης ομάδας ασθενών, ακόμα και η έγκαιρη αντιμετώπιση τους με Ομοιοπαθητική αποδεικνύεται συχνά προβληματική. Ο λόγος είναι ότι ο ανοσολογικός «επαναπρογραμματισμός» που επιχειρείται με την Ομοιοπαθητική θεραπεία, απαιτεί ένα ενεργό και σχετικά ακέραιο ανοσοποιητικό σύστημα, που στη περίπτωση αυτή παρουσιάζεται σημαντικά αποδυναμωμένο. Η πρόγνωση είναι βέβαια πολύ δυσμενέστερη όταν πρόκειται για Ρ.Α. όχι πρώιμη, αλλά που χρονολογείται πολλά έτη. Υπάρχουν ασθενείς που προσφεύγουν στην Ομοιοπαθητική μετά από χρόνια της νόσου. Στους ασθενείς αυτούς έχει προηγηθεί επί μακρόν ισχυρή ανοσοκατασταλτική αγωγή, που έχει αποδυναμώσει και απορρυθμίσει το ανοσοποιητικό σύστημα και έχει πλέον εδραιώσει το αυτοάνοσο νόσημα. Ακόμα και αυτές οι περιπτώσεις όμως μπορούν να βοηθηθούν σε κάποιο βαθμό από την Ομοιοπαθητική. Δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι έχει χαθεί κάθε ελπίδα για τους ανθρώπους αυτούς. Οι παραμορφώσεις και οι οστικές βλάβες δεν μπορούν βέβαια να υποστραφούν, αλλά μη ξεχνάμε ότι τέτοιοι ασθενείς συχνά συνεχίζουν να παρουσιάζουν κάποιο βαθμό ενεργότητας της νόσου και αυτό είναι σημαντικό να περιοριστεί και είναι δυνατόν να περιοριστεί με μακροχρόνια βέβαια και πολύ προσεκτική Ομοιοπαθητική θεραπεία. Ο χειρισμός τέτοιων καταστάσεων απαιτεί από τον ομοιοπαθητικό γιατρό, εμπειρία, γνώσεις κλασικής ιατρικής, βαθιά Ομοιοπαθητική γνώση και λεπτούς χειρισμούς. Κομβικό σημείο στην κατεύθυνση θεραπείας των ασθενών, που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, είναι η σωστή Ομοιοπαθητική αντιμετώπιση των οξέων καταστάσεων που θα εκδηλώσουν και που συχνά είναι με πολύ σοβαρή και έντονη συμπτωματολογία. Αν ένας τέτοιος ασθενής εμφανίσει εμπύρετο με αμυγδαλίτιδα, όπως εμφάνιζε πριν πολλά χρόνια, τότε τα συμπτώματα θα είναι πολύ έντονα, γιατί ο οργανισμός προσπαθεί ακριβώς μέσα από την οξεία νόσο και τον υψηλό πυρετό να επιχειρήσει τον ανοσολογικό «αναπρογραμματισμό», χωρίς να είναι πάντα σίγουρο ότι θα τα καταφέρει. Στην περίπτωση αυτή είναι τεράστιας σημασίας να βοηθηθεί με το σωστό ομοιοπαθητικό φάρμακο, στη σωστή δοσολογία και τη σωστή επανάληψη. Είναι απαραίτητο για τη συνολικά θεραπευτική πορεία του οργανισμού, τα οξέα αυτά επεισόδια να μην αντιμετωπιστούν με κατασταλτικές θεραπείες. Η Ορθόδοξη Ιατρική αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα σχετικά με αυτή την ασθένεια: Ποιοί ασθενείς με πρώιμη Ρ.Α. θα εκδηλώσουν βαριά νόσο και ποιοι αντίθετα, ήπια και αυτοπεριοριζόμενη; Τα φάρμακα που χρησιμοποιεί, τα λεγόμενα τροποποιητικά της νόσου, έχουν σοβαρή τοξικότητα. Πώς θα διακριθούν οι ομάδες των ασθενών, ώστε να μη δοθούν βαριά χημικά φάρμακα σε ασθενείς με ήπια νόσο; Τα ισχυρά αυτά ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, ειδικά οι λεγόμενοι βιολογικοί παράγοντες, έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα και σημαντικότατη τοξικότητα. Αυτό που διαφεύγει από την ορθόδοξη- συμβατική θεώρηση της Ρ.Α., όπως βέβαια και άλλων αυτοάνοσων νοσημάτων και οδηγεί στην αδυναμία πραγματικής κατανόησης και αντιμετώπισης τους είναι η πραγματική πολυπλοκότητα του οργανισμού, η πολυσυστηματική φύση του νοσήματος και η εφαρμογή της ψυχο-νευρο-ενδοκρινο-ανοσο-παθολογίας στη θεραπευτική πράξη. Το τελευταίο είναι ακριβώς ο πυρήνας του ομοιοπαθητικού θεωρητικού υποδείγματος, αλλά και της καθεαυτής Ομοιοπαθητικής ιατρικής διάγνωσης και θεραπείας

7 12 Ομοιοπαθητική Ιατρική και εγκυμοσύνη Η οδοντιατρική περίθαλψη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης Εγκυμοσύνη και ολιστική ιατρική Μηνάς Ρηγάτος Χειρ. Οδοντίατρος, Ειδικός Ομοιοπαθητικός- Περιοδοντολόγος-Εμφυτευματολόγος Στη συνέχεια θα απαντήσουμε με σαφήνεια στα ερωτήματα που απασχολούν μια γυναίκα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης και αφορούν την ασφαλή οδοντιατρική της περίθαλψη. Οι γυναίκες που θα φέρουν στον κόσμο το παιδί τους, έχουν συχνά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ανάγκη οδοντιατρικής περίθαλψης. Το έμβρυο που αναπτύσσεται με τη βοήθεια του οργανισμού της μητέρας του, επιφέρει κατά τη διάρκεια της κύησης μικρές ή μεγάλες αλλαγές στον οργανισμό της. Ο ολιστικός οδοντίατρος πρέπει να τις λάβει υπόψη του κατά τη διενέργεια των οδοντιατρικών εργασιών, ώστε να προφυλάξει τη μέλλουσα μητέρα και το έμβρυο από πιθανές παρενέργειες και επιπλοκές. 1Είναι οι ακτινογραφίες των οδόντων ασφαλείς για την έγκυο και το έμβρυο; Οι ψηφιακές ακτινογραφίες που γίνονται στο οδοντιατρείο και ονομάζονται οπισθοφατνιακές, θεωρούνται ασφαλείς όταν η λήψη τους γίνεται με τον ενδεδειγμένο τρόπο. Ο λαιμός και ο θώρακας της εγκύου πρέπει να καλύπτονται με ειδική ακτινοπροστατευτική ποδιά μολύβδου, ώστε η ακτινοβολία να μην απορροφηθεί από τον κορμό. Οι οπισθοφατνιακές ακτινογραφίες που γίνονται χωρίς τη χρήση ψηφιακής τεχνολογίας, πρέπει να αποφεύγονται κυρίως πριν την 20ή εβδομάδα της κύησης. Αν παρόλα αυτά είναι ανάγκη να γίνουν, πρέπει απαραίτητα να γίνεται χρήση ποδιάς ακτινοπροστασίας από μόλυβδο. Οι πανοραμικές και αξονικές τομογραφίες των γνάθων πρέπει να αποφεύγονται τους πρώτους 5 μήνες της κύησης και πάντα η λήψη τους να γίνεται με την κατάλληλη ακτινοπροστατευτική ποδιά. Αν είναι απαραίτητο, μερικές δόσεις Rayon-x 30 ch, θα βοηθήσουν στην εξουδετέρωση της ακτινοβολίας. 2 Κινδυνεύει η μητέρα να χάσει τα δόντια της από την τερηδόνα κατά την κύηση; Βλέπουμε συχνά μητέρες μετά την εγκυμοσύνη να έχουν τερηδονισμένα δόντια. Η πιο συχνή αιτία είναι οι εμετοί της εγκυμοσύνης που κάνουν το στοματικό περιβάλλον όξινο, με συνέπεια την καταστροφή του σμάλτου των δοντιών. Η παραμέληση της στοματικής υγιεινής και η κατανάλωση τροφών με βάση τη ζάχαρη και το άμυλο, βοηθούν στην επιδείνωση του προβλήματος. Για να αποφύγουμε την αυξημένη εμφάνιση τερηδόνας κατά και μετά την κύηση, πρέπει να διδάξουμε τις υποψήφιες μητέρες να βουρτσίζουν τα δόντια τους - τρεις φορές τη μέρα με ηλεκτρονική οδοντόβουρτσα υψηλής ποιότητας. Ομοιοπαθητικά φάρμακα όπως IPECA ή NUX VOMICA, COCCULUS, TABALUM, PETROLEUM, SEPIA, LATRODECTUS MACTANS, LOBELIA IFLATA, είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για την καταπολέμηση της ναυτίας των εγκύων. Η οδοντόκρεμα εκλογής πρέπει να περιέχει 2300 ppm φθοριούχο νάτριο (NaF) -είναι γραμμένο στα συστατικά της οδοντόκρεμας. Οδοντόκρεμες με αμίνες του φθορίου είναι επίσης κατάλληλες. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί από την έγκυο να μην καταπίνει έστω και την ελάχιστη ποσότητα από την οδοντόκρεμα αυτή, γιατί το φθοριούχο νάτριο δεν είναι εντελώς αθώο αν απορροφηθεί από το έμβρυο. Αμέσως μετά τους εμετούς πρέπει να μασάμε ειδικές τσίχλες κατά της τερηδόνας που επαναφέρουν σε λίγα λεπτά την οξύτητα του στόματος στο φυσιολογικό και πωλούνται στα φαρμακεία. 3 Δεν πρέπει για κανένα λόγο να αφαιρούμε εμφράξεις από αμαλγάματα (μαύρα σφραγίσματα) καθ όλη τη διάρκεια της κύησης και ιδιαίτερα τις πρώτες 20 εβδομάδες. Η Αμερικάνικη Επιστημονική Εταιρεία κατά του Αυτισμού είχε καταλήξει το 2010, ότι τα βαριά μέταλλά, όπως ο υδράργυρος, είναι μία από τις αιτίες εμφάνισης αυτισμού στα παιδιά. Ο υδράργυρος που εκλύεται από την αφαίρεση των μαύρων σφραγισμάτων, μπορεί να προκαλέσει νευρολογικές βλάβες στο έμβρυο. Η αφαίρεση εμφράξεων από αμαλγάματα επιτρέπεται μόνο αν ο οδοντίατρος τις αφαιρεί σεβόμενος το προτεινόμενο πρωτόκολλο της Σουηδικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας και του Ι.Α.Ο.Μ.Τ. (Διεθνής Ακαδημία Τοξικολογίας της Στοματικής Κοιλότητας). Σκοπός αυτού του πρωτοκόλλου είναι η αφαίρεση των μαύρων σφραγισμάτων με ασφάλεια και γίνεται με τη χρήση ελαστικού απομονωτήρα, χρήση πανίσχυρης αναρρόφησης με ειδικά άκρα, χρήση ειδικών εργαλείων κοπής, που με τη βοήθεια άφθονου κατεονισμού νερού, αποφεύγεται η υπερθέρμανση των μαύρων σφραγισμάτων κατά τη διάρκεια της αφαίρεσής τους. Μόνο τότε οι κίνδυνοι δηλητηρίασης του εμβρύου μειώνονται στο ελάχιστο. Εννοείται ότι η αφαίρεση των εμφράξεων πρέπει να γίνεται, όταν κρίνεται εντελώς απαραίτητη. 4 5 Προτείνουμε τη χορήγηση αναισθητικού χωρίς αδρεναλίνη. Προτείνουμε να χρησιμοποιούμε φάρματα κλάσης επικινδυνότητας - Α (δηλαδή ελάχιστης επικινδυνότητας), όπως αυτό έχει οριστεί από την Αμερικανική Επιτροπή Υγείας. Σαν αντιβίωση το Amoxyle συνήθως αρκεί. Σαν παυσίπονα, η παρακεταμόλη θεωρείται ασφαλής (DEPON - PANADOL). Αντιφλεγμονώδη και συνήθη παυσίπονα όπως PONSTAN, MESULID, LONARID,NIFLAMOL, NIFLURIL πρέπει να λαμβάνονται για διάστημα λίγων ημερών και μόνο όταν είναι εντελώς απαραίτητα. 6 Οι συνήθεις οδοντιατρικές εργασίες, όπως σφραγίσματα, γέφυρες, καθαρισμός από τρυγία (πέτρα), μπορούν να γίνουν χωρίς κίνδυνο για την έγκυο αν ο οδοντίατρος ακολουθεί τα όσα γράψαμε παραπάνω. 7Διαβήτης και εγκυμοσύνη. Πρέπει να λαμβάνουμε λεπτομερές ιατρικό ιστορικό από τις έγκυες, ώστε να προσαρμόζουμε το σχέδιο θεραπείας ανάλογα. Αν διενεργήσουμε εξαγωγές ή μικρές χειρουργικές επεμβάσεις είναι απαραίτητο να ζητήσουμε από τον γυναικολόγο- καμπύλη σακχάρου. Σε πολλές έγκυες ο μεταβολισμός σακχάρου είναι διαταραγμένος και η διενέργεια τέτοιων επεμβάσεων πρέπει να γίνει με φαρμακευτική αγωγή, που θα συστήσει ο θεράπων γυναικολόγος. Δεν έχει εξακριβωθεί αν υπάρχει σχέση ουλίτιδας - περιοδοντοπάθειας και εγκυμοσύνης. Η εμφάνιση τέτοιων νόσων στις εγκύους οφείλεται κυρίως στην έλλειψη ανεπαρκούς στοματικής υγιεινής. Η οστεοπενία της εγκυμοσύνης μπορεί να θεωρηθεί πιθανός αιτιολογικός παράγοντας για την εμφάνιση περιοδοντοπάθειας, αλλά αντιμετωπίζεται εύκολα με τη χορήγηση δισκίων ασβεστίου - μαγνησίου ή την κατάλληλη Ομοιοπαθητική ή φυτοθεραπευτική αγωγή. Ομοιοπαθητική οδοντιατρική και εγκυμοσύνη. Όπως ξέρουμε, οποιαδήποτε φαρμακευτικό σκεύασμα στην έγκυο μπορεί να επηρεάσει το έμβρυο. Η κυκλοφορία του αίματος εγκύου - εμβρύου είναι δύο συγκοινωνούντα δοχεία. Η Ομοιοπαθητική μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία εγκύου γυναίκας, γιατί στερείται παρενέργειες και δεν μπορεί να επηρεάσει την υγεία του εμβρύου. Αυτό που έχει ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι το γεγονός, ότι μια μέλλουσα μητέρα μπορεί να λαμβάνει πριν καν τη σύλληψη του εμβρύου ειδικά ομοιοπαθητικά σκευάσματα, ώστε το παιδί που θα γεννηθεί να έχει μελλοντικά, γερά δόντια και γερό σκελετικό σύστημα. Η Γαλλική Ομοιοπαθητική Σχολή εφαρμόζει αυτήν την τεχνική από το 1926 με άριστα αποτελέσματα. Μητέρες με τοξινομένο οργανισμό ή δηλητηριασμένο που μπορεί να προέρχεται από μέταλλα (μέταλλα που συνήθως ανιχνεύονται) ή άλλες ουσίες, όπως π.χ. η φορμαλδεΐδη, είναι καλό να τα αποβάλλουν από τον οργανισμό τους με φυτοθεραπεία και Ομοιοπαθητική πριν τη σύλληψη του εμβρύου. Στις σύγχρονες μητέρες είναι ο υδράργυρος (η πηγή τους είναι τα ψάρια, τα μαύρα σφραγίσματα και τα εμβόλια), ο μόλυβδος (από βαφές μαλλιών - κραγιόν χειλιών - περιβάλλον), το αλουμίνιο (από αεροψεκασμούς, τα σκεύη της μαγειρικής, τα δοχεία αεριούχων ποτών), το βανάδιο (από το περιβάλλον, τα κακής ποιότητας οδοντιατρικά εμφυτεύματα). Το σύνολο των παυσίπονων - αντιφλεγμονωδών και αντιβιοτικών φαρμάκων μπορούν να αντικατασταθούν με ομοιοπαθητικά ή φυτοθεραπευτικά φάρμακα. Σε πολλές περιπτώσεις ο βελονισμός συμπληρώνει τη θεραπευτική αγωγή. Η δική μου συμβουλή στις εγκύους μητέρες είναι να χρησιμοποιούν οδοντόκρεμες με πρόπολη - μαστιχέλαιο και ξυλιτόλη. Για τις φλεγμονές του βλεννογόνου του στόματος το μείγμα μητρικού βάμματος CALENDULA και HYPERICUM δίνει εξαιρετικά αποτελέσματα. Σαν γενικό συμπέρασμα μπορούμε να πούμε ότι η έγκυος γυναίκα μπορεί άφοβα να επισκέπτεται τον οδοντίατρό της αρκεί να τηρεί τα ως άνω γραφόμενα. Η Ομοιοπαθητική - Ολιστική Οδοντιατρική είναι η καλύτερη δυνατή θεραπεία για κάθε έγκυο γυναίκα που θέλει να απαλλαγεί από τις παρενέργειες των αλλοπαθητικών φαρμάκων. Η χρήση κατάλληλων ομοιοπαθητικών φαρμάκων πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης βοηθούν στο κτίσιμο γερών δοντιών και οστών του εμβρύου. 13

8 Πως αντιμετωπίζει η Ομοιοπαθητική τις αλλεργίες Οι αλλεργίες απασχολούν σημαντικό μέρος του πληθυσμού, κάποιες φορές με τόσο θορυβώδη συμπτώματα, που τον δυσχεραίνουν στην καθημερινότητά του, την εργασία του, την κοινωνικότητά του. Η αλλεργική αντίδραση μπορεί να προκληθεί, όταν ουσίες εισέλθουν στον οργανισμό μέσω της αναπνευστικής ή της πεπτικής οδού ή ακόμα και με την επαφή τους με το δέρμα. Συνήθως, πρόκειται για ουσίες που υπό φυσιολογικές συνθήκες είναι ανεκτές από τον ανθρώπινο οργανισμό. ΞΕΝΙΑ ΣΙΝΑΝΗ Ιατρός, Συνεργάτης Ιατρικού Κέντρου «Ελληνική Ομοιοπαθητική Ιατρική» Στην περίπτωση της αλλεργίας ο οργανισμός τις αναγνωρίζει ως εχθρικές και κινητοποιεί για την αντιμετώπισή τους μηχανισμούς άμυνας, όπως το φτάρνισμα, το βήχα, τα δάκρυα, το οίδημα, τη φλεγμονή ακόμα και πυρετό. Αυτοί οι μηχανισμοί ανήκουν στη γενικότερη λειτουργία της άμυνας του σώματος, που στην περίπτωση της αλλεργίας έχει διαταραχτεί. Αποτέλεσμα αυτού είναι η αυξημένη και λάθος αντίδραση απέναντι σε ερεθίσματα και ουσίες μη παθογόνες. Έτσι εμφανίζονται τα διάφορα αλλεργικά φαινόμενα, τα οποία είναι διαφορετικά σε κάθε άνθρωπο. Σε άλλους πρόκειται για οιδήματα, σε άλλους εμφανίζονται ως δακρύρροια και φταρνίσματα ή ρινίτιδα, άσθμα ή δερματική εκδήλωση, ανάλογα με τον τρόπο που έχει επιλέξει η άμυνα κάθε οργανισμού ως πιο αποτελεσματικό. Κάποιες φορές όμως, όπως πρόσφατα στην περίπτωση της αιθαλομίχλης, που τόσο έχει απασχολήσει πάσχοντες και ειδικούς, δεν μιλάμε για αλλεργική αντίδραση, αν και τα συμπτώματα είναι σχεδόν ίδια. Η δυσχέρεια που προκαλείται στους ανθρώπους είναι μια απόλυτα φυσιολογική αντίδραση απέναντι στις τοξικές-επικίνδυνες ουσίες της αιθαλομίχλης. Η έντασή της όμως ποικίλει ανάλογα με την κατάσταση υγείας κάθε ανθρώπου, από μηδαμινή έως επικίνδυνη για τη ζωή. Τα διάφορα αντισταμινικά ή κορτιζονούχα σκευάσματα, που χρησιμοποιούνται για την καταστολή αυτών των αντιδράσεων του οργανισμού, δεν αντιμετωπίζουν την αιτία, που είναι μία γενικότερη διαταραχή του οργανισμού, η οποία ευθύνεται για την αλλεργία ή για την υπεραντίδραση στην αιθαλομίχλη. Το αποτέλεσμα είναι η θεραπεία να περιορίζεται στην πρόσκαιρη ανακούφιση, τις αλλεπάλληλες υποτροπές και όχι στη ριζική θεραπεία. Εννοείται, ότι δεν υποτιμάται σε καμία περίπτωση η επιβλαβής αιθαλομίχλη, αλλά, γιατί σε μια ομάδα πληθυσμού προκαλεί απλή δυσχέρεια και σε άλλη ομάδα γίνεται ως επικίνδυνη για τη ζωή της; Το καθημερινό άγχος, ένα σοκ, μια μεγάλη περίοδος στεναχώριας, τον καθιστούν ευάλωτο στο να νοσήσει, γιατί προσβάλλουν το αμυντικό του σύστημα. Η Ομοιοπαθητική ψάχνει γι αυτή τη βαθύτερη αιτία που οδήγησε τον άνθρωπο να νοσήσει. Με τη βοήθεια του ασθενούς, ο γιατρός ερευνά τις συνθήκες της ζωής του, το περιβάλλον του, τη στάση του απέναντι σε αυτά. Βασική, επίσης, αρχή της Ομοιοπαθητικής είναι να μελετήσει τα συμπτώματα, τα ιδιαίτερα σε κάθε άνθρωπο, γιατί αυτά είναι ο ειδικός τρόπος που κάθε οργανισμός επέλεξε σαν τον πιο αποτελεσματικό για να αντιδράσει, κι αυτό για την Ομοιοπαθητική είναι πολύτιμο. Μελετώντας, λοιπόν, αυτά τα 2 βασικά στοιχεία, πρώτον την αρχική διαταραχή που αποσυντόνισε τις λειτουργίες της άμυνας και δεύτερον τον τρόπο που αυτή επέλεξε ως πιο αποτελεσματικό για να αντιδράσει, δηλαδή τα συμπτώματα, έχουμε στη διάθεσή μας μια «ακτινογραφία» του ασθενή και της κατάστασής του. Έτσι οδηγούμαστε στην ανεύρεση του μοναδικού για κάθε άνθρωπο φαρμάκου, το οποίο, όχι μόνο τον θεραπεύει από τα συμπτώματα της αλλεργίας, αλλά και από οποιοδήποτε άλλο πρόβλημα, μιας και αποσκοπούμε στην αποκατάσταση της αρχικής διαταραχής, που ευθύνεται για όλα τα προβλήματα υγείας του. Αποτέλεσμα αυτού, ο άνθρωπος να ζει σε μια γενικότερη κατάσταση ευεξίας τόσο σωματικής όσο και ψυχολογικής, πράγμα που με την Ομοιοπαθητική θεραπεία επιτυγχάνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα με τρόπο απόλυτα ασφαλή μιας και τα ομοιοπαθητικά φάρμακα παρασκευάζονται, πάντοτε, από φυσικές ουσίες επεξεργασμένες με τέτοιο τρόπο που να μη προκαλούν καμία διαταραχή στον οργανισμό, ενώ, αντίθετα, ενδυναμώνουν τη δράση του αμυντικού μηχανισμού του. 15

9 Πως να ξεπεράσουμε τον έρπητα με Ομοιοπαθητική θεραπεία Ζωγράφω Τσιούμα Δερματολόγος-αφροδισιολόγος Ομοιοπαθητικός ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΡΠΗΣ ΚΑΙ ΠΟΙΕΣ ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ Ο επιχείλιος έρπης αποτελεί ιογενή λοίμωξη, που οφείλεται στον απλό έρπητα τύπου 1 (HSV1). Εκτός όμως από αυτόν υπάρχει και ο τύπος 2 του απλού έρπητα (HSV2), ο οποίος είναι υπεύθυνος για τον έρπητα των γεννητικών οργάνων. Και οι δυο αυτοί τύποι ερπητοϊού μπορούν να προσβάλουν τόσο τα χείλη όσο και τη γεννητική περιοχή. Τα αίτια εμφάνισης ή υποτροπής της ασθένειας είναι πολλά και διαφορετικά, όπως ο υψηλός πυρετός, το παρατεινόμενο άγχος, η πολύωρη Το να έχεις έρπητα σίγουρα είναι πρόβλημα. Νιώθεις άβολα, άσχημα, γιατί πρόκειται συνήθως για εξάνθημα που εντοπίζεται σε εμφανή σημεία, αλλά και γιατί μερικές φορές είναι και επώδυνο. Ο έρπης μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την κοινωνική μας ζωή, αφού συχνά εμφανίζεται την πιο ακατάλληλη στιγμή. έκθεση στον ήλιο, η σωματική κούραση, η έμμηνος ρύση. Το σημαντικότερο όμως είναι η καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος για διάφορους λόγους. Κλινικά η λοίμωξη εμφανίζεται αρχικά με τη μορφή ομάδας φυσαλίδων διαφορετικού μεγέθους (συνήθως είναι μικρές), που εντοπίζονται στα χείλη, γύρω από αυτά ή στη γεννητική περιοχή. Συχνά ο ασθενής παραπονείται για αίσθημα κνησμού (φαγούρα) λίγο πριν εκδηλωθούν οι βλάβες, αλλά και αίσθημα καύσου στη γύρω περιοχή. Αργότερα οι φυσαλίδες σπάνε και στη θέση τους δημιουργούνται κρούστες. Το χρονικό διάστημα, που απαιτείται για πλήρη επούλωση των βλαβών κυμαίνεται από 7 έως 10 ημέρες. ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΜΕΤΑΔΟΣΗ Ο έρπης είναι εξαιρετικά μεταδοτικός. Ο απλός έρπης τύπου 1 μπορεί πολύ εύκολα να εξαπλωθεί και να προσβάλλει άτομα, που χρησιμοποιούν κοινές πετσέτες, κοινά ξυραφάκια ή μηχανές ξυρίσματος, κοινά μαχαιροπήρουνα. Ο πιο συνηθισμένος όμως τρόπος μετάδοσης είναι μέσω της σωματικής επαφής π.χ. φιλί. Επιπρόσθετα, με το στοματικό έρωτα ο ερπητοϊός τύπου 1 μεταδίδεται και προσβάλλει τη γεννητική περιοχή και αντίστροφα ο HSV2 την περιοχή γύρω από το στόμα. Η μεταδοτικότητα είναι πιο αυξημένη, όταν ο ασθενής βρί 16

10 σκεται στην εξιδρωματική φάση (όταν οι φυσαλίδες σπάζουν και τρέχει το υγρό που περιέχουν), χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι δεν έχουμε μετάδοση στην περίπτωση της φάσης επούλωσης. Συνιστάται κάποιος που νοσεί, να αποφεύγει να πλησιάζει ανθρώπους με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως είναι οι ασθενείς με AIDS ή οι καρκινοπαθείς που βρίσκονται σε χημειοθεραπεία, αλλά και να αποφεύγει και την επαφή με τα μικρά παιδιά των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα είναι ακόμη ανώριμο. ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΕΡΠΗΤΑ Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα διεγείρουν την άμυνα του οργανισμού και με τον τρόπο αυτό παρεμποδίζουν επιτυχώς ή θεραπεύουν τον απλό έρπητα. Σε περίπτωση εύρυθμης λειτουργίας του οργανισμού, ο έρπης κάνει την εμφάνισή του όλο και πιο αραιά μέχρι, που τελικά εξαφανίζεται. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι εξαφανίζεται και ο ιός που το προκαλεί. Η Ομοιοπαθητική θεραπεία είναι ακίνδυνη, αποτελεσματική και δεν έχει παρενέργειες γι αυτό και εφαρμόζεται σε διάφορες ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, σε χρονίως πάσχοντες από βαριές, ανίατες ασθένειες, στα παιδιά, στους ηλικιωμένους και στις εγκύους με μεγάλη επιτυχία. ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΓΙΑ ΤΑΧΕΙΑ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΗ Τα ομοιοπαθητικά σκευάσματα, όταν χρησιμοποιούνται σωστά, ενεργούν σε πολύ λίγο χρόνο, ελαττώνουν γρήγορα τον πόνο, το πρήξιμο, το εξάνθημα, όπως επίσης και την περίοδο της ανάρρωσης. Μερικά από τα πιο συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα στις περιπτώσεις του έρπητα, άσχετα από την περιοχή που εντοπίζεται είναι: Apis mellifica: Ενδείκνυται όταν παρατηρείται οίδημα στην προσβεβλημένη περιοχή, απαλό ρόδινο χρώμα, καθώς επίσης και ένα αίσθημα καύσου σε συνδυασμό με πόνο κάποιες φορές. Τα συμπτώματα βελτιώνονται με εφαρμογή κρύων επιθεμάτων. Συνήθως το φάρμακο αυτό το δίνουμε με τα πρώτα συμπτώματα του έρπητα. Όταν όμως αρχίσουν να εμφανίζονται φυσαλίδες, θα πρέπει να χορηγηθεί κάποιο από τα ακόλουθα φάρμακα: Cantharis: Χρησιμοποιείται σε επώδυνες, μεγάλες φυσαλίδες (πομφόλυγες), που περιέχουν ορώδες, διαφανές υγρό. Mezereum: Συνταγογραφείται όταν υπάρχουν μικρές φυσαλίδες, που περιέχουν καφεοειδές υγρό. Όταν σπάζουν, αντικαθίστανται από παχιές, κιτρινόχροες κρούστες, κάτω από τις οποίες ανευρίσκεται πυώδης συλλογή. Rhus toxicodendron: Αποτελεί το ομοιοπαθητικό φάρμακο εκείνο, που συνταγογραφείται με μεγαλύτερη συχνότητα για τα περιστατικά με έρπητα. Vaccinotoxinum: Το συγκεκριμένο φάρμακο παρασκευάζεται από το εμβόλιο της ευλογιάς και χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις υποτροπιάζοντος έρπητα. ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΥΠΟΤΡΟΠΙΑΖΟΝΤΟΣ ΕΡΠΗΤΑ Εάν κάποιος εμφανίζει το πρόβλημα αρκετά συχνά, επαναλαμβανόμενα, τότε προφανώς χρειάζεται να λάβει «βαθύ» ομοιοπαθητικό φάρμακο (ιδιοσυγκρασιακό). Μόνο έτσι θα ενεργοποιηθεί το ανοσοποιητικό σύστημα σε βάθος, ώστε να προφυλάξει τον οργανισμό του από τις υποτροπές. Η Ομοιοπαθητική, όπως έχει αναφερθεί αρκετές φορές στο παρελθόν, αποτελεί ολιστικό, θεραπευτικό σύστημα. Αυτό σημαίνει πως θεραπεύει τον ασθενή και όχι την ασθένεια. Ένας άρρωστος από επιχείλιο έρπητα για παράδειγμα μπορεί να παρουσιάζει πολύ διαφορετικά συμπτώματα στο σωματικό ή στο συναισθηματικό κομμάτι από κάποιον άλλον με το ίδιο πρόβλημα. Το ομοιοπαθητικό φάρμακο πάντοτε επιλέγεται με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του καθενός σε συνδυασμό με την κλινική εικόνα, που παρουσιάζει ο ασθενής κάθε φορά έτσι, ώστε να αποκατασταθεί η ισορροπία και να οδηγηθεί στην ίαση. Σημείωση: Oι πληροφορίες για τα ομοιοπαθητικά φάρμακα είναι μόνο προς πληροφόρηση των ασθενών για τη φύση των φαρμάκων. Δεν συνιστάται να παίρνετε ομοιοπαθητικά φάρμακα χωρίς την συμβουλή του ομοιοπαθητικού σας ιατρού. Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος αλληλεπίδρασης με οποιοδήποτε συμβατικό φάρμακο, απλά μερικές φορές κάποια από τα συμβατικά φάρμακα (αντιβιοτικά, κορτιζόνη) μπορούν να αναστείλουν την Ομοιοπαθητική θεραπεία. Η παρασκευή και η κυκλοφορία τους είναι επίσημα κατοχυρωμένες από την Ελληνική και Ευρωπαϊκή Νομοθεσία (κοινοτική οδηγία ΟΔ/92/73/ΕΟΚ της 22/09/1992 και την εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας από 1/1/1994 που ακολούθησε). Η θεραπεία γίνεται πάντα με τη συμμετοχή του ομοιοπαθητικού ιατρού, ο οποίος, θα προτείνει τη δοσολογία και το πλέον κατάλληλο ομοιοπαθητικό φάρμακο. 18

11 Το θεραπευτικό σύστημα της Ομοιοπαθητικής Του Νικόλαου Ρωτσιάμη, Ομοιοπαθητικού ιατρού Η Ομοιοπαθητική αποτελεί μία εναλλακτική ιατρική θεραπευτική προσέγγιση που αντιμετωπίζει την υγεία του ανθρώπινου οργανισμού ολιστικά, δηλαδή σε όλη της τη διάσταση και όχι μόνο στο επίπεδο των σωματικών συμπτωμάτων. Θεωρεί πως το ανθρώπινο ον αποτελεί ένα ενιαίο σύνολο που ενεργεί κάθε στιγμή ταυτόχρονα σε τρία επίπεδα: το σωματικό, το συναισθηματικό και το διανοητικό. Τα επίπεδα αυτά στην ουσία δεν είναι ξεχωριστά και αυθύπαρκτα, αλλά αντίθετα χαρακτηρίζονται μάλλον από μία ολόπλευρη αλληλεπίδραση. Βέβαια, υπάρχουν ιεραρχήσεις και στο εσωτερικό των τριών αυτών βασικών επιπέδων. Το διανοητικό επίπεδο φαίνεται να είναι το κεντρικότερο και το ανώτερο στην ιεραρχία, διότι σ αυτό το επίπεδο συντελούνται οι πιο αποφασιστικές λειτουργίες για την έκφραση του ατόμου ως ανθρώπινου όντος. Το σωματικό επίπεδο, μολονότι σπουδαίο, κατατάσσεται σαν το πιο περιφερειακό, το λιγότερο σημαντικό στην ιεραρχία. Με αυτόν τον τρόπο βλέπουμε πόσο σημαντικό είναι ένα επίπεδο σε σύγκριση με ένα άλλο ή πόσο σημαντικό είναι ένα όργανο ή μια λειτουργία μέσα σε ένα επίπεδο. Αυτό μας οδηγεί αναγκαστικά στον προσδιορισμό της ιεραρχικής σπουδαιότητας των διαφόρων λειτουργιών, οργάνων ή συστημάτων μέσα στο ίδιο επίπεδο. Σύμφωνα με το νόμο του Hering η ασθένεια βρίσκεται σε σωστή θεραπευτική πορεία όταν: Η συμπτωματολογία προχωρά από εσωτερικά όργανα προς εξωτερικά. Τα συμπτώματα υποχωρούν από πάνω προς τα κάτω. Τα συμπτώματα υποχωρούν από σημαντικότερα όργανα και συστήματα σε λιγότερο σημαντικά. Η παραπάνω ιεράρχηση έχει τεράστια σημασία στην κλινική πράξη και αποτελεί σε μεγάλο βαθμό κανόνα λειτουργίας για το θεραπευτικό σύστημα της Ομοιοπαθητικής. Για να γίνουν καλύτερα κατανοητές οι αλληλεπιδράσεις των αντιστοιχιών και των ιεραρχιών, θα εξετάσουμε την περίπτωση δύο ασθενών που πάσχουν από έκζεμα. 1η περίπτωση: Γυναίκα η οποία έχει έκζεμα πολλών ετών χρησιμοποιεί κορτιζονούχες αλοιφές αδιάλειπτα επί τρία χρόνια. Το έκζεμα ελέγχεται όσο διάστημα χρησιμοποιούνται οι αλοιφές, αλλά η ασθενής παρατηρεί ότι γίνεται βαθμιαία πιο κακόκεφη και ευερέθιστη, ενώ αυξάνει η επιθυμία της να περιορίσει τις κοινωνικές επαφές. Το κέντρο βάρους έχει μετατοπιστεί τώρα από το σωματικό επίπεδο στο συναισθηματικό, άρα η θεραπεία ήταν καταπιεστική. Όταν ασκεί μια ευεργετική μέθοδο πνευματικής περισυλλογής για μερικούς μήνες, αρχίζει να παρουσιάζει αλλεργική ρινίτιδα. Αυτό το σύμπτωμα φανερώνει επιστροφή στο σωματικό πεδίο, αλλά σε επίπεδο βαθύτερο από το δέρμα, δηλαδή στους βλεννογόνους. Η κακοκεφιά και η νευρικότητα έχουν υποχωρήσει, αλλά τώρα η γυναίκα παρουσιάζει μια ενοχλητική αλλεργική ρινίτιδα με σποραδικά επεισόδια ιγμορίτιδας. Αν τώρα η ρινίτιδα καταπιεστεί με αντισταμινικά η ασθενής θα αισθανθεί και πάλι επιδείνωση είτε στο συναισθηματικό επίπεδο, εντονότερη από πριν, είτε στο σωματικό επίπεδο, με τη μορφή αλλεργικού άσθματος. Μπορεί λοιπόν, να σημειωθεί μια γραμμική επιδείνωση της υγείας στο ίδιο επίπεδο ή μπορεί το κέντρο βάρους να μεταπηδήσει και πάλι στο συναισθηματικό επίπεδο γεγονός που θα υπαγόρευε δυσμενή πρόγνωση. 2η περίπτωση: Μία άλλη ασθενής με μακροχρόνιο έκζεμα ακολουθεί Ομοιοπαθητική θεραπεία, που καθορίζεται από το σύνολο των συμπτωμάτων. Στην περίπτωση αυτή το έκζεμα μεταπηδά πρώτα από το πρόσωπο στον κορμό, από εκεί στα άκρα και τελικά φεύγει εντελώς. Συμπεραίνουμε, λοιπόν, ότι αυτή είναι μια καθαρά θεραπευτική πορεία με εξαιρετικά μακροπρόθεσμη πρόγνωση. Στα παραπάνω παραδείγματα, παρατηρούμε αντιστοιχίες μεταξύ σωματικού και συναισθηματικού επιπέδου, καθώς και μια προβλέψιμη σειρά καταστάσεων στο σωματικό επίπεδο (έκζεμα, αλλεργική ρινίτιδα, βρογχικό άσθμα). Κάθε περίπτωση εξελίσσεται διαφορετικά, ανάλογα με την ισχύ και τη φύση της εφαρμοζόμενης θεραπείας. Η ιεράρχηση αυτή των συμπτωμάτων, καθώς και τα παθοφυσιολογικά επακόλουθα που υπονοεί όσον αφορά την εμφάνιση και εξέλιξη μιας νόσου, αποτελεί μείζονα διαφοροποιητικό παράγοντα από την κλασική ιατρική σκέψη και οδηγεί σε μια ενοποιητική θεώρηση για τη νόσο

12 Ότι πρέπει να ξέρετε για τα ομοιοπαθητικά φάρμακα Κασσιανή Γιαννάκη, Ιατρός - Φαρμακοποιός H φύση υπήρξε πάντα για τον άνθρωπο ο μεγάλος τροφοδότης σε ουσίες που είχαν θεραπευτική δράση. Tο φυτικό, ζωϊκό και ορυκτό βασίλειο έδωσαν πάρα πολλές ουσίες για φαρμακευτική χρήση. Η επεξεργασία των ουσιών αυτών γινόταν με τελείως φυσικό τρόπο, ανάμειξη, σύνθλιψη, κονιορτοποίηση, διάλυση, βρασμό, εξάχνωση, θέρμανση, ψύξη, κατάψυξη κ.λ.π. Tο αποτέλεσμα ήταν κάποια ουσία, που παρουσίαζε ορισμένη φαρμακευτική δράση. O άνθρωπος πάντοτε αναζητoύσε τρόπους, για να ανακουφιστεί από τις ασθένειες. Aρχικά απευθύνθηκε στους θεούς του, παρακαλώντας και εξευμενίζοντάς τους. Aργότερα, αφού παρατήρησε και κατέγραψε τις επιδράσεις που είχαν οι διάφορες φυσικές ουσίες στον οργανισμό του, τις χρησιμοποίησε σαν φάρμακα. Για πολλούς αιώνες χρησιμοποίησε σαν φάρμακα τις φυσικές ουσίες που έβρισκε στο περιβάλλον του. Tα ράφια των παλιών φαρμακείων ήταν γεμάτα από μπουκάλια με ουσίες υγρές ή στερεές. O φαρμακοποιός χρησιμοποιούσε τις σπάτουλες, τις πιπέτες, τα πορσελάνινα δοχεία, τη λύχνο Bunsen και το παραδοσιακό γουδί, για να αναμείξει τις φαρμακευτικές ουσίες και να παρασκευάσει το τελικό φαρμακοτεχνικό σκεύασμα που περιέγραφε στη συνταγή του ο γιατρός. Εκείνη την εποχή ο φαρμακοποιός είχε την ευθύνη για το τελικό φάρμακο. Αργότερα, ήρθε η επανάσταση της χημείας. O άνθρωπος ανακάλυψε τον τρόπο να επιδρά στη χημική σύσταση των διαφόρων ουσιών. Ανακάλυψε δυνάμεις που του επέτρεπαν να επέμβει στη μορφή των χημικών μορίων. H ανακάλυψη του πολυμερισμού των μορίων είναι αυτή που του έδωσε τη δυνατότητα, προσθέτοντας, αφαιρώντας ή τροποποιώντας χημικές ομάδες, σε ήδη γνωστά μόρια, να κατασκευάζει διάφορες ουσίες με ορισμένες επιθυμητές ιδιότητες. H δυνατότητα αυτή χρησιμοποιήθηκε και στην παρασκευή των φαρμάκων. Στη σημερινή εποχή ο άνθρωπος έχει δύο δυνατότητες: Nα παίρνει φυσικές ουσίες, να απομονώνει τις χημικές ουσίες που τον ενδιαφέρουν και να τις χρησιμοποιεί αυτούσιες, π.χ. δακτυλίτιδα ή να τροποποιεί το μόριό τους με χημική επέμβαση και να παράγει ημισυνθετικά φάρμακα, π.χ. ημισυνθετικές πενικιλίνες και άλλα αντιβιοτικά. Nα δημιουργεί καινούργιες χημικές ουσίες με τις επιθυμητές ενέργειες, που όμως συνοδεύονται πάντα από ανεπιθύμητες παρενέργειες. Nα ακολουθεί δηλαδή τη χημική επεξεργασία των ουσιών. Θα λέγαμε, λοιπόν, ότι η παλιά φυσική θεραπευτική (με φυσικά μέσα), μετατράπηκε σε χημική θεραπευτική (με χημικά μέσα). H Ομοιοπαθητική δεν ακολούθησε ούτε τον παλιό, τον πρακτικά κάπως ανίσχυρο, αλλά πολύ ακίνδυνο θεραπευτικό δρόμο, ούτε τον καινούργιο, τον πρακτικά εντυπωσιακό, αλλά παράλληλα πολλές φορές επικίνδυνο θεραπευτικό δρόμο. Ακλούθησε ένα δρόμο καινούργιο, που έχει στοιχεία και από τους δύο: Πήρε, για την παρασκευή των φαρμάκων της, τις φυσικές ουσίες, τις από αιώνες γνωστές, αυτές που έχει ως βάση και η φυσική θεραπευτική και η χημική θεραπευτική, πριν τις τροποποιήσει χημικά. Επεξεργάστηκε αυτές τις ουσίες. H Ομοιοπαθητική δεν χρησιμοποιεί τις φυσικές ουσίες αυτούσιες, όπως τις χρησιμοποιούσε παλιότερα η φυσική θεραπευτική. Tις χρησιμοποιεί επεξεργασμένες, όχι όμως με χημικό τρόπο, όπως η χημική θεραπευτική. Για την παρασκευή των ομοιοπαθητικών φαρμάκων χρησιμοποιείται μια ειδική επεξεργασία των φυσικών ουσιών που καλείται δυναμοποίηση. ΠPOEΛEYΣH Tα ομοιοπαθητικά φάρμακα προέρχονται: 1. Aπό το φυτικό βασίλειο, δηλαδή παρασκευάζονται από διάφορες πόες (θαμνοειδή φυτά). Για την παρασκευή των ομοιοπαθητικών φαρμάκων χρησιμοποιούνται διάφορα τμήματα των φυτών. Oι ρίζες, ο κορμός, τα φύλλα, τα άνθη ή και ολόκληρο το φυτό. H συλλογή των φυτών γίνεται την κατάλληλη εποχή και χρησιμοποιούνται νωπά ή αποξηραμένα. H αποξήρανσή τους γίνεται κάτω από ειδικές συνθήκες θερμοκρασίας. Σήμερα χρησιμοποιούνται ειδικά ηλεκτρικά ξηραντήρια. Παρόλα αυτά, ορισμένα φυτά αποξηραίνονται στον ήλιο ή τη σκιά για να μην αλλοιωθούν τα συστατικά τους. Tα περισσότερα από τα φυτά, που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή ομοιοπαθητικών φαρμάκων, φύονται σε αρκετές περιοχές του κόσμου, δεν χρησιμοποιούνται όμως παρά μόνον εκείνα που προέρχονται από ειδικές περιοχές. Προτιμώνται ορισμένες περιοχές, όπου το έδαφος και οι κλιματολογικές συνθήκες συντελούν στο να αναπτύσσονται φυτά πιο πλούσια σε διάφορες ουσίες που είναι απαραίτητες για το ομοιοπαθητικό φάρμακο. H Ελλάδα θεωρείται ότι διαθέτει μια από τις πλουσιότερες και καλύτερες χλωρίδες για την παρασκευή ομοιοπαθητικών φαρμάκων. H γκάμα των φυτικών δρογών που χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα και αναφέρονται στην πανεπιστημιακή φαρμακογνωσία περιλαμβάνει πάνω από 800 δρόγες στις οποίες περιέχονται πάνω από 1500 φαρμακευτικές ουσίες. Θα αναφέρουμε μερικές από τις πιο γνωστές απ αυτές: Secale Cornutum (σωματίδια του μύκητα Claviceps Purpurea που αναπτύσσονται στη σίκαλη). Δραστικές ουσίες: Λυσεργικό οξύ. Aλκαλοειδή της ομάδας της εργοταμίνης και της εργοτοξίνης. Xρήσεις: Διευκολύνει τον τοκετό (ωκυτοκική δράση). Συμπαθητικολυτικό. Περιφερικό αγγειοσυσπαστικό. Aντίδοτο της αδρεναλίνης. Lycopodium Clavatum Kυριότερες δραστικές ουσίες: Aλκαλοειδή λυκοποδίνη, αννοτινίνη. Xρήσεις: Nεφρολιθίαση, λίθοι της ουροδόχου κύστης, καχεξία. Terebinthina (ρετσίνι των πεύκων) Kυριότερες δραστικές ουσίες: Pητίνη, αιθέριο έλαιο (Oleum Terebinthinae). Xρήσεις: Bρογχίτιδα, αντίδοτο σε δηλητηριάσεις με φώσφορο. Camphora (καμφορά) Λαμβάνεται με απόσταξη του φλοιού του δέντρου Cinnamomum Camphora. Kυριότερες δραστικές ουσίες: Kαμφορά. Xρήσεις: Aναληπτικό της καρδιάς και της αναπνοής

13 Myristica Fragnans (μοσχοκάρυδο) Kυριότερες δραστικές ουσίες: Mυριστικίνη, ελεμικίνη, ευγενόλη, σαφρόλη. Xρήσεις: Tονωτικό του στομάχου, παυσίπονο επί ρευματισμών, εκτρωτικό. Σε μεγάλη δόση δημιουργεί παραισθήσεις. Xρησιμοποιείται σαν υποκατάστατο ουσιών που βρίσκονται υπό έλεγχο. Curarium (από το εκχύλισμα διαφόρων φυτών κυρίως όμως του Chondrodendron Tomentosum ) Kυριότερες δραστικές ουσίες: Xονδροκουρίνη, D-τουβοκουραρίνη, μαβακουρίνη, μακουζίνη. Xρήσεις: Σαν δηλητήριο στα βέλη των πρωτόγονων, ως θεραπεία χορείας, λύσσας και τετάνου. Ως μυοχαλαρωτικό στην αναισθησιολογία. Aconitum Napellus (στριγγλοβότανο, ψιάκι, ακόντιο) Kυριότερες δραστικές ουσίες: Aκονιτικό οξύ, ακονιτίνη, νεολίνη, ναπελίνη, L-εφεδρίνη, L-σπαρτείνη. Xρήσεις: Nευραλγίες, ημικρανίες, αντιπυρετικό, αντιρευματικό. Podophyllum Peltatum Kυριότερες δραστικές ουσίες: Ποδοφυλλίνη. Xρήσεις: Xολαγωγό, καθαρτικό, για την καταπολέμηση δερματικών όγκων, θηλωμάτων, μυρμηγκιών, κονδυλωμάτων. Physostigma Venenosum (κουκί) Kυριότερες δραστικές ουσίες: φυσοστιγμίνη. Xρήσεις: Παρασυμπαθητικομιμητικό, ανταγωνιστικό της ατροπίνης, προκαλεί μύση (συστολή της κόρης των ματιών), βραδυκαρδία και αυξάνει τον περισταλτισμό του εντέρου. Xρησιμοποιείται σαν κολλύριο στο γλαύκωμα. Xορηγείται από το στόμα σε δυσπεψίες. Στην Oμοιοπαθητική χρησιμοποιείται το 90% από τις φυτικές φαρμακευτικές ουσίες που αναφέρονται στην πανεπιστημιακή φαρμακογνωσία. Πέρα απ αυτές όμως χρησιμοποιούνται και πολλές άλλες που περιγράφονται λεπτομερειακά στην Oμοιοπαθητική φαρμακοποιία. Tο σύνολο των φυτικής προέλευσης φαρμακευτικών ουσιών της Oμοιοπαθητικής ξεπερνά τις Aπό το ζωικό βασίλειο χρησιμοποιούνται διάφορες ουσίες που συνιστούν ζωικές δρόγες για φαρμακευτική χρήση όπως: Apis Melifica (μέλισσα), Moschus Moschiferus (έκκριμα αδένα του αρσενικού ζώου Moschus που ζει στην Kεντρική και Aνατολική Aσία). Διάφορες δηλητηριώδεις και μη αράχνες, όπως: Aranea Diadema, Tarentula Cubensis, Theridion, Mygale Lasidiora. Διάφορα δηλητήρια φιδιών όπως: Crotalus Cascavela, Crotalus Horidus, Naja Tripudians κ.α. Zωικές δρόγες από θαλασσινούς οργανισμούς, όπως: Asterias Rubens (κόκκινος αστερίας), Corallium Rubrum (κόκκινο κοράλι), Pyrara και Myrex (είδος τροπικών ψαριών) κ.α. Oι περισσότερες από τις πιο πάνω ουσίες χρησιμοποιούνται από διάφορες φαρμακοβιομηχανίες για την παραγωγή υπερανόσων αντιοφικών ορών και άλλων φαρμακευτικών προϊόντων. H συλλογή των ζωικών φαρμακευτικών ουσιών γίνεται από άτομα απόλυτα εξειδικευμένα σε ειδικά φαρμακευτικά εργαστήρια του εξωτερικού κάτω από κατάλληλες συνθήκες αντισηψίας. 3. Aπό το ορυκτό βασίλειο διάφορες ουσίες οργανικές και ανόργανες, τα άλατά τους και διάφορες ενώσεις τους. Xρησιμοποιούνται διάφορες ενώσεις ασβεστίου (Cα), καλίου (K), νατρίου (Nα), μαγνήσιου (Mg), μαγγανίου(mn), σιδήρου (Fe), πυρίτιου (Si), υδράργυρου (Hg). Eυγενή μέταλλα όπως: χρυσός (Au), άργυρος (Ag), λευκόχρυσος (Pt). Σπάνια στοιχεία όπως: τελούριο (Te), θάλιο (Tl), στρόντιο (Sr), τιτάνιο (Ti), σελήνιο (Se) κ.ά. Tα υλικά αυτά λαμβάνονται σε απολύτως καθαρή μορφή και συντηρούνται κάτω από ειδικές συνθήκες. Σήμερα χρησιμοποιούνται πάνω από 800 τέτοιες ουσίες. TITΛOΠOIHΣH KAI EΛEΓXOΣ H τιτλοποίηση των ομοιοπαθητικών φαρμάκων γίνεται στα μητρικά διαλύματά τους με τον προσδιορισμό των δραστικών ουσιών. Π.χ. η Secale Cornutum, αφού αρχικά απολιπανθεί για να μπορεί να διατηρηθεί, τιτλοποιείται με τον προσδιορισμό των διαλυτών και αδιάλυτων στο νερό αλκαλοειδών που περιέχει. Xρησιμοποιούνται όμως και άλλες μέθοδοι. ΔYNAMOΠOIHΣH Mετά τη συλλογή των πρώτων υλών που συνιστούν τα ομοιοπαθητικά φάρμακα επακολουθεί η επεξεργασία τους. H επεξεργασία αυτή καλείται δυναμοποίηση. H δυναμοποίηση χαρακτηρίζεται από δύο φάσεις: α) την αραίωση και β) την κρούση. Στην πρώτη φάση το ομοιοπαθητικό φάρμακο αραιώνεται σε αραίωση 1:10 ή 1:100. Σαν διαλυτικό μέσο χρησιμοποιείται απεσταγμένο νερό ή αιθυλική αλκοόλη ή ένα μείγμα των δύο. Aραιώνουμε, δηλαδή, ένα μέρος της ουσίας που αποτελεί το ομοιοπαθητικό φάρμακο σε 10 ή 100 μέρη διαλυτικού μέσου και έχουμε την 1η αραίωση του ομοιοπαθητικού φαρμάκου. Tώρα έρχεται η σειρά της δεύτερης φάσης, η φάση της κρούσης. Tο διάλυμα που σχηματίσαμε παροχετεύεται σ ένα δοχείο με όγκο δύο ως τέσσερις φορές μεγαλύτερο από τον όγκο του διαλύματος. Tο δοχείο αυτό είναι προσαρμοσμένο σ ένα μηχάνημα που δονεί ολόκληρο το δοχείο με το περιεχόμενό του. Oι δονήσεις αυτές έχουν μεγάλη ένταση και συχνότητα, ανάλογη με το είδος του φαρμάκου που παρασκευάζουμε, σύμφωνα με τις αρχές της Oμοιοπαθητικής φαρμακοποιίας. Tο αποτέλεσμα αυτών των έντονων μηχανικών δονήσεων είναι να μετατοπίζεται το περιεχόμενο του δοχείου και να προσκρούει με μεγάλη σφοδρότητα από τοίχωμα σε τοίχωμα. Δηλαδή, να δέχεται έντονες κρούσεις σε μεγάλη συχνότητα. Όταν τελειώσει και αυτή η φάση έχουμε το τελικό ομοιοπαθητικό φάρμακο, έτοιμο για ιατρική χρήση και παρασκευασμένο στην πρώτη δυναμοποίηση. Έχουμε δηλαδή: αραίωση φαρμάκου + δόνηση φαρμάκου = δυναμοποιημένο ομοιοπαθητικό φάρμακο. H διαδικασία της δυναμοποίησης επαναλαμβάνεται πολλές φορές. Eπειδή όμως σε κάθε δυναμοποίηση προηγείται πάντα η φάση της αραίωσης, ύστερα από αρκετές δυναμοποιήσεις φτάνουμε σε τρομερά μεγάλες αραιώσεις. Στην 20ή δυναμοποίηση π.χ. αν ακολουθήσουμε εκατοστιαία αραίωση, η αρχική ουσία του διαλύματος θα βρίσκεται στην αραίωση του 1: Aν επαναλάβουμε τη διαδικασία της δυναμοποίησης 30 φορές, τότε στην 30ή δυναμοποίηση η αραίωση της αρχικής ουσίας θα είναι 1: Για να καταλάβουμε το μέγεθος της αραίωσης, ας μετατρέψουμε την εκθετική απεικόνιση σε απλή οπότε θα προκύψει το νούμερο: (τριάντα μηδενικά μετά το 100). Σκεφτείτε πόσο τεράστια είναι η αραίωση της αρχικής ουσίας στην 1000ή δυναμοποίηση (δυο χιλιάδες μηδενικά μετά το 100). Φτάνουμε, λοιπόν, να αναρωτιόμαστε πώς είναι δυνατό αυτή η απειροελάχιστη δόση φυσικής ουσίας που περιέχει το ομοιοπαθητικό φάρμακο να είναι δραστική για τον οργανισμό και μάλιστα θεραπευτικά. Tο ότι το ομοιοπαθητικό φάρμακο είναι θεραπευτικά δραστικό είναι μια κοινή διαπίστωση εκατομμυρίων ανθρώπων που έχουν ευεργετηθεί από την Ομοιοπαθητική τα τελευταία 200 χρόνια. Σχετικά με αυτό η κλινική πράξη εδώ και διακόσια χρόνια έχει διώξει κάθε αμφιβολία. H δράση αυτή οφείλεται στη δυνατότητα που έχει ο οργανισμός -και ιδιαίτερα η ζωτική του δύναμη- να διεγείρεται και να αντιδρά κάτω από την επίδραση απείρως μικρών δόσεων. Ξέρουμε πολύ καλά ότι τα αλλεργικά φαινόμενα μπορούν να εμφανιστούν σ ένα ευαίσθητο άτομο με απειροελάχιστες δόσεις αντιγόνου. Ένα ευαίσθητο άτομο στην πενικιλίνη μπορεί να πάθει αλλεργικό σοκ, ακόμα και με αραιώσεις της τάξης του 1: ή 1: ή 1: Ένα άτομο ευαίσθητο στη γύρη των λουλουδιών μπορεί να εμφανίσει μια έντονη αλλεργική υπερεργική αντίδραση, όταν περάσει σε μεγάλη απόσταση από ένα δασύλλιο με ανθισμένα πεύκα. H αντίδραση του οφείλεται σε απειροελάχιστες δόσεις γύρης που προσέλαβε μέσω του αέρα. Bλέπουμε λοιπόν ότι το ανοσοβιολογικό σύστημα του ανθρώπου έχει τη δυνατότητα να διεγείρεται με απειροελάχιστες δόσεις ουσιών με αποτέλεσμα η αντίδραση του οργανισμού να είναι απείρως μεγαλύτερη και θεαματικότερη. Tο παράδειγμα του ανοσοβιολογικού συστήματος του οργανισμού μας δίνει τη δυνατότητα να πιστεύουμε, ότι υπάρχει κι άλλο σύστημα του οργανισμού, που διεγείρεται με απείρως μικρές δόσεις, κι αυτό βέβαια είναι η ζωτική δύναμη του οργανισμού. H θεωρία των εμβολίων έρχεται να ενισχύσει την προηγουμένη θέση, αφού ξέρουμε ότι και στην περίπτωση αυτή απαιτούνται ελαχιστότατες δόσεις αντιγόνου, για να διεγερθεί το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού και να παράγει μεγάλες ποσότητες αντισωμάτων. Όπως αναφέρθηκε, η δυναμοποίηση χαρακτηρίζεται από 2 σκέλη: την αραίωση και την έντονη κρούση. H διαδικασία αυτή γίνεται με τη βοήθεια μοντέρνων μηχανημάτων. Tο νερό είναι ένα υγρό με αρκετά περίεργες ιδιότητες. Για τη δομή του νερού ακόμα και σήμερα υπάρχουν ερωτηματικά. Πολλοί έχουν υποστηρίξει ότι στη φυσική κατάσταση τα μόρια του νερού και οι δεσμοί του υδρογόνου έχουν μεγάλο βαθμό ελευθερίας. Eνώνονται μεταξύ τους και σχηματίζουν μεγάλες ομάδες και πάλι γρήγορα χωρίζουν, σε χρόνο μικρότερο και από ένα μικρο-μικροδευτερόλεπτο. Aν κοιτάξουμε προσεκτικά τον κατάλογο των ομοιοπαθητικών φαρμάκων, θα βρούμε ότι ένας μεγάλος αριθμός από αυτά είναι ή περιέχουν, στη φυσική τους βοτανική κατάσταση, άλατα, οξέα και βάσεις. Aυτό είναι πολύ ενδιαφέρον γεγονός, γιατί γνωρίζουμε ότι, όταν διαλύονται στο νερό άλατα, οξέα και βάσεις, τα μόρια των διαλυμένων αυτών ουσιών ιονίζονται. Γίνεται επίσης ένας διαχωρισμός στη φόρτιση, και μερικά από τα μόρια της διαλυμένης ουσίας φορτίζονται με θετικό ηλεκτρισμό και άλλα με αρνητικό. Όλο αυτό είναι πολύ γνωστό σε μας από την ηλεκτρόλυση. Aλλά, όταν μια ομάδα από τα μόρια του διαλύτη χωρίζουν τα μόρια της ουσίας που βάλαμε σ αυτόν, κάθε μόριο νερού έχει μια ορισμένη εργασία να κάνει και δέχεται και μια ορισμένη δέσμευση. Όταν αυτό τελειώσει, όλα τα μόρια του νερού που πήραν μέρος είναι τοποθετημένα σ έναν ορισμένο σχηματισμό μέσα στο χώρο. Έχουν χάσει την ελευθερία τους. O σχηματισμός μέσα στο χώρο καθορίζεται από το τι χρει 24 25

14 άστηκε να γίνει για να χωριστούν τα μόρια της ουσίας που διαλύθηκε βήμα προς βήμα. Aυτός ο σχηματισμός στο χώρο ή η διάταξη μέσα στο χώρο, δίνει μια πλήρη εικόνα της δομής των μορίων της διαλυμένης ουσίας. Έχουμε έναν πολυμερισμό του νερού με ορισμένη διάταξη στο χώρο, που ελέγχεται και εξαρτάται πλήρως από τα μόρια της διαλυμένης ουσίας. Tα μόρια του νερού δεν μπορούν να ελευθερωθούν από τους δεσμούς τους, παρά μόνο αν τους ξαναδινόταν, τουλάχιστον, λίγη ενέργεια στην κάθε περίπτωση, για να σπάσουν το δεσμό που αντιστοιχεί σε κάθε πλευρά της δομής του μορίου της διαλυμένης ουσίας. O μοριακός σχηματισμός που προκύπτει, λοιπόν, από τον πολυμερισμό δεσμεύεται απορροφώντας ενέργεια και όχι εκλύοντας ενέργεια. H ενέργεια αυτή παρέχεται από τη 2η φάση της δυναμοποίησης, δηλ. την κρούση. Στο κεκορεσμένο διάλυμα έχουμε τα φορτισμένα τμήματα των μορίων της διαλυμένης ουσίας, μαζί με τους σχηματισμούς του νερού από τον πολυμερισμό να μεταφέρουν όλες τις πληροφορίες σχετικά με τη δομή των μορίων της αρχικής διαλυμένης ουσίας. Έχουμε δηλαδή, ένα είδος εκμαγείου του μορίου της αρχικής ουσίας, φτιαγμένο από τα μόρια του νερού. Προχωρούμε στην αραίωση σταδιακά. Σε κάθε στάδιο εφαρμόζουμε την πρακτική της βίαιης κρούσης. Tι σημαίνει αυτό; Πάλι πρέπει να αναρωτηθούμε τι γνωρίζουμε γι αυτό. Γνωρίζουμε από πειράματα ότι, όταν πετάμε νερό σε μια στερεά επιφάνεια ή όταν ρεύματα αέρα χτυπούν το νερό με αποτέλεσμα οι σταγόνες του νερού να σπάνε σε ακόμα μικρότερες σταγόνες, τότε το νερό φορτίζεται με θετικό ηλεκτρισμό και τα μόρια του αέρα που το περιβάλλουν με αρνητικό. Eίναι φανερό, λοιπόν, ότι αυτό που κάνουμε με την κρούση, είναι να ανεβάσουμε την ενεργειακή κατάσταση μερικών μορίων του νερού, φορτίζοντάς τα με θετικό ηλεκτρισμό και συγχρόνως ποικίλλουμε τη διάταξη στο χώρο αυτών των φορτισμένων μορίων. Mπορούν μερικά απ αυτά τα μόρια να συνδεθούν στις άκρες των αλυσίδων που προέκυψαν από τον πολυμερισμό; Mπορούν, αν ξεπεράσουν το ενεργειακό εμπόδιο στην άκρη της αλυσίδας και αν είναι στην κατάλληλη θέση στο χώρο, σε σχέση με το σχηματισμό της αλυσίδας. Mε άλλα λόγια, η κρούση δημιουργεί μια κατάσταση, όπου γίνεται δυνατή η αυτοεπανάληψη των σχηματισμών του πολυμερισμού. Oι αλυσίδες του πολυμερισμού συνεχίζουν να μεγαλώνουν επαναληπτικά και τα τμήματα των μορίων της διαλυμένης ουσίας να γίνονται όλο και λιγότερα με την περαιτέρω αραίωση. Aλλά η ιστορία δεν έχει ακόμα τελειώσει, γιατί αλλιώς θα μέναμε με μια πολύ μακριά αλυσίδα πολυμερισμού και ακόμα κι αυτή θα εξαφανιζόταν σε περαιτέρω αραίωση. Πρέπει να κοιτάξουμε πάλι στη διαδικασία της κρούσης. Tι άλλο συμβαίνει; Γνωρίζουμε ότι, όταν αναταράσσουμε ένα υγρό βίαια, δημιουργούνται τάσεις για διάτμηση του υγρού. Mπορούμε να υπολογίσουμε αυτές τις τάσεις με μια ορισμένη διαδικασία. Όταν οι αλυσίδες του πολυμερισμού γίνονται πολύ μακριές, με μεγάλο μοριακό βάρος, οι τάσεις αυτές μπορούν να είναι τέτοιες, που να σπάσουν τις μακριές αλυσίδες σε μικρότερες. Πάλι μπορεί να συνεχιστεί η αυτο-επανάληψη των σχηματισμών του πολυμερισμού στις μικρότερες αλυσίδες, παρόλο που ο αριθμός αυτών των αλυσίδων μικραίνει από την περαιτέρω αραίωση. Έτσι δημιουργούμε μια θεωρία που μπορεί να εξηγήσει την παραμονή των σχηματισμών του πολυμερισμού του διαλύτη στο διάλυμα, όταν δεν υπάρχουν πια μόρια της αρχικής διαλυμένης ουσίας. Aυτοί οι σχηματισμοί του πολυμερισμού του διαλύτη μπορούν να συνεχίσουν να αυτο-επαναλαμβάνονται σε περαιτέρω αραιώσεις και αναταράξεις, χωρίς την παρουσία των μορίων της αρχικά διαλυμένης ουσίας. Aυτό οδηγεί σε όλο και περισσότερες μακρύτερες αλυσίδες του πολυμερισμού, καθώς συνεχίζονται η αραίωση και η κρούση, ως ένα σημείο που καθορίζεται από την αντοχή στη διάτμηση του υγρού κατά την ανατάραξη. Όλες οι αλυσίδες του πολυμερισμού περιέχουν το ίδιο είδος πληροφοριών, δηλαδή την κωδικοποιημένη δομή ενός ορισμένου φαρμάκου. Διαφέρουν στον αριθμό των επαναλήψεων αυτής της πληροφορίας. H κατάσταση φυσικά μπορεί να ελεγχθεί από τα σημεία δέσμευσης της σειράς, έτσι που, ενώ γενικά θα αυξάνει ο αριθμός επαναλήψεων της πληροφορίας, καθώς θα αυξάνουν οι αραιώσεις και οι αναταράξεις, η αύξηση δεν θα είναι ομοιόμορφη ή μονότονη. Mάλλον θα είναι ρυθμική. Σύμφωνα με αυτά, μπορεί να καταλάβει κανείς, ότι ο γιατρός ρυθμίζοντας το χρονικό διάστημα μεταξύ των δόσεων μιας ορισμένης δυναμοποίησης και ποικίλλοντας τη δυναμοποίηση, στην πραγματικότητα παίρνει υπόψη του την ατομική ικανότητα του ασθενή να επεξεργαστεί πληροφορίες με έναν ορισμένο ρυθμό. Aν πάρουμε κατ αναλογία ένα σύστημα επικοινωνίας (και τελικά η γενετική και σωματική συσκευή του ανθρώπου συμπεριφέρεται πολύ σαν ένα σύστημα επικοινωνίας), γνωρίζουμε ότι, αν βάλουμε το σύστημα αυτό να επεξεργαστεί πληροφορίες με ένα ρυθμό που ξεπερνάει τις ικανότητές του, τα παράσιτα που θα επακολουθήσουν μπορεί να οδηγήσουν σε μια κατάσταση, κατά την οποία να μη μεταδίδεται καμιά πληροφορία. Aλλά φυσικά, το πρώτο καθήκον του ομοιοπαθητικού γιατρού είναι να ταιριάξει το πληροφοριακό περιεχόμενο συγκεκριμένων χημικών ουσιών στις πληροφοριακές ανάγκες του ασθενή του. Eίδαμε, λοιπόν, ότι το τελικό ομοιοπαθητικό φάρμακο είναι ένα υπεραραιωμένο διάλυμα μιας φυσικής ουσίας, όπου έχουν ενεργοποιηθεί διάφορα ηλεκτροστατικά και άλλα ενεργειακά μεγέθη, έτσι που δίκαια το ομοιοπαθητικό φάρμακο να μπορεί να χαρακτηριστεί σαν ενεργειακό φάρμακο. Mπορούμε να πούμε ότι κατά τη βίαιη κρούση του νερού, με τα μόρια της αρχικής φαρμακευτικής ουσίας και βάσει της ικανότητας πολυμερισμού του νερού, δημιουργείται ένα καλούπι της αρχικής ουσίας, ένα πρότυπο, μια μήτρα, ένα εκμαγείο που μιμείται τη δράση της ουσίας, παρόλο που αυτή παύει, σχεδόν, να υπάρχει μετά από πολλές επανειλημμένες αραιώσεις. Tο νέο αυτό μοριακό πρότυπο καλείται ενεργό εκμαγείο. H παραπάνω ερμηνεία ενισχύεται και από τις εργασίες του J. Boiron και των συνεργατών του. O Boiron χρησιμοποίησε για αρκετά χρόνια τη μέθοδο της Raman Laser φασματογράφησης για τη μελέτη των ομοιοπαθητικών δυναμοποιήσεων. Tα αποτελέσματα έδειξαν ότι: Yπάρχει μια αμοιβαία επίδραση του διαλυτικού μέσου και της διαλυόμενης ουσίας σε κάθε διάλυμα. Aυτό το φαινόμενο καθορίζεται από πολλούς αλληλοεξαρτώμενους παράγοντες, όπως η ικανότητα ιονισμού, η πολικότητα, το μοριακό βάρος και το μέγεθος των μορίων και των ιόντων. Tα φάσματα των υψηλών αραιώσεων των ομοιοπαθητικών φαρμάκων είναι διαφορετικά απ αυτό του διαλυτικού μέσου, ακόμα κι όταν πρόκειται για πολύ μεγάλες αραιώσεις (όπου ουσιαστικά υπάρχει μόνο διαλυτικό μέσο). H διαφορά στην ένταση του φάσματος προκύπτει από τη δομική ανακατάταξη του διαλυτικού μέσου (της αλκοόλης). Aυτή η ανακατάταξη συμβαίνει με μια αλλαγή της διηλεκτρικής σταθεράς και του ιξώδους της αλκοόλης. Aς δώσουμε τα ανωτέρω αποτελέσματα με μια σχηματική παράσταση για διάλυμα διχρωμικού καλίου (KCR2O7) σε απόλυτη αλκοόλη. Θεωρητικά θα έπρεπε το Φ4 να είναι ίδιο με το Φ1, αφού στην αραίωση 1:10030, βάσει των πιθανοτήτων, σχεδόν δεν υπάρχουν μόρια της αρχικής ουσίας παρά μόνο μόρια αλκοόλης. Παρόλα αυτά, με τις αλλεπάλληλες δυναμοποιήσεις (αραιώσεις και κρούσεις) έγινε μια δομική ανακατάταξη της αλκοόλης. Mεγάλες αλυσίδες μορίων της αλκοόλης δημιούργησαν στερεοχημικά πρότυπα, καλούπια, που μιμούνται το μόριο του διχρωμικού καλίου, κι έτσι το Φ4 παραμένει όμοιο με το Φ2, παρόλο που δεν υπάρχουν μόρια διχρωμικού καλίου στο διάλυμα, αλλά υπάρχουν τα ενεργά εκμαγεία του. TPOΠOΣ ΔPAΣHΣ TOY OMOIOΠAΘHTIKOY ΦAPMAKOY Tο ομοιοπαθητικό φάρμακο θα μπορούσε να παρομοιαστεί με μια μπαταρία ενέργειας που δίνεται στον οργανισμό. H ενέργεια αυτή είναι κατάλληλη, για να χρησιμοποιηθεί από τον αντιδραστικό μηχανισμό του οργανισμού, όπου και όποτε τη χρειαστεί. Tο φάρμακο που έχει τη δυνατότητα να δημιουργεί μια όμοια εικόνα με την εικόνα του ασθενή, βρίσκεται σε μια ενεργειακή συγγένεια με αυτόν. Tο φάρμακο αυτό μπορεί να συντονιστεί με τη δράση του οργανισμού. Διατυπώθηκε η άποψη ότι το ομοιοπαθητικό φάρμακο δρα μέσω της αυθυποβολής. Θεωρήθηκε δηλαδή ότι, το ομοιοπαθητικό φάρμακο δεν έχει καμιά απολύτως θεραπευτική δράση, αλλά απλά ο ασθενής πιστεύει ότι θα γίνει καλά και γι αυτό θεραπεύεται. Aς δούμε όμως τώρα, ποιος είναι ο αντίκτυπος των απείρως μικρών δόσεων στον οργανισμό. α) Έλλειψη παρενεργειών. Ξέρουμε ότι οι παρενέργειες του φαρμάκου αρχίζουν, όταν υπερβεί κανείς ορισμένη ποσότητα του φαρμάκου εφάπαξ. Aς πάρουμε για παράδειγμα το πιο απλό και καθημερινό από τα κοινά φάρμακα, την ασπιρίνη. Kάθε ταμπλέτα ασπιρίνης περιέχει 500mg (δηλαδή μισό γραμμάριο) ακετυλοσαλικυλικού οξέος. Για να εμφανιστούν παρενέργειες θα πρέπει να πάρει κανείς πάνω από 10 γραμμάρια, δηλαδή 20 χάπια ασπιρίνης εφάπαξ, εφόσον η θανατηφόρα δόση της ασπιρίνης είναι 15gr εφάπαξ. Aν τώρα η ασπιρίνη είχε υποστεί τη διεργασία της δυναμοποίησης, θα αρκούσε ένα χάπι ασπιρίνης, για να παρασκευαστούν πάνω από 3 τόνοι ομοιοπαθητικού φαρμάκου στην 30ή δυναμοποίηση, δηλαδή θα παράγονταν διακόσια δεκάκις εκατομμύρια κάψουλες. Aν τώρα προσπαθούσε κανείς να δηλητηριαστεί, παίρνοντας ασπιρίνη στη μορφή ομοιοπαθητικού φαρμάκου, θα έπρεπε να διαθέσει 10 χρόνια από τη ζωή του, καταπίνοντας από το πρωί ως το βράδυ κάψουλες, για να συμπληρώσει την απαιτούμενη ποσότητα για δηλητηρίαση. Nα, λοιπόν, γιατί το ομοιοπαθητικό φάρμακο δεν έχει καμιά απολύτως παρενέργεια. Tο ίδιο ισχύει και για το πιο ισχυρό δηλητήριο, π.χ. τη στρυχνίνη. H MLD της στρυχνίνης είναι 15-30mg. Aπαιτούνται δηλαδή 15-30mg στρυχνίνης, για να δηλητηριαστεί ένα άτομο και να πεθάνει. Aν όμως η στρυχνίνη δυναμοποιηθεί, γίνεται απολύτως ακίνδυνη, λόγω της τεράστιας αραίωσης που υφίσταται. β) Iδιοσυγκρασιακή και γι αυτό αιτιολογική δράση. Eπειδή ακριβώς το ομοιοπαθητικό φάρμακο με τις απειροελάχιστες δόσεις κινητοποιεί τη ζωτική δύναμη του οργανισμού, η δράση του είναι ιδιοσυγκρασιακή και αιτιολογική. H Φύση έδωσε τη δυνατότητα στο σύγχρονο γιατρό να χρησιμοποιήσει τις απείρως μικρές δόσεις για την ευεργεσία του ανθρώπινου είδους

15 Papaya ΜΙΑ ΟΧΙ ΚΑΙ ΤΟΣΟ ΕΞΩΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Κασσιανή Γιαννάκη, Ιατρός - Φαρμακοποιός H παπαΐνη είναι ο αποξηραμένος και καθαρός οπός του καρπού της παπάγια Carica papaya L. (Caricaceae). Το φυτό είναι δένδρο, αυτοφυές στη Νότιο και Κεντρική Αμερική και σήμερα καλλιεργούμενο στις περισσότερες τροπικές χώρες. Η παπάγια (papaya), από τη γλώσσα Καρίμπ μέσω της ισπανικής, είναι ο καρπός του φυτού Carica papaya, του γένους Καρική(Carica). Αποτελεί ιθαγενές φυτό των τροπικών χωρών της Αμερικής. Καλλιεργούνταν στο Μεξικό πολλούς αιώνες πριν την έλευση των κλασικών μεσοαμερικανικών πολιτισμών. Μερικές φορές καλείται και «δεντροπέπονο» ή «pawpaw», ωστόσο το νοτιοαμερικάνικο pawpaw αποτελεί ένα διαφορετικό είδος του γένους Asimina. Το δένδρο έχει ύψος 5-6 m και φέρει αρσενικά ή θηλυκά άνθη. Ο καρπός έχει μήκος έως 30 cm και βάρος έως 5 kg. Το εξωτερικό, σταθερό τμήμα του περικαρπίου περιβάλλει ένα παχύρρευστο πολτό, ενώ στο κεντρικό του καρπού υπάρχει κοιλότητα, η οποία περιέχει μεγάλο αριθμό μαύρων σπερμάτων. Ο καρπός είναι ώριμος όταν μαλακώσει (όπως το ώριμο αβοκάντο ή και πιο μαλακός) και η φλούδα του έχει χρώμα ώχρας προς πορτοκαλί. Η γεύση του φρούτου προσιδιάζει σε εκείνη του ροδάκινου και του ανανά. Κύριος εχθρός του είναι ένα είδος μύγας με την ονομασία «Papaya Fruit Fly». To έντομο αυτό μοιάζει με σφήκα και γεννά τα αυγά του στο νεαρό φυτό. Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι το πρώτο οπωροφόρο δέντρο του οποίου το γονιδίωμα αποκρυπτογραφήθηκε. Για την παραλαβή του οπού γίνονται αβαθείς τομές στο εξωτερικό τμήμα του περικαρπίου του πλήρως ανεπτυγμένου, αλλά ακόμη πράσινου καρπού. Ο οπός ρέει από τις σχισμές και στερεοποιείται αμέσως. Εν συνεχεία αποξέεται και ξηραίνεται στον ήλιο ή άλλως, υπό ελεγχόμενες συνθήκες σε πυραντήριο ή υπό ελαττωμένη πίεση. Η ξήρανση στον ήλιο έχει αρνητική επίδραση στην ενζυμική δραστηριότητα. Είναι δυνατόν από τον ίδιο καρπό να συλλέγεται επανειλημμένως οπός ανά διαστήματα περίπου μιας εβδομάδος. Η παπαΐνη καθαρίζεται δια διαλύσεως σε νερό και καθιζήσεως με αιθανόλη. Το λαμβανόμενο προϊόν περιέχει διάφορα ένζυμα με πρωτεολυτική, αμυλολυτική, λιπολυτική και ανάλογη της ρεννίνης δράση. Το σπουδαιότερο μεταξύ αυτών είναι το πρωτεολυτικό ένζυμο, το οποίο είναι δυνατόν να απομονωθεί σε καθαρή κατάσταση. Η παπαΐνη έχει ΜΒ και αποτελείται από 212 αμινοξέα γνωστής αλληλουχίας. Το ένζυμο περιέχει τρεις δισουλφιδικές γέφυρες και μια ελεύθερη σουφυδρυλομάδα, η οποία είναι ουσιώδης για την πρωτεολυτική δράση. Η παπαΐνη είναι ένα ένζυμο που αποσπάται από την κόμμη της παπάγιας [Carica Papaya] και είναι ένα πρωτεολυτικό ένζυμο που διασπά πεπτίδια, αμίδια και εστέρες με υδρόλυση (προσθήκη ενός μορίου ύδατος). Πολλαπλασιασμός: Γίνεται με σπόρο ο οποίος βλασταίνει μετά από δυο εβδομάδες περίπου. Θερμοκρασία: Ως ελάχιστη θερμοκρασία για ανάπτυξη θεωρείται η θερμοκρασία των 15 C. Σε περίπτωση παγετού καταστρέφεται τελείως. Έδαφος: Θέλει πλούσιο σε οργανική ύλη, καλοαεριζόμενο και με καλή αποστράγγιση. Το ΡΗ πρέπει να είναι 5-7. Και κάτι ακόμα που θέλει προσοχή: Απολύμανση των σπόρων πριν την φύτευση. Ο σωστός τρόπος σποράς για όποιον θέλει να φυτέψει είναι: Μαζεύουμε τους σπόρους από τον καρπό και αφαιρούμε την μεμβράνη που τους περιβάλλει, μην βαρεθείτε να την βγάλετε αλλιώς θα τα χάσετε τα φυτά συν ότι θα αργήσουν πιο πολύ να φυτρώσουν. Ο λόγος είναι ότι οι καρποί των φρούτων είναι ζαχαρώδη υποστρώματα τα οποία ευνοούν την ανάπτυξη μύκητα. Μετά να απολυμάνετε τους σπόρους για 7 λεπτά σε διάλυμα καθαρού νερού με χλωρίνη σε αναλογία 9:1 και να τους ξεπλύνετε με νερό βρύσης. Κατόπιν να τους φυτέψετε σε φυτόχωμα και να βάλετε το γλαστράκι μέσα σε διάφανη σακούλα ή από πάνω ένα τζάμι για να αυξήσετε την υγρασία. Μόλις φυτρώσουν οι σπόροι αφαιρείται. Φαρμακευτική χρήση Οι Μότσε συχνά απεικόνιζαν παπάγιες στα κεραμικά τους. Το ώριμο φρούτο θεραπεύει την τριχοφυτίαση, ενώ οι άγουροι καρποί θεραπεύουν την υπέρταση και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αφροδισιακά. Η παπάγια είναι ένα γλυκύτατο τροπικό φρούτο με μαλακή κόκκινη σάρκα. Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες Α, C και ασβέστιο. Η τακτική κατανάλωση παπάγιας είναι μια καλή πηγή πρόσληψης αυτών των βιταμινών που είναι απαραίτητες για την καλή υγεία του οργανισμού. Τοπικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο καρπός για επούλωση πληγών στο δέρμα. Ο χυμός του φρούτου και ειδικά τα ένζυμα που περιέχει μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση των γαστρεντερικών αερίων. Οι σπόροι του είναι αντιφλεγμονώδεις και αναλγητικοί, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία των πόνων στο στομάχι, αλλά και για μυκητιάσεις. Τα φύλλα χρησιμοποιούνται ως τονωτικό για την καρδιά, αναλγητικό και για τη θεραπεία του στομαχόπονου. Οι ρίζες χρησιμοποιούνται επίσης ως αναλγητικό. Η παπαΐνη χρησιμοποιείται στην οφθαλμολογία για την αποτροπή δυσπλασίας ουλών του κερατοειδούς χιτώνα, σε δηλητηριάσεις που προκαλούνται από δήγματα τσούχτρας και εντόμων, στο σύνδρομο δυσαπορρόφησης, που δημιουργείται από την μηανεκτικότητα στη γλουτένη, στη θεραπεία φλογιστικών οιδημάτων, φλεγμονωδών διαδικασιών και στην επιτάχυνση της θεραπείας πληγών. ΠΑΠΑΓΙΑ ΤΗΣ ΧΑΒΑΗΣ ΒΛΑΣΤΟΣ ΜΕ ΑΓΟΥΡΟ ΚΑΡΠΟ Επίσης, η παπάγια είναι μια καλή πηγή Β-καροτίνης, η οποία δρα προληπτικά ενάντια στη δημιουργία των ελεύθερων ριζών. Έχει περισσότερο Β-καροτένιο σε σύγκριση με άλλα φρούτα. Η ουσία αυτή είναι παρόμοια με αυτή που βρίσκεται στα καρότα, παντζάρια και στα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Η καροτίνη στα φρούτα και στα λαχανικά μετατρέπεται σε βιταμίνη Α στον οργανισμό μας. Η πράσινη παπάγια χρησιμοποιείται ως λαχανικό. Δεν περιέχει καροτίνη, αλλά έχει όλα τα άλλα θρεπτικά συστατικά. 100 γρ. ώριμης παπάγιας περιέχει μόνο 32 kcal (θερμίδες). Η χαμηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες την καθιστούν πρώτη στις προτιμήσεις των ατόμων που προσέχουν τη διατροφή τους. Η παπάγια είναι καλή για την υγεία του δέρματος και του πεπτικού συστήματος. Επιπλέον, περιέχει πολλά είδη ενζύμων, όπως την παπαΐνη, μία ουσία που βοηθά στην ομαλή πέψη των πρωτεϊνών και έχει ανακουφιστικές ιδιότητες. Η παπαΐνη συναντάται επίσης και στα άγουρα φρούτα. Η παπάγια συνιστάται και για την αντιμετώπιση της δυσπεψίας. Παπάγια (Papaya vulgaris) Η παπαΐνη χρησιμοποιείται από πολλούς κατοίκους των χωρών όπου καλλιεργούνται οι παπάγιες, για τη θεραπεία τραυμάτων από αιχμηρά εργαλεία, για εξανθήματα, τσιμπήματα και εγκαύματα. Χρησιμοποιείται ως φάρμακο σε αλοιφή. Ο Χάρισον Φορντ είχε χρησιμοποιήσει παπαΐνη στην πλάτη του για τη θεραπεία του στη διάρκεια γυρισμάτων της ταινίας από τη σειρά «Ιντιάνα Τζόουνς». Επίσης, ιατρικές έρευνες σε ζώα επιβεβαίωσαν την αντισυλληπτική και αμβλωτική ιδιότητα του φυτού. Για το λόγο αυτό πρέπει να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της κύησης. Οι σπόροι του επίσης έχουν αντισυλληπτικές ιδιότητες στους αρσενικούς πιθήκους (σε συγκεκριμένο είδος). Οι μαύροι σπόροι είναι εδώδιμοι και έχουν στυφή, πιπεράτη γεύση. Πολλές φορές αλέθονται και χρησιμοποιούνται σε αντικατάσταση του μαυροπίπερου. Σε μερικές περιοχές της Ασίας σιγοψήνουν τα νεαρά φύλλα της παπάγιας και τα τρώνε, όπως το σπανάκι. Στην Ομοιοπαθητική χρησιμοποιείται και ως ελιξήριο για καλή πέψη, για ασθενείς που δεν έχουν χοληδόχο κύστη ή έχουν πρόβλημα με λιπαρές τροφές, σε μετεωρισμό ή κολικούς και γενικά για την καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος

16 Απρόοπτα τσιμπήματα από κουνούπια, μέλισσες ή άλλα έντομα, τσιμπήματα από τσούχτρες, μικροί τραυματισμοί, εγκαύματα από τον ήλιο, ηλίαση κ.λπ. μπορούν άνετα να αντιμετωπιστούν με ομοιοπαθητικά φάρμακα. Πιο κάτω θα αναφέρουμε μερικά πολύ χρήσιμα ομοιοπαθητικά φάρμακα, τα οποία μπορούν να είναι σωτήρια σε καταστάσεις που χρειαζόμαστε άμεσα πρώτες βοήθειες. Πρώτες βοήθειες & Ομοιοπαθητική Διαστρέμματα θλάσεις Φλωρεντία Σαμαρά Ομοιοπαθητικός ιατρός Η Ομοιοπαθητική είναι πολύ χρήσιμη σε μικρά ατυχήματα που χρειάζονται πρώτες βοήθειες. Το διάστρεμμα που οφείλεται στις απότομες κινήσεις και στριψίματα μελών, προκαλεί κακώσεις στους μυς και στους συνδέσμους που συνδέουν τους μυς με τα οστά. Το πρώτο φάρμακο που θα δώσουμε είναι η Arnica. Όταν υπάρχει το χαρακτηριστικό σύμπτωμα της επιδείνωσης με την παραμικρή κίνηση και βελτίωσης με την πίεση στην πάσχουσα περιοχή τότε το φάρμακο είναι η Bryonia. Το Rhus toxicodendron ενδείκνυται, όταν ο ασθενής επιδεινώνεται στην έναρξη της κίνησης και βελτιώνεται με τη συνέχισή της. Η Ruta συστήνεται για διαστρέμματα μεγάλων αρθρώσεων γονάτων και καρπών, ιδιαίτερα σε κακώσεις τενόντων, όταν έχουν σχιστεί οι σύνδεσμοι ή έχει πάθει κάκωση το περιόστεο ή το οστό. Τραυματισμοί - μώλωπες Τα γνωστά συμπτώματα του πόνου, πρηξίματος και αλλαγής του χρώματος του δέρματος οφείλονται σε κακώσεις μαλακών ιστών και έκχυση του αίματος από τα αιμοφόρα αγγεία. Φάρμακο επιλογής η Arnica, η οποία ανακουφίζει από τον πόνο και βοηθά στην αναρρόφηση του αίματος. Επίσης θα χορηγηθεί για την πρόληψη εσωτερικής αιμορραγίας από ατύχημα, κακώσεις σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος. Για αιματώματα γύρω από τα μάτια το Ledum μπορεί να έχει καλύτερα αποτελέσματα. Κοψίματα εκδορές Το Ledum είναι το συνηθέστερο ομοιοπαθητικό φάρμακο που δίνουμε σε τραύματα οπής (από μυτερά αντικείμενα). Για το φάρμακο αυτό λέγεται ότι προλαβαίνει τον τέτανο. Το τραυματισμένο μέρος είναι κρύο και καλυτερεύει με κρύα επιθέματα. Το Hypericum είναι ένα άλλο φάρμακο για βαθιά κοψίματα, τραύματα οπής και σε κακώσεις νεύρων. Χορηγείται ειδικά σε μετατραυματικούς πόνους στον κόκκυγα, δάχτυλα, σπονδυλική στήλη, δόντια. To Staphysagria δίνεται σε σαφή κοψίματα, τραυματισμούς με κοφτερά όργανα με σουβλιές και τσούξιμο. Κατάγματα Η Arnica είναι το πρώτο φάρμακο που δίνεται σε κατάγματα, βοηθάει στο σοκ, το πρήξιμο και τα αιματώματα. Σε κατάγματα πλευρών ενδείκνυται η Bryonia, μιας και στις περισσότερες περιπτώσεις ο ασθενής εμφανίζει έντονους πόνους, που χειροτερεύουν με κάθε κίνηση και καλυτερεύουν με την πίεση. Το Symphytum είναι το κυριότερο φάρμακο για τη γρήγορη αποκατάσταση του κατάγματος. Χρησιμοποιείται μετά την ανάταξη των οστών. Τραυματισμοί κεφαλής Το πρώτο φάρμακο είναι η Arnica. Όταν το άτομο παρουσιάζει πονοκέφαλο, ζάλη, φωτοφοβία και καλυτερεύει με κρύο αέρα θα δώσουμε Natrum Sulphuricum. Επίσης το Natrum Sulphuricum χορηγείται σε μετατραυματικά σύνδρομα, στα οποία υπάρχει ιστορικό κάκωσης της κεφαλής ή διάσεισης. Εγκαύματα Α βαθμού με το κοκκίνισμα χωρίς φουσκάλες: Calendula ή Urtica urens. Β βαθμού με φουσκάλες: Χρησιμοποιείται το φάρμακο Cantharis. Γ βαθμού όταν καταστραφεί το δέρμα: Δίνουμε το Causticum

17 Δαγκώματα και τσιμπήματα Το φάρμακο Apis. Δίνεται για τσιμπήματα από μέλισσες, σφήκες κ.λπ. Υπάρχει έντονο οίδημα, κάψιμο και πόνος που χειροτερεύει με τη ζέστη. Το Ledum είναι επίσης πολύ χρήσιμο σε τσιμπήματα, όπου το τρυπημένο σημείο είναι κρύο, πονάει με το άγγιγμα και ανακουφίζεται με κρύα επιθέματα. Χρήσιμο σε δηλητήρια ζώων και τσιμπήματα, δαγκώματα εντόμων. Βοηθά να μειωθεί το πρήξιμο ανακουφίζει τον πόνο και καταπολεμά τις επιδράσεις του δηλητηρίου. Ηλίαση και θερμοπληξία Glonoinum: Σε ηλίαση με πυρετό, σφύζοντα πονοκέφαλο, κόκκινο πρόσωπο, με το δέρμα να καίει. Ο ασθενής είναι καλύτερα με την πίεση και χειρότερα γέρνοντας το κεφάλι πίσω ή με κρύα επιθέματα. Belladonna: Σε ηλίαση με πυρετό, σφύζοντα πονοκέφαλο, κόκκινο πρόσωπο με κρύα άκρα. 32

18 Τι πρέπει να περιέχει το ομοιοπαθητικό μας φαρμακείο Σοφία Κοασίδου, Φαρμακοποιός Αρκετοί από εμάς, κάποια στιγμή της ζωής μας, έχουμε βρεθεί αντιμέτωποι με κάποια επείγοντα περιστατικά, όπως π.χ. ένας τραυματισμός, ένας δερματικός ερεθισμός από τσίμπημα κάποιου εντόμου ή ένα έγκαυμα. Σ αυτή την περίπτωση πρέπει να επικοινωνήσουμε άμεσα με τον ομοιοπαθητικό μας γιατρό για να μας κατευθύνει αναλόγως. Τι γίνεται όμως όταν το απρόοπτο αυτό περιστατικό μας βρει κάπου, όπου εκείνη τη δεδομένη στιγμή η πρόσβαση στον ομοιοπαθητικό μας γιατρό ή σε κάποιο ομοιοπαθητικό φαρμακείο δεν είναι εφικτή; Σ αυτές λοιπόν τις οξείες καταστάσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα, η δημιουργία του προσωπικού ομοιοπαθητικού φαρμακείου μας είναι απαραίτητη. Ενδεικτικά, το ομοιοπαθητικό μας φαρμακείο, πρέπει να περιλαμβάνει τα εξής: 1. Ομοιοπαθητικά φάρμακα όπως: Aconitumnapellus: σε οξείες καταστάσεις, όπως λοιμώξεις και ιώσεις που εισβάλλουν με γρήγορους ρυθμούς. Apismellifica: σε οιδήματα, τσιμπήματα μέλισσας και σφήκας ή και άλλων εντόμων. Arnica: σε μώλωπες και τραύματα που συνοδεύονται από πόνο. Arsenicumalbum: σε γαστρεντερίτιδα, διάρροια, δηλητηρίαση. Belladona: σε ισχυρούς πονοκεφάλους, ξαφνικό πυρετό, έντονο κάψιμο του δέρματος. Bryonia: σε καταστάσεις που έχει προκληθεί έντονος πόνος μετά από χτύπημα, σε οσφυαλγία, πνευμονία, κολικούς. Chamomilla: κυρίως για προβλήματα δοντιών και οδοντοφυΐας. Colocynthis: σε κολικούς των βρεφών, σε σπαστική κολίτιδα. Gelsenium: σε λοιμώξεις, στην αντιμετώπιση της γρίπης, στα κρυολογήματα. Heparsulphur: σε φλεγμονές και απόστημα δοντιών, στον πυρετό. Ipeca: στον έντονο βήχα με τάση για εμετό, σε ναυτία ή κρίσεις εμετού. Lachesis: σε δάγκωμα φιδιού ή σκορπιού. Ledum: σε τσιμπήματα εντόμων ή δράκαινας και σε ρευματικά προβλήματα. Mercurioussolubilis: σε στοματικά προβλήματα που προκαλούν δύσοσμες εκκρίσεις, στοματικά έλκη και προβλήματα δοντιών. Nuxvomica: σε ναυτία, σε άτομα με γαστρεντερικά προβλήματα. Phosphorus: σε αιμορραγίες, όπως ρινορραγίες. Rhustox: σε προβλήματα αρθρώσεων, συνδέσμων, σε δερματοπάθειες, σε λουμπάγκο και σε πονοκεφά- λους. Sulphur: σε δερματικές ασθένειες με έντονο κνησμό ή αίσθηση καψίματος. Veratrumalbum: σε εμετούς και διάρροια, κοιλιακούς πόνους και σε προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο. 2. Calendula Tincture (βάμμα): Χρήσιμο ίαμα για τους έντονους πόνους της περιόδου. Χρήσιμο για τη θεραπεία της δυσπεψίας. Αποτελεσματικό ενάντια στα δερματικά έλκη. Θεραπευτικό για δερματικά νοσήματα, όπως ακμή, έκζεμα, ερεθισμοί. Θεραπεύει επίσης κράμπες, βήχα και δαγκώματα από φίδια. Μειώνει τις φλεγμονές και έχει αντισηπτικές ιδιότητες. Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Όταν λαμβάνεται εσωτερικά ως τσάι, μπορούν να αντιμετωπιστούν στομαχικά έλκη, φλογώσεις-φλεγμονές. Το βάμμα διατηρεί όλα τα ενεργά συστατικά του βοτάνου, είναι ιδιαίτερα απλό στη λήψη και απόλυτα φυσικό. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε επιθέματα για πληγές, σε γαργάρες για φαρυγγίτιδα ή για κολπικές πλύσεις. 3. Arnicagel(γέλη): Η άρνικα χρησιμοποιείται για την θεραπεία του μετεγχειρητικού πόνου και του οιδήματος, τα διαστρέμματα, τους μώλωπες, τις θλάσεις, τους πόνους των αρθρώσεων και των μυών, τη φλεβίτιδα, τα κρυοπαγήματα, και τα τσιμπήματα των εντόμων. 4. Aloegel (γέλη): Η αλόη χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των ελαφρών εγκαυμάτων, των πληγών, των εκδορών, των εξανθημάτων και των τσιμπημάτων από έντομα. Όσον αφορά στα ομοιοπαθητικά φάρμακα, η κατάλληλη δυναμοποίηση για τα παιδιά και τους ενήλικες είναι αυτή των 200 CH, ενώ για τους ηλικιωμένους είναι προτιμότερη η δυναμοποίηση των 30 CH. Η μορφή των φαρμάκων που θα επιλέξουμε (κάψουλες ή σφαιρίδια) γίνεται σύμφωνα με τη διευκόλυνση όσων αφορά τη λήψη τους. Στα παιδιά προτιμούμε τα σφαιρίδια, ενώ στους ενήλικες και στους ηλικιωμένους τις κάψουλες. Η φύλαξη των ομοιοπαθητικών φαρμάκων απαιτεί δροσερό μέρος, μακριά από την υγρασία, τον ήλιο και τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία. Υπενθυμίζουμε πως σε καμία περίπτωση δεν είναι επικίνδυνα, δεν προκαλούν εθισμό, ούτε καμία παρενέργεια, γιατί η δράση τους δεν είναι χημική, αλλά μονάχα ενεργειακή. Τέλος, τονίζουμε πάλι ότι αυτές οι πληροφορίες δεν μπορούν να αντικαταστήσουν σε καμία περίπτωση τον ομοιοπαθητικό γιατρό σας. Δίνονται μόνο σε επείγουσες καταστάσεις για την ταχεία έναρξη της θεραπείας. Ωστόσο, η ολοκλήρωση της θεραπείας θα επιτευχθεί μόνο με την καθοδήγηση του ομοιοπαθητικού γιατρού σας

19 Πρώτες βοήθειες Υποθερμία Υποθερμία ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία το θύμα έχει πτώση της κεντρικής του θερμοκρασίας (η οποία μετριέται στο ορθό, τον οισοφάγο ή το τύμπανο του αυτιού) σε επίπεδα κάτω των 35οC. Προκαλείται εξαιτίας της έκθεσης σε αντίξοες συνθήκες (πρωτογενής υποθερμία) ή σαν αποτέλεσμα της υπάρχουσας ασθένειας ή τραυματισμού (δευτερογενής υποθερμία). Οι πιο ευάλωτες ομάδες στην υποθερμία είναι: Ηλικιωμένοι: Έχουν μειωμένη ικανότητα να αυξάνουν την παραγωγή θερμότητας και να μειώνουν την αποβολή της με αγγειοσύσπαση. Παιδιά: Έχουν μεγάλη επιφάνεια σώματος και μειωμένες πηγές ενέργειας. Τραυματίες: Είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι. Κρυοπαγήματα Τα κρυοπαγήματα οφείλονται σε πάγωμα διαφόρων μελών του σώματος από την έκθεση στο κρύο. Συχνότερα εμφανίζονται στα δάκτυλα των χεριών και των ποδιών, τη μύτη και τα αυτιά (ακάλυπτα σημεία του σώματος). Αιτία είναι η μείωση της αιματικής ροής λόγω κρύου, με αποτέλεσμα τη μείωση θερμοκρασίας και το σχηματισμό κρυστάλλων στο υγρό των κυττάρων του δέρματος και των ιστών, οι οποίοι προκαλούν βλάβες. Χαρακτηριστικά κρυοπαγημάτων Ελαφρά: Ελαφρύς πόνος ή αίσθημα καύσου στο άκρο, που τελικά μετατρέπονται σε μούδιασμα. Δέρμα γκρι ή κίτρινο. Ο ιστός είναι κανονικός στην αφή. Οδηγίες ζωής από το Σώμα Σαμαρειτών, Διασωστών και Ναυαγοσωστών του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού για κρυοπαγήματα, υποθερμία Βαριά: Απώλεια αισθητικότητας στο σημείο του κρυοπαγήματος. Δέρμα άσπρο ή γκριζοκίτρινο, και σκληρό στην αφή. Η βλάβη είναι μεγαλύτερη, όσο χαμηλότερη είναι η θερμοκρασία και όσο περισσότερο παραμείνει παγωμένο το μέλος. Η εκτίμηση της σοβαρότητας της βλάβης γίνεται όταν το σκέλος επαναθερμανθεί. Αντιμετώπιση κρυοπαγημάτων Απομακρύνετε τον ασθενή από το ψυχρό περιβάλλον. Πάντα να υποψιάζεστε υποθερμία σε έναν ασθενή με κρυοπαγήματα. Χορηγήστε ζεστά υγρά στον ασθενή. Μην επιτρέψετε στον ασθενή να καπνίσει ή να κάνει χρήση αλκοόλ. Τοποθετήστε τα μέλη του σώματος που έχουν επιπολής κρυοπάγημα πάνω σε άλλα θερμότερα μέλη του σώματος του ασθενούς: τοποθετήστε τα χέρια κάτω από τις μασχάλες, καλύψτε τα αυτιά με τις παλάμες, εφόσον είναι θερμές. Μην τοποθετείτε τα άκρα κοντά σε πηγές θερμότητας (θερμάστρες ή καλοριφέρ). Μην προσπαθήσετε να αναθερμάνετε τα προσβεβλημένα άκρα με εξωτερική πηγή θερμότητας: ΚΙΝ- ΔΥΝΟΣ ΓΑΓΓΡΑΙΝΑΣ! Εκτίμηση Θα πρέπει να υποψιαζόμαστε υποθερμία, όταν οι συνθήκες του περιβάλλοντος είναι τέτοιες που θα μπορούσαν να την προκαλέσουν. Καθώς η θερμοκρασία του σώματος μειώνεται κάτω από 35οC, μειώνονται ο καρδιακός ρυθμός, η αναπνοή, καθώς και η περιφερική και εγκεφαλική αιμάτωση. Η κατάσταση του θύματος επιδεινώνεται καθώς πέφτει η θερμοκρασία του σώματος: Αντιμετώπιση Ο αρωγός που καλείται να αντιμετωπίσει θύμα με υποθερμία μπορεί να αντιμετωπίσει εξαιρετικά αντίξοες περιβαλλοντολογικές συνθήκες. Η ασφάλεια του αρωγού πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα. Τα θύματα με σοβαρή υποθερμία παρουσιάζουν εικόνα νεκρού λόγω μειωμένης αιμάτωσης του εγκεφάλου. Όμως, ΚΑΝΕΝΑΣ ΥΠΟΘΕΡΜΙΚΟΣ ΔΕΝ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΝΕ- ΚΡΟΣ ΑΝ ΔΕΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΕΙ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΑΝΑ- ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΤΟΥ. Απομακρύνετε τον ασθενή από το κρύο περιβάλλον. Αφαιρέστε τα βρεγμένα ρούχα, μόνο αν έχετε αλλαγή. Εξασφαλίστε αεραγωγό, αναπνοή, κυκλοφορία. Ελέγξτε για σημεία ζωής για 1 λεπτό. Αν ο ασθενής είναι αναίσθητος, τοποθετήστε τον σε θέση ανάνηψης. Εκτελέστε καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση (ΚΑΑ) αν απαιτείται. Αποφύγετε τις απότομες μετακινήσεις του θύματος. Διατηρήστε τη θερμοκρασία σώματος. Αποφύγετε κάθε επιπλέον απώλεια θερμότητας. Τοποθετήστε τον ασθενή σε ζεστό χώρο. Αν ο ασθενής διατηρεί τις αισθήσεις του, χορηγήστε ζεστά και γλυκά υγρά, όχι οινοπνευματώδη ή καφέ. Μην επιχειρήσετε εξωτερική αναθέρμανση

20 Ζώντας με την εμμηνόπαυση Dr. Παναγιώτης Παπαλάμπρος MD, DFFP, BMS, BSCCP, CCST Μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος Εξειδικευμένος λαπαροσκόπος, κολποσκόπος και ειδικός στην εμμηνόπαυση Κάνει ζέστη ή μόνο εγώ ζεσταίνομαι εδώ μέσα. Εκεί που κάθομαι, ξαφνικά νοιώθω ότι «φουντώνω» Οι παραπάνω είναι μερικές από τις φράσεις που ακούμε καθημερινά στο ιατρείο από τις γυναίκες που μπαίνουν στην εμμηνόπαυση. Υπάρχουν πολλά ερωτήματα που αφορούν στα συμπτώματα, αλλά και την θεραπεία. Θα προσπαθήσουμε σε αυτό το άρθρο να τα βάλουμε σε μια σειρά και να απαντήσουμε σε όσο το δυνατόν περισσότερα. Τι είναι εμμηνόπαυση Όπως λέει και η λέξη, εμμηνόπαυση είναι η παύση της εμμήνου ρύσης, δηλαδή της περιόδου, στη γυναίκα. Αυτό είναι ένα φυσικό γεγονός και οφείλεται στο ότι η ωοθήκη δεν μπορεί να παράγει άλλα ωοθυλάκια. Αποτέλεσμα αυτού είναι ότι δεν παράγονται οιστρογόνα και προγεστερόνη, που είναι οι κύριες ορμόνες της γυναίκας. Η έλλειψη οιστρογόνων είναι υπεύθυνη για τα συμπτώματα για τα οποία παραπονείται η γυναίκα και τα οποία θα δούμε παρακάτω. Πότε παρατηρείται Ο μέσος όρος όπου μια γυναίκα στο δυτικό κόσμο, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, θα μπει στην εμμηνόπαυση είναι τα 51 έτη, αν και αυτό θεωρείται φυσιολογικό αν συμβεί από τα 45 έτη και μετά. Αν αυτό συμβεί πριν τα 45 έτη ονομάζεται πρώιμη εμμηνόπαυση, ενώ αν έρθει πριν τα 40 έτη ονομάζεται πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια (όπου η γυναίκα πρέπει να ελεγχθεί για διάφορες παθολογικές καταστάσεις). Σε σπάνιες περιπτώσεις η εμμηνόπαυση έρχεται μετά τα 51 έτη. Πριν την εμμηνόπαυση υπάρχει συνήθως μια περίοδος 1-2 ετών, όπου συμβαίνουν διαταραχές της περιόδου, δηλαδή η περίοδος στην αρχή έρχεται νωρίτερα από το σύνηθες για τη γυναίκα κατά 3-5 ημέρες, ενώ στη συνέχεια η γυναίκα αυτή αρχίζει να χάνει κύκλους (περιόδους) όλο και πιο συχνά, όπου εμφανίζονται και τα πρώτα εμμηνοπαυσιακά συμπτώματα. Αυτή η περίοδος ονομάζεται περιεμμηνόπαυση. Πόσο διαρκεί Για να καταλάβουμε πόσο σημαντική και πόσο μεγάλη χρονικά είναι αυτή η περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας, αρκεί να σκεφτούμε ότι η μέση Ελληνίδα ζει κατά μέσο όρο 82 έτη και η ενήλικη ζωή της αρχίζει μετά την εφηβεία, δηλαδή τα 18 έτη. Άρα η εμμηνόπαυση διαρκεί περισσότερο από 30 έτη, δηλαδή την μισή ενήλικη ζωή της. Ποια είναι τα συμπτώματα Για λόγους κατανόησης θα τα χωρίσουμε σε πρώιμα (αυτά που εμφανίζονται νωρίς) και όψιμα αυτά δηλαδή που θα εμφανιστούν μετά την πάροδο ετών. Πρώιμα: 1Οι περισσότερες γυναίκες παραπονούνται για εξάψεις και νυχτερινές εφιδρώσεις, ακόμα και πριν οι περίοδοι σταματήσουν οριστικά, δηλαδή από την περιεμμηνόπαυση. Μπορεί δε να διαρκέσουν πολλά χρόνια. Ο συγγραφέας του άρθρου έχει συναντήσει αρκετές γυναίκες άνω των 60 ετών στην Αγγλία, κατά τη διάρκεια του χρόνου εξειδίκευσης του στην εμμηνόπαυση στο Kings College Hospital του Λονδίνου, όπου ζητούσαν 38 39