Για μία νέα αρχή στο Πανεπιστήμιο...

Transcript

1 Για μία νέα αρχή στο Πανεπιστήμιο... Οι ρίζες μας... Φοιτητές και φοιτήτριες από όλη την Ελλάδα, αποφασίζουμε να δημιουργήσουμε μία νέα συλλογικότητα στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε ΑΕΙ-ΤΕΙ. Εμπνεόμαστε από τους μεγαλειώδεις αγώνες του φοιτητικού κινήματος για Δημόσια και Δωρεάν Παιδεία που δίνονται εδώ και δεκαετίες και έχουν στιγματίσει την ελληνική κοινωνία και την πορεία της. Συμβαδίζουμε με τις γενικές αρχές και αξίες της ανανεωτικής, ριζοσπαστικής και οικολογικής Αριστεράς. Η φωνή μας έρχεται από μακριά: Δεν ξεχνάμε την εξέγερση των φοιτητών στο Πολυτεχνείο ενάντια στη Χούντα των συνταγματαρχών. Δεν ξεχνάμε τον μεγαλειώδη αγώνα του Φοιτητικού Κινήματος ενάντια στον νόμο 815 την περίοδο , τους αγώνες των φοιτητών ενάντια στις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις που στόχευαν στην απορρύθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τον νεοφιλελεύθερο μετασχηματισμό της. Από το κίνημα του για την υπεράσπιση του άρθρου 16 του Συντάγματος, την εξέγερση της Νεολαίας το 2008, μέχρι τους νόμους Διαμαντοπούλου - Αρβανιτόπουλου, το σχέδιο Αθηνά αλλά και κάθε μικρή και μεγάλη μάχη που δόθηκε για την υπεράσπιση του Δημόσιου, Δωρεάν και Δημοκρατικού χαρακτήρα του Πανεπιστημίου. Αγωνιζόμαστε ενάντια στις κατευθύνσεις της Μπολόνια και την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ για τον χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που στοχεύουν στη δημιουργία ενός Πανεπιστημίου κομμένου και ραμμένου στα μέτρα της ελεύθερης αγοράς, του ανταγωνισμού που θα παράγει ευέλικτους, καταρτισμένους και επισφαλώς εργαζόμενους. Αποτελούν μέρος της κληρονομιάς μας και της ιστορίας μας οι αγώνες απέναντι στα Μνημόνια που επιβλήθηκαν στη χώρα μας από το 2010 και μετά από τις Κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και Νέας Δημοκρατίας, η πολιτική ανατροπή που συντελέστηκε στις 25 Γενάρη, το Δημοψήφισμα της 5 ης Ιούλη με το μεγαλειώδες ΟΧΙ, καθώς και η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις πρόσφατες εκλογές του Σεπτέμβρη που άφησε ανοιχτή τη δυνατότητα της συνολικής αμφισβήτησης του νεοφιλελευθερισμού σε Ελλάδα και Ευρώπη. Θεωρούμε ότι το Πανεπιστήμιο, και οι ανάγκες μας αποτελούν μέρος μίας ευρύτερης «εξίσωσης» που σχετίζεται με τις ανατροπές που χρειάζονται σε κάθε πτυχής της καθημερινής μας ζωής. Όλο τον προηγούμενο καιρό, επιλέξαμε να αγωνιστούμε μέσω των σχημάτων της Αριστερής Ενότητας μέσα στα Πανεπιστήμια. Σήμερα, μετά την αλλαγή και το πισωγύρισμα του πολιτικού σχεδίου της Αρεν, επιλέγουμε να ιδρύσουμε έναν νέο συνδικαλιστικό φορέα που να εκφράζει όσο το δυνατόν πλατύτερα τμήματα της φοιτητικής κοινότητας και θα συμπλέει με το σχέδιο της Ριζοσπαστικής Αριστεράς. Με ποιους και για ποιους αγωνιζόμαστε; Θέλουμε και επιδιώκουμε να βρεθούμε σε κάθε σχολή, σε κάθε τμήμα και ίδρυμα με κάθε φοιτητή/φοιτήτρια που αντιμετωπίζει προβλήματα στην καθημερινότητά του/της, προβληματίζεται για ευρύτερα κοινωνικά και πολιτικά θέματα και επιδιώκει να συζητήσει να σκεφθεί, να οργανωθεί και να δράσει με συλλογικό τρόπο. Θέλουμε να συσπειρώσουμε όλους εκείνους που έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, με τους φοιτητές εργαζόμενους που βιώνουν την επισφάλεια, τους φοιτητές στις εστίες, όλους εκείνους που λόγω οικονομικής δυσπραγίας αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις σπουδές τους. Θέλουμε να έρθουμε σε επικοινωνία και να αγωνιστούμε από κοινού με τους συμφοιτητές μας που είναι μετανάστες 2 ης γενιάς, να παλέψουμε από κοινού για τις διεκδικήσεις της LGBTQI κοινότητας και να υπερασπιστούμε τα δικαιώματα των συμφοιτητών μας με ειδικές ανάγκες. Θέλουμε μία καθημερινότητα χωρίς άγχος, χωρίς διαρκές τρέξιμο και έξοδα, γεμάτες μέρες με άπειρες ώρες μαθημάτων. Θέλουμε «περιθώρια» ελεύθερου χρόνου για άλλες ασχολίες όπως ο αθλητισμός, ο πολιτισμός, η πολιτική

2 ενεργοποίηση και η συνδικαλιστική δράση. Δεν αντιλαμβανόμαστε το Πανεπιστήμιο αποκλειστικά ως μάθημα- διάβασμα- εξεταστική, αλλά ως ζωντανό χώρο δημιουργίας, άνθισης της κριτικής σκέψης, της αμφισβήτησης και της Δημοκρατίας, χώρο συνδεδεμένο με τους κοινωνικούς αγώνες. Πως λειτουργούμε: Η δικτύωση των σχημάτων της Ριζοσπαστικής Αριστεράς αποτελεί μία πανελλαδική συλλογικότητα που λειτουργεί : 1. Σε κάθε τμήμα, μέσα από σχήματα αμεσοδημοκρατικής λειτουργίας που λειτουργούν στη βάση της συναπόφασης και της συνυλοποίησης. 2. Σε επίπεδο σχολής και ιδρύματος με στόχο τον συντονισμό των σχημάτων και την λήψη κοινών πρωτοβουλιών. 3. Σε επίπεδο πόλης με στόχο την κοινή παρέμβαση και δράση πάνω στο προβλήματα της κάθε πόλης. Σε κάθε πόλη δημιουργείται συντονιστικό σχημάτων πόλης με εκπροσώπηση κάθε σχήματος σε αυτό. 4. Μέσα από πανελλαδικές συνδιασκέψεις με δικαίωμα συμμετοχής όλων των μελών των σχημάτων όπου και χαράσσουμε την κοινή μας στρατηγική σε ΑΕΙ και ΤΕΙ. Οι πανελλαδικές συνδιασκέψεις θα πραγματοποιούνται δύο φορές τον χρόνο, στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη. Το σώμα των σχημάτων ψηφίζει κείμενο πολιτικής απόφασης που δεσμεύει τα σχήματα, αποφασίζει ομόφωνα την συγκρότηση πανελλαδικού συντονιστικού οργάνου που συνεδριάζει ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Τι συμβαίνει γύρω μας; Τους τελευταίους μήνες το πολιτικό σκηνικό άλλαξε ραγδαία. Οι εκλογές τις 25 ης Γενάρη και η επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ άνοιξαν ένα νέο κεφάλαιο για τις διεκδικήσεις και τους αγώνες του κόσμου τις νεολαίας και της εργασίας. Από την πρώτη στιγμή ανάληψης των κυβερνητικών καθηκόντων από τον ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησε η διαπραγμάτευση - σύγκρουση μεταξύ δανειστών κυβέρνησης, μια σύγκρουση που αποτύπωνε τα συμφέροντα δύο διαφορετικών κόσμων, από τη μια τον κόσμο του κεφαλαίου και από την άλλη τον κόσμο της εργασίας και τη νεολαία. Σημείο τομή σε όλη την διαδικασία της διαπραγμάτευσης αποτέλεσε το δημοψήφισμα της 5 ης Ιούλη, που αποτελεί την κορύφωση των πολύχρονων αγώνων της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας απέναντι στα μνημόνια και τη λιτότητα. Απέναντι στο σκηνικό τρομοκρατίας που είχαν δημιουργήσει από κοινού οι ευρωπαϊκές ελίτ μαζί με το εγχώριο αστικό και μιντιακό κατεστημένο ο ελληνικός λαός ύψωσε το ανάστημα του και απάντησε με ένα τρανό 62% ΟΧΙ. Ουσιαστικά ήταν το ΟΧΙ του λαού ενάντια στην Ευρώπη των λίγων, ενάντια σε μια Ευρώπη που στο βωμό του κέρδους επιβάλλει προγράμματα εσωτερικής υποτίμησης και εξαθλίωσης των λαών. Το συγκλονιστικό αυτό ΟΧΙ, που αποτέλεσε σύμβολο αντίστασης παγκοσμίως ήταν η αφορμή για να αποποιηθεί η ΕΕ τον όποιο δημοκρατικό μανδύα της και την ύστατη στιγμή, να επιβάλλει το πρώτο θεσμικό, "ευρωπαϊκά" ενορχηστρωμένο πραξικόπημα στον ελληνικό λαό. Το πραξικόπημα αυτό, αποτέλεσμα του οποίου είναι και η σύναψη του 3 ου μνημονίου, δεν ήταν μόνο η πράξη στραγγαλισμού ενός λαού και μιας κυβέρνησης που για 7 μήνες έδωσαν έναν συνεχή αγώνα απέναντι σε εκείνους που επιθυμούν τον τόπο αποικία χρέους. Ήταν πολύ περισσότερο το τελεσίγραφο των από πάνω σε όποιον σηκώνει κεφάλι, σε όποιον αντιστέκεται, σε όποιον φωνάζει ότι ένας άλλος δρόμος είναι εφικτός. Μετά την επιβολή της συμφωνίας της 13 ης Ιούλη ακολούθησαν οι εκλογές της 20 ης Σεπτέμβρη. Κατά την προεκλογική περίοδο όλο το παλιό πολιτικό προσωπικό σε αρμονική συνεργασία με τις

3 Ευρωπαϊκές ελίτ επιχείρησε να ολοκληρώσει το πραξικόπημα. Να αποτύχει δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ να επανεκλεγεί ώστε να δημιουργηθεί μια νέα κυβέρνηση εθνικής ενότητας με κορμό την δεξιά και να ολοκληρωθεί η αριστερή παρένθεση. Όμως ο ελληνικός λαός και ειδικά τα κατώτερα λαϊκά στρώματα για ακόμη μια φορά με τη ψήφο τους κράτησαν ζωντανή την ελπίδα και τη μάχη απέναντι στη λιτότητα. Η εκλογική νίκη της Αριστεράς, δίνει την ευκαιρία σε όλα τα αγωνιζόμενα κομμάτια της κοινωνίας να συνεχίσουν την πάλη τους για την αναχαίτιση της ανθρωπιστικής κρίσης, για την επαναφορά της Δημοκρατίας σε όλες τις πτυχές της κοινής μας ζωής, για δικαιοσύνη και ισότητα για όλους, για να μην γίνει το τρίτο μνημόνιο η ταφόπλακα της αριστεράς σε όλη την Ευρώπη, για να μην μετατραπεί μια τακτική υποχώρηση σε στρατηγική ήττα. Τα μνημόνια δεν αποτελούν απλά μια συστάδα μέτρων αλλά πολύ περισσότερο ένα ολόκληρο σχέδιο διαφορετικής διάρθρωσης της κοινωνίας, ένα σχέδιο για την αναδιανομή πλούτου και εξουσίας από τα κάτω προς τα πάνω. Το μνημόνιο λοιπόν μεταφράζεται σε επίθεση αυτών που τόσα χρόνια θησαύριζαν στις πλάτες της εργατικής τάξης και της νεολαίας, αυτών που μας θέλουν μια χαμένη γενιά χωρίς δικαιώματα στην γκρίζα ζώνη της επισφάλειας, της ανεργίας, της μαθητείας και της μετανάστευσης. Η ελληνική κοινωνία τη στιγμή που πλήττεται από τη λιτότητα που επιβλήθηκε από τις ευρωπαϊκές ελίτ είναι ανάγκη να οργανωθεί και να βάλει αναχώματα στις πολιτικές της εσωτερικής υποτίμησης. Οι συνεχές ανακατατάξεις στον ευρωπαϊκό πολιτικό χάρτη ίσως δίνουν μια νέα προοπτική στην μάχη κατά της λιτότητας στην Ευρώπη. Οι πρόσφατες εκλογές στην Πορτογαλία ανέδειξαν αφενός την αποτυχία σχηματισμού κυβέρνησης από το κεντροδεξιό συντηρητικό κόμμα, που έχει ως πυρήνα της αντίληψης του την λιτότητα, παρά την ενορχηστρωμένη προσπάθεια του νεοφιλελεύθερου συντηρητικού μπλοκ της Ευρώπης, αφετέρου τη συνεργασία των αριστερών κομμάτων με την κεντροαριστερά σε ένα νέο κυβερνητικό μπλοκ απέναντι στο νεοφιλελευθερισμό και την λιτότητα. Η εξέλιξη αυτή γεννά νέες ελπίδες για τους λαϊκούς αγώνες αλλά και για έναν διαφορετικό συσχετισμό δύναμης στην Ευρώπη. Με την ανάληψη της κυβερνητικής εξουσίας από τα κόμματα απέναντι στη λιτότητα στην Πορτογαλία αλλά και τις επερχόμενες εκλογές σε Ισπανία και Ιρλανδία είναι πλέον εμφανές ότι ο αγώνας ενάντια στην λιτότητα και τον αυταρχισμό παίρνει νέα πνοή σε Ελλάδα και Ευρώπη. Όψη της πραγματικότητας που βιώνουμε είναι η πρωτοφανής προσφυγική κρίση που ταλανίζει όλο τον πλανήτη. Η έντονη συγκρουσιακή κατάσταση που κλιμακώνεται στην Συρία και την ευρύτερη περιοχή της Μ. Ανατολής λόγω των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων των κυρίαρχων δυνάμεων του πλανήτη και της δολοφονικής μηχανής του ISIS προκαλεί την έξαρση των προσφυγικών ροών. Οι πρόσφυγες φθάνουν συνεχώς στις χώρες της Ευρώπης και ειδικότερα στην Ελλάδα, με μεγάλο κίνδυνο για την ζωή τους, λόγω του θαλασσίου περάσματος, το οποίο διασχίζουν κάτω από αντίξοες συνθήκες. Η αντιμετώπιση του προσφυγικού είναι ένα θέμα το οποίο πρέπει να συζητήσουμε τόσο σε πολιτικό επίπεδο όσο και με όρους αλληλεγγύης στους ανθρώπους και στα παιδιά που την χρειάζονται. Την ώρα που σε όλη την Ευρώπη υψώνονται φράχτες την ώρα που κάθε μέρα δολοφονούνται άνθρωποι στα σύνορα της Ελλάδας έχει ξεσπάσει ένα πρωτοφανές κίνημα αλληλεγγύης με χιλιάδες ανθρώπους να δείχνουν έμπρακτα την αλληλεγγύη τους στηρίζοντας της δομές φιλοξενίας προσφύγων όπου αυτές στήνονται, και να διεκδικούν ασφαλή δίοδο για τους πρόσφυγες. Στον αντίποδα αυτής της αντιμετώπισης βρίσκεται η προκλητική αδιαφορία των κυρίαρχων ευρωπαϊκών ελίτ, που με πρόφαση και το πρόσφατο τραγικό τρομοκρατικό χτύπημα στην Γαλλία, επιδιώκουν να διαμορφώσουν το τέρας μιας Ευρώπης φρούριο. Τέτοιου είδους αντιλήψεις και πρακτικές ενισχύουν φασιστικές και ρατσιστικές συμπεριφορές απέναντι στους πρόσφυγες και στους μετανάστες, και επιτείνουν την ξενοφοβία και την κοινωνική περιθωριοποίηση. Τι συμβαίνει στο πανεπιστήμιο;

4 Η τριτοβάθμια εκπαίδευση σήμερα πλήττεται τόσο από τη νεοφιλελεύθερη επίθεση του μνημονίου (υποτίμηση της εργασίας) όσο και από την εκπαιδευτική αναδιάρθρωση (Διακήρυξη της Μπολόνια). Οι αλλαγές στον εκπαιδευτικό μηχανισμό έχουν οργανική σύνδεση με τις αλλαγές στο μοντέλο εργασίας και στην παραγωγή. Στο επίπεδο των πανεπιστημίων την τελευταία πενταετία οι μνημονιακές πολιτικές σε συνδυασμό με τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, δηλαδή τη «Διακήρυξη της Μπολόνια», έχουν διαλύσει το δημόσιο-δωρεάν-δημοκρατικό χαρακτήρα του πανεπιστημίου. Τα δημόσια πανεπιστήμια με την ολοένα μεγαλύτερη υποχρηματοδότηση, αντιμετωπίζουν προβλήματα λειτουργίας συνολικά. Τα προβλήματα εντοπίζονται κυρίως στην έλλειψη αναλώσιμων, καθηγητών και κτιριακών υποδομών, καθώς και στην αδυναμία κάλυψης των φοιτητικών αναγκών, γεγονός που οδηγεί πολλούς φοιτητές στην εγκατάλειψη των σπουδών τους. Παράλληλα, οι ιδιώτες παίρνουν όλο και μεγαλύτερο μερίδιο στη λειτουργία του πανεπιστημίου και εισβάλλουν στα κενά πεδία που προκύπτουν από την υποβάθμιση των δομών του με μοναδικό σκοπό το κέρδος. Επιπλέον, η νεοφιλελεύθερη στρατηγική έχει ως βασικό στόχο την μετατροπή του Πανεπιστημίου σε χώρο στείρας εξειδίκευσης και γνώσης όπου οι φοιτητές δεν έχουν δικαίωμα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και πέραν της εκπαιδευτικής διαδικασίας δεν χωράει τίποτε άλλο. Το κυρίαρχο αστικό μπλοκ, αξιοποιώντας και τον ρόλο του πανεπιστημίου ως ιδεολογικού μηχανισμού του κράτους, στηρίζεται σε 3 άξονες για να μπορέσει να αναπαράγει την ηγεμονία του και να εντείνει την επίθεσή του απέναντι στο δημόσιο, δωρεάν και δημοκρατικό πανεπιστήμιο: Τι μαθαίνουμε: Ζούμε σε μία πραγματικότητα που οι γνώσεις απαξιώνονται με μεγάλη ταχύτητα. Η οργάνωση και κατάρτιση των προγραμμάτων σπουδών γίνεται με βάση κριτήρια της αγοράς, αλλά και στα πλαίσια της πανευρωπαϊκής «αναγνωρισιμότητας» των τίτλων σπουδών (Ευρωπαϊκός Χώρος Ανώτατης Εκπαίδευσης), με την εξομοίωσή τους βασει του συστήματος των πιστωτικών μονάδων (ECTS). Σε αυτό το πλαίσιο έγκειται και η προσπάθεια να διαχωριστεί ο ενιαίος κυκλος βασικών σπουδών σε δυο κύκλους (τρία και δυο χρόνια), όπου η ολοκλήρωση του πρώτου θα αποτελεί προαπαιτούμενο για τη φοίτηση στον δεύτερο. Στόχος της προσπάθειας αυτής δεν ήταν άλλος από τη διάσπαση των πτυχίων, υπονομεύοντας τη δυνατότητα συλλογικής κατοχύρωσης επαγγελματικών δικαιωμάτων και την εξατομίκευση της διαδικασίας της μάθησης, αφού το πτυχίο αντικαθίσταται από τον ατομικό φάκελο σπουδών. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η γνώση μετατρέπεται σε κατάρτιση. Μία κατάρτιση που απαξιώνεται γρήγορα και για αυτό γεννά την ανάγκη για νέα κατάρτιση. Εδώ είναι που προκύπτει και η ανάγκη για την δια βίου εκπαίδευση (στην ουσία δια βίου κατάρτιση) που αποτελεί μεταφορά του κόστους και της ανάγκης ειδίκευσης από τον εργοδότη στον εργαζόμενο. Στην διαδικασία της εξατομίκευσης και αφού ο καθένας θα έχει το δικό του ιδιαίτερο πρόγραμμα σπουδών (πολλές φορές χωρίς καμία επιστημονική πειθαρχία) το μοναδικό ζητούμενο θα είναι η πιστοποίηση των δεξιοτήτων. Αυτό το ρόλο θα παίξουν οι πιστωτικές μονάδες αφού ο καθένας θα μπορεί από μια σειρά δραστηριοτήτων να συλλέγει πιστωτικές μονάδες και θα κατέχει ένα φάκελο που θα μπορεί να ανανεώνεται διαρκώς. Ταυτόχρονα το περιεχόμενο των σπουδών δεν λαμβάνει υπόψιν μια συνολική θεώρηση και γνώση μιας επιστήμης ή ενός επιστημονικού πεδίου, αλλά μια τάση για όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εξειδίκευση σε ένα επιμέρους επιστημονικό (ή τεχνικό) κομμάτι, διαλύοντας έτσι κάθε επιστημονική πειθαρχεία, και άρα η δυνατότητα κριτικής κατανόησης της πραγματικότητας. Η γνώση αντιμετωπίζεται ως σύνολο από ουδέτερες, τεχνικής φύσης πληροφορίες, απογυμνωμένες από το κοινωνικό πλαίσιο και τις κοινωνικές σχέσεις που αναπαράγουν. Η δημιουργία των Συμβουλίων Διοίκησης και η συμμετοχή σε αυτά ανθρώπων του επιχειρηματικού κόσμου αποτυπώνει τις κατευθύνσεις που η κυρίαρχη ελίτ θέλει να δώσει στο διδακτικό έργο και στη «φύση» του πανεπιστημίου, των εργαζόμενων και των φοιτητών σε αυτό. Πως μαθαίνουμε: Η αναδιάρθρωση του εκπαιδευτικού μηχανισμού προκειμένου να εναρμονιστεί με τις παραπάνω κατευθύνσεις, δεν αποτελεί μία διαδικασία που μπορεί να αφεθεί στην τύχη. Σε

5 συνδυασμό με την επίθεση του νεοφιλελευθερισμού στο επίπεδο της ιδεολογίας η καθημερινότητα των φοιτητών/τριών τόσο μέσα όσο και έξω από το πανεπιστήμιο ανατράπηκε ριζικά. Ακριβώς για αυτό δημιουργήθηκαν οι θεσμοί αξιολόγησης έτσι ώστε να επιβάλουν τους συγκεκριμένους μετασχηματισμούς. Οργανικό κομμάτι της συγκεκριμένης διαδικασίας αποτελεί η συνολική επίθεση σε κάθε μορφή δημοκρατίας στο εσωτερικό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά και η ολοένα μεγαλύτερη εντατικοποίηση των σπουδών και η πειθάρχηση των φοιτητών σε κάθε νέο καταπιεστικό κανόνα στη φοίτηση και τη ζωή στο πανεπιστήμιο. Διαλύθηκε το αυτοδιοίκητο των πανεπιστημίων, απαξιώθηκε και καταργήθηκε η συμμετοχή των φοιτητών/τριών στα όργανα διοίκησης, καταργήθηκε το άσυλο και εγκαθιδρύθηκαν τα Συμβούλια Διοίκησης για να μάθουν όλοι πως στη νέα πραγματικότητα που μας ετοιμάζουν τα δημόσια αγαθά, η δημοκρατία και η συμμετοχή δεν υπάρχουν για όλους. Παράλληλα, μεγάλα τμήματα της νεολαίας απομακρύνονται λόγω οικονομικών και όχι μόνο δυσκολιών από τη φοίτηση, αφού η φοιτητική μέριμνα είναι υπό διάλυση και οι διαγραφές πραγματικότητα, ενώ η πλειοψηφία των φοιτητών είναι απόλυτα προσαρμοσμένη στο νέο πρότυπο αυστηρή τήρηση του χρόνου φοίτησης, απουσία συμμετοχής στις, πέραν των εκπαιδευτικών, διαδικασίες, συμμετοχή στο σαφάρι της απόκτησης δεξιοτήτων, με μοναδικό στόχο την ατομική ανέλιξη και την καριέρα που έχει επιβάλλει ο νεοφιλελευθερισμός Με τι όρους βγαίνουμε στην αγορά εργασίας: Η τριτοβάθμια εκπαίδευση για το νεοφιλελευθερισμό έχει πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Όλα τα παραπάνω ολοκληρώνουν τη διαμόρφωση του νέου μοντέλου εργαζομένου, ένα μοντέλο κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της αγοράς, έτσι ώστε να ενισχυθεί ο συσχετισμός δύναμης που θα προκύψει υπέρ των δυνάμεων του κεφαλαίου. Έναν εργαζόμενο που δεν θα είναι ενεργό μέλος της κοινωνίας, που δεν θα έχει αναπαραστάσεις από συλλογικούς αγώνες και διαδικασίες, που δεν θα αντιλαμβάνεται τα κοινωνικά αγαθά σαν κατάκτηση για όλους, αλλά προνόμιο για λίγους, που πειθήνια και χωρίς αντιρρήσεις θα αποδέχεται ό,τι οι εργοδότες επιβάλλουν. Που δεν θα έχει ισχυρά κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα και επομένως δεν θα έχει απαιτήσεις για καλύτερες εργασιακές συνθήκες, που το μόνο του όπλο θα είναι η ανταγωνιστικότητα με τους συναδέλφους του, υποταγμένος στον ατομικό δρόμο προς την κοινωνική και επαγγελματική ανέλιξη που υπόσχεται ο νεοφιλελευθερισμός. Οι όροι απασχολησιμότητα και κινητικότητα αποτελούν έτσι αναπόσπαστο κομμάτι της εργασιακής πραγματικότητας. Η ευθύνη για την συνεχή επανακατάρτιση βαραίνει τους ίδιους τους εργαζόμενους, επομένως, η μη εύρεση εργασίας οφείλεται στις ακατάλληλες δεξιότητες τους. Παράλληλα εισάγονται στην κατάσταση της κινητικότητας τόσο στο επίπεδο της εργασίας όσο και ανάμεσα σε διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα. Πιο συγκεκριμένα για τα ΤΕΙ Στο μάτι του κυκλώνα της νεοφιλελεύθερης πολιτικής που εφαρμόζεται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, θα τολμήσουμε να πούμε ότι τα ΤΕΙ είχαν την «τύχη» να υποστούν και να υφίστανται μια διαφορετική μεταχείριση από αυτή των πανεπιστημίων. Τα ΤΕΙ ιδρύθηκαν το 1983 στοχεύοντας στην παροχή κατάρτισης εφαρμογών της τεχνολογίας που απαιτούν επιστημονικό υπόβαθρο. Με άλλα λόγια οι τεχνολόγοι - επιστήμονες ειδικεύονται σε γνώσεις πρακτικού επιπέδου, οι οποίες συνδέονται άμεσα με τη χειρωνακτική εργασία. Η κατάσταση που επικρατεί στα ΤΕΙ ήταν και είναι σε πολύ χειρότερη μοίρα απ ότι στα ΑΕΙ, καθιστώντας την Δημόσια και Δωρεάν παιδεία απλά ανύπαρκτη. Επιγραμματικά συνοψίζουμε τα εξής: Η εντατικοποίηση των σπουδών πλανιέται πάνω από όλα τα ΤΕΙ της χώρας. Η ανύπαρκτη υλικοτεχνική υποδομή με τον ελλειπή εργαστηριακό εξοπλισμό σε συνδυασμό με το μεγάλο φόρτο εργασίας σε ελάχιστους καθηγητές καταλήγει στην υποβάθμιση της εκπαιδευτικής λειτουργίας. Η απόκτηση πτυχίου χρήζει επαίνου. Η αλλοίωση του αντικειμένου σπουδών, οι συγχωνεύσεις, οι μετακινήσεις και η κατάργηση των επαγγελματικών δικαιωμάτων με τα ιδιωτικά κολέγια να ανταγωνίζονται τα ΤΕΙ, δείχνουν στους αποφοίτους των ΤΕΙ το δρόμο προς την ανεργία, ενώ το κόστος σπουδών είναι υπέρογκο για τους σπουδαστές. Οποιαδήποτε ενέργεια, διάταξη ή μεταρρύθμιση εφαρμόζεται στα ΤΕΙ μέχρι σήμερα, εξυπηρετεί την απαξίωση και την ισοπέδωση της Δημόσιας και Δωρεάν παιδείας, αφήνοντας τους σπουδαστές χωρίς κανένα δικαίωμα και χωρίς καμία μέριμνα.

6 Απέναντι στα σχέδια των κυρίαρχων, ένα ριζοσπαστικό φοιτητικό κίνημα θα πρέπει να απαντάει στο σύνολο των ερωτημάτων που εκτίθενται παραπάνω προκειμένου να είναι αποτελεσματικό και να αναπτύσσει μια συνολική αφήγηση. Πρέπει να αξιοποιήσουμε τις επεξεργασίες και τις ιδέες μας με τον πιο δημιουργικό τρόπο και να συζητήσουμε για όλα τα ανοιχτά ζητήματα που μας απασχολούν. Παράλληλα, είναι ανάγκη να ξεκινήσουμε τη κουβέντα στα συλλογικά μας όργανα για τα καθημερινά προβλήματα των φοιτητών σε όλα τα επίπεδα. Η μάχη θα συνεχίσει να είναι δύσκολη για την ικανοποίηση των αιτημάτων μας, καθώς έχουμε να αντιμετωπίσουμε την εφαρμογή της εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ και στο πανεπιστήμιο. Ωστόσο με όπλο τις συλλογικές μας διαδικασίες και ένα συγκροτημένο σχέδιο για το πανεπιστήμιο των κοινωνικών αναγκών, η νέα δικτύωση των σχημάτων μας, έχει όλα τα πεδία διεκδίκησης ανοιχτά μπροστά της για να παλέψει. Πως προχωράμε Οραματιζόμαστε και διεκδικούμε ένα πανεπιστήμιο δημόσιο και δωρεάν, χωρίς ταξικούς φραγμούς και αποκλεισμούς. Οραματιζόμαστε ένα πανεπιστήμιο που θα λειτουργεί πραγματικά δημοκρατικά και θα παράγει γνώση και έρευνα χρήσιμη για την κοινωνική πλειοψηφία και τις ανάγκες της. Ένα πανεπιστήμιο που θα αποτελεί χώρο δημοκρατίας και αμφισβήτησης και τόσο η επιστήμη όσο και η έρευνα θα υπηρετούν τις ανάγκες της κοινωνίας και των ανθρώπων και όχι της ελεύθερης αγοράς και του κέρδους. Για εμάς το δικαίωμα στην μόρφωση και στην παιδεία είναι αναφαίρετο και καθολικό δικαίωμα όλων. Ενάντια στην κατάρτιση και την στείρα ειδίκευση, το πανεπιστήμιο πρέπει να προάγει τη μόρφωση και να επιτρέπει την μετάδοση γνώσεων και κριτικής αντίληψης. Η εξοικείωση με ερευνητικές μεθόδους και τεχνικές, η πρωτοτυπία, ο πειραματισμός, η σύνδεση της θεωρίας με την πράξη, η συνεργασία και η συλλογικότητα πρέπει να αποτελούν όψεις του νέου Πανεπιστημίου που οραματιζόμαστε. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στον τομέα των ανθρωπιστικών επιστημών, προκειμένου να αναβαθμιστεί ο ρόλος τους σε αντίθεση με την υποβάθμιση που συνδέεται με μια τεχνοκρατική αντίληψη για τη γνώση. Η δική μας στρατηγική για την τριτοβάθμια εκπαίδευση υπερβαίνει το αίτημα για επιστροφή στο καθεστώς που επικρατούσε στο πανεπιστήμιο πριν το ν. Διαμαντοπούλου. Αντίθετα θεωρούμε πιο αναγκαία και χρήσιμη από ποτέ μια συνολικότερη συζήτηση για την αναμόρφωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Οφείλουμε λοιπόν, με αφορμή και τον κοινωνικό διάλογο που ξεκινά η κυβέρνηση για το νέο πολυνομοσχέδιο για την εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες της, να συζητήσουμε ουσιαστικά για τα προγράμματα σπουδών, την έρευνα, τις παροχές και την μέριμνα που οφείλει να έχει το πανεπιστήμιο στη νέα κατάσταση. Η πραγματικότητα εντός των φοιτητικών μας συλλόγων έχει δείξει ότι η απλή διατύπωση αιτημάτων προς υλοποίηση από την κυβέρνηση είναι μεθοδολογία μερική και αναποτελεσματική. Αν θέλουμε σήμερα ουσιαστικά να απαντήσουμε στις ανάγκες των φοιτητών, στις ανάγκες μας, πρέπει να είμαστε εμείς αυτοί που θα ανοίξουμε την συζήτηση για το πανεπιστήμιο του αύριο και θα επεξεργαστούμε τις δικές μας προτάσεις με βάση τις διεκδικήσεις που είχαμε όλο το προηγούμενο διάστημα για το πως αυτό θα διαμορφωθεί. Προγράμματα σπουδών Αρχικά στόχος μας είναι η οργανική σύνδεση των προγραμμάτων σπουδών μας με τις κοινωνικές ανάγκες, ώστε τα πανεπιστήμια και οι νέοι επιστήμονες να μπορούν να συνεισφέρουν ουσιαστικά στην υπόθεση της παραγωγικής ανασυγκρότησης και της κοινωνικής αλληλεγγύης. Διεκδικούμε ένα πανεπιστήμιο στο οποίο οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα έχουν λόγο στην διαμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών τους, θα μπορούν να αμφισβητούν το κυρίαρχο μοντέλο της παρεχόμενης γνώσης και θα μπορούν να εμβαθύνουν στο επιστημονικό τους αντικείμενο και με άλλους τρόπους πέρα από το διάβασμα του συγγράμματος. Πανεπιστήμιο που δεν παράγει κοινωνικά χρήσιμη γνώση δεν είναι πανεπιστήμιο αλλά ένα απλό κέντρο κατάρτισης. Στα πλαίσια αυτά πρέπει να συζητήσουμε ξανά τις διδακτικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται στο πανεπιστήμιο, και τις σχέσεις μεταξύ διδασκόντων και φοιτητών. Στον αντίποδα του μοντέλου της καθηγητικής

7 αυθεντίας και της από έδρας αγόρευσης, προκρίνουμε μορφές και μεθόδους διδασκαλίας που ενισχύουν την συνεργασία και την αλληλοτροφοδότηση, και προτάσσουν την ανακαλυπτική μάθηση και την αμφισβήτηση του κυρίαρχου. Το νεοφιλελεύθερο μοντέλο για την τριτοβάθμια επιβάλλει ένα ασφυκτικό και εντατικοποιημένο πλαίσιο σπουδών, το οποίο είναι εξαιρετικά δύσκολο να παρακολουθήσει κανείς στις συνθήκες που ζούμε. Διεκδικούμε έτσι την απόσυρση όλων των μέτρων εντατικοποίησης των σπουδών μας (αλυσίδες μαθημάτων, αυστηρές υποχρεωτικές παρακολουθήσεις, διαγραφές φοιτητών κτλ) ενώ παράλληλα προκρίνουμε την ενίσχυση των μαθημάτων κορμού σε σχέση με αυτά των κατευθύνσεων, ώστε να μπορούμε να έχουμε ολοκληρωμένη θεώρηση του επιστημονικού μας αντικειμένου. Οποιαδήποτε ειδίκευση κατά την γνώμη μας πρέπει να δίνεται μέσω των μαθημάτων επιλογής (τα οποία πρέπει να εμπλουτιστούν) και των μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών. Απέναντι σε ένα τοπίο πολυδιασπασμένων επιστημονικών αντικειμένων με πολλές σχολές με παραπλήσια αντικείμενα, εμείς προτάσσουμε το μοντέλο της αντιστοίχισης του πτυχιου με ένα συγκεκριμένο επιστημονικό - γνωστικό αντικείμενο, με παράλληλη κατοχύρωση επαγγελματικών δικαιωμάτων για το καθένα από αυτά. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να συζητήσουμε από την αρχή, αφενός την αναδιάταξη του ακαδημαϊκού χάρτη στην χώρα μας, και αφετέρου να μιλήσουμε ανοιχτά για την θεσμοθέτηση της Ενιαίας Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης χωρίς τον διαχωρισμό σε ΑΕΙ - ΤΕΙ. Έρευνα Τα ερευνητικά προγράμματα, όπου υπάρχουν, καλύπτονται σήμερα αποκλειστικά από ιδιωτικά κεφάλαια με αποτέλεσμα να καθοδηγούνται ανάλογα με τα συμφέροντα της επιχείρησης που τα χρηματοδοτεί. Εμείς διεκδικούμε την ενίσχυση της κρατικής χρηματοδότησης για την έρευνα και την αξιοποίηση του ερευνητικού έργου για τις ανάγκες της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας. Παράλληλα απαραίτητη προϋπόθεση είναι η πλήρης οικονομική διαφάνεια τόσο κατά την ανάληψη όσο και κατά την υλοποίηση του ερευνητικού έργου. Πρέπει να δημιουργηθεί το θεσμικό πλαίσιο εκείνο που θα επιτρέπει την άμεση και διαφανή σύνδεση των ερευνητικών κέντρων μέσα και έξω από τα πανεπιστήμια με τα επιστημονικά ινστιτούτα και τα επιμελητήρια, ώστε να χρησιμοποιείται το ερευνητικό έργο προς όφελος των πολλών, προς όφελος της κοινωνίας. Σημαντικό στοιχείο αποτελεί και η ενίσχυση της έρευνας στο πεδίο των ανθρωπιστικών σπουδών. Μέριμνα Σε μια περίοδο έντονης υποχρηματοδότησης του πανεπιστημίου, εμείς διεκδικούμε δημόσια και δωρεάν μέριμνα για όλους και όλες. Μέριμνα που θα λειτουργεί υπό την εποπτεία και την ευθύνη των πανεπιστημίων, μακριά από λογικές ιδιωτικής πρωτοβουλίας εντός των ιδρυμάτων. Διεκδικούμε την απομάκρυνση των εργολαβιών σε σίτιση στέγαση μεταφορές και φύλαξη καθώς και την αναβάθμιση των αντίστοιχων δομών. Χρειαζόμαστε εστίες που θα μας χωράνε όλες και όλους, διεκδικούμε ένα πλαίσιο για την σίτιση το οποίο θα περιλαμβάνει συνεταιριστικά εγχειρήματα, δίκτυα χωρίς μεσάζοντες κτλ. Διεκδικούμε τα παρεχόμενα συγγράμματα και άλλο υλικό να καλύπτουν το σύνολο των απαιτήσεων ενός μαθήματος, και να μην χρειάζεται να αγοράζουμε την πλειοψηφία αυτών όπως συμβαίνει σήμερα. Επιπλέον αναγκαία είναι η θεσμοθέτηση της ασφαλιστικής κάλυψης όλων των φοιτητών/ φοιτητριών που είναι ανασφάλιστοι/ες με την παροχή φοιτητικού βιβλιαρίου υγείας, ώστε να έχουν δωρεάν πρόσβαση στις δομές ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Δημοκρατία Φοιτητικοί σύλλογοι Η επαναφορά της Δημοκρατίας στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αποτελεί απαραίτητο συστατικό στοιχείο του Πανεπιστημίου που οραματιζόμαστε. Εδώ και πάρα πολλά χρόνια οι δομές

8 του φοιτητικού κινήματος έχουν αποδιαρθρωθεί με κύρια ευθύνη τόσο των δυνάμεων της ΠΑΣΠ και της ΔΑΠ αλλά και με ευθύνη της Αριστεράς. Οι γενικές συνελεύσεις των φοιτητικών συλλόγων έχουν μετατραπεί σε μικρά κοινοβούλια, ενώ την ίδια στιγμή ΔΑΠ και ΠΑΣΠ επενδύουν στην απουσία ζωντανών και ουσιαστικών συλλογικών διαδικασιών καλώντας τον κόσμο να μην συμμετάσχει σε αυτές. Η πλειοψηφία των φοιτητών έχει δυστυχώς απαξιώσει τις διαδικασίες ακριβώς επειδή δεν μπορούν να βρουν χώρο έκφρασης και διεκδίκησης των δικαιωμάτων τους. Την ίδια στιγμή δεν λαμβάνεται καμία μέριμνα για τους εργαζόμενους φοιτητές. Τα διοικητικά συμβούλια των σχολών αποτελούν κατά κύριο λόγο πεδίο διαξιφισμών των παρατάξεων πάνω σε κεντρικό πολιτικά ζητήματα χωρίς καμία μέριμνα ουσιαστικής συζήτησης, άρα και διαφωνίας, πάνω στα επιμέρους προβλήματα των σχολών και την καθημερινότητα των φοιτητών. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως πρέπει να αναπαράγεται μία συντεχνιακή λογική είναι δεδομένο πως οι δομές των φοιτητικών συλλόγων δεν αναπτύσσουν ουσιαστική δράση πάνω στα καθημερινά προβλήματα των φοιτητών. Για εμάς οι γενικές συνελεύσεις πρέπει να αποτελούν κύτταρο δημοκρατίας και χώρος συμμετοχής όλων των φοιτητών. Πρέπει να υπάρχει προκαθορισμένη θεματολογία με εισήγηση του Διοικητικού συμβουλίου της σχολής, τακτική συνεδρίαση του οργάνου τουλάχιστον μία φορά τον μήνα, περιορισμένος χρόνος τοποθετήσεων και ερωτήσεων ώστε να μην διαρκεί για άπειρες ώρες η διαδικασία. Το γεγονός αυτό αποτρέπει την συμμετοχή μεγάλου τμήματος της φοιτητικής κοινότητας. Παράλληλα, να λαμβάνεται μέριμνα για την δυνατότητα παρέμβασης φοιτητών που δεν ανήκουν σε κάποια συλλογικότητα. Τα διοικητικά συμβούλια δεν μπορούν να γίνονται εν κρυπτώ, σε χώρους εκτός Πανεπιστημίων. Πρέπει να κρατούνται πρακτικά, να υπάρχει τακτική ενημέρωση των φοιτητών για τις δράσεις και τις προτάσεις του διοικητικού συμβουλίου καθώς και την παρουσία του καθενός μέσα στις γενικές συνελεύσεις τμήματος και τις συγκλήτους. Είναι απαραίτητο βήμα για τον εκδημοκρατισμό των πανεπιστημίων η επαναφορά της συνδιοίκησης και η δημιουργία ενός κοινού χώρου φοιτητών-καθηγητών-εργαζομένων όπου θα λαμβάνονται από κοινού αποφάσεις για τα ζητήματα του εκάστοτε ιδρύματος και της εκάστοτε σχολής. Παράλληλα, αναγνωρίζουμε το πανεπιστήμιο ως έναν δημόσιο χώρο αμφισβήτησης και δημιουργίας με ενεργό κοινωνικό ρόλο. Διεκδικούμε έναν χώρο ανοιχτό σε κινήματα και εγχειρήματα αλληλεγγύης, σε πολιτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, με ενεργό συμμετοχή ολόκληρης της πανεπιστημιακής κοινότητας. Σε αυτή τη κατεύθυνση αναδεικνύεται η δυνατότητα σύνδεσης του πανεπιστημίου με συλλογικότητες και φορείς της τοπικής κοινωνίας. Τέλος αγωνιζόμαστε για την επανακατοχύρωση του ασύλου της ακαδημαϊκής ελευθερίας και των κοινωνικών αγώνων, διεκδίκηση που έχει στον πυρήνα της τον χαρακτήρα του πανεπιστημίου ως χώρο αμφισβήτησης και κριτικής της κυρίαρχης ιδεολογίας.