ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕ ΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΝ ΕΣΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ κ. Ο ΥΣΣΕΑ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ

Transcript

1 ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕ ΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΝ ΕΣΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ κ. Ο ΥΣΣΕΑ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ Αθήνα, 15 Φεβρουαρίου 2006 Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

2 Κυρίες και Κύριοι, Η τιµητική για µένα πρόσκληση να είµαι οµιλητής στη Γενική Συνέλευση της Ενώσεως Ασφαλιστικών Εταιριών της Ελλάδας, µου δίνει την ευκαιρία να εκφράσω ορισµένες σκέψεις για την πορεία της οικονοµίας µας αλλά και κάποιους προβληµατισµούς για το συνταξιοδοτικό σύστηµα, µια και το θέµα αυτό απασχολεί σχεδόν όλους τους εργαζόµενους και εργοδότες της χώρας µας. Κυρίες και Κύριοι, Τα τελευταία χρόνια ευτυχήσαµε να δούµε τη σηµαντική ανάπτυξη της ελληνικής οικονοµίας. Στις αρχές του 21 ου αιώνα, το ανταγωνιστικό πλαίσιο µέσα στο οποίο καλείται η κοινωνία µας να χαράξει την αναπτυξιακή της στρατηγική, χαρακτηρίζεται από την ευρωπαϊκή διεύρυνση, την ανάδειξη της Κίνας και της Ινδίας ως νέων κέντρων παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών, τις νέες τιµές πετρελαίου και φυσικού αερίου, την ένταξή µας στο ισχυρό ευρώ, το δηµογραφικό που οδηγεί στη γήρανση του ελληνικού πληθυσµού. Βιώνουµε όλοι µας την εποχή των ραγδαίων εξελίξεων σ όλους τους τοµείς: τεχνολογικούς, οικονοµικούς, κοινωνικούς, πολιτικούς. Άρα πρέπει να είµαστε όλοι σε διαρκή εγρήγορση, να παρακολουθούµε τις εξελίξεις, να αξιοποιούµε τις διεθνείς προκλήσεις και να προχωράµε σε λύσεις που δεν θα επιβαρύνουν τις επόµενες γενιές. Στο ανοικτό σύστηµα παγκοσµιοποιηµένης οικονοµίας που ζούµε δεν έχουν πλέον ισχύ οι παλιές συνταγές επιτυχίας, έστω και αν απέφεραν κάποιο θετικό αποτέλεσµα στο παρελθόν. Ο ΣΕΒ πιστεύει πως για να συνεχίσουµε να επιτυγχάνουµε υψηλούς ρυθµούς ανάπτυξης, χρειάζεται να αξιοποιήσουµε πλήρως τα όποια ανταγωνιστικά πλεονεκτήµατα του τόπου, να απελευθερώσουµε το οικονοµικό δυναµικό της χώρας, όπως αυτό των ασφαλιστικών εταιρειών, και να ενθαρρύνουµε την υγιή επιχειρηµατικότητα. εν µπορεί πλέον η ανάπτυξη να στηριχθεί στην επιδότηση της εθνικής παραγωγής, στην προστασία από το διεθνή ανταγωνισµό, στους πόρους των διαρθρωτικών ταµείων. Άλλωστε δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής µας ότι άλλες χώρες της Ε.Ε., µε λιγότερο ελκυστικούς αναπτυξιακούς νόµους, προσελκύουν εδώ και καιρό περισσότερες και µεγαλύτερες άµεσες ξένες επενδύσεις και έχουν εξαλείψει σε µεγάλο βαθµό την ανεργία και την φτώχεια. Φοβίες και αντιλήψεις από το παρελθόν µάς κρατούν δέσµιους και δεν µας επιτρέπουν να δούµε το παρόν και το µέλλον µε σιγουριά. Είναι καθήκον και 1

3 συγχρόνως υποχρέωσή µας να εξασφαλίσουµε στις επόµενες γενιές ένα σταθερό περιβάλλον, περιορίζοντας την ανασφάλεια στην εργασία και διασφαλίζοντας ένα ανθρώπινο επίπεδο διαβίωσης στην Τρίτη ηλικία. Αυτά που θα διατηρήσουν διαχρονικά τη σπουδαιότητά τους ως παράγοντες ενθάρρυνσης της επιχειρηµατικότητας είναι: η βελτίωση της αποτελεσµατικότητας της δηµόσιας διοίκησης ένα ανταγωνιστικό και προβλέψιµο φορολογικό πλαίσιο η αποτελεσµατική απόδοση της δικαιοσύνης η συµπλήρωση του ελλιπέστατου χωροταξικού σχεδιασµού της χώρας η προαγωγή της καινοτοµίας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της ποιότητας οι ποιοτικές και λειτουργικές υποδοµές η εναρµόνιση του πληθωρισµού µας µε το µέσο πληθωρισµό των χωρών του ευρώ και η συνεχής προσαρµογή των δεξιοτήτων κάθε εργαζόµενου στο γρήγορα µεταβαλλόµενο περιβάλλον στο οποίο ζούµε. Ευκαιρία για τη χώρα µας αποτελεί το Εθνικό Πρόγραµµα Μεταρρυθµίσεων (ΕΠΜ) για την υλοποίηση των στόχων της Λισσαβόνας. Η πολιτεία οφείλει να δεσµευθεί σε χρονοδιαγράµµατα, προϋπολογισµούς και συγκεκριµένες δράσεις µε αυστηρή και τακτή παρακολούθηση αλλά και εµείς οφείλουµε να βοηθήσουµε και να στηρίξουµε τις αναγκαίες µεταρρυθµίσεις, που θα καταστήσουν τη χώρα πιο ανταγωνιστική και φιλική στην ανάπτυξη της επιχειρηµατικότητας. Πρέπει να στοχεύσουµε στην εξάλειψη της ανεργίας, σε εύλογο χρονικό διάστηµα. Ένα από τα πλέον σηµαντικά προβλήµατα της κοινωνίας µας σήµερα, είναι τα χαµηλά επίπεδα των συντάξεων για ένα µεγάλο µέρος του πληθυσµού αλλά και οι δυσοίωνες προοπτικές των συντάξεων κοινωνικής ασφάλισης, µια και τα περισσότερα ταµεία είναι ελλειµµατικά. Όσο πιο γρήγορα τολµήσουµε τη µεταρρύθµιση του συνταξιοδοτικού συστήµατος, µε κύριο άξονα την υποχρεωτική για όλους κοινωνική ασφάλιση, χωρίς όµως να περιορίζεται η εξασφάλιση της τρίτης ηλικίας µόνο σ αυτή, τόσο µικρότερο θα είναι το κόστος προσαρµογής. 2

4 Πρόσφατα η Ε.Ε. δηµοσιοποίησε τη θέση της, µε επισηµάνσεις που αφορούν τη χώρα µας, υπογραµµίζοντας τον κίνδυνο κατακόρυφης αύξησης των κρατικών δαπανών, που θα απαιτηθούν για τις συντάξεις. Εάν δεν προχωρήσουµε στις αναγκαίες αλλαγές, εκτιµάται ότι οι πόροι για συντάξεις θα ξεπεράσουν το 10% του ΑΕΠ, µέχρι το έτος Επισηµαίνω επιγραµµατικά κάποια στοιχεία της έκθεσης του Επιτρόπου Χοακίν Αλµούνια, που ίσως διέφυγαν της προσοχής σας: Το 2050 στην Ε.Ε. τα άτοµα ηλικίας άνω των 65 ετών (χωρίς να υπολογίζονται οι µετανάστες) θα έχουν αυξηθεί κατά 58 εκατοµµύρια ή 77% σε σχέση µε σήµερα, ενώ ο «ενεργός πληθυσµός» από 15 έως 64 ετών θα έχει µειωθεί κατά 48 εκατοµµύρια ή 16%! Το έτος 2050 προβλέπεται ότι σε κάθε συνταξιούχο θα αντιστοιχούν µόλις 2 εργαζόµενοι, ενώ σήµερα για κάθε συνταξιούχο εργάζονται και συνεισφέρουν 4. Γι αυτό το λόγο, οι προβληµατισµοί γύρω από τις συντάξεις δεν είναι µόνον δικοί µας. Ανάλογες σκέψεις διατυπώνουν πολλοί Ευρωπαίοι συνάδελφοί µου (πρόεδροι εργοδοτικών οργανώσεων) στα πλαίσια της UNICE. Αντιλαµβανόµαστε πως το αναδιανεµητικό σύστηµα, που εδραιώθηκε µεταπολεµικά, προβληµατίζει όλους τώρα που συνειδητοποιούν τη γήρανση του ευρωπαϊκού πληθυσµού. Φυσικό επακόλουθο είναι η πανευρωπαϊκή τάση για συνταξιοδοτικά σχήµατα που συµφωνούνται στα πλαίσια της εργασίας (occupational pension schemes), και λειτουργούν συµπληρωµατικά µε τη δηµόσια κοινωνική ασφάλιση, ενώ στηρίζονται όλο και περισσότερο στο κεφαλαιοποιητικό σύστηµα. Συχνά η πρόσθετη σύνταξη είναι άµεσα συνδεδεµένη µε την επαγγελµατική απασχόληση του ασφαλισµένου σε συγκεκριµένη εταιρία ή σε συγκεκριµένο κλάδο απασχόλησης (occupational pension schemes). Τα σχήµατα αυτά έχουν αυστηρές κοινωνικές προδιαγραφές, τα διαχειρίζονται ιδιωτικοί φορείς µε την εποπτεία του κράτους και εξυπηρετούν µεταξύ άλλων και την τάση µετακίνησης των εργαζοµένων από εργοδότη σε εργοδότη αλλά και τις συνεχείς αλλαγές στην επαγγελµατική ζωή εν αντιθέσει µε το παρελθόν. Από τα στοιχεία του 2000 για την Ευρωπαϊκή Ένωση, προκύπτει ότι µε τέτοιες συντάξεις καλύπτεται ποσοστό µεγαλύτερο του 25% του ενεργού πληθυσµού της Ε.Ε., σε χώρες δε, όπως η Ολλανδία, αυτό το ποσοστό ξεπερνά το 80%. Εντυπωσιακό είναι το µέγεθος που προκύπτει από ανάλυση στοιχείων ενεργητικού αυτών των ασφαλιστικών φορέων, που φαίνεται να ξεπερνούν τα 2 τρισεκατοµµύρια 3

5 ευρώ, δηλαδή κεφάλαια που αντιστοιχούν περίπου στο 29% του Α.Ε.Π. της Ευρώπης των 15. Τέτοιες συντάξεις διαχειρίζονται τα γνωστά σε όλους µας Pension Funds και οι ασφαλιστικές εταιρίες και µάλιστα, όπως επιβάλλει σχετική ευρωπαϊκή οδηγία (2003/41/ΕΚ), µε όρους και προϋποθέσεις ισοδύναµες προς τα Pension Funds. Για παράδειγµα στην Ολλανδία το 80% των εργαζοµένων καλύπτεται από ένα επαγγελµατικό συνταξιοδοτικό ταµείο, ενώ το υπόλοιπο 20% καλύπτεται από προγράµµατα ιδιωτικής ασφάλισης. Από στοιχεία του 2003, υπήρχαν 103 κλαδικά και 759 εταιρικά συνταξιοδοτικά ταµεία (Pension Funds) ενώ καταγράφονται και οµαδικά ασφαλιστήρια. Στα δύο πρώτα αντιστοιχούν στοιχεία ενεργητικού ύψους 464 δις. ευρώ και στην τρίτη κατηγορία 249 δις. ευρώ. Αν και πολλοί εργοδότες στην Ελλάδα έχουν την πρόθεση να συνεισφέρουν επιπρόσθετα στη σύνταξη του εργατικού τους δυναµικού, το νοµοθετικό πλαίσιο λειτουργεί περιοριστικά. Με βάση τη σχετική νοµοθεσία (Ν. 3029/2002), τέτοια ασφάλιση προβλέπεται µόνον από Επαγγελµατικά Ταµεία που πληρούν τις προϋποθέσεις του νόµου αυτού, ενός νόµου που κρίνεται ανεπαρκής και ατελέσφορος και πρέπει άµεσα να τροποποιηθεί. Με το νόµο αυτό περιορίζεται ο ανταγωνισµός, αφού αποκλείονται ουσιαστικά οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες, παρά τη µεγάλη εµπειρία τους στη διαχείριση µακροπρόθεσµων κεφαλαίων. Η παροχή φορολογικών κινήτρων για τις ασφαλιστικές εισφορές πρέπει να αφορά εξίσου επαγγελµατικά ταµεία και ασφαλιστικές εταιρείες για να τονωθεί η αποταµίευση και ο ανταγωνισµός, που θα οδηγήσει σε πιο αποτελεσµατικά συνταξιοδοτικά συστήµατα προς όφελος των εργαζοµένων. Κυρίες και Κύριοι, Σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες τα εισοδήµατα που διαµορφώνουν τη σύνταξη προέρχονται από διαφορετικές πηγές, και συχνά αναφέρονται ως τρεις «πυλώνες», εκ των οποίων: Ο πρώτος αντιπροσωπεύει τα εκ του νόµου συστήµατα ασφάλισης, Ο δεύτερος αφορά στα εισοδήµατα που προκύπτουν από επαγγελµατικά επικουρικά ταµεία και 4

6 Ο τρίτος, την ατοµική συνταξιοδοτική εξασφάλιση, µέσω αποταµιεύσεων και ιδιωτικών ασφαλιστηρίων ζωής. Η διάρθρωση και το περιεχόµενο των συνταξιοδοτικών ρυθµίσεων του κάθε πυλώνα ποικίλλει από κράτος σε κράτος. Ήδη, όµως, σε κάποιες χώρες εξετάζεται και η προώθηση ενός νέου τέταρτου πυλώνα, που θα έχει συµπληρωµατικό χαρακτήρα ως προς τους τρεις προηγούµενους. Η χρηµατοδότησή του θα προκύψει από εισφορές που σχετίζονται µε τη µερική απασχόληση, µετά την υποχρεωτική ηλικία συνταξιοδότησης ή και νωρίτερα, εάν πρόκειται για πρόωρη συνταξιοδότηση. Τα παραπάνω αποτελούν θεσµικά ζητήµατα, η επίλυση των οποίων προϋποθέτει την οικοδόµηση ενός κλίµατος εµπιστοσύνης µε συνεπή, ειλικρινή και συνεχή διάλογο µεταξύ των εµπλεκόµενων φορέων, των κοινωνικών εταίρων του κράτους και των ασφαλιστικών εταιρειών, µακριά από τις κοµµατικές αντιπαραθέσεις. Ο Σ.Ε.Β. καλεί από καιρό όλους τους φορείς να επιταχύνουν δραστικά τους ρυθµούς αντιµετώπισης του ζωτικού αυτού κοινωνικού θέµατος, προκειµένου να αποφευχθεί η περαιτέρω αύξηση των ελλειµµάτων και του χρέους, που θα επιβαρύνουν σηµαντικά τις επερχόµενες γενιές µας. Τελειώνοντας, θα ήθελα να επισηµάνω ότι πρόσφατα το Συµβούλιο Επικρατείας ενέκρινε το Π.. που προβλέπει τη διοικητική διάρθρωση, λειτουργία και στελέχωση της «Επιτροπής Εποπτείας της Ιδιωτικής Ασφάλισης». Θέλω να πιστεύω ότι η νέα αυτή Επιτροπή θα συµβάλλει αποτελεσµατικά στην εξυγίανση της ασφαλιστικής αγοράς για την αύξηση του βαθµού εµπιστοσύνης του ασφαλισµένου προς τις ασφαλιστικές εταιρίες, προκειµένου να εδραιωθεί η αναγκαία «σχέση εµπιστοσύνης» µεταξύ όλων των συµβαλλοµένων. Ας µην ξεχνάµε πως ο ασφαλιστικός κλάδος συµβάλλει στην οικονοµική, ψυχολογική και σωµατική υγεία των µελών κάθε ανεπτυγµένης και σύγχρονης κοινωνίας, αφού είναι αποδεδειγµένο ότι όσο πιο ανεπτυγµένος είναι ο ασφαλιστικός θεσµός, τόσο πιο λίγα είναι τα κοινωνικά προβλήµατα που εµφανίζονται και επιβαρύνουν το κράτος. Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας. 5