Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 25 Σεπτεμβρίου 2017 (OR. en)

Transcript

1 Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 25 Σεπτεμβρίου 2017 (OR. en) 12523/17 ECOFIN 747 RELEX 788 FIN 570 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Ημερομηνία Παραλαβής: Αποδέκτης: Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: Θέμα: Για τον Γενικό Γραμματέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο κ. Jordi AYET PUIGARNAU, Διευθυντής 14 Σεπτεμβρίου 2017 κ. Jeppe TRANHOLM-MIKKELSEN, Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης COM(2017) 488 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΤΟ 2016 Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο COM(2017) 488 final. συνημμ.: COM(2017) 488 final 12523/17 DGG 1A EL

2 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2017) 488 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΤΟ 2016 {SWD(2017) 296 final} EL EL

3 Πίνακας περιεχομένων 1. Εισαγωγή Χρηματοοικονομική κατάσταση και σημαντικές συναλλαγές του Ταμείου Εγγυήσεων Χρηματοοικονομική κατάσταση του Ταμείου Εγγυήσεων στις 31 Δεκεμβρίου Σημαντικές συναλλαγές του Ταμείου το Σημαντική συναλλαγή μετά την ημερομηνία κοινοποίησης Οικονομικές καταστάσεις του Ταμείου προ της ενοποίησης Χρηματοοικονομική κατάσταση προ της ενοποίησης στις 31 Δεκεμβρίου Κατάσταση οικονομικών αποτελεσμάτων προ της ενοποίησης Διαχείριση ρευστών διαθεσίμων του Ταμείου Εγγυήσεων Επενδυτική πολιτική Επιδόσεις και εξελίξεις στην αγορά Καταπτώσεις εγγυήσεων του Ταμείου Εγγυήσεων Αμοιβή της ΕΤΕπ

4 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με τον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 480/2009 του Συμβουλίου, της 25ης Μαΐου 2009 (κωδικοποιημένη έκδοση) (εφεξής «ο κανονισμός») 1, ιδρύθηκε Ταμείο Εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις («το Ταμείο») που έχει ως στόχο την εξόφληση των πιστωτών της Ένωσης σε περίπτωση αθέτησης των υποχρεώσεων των δικαιούχων δανείων που έχει χορηγήσει ή εγγυηθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με το άρθρο 7 του κανονισμού, η Επιτροπή ανέθεσε τη χρηματοοικονομική διαχείριση του Ταμείου στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EΤΕπ) βάσει συμφωνίας που υπεγράφη μεταξύ της Κοινότητας και της ΕΤΕπ στις 25 Νοεμβρίου 1994, και εν συνεχεία τροποποιήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 1996, στις 8 Μαΐου 2002, στις 25 Φεβρουαρίου 2008 και στις 9 Νοεμβρίου 2010 («η συμφωνία»). Επιπλέον, το άρθρο 8 του κανονισμού προβλέπει ότι η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο και στο Ελεγκτικό Συνέδριο, μέχρι τις 31 Μαΐου του επόμενου έτους, έκθεση σχετικά με την κατάσταση του Ταμείου και τη διαχείρισή του για κάθε οικονομικό έτος. Η έκθεση αυτή, μαζί με το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής παρέχει αυτές τις πληροφορίες. Βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από την ΕΤΕπ, με βάση τη συμφωνία. 1 ΕΕ L 145 της , σ. 10 ο κανονισμός κωδικοποίησε και κατάργησε τον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2728/94 του Συμβουλίου, της 31ης Οκτωβρίου 1994, σχετικά με την ίδρυση Ταμείου Εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις. 3

5 2. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΤΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ 2.1. Χρηματοοικονομική κατάσταση του Ταμείου Εγγυήσεων στις 31 Δεκεμβρίου 2016 Το συνολικό ποσό των διαθεσίμων του Ταμείου Εγγυήσεων ανερχόταν σε ,14 EUR στις 31 Δεκεμβρίου 2016 ( ,14 EUR στις 31 Δεκεμβρίου 2015) (βλ. παράρτημα του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής: Οικονομικές καταστάσεις του Ταμείου Eγγυήσεων όπως υποβλήθηκαν από την ΕΤΕπ). Το 2016 το σύνολο ισολογισμού του Ταμείου αυξήθηκε κατά περίπου 162,9 εκατ. EUR. Αυτό αποδίδεται κατά κύριο λόγο στα εξής: Αυξήσεις: της επιχορήγησης από τον προϋπολογισμό της ΕΕ (ποσό τροφοδότησης) ύψους 240,5 εκατ. EUR για την προσαρμογή του Ταμείου στο ποσό-στόχο του 9% του οικονομικού αποτελέσματος από χρηματοπιστωτικές πράξεις που ανήλθε σε 29,8 εκατ. EUR της αποτίμησης του χαρτοφυλακίου κατά 3,4 εκατ. EUR λόγω προσαρμογής της αξίας του στην τρέχουσα τιμή της αγοράς. Μείωση: των παρεμβάσεων του Ταμείου για την κάλυψη αθέτησης πληρωμών συνολικού ύψους 110,8 εκατ. EUR Σημαντικές συναλλαγές του Ταμείου το 2016 Από τον Νοέμβριο του 2011, η ΕΤΕπ αντιμετωπίζει καθυστερήσεις των πληρωμών για τα κρατικά δάνεια της Συρίας. Ως εκ τούτου, και σύμφωνα με τη σύμβαση εγγύησης μεταξύ της ΕΕ και της ΕΤΕπ, η ΕΤΕπ έχει ζητήσει την κατάπτωση 38 εγγυήσεων του Ταμείου Εγγυήσεων της ΕΕ μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2016 για ποσό συνολικού ύψους 309,07 εκατ. EUR (βλ. σημείο 5). Στις 29 Σεπτεμβρίου 2016, η Επιτροπή κατέβαλε 4,7 εκατ. EUR στην ΕΤΕπ για κατάπτωση εγγύησης λόγω μη αποπληρωμής χορηγηθέντος δανείου στον Αερολιμένα Enfidha (Τυνησία). Τον Φεβρουάριο 2016, μεταφέρθηκε από τον προϋπολογισμό στο Ταμείο ποσό ύψους 257,1 εκατ. EUR που αντιστοιχεί στο ποσό τροφοδότησης για το

6 Τον Φεβρουάριο 2016, η συνεισφορά του προϋπολογισμού της ΕΕ στο Ταμείο υπολογίστηκε βάσει των άρθρων 3 και 5 του κανονισμού: Το άρθρο 3 του κανονισμού ορίζει ότι το ποσό-στόχος για το Ταμείο πρέπει να ανέρχεται στο 9% του συνόλου των τρεχουσών κεφαλαιακών υποχρεώσεων που απορρέουν από κάθε πράξη, συν τους οφειλόμενους και μη καταβληθέντες τόκους. Στο άρθρο 5 του κανονισμού ορίζεται ότι το ποσό που πρέπει να μεταφερθεί από τον προϋπολογισμό στο Ταμείο το έτος ν + 1 υπολογίζεται με βάση τη διαφορά μεταξύ του ποσού-στόχου και της αξίας των καθαρών περιουσιακών στοιχείων του Ταμείου στα τέλη του έτους ν - 1, που υπολογίζεται στις αρχές του έτους ν. Για την προσαρμογή του Ταμείου στο 9% των συνολικών τρεχουσών κεφαλαιακών υποχρεώσεων, υπολογίστηκε βάσει των τρεχουσών εγγυημένων πράξεων στις 31 Δεκεμβρίου 2015 ποσό ύψους 240,5 εκατ. EUR το οποίο και εγγράφηκε στον προϋπολογισμό της ΕΕ του 2017 για την τροφοδότηση του Ταμείου. Το ποσό αυτό εγκρίθηκε από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και αναγνωρίσθηκε ως στοιχείο ενεργητικού (απαίτηση) του Ταμείου στον ισολογισμό της 31ης Δεκεμβρίου Σημαντική συναλλαγή μετά την ημερομηνία κοινοποίησης Τον Φεβρουάριο 2017 το προαναφερθέν ποσό τροφοδότησης ύψους 240,5 εκατ. EUR μεταφέρθηκε από τον προϋπολογισμό της ΕΕ στο Ταμείο. 3. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΠΡΟ ΤΗΣ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗΣ Οι οικονομικές καταστάσεις του Ταμείου προ της ενοποίησης καταρτίζονται προκειμένου να συμπεριληφθούν λογιστικές πράξεις οι οποίες δεν συμπεριλαμβάνονται στις οικονομικές καταστάσεις του Ταμείου που καταρτίστηκαν από την ΕΤΕπ (βλ. έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής-SWD). Συμπεριλαμβάνονται στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις της ΕΕ Χρηματοοικονομική κατάσταση προ της ενοποίησης στις 31 Δεκεμβρίου 2016 Ισολογισμός - Στοιχεία ενεργητικού 31 Δεκεμβρίου Δεκεμβρίου 2015 ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού

7 Απαιτήσεις Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ Ισολογισμός - Υποχρεώσεις 31 Δεκεμβρίου Δεκεμβρίου 2015 ΠΟΡΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΩΝ Συνεισφορά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Αποθεματικό εύλογης αξίας Κέρδη εις νέον ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Χρηματοοικονομικές διατάξεις ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Χρηματοοικονομικές διατάξεις Οφειλές ΣΥΝΟΛΟ ΠΟΡΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΩΝ + ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Η διαφορά των 235,8 εκατ. EUR μεταξύ του συνόλου ισολογισμού του Ταμείου προ της ενοποίησης ( EUR) και της αξίας των διαθεσίμων του Ταμείου στις οικονομικές καταστάσεις που καταρτίστηκαν από την ΕΤΕπ ( EUR) αποδίδεται κατά κύριο λόγο στα εξής: Οι οικονομικές καταστάσεις προ της ενοποίησης περιλαμβάνουν όλα τα ποσά που υποκατέστησε η ΕΕ ως αποτέλεσμα των πληρωμών εγγυήσεων που κατέπεσαν μετά από αίτημα της ΕΤΕπ λόγω μη καταβολής δόσεων δανείων (ληξιπρόθεσμες οφειλές συν οι οφειλόμενοι τόκοι υπερημερίας). Ωστόσο, δεδομένης της πολιτικής κατάστασης της Συρίας και με βάση απόφαση του Υπολόγου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα εν λόγω ποσά έχουν απομειωθεί στο σύνολό τους στις οικονομικές καταστάσεις του Τα στοιχεία του κυκλοφορούντος ενεργητικού (Απαιτήσεις) στις οικονομικές καταστάσεις προ της ενοποίησης περιλαμβάνουν απαίτηση από την ΕΤΕπ ύψους 4,7 εκατ. EUR για εγγύηση που κατέπεσε λόγω μη 6

8 αποπληρωμής χορηγηθέντος δανείου στον Αερολιμένα Enfidha (Τυνησία), η οποία συζητείται με την ΕΤΕπ. Δημοσιονομικές διατάξεις ύψους 309,1 εκατ. EUR σχετιζόμενες με τις μελλοντικές δόσεις των εναπομενόντων ανεξόφλητων συριακών δανείων αναγνωρίστηκαν στις οικονομικές καταστάσεις προ της ενοποίησης το Οι τρέχουσες υποχρεώσεις (Οφειλές) στις οικονομικές καταστάσεις προ της ενοποίησης περιλαμβάνουν δεδουλευμένη οφειλή ύψους 2,1 εκατ. EUR για τα τέλη είσπραξης που οφείλονται στην ΕΤΕπ. Οι καταβολές εγγυήσεων που κατέπεσαν από το Ταμείο Εγγυήσεων στην ΕΤΕπ (και, κατά περίπτωση, οι διαδοχικές εισπράξεις των εγγυήσεων που κατέπεσαν και των τόκων υπερημερίας) αναγνωρίζονται ως μειώσεις (αυξήσεις) του Καθαρού Ενεργητικού (Συνεισφορά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) στις οικονομικές καταστάσεις που καταρτίστηκαν από την ΕΤΕπ. Στις οικονομικές καταστάσεις προ της ενοποίησης, τα ποσά που καταβλήθηκαν για εγγυήσεις που κατέπεσαν μετά από αίτημα της ΕΤΕπ δεν αφαιρούνται από το Καθαρό Ενεργητικό καθώς καθίστανται υποκατάστατα ποσά. Τα συναφή ποσά υπολογίζονται είτε ως έσοδα (συσσωρευόμενοι τόκοι υπερημερίας και πρόστιμα, συναλλαγματικά κέρδη) είτε ως δαπάνες (συσσωρευόμενα τέλη είσπραξης προς την ΕΤΕπ, απομειώσεις, συναλλαγματικές ζημίες). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια μόνιμη διαφορά μεταξύ των στοιχείων Καθαρού Ενεργητικού (Συνεισφορά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Κέρδη εις νέον) τα οποία αναγνωρίζονται στις οικονομικές καταστάσεις που καταρτίστηκαν από την ΕΤΕπ και, αντίστοιχα, στις οικονομικές καταστάσεις του Ταμείου προ της ενοποίησης που καταρτίστηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κατάσταση οικονομικών αποτελεσμάτων προ της ενοποίησης Κατά τον ίδιο τρόπο με τον ισολογισμό, η κατάσταση οικονομικών αποτελεσμάτων προ της ενοποίησης καταρτίζεται για συμπερίληψη στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις της ΕΕ Έσοδα από δραστηριότητες λειτουργίας Δαπάνες από δραστηριότητες λειτουργίας ( ) ( ) ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΠΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ( ) ( ) Χρηματοοικονομικά έσοδα Χρηματοοικονομικά έξοδα ( ) ( ) ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ( ) ( ) ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΧΡΗΣΗΣ ( ) ( ) 7

9 Οι Δαπάνες από δραστηριότητες λειτουργίας περιλαμβάνουν κυρίως μη πραγματοποιηθείσα ζημία από τις άρτι αναγνωρισθείσες δημοσιονομικές διατάξεις για τις μελλοντικές δόσεις των συριακών δανείων (309,1 εκατ. EUR), τα τέλη διαχείρισης της ΕΤΕπ (0,9 εκατ. EUR), δεδουλευμένα τέλη είσπραξης για την ΕΤΕπ (0,5 εκατ. ΕΤΕπ), φύλακτρα και τέλη ελέγχου (0,2 εκατ. EUR). Τα Χρηματοοικονομικά έσοδα περιλαμβάνουν κυρίως τα έσοδα από τόκους από το επενδυτικό χαρτοφυλάκιο (14,4 εκατ. EUR), κέρδη από την πώληση χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού (16,8 εκατ. EUR) και οφειλόμενους τόκους υπερημερίας επί των υποκατάστατων ποσών (8,7 εκατ. EUR). Τα Χρηματοοικονομικά έξοδα περιλαμβάνουν κυρίως ζημίες απομείωσης επί των συριακών δανείων, που υποκατέστησε η ΕΕ το 2016 (βλέπε σημείο 5). 4. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΕΥΣΤΩΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΤΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ 4.1. Επενδυτική πολιτική Οι τοποθετήσεις των ρευστών διαθεσίμων του Ταμείου πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές διαχείρισης που προβλέπονται στο παράρτημα της συμφωνίας, όπως τροποποιήθηκε 2. Συνεπώς, το 20 % των κεφαλαίων του Ταμείου πρέπει να επενδύεται σε βραχυπρόθεσμες επενδύσεις (έως ένα έτος). Οι επενδύσεις αυτές περιλαμβάνουν τίτλους κυμαινόμενου επιτοκίου, ανεξάρτητα από τη διάρκειά τους, καθώς και τίτλους σταθερού επιτοκίου με ανώτατη εναπομένουσα διάρκεια ενός έτους, ανεξάρτητα από την αρχική διάρκειά τους. Προκειμένου να διατηρηθεί η ισορροπία μεταξύ των διαφόρων μέσων εξασφάλισης της απαιτούμενης ρευστότητας, ελάχιστο ποσό 100 εκατ. EUR τηρείται σε μέσα χρηματαγοράς, ιδίως τραπεζικές καταθέσεις. Μέχρι το 80% του Ταμείου μπορεί να τοποθετηθεί σε χαρτοφυλάκιο ομολόγων με εναπομένουσα ληκτότητα όχι μεγαλύτερη των 10 ετών και 6 μηνών από την ημερομηνία της πληρωμής. Η μέση διάρκεια των τοποθετήσεων όλων των διαθεσίμων του Ταμείου δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 5 έτη. Οι επενδύσεις σε ομόλογα θα πρέπει να πληρούν ειδικά κριτήρια, όπως η ρευστότητα, οι αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας, η επιλεξιμότητα των αντισυμβαλλομένων και τα όρια συγκέντρωσης. Προκειμένου να εξασφαλιστεί διαφοροποίηση κινδύνου, το συνολικό ποσό που επενδύεται σε ομόλογα ανά μεμονωμένο εκδότη δεν πρέπει να υπερβαίνει το 10% του συνολικού ονομαστικού ποσού του χαρτοφυλακίου Επιδόσεις και εξελίξεις στην αγορά Κατά τη διάρκεια του 2016, οι μακροοικονομικές συνθήκες και το περιβάλλον ιδιαίτερα διευκολυντικής νομισματικής πολιτικής οδήγησαν σε μειωμένα, και συχνά αρνητικά, επιτόκια. Ειδικότερα, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2016, η ευρωπαϊκή αγορά σταθερού 2 Όπως τροποποιήθηκε από τη συμπληρωματική συμφωνία αριθ. 1 της 23ης Σεπτεμβρίου 1996, τη συμπληρωματική συμφωνία αριθ. 2 της 8ης Μαΐου 2002, τη συμπληρωματική συμφωνία αριθ. 3 της 25ης Φεβρουαρίου 2008 και τη συμπληρωματική συμφωνία αριθ. 4 της 9ης Νοεμβρίου

10 εισοδήματος χαρακτηρίστηκε από αυξημένη αστάθεια, καθώς η ψυχολογία της αγοράς καθορίστηκε από την οικονομική επιβράδυνση στην Κίνα, από ορισμένα αδύνατα σημεία της ανάκαμψης στις ΗΠΑ και από τη μείωση των τιμών βασικών προϊόντων, τροφοδοτώντας έτσι υφεσιακές ανησυχίες, αλλά και λόγω των αλλαγών στις λεπτομέρειες του διευρυμένου προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού (EAPP) της ΕΚΤ. Οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων συνέχισαν να μειώνονται μέχρι τον Σεπτέμβριο, ως αποτέλεσμα της χαμηλής ονομαστικής ανάπτυξης και της χαλαρής νομισματικής πολιτικής. Οι αντιδράσεις της αγοράς στο βρετανικό δημοψήφισμα, το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 23 Ιουνίου 2016, σχετικά με την παραμονή της χώρας στην ΕΕ και στις αμερικανικές εκλογές τον Νοέμβριο 2016 υπήρξαν επίσης σημαντικά γεγονότα το 2016 για τις αγορές. Η ηρεμία επανήλθε στις αγορές ομολόγων κατά το τρίτο τρίμηνο, με σημαντικότερη εξέλιξη αυτής της περιόδου την αλλαγή νομισματικής πολιτικής από την Τράπεζα της Ιαπωνίας τον Σεπτέμβριο (σηματοδοτώντας ανώτατα όρια στις αποδόσεις ομολόγων της Ιαπωνίας), η οποία επιτάχυνε τις προσδοκίες για υποστήριξη της δημοσιονομικής πολιτικής για τις παγκόσμιες οικονομίες. Κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2016, η αγορά ομολόγων γνώρισε διακυμάνσεις λόγω αυξημένων κινδύνων πολιτικού χαρακτήρα. Παρατηρήθηκε απότομη αύξηση της αστάθειας και συνολική αύξηση των επιτοκίων στα μεσοπρόθεσμα έως πιο μακροπρόθεσμα επιτόκια αναφοράς. Τα μεσοπρόθεσμα προς μακροπρόθεσμα ομόλογα και ειδικότερα το γερμανικό δεκαετές ομόλογο αναφοράς επανήλθαν σε θετικό έδαφος. Αντιθέτως, τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια παρέμειναν σταθερά σε έντονα αρνητικές τιμές. Εκτός από την αβεβαιότητα των αγορών σχετικά με τη νομισματική πολιτική των κυριοτέρων κεντρικών τραπεζών, η βασική κινητήρια δύναμη ήταν η πολιτική που θα ακολουθούσε ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ. Το αποτέλεσμα των αμερικανικών προεδρικών εκλογών πυροδότησε σημαντική ανατιμολόγηση πολλών κατηγοριών στοιχείων ενεργητικού καθώς ελήφθησαν ιδιαιτέρως υπόψη τα σχέδια οικονομικής πολιτικής του Ντόναλντ Τραμπ για μέτρα δημοσιονομικής τόνωσης, φορολογική μεταρρύθμιση και απορρύθμιση. Μετά την εκλογή του και έως το τέλος του έτους, η αγορά προεξόφλησε υψηλότερα ποσοστά ανάπτυξης και πληθωρισμού, υποβαθμίζοντας τους κινδύνους που ενδεχομένως ενέχουν ορισμένοι κεντρικοί άξονες της προεκλογικής εκστρατείας του όσον αφορά τον τρόπο που προσεγγίζει την εμπορική και εξωτερική πολιτική. Ως εκ τούτου, υπήρξε μεγάλη μετακίνηση από ομόλογα σε μετοχές στις ανεπτυγμένες αγορές. Οι επιδόσεις του χαρτοφυλακίου του Ταμείου παρακολουθούνταν με βάση αποτίμηση σε τρέχουσες τιμές αγοράς (marked-to-market basis, MTM). Στη διάρκεια του 2016, το χαρτοφυλάκιο είχε ετήσια απόδοση 1,5563% MTM, υπερβαίνοντας τις επιδόσεις του επιπέδου αναφοράς κατά +36,35 μονάδες βάσης (bps). Ο δείκτης αναφοράς του Ταμείου είναι ένας σύνθετος δείκτης που αποτελείται από δείκτες iboxx 3 (κυρίως τίτλων δημόσιου χρέους σε EUR της ζώνης του ευρώ και δείκτες 3 Οι δείκτες της αγοράς ομολόγων iboxx λειτουργούν ως δείκτες αναφοράς για επαγγελματική χρήση και περιλαμβάνουν εκδόσεις ομολόγων ρευστοποιήσιμων επενδύσεων. Παρέχουν στους επενδυτές τη δυνατότητα να αναλύουν και να επιλέγουν δείκτες αναφοράς που αντικατοπτρίζουν τα επενδυτικά χαρακτηριστικά τους. Χρησιμοποιούνται για την έρευνα τίτλων σταθερής απόδοσης, την κατανομή ενεργητικού και αξιολόγηση επιδόσεων. 9

11 καλυπτόμενους από εξασφαλίσεις σε EUR) και επιτόκιο αναφοράς EURIBID 4 για βραχυπρόθεσμο άνοιγμα. Οι θετικές επιδόσεις του Ταμείου το 2016 αποδίδονται κατά κύριο λόγο στην υποχώρηση των βραχυπρόθεσμων επιτοκίων στην καμπύλη αποδόσεων (βλ. τμήμα του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD) «Επιδόσεις» για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις εξελίξεις που σημειώθηκαν στη διάρκεια του έτους). 5. ΚΑΤΑΠΤΩΣΕΙΣ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ Ύστερα από την επιδείνωση της κατάστασης στη Συρία, το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έλαβαν αποφάσεις το 2011, απαγορεύοντας τις εκταμιεύσεις από την ΕΤΕπ σε σχέση με υφιστάμενες δανειακές συμφωνίες και ανέστειλαν τις συμβάσεις τεχνικής βοήθειας της ΕΤΕπ για κρατικά έργα στη Συρία. Στη συνέχεια, τα περιοριστικά μέτρα περιλήφθηκαν στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 36/2012 του Συμβουλίου, της 18ης Ιανουαρίου 2012, όπως τροποποιήθηκε. Κατά συνέπεια, καμία νέα πράξη χρηματοδότησης δεν πραγματοποιήθηκε από την ΕΤΕπ μετά τον Μάιο του 2011 και όλες οι εν εξελίξει εκταμιεύσεις και υπηρεσίες τεχνικής βοήθειας στην Συρία έχουν ανασταλεί από τον Νοέμβριο του 2011 μέχρι νεωτέρας. Από τον Νοέμβριο του 2011, η ΕΤΕπ αντιμετωπίζει καθυστερήσεις των πληρωμών για τα κρατικά δάνεια της Συρίας. Ως εκ τούτου, και σύμφωνα με τη σύμβαση εγγύησης μεταξύ της ΕΕ και της ΕΤΕπ, η ΕΤΕπ έχει ζητήσει την κατάπτωση 38 εγγυήσεων του Ταμείου Εγγυήσεων της ΕΕ μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2016 για ποσό συνολικού ύψους 309,07 εκατ. EUR (συμπεριλαμβανομένων των προστίμων που επιβλήθηκαν από την ΕΤΕπ και των ποσών που ανακτήθηκαν). Στις 29 Σεπτεμβρίου 2016, η Επιτροπή κατέβαλε 4,7 εκατ. EUR στην ΕΤΕπ για κατάπτωση εγγύησης λόγω μη αποπληρωμής χορηγηθέντος δανείου στον Αερολιμένα Enfidha (Τυνησία). Γεγονότα μετά την ημερομηνία κοινοποίηση (τέλη Ιουλίου 2017). Έως τα τέλη Ιουλίου του 2017, επήλθαν επτά επιπρόσθετες καταπτώσεις εγγυήσεων για αθετήσεις πληρωμών στη Συρία συνολικού ύψους 31,57 εκατ. EUR (συμπεριλαμβανομένων των προστίμων που επιβλήθηκαν από την ΕΤΕπ). Στις 20 Ιανουαρίου του 2017, η ΕΤΕπ ζήτησε από την Επιτροπή δεύτερη κατάπτωση εγγύησης λόγω μη αποπληρωμής χορηγηθέντος δανείου στον Αερολιμένα Enfidha (Τυνησία) συνολικού ύψους 2,21 εκατ. EUR (συμπεριλαμβανομένων των προστίμων). 4 Το Euribid είναι το διατραπεζικό επιτόκιο «προσφοράς» («bid») σε ευρώ στο οποίο είναι πρόθυμη να δανειστεί η τράπεζα, ενώ το ευρύτερα γνωστό Euribor είναι το διατραπεζικό επιτόκιο καταθέσεων σε ευρώ στο οποίο δανείζει η τράπεζα. 10

12 6. ΑΜΟΙΒΗ ΤΗΣ ΕΤΕΠ Η αμοιβή της ΕΤΕπ αποτελείται από τα τέλη διαχείρισης και τα τέλη είσπραξης. Τα τέλη διαχείρισης καλύπτουν τη διαχείριση του Ταμείου. Τα τέλη είσπραξης καλύπτουν τις προσπάθειες ανάκτησης της ΕΤΕπ όσον αφορά απαιτήσεις λόγω αδυναμίας αποπληρωμής που καλύπτονται από την εγγύηση της ΕΕ για χρηματοδοτικές δραστηριότητες της ΕΤΕπ εκτός της Ένωσης. Η δεύτερη συμπληρωματική συμφωνία της συμφωνίας που υπεγράφη στις 8 Μαΐου 2002 προβλέπει ότι η αμοιβή της Τράπεζας υπολογίζεται με την εφαρμογή σε κάθε δέσμη των στοιχείων ενεργητικού του Ταμείου φθινόντων ετήσιων συντελεστών προμήθειας. Η αμοιβή αυτή υπολογίζεται με βάση τον ετήσιο μέσο όρο των στοιχείων ενεργητικού του Ταμείου. Η αμοιβή της Τράπεζας για το 2016 ορίστηκε σε EUR και εγγράφηκε ως δαπάνη στην κατάσταση οικονομικών αποτελεσμάτων και στους μεταβατικούς λογαριασμούς (παθητικό) του ισολογισμού. Τα τέλη είσπραξης που καταβάλλονται στην ΕΤΕπ υπολογίζονται με βάση τη συμφωνία ανάκτησης που υπογράφηκε μεταξύ της Επιτροπής και της Τράπεζας τον Ιούλιο του Στο τέλος του 2016, το συνολικό ποσό των τελών είσπραξης ανήλθε σε EUR. 11