Ήπειρος. Προκλήσεις και Προτεραιότητες. Για την περίοδο Μελλοντική Πολιτική Συνοχής στην Ελλάδα. Ιωάννινα, 26 Απριλίου 2013

Transcript

1 Μελλοντική Πολιτική Συνοχής στην Ελλάδα Προκλήσεις και Προτεραιότητες Ήπειρος Για την περίοδο Ιωάννινα, 26 Απριλίου 2013 Ε. Δαλαμπούρα, Γ. Περουλάκης EC-DG REGIO.G.5-Greece & Cyprus 1

2 Μελλοντική Πολιτική: Έγγραφο Θέσης Δημιουργεί ένα πλαίσιο διαλόγου Ανταποκρίνεται στις βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και της στρατηγικής ΕΕ 2020 Προτείνει τις βασικές προτεραιότητες χρηματοδότησης Προωθεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, βασιζόμενη σε πολυ-επίπεδη διακυβέρνηση 2

3 Βασικές προκλήσεις Σφαιρική θεώρηση Πρωταρχικός στόχος «Ευρώπη 2020» Τρέχουσα κατάσταση στην Ελλάδα τέλος 2011 Εθνικός στόχος 2020 στο ΕΠΜ Διάθεση του 3% των δαπανών στην έρευνα και ανάπτυξη 0,6% % Το 75% του πληθυσμού ηλικίας ετών θα πρέπει να απασχολείται 59,9% 70% Το ποσοστό ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο πρέπει να είναι κάτω του 10% 13,1% 9,7% Τουλάχιστον το 40% των ατόμων ηλικίας ετών θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει τριτοβάθμια ή αντίστοιχη εκπαίδευση 28,9% 32% 3

4 Βασικές προκλήσεις Σφαιρική θεώρηση Πρωταρχικός στόχος «Ευρώπη 2020» Τρέχουσα κατάσταση στην Ελλάδα τέλος 2011 Εθνικός στόχος 2020 στο ΕΠΜ Μείωση του αριθμού των ατόμων που κινδυνεύουν από φτώχεια ή αποκλεισμό κατά 20 εκατομμύρια στην ΕΕ 619,000 Μείωση κατά 450,000 Αύξηση κατά 20% της ενεργειακής απόδοσης Υπό αναθεώρηση 2,7 Mtoe 20% της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές 5,8 % ,2 % % Μείωση κατά 20% (ή ακόμη και κατά 30%) των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε σύγκριση με το % μείωση των εκπομπών το 2010 σε σύγκριση με το 2005) 3% αύξηση των εκπομπών το 2020(σε σύγκριση με το 2005) Μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε τομείς εκτός του ETS κατά 4% (σε σύγκριση με το 2005). 4

5 Βασικές προκλήσεις: Μη βιώσιμο οικονομικό μοντέλο που στερείται ανταγωνιστικότητας Υψηλή ανεργία και κοινωνικός αποκλεισμός Ανεπάρκεια δικτύων βασικής υποδομής Αναποτελεσματική χρήση φυσικών πόρων Αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση 5

6 ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1. Ένα φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον 2. Αύξηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας, της ενεργούς ένταξης & εκπαίδευσης /ανάπτυξης δεξιοτήτων 3. Βιώσιμα Δίκτυα Υποδομών 4. Οικονομία φιλική προς το περιβάλλον και με βιώσιμη χρήση πόρων 5. Μεταρρύθμιση για μια αποτελεσματική και υπόλογη διοίκηση 6

7 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΓΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ Εκ των προτέρων αιρεσιμότητες= προαπαιτούμενα για την αποτελεσματική χρήση των ταμείων της ΕΕ Διασφάλιση των απαραίτητων νομοθετικών προϋποθέσεων και στρατηγικών που απαιτούνται για να εξασφαλισθεί η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων Οι προϋποθέσεις αυτές είναι ένας συνδυασμός ενός κατάλληλου κανονιστικού πλαισίου, αποτελεσματικές πολιτικές με σαφείς στόχους και επαρκή διοικητική και θεσμική ικανότητα 7

8 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΓΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ Συγκέντρωση χρηματοδοτήσεων σε τομείς προτεραιότητας για τη μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων Αυστηρή ιεράρχηση προτεραιοτήτων, συντονισμό και στόχευση στο αποτέλεσμα. Θέλουμε η ελληνική πρόταση να συμβάλλει στην ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε όλες τις περιφέρειες και για όλους τους πολίτες 8

9 Διακυβέρνηση (α) Η αρχιτεκτονική των επιχειρησιακών προγραμμάτων θα πρέπει να εγγυάται την κυριότητα και εγγύτητα της λήψης αποφάσεων, την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων, τη χρηστή και διάφανη οικονομική διαχείριση και λογοδοσία (accountability): Συνεργασία σε όλα τα επίπεδα για την εξασφάλιση ποιότητας, αποτελεσματικότητας και έγκαιρης υλοποίησης των παρεμβάσεων Συμπεράσματα και εμπειρίες από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο πρέπει να αξιοποιηθούν 9

10 Διακυβέρνηση (β) Ο συντονισμός ανάμεσα στις πολιτικές και η συμπληρωματικότητα των παρεμβάσεων αποτελούν βασική προϋπόθεση για την επιτυχή εφαρμογή των ταμείων του ΚΠΣ: Ισχυρό πλαίσιο πολιτικής και συντονισμού θα πρέπει να εξασφαλιστούν για την εφαρμογή της στρατηγικής ανάπτυξης Σαφής διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων και λογοδοσία των εμπλεκόμενων θεσμών 10

11 Διακυβέρνηση(γ) Λογοδοσία και ανάληψη ευθύνης (ownership) Ενεργός συμμετοχή των εμπλεκόμενων εταίρων Ενίσχυση της συνεργασίας στην προετοιμασία 11

12 Προκλήσεις και Προτεραιότητες Ήπειρος για την Προγραμματική περίοδο

13 Βασικές προκλήσεις για την Περιφέρεια Ηπείρου Ενδυνάμωση των δεσμών της Ε & Α & Κ με τις επιχειρήσεις για την προώθηση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας Ανάγκη βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ της περιοχής Ανάγκη για περαιτέρω βελτίωση υπηρεσιών ΤΠΕ Ολοκλήρωση βασικών δικτύων υποδομών: α. Μεταφορών β. Διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων Αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος και των οικοσυστημάτων Προώθηση μιας ενεργειακά αποδοτικής οικονομίας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) 13

14 Βασικές προκλήσεις για την Περιφέρεια Ηπείρου Ενδυνάμωση των δεσμών της Ε & Α & Κ με τις επιχειρήσεις για την προώθηση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας Παρά την παρουσία εκπαιδευτικών και ερευνητικών ιδρυμάτων απουσία αντίκτυπου σε επιχειρηματική καινοτομία - Χαμηλό επίπεδο συνεργασίας μεταξύ επιχειρηματικού κόσμου και ακαδημαϊκής κοινότητας - μηδαμινή συμμετοχή του επιχειρηματικού κόσμου στις δαπάνες Ε&Κ Αξιοποίηση εμπειρίας στο σχεδιασμό και την εφαρμογή συμμετοχικών πολιτικών καινοτομίας Διαρροή εξειδικευμένου προσωπικού Απουσία συνεργατικών σχηματισμών (Cluster) Ανάγκη για Εξωστρέφεια ανάγκη για προσαρμοστικότητα 14

15 Βασικές προκλήσεις για την Περιφέρεια Ηπείρου Ανάγκη για βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ της Περιφέρειας Οι ΜΜΕ αντιμετωπίζουν δυσκολίες ανάπτυξης εξαιτίας της κρίσης, της έλλειψης κατάλληλων εργαλείων ΤΠΕ και της έλλειψης πρόσβασης στη χρηματοδότηση Χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης και δεξιοτήτων Παραδοσιακός χαρακτήρας οικονομίας ΜΜΕ χαμηλής τεχνολογίας Έλλειψη διασύνδεσης τομέων που να δημιουργούν κρίσιμη μάζα ανάπτυξης Ανάπτυξη διαπεριφερειακής και διασυνοριακής συνεργασίας 15

16 Βασικές προκλήσεις για την Περιφέρεια Ηπείρου Περαιτέρω βελτίωση υπηρεσιών ΤΠΕ Χαμηλή διείσδυση των ΤΠΕ - Το ποσοστό του πληθυσμού που χρησιμοποιεί Η/Υ είναι 31,4% και διαδίκτυο 32,2% το Έλλειψη σε υποδομές ΤΠΕ, ιδιαίτερα όσον αφορά σε δίκτυα ευρυζωνικότητας, το οποίο παρεμποδίζει την οικονομική ανάπτυξη της Ηπείρου Ανεπαρκής σύνδεση τμημάτων ΤΠΕ των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, άμεσα με βασικούς παραγωγικούς τομείς (γεωργία/δασοκομία, τρόφιμα & ποτά) 16

17 Βασικές προκλήσεις για την Περιφέρεια Ηπείρου Μεταφορές: Ολοκλήρωση βασικών δικτύων υποδομών Με την ολοκλήρωση σημαντικών έργων υποδομών που ολοκληρώθηκαν την τελευταία δεκαετία, η Περιφέρεια πλέον συνδέεται με σημαντικά εθνικά και διεθνή δίκτυα μεταφορών (Εγνατία Οδός, Λιμάνι Ηγουμενίτσας) Ανάγκη εκσυγχρονισμού του αεροδρομίου των Ιωαννίνων Ολοκλήρωση τελευταίου σταδίου του Λιμένα της Ηγουμενίτσας σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση της κατασκευής της Ιόνιας Οδού, που θα αυξήσει την προσβασιμότητα της Περιφέρειας και του ευρύτερου συστήματος Ιονίου-Αδριατικής Η ανάγκη για την οδική ασφάλεια παραμένει επιτακτική 17

18 Βασικές προκλήσεις για την Περιφέρεια Ηπείρου Ολοκλήρωση βασικών δικτύων υποδομών Διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων: Η Ήπειρος έχει επιτύχει σημαντικά βήματα στη διασφάλιση ενός σύγχρονου συστήματος διαχείρισης στερεών αποβλήτων και ύδατος. Τρέχουσα κατάσταση: Και οι 30 ανεξέλεγκτες χωματερές (ΧΑΔΑ) έχουν κλείσει. Ωστόσο μόνο 9 έχουν αποκατασταθεί. 3 ΧΥΤΑ σε λειτουργία: Άρτα (Βλαχέρνα), Θεσπρωτία-Πρέβεζα (Καρβουνάρι), Ιωάννινα. 1 Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) στα Ιωάννινα. Εκκρεμεί η κατασκευή 8 Σταθμών Μεταφόρτωσης. Υπάρχει σημαντική βελτίωση της επάρκειας σε πόσιμο νερό 18

19 Βασικές προκλήσεις για την Περιφέρεια Ηπείρου Αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος και των οικοσυστημάτων Μοναδικό φυσικό, πολιτιστικό και ιστορικό απόθεμα Ανάγκη προστασίας βιοποικιλότητας, των οικοσυστημάτων και της πλούσιας πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς Η διατήρηση και διαχείριση αυτού του αποθέματος θα μπορούσε να τονώσει την τοπική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης 19

20 Βασικές προκλήσεις για την Περιφέρεια Ηπείρου Προώθηση μιας ενεργειακά αποδοτικής οικονομίας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Η Περιφέρεια καλύπτει το 25% της ισχύος από υδροηλεκτρικά έργα και σε περιόδους αιχμής εξάγει ενέργεια στο σύστημα Πλήρης εκμετάλλευση του υπάρχοντος δυναμικού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, ιδιαίτερα της αιολικής και της υδροηλεκτρικής Ενίσχυση της θέση της Περιφέρειας ως προμηθευτή ενέργειας από ΑΠΕ 20

21 Βασικές προτεραιότητες χρηματοδότησης για την Περιφέρεια Ηπείρου 1. Ένα φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον που προσελκύει επενδύσεις - Υποστήριξη συγκεκριμένων τομέων με συγκριτικό πλεονέκτημα Εστίαση των μελλοντικών επενδύσεων σε καινοτομία σε καίριους τομείς για την τοπική οικονομία: υπηρεσίες Ε&Κ στη γαλακτοκομική βιομηχανία και σε άλλες εταιρίες αγρο-διατροφής, εφαρμογές ΤΠΕ για βελτίωση των τοπικών υπηρεσιών υγείας και τουρισμού και μεταποιητική δραστηριότητα, τεχνολογική τεχνογνωσία για την προστασία του προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη βιοποικιλότητα Αύξηση των επενδύσεων σε ανθρώπινο δυναμικό και στις δεξιότητες που μπορούν να προωθήσουν την ανταγωνιστικότητα Προώθηση εξωστρέφειας των ΜΜΕ - Ενίσχυση της αναγνώρισης των τοπικών προϊόντων, προώθηση και διάθεση τους στην Ελληνική και τις Διεθνείς Αγορές Πρόσβαση στη χρηματοδότηση και παροχή προηγμένων επαγγελματικών υπηρεσιών σε πολύ μικρές και ΜΜΕ. Χρήση των Χρηματοδοτικών Εργαλείων ακόμη και σε επίπεδο περιφερειών εάν αυτό θα ήταν αποδοτικότερο και μόνο εφόσον έχει προηγηθεί μια επαρκής ανάλυση χρηματοδοτικού ελλείμματος 21

22 Βασικές προτεραιότητες χρηματοδότησης για την Περιφέρεια Ηπείρου Ενίσχυση των δεσμών της Ε&Α&Κ με τον επιχειρηματικό κόσμο για την προώθηση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας Συνεργασία του επιχειρηματικού τομέα με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και άλλα εκπαιδευτικά και ερευνητικά, προκειμένου να επωφεληθούν οι επιχειρήσεις από την ακαδημαϊκή έρευνα Δημιουργία κινήτρων για την ανάπτυξη διαπεριφερειακών και διεθνών επιχειρηματικών σχηματισμών (clusters) Σχεδιασμός και εφαρμογή μιας "εκ των κάτω" (bottom-up) στρατηγικής RIS3 με ισχυρή συμμετοχή ιδιωτών και της ακαδημαϊκής κοινότητας η οποία να περιλαμβάνει λεπτομερή ανάλυση των τεχνολογικών αναγκών και των ευκαιριών των περιφερειακών επιχειρήσεων 22

23 Βασικές προτεραιότητες χρηματοδότησης για την Περιφέρεια Ηπείρου Υποστήριξη και προώθηση της ανάπτυξης του ηλεκτρονικού τομέα Επέκταση των ευρυζωνικών υπηρεσιών Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στις απομακρυσμένες ορεινές περιοχές Προώθηση των εργαλείων ΤΠΕ κυρίως στη δημόσια διοίκηση, τον πολιτισμό, την υγεία, το περιβάλλον και τον τουρισμό. Χρήση των ΤΠΕ για τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας και νέων επιχειρηματικών δράσεων. Δημιουργία κέντρων δεδομένων με επίκεντρο την περιφέρεια 23

24 Βασικές προτεραιότητες χρηματοδότησης στην Περιφέρεια Ηπείρου 2. Βιώσιμη υποδομή για Ανάπτυξη και Απασχόληση Βελτιστοποίηση των υποδομών πρόσβασης Αύξηση της περιφερειακής κινητικότητας μέσω της σύνδεσης τοπικών κόμβων στις υποδομές του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (Δ.Δ.Μ) Ανάπτυξη καθαρών αστικών μεταφορών συμβατές με το περιβάλλον Βελτίωση της οδικής ασφάλειας Διασφάλιση σύγχρονης διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων Ολοκληρωμένα συστήματα διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων καθώς και ύδατος, όπου ακόμη υπάρχουν ανάγκες, με χρήση καινοτόμων τεχνολογιών 24

25 Βασικές προτεραιότητες χρηματοδότησης στην Περιφέρεια Ηπείρου 3. Φιλική προς το περιβάλλον οικονομία με επάρκεια πόρων για την ανάπτυξη και απασχόληση Βιώσιμη και ποιοτική διαχείριση των υδάτινων πόρων Προστασία των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας (περιλαμβάνοντας και τις πράσινες υποδομές για τη στήριξη ασφαλών για το περιβάλλον γεωργικών συστημάτων) Στήριξη της ενεργειακής επάρκειας και της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε δημόσιες υποδομές και στις κατοικίες Στρατηγικές για χαμηλές εκπομπές άνθρακα. Λύσεις έξυπνης και καθαρής κινητικότητας και υποστήριξη εκστρατειών για την ορθολογική και οικονομική χρήση της ενέργειας Ενίσχυση επενδύσεων για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή περιλαμβανομένου ενός ολοκληρωμένου σχεδίου διαχείρισης και αποτροπής κινδύνων 25

26 Βασικές προτεραιότητες χρηματοδότησης στην Περιφέρεια Ηπείρου 4. Διοικητική μεταρρύθμιση για μια αποτελεσματική και υπόλογη διοίκηση Αύξηση της θεσμικής ικανότητας και αποτελεσματικότητας στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του Καλλικράτη: χρήση των σύγχρονων μεθόδων και εργαλείων (εφαρμογή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, ηλεκτρονικών υπηρεσιών για τις ανάγκες των πολιτών) Διασφάλιση της αποτελεσματικότητας της περιφερειακής και δημοτικής διοίκησης Χρηστή δημοσιονομική διαχείριση σε όλα τα επίπεδα Επαφές και δικτύωση με άλλες περιοχές 26

27 Σκέψεις για την επόμενη περίοδο στην Περιφέρεια Ηπείρου Απλοποίηση διαδικασιών Καλύτερος συντονισμός εμπλεκόμενων φορέων - Τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία τοπικών κοινωνιών (CLLD) - Ολοκληρωμένες χωρικές επενδύσεις (ITI) Ενσωμάτωση της θαλάσσιας στρατηγικής για την Αδριατική και την Ιόνια θάλασσα Στοχευμένες δράσεις (να υλοποιήσουμε περισσότερα με λιγότερους πόρους) Ολοκλήρωση των προγραμματισμένων υποδομών και δράσεων της περιόδου

28 ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ 28