Παρασκευή, 22 Ιουλίου 2016 ΤΕΣΥ ΜΠΑ'Ι'ΛΑ, Άγριες Θάλασσες, Ψυχογιός

Transcript

1 Παρασκευή, 22 Ιουλίου 2016 ΤΕΣΥ ΜΠΑ'Ι'ΛΑ, Άγριες Θάλασσες, Ψυχογιός Άγριες Θάλασσες, Τέσυ Μπάιλα : Iστορικό/ (Βιογραφικό) Είδος Βαθμολογία : 10/10 Ύστερα από δυο χρόνια παύσης, μετά το Ουίσκι Μπλε, η Τέσυ Μπάιλα επανέρχεται και μας αρμενίζει ξανά στα... χωρικά ύδατα της καλής

2 Λογοτεχνίας. Αυτή τη φορά κάνει σταθμό στα δύσβατα χρόνια της Κατοχής μέσα από πλευρά σχετικά άγνωστη στο ευρύ κοινό. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ο Μιλτιάδης Χούμας είναι το στερνοπαίδι μιας πολύτεκνης οικογένειας από τη Σάμο, που μεγαλώνει στην προπολεμική Ελλάδα. Από νωρίς θα τον σαγηνεύσει η θάλασσα και θα πρωτοσυλλαβίσει τη ζωή παρέα με τον φλοίσβο των κυμάτων και το πανέμορφο καΐκι της οικογένειας, τη ζηλευτή "Ευαγγελίστρια". Δεν μπορεί να φανταστεί όμως πως το πανέμορφο σκαρί της οικογένειας - σύντροφος αχώριστος στα παιδικά παιχνίδια του- θα τον σεργιανίσει στις τρικυμίες της Ιστορίας και θα τον αναδείξει σε παρασημοφορημένο αγωνιστή της Ελευθερίας. Η αληθινή ιστορία ενός "μικρού ήρωα" με μια μεγάλη ελληνική καρδιά, όπου μέσα της παλεύουν ο έρωτας για την πατρίδα και δυο αθώα μάτια που του δίνουν κουράγιο να ατενίζει μες στον Πόλεμο, το όνειρο της ειρήνης.... ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ Η Τέσυ Μπάιλα, που τα τελευταία χρόνια μας προσέφερε ηθογραφικά διαμαντάκια για την Ελλάδα του 20ου αιώνα (Το Μυστικό ήταν Η Ζάχαρη, Ουίσκι Μπλε), φέτος επανέρχεται με ένα δυναμικό

3 πολεμικό δράμα, που αποτείνει φόρο τιμής σε έναν αληθινό ήρωα που οφείλει να γνωρίσει κάθε Έλληνας: Οι Άγριες Θάλασσες αποτελούν το συναρπαστικότερο από όλα τα βιβλία της Μπαίλα. Πρόκειται για ένα αλησμόνητο χρονικό από μια άγνωστη, αλλά λαμπρή σελίδα του Β Παγκοσμίου Πολέμου, όπου ο ελληνικός ηρωισμός έλαμψε παγκοσμίως. Είναι οι μέσω θαλάσσης αποστολές φυγάδευσης Εβραίων, Άγγλων κι Ελλήνων αγωνιστών για να πολεμήσουν ελεύθεροι στη Μέση Ανατολή το ναζιστικό θηρίο. Στην απόδραση τους από τα κατεχόμενα εδάφη προς ουδέτερες ζώνες, για να αναδιοργανωθούν, αποφασιστικό ρόλο έπαιξαν οι καπετάνιοι των μικρών καϊκιών που με αυταπάρνηση διέσχιζαν τις θάλασσες ανάμεσα στις "συμπληγάδες" των

4 εχθρικών περιπολιών και των ναρκοθετήσεων, σώζοντας ζωές. Στις Άγριες Θάλασσες, λοιπόν, η συγγραφέας φιλοτεχνεί το πορτρέτο ενός τέτοιου αυθεντικού ήρωα της Ναυτικής μας Ιστορίας: Πρόκειται για τον Μιλτιάδη Χούμα, ο οποίος τα χρόνια της Κατοχής εντάχθηκε σε συμμαχική οργάνωση διαφυγής. Η Τέσυ Μπάιλα αξιοποιεί το προσωπικό του ημερολόγιο, όπως διασώθηκε από τα παιδιά του και συνδυάζει τις προσωπικές τους μαρτυρίες με μια πλουσιότατη εξειδικευμένη βιβλιογραφία σχετικά με το θέμα. Δεν παραθέτει όμως μια στεγνή βιογραφία, αλλά καλύπτει με την ευαίσθητη μυθιστορηματική της ματιά όσα κενά αφήνουν τα πραγματικά στοιχεία, ώστε να συνθέσει μια γοητευτική πολεμική ιστορία.

5 Η επιλογή της συγγραφέως να προσδώσει μυθιστορηματική χροιά σε αυτήν τη βιογραφία απογειώνει το αποτέλεσμα καθώς το πασπαλίζει με τον απαραίτητο λυρισμό, που αγγίζει την ψυχή κι επιτείνει τη συναισθηματική εμπλοκή του αναγνώστη. Σε αυτό συνδράμει η γλωσσική δεινότητα της συγγραφέως. Μια γλώσσα ηδυπαθής, που ξετυλίγει ένα μοναδικό "χορό" εικόνων, περίτεχνων εκφράσεων σε ένα μοναδικό υφαντό λεξιλογικού πλούτου και διάχυτου συναισθηματισμού! Έχουμε μνεία σε στίχους μεγάλων ποιητών της θάλασσας που ενισχύει τη λυρικότητα και τη διακειμενικότητα σε αυτό θαλάσσιο έπος.(ελύτη-"το καράβι λικνίζει τον ερχομό"/ "γεύση τρικυμίας στα χείλη" και Καββαδία "άγια σκουριά") Έτσι ο αναγνώστης, βιώνει σε βάθος όλη την πορεία του ήρωα από τις ειρηνικές ακρογιαλιές μέχρι την καταιγίδα του Πολέμου. Πλάι στον ήρωα αυτόν, πλήθος προσώπων μ ε αυθύπαρκτη γοητεία. Οι πολύπαθοι νησιώτες, οι αλαζονικοί κατακτητές, ο 'Αγγλος Κέιπς, η μυστηριώδης Ισμήνη με τις γάτες, η μάνα, οι σύντροφοι- πρόσωπα σκιαγραφημένα υποδειγματικά, έτσι που Ιστορία και μυθοπλασία να συμπλέκονται αξεδιάλυτα και να

6 μην ξεχωρίζεις τι υπήρξε και τι είναι προϊόν "φαντασίας". Εν αντιθέσει με τις προηγούμενες ηθογραφίες της που κινήθηκαν με μια βραδύτητα στην πλοκή, στις Άγριες Θάλασσες η δράση ισορροπεί καλύτερα προς το περιγραφικό μέρος μας συνεπαίρνει με τις γρήγορες εναλλαγές. Στιγμές "ποίησης" συνυπάρχουν με αγωνιώδεις διασώσεις, καταδιώξεις και στιγμιότυπα του υποβρυχιακού πολέμου, άρτια σκηνοθετημένα. Από τα βαθιά νερά του πελάγους όμως η συγγραφέας καταδύεται στα "βαθιά νερά" μιας ψυχής ανήμερης, αντρίκειας και περήφανης: Είναι η δεσπόζουσα προσωπικότητα του Χούματου "Οδυσσέα" της Αντίστασης που όρισε Ιθάκη του την τιμή της Πατρίδας μας. Αντάμα, λοιπόν, με όλες τις εξελίξεις, η Τέσυ Μπάιλα ιχνηλατεί του "ναύτη την ορφάνια"(όπως την ονομάζει ο Καββαδίας),τον ιερό δεσμό του με το καράβι, που θυμίζει ιππέα και αναβάτη, καθώς και τη μέθεξη του ναυτικού με την απεραντοσύνη της θάλασσας. Ένας "έρωτας" εγγεγραμμένος στο DNA του Έλληνα και που συνυπάρχει με την χειροπιαστή εκείνη αγάπη που γεννά ευγενή όνειρα και αποτελεί κίνητρο ζωής αληθινής. Μια αγάπη που αναγκάζεται να αναστείλει την

7 ορμή της,θύμα κι αυτή του Πολέμου, αλλά προβάλλει ως το ηχηρότερο αντιστάθμισμα της φρίκης και σάλπισμα της Ελπίδας. Κυρίαρχος όμως σε όλα, είναι ο πόθος της Λευτεριάς καθώς το θηρίο του Πολέμου κατασπαράσσει τις σάρκες της Ελλάδας. Η διαδρομή του Σάμιου Μιλτιάδη Χούμα πέραν της προσωπικότητάς του, φώτισε την κατάσταση στο Ιταλοκρατούμενο Αιγαίο και απομυθοποίησε την πλάνη του "καλού Ιταλού κατακτητή" σε σχέση με τον "άκαμπτο δήμιο Γερμανό". Οι Ιταλοί αποδεικνύονται εξίσου σκληροί, επιβάλλοντας στους υπόδουλους Έλληνες επίσης ταπεινώσεις και πείνα, όπως γλαφυρά πληροφορούμαστε σε σπαρακτικά στιγμιότυπα του βιβλίου. Απλώς το μεσογειακό ταμπεραμέντο τους και η συνθηκολόγηση του Μπαντόλιο τους εξιλέωσε για τα φασιστικά τους εγκλήματα, που σίγουρα δεν πήραν τις συντριπτικές διαστάσεις του γερμανικού ολοκληρωτισμού.

8 Για όλα αυτά, οι "Άγριες Θάλασσες" συνιστούν ένα έπος. Είναι η Οδύσσεια των καθημερινών ανθρώπων, που περιπλανώνται στα πελάγη της ιστορίας αντιμέτωποι με "Λαιστρυγόνες" του φασισμού και τους ανθρωποφάγους "Κύκλωπες" του ιμπεριαλισμού Οι "Άγριες Θάλασσες" είναι ένας παιάνας των αφανών ηρώων, που ορθώνουν το ανάστημα της αξιοπρέπειας και ανυψώνονται ως το μεγαλείο που αναγνωρίζει ο Καζαντζάκης, λέγοντας πως "Όταν αγωνίζεσαι για τη Λευτεριά είσαι ήδη λεύτερος"... Η Τέσυ Μπάιλα είναι αξιέπαινη γιατί ως λογοτέχνιδα

9 αναμετράται με απαιτητικά θέματα και δεν αποζητά συγκινήσεις φτηνής κατανάλωσης, τουναντίον, με ήθος γραφής αναδεικνύει ξεχασμένες αξίες της Λογοτεχνίας αλλά και της ζωής... Ειδικότερα το βιβλιο αυτό, προσκύνημα σε μια εμβληματική φιγούρα της Εθνικής μας Αντίστασης, έναν εξαίσιο αγωνιστή, που δικαιώνει τις υψηλότερα ιδανικά της ζωής:toν Μιλτιάδη Χούμα!!! Αξίζει να ακολουθήσουμε λοιπόν, την Τέσυ Μπάιλα στην κορυφαία της ίσως στιγμή. Αρμενίστε τις "Άγριες Θάλασσες" της πολυτάραχης Ιστορίας μας με καπετάνιο έναν από τους πιο εκλεκτούς εκπροσώπους της ελληνικής λεβεντιάς που αναμετρήθηκε με το τέρας του Φασισμού, πολεμώντας με ένα "άγιο κα'ι'κάκι" για την παγκόσμια ειρήνη.