Αναδιοργανώνεται πλήρως η αγορά παραγώγων Θεαµατικές αλλαγές στην ελληνική κεφαλαιαγορά ΠΡΑΣΙΝΟ ΦΩΣ

Transcript

1 Αναδιοργανώνεται πλήρως η αγορά παραγώγων Θεαµατικές αλλαγές στην ελληνική κεφαλαιαγορά ευτέρα, 30 Οκτωβρίου :00 URL: ΠΡΑΣΙΝΟ ΦΩΣ σε σειρά αποφάσεων που σχετίζονται µε ριζικές αλλαγές όσον αφορά στη διαπραγµάτευση των παραγώγων δίνει εντός των επόµενων ηµερών η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, επιβεβαιώνοντας µε τον τρόπο αυτό την άποψη των περισσοτέρων, ότι δηλαδή η αγορά παραγώγων εδώ και πολύ καιρό «υπολειτουργεί». Σε συνέντευξή του στη «Ν», ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Αλέξιος Πιλάβιος περιγράφει επίσης τις αλλαγές που θα φέρει σύντοµα στην ελληνική Κεφαλαιαγορά η Οδηγία ΜiFID, η οποία εκτός των άλλων θα λειτουργήσει ως µεγαλύτερη ασπίδα προστασίας για τους µικροεπενδυτές αφού αυξάνει σηµαντικά τις υποχρεώσεις των ΕΠΕΥ έναντι των πελατών τους. Αλέξιος Πιλάβιος: Ενώ η αγορά τοις µετρητοίς στην Ελλάδα είναι µια πολύ καλή και αποτελεσµατική αγορά, η αγορά παραγώγων δεν έχει τα αντίστοιχα χαρακτηριστικά καθώς παρουσιάζει µικρό αριθµό επενδυτών και χαµηλή εµπορευσιµότητα. Ο κ. Πιλάβιος δεν διευκρινίζει εάν η έλευση της MiFID οδηγήσει άµεσα σε έναν ενιαίο εποπτικό φορέα, δηλώνει ωστόσο µε νόηµα πως σε χώρες που έχουν δύο εποπτικές αρχές, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είναι αρµόδια για την τήρηση των κανόνων των ΕΠΕΥ, συµπεριλαµβανοµένων και των πιστωτικών ιδρυµάτων. Ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς σχολιάζει το σηµερινό αριθµό µελών του Χ.Α. ενώ χαρακτηρίζει τη θεσµοθέτηση των omnibus accounts ως ζήτηµα υψηλής προτεραιότητας. Μιλάει για την έως τώρα εφαρµογή των ΛΠ και τους ελέγχους που διενεργεί η ΕΚ ενώ τάσσεται σαφώς υπέρ των επιχειρηµατικών συµφωνιών, δηµόσιων προτάσεων, συγχωνεύσεων αλλά και αποχωρήσεων εταιρειών που αυτή την περίοδο συµβαίνουν στη Σοφοκλέους, τονίζοντας πως όλα αυτά δεν είναι παρά δείγµατα υγιούς επιχειρηµατικής κινητικότητας. -Σε λίγους µήνες πρόκειται να εφαρµοστεί και στη χώρα µας η Οδηγία ΜiFID (Markets in Financial Instruments Directive) η οποία αναµένεται να δηµιουργήσει µία νέα πραγµατικότητα στο χώρο της Κεφαλαιαγοράς. Θεωρείτε ότι ο ιδιώτης επενδυτής θα έχει κάποιο ουσιαστικό όφελος και επιπλέον ευκαιρίες ή όχι; - Η νέα Οδηγία για τις αγορές χρηµατοπιστωτικών µέσων δίνει πολλές επενδυτικές επιλογές, διευρύνοντας το φάσµα των υπηρεσιών και των µέσων που προσφέρονται και θωρακίζει το καθεστώς προστασίας. Ειδικότερα, το νέο πλαίσιο αναγνωρίζει την εµφάνιση και λειτουργία παράλληλα µε τις οργανωµένες αγορές µία νέας γενιάς οργανωµένων συστηµάτων διαπραγµάτευσης (πολυµερείς µηχανισµοί διαπραγµάτευσης, συστηµατικοί εσωτερικοποιητές) και υπάγει όλα τα

2 συστήµατα σε υποχρεώσεις αδειοδότησης και λειτουργίας και σε υποχρεώσεις προ και µετασυναλλακτικής διαφάνειας. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η υψηλή ποιότητα στην εκτέλεση των συναλλαγών των επενδυτών και διασφαλίζεται ακόµα περισσότερο η ακεραιότητα και αποτελεσµατικότητα του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος. Επιπλέον, η Οδηγία αυτή καθορίζει τους λεπτοµερείς κανόνες οργάνωσης και συµπεριφοράς που θα πρέπει να τηρούν οι ΕΠΕΥ στο πλαίσιο της παροχής των επενδυτικών υπηρεσιών στους πελάτες τους και ενδυναµώνει ακόµα περισσότερο το υφιστάµενο καθεστώς, προσφέροντας στους επενδυτές υψηλό επίπεδο προστασίας. -Η έλευση της ΜiFID ωστόσο, θα φέρει στο τραπέζι και µία σειρά θεµάτων τα οποία χρήζουν επίλυσης και διευκρίνισης. Για παράδειγµα, ποιος θα ασκεί την εποπτεία πλέον; Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ή η Τράπεζα της Ελλάδος; Υποθέτω θα υπάρξει ενιαίος εποπτικός φορέας. - Η Οδηγία δεν προβλέπει ποιος θα ασκεί σε εθνικό επίπεδο την εποπτεία των φορέων που παρέχουν επενδυτικές υπηρεσίες. Προβλέπει όµως ευρείες εξουσίες εποπτείας και ελέγχου για τις αρµόδιες αρχές, οι οποίες θα πρέπει να έχουν εξασφαλίσει ότι διαθέτουν τα µέσα για να τις ασκήσουν. Σήµερα στα κράτη-µέλη της Ε.Ε. απαντώνται διαφορετικά συστήµατα εποπτείας. Για παράδειγµα, χώρες όπως το Ην. Βασίλειο, η Γερµανία, η Αυστρία, η Σουηδία, η Ιρλανδία, Ολλανδία, έχουν ορίσει µία αρχή η οποία εποπτεύει όλους τους φορείς που παρέχουν υπηρεσίες στο χρηµατοπιστωτικό χώρο, συµπεριλαµβανοµένων και των επενδυτικών υπηρεσιών. Αντίθετα, σε χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία λειτουργούν µε δύο εποπτικές αρχές( Κεντρική Τράπεζα και Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς). Στην περίπτωση των χωρών αυτών η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είναι αρµόδια για την τήρηση των κανόνων συµπεριφοράς των ΕΠΕΥ συµπεριλαµβανοµένων και των πιστωτικών ιδρυµάτων. -Αρα θα αποκτήσουµε και εδώ έναν ενιαίο εποπτικό φορέα; O κοινοτικός νοµοθέτης αναγνωρίζει τη δυνατότητα ύπαρξης περισσότερων της µίας αρµοδίων αρχών στα κράτη µέλη και δεν παρεµβαίνει στην οργάνωση του τρόπου εποπτείας, αφήνοντάς τον να καθοριστεί ελεύθερα σε εθνικό επίπεδο. Προβλέπει δε ρητά, τη στενή συνεργασία µεταξύ των εποπτικών αρχών, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μιλώντας για εποπτεία, θα ήθελα να ρωτήσω το εξής: Η ύπαρξη διαφορετικού Κώδικα εοντολογίας για τις ΕΠΕΥ και τις ΑΕ ΑΚ έχει κάποια λογική; Ειδικά τώρα που εταιρείες ιαχείρισης Αµοιβαίων Κεφαλαίων έχουν αρχίσει να λαµβάνουν άδεια για διαχείριση χαρτοφυλακίου; Καταρχήν, σύµφωνα µε το υφιστάµενο θεσµικό πλαίσιο που ρυθµίζει τη λειτουργία των ΑΕ ΑΚ και ιδίως το Ν. 3283/2004, ο οποίος αποτελεί µεταφορά στην ελληνική έννοµη τάξη των σχετικών κοινοτικών Οδηγιών, οι ΑΕ ΑΚ έχουν σκοπό τη συλλογική διαχείριση και ως παρεπόµενη δραστηριότητα τη διαχείριση ατοµικών χαρτοφυλακίων πελατών. Ρητά µάλιστα ορίζεται στο νόµο ότι οφείλουν να συµµορφώνονται µε τις διατάξεις του Κώδικα εοντολογίας των ΑΕ ΑΚ όταν διαχειρίζονται Α/Κ αλλά και µε τις διατάξεις του Κώδικα εοντολογίας των ΕΠΕΥ κατά την παροχή της επενδυτικής υπηρεσίας της διαχείρισης χαρτοφυλακίων ιδιωτών πελατών. Είναι δε προφανές ότι οι σχετικές υποχρεώσεις που

3 απορρέουν από τους δύο Κώδικες εοντολογίας είναι διαφορετικές εφόσον ρυθµίζουν διαφορετικές υπηρεσίες. Συνεπώς, δεν τίθεται κανένα θέµα σύγχυσης ως προς τις εφαρµοζόµενες διατάξεις. Πάντως, υπάρχει και µεγάλη διαφορά ως προς τα ανώτατα πρόστιµα που προβλέπουν οι δύο Κώδικες, µε διπλάσια τα προβλεπόµενα στον Κώδικα εοντολογίας των ΑΕ ΑΚ. Ενας εξορθολογισµός της αυστηρότητας µεταξύ των δύο Κωδίκων δεν κρίνεται απαραίτητος από την ΕΚ; «Η νοµοθεσία µας δεν αναγνωρίζει ευθέως τους omnibus accounts, κατά την έννοια ότι το ΚΑΑ λειτουργεί µε το σύστηµα του τελικού επενδυτή και ότι µέτοχος θεωρείται ο εγγεγραµµένος στα αρχεία του ΚΑΑ, παρέχοντας έτσι µέγιστη διαφάνεια στις συναλλαγές». - εν προβλέπεται από καµία διάταξη της νοµοθεσίας ότι τα ανώτατα πρόστιµα που προβλέπονται για παραβάσεις των Κωδίκων εοντολογίας (ΕΠΕΥ και ΑΕ ΑΚ) θα πρέπει να είναι ίδια. Σε κάθε περίπτωση πάντως, ο Κώδικας εοντολογίας των ΕΠΕΥ θα αλλάξει µε την ενσωµάτωση της ΜiFID και ενδεχοµένως να µεταβληθούν οι σχετικές διατάξεις για το ανώτατο ύψος των προστίµων. Να επιστρέψουµε λίγο στην αγορά. Ποια είναι η γνώµη σας για τη σηµερινή εικόνα της αγοράς παραγώγων; Την θεωρείτε πετυχηµένη και µε προοπτικές ανάπτυξης; Πιστεύετε ότι αφορά τον πολύ κόσµο; Η αλήθεια είναι ότι ενώ η αγορά τοις µετρητοίς στην Ελλάδα είναι µία πολύ καλή και αποτελεσµατική αγορά, η αγορά παραγώγων δεν έχει τα αντίστοιχα χαρακτηριστικά καθώς παρουσιάζει µικρό αριθµό επενδυτών και χαµηλή εµπορευσιµότητα. Πρόκειται να δώσετε σύντοµα αυτά τα κίνητρα στους επενδυτές ; Πολύ σύντοµα θα υπάρξουν πρωτοβουλίες καθώς θέλουµε να αναζωογονηθεί η αγορά παραγώγων, πρωτοβουλίες όπως για παράδειγµα η παροχή µεγαλύτερης ευελιξίας στο δανεισµό τίτλων και η λήψη µέτρων που θα µειώσουν το discount µεταξύ της αγοράς παραγώγων και της αγοράς τοις µετρητοίς. Η εφαρµογή των ιεθνών Λογιστικών Προτύπων έχει εξασφαλίσει µεγαλύτερη διαφάνεια και πληροφόρηση στο επενδυτικό κοινό; - Αναµφισβήτητα, η προσφερόµενη πληροφόρηση είναι καλύτερη από αυτή που υπήρχε στο παρελθόν. Ο επενδυτής έχει πλέον πρόσβαση σε περισσότερες και πιο ουσιαστικές πληροφορίες σχετικά µε τις οικονοµικές καταστάσεις και αυτό προάγει την αξιοπιστία και τη διαφάνεια της αγοράς. Αυτό πάντως που εµείς παρατηρούµε είναι µία συνεχής βελτίωση στην ποιότητα των οικονοµικών καταστάσεων. Σήµερα η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει δώσει ιδιαίτερο βάρος στους ελέγχους στις εισηγµένες εταιρείες. Οι έλεγχοι στις χρηµατιστηριακές εταιρίες δεν αποτελούν πλέον τη βασική µας προτεραιότητα.

4 Να σας µεταφέρω πάντως µία άποψη που έχει ακουστεί πολλές φορές: Συχνά η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς εξαντλεί την αυστηρότητά της σε περιπτώσεις παραβάσεων που δεν είναι ιδιαίτερα σηµαντικές ενώ για άλλες -ενδεχοµένως πολύ σοβαρότερες βάσει των ενδείξεων που υπάρχουν- δεν δείχνετε ανάλογη αυστηρότητα. - Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ο χρόνος που απαιτείται για τον έλεγχο µιας απλής παράβασης όπως π.χ. του Κώδικα εοντολογίας των ΕΠΕΥ δεν είναι ίδιος µε αυτόν που απαιτείται όταν αντιµετωπίζουµε σοβαρότερες υποθέσεις όπως είναι η χειραγώγηση. Υπάρχουν περιπτώσεις που είναι πολύ σύνθετες και βεβαίως µέχρι να τεκµηριωθεί η παράβαση απαιτείται πολύς χρόνος. Σε όλα αυτά µεσολαβούν πάντα και οι ακροάσεις των εµπλεκοµένων, καθώς η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ακούει πάντοτε, πριν επιβάλει οποιαδήποτε κύρωση την άποψη του εποπτευοµένου. Σας θυµίζω ότι περιπτώσεις που εµπίπτουν στο νόµο για την κατάχρηση αγοράς πολύ συχνά σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες απαιτούν ένα, δύο και τρία ακόµη χρόνια από την έναρξη του ελέγχου µέχρι την επιβολή των κυρώσεων. Εκτός από τα µέλη του ΧΑΚ έχουν αρχίσει σιγά- σιγά να γίνονται αιτήσεις και από µέλη άλλων Χρηµατιστηρίων για δραστηριοποίηση στο Ελληνικό Χρηµατιστήριο. Να ρωτήσω καταρχάς εάν συµµερίζεστε την άποψη αυτών που ισχυρίζονται ότι ο σηµερινός αριθµός των µελών του Χ.Α. είναι µεγάλος για το µέγεθος και βάθος της ελληνικής αγοράς; - Το αν τα 66 µέλη του Χ.Α. είναι µεγάλος ή µικρός αριθµός, εξαρτάται από το φάσµα των υπηρεσιών που προσφέρουν. Εάν το φάσµα των παρεχόµενων επενδυτικών υπηρεσιών διευρυνθεί, τότε ο αριθµός των χρηµατιστηριακών εταιρειών που σήµερα δραστηριοποιούνται στη χώρα µας δεν µπορεί να θεωρηθεί µεγάλος. Για τα µέλη του ΧΑΚ αλλά και για τις λοιπές ξένες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα ισχύουν τα omnibus accounts. Για τα εγχώρια µέλη όχι. Θεωρείτε ότι δεν υπάρχει λόγος αλλαγής αυτής της κατάστασης; - Η ελληνική νοµοθεσία δεν αναγνωρίζει ευθέως τους omnibus accounts, κατά την έννοια ότι το ΚΑΑ λειτουργεί µε το σύστηµα του τελικού επενδυτή και ότι µέτοχος θεωρείται ο εγγεγραµµένος στα αρχεία του ΚΑΑ, παρέχοντας µε τον τρόπο αυτό µέγιστη διαφάνεια στις συναλλαγές. Η θεσµοθέτηση των omnibus accounts προβληµατίζει γενικότερα τις εποπτικές αρχές σε ευρωπαϊκό επίπεδο εφόσον άλλα δίκαια προβλέπουν τους λογαριασµούς αυτούς και άλλα όχι. Το ζήτηµα αυτό αποτελεί ζήτηµα υψηλής προτεραιότητας και στο πλαίσιο της συζήτησης που διεξάγεται διεθνώς για µία Σύµβαση «για την εναρµόνιση ουσιαστικών κανόνων δικαίου που εφαρµόζονται στις αξίες που διακατέχονται από ενδιάµεσο». Πρώτα συµπεράσµατα από τις συζητήσεις αυτές υπάρχουν; - Από τις συζητήσεις που διεξάγονται είναι προφανές ότι υπάρχει καταρχήν συναίνεση στην εναρµόνιση στον τοµέα αυτό προκειµένου οι αγορές να λειτουργήσουν µε ενιαίους κανόνες. Οπως γίνεται αντιληπτό, η υιοθέτηση των omnibus accounts στην Ελλάδα συνεπάγεται σηµαντικές αλλαγές σε υφιστάµενες ρυθµίσεις τόσο στο εµπράγµατο όσο και στο εταιρικό µας ίκαιο, οι οποίες θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη σε όποια προσπάθεια µεταβολής του υφιστάµενου νοµικού πλαισίου. Koινοί χρηµατιστηριακοί λογαριασµοί: Σε ποια φάση βρίσκεται η σχετική ρύθµιση;

5 Πότε αναµένεται να ξεκινήσει η εφαρµογή τους; - Πολύ σύντοµα η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς πρόκειται να εκδώσει απόφαση στο πλαίσιο της σχετικής εξουσιοδότησης του Ν. 3461/2006, για τους κοινούς χρηµατιστηριακούς λογαριασµούς. Η λειτουργία τους αναµένεται στις αρχές του επόµενου έτους. Τελευταία παρατηρείται,µετά από αρκετό διάστηµα, µία κινητικότητα στο χώρο της Σοφοκλέους: Επιχειρηµατικές συµφωνίες, δηµόσιες προτάσεις, συγχωνεύσεις. Πώς σχολιάζετε εσείς την εικόνα που σήµερα παρουσιάζει το Χ.Α.; - Πράγµατι, η κινητικότητα που υπάρχει σε επίπεδο εισηγµένων εταιρειών είναι µεγάλη. Για µένα αυτό είναι δείγµα υγείας της αγοράς, οι εταιρείες αντιλαµβάνονται ότι πρέπει να λειτουργούν για το συµφέρον των µετόχων τους και να προσφέρουν πραγµατική αξία σε αυτούς. Ολες αυτές οι επιχειρηµατικές κινήσεις που έχουν ως στόχο την περαιτέρω ενδυνάµωση των εταιρειών είναι σηµαντικές και δηµιουργούν προοπτικές για το µέλλον. Είναι σαφώς προτιµότερο να έχουµε ένα χρηµατιστήριο στο οποίο να κυριαρχούν ισχυρές επιχειρήσεις είτε µεγάλες είτε µικρές. Συµπεραίνω λοιπόν ότι και τα delistings εταιρειών, που έχουν ανακοινωθεί ή βρίσκονται σε εξέλιξη αυτή την περίοδο, δεν σας προβληµατίζουν. - Η αποχώρηση µίας εταιρείας από το Χρηµατιστήριο (delisting) δεν αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία. Συµβαίνει σε όλες τις αγορές του κόσµου. Αυτό είναι το Χρηµατιστήριο άλλωστε. Κάποιες εταιρείες αποχωρούν, κάποιες άλλες εισέρχονται σε αυτό. Μόνο ως δείγµα υγείας και επιχειρηµατικής κινητικότητας µπορώ να το εκλάβω. ΙΟΥΛΙΑ ΖΑΦΟΛΙΑ