ΤΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΚΑΙ ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

Transcript

1 ΤΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΚΑΙ ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

2 Η παιδική παχυσαρκία έχει χαρακτηριστεί τις τελευταίες δεκαετίες ως επιδημία και χαρακτηρίζεται ως η αύξηση του λίπους πάνω από κάποια όρια. Αιτίες της παιδικής παχυσαρκίας μπορεί να είναι γενετικές και περιβαλλοντικές. Τα γονίδια, η έλλειψη πρωινού, τρόπος διατροφής λιγότερο θρεπτικός, κατανάλωση έτοιμου φαγητού και αναψυκτικών, συντελούν στην παιδική παχυσαρκία. Επίσης καθοριστικό ρόλο στην διατροφή των παιδιών παίζει το μορφωτικό επίπεδο των γονιών, η οικονομική και κοινωνική τους κατάσταση, η τηλεόραση και η έλλειψη άσκησης και γυμναστικής.

3 Το πολιτισμικό προφίλ της Δράμας χάρη στα διάφορα χαρακτηριστικά έχει παραμείνει αναλύωτο με το πέρασμα των χρόνων. Τα έθιμα, η πολιτιστική παράδοση και οι διαχρονικές εκδηλώσεις αποτελούν σημείο αναφοράς της διατροφής των Δραμινών. Η γαστρονομία και η παράδοση του νομού μας μέσα από την καθημερινότητα και τα χαρακτηριστικά της κάθε εποχής κράτησε και διατήρησε στοιχεία που άντεξαν στον χρόνο. Επηρεασμένη από την ιστορία του τόπου, την γεωγραφική του θέση, το κλίμα και τα γεωφυσικά χαρακτηριστικά διαμορφώνεται η παραδοσιακή κουζίνα της Δράμας.

4 Γαστρονομία είναι η τέχνη και η επιστήμη της ανθρώπινης διατροφής και περιλαμβάνει το συνδυασμό καλού και υγιεινού φαγητού Παράδοση είναι η αλυσίδα που συνδέει τις γενιές μεταξύ τους. Η γενιά μας συνδέεται με τις προηγούμενες αλλά και με εκείνες που θα έρθουν

5 ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ ΤΗΣ Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ ΜΕ ΤΙΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΤΟΥΣ Δράμα Γιορτή Αγίας Βαρβάρας - Βαρβάρα Καλαμπάκι Φτελιά Γιορτή καλαμποκιού Μπομπότα Γιορτή Αγίου Αθανασίου Κουρμπάνι Γιορτή Ταξιαρχών Κουρμπάνι Γιορτή Αγίου Γεωργίου Κεσκέκ Καλαμώνας Γιορτή Αγίου Πνεύματος Κεσκέκ με κοσάρες

6 Νεροφράκτης Δεύτερη μέρα Χριστουγέννων Μπάμπω Νευροκόπι Γιορτή Αγίων Θεοδώρων Κουλάκι ή Κολάχι Βώλακας Γιορτή Αγίου Πνεύματος Κουρμπάνι Πετρούσα Πηγές Γιορτή Χριστουγέννων Χριστόψωμο Γιορτή Προφήτη Ηλία - Κεσκέκ

7 ΓΛΥΚΟ ΒΑΡΒΑΡΑ (Τη φτιάχνουμε την παραμονή της Αγ. Βαρβάρας) Υλικά: 300γρ. Σιτάρι 300γρ. Ζάχαρη 150γρ. Δαμάσκηνα ξερά 150γρ. Βερίκοκα ξερά 50γρ. Σταφίδα ξανθή 50γρ. Σταφίδα μαύρη 150γρ. Καρύδια σπασμένα Κανέλα Εκτέλεση: Βράζουμε το σιτάρι σε νερό μέχρι να χυλώσει (αν θέλουμε το μουλιάζουμε από το προηγούμενο βράδυ). Μόλις χυλώσει βάζουμε την ζάχαρη, τα ξερά φρούτα, τα καρύδια και την κανέλα. Παίρνει μια βράσει και είναι έτοιμη.

8 ΜΠΟΜΠΟΤΑ Υλικά 2 κούπες καλαμποκάλευρο 2 κούπες αλεύρι που φουσκώνει μόνο του 2 κουταλιές ζάχαρη 4 κουταλάκια μπέικιν πάουντερ 1 κουταλάκι αλάτι 2 αυγά ελαφρά χτυπημένα 2 κούπες γάλα ¼ κούπας σπορέλαιο 1 κούπα σταφίδες ξανθές (προαιρετικά) Γίνονται 2 μικρές φόρμες Χρόνος προετοιμασίας 10 λεπτά Χρόνος ψησίματος 30 λεπτά Εκτέλεση Σε μια λεκανίτσα ανακατεύουμε όλα μαζί τα στερεά υλικά και κάνουμε στο κέντρο ένα λάκκο. Ρίχνουμε τα αυγά, το γάλα και το λάδι και ανακατεύουμε με ένα κουτάλι παίρνοντας λίγο-λίγο το καλαμποκάλευρο από τριγύρω ώσπου να ανακατευθεί όλο και να γίνει ένα ομοιογενές μίγμα. Ρίχνουμε και ανακατεύουμε τις σταφίδες. Μοιράζουμε το μίγμα σε δύο καλά βουτυρωμένες φόρμες ψωμιού με διαστάσεις 22x9 εκατοστά ή απλώνουμε σε ένα ταψάκι με διάμετρο 30 εκατοστών. Ψήνουμε στους 200οC για 25 με 30 λεπτά μέχρι να ροδίσει η επιφάνεια. Σερβίρουμε τη μπομπότα χλιαρή.

9 ΚΕΣΚΕΚ Υλικά: 1 κοτόπουλο 100 γρ. βούτυρο 1 κιλό σιτάρι 1 κουτ. Σούπας αλάτι Εκτέλεση: Κοπανίζουμε το σιτάρι πρώτα και μετά το βάζουμε με το κοτόπουλο να βράσει με όσο νερό πάρει. Παράλληλα ρίχνουμε και μια κουταλιά αλάτι. Όταν βράσει καλά το κοτόπουλο, το ανακατεύουμε με την κουτάλα ώσπου να λιώσει. Μετά βάζουμε σε ένα τηγάνι βούτυρο και αφού λιώσει το βάζουμε στην κατσαρόλα με το λιωμένο κοτόπουλο.

10 ΧΡΙΣΤΟΨΩΜΟ Υλικά: 1 ½ φλιτζάνι του καφέ ελαιόλαδο 1 πορτοκάλι (χυμό και ξύσμα) 2 μανταρίνια (χυμό και ξύσμα) 120 ml ποτό μαστίχα 250 ml λευκό ξηρό κρασί 75 ml κονιάκ 1 ½ κιλό αλεύρι (50% μαλακό και 50% σκληρό) 350 γρ. ζάχαρη 200 γρ. ξανθή σταφίδα 250 γρ. μαύρη σταφίδα 40 γρ. γλυκάνισος σε σπόρους (κοπανισμένος στο γουδί) 20 γρ. κανελογαρύφαλλα σε σκόνη 250 γρ. καρύδια χοντροαλεσμένα 100 γρ. μαγιά νωπή Εκτέλεση: Σε μια λεκάνη ρίχνουμε το λάδι, τους χυμούς, τη μαστίχα, το κρασί και το κονιάκ και ανακατεύουμε. Σε άλλη λεκάνη βάζουμε το αλεύρι, τη ζάχαρη, τις σταφίδες, το γλυκάνισο, τα κανελογαρύφαλλα, τα ξύσματα και τα καρύδια και ανακατεύουμε. Ρίχνουμε σιγά-σιγά τα υγρά μέσα στα στερεά, προσθέτοντας και τη μαγιά διαλυμένη σε 100 ml ζεστό νερό. Ζυμώνουμε μέχρι τα υλικά να ανακατευτούν καλά. Χωρίζουμε τη ζύμη στα δύο. Αλευρώνουμε δύο μακρόστενες φόρμες και απλώνουμε στην κάθε φόρμα το κάθε κομμάτι ζύμης και τα στρώνουμε ομοιόμορφα. Σκεπάζουμε με πετσέτα τις φόρμες και αφήνουμε τις ζύμες για 1 ½ ώρα. Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180 βαθμούς. Ψήνουμε για 1 ώρα και 15 λεπτά περίπου μέχρι να φουσκώσουν και να ροδίσουν ομοιόμορφα.

11 ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΞΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΣΥΝΤΑΓΩΝ Υψηλή θρεπτική αξία Μοναδική ποιότητα Μεσογειακή διατροφή Ασπίδα προστασίας για τον οργανισμό Αυξημένη περιεκτικότητα σε βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία

12 Παραδοσιακή κουζίνα και υγιεινή διατροφή Η Ελληνική παραδοσιακή κουζίνα προσφέρει μια μεγάλη γκάμα από υγιεινά τρόφιμα και τα τελευταία χρόνια έχει γίνει παγκόσμια αποδεκτή η αξία και η υγιεινή διατροφή της Μεσογειακής κουζίνας και ειδικά του ελαιόλαδου. Η Ελλάδα είναι ο κήπος της Ευρώπης και τα λαχανικά, τα φρούτα και το λάδι αποτελούν παραδοσιακά τις μεγαλύτερες εξαγωγές τις Ελλάδας. Οι Ελληνικές θάλασσες προσφέρουν άφθονα ψάρια που είναι μια από τις πιο υγιεινές διατροφές. Η ρίγανη, το θυμάρι, το δενδρολίβανο, ο μαϊντανός, ο άνηθος, η πιπεριά, το κρεμμύδι, σκόρδα, καρότα και σέλινο είναι από τα βασικά βότανα και κηπευτικά που χρησιμοποιούνται στην ελληνική κουζίνα μαζί με τα μυρωδικά μπαχαρικά όπως το μοσχοκάρυδο, η κανέλα, το πιπέρι, το γαρύφαλλο και η βανίλια. Το ελληνικό ελαιόλαδο εμπλουτίζει τις γεύσεις και τις παραδοσιακές μεθόδους μαγειρέματος χιλιάδες χρόνια τώρα. Η ελληνική κουζίνα είναι σε μεγάλο βαθμό απαλλαγμένη από ζωικά λίπη. Αυτό, μαζί με τα νωπά βιολογικά τρόφιμα, τα ψάρια, τα φρούτα και τα λαχανικά και σε συνδυασμό με την μη ακραία διάδοση του πρόχειρου φαγητού (fast food) που είναι τρόπος ζωής σε πολλές δυτικές χώρες, ειδικά στην Αμερική, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η χώρα μας εκτός από το να είναι το λίκνο του πολιτισμού είναι και η γενέτειρα της μεσογειακής δίαιτας.

13 Λαχανικά. Η Ελληνική κουζίνα έχει αμέτρητες σαλάτες. Η χωριάτικη σαλάτα είναι η βασίλισσα στις σαλάτες αλλά και οι μαρουλοσαλάτες, οι λαχανοσαλάτες, τα παντζάρια, τα κολοκυθάκια, τα ραπανάκια και κάθε λογής κηπευτικά είναι το ίδιο νόστιμα και θρεπτικά. Κύρια πιάτα. Τα κύρια φαγητά στην Ελλάδα είναι αμέτρητα και κάθε περιοχή της χώρας έχει δικές της σπεσιαλιτέ. Ψάρια. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που περιβάλλεται από θάλασσα και η αλιεία αποτελεί κύριο παράγοντα της ελληνικής γεωργίας. Το ψάρι είναι μια από τις πιο βασικές και υγιεινές διατροφές πλούσιο σε φώσφορο. Οι αστακοί, τα μπαρμπούνια και οι συναγρίδες είναι από τα πιο ακριβά και πιο δημοφιλή, αλλά υπάρχουν πολλά άλλα είδη ψαριών εξίσου νόστιμα όπως η τσιπούρα, το φαγκρί, τα λυθρίνια, τα μελανούρια, οι σαργοί, ο ξιφίας, η λακέρδα και τα λαυράκια. Επιδόρπια και γλυκά. Τα παραδοσιακά ελληνικά γλυκά είναι ο μπακλαβάς, το γαλακτομπούρεκο, το κανταΐφι, οι δίπλες, οι λουκουμάδες, τα λουκούμια, ο χαλβάς και τα γλυκά κουταλιού από διάφορα φρούτα με πιο γνωστά το κεράσι, το κυδώνι, τα ντοματάκια, το κίτρο και το νεράντζι.

14 Μια ιδιαίτερη μορφή διατροφής που στηρίζεται στην Μεσογειακή διατροφή με όλες τις ευεργετικές ιδιότητες, αποτελεί η μοναστηριακή διατροφή της περιοχής μας. Αυτή περιλαμβάνει λαχανικά, φρούτα, λαδερά φαγητά, όσπρια, θαλασσινά, σαλιγκάρια, ταχίνι και γαλακτοκομικά προϊόντα.

15 ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Μακροζωία Ισορροπημένη ψυχοσωματική κατάσταση Προστασία από οστεοπόρωση και διάφορες μορφές καρκίνου Ρύθμιση σακχάρου, αρτηριακής πίεσης και χοληστερίνης Χαμηλό ποσοστό καρδιακών περιστατικών

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66 ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ Να μαγειρεύουμε στο σπίτι και να αφήνουμε τα παιδιά να συμμετέχουν στη διαδικασία του μαγειρέματος Οι μερίδες που σερβίρουμε να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες του παιδιού και όχι σε αυτές που εμείς φανταζόμαστε Το παιδί θα πρέπει να τρώει όταν πραγματικά πεινάει. Να προτρέπουμε τα παιδιά να επιλέγουν τρόφιμα χαμηλά σε λίπος και ζάχαρη και να εξοικειωθούν με τις υγιεινές τροφές Να τα μάθουμε να τρώνε αργά και με παύσεις. Είναι επίσης σημαντικό να υπάρχει οικογενειακή, ευχάριστη ατμόσφαιρα στο τραπέζι

67 Να τους δίνουμε ανάμεσα στα γεύματα τροφές χαμηλές σε θερμίδες, όπως γιαούρτι, φρούτα και λαχανικά Να περιορίζουμε τις εξόδους των παιδιών σε fast-food, χωρίς να τις απαγορεύουμε τελείως, γιατί είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει αντίδραση Να εκπαιδεύσουμε το παιδί ώστε να μη συνηθίσει να συνδυάζει κάποιο χόμπι ή δραστηριότητα με το φαγητό. Να περιορίσουμε τις ώρες που το παιδί παρακολουθεί τηλεόραση ή παίζει παιχνίδια στον υπολογιστή. Να ενθαρρύνουμε τη φυσική του δραστηριότητα, που δε βοηθάει μόνο στον έλεγχο του βάρους του, αλλά και στην καλή ψυχική του κατάσταση. Ένα παιδί πρέπει να αθλείται αλλά και να περνάει συγχρόνως ευχάριστα και να διασκεδάζει Έχει παρατηρηθεί ότι πολλές φορές το παιδί προσπαθεί να καλύψει τις συναισθηματικές του ανάγκες με το φαγητό. Αν έχετε διαπιστώσει κάτι τέτοιο, είναι απαραίτητο να ζητήσετε τη βοήθεια ενός ειδικού.

68 ΠΡΩΙΝΟ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Ένα φλιτζάνι γάλα με 1 φέτα ψωμι με λίγο μέλι ή σπιτική μαρμελάδα Ένα φλιτζάνι γάλα με λίγα δημητριακά ή βρώμη ΔΕΚΑΤΙΑΝΟ (στο σχολείο) Ένα σουσαμένιο κουλούρι και ένα φρούτο Ένα κομμάτι σπιτική μηλόπιτα ή ένα μικρό τόστ σπιτικό μαζί με φρούτο

69 ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ Μία μερίδα ψάρι ή κοτόπουλο με λίγο ρύζι ή πατάτες και σαλάτα εποχής (1-2 φορές την βδομάδα) Μία μερίδα όσπρια, με μία φέτα ψωμί και σαλάτα εποχής (1-2 φορές την βδομάδα) Μια μερίδα λαχανικά μαγειρεμένα, με τυρί και 1 φέτα ψωμί (2 φορές την βδομάδα) Μία μερίδα ζυμαρικά, με λίγο τυρί και σαλάτα εποχής (1 φορά την βδομάδα)

70 ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΟ Ένα φρούτο ή ένα ποτήρι φυσικό χυμό Ένα γιαουρτάκι με λίγο μέλι ΒΡΑΔΙΝΟ Ένα αβγό βραστό με σαλάτα εποχής Ένα πιάτο τραχανά με λίγο τυρί

71 Ας συνεχίσουμε λοιπόν την παράδοση εντάσσοντας στην καθημερινότητα μας τις παραδοσιακές διατροφικές υγιεινές συνήθεις του τόπου μας, με τέτοιο τρόπο ώστε να τις μεταδώσουμε και να τις συνεχίσουν τα παιδιά μας.

72 ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΛΥ!!!