Σ Υ Λ Λ Ο Γ Η Τ Ρ Λ Λ Λ Ι Α Ν Ω Ν Ε Π! Γ Ρ Λ Φ Ω Ν ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑ! ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΣΗΑΜΕΙΩΣΕΩΝ

Transcript

1 MIX. ΠΑΠΠΑΚ12Ν ΣΤ ΑΝ Τ1Ν Ο Υ ΗΤΟΙ Σ Υ Λ Λ Ο Γ Η Τ Ρ Λ Λ Λ Ι Α Ν Ω Ν Ε Π! Γ Ρ Λ Φ Ω Ν ΜΕΤΑ ΤΩΝ ΕΠ' ΑΥΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑ! ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΣΗΑΜΕΙΩΣΕΩΝ ΤΩΝ ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΓΑΛΛΙΑΣ, ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΑΜΕΡΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΕΥΟΜΕΝΩΝ ΥΠΟ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΩΝ ΤΡΑΑΑΕΩΝ ΑΠΟ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΑΤΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΩΝ ΚΑ ' ΗΜΑΣ ΧΡΟΝΩΝ E3ST Α θ Ξ 3 ί Τ Α Ι

2

3 MIX. ΠΑΠΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ι/χ. JΙocn71 lxj \ io r/ζτίη^ ΗΤΟΙ ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΡΑΛΛΙΑΝΩΝ ΕΠΙΓΡΑΦΩΝ ΜΕΤΑ ΤΟΝ Η ti' ΑΥΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΣΗΜΕΙΩΣΕΩΝ ΤΩΝ ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΓΑΛΛΙΑΣ, ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΑΜΕΡΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΕΥΟΜΕΝΩΝ ΥΠΟ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΩΝ ΤΡΑΑΑΕΩΝ ΑΠΟ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΑΤΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΩΝ ΚΑΘ' ΗΜΑΣ ΧΡΟΝΩΝ ΊΞ3Ί>Τ ^ e x a i i s r ^ z ^ : ± 3 3 5

4

5 Έν τώ μεγαλω υπερ της παγκοσμίου προοοου αγώνι εν των τα μαλιστα επιτυχώς αγωνισαμένων εθνών ύπηρςε και το ήμετερον, ή αρχαιότατη ο 1 αύτοϋ κοιτις είναι αναντιρρήτως ή Έλάσσων 'Ασία, έν η τα πρώττ. αύτοϋ έτελεσε βήματα και τάς πρώτας εδρεψε δάφνας. Ό ανά την χώραν ταύτην περιοδεύων λόγιος ςένος μετά θαυμασμοϋ σταματα είς παν βήμα άνακαλύπτων και εν ίχνος του αρχαίου πολιτισμού της και ένθους αποκαλύπτεται και γονυπετών συλλέγει και ώς πολύτιμον θησαυρον έγκολπίζει οπίυς μεταγάγτ; εις τα μουσεία της πατρίδος του εν άπλοϋν σύντριμμα αρχαίου μνημείου η έφθαρμένον λιθον ένεπίγραφον, διότι ολα ταϋτα, όσον μικρά, όσον κατεστραμμένα και αν είναι, τω όμιλοϋσιν εύγλώττως περι του μεγαλείου και της δό;ης των αρχαίων Ελλήνων και τον διδάσκουσι περι του τρόπου του ζτ,ν των παρωχημένων γενεών. Προ ενός τοιούτου θεάμτ,τος, προ ξένου δηλ. συλλέγοντος τα οστά και την κόνιν τών προγόνων ημών, τί αισθάνεται πας γνήσιος φιλόπατρις "Ελλην ; Δεν συγκινείται αφ' ενός και δεν αισθάνεται αφ' έτερου έν εαυτω τον ελεγχον έπι ττι παραλείψει ίεροϋ καθήκοντος; Δεν κατανοεί σαφώς, ότι το καθήκον τούτο είναι διττον κα! ότι, αν άνεπτυγμένος τις ξένος περισώζϊΐ από της φθοράς τα λείψανα της άφνειας αρχαιότητος έξ απλής αγάπης προς την \έχνην η έξ άπλοϋ καθήκοντος προς τον πολιτισμον, αυτός, 6 κατ'ευθείαν απόγονος τών μεγαλουργών εκείνων, ενει, πλην τούτου, και ετερον έπισης ιερόν και μέγα καθήκον, το προς την πατρίδα του, ήτις ουδέν αλλο παρ 1 αύτοϋ, ουδέ χρηματικάς θυσίας, ούδε ήρω'ι&ην αυταπαρνήσεων απαιτεί, άλλα μόνον την περισυλλογην τών τεκμηρίων της παλαιφάτου δόξης της, δόξης, ης αλλα>ς τε και αυτός δικαίως η αδίκως μετέχει νυν ; Ύπο τοιούτων σκέψεων αγόμενοι και ημείς συνελέγομεν έν παν τι και- ρώ και τόπω παν ο,τι η τύχη παρουσιαζεν ημίν άρχαίον λείψανον, ώς τιμαλφές δ' αυτό κειμηλιον φυλάττοντες, άπενέμομεν ουτω, τό γ' εφ'ημίν,

6 τον προς την πατρίδα όφειλόμενον φόρον. Ιδιαίτερα.ν δε κλίσιν αίσθανόμενος προς τάς έπιγραφας, άς θεωροϋμεν τα εύγλωττότερα της αρχαίας ιστορίας μαρτύρια, ού/ί εφ' άπας ηύτυ^ησα,μεν, κ,7,1 ηλίου καύματα περιφρονοϋντες, και βορρε'ως παγεράς ριπας χ.7.ι ομβρων ανηλεείς μαστιγώσεις, τινας μεν αυτών άπο εντελούς καταστροφής νά περισώσωμεν, αλλας οε μεθ'υπομονής άντιγράΰτ,ντες εις το φως της δημοσιότητος να παραδωσωμεν. Και αί σμυρναΐκαί εφημερίδες κν. ι τα εν 'Αθήναις αρχαιολογικά περιοδικά προφρόνως έδεςαντο τα άντίγραφά μου και μετ' ευμενών κρίσεων εφίλοςενησαν έν τα'γς σελίσιν αυτών, διόπερ πλείστας /άριτας τα'ις διευθύνσεσιν τ,ύτών ομολογώ. 'Επειδή όμως είναι δύσκολος η επί το αυτό συνάθροισις των ρηθέν - των φύλλων και περιοδικών δια τον θελησοντα. ν 1 άσ/^ολτ,οη ειδικώς εις την μελετην τών Τραλλιανών επιγραφών, [διότι εν Τράλλεσιν ευρισκόμενος μόνον τ ας εν τη πόλει ταύτη κ 7.1 τοις περις αυτής εκάστοτε άνακαλυ- πτομε'νας έπιγραφας ηδυνάμην να αντιγράφω] απεφάσισα τη παροτρύνσει πολλών φίλων, νά προβώ εις την έν εν ι τεύ^ει δημοσίευσιν αύτών, και δη αετά π α ν ο α ο ι ο τ ύ π ω ν λιθογραφικών πινάκων, όπως κτ,ταστησω 1 I ι Ili το ερ- ' ^ I γον ακριβή όδηγον και άτφαλες βοηθημα, συνώδευστ, δ'αύτας και δια Συνοπτικής τών Τράλλεων ίστοριτ,ς, /άριν το>; βουλομενουν εκ, τών πολλών να ρίψωσιν εν βλέμμα επί μιας σελίδος τής ιστορίας τής Μικρας 'Ασίας. Εις το δυσ/^ερες τοϋτο έργον προέβην πεποιθώς επί την ύποστηριςιν πάντων τών φιλομούσων και φιλαρ/αίων. Και δεν ήπατηθην πλείστοι όσοι τοιούτοι, οις θερμάς ευχαριστίας άπονε'μω, ενεθάρρυναν με δια τής έγγραφης των εν ταις άγγελίαις του παρόντος πονήματος, και άλλους προτοεψαντες να εγγραφώσιν, ιδια δε 6 φιλομουτότατος και οτρηοος τών γραμμάτων προστάτης Θεοφιλεσττ,τος 'Επίσκοπος Ηλιουπόλεως και Θυατείρων Κύριος Κύριος Ταράσιος.

7 Ίοιαιτερως οφείλω να εκφράσω ενταύθα /άριτας χ.7.1 προς τους προθυαως πτ,ρασ/όντας μοι την ήθικην αυτών ύποστηριςιν, την Διεύθυνσιν της έφη;λεριοος «Άυιαλθειτ,ς», τον εκ των συντακτών της «Άααλθείας» κ. Γεώργιον Βοντζαλίοην ώς κ α. ι τον κ. Σ. Πιττακήν, έπιμελητην του Μουσείου και Βιβλιοθ. τής Εύαγγελ. Σ/ολής. 'Τπουιιυινησκων οε πασι τοις άναγνώσ ταις του παρόντος τας πολλά ς και ποικιλας ουσ/^ερειτ,ς εν τη εκτυπώσει τών τοιούτου εγοους έργων, έπικτ,- λοϋαα,ι την εύ;χε'νειαν α,ύτών κ7.1 ε υ/ ο Λ τ. ι ετεροι έτ,οϋ κρείττονες κρείττονα να κατορθώσωσιν. Άϊοίνιον 10 Μαΐου Ο ΕΚΛΟΤΙΙΣ ΠΑΠΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

8

9

10

11 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Τ & Ν Τ Ρ Α Λ Λ Ε & Ν ATTO ΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟΤΑΤΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΚΑΟ' ΗΜΑΣ XPDNQN.ΛΛΛΛΛΛΛΛ/ΙΑΛΛΑ ΊΙ άρ/αία ττολις των Τράλλεων /.είται έ~ι της δεςιας ο/οης του Μαιάνδρου, εις μικράν ν.-' αύτου άττόστασιν και κατέχει τετράγωνον ή επίμηκες όροπέδιον με ουσανάβατα -λάγια, τταράτασιν Aóocov, οΐτινες έςέχουσιν έκ της μεγάλης σειράς της Μεσσωγίδος, σχηματίζει δε ούτως εί~εϊν ίσ/υρον φυσικον φρούριον. 1 Ιορυται δ' ή υ. ε ν των Τράλλεων ττόλις έ~ι τραττεζίου τινός ά'κραν έχοντος έρυμνήν καί τα κύκλω ο'ίκανώς εύερκη ] Στράβων XIV I ρ. Π'ι8. Λέγεται δτι αι Τράλλεις όοείλουσι την άρ/ήν και την έπωνυμίαν των εις άποικίαν βρακών Τοαλλιανών. I Κτίσμα δε οασιν είναι τας Τοάλλει^ 'Λογείων καί τίνων Ηοακων Τοαλ ι. 1 1 I il > ι λίων, αφ' ών τούνομα.] Ι 1 ) Στοζ. 6. (ί 'ιΐ). ΊΙ νεωτέοα αΰττ'ς όνοαασία είναι Κίουνέλ-Ίσαο, τίτοι ώοαΐον οοούοιον. όνοαά'εται δ ι Ρ ι ~ - i 7 I ι II, 1 ι έ~ίσης και Αϊδιν έκ της έ~αρχίας και του όνοματος του κατακτητοΰ Α'ϊδΙν Έμιρ, ~ρος διάκρισιν άλλων ~όλε(υν έ/ουσών τήν αύτήν όνομασίαν, Λϊδίν ή Κιουζέλ-Ίσάρ. ΊΙ νέα -ολις, έττερείδεται έ-ι της /αμηλοτέρας κλιτύος της àpy αίας "όλε co ς, είναι αε^'άλη και ανθούσα -όλις υ.έ ττλτ,ουσυ.ον διαοοοοτοό-coc ϋτϊολογιζόυιενον à~o.'>() αέ/οι 40 i t i I i l 1 I I I - ι ι /-ι y ιλιάοας κατοικούν, ήτο δε ο τελευταίος σταθμός του άττο Σμύρνης σιδηροδρόμου μέ/ρι του f 1 ) Τοσαύτης φήμης άπελάμόανεν ή ισχυρά τών Τράλλεων τοποθεσία, ώστε ύ μεν Κύρος κατά τί,ν άνάβασιν αυτοΰ ταύτην έϊ,ελέ^ατο ώς το άσφαλέστερον φρούριον,,τρός διαφύλαξιν τών τε γυναικών και των τέκνων τών έγκαταλει>]'άντων αυτόν στρατηγών Ξενία καί ΙΙασίωνος. -«Καίτοι έχωγε ai. τών καί τέκνα καί γυναίκας έν Τράλλεσι φοουρούμενα.» [Ξενοφ. Ινύρου άνάι.ι. fit.fi. I. κεφ. 4 ' <> «V- Μεγ. Αλέξανδρος μετά την έκ,τόρλησιν της 'Αλικαρνασσού μετηνεγκε τ ας νολιορκητικάς αύτοΰ μηχανάς εις τάς Τράλλε ις -τρύς διαφύλαξιν. Αί Τράλλεις, ώς καί ή π-'.«-«.κειμένη επί Μαιάνδρ-ο Μαγνησία, δέν άντέστησαν εις την κατακτητική ν όομην τοϋ Νικητοϋ, «.'«././.' «"«.μα ούτος άφίκετο έν Έφέσφ, ανέστειλαν νρέσόεις ναοαχωροϋντες αϋτώ άμφυτέρας τάς διάσημους ταί-τας.-τελείς τγ,ς βορείου Καρία:. 'Erri τούτο δέ απεστάλη ναοά τοϋ Μεγ. Άλεΐ,άνδρου ίνα καταλάέιη αύτάς ό στρατηγός ΙΙαρμενίων, Γι γιο ν μεί)' εαυτού τετρακισ,μλίυυς πεζούς κα' διακοσίους ίννεϊς. /

12 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 1883 καί κείται έν τω μέσω εύφοροτάτης ιτεδιάδος, ήν διάφοροι περιηγηταί άποκαλουσιν Όρχον [κήπον] της Μικρασίας. Πρώτιστα δε προϊόντα αυτής και νυν και πάλαι ήσαν τα σύκα, αί σταφίδες, τα έλαια, ό βάμβαξ καΐ τα σιτηρά αποστελλόμενα εις την άγο ραν της Σμύρνης. Ί2ς έκ της φυσικής δ' αυτής θέσεως αί Τράλλεις ανέκαθεν υπήρξαν διάσημος πλούσια πόλις. "Ατταλος ò βασιλεύς της Περγάμου, του οποίου ή πολυτέλεια ήτο παροιμιώδης [Hor. Garm..i. 12.] ειχεν ενταύθα πολυτελές άνάκτορον, [Plin. Ν. Η. 'Όρα ώσαύτως και έπιγραφήν εις τι νόμισμα ΤΡΑΛ. ΑΤΤΑΛΟΥ- Mionnet sap. ρ. 1 vii. ρ. 460,] όπερ μετά ταύτα υπό τήν κυριαρχίαν τών Ρωμαίων έ'γεινεν ή επίσημος κατοικία τών κατά καιρούς αρχιερέων τών Τράλλεων. [Viti'OU, ν. 1 l? 8,Gomp, Boeckli. G. LG ] Ορα και έπιγρ. ημών άριθ. 2α "Ολίγον βραούτερον ο Κικέρων υπερασπιζόμενος τον Φλάκον περιγράφει τήν πόλιν ταύτην ώς μεγάλην, πλουσίαν και κεκοσμημένην. [Grravis locuples ornata Givitas] Καταμηνύων δέ άσήμαντον τινά άνθρωπον, Μαιάνδριον όνομαζόμενον, διϊσχυριζόμενον ότι αντιπροσωπεύει τους Ιραλλιανούς εις τάς καταμηνύσεις των εναντίον του πελάτου του, έρωτα τί Ιγειναν τα επιφανή εκείνα ονόματα τα μεταξύ τών πολιτών : [Ubi erant illi Pythodori, Aetideni, Lepisones, ceteri homines apud nos noti intersuos nobiles? bi ipa magnifica et gloriosa ostentatio civitates?] ήτοι ; ποι" εχναχ οχ ΓΙυΗόδωροχ, oi ΑίτχδανοΊ, οι Λεπί(?ωνες, κα\ οι λοχποχ παρ' ύμΐν άνδρες μετάξι; τών ευγενών <3ας ; Πού έκείνη Λ μεγαλοπρεπής καχ ιιεγαλαυχης 'έπχδεχξις της πολχτείας ; Έάν ούτοχ είσχν εύχαρχστημένοχ έκ μιας τοχαΰτης ^αμερποϋς άντχπροσωπεχας, πρocftìéτεχ, τότε αφες αύτοϊς να ταπεχνώσωοχ την ύπερο\[τχαν των. Έλαττόνοντες την έπαρ- Οχν, κολάζοντες την τόλμην, καταθλίβοντες ττιν ύπερηφάνεχαν κτλ. Βραδύτερον ολίγον ομιλών ο Στράβων περι Τράλλεων λέγει, ότι κατά τα πλούτη ύπερεΐχον όλων τών πόλεων της 'Ασίας. [Συνοικεΐται καλώς είτε τις άλλη τών κατά τήν Άσίαν υπό ευπόρων ανθρώπων και άεί τινές έξ αυτής είσίν οί πρωτεύοντες κατά τήν έπαρχίαν, ους Άσιάρχας καλουσιν* ών Πυθόδωρός τε ήν, άνήρ Νυσαεύς το έξ άρ/ής. Στραβ. σελ. 650.] Διασαφηνίζων δέ το γεγονός τοΰτο ό αυτός συγγραφεύς μνημονεύει, ότι οί Άσίαρyοι ή οί πρόεδροι τών αγώνων, οΐτινες ύφίσταντο μεγάλας δαπάνας, ίνα έπιδείξωσι τήν λαμπρότητα της θέσεώς των ήσαν πάντες Τραλλιανοί. 'Επί του μαρτυρικοΰ θανάτου του αγίου Πολυκάρπου ο άσίαρχος Φίλιππος όστις προήδρευεν αύτοΰ ήτο Τραλλιανός. [Μαρτυρ. άγ. ΙΙολυκ. 12, 21.] Συγχρόνως δέ έν ω οί κυριώτεροι τών πολιτών διέπρεπον τοσούτον έπιτοπίως, πολλοί τών του δχλου, αισχροκερδείς καί τυχοδιώκται, θηρεύοντες τύ/ην μετέβαινον σωρηδόν εις τήν πρωτεύουσαν του κόσμου, διακινδυνεύοντες δια τών ενεργειών των έν Ρώμη παν ό,τι ρωμαϊκόν.., ]Jav, 70] Συνελόντι δ' ειπείν οί Τραλλιανοί φαίνεται ότι υπήρξαν έργατικοί, εύποροι, μεγάλαυ/οι, επιδεικτικοί, άλλα καί κάπως χυδαίοι. Ό Κικέρων υπερασπιζόμενος τον Φλάκον δέν έξεφράζετο πάντοτε ευμενώς περί τών Τραλλιανών. I 3. PI ilipp. Ι). [Aricina mater Trillianam aut Ephesiam putes (licere] ήτοι ό Ρωμαίος καί τήν μικροτέραν κωμόπολιν [ώς τήν Άρικίαν] Alicia, έοεώρει ώς εύγενεστέραν καί τών μάλλον άκμαζουσών πόλεων της 'Ασίας οΐαι αί Τράλλεις καί ή "Εφεσος. Όταν ό Καίσαρ άπεβιβάσθη εις τήν Άσίαν μετά τήν μάχην τών Φαρσάλων, οί 8 και

13 ΤΩΝ TPAAAEUX Τραλλιανοι έσπευσαν να τον συγχαρώσι οια τάς έπιτυχίας του* θαύμα οέ τι έπεσφράγισεν τήν εις αυτόν πίστιν και άφωσίωσίν των. Ανδριας του Καίσαρος έ'στη έν τω Ναω της Νίκης έν Τράλλεσι, έκ οέ του σκληρού α Οτου εδάφους, και παρά τήν βάσιν τοΰ αγάλματος, άνεβλάστησε Φοΐνις, λέγεται μάλιστα οτι αύτη ή θεά στρέψασα προσητένισε το άφομοίωμα του κατακτητου. [Πλουτ. Βίος Καίσαρος 49. Δίων Κασ. Χ, 61. Val. Max. i,b-l2]. Έπι Αύγουστου, τον όποιον οί Τραλλιανοι έοεώρουν ώς τον ίδρυτήν αυτών, ή πόλις έ'λαβε τήνέπωνυμίαν Καισάρια, πομπώδεις οέ έπιγραφαί άποκαλουσιν αυτήν «την λαυ,ποοτάχην Καισαρέων Τραλλιανών πόλιν» δρα τάς ύπ' άριο. 7,(57,58, 112, 132 έπιγραφάς μας, και [Boeckh. G.I.G Ή λαμπρότατη Καισαρέα>ν Τραλλιανών πόλις Ί. "Εκτοτε, μέχρι τέλους της πρώτης μετά Χριστον έκατονταετηρίδος τα νομίσματα φέρουσι τον τύπον ΚΑΙΣΑΡΕΠΝ ΤΡΑΛΛίΑΝΠΝ, έστι δ'οτι καν μόνον ΚΑΙΣΑΡΕΠΝ [Mionet. Χ iii. ρ, 125]. (') Οί Τραλλιανοι δεόντως άντημείφθησαν δια τήν προς τους αυτοκράτορας αύτών άφοσίωσιν. ΈπΙ της βασιλείας του Αυγούστου, περίπου II. Χ., ή πόλις κατεστράφη υπό σεισμού, σύνηθες καθ' δλην αυτής τήν περιφέρειαν πραγμα, δπερ και σήμερον έ'τι συμβαίνει, το οέ Μαντεΐον της Σιβύλλης έπωφελεΐτο σπουδαίως της σεισμικής αυτής καταστάσεως των Τράλλεων [i i i 459, ν, Ή επελθούσα καταστροφή ύπήρξεν όλεορία, το Γυμνάσιον και άλλα μέρη συνέπεσε Στραβ. Χ, i i, ρ, 579]. ΆγαΟίας, i i, 17, ρ, 101 έσείσοη τε άπασα και ανετράπη και ουδέν αυτής δ,τι έσέσωστο : Comp, C. I.G 2923 Ό Λύτοκράτωρ συνεισέφερεν πλουσιώτατα είς τήν άνοικοδόμησιν, φαίνεται δέ οτι ταχέως άνέλαβεν έκ της μεγάλης καταστροφής, καθ' οτι έπι Τιβερίου βλέπομεν τους Τραλλιανους συναγωνιζομένους μετά των άλλων πόλεων της Ασίας δια τήν τιμήν του άνεγεΐραι ναον εϊς τε τον Αύτοκράτορα και τήν Γερουσίαν, άλλα δεν έίσηκούσθησαν καθ' ο parum validi. [Tac Ann. IV. 55 ] Ή προστάτις Οεότης της πόλεως, της λαμπρότατης πóλεcυς... [C.I.G. 2926,] Ί^ρας του Διός. [Comp. Bull. (le Gorr. Hellen. Χ. ρ. 5 I(Γ ήτον ό Ζευς, επονομασθείς Ααράσιος[Mionet. IV, ρρ ( 2 ) δρα και τάς υπ'άριθ. 12,41,52, 102, έπιγραφάς μας. Ό Στράβων τον γράφει προσέτι Λαρίοιος ή Ααρισαΐος. IX- ρ ViO, XIV, ρ. 649] τάς δε ονομασίας ταύτας ελαβεν έκ της παρακείμενης Τραλλιανής Λαρίσης. Στρζ. έκδ. Κράμερ. XI. σελ. 53. [θεόπομπος οέ και πόλιν λέγει έν ττ^ αύτη μεθόρια κειμένην Αάρισαν και τών Τράλλεων διέχουσα κώμη τριάκοντα στα οίους υπέρ της πόλεους έπι Καύστρου πεδίον δια της Μεσωγΐδος ιόντων κατά το της Ίσοορόμης Μητρός Ιερόν, όμοίαν τή^> θέσιν και τήν άρετήν έχουσα ττ ΚρεμαστΤ] Ααρίση και γαρ εύυδρος και άμπελόφυτος, 'ίσως δέ και ο Ααρίσιος Ζευς έκεΐθεν έπωνόμασταΐ'] και ο ανωτέρω μνημονευθείς ώς και ò υπ' αριθ. 25 της ( 1 ) Οί τό.τοι τών Τραλλιανών νομισμάτων ποικίλουσι κατά τάς διαφόρους περιόδους. Νόμισμάτι τι όπερ κέκτημαι φέρει τοιούτον τύπον : έπί τοϋ ένός μέρος κεφαλήν δα-ρνοστεφή και πέριξ ΙΕΡΟΣ ΔΗΜΟΣ» έκ το " άλλου δέ μέρους τον Αία καθήμενο ν έπι ι>ρόνου καί πέριΐ, ZEYC ΛΑ- PACIOC. πε?ί τ ήζ ρθής δέ ονομασίας τοϋ Λ αρά σι ο ς ή Ααρίσιος καί Λαρισαίος, ώς τό κείμενον τοϋ Στράβωνος, πολλαί έγένοντο έ.τιστημονικαί συζητήσεις, ι'ιμείς νομί^ομεν ώς όρθύτερον τό κείμενον τοϋ Στράβωνος καί οτι τό έπι τών επιγραφών άιταντώμεναν Ααράσιος ώς και έπι τών νομισμάτων είναι καθαρώς ίδιωτισμύς της γλώσσης.

14 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ επιγραφής μας αναμφιβόλως ήσαν οι λειτουργοί αΰτοΰ του θεού. Έχουν τήν ίερωσύνην του Διός του Ααρισείου. (*) Έκτος του Διός, έν Τράλλεσιν έλατρεύοντο ώσαύτους, toc έκ τών σωζόμενων επιγραφών εξάγεται, και ή Δήμητρα Γέρεια Δήμητρος C.I.G 2927], ό Διόνυσος! Διονυσίω Βακχίω τω δημοσίω G.I.G 9919 ώς και αί ΰπ' αριθ. 10ο και 150 έπιγραφαί μας], και ò Ασκληπιός, Γ'Ασκληπιω Σωτήρι ώς αί υπ' αριθ. 27 και 148 έπιγραφαί μας Vitruv. vii, Ι ] Ή άνασύστασις τών αγώνων και ή χρονολογία τών 'Ολυμπιάδων έν Τράλλεσι χρονολογείται ευθύς μετά τήν έπίσκε^ιν του αύτοκράτορος Αδριανού, δρα τήν ΰπ' αριθ. 30, έπιγραφήν μας. Μεταξύ δε τών αγώνων, οϊτινες έτελοΰντο ε ; ς τα ς Τράλλεις προς τιμήν διαφόρων θεοτήτων μνημονεύονται τα ΙΙύΟια [G.I.G. 2932, 2935, Mionnet, iv, pp 181, 192 δρα και τήν ΰπ' αριθ. 100 έπιγραφήν μας και Waddin. insci' τα 'Ολύμπια [Wood Discoveries et Fphessus inser vi, 14, 20]). pp. 60, 70 Mionnet, και τήν ΰπ' αριθ. 30 έπιγραφήν μας, τα Ηράκλεια "ειν άέολοισιν Άταρβέ(ος) Ηράκλειος, παράβαλε και τήν I ΰπ' άοιο. t 25 έπιγοαφήν Mili-J aac] τα "Αλεια, 1 δοα \ τήν ι ΰπ'άοιΟ. t 12 έπιγραφήν tliil ' u.ac, ώς και τα Άσκληπεΐα, ίδέ τήν ΰπ' αριθ. 148 χνέκοοτον έπιγραφήν μας. 'Αθλητικοί δέ άγω ν se αναφέρονται ώς αί ΰπ' άοιο. 40, και 90, έπιγοαφαί aac, δ Δρόi i " li I " ' 1 ί Τ I " 7 I μος, ή Άκοντισία, ή Ευεξία, και ή Τοξική. (*) Περί Τραλλιανής Ααρίασης πραγματείαν έ5ημοσίευσεν έν τώ ε'. τόμ<υ τοΰ έν Σμύρνη άλλοτε έκδιδομένου περιοδικού «"Ομηρος» ό έπιμελητής τοΰ Μουσείου και βιβλιοθ. τής Ευαγγελικής Σχολής, νΰν δέ καθηγητής τών Ελληνικών έν τω Πανεπιστημίω Πετρουπόλεως φίλος κ. ΆνΚ Παππαδόπουλος ό Κεραμεύς, λαβών άφορμήν έκ τών τοτό άνακαλυφθεισϋν δύο Τραλλιανών επιγραφών ήτοι τών ύπ' άριθ. 12 και 25 επιγραφών μας. Έν τ ή ρηθείσ:] πραγματεία καταδεικνύει τήν μεταξύ τής Έφεσιανής και Τραλλιανής Ααρίσσης διαστολήν κατά τό κείμενον τού Στράβωνος ώς διαφόρων πόλεων, άλλα περί τ ού πού δέον ν' άναΐ,ητήσωμεν τήν Τραλλιανήν Αάρισσαν οΰδέ τήν έλαχίστην δίδοσιν ήμΐν νύϊ,ιν "Εχοντες ύπ' όψιν τό κείμενον τού Στράβωνος, ύπολογίσα\-τες δέ χρονομετρικώς τό διάστημα τών τριάκοντα στα5ίων, όπερ άντιστοιχεϊ μέ άπύστασιν μιάς καί ήμισείας ή δύο ώρών έκ τών Τραλλέων, διετρέϊ,αμεν πολλάκις τήν πέριξ τών 'Γράλλεων περιοχήν προς άνακάλυψιν τής Τραλλιανής Λαρίσσης, έκ τών έρευνών μας δέ τούτων καί έκ σωζομένων λειψάνων παοαδεχόμε\>α ότι ή Τραλλιανή Αάρισσα έ- κειτο μεταξύ τών έγγύς τών Τράλλεων καί προς δυσμάς κειμένων χωρίων Καοάμπαγα καί Ίκίζ-δερέ. Είναι μέν άληθές ότι έπιγραφικόν τι μνημείον ουδαμώς έπ' αύτών τών μερών εϋρομεν μ' όλας τάς καταΰληθήσας ήμΐν προσπαθείας, ούχ ήττον έκ τών εισέτι έν τω χώρω τούτω διατηρουμένων έρειπίων καί ιδίως έν τώ χωρίιυ Μαγαράκιοϊ ώς καί έκ τής μέχρι τού νΰν χρησιροττοιουμένης όδού, ήτις δια τής Μεσσωγίδος άγει εις τό Καύστριον πεδίον [νΰν Τήρα γιολου] κλίνομεν νά παρα^εχθώμεν ότι ή ιστορική αύτη πόλις έπ' αυτού άκριόώς τού μέρους εκείτο. "Αλλως τε δέ καί σήμερον τό μέρος τούτο τήν άρχαίαν διετήρησεν τού έδάφους ιδιότητα «καί γαρ ε ϋ υ δ ρ ο'ς καί άμπελο φ υτος ή ν» άλλά καί έκ τής παραδόσεως ότι πρώτοι άποικοι τής έν Θεσσαλία Ααρίσιης ύπήρξαν οί ΓΙελαιγοί, ευλόγως δυνάμεθα νά παρα^εχθώμεν ότι κα' τής Τραλλιανής Ααρίσσης οίκήτορες ύπήρξαν οί Πελασγοί, τήν δέ άλήθειαν τής παραδόσεως ταύτης έναργέστατα έπικυροΰσιν οί εις τήν περιο<ή ν Τ οΰ μέρους τούτου, καί έπί τοΰ βράχου άνωθεν τοΰ έργοστασίου Ά λ α κ ι ό ζ, [Μπαλί καγιά δέ όνομαζομένο w] διατηρούμενοι δύο λελα^ευμένοι πελασγικοί τάφοι. Περί τών έν λόγω τάφων ώς καί τής ολίγον ύψηλότερον εισέτι σωζόμενης βυζαντινής εικόνος ό Ταξιάρχης, έν έκτάσει έγραψαν εις τό Δελτίο ν τής έν 'Αθήναις Γαλλικής Σχολής οί έταίροι καί φίλοι κ. κ. Γαστών Δεσάμ καί Γεωρ. Δουπλ,έ, οϊτινες κατ' Άπρίλιον τοΰ 1887 έν συνοδία μου έπεσκέφθησαν τά μνημεία ταύτα. ΊΙμείς δέ σχετικήν άφήγησιν τών μνημείων τούτων έδημοσιεύσαμεν έν τώ ύπ' άριθ. 174 φύλ. τής «Προόδου».

15 i ΤΩΝ ΤΡΑΛΛΕΩΝ ' Ή πόλις έκαυχατο επί οιαφόροις οίκοδομήμασιν, περί του αρχιτεκτονικού ρυθμου τών : οποίων εκτενώς πραγματεύεται ο Βιτρούβιος έν I!, 8, ν, 9, vii, Κ]. Υπήρξε προσέτι ή : γενέτειρα πολλών έπισήμουν ανδρών ούτ(υ μεταξύ τών όητόρων μνημονεύονται δ Διονυσιοκλής καί Αάμασος δ έπονομασθείς Σκόμβρος [Στραβ. σελ. 6 ΊίΓ, αναμφιβόλως αμφότεροι ; έρασται του έπιτετηδ'ευμένου καί ανθηρού ασιατικού ύφους, οιά το όποιον κυρίως έφημί- : ζετο ή πόλις αύτη, Cic. Orator. 234, quasi vero Trallianas firit Demosthenesl. Έν Γράλλεσιν υπήρχε προσέτι καί έςο/ος ιατρική σχολή, ώς διάσημοι δέ ίατροδιδάσκαλοι αναφέρονται δ Φίλιππος καί ό θεσ-αλός Galenop. XIII, ρ. I 05, XIV, 084,Comp. G.I.L. : 1256]. Μεγάλως δ' ωσαύτως έφημίζετο καί ή της Γλυπτικής Σχολή, τδ δέ Οαυμαζόμενοτ νολοσσιαΐον σύμπλεγμα του Φαρνασίου Ταύρου, όπερ κοσμεί τδ Μουσεΐον Νεαπόλεως I είναι έργον τών διασήμων αυτής μαθητών 'Απολλώνιου καί Ταυρίσκου. Καθ' ήν δέ έποχήν έ'γραφεν Ιγνάτιος ό θεοφόρος εις τ7.ς Τράλλεις, εζη έν αύτη : δ απελεύθερος του 'Αδριανού Φλέγουν δ φιλόλογος, ούτινος διετηρήθησαν ολίγα τών ; συγγραμμάτων (Muller Fragll Histr Grses, iii, ρ. 003, 3, ρ.], ή δέ φήμη αύτου κυρίως συνίσταται εις τδ ότι αναφέρεται υπό τών χριστιανών συγγραφέουν ώς εθνικός αύτόπτης μάρτυς του κατά τήν σταύρωσιν του Ίησου έπισυμβάντος υπερφυσικοί) σκότους, (Mailer. 1, c, ρ. 60 ), 9, πολύ βραδύτερον δέ, έγεννήθη έν Γράλλεσιν άνήρ έπιφανής, έγκατα- : λιπών τοις άπογόνοις άοάνατον αύτου μνημετον άπειράκις άνώτερον τών έργων τών προμνησθέντ(υν φιλολόγου ν, καί ούτος ήν Άνθέμιος δ αρχιτέκτων του ίναοΰ της του θεοΰ Σοφίας. ΙΙροκοπ. de /E dif. I. I. ρ Εν συντόμου αί Τράλλεις τοιαύτης άπελάμβανον φή- ; μης, ώστε δύο συγγραφείς κατά διαφόρους έποχάς δ 'Απολλώνιος έκ της παρακείμενης : πόλεως 'Αφροδισιάδος καί Χοιστόδωοοί δ έκ TTC έν Αιγύπτου Κόπτου αυτήν ελαβον ol>c ^ ι ι - ι ι I l i I θέμα τών σπουδαίων αυτών συγγοαααάτουν. ι I ( * ι ι Άναφοοικώς i ι - της I οιαόόσεουί του Ευαγγελίου II έν Γοάλλεσι ι ούοέν μνημεΐον ti! σώζεται, " επομένως εύλογους δυνάμεθα να παραδεχθώμεν τήν ύποθετικήν άφήγησιν, ότι καί ή έν Γράλλεσιν εκκλησία εχει τήν αυτήν αρχήν ους ή καί έν τ?' ( γειτνιαζούση Μαγνησία Εκκλησία. Ούδεμίαν όθεν δυνάμεθα να έχωμεν άμφιβολίαν ότι οί μαθηταί του 'Αποστόλου Παύλου ήσαν οί πρώτοι οίτινες δ ιέ δ ου καν τδ Εύαγγέλιον. Αί Τράλλεις κειμένη έπί τής : αυτής όοοΰ μεταξύ Εφέσου καί Λαοοικείας, ένθα άκμάζουσαι έκκλησίαι είχον συστηθή ; δια τών ενεργειών του Αποστόλου Παύλου, ήμίσειαν εκατονταετηρίδα πρίν ή γράψη δ : Ιγνάτιος, δέν ήτο ποτέ δυνατόν να έ'μενον έπί πολύ άγνοοΰσαι τήν διάδοσιν του Εύαγγελ- ; λίου. "Εν τινι του Ιγνατίου έπιστολη μ' όλον τοΰτο κατά πρόυτον γίνεται μνεία τής διαδό- ; σεους του χριστιανισμού εις τάς Τράλλεις. Ιαύτοχρόνους καί δ Αίβιος λόγον ποιείται έν τη περιγραφή τής ύπό τουν Ρωμαίων κατακτήσεους τών μερών τούτου ν, [ καί έκ του ν Γράλλεουν > καί έκ τής έπί Μαιάνδρου κειμένης Μαγνησίας, καί έξ 'Εφέσου ήλθον απεσταλμένοι]. ΙΙράγματι αί τρεις αύται πόλεις έπεμψαν απεσταλμένους πρός τον Ίγνάτιον έν Σμύρνη. 'Αλλ' ένου ή "Εφεσος καί ή Μαγνησία άντεπροσωπεύοντο ύπό πολλών ατόμων, αί Τράλλεις καθ' ό Ι; αί μδίλλον άπέχουσαι, ένα μόνον έπεμψαν, τον 'Επίσκοπον αύτών ΓΙολύβιον, τούλάχιστον ουδέν έτερον όνομα αναφέρεται. Τήν ανωτέρου έπιστολήν έ'γραψεν δ άγιος πρδς τούς Τραλ λιανούς ανταμείβουν τήν δια του έπισκόπου τουν έκόηλωθεΐσαν αύτών ευγενή προθυμίαν, > έν ταύτόυ δ' έξαίρων τόν τρόπον καί τήν συμπεριφοραν του απεσταλμένου των.

16 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Κυρίως δέ ο σκοπός της επιστολής άφορα να προφύλαξη αύτούς άπο του δηλητηρίου του Δοκητισμου, ώς άντίδοτον δέ συνίστησι, τόσον έν αύτη όσον καί άλλαχού, τήν μεταξύ των όμόνοιαν καί ύποταγήν είς τον έπίσκοπον καί τους λοιπούς της Εκκλησίας λειτουργούς. Ή κατά του Δοκητισμού καταγγελία είναι ενταύθα πληρεστέρα καί εμφαντικωτέρα ή είς πασαν άλλην τών 'Επιστολών του, έ: άλλου δέ ούδεμίαν ποιείται μνείαν του ίουδαΐζοντος μέρους της α'ρέσεως, παραβάλων όμως τις τους λόγους του άλλα/ου, βλέπει, ότι, ι Λ Λ ι> f *\,, -ϊ >Τ <>.'.ν οι φευοοόιοασκαλοι αυτοί ήσαν Ιουοαιςοντες. Απαλλάττει μέν τούς Τραλλιανούς άπο πάσης συμμετοχής είς τήν αΐρεσιν ταύτην, ούχ' ήττον γράφει όπως προφυλάξη αυτούς έν τω μέλλοντι, καί ή προτροπή του αύτη δέν ήτο ματαία, καθ' όσον εύκολως δυνάμεθα να παραδεχθώμεν ότι είς πόλιν πολυάνθρωπον οίαι αί Τράλλεις καί ένθα έπλεόναζον οί Ιουδαίοι, πολλοί έξ αύτών θα έπροθυμοποιούντο βεβαίως να διαοώσωσι τήν αίρετικήν αύτήν διδασκαλίαν, καί έαν ακόμη δέν εΐχομεν άκριβή περί τούτου γνώσιν. Εγγραφον δημοσιευθέν ύπο του Ίωσήπου [aut. XIλ'', ί Ο, 9 0,] ποιείται μνείαν μ' όλον τούτο της άντιστάσεως τών Τραλλιανών κατά διατάγματος τίνος του Ρωμαίου διοι κητού, χορηγούντος τήν άδειαν τοις Ιουδαίοις να ρυλάττωσι τα Σάββατα καί να έκτελώσι τάς λοιπάς ιεροτελεστίας άνενοχλήτως. Είτε το εγγραφον τούτο είναι γνήσιον είτε μή, άποτελεΐ προφανή άπόδειςιν του ότι έν Τράλλεσι προ της εποχής του Ιγνατίου ύπήρχον πολυάριθμοι 'Ιουδαίοι* καί αύτοί δέ οί Σιβυλληνοί χρησμοί οί τοσούτον ενδιαφερόμενοι είς τα άφορώντα τα τών Τράλλεων προσεπιμαρτυρούσι το πραγμα. Έν τη μετά ταύτα δέ ιστορία του Χριστιανισμού αί Τράλλεις δέν κατέχουσιν έξοχον θέσιν, άλλ'ώς ή Μαγνησία, ούτω καί αύτη επεμπον άντιπρωσωπε'ίας είς τάς Συνόδους τής Εκκλησίας. Εις τήν έν Έφέσω σύνοδο ν ò τών Τράλλείον Επίσκοπος άποδέχεται τήν Όρθόδοξον διδασκαλίαν, ύπογοάοει δέ το όνομα αύτού κατά τοόπον δυνάμενον να παοαλk " Π» ι ι ι k ληλισθη εύνοήτως μέ το προοίμιον τών επιστολών τού Ιγνατίου, Ήρακλέων, ό καί Θεόφιλος έπέγραψα, έ'νθα το δεύτερον όνομα έγγέγραπται λατινιστί Theoplianius, θε ο φ ά- νιος. 'Αλλάχου δέ γράφει μόνον το πρώτον του όνομα. Ε'ς μεταγενεστέραν δέ σύνοδον έν Έφέσω, τήν διάσημον «κλεπτών σύνοδον» γενομένην τώ 449 μ. χ. Μάξιμος ό έπίσκοπος τών Τράλλεων άπεκδέχεται τήν γνώμην τής πλειονότητος καί τήν αΐρεσιν τού Ευτυχίου, κατόπιν όμως μετενόησεν φαίνεται, καθότι παρεδέχθη τάς άποφάσεις τής έν Χαλκηδόνι συνόδου 451 μ χ. ώς μαρτυρεί, έν απουσία αύτού, ό Μητροπολίτης τής Εφέσου. Μεταξύ τών έπιτιμητικών επιστολών προς ΙΙέτρον τον Πολύσαρκον, αΐτινες φαίνεται οτι εγράφησαν έτη τινά μετά τήν έν Χαλκηδόνι σύνοδον, εύρηται καί έπιστολή φέρουσα τήν ύπογραφήν Άσκληπιάδης, έπίσκοπος Τράλλεων. Είς συνόδους δέ τής Εκκλησίας γενομένας μετέπειτα παρευρίσκοντο καί έπίσκοποι τών Τράλλεων. Έπι τής Βυζαντινής αυτοκρατορίας καί μέχοι τού ιβ'. μ. χ. αιώνος ούδέν άξιον λόγου περί τών Τράλλεων μνημονεύεται. Ότε δέ κατά το 1175 μ. χ. οί Τούρκοι είσέβαλον είς το Βυζαντινον κράτος, αί Τράλλεις ώς καί ή παρακείμενη παραμαιάνδριος 'Αντιόχεια, στερούμεναι επαρκώς δυνάμεων προς άντίστασιν έσυνθηκολόγησαν, άλλ' ή συνθηκολόγησις αύτη ολίγον μόνον διήρκεσεν καθ ότι βλέπομεν νέαν κατ" αύτών έπίθεσιν καί κατά το 1266, ότε μικρού δεΐν να ύποκύψωσιν είς τον ζυγόν τού έπιδραμόντος απογόνου τών Σελτσουκιδών

17 ΤΩΝ ΤΡΑΑΑΕΩΝ _ Α'ϊδίν - 'Εμίρ, εάν μή έγκαιρος βυζαντινή επικουρία πεμφθεΐσα υπό του Αύτοκράτορος Ανορονίκου του β'. δεν άνεχαίτιζε τήν είσβολήν του κατακτητοΰ. Γάς Τράλλεις έπεσκέφθη Ανδρόνικος ο Παλαιολόγος ό β', ό και συγκοινωνος τής βα σιλείας του πατρός αύτοΰ Μιχαήλ του η', τω 1270, τοσούτον οε κατεθέλχθη έκ τής λαμπρας φυσικής αυτής καλλονής, ώστε απεφάσισε να ονομάση αυτήν Εύανθίαν. Ό 'Ανδρόνικος πτο ηθείς έκ τών αλλεπαλλήλων του Άΐδίν 'Εμίρ έπιδρομών ήγειρε τα τείχη αυτής τόσον ισχυρά, ώστε αί Τράλλεις έγένοντο το προπύργιον τών πέριξ αυτής κειμένων παραμαιανδρίων πόλεων, και το ασφαλές άσυλον τών πέριξ οίκούντων. Αί Τράλλεις, καθώς και πολλαί άλλαι πόλεις τής Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, δεν ήουνήθησαν ν' άντιστώσιν έπί πολύ εις τήν έπιδρομήν τοΰ δορυκτήτορος Άϊδιν, όστις έπωφελούμενος τής άπομακρύνσεως τοΰ Άνδρονίκου, έπετέθη κατά τών Τραλλιανών δι' ίσχυροτέρων δυνάμεων, στενώς δέ έπί έξάμηνον πολιορκήσας αυτούς κατώρθωσεν δια τής παρεμποδίσεως τής εισόδου ποσίμου ύδατος (*) να ύποτάξτ} αυτούς μεθ ολην τήν γενναίαν άντίστασιν και το ισχυρότατου αύτών τείχος. Ούτω δέ ο Αϊδιν 'Εμίρ το 1290 είσήρχετο εις τας Τράλλεις νικητής καί τροπαιούχος, καθ' όν δηλ. χρόνον ò 'Ανδρόνικος έν αμεριμνησία διατελών διέτριβεν εις Νύμφαιον, εϊς ουδέν λογιζόμενος τον κίνδυνων, ον διέτρεχεν μία τών ώραιοτέοων της Αύτοκοατοοίας του πόλεων. ι ι ι ι ι Κατά τήν άλωσιν τών Τράλλεων οί έν αύτϊ] εΰρεθέντες πολΐται υπολογίζονται εις έςήκοντα χιλ., μόνον δέ εις τριάκοντα χιλ. αριθμούνται οί είς αυτήν καταφυγόντες ίνα σωθώσιν. Εις τα σήμερον άνασκαπτόμενα ερείπια αυτής ανευρίσκονται ίχνη αποτεφρωμένοι οικοδομημάτων, τοΰθ' δπερ προσεπιμαρτυρει ori ό κατακτητής ίνα καταστήστ) αυτήν ακατοίκητου μετά τήν άλο,οσιν έπυρπόλησεν αυτήν, δι' ο καί εις τούς πρόποδας τής αρχαίας πόλεως άνωκοδίύμησεν νέαν τήν ήδη άκμάζουσαν πόλιν δούς αύτ? καί το ίδιον αύτου όνομα Άϊδίν. Τα έκ τής αρχαίας πόλεως τών Τράλλεων μέχρι σήμερον διασωθέντα έκ τοΰ χρόνου έρείπια, άτινα μαρτυροΰσι περί τοΰ πλούτου καί τοΰ μεγαλείου αυτής, είναι αί τρεις γιγάντιαι 'Αψίδες, ας έν είκόνι παρέχομεν έν άρχτ] τοΰ βιβλίου μας, τό 'Αμφιθέατρου, το Στάδιον, το Ώδεΐον, καί ό χώρος τής άγορας. Περί τής ιστορικής σημασίας τών έν λόγω τριών αψίδων ή ώς κοινώς αύται καλούνται τουρκιστί «ούτζ γκιόζ, τούτέστι, τρεις οφθαλμοί», ορα τήν ύπ' αριθ. 24 έπιγραφήν μας. ( 2 ) Το ' Αμφιθέατρον, κείμενον είς τούς πρόποδας τής ακροπόλεως καί ολίγον άνα- (') Τ6 σωζύμενον εισέτι μεγαλοπρεπές ύδραγωγείον, όπερ κείται πρός βορράν τών Τράλλεων καί πλησίον τοΰ τουρκικού χωρίου Χ ο ρ ό σ κ ι ο ϊ, τρεις ώρας μακράν άπέχοντος, αποδεικνύει τήν μεμακρυσμένην άπόστασιν έξ ης διωχετεύετο είς Τράλλεις το πόσιμο ν ύδωρ. 'Ολίγον δέ άνατολικώτερον τού υδραγωγείου τούτου ύπάρχει λατομείον έγχωρίου μαρμάρου, όπύθεν οί Τραλλιανοί έλάμδανον τα πρός οίκοδομήν τών κτιρίων χρήσιμα αύτοϊς μάρμαρα, κα'. σήμερον δέ δύναται τις νά έπισκεφ^ή τό λατομείον τούτο καί νά θαυμάση τά σωζόμενα ήμετελή κιονόκρατα, άτινα νομίζει δτι μόλις προ μικρού έγκατέλιπεν ή σμίλη τού λιθοζόου. ( 2 ) Ή καταμέτρησις τών έρειπίων τών τριών αψίδων, ή ν μετά μεγίστης δυσχερείας κατωρθώσαμεν έχει ώς έξης: Μήκος καί τών τριών άψίδων ώς έχουν, μέτρ-jc γαλλικά 4* "Υψος αύτών έκ τής δυσμικής άπόψεως καί έκ τού ίσοπέδου έδάρους, μέτρα γαλλικά 2θ καί 30 ο)ο. Πάχος τοΰ κτιρίου μ. 6, εύρος τής μεσαίας άψίδος μέτρα 8, εύρος τών έκατέρωθεν δύο αψίδων εκάστη άνά μέτρα 5 Κ( *ί 5 5 ο)ο. Υψος τοΰ τόξους έκάστης άψίδος, τοΰ ανατολικού μέρους καί τής κυρίας προσόψεως, άπό τοΰ έδάφους μέτρα γαλλικά g καί 7 5 )

18 * f ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ τολικώτερον τού μέρους ένθα κατά Ιούνιον του 1887 άνεκαλύφθηotto εργατών ή λαμπρας τέχνης ακτινωτή κεφαλή του 'Απόλλωνος, ήτις σήμερον κοσμεί το Αυτοκρατορικών Μουσεΐον Ινων)πόλεως, ήτον έν τών διαπρεπεστέρα^ θεάτρων τής Μικρασίας. Περί του όλους πρωτοτύπου αρχιτεκτονικού αύτού ρυθμού έν έκτάσει έγραψεν είς ίδιαίτερον τεύχος ο διαπρεπής διευθυντής τής έν Αθήναις Γερμανικής αρχαιολογικής Σχολής κ. Λαίρπφελδ, όστις αύτοπροσώπως διηύθυνεν τάς διενεργηθείσας άνασκαφάς κατά Σεπτέμβριον τού Πλησίον δέ τού θεάτρου κείται καί ό χώρος τού Σταδίου. 'Ολίγον δέ προς μεσημβρίαν καί μεταξύ τού έβραϊκοο νεκροταφείου εύρηται το 'ϋοεΐον, προς δυσμάς δέ τούτου καί ανατολικώς τών τριών αψίδων ό χώρος τής αγοράς, ένθα εύρέθησαν αί ύπ' άριθ. 23, 49, 98, έπιγραφαί μας. Μόνον επί τού χώρου τούτου άτυχώς δέν έγένοντο συστηματικαί άνασκαφαί, καίτοι σωρεία κατακειμένων στηλών ύποδεικνύουσι τήν ταυτότητα τού χοίρου της άγοράς ώς έν ταις ύπ άριθ. 24 καί 98 έπιγραφαΐς ήμών έφθημεν είπόντες. Ωσαύτως σώζονται καί τα έρείπια άρχαίου τινός ναού κοινώς λεγομένου τής Παναγίας, όστις έπι χριστιανικής εποχής μετετράπη είς χριστιανικόν ναό ν, ώς άποδεικνύεται έκ τών έπι τού χώρου τούτου διατηρουμένων άχ υ β άδ co ν. Καθαρώς δέ βυζαντινής εποχής είναι ο εκεί παρακείμενος Ναός, λείψανον τής τελευταίας βυζαντινής περιόδου ους έκ τών επιχρισμάτων καταδεικνύεται. '( ) ναός ούτος άπεκαλύφθη τυχαίως κατά Μάϊον τού 1880, αί δέ γενόμεναι έπι τού μέρους τούτου άνασκαφαί έφερον εις φως καί τήν κάτωθεν τού ναού ύπάρχουσαν κατακόμβην ή θησαυροφυλάκιον. 1',πί τού επιχρίσματος τής κατακόμβης διατηρούνται έτι έζωγραφισμένοι τρεις Σταυροί χρώματος έρυθρομέλανος, καί εΐκών παριστούσα τήν γέννησιν τής Θεοτόκου, eoe ήμείς ύποθέτομεν,^ δεξιού δέ τεχνίτου επιμέλεια κάλλιστα ήδύνατο να διασώση τό χριστιανικόν τούτο κειμήλιον, άτυχώς όμως, μή ληφθείσης τής δεούσης μερίμνης, αί εικόνες αύται έκαλύφθησαν ύπό τού καταρεύσαντος χώματος δυναμένου σπουδαίως να έπιδράση έπι τ co ν χρωματισμών αύτών. Ι ό δάπεδον τού έν λόγω ναού, ότε τό πρώτον έξεχωματίσθη, ήτο κατεστροομένον έκ μωσαϊκού έξαισίας τέχνης άλλ ή άπειροκαλία τών έπισκεπτομένων το μέρος τούτο κατά τήν εποχή ν τής άνακαλύψεώς του κατέστρεψεν αυτό καθ ολοκληρίαν καί ήδη ελάχιστα μόνον ίχνη τού μωσαϊκού τούτου διακρίνονται. Αί είσοδοι τών Τοάλλεοον, i > καθά έκ τών όιατηοουμ,ένίον 4 k i έρειπίων ί μαίνεται, i / ήσαν ί τρεϊί, k * " μία προς ανατολάς, ένθα σήμερον δεσπόζει το λεγόμενο ν Ταχήρ Πασά κονάκι», ετέρα προς βορράν δι ής καί νυν διέρχεται τό πόσιμον ύοωρ τής πόλεως καί τρίτη ή καί άλλως λεγομένη β ασ ι λ ι κ ή π ύ λ η, ήτις εύρηται πρός δυσμάς καί άνωθεν τού έκεϊ πλησίον κειμένου τουρκικού χωρίου Κ ιμέρ κο:ί ολίγον πλησίον τών το ιών άψίόων j 1 ). (!) 'Απορίας άξιον είναι òri καίτοι άρκεταί π. αγματείαι εγράφησαν περί τών σωζόμενων έρειπίων τών Τράλλεων, έν τούτοις, έν ουδεμία αύτών Ορίζονται αί είσοδοι της πόλεως άλλ' ούτε περί της νεκροπόλεως τών Τράλλεων κάν έγένετο ή έλαχίστη μνεία. Έν τούτοις ή νεκρύπολις έναργέστατα νομίζομεν καθωρίσθη έκ τών άνακαλυφθέντων προς τό μεσημβρινόν αύτης μέρος καί άνωθεν της τουρκικής συνοικίας Τσουκτσουροτύ Μεχαλεσΐ κατά τό χ SS4 πολυπίηθών ρωμαϊκής καί βυζαντινής έποχι,ς τάφων. 14

19 ΤΩΝ ΤΡΑΛΛΕΩΝ * * * Το Αϊδίνιον ύπήρξεν έδρα Νομαρχίας (Βιλαέτ), εξ ου και το όνομα Νομός Λϊδινίου μέχρι του 1850, όποτε ò τότε νομαρχεύων Νταμάτ Χαλίλ ΙΙατας μετέφερεν τήν έδραν εις Σμύρνην, ϋποβιβάσας τήν θέσιν της διοικήσεως Άϊδίν εις Μουτεσαριφλίκι ήτοι Επαρχία ν. Ο πληθυσμός του 'Λϊοινίου, έδρας επισκοπής του αγίου Ηλιουπόλεως και θυατείρων ανέρχεται εις 32 χιλιάδας κατοίκων, έχων κατ' εθνικότητας ώς έξης : 'Οθωμανοί 22 χιλιάδες, Έλληνες 'Ορθόδοξοι 6000, Ιουδαίοι 3,500, ολίγοι Αρμένιοι, καί τίνες Άρμενοκαθολικοί. Ιο Ά'ιδίνιον υπό έμπορικήν έ'ποψιν ανέκαθεν ύπήοξε τόπος εύφορος, το δε Μαιάνδριον πεδίον έν καιρώ ευφορίας άείποτε διεκρίθη δια τήν γονιμότητα του εδάφους. Τα κύρια προϊόντα, ώς έν άρχη έποιησάμεθα μνείαν, είναι οί Δημητριακοί καρποί, το έ'λαιον, ό βάμβαξ, ή σταφίς, τα σϋκα, και πολλά άλλα είδη, άτινα αποστέλλονται εις τήν άγοράν τής Σμύρνης. Τήν πόλιν διαιρεί ό δι' αυτής διερχόμενος ποταμός Εύδων, όστις μόνον ΰπο τών Βυζαντινών ιστορικών ούτως μνημονεύεται, έπι του ποταμού οέ τούτου είσιν έζευγμέναι τρεις γέφυραι, αΐτινες συνενοϋσι τήν άγοράν και μέρος της Τουρκικής συνοικίας μετά της Ελληνικής. 'Εν τη άγορα ύπήοχον μέχρι του 1870 πέντε πύλαι, αΐτινες έκαλοϋντο κατά τάς διευθύνσεις άς είχον Τήρα καπισή, Ναζλή καπισή, Σουμπουτζέ καπισή, Σου καπισή, και Καρανίκ Κιοποοϋ καπισή. Καίτοι δε αί πύλαι αύ^αι δεν σώζονται πλέον κατεδαφισθεΐσαι έκτοτε χάριν ευπρεπεστέρας διαρρυθμίσεως της πόλεως, ούχ' ήττον τά ονόματα δεν εξέλιπον αλλά και μέχρι σήμερον διατηρούνται τά αυτά, Ή 'Ορθόδοξος κοινότης Λϊδινίου έχει τά ακόλουθα ίερά φιλανθρωπικά και φιλεκπαιδευτικά καθιδούυ,ατα. ι I Ναούς δύο, πρώτον τον τών Είσοδίων της Θεοτόκου, όστις τιμαται καί έπ' ονόματι του αγίου Γεωργίου, καί είναι δ Μητροπολιτικός της πόλεως ναός. Έν τω πεοιβόλω του ναοΰ τούτου υπάρχει ή λαμπρά κατοικίχ του άρχιερέ(.υς, παραπλεύρως δέ αύτου είσιν ώκοδομημέναι αί Σχολαι της Ελληνικής κοινότητος, ήτοι το Σχολαρχεΐον καί ή δημοτική Σχολή, αΐτινες συντηρούνται ύπο του Φιλεκπαιδευτι <οΰ Συλλόγου, καί τιμώσιν αληθώς τήν είς ήν άνήκουσι κοινότητα. Δεύτερον τον ναòv του αγίου Χαραλάμπους, κείμενον κατά τήν θέσιν Κ ι έ π ε τ ζ η, έν τω περιβόλω τοϋ οποίου ΐδρυται τό Νοσοκομεΐον, όπερ καίτοι είναι άρκετά ευρύχωρον, ούχ' ήττον είναι έκτισμένον επί σχεδίου άπηρχαιομένου μή συμφώνου προς τους κανόνας τής υγιεινής, συντηρείται δε έκ τών προσόδων του προ τριακονταετίας συστάντος Φιλανθρωπικού καί Εύαγνελικοϋ Συλλόγου. Πλησίον του ναοΰ τούτου ευρίσκεται το ι ί ι 1 I ι Παρθεναγωγεϊον μετά τμήματος Νηπιαγωγείου, άτινα συντηοεΐ επίσης δ είρημένος Σύλλογος. Ή Ελληνική κοινότης Λϊδινίου προ έτους άπέκτησεν λαμπρον οικοδόμημα τήν Λέσχην «ή Μέλισσα» όπερ άνήγειρεν το δμώνυμον σωματεΐον, ούτινος σκοπός είναι ή σύστασις αναγνωστηρίου μετά βιβλιοθήκης, επί τούτω διχιρεθέντος τοϋ κτιρίου είς δύο τμήματα. ΤΙ Ισραηλιτική κοινότης ούδεν άξιον λόγου οικοδόμημα κέκτηται έκτος μικρας τίνος Σχολής καί δύο συναγωγών, τών οποίων τήν συντήρησιν ύττοβοηθεΐ ή Ισραηλιτική ένωσις διά τήν έ'λλειψιν πόρων τής 'Ισραηλιτικής κοινότητος. ΤΙ 'Αρμενική κοινότης καίτοι ολιγάριθμος, έν τούτοις συντηρεί Σχολήν τών αρένων κειμένην παραπλεύρως τοϋ Ναοϋ αύτης.

20 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Οί δέ Μοναχοί τών Μυκιταριστών διατηρουσι Μονήν έξαρτωμένην έκ του έν Βιέννη εδρεύοντος αύτών τάγματος. Αί άδελφαί του Ελέους κέκτηνται λαμπρόν καί μεγαλοπρεπές οικοδόμημα, Μονήν έν ή φοιτώσι παίδες αμφοτέρων τών φύλλων καί πάσης έονικότητος πρός έκμά.οησιν τής γαλλικής γλώσσης ή συντήρησις τής έν λόγω μονής υπάγεται εις τήν δικαιοδοσίαν του έν ΓΙαρισίοις εδρεύοντος τάγματος. Τεμένη έν Αϊδινίω υπάρχουν αρκετά, άλλα τό μάλλον άξιον μνείας δια τον άρ/ιτεκτονικόν αύτου ρυομόν καί το πολυποίκιλον τών γλυφών είναι τό του Τζι/άνογλου όνομαζόμενον, όπερ θεωρείται καί τό αρχαιότερο ν πάντων. Έν Άϊδινίω έκτος του εύρυχώρου καί φιλοκάλως διασκευασμένου Διοικητηρίου, όπερ χρησιμεύει καί ώς κατοικία τών κατά καιρούς έπάρχων, κατά τα τελευταία έτη αύτοκρατορικώ διατάγματι άνηγέροη έπί του οροπεδίου τών Τράλλεων αυτοκρατορική Σ/ολή όοωμανική έν ή γίνονται δεκτοί μαθηταί πάσης έονικότητος. Συνελόντι δ' ειπείν ή πόλις Άϊδίνιον λόγω έμπορίου καί πολιτισμού κατέχει διακεκριμένην Οέσιν καθ' άπασαν τήν όθωμανικήν Αύτοκρατορίαν, δι' ό καί δικαίως έπισπα τον έπα ivo ν καί θαυμασμόν τών κατά καιρούς έπισκεπτομένων αύτήν περιηγητών, οϊτινες ώσαύτως μετά πολλών έπαίνων εκφράζονται, καί περί τών κατοίκων αύτής διά τε τό φιλόξενον καί εύπροσήγορον αύτών. assilli

21 Σ Υ Λ Λ Ο Γ Η Τ Ρ Α Α Α Ι Α Μ Ε Π Ι Γ Ρ Α Φ Ω Ν ΜΕΤΑ ΤΩΝ Ε'ΙΓ ΑΥΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΣΗΜΕΙΩΣΕΩΝ ΤΩΝ ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΧΟΛΏΝ ΓΑΛΛΙΑΣ, ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΑΜΕΡΙΚΗΣ ΥΠΟ ΜΙΧΑΗΛ ίιαππακίίνσταντινοχ

22

23 ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΡΑΛΛΙΑΝΩΝ ΕΠΙΓΡΑΦΩΝ WV\ W.VUWv» - 1Ϊ λαμιτροτάτη μητρόπολις τής 'Ασίας καί νεωκόρος τών σεβαστών Καισαρέιυν Τραλλιανών Λόλις. Ορα τό λιοογραφημένον πρωτότυπον τής ύπ' αριθ. 1 επιγραφής.. Ή έπί πλακός έπιγραφή αύτη εύρέοη κατ' Αύγουστον του 1871 έντός τουρκικου τινός άαπελώνος ποός το Β.Δ. ιχέοος τών ι - ι - ι ι - Τράλλεων καί πλησίον του τουρκικου y (ορίου Κιμέρ* ταύτην δ' έοημοσίευσα το πρώτον έν τώ γ', τόμω του έν Σμύρνη εκδιδομένου άλλοτε περιοδικού ό «Μέντωρ»,καί μετά ταύτα έξ αντιγραφής μου έδημοσιεύοη έν τώ I πεοιοδικώ I ι ò «Όαηοος». Γ li - Ό ι, ν y uj ν ;. uj / «'ι-, cu, I» Itti γραφής ταύτης κατά τήν γνώμην τών επιστημόνων ανήκει εις Φρυγικόν αλφάβητο ν. Σρατονείκνι ' Απολλώνιου 1. άνέθηκεν τό άγαλμα 'Απολλώνιου τοΰ Σωκράτους τοΰ γενομένου α ι'/της ανδρός. Επί τεμαχίου τετραπλεύρου μαρμάρου σχήματος κυβικου ύψος 0)24. πλατ. 0)28. παχ. 0)10. ΊΙ έπιγραφή αύτη εύρέοη έπί τών έρειπίων τών Τράλλεων καί άνήκεν είς τόν κ. Εύσ. Άναστασιάδην. Έδημσιεύθη τό πρώτον έν τώ περιοδικώ ό «"( )μηρος» καί μετά ταύτα έοωρήοη είς τό Μουσεΐον καί ΒιβλιοΟ. ττς Εύα* ν χολής. Πάμφιλος 'Αφροδισίου Αφροδίσιε Παμφίλου χαίρε. II επιγραφή αύτη έπί τεθραυσμένης στήλης εύρέοη εϊς τι οικοδόμημα τουρκικής οικίας κατά τήν συνοικίαν θεΐρα-καπησί. ΈδημοσιεύΟη τό πρώτον έν τώ γ', τόμω τοΰ περιοδικού ό «Μέντωρ», καί ακολούθως έν τω περιοδικώ ό «( )μηρος».

24 ΤΡΑΛΛΙΑΝΩΝ ΕΠΙΓΡΑΦΩΝ 'Η]πόλχς έκ τών κοι νών προσόδ ων Ajxovucfxov [Σώτου ; Σελευκέα νεχκ ή]οαντα παίδων πάλην Όλι/μπι άδα. vd. Άλι/ταρχοΓ/ντος Αίλχου Κλ αι/δίου] Άρια τοκλέους Μαχορος. Ή επιγραφή αύτη επί ογκώδους λίθου ευρέθη έν τω άμπελώνι τοΰ 'Οθωμανού Μεμετ 'Αγά ΙΙασιτζόγλου, πλησίον τοΰ τουρκικού χωρίου Κιμέρ, μεταφερθείσα έ/.εϊ βεβαίως έκ τών έρειπίων τών Τράλλεων, έκεΐθεν δέ μετηνέχθη έν τώ βαμβακοεκκοκιστικώ έργοστασίω ή «Ένωσις», όπου και ΰ πάρχει έντετειχ ισμένη. Έοημοσιεύθη το πρώτον έν τώ περιοδικώ ο «Όμηρος» αλλ'έλλιπώς. Το αντέγραψαν αυτήν καί έδημοσίευσαν μετά συμπληρώσεων έν τω α', τόμω τοΰ Δελτίου τής έν 'Αθήναις 'Αμερικανικής Σχολής οί κ. κ. J. R. S. Sterrett καί W. Μ. Ramsav. Τα γράμματα έν τώ τέλει τής τρίτης σειράς είναι λίαν έσβεσμένα, άλλα φαίνεται να ει< ναι ή προτιμώμενου τοΰ πρώτου, ή δέ χρονολογία τής επιγραφής ταύτης είναι το έτος 152 μ. /. Φίλαχος Φιλαίου Νχνονόη Διογένους γυνιι δε Φχλαίου Επίγονος έκαταϊα θοεππι Νχκονόιχς. ΊΙ έπί πλακός έπιγραφή αύτη ύπήρ/εν έν τ? οικία τοΰ Οθωμανού Λπτουραχμάν κατά τήν συνοικίαν Κιαέο-γίολοΰ. I ι ι t ~ 'Εοημοσιεύθη έν τώ περιοδικώ ò «Όμηρος», ώς καί έν τω περιοδικώ ό «Μέντωρ». 'A^tO. e. Ά ρ τ ε ιι ί δ ω ο ο ς Μηνο δώρου Ήρωες χοτιστοι χαίρετε. Ή επί πλακός έπιγραφή αύτη εύρίσκετο έν τη τουρκική συνοικία Τσουκςουρούτ Με /αλεσί έν τ? οικία τοΰ Σουλεϊμάν Γσαούς. Έδηυιοσιεύθη το πρώτον έν τώ περιοδικώ U i I ι ί ι ό «Μέντωρ» καί ακολούθως έν τώ περιοδικώ ό «Όμηρος» Το 1883 δέ άντέγραψεν καί έδημοσίευσεν είς τον α', τόμον τοΰ Δελτίου τής Άμερικανικ. Σχολής ό κ. Sterrett, σημειώσας ότι ό πληθυντικός ύπεμφαίνει ότι τούλά/ιστον εν έ'τι πρόσωπον έτάφη αετα τοΰ Αοτεαιδώοου άλλα το ονοαα ού- I ι I I I δέποτε ύπήρςεν έπί τής πλακός....ο]ν τον κράτχστον άν]θ\;πατον εύεργέτην έκi προγόνων της έαυ το"'] πατρίδος. Ή 2vau πρ]οιητη ιιιχτρόπολχΐς τ Γι I c 'Ασίας καχ νεωκ ό poc I τών σεβαστών Και Οα]οέων Τραλλχανο~)ν πόλις Ή έπιγραφή μας αύτη έπί ογκώδους λευκοΰ μαρμάρου κυβικού σχήματος άπεσπάσθη εκ τινο^ κτιοίου κατά τήν Γ).Δ. πλευραν I - ι i > τών Γοάλλεων καί πλησίον τοΰ τουρκικοΰ χωρίου Κιμέρ ύπο τοΰ λιθοςόου Χ" Χαλήλ' μετέφερον δέ αύτήν έν τώ έργοστασίω ή «Ένωσις» όπου καί ύπάρχει έντετειχισμέ-

25 ΣΥΛΛΟΓΗ νη. Τής επιγραφής ταύτης εϊπετο συνέχεια. Το πρώτον έδημοσίευσα αυτήν έν τώ γ', του.co του πεοιοδικοϋ ò «Μέντωο» και άκοι ι ι ι λούθως έν τώ περιοδικώ ο «Ομηρος», αλλ εσφαλμένως. Το 1883 αντέγραψαν και έδημοσίευσαν μετά συμπληρώσεων και σχολίων έν τώ α', τόαω του Δελτίου της Άυ.ει ι ι i - ι ρικανικής Σχολής οί κ.κ. Sterrett καί W. Ramsay. ΛI Τράλλεις ονομάζονται Ν ε co κ ο ρ ο ς και έπι νομισμάτων του Καρακάλλα, αλλ ουχί καί επί τών διαδόχων του. 'Αλλ' ό Barklav V.Hea/1 αναφέρει ότι από Νέρωνος υιέ/οι Σαλ covi νου τά τών Το άλλε ω ν νοαίι /.I ι 1 σματα φέρουσι τήν ρήτραν «νεωκόρος» ή «νεωκόοος τ co ν Σεβαστών» 'ΛρίΟ. Η. Α Νερούα Καίσαρα τον Γεριιανικόν ολος Σεβαστός Καισαρέων Τραλλιανών. Ή Ρεροκσία, έκ τών (δί(ον καθιεο(οσεν σννττιρ εϊ ν τά έκ προγόνων α ù τ Γι ς τα δί αια επιιιεληθέντων Τι[6ερίον], Κλαυδίον Μίννον. Τοϋ γραυιιατε'ως αυτής] και φιλουιιένοκ τοϋ Έπαφρα και Χ π ρ ηοσίνον τοϋ Ήρακλείδου και 'Απολλώνιου τοϋ 'Απολλώνιοι/ τ co ν αρχόντων αυτής. Ή -επιγραφή αύτη επί πλακός λίαν κατεστραμμένης ευρέθη πλησίον τοϋ έβραΐβοϋ νεκροταφείου κατά το μεσημβρινον μέρος τών ερειπίων τών Τράλλεων δυστυχώς μόλις έ πρόφθασα νά λάβω βεβιασμένο ν αυτής άντίγραοον καθ' ότι αμέσως κατεστράφη ώς καί πολλαί άλλαι υπό όθωμανών λιθοξόων. Έδημοσιεύθη δε ώς έχει μόνον έν τώ περιοδικώ ò «Όμηρος». Περί τής σπουδαιότητος τής επιγραφής ταύτης ίδέ τήν ϋπ' αριθ. 112 πραγματείαν. Αριθ. Ο. Μαιανδρία Ίεροφώντος γυνή δε Επαινετού ' Απολλώ νιος ' Αρ τ ευ, ι δ co ροκ. II επιγραφή I > Τ I αύτη i έπι πλακός έπιτυα,βίου I μετηνέχθη έκ τ co ν ερειπίων τών Τράλλεων και ηοη υπάρχει εντετειχισμενη εν τ co εργοστασίω ή «Ένωσις». Το πρώτον έδημοσιεύθη έν τω περιοδικοί ό Όαηοος. I <1 Το 1883 οε άντέγοαφαν ili καί έ- οηαοσιευσαν εν τ(ο α. τοαω τοϋ Δελ' Ίου ν. Άαε οικανικη χολής οι κ. κ. J. Κ. Sterrett καί W 7. Ramsay με τήν άκόλου θον σταείωσιν: il «Δύο άτου,α I ανήκοντα ί κατά συαπεοασαον I I I ττ, αύτη οίκογενεία έθάπτοντο έν τώ αύτω τάφω». Ό δέ Απολλώνιος υιός του 'Αρτεμιδώρου, αναφέρεται έν τ co καταλόγω τών ποοςένων, eoe σηυ,ειοϋσιν καί οί Le Bas I - " il καί Wad<linfft.on. 'Αγαθή τύχη Κλαύδιος Βάσσος Γερουσιαστής. ΙΟ. Τήν έπιγραφήν ταύτην έλαβον ές αντιγραφής τοϋ κ. Τ. Μισθού. Εδημοσιεύθη δέ έν τ co περιοδικώ ò «Ό- μηρος». 21

26 'AfrjcO 'Ιερεύς Τιβερίον Καίσαρος και 'Εκάτης Σεβαστής τοί/ς Έρυ,ΓΪς άνέθηκεν ΤΡΑΛΛΙΑΝΏΝ Ή επιγραφή αύτη επί τεμα/ ίου μαρμάρου ευρεθέντος έπι τών ερειπίων τών Τράλλεων έδημοσιεύθή έν τω περιοδικού ò «7 < )- μηρός».'εξ αντιγραφής μου δέ δοοείσις τω κ. I. ΜισΟώ έδημοσίευσεν ό κ. Ραγέ έν τω συγγράμματίτου ό «Αατμικος Κόλπος». Όρα καί τήν ύπ' αριθ. I 12 τής επιγραφής μας πραγματείαν. Άρςθ. IS. ό δείνα κα'θιέροασεν τον δείναj Υίόν νικήσαντα τον ί]ερόν τον Σπαρτιά την αγώνα παίδίον πάλην, νικήσαντα δέ και τον ίε oòv αγώνα τών Άλείων έπι ίερέοος διαβίον τού Διός τον Λαρα σ ίοι/, Φλαουίον [ΚλειτοσΟένους τού κρατίστου δις Άσιάρ- /ου, πρώτου 'Ασίας j κτλ. ϊδε τάς ύπ' άριθ. 25 καί 52 έπιγοαρά-c αας. Ή έπι ιφη αυτη έπι τεμα/ιου μάρμαρου μετηνέχθη έκ τών ερειπίων τών Τράλλεων εις τό έργοστάσιον ή «Ένωσις» όπου καί ύπάρχει έντετειχισμένη. Έδημοσιεύθη τό πρώτον έν τω περιοδικού ò «Όμηρος», άλλα τό 1883 αντέγραψαν καί έδημοσίευσαν μετά σχολίων έν τω α', τού Δελτίου τής 'Αμερικανικής Σ/ολής οί κ.κ. ΛΥ Μ. καί.τ. R. S. Sterrett. Έν τη 2 γραμμή ή άνάγνωσις ΤΕΡΟΝ είναι άκριβής, άλλά τό Τ είναι καθαρώς σφάλμα τού /αράκτου άντί καί διά τούτο ΕΙIIΓΡΑΦΩΝ πρέπει ν' άντικατασταοη διά τής λέςεους ιερό ν ό Σπαρτιάτης άγων άναφέρεται είς τάς ύπ' άριθ. 25 καί 52 έπιγραφάς μας, αϊτινες είναι σύγχρονοι, καθά άποδεικνύει τό ονοαα τού ίεοέωί τού Aiòc τού Λαρασίου" ι 1 * άγώνες δέ ονομαζόμενοι Άλεια έορτάζοντο έν Φιλαδελοεία καί Ρόδου. 'AfjcO. Τό Ήρώον,α'κλόσε και Η σορός και λαιιπαδοι/χήν. Ή έπιγραφή αύτη έπι λάρνακος εύρηται ήδη κατά τήν Οέσιν Κος Ντιπή χρησιμεύουσα ώς δεξαμενή τού ύδατος τού έκεϊ ύπάρ- /οντος φρέατος. Ύψος γραμμάτων 10ο)ο. 1 ό πρώτον έδημοσιεύθη έν του περιοδικού ο «Γ/ ' )- μηρός, τό δέ 1881 αντέγραψαν καί έδημοσίευσαν είς τό Δελτίο ν τής Γαλλικής Σχολής Άθην ύν οί κ.κ. Halivette καί Dubois. W f y J ). I Λ. Βερινεικιανόν ι;ί òv Μ άρκον] Κλανδίον Νει κιιράτου Κερεαλί ου άσιάρ^ον, άνδρα άγαθόν, πνθιονει κην, χρνσοψορήσαντα τη πατρίδι, στεφαννι φορνισαντα, γραμματεύ σαν τα, άγορανου,ήσαν τα, είρηναρχήσαντα, βον λαρ^ήσαντα, καί έν σειτ οονίαις πολλαϊς καί έτ ε'ραις ΐτπηρεσίαις χρή σιιιον τη παυρίδι γ ε νόυ,ενον. II επιγραφή αύτη έπι τετραπλεύρου λίθου μετηνέχοη έκ τού χοορίου Ίσικλί, ότε, κατά τό 18 /1, έπεσκευάζετο ή κεντοική 4 I Γέφυρα i ι της I - πόλεοχ - Άϊδινίου, ι ήδη ι ι ι

27 ΣΥΛΛΟΓΗ ο εύρηται έπί προτει^ίσματος τοΰ ποταμού Εύδουνος κατά τήν άνω Γέφυραν ή Καρανίκ Ινιοπροΰ. Γ ό πρώτον έδημοσιεύοη έν τώ περιοδικώ ο «"( )μηρος» άλλ έλλιπώς, μετά ταΰτα δε ορθώς έν τώ Μουσείου καί Βιβλιοθήκη τής Εύαγ. Σ/ολής. Έκ τοΰ περιεχομένου δε ταύτης τής επιγραφής μανθάνομεν εν ακόμη όνομα διασήμου Άσιάρχου έξ έπιφανοΰς Τραλλιανής οικογενείας περί ουν αναφέρει ό Κικέρουν. IΙεριεργείας δε άξιον είναι ότι τό φημιζόιχενον Τοαλλιανόν, ή υιάλλον ειπείν ]\Ιαιάνδριον πεδίον πολλάκις ε π ασχεν άπό ελλειψιν γεννημάτουν, καί οί Τραλλιανοί ήναγκάζοντο άλλ αν όθεν να προμηθεύωνται σΐτον. "Ιδε καί σημείουσιν τής ύπ' άριο. 36 έπιγραφής μας ώς καί τήν τής ύπ' άριθ [Imp(eratori) Nera\[e Caes(ari)l [Aug(usto)] P(atri) P(atriae) [On.jesimus, [Augjusti) I(ibertas), pi'uc(urator)] [lapicae<1in]arum> ce[llam] [cali] dariam g[ymnassii in] [usnm Tra]llianoi[um] [ex oriiatara ad [d]uobus [dedicavit] Αι)το κράτορι Νέ ρουα Καίσαρι] Σεβαστώ] π]ατρχ πατρίδος] [Όνήσ]ιμος άπε λεΰθερος Σεβαστού,] έπίτροπ ος λατομε[ίοον τό θεριιόν του γ υμνα[σίου] [παρά Τραλ]λιανοϊς τη πο[λει] λίθοον κοσμήσ[ας ους έν αύτώ καθιέρουσ[εν] Ή επιγραφή αύτη έπί πλακός λευκοΰ μαρμάρου ευρέθη έπί τών έρειπίουν τουν Τράλλεουν κατά τό άνατολικόν μέρος πλησίον τοΰ καταφεροΰς μέρους τοΰ άγοντος προς τό Μπουνάρ. Ο λίθος άμα τη έκταφη αύτοϋ έκ τοΰ εδάφους ύπήρχεν μεν σουος, άλλα δυστυχώς φαίνεται ότι είχε κατακαεί ύπό τοΰ πυρός καί μόλις μετακινηθείς ύπό τουν έργατών κατέπεσεν είς τεμάχια, μετά κόπου δέ μόλις κατοοοούθη I I τό πλείστον αύτοΰ ( αέοος ι ^ να μεταφερθη έν του έργοστασίου ή «Ένουσις», όπου καί υπάρχει έντετει/ισμένος. Γό προυτον έδημοσιεύοη έν του περιοδικώ ο «Όμηρος», άλλα τό 1883 αντέγραψαν καί έ δημοσίευσαν μετά συμπληρώσεων καί σχολίου ν έν του α', τόμου τής Αμερικανικής Σχολής 'Αθηνών οί κ. κ. W. Μ. Ramsay καί J. R. s. Sterrett. Εν του 12 στίχου τής έν του «'Ομήρου» δημοσιευθείσης ταύτης επιγραφής αναγιγνώσκεται Τ Ρ ΟΠΟΣΟΛ ΑΤΟ Μ Ι, δπε? πα ρέ" ^ει ύπαινιγμόν τής άληθείας ότι τό Ο μεταξύ 5 καί Λ δέν ύπάρ/ει έν τη πρώτη γραμμή τοΰ έν «Όμηρου» τεμαχίου. 11 ιθανόν ό λίθος να ήτο πλατύς καί έκ τούτου ή έπανόροουσις δύσκολος άλλ εισέτι δύναται τις να έξαγάγη έκ τοΰ γενικοΰ περιε/ομένου τής έπιγραφής ότι πρέπει ν' άναγνουσθ?, : Μαρ. Αύρήλιος '( )νήσιμος, ήτις ά- ναφέρεται καί είς τινα έπιγραφήν τών Τράλλεουν. Ό κ. Σ. Στέρρετ, έν τη δευτέρα αύτοΰ αντιγραφή συμπληροΐ τήν έπιγραφήν τών στι/. Ιο 17 δια λίθων(;) κοσμήσ ας) καί τ]ούς έν αύτου [δύο άνδριάντας προσθείς καθιέρωσ[εν ]. - ΆριΟ. 16. Ή (3ουλη και ό δήμος Γλύκωνα Σοοσθένους κτί στην και εΰεργέτην της πόλεως 23

28 , κατά την TOH Γλνκωνος δχαθήκην. ΤΡΑΑΑΙΑΝΩΝ Ί Ι επιγραφή αύτη έπί βάσεως εύρίσκεται έν τώ χωρίω 'Αχάρκιοϊ μίαν ώραν μακράν τής πόλεους κατά το δυτικό ν αύτής μέρος. Έδημοσιεύθη ύπο τοΰ κ. Ί. Μισθού έν τώ ίι 4 ι περιοδικώ ό «Όαηοοί». ι Ι Λ 'AJOCO. Τό υνηιι[ε ΐον Ίάσο νος τοΰ Άρ χ]ετείηου και 'Ιάσονος το ν] 'Ιάσονος ΖΩ τοΰ Άρχετείχκ;[υ] εξου σι ν δέ ένταψΰ ν ε Τρνφε ρ\ν ri γ υ ν χι αυτοΰ [κ]α\ Εχκονχν ή θρεπ[ τ u no υ. IIΝ ΊΙ έπιγραφή αύτη έπί πλακός διηθημένης είς δύο τεμάχια εύρέοη κατά το βορεινον μέρος τών Τράλλεων καί πλησίον τού θεάτρου. Το ποώτον έδηυιοσιεύθη έν τώ πεοιοδικώ ι Ι> Ι ι ι ι ο «Όμηοος», άλλα το 0 τής έβδομης yoyjjjj.rc άνευ έσωτεοικήί στιγμής ή γοαμ- 11 ι ι I - ι I I ι I Ι i ι» μής, έοημοσιεύθη ΟΡΕΠΤΙ ΜΟΥ Το 1883 αντέγραψαν καί έδημοσίευσαν : έν τω α. τόμω τών κλασικών σπουδών τής : 'Αμερικανικής Σχολής οί κ. κ. ΛΥ. Ramsay : καί Sterrett, αετα τών ακολούθων σημειώ- ' ι U σεουν διορθώσαντες καί το 0 είς G ΡΕ" πτι ΜΟΥ Ό άναφερόμενος Ιάσων πιθανόν να εν η σχέσιν μετά του τραγικού ήθοποιοΰ Ιάσωνος, τών Τράλλεων. Ια δέ όνόα,ατα ' Τουοεοίν I l i καί Είκονιν ειναι παραδόξου φύσεως. Ή βουλίι καχ ό δΰιιος κα\ ή γερουσία έτήιιησαν ΕΙ ίΐγραφων Τχ6έρχον Κλαυδχον, Τχβερί ο]υ Κ]λαυδίου Ήφαχστίωνος uìòv Κυρείνο, Ήφαχστκονα Έπ[χ]γονχανόν, γυιινασια[ρ χήσαντα τών τρχούν γυ ιινασίων την πρώτην τε τράιινχιιον, εκ τών ιδίων, κο[ι θέντα ελαχον δι' όλης ή χιε'ρας ζχίσαντα σίο^ρόνως καχ κοσιιίως. Κλαυδία, Έπχγόνου τετοάκχς Όλυιιπχανείκου θυγάτηρ Περχγενις τον χδχον u x òv γε νόιιενον ψχλοιχήτοοα. L Χ, k, Ο ΊΙ έπιγραφή αύτη έπί τετραγώνου μαρμαρίνης βάσεως μετηνέχθη έκ τών έρειπίων τών Τράλλεων είς το έργοστάσιον ή «Ένωσις» ό'που καί εύρίσκεται έντετειχ ισμένη. Έδημοσιεύθη το πρώτον έν τώ περιοδικού ό «Όμηρος» άλλ' έλλιπώς. Το 1883 άντέγραψαν καί έδημοσίευσαν μετά σχολίων έν τώ α', τόμω τού Δελτίου της Λαεοικα- '» ι Π ι ι νικής Σχολής οί κ. κ. \Υ Μ. Ramsay καί J. R. S. Sterrett, ώς ακολούθως '( > Τιβέριος Κλαύδιος, Ήφαιστίων όνοαα-» ' i κ σθείς προς τιμήν τοΰ Τιβερίου έγεννήθη βέβαιους πριν ή ò Τιβέριος γίνει αύτοκοάτωο i \ - I 1 1 ώστε ώς εγγιστα ή γέννησίς του συμπίπτει κατά το 14 μ. /. 'Εάν τω άποδόσωμεν 2ο έτη μέχρις ότου φθάση είς τήν άνδρικήν ήλικίαν καί γίνη πατήρ, ή γέννησις τοΰ Τιβερίου Κλαυδίου Έπιγονιανοΰ, θα συνέπιπτε κατά το 39 μ./. Ύποθέτοντες λοιπόν ότι ò Έπιγονιανος ήτο τεσσαρακοντοετής όπότε ει/ε το άηίωμα τοΰ γυμνασιάρχου, (*) εχομεν τήν ώς εγγιστα χρονολογίαν τής επιγραφής μας το έτος 79 μ. χ. ΣΙΙΜ. ΤΑ.τερί της έπίτηρήσεως καί διοικήσεως τών έν 'Αθήναις γυμνασίων, γινά-σκομεν ότι ό Σόλων, έν τοις νόμοις αυτού, πολλής προσοχής καί έ.τιμελείας ένύμισεν άϊ,ια. Οί παραβαίνοντες τινας έκ τών περί γυμνασίων νόμων αύτοΰ Ι>ανά-! -24

29 ΣΥΛΛΟΓΗ Ό Τιβέριος Κλαύδιος είναι ονομα γνωστόν καθ' δλην τήν ίστορίαν τών Τράλλεων, ώστε ή επιγραφή μας είναι πιθανώς τόσον νέα δσον καί το έτος 150 μ. χ. Έπι τη υποθέσει ότι ή μήτηρ Κλαυδία ΙΙεριγενής ήτο δεκαεννεατής κατά τήν γέννησιν του υίοϋτης Τιβερίου Κλ. ΙΙφαιστίωνος, ή ώς εγγιστα χρονολογία τής γεννήσεως της είναι το έτος 20 μ, χ. Κατήγετο εξ επιφανούς οικογενείας τών Τράλλεων, τών 'Επιγόνων, ήν ό Κικέρων αναφέρει ώς λίαν γνωστήν ούσαν έν Ρώμη, καί ώς φέ-, ρουσαν το όνομα τοϋτο έν τη οίκογενεία τών Ήφαιστιόνων. Ά,ΟίΟ, 19. Τον ύπέρλαυ,προν κα\ έξοχώτατον ΓΤατρίκιον και ανθύπατον έ παρχον τοΰ ιεροί*/ Πρατωρίου Φλ[αύβιον Καισάριον κατά θείαν [κρίΰιν, Τραλλιανών Μητρόπολις τον έαυ της σωτήρα και έν πασιν ευεργέτην. Ή επιγραφή αύτη έπι πλακός ευρίσκεται έν τη οικία του Χατζή 'Αλεξανδρή έδημοσιεύθη δέ έν τω περιοδικώ ο «Όμηρος» ώς καί έν τώ Δελτίω του Μουσείου και Βιβλιοθήκης τής Εΰαγ. Σχολής. τω έτιμωροϋντο. Έν τοις νόμοις τούτοις γίνεται μνεία άρχοντος, όστις έκαλείτο γυμνασίαρχος ή γυμνασιάρχης, είς όν διενιστεύετο ή όλη τών γυμνασίων διοίκησις καί ή διαχείρισις πάντων τών είς αύτά αναγομένων πραγμάτων. Ή άρχϋ αϋτοΰ ην έκ τών τακτικών λειτουργιών, ώς ή χορηγία καί ή τριηραρχία [Ί α α ϊ ο ς, περί Φιλ. κληρ. σελ. I54J Κ( *ί άπήτει πολλήν δαπάνην, διότι ό γυμνασιάρχης διετήρει καί έμισ^οδότει τούς διά τούς έν ταϊς δημοσίας πανηγύρεσι τελούμενοος άγά>νας καί παιδιάς παρασκευαζόμενους, έχορήγ3ΐ αύτοϊς τύ έ- λα ι ο ν, ίσως δέ καί την δέουσαν τοις παλαιστα'ς κ ύ ν ι ν χρέος αύτοϋ ην ή δι' ιδίας δαπάνης διακόσμησις τοϋ γυμνασίου, η τοΰ τόνου έν ω ήγοντο οί αγώνες. [Ξενοφ. Ιίολιτ. Άβην. Α. 13]. Ό γυμνασιάρχης ην έργα5 άρχων έ^ουσίαν έχων έπι πάντων τών είς το γυμνάσιον φοιτώντων, ή σχέσιν προς ταύτα έχύντων. Κατά μέν τούς άρχαιοτέρους χρόνους ή άρχή τοϋ γυμνασιάρχου ήτο ένιαυσία, έπι δέ τών Ρωμαίων αυτοκρατόρων εϋρίσκομεν, ότι διήρκει πολλάκις αυτή έπι μήνα μόνον ώστε έγυμνασιάρχουν κατ' έτος δώδεκα ή δεκατρείς. Ή άρχή αύτη τόσον υψηλής τιμής άί,ία έθεωρείτο, ώστε καί Ρωμαίοι στρατηγοί καί αυτοκράτορες έφιλοτιμοΰντο να άναλαμδάνωσιν αύτήν. Έν Ινυρήνη έγυμνασιάρχουν έστιν οτι καί γυναίκες. [Krause Gumnastik uml Agomstik a HeJl. Ρ 1 79\ Ύ Λ ήρχ ε άλλη πρός την τών γυμνασίων έπιστασίαν σχέσιν έχουσα άρχή, ή τών λεγομένων ξυστάρχων ορα τήν ύπ' άριίκ 83 ε- πιγραφή ν μας, άλλά δεν γίνετται μνεία αυτί, ς πρό τών Ρωμαϊκών χρόνων. Αυρη?άα Τατιανη Έλευσά την άνάθεσιν τών είκόνων άπο ατέστησεν. Υψος 12 / 0 πλάτος, 27 / 0 πάχος "/ 0. Ή επιγραφή αύτη έπι τεμαχίου μαρμάρου ευρέθη πλησίον τοϋ εβραϊκού νεκροταφείου έπι τών ερειπίων τών Τράλλεων. Έδημοσιεύθη έν τώ Δελτίω τοϋ Μουσείου καί ΒιβλιοΟ. τής Εύαγ. Σχολής και έξ αντιγραφής μου έν τώ Δελτίω τής Γαλλικής Σχολής. Άριθ. 21. Κατά τά δόξαντα τη βουλή κα\ τώ δ liuto της λαμπρό τάτης Καισαρέίον Κιβυρα τών πόλεως, ή σειινοτάτη συνεργασία τών σκυτοβυρσέ ων. Τιδέοιον Κλαύδιο ν πολέιιωνα άσιάργην ίπ πικόν Τιβερίου Κλαυδίου