Transcript

1

2

3

4

5

6 E D I T O R I A L Δημιουργώντας τη ΝΕΑ ΤΑΞΗ Χάος είναι ένα όνομα για κάθε τάξη που προκαλεί σύγχυση στο μυαλό μας. (George Santayana, , Ισπανοαμερικανός φιλόσοφος) Η δική μας τάξη υπήρξε πάντα το προστατευτικό καθεστώς του φαρμακείου, οι περιορισμοί στην ίδρυση και λειτουργία του υγειονομικού μας καταστήματος. Με αυτήν την τάξη πορευτήκαμε τόσα χρόνια, κάναμε τα κουμάντα μας, λειτουργούσαμε εύρυθμα τις υγιείς επιχειρήσεις μας, ζούσαμε μια ζωή με άνεση και αξιοπρέπεια. Κι ύστερα ήρθαν οι επιπτώσεις της μεγάλης κρίσης στα φαρμακεία μας: η κάθετη πτώση της αγοραστικής δύναμης, η ραγδαία περικοπή της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης και η αφαίρεση επαγγελματικής ύλης από τον ανταγωνισμό άλλων καναλιών διανομής κατακρήμνισαν το εισόδημά μας. Τα θεμέλια του ιδιοκτησιακού καθεστώτος κλονίστηκαν και ως ένα φαινομενικά παράδοξο μεγάλες και εντυπωσιακές σε όγκο και εμφάνιση μονάδες φαρμακείων ξεπήδησαν σε ένα έδαφος υπερχρέωσης, φτωχοποίησης και διακοπής της λειτουργίας μικρών και οικονομικά ασθενών φαρμακείων. Δεν επρόκειτο παρά για την πρώτη φάση αποσύνθεσης του ιδιοκτησιακού καθεστώτος του φαρμακείου, αποσύνθεση που παίρνει την τελική της μορφή στις επιταγές του τρίτου μνημονίου των δανειστών. Η ακραία νεοφιλελεύθερη απειλή που συνεπάγεται η πλήρης και τυπικά απελευθέρωση του επαγγέλματος είναι ορατή δια γυμνού οφθαλμού: η δημιουργία αλυσίδων φαρμακείων από μεγάλες πολυεθνικές μονάδες του χονδρεμπορίου. Ο κλάδος σήμερα ζει μέσα στην αβεβαιότητα της συνέχειάς του, στην αναστάτωση και την ταραχή, στο χάος που προκαλεί αυτή ακριβώς η σύγχυση στην παραδοσιακά εγκατεστημένη τάξη του. Η αντίδρασή μας για να ξεφύγουμε από αυτό το χάος είναι μία και μόνη: να δημιουργήσουμε στη θέση της τάξης που κατέρρευσε μια νέα τάξη. Αυτή η νέα τάξη δεν μπορεί παρά να στηρίζεται σε δύο βασικούς, θεμελιώδεις άξονες: τον επαγγελματικό-επιχειρησιακό ανασχεδιασμό του κλάδου και τον επιστημονικό αναπροσανατολισμό του. Ο επαγγελματικός-επιχειρησιακός ανασχεδιασμός έχει ένα όνομα: συνένωση μονάδων ανεξάρτητων φαρμακείων και δημιουργία αλυσίδων που θα είναι σε θέση να ανταγωνιστούν τις αλυσίδες των πολυεθνικών συμφερόντων. Ο επιστημονικός αναπροσανατολισμός έχει δύο κατευθύνσεις: η φαρμακευτική φροντίδα είναι η μία, η δημιουργία ιδιαίτερου χαρακτήρα και υπηρεσιών στο φαρμακείο που θα διαφοροποιούνται από το μεγάλο ανταγωνισμό η άλλη. Τις προϋποθέσεις, τις θέσεις, τους όρους, τις απαιτούμενες δεξιότητες, τους δρόμους που θα μας οδηγήσουν στη στερέωση αυτών των δύο βασικών πυλώνων της νέας τάξης του φαρμακευτικού επαγγέλματος, αναλύουμε και αναπτύσσουμε και σε αυτό το τεύχος του περιοδικού μας σε δύο βασικές ενότητες: στο επιχειρησιακό επίπεδο με το θέμα του ιδιοκτησιακού, στο επίπεδο της φαρμακευτικής φροντίδας με το αφιέρωμα των πρώτων ημερών του βρέφους και τη φροντίδα για τη μητέρα. Θα συνεχίσουμε σε αυτήν την κατεύθυνση, σε αυτήν την πορεία. Γιατί μόνο όταν το χάος θα ξαναγίνει τάξη, το επάγγελμά μας θα έχει κερδίσει όχι απλά τη διάσωσή του αλλά και μια νέα ανάπτυξη, μιαν άλλη προκοπή. 6

7

8 # 9% % 4 ± 06 Editorial: Δημιουργώντας τη νέα τάξη ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ 12 Bασίλης Μπιρλιράκης: Υιοθετώντας μια νέα φιλοσοφία και πρακτική στο φαρμακείο 14 Πάνος Ζαρογουλίδης: Συνενώσεις φαρμακείων: Μετατρέποντας την κρίση σε ευκαιρία 18 Καλλυντική φροντίδα: Βρεφική & παιδική καλλυντική περιποίηση 21 Παρουσίαση: Bioderma Atoderm Préventive & Atoderm Intensive 22 Παρουσίαση: Nuxellence 24 Συνέντευξη: Προβολή των Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ. στο φαρμακείο ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΥ Κεντρικό θέμα: 28 Aλλάζουν χέρια τα κλειδιά του φαρμακείου; Οι μνημονιακές απαιτήσεις και η αντίδραση του κλάδου 34 Κωνσταντίνος Λουράντος: Ιδιοκτησιακό: Το «δίκαιο» είναι με το μέρος μας 36 Γιώργος Κουτέπας: Η μέρα της κρίσης ΥΓΙΩΣ ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟΙ Οι πρώτες μέρες του βρέφους: 44 Μητρικός θηλασμός: Τα αδιέξοδα της μητέρας και οι οδηγίες αντιμετώπισης 48 Πώς ο φαρμακοποιός μπορεί να προάγει το μητρικό θηλασμό 50 Φάρμακα που αντενδείκνυνται κατά τη γαλουχία 52 Παθολογικές καταστάσεις βρεφών που απαιτούν ειδικό γάλα 56 Οι πρώτες ημέρες της ζωής στο μαιευτήριο 60 Βουλωμένη μύτη; Tips για την ελεύθερη αναπνοή των παιδιών 62 Τα προϊόντα βρεφανάπτυξης στο φαρμακείο 64 Πώς επαναφέρεται το σώμα μετά την εγκυμοσύνη 66 Στηρίζοντας την ασθενή με επιλόχεια κατάθλιψη 68 Συμπληρώματα διατροφής: Τα απαραίτητα συμπληρώματα διατροφής κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης 74 Εργαστηριακοί μύθοι: Πόσο μελάνι χύθηκε για το «μελάνι» Παρουσίαση: Rowo/Euromed 78 Επιστημονικό άρθρο: Xoληστερόλη: Κίνδυνοι και τρόποι αντιμετώπισης ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ 80 Νέα προϊόντα 82 Ευκαιρίες της αγοράς 84 Εταιρικά νέα KOINΩΝΙΚΗ ΖΩΗ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ 88 Σοφία Τζιτζίκου: Καλοκαίρι και καταχνιά Συνέντευξη: Γιώργος Κολυρόπουλος Tα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τις απόψεις των συγγραφέων τους και δεν απηχούν απαραίτητα τις θέσεις του περιοδικού. Aναδημοσίευση, αναπαραγωγή ή μετάδοση της ύλης επιτρέπεται μόνο μετά από συνεννόηση με τη διεύθυνση του περιοδικού. #153 Ιούλιος - Αύγουστος 2015 ΕΚΔΟΤΗΣ - ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Γιάννης Χονδρογιάννης ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ Βάσω Καλυβιώτη ΔΙΟΡΘΩΣΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ Αναστασία Σαράφη ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Κωνσταντίνα Γιαννιώτη Μαρία Γλένη Ελένη Θεολόγη Ηλίας Κατσόγιαννης Καλλιόπη Μάλφα Βασίλης Μηλίγκος Ιωάννης Μπονοβόλιας Ελευθερία Ρώμα Χριστίνα Σιδέρη Μυρτώ Σκοτίδα Φανή Συρροκώστα Κική Φέσκου Μάριος Φραγκούλης ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ button ΑΤΕΛΙΕ - DTP Xρύσα Δανιηλίδου ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ MARKETING & ΠΩΛΗΣΕΩΝ Βαρβάρα Τασάκου ( b.tassakou@f-kosmos.gr) BUSINESS DEVELOPMENT MANAGER Άρτεμις Ψαρρή ( a.psarri@f-kosmos.gr) OIKONOMIKH ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ RPS Oρκωτοί Ελεγκτές Λογιστές Επιχειρηματικοί Σύμβουλοι Α.Ε. ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ - ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Ρίτα Κανδάκη ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ - ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ PressiousArvanitidis Kωδικός εντύπου: (password: FK2007) ακολουθήστε μας Φαρμακευτικός Κόσμος Σκανάρετε με το smart phone σας τον κώδικα QR στο εξώφυλλο του περιοδικού, χρησιμοποιώντας τη δωρεάν εφαρμογή QR Reader, και μεταφερθείτε στην ηλεκτρονική έκδοση του «Φαρμακευτικού Κόσμου». Κηφισιάς 15 & Ελπίδος 2, Ν. Ηράκλειο Αττική Τ , F

9

10

11 Επαγγελματική πρακτική, φαρμακευτική φροντίδα, θέματα marketing και management, ιδέες και προτάσεις για την ανάπτυξη του φαρμακείου. & σελ Σε αυτό το τεύχος: Μήπως ήρθε η ώρα οι Έλληνες φαρμακοποιοί να υιοθετήσουν μια νέα φιλοσοφία και πρακτική στο φαρμακείο τους; Ο χρόνος μετρά αντίστροφα. Συνενώσεις φαρμακείων: Μετατρέποντας την κρίση σε ευκαιρία. Συμβουλές και ο επιχειρηματικός μας εξοπλισμός για τη φροντίδα του βρέφους. 11

12 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ / ΑΠΟΨΕΙΣ Υιοθετώντας μια νέα ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ & ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ «Ό,τι δεν συνέβη ποτέ, είναι ό,τι δεν ποθήσαμε αρκετά» Νίκος Καζαντζάκης Η βελτίωση της υγείας των Ελλήνων πολιτών και η αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει το Εθνικό Σύστημα Υγείας περνά μέσα από τη στενή συνεργασία όλων των ενδιαφερόμενων μερών. Θα ήταν ευχής έργο οι Έλληνες φαρμακοποιοί να αναγνωρίσουν την ανάγκη για αλλαγή και να αγκαλιάσουν το όραμα για την υιοθέτηση της φαρμακευτικής φροντίδας ως κυρίαρχης φιλοσοφίας και πρακτικής στα ελληνικά φαρμακεία. του Βασίλη Μπιρλιράκη Η επίτευξη αυτού του οράματος απαιτεί συντονισμένες δράσεις στρατηγικού χαρακτήρα σε 6 διαφορετικά πεδία (ανθρώπινων πόρων, εκπαίδευσης, δομών, τεχνολογίας, χρηματοοικονομικό, νομοθεσίας) και εφαρμογή αρχικά σε μικρή κλίμακα και εν συνεχεία σε καθολική κλίμακα. Ανάμεσα στις προτεινόμενες δράσεις για την υιοθέτηση της φαρμακευτικής φροντίδας είναι καταρχάς η προβολή του νέου παραδείγματος στους φαρμακοποιούς και η δημιουργία δικτύων και μηχανισμών συμμετοχής των φαρμακοποιών στην επιτελούμενη προσπάθεια. Εξαιρετικά σημαντική αναδεικνύεται η προσαρμογή του περιεχομένου των σπουδών στη Φαρμακευτική αλλά και των μεθόδων εκπαίδευσης, ώστε να διαμορφώνουν ένα φαρμακοποιό ικανό στην παροχή φροντίδας εστιασμένης στις ανάγκες του ασθενή και στην επίλυση προβλημάτων. Προτείνεται επίσης η δημιουργία εκπαιδευτικού ινστιτούτου και πιλοτικών κέντρων φαρμακευτικής πρακτικής, όπου θα μελετώνται οι ανάγκες και θα σχεδιαστεί εκ νέου το πρότυπο φαρμακείο. Όσον αφορά την ανάπτυξη τεχνολογικών εργαλείων που θα ενισχύσουν την προσπάθεια του φαρμακοποιού να συμβάλλει στην αποτελεσματικότητα και ασφάλεια της φαρμακοθεραπείας, προτείνονται: η εμπλοκή του φαρμακευτικού σώματος στην ανάπτυξη, εφαρμογή και χρήση τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας ο επανασχεδιασμός των λογισμικών διαχείρισης, ώστε να συμπεριλάβουν τις νέες πρακτικές και υπηρεσίες η ανάπτυξη λογισμικού για την επιστημονική υποστήριξη των φαρμακοποιών η δημιουργία ενός πλήρους ηλεκτρονικού φακέλου υγείας ασθενών η διεκδίκηση του δικαιώματος των φαρμακοποιών να έχουν πρόσβαση και να τροποποιούν τους ηλεκτρονικούς φακέλους υγείας των ασθενών η ανάπτυξη και εφαρμογή πολιτικών και πρακτικών που σχετίζονται με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση και την ηλεκτρονική μεταφορά πληροφοριών υγείας. Τελειώνοντας, μεταξύ των απαραίτητων δράσεων αναφέρεται και η ανάπτυξη ενός εθνικού σχεδίου marketing και προβολής των φαρμακευτικών υπηρεσιών και η εφαρμογή μοντέλων αμοιβής για τις φαρμακευτικές υπηρεσίες, ενώ κρίνονται αναπόφευκτες οι αλλαγές στη νομοθεσία και πιο συγκεκριμένα η δημιουργία νέου νομοθετικού πλαισίου, το οποίο θα περιγράφει τις βασικές φαρμακευτικές πρακτικές και υπηρεσίες και θα παραχωρεί στους φαρμακοποιούς περισσότερες κλινικές αρμοδιότητες και ευθύνες. Πηγή: vision4pharmacy.gr 12 Ο Βασίλης Μπιρλιράκης είναι φαρμακοποιός, MSc Φαρμακευτική Φροντίδα & Φαρμακοθεραπεία, ΜΒΑ Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις, μέλος του Φ.Σ. Μαγνησίας, vbirlirakis@yahoo.gr

13

14 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ / ΑΠΟΨΕΙΣ του Πάνου Ζαρογουλίδη συνενωσεισ φαρμακειων: Μετατρέποντας την κρίση σε ευκαιρία Σήμερα, εν έτει 2015, ο όρος συνένωση φαρμακείων αποτελεί για πολλούς το ανεκπλήρωτο όνειρο στον κλάδο. Η πολιτική χειραγώγηση και η οικονομική εκμετάλλευση οδηγούν σε αντίθετες πορείες τους κρίκους της φαρμακευτικής αλυσίδας: σταθερή ανάπτυξη στο κομμάτι της παραγωγής του φαρμάκου και διαρκή συρρίκνωση για τον τελικό κρίκο διανομής του, το ελληνικό φαρμακείο. Αυτά είναι τα δεδομένα της νεοφιλελεύθερης αγοράς που επιβάλλουν οι ξένοι πιστωτές μας. Η αδήριτη ανάγκη στην εξεύρεση μιας βιώσιμης λύσης οδηγεί μαθηματικά στη συνεργασία των μικρών μας μονάδων. Η ψυχρή αλήθεια είναι ότι οι επιχειρήσεις, που κατάφεραν να αποβάλλουν τη φοβία και εσωστρέφεια και προχώρησαν σε συνενώσεις των δυνάμεών τους, αύξησαν θεαματικά την πιθανότητα επιβίωσής τους και αυτό διότι μια συνένωση προσφέρει: ευκολότερη πρόσβαση σε νέες τεχνολογίες και αγορές συνάθροιση διαφορετικών δεξιοτήτων δυνατότητα πρόσβασης σε εξειδικευμένο προσωπικό ανάπτυξη καινοτομίας βελτίωση διαπραγματευτικής ικανότητας. Βασική αρχή των συνενώσεων φαρμακείων, σύμφωνα με την οποία μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις δημιουργούν μια νέα οικονομική οντότητα, είναι η στρατηγική αντιμετώπιση του ανταγωνισμού που προέρχεται από μεγάλες (πολυεθνικές εταιρείες). Η συνένωση δεν είναι μόνο μια νέα οικονομική οντότητα αλλά και μια συστάδα ομοειδών επιχειρήσεων (στην περίπτωσή μας χονδρέμποροι, φαρμακεία, σύμβουλοι επιχειρήσεων κ.ά.), 14

15

16 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ / ΑΠΟΨΕΙΣ δημιουργώντας ένα «συνεργατικό σχηματισμό», ένα cluster. Με βάση το συνοδευτικό έγγραφο των υπηρεσιών της Ε.Ε. ως συνεργατικός σχηματισμός νοείται: «μια ομάδα επιχειρήσεων συναφών οικονομικών παραγόντων και ιδρυμάτων με γεωγραφική εγγύτητα, τα οποία έχουν επιτύχει μια τάξη μεγέθους που τους επιτρέπει να αναπτύξουν εξειδικευμένη εμπειρογνωμοσύνη, υπηρεσίες, πόρους, προμηθευτές και δεξιότητες» 1. Ο τύπος της συνεργασίας στην περίπτωσή μας μπορεί να είναι κάθετος ή οριζόντιος ή μεικτός. H παραγόμενη υπεραξία αφορά τα ακόλουθα 2 : Κοινές ενέργειες προώθησης και προβολής των προϊόντων των επιχειρήσεων-μελών του δικτύου. Κοινή εμπορία και προώθηση των προϊόντων των μελών (Private Labels). Υιοθέτηση κοινών προωθητικών ενεργειών και προγραμμάτων ενίσχυσης της πιστότητας των πελατών του δικτύου (εκπτωτικά κουπόνια, εκπτωτικές κάρτες, παροχή υπηρεσιών υγείας, parking κ.ά.). Δημιουργία κοινών εκθέσεων προβολής ή/και πώλησης των προϊόντων των μελών. Παροχή εγγυήσεων ή και άλλων οικονομικών διευκολύνσεων στις επιχειρήσεις-μέλη. Εκπαίδευση προσωπικού (διοργάνωση προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης). Κοινή χρήση αποθηκών ή κοινή συνεργασία με εταιρείες αποθήκευσης και διανομής, στις οποίες αποθηκεύονται και διανέμονται προϊόντα για τα μέλη. Διαπραγμάτευση και οργάνωση κοινών προμηθειών (οικονομίες κλίμακος, εισαγωγές προϊόντων). Ανάπτυξη και εφαρμογή από κοινού συστημάτων λογισμικού. Παροχή ενημερωτικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών προς τα μέλη. Έλεγχος ποιότητας προϊόντων. Λογιστική και μηχανογραφική υποστήριξη (τεχνική και οργανωτική βοήθεια). Ανταλλαγή εμπειριών και τεχνογνωσίας. Διεξαγωγή κοινών έργων έρευνας αγοράς. Όπως είναι εύλογα αντιληπτό, ο κίνδυνος εισόδου νέων παικτών στην αγορά δεν αφορά μόνο την τιμολογιακή πολιτική αλλά το εύρος και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, με τη χρήση ολοένα και πιο εξελιγμένων τεχνολογικών επιτευγμάτων. Το μοντέλο των 5 δυνάμεων του Porter αποτελεί ένα εργαλείο που επιτρέπει την ανάλυση της ανταγωνιστικής θέσης μιας επιχείρησης στον τομέα που ανήκει. Οι 5 δυνάμεις είναι: Ο ανταγωνισμός μεταξύ υφιστάμενων επιχειρήσεων (competitive rivalry) Η απειλή νέων εισροών (barrier to entry) Η διαπραγματευτική δύναμη των αγοραστών (buyer power) Η διαπραγματευτική δύναμη των προμηθευτών (supplier power) Η απειλή υποκατάστατων προϊόντων ή υπηρεσιών (threat of substitutes) Η επιλογή δημιουργίας μιας συστάδας επιχειρήσεων αποτελεί ευρωπαϊκή προτροπή και ίσως αποτελεί και τη λύση σωτηρίας για το φαρμακευτικό κλάδο σήμερα, αφού θεωρείται παγκοσμίως μια σημαντική παράμετρος προαγωγής της καινοτομίας και αύξησης της απασχόλησης 3. Το επιχειρηματικό περιβάλλον μας αλλάζει διαρκώς χαρακτήρα, η κοινωνική ασφάλιση μηδενίζεται και τα κοινωνικά δικαιώματα των ασθενών μεταλλάσσονται σε απαιτήσεις, η μείωση των εισοδημάτων σε συνδυασμό με την αύξηση των φόρων επιφέρουν δυσανάλογη μείωση της αγοραστικής τους δύναμης. Ο ασθενής θα αναζητά συνεχή υπεραξία σε αυτά που έχει να προσφέρει ως αμοιβή, μια συνθήκη που αποτελεί το ιδανικό περιβάλλον για να ανθίσει ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον. Ακόμα και μέσα σε αυτές τις συνθήκες όμως μπορούμε να μετατρέψουμε το φόβο σε έναν τρόπο να βγάλουμε τον καλύτερό μας εαυτό, μετατρέποντας την κρίση σε ευκαιρία. Παραμένει για λίγο ακόμα στο χέρι μας, εξάλλου «η αγορά είναι ακόμα δική μας». Αναφορές: 1/ E. I. /. I. Europe, "The Concept Of Clusters And Cluster Policies And Their Role For Competitiveness And Innovation: Main Statistical Results And Lessons Learned," Europe INNOVA /PRO INNO Europe papern 9, Luxembourg, / Υ. Α. Α. κ. Ναυτιλίας, «Προετοιμασία δράσεων για την ενίσχυση των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων για σύσταση ή και επέκταση επιχειρηματικών συνεργατικών σχηματισμών ή αλλιώς συστάδων επιχειρήσεων με οριζόντιες ή και κάθετες διασυνδέσεις με έμφαση στο εμπόριο», Speed AE, Αθήνα, / E. C. E. A. I. DIRECTORATE-GENERAL, «Clusters as drivers of prosperity in a global economy», p. 4, Ο Πάνος Ζαρογουλίδης είναι φαρμακοποιός, ΜΒΑ, αντιπρόεδρος Φ.Σ. Πέλλας και αντιπρόσωπος Φ.Σ. Πέλλας στον Π.Φ.Σ., pzaro2010@gmail.com 16

17

18 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ / KAΛΛΥΝΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΒΡΕΦΙΚΗ & ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΗ ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ: Η αναγκαία πολυτέλεια Αν και η καλλυντική περιποίηση στις δύσκολες μέρες που βιώνουμε μοιάζει πολυτέλεια, για τους μικρούς πολίτες αυτής της χώρας, αυτή η περιποίηση είναι βασική ανάγκη για την υγεία και την προστασία τους. Στο χέρι μας είναι να τους παρέχουμε προϊόντα κατάλληλα και ασφαλή. Τα καλλυντικά προϊόντα διακρίνονται σε βρεφικά, από τη γέννηση έως και την ηλικία των 3 χρόνων και σε παιδικά, για παιδιά 3 ετών και πάνω. Η διάκριση αυτή έχει να κάνει με την ωριμότητα του δέρματος. Το δέρμα του βρέφους είναι πιο ανώριμο και συνεπώς πιο ευαίσθητο από το δέρμα ενός παιδιού 4 ή 5 ετών. Τα προϊόντα που απευθύνονται σε βρέφη μπορούν σαφώς να χρησιμοποιηθούν και σε μεγαλύτερα παιδιά, δεν ισχύει όμως το αντίθετο. Αν εξαιρέσουμε τα προϊόντα που αφορούν τη χρήση πάνας, τα βρεφικά και παιδικά καλλυντικά είναι κοινά και κοινή είναι και η ιδιαίτερη φροντίδα που πρέπει να επιδεικνύουμε φαρμακοποιοί και καταναλωτές για την επιλογή τους. Οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη σύσταση των παιδικών καλλυντικών καθώς και για το ποσοστό των περιεχομένων ουσιών είναι ιδιαίτερα αυστηρές. Γιατί είναι απαραίτητα Το μωρό έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις και ανάγκες. Το ίδιο και το δέρμα του. Σε σχέση με το δέρμα του ενηλίκου, το δέρμα του βρέφους απορροφά αλλά και χάνει υγρασία με πολύ πιο 18

19 της Ελένης Θεολόγη γρήγορους ρυθμούς. Η ξηροδερμία είναι ο πρώτος εχθρός της επιδερμίδας του. Το υδρολιπιδικό φιλμ της μωρουδιακής επιδερμίδας μπορεί πολύ εύκολα να καταστραφεί και να εμφανιστούν κοκκινίλες, σπυράκια και εκζέματα που γίνονται πολύ πιο έντονα και συχνά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Το βρεφικό αλλά και το παιδικό δέρμα δεν έχει αναπτύξει ακόμα πλήρως τους προστατευτικούς του μηχανισμούς. Είναι λοιπόν πολύ ευαίσθητο ακόμα και σε ερεθισμούς που οφείλονται σε μηχανικές τριβές από τα εσώρουχα και τις βρεφικές πάνες. Τα βρεφικά καλλυντικά λοιπόν είναι απαραίτητα για την υγιεινή, την ευεξία και την προστασία της βρεφικής επιδερμίδας. Πώς επιλέγουμε τα καλλυντικά Ιδιαίτερα σημαντική αλλά και δύσκολη αναδεικνύεται η επιλογή των καλλυντικών. Ενημερώστε τους πελάτες σας ότι το ενδεδειγμένο βρεφικό προϊόν είναι: υποαλλεργικό κλινικά δοκιμασμένο χωρίς paraben, SLS και SLES χωρίς οινόπνευμα χωρίς αλκάλια που διαταράσσουν τη φυσική ισορροπία του δέρματος χωρίς φθαλικές ενώσεις χωρίς φυτικά εκχυλίσματα από γενετικά τροποποιημένα φυτά με όσο το δυνατόν λιγότερα χημικά (συνθετικά) συστατικά με φυσικά συστατικά ή συστατικά φυσικής προέλευσης. Προσοχή! Τα χημικά ή συνθετικά συστατικά είναι ουσίες όπως συνθετικοί κηροί, ορυκτά έλαια, σιλικόνες και συνθετικές χρωστικές που χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση της υφής, της σταθερότητας και της εμφάνισης των προϊόντων. Με τον όρο «φυσικά συστατικά» εννοούμε συστατικά απευθείας από τη φύση, ακατέργαστα ή μεταποιημένα μέσω φυσικών διεργασιών. Με τον όρο «συστατικά φυσικής προέλευσης» εννοούμε εκείνα που προέρχονται από τη φύση και τροποποιούνται με συγκεκριμένες και εγκεκριμένες χημικές διαδικασίες, π.χ. ζελατινοποίηση, γαλακτωματοποίηση. 19

20 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ / KAΛΛΥΝΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ Το νεσεσέρ υγείας του βρέφους Για το πρώτο καλλυντικό νεσεσέρ του μωρού υπάρχουν αυστηρές και σαφείς οδηγίες. Οι ανάγκες για την περιποίηση του δέρματος και για τη γενική υγεία και ευεξία του οργανισμού είναι μονόδρομος. Να τι θα πρέπει να προτείνουμε στους νέους γονείς: Σαμπουάν και αφρόλουτρο: Τα βρεφικά σαμπουάν και αφρόλουτρα διατίθενται και σε συσκευασίες 2 σε 1. Στην 1η βρεφική ηλικία προτιμάμε ξεχωριστά προϊόντα, καθώς έτσι μπορούμε να επιλέξουμε αφρόλουτρο με βιταμίνες Ε και Α, κατάλληλες για τη βρεφική επιδερμίδα, αλλά και συστατικά που χαλαρώνουν και ηρεμούν το μωρό, όπως το χαμομήλι. Κρέμα και γαλάκτωμα ενυδάτωσης: Μετά το μπάνιο του μωρού είναι απαραίτητη η ενυδάτωση της επιδερμίδας του με κρέμα ή γαλάκτωμα ενυδάτωσης που απλώνεται σε όλο το σώμα με απαλό μασάζ μέχρι να απορροφηθεί πλήρως. Κρέμα κατά των ερεθισμών: Από τα πιο σημαντικά είδη για το βρεφικό δέρμα που είναι επιρρεπές στους ερεθισμούς και στα συγκάματα. Καθώς το δέρμα είναι ιδιαίτερα απαλό και ευαίσθητο, η τριβή με την πάνα αλλά και το pη των ούρων προκαλούν ερεθισμούς που μπορεί να εξελιχθούν σε βαθιές και επίπονες πληγές. Απαιτείται η χρήση της ειδικής κρέμας σε κάθε αλλαγή της πάνας, ώστε να δημιουργηθεί ένα φιλμ προστασίας από τους ερεθισμούς. Σε περιπτώσεις έντονου ερυθήματος, εκτός από την κρέμα κατά των ερεθισμών, συνιστούμε και μια κρέμα με βιταμίνη Α ή άλλη επανορθωτική και καταπραϋντική κρέμα με επουλωτικές ιδιότητες που καταπολεμά πιο δραστικά το έντονο κοκκίνισμα. Πούδρα: Μετά την αλλαγή της πάνας ή μετά το μπάνιο μπορούμε να πουδράρουμε ελαφρά την επιδερμίδα του βρέφους. Η πούδρα με σύνθεση από ταλκ φαρμακευτικής καθαρότητας απορροφά την επιφανειακή υγρασία, καταπραΰνει από ερεθισμούς που προκαλούνται από τα εσώρουχα και αντιμετωπίζει την έντονη εφίδρωση που είναι συχνό πρόβλημα των βρεφών. Μωρομάντηλα: Η απόλυτη λύση όταν οι γονείς βρίσκονται εκτός σπιτιού! Εμποτισμένα με βρεφική λοσιόν, καθαρίζουν και αρωματίζουν την επιδερμίδα χωρίς να την ξηραίνουν και να την τραυματίζουν. Γι αυτό και έχει ιδιαίτερη σημασία η καλή ποιότητα μωρομάντηλων. Πρέπει να είναι απαλά και δερματολογικά ελεγμένα, ώστε να μην ερεθίζουν το ευαίσθητο βρεφικό δέρμα. Αμπούλες φυσιολογικού ορού: Κατάλληλες για την καθημερινή υγιεινή της μύτης και των ματιών, οι αμπούλες με φυσιολογικό ορό απομακρύνουν ξένα στοιχεία, όπως τη σκόνη, που δυσκολεύουν την αναπνοή ή ερεθίζουν τα μάτια του βρέφους. Είναι δε απαραίτητες, όταν τα μωρά ταλαιπωρούνται από κρύωμα ή έχουν δυσκολία στην αναπνοή. Λάδι ή gel για το τριχωτό: Ειδικά τον πρώτο μήνα της ζωής το φαινόμενο της νινίδας εμφανίζεται στο κεφάλι του βρέφους. Ένα ειδικό gel ή λαδάκι βοηθά να αποβάλλονται ήπια οι σκληρές κρούστες χωρίς να προκαλεί ξήρανση του τριχωτού της κεφαλής. Βρεφικό λάδι για μασάζ: Για τη χαλάρωση και την ευεξία του βρέφους, ενδείκνυται μασάζ με βρεφικό λάδι που περιέχει τα κατάλληλα συστατικά, ώστε να ηρεμεί και να χαλαρώνει το μωρό, όταν βρίσκεται σε υπερένταση και δεν μπορεί να κοιμηθεί. Αλλά και σε περιπτώσεις έντονης ξηρότητας της επιδερμίδας του, ένα βρεφικό λάδι με έντονα ενυδατικά στοιχεία μπορεί να έχει πολύ καλύτερα αποτελέσματα από την ενυδατική λοσιόν. Βρεφικό άρωμα: Πλέον και τα μωρά έχουν τα δικά τους αρώματα! Αν και δεν είναι απαραίτητα για την καθημερινή τους περιποίηση, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή τους. Δεν πρέπει να έχουν έντονο άρωμα που μπορεί να ενοχλήσει την όσφρηση και να προκαλέσουν αναπνευστική δυσκολία ή αλλεργία. Οπωσδήποτε πρέπει να χαρακτηρίζονται ως βρεφικά, που σημαίνει κατάλληλα για την ευαίσθητη επιδερμίδα, χωρίς πολύ οινόπνευμα και επικίνδυνα συντηρητικά. / Η Ελένη Θεολόγη είναι φαρμακοποιός, μέλος του Φ.Σ. Αττικής, etheol@otenet.gr 20

21 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ / ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ BIODERMA Atoderm Préventive & Atoderm Intensive Ολοκληρωμένη φροντίδα κατά της ατοπικής δερματίτιδας Atoderm Préventive Η Atoderm Préventive είναι δερματολογική κρέμα θρέψης που περιορίζει με βιολογικό τρόπο την επιδείνωση της δερματικής ξηρότητας από τη γέννηση του βρέφους. Είναι κατάλληλη για βρέφη με πολύ ξηρό/ατοπικό δέρμα και εφαρμόζεται 1 φορά την ημέρα σε καθαρό πρόσωπο και σώμα. Σε τι κάνει τη διαφορά; Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, το 60% νεογέννητων και βρεφών γεννιούνται με πολύ ξηρό / ατοπικό δέρμα και υποφέρουν από κοκκινίλες και έντονη φαγούρα! Το ατοπικό δέρμα επιβαρύνεται από την έλλειψη λιπιδίων και δομικών πρωτεϊνών, από περιβαλλοντικούς παράγοντες και από την ύπαρξη αλλεργιογόνων και σταφυλλόκοκου (στο 90% των περιπτώσεων). Τα εργαστήρια της Bioderma σας παρουσιάζουν τις κρέμες Atoderm Préventive και Atoderm Intensive για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της ατοπικής δερματίτιδας. Με βιολογικά δραστικά μόρια με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, υποστηρίζει την ανασυγκρότηση του δερματικού φραγμού. Καταπολεμά το σταφυλόκοκο. Παιδιατρική / δερματολογική χρήση ως μονοθεραπεία. Υποαλλεργική σύνθεση με ευχάριστο άρωμα / no parabens. Κατάλληλο για νεογνά από την 1η ημέρα γέννησης. Είναι παιδιατρικά και δερματολογικά ελεγμένη, δεν είναι λιπαρή και δεν κολλάει, εφαρμόζεται γρήγορα, επιτρέποντας το άμεσο ντύσιμο του μωρού. Το βρέφος επανακτά την απαλή του επιδερμίδα. Atoderm Intensive Η Atoderm Intensive είναι η 1η καταπραϋντική μαλακτική φροντίδα που δρα στις βιολογικές δυσλειτουργίες του ατοπικού δέρματος για να αναδημιουργήσει ένα υγιές δέρμα. Είναι κατάλληλη για όλη την οικογένεια, σε άτομα που εμφανίζουν ατοπική δερματίτιδα. Σε τι κάνει τη διαφορά; Δρα σε όλες τις περιπτώσεις εμφάνισης ατοπικής δερματίτιδας: κνησμώδης ατοπική δερματίτιδα φλεγμονώδης ατοπική δερματίτιδα βακτηριδιακή ατοπική δερματίτιδα (δρα κατά του σταφυλόκοκκου aureus). Περιέχει το αποκλειστικό φυσικό σύμπλεγμα Lipigenium, ώστε να σταματάει άμεσα τον κνησμό, να καταπραΰνει από ερεθισμούς και να μειώνει τη χρόνια φλεγμονή. Εφαρμόζεται 1 φορά την ημέρα σε πρόσωπο και σώμα, σε συνδυασμό με τοπικά κορτικοστεροειδή. Tube 100ml Π.Λ.Τ.: 17,85 Tube 75ml Π.Λ.Τ.: 10,75 Στα φαρμακεία από την 21

22 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ / ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Αποτοξίνωση και κυτταρική ανανέωση με τη νέα σειρά Nuxellence της NUXE / από τη Pharmathen Η NUXE ερευνά ένα βασικό μηχανισμό της κυτταρικής νεανικότητας και λανσάρει για πρώτη φορά στη βιομηχανία καλλυντικών προϊόν που ενισχύει την αυτόλυση, δηλαδή το φυσικό σύστημα αποτοξίνωσης των κυττάρων. Τι είναι και πώς λειτουργεί η αυτόλυση Αυτόλυση είναι μια φυσική διαδικασία αποτοξίνωσης του κυττάρου. Κατά την αυτόλυση, εντοπίζεται η φθορά σε τμήματα του κυττάρου και δημιουργείται μια μεμβράνη που περικλείει αυτά τα φθαρμένα μέρη. Τότε δρουν τα λυσοσώματα (ένζυμα αποτοξίνωσης η καρδιά του μηχανισμού της αυτόλυσης) που διασπείρονται στο εσωτερικό της μεμβράνης και αποσυνθέτουν τα φθαρμένα τμήματα του κυττάρου. Με το πέρασμα των χρόνων, η αυτόλυση απορρυθμίζεται και επιβραδύνεται έτσι η φυσική κυτταρική ανανέωση, επιταχύνοντας τη γήρανση του δέρματος. Ύπνος και νεανικότητα: η ανακάλυψη της NUXE! Η νύχτα είναι η σημαντικότερη περίοδος για την αυτόλυση, καθώς η ανανέωση των κυττάρων μπορεί να γίνει 8 φορές πιο αποδοτική κατά τη διάρκεια του ύπνου! Όταν πηγαίνουμε για ύπνο τα κύτταρα αποτοξινώνονται φυσιολογικά και 4 ώρες αργότερα μπορεί να αρχίσει η ανανέωση των κυττάρων. Η έλλειψη 2 ωρών ύπνου (5 αντί για 7 ώρες) κάθε νύχτα συνεπάγεται 4-5 χρόνια πιο γερασμένη επιδερμίδα! ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΤΥΠΟΥΣ ΕΠΙΔΕΡΜΙΔΑΣ και ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΗΛΙΚΙΕΣ! Η καινοτομία της NUXE Η NUXE λανσάρει το Nuxellence DETOX, το 1ο προϊόν που αποτοξινώνει το δέρμα στην πιο κρίσιμη φάση, δηλαδή κατά τη διάρκεια της νύχτας, και ανατροφοδοτεί τη νεανικότητα του δέρματος συμβάλλοντας στην επιδιόρθωση του μιτοχονδριακού DNA. Χαρίζει λαμπερή και ξεκούραστη επιδερμίδα σαν να έχουμε κοιμηθεί 2 ώρες περισσότερο! Η μοναδική σύνθεση της Nuxellence DETOX με το Super-Detox Complex περιλαμβάνει σάκχαρα βιοτεχνολογικής προέλευσης και εκχύλισμα silk tree (ακακία Κωνσταντινούπολης) που ενισχύουν την αυτόλυση (αποτοξίνωση) και οδηγούν σε αύξηση της ανανέωσης των κυττάρων. Περιέχει επίσης πασιφλόρα, άγχουσα και παπαρούνα που συμβάλλουν στην επιδιόρθωση του μιτοχονδριακού DNA, αυξάνουν τη δραστηριότητα των κυττάρων και προσφέρουν αντιγηραντική δράση. Τέλος, το φίνο και θηλυκό άρωμα της Nuxellence από άνθος λιναριού, μιγκέ, ηλιοτρόπιο, μανταρίνι, νεκταρίνι και η αισθησιακή και πλούσια υφή του εμπλουτίζεται με Έλαιο Κάρθαμου για ιδανική αίσθηση άνεσης κάθε νύχτα. Στη σειρά Nuxellence εντάσσεται και η Nuxellence ÉCLAT για αντιγήρανση και λάμψη (προέρχεται από τη Nuxellence JEUNESSE), η οποία επαναφορτίζει τα κύτταρα επιδιορθώνοντας το μιτοχονδριακό DNA, χαρίζει απαλή και «γεμάτη» επιδερμίδα. Τα δύο προϊόντα της σειράς Nuxellence εφαρμόζονται είτε μόνα τους είτε κάτω από την κρέμα που ήδη χρησιμοποιούμε. ΗΜΕΡΑΣ NYXTAΣ 22

23

24 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ / ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Προβολή των Μ.Y.ΣΥ.ΦΑ. ΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ Ο Ανδρέας Καλλιβωκάς Πυλώνα ανάπτυξης για το φαρμακείο αποτελεί η αγορά των Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ., η οποία ανέρχεται στα 391 εκατ. στην Ελλάδα (στοιχεία IMS, Ιούλιος 2015) με διαχρονικά αυξητική πορεία. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη είναι η σωστή διάταξη και προβολή τους μέσα στο φαρμακείο για να μαγνητίζουν τα βλέμματα των πελατών. Με το σύνθημα «Φροντίζω την υγεία μου» και με μια ολοκληρωμένη πρόταση σήμανσης στα ράφια των Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ., η Johnson & Johnson καθίσταται στρατηγικός συνεργάτης του φαρμακοποιού στην ενίσχυση του επιχειρηματικού του ρόλου. Η Johnson & Johnson ανέπτυξε και υλοποιεί μια βέλτιστη πρακτική προβολής και κατηγοριοποίησης της συνολικής κατηγορίας των Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ., βασισμένη σε παραδείγματα άλλων χωρών, η οποία έχει ήδη κατοχυρωθεί νομικά ως πατέντα στην Ελλάδα. Η πρόταση προβολής και σήμανσης αφορά την ομαδοποίηση των Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ. σε χώρο του φαρμακείου και την τοποθέτηση των υλικών σήμανσης. Τα στοιχεία που συνθέτουν τη πρόταση προβολής είναι: το λογότυπο «Φροντίζω την υγεία μου» και οι σημάνσεις ραφιού συγκεκριμένου χρωματικού κώδικα και αλληλουχίας, οι οποίες οριοθετούν τις διαφορετικές κατηγορίες/παθήσεις που αποτελούν στο σύνολό τους την αγορά των Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ. (π.χ. χρήση σήμανσης ραφιού κόκκινου χρώματος για την κατηγορία των «Αναλγητικών» και μπλε χρώματος για την κατηγορία «Κρυολόγημα»). Η πρόταση προβολής και σήμανσης «Φροντίζω την υγεία μου» είναι σήμερα ενεργή σε 490 φαρμακεία σε ολόκληρη την Ελλάδα, έχοντας κερδίσει αποδεδειγμένα την αποδοχή των φαρμακοποιών. Ο φαρμακοποιός κ. Ανδρέας Καλλιβωκάς μιλά για την ευκαιρία ανάπτυξης που προσφέρουν τα Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ. αλλά και για τα οφέλη της προβολής και σήμανσης «Φροντίζω την υγεία μου» στο φαρμακείο του. Πιστεύετε ότι τα Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ. αποτελούν σήμερα μια σημαντική κατηγορία για το φαρμακείο στην Ελλάδα; Αποτελούν έναν από τους πλέον βασικούς πυλώνες του φαρμακείου μας σήμερα. Πρέπει όμως να τα δούμε με άλλη οπτική γωνία και αξία και να βασιστούμε στη λέξη «φάρμακο» και όχι στο «μη υποχρεωτικώς συνταγογραφούμενο». Θεωρείτε ότι τα Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ. έχουν δυνατότητα να αποτελέσουν πυλώνα ανάπτυξης τζίρου και αύξησης κερδοφορίας στο φαρμακείο; Φυσικά και ναι αλλά υπό διαφορετικές προϋποθέσεις και όχι όπως σήμερα. Ο σημερινός φαρμακοποιός οφείλει να μάθει τη διαφορά μεταξύ του «πουλάω σε πελάτη» και «αγοράζει ο πελάτης». Το δεύτερο, και αυτό θα αποτελεί ισχυρότατο όπλο στα χέρια μας εναντίον όποιου το 24

25 επιθυμεί να το διαχειριστεί, είναι η προστιθέμενη αξία που μπορεί να πάρει κάθε Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ. μέσα από τη συμβουλή του φαρμακοποιού. Ο πυλώνας ανάπτυξης θα πρέπει να βασιστεί στο γεγονός ότι δίνουμε ζωή και επιστημονικότητα, από το απλό παυσίπονο μέχρι και στο πιο σύνθετο φάρμακο. Για μένα το μυστικό είναι να μάθουμε να αγοράζει ο πελάτης μας αξίες και όχι προϊόντα. Να μη γίνουν τα ίδια λάθη με άλλες κατηγορίες που χάσαμε. Πόσο σημαντικά είναι τα Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ. στο δικό σας φαρμακείο; Με ποιον τρόπο επικοινωνείτε στον ασθενή/πελάτη σας τα οφέλη κάθε σκευάσματος; Είναι μια αναπτυσσόμενη κατηγορία που ναι μεν μπορεί να εμπεριέχει την αυθόρμητη αγορά, αλλά στο κλείσιμο της διαδικασίας ακολουθεί πάντα η συμβουλή για τη σωστή χρήση, τις πιθανές παρενέργειες ή και τη συνέργεια με άλλα φάρμακα. Δίνουμε μεγαλύτερη σημασία στα αρνητικά ενός φαρμάκου, ώστε να επιστήσουμε την προσοχή στη χρήση. Στο φαρμακείο σας υπάρχει η ειδική προβολή της κατηγοριοποίησης των Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ. «Φροντίζω την υγεία μου». Πώς αποφασίσατε να την πραγματοποιήσετε; Ήταν μια πρόταση από την Johnson & Johnson που αφορούσε το σύνολο της κατηγορίας των Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ. και όχι μόνο τα δικά της προϊόντα. Απλά είδαμε ότι με τον τρόπο αυτό μπορούμε να δώσουμε ζωή σε μια αναπτυσσόμενη κατηγορία: να μπορεί ο αγοραστής να δει ολοκληρωμένη φροντίδα και με την κατάλληλη συμβουλή να προχωρήσει σε συνδυαστική αγορά. Ποια είναι τα οφέλη που έχουν λάβει οι ασθενείς σας από την υλοποίηση της προβολής; Πρώτα από όλα o πελάτης έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα αγοράς. Εμείς είμαστε δίπλα του, ώστε να αισθάνεται την παρουσία μας κοντά του. Με τον τρόπο αυτό μαθαίνει την αξία της συμβουλής μας, ακόμη και στο πιο «πολυφορεμένο» προϊόν. Παράλληλα μαθαίνει να βλέπει ολοκληρωμένες προτάσεις. Θα συμβουλεύατε και άλλα φαρμακεία να υλοποιήσουν την προβολή και σήμανση της κατηγορίας των Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ.; Ποια πιστεύετε ότι είναι τα εμπόδια; Δεν νομίζω ότι μπορώ να δώσω συμβουλές, είναι απλά μια θέση μου. Απλά λέω ότι το να κρύβουμε προϊόντα μας δεν μας εξασφαλίζει την αποκλειστικότητα. Χάνεις ή κερδίζεις μια μάχη ανάλογα με το πόσο δίνεις αξία στα προϊόντα σου. Δυστυχώς ο Έλληνας φαρμακοποιός έμαθε ή τον μάθανε στους εύκολους δρόμους και όχι στους λιγότερο περπατημένους, εκεί που η διαφορετικότητα σε κάνει ξεχωριστό. Τι θα συμβουλεύατε στους φαρμακοποιούς που διστάζουν να υλοποιήσουν τη προβολή και σήμανση της κατηγορίας των Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ. στο δικό τους φαρμακείο; Δεν μπορώ να δώσω συμβουλή. Μπορώ μόνο να πω ότι είναι σημαντικό να συμμετέχεις, ήδη από το ξεκίνημα, σε μια πρωτοβουλία που αφορά το νέο, το διαφορετικό, το καινοτόμο και που καταλήγει να αποφέρει σημαντικά οφέλη, συμβάλλοντας στην εξέλιξη του φαρμακείου». Αν επιθυμείτε την υλοποίηση της προβολής & σήμανσης «Φροντίζω την Υγεία μου» στο δικό σας φαρμακείο, καλέστε στα τηλέφωνα της Johnson & Johnson ή στείλτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση: mevgenio@its.jnj.com αναφέροντας επωνυμία και στοιχεία επικοινωνίας. 25

26

27 Ρεπορτάζ, απόψεις, θέσεις και αντιπαραθέσεις που αναλύουν και προτείνουν λύσεις για τα μεγάλα ζητήματα του φαρμάκου και της υγείας. # 9% % 4 ± σελ Σε αυτό το τεύχος: Ενόψει των μετεκλογικών εξελίξεων στο ιδιοκτησιακό, ο κλάδος συσπειρώνεται και καταθέτει ένα συνδυασμό αμυντικών και επιθετικών μέτρων για τη διάσωση του ανεξάρτητου φαρμακείου. Ο πρόεδρος του Π.Φ.Σ. Κωνσταντίνος Λουράντος και ο συνάδελφος και αναλυτής Γιώργος Κουτέπας έχουν το λόγο. 27

28 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΥ / ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΘΕΜΑ 9% % # 4 ± της Μαρίας Γλένη Οι μνημονιακές απαιτήσεις και η αντίδραση του κλάδου Κάθε φορά που η χώρα βρίσκεται έρμαιο στα χέρια των δανειστών επανέρχεται στο προσκήνιο ο «εφιάλτης» της εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ. Από το πρώτο μέχρι και το τρίτο μνημόνιο οι δανειστές θέτουν μετ επιτάσεως στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το άνοιγμα των λεγόμενων «κλειστών» επαγγελμάτων, ανάμεσα στα οποία είναι και το επάγγελμα του φαρμακοποιού. Εντυπωσιακό είναι ότι αυτά που απαιτούν να γίνουν στην Ελλάδα δεν τα εφαρμόζουν στις χώρες τους. Και για του λόγου το αληθές, στην Ευρώπη ένα ποσοστό που αγγίζει μόλις το 3% από τα φαρμακεία ανήκει σε αλυσίδες.* 28

29 Έτσι η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ συμφώνησε να υιοθετήσει τις προτάσεις των δανειστών και να περάσει στο τρίτο μνημόνιο τη διάταξη: «Με την προτεινόμενη ρύθμιση καταργείται η υποχρέωση κατοχής πτυχίου φαρμακοποιού και άδειας άσκησης επαγγέλματος, καθώς και οποιουδήποτε άλλου περιορισμού, πλην του σχετικού με τα πληθυσμιακά όρια, ως προϋποθέσεις για την ίδρυση και λειτουργία φαρμακείων Με την ως άνω αύξηση των φαρμακείων αλυσίδων αναμένεται η αύξηση ζήτησης φαρμακοποιών και η καταπολέμηση της ανεργίας στον κλάδο». Ωστόσο παραμονές Δεκαπενταύγουστου, όταν η Βουλή επικύρωνε το τρίτο μνημόνιο, η παράγραφος αυτή αντικαταστάθηκε με τη διάταξη: «Με απόφαση των Υπουργών Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας & Τουρισμού και Υγείας καθορίζονται οι προϋποθέσεις, η διαδικασία και κάθε άλλο θέμα σχετικά με τη χορήγηση άδειας ιδρύσεως φαρμακείου». Η διάταξη αυτή στην πραγματικότητα αναιρεί την προηγούμενη, αλλά αφήνει ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα για την απελευθέρωση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος με μια απλή κοινή υπουργική απόφαση. Η αντίδραση του κλάδου Με την επανεκλογή της νέας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, ο κλάδος εμφανίζεται ετοιμοπόλεμος και αποφασισμένος να μην αφήσει τα φαρμακεία να περάσουν στις πολυεθνικές εταιρείες. Για να αποτρέψουν τα σχέδια των δανειστών οι συνδικαλιστές σχεδιάζουν ένα συνδυασμό αμυντικών (παθητικών) και επιθετικών (ενεργητικών) μέτρων. Αμυντικά μέτρα Τα αμυντικά μέτρα συνίστανται αφενός στην εκμετάλλευση του υπάρχοντος νομικού οπλοστασίου που διαθέτει ο κλάδος και αφετέρου στην κατάθεση αντιπροτάσεων για τη διατήρηση του περιοριστικού καθεστώτος ιδιοκτησίας του φαρμακείου. Νομικό οπλοστάσιο Ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί στα χέρια των φαρμακοποιών συνιστά η από τις 19/05/2009 τελεσίδικη απόφαση του Ανώτατου Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, με την οποία το ιδιοκτησιακό καθεστώς των φαρμακείων ανήκει αποκλειστικά σε φαρμακοποιούς και όχι σε τρίτους μηφαρμακοποιούς: «Η εξάρτηση των φαρμακοποιών, ως μισθωτών, από τον έχοντα την εκμετάλλευση του φαρμακείου θα περιόριζε τη δυνατότητά τους να αντιταχθούν στις οδηγίες του έχοντος την εκμετάλλευση». Πρόκειται για μια σημαντική απόφαση αφού όσοι έχουν έννομο συμφέρον να μη γίνουν αλυσίδες φαρμακείων, απλοί πολίτες ή ακόμη και οι ίδιοι οι φαρμακοποιοί, μπορούν να προσβάλουν έναν τέτοιο νόμο δικαστικά. Ένα ακόμη νομικό επιχείρημα που υψώνει τοίχο στις αλυσίδες φαρμακείων είναι η απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) ( /2014), η οποία ξεκαθαρίζει κατηγορηματικά ότι «η εξασφάλιση της βιωσιμότητος των φαρμακείων, και μάλιστα υπό συνθήκες λειτουργίας τους εκτός όρων ελεύθερου ανταγωνισμού, αποτελούν επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι δικαιολογούν την επιβολή περιορισμών όχι μόνο στην άσκηση αλλά και στην πρόσβαση στο επάγγελμα του φαρμακοποιού προσώπων που συγκεντρώνουν, κατ' αρχήν, τα νόμιμα προσόντα για την άσκησή του». * Οι αλυσίδες φαρμακείων από μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες λιανικής διανομής των φαρμάκων είναι συνέπεια της απελευθέρωσης του ιδιοκτησιακού καθεστώτος του φαρμακείου. 29

30 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΥ / ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΘΕΜΑ 9% % # 4 ± Στις χώρες όπου δεν υπήρχε ιδιοκτησιακό καθεστώς, η δημιουργία αποθεμάτων φαρμάκων γινόταν με κριτήριο την κερδοφορία και τη μείωση του κόστους. Δεν είναι εξάλλου τυχαίο ότι ακόμη και ο ίδιος ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τεκμηριώνει σε έρευνα που πραγματοποίησε (Impact of Pharmacy Deregulation and Regulation in European Countries) ότι στις χώρες «στις οποίες δεν υπήρχε ιδιοκτησιακό καθεστώς επηρέασε τη διαθεσιμότητα του φαρμάκου, καθώς η δημιουργία αποθεμάτων φαρμάκων γινόταν με κριτήριο την κερδοφορία, τη μείωση του κόστους, αν ελέγχονταν από όμιλο που κατείχε και τα φαρμακεία, με αποτέλεσμα φάρμακα που δεν πληρούσαν αυτά τα κριτήρια να μην είναι άμεσα διαθέσιμα στους ασθενείς και η διαθεσιμότητα να περιορίζεται σε όσα είχαν μεγάλη κυκλοφοριακή ταχύτητα». Αντιπροτάσεις Οι αντιπροτάσεις που καταθέτει ο Π.Φ.Σ. για το ιδιοκτησιακό αφορούν: Διατήρηση της αποκλειστικής ιδιοκτησίας διαχείρισης ελληνικών φαρμακείων από φαρμακοποιούς με πρόβλεψη για μεγαλύτερη ευελιξία στην οικονομική διάρθρωση των μεριδίων ιδιοκτησίας φαρμακείων. Τουλάχιστον το 51% και άνω της ιδιοκτησίας των φαρμακείων να ανήκει σε ξεχωριστό αδειούχο φαρμακοποιό που να πληροί τους ισχύοντες όρους και προϋποθέσεις απεριόριστης αστικής και ποινικής ευθύνης στη λειτουργία του φαρμακείου (υπόδειγμα Ισπανίας, επικαιροποίηση Εσθονίας-Ουγγαρίας). Φορολογικά κίνητρα (π.χ. μειωμένος Φ.Π.Α. στα φάρμακα) για ίδρυση φαρμακείων σε απομονωμένες, μονοεδρικές περιοχές βάσει παλαιότερου καθεστώτος οργάνωσης Δήμων-Κοινοτήτων (υπόδειγμα Νορβηγίας). Δημιουργία από το υπουργείο Υγείας Εθνικού Ηλεκτρονικού Μητρώου Φαρμακείων στο χάρτη της ελληνικής επικράτειας, ο οποίος θα βρίσκεται δημοσιευμένος στο διαδίκτυο και θα επικαιροποιείται συνέχεια. Ενσωμάτωση του μητρώου αυτού στις δομές της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας για διευκόλυνση του κοινού και για καλύτερη οργάνωση/έλεγχο των φαρμακείων ανά περιοχές και συνολικά. 30

31 31

32 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΥ / ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΘΕΜΑ 9% % # 4 ± Επιθετικά μέτρα Για να μη βρουν πρόσφορο έδαφος να αναπτυχθούν οι μεγάλες αλυσίδες πολυεθνικών του φαρμάκου, επιβάλλεται η πολιτεία να «ακούσει» τους ίδιους τους φαρμακοποιούς που ζητούν επιτακτικά να δοθούν στον κλάδο κίνητρα για τη συνένωση ανεξάρτητων φαρμακείων. Απαραίτητες όμως προϋποθέσεις για το εγχείρημα της συνένωσης ανεξάρτητων φαρμακείων είναι: 2. Παροχή κινήτρων ΤΑΧ FREE 3. Φορολογικές απαλλαγές 1. Θεσμοθέτηση νομικού πλαισίου που θα καθορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις 4. Ευνοϊκοί όροι δανεισμού από τράπεζες Τα παραπάνω αναπτύσσει εκτενώς και ο συντάκτης του «Φαρμακευτικού Κόσμου» και φαρμακοποιός Γ. Κουτέπας σε άρθρο του που δημοσιεύεται σε αυτό το τεύχος. Σε κάθε περίπτωση, το ιδιοκτησιακό αποτελεί ένα καίριο θέμα επιβίωσης του κλάδου, από την έκβαση του οποίου θα κριθεί το μέλλον του επαγγέλματος του φαρμακοποιού στη χώρα μας. 32 / Η Μαρία Γλένη είναι συντάκτρια υγείας, μέλος της συντακτικής ομάδας του «Φαρμακευτικού Κόσμου»

33

34 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΥ / ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΘΕΜΑ 9% % # 4 ± Ιδιοκτησιακό: ΤΟ «ΔΙΚΑΙΟ» ΕΙΝΑΙ ΜΕ ΤΟ ΜΕΡΟΣ ΜΑΣ του Κωνσταντίνου Λουράντου Η θέση του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου είναι μία και ξεκάθαρη: η ιδιοκτησία και η εκμετάλλευση του φαρμακείου πρέπει να παραμείνουν στα χέρια και τον έλεγχο του αδειούχου φαρμακοποιού. Η θέση αυτή υπαγορεύεται τόσο από το Ενωσιακό Δίκαιο όσο και από τους διεθνείς κανόνες για την προστασία της Δημόσιας Υγείας. Το φαρμακείο αποτελεί χώρο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και η λειτουργία του συντελείται με βάση καταρχήν επιστημονικά κριτήρια. Επειδή, ωστόσο, πολλοί είναι οι «επαΐοντες» που επικαλούνται ευρωπαϊκά δεδομένα, τους απαντώ πως η παραμονή της ιδιοκτησίας και της εκμετάλλευσης του φαρμακείου στα χέρια και τον έλεγχο του αδειούχου φαρμακοποιού βρίσκεται σε απόλυτη συμφωνία όχι μόνο με το ενωσιακό κεκτημένο αλλά και με το δίκαιο των μεγαλύτερων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία, Δανία κλπ.). Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Δ.Ε.Ε.) με σειρά αποφάσεών του (υποθέσεις C 171/ 07, C 172/07, C 531/06, C 570/ 07 και C 571/07) έχει κρίνει ότι ο περιορισμός της ιδιοκτησίας φαρμακείων αποκλειστικά από φαρμακοποιούς διασφαλίζει την ανεξαρτησία των φαρμακευτικών υπηρεσιών και αποτρέπει συγκρούσεις συμφερόντων. Έτσι, μεταξύ άλλων, έχει κριθεί (C 171/07, C 172/07 και C 531/06) ότι η διατήρηση του καθεστώτος ιδιοκτησίας/ λειτουργίας των φαρμακείων αποκλειστικά στα χέρια των φαρμακοποιών είναι δικαιολογημένη και λειτουργεί ευεργετικά για τους πολίτες και τα εθνικά συστήματα υγείας. Επίσης έχει κριθεί ότι τα πρόσωπα που εκμεταλλεύονται φαρμακείο και δεν έχουν την ιδιότητα του φαρμακοποιού ενδέχεται να πλήξουν την ανεξαρτησία των μισθωτών φαρμακοποιών, παρακινώντας τους δεύτερους να διαθέτουν φάρμακα που δεν συμφέρει να διατηρούνται στις αποθήκες ή προχωρώντας σε μειώσεις των δαπανών λειτουργίας που είναι ικανές να επηρεάσουν τον τρόπο λιανικής διανομής των φαρμάκων. Τέλος, έχει κριθεί ότι ο περιορισμός της ιδιοκτησίας αποκλειστικά στους φαρμακοποιούς συμβάλλει στην πρόληψη της ως άνω κατασπατάλησης οικονομικών πόρων, δεδομένου ότι ο ρόλος των φαρμακοποιών προλαμβάνει την υπερκατανάλωση και τη λανθασμένη χρήση των φαρμάκων. Παρά το γεγονός ότι για μια ακόμη φορά η Πολιτεία συμπεριφέρθηκε εχθρικά προς τους φαρμακοποιούς, με την ψήφιση του τελευταίου μνημονίου, εμείς συνεχίζουμε τη διεκδικητική μας δράση. Στο πλαίσιο μιας πανευρωπαϊκής προσπάθειας στήριξης του φαρμακείου που ξεκίνησε από τις αρχές του καλοκαιριού με επαφές στις Βρυξέλλες, διοργανώσαμε την 1η Συνδιάσκεψη των Προέδρων των Ευρωπαϊκών Φαρμακευτικών Συλλόγων. Είναι η πρώτη φορά που τόσο πολλές και τόσο σημαντικές προσωπικότητες του ευρωπαϊκού φαρμακευτικού χώρου βρέθηκαν μαζί και αυτό πραγματοποιήθηκε στη χώρα μας. Η θέση μας λοιπόν παραμένει σταθερή και δεν θα δεχτούμε οποιαδήποτε παρέκκλιση από αυτή. Ο Κωνσταντίνος Λουράντος είναι πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου και του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής, prfsa@otenet.gr 34

35

36 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΥ / ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΘΕΜΑ 9% % # 4 ± Η ΜΕΡΑ της κρίσης του Γιώργου Κουτέπα Μεταξύ των προαπαιτούμενων ενεργειών που χρειάζεται να αναλάβει η ελληνική πολιτεία, ώστε να δρομολογηθεί η χρηματοδότησή της από τους θεσμούς, είναι και μια μικρή φράση που σηματοδοτεί το οριστικό; τέλος όσων γνωρίζουμε για το ελληνικό φαρμακείο. «Η υιοθέτηση πιο φιλόδοξων μεταρρυθμίσεων στις αγορές, μεταξύ των οποίων και στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των φαρμακείων» ανοίγει τη συζήτηση για το θεμέλιο λίθο, στον οποίο βασιζόταν η παρουσία μας στη φαρμακευτική αγορά. Ο βαθμός στον οποίο θα υιοθετηθούν αυτές οι αλλαγές θα καθορίσει και την ύπαρξή μας στο μέλλον. Η ριζική αυτή αλλαγή είναι προφανώς 100% άδικη, γιατί δεν δόθηκε ποτέ μια εναλλακτική λύση. Αν ο στόχος ήταν μια εξέλιξη του ελληνικού φαρμακείου και όχι μια ψυχρή εκτέλεση, οι αλλαγές θα προσανατολίζονταν σε άλλη κατεύθυνση. Μήπως οι πιο «φιλόδοξες ενέργειες στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των φαρμακείων» θα έπρεπε να αφορούν τη διόρθωση των αγκυλώσεων που εμποδίζουν για χρόνια εμάς τους ίδιους να φτιάξουμε τα συνεργατικά σχήματα για τα δίκτυα φαρμακείων των ιδιοκτητώνφαρμακοποιών; Για παράδειγμα τη θέσπιση θεσμικού πλαισίου νόμιμης διακίνησης εμπορευμάτων, κεφαλαίων και εργατικού κόστους μεταξύ μας (απαραίτητου συστατικού για την ανάπτυξη των δικτύων); Ή την κοινή επιχειρηματική και φορολογική αντιμετώπιση μιας συνεργασίας φαρμακοποιών; Ή τη δυνατότητα ενοποίησης των αποθεμάτων τους, της έκδοσης τιμολογίων προς αυτές, τη χωριστή αφαίρεση rebate από συνεργαζόμενα φαρμακεία και τόσα άλλα, τα οποία έχουν τελματώσει τις συνεργασίες φαρμακείων ανά την Ελλάδα και προκαλούν τόσα διαχειριστικά και λοιπά προβλήματα κόστους και διαδικασιών; Πιθανόν να είναι ευσεβής πόθος να ελπίζουμε πως όλες αυτές οι προβλέψεις και οι «φιλόδοξοι στόχοι» αποσκοπούν στη δική μας παρουσία ( όσο έχουν γίνει για χάρη μας όλες οι νέες φανταχτερές συσκευασίες των Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ.)! Έχουμε ζήσει 5 χρόνια μνημονίου και ξέρουμε για ποιον γράφεται ό,τι γράφεται σε αυτά τα χαρτιά. Θα έδινε όμως μια ελπίδα για το μέλλον η σκέψη πως οι αλλαγές που θεσμοθετούνται έστω για μια φορά δεν αποσκοπούν στην υφαρπαγή πόρων, αγορών και προοπτικής από τους κατοίκους αυτής της χώρας αλλά στην προσπάθεια να εκσυγχρονιστεί αυτός ο τόπος. Μια ελπίδα που μας εγκαταλείπει, όσο βλέπουμε τις εξελίξεις, προετοιμάζοντας τους εαυτούς μας για την ημέρα της κρίσεως. Ο Γιώργος Κουτέπας είναι φαρμακοποιός, πτυχιούχος Επιχειρησιακής Έρευνας & Μάρκετινγκ ΑΣΟΕΕ, αντιπρόσωπος του Φ.Σ. Αττικής στον Π.Φ.Σ., koutepasg@yahoo.gr 36

37

38

39

40

41 Στη Ρόδο η οικογένεια Φανουράκη, έχοντας γερές βάσεις από το παρελθόν και βλέμμα στραμμένο στις σύγχρονες εξελίξεις του ελληνικού φαρμακείου, ανέθεσε στην εταιρεία ARTICO την ανακαίνιση δύο φαρμακείων της. Ο καινούριος χώρος των 200τ.μ. της κ. Αικατερίνης Φανουράκη είναι συνώνυμος με τις υψηλές απαιτήσεις της ιδιοκτήτριας και με την πολυτέλεια που επιβάλλει η επωνυμία της επιχείρησης. Η ARTICO, έχοντας λάβει υπ όψιν της όλες τις παραμέτρους του σημερινού φαρμακείου, σχεδίασε και υλοποίησε όπως αυτή γνωρίζει ένα χώρο σύγχρονο, λειτουργικό, με πολλές υπηρεσίες για τους πελάτες του, καθώς και πολυτελή, όπως όλα τα έργα της άλλωστε. Η εμπειρία των 25 χρόνων της εταιρείας ARTICO στο χώρο της ανακαίνισης φαρμακείων της δίνει τη δυνατότητα να σχεδιάζει αλλά και να κατασκευάζει πρωτοποριακά φαρμακεία σε μικρούς χρόνους, χωρίς κατασκευαστικούς περιορισμούς, με απόλυτο σεβασμό στις ανάγκες των φαρμακοποιών.

42

43 Η σύνθεση της επιστημονικής μας συμβουλής: σωματική και ψυχική υγεία, έρευνες, ειδικά θέματα και αναλύσεις από επιστήμονες όλων των ειδικοτήτων. σελ Σε αυτό το τεύχος: Αφιέρωμα στις πρώτες μέρες του βρέφους: Το κεφάλαιο θηλασμός και γενικότερα η βρεφική διατροφή. Η συμβουλή των επαγγελματιών υγείας στις νέες μητέρες αλλά και η παρέμβαση στα δικά τους προβλήματα. 43

44 ΥΓΙΩΣ ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟΙ / OI ΠΡΩΤΕΣ ΜΕΡΕΣ ΤΟΥ ΒΡΕΦΟΥΣ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ Τα αδιέξοδα της μητέρας και οι οδηγίες αντιμετώπισης Το μητρικό γάλα είναι κάτι περισσότερο από μια τροφή. Είναι ένας ζωντανός ιστός με πολλούς αμυντικούς παράγοντες που προσφέρει στο μωρό συνεχή ενεργό προστασία από τις λοιμώξεις, όταν το δικό του ανοσοποιητικό σύστημα δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί. Περιέχει πάντα στη σωστή αναλογία την απαιτούμενη ενέργεια, τις πρωτεΐνες, τις βιταμίνες και όλα τα διατροφικά στοιχεία που χρειάζεται το βρέφος, ενώ διαρκώς διαφοροποιείται σύμφωνα με την ώρα της ημέρας και την ηλικία του βρέφους. της Καλλιόπης Μάλφα Με γνώμονα τα ανωτέρω και με την ολοένα αυξανόμενη παγκοσμίως τάση αντικατάστασης του μητρικού θηλασμού από βιομηχανοποιημένα υποκατάστατα βασισμένα στο αγελαδινό γάλα, η παγκόσμια κοινότητα το 1990 [innocenti declaration] ανέλαβε δράση για την καταπολέμηση αυτού του φαινομένου και για την επιστροφή της ανθρωπότητας στο 44

45 Η γαλουχία σαν μία από τις πολυπλοκότερες βιολογικές λειτουργίες συνθέτει, μαζί με τη σύλληψη, την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, τις τέσσερις φάσεις της αναπαραγωγής. Θα ήταν έλλειμμα της φύσης, εάν το θηλαστικό που γεννάει δεν είχε την ικανότητα και τη δυνατότητα να θρέψει το είδος του και να το βοηθήσει να επιβιώσει. Αξίωμα αποτελεί ότι κάθε είδος θηλαστικού παράγει το καταλληλότερο γάλα για το δικό του είδος. δρόμο της φύσης, που επιστημονικά αποδεδειγμένα πλέον, αποτελεί τη βέλτιστη επιλογή σίτισης για τα νεογέννητα. Οι επαγγελματίες υγείας είναι απαραίτητο πλέον να ενημερώνονται υπεύθυνα για το μητρικό θηλασμό, παίρνοντας ο καθένας το μερίδιο ευθύνης που του αναλογεί, σύμφωνα με το επάγγελμα που εξασκεί (μαία, γιατρός, φαρμακοποιός κλπ.). Το σημαντικό για τον επαγγελματία υγείας, προκειμένου να ενισχύσει και να βοηθήσει μια μητέρα να θηλάσει, είναι να είναι σωστά εκπαιδευμένος και να πιστεύει ο ίδιος στο μητρικό θηλασμό. Η μεγαλύτερη ίσως δυσκολία που αφορά το μητρικό θηλασμό και καλείται να αντιμετωπίσει ένας επαγγελματίας υγείας είναι η λεγόμενη «κουλτούρα του μπιμπερό», η οποία εγκαταστάθηκε μερικές δεκαετίες πριν και με αυτή μεγάλωσε η γενιά που παροτρύνουμε τώρα να θηλάσει. Οι γονείς λένε, π.χ., «θέλω να ξέρω πόσο τρώει 45

46 ΥΓΙΩΣ ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟΙ / OI ΠΡΩΤΕΣ ΜΕΡΕΣ ΤΟΥ ΒΡΕΦΟΥΣ και κάθε πόσες ώρες». Ο θηλασμός είναι ελεύθερος και απεριόριστος. Δεν καθορίζει κανείς άλλος τα γεύματα παρά μόνο το μωρό. Μια καλή συμβουλή είναι να γίνονται 8-12 θηλασμοί το 24ωρο για τα νεογέννητα και να γίνεται έλεγχος κενώσεων και βρεγμένων πανών ανάλογα πάντα με την ηλικία και το βάρος του βρέφους. Είναι καλό να γνωρίζουν οι γονείς ότι είναι φυσιολογικό μετά τον τοκετό να υπάρχει απώλεια βάρους που πιθανόν να φτάσει το 10% του βάρους γέννησης και ότι ανακτάται το αρχικό βάρος του νεογνού τη 14η-15η ημέρα από τη γέννηση. Συχνά οι γονείς παραπονιούνται και αγωνιούν γιατί θεωρούν ότι το παιδί τους δεν «χορταίνει», επειδή ζητά να είναι διαρκώς στο στήθος. Αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό, γιατί έτσι ρυθμίζεται μέσω της αύξησης των επιπέδων προλακτίνης η επαρκής παραγωγή. Ο θηλασμός υπακούει στο νόμο «ζήτησης-παραγωγής». Οι πληγωμένες θηλές έχουν σαν αιτία κυρίως τους προγραμματισμένους θηλασμούς, τη λανθασμένη σύλληψη του μαστού από το νεογνό, τη λανθασμένη τοποθέτηση και κράτημα του νεογνού από τη μητέρα, κάποιες φορές οφείλονται σε αγκυλογλωσσία (βραχύς χαλινός*), ποτέ όμως δεν δημιουργούνται από τον παρατεταμένο χρόνο θηλασμού. Φραγμένοι γαλακτοφόροι πόροι ή μαστίτιδες είναι σχετικά συχνά προβλήματα που αντιμετωπίζονται εύκολα με αντιβίωση και αντιφλεγμονώδη φάρμακα, συμβατά με το θηλασμό, ενώ ο θηλασμός συνεχίζεται. Βέβαια, εάν οι γυναίκες επιλέγουν να γεννήσουν σε ένα «φιλικό για το βρέφος νοσοκομείο» (το «ΜΗΤΕΡΑ» είναι το πρώτο και μοναδικό προς το παρόν ιδιωτικό μαιευτήριο που έχει την πιστοποίηση baby friendly hospital), όλες οι προηγούμενες απορίες και δυσκολίες έχουν επιλυθεί ήδη κατά τη διάρκεια της παραμονής των μητέρων στο μαιευτήριο. Διότι, άριστα εκπαιδευμένο προσωπικό παραδίδει προγεννητικά μαθήματα μητρικού θηλασμού, διδάσκει τις μητέρες να θηλάζουν σωστά από την πρώτη ώρα αμέσως μετά τη γέννηση, προσφέρει και υποστηρίζει τη συνδιαμονή μητέρας-νεογνού [roomingin], παρακολουθεί την πορεία του νεογνού, δίνει οδηγίες εξόδου και επιλύει τυχόν προβλήματα που πιθανόν να προκύψουν για το μητρικό θηλασμό ακόμη και μετά την έξοδο από το μαιευτήριο με ανοιχτή τηλεφωνική γραμμή, αλλά και με κατ οίκον επισκέψεις, όταν είναι απαραίτητο. Οι φαρμακοποιοί είναι οι πλέον ειδικοί για να ενημερώσουν για την καταλληλότητα των φαρμακευτικών σκευασμάτων στην περίοδο της γαλουχίας. Είναι επίσης πολύ χρήσιμο να γνωρίζουν, εκτός από τα φάρμακα του απογαλακτισμού, και τα γαλακταγωγά, προκειμένου να τα συστήνουν στις θηλάζουσες που χρειάζονται αύξηση της γαλουχίας. Η προστασία, προαγωγή και υποστήριξη του μητρικού θηλασμού είναι υποχρέωση όλων των επαγγελματιών υγείας και η ύπαρξη ενός δικτύου συνεργασίας μπορεί να διευκολύνει και να ενισχύσει την προσπάθεια αυτή. * Όταν ο χαλινός της γλώσσας (ο ιστός που συνδέει την κάτω επιφάνεια της γλώσσας με το έδαφος του στόματος) έχει πολύ μικρό μήκος, τότε επεκτείνεται προς τα εμπρός έως την κορυφή της γλώσσας με αποτέλεσμα να την κρατά καθηλωμένη και να περιορίζει την κινητικότητά της. / Η Καλλιόπη Μάλφα είναι μαία - συντονίστρια μητρικού θηλασμού στο «ΜΗΤΕΡΑ», πρόεδρος της Ελληνικής Ψυχοπροφυλακτικής Εταιρείας, μέλος της Εθνικής Επιτροπής Μητρικού Θηλασμού και του Δ.Σ. της UNICEF Ελλάδος, malfakalliope@yahoo.gr 46