Μορφοδυναμική εξέλιξη της πεδιάδας των Καλαβρύτων στο Ολόκαινο

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Μορφοδυναμική εξέλιξη της πεδιάδας των Καλαβρύτων στο Ολόκαινο ΜΙΣΥΡΗ ΖΩΗ Α.Μ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΤΡΑ, 2012

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ... ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ- ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΠΟΙΚΙΣΗ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...

3 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Η δουλεία αυτή πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της εκπαίδευσης των προπτυχιακών φοιτητών του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Αποτελεί την υποχρεωτική εργασία της φοιτήτριας Μισύρη Ζωής που εκπονήθηκε με την επίβλεψη του κ. Λ. Σταματόπουλο, επίκουρου καθηγητή του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Θέμα της εργασίας αυτής είναι η μελέτη της σχέσης και ο συνδυασμός των μορφογενετικών διεργασιών και της αρχαιολογίας σαν εργαλείο σχετικής ραδιοχρονολόγησης: Εδώ εμείς χρησιμοποιούμε ένα παράδειγμα ποτάμιας μορφολογικής εξέλιξης στη διάρκεια του Ολόκαινου από την πεδιάδα των Καλαβρύτων,στη βόρεια Πελοποννήσο. Από τη θέση αυτή θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον υπεύθυνο καθηγητή μου κ. Λ. Σταματόπουλο για την ουσιαστική βοήθεια και στήριξη που μου προσέφερε καθ όλη την διάρκεια εκπόνησης της εργασίας αυτής. Τέλος επιθυμώ να ευχαριστήσω ολόψυχα τους γονείς μου και τον σύζυγό μου για την πολύπλευρη στήριξη σε όλη τη διάρκεια των σπουδών μου.

4 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η Γεωμορφολογία και η Αρχαιολογία είναι δύο επιστημονικοί κλάδοι που έχουν δυνατούς ιστορικούς και μεθοδολογικούς δεσμούς. Δεν είναι τυχαίο ότι και οι δύο αντλούν στοιχεία από τη Γεωμορφολογία και τη Αρχαιολογία από τη γεωλογία του 18 ου και του 19 ου αιώνα. Κατά το Zeuner,1945 το πεδίο της Γεωαρχαιολογίας επηρεάζεται από τη χρήση γεωλογικών και γεωμορφολογικών μεθόδων στην Αρχαιολογία. Η Γεωαρχαιολογία αναζητά απαντήσεις αρχαιολογικών προβλημάτων χρησιμοποιώντας τεχνικές από τη γεωλογία (Water 1992). Το αντικείμενο της γεωαρχαιολογίας αναφέρεται στη χρήση αρχαιολογικών στοιχείων για να απαντήσει σε ερωτήματα που αναφέρονται σε διεργασίες της επιφάνειας της Γης και στην ιστορία τους. Επιπλέον ο πιο φυσικός τρόπος με τον οποίο η Αρχαιολογία μπορεί να γίνει ένα εργαλείο στη Γεωμορφολογία είναι: η χρονολόγηση απόθεσης ή διάβρωσης και μέσω αυτών να καθορίσει τιμές ροής. Υπάρχουν επίσης αρκετές εφαρμογές συμπεριλαμβανομένων της αναγνώρισης και της αναδόμησης εξωγενών παραγόντων του γήινου συστήματος (π.χ. κλίμα) όπως και η ιστορία της ανθρώπινης επιρροής επάνω στις διαδικασίες της γήινης επιφάνειας. Η Αρχαιολογία μπορεί να χρονολογήσει τη διάβρωση ή την απόθεση σε χρονολογική κλίμακα. Η προσωρινή μετατόπιση των τοποθεσιών μπορεί να μετατραπεί σε χωρική μετατόπιση των διαβρωμένων ή αποθεματοποιημένων ιζημάτων της περιοχής, παρέχοντας έτσι τους ρυθμούς διάβρωσης ή ιζηματογένεσης μέσα από τους σχηματισμούς της τοποθεσίας και τις διαδικασίες καταστροφής

5 (Schiffer 1987). Η χρήση των αναβαθμίδων από οικισμούς καθορίζουν τους ρυθμούς διάβρωσης (Kirby and Kirkby 1976 ). Η χρήση της διατάραξης μίας τοποθεσίας για μελέτες διάβρωσης (Thornes and Gilman 1983) ή η χρήση κειμηλίων και τοποθεσιών στη μελέτη των αλλαγών σε κανάλια των ποταμών ( Brown et al 2001). Μία δεύτερη αξία των αρχαιολογικών δεδομένων είναι η ικανότητά τους να παρέχουν πληροφορίες οι οποίες αφορούν διαδικασίες και κλιματολογικές αλλαγές. Οι περιβαλλοντολογικές αλλαγές, και ειδικότερα η ιστορία της απογύμνωσης στη Μεσόγειο έχουν ερευνηθεί χρησιμοποιώντας αρχαιολογικά δεδομένα (Vita-Finzi 1969). Περιβαντολλογικές ιστορίες αποκαλύπτουν το ρόλο των ανθρώπων στη μετατροπή του φυσικού περιβάλλοντος, παρόλο αυτά αυτό δεν ήταν αναπόφευκτο καθώς το κλίμα μπορεί να είναι ένας καθοριστικός παράγοντας.

6 1. Εισαγωγή Λεπτομερείς τοπογραφικές έρευνες για τη στρωματογραφία του Ολόκαινου σε συνεργασία με τη μελέτη ενός σπουδαίου αριθμού από αρχαιολογικές ανακαλύψεις, οι οποίες παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για μία καλύτερη κατανόηση της σχέσης ανάμεσα στους ανθρώπους και της περιβαλλοντικής εξέλιξης. Κατά τη διάρκεια του πρώιμου Ολόκαινου, οι ανθρώπινες δραστηριότητες ήταν επηρεασμένες σε μεγάλο βαθμό από περιβαλλοντικές κλιματικές αλλαγές,όπως αποδείχτηκε από τα εύρηματα θαμμένων αρχαίολογικών τοποθεσιών στις ποτάμιες αποθέσεις της κοιλάδας του ποταμού Βουραικού. Η περιοχή μελέτης τοποθετείται κοντά στα ΒΔ σύνορα του βουνού (2341m) του Χελμού (Αροανία) στην βόρια Πελοπόννησο, κοντά στη περιοχή των Καλαβρύτων. Η περιοχή ανήκει στη λεκάνη του Σκεπαστού (Poulimemos, 1991) ή στη λεκάνη των Καλαβρύτω, σύμφωνα με τον (Trikolas, 2008), ( Εικόνα 1a). Η λεκάνη του Σκεπαστού απαρτίζεται από ένα κατακρήμνισμα γήινου φλοιού με γενική διεύθυνση Α-Δ το οποίο αναπτύχθηκε ΒΔ στη πόλη των Καλαβρύτων (Poulimenos, 1991). Η Γεωμορφολογία και η αρχαιολογία είναι άρικτα συνδεδεμένες. Ο στόχος αυτής της εργασίας είναι η χρησιμοποίηση αρχαιολογικών στοιχείων για να απαντηθούν ερωτήματα τα οποία αφορούν τις λειτουργίες της επιφάνειας της γης και την ιστορία αυτής. Ο πιο προφανής τρόπος με τον οποίο η αρχαιολογία επηρεάστηκε μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν εργαλείο στην γεωμορφολογία με το να χρονολογήσουμε τα διαβρωτικά και αποθετικά συμβάντα και να ορίσουμε μια αναγνώριση και να ανακατασκευάσουμε τους κλιματικούς παράγοντες, οι οποίοι επηρέασαν τις διαδικασίες της επιφάνειας της γης.

7 2. Ιστορία της περιοχής Η Επαρχία Καλαβρύτων ανήκε αρχικά στο έθνος των Αζάνων και αργότερα αποτέλεσε τμήμα της Αρκαδίας των ιστορικών χρόνων. Σύμφωνα με τις γραπτές πηγές, οι Αρκάδες κατάγονται από τους Πελασγούς, των οποίων μυθικός γενάρχης ήταν ο Πελασγός. Κατά την μυθολογική παράδοση ο Αρκάς, τέταρτος κατά σειρά βασιλιάς των Αρκάδων, είχε γιούς τον Αζάνα, τον Αφείδαντα και τον Έλατο, στους οποίους μοίρασε τη γη του. Στον Αζάνα έδωσε το ΒΔ τμήμα της Αρκαδίας, από τον οποίον η περιοχή έλαβε το όνομα Αζανία, ενώ οι κάτοικοι ονομάστηκαν Αζάνες. Οι αρχαίες πηγές κάνουν συχνά μνεία για τους Αρκάδες. Ο Όμηρος, με την αναφορά του και στη συμμετοχή των Αρκάδων στον Τρωικό Πόλεμο αποτελεί την αρχαιότερη γραπτή πηγή για την Αρκαδία. Στον Νηών Κατάλογο, όμως, δεν γίνεται ειδική μνεία για τους Αζάνες, αλλά για τους Αρκάδες 1. Ο Ηρόδοτος, ο οποίος χρησιμοποιεί το όνομα «Αρκάδες Πελασγοί», θεωρεί τους Πελασγούς προγόνους των Ελλήνων και συνοίκους των Αθηναίων 2. Ο Αριστοτέλης αναφέρει ότι οι Αρκάδες, αφού εκδίωξαν τους βαρβάρους κατοίκους, πρώτοι αυτοί κατοίκησαν τη χώρα και έτσι θεωρήθηκαν αυτόχθονες 3. Η είσοδος των Αρκάδων στο προσκήνιο της ιστορίας γίνεται κατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, όταν αυτοί μάχονται κατά των Αθηναίων. Σημαντικές πόλεις των Αζάνων είναι η Κύναιθα (Καλάβρυτα), ο Κλείτωρ, οι Λουσοί, η Ψωφίδα και η Θέλπουσα.

8 3. Μεθοδολογία Για να μπορέσουμε να μελετήσουμε την τοπιογραφική εξέλιξης της επιλεγμένης περιοχής γεωλογικά, λιθολογικά και υδρογεωλογικά στοιχεία, συνδέθηκαν και αναλύθηκαν ξεχωριστά. Μια γεωμορφολογική έρευνα,η οποία διεκπαιραιώθηκε, μας παρείχε μία γενικότερη εικόνα των μορφών και των διαδικασιών καταδεικνύοντας την γεωμορφολογική δυναμική της εξεταζόμενης περιοχής. Μετρήσεις επί των στοιχείων που ανακτήθηκαν από τη συγκεκριμένη περιοχή και άλλα σχετικά δεδομένα, διαδοχικά προστέθηκαν σε GIS περιβάλλον. 4. Γεωλογικές- Γεωμορφολογικές περιοχές Η περιοχή μελέτης βρίσκεται σ ένα υψόμετρο 800 μέτρων και είναι μέρος του Κορινθιακού χάσματος. Αποτελείται από Μεσοζωικό, Άνω Τριαδικό- Ιουρασικό ασβεστόλιθο και, δολομίτες από την μονάδα της Τριπολιτσάς των Εξωτερικών Ελληνίδων και ποτάμιες συνέχειες του Πλειστόκαινου. Κατά μήκος του νότιου ορίου του Κορινθιακού χάσματος τα βαθειά κατακρημνισμένα βουνά της βορείου Πελοποννήσου αποκαλύπτουν εκτεταμένες τάφρους, οι οποίες περικλείονται από Δ- ΒΔ/Α-ΝΑ κάθετα ρήγματα (Doutsos and Poulimenos, 1992). Η επιφάνεια του χάσματος είναι περίπου 40χλμ σε πλάτος και 120χλμ σε μήκος και περιλαμβάνει εξίσου σεισμικά αδρανή και ενεργά συστήματα ρηγμάτων τα οποία σχετίζονται συν-ρήγμα ιζήματα (Doutsos and Poulimenos, 1992). Επομένως, μας παρέχεται μία ευκαιρία να αναλύσουμε τις δομικές στρωματογραφικές και μορφολογικές εξελίξεις του χάσματος και συμπερασματικά να δώσουμε μια δεύτερη ματιά για την διαδικασία ανάπτυξης της λεκάνης. Πολλές από τις μη θαλάσσιες ακολουθίες δεν έχουν χρονολογηθεί σωστά, αυτό σημαίνει ότι μόνο με

9 λιθοστρωματογραφική συσχέτιση ανάμεσα στα γειτονικά ρήγματα είναι εφικτή (Collier & Jones,2004). Η τεκτονική δομή της Πελοποννήσου χαρακτηρίζεται από γεωλογικές υφέσεις και κάθετα ρήγματα (Doutsos and Poulimenos, 1992). Τα ενεργά κάθετα αδιάκοπα ρήγματα που βρίσκονται σε μία Β-Ν κατεύθυνση έχουν παίξει ένα πολύ σημαντικό μορφογενετικό ρόλο κατά τη διάρκεια της Τετραδικής ηλικίας. Το βασικό ποτάμιο σύστημα στη περιοχή είναι το ποτάμι του Βουραικού όπου με τους παραπόταμους αλλά και μ ένα σύστημα διοχέτευσης στη περιοχή μελέτης κυλάει ΝΔ-ΒΑ.(Εικ.1β) Το γεωμορφολογικό τοπίο χαρακτηρίζεται από αλλουβιακά κοιτάσματα. Άλλα σημαντικά γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής είναι οι ποτάμιες πεδιάδες, αλλουβιακά ριπίδια, ποτάμιες όχθες κοντά στον ποταμό (Βουραικός), και τα βασικά κανάλια απορροής. Οι αλλουβιακές πεδιάδες προοδευτικά εκτείνονται προς τα ανατολικά (Εικ. 1β). Τα μορφολογικά χαρακηριστικά της περιοχής επηρεάζονται από τις βραχώδεις κατασκευές, το Τετραδικό κλίμα επηρεάζει τη γενική τεκτονική της περιοχής. Η περιοχή χαρακτηρίζεται από μεσογειακό κλίμα. Ειδικότερα την περιόδο περιορισμένων καθιζήσεων π.χ. περιόδος ξηρασίας είναι κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Επιπλέον, η μέση ελάχιστη θερμοκρασία κατα τη διάρκεια του Ιανουαρίου είναι 4C 0 η μέση μέγιστη θερμοκρασία κατά τη διάρκεια του Ιουλίου είναι 22 C 0. Τις τελευταίες δεκατίες ένας μεγάλος αριθμός από επιστημονικές μελέτες έχουν δώσει έμφαση στην επανεμφάνιση σημαντικών κλιματικών αλλαγών κατά τη διάρκεια του Ολόκαινου και την επιδρασή τους στο περιβάλλον.

10 5. Ανθρώπινη αποίκιση Η εξέλιξη της μορφής του ποταμού είναι ένα από τα βασικά κλειδιά για να κατανοήσουμε την ιστορία των ανθρώπινων καταυλισμών στη περιοχή. Εκεί διενεργήθηκαν αρκετές προσπάθειες να διασταυρωθούν χρονολογικά γεωλογικά και γεωμορφολογικά στοιχεία με αρχαιολογικά δεδομένα.

11 Εικόνα 1: Γεωμορφολογικός χάρτης της περιοχής μελέτης

12 Κατά τη διάρκεια του Ολόκαινου, ανθρώπινες ομάδες συνεχώς αποικούσαν στις όχθες των ποταμών των προυπάρχοντων ποτάμιων πεδιάδων (Εικ. 1β). Επαναλαμβανόμενα πλυμμυρικά επεισόδια έθαψαν αυτές τις τοποθεσίες κάτω από στρώματα ιλύς, άμμου και χαλικιού. Ίχνη αποκατάστασης επίσης βρέθηκαν χωρίς αλλουβιακά ιζήματα. Ταυτόχρονα ανθρώπινες δραστηριότητες, στη τοποθεσία Ξερόκαμπος, κοντά στο χωριό Σκεπαστό, 2χλμ ΒΔ των Καλαβρύτων, ανακάλυψαν αρχαιολογικά ευρήματα. Τη χρονική περίοδο μεταξύ αρχαιολογικές ανασκαφές διενεργήθηκαν στη περιοχή περίπου 1.5 Km 2 ΒΑ στην υψηλότερη ποτάμια πεδιάδα του Βουραικού ποταμού (Εικ. 1β). Θαμμένα αρχαιολογικά τεχνητά κεραμικά όπως βρίσκονται τα κεραμίδια το ένα πάνω στο άλλο, τα οποία προστατεύονταν από ένα τοίχο, ανακαλύφθηκαν από την Αλεξοπούλου το 2009 (φωτογραφία 1).

13 Φωτογραφία 1: Γενική εικόνα του αλλουβιακού ριπιδίου Φωτογραφία 2: Το ύψος του τοιχίου είναι 0.80 m και το πλάτος του 2 m. Τα ευρήματα βρέθηκαν m (φωτογραφία 2) κάτω από την σημερινή επιφάνεια γης, σκεπασμένα από λασπώδης άμμο, ποτάμια ιζήματα και περίπου 10m υψηλότερα από την υπάρχουσα κοίτη του ποταμού. Σύμφωνα με την Αlexopoulou 2009, η ηλικία τους υπολογίζεται μεταξύ 10 ου και 7 ου αιώνα πχ (Πρώιμη Πρωτογεωμετρική Περίοδος- Πρώιμη Αρχαική Περίοδος).

14 6. Διάλογος Η μεγάλης κλίμακας άνωση η οποία έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια του Τετραδικού στη βόρεια Πελοπόννησο (Doutsos and Poulimenos, 1992) είχαν καθοριστικό ρόλο στη μορφογενετική της περιοχής. Εξαιτίας της αλληλεπίδρασης της τομής στη κοιλάδα επηρεασμένη από την άνωση και τις κλιματικές αλλαγές του Τετραδικού οι πρώτου βαθμού ποτάμιες επιφάνειες πήραν τη θέση τους στη περιοχή, πιθανότατα σε χαμηλότερα επίπεδα από τα σημερινά. Πριν το 10 ο και 7 ο αιώνα πχ (Πρώιμη Πρωτογεωμετρική Περίοδος- Πρώιμη Αρχαική Περίοδος) η περιοχή της μελέτης μας επηρεάστηκε από ξηρές-ψυχρές κλιματικές συνθήκες. Αυτό ευνόησε την ανάπτυξη ανθρώπινων καταυλισμών οι οποίοι περικλύονται από ένα κυκλικό τοίχος, το οποίο τον προστάτευε στη περίπτωση πλημμύρας του ποταμού ( Alexopoulou, 2009). Στο πρώιμο Ολόκαινο, η περιοχή μελέτης μας πέρασε από κλιματικές αλλαγές οι οποίες είχαν σαν αποτέλεσμα εκτεταμένες πλυμμύρες. Οι νέες συνθήκες έθαψαν τον καταυλισμό σε βάθος άνω των 50 m. Η εκτίμηση των άνω στοιχείων μας παρείχε με το επιχείρημα ότι η περιοχή της μελέτης μας απαρτιζόταν από ποτάμιες επιφάνειες της κοιλάδας του Βουραικού ποταμού πριν και κατά τη διάρκεια της ανθρώπινης αποίκισης. Κοινότητες παρουσιάστηκαν στις ενδότερες αλλουβιακές επιφάνειες κοντά αλλά και γύρω από τα κανάλια του ποταμού. Κατά τη διάρκεια του Πρώιμου Ολόκαινου, το τοπικό κλίμα υπέστει δραστικές βελτιώσεις οι οποίες χαρακτηρίστηκαν από εκτεταμένη ανάπτυξη πυκνής ποτάμιας ιζηματοποίησης. Η νέα κατάσταση μείωσε δραστικά την διαδικασία διάβρωσης των πλαγιών και

15 σχετίστηκε με την μεγέθυνση των κοιτών των ποταμών, έχοντας σαν αποτέλεσμα βαθειές τομές στο ποταμό κατά μήκος ελικοειδών καναλιών. Ο θρυμματισμός των πάγων, οι κατολισθήσεις και οι βαρυτικές έλξεις σε κενές πλαγιές σε περίγειες συνθήκες βοήθησαν την μεγέθυνση των αλλουβιακών πεδιάδων με την ανάπτυξη περιπλεγμένων καναλιών. Η αποίκιση των πλαγιών συνέβη με τις τομές σε κατακερματισμένους μανδύες και κατακερματισμένους κώνους από συγκεντρωμένο τρεχούμενο νερό. Η επιλεκτική διάβρωση δημιουργήθηκε κατά μήκος καναλιών του ποταμού. Η μέγιστη ανάπτυξη της απόθεσης του ιζήματος και βασικότερα στη κοίτη του ποταμού υπήρξε για αρκετά χιλιόμετρα. Η ποτάμια απόθεση ιζήματος συνεχίστηκε σε όλη τη ζώνη στην οποία οι κοιλάδες του ποταμού εκτείνονται στη σημερινή ροή τους, όπως κατατείθεται από στρωματογραφικές αναλύσεις. Η σημερινή γεωργική επιφάνεια χρησιμοποιεί τις πρώτου επιπέδου ποτάμιες εκτάσεις της πλημμυρισμένης περιοχής. 7. Συμπέρασμα Η γνώση της μορφοχρονολογικής της περιοχής της μελέτης μας είναι συνήθως δύσκολο να αποτιμήσουμε λαμβάνοντας υπόψη μας την έλλειψη ορθών γεωλογικών περιορισμών. Η παρουσία από πλειστοκαινικών τεκτονικών και στρωματογραφικών παραγώγων στη πεδιάδα των Καλαβρύτων μας επιτρέπουν να ανακατασκευάσουμε τις γεωμορφολογικές διαδικασίες. Η εκτίμηση των χαρακτηριστικών από αρχαιολογικούς ανιχνευτές και των ιζημάτων οι οποίες βρέθηκαν ίσως δηλώνουν σημαντικές εκφάνσεις από τη πηγή τους, τη μέθοδο της μεταφορά τους και την ηλικία τους. Λεπτομερείς παρατηρήσεις πρέπει να γίνουν έτσι ώστε να προσδιορίσουμε αν και εφόσον τα κειμίλια τα οποία βρέθηκαν στα αρχικά σημεία από ανθρώπινα αποθέματα ή από δευτερεύοντα

16 αποθέματα όπως και στα γεωμορφολογικά υπόβαθρα. Για παράδειγμα, το μέγεθος της τριβής σε μεμονωμένα κειμίλια ίσως να καταδεικνύει την απόσταση από τη πηγή τους. Ο δεσμός ανάμεσα στις πολιτισμικές δραστηριότητες, τις τεκτονικές και τις ιζηματογενείς διαδικασίες αποσαφηνίζεται ορθά από τις δύο περιπτώσεις οι οποίες παρουσιάζονται σ αυτή την εργασία. Τα χαρακτηριστικά των αρχαιολογικών ανιχνευτών μας παρέχουν γεωμορφολογικά εργαλεία με τα οποία μπορούμε να μελετήσουμε μεταποτάμιες διαδικασίες και υδρογεωλογικές συνθήκες. Επιπλέον, μπορούν να μας παρέχουν αποδείξεις για την ανάπτυξη της επιφάνειας της γης, την ανασυγκρότηση των ιζηματογενών αποθέσεων., παλαιοπεριβαλλοντικές και κλαματικές συνθήκες. Τα ιζήματα δείχνουν σημαντικές κλιματικές αλλαγές σε σημερινές περιοχές με υγρασία και αλλουβιακά ιζήματα σημαντικού πάχους (ιζήματα πλημμύρων), καλύπτοντας περιοχές με ανθρώπινη επίδραση. Έτσι όποτε υπάρχει μία μετάβαση σε κλιματικές συνθήκες, υπάρχει μία σημαντική αύξηση σε βροχοπτώσεις, προκαλώντας αλλαγές στις υδρογεωλογικές καταστάσεις και γεωμορφολογική αστάθεια. Επομένως, κατα τη διάρκεια πτώσης θερμοκρασίας περιοχές με ανθρώπινους οικισμούς καλύπτονται από άφθονα ιζήμτα. Υπάρχει ξεκάθαρα μία στενή συσχέτιση, όπως καταδεικνύεται από αρχαιολογικά εύρηματα ανάμεσα σε κλιματικές και περιβαλλοντικές διακυμάνσεις. Αξιολογώντας την προηγούμενη δραστηριότητα που αντιπροσωπεύεται από ποτάμια ιζηματοποίηση περιορίζεται στα m: απολιθωποιώντας ένα αρχαίο τοπίο. Η διαδικασίες της άνωσης τεκμηριώθηκαν από μορφοχρονολογικές σχετίσεις που συνδέονται με την εποχή του Ολόκαινο, οι οποίες προξένησαν την ανανέωση του τοπίου και μετέπειτα την νέα ανάπτυξη ενός υδρογραφικού δικτύου εξαιτίας των εκταταμένων φαινομένων διάβρωσης. Οι πρόσφατες αρχαιολογικές ανακαλύψεις από θαμμένα κεραμικά που σχετίζονται με ανθρώπινους

17 καταυλισμούς έχουν καθοριστικό ρόλο στην κατανόηση της εξέλιξης στην περιοχή της μελέτης μας.