Παρασκευή αιθανικού αιθυλεστέρα (εστεροποίηση κατά Fischer)

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Παρασκευή αιθανικού αιθυλεστέρα (εστεροποίηση κατά Fischer)"

Transcript

1 Παρασκευή αιθανικού αιθυλεστέρα (εστεροποίηση κατά Fischer) Πολλές από τις οσμές προϊόντων της καθημερινής μας ζωής οφείλονται σε χημικές ενώσεις γνωστές ως εστέρες. Για παράδειγμα η πλούσια μυρωδιά του φρέσκου καφέ οφείλεται σε ένα συνδυασμό εστέρων. Συγκεκριμένα, μέχρι σήμερα έχουν προσδιοριστεί πάνω από 200 διαφορετικοί εστέρες ως συστατικών του καφέ. Τα βασικά συστατικά των αιθέριων ελαίων, των φρούτων και ορισμένων φυτών είναι εστέρες, στην ύπαρξη των οποίων οφείλεται η χαρακτηριστική οσμή τους. Οι εστέρες αναγνωρίζονται εύκολα από την πολύ χαρακτηριστική γεύση ή τη μυρωδιά τους. Οι εστέρες είναι άφθονοι, συνθέτονται εύκολα και έχουν την ακόλουθη δομή: R 1 C O R 2 O Οι εστέρες είναι παράγωγα των καρβοξυλικών οξέων, και παρασκευάζονται κυρίως με τη μέθοδο της εστεροποίησης ενός καρβοξυλικού οξέος με μια αλκοόλη (εστεροποίησης Fischer) με όξινη κατάλυση: Η αντίδραση της εστεροποίησης έχει πολλαπλό θεωρητικό και εργαστηριακό ενδιαφέρον. Πρόκειται για μία μοριακή, αργή αντίδραση και άρα απαιτείται η χρήση καταλύτη για την αύξηση της ταχύτητάς της. Η αντίδραση καταλύεται από την παρουσία κατιόντων υδρογόνου (Η + ) τα οποία προέρχονται από ένα ανόργανο οξύ π.χ. το θειικό οξύ. Επίσης, η αντίδραση μιας και είναι αμφίδρομη (μέση απόδοση αντίδρασης 65%), μπορούμε να αυξήσουμε την απόδοσή της: 1) Με την αυξημένη συγκέντρωση ενός από τα αντιδρώντα. 2) Με την άμεση απομάκρυνση του προϊόντος εστέρα (όταν εστέρας έχει μικρότερο σημείο ζέσεως από το οξύ). Αν η αντίδραση εξελίσσεται σε θερμοκρασία υψηλότερη του σημείου ζέσεως του εστέρα, αυτός θα αποστάζει συνεχώς και η αντίδραση θα έχει μεγάλη απόδοση (σε μεγάλη κλίμακα η παρασκευή του αιθανικού αιθυλεστέρα γίνεται με την μέθοδο της κλασματική απόσταξης μίγματος καρβοξυλικού οξέος αλκοόλης καθαρίζεται και ταυτοποιείται από τη χαρακτηριστική μυρωδιά του). 3) Με την προσθήκη αφυδατικού. Το ρόλο του αφυδατικού μπορεί να παίξει το θειικό οξύ πέρα από την καταλυτική του δράση. 1

2 Απαιτούμενα όργανα: 1. Ένας μεγάλος δοκιμαστικός σωλήνας και στατώ 2. Ογκομετρικός κύλινδρος των 10mL 3. Θερμό υδατόλουτρο, ξύλινη λαβίδα 4. Δύο ποτήρια ζέσεως των 100mL 5. Υδροβολέας Απαιτούμενα αντιδραστήρια: 1. Καθαρό (παγόμορφο) οξικό οξύ CH 3 COOH 2. Απόλυτη αιθανόλη CH 3 CH 2 OH 3. Πυκνό διάλυμα H 2 SO 4 4. Διάλυμα ανθρακικού νατρίου Na 2 CO 3 5% w/v ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 1) Σε μεγάλο δοκιμαστικό σωλήνα προσθέτουμε 2-3 ml απόλυτης αιθανόλης και 1-2 ml καθαρού οξικού οξέος. Στην συνέχεια προσθέτουμε 5-6 σταγόνες πυκνού θειικού οξέος και ανακινούμε προσεκτικά. 2) Θερμαίνουμε το δοκιμαστικό σωλήνα με μεγάλη προσοχή σε υδατόλουτρο θερμοκρασίας ο C για 4-5min περίπου, οπότε μια ευχάριστη οσμή φρούτων αποδεικνύει την παραγωγή του αιθανικού αιθυλεστέρα σύμφωνα με την παρακάτω χημική αντίδραση. Ωστόσο πρέπει να αποφεύγεται η παρατεταμένη θέρμανση. 3) Ρίχνοντας το μίγμα του δοκιμαστικού σωλήνα σε λίγο κρύο νερό (ή σε διάλυμα Na 2 CO 3 5% w/v), που έχουμε σε ένα ποτήρι ζέσεως των 100mL, η οσμή γίνεται πιο αισθητή. Η διάλυση του περιεχομένου του δοκιμαστικού σωλήνα στο νερό ή στο διάλυμα του ανθρακικού νατρίου γίνεται για να συγκρατηθεί η περίσσεια του οξέος ή της αλκοόλης που με την οσμή τους επηρεάζουν την ανίχνευση του εστέρα. 2

3 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Εστέρες Στον παρακάτω πίνακα δίνονται διάφορα παραδείγματα εστεροποίησης κατά Fischer καθώς και τα προϊόντα που παράγονται από την εστεροποίηση. 1. Οι εστέρες κατωτέρων οξέων με κατώτερες αλκοόλες είναι σώματα υγρά και χρησιμοποιούνται ως διαλυτικά μέσα κατάλληλα για λάκες, βαφές και βερνίκια καθώς επίσης και σε διάφορες συνθέσεις. Για παράδειγμα ο οξικός αιθυλεστέρας χρησιμοποιείται κατά την παρασκευή της άκαπνης πυρίτιδας, σε διάφορες συνθέσεις και για την αρωμάτιση του ξυδιού. 2. Οι εστέρες μέσων ή κατωτέρων οξέων με μέσες αλκοόλες είναι ελαιώδη, υγρά, με εξαιρετικά ευχάριστη οσμή και χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία καλλυντικών, για την αρωμάτιση ποτών, γλυκισμάτων κλ.π. Επειδή μπορούν να αντικαταστήσουν τα 3

4 διάφορα αιθέρια έλαια, δηλαδή αρωματικά συστατικά λουλουδιών, φρούτων κ.λ.π, ονομάζονται τεχνητά αιθέρια έλαια (essences). Για παράδειγμα ο οξικός ισοπεντυλεστέρας (γνωστό και ως «μπανανέλαιο»), δίνει το χαρακτηριστικό άρωμα της μπανάνας. Ενώ το χαρακτηριστικό άρωμα του ανανά οφείλεται στον βουτυρικό αιθυλεστέρα. Οι εστέρες με αρώματα φρούτων χρησιμοποιούνται ως αρωματικές ουσίες για την παρασκευή μαστιχών, καραμέλων, λεμονάδων και γενικά στη ζαχαροπλαστική. 3. Οι εστέρες ανωτέρων οξέων με ανώτερες αλκοόλες είναι οι κηροί. Αυτοί διακρίνονται σε ζωικούς και φυτικούς. Από τους ζωικούς κηρούς σπουδαιότερος είναι ο κηρός των μελισσών και από τους φυτικούς σπουδαιότερος είναι ο κηρός καρναούμπα. Ο ρόλος των κηρών στη φύση είναι προστατευτικός ενάντια στην υγρασία. Οι κηροί χρησιμοποιούνται για την κατασκευή εκκλησιαστικών κεριών, στη βιομηχανία των υποδημάτων, ως στιλβωτικά, στα παρκέτα, ως μονωτικές ουσίες και ως πρόσθετα στο υλικό των φωτογραφικών πλακών. Τα λίπη και τα έλαια είναι εστέρες ανώτερων λιπαρών οξέων με τη γλυκερίνη. Επίσης οι εστέρες αυτοί χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία των πολυμερών για να καθιστούν μαλακότερα διάφορα προϊόντα (ρητίννες, πλαστικά). Εξάλλου ορισμένες εστέρες χρησιμεύουν ως πρώτες ύλες για την παραγωγή πολυμερών μεγάλης τεχνολογικής σημασίας, όπως για παράδειγμα ο πολυμεθακρυλικός Επίσης οι φθαλικοί εστέρες (ΦΕ) χρησιμοποιούνται κυρίως ως πλαστικοποιητές του πολυβινυλοχλωριδίου (PVC). Οι ΦΕ ενσωματώνονται μέσα στο PVC επιτρέποντας στα μακρομόρια του πολυβινυλο-πολυμερούς να ολισθαίνουν το ένα παράλληλα με το άλλο, προσδίδοντας έτσι ευκαμψία και πλαστικότητα σε πλαστικά που είναι σκληρά. Προϊόντα από PVC χρησιμοποιούνται ευρύτατα στην καθημερινή ζωή, σε πλαστικές διαφανείς συσκευασίες τροφίμων, πλαστικά παιχνίδια (περιλαμβάνονται αντικείμενα που προορίζονται να έρθουν σε απ'ευθείας επαφή με το στόμα βρεφών, όπως: πιπίλες, μαλακά παιχνίδια), σε ιατρικά σκεύη, σε οικοδομικά και μονωτικά υλικά. Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι η οσμή του "καινούργιου αυτοκίνητου", οφείλεται στους ΦΕ των πλαστικών τμημάτων της καμπίνας των επιβατών. Πέραν της χρήσης τους ως πλαστικοποιητών, οι ΦΕ χρησιμοποιούνται ως διαλύτες σε χρώματα, κόλλες, μελάνια, καλλυντικά (όπως βαφές νυχιών, κ.λπ.), βερνίκια ξύλου, απορρυπαντικά κ.λπ. Εκτιμάται ότι περισσότερα από προϊόντα χρησιμοποιούν ΦΕ για βελτίωση των ιδιοτήτων τους. Ο πολυεστέρας που προκύπτει από τη συμπύκνωση του τερεφθαλικού οξέος και της αιθυλενογλυκόλης χρησιμοποιείται στην παραγωγή πλαστικών φύλλων με την εμπορική ονομασία «Mylar» και στην παραγωγή υφάνσιμων ινών γνωστών με τις ονομασίες «Terylene», «Fortrel» και «Dacron». 4. Από τους εστέρες των ανόργανων οξέων, σημαντικότεροι είναι οι θειικοί, οι φωσφορικοί και οι νιτρικοί εστέρες. Οι νιτρικοί εστέρες, όπως για παράδειγμα η νιτρογλυκερίνη, η νιτροκυτταρίνη, χρησιμοποιούνται κυρίως ως εκρηκτικές ύλες. Οι φωσφορικοί εστέρες, εκτός από τη μεγάλη βιολογική σημασία τους, (τα νουκλεϊκά οξέα ανήκουν σε αυτή την κατηγορία), έχουν μεγάλη βιομηχανική εφαρμογή ως διαλύτες, πλαστικοποιητές, επιβραδυντικά μέσα της καύσης, πρόσθετα καυσίμων και λιπαντικών και εντομοκτόνα. Οι θειικοί και οι θειώδεις εστέρες, χρησιμοποιούνται για την παραγωγή χρωμάτων και φαρμακευτικών προϊόντων. Ο γνωστότερος από αυτούς είναι ο θειικός διμεθυλεστέρας, που αποτελεί επικίνδυνο δηλητήριο. 4

5 Παρακάτω δίνονται οι συντακτικοί τύποι εστέρων των φρούτων. 5

Πουλιόπουλος Πούλιος - Χημικός

Πουλιόπουλος Πούλιος - Χημικός Emil Fischer (1852-1919): Γερμανός Χημικός και μαθητής του Baeyer, ο Fisher έκανε την πρώτη αξιόλογη ανακάλυψή του στο Στρασβούργο, συνθέτοντας τη φαινυλυδραζίνη, μια αζωτούχο ένωση με πολλές ομοιότητες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστηµών Aγίων Αναργύρων Υπεύθυνος Εργαστηρίου : Χαρακόπουλος Καλλίνικος Επιµέλεια Παρουσίαση : Καραγιάννης Πέτρος ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

στις Φυσικές Επιστήμες Ονοματεπώνυμα:

στις Φυσικές Επιστήμες Ονοματεπώνυμα: 2 ος Εργαστηριακός Διαγωνισμός των Γυμνασίων ΕΚΦΕ Ν.Ιωνίας στις Φυσικές Επιστήμες Σχολείο: Γυμνάσιο Ονοματεπώνυμα: 1 2 3 1 3 η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Πείραμα 1 ο : Α. Θεωρητικό μέρος Το κιτρικό οξύ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστηµών Aγίων Αναργύρων Υπεύθυνος Εργ. Κέντρου : Χαρακόπουλος Καλλίνικος Επιµέλεια Παρουσίαση : Καραγιάννης Πέτρος ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα: ΧΗΜΕΙΑ. Εργαστηριακή άσκηση: Ο Ξ Ε Ι Δ Ω Σ Η Α Ι Θ Α Ν Ο Λ Η Σ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ ΤΑΞΗ B' ΛΥΚΕΙΟΥ. Ον/νυμο: Τμήμα: Ημ/νια:

Μάθημα: ΧΗΜΕΙΑ. Εργαστηριακή άσκηση: Ο Ξ Ε Ι Δ Ω Σ Η Α Ι Θ Α Ν Ο Λ Η Σ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ ΤΑΞΗ B' ΛΥΚΕΙΟΥ. Ον/νυμο: Τμήμα: Ημ/νια: ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ Ον/νυμο: Τμήμα: Ημ/νια: ΤΑΞΗ B' ΛΥΚΕΙΟΥ Μάθημα: ΧΗΜΕΙΑ Εργαστηριακή άσκηση: Ο Ξ Ε Ι Δ Ω Σ Η Α Ι Θ Α Ν Ο Λ Η Σ Θωμάς Kρεμιώτης 1 από 6 ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ α/α ΟΡΓΑΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Παρασκευή σαπουνιού από ελαιόλαδο και υδροξείδιο του νατρίου.

Παρασκευή σαπουνιού από ελαιόλαδο και υδροξείδιο του νατρίου. Σύντομη περιγραφή του πειράματος Παρασκευή σαπουνιού από ελαιόλαδο και υδροξείδιο του νατρίου. Διδακτικοί στόχοι του πειράματος Στο τέλος αυτού του πειράματος θα πρέπει ο μαθητής: Να περιγράφει τον τρόπο

Διαβάστε περισσότερα

Ταχύτητα χημικής αντίδρασης και παράγοντες που την επηρεάζουν

Ταχύτητα χημικής αντίδρασης και παράγοντες που την επηρεάζουν ΕΚΦΕ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ, Επιμέλεια Καγιάρας Νικόλαος Φυσικός Ταχύτητα χημικής αντίδρασης και παράγοντες που την επηρεάζουν Η ταχύτητα μιας αντίδρασης εξαρτάται από τον αριθμό των αποτελεσματικών συγκρούσεων μεταξύ

Διαβάστε περισσότερα

ph< 8,2 : άχρωμη ph> 10 : ροζ-κόκκινη

ph< 8,2 : άχρωμη ph> 10 : ροζ-κόκκινη ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΣΥΡΟΥ για το EUSO 2016 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ - ΧΗΜΕΙΑ Μαθητές: Σχολείο 1. 2. 3. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΟΞΕΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ 2. ΟΓΚΟΜΕΤΡΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

καρβοξυλικά οξέα μεθυλοπροπανικό οξύ

καρβοξυλικά οξέα μεθυλοπροπανικό οξύ 112 4.1. Κορεσμένα μονο - Αιθανικό οξύ Γενικά Τα κορεσμένα μονο προκύπτουν θεωρητικά από τα αλκάνια, αν αντικαταστήσουμε ένα άτομο υδρογόνου με τη ρίζα καρβοξύλιο -COOH. Έχουν το γενικό τύπο: C ν H 2ν+1

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΠΟΥΝΙΟΥ. Η εργαστηριακή αυτή άσκηση πραγματοποιήθηκε στο ΕΚΦΕ Ιωαννίνων

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΠΟΥΝΙΟΥ. Η εργαστηριακή αυτή άσκηση πραγματοποιήθηκε στο ΕΚΦΕ Ιωαννίνων ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΠΟΥΝΙΟΥ Η εργαστηριακή αυτή άσκηση πραγματοποιήθηκε στο ΕΚΦΕ Ιωαννίνων 1/3/2013 και 6/3/2013 Μάντζιου Μαρία χημικός ΣΤΟΧΟΙ Στο τέλος του πειράματος αυτού θα πρέπει να μπορείς:

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ ΑΛΚΟΟΛΕΣ

ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ ΑΛΚΟΟΛΕΣ ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ ΑΛΚΟΟΛΕΣ Πρόκειται για αλκοόλες που διαθέτουν µόνο ένα υδροξύλιο και η ανθρακική τους αλυσίδα είναι κορεσµένη (µόνο απλοί δεσµοί). Ο γενικός τους τύπος είναι C ν ν+1 H ή R-H (όπου

Διαβάστε περισσότερα

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1 ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2 η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟ Όξινος χαρακτήρας των καρβοξυλικών οξέων. 1 ο ΓΕΛ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΤΜΗΜΑ Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ 1 2 3 4 5 Αυτή την εργαστηριακή

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΛ ΠΑΡΑΒΟΛΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014

ΓΕΛ ΠΑΡΑΒΟΛΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΓΕΛ ΠΑΡΑΒΟΛΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 Ερευνητική εργασία: Β2 λυκείου ΘΕΜΑ: ''Η Χημεία είναι χρώματα, αρώματα και γεύσεις'' Ομάδα Δ: Μαριάμ Χριστογιάννη Μαρία Χριστοπούλου Χριστίνα Σταμάτη Βάσω Σιρμιντζέλη

Διαβάστε περισσότερα

Ο αλκοολικός τίτλος % vol είναι % v/v. Η αλκοόλη, % vol, μετράται στους 20 o C. Γίνεται διόρθωση της αλκοόλης όταν η θερμοκρασία είναι διαφορετική

Ο αλκοολικός τίτλος % vol είναι % v/v. Η αλκοόλη, % vol, μετράται στους 20 o C. Γίνεται διόρθωση της αλκοόλης όταν η θερμοκρασία είναι διαφορετική ΟΙΝΟΣ ΑΛΚΟΟΛΗ Με απόσταξη 200 ml οίνου συλλέγονται 133-150 ml αποστάγματος. Για την εξουδετέρωση της οξύτητας του οίνου, για να μη ληφθούν στο απόσταγμα πτητικά οξέα (οξικό, ανθρακικό και θειώδες), στα

Διαβάστε περισσότερα

Σημειώσεις για την εργαστηριακή άσκηση ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΙΝΟΥ του Εργαστηρίου Ανάλυσης και Τεχνολογίας Τροφίμων Καθηγητής Ιωάννης Ρούσσης.

Σημειώσεις για την εργαστηριακή άσκηση ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΙΝΟΥ του Εργαστηρίου Ανάλυσης και Τεχνολογίας Τροφίμων Καθηγητής Ιωάννης Ρούσσης. Σημειώσεις για την εργαστηριακή άσκηση ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΙΝΟΥ του Εργαστηρίου Ανάλυσης και Τεχνολογίας Τροφίμων Καθηγητής Ιωάννης Ρούσσης Προσδιορισμοί Αλκοόλη Ολική οξύτητα Πτητική οξύτητα Ελεύθερος θειώδης ανυδρίτης

Διαβάστε περισσότερα

Πείραμα 4 ο. Προσδιορισμός Οξύτητας Τροφίμων

Πείραμα 4 ο. Προσδιορισμός Οξύτητας Τροφίμων Πείραμα 4 ο Προσδιορισμός Οξύτητας Τροφίμων Εισαγωγή Τα οργανικά οξέα που υπάρχουν ως συστατικά σε διάφορα τρόφιμα επηρεάζουν το άρωμα, το χρώμα, τη μικροβιακή σταθερότητα και τη διατήρηση της ποιότητας

Διαβάστε περισσότερα

2 ο Κεφάλαιο: Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες

2 ο Κεφάλαιο: Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες 2 ο Κεφάλαιο: Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες Δημήτρης Παπαδόπουλος, χημικός Βύρωνας, 2015 Καύσιμα - καύση Τα καύσιμα είναι υλικά που, όταν καίγονται, αποδίδουν σημαντικά και εκμεταλλεύσιμα ποσά θερμότητας.

Διαβάστε περισσότερα

Σύντομη περιγραφή του πειράματος

Σύντομη περιγραφή του πειράματος Σύντομη περιγραφή του πειράματος Παρασκευή νάυλον 6-10 από το διχλωρίδιο του δεκανοδιικού οξέος και την εξαμεθυλενοδιαμίνη. Σύγκριση του νάυλον με φυσικές υφάνσιμες ίνες όπως το μαλλί και το βαμβάκι. Διδακτικοί

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ 17η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2019 ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ ΝΕΑΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ - ΟΜΟΝΟΙΑΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΟΝΟΜΑΤΑ ΔΙΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ: 1) 2) 3) ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Κ.Φ.Ε. ΔΙ.Δ.Ε Α ΑΘΗΝΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 2016 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ

Ε.Κ.Φ.Ε. ΔΙ.Δ.Ε Α ΑΘΗΝΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 2016 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ Ε.Κ.Φ.Ε. ΔΙ.Δ.Ε Α ΑΘΗΝΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 2016 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ Ονόματα διαγωνιζομένων: 1) 2) 3) Σχολείο: Όνομα Υπεύθυνου Καθηγητή: 1 η ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

- 87 - ΕΝΟΤΗΤΑ Θ ΣΥΝΘΕΣΗ ΕΣΤΕΡΩΝ

- 87 - ΕΝΟΤΗΤΑ Θ ΣΥΝΘΕΣΗ ΕΣΤΕΡΩΝ - 87 - ΕΝΟΤΗΤΑ Θ ΣΥΝΘΕΣΗ ΕΣΤΕΡΩΝ Οι εστέρες είναι μια κατηγορία οργανικών ενώσεων πολύ διαδεδομένη στη φύση, με γενικό τύπο: C R R' Πολλοί πτητικοί εστέρες έχουν έντονη, ευχάριστη οσμή και άρωμα φρούτων.

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΜΕ ΑΝΘΡΑΚΙΚΑ ΙΟΝΤΑ

ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΜΕ ΑΝΘΡΑΚΙΚΑ ΙΟΝΤΑ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΜΕ ΑΝΘΡΑΚΙΚΑ ΙΟΝΤΑ Α. ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΣΕ ΥΔΑΤΙΚO ΔΙΑΛΥΜΑ Λίγα λόγια πριν από το πείραμα. Η σόδα περιέχει διαλυμένο αέριο διοξείδιο του άνθρακα το οποίο προστίθεται κατά την

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 4η. Ανίχνευση χημικών της καθημερινής ζωής

Άσκηση 4η. Ανίχνευση χημικών της καθημερινής ζωής Άσκηση 4η Ανίχνευση χημικών της καθημερινής ζωής 2 Θεωρητικό μέρος Αναλυτική Χημεία ονομάζεται ο κλάδος της Χημείας που αναπτύσσει και εφαρμόζει μεθόδους, όργανα και στρατηγικές για να δώσει πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

C x H y -OH. C x H 2x+2 y (OH) y. C x H 2x+1 OH

C x H y -OH. C x H 2x+2 y (OH) y. C x H 2x+1 OH 8 ο ΓΕΛ Πειραιά Χημεία Β Λυκείου. 49 ονομάζεται η τάξη των Οργανικών Ενώσεων με Χαρακτηριστική Ομάδα το υδροξύλιο Γενικός τύπος : C x H y () ν Μονοσθενείς Μονοσθενείς αλκοόλες ονομάζονται οι αλκοόλες εκείνες

Διαβάστε περισσότερα

2/12/2018 ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ. Ξενοφών Ασβός, Ολιβία Πετράκη, Παναγιώτης Τσίπος, Γιάννης Παπαδαντωνάκης, Μαρίνος Ιωάννου

2/12/2018 ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ. Ξενοφών Ασβός, Ολιβία Πετράκη, Παναγιώτης Τσίπος, Γιάννης Παπαδαντωνάκης, Μαρίνος Ιωάννου ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ 2/12/2018 Ξενοφών Ασβός, Ολιβία Πετράκη, Παναγιώτης Τσίπος, Γιάννης Παπαδαντωνάκης, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό

Διαβάστε περισσότερα

Σύντομη περιγραφή του πειράματος. Διδακτικοί στόχοι του πειράματος

Σύντομη περιγραφή του πειράματος. Διδακτικοί στόχοι του πειράματος Σύντομη περιγραφή του πειράματος Μεταθετικές αντιδράσεις διπλής αντικατάστασης οι οποίες οδηγούν σε σχηματισμό ιζήματος. Το ίζημα σε πολλές περιπτώσεις επιτρέπει την ταυτοποίηση ενός αντιδρώντος σώματος

Διαβάστε περισσότερα

Οξείδωση της αιθανόλης

Οξείδωση της αιθανόλης 1 Εργαστηριακή Διδασκαλία των Φυσικών εργασιών στα Γενικά Λύκεια Περίοδος 2006 2007 Χημεία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου Ενδεικτική προσέγγιση της εργαστηριακή δραστηριότητας : Οξείδωση της αιθανόλης Από

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 21/04/ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6)

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 21/04/ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 21/04/2017 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης

Διαβάστε περισσότερα

Σελίδα: 1 - ΦΕ-Χημεία Β Λ.-Αλκοόλες-Επιμέλεια: Παναγιώτης Κουτσομπόγερας. Όνομα & Επώνυμο : Τάξη: B Ημερομηνία: ΑΛΚΟΟΛΕΣ

Σελίδα: 1 - ΦΕ-Χημεία Β Λ.-Αλκοόλες-Επιμέλεια: Παναγιώτης Κουτσομπόγερας. Όνομα & Επώνυμο : Τάξη: B Ημερομηνία: ΑΛΚΟΟΛΕΣ Σελίδα: 1 - ΦΕ-Χημεία Β Λ.-Αλκοόλες-Επιμέλεια: Παναγιώτης Κουτσομπόγερας Όνομα & Επώνυμο : Τάξη: B Ημερομηνία: ΑΛΚΟΟΛΕΣ Σελίδα: 2 - ΦΕ-Χημεία Β Λ.-Αλκοόλες-Επιμέλεια: Παναγιώτης Κουτσομπόγερας Δίνονται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΚΑΥΣΗ και ΚΑΥΣΙΜΑ

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΚΑΥΣΗ και ΚΑΥΣΙΜΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΚΑΥΣΗ και ΚΑΥΣΙΜΑ Καύση ονομάζεται η αντίδραση μιας οργανικής ή ανόργανης ουσίας με το Ο 2, κατά την οποία εκλύεται θερμότητα στο περιβάλλον και παράγεται φως. Είδη καύσης Α.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ

ΚΑΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ Καύση λέγεται η εξώθερμη αντίδραση μιας ουσίας με το οξυγόνο (είτε με καθαρό οξυγόνο είτε με το οξυγόνο του ατμοσφαιρικού αέρα), που συνοδεύεται από εκπομπή φωτός

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΛΙΜΟΥ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΛΙΜΟΥ 1 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΛΙΜΟΥ ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2015 ΧΗΜΕΙΑ 6 - Δεκεμβρίου - 2014 Ερρίκος Γιακουμάκης Χημικός 2 1 η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Ανίχνευση κατιόντων ή ανιόντων που υπάρχουν σε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Θέμα: ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΝΟΥΚΛΕΪΚΩΝ ΟΞΕΩΝ (DNA ΚΑΙ RNA AΠΟ ΦΥΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ) Μέσος χρόνος πειράματος: 45 λεπτά Α. ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ Εργαλεία

Διαβάστε περισσότερα

Σύντομη περιγραφή του πειράματος

Σύντομη περιγραφή του πειράματος Σύντομη περιγραφή του πειράματος Παρασκευή διαλυμάτων ορισμένης περιεκτικότητας και συγκέντρωσης, καθώς επίσης και παρασκευή διαλυμάτων συγκεκριμένης συγκέντρωσης από διαλύματα μεγαλύτερης συγκέντρωσης

Διαβάστε περισσότερα

4. KAPB O Ξ ΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ

4. KAPB O Ξ ΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ > -Ί., ' 4. KAPB O Ξ ΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ ' V Iipl 87 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ: 19 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Καρβοξυλικά οξέα. 4. Ταξινόμηση των οξέων. 4.1 Κορεσμένα μονοκαρβοξυλικά οξέα - Αιθανικό οξύ. ΣΤΟΧΟΙ Στο τέλος αυτής της

Διαβάστε περισσότερα

MAΘΗΜΑ 5 ο ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΣΤΕΡΟΠΟΙΗΣΗ

MAΘΗΜΑ 5 ο ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΣΤΕΡΟΠΟΙΗΣΗ MAΘΗΜΑ 5 ο ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΣΤΕΡΟΠΟΙΗΣΗ ξικός αιθυλεστέρας ή Οξικό αιθύλιο Δρα. Κουκουλίτσα Αικατερίνη Χημικός Εργαστηριακός Συνεργάτης Τ.Ε.Ι Αθήνας ckoukoul@teiath.gr ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΚΑΡΒΟΞΥΛΙΚΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Σύντομη περιγραφή του πειράματος. Διδακτικοί στόχοι του πειράματος

Σύντομη περιγραφή του πειράματος. Διδακτικοί στόχοι του πειράματος Σύντομη περιγραφή του πειράματος Παρασκευή μίγματος σιδήρου θείου και στη συνέχεια παρασκευή της χημικής ένωσης θειούχου σιδήρου από τα στοιχεία της, με σκοπό να διαπιστώσουμε τις διαφορές μεταξύ μίγματος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO Ε.Κ.Φ.Ε. Νέας Σμύρνης

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO Ε.Κ.Φ.Ε. Νέας Σμύρνης ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2015-2016 Ε.Κ.Φ.Ε. Νέας Σμύρνης Εξέταση στη Χημεία ΛΥΚΕΙΟ: Τριμελής ομάδα μαθητών: 1. 2. 3. Αναπληρωματικός: Συνεργάτης Χημικός: Ανδρέας Δαζέας Α Σειρά Θεμάτων (Χημεία)

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρηση ph διαλυμάτων καθημερινή χρήσης με την βοήθεια δεικτών και πεχαμετρικού χαρτιού. Μεταβολή του χρώματος των δεικτών

Μέτρηση ph διαλυμάτων καθημερινή χρήσης με την βοήθεια δεικτών και πεχαμετρικού χαρτιού. Μεταβολή του χρώματος των δεικτών Μέτρηση ph διαλυμάτων καθημερινή χρήσης με την βοήθεια δεικτών και πεχαμετρικού χαρτιού Η τιμή του ph ενός διαλύματος εξαρτάται από την συγκέντρωση των υδρογονοκατιόντων του [Η+]. Ορίζεται σαν τον αρνητικό

Διαβάστε περισσότερα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Μάθημα 6 6.1. SOS: Τι ονομάζεται διάλυμα, Διάλυμα είναι ένα ομογενές μίγμα δύο ή περισσοτέρων καθαρών ουσιών. Παράδειγμα: Ο ατμοσφαιρικός αέρας

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή άσκηση: Παράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα αντίδρασης

Εργαστηριακή άσκηση: Παράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα αντίδρασης ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ Ον/νυμο: Τμήμα: Ημ/νια: ΤΑΞΗ B' ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα: ΧΗΜΕΙΑ Εργαστηριακή άσκηση: Παράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα αντίδρασης Θωμάς Kρεμιώτης 1 από 6 ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΟΡΓΑΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Παρασκευή της αιθανόλης μέσω της αλκοολικής ζύμωσης της γλυκόζης και οξείδωση της παραγόμενης αλκοόλης με CuO.

Παρασκευή της αιθανόλης μέσω της αλκοολικής ζύμωσης της γλυκόζης και οξείδωση της παραγόμενης αλκοόλης με CuO. Σύντομη περιγραφή του πειράματος Παρασκευή της αιθανόλης μέσω της αλκοολικής ζύμωσης της γλυκόζης και οξείδωση της παραγόμενης αλκοόλης με CuO. Διδακτικοί στόχοι του πειράματος Στο τέλος αυτού του πειράματος

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΑΛΚΟΟΛΕΣ. Print to PDF without this message by purchasing novapdf (http://www.novapdf.com/)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΑΛΚΟΟΛΕΣ. Print to PDF without this message by purchasing novapdf (http://www.novapdf.com/) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΑΛΚΟΟΛΕΣ Λυμένες ασκήσεις 1 11,2 L αιθενίου, μετρημένα σε συνθήκες STP, αντιδρούν με περίσσεια υδρατμών παρουσία καταλύτη. Η οργανική ένωση που προκύπτει καίγεται πλήρως με οξυγόνο. Να υπολογίσετε

Διαβάστε περισσότερα

Το χρώμα του μπλε της θυμόλης σε διαφορετικές τιμές ph

Το χρώμα του μπλε της θυμόλης σε διαφορετικές τιμές ph Ε.Κ.Φ.Ε. Χαλανδρίου 9 ος Εργαστηριακός Διαγωνισμός Φυσικών Επιστημών Γυμνασίων Μέρος 2 ο : Χημεία - Τρίτη 9 Μαΐου Όνομα σχολείου: Ονοματεπώνυμο μαθητών 1.. 2... 3.. Όπως γνωρίζετε, σύμφωνα με τον Arrhenius,

Διαβάστε περισσότερα

Υπεύθυνος. καθηγητής: Κρεμιώτης Θωμάς, Φυσικός ΤΑΞΗ Β' ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Υπεύθυνος. καθηγητής: Κρεμιώτης Θωμάς, Φυσικός ΤΑΞΗ Β' ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 5ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΖΩΓΡΑΦΟΥ 2 ο Σχολικό Εργα στήριο Φυσικών Επιστημών Υπεύθυνος. καθηγητής: Κρεμιώτης Θωμάς, Φυσικός ΤΑΞΗ Β' ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ ΦΥΛΛΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Οργανικές ενώσεις Οργανική Χημεία είναι ο κλάδος της Χημείας που ασχολείται με τις ενώσεις του άνθρακα (C). Οργανικές ενώσεις ονομάζονται οι χημικές ενώσεις που

Διαβάστε περισσότερα

Β / ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Β / ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 3 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΟΛΙΧΝΗΣ Β / ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΛΚΑΝΙΑ ΑΛΚΕΝΙΑ ΑΛΚΙΝΙΑ ΑΛΚΟΟΛΕΣ ΚΑΡΒΟΞΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ eclass.sch.gr users.sch.gr/dtouloupas/moodle Γενικός Τύπος: C ν H ν+, ν 1 Χημικές Ιδιότητες

Διαβάστε περισσότερα

1 mol μορίων μιας χημικής ουσίας έχει μάζα τόσα γραμμάρια (g), όση είναι η σχετική μοριακή μάζα (Μr) της ουσίας.

1 mol μορίων μιας χημικής ουσίας έχει μάζα τόσα γραμμάρια (g), όση είναι η σχετική μοριακή μάζα (Μr) της ουσίας. ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, 2 o 3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Επανάληψη σε βασικές έννοιες Τι είναι το 1 mol μιας χημικής ουσίας; 1 mol μορίων μιας χημικής ουσίας έχει μάζα τόσα γραμμάρια (g), όση είναι η σχετική

Διαβάστε περισσότερα

1 C 8 H /2 O 2 8 CO H 2 O

1 C 8 H /2 O 2 8 CO H 2 O ΧΗΜΕΙΙΑ Β ΛΥΚΕΙΙΟΥ 4 ο ΘΕΜΑ (από τράπεζα θεµάτων) ΑΣΚΗΣΗ 1 Σε εργαστήριο ελέγχου καυσίµων πραγµατοποιήθηκαν τα παρακάτω πειράµατα: α) Ένα δείγµα C 8 H 18 µε µάζα 1,14 g κάηκε πλήρως µε την απαιτούµενη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΠΟΥ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 018 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΣΥΝΟΛΟ

Διαβάστε περισσότερα

1.5 Αλκένια - αιθένιο ή αιθυλένιο

1.5 Αλκένια - αιθένιο ή αιθυλένιο 19 1.5 Αλκένια - αιθένιο ή αιθυλένιο Γενικά Αλκένια ονομάζονται οι άκυκλοι ακόρεστοι υδρογονάνθρακες, οι οποίοι περιέχουν ένα διπλό δεσμό στο μόριο. O γενικός τύπος των αλκενίων είναι C ν Η 2ν (ν 2). Στον

Διαβάστε περισσότερα

13 η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ EUSO 2015

13 η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ EUSO 2015 13 η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ EUSO 2015 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Σάββατο 13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΜΑΘΗΤΩΝ 1)... 2)... 3)... ΣΧΟΛΕΙΟ Επιστημονική Επιτροπή:

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοτική ανάλυση ιόντων 1 ο Πείραμα

Ποιοτική ανάλυση ιόντων 1 ο Πείραμα Εισαγωγή Ποιοτική ανάλυση ιόντων 1 ο Πείραμα Η ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα και των εδαφών από βιομηχανικά απόβλητα είναι ένα από τα καίρια περιβαλλοντικά προβλήματα της εποχής μας. Ειδικά η απόρριψη

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο εργασίας. Εργαστηριακή άσκηση: Οξείδωση αλκοολών. Όργανα και αντιδραστήρια. Πειραµατική διαδικασία. Αντιδραστήρια. Όργανα

Φύλλο εργασίας. Εργαστηριακή άσκηση: Οξείδωση αλκοολών. Όργανα και αντιδραστήρια. Πειραµατική διαδικασία. Αντιδραστήρια. Όργανα Εργαστηριακή άσκηση: Οξείδωση αλκοολών Φύλλο εργασίας Όργανα και αντιδραστήρια Ονοµατεπώνυµο:.. Οµάδα: Τµήµα: Ηµεροµηνία: Όργανα Αντιδραστήρια Στήριγµα δοκιµαστικών σωλήνων οκιµαστικοί σωλήνες (αριθµηµένοι)

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Τ.Ε.Ε. Β ΤΑΞΗΣ 1 ου ΚΥΚΛΟΥ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Τ.Ε.Ε. Β ΤΑΞΗΣ 1 ου ΚΥΚΛΟΥ Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστηµών Aγίων Αναργύρων Υπεύθυνος Εργαστηρίου : Χαρακόπουλος Καλλίνικος Επιµέλεια Παρουσίαση : Καραγιάννης Πέτρος ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Τ.Ε.Ε. Β ΤΑΞΗΣ 1 ου ΚΥΚΛΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ ΟΞΙΝΩΝ ΕΛΑΙΩΝ ΣΕ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ

ΕΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ ΟΞΙΝΩΝ ΕΛΑΙΩΝ ΣΕ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) Σχολή Χημικών Μηχανικών Τομέας ΙΙ Μονάδα Μηχανικής Διεργασιών Υδρογονανθράκων και Βιοκαυσίμων ΕΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ ΟΞΙΝΩΝ ΕΛΑΙΩΝ ΣΕ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΓΡΑΦΕΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2007-2008 ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΕ Τρικάλων. Πειραματική Δοκιμασία στη Χημεία. Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός. Τρίκαλα, Σάββατο, 8 Δεκεμβρίου 2012

ΕΚΦΕ Τρικάλων. Πειραματική Δοκιμασία στη Χημεία. Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός. Τρίκαλα, Σάββατο, 8 Δεκεμβρίου 2012 1 Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός 11η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2013 11Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ EUSO 2013 ΕΚΦΕ Τρικάλων Πειραματική Δοκιμασία στη Χημεία Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός Τρίκαλα,

Διαβάστε περισσότερα

R 1 R 2 R 3 ΕΞΕΤΑΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΥΛΩΝ: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΛΑΔΙΩΝ. Λινολενικό (C 18:3 ) Ελαϊκό (C 18:1 ) Λινελαϊκό (C 18:2 )

R 1 R 2 R 3 ΕΞΕΤΑΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΥΛΩΝ: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΛΑΔΙΩΝ. Λινολενικό (C 18:3 ) Ελαϊκό (C 18:1 ) Λινελαϊκό (C 18:2 ) ΕΞΕΤΑΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΥΛΩΝ: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΛΑΔΙΩΝ Ελαϊκό οξύ διάρκεια 2 ώρες Στόχοι της άσκησης: Η εξοικείωση με τη χημική σύσταση των λιπαρών υλών. Η κατανόηση της όξινης υδρόλυσης ως παράγοντα

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση Φύλλου Εργασίας για την εργαστηριακή άσκηση «Μελετώντας το περιεχόμενο τού χυμού του πορτοκαλιού»

Πρόταση Φύλλου Εργασίας για την εργαστηριακή άσκηση «Μελετώντας το περιεχόμενο τού χυμού του πορτοκαλιού» Πρόταση Φύλλου Εργασίας για την εργαστηριακή άσκηση «Μελετώντας το περιεχόμενο τού χυμού του πορτοκαλιού» Χαραλαμπάτου Λιάνα, υπεύθυνη Ε.Κ.Φ.Ε. Νίκαιας Αποστολόπουλος Κωνσταντίνος, Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ04,

Διαβάστε περισσότερα

1. Παρατήρηση βρασμού του νερού μέσω των αισθητήρων.

1. Παρατήρηση βρασμού του νερού μέσω των αισθητήρων. Εισηγητές, οι συνεργάτες του ΕΚΦΕ : Γαβρίλης Ηλίας, Χημικός Βράκα Ελένη, Φυσικός Α. ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΕΠΙΔΕΙΞΗΣ 1. Παρατήρηση βρασμού του νερού μέσω των αισθητήρων. 2. Σύσταση του ατμοσφαιρικού αέρα Σκοπός Να

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2016 Β ΦΑΣΗ ΧΗΜΕΙΑ. Ηµεροµηνία: Τετάρτη 4 Μαΐου 2016 ιάρκεια Εξέτασης: 2 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2016 Β ΦΑΣΗ ΧΗΜΕΙΑ. Ηµεροµηνία: Τετάρτη 4 Μαΐου 2016 ιάρκεια Εξέτασης: 2 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΤΑΞΗ: Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ: ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ Α Ηµεροµηνία: Τετάρτη 4 Μαΐου 2016 ιάρκεια Εξέτασης: 2 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό κάθε µίας από

Διαβάστε περισσότερα

KΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΟΞΕΑ. Print to PDF without this message by purchasing novapdf (http://www.novapdf.com/)

KΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΟΞΕΑ. Print to PDF without this message by purchasing novapdf (http://www.novapdf.com/) KΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΟΞΕΑ Λυμένες ασκήσεις 1. Σ ένα μπουκάλι περιέχεται 1 L κρασιού 11,5 (11,5% v/v). Το κρασί αυτό μετατρέπεται με οξική ζύμωση σε ξίδι σε ποσοστό 75%. Να υπολογιστεί η μάζα του CH 3 COOH που παράγεται.

Διαβάστε περισσότερα

13/1/2016. Μέτρηση οξύτητας ελαιολάδου. Το Εργαστήριο Περιλαμβάνει

13/1/2016. Μέτρηση οξύτητας ελαιολάδου. Το Εργαστήριο Περιλαμβάνει ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας και Τεχνολογίας Τροφίμων και Διατροφής Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Μέτρηση οξύτητας ελαιολάδου Κουτρουμπής Φώτιος Γεωπόνος Αγγελής Γεώργιος Γεωπόνος MSc Το Εργαστήριο

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή άσκηση 1: ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΔΙΑΛΥΣΗΣ

Εργαστηριακή άσκηση 1: ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΔΙΑΛΥΣΗΣ ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΤΟΧΟΙ Εργαστηριακή άσκηση 1: ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΔΙΑΛΥΣΗΣ Στο τέλος του πειράματος αυτού θα πρέπει να μπορείς : 1. Να αναγνωρίζεις ότι το φαινόμενο της διάλυσης είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΑΣΚΗΣΗ 2 ΤΡΟΦΙΜΑ. ΠΛΕΣΣΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, PhD

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΑΣΚΗΣΗ 2 ΤΡΟΦΙΜΑ. ΠΛΕΣΣΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, PhD ΑΣΚΗΣΗ 2 ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΙΠΩΝ & ΕΛΑΙΩΝ ΣΕ ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΛΕΣΣΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, PhD Εργαστήριο Μικροβιολογίας Τροφίµων, Βιοτεχνολογίας και Υγιεινής, Τµήµα Αγροτικής Ανάπτυξης, ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης Λίπη & έλαια (Λιπίδια)

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία. ΘΕΜΑ Α A1. α - 5 μονάδες

Χημεία. ΘΕΜΑ Α A1. α - 5 μονάδες Β ΓΕΛ 21 / 04 / 2019 Χημεία ΘΕΜΑ Α A1. α - 5 μονάδες A2. β - 5 μονάδες A3. α - 5 μονάδες A4. δ - 5 μονάδες A5. α - 5 μονάδες ΘΕΜΑ Β Β1. Σε ένα χημικό εργαστήριο διαθέτουμε ισοπροπυλική αλκοόλη (δευτεροταγής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΒΑΣΙΚΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΟΙΝΟΥ

ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΒΑΣΙΚΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΟΙΝΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΒΑΣΙΚΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΟΙΝΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΟΥΣΣΗΣ Ο οίνος είναι αλκοολούχο ποτό που λαμβάνεται με ζύμωση χυμού σταφυλιών (γλεύκος, μούστος) Συστατικά Οίνου

Διαβάστε περισσότερα

Σύντομη περιγραφή του πειράματος

Σύντομη περιγραφή του πειράματος Σύντομη περιγραφή του πειράματος Μέρος Ι: Μέτρηση του ΡΗ της βροχής από τρεις διαφορετικές περιοχές (βιομηχανική περιοχή, κέντρο αστικής πόλης, βουνό) και επίδραση των νερών αυτών σε μάρμαρο και μέταλλο.

Διαβάστε περισσότερα

III. ΧΗΜΕΙΑ. Β τάξης ημερήσιου Γενικού Λυκείου

III. ΧΗΜΕΙΑ. Β τάξης ημερήσιου Γενικού Λυκείου III. ΧΗΜΕΙΑ Β τάξης ημερήσιου Γενικού Λυκείου Θα διδαχθεί το βιβλίο «XHMEIA» της Α τάξης Γενικού Λυκείου των Λιοδάκη Σ., Γάκη Δ., Θεοδωρόπουλου Δ., Θεοδωρόπουλου Π. και Κάλλη Α. Θα διδαχθεί το βιβλίο «XHMEIA»

Διαβάστε περισσότερα

Τοπικός διαγωνισμός EUSO2017

Τοπικός διαγωνισμός EUSO2017 ΕΚΦΕ Νέας Ιωνίας ΕΚΦΕ Χαλανδρίου Τοπικός διαγωνισμός EUSO2017 O Πειραματική δοκιμασία Χημείας Μελετώντας το περιεχόμενο διαφόρων χυμών 10 Δεκεμβρίου 2016 ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: 1) 2) 3) Μελετώντας

Διαβάστε περισσότερα

YΠOYΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2007.

YΠOYΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2007. Μάθημα: ΧΗΜΕΙΑ YΠOYΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2007 Ημερομηνία και ώρα εξέτασης: Τρίτη, 12 Ιουνίου 2007 7:30-10:30

Διαβάστε περισσότερα

R X + NaOH R- OH + NaX

R X + NaOH R- OH + NaX 3. Αντιδράσεις υποκατάστασης (αντικατάστασης) Στις αντιδράσεις αντικατάστασης μετέχουν πάντα δύο αντιδρώντα που ανταλλάσουν κάποιο τμήμα τους για να σχηματιστούν δύο νέα προϊόντα, σύμφωνα με το σχήμα:

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Β ΓΕΛ 21 / 04 / 2019

Χημεία Β ΓΕΛ 21 / 04 / 2019 Β ΓΕΛ 21 / 04 / 2019 Χημεία ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. A1. Από την προσθήκη HBr στο

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2013

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2013 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2013 Μάθημα: Χημεία Ημερομηνία και ώρα εξέτασης: Παρασκευή, 24 Μαΐου, 2013 7:30 10:30

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ & Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 018 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Α. Ίσως έχεις παρατηρήσει ότι το λεμόνι, το ξίδι, τα πορτοκάλια έχουν χαρακτηριστική γεύση. Ποια πιστεύεις ότι είναι αυτή;

Α. Ίσως έχεις παρατηρήσει ότι το λεμόνι, το ξίδι, τα πορτοκάλια έχουν χαρακτηριστική γεύση. Ποια πιστεύεις ότι είναι αυτή; ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ PH ΣΤΟ ΕΙΚΟΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ «Ο ΘΑΥΜΑΣΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ» 1 Ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΞΙΝΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ- ΒΑΣΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ 1.1 ΣΤΟΧΟΙ 1. Να διαπιστώσουν οι μαθητές

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 7η. Χημική Ισορροπία. Εργαστήριο Χημείας Τμήμα ΔΕΑΠΤ Πανεπιστήμιο Πατρών

Άσκηση 7η. Χημική Ισορροπία. Εργαστήριο Χημείας Τμήμα ΔΕΑΠΤ Πανεπιστήμιο Πατρών Άσκηση 7η Χημική Ισορροπία Εργαστήριο Χημείας Τμήμα ΔΕΑΠΤ Πανεπιστήμιο Πατρών Η έννοια της Χημικής Ισορροπίας Υπάρχουν χηµικές αντιδράσεις που εξελίσσονται προς µία µόνο μόνο κατεύθυνση, όπως π.χ. η σύνθεση

Διαβάστε περισσότερα

Ανίχνευση λιπών, αμύλου, πρωτεϊνών και σακχάρων σε τρόφιμα

Ανίχνευση λιπών, αμύλου, πρωτεϊνών και σακχάρων σε τρόφιμα Ανίχνευση λιπών, αμύλου, πρωτεϊνών και σακχάρων σε τρόφιμα Η τροφή μας περιέχει θρεπτικές ουσίες, όπως πρωτεΐνες, υδατάνθρακες (σάκχαρα), λίπη, άμυλο, βιταμίνες, ορισμένα άλατα μετάλλων και νερό. Ο οργανισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ. Προκριματικός Διαγωνισμός για τη 15 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2017 Εξέταση στη Χημεία Σάββατο 10/12/2016

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ. Προκριματικός Διαγωνισμός για τη 15 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2017 Εξέταση στη Χημεία Σάββατο 10/12/2016 Ε.Κ.Φ.Ε. Αγίων Αναργύρων Προκριματικός Διαγωνισμός για τη 15 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2017 Εξέταση στη Χημεία Σάββατο 10/12/2016 Ονοματεπώνυμα μελών ομάδας 1).... 2).... 3).... Σχολείο:...

Διαβάστε περισσότερα

Καύση. Χημεία Β Λυκείου

Καύση. Χημεία Β Λυκείου Καύση Χημεία Β Λυκείου Καύση μιας ουσίας (ανόργανης ή οργανικής) είναι η αντίδραση αυτής με Ο, όταν συνοδεύεται από παραγωγή φωτός και θερμότητας (εξώθερμη αντίδραση). Καύσιμα ονομάζονται τα υλικά που

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2017 ΧΗΜΕΙΑ

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2017 ΧΗΜΕΙΑ ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2017 ΧΗΜΕΙΑ 10 - Δεκεμβρίου - 2016 1 ΕΚΦΕ ΑΛΙΜΟΥ ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2017 Εξεταζόμενο μάθημα: ΧΗΜΕΙΑ Εισαγωγικό σημείωμα. Θεωρία Brőnsted- Lowry Οξύ είναι κάθε μόριο ή ιόν

Διαβάστε περισσότερα

Επίδραση των οξέων στα μέταλλα και το μάρμαρο

Επίδραση των οξέων στα μέταλλα και το μάρμαρο Επίδραση των οξέων στα μέταλλα και το μάρμαρο Επίδραση των οξέων στα μέταλλα Τα μέταλλα που είναι πιο δραστικά από το υδρογόνο (εκτός από το Pb) αντικαθιστούν το υδρογόνο στα οξέα (με εξαίρεση το HNO 3

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Τα πειράματα, τα οποία εκτελούνται στο εργαστήριο της Αναλυτικής Χημείας, δεν είναι επικίνδυνα. Επιπλέον, διεξάγονται υπό τη συνεχή εποπτεία του διδακτικού προσωπικού,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ. Μονάδα Μηχανικής ιεργασιών Υδρογονανθράκων και Βιοκαυσίµων

ΕΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ. Μονάδα Μηχανικής ιεργασιών Υδρογονανθράκων και Βιοκαυσίµων Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) Σχολή Χηµικών Μηχανικών Τοµέας ΙΙ Μονάδα Μηχανικής ιεργασιών Υδρογονανθράκων και Βιοκαυσίµων ΕΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ ΟΞΙΝΩΝ ΕΛΑΙΩΝ ΣΕ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ

Διαβάστε περισσότερα

1.1 ΤΑ ΟΞΕΑ. Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός

1.1 ΤΑ ΟΞΕΑ. Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός 1.1 ΤΑ ΟΞΕΑ Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός Σκοπός του μαθήματος: Να διαπιστώνουμε τον όξινο χαρακτήρα σε προϊόντα καθημερινής χρήσης Να ορίζουμε τα οξέα κατά τον Arrhenius

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακές ασκήσεις χημείας στις ιδιότητες οξέων και βάσεων

Εργαστηριακές ασκήσεις χημείας στις ιδιότητες οξέων και βάσεων ΕΚΦΕ Δωδεκανήσου Γυμνάσιο Ιαλυσού Τάξη Γ Εργαστηριακές ασκήσεις χημείας στις ιδιότητες οξέων και βάσεων Β.Βελεχέρης ΕΚΦΕ Δωδεκανήσου Γυμνάσιο Ιαλυσού Τάξη Γ Εργαστηριακές ασκήσεις χημείας στις ιδιότητες

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΟΞΕΩΝ Αλλάζουν το χρώμα των δεικτών. Αντιδρούν με μέταλλα και παράγουν αέριο υδρογόνο (δες απλή αντικατάσταση) Αντιδρούν με ανθρακικά άλατα και παράγουν αέριο CO2. Έχουν όξινη

Διαβάστε περισσότερα

Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός EUSO

Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός EUSO 2014 Ε.Κ.Φ.Ε. Καστοριάς Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός EUSO 2014-2015 ΟΜΑΔΑ : 1] 2] 3] Γενικό Λύκειο Άργους Ορεστικού. 6 - Δεκ. - 1014 Χημεία ΟΔΗΓΙΕΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Το εργαστήριο είναι χώρος για σοβαρή

Διαβάστε περισσότερα

Xημεία β γυμνασίου. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής

Xημεία β γυμνασίου. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Xημεία β γυμνασίου Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Ένα υγρό βρέθηκε με τη βοήθεια του ζυγού ότι έχει μάζα 22g και με τη βοήθεια ογκομετρικού κυλίνδρου ότι έχει όγκο 20 ml. Η πυκνότητά του είναι: α. 1,1

Διαβάστε περισσότερα

Χημικές αντιδράσεις και ποιοτική ανάλυση ιόντων.

Χημικές αντιδράσεις και ποιοτική ανάλυση ιόντων. ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3 η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Χημικές αντιδράσεις και ποιοτική ανάλυση ιόντων. ΣΧΟΛΕΙΟ 1 ο ΓΕΛ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΤΜΗΜΑ Α ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ 1 2 3 4 5 Ορίστε

Διαβάστε περισσότερα

Δύο εναλλακτικές εργαστηριακές ασκήσεις Χημείας της Α Λυκείου ή πώς να κάνουμε τη ζωή μας πιο εύκολη στο εργαστήριο

Δύο εναλλακτικές εργαστηριακές ασκήσεις Χημείας της Α Λυκείου ή πώς να κάνουμε τη ζωή μας πιο εύκολη στο εργαστήριο Δύο εναλλακτικές εργαστηριακές ασκήσεις Χημείας της Α Λυκείου ή πώς να κάνουμε τη ζωή μας πιο εύκολη στο εργαστήριο Αναστασία Γκιγκούδη Η διδακτική αξία της εργαστηριακής άσκησης στα μαθήματα Φυσικών Επιστημών

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ Α : Ερωτήσεις 1-6 Να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις 1-6. Κάθε ορθή απάντηση βαθμολογείται με πέντε (5) μονάδες.

ΜΕΡΟΣ Α : Ερωτήσεις 1-6 Να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις 1-6. Κάθε ορθή απάντηση βαθμολογείται με πέντε (5) μονάδες. ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2008-2009 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΤΑΞΗ: Β ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες και 30 λεπτά Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από

Διαβάστε περισσότερα

3. Ιοντικές αντιδράσεις σε υδατικά διαλύματα

3. Ιοντικές αντιδράσεις σε υδατικά διαλύματα Σκοπός 3. Ιοντικές αντιδράσεις σε υδατικά διαλύματα Σκοπός των πειραμάτων της παρούσας εργαστηριακής άσκησης είναι να γνωρίσετε, πρώτον, ορισμένες αντιδράσεις καταβύθισης, βάσει των οποίων θα ελέγξετε

Διαβάστε περισσότερα

ΛΑΝΙΤΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2014 2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΜΑΘΗΜΑ XHMEIAΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ:. ΑΡ:...

ΛΑΝΙΤΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2014 2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΜΑΘΗΜΑ XHMEIAΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ:. ΑΡ:... ΛΑΝΙΤΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2014 2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΜΑΘΗΜΑ XHMEIAΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 05 /06 /15 ΔΙΑΡΚΕΙΑ : Χημεία Βιολογία 2 ώρες ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ:. ΑΡ:...

Διαβάστε περισσότερα

Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, όπως

Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, όπως ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝ. ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚEYMAΤΩΝ ΕΝΙΑΙΟΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ, ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΩΝ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥ ΩΝ /ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΤΜΗΜΑ Β - T.E.E Ταχ. /νση: Ανδρέα

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015 Μάθημα: Χημεία Ημερομηνία και ώρα εξέτασης: Πέμπτη, 28 Μαΐου, 2015 8:00 11:00

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Κ.Φ.Ε ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ

Ε.Κ.Φ.Ε ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ 2015 2016 Ε.Κ.Φ.Ε ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Αρχή του Le Chatelier Όταν μεταβάλλουμε ένα από τους συντελεστές ισορροπίας (συγκέντρωση, πίεση, θερμοκρασία) η θέση της ισορροπίας μετατοπίζεται προς εκείνη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 6 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 6 ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 08/04/2015 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α.1 έως Α.5 να γράψετε στην κόλλα σας το γράμμα που αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

YΠOYΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006

YΠOYΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006 YΠOYΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006 Μάθηµα: ΧΗΜΕΙΑ Ηµεροµηνία και ώρα εξέτασης: Πέµπτη, 8 Ιουνίου 2006 7:30-10:30 Χρήσιµα

Διαβάστε περισσότερα