Transcript

1 υγ. ιστορίες του 2011

2 Between You and Me and the Wall Kάτω από αυτό τον τίτλο οι επιμελητές της έκθεσης Μαρία Στάθη και Πόλυς Πεσλίκας καλούν δέκα καλλιτέχνες να παράγουν δου- λειά στις επιφάνειες των τοίχων της Omikron gallery, θέλοντας έτσι να τονίσουν το έργο εκτός των ορίων της κορνίζας αλλά και την ιστορία των τοιχογραφιών από την εποχή των σπηλαίων μέχρι τη σημερινή street art. Ο κάθε καλλιτέχνης θα αφήσει το στίγμα του στους τοίχους της γκαλερί, παράγοντας επί τόπου το δικό του επι- τοίχιο έργο. Τα έργα που αποτελούν ως επί το πλείστο καινούρια δουλειά, υπάρχουν σαν αποτυπώματα στο χώρο ή και σαν στοιχεία υποδομών ενός περιβάλλοντος, ενός μικρόκοσμου, ενός ουτοπικού τοπίου, ενός περάσματος. Αρχιτεκτονικά και ζωγραφικά στοι- χεία συνευρίσκονται με γραφιστικές γραμμικές και γεωμετρικές φόρμες. Ο τίτλος της έκθεσης, σαν λογοπαίγνιο, επιτρέπει την οποιαδήποτε ερμηνεία, αφού αναφέρεται στη δομή, τα περιθώρια και τους τοίχους που μας περιβάλλουν. Η έκθεση θυμίζει το πέρα- σμα μιας διαμαρτυρίας, αφού με το τέλος της μένουν πίσω μόνο τα πράγματα που υπαινίσσονται μια τέτοια κινητοποίηση στο χώρο. Μετά το τέλος της έκθεσης, τα έργα θα σβηστούν από τον χώρο και η γκαλερί θα επιστρέψει στην αρχική της, κενή μορφή. Χωρίς να αφήσουν κανένα ίχνος, τα επιτοίχια κομμάτια θα έχουν υπάρξει για τρεις βδομάδες και θα περάσουν έπειτα στη μνήμη. Για να τα δει και πάλι κανείς, θα πρέπει τα έργα να μπουν εκ νέου στη διαδικα- σία (ανα)δημιουργίας. Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν στην έκθεση είναι οι εξής: Έβε- λυν Αναστασίου, Φίλιππος Βασιλειάδης, Στέλιος Βότσης, Φίλιππος Θεοδωρίδης, Ελίνα Ιωάννου, Κυριακή Κώστα, Άγγελος Μακρίδης, Παναγιώτης Μιχαήλ, Βίκυ Περικλέους και Λευτέρης Τάπας. Info: Τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν στις 21 Ιανουαρίου 2011, στην Οmikron Gal- lery, στις 8.μ.μ. H έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 16 Φεβρουαρίου ευτέρα-παρασκευή: και Σάββατο: Τηλ

3

4

5

6 ΦΩΤΟ: ΝΙΚΟΛ ΗΜΗΤΡΙΟΥ - Η Νικόλ ημητρίου παρουσιάζει τη φωτογραφική της δουλειά στο «Σκαραβαίο», κάτω από τον τίτλο Reflections.

7 editorial ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ Γενάρης κι εσύ με ρώτησες ποιο είναι το όνομά μου. Σου το είπα ολόκληρο, όνομα και επίθετο με μια ανάσα. Το βρήκες δύσκολο και έτσι σου το είπα ξανά, συλλαβιστά μέχρι να το προφέρεις. Και κάπως έτσι γνωριστήκαμε. Στο μέσο ενός ωκεανού. εν είχα ποτέ επισκεφθεί τη χώρα σου. εν ήξερες καν πού ήταν η δική μου. Μ άρεσαν όμως τα μαλλιά σου που ήταν μαύρα και μακριά μέχρι τους ώμους. Μ άρεσε και ο τρόπος που τα έδενες με ένα ξεφτισμένο λαστιχάκι κάθε φορά που σε έπιανε, μήνες μετά, να αναλύεις καθισμένος στη βεράντα μου τη ζωή σου. Με μια αγωνία φανερή στο βλέμμα σου πότε επιτέλους θα σταματούσε η ανάλυση και θα άρχιζε η ζωή. Φεβράρη φορούσαμε μακρύ μανίκι και ήταν βράδια που φυσούσε δαιμονισμένα. Κοιμόσουν νω- ρίς. Ξυπνούσα αργά. Κάναμε μέρες να βρεθούμε. εν είχαμε όρεξη για κουβέντα. Και όταν τυχαία σε έβλεπα, χαμογελούσαμε ο ένας στον άλλο με κατανόηση. «Θα τα πούμε» μου έλεγες σχεδόν συνωμοτικά. Μα ξέραμε και οι δύο μας πολύ καλά πως εκείνα τα βράδια δεν είχαμε τίποτα να πούμε με κανένα άλλο, παρά μόνο με τους δαίμονές μας. Μάρτη έφυγα. Είχαν σταματήσει και οι μπόρες. εν ήταν μόνο γι αυτό. Μου χρειαζόταν και άλλη μια δοκιμασία. Ανταλλάξαμε ηλεκτρονικές διευθύνσεις. εν ήξερες πού θα πήγαινες μετά. Ούτε κι εγώ ήξερα πότε θα επέστρεφα. Μην ανησυχείς μου είπες. Μα και όταν ανησυχείς, είπες, να θυμάσαι εκείνο τον μάγο που μέσα στο χέρι σου το είδε πως εγώ είμαι ο φύλακας άγγελός σου. Απρίλη γιόρτασα τα γενέθλιά μου κοιτώντας τον ωκεανό και τα πυροτεχνήματα. Είμαι τόσο χαρούμενη, σου έγραψα σε μήνυμα. Και ύστερα σε ένα δεύτερο πως είμαι τόσο χαρούμενη που με- γαλώνω κοιτώντας τον ωκεανό, που είναι τόσο όμορφος και τόσο πιο μεγάλος από μένα. Μάη επέστρεψα. Με τα μαλλιά ακόμη πιο ξανθιά και τα μακό μπλουζάκια μου ξεθωριασμένα στο ύψος της μασχάλης. Τα βράδια περπατούσα ξυπόλητη στα σκοτεινά χωρίς να φοβάμαι και το πρωί ξυπνούσα με όρεξη ακόμα και για να φοβηθώ. εν είχα νέα σου. Ρώτησα ένα φίλο κοινό που έτυχε να δω, αν ξέρει πότε θα ρθεις. εν ήξερε και έτσι σταμάτησα να ρωτώ. Θα ερχόταν η στιγμή. Την ώρα που θα έκρινε εκείνη και όχι εμείς. Αυτό το ήξερα πια. Ιούνης και η φιλενάδα που έμενε στο διπλανό σπιτάκι μου φώναζε κάθε απόγευμα να φτιάξουμε κοκτέιλ με χυμό από φρέσκα φρούτα και μπόλικο αλκοόλ. Κάθε μέρα βρίσκαμε κάτι να γιορτά- σουμε και κυρίως κάτι που πριν δεν το χαμε πως θα ταν για γιορτή. Ένα από κείνα τα απογεύματα σε είδα να καταφθάνεις. Φορούσες ένα αμάνικο λευκό μπλουζάκι και είχες τα μαλλιά λυμένα. Σε είδα από μακριά, μου φάνηκε πως με είδες κι εσύ, μου φάνηκε μάλιστα πως χαμογελούσες. Όταν πλησίασες ήμουν σίγουρη πως χαμογελούσες. Και ήταν εκείνο το χαμόγελο η τέλεια συνεννόηση. Πώς τα κατάφερες. Πώς τα κατάφερα. Και ήρθε η στιγμή να το γιορτάσουμε μαζί. Ιούλης. Μιλούσαμε ελάχιστα και κολυμπούσαμε πολύ. Τα βράδια καθόμασταν ψηλά σε μια πλατ- φόρμα και κάναμε ευχές. Και το πρωί τις πραγματοποιούσαμε. Αύγουστος. Μαζί πήγαμε σε κείνο το μικρούλι ίντερνετ καφέ και κόψαμε τα εισιτήρια. Θα έφευ- γες δύο μέρες μετά από μένα. «Θα προτιμούσα να με αποχαιρετούσες εσύ πρώτος» σου είπα και χαμογέλασα. Μα ήξερα πως δεν είχε καμία σημασία. Το μόνο που είχε σημασία ήταν πως ήμασταν πια και οι δύο μας έτοιμοι να φύγουμε. ηλαδή να προχωρήσουμε στο παρακάτω. Σεπτέμβρης. εν έχω ιδέα πού είσαι. Και αν είσαι όπως το φαντάστηκες. Οκτώβρης. Σου στέλνω μήνυμα. Πως τελικά χρειάζεται περισσότερος χρόνος από ό,τι φαντάστη- κα για να προχωρήσω στο παρακάτω. «Όλα καλά» απάντησες. Νοέμβρης. Πώς πέρασαν ήδη δύο χρόνια και κάτι; Από κείνο το «όλα καλά» μεσολάβησαν πολλά μηνύματα. Νοίκιασες διαμέρισμα και αποφάσισες πως θα έμενες σε κείνη την πόλη τους υπόλοι- πους μήνες. Άλλαξα σπίτι, ευτυχώς που δεν ήρθες τόσο καιρό. εν θα θελα να με έβρισκες με τα παλιά μου. Έχω τόσα να σου πω. Κι εγώ άλλα τόσα σου απαντούσα. Κανένας δεν ρωτούσε το πότε. Μα έτσι έπρεπε. Να περάσουν δύο χρόνια και κάτι. εκέμβρης. ύο χρόνια μετά και κάτι. Τηλεφώνησες. Σκέφτομαι να έρθω μου είπες. Πότε; τσίριξα ενθουσιασμένη. Στις 31 του μήνα, μου απάντησες και ήταν σαν ένας καλός οιωνός. Πως στο χρόνο που έμπαινε θα αλλάζαμε τα χρόνια μας. Πρώτη Γενάρη Σου έβαλα να ακούσεις το τραγούδι που έγραψα. «Ποιος είναι ο τίτλος του;» με ρώτησες όταν τέλειωσε. «Ποιο είναι το όνομά σου; Αυτός είναι ο τίτλος του» σου απάντησα.. Με αγκάλιασες σφικτά. Και μείναμε αγκαλιασμένοι για ώρα. «Θυμάσαι τον μάγο;» με ρώτησες όπως με κρατούσες αγκαλιά. Τον θυμάμαι, σου απάντησα. Όπως θυμάμαι και όλα τα μαγικά που έχουμε μάθει 07 ΥΓ.

8 info ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΣΚΟΡ Η "ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΒΛΑΚΕΙΑΣ", 17/1 ΘΕΑΤΡΟ ΡΙΑΛΤΟ, 18/1 ΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΘΕΑΤΡΟ ΕΝΑ, "ΑΝΤΙΓΟΝΗ" «εν ακούω, δεν βλέπω, δεν μιλάω», Θέατρο Παλλάς. Ο Λώρης Λοϊζίδης μετά την καλοκαιρινή συνεργασία του με τον ΘΟΚ, σε ρόλο σεναριογράφου (μαζί με την τηλεοπτική «Αίγια Φούξια» παρτενέρ του, Χρ. Αρτεμίου), κάνει την πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα επιλέγοντας να ανεβάσει το έργο του Γιώργου Θεοδο- σιάδη «εν ακούω, δεν βλέπω, δεν μιλάω». Ο Λώρης βρίσκεται και στη σκηνή μαζί με τους Χριστίνα Παυλίδου, Φώτη Γιωργίδη και Μάριο ημητρίου. Τρεις φίλοι και συγκάτοικοι που αντιμετωπίζουν τρία διαφορετικά προβλήματα ο ένας δεν βλέ- πει, ο άλλος δεν μιλά κι άλλος δεν ακούει - γίνονται αντίζηλοι διεκδικώντας την καρδιά μιας κοπέλας. Όλα αρχίζουν όταν ο Φάνης συναντά μια όμορφη κοπέλα, την Ελπίδα που, αν και δεν τη βλέπει, την ερωτεύεται. Και η οποία δείχνει ενδια- φέρον. Θα τη φέρει σπίτι. Αλλά θα την ερωτευτούν και οι άλλοι δυο. Και θ αρχίσει ανταγωνισμός μεταξύ τους για το ποιος θα την κερδίσει. Τα σκηνικά υπογράφει ο Ανδρέας Ρόπαλης και τον φωτισμό η Καρολίνα Σπύρου. Βοηθός σκηνοθέτη η Μόνικα Χατζηβασιλείου. Παραστάσεις δίνονται μέχρι την Κυριακή, 30 Ιανουαρίου στο Κινηματοθέατρο Παλλάς στην Παλιά Λευκωσία. (19/01, 21/01, 22/01, 23/01, 26/01, 30/01) Ώρα έναρξης: 20:30. Είσοδος 20 ευρώ για ενήλικες και 10 ευρώ για παιδιά. Τηλέφωνο: Έξοδος 2, Ελεονώρα Ζουγανέλη. Μια σειρά συναυλιών μετά από 2 χρονιές πολύ επιτυχημένων εμφανίσεων στον Σταυρό του Νότου Plus στην Αθήνα, έχει ξεκινήσει η Ελεονώρα Ζουγανέλη με ένα πρόγραμμα που στόχος της είναι να τραγουδήσει ό,τι έχει αγαπήσει. Ερμηνεύει καινούρια τραγούδια από το cd «Έξοδος 2», τρα- γούδια από το πρώτο της προσωπικό άλμπουμ «Έλα», αλλά και πολλά αγαπημένα ξένα και ελληνικά, ειδικά διασκευασμένα γι αυτήν. Την επιμέλεια του προγράμματος έχει αναλάβει ο Γιώργος Ζαχαρίου, ο οποίος εί- ναι υπεύθυνος και για τις ενορχηστρώσεις μαζί με τον Ματί Παλαιολόγο. Μαζί της οι μουσικοί Ηλίας Παρασκευόπουλος -Τύμπανα, ημήτρης Μουτάφης Μπάσο, Ευριπίδης Ζεμενίδης κιθάρα & τραγούδι. Την Τετάρτη, 26 Ιανουαρίου στη Μουσική Σκηνή του RED (21.30) τηλ και την Πέμπτη, 27 Ιανουαρίου (22:00) στο 7 Seas Columbia Plaza στη Λεμεσό. Τηλ Στέφανος Κορκολής, Μουσική Παλέτα. Αν έχετε χάσει τις αρκετές - εμφανί- σεις του στο νησί, τότε ευκαιρία να δείτε τον Στέφανο Κορκολή για να απολαύσετε ένα βράδυ που υπόσχεται υπέροχες κλασικές δημιουργίες του, μουσικές απ όλο τον κόσμο, δικά του τραγούδια και άλλα που άντεξαν στο χρόνο ειδικά διασκευ- ασμένα. Τη μουσική του παλέτα την έχει χρωματίσει με εκπλήξεις και μουσικές διαδρομές που εκφράζει με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο. ευτέρα 7 Φεβρουαρίου, Θέατρο Ριάλτο. Είσοδος: 25 ευρώ για ενήλικες και 20 για παιδιά. Η παράσταση δίνεται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Φεστιβάλ Λεμεσού. Τα Παιδιά είναι Εντάξει (The kids are all Right). Μια πρόσφατα βραβευμένη ται- νία (Βραβείο Teddy Kαλύτερης Ταινίας) στο ιεθνές Φεστιβάλ Βερολίνου 2010, σηματοδοτεί την κινηματογραφική συνάντηση της Julian Moore με την Annette Bening, ένας πολύ καλός λόγος για να την δεις. Υποδύονται την Jules και την Nic ένα ζευγάρι γυναικών που μεγαλώνουν τα δυο παιδιά τους, τα οποία απέκτησαν απ τον ίδιο δότη με τεχνητή γονιμοποίηση. Η κατάσταση στην οικογένεια θα ανα- τραπεί όταν εμφανιστεί ο βιολογικός πατέρας των παιδιών. Η ταινία διαθέτει και δράμα αλλά και μπόλικα χιουμοριστικά στοιχεία. Τη σκηνοθεσία της ταινίας υπο- γράφει η Lisa Cholodenko. Τετάρτη 9 Φεβρουαρίου Θέατρο Ριάλτο. Είσοδος: 7 ευρώ 5 ευρώ. ΥΓ. 08

9 ΦΟΙΒΟΣ ΕΛΗΒΟΡΙΑΣ, BIG BAND, 15/2 ΘΕΑΤΡΟ ΡΙΑΛΤΟ ΕΚΘΕΣΗ ΜΑΡΙΝΑΣ ΖΕΡΒΟΥ, ΓΚΑΛΕΡΙ ΑΡΓΩ Φοίβος εληβοριάς, Βig Band. Τη «μεγάλη μπάντα» του Φοίβου εληβοριά απαρτίζουν 30 μουσικά όργανα επί σκηνής, αλλά δυο μόνο μουσικοί. Ο Σταμάτης Σταματάκης στο κοντραμπάσο και ο Γιώργος Κατσάνος, χρησιμοποιεί στην παράσταση μουσικά όργανα όπως μουσικό πριόνι, theremin, βιμπραντονεόν, hang, κα- λίμπα, glockenspiel, στυλόφωνο, στήνοντας ένα «μουσικό περίπτερο» που ίσα-ίσα αφήνει λίγο χώρο στην κιθάρα και στο πιάνο του Φοίβου. Οι τρεις τους, παρέα με τη Ρένα Μόρφη στο τραγούδι, «παίζουν» με το υλικό του ταλαντούχου τραγουδοποιού, αλλά και με τραγούδια του Cohen και του Brassens, του Καζαντζίδη και της Πλάτωνος. Τρίτη 15 Φεβρουαρίου, Θέατρο Ριάλτο. Είσοδος: Αντιγόνη, Θέατρο Ένα. Τραγωδία σε κλειστό χώρο κάτι που δεν βλέπουμε πολύ συχνά - επέλεξε να ανεβάσει για την 100ή επετειακή παραγωγή του Θεάτρου Ένα ο καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου, Ανδρέας Χριστοδουλίδης. Μέσα από το περίφημο έργο του Σοφοκλή αναδεικνύονται διαχρονικά πανανθρώπινα προβλή- ματα, όπως η σύγκρουση του ατόμου με το σύνολο και η διπολική αντίθεση φύσης και ανθρώπινου πολιτισμού. Στον ομώνυμο ρόλο η Μαργαρίτα Ζαχαρίου. Κρέο- ντας ο Μανώλης Μιχαηλίδης. Παίζουν οι Σωτήρης Μεστάνας, Έρρικα Μπεγέτη, Νικόλας Κουρουμτζής, Μαρία Φιλίππου, Κωνσταντίνος Αλκιβιάδης και Βαρβάρα Λάρμου. Τα σκηνικά και τα κοστούμια υπογράφει η Μαρία Χατζηκλεάνθους, ενώ η σύνθεση μουσικής ανήκει στον ημήτρη Ζαχαρίου. Παραστάσεις κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις 20.30, στο Θέατρο Ένα στη Λευκωσία. Κρατήσεις: Εισιτήρια 15 ευρώ και 10. «Σεμινάριο Βλακείας», ημήτρης Πιατάς. Σ ένα έργο που γράφτηκε κατόπιν παραγγελίας από το φίλο του συγγραφέα, Σάκη Σερέφα και σκηνοθετήθηκε από την Κατερίνα Πολυχρονοπούλου, ο ημήτρης Πιατάς διδάσκει ένα σεμινάριο βλακείας. Πρόκειται για έναν κωμικοτραγικό μονόλογο, η τελευταία διάλεξη ενός καθηγητή ( ημήτρη Πιατά), στους τελειόφοιτους ενός σύγχρονου τεχνοκρατικού κολεγίου. Το «μάθημα ζωής» του είναι ένα στοχαστικό παραλήρημα πάνω στη διαχρονική «αξία» της βλακείας ως αντίδοτο στην τετράγωνη και συχνά ανελέητη λογική της εποχής μας. Όπως λέει χαρακτηριστικά και ο ίδιος: «Η βλακεία είναι θείο χάρισμα. Όμως δεν πρέπει να της γίνεται κατάχρηση». Παλιά αραβική παροι- μία είναι αυτή. Ο ημήτρης Πιατάς, αναφερόμενος στην παράσταση λέει πως πρόκειται για ένα θέατρο ντοκουμέντο. «Πέρα του ότι οι θεατές θα περάσουν υπέροχα, φεύγοντας θα έχουν να πάρουν κάτι στις αποσκευές τους. Είναι ένας μονόλογος. Συνδιαλέγο- μαι με τον τεχνικό μου, με τα μηχανήματα και φυσικά με τον εαυτό μου». 17 Ιανουαρίου, Θέατρο Pιάλτο Λεμεσός, Ώρα 20.30, Τηλ: Mέσα στα πλαίσια του Eυρωπαϊκού Φεστιβάλ Λεμεσού, 18 Iανουαρίου, ημοτικό Θέατρο Λάρνακας, ώρα 20.30, Τηλ: Γενικές πληροφορίες: Γκαλερί Αργώ, έκθεση Μαρίνας Ζερβού. Από τις μέχρι τις η Μαρίνα Ζερβού παρουσιάζει τη νέα της δουλειά, (Un)Familiar Faces. Στα πορτρέτα της έκθεσης τα πρόσωπα κατακερματίζονται και διαλύονται, σε μια προσπάθεια κατάδυ- σης στο εγώ. Στη συνέχεια, μέσα από την ιδιότυπη γραφή της Μαρίνας Ζερβού, τα πρόσωπα σχεδιάζονται εκ νέου, αφήνοντας έτσι την εντύπωση ότι επινοούνται εξ αρχής. Μέσα από τα σχέδια της, η ζωγράφος, επιδιώκει να διαγράψει τα στεγανά του φυσικού κόσμου, μεταγγίζοντας στην πραγματικότητα το όνειρο και αντίστρο- φα, επιδιώκοντας να συμπαρασύρει το θεατή, όχι μόνο οπτικά αλλά και ψυχικά, σε ένα συνονθύλευμα επάλληλων εντυπώσεων και συναισθημάτων. 09 ΥΓ.

10 ιφιγένεια εν δαμασκώ Ο Αντρέας Αραούζος περιγράφει τη θεατρική περιοδεία μιας σύγχρονης αμερικάνικης τραγωδίας στη Μέση Ανατολή εκέμβριος Απαντώντας στο DownTown, η επιθυμία μου για το νέο έτος ήταν να μου φέρει μια τραγωδία επί σκηνής κι ένα παραμύθι εκτός σκηνής. Το επί σκηνής κομμάτι έγινε πραγματικότητα! ( υστυχώς, το εκτός σκηνής πήρε κι αυτό μια μορφή τραγωδίας. «Παραμύθι» μόνο με την άλλη έννοια το λες.) Η επαναφορά, όμως, του θεατρικού μονόλογου του Neil LaBute «Ιφιγένεια εν Όρεμ» με οδήγησε μέχρι τη αμασκό. Παρά τη σαρανταπεντάλεπτη φύση της, η πτήση μάς ταξίδεψε σε ένα πολύ μακρινό κόσμο. Όπως άλλωστε μας ταξιδεύει και ο LaBute με τον σαρανταπεντάλεπτο αυτό μονόλογο. Στην είσοδο του ξενοδοχείου έβαλαν μια γιγαντοαφίσα της παράστα- σής μας. Στην τραπεζαρία υπήρχε μπουφές όπου το «χούμους» ήταν μόνιμο. Πρωί, μεσημέρι, βράδυ. Ήταν ωραιότατο. Για ένα dip την πρώτη μέρα, ήταν ωραιότατο Είμαστε έτοιμοι για πρόβα. Η γλυκύτατη συνοδός μας, φοιτήτρια αγγλικής λογοτε- χνίας, μιλούσε με τον οδηγό, ο οποίος καθυστερούσε. «Ten minutes maximum» μας διαβεβαίωσε. Μία ώρα αργότερα μπήκαμε στο λεωφορειάκι. Στη διαδρομή βλέ- πουμε ένα αυτοκίνητο με φουλ ντεκόρ από δίχρωμα μπαλόνια. Γάμος. Βγάζουμε φωτογραφίες απανωτά. «You don t have that?» ρωτάει η Ριχάμ. Απαντήσαμε όχι, χωρίς να δοκιμάσουμε να περηφανευτούμε για τις δικές μας διακοσμητικές επι- δόσεις. Η Όπερα της αμασκού. Εντυπωσιακό κτίριο (αυτό και το Four Seasons μέχρι στιγμής) με μια αίθουσα θεάτρου που θύμιζε Globe και Cottesloe. Έτοιμοι για να στή- σουμε σκηνικό και φώτα. Ο stage manager πού είναι; «Ten minutes maximum! You want coffee?» Πάμε στην καφετερία στην ταράτσα. Είχε λιακάδα. Ο ανατολίτικος καφές ήταν ωραία ψημένος αλλά το κάρδαμο you either love it or hate it. Έτσι απο- φάσισε κι έτσι διχάστηκε η τετραμελής κυπριακή αποστολή. Σε καμιά ωρίτσα ήρθε ο stage manager με έναν τεχνικό φωτισμού. (Κανενός δεν προφέρεται το όνομα. Αρκεστήκαμε στα habibi.) Έντρομοι εγώ κι ο σκηνοθέτης συνειδητοποιήσαμε ότι ο συγκεκριμένος τεχνικός (ο habibi 2) ήταν πιο γρήγορος κι απ τον δικό μας. Ο Νίκος μας όμως φορούσε φανάρι στο μέτωπο (αυτό του μεταλ- λωρύχου) κι έτσι εξέπεμπε μία σπάνια αυταρχικότητα. Μπαίνει και ο θορυβώδης προτζέκτορας για τους αραβικούς υπέρτιτλους (όπου η χειρίστρια δεν μιλά την αγγλική, στην οποία είναι το κείμενο της παράστασης κι εύχεται ότι οι παύσεις μου θα είναι ακριβώς οι ίδιες με της πρόβας) και είναι πια όλα έτοιμα! έκα λεπτά πριν την παράσταση (ten minutes maximum) μπουκάρει στο καμα- ρίνι ο habibi 1 και αφού μου κάνει ανάλογη χειρονομία εγκρίνοντας το κοστούμι και τη γραβάτα μου, μου εξηγεί (με το δικό του τρόπο) ότι πρέπει να δώσω συνέ- ντευξη στη συριακή τηλεόραση. Προς στιγμή αναρωτήθηκα ποιο είναι το διεθνές (και θρησκευτικά ουδέτερο) για το «βγαίνω σε δέκα χριστιανέ μου» αλλά ευτυχώς κυριάρχησε η αηδιαστική ευγένεια που με δέρνει (όπως άλλωστε εξύμνησε η εφη- μερίδα Ένωσις) και χαμογέλασα όλο δεκτικότητα, ακολουθώντας τον στο φουαγιέ. Η δημοσιογράφος επιτίθεται με το μικρόφωνο στο χέρι κι ένα χαμόγελο, κάνοντας μια ερώτηση σε πολύ βιαστικά αραβικά. (Και συλλαβιστά να μου την έκανε, βέβαια, δεν θα κατάφερνε περισσότερα.) Για να απλοποιήσω τα πράγματα θα εξηγήσω πώς τελικά λύθηκε αυτό το θέμα Βαβέλ: ημοσιογράφος στη χειρίστρια υπέρτιτλων στα αραβικά: χειρίστρια υπέρτιτλων στη βοηθό σκηνοθέτη Αίγλη στα γαλλικά: Αίγλη σ εμένα στα ελληνικά: εγώ στην κάμερα στα αγγλικά. Nobody was lost in translation. Only a little time Γεμάτη η αίθουσα. Ούτε στην Κύπρο ούτε στο Λονδίνο δεν είχαμε τόσο μεγάλο κοι- νό. Η απόλυτη σιωπή σε κάθε θεατή κατά τη διάρκεια αυτής της ύπουλα φρικτής εξιστόρησης, ο ξαφνικός θόρυβος του χειροκροτήματος και η γεμάτη ενέργεια εξά- ντλησή μου με την έξοδο από τη σκηνή ήταν όλα γνώριμα. Ένιωσα ευγνωμοσύνη. Στο κοινό, το φεστιβάλ, το συγγραφέα, το σκηνοθέτη μου. Στην παράσταση. Αλλάζω κοστούμι και βγαίνω στο φουαγιέ. Άλλος ένας σταθμός μάς παίρνει συνέντευξη. Αυτός ο νεαρός μιλούσε αγγλικά. Βγάζουμε φωτογραφία με μια ομάδα φοι- τητών δραματολογίας. Τα χαμόγελά τους ήταν πολύ ζεστά, πολύ χαρακτηριστικά. Η γαλλική αποστολή πιο δίπλα χειροκροτούσε και ζητούσε ανάλυση απ τον Αν- δρέα, το σκηνοθέτη. Όπως έκανα να φύγω μου σφύρισε κάποιος. Ένας ηλικιωμένος κύριος, με σκούρο δέρμα, κάτασπρα μαλλιά και βαθιά μάτια, γαλάζια και θολά. Μου έδωσε το χέρι του. Με φίλησε. Τρεις φορές, η τρίτη στην ίδια μεριά με τη δεύτερη. Μου έγνεψε ευχαριστώ. Η απάντησή μου ήταν ευγενική, αλλά λίγη. Ίσως αυτό εδώ να είναι πιο σωστή απάντηση. ΥΓ. Την επομένη στην αγορά, ο Ανδρέας έκλαιγε το χαλί απ το Αφγανιστάν που δεν πήρε απ την Παλμύρα, η Αίγλη έψαχνε φουλ σετ χειροποίητες κούπες (άπαννες) κι ο Νίκος μοιρολογούσε το μπλοκάρισμα του facebook στο συριακό δίκτυο. Εγώ ερωτεύτηκα ένα κουτί από σιντέφι, ένα τεράστιο χάλκινο δίσκο και κάτι πολυθρό- νες. Αλλά δεν φτιάχνω σπίτι. Σταματήσαμε για ένα γρήγορο καφέ. Άδικα πήγε η παραγγελία «sans κάρδαμο». Ήταν υποχρεωτικό. Βρισκόμασταν σε μια πανέμορφη εσωτερική αυλή με παραδοσιακά ψηφιδωτά, χρωματιστούς φωτισμούς και αφρισμένα σιντριβάνια. Μα να: μια plasma οθόνη στον τοίχο. Εκείνο ήταν και το δεκά- λεπτο (ten minutes maximum) όπου η συριακή τηλεόραση πρόβαλε τη συνέντευξή μας και ένα απόσπασμα απ την παράσταση. Παρακολουθούσαμε τα λεγόμενά μας (στα αραβικά) και γελούσαμε με τη σουρεαλιστική σύμπτωση. Εκεί που σταματή- σαμε για γρήγορο καφέ Υγιές γέλιο! Όταν επέστρεψα, μια φίλη (που καθόταν στην πρώτη σειρά στην πρε- μιέρα της Λευκωσίας) με ρώτησε αν ήρθαν τα δάκρυα σε συγκεκριμένο σημείο κατά τη διάρκεια της παράστασης στη αμασκό. εν ήρθαν αυτή τη φορά. Κι ας μην ξανάρθουν ΥΓ. 10

11 OPENS DECEMBER 2010 NICOSIA: 10A-B ARCH. MAKARIOU III AV., TEL: , LIMASSOL: 102 ANEXARTISIAS AV., TEL: YOUR NEW FASHION DESTINATION MAKARIOS AVENUE, NICOSIA

12 ΦΩΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ χοροθέατρο ευχών Η θλίψη που είχε από μικρός, ο χορός που τον έσωσε, οι συνεργασίες του με τα μεγαλύτερα ονόματα σύγχρονων ομά- δων στην Αθήνα και η επιστροφή για το πρώτο του έργο στην Κύπρο. Ο Φώτης Νικολάου μιλά για τη 18χρονη πορεία του, από τότε δηλαδή που έφυγε για Αθήνα μέχρι σήμερα που επιστρέφει για να υπογράψει το «Λίγο Ακόμα». Τον θυμάμαι να χορεύει ζεϊμπέκικο στην «Ανθρώπινη ίψα» με την Ομάδα Εδάφους του Παπαϊωάννου, το 1999, τότε που η ομάδα επι- δείκνυε ό,τι καλύτερο διέθετε η ελληνική εγχώρια σύγχρονη σκηνή. Το όνομά του είχε ήδη φιγουράρει στους συντελεστές πολλών γνωστών ομάδων χορού, ενώ λίγα χρόνια αργότερα ο Φώτης θα ήταν μέ- λος της δημιουργικής ομάδας και χορογράφος των τελετών έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών της Αθήνας. «Πρόλαβα να κάνω πολλά πράγματα με πολλούς χορογράφους από πολύ νωρίς. Μέχρι το τρίτο έτος της σχολής είχα δουλέψει με τις καλύτερες ομάδες σύγχρονου χορού με τους Παπαϊωάννου, Ρήγο και Sine qua non και μάλιστα αρ- κετές φορές με τον καθένα τους. Υπήρξαν μέρες που το πρωί έκανα πρόβα με τη Ζουζού Νικολούδη, συνέχιζα στο Βύρωνα για πρόβα με την Κατερίνα Παπαγεωργίου και μετά έφευγα για το θέατρο Παπάγου και τις παραστάσεις με τον Παπαϊωάννου». Από τότε οι συνάδελ- φοί του τον αποκαλούσαν χαμαιλέοντα του χορού, γιατί μπορούσε να προσαρμοστεί με άνεση σε οποιαδήποτε χορογραφία. Φέτος o Φώτης Νικολάου φτάνει για πρώτη φορά στην Κύπρο με την επαγγελματική του ιδιότητα, σκηνοθετώντας στην Πειραματική Σκηνή του ΘΟΚ μαζί με τον Θανάση Γεωργίου την παράσταση «Λίγο Ακόμα», βασισμένη σε μια δική του ιδέα. «Όχι, δεν κάνω την παρά- σταση λόγω της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Έτσι κι αλλιώς η δική μου δουλειά δεν είχε ποτέ υψηλές απολαβές Το κάνω γιατί η Κύπρος για πρώτη φορά μου έχει λείψει. Ζω 18 χρόνια στην Αθή- να και το μόνο που με έφερνε εδώ ήταν η οικογένειά μου. Για λίγες μέρες όμως, δεν άντεχα πολύ. Τα μάζευα κι έφευγα. Μόνο όταν δου- λεύω είμαι καλά». Τον ακούω να μου μιλά χαμηλόφωνα για τις συνεργασίες του, για όλα όσα κέρδισε, γι αυτά που τον ώθησαν να δημιουργήσει τη δική του ομάδα, για το πόσο τυχαία ήρθε ο χορός στη ζωή του και σκέφτομαι πως ανήκει στην κατηγορία των καλλιτεχνών χαμηλών τόνων, διαθέτοντας το χάρισμα μιας πηγαίας ευγένειας. «Με ρωτάνε πότε σταμά- τησα να χορεύω. Μα δεν σταμάτησα ποτέ. Είμαι 40 χρόνων και πριν μια βδομάδα χόρευα με την ομάδα μου. Είμαι τυχερός που μπορώ να το κάνω ακόμα... Σε γενικές γραμμές από τότε που άρχισα να χο- ρεύω, άνοιξε ένα νέο παράθυρο στη ζωή μου». Ο χορός λέει τον έχει σώσει και του ζητώ εξηγήσεις «Ήμουν από μικρός περίεργο παιδί. Υπήρχε μέσα μου μια θλίψη. Από υπερβολική ενέργεια θα έλεγα εκ των υστέρων. Γιατί ενώ αισθανόμουν πως το μυαλό μου έτρεχε, εγώ σκόνταφτα, δεν μπορούσα να εξωτερικεύσω όλα όσα σκεφτόμουν κι ένιωθα. Το έκανε τελικά ο χορός. Ήταν το εκφραστικό εργαλείο μου. Αλλιώς θα χα τρελαθεί». Θλίψη κι ένα στενάχωρο λυρισμό αφήνει και το σημείωμα που δια- βάζω λίγο πριν τον συναντήσω, για την παράστασή του, το «Λίγο Ακόμα». Γράφει λοιπόν ο Φώτης: ««Η ζωή μου δεν έχει ιστορία. εν υπάρχει. Υπάρχουν μόνο απέραντες εκτάσεις που κάποιοι μας κάνουν να πιστεύουμε ότι φιλοξενούσαν κάποιον, είναι ψέμα, δεν έμει- νε ψυχή». Μου εξηγεί πως τα λόγια αυτά δεν είναι δικά του, είναι μια παραλλαγή ενός κειμένου που τον γοήτευσε. «Πιστεύω πως αν θες να αναθεωρήσεις τα πράγματα, τότε πρέπει να διαγράψεις τα πάντα για να τα επαναφέρεις και να τα δεις με καθαρή ματιά. Άρα άμα ξε- κινάμε χωρίς ιστορία είναι πιο εύκολο να φτάσουμε πιο κοντά στον εαυτό μας, να δούμε ξεκάθαρα τι είναι αυτό που χρειαζόμαστε. Κι αν διακρίνεις κάποια θλίψη σ αυτό, είναι γιατί η θλίψη κατέχει όλα μου τα έργα». Εστιάζοντας το ενδιαφέρον του στον άνθρωπο, ο Φώτης Νικολάου κάνει έργα υπαρξιακά μέσα από τα οποία ψάχνει τις απαντήσεις των δικών του ερωτημάτων. «εν κάνω έργα μέσα από τα οποία έχω κάτι ξεκάθαρο να δηλώσω. Έχω ζήσει τη ζωή μου, για κάποια πράγματα είμαι απόλυτα σίγουρος, αλλά δεν θεωρώ πως είναι απαραίτητο να τα πω στη σκηνή. Θεωρώ πως όσα πράγματα είναι παγιωμένα μέσα μας είναι καλά να τα κρατάμε για τον εαυτό μας. Να τα μοιραστώ με τους φίλους μου όταν κουβεντιάζουμε ναι, όχι όμως να βγω στη σκηνή να τα πω. εν είναι η δουλειά μου να επιβάλω σε κανέναν τη σκέψη μου. Η τέχνη δεν είναι αυτό... Επιδίωξή μου είναι να περνά στους θεατές ο προβληματισμός, αλλά και να καταφέρει ο θεατής έστω και μια στιγμή να ταυτιστεί με τον ερμηνευτή». Το «Λίγο Ακόμα» μιλά για επιθυμίες. Είναι καλύτερα να ζούμε μ αυ- τές ή χωρίς; Να εκπληρώνονται ή να μην εκπληρωθούν ποτέ; Σ ένα δωμάτιο ευχών, λοιπόν, γύρω από ένα τραπέζι θα βρεθούν 13 ερμη- νευτές. «Σ αυτό το δωμάτιο, που αν το θελήσουμε θα βρεθούμε όλοι κάποια στιγμή, φτάνει να γνωρίζουμε πως πλησιάζει για όλους μας ένα τέλος, οι ηθοποιοί μπαίνουν σε μια διαδικασία να επιθυμήσουν, να δηλώσουν τι είναι αυτά που θέλουν, τι όχι και τι θέλουν να αλλά- ξουν στον εαυτό τους, από τις καθημερινές συνήθειές τους μέχρι τα υπαρξιακά τους θέλω. Στην ουσία πρόκειται για μια ύστατη προσπά- θειά τους είτε να εκπληρώσουν τις επιθυμίες τους είτε να τις πουν μπας και λυτρωθούν. Ποια η άποψή μου; Πως άμα έχεις επιθυμίες ή άμα είσαι κοντά στα θέλω σου δεν σε φοβίζει τόσο ο θάνατος». Τα έργα του θα μου πεις πώς διαδραματίζονται όλα μέσα σ ένα δω- μάτιο. Ένα δωμάτιο χωρίς χρόνο, ένα δωμάτιο ευχών, ένα δωμάτιο ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο «Ίσως γιατί το δωμάτιο είναι ο καλύτερος χώρος εξομολόγησης, γιατί η αίσθηση του κουτιού, του εγκλεισμού, σε ιντριγκάρει, σου βγάζει ένστικτα, σε παρακινεί να πεις πιο εύκολα κάποια πράγματα». Μου εξηγεί πως ένας απ τους σημαντικότερους λόγους που απο- φάσισε το 2003 να δημιουργήσει τη δική του ομάδα χορού, την X-it ήταν και γιατί ήθελε μέσα από τα έργα του να δώσει το στοιχείο του ανθρωποκεντρισμού. Του συναισθηματισμού. «H αποστασιοποίηση και το απρόσωπο με ενοχλούσαν, είχα ανάγκη από ποίηση και λυρι- σμό στο χορό». Το να κάνει χοροθέατρο ήταν εξ αρχής ο σκοπός του. «Όταν άρχισα να χορογραφώ κι έχοντας την εμπειρία του χορευτή, συνειδητοποί- ησα πως με είχε κουράσει αυτή η υπερπροσπάθεια να εξηγήσουμε και να πούμε σωματικά κάποια πράγματα. Οδηγήθηκα στο χοροθέ- ατρο γιατί ήθελα μέσα από τον λόγο να συμπληρώσω τα κενά που αισθανόμουν πως είναι δύσκολο να δει ο θεατής μέσα από την κίνη- ση. Μπορούσα να εκλογικεύσω κάποια πράγματα, αφού το θέατρο μου παρείχε τη δυνατότητα να εκφράσω αυτά που με δυσκόλευαν να μεταφέρω κινησιολογικά. Κι είναι πολύ σημαντική η συνύπαρξη των δυο τεχνών, το πώς ένας ηθοποιός δίνει τη σκυτάλη σ ένα χορευτή. Κι είναι γοητευτική, μαγευτική η στιγμή που θα δεις ένα χορευτή να μιλά κι έναν ηθοποιό να χορεύει». Και πώς προσεγγίζει τις δουλειές του; «Ανατρέχω στα παλιά κι αναζητώ τον πυρήνα μου και τη βάση μου σε άλλες εποχές. εν θα χαρακτήριζα σύγχρονη τη δουλειά μου. Στηρίζομαι βέβαια στα συναι- σθήματα του τώρα, δεν μ ενδιαφέρουν όμως καθόλου τα εφήμερα. Πιστεύω πως όταν κοιτάς πίσω, το έργο σου μπορεί να πάει πολύ μπροστά. Αλλά όχι, μια παράσταση μοδάτη δεν την θέλω. Οι παρα- στάσεις μου θέλω να έχουν διάρκεια στο χρόνο». Info: Το «Λίγο Ακόμα» βασίζεται σε μια ιδέα του Φώτη Νικολάου, που σκηνοθετεί ο ίδιος μαζί με τον ηθοποιό και συνεργάτη του Θανάση Γεωργίου. Πρεμιέρα 18 Ιανουαρίου, Πειραματική Σκηνή Αγίου Ανδρέα.

13 ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΣΚΟΡ Η ΦΩΤΟ: ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ

14 λίγη παρμεζάνα και πολύ κρύο Η Εύη Λαμπροπούλου παγώνει εθελοντικά στη βόρεια ατμόσφαιρα των ταινιών του φεστιβάλ κινηματογράφου Θεσσαλονίκης έζησε τον ζεστό μύθο, ο Έλληνας έσωσε την ερωτική μας υπόληψη. Η κοπέλα εφεξής αποκαλείται, με ψήφο του κοινού, «Σέξουαλ Buyer». Άλλο Buyer κι άλλο Bier. H ανέζα Bier μας μάγεψε με την ικανότητα πρόσλη- ψης και προβολής της πραγματικότητας δεν την έχουν όλοι: ο Απίτσατπονγκ Βιρασετάκουν, ας πούμε, γεμίζει την οθόνη του Ολύμπιον κοκκινομάτικα φα- ντάσματα, πρασινάδα, κουβέντες η κατανόηση των οποίων προϋποθέτει βαθιά γνώση της ταιλανδέζικης κουλτούρας. Ελλείψει αυτής βαριέμαι, αλλά δεν κοιμά- μαι, όπως οι περισσότεροι, στη μισή ταινία κοιμούνται στον χρυσό φοίνικα, τς, τς, ποιος είπε όμως ότι οι Κάννες ξέρουν την τύφλα τους; Συμπαθητική σκηνή: Βουδιστής μοναχός παρατά μοναστήρι για λίγο τζανκ φουντ και ίντερνετ. Ποτέ ξανά ταϊλανδέζικο σινεμά μόνο ταϊλανδέζικο take away. Εδώ έχει φεστιβάλ, ταινίες θα βλέπουμε; Ναι, απαντώ σε όσους προτιμούν να σνιφάρουν φεστιβαλική ατμόσφαιρα. Φέτος λείπει η Λάμψη και Γοητεία - και έτσι διεξάγεται το φεστιβάλ, στο ημίφως που συντονίζεται με τη διάθεσή μου. Θέλω να μη ρουφηχτώ από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα αλλά από τα κινηματογραφικά καθίσματα. Συμβαίνει: βλέπω αρι- στουργήματα το ένα μετά το άλλο. Animal Kingdom, Limbo: Yοu are a phony, I don t want your empty life : ταυτίζομαι με την γκόμενα που θυμίζει Σύλβια Πλαθ και αποσύρεται από την κάλπικη ζωή της στο νευρικό κλονισμό. Βγαίνοντας από την αίθουσα θέλω να κάνω άμεσα δύο παιδιά, κάτι που ενισχύεται μετά τη λε- γόμενη «πατάτα» της BIER, «Ο ένας και μοναδικός», τόσο καλοφτιαγμένη, ώστε αν είναι πατάτα είναι τηγανητή σε ελαιόλαδο. Θέλω και έναν κατασκευαστή επί- πλων κουζίνας: μου αρέσουν οι άντρες που κατέχουν το μπλακ εν ντέκερ. Στο Ο Ρόμπερτ Μίτσαμ είναι Νεκρός, μια και δεν παρασύρομαι από την ταινία παρασύρομαι στο μασούλημα μήλου περιμένω βαβούρα οθόνης για να δαγκώ- σω χωρίς να ενοχλήσω: αργώ να τελειώσω, είναι το πιο αργό μήλο της ζωής μου όσο για την ταινία, I don t give a cunt s fart, που λένε στη Σερβία (η καινούρια βρισιά που έμαθα στο «White, white world»). Κατάλληλα για τις αίθουσες είναι τα μανταρίνια που βγάζεις διακριτικά από την τσάντα και καταναλώνεις με κο- νιάκ. Απαγορεύεται να εισάγεις φαγητό στις αίθουσες κάτι που δεν μπορώ να ισχυριστώ για τις Νύχτες Πρεμιέρας με τα πατατάκια τους λιμοκτονούμε με μανταρίνια, ως τελειωμένοι σινεφίλ. Βλέπουμε ταινίες στη Φρίντα Λιάπα δίχως κα- λοριφέρ, πεπεισμένοι πλέον ότι τα χαριτωμένα τρυπητά τουβλάκια των τοίχων μπάζουν, διότι πώς αλλιώς γίνεται να έχει μέσα περισσότερο κρύο απ έξω; Ο ξεναγός είναι η μόνη ελληνική που είδα, μάλιστα με σκούφο/κασκόλ πρόκειται για περικοπή λόγω κρίσης; Στην αποθήκη γάμα διαχέεται περιρρέων ερωτισμός, ακόμη κι αν κατευθύνεται από σκηνοθέτες προς δημοσιογράφους και από παραγωγούς προς buyers ταινι- ών - πράγμα καθόλου δύσκολο αν δεις τους buyers. Τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται. Η φαινομενικά 25χρονη ξένη φοιτήτρια αποδεικνύεται τριανταπεντάχρονη τσαμπουκαλού film buyer. Η μαζεμένη, παγερή φιλμ buyer από την παγε- ρή χώρα, αποδεικνύεται ηφαίστειο δωματίου εφτά ώρες πριν κατευθυνθεί με τη λιμουζίνα προς το αεροδρόμιο, αφήνοντας πίσω της ένα γοητευμένο Ν. Η κρύα Πόσο αριστούργημα ήταν το Submarine του Βίντερμπεργκ; Χρειαζόταν τόση δυστυχία; Το συλλογικό αίσθημα συμπύκνωσε ένας βαθύς γυναικείος αναστε- ναγμός από το κοινό στη μέση της ταινίας. Απ το στόμα μου το πήρες, ήθελα να φωνάξω. Η ταινία επιβεβαιώνει τις φροϊδικές αέναα μεταβιβάσιμες οικογενεια- κές δυστυχίες. Από τη σιγουράντζα όμως της Οικογενειακής Γιορτής, προτιμώ τα μη φιλόδοξα Μικροσκοπικά Έπιπλα της μικρής σκηνοθέτιδας που σε έβαζαν στο δικό τους αληθινό μικροκλίμα και το αριστούργημα οι ιμπεριαλιστές είναι ακόμα ζωντανοί, με τους υπέροχους διάλογους, ρυθμό και θέμα που δεν έχει ξα- ναειπωθεί, της Λιβανέζας-Ισραηλινής με λονδρέζικη προφορά δεύτερης γενιάς που μας υποσχέθηκε κόπια θέλω να το δουν οι φίλοι μου. Στη γαλλική «Η Άκρη», φέρνουν τη σκηνοθέτιδα σε δύσκολη θέση όταν ρωτά- νε, Τι ήθελε να πει η ταινία; Απάντησε αμήχανα. «Χάρηκα όταν καθάρισαν τον γιατρό», δήλωσε μετά σαστίζοντάς με, εφόσον, πέραν της έλλειψης πάθους και στιλ δεν γούσταρα τον Γάλλο αντίστοιχο του Τομ Κρουζ - δεν είχα άλλο να καταλογίσω στον ξενέρωτο γιατρό. Τα πάρτι είναι πηχτά, καπνιστά. Χορεύουμε ώρες στη Γάμα. Ο Έλληνας σκηνο- θέτης μικρού μήκους αποχωρεί ώστε να ξυπνήσει αύριο για την εκδήλωση «Το ελληνικό σινεμά εκτός συνόρων». Ελληνικό σινεμά εκτός συνόρων; Πού να πάει, λίγο παραπέρα να πάει αφού πάει με τα πόδια. Με εξαίρεση το Attenberg. Μετά τις ταινίες διαρρέουμε στη βερολινέζικη ντάουν τάουν της Βαλαωρίτου / Τσιμισκή: Κου, Τέσσερις εποχές, το Καφενείο μου, Berlin, RESIDENTS. εν μας λείπει το γκλαμ, οι ξένες συναυλίες, τα λυσσασμένα βουναλάκια παρμεζάνας με λιαστή ντομάτα, δείγμα των οποίων εθεάθη στην παρουσίαση αφίσας (η παρμε- ζάνα θέλει φρούτα παιδιά) ούτε τα μικροσκοπικά μαύρα φορέματα της τελετής λήξης και το δωμάτιο ξενοδοχείου που για πρώτη φορά θα χρησιμοποιούσα. Μας λείπουν τα χρώματα στο βιβλιαράκι ταινιών οικονομία και στην τριχρωμία; ίχως μπαλάκια μοτσαρέλας αυτή τη φορά, το πράγμα τελειώνει. Την επομένη δεν θέλω να πάω για ρακές, να επαναπατριστώ, να δω εξωφεστιβαλικούς: θέλω μόνο να μιλάω για το φεστιβάλ. Τι έμαθα φέτος Ο κόσμος είναι γεμάτος ανθρώπους που δεν τους αγαπούν οι μανάδες τους. Οι save the world άγγελοι που σώζουν ξένα παιδιά θα τη βρουν από τα παιδιά τους (Ζεφίρ). Οι άνθρωποι πεθαίνουν και σκοτώνουν από έρωτα. Οι Νότιοι Τούρκοι, Μεσογειακοί, Βαλκάνιοι- ουρλιάζουν από την αρχή της τραγωδίας, οι Βόρειοι στο τέλος, αφού βουλιάξουν σε μια αξιοπρεπή απελπισία. εν υπάρχει μέλλον, μόνο ανούσια ουάν νάιτ σταντ και ναρκωτικά. Ίσως να είναι ωραία να έχεις παιδί, που είναι το μέλλον - αλλά κι αυτό θα μπλέξει με ναρκωτικά και θα σου προκαλέσει δυστυχία. Πολλή δυστυχία στη ανία. ΥΓ. 14

15

16 TΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ ΛΕΑ ΜΑΛΕΝΗ - ΜΕΛΙΤΑ ΚΟΥΤΑ οι ευτυχισμένες μας μέρες Πώς ήταν αυτή η εμπειρία; τις ρωτώ. Και εκείνες αρχίζουν να μου αφηγούνται στιγμές, σκέψεις και εικόνες μιας συναρπαστικής διαδρομής που κράτησε για δύο μήνες στην πόλη Πόζναν της Πολωνίας, όπου η μια κλή- θηκε να σκηνοθετήσει και η άλλη να σκηνογραφήσει ευτυχισμένες Μέρες. Το διακρίνεις στο βλέμμα τους. Λες και βγάζει σπινθήρες. Το ξέρω αυτό το βλέμμα. Ναι, είναι από κείνα που προδίδουν πως έχουν ζήσει μια ουσιαστικά δημιουργική εμπειρία. Και όταν λέω ουσιαστικά δημιουργική εννοώ αυτή που σου υπενθυμίζει γιατί διάλεξες να κάνεις τέχνη. Έτσι ήταν για τη Λέα και τη Μελίτα αυτό το ταξίδι στην Πολωνία Ένα ταξίδι σε μια ξένη χώρα, μια παράσταση σε ένα ξένο θέατρο, που τελικά όμως επαναπροσδιόρισε τις δικές τους καλλιτεχνικές συντεταγμένες. Πώς ξεκίνη- σε όμως αυτή η ιστορία; Η Λέα πίνει μια γουλιά από το τσάι της και η Μελίτα διαλέγει φωτογραφίες, ενώ εγώ κρατώ σημειώσεις από το δελτίο Τύπου, για το ιστορικό αυτής της διαδρομής «Ο ΘΟΚ στα πλαίσια της συνεργασίας του με το Teatr Nowy στο Πόζναν της Πολωνίας, ανταλλάζει με το εν λόγω θέατρο σκη- νοθέτες, οι οποίοι με τη σειρά τους επιλέγουν και σκηνοθετούν ο καθένας από ένα έργο προκειμένου να το παρουσιάσουν επί σκηνής στη γλώσσα της χώρας που φιλοξενούνται. Στα πλαίσια αυτής της ανταλλαγής επιλέχθηκε η Λέα Μαλένη, η οποία διά- λεξε να σκηνοθετήσει τις «Ευτυχισμένες Μέρες» του Σάμιουελ Μπέκετ. Η σκηνοθέτις υιοθέτησε σαν έδρα της το Πόζναν για δύο και πλέον μήνες. Η ίδια επέλεξε να έχει στο πλευρό της τη Μελίτα Κούτα για το σκηνικό και τα κοστούμια και τον ημή- τρη Ζαβρό για τη μουσική και το ηχητικό περιβάλλον. Με μια δυναμική ομάδα τεχνικών και με δύο έξοχους ηθοποιούς την Antonina Choroszy και τον Mariusz Puchalski η παράσταση κέρ- δισε τις εντυπώσεις του πολωνικού κοινού» Το δελτίο Τύπου με γεμίζει απορίες. Πώς είναι να σκηνοθετείς όταν δεν μιλάς την ίδια γλώσσα; Πώς είναι να έρχεσαι αντιμέτω- πος με μια διαφορετική θεατρική κουλτούρα; Τι ανακαλύπτεις μέσα από αυτή τη διαδικασία για τα δικά σου καλλιτεχνικά όρια; «Λοιπόν;» τις κοιτώ και περιμένω τις αφηγήσεις. Ο ενθουσια- σμός τους με παρασύρει στο να παραιτηθώ από τις ερωτήσεις μου και να τις αφήσω να μιλάνε λες και φυλλομετρώ κρυφά το ημερολόγιο τους Και κάπως έτσι ένα απόγευμα όπου πίναμε οι τρεις μας τσάι χαμομήλι και κοιτάζαμε φωτογραφίες, ανοίξα- με ένα καινούριο χάρτη και μιλήσαμε για ευτυχισμένες μέρες... Η Λέα και οι δικές της στιγμές Ο πρώτος άνθρωπος που γνώρισα φτάνοντας στην Πολωνία ήταν ο Γκένιου, ο οδηγός μας. Ένας άνθρωπος ιδιόρρυθμος που μιλούσε ελάχιστα, δύσκολος να τον προσεγγίσει κανείς. Είχε έρθει να με παραλάβει την πρώτη φορά μετά από δεκαπεντάω- ρη ταλαιπωρία και απανωτές αναποδιές από το Βερολίνο - δύο η ώρα το πρωί - με ένα βαν. Τρεισήμισι ώρες και βάλε μακριά από τον τελικό προορισμό μας. Οδηγούσε σαν τρελός. Μου είχε κοπεί η ανάσα. Το μόνο που έβλεπα στο στενό δρόμο ήταν οι τεράστιες νταλίκες που έρχονταν από την απέναντι λωρίδα με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Και ελάφια να διασταυρώνουν αλαφια- σμένα μες τα σκοτεινά. Η θερμοκρασία υπό το μηδέν, σε μια άγνωστη χώρα στη μέση του πουθενά, με έναν οδηγό, ο οποίος δεν μιλούσε γρι αγγλικά. Έναν άνθρωπο που οι υπόλοιποι του θεάτρου θεωρούσαν μονόχνωτο και μούργο, αφού κι όταν μι- λούσε, ψέλλιζε σχεδόν από μέσα του μονάχα δυο-τρεις λέξεις. Ο Γκένιου, λοιπόν, ήταν ο άνθρωπος που μας μετέφερε με το βαν παντού, όπου κι όταν χρειαζόταν εκατοντάδες χιλιόμετρα κάθε φορά - κι έκανε τις αγορές για λογαριασμό του θεάτρου, μονίμως κοστουμαρισμένος, καθαρός και παρφουμαρισμένος, άμεσος γρήγορος, αποτελεσματικός μολονότι άτσαλος στην οδήγηση, εξαιρετικά ριψοκίνδυνος! Και αφοπλιστικά ευγενικός σε όλες τις δοσοληψίες όπως διαπιστώναμε μέρα με τη μέρα, ανατρέποντας την αρχική εικόνα. Ευγένιος, όνομα και πράμα! Ένας ταγμένος κρυφός εργάτης του θεάτρου, τρυφερός και τζέ- ντλεμαν - από τους σπάνιους στην εποχή μας ο τελευταίος που μας αποχαιρέτησε με μια ζεστή αγκαλιά, και που μας έκανε να συνειδητοποιήσουμε πως πίσω από μια φαινομενικά απρό- σιτη εικόνα μπορεί να κρύβεται ένας ευαίσθητος και δοτικός άνθρωπος, έτοιμος να θυσιάσει τα πάντα για να βοηθήσει Πρώτη μέρα που στηνόταν το σκηνικό. Ο τεχνικός προϊστά- μενος ήταν ένα ηλικιωμένος άνθρωπος, με διάφορα σοβαρά προβλήματα υγείας. Πρόσφατα είχε χάσει τη γυναίκα του. Στη δουλειά, όχι και τόσο συνεπής, μολονότι πάντα πρόθυμος. Κι ενώ όλοι οι υφιστάμενοι είχαν θέματα μαζί του, κι ενώ μας είχε στήσει αρκετές φορές στα χρονοδιαγράμματα παράδοσης και μας είχε φέρει στα όρια της υπομονής μας, ποτέ δεν μπορούσα- με να του κρατήσουμε κακία, ούτε η Μελίτα ούτε κι εγώ. Εκείνη την ημέρα λοιπόν, μια εβδομάδα πριν την πρεμιέρα, μετά από πολλές καθυστερήσεις, ανατροπές, ασυνεννοησίες και ταλαιπωρίες, έφερε και έστησε επιτέλους επί σκηνής το πρώτο κομ- μάτι του σκηνικού. Ήταν απόγευμα. Οι τεχνικοί είχαν φύγει, ο χώρος είχε αδειάσει. Ησυχία. Μόνο η σκηνή, ο τοίχος, η Μελίτα, ο ημήτρης κι εγώ. Μια καρέκλα αφημένη κατά λάθος στο μέσο της σκηνής, συμπλήρωνε τυχαία, μα ουσιαστικά, τον ατέλειωτο σκηνικό χώρο, αφήνοντας διάχυτη την αίσθηση της επικείμενης έλευσης της ανθρώπινης παρουσίας. Όπως έλεγε κι ο Στρέλερ, οι άδειες καρέκλες πάντα περιμένουν κάποιον να τις γεμίσει Στο Nowy Teatr βρέθηκα ξαφνικά να κάνω και σχεδιασμό φω- τισμού, αφού έτσι είθισται εκεί, μολονότι η αλήθεια είναι πως στις περισσότερες παραστάσεις τους έχουν ελάχιστες έως και ανύπαρκτες φωτιστικές αλλαγές. Στον πιεσμένο χρόνο για την τελική ευθεία, βρέθηκα λοιπόν να σχεδιάζω πλάνα τοποθέτη- σης, να επιλέγω φίλτρα και είδη προβολέων, να χτίζω συνθέσεις φωτός, να ρυθμίζω διάρκειες αλλαγών, να σημειώνω αριθμούς και αριθμούς και αριθμούς πρώτα στο ελληνικό και στη συνέ- χεια στο πολωνικό κείμενο μέσα στο χάος και το μπέρδεμα των διαφορετικών γλωσσών, των διαφορετικών αριθμήσεων και των αμέτρητων εκκρεμοτήτων, έχοντας μια ομάδα ηλεκτρολόγων για την πρακτική υλοποίηση. Οι δύο δεν μιλούσαν καθόλου αγγλικά. Και παρότι μεσήλικες, δεν έλεγαν να φύγουν από το θέατρο, έστω κι αν έβγαζαν τη δουλειά οι δύο νεότεροι, ακόμα και στις τρεις η ώρα το πρωί, θέλοντας να παρακολουθήσουν από κοντά, βήμα-βήμα, όλη τη διαδικασία κι ας δούλευαν δε- καπεντάωρο προηγουμένως. Οι άλλοι δύο ήταν φίλοι από το σχολείο. Ο Damian κι ο Woyzek Στα ενδιάμεσα τρέχανε πα- ράλληλα σε άλλες παραγωγές με ελάχιστο ή και καθόλου ύπνο κι ας είχε αρραβωνιαστικιά στο σπίτι να τον περιμένει ο πρώτος, 70 χιλιόμετρα δρόμο μακριά κι ενώ του δεύτερου η γυναίκα πε- ρίμενε με την κοιλιά στο στόμα από ώρα σε ώρα να γεννήσει. Τέτοιο δόσιμο ποτέ μου δεν έχω συναντήσει. Κανείς δεν έφευγε από το θέατρο πριν από τις πέντε η ώρα το πρωί. Και κανείς δεν έχανε την ευγένεια και την όρεξη να δουλέψει δημιουργικά και επίμονα, πάντα με κέφι και διάθεση για καλαμπούρι και πει- ράγματα. Αυτό το καθημερινό πάρε-δώσε οδήγησε σε μια πολύ ουσιαστική ανθρώπινη επικοινωνία. Μέχρι το τέλος είχα μάθει ΥΓ. 16

17 19 ΥΓ.

18

19 για τις οικογένειες, τους φίλους, τα πράγματα που αγαπούσαν πιο πολύ, τις συνήθειες, τις χαρές, τις αγωνίες τους Ο ουρανός είναι πολύ παράξενος στο Πόζναν. Όταν είναι ηλιόλουστος σε γεμίζει κέφι και σου ανοίγει την όρεξη να θες να κάνεις πράγματα. Όταν όμως είναι συννεφιασμένος σε πλακώνει, σε ακυρώνει, έχει κάτι το μεταφυσικό, σε τρομάζει. Σου θυμίζει συνεχώς πως είσαι άνθρωπος, θνη- τός, μικρός και αδύναμος, αλλά ταυτόχρονα με έναν παράδοξο τρόπο, σου υποβάλλει να ξεπεράσεις το μέγεθός σου και τους φόβους σου. Σε αυτό τον υπέροχα μελαγχολικό ουρανό πετάνε συχνά κοράκια. Σμήνη. Σύμβολα θανάτου. Εκεί, λες και ο θάνατος καραδοκεί πάνω απ το κεφάλι σου όχι για να σε πλακώσει, αλλά για να σου υπενθυμίζει κάθε μέρα τι αξία έχει η ζωή Θυμάμαι την πρώτη φορά που πήγαμε να δούμε την κατασκευή του σκη- νικού. Ήταν η πρώτη φορά που θα βλέπαμε κάτι χειροπιαστό απ όσα είχαμε οραματιστεί για την παράσταση. Το εργαστήρι όπου κατασκευα- ζόταν ο μεταλλικός σκελετός του σκηνικού ήταν τρεισήμισι ώρες μακριά από το θέατρο. Μας πήγε εκεί ο Γκένιου μαζί με τον τεχνικό διευθυντή. Η διαδρομή υπέροχη, μοναδική φύση. Φτάσαμε σε ένα εργοτάξιο μετάλλων με τεράστιες αίθουσες γεμάτες σίδερα διαφόρων λογιών και διαστάσε- ων, ακατάστατο και χαοτικό, όπως μοιάζουν συνήθως τέτοια μέρη. Μας είπαν «μπορείτε να περιμένετε εδώ» και μας έδειξαν μια πορτούλα, η οποία άνοιγε σε ένα μικρό δωματιάκι. Ένα εξαιρετικά μικρό δωμάτιο, λες και βρεθήκαμε ξαφνικά ως διά μαγείας με την Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων: μπλε χαλί, ένα τραπέζι στρωμένο με πολύχρωμα γλυκά, αστρα- φτερά σερβίτσια τσαγιού και σοκολατάκια. Μια ανθοδόχη με υπέροχα λουλούδια συμπλήρωνε το σκηνικό. Και μαζί, τα πρόσχαρα, χαμογελαστά πρόσωπα των αρχιμαστόρων και της έκτακτης μεταφράστριας από το διπλανό χωριό που είχε προθυμοποιηθεί να έρθει να βοηθήσει. Ένα δωμά- τιο χαλάρωσης και ηρεμίας για τις δύσκολες ώρες της ημέρας. Η ομορφιά χωράει και σε μικρό πακέτο Weranda. Έτσι λέγανε το αγαπημένο μας στέκι. Ένα υπέροχο καφέ με λογιών-λογιών τσάγια, καφέδες, γλυκά και ελαφριά γεύματα, φτιαγμένα με γούστο, κέφι και φαντασία. Και χάρτινα πουλιά κρεμασμένα από το ταβάνι. Ξύλινο, με ωραία αυλή, λουλούδια και φιλόξενα γκαρσόνια. Εκεί ηρεμούσαμε. Ο ημήτρης, η Μελίτα και γω. Εκεί κάναμε ατέλειωτες συζητήσεις για τη ζωή και την τέχνη, εκεί ονειρευτήκαμε, εκεί επαναπροσ- διορίσαμε την ουσία μας, κάναμε σχέδια για τα παρακάτω Είναι μια μπιραρία που τη λένε Λένιν. Μου φαίνεται παράξενο. Οξύμωρο και ειρωνικό. Βλέπεις, ακούς και αισθάνεσαι καθημερινά τις ρωγμές που άφησαν οι Ρώσοι κι οι Γερμανοί στους Πρώσους γείτονές τους. Το σκληρό παρελθόν που άλλοτε σημάδεψε τις μέρες του Πόζναν, μετατρέπεται σε γραφικό σημείο της πόλης όπου το πάλαι ποτέ προλεταριάτο μαζεύεται για να πιει τις μπίρες του. Ένας τρόπος να ξορκίσεις το παρελθόν; Ποιος ξέρει Την επομένη της πρεμιέρας γίνεται μια άλλη πρεμιέρα ειδικά για τους μαικήνες του θεάτρου. Μια βραδιά, όχι για καναπεδάκια και χαμόγελα, αλλά για μοίρασμα εμπειριών μεταξύ ηθοποιών, συντελεστών και κοινού. Οι χορηγοί ήρθαν διαβασμένοι, έκαναν ερωτήσεις για όλα, τα πώς, τα γιατί, τη διαδικασία, την εμπειρία. Με πραγματικό ενδιαφέρον για όσα έγιναν πίσω από τις κουρτίνες. Και με έκδηλη χαρά για το αποτέλεσμα. Κρατάω ειδικά τις χιουμοριστικές πάσες και τις τρυφερές από καρδιάς φιλοφρονήσεις. Ένα ζεστό μοίρασμα από καρδιάς Antonina Choroszy. Η δική μας Γουίνι. Εξαιρετική ηθοποιός, υπέροχος άν- θρωπος Αγριοκάτσικο. Ηθοποιός που δεν ικανοποιείται με τα εύκολα, που δεν της αρέσουν τα φορεμένα, που θέλει τεκμηρίωση και απαντήσεις για όλα. Από τις αγαπημένες παρουσίες στο δυναμικό του Nowy Teatr. Το κοινό την λατρεύει. Λίγο πριν ξεκινήσουμε είχε περάσει πολλά. Έχασε τη μητέρα της, πέρασε καρκίνο. Όταν της ανακοίνωσαν πως θα έπαιζε αυτό το ρόλο αρχικά είχε αρνηθεί. Τελικά, πείστηκε. Πάνω σ αυτές τις ανοιχτές πληγές χτίστηκε τελικά και η μεταξύ μας επικοινωνία. Με πολύ ουσιαστικό τρόπο. Κι έτσι γεννήθηκε κι η Γουίνι. Η δική μας Γουίνι. Αισθάνομαι πως οι «Ευτυχισμένες Μέρες» ανέβηκαν στην κατάλληλη χώρα. Οι Πολωνοί έχουν ένα πολύ όμορφο τρόπο να προσεγγίζουν τη ζωή, μολονότι κουβαλούν μια θλίψη. ίνουν σημασία στη λεπτομέρεια. Στο κάθε τι που μπορεί να ομορφύνει τη ζωή τους, ακόμα κι αν οι συνθήκες δεν είναι καθόλου φωτεινές ή ευοίωνες. Στο δρόμο συναντάς καθημε- ρινά δεκάδες Γουίνι κι άλλους τόσους Γουίλι, να παλεύουν με αξιοπρέπεια για την ύπαρξή τους, να γεμίζουν την καθημερινότητά τους με τελετουρ- γικά, δράσεις και συνήθειες, προκειμένου να αποφύγουν τη μοναξιά τους, τον τρόμο του θανάτου. Η ζωή συντίθεται από εκατομμύρια στιγμές και το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να γεμίσεις την καθημερινότητά σου με όμορφες λεπτομέρειες, ώστε να αποκτήσει αξία και νόημα. Κάτι που εμείς έχουμε ολότελα ξεχάσει Με τη Μελίτα φωτογραφίζαμε συχνά όσο μπορούσαμε - τις Γουίνι στο δρόμο. Και από κάποια παράξενη συμβολική - σύμπτωση είχαν όλες πάνω τους ένα τραύμα, ένα χτύπημα, μια αναπηρία, τα οποία έκρυβαν κάτω από το κομψό, δαντελένιο καλσόν, το σάλι ή το παλτό τους. Ο Μπέ- κετ είχε πει πως η Γουίνι είναι σαν πουλί με λαδωμένα φτερά, το οποίο μάταια προσπαθεί να απελευθερωθεί από τη μοίρα του... Αυτή η εικόνα ζωντάνευε καθημερινά στους δρόμους του Πόζναν Γυναίκες πολύ περιποιημένες στην κάθε λεπτομέρεια με ένα κρυμμένο τραύμα. Αξιοπρε- πείς, σεβάσμιες, συγκινητικές Η Μελίτα και οι δικές της στιγμές Η όλη μας προεργασία, πριν ακόμα πάμε στην Πολωνία, ήταν φανταστική εμπειρία. Ανοίξαμε με τη Λέα σε αυτό το τεράστιο κεφάλαιο που λέγεται Μπέκετ και συνεχώς γινόταν μια ανταλλαγή γνώσεων και διαβάσματος. Βάλαμε όλο το υλικό κάτω για να μάθουμε μαζί από την αρχή τα πάντα γύρω από την παράσταση που πηγαίναμε να χτίσουμε Μέναμε μέσα στο κτίριο του θεάτρου. Και αυτό ήταν ακόμα μια πολύ συ- ναρπαστική εμπειρία. Εκείνο το κτίριο ήταν ο τόπος που ζούσαμε, που μέναμε, που δουλεύαμε, που γνωρίζαμε κόσμο. Ένας πυρήνας. Έμοιαζε με λαβύρινθο εκείνο το κτίριο. Λαβύρινθος το κτίριο, το έργο και η ζωή μας εκεί. Ανέβαινες σκάλες, κατέβαινες σκάλες, άνοιγες και έκλεινες πόρ- τες, ήταν πολύπλοκο μέρος. Σαν μελισσοφωλιά. Και ο κόσμος εκεί έτσι συμπεριφερόταν. Με ένα συνεχές βουητό. Έκαναν πρόβα στην μια αίθου- σα, παράσταση στην άλλη, στους διαδρόμους συναντούσες ηθοποιούς, έξω από το δωμάτιο σου μπορεί να ήταν κάποιοι που τραγουδούσαν Έσφυζε από ζωή. Βρέθηκα σε μια χώρα στην οποία δεν εισέβαλε ο δυτικός τρόπος ζωής. Τα αγγλικά δεν υπήρχαν όχι γιατί είναι αμόρφωτοι αλλά γιατί τους ήταν αχρείαστα. Καμία πινακίδα, κανένας δρόμος στα αγγλικά. Ακόμα και για να αγοράσεις το εισιτήριο σου στο τρένο, έπρεπε να μιλήσεις τη γλώσσα τους. εν υπήρχαν μάρκες αυτοκινήτων, μάρκες ρούχων. Κάθε κυρία και κάθε κύριος ήταν καλοντυμένοι με έναν τρόπο που μαρτυρούσε μια πε- ρηφάνια, μια αξιοπρέπεια. Αλλά και μια μελαγχολία πολύ ποιητική. Σαν μια παλιά καρτ ποστάλ Με τους ανθρώπους που δουλεύαμε μαζί συνέβαινε κάτι πολύ ωραίο και αστείο συνάμα, που είχε να κάνει με τη γλώσσα. Επειδή δεν μιλούσαν αγγλικά και δεν μπορούσα να έχω συνέχεια τη μεταφράστρια μαζί μου, αφού ήταν πιο απαραίτητη στη Λέα, βρήκα κώδικες επικοινωνίας, που ήταν λίγα αγγλικά, λίγα πολωνικά και λίγα γερμανικά. Επέστρεφα, λοιπόν, πίσω το βράδυ και διηγούμουν στη Λέα τις ιστορίες τους κι εκείνη απο- ρούσε πώς είχα καταφέρει να καταλάβω τι μου λέγανε. Όταν θες βρίσκεις τρόπους να επικοινωνείς. Με αυτούς τους ανθρώπους δέθηκα χωρίς να μιλώ τη γλώσσα. Το εργαστήριο όπου γινόταν η ζωγραφική εκτέλεση του σκηνικού ήταν σε ένα κτίριο το οποίο παλιά ήταν στρατόπεδο συγκέντρωσης. εν ήταν από τα γνωστά στρατόπεδα συγκέντρωσης αλλά μετά, όταν μπήκαμε στο ίντερνετ για να το ψάξουμε, μάθαμε ότι εκεί είχαν πεθάνει 45 χιλιάδες άνθρωποι και πως ήταν ένα από τα πρώτα όπου χρησιμοποίησαν οι Γερ- μανοί θαλάμους αερίων. Συγκεκριμένα ο χώρος όπου δουλεύαμε ήταν οι γυναικείες φυλακές. εν ξέρω πώς να το περιγράψω, αλλά αισθανόμουν πολύ έντονα την ενέργεια που κουβαλούσε το μέρος. Ήταν μέρες που δάκρυζα όταν συνειδητοποιούσα πού βρισκόμουν και τι ιστορία είχε γρα- φτεί σε κείνο το χώρο. Ήταν και άλλες που ένιωθα «τι κάνουμε εμείς, τι νόημα έχει» Τα πολεμούσα μέσα μου αυτά τα συναισθήματα συνέχεια. Πήγαινα εκεί καθημερινά, για περισσότερο από μια βδομάδα

20 ΣΚΗΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ ΜΕ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΚΑΦΕΤΖΟΠΟΥΛΟ, ΑΙΝΕΙΑ ΤΣΑΜΑΤΗ ΚΑΙ ΙΟΓΕΝΗ ΣΚΑΛΤΣΑ

21 ΤΗΣ ΕΛΕΝΑΣ ΠΑΡΠΑ ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΜΜΙΤΣΗΣ κωλόπαιδα Ο Στέλιος Καμμίτσης γυρίζει την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία και μας περιγράφει την εμπειρία. Το στόρι Τρεις φίλοι ετοιμάζονται να εγκαταλείψουν την Αθήνα για το Βερολίνο. Ο Φοίβος, ο Ανδρέας και ο Σάββας περνούν το τελευταίο τους βρά- δυ βολτάροντας στη γειτονιά όπου μεγάλωσαν. Ξενυχτούν χαζολογώντας και νοσταλγώντας τα παιδικά τους χρόνια στους δρόμους των Εξαρχείων, μέχρι που μια σειρά από απρόβλεπτα γεγονότα αποκαλύπτουν πτυχές του χαρακτήρα τους που έκρυβαν ο ένας απ τον άλλο. Σ ένα διάστημα δώδεκα ωρών, απ τις έξι το απόγευμα μέχρι τις έξι το ξημέρωμα μιας αυγουστιάτικης νύχτας, ο κόσμος τους απειλείται ν αλλάξει με φόντο την παρεξηγημένη, αλλά πανέμορφη γειτονιά του κέντρου της Αθήνας. Ο σκηνοθέτης Παρά τα όσα συμβαίνουν τώρα στους δρόμους της πόλης που τον «υιοθέτησε», εξακολουθεί να παραμένει αισιόδοξος. O Κύπριος σκηνοθέτης πιστεύει στην αναβίωση του ελληνικού κινηματογράφου, έστω και σε μια εποχή δύσκολη, όπως είναι η σημερινή κυρίως επειδή πιστεύει στο ταλέντο, την όρεξη και το όραμα νέων σκηνοθετών, όπως είναι ο Γιώργος Λάνθιμος που υπογράφει τον «Κυνόδοντα» ή η Αθηνά Τσαγκάρη που ξεχώρισε φέτος με το «Attenberg». Γι αυτό και ο ίδιος τόλμησε να γυρίσει τη δική του ταινία, έστω και με ελάχιστα μέσα και περιορισμένο μπάτζετ. Εμπιστεύτηκε τη διαίσθησή του, τη δημι- ουργική ομάδα που έφερε μαζί το περασμένο καλοκαίρι για τα γυρίσματα με ενδιαφέροντα ονόματα και συμμετοχές, όπως η Αγγελική Στελλάτου στην επιμέλεια κίνησης και ο Θοδωρής Μιχόπουλος, στη διεύθυνση φωτογραφίας και προχώρησε να υλοποιήσει μια ιστορία που «βασανίζει» εδώ και καιρό στο μυαλό του με τίτλο «Κωλόπαιδα». Πάντως, αν και στα πρώτα του βήματα, ο Στέλιος Καμμίτσης έχει εντυπωσιακό βιογραφικό. Σπούδασε στη Νέα Υόρκη, στο State University of New York και δούλεψε, όταν πια επέστρεψε στην Ελλά- δα για ένα χρόνο δίπλα στον Θεόδωρο Αγγελόπουλο για την προεργασία της ταινίας «Η Σκόνη του Χρόνου». Αυτή ήταν η πρώτη του δουλειά, την οποία κρατά σαν σημαντική εμπειρία, ιδιαίτερα το ταξίδι στο Παρίσι, όπου συνερ- γάστηκε με την Jeanne Moreau για την ταινία του Αγγελόπουλου «3 λεπτά», η οποία γυρίστηκε με αφορμή την επέτειο των 60 ετών του φεστιβάλ Καννών. Ακολούθησαν κι άλλες συνεργασίες που εμπλούτισαν τους δημιουργικούς του ορίζοντες και τον ενθάρρυναν να αναζητήσει το δικό του δρόμο στον κινηματογράφο. Πριν δυο περίπου χρόνια, ξεκίνησε να δουλεύει με τον ημή- τρη Παπαϊωάννου στην αναβίωση της παράστασης «Μήδεια 2». Έφτιαξε ένα ντοκιμαντέρ με υλικό απ τις πρόβες κι απ το ανέβασμα της παράστασης στο Φεστιβάλ Αθηνών, το οποίο παίχτηκε στο Πεκίνο στο πλαίσιο του πολιτιστι- κού έτους της Ελλάδας στην Κίνα. Τα «Κωλόπαιδα» είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του νεαρού σκηνοθέτη. Ξεκίνησε να γράφει το σενάριο τον περασμένο Φεβρουάριο στη Νέα Υόρκη. Είχε βρεθεί ξανά στην πόλη που σπού- δασε για εντατικά μαθήματα στη διεύθυνση φωτογραφίας κι από κάτι που έτυχε να διαβάσει γεννήθηκε το στόρι των τριών φίλων. Όταν πια επέστρεψε στην Αθήνα, ο πρώτος άνθρωπος που προσέγγισε ζητώντας τη γνώμη του ήταν η Αγγελική Στελλάτου, η χορογράφος που ίδρυσε την Ομάδα Εδάφους μαζί με τον ημήτρη Παπαϊωάννου. Κάπως έτσι ξεκίνησε, δειλά-δειλά και ζητώντας την άποψη και τη βοήθεια ανθρώπων των οποίων την κρίση εμπι- στεύεται, όπως του Χρήστου εληδήμου που υπογράφει τα σκηνικά και του Νίκου Καλογεράκη που ανέλαβε τη χορογραφία. Τα γυρίσματα ολοκληρώ- θηκαν το καλοκαίρι με μια RED camera και φακούς Zeiss ultra prime. Είναι ικανοποιημένος, λέει, απ το αποτέλεσμα, ακόμα κι από στοιχεία που δεν προγραμμάτισε ή που προέκυψαν στην πορεία σαν απρόσμενες εκπλήξεις, όπως η μουσική που υπογράφει ο Χρήστος Μακρής, η οποία υποστηρίζει και πλαισιώνει με ενδιαφέρων τρόπο τις εικόνες του. Τώρα περνά τη διαδικασία του μοντάζ, την οποία βρίσκει εξίσου δημιουργική με το γράψιμο γιατί του δίνει τη δυνατότητα να πειραματιστεί με το υλικό του. Όσο για τον τίτλο της ταινίας, γελά όταν του ζητάς την εξήγηση. εν λειτουργεί τόσο σαν βρισιά, λέει. Το αντιλαμβάνεται σαν ένα ειρωνικό χαρακτηρισμό, αν και πολύ συχνά είναι η ταμπέλα που βλέπουμε ν αποδίδεται στα νέα παιδιά της γενιάς του. 21 ΥΓ.