ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΜΕΑ ΜΕΣΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΤΡΩΠΑΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ

Transcript

1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΜΕΑ ΜΕΣΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΤΡΩΠΑΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ 5.1. Μέζα Μεηαθνξάο Εκπνξεπκάηωλ Γεληθά, ζην ζχζηεκα ησλ κεηαθνξψλ δηαθξίλνπκε α) ηα κέζα πνχ κεηαθέξνπλ ηα εκπνξεχκαηα β) ηα δίθηπα, νδνχο ή δηαδξφκνπο, φπνπ θηλνχληαη ηα κεηαθνξηθά κέζα γ) ηηο ηεξκαηηθέο εγθαηαζηάζεηο (ρψξνη ζηαζκεχζεσο, αλεθνδηαζκνχ, θνξηνεθθνξηψζεσο αγαζψλ) θαη δ) δηάθνξα ζπλεξγεία επηζθεπήο θαη ζπληεξήζεσο θιπ. εγθαηαζηάζεηο πνπ εμππεξεηνχλ ηα κέζα κεηαθνξψλ. Δπηρεηξψληαο κηα πιαηηά ππνδηαίξεζε ηνπ «ζπζηήκαηνο», κπνξνχκε λα έρνπκε ηξία «ππνζπζηήκαηα»: ηηο ζαιάζζηεο, ηηο ελαέξηεο θαη ηηο ρεξζαίεο κεηαθνξέο (νδηθέο θαη ζηδεξνδξνκηθέο). ηηο ζχγρξνλεο εκπνξεπκαηηθέο κεηαθνξέο δξαζηεξηνπνηνχληαη, θαηά θχξην ιφγν, δχν θαηεγνξίεο επηρεηξήζεσλ : α) απηέο πνπ αζρνινχληαη απνθιεηζηηθά κε ην κεηαθνξηθφ έξγν θαη β) απηέο πνπ αζρνινχληαη κε ην ζρεδηαζκφ, νξγάλσζε θαη εμππεξέηεζε ηεο κεηαθνξάο γεληθφηεξα (επηρεηξήζεηο δηακεηαθνξάο), ρσξίο λα έρνπλ ηελ ηδηνθηεζία ή δηαρείξηζε ησλ απαηηνχκελσλ κεηαθνξηθψλ κέζσλ. ηε ζπλέρεηα γίλεηαη αλάιπζε γηα θάζε κέζν µεηαθνξάο ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ θαη ησλ κεηαθνξψλ πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη µέζσ αγσγψλ (π.ρ κεηαθνξά αεξίνπ), θαζψο θαη ζηηο ζπλδπαζκέλεο κεηαθνξέο. Θαλάζζιες µεηαθορές ε γεληθέο γξαµµέο, νη µεηαθνξέο πξντφλησλ δηα ζαιάζζεο έρεη ππνινγηζηεί φηη αληηπξνζσπεχνπλ ην 98% ησλ κεηαθνξψλ ηνπ παγθνζκίνπ εκπνξίνπ (πνζνηηθά). Τπάξρεη κεγάιε πνηθηιία πινίσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα κεηαθνξά δηαθνξεηηθψλ θνξηίσλ φπσο tankers, container ships (εηθ.5.1), fruit carries, LNGS (liquefied natural gas), multi purpose general cargo ships, OBO (ore/bulk/oil) θηι.. εηθ Kιαζζηθφ container-ship Η κεγαιχηεξε επέλδπζε ζηηο ζαιάζζηεο κεηαθνξέο ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο θέξεηαη λα είλαη ην container ship. ε ζχγθξηζε κε ηα θιαζζηθά cargo ships, ηα container ships, δελ είλαη κφλν πνην αληαγσληζηηθά ζην θφζηνο, αιιά θαη ζην ρξφλν κεηαθνξάο, αθνχ έρνπλ

2 κεηψζεη ην ρξφλν παξάδνζεο πεξίπνπ ζην 50%. Έρεη ππνινγηζηεί φηη εκεξεζίσο δηαθηλνχληαη παξαπάλσ απφ πέληε εθαηνκκχξηα containers αλά ηνλ θφζκν. Αςηό οθείλεηαι γενικόηεπα ζηο γεγονόρ όηι η αποηελεζμαηικόηεπη μονάδα αποθήκεςζηρ και διανομήρ, ζε όποςρ ποζόηηηαρ-ηασύηηηαρ-αζθάλειαρ αποηελεί ηο container. Παξ φια απηά, ηε κεξίδα ηνπ ιένληνο φζνλ αθνξά ηα πξντφληα πνπ δηαθηλνχληαη έρεη ην αξγφ πεηξέιαην. Η αικαηψδεο αλάπηπμε ησλ ζχγρξνλσλ ζαιάζζησλ κεηαθνξψλ νθείιεηαη ζε κία ζεηξά πιενλεθηεκάησλ πνπ έρνπλ, φπσο είλαη: Ο εμεηδηθεπκέλνο εμνπιηζκφο θαη ππεξεζίεο Σν ρακειφ θαη αληαγσληζηηθφ θφζηνο Σν επξχ θάζκα κεηαθεξφκελσλ αθνχ ζεσξεηηθά νηηδήπνηε κπνξεί λα κεηαθεξζεί δηα ζαιάζζεο Οη ζαιάζζηεο κεηαθνξέο παξνπζηάδνπλ φκσο θαη κεηνλεθηήκαηα πνπ, ππφ νξηζκέλεο ζπλζήθεο κπνξεί λα είλαη ζεκαληηθά, φπσο είλαη : Η πην αξγή κεηαθνξά ζε ζχγθξηζε κε ηε ρεξζαία θαη ηελ ελαέξηα κεηαθνξά Οη πεξηνξηζκέλνη πξννξηζκνί Η ζπζθεπαζία πνπ ζπρλά επηβάιιεη κεγάιεο πξνο κεηαθνξά πνζφηεηεο ηελ Διιάδα, ην 2004, ζχκθσλα κε ζηνηρεία ηνπ ππνπξγείνπ Δκπνξηθήο Ναπηηιίαο, ζε φινπο ηνπο ιηκέλεο ηεο ρψξαο θαηέπιεπζαλ πάλσ απφ πινία (επηβαηηθά θαη εκπνξηθά). Η ειιελφθηεηε εκπνξηθή λαπηηιία είλαη πξψηε ζηνλ θφζκν ζε δπλακηθφηεηα κεηαθνξάο, αληηπξνζσπεχνληαο ην 15% ηεο παγθφζκηαο λαπηηιηαθήο ρσξεηηθφηεηαο. Εναέριες Μεηαθορές (Αεροπορικές) Οη αεξνπνξηθέο κεηαθνξέο (εηθ.5.2) είλαη ην λεφηεξν κέζν κεηαθνξψλ αιιά αλακθηζβήηεηα ε επίδξαζή ηνπο είλαη κεγάιε ζην δηεζλέο εκπφξην. Τπνινγίδεηαη φηη δηαθηλνχληαη πεξίπνπ ην 1% ηνπ θνξηίνπ ησλ κεηαθνξψλ ζε παγθφζκην επίπεδν (πνζφηεηα), ην νπνίν φκσο αληηζηνηρεί ζην 20%-30% ηεο ζπλνιηθήο κεηαθεξφκελεο αμίαο. εηθ Aεξνπνξηθέο εκπνξεπκαηηθέο κεηαθνξέο Σα πιενλεθηήκαηα ησλ ελαέξησλ κεηαθνξψλ ζπλνςίδνληαη ζηα εμήο: Πνιχ γξήγνξε κεηαθνξά Μηθξφηεξν θφζηνο ζπζθεπαζίαο Διάρηζην ξίζθν γηα δεκηέο, θινπέο θ.η.ι.

3 πλεπήο θαη έγθαηξε παξάδνζε Σα κεηνλεθηήκαηα πνπ παξαηεξνχληαη είλαη : Τςειφ θφζηνο κεηαθνξάο ζε ζχγθξηζε κε ηηο ρεξζαίεο θαη ηηο ζαιάζζηεο κεηαθνξέο Πεξηνξηζκνί βάξνπο θαη φγθνπ θνξηίσλ Γελ κπνξεί νηηδήπνηε λα κεηαθεξζεί απφ αέξα Η αεξνπνξηθή ηερλνινγία ζηελ επνρή καο, έρεη αλαβαζκηζηεί ζε ηέηνην βαζκφ, ψζηε ηα ζχγρξνλα αεξνζθάθε, λα πξαγκαηνπνηνχλ κεγάιεο ζε δηάξθεηα πηήζεηο, ρσξίο αλεθνδηαζκφ θαη ζηάζεηο, πνπ ήηαλ αδχλαην κε ηα δεδνκέλα ηνπ παξειζφληνο. Έηζη ζήκεξα ππάξρνπλ ππεξαηιαληηθέο πηήζεηο ρσξίο θακία ελδηάκεζε ζηάζε θαη αλακέλεηαη νη πηήζεηο ζην κέιινλ λα θαιχπηνπλ θαη αθφκα κεγαιχηεξεο απνζηάζεηο. Μείσζε σζηφζν, ζην ζχλνιν ηνπ δηακεηαθνξηθνχ έξγνπ ζηελ Διιάδα παξνπζηάζηεθε εμαηηίαο ηεο κείσζεο ηνπ ηνπξηζκνχ θαη ζηελ αχμεζε ηνπ θφζηνπο ζηα αζθάιηζηξα κεηά ηα ζιηβεξά γεγνλφηα ηεο 11 εο επηεκβξίνπ Χερζαίες Μεηαθορές Σιδηροδρομικές Μεηαθορές Οη ζηδεξνδξνκηθέο κεηαθνξέο (εηθ.5.3) απνηεινχλ ηελ πιένλ θιαζζηθή κνξθή κεηαθνξάο. Με ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ θαη ηελ αλάπηπμε θαη ησλ άιισλ κνξθψλ κεηαθνξάο, απψιεζαλ κέξνο ησλ πιενλεθηεκάησλ ηνπ σο αληαγσληζηηθφ κεηαθνξηθφ κέζν, ζε ζρέζε κε ηα πινία, ηα αεξνπιάλα θαη ηα θνξηεγά. Δηδηθφηεξα, ν ζηδεξφδξνκνο, κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ έρεη κεηψζεη ην κεηνλέθηεκα ηεο ηαρχηεηαο, αιιά φρη θαη ηεο αλειαζηηθφηεηαο ζηηο αιιαγέο δξνκνινγίσλ θαη πξννξηζκψλ, αθνχ δηαηεξεί ζηαζεξή πνξεία. Παξ φια απηά, ραξαθηεξίδεηαη απφ έλα βαζηθφ πιενλέθηεκα ην νπνίν ελδηαθέξεη ηδηαίηεξα ηηο εηαηξίεο νη νπνίεο επηζπκνχλ λα κεηαθέξνπλ ηα θνξηία ηνπο: ην πιενλέθηεκα ηνπ ρακεινχ θφζηνπο κεηαθνξάο, ζε ζρέζε κε ηα άιια κεηαθνξηθά κέζα. Άιια πιενλεθηήκαηα πνπ παξνπζηάδνπλ νη ζηδεξνδξνκηθέο κεηαθνξέο είλαη ηα εμήο: Απνηειεζκαηηθέο κεηαθνξέο κεγάινπ θνξηίνπ ζε κεγάιεο απνζηάζεηο Απνηειεί ην βαζηθφ ζπλδεηηθφ θξίθν γηα ην δηεζλέο ζχζηεκα κεηαθνξψλ Απνηειεί κηα αμηφπηζηε ιχζε γηα ηε κεηαθνξά θνξηεγψλ θνξησκέλσλ κε θνξηία δηακέζνπ ησλ ρσξψλ παξαθάκπηνληαο θάπνηνπο πεξηνξηζκνχο, θπξίσο λνκνζεηηθνχ πεξηερνκέλνπ, φζνλ αθνξά ηα θνξηία, ηηο εκέξεο θπθινθνξίαο θαη άιια. Δίλαη ην θηιηθφηεξν πξνο ην πεξηβάιινλ κέζν κεηαθνξάο Σν κέζν απηφ, ελ ηνχηνηο, παξνπζηάδεη θαη νξηζκέλα κεηνλεθηήκαηα, φπσο: Τςειφ ζπλνιηθφ θφζηνο αθνχ ρξεηάδνληαη θαη άιια κεηαθνξηθά κέζα γηα ηε κεηαθνξά ησλ θνξηίσλ Αλειαζηηθφηεηα δξνκνινγίσλ

4 εηθ ηδεξνδξνκηθή κεηαθνξά θνξηίνπ ηελ Διιάδα, ζχκθσλα κε ζηνηρεία ηεο Δζληθήο ηαηηζηηθήο Τπεξεζίαο, ν δείθηεο ηνπ ζηδεξνδξνκηθνχ κεηαθνξηθνχ κέζνπ είλαη ηδηαίηεξα ρακειφο. Σν κεξίδην αλακέλεηαη λα απμεζεί ηα επφκελα ρξφληα κε ηε ζηαδηαθή αλαβάζκηζε ηνπ εζληθνχ ζηδεξνδξνκηθνχ δηθηχνπ, ελψ κεηά ην 2010 αλακέλεηαη ζεκαληηθή άλνδνο κε ηε δεκηνπξγία ηνπ λένπ εκπνξεπκαηηθνχ θέληξνπ ζην Θξηάζην Πεδίν, έξγν πνπ επηδνηείηαη απφ ηελ ΔΔ. Οδικές μεηαθορές Τπάξρεη ηάζε ζεκαληηθήο αχμεζεο ηνπ κεξηδίνπ ηνπο ζην ζχλνιν ησλ ρεξζαίσλ κεηαθνξψλ, θαζφηη είλαη αλακθηζβήηεηα πην ειαζηηθφ κέζν κεηαθνξάο ζηνλ ηνκέα ησλ δξνκνινγίσλ, ζηνλ πξνγξακκαηηζκφ θαη ζηε δηαζεζηκφηεηα. Οη νδηθέο κεηαθνξέο εκπνξεπκάησλ δηεμάγνληαη κε θνξηεγά νρήκαηα φισλ ησλ ηχπσλ θαη κεγεζψλ. Σα θνξηεγά νρήκαηα κπνξνχλ λα κεηαθέξνπλ θαη containers, φπσο θαίλεηαη θαη ζηελ εηθφλα 5.4. εηθ Φνξηεγφ κεηαθνξάο container Σα πιενλεθηήκαηα πνπ ραξαθηεξίδνπλ ηηο νδηθέο κεηαθνξέο ζπλνςίδνληαη ζηα αθφινπζα: Σαρχηεξε απφ ηηο ζαιάζζηεο κεηαθνξέο Φζελφηεξε απφ ηηο αεξνπνξηθέο κεηαθνξέο Πην ειαζηηθή απφ ηηο ζαιάζζηεο θαη ηηο ελαέξηεο Ιθαλφηεηα κεηαθνξάο απφ πφξηα ζε πφξηα Οη νδηθέο κεηαθνξέο παξνπζηάδνπλ θαη κεηνλεθηήκαηα, φπσο: Βξαδχηεξεο κεηαθνξέο ζε ζρέζε κε ηηο ελαέξηεο Αθξηβφηεξε απφ ηε ζαιάζζηα κεηαθνξά Ύπαξμε πεξηνξηζκψλ ζηα κεηαθεξφκελα θνξηία Πεξηνξηζκνί βάξνπο θαη φγθνπ θνξηίσλ

5 ηελ Διιάδα, ζχκθσλα κε ζηνηρεία ηεο Δζληθήο ηαηηζηηθήο Τπεξεζίαο, αχμεζε επίζεο παξνπζίαζε ν ηνκέαο απηφο ζην δηάζηεκα ζην ζχλνιν ησλ θνξηεγψλ νρεκάησλ ζηελ Διιάδα. Σν κεξίδην ησλ νδηθψλ κεηαθνξψλ ζηηο δηακεηαθνξέο ζηελ Διιάδα ήηαλ πεξί ησλ 58 % ην 2005 (Μειέηε ICAP, 2003) θαη αλακέλεηαη πεξαηηέξσ αχμεζε ηα επφκελα ρξφληα. Σύγκριζη Μέζων Μεηαθοράς πγθξίλνληαο ηα κέζα κεηαθνξάο κε θξηηήξην ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπο, φπσο ηαρχηεηα, ζπλέπεηα, θηι, πξνθχπηεη ν πίλαθαο 5.1. ΒΑΙΚΑ ΥΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΑ ΚΑΛΤΦΗ ΑΓΟΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΗ ΕΠΙΒΑΡΤΝΗ ΟΓΙΚΔ ΙΓΗΡ/ΚΔ ΘΑΛΑΙΔ ΔΝΑΔΡΙΔ ΗΜΕΙΟ ΠΡΟ ΗΜΕΙΟ ΤΦΗΛΗ ΣΑΘΜΟ ΠΡΟ ΣΑΘΜΟ ΑΞΙΑ ΑΓΑΘΧΝ ΚΑΘΕ ΣΤΠΟΤ ΜΙΚΡΗ ΜΕΣΡΙΑ ΥΑΜΗΛΗ ΣΑΘΜΟ ΠΡΟ ΣΑΘΜΟ ΜΙΚΡΗ ΥΑΜΗΛΗ ΣΑΘΜΟ ΠΡΟ ΣΑΘΜΟ ΤΦΗΛΗ ΣΑΥΤΣΗΣΑ ΜΕΣΡΙΑ ΥΑΜΗΛΗ ΥΑΜΗΛΗ ΤΦΗΛΗ ΓΙΑΘΔΙΜΟΣΗΣΑ (ΑΝΣΑΓΧΝΙΜΟ) ΤΦΗΛΗ ΜΕΣΡΙΑ ΥΑΜΗΛΗ ΜΕΣΡΙΑ ΤΝΔΠΔΙΑ ΤΦΗΛΗ ΜΕΣΡΙΑ ΥΑΜΗΛΗ-ΜΕΣΡΙΑ ΤΦΗΛΗ ΑΠΧΛΔΙΔ ΥΑΜΗΛΕ ΜΕΣΡΙΕ- ΤΦΗΛΕ ΥΑΜΗΛΕ- ΜΕΣΡΙΕ ΥΑΜΗΛΕ ΔΤΔΛΙΞΙΑ ΤΦΗΛΗ ΜΕΣΡΙΑ ΥΑΜΗΛΗ ΥΑΜΗΛΗ- ΜΕΣΡΙΑ ΤΦΗΛΗ ΚΟΣΟ ( ) ΜΕΣΡΙΟ ΥΑΜΗΛΟ ΥΑΜΗΛΟ ΤΦΗΛΟ Πίλαθαο 5.1 χγθξηζε Μέζσλ Μεηαθνξάο Δλδεηθηηθά, γηα ηελ κεηαθνξά ελφο container απφ ηελ Πξάγα ζην Ακβνχξγν θαη ζηελ ζπλέρεηα ζην Υνλγθ Κνλγθ, ην 80% ηνπ θφζηνπο αθνξά ηα έμνδα θφξησζεο θαη νδηθήο κεηαθνξάο ηνπ απφ ηελ Πξάγα πξνο ην Ακβνχξγν. Σν θφζηνο γηα ηελ κεηαθνξά κηαο θηάιεο θξαζηνχ απφ ηελ Γεξκαλία ζηελ Απζηξαιία κε containers κέζσ ηεο ζαιάζζηαο νδνχ, επηβαξχλεη ηελ ηηκή ηεο θαηά κφιηο 5 ζεληο. ηε δηαδηθαζία επηινγήο κεηαμχ ελαιιαθηηθψλ κέζσλ κεηαθνξάο ζεκαληηθφ ξφιν επίζεο παίδνπλ : Σν είδνο ηνπ πξνϊόληνο (δηάξθεηα δσήο, αμία, θηι.) π.ρ. αγξνηηθά πξντφληα απφ ιαηηληθή Ακεξηθή κεηαθέξνληαη αεξνπνξηθψλ πξνο Δπξψπε Η θύζε ηεο παξαγγειίαο (π.ρ. έθηαθηε παξαγγειία απαίηεζε γξήγνξεο αληαπφθξηζεο ηαρχηεηα επηινγή γξεγνξφηεξσλ κέζσλ κεηαθνξάο π.ρ. αεξνκεηαθνξέο)

6 Γεληθά ε έκθαζε ηεο πνιηηηθήο ηωλ εηαηξηώλ (θνζηνθεληξηθή, πειαηνθεληξηθή, πεξηβαιινληηθή) π.ρ. ππάξρνπλ επηρεηξήζεηο πνπ απνδέρνληαη πξνκεζεπηέο εθφζνλ ηθαλνπνηνχλ ζπγθεθξηκέλεο πξνδηαγξαθέο : πξντφλησλ (π.ρ. αλαθπθιψζηκε ζπζθεπαζία), ζπλζεθψλ παξαγσγήο (π.ρ. ζπλζήθεο εθκεηάιιεπζεο ληφπησλ θαηνίθσλ) αιιά θαη κεηαθνξψλ (παξαθνινχζεζε ζπλζεθψλ κεηαθνξάο κε πιεξνθνξηθή ηερλνινγία, ρξήζε ηξέλσλ, θηι.) Μεηαθορές µέζω αγωγών Οη ζσιελσηνί αγσγνί πνπ έρνπλ ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ, είλαη εθείλνη πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηε κεηαθνξά πεηξειαίνπ, θπζηθνχ αεξίνπ, θσηαεξίνπ θαη χδαηνο (ηα δίθηπα χδαηνο δελ ζα εμεηαζζνχλ ζην παξφλ θείκελν). Σα δίθηπα απηψλ ησλ αγσγψλ είλαη ζε κεγάιν ηκήκα ηνπο ππφγεηα ή ππνζαιάζζηα. Σν πεηξέιαην εμαθνινπζεί λα είλαη ε ζεκαληηθφηεξε πεγή ελέξγεηαο ζηηο πεξηζζφηεξεο βηνκεραληθέο ρψξεο. Η ζχγρξνλε ηζηνξία ηεο βηνκεραληθήο εθκεηάιιεπζεο ηνπ πεηξειαίνπ άξρηζε ζηηο 28 Απγνχζηνπ 1859 ζηελ πφιε Σίηνπζβηι ηεο Πνιηηείαο Πελζπιβάληα ησλ ΗΠΑ, φπνπ έγηλε ε πξψηε απνδνηηθή γεψηξεζε, ε νπνία νδήγεζε ζηελ εμφξπμε ηνπ πνιχηηκνπ θαχζηκνπ. Δθεί θαηαζθεπάζζεθε θαη ν πξψηνο αγσγφο κεηαθνξάο ηνπ πεηξειαίνπ κήθνπο 7 km. Μέζα ζε ιίγα ρξφληα άξρηζε ε εθκεηάιιεπζε θαη άιισλ θνηηαζκάησλ πεηξειαίνπ, φπσο ηεο Τπεξθαπθαζίαο (ζην Μπαθνχ ηνπ Αδεξκπατηδάλ) θαη ηεο Ρνπκαλίαο (ζηε Βιαρία). ήκεξα ζηελ πξψηε ζέζε ησλ πεηξειαηνπαξαγσγηθψλ ρσξψλ ηνπ θφζκνπ θέξεηαη ε πξψελ νβηεηηθή Έλσζε θαη αθνινπζνχλ ε ΗΠΑ, νη ρψξεο ηεο Μέζεο Αλαηνιήο, ε Νηγεξία, ν Καλαδάο, ε Ληβχε, ε Αιγεξία, ε Ιλδνλεζία, ην Μεμηθφ, ε Βελεδνπέια, ε Ννξβεγία θ.ιπ. Η κεηαθνξά αξγνχ πεηξειαίνπ θαη ησλ παξαγψγσλ ηνπ απφ ηνπο ηφπνπο εμφξπμεο θαη παξαγσγήο ή απφ ηνπο ιηκέλεο άθημεο, ζηα δηπιηζηήξηα ή ζηνπο ιηκέλεο θφξησζεο, γίλεηαη κε ηνπο πεηξειαηαγσγνχο. Οη ζσιήλεο είλαη ζπλήζσο κεηαιιηθνί θαη έρνπλ δηάκεηξν κέρξη 30 ίληζεο (760 mm). Σν πγξφ πξνσζείηαη απφ αληιίεο πνπ βξίζθνληαη ζηηο αθεηεξίεο θαη ζε ελδηάκεζα ζεκεία, αλάινγα κε ην κήθνο ηνπ πεηξειαηαγσγνχ. ηελ Δπξψπε πθίζηαηαη έλα ππθλφ θαη κεγάιν δίθηπν πεηξειαηαγσγψλ, φπσο είλαη π.ρ. α) ν αγσγφο Νηξνζκπάλ πνπ αξρίδεη ζηελ πεξηνρή ησλ Οπξαιίσλ/Βφιγα (Ρσζία) θαη θαηαιήγεη ζηελ πφιε βέλη ζηνλ πνηακφ Όληεξ (Γεξκαλία), κήθνπο 4000 km β) ν δπηηθνεπξσπατθφο αγσγφο πνπ αξρίδεη ζηε Μαζζαιία (Γαιιία) θαη θαηαιήγεη ζηελ Καξιζξνχε θαη ζην Μάλρατκ (Γεξκαλία), κήθνπο 770 km. Η κεηαθνξά αξγνχ πεηξειαίνπ γίλεηαη θαη κε εηδηθφ θαηαζθεπαζκέλα πινία, ηα πεηξειαηνθφξα (Tanker). Οη κεγάινη άμνλεο ηεο δηεζλνχο θίλεζεο πεηξειαίνπ έρνπλ δχν θχξηνπο πφινπο: ηε Βελεδνπέια (εμαγσγή πξνο ΗΠΑ θαη Μεγάιε Βξεηαλία) θαη πξν πάλησλ ηε Μέζε Αλαηνιή, ε νπνία εμάγεη πεηξέιαην θπξίσο πξνο ηε Γπηηθή Δπξψπε θαη ηελ Ιαπσλία. Σν θπζηθό αέξην είλαη έλα κείγκα θνξεζκέλσλ πδξνγνλαλζξάθσλ κε θχξην ζπζηαηηθφ ην κεζάλην (κέρξη θαη 90%). Η ζεξκαληηθή ηνπ ηθαλφηεηα είλαη πςειή θαη θπκαίλεηαη απφ 9000 έσο kcal γηα θάζε 1m 3 θαπζίκνπ. Η αγνξά ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ είλαη ε πιένλ ηαρέσο απμαλφκελε ελεξγεηαθή αγνξά. Μεηά ηηο παγθφζκηεο ελεξγεηαθέο θξίζεηο 1973 θαη ην 1979 θαη ζε κηα πξνζπάζεηα απεμάξηεζεο απφ ην πεηξέιαην, ε ζέζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ ηζρπξνπνηήζεθε δηεζλψο ηα ηειεπηαία 20 ρξφληα ζηελ παγθφζκηα αγνξά. Δπηζεκαίλεηαη φηη ηα βεβαησκέλα απνζέκαηα θπζηθνχ αεξίνπ παγθνζκίσο επαξθνχλ γηα 66 ρξφληα, ελψ ηα βεβαησκέλα απνζέκαηα πεηξειαίνπ δηεζλψο επαξθνχλ γηα 43 ρξφληα. Οη θχξηεο πεγέο θπζηθνχ αεξίνπ βξίζθνληαη ζηηο ρψξεο ηεο Αλαηνιηθήο Δπξψπεο θαη ηεο πξψελ ΔΓ, θαζψο θαη ζηε Μέζε Αλαηνιή. Σα δίθηπα θπζηθνχ αεξίνπ ζηελ Δπξψπε είλαη ππθλά θαη νη ζεκαληηθφηεξνη αγσγνί ζε απηά είλαη α) ν αγσγφο TEND (Trans Europa Naturgas Pipeline), ν νπνίνο αξρίδεη απφ ηε Ννξβεγία θαη κέζσ ηεο Γεξκαλίαο θζάλεη ζηελ Διβεηία θαη ζηελ Ιηαιία θαη β) ν αγσγφο MEGAL (Mitteleuropaische

7 Gasleitung), ν νπνίνο αξρίδεη απφ ηε Νφηηα Γαιιία θαη κέζσ ηεο Γεξκαλίαο θαηαιήγεη ζηελ Απζηξία. Σν θπζηθφ αέξην κεηαθέξεηαη θαη κε εηδηθά πινία ππφ πγξνπνηεκέλε κνξθή (LNG=Liquefied Natural Gas). Η κνξθή απηή πξνθχπηεη κε ςχμε ηνπ αεξίνπ ζηνπο C, νπφηε ν φγθνο ηνπ πεξηνξίδεηαη ζην 1/580. ηε ρψξα καο ε φιε δηαδηθαζία εηζαγσγήο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ άξρηζε ην 1988 κε ηε ζχζηαζε ηεο ΓΔΠΑ (Γεκφζηαο Δπηρείξεζεο Αεξίνπ), ε νπνία είρε σο ζθνπφ ηε κεηαθνξά ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ απφ ηε Ρσζία θαη ηελ Αιγεξία ζηε ρψξα καο. Σν θπζηθφ αέξην ζα ρξεζηκνπνηείηαη ζε δηάθνξνπο ηνκείο. Πξνβιέπεηαη φηη ζα απνξξνθήζεη ε βηνκεραλία ην 30%, ν νηθηαθφο εκπνξηθφο ηνκέαο ην 33% θαη ε παξαγσγή ξεχκαηνο ην 37%. Σν θπζηθφ αέξην απφ ηε Ρσζία έξρεηαη ζηε ρψξα καο κέζσ αγσγνχ, ελψ ην αέξην απφ ηελ Αιγεξία έξρεηαη ζε πγξνπνηεκέλε κνξθή κε εηδηθά πινία. Η κεηαθνξά ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ απφ ηε Ρσζία πεξηιακβάλεη έλαλ αγσγφ κήθνπο 511 km, ν νπνίνο αξρίδεη απφ ηνλ Πξνκαρψλα (Διιελνβνπιγαξηθά ζχλνξα) θαη θαηαιήγεη ζην Λαχξην. Ο θχξηνο απηφο αγσγφο ζπκπιεξψλεηαη απφ παξάπιεπξνπο θιάδνπο κήθνπο 400 km. Τπνινγίδεηαη φηη ε πνζφηεηα ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ απφ ηε Ρσζία ζα παξακείλεη κέρξη ην 2016 ζηα 2,4 δηο m 3 /έηνο. Σν πγξνπνηεκέλν θπζηθφ αέξην, πνπ έξρεηαη απφ ηελ Αιγεξία, απνζεθεχεηαη ζε εηδηθέο εγθαηαζηάζεηο ζηε λήζν Ρεβπζνχζα ζηνλ θφιπν ησλ Μεγάξσλ, φπνπ ζηε ζπλέρεηα επαλέξρεηαη ζε αέξην κνξθή. Σν φιν δίθηπν θπζηθνχ αεξίνπ ζηε ρψξα καο πεξηιακβάλεη α) ην ζχζηεκα κεηαθνξάο ραιπβδνζσιήλσλ πςειήο πίεζεο (50-54 bar) κε ηνλ θχξην αγσγφ κεηαθνξάο (δηακέηξνπ 750 mm), ην ζπλνξηαθφ ζηαζκφ εηζαγσγήο ηνπ αεξίνπ, ηνπο θιάδνπο πςειήο πίεζεο θαη ηνλ ηεξκαηηθφ ζηαζκφ ηεο Ρεβπζνχζαο, β) ηα δίθηπα δηαλνκήο κέζεο πίεζεο (κέρξη 30 bar, ζπλήζσο 19 bar), κε δηάκεηξν ραιπβδνζσιήλσλ mm πνπ κεηαθέξνπλ ην αέξην ζηνπο Γήκνπο θαη ζηηο κεγάιεο ζπλνηθίεο ησλ πφιεσλ θαζψο θαη ζηηο βηνκεραληθέο κνλάδεο θαη γ) ηα δίθηπα δηαλνκήο ρακειήο πίεζεο (κέρξη 10 bar), ηα νπνία κεηαθέξνπλ ην αέξην ζηηο θαηνηθίεο. Οη ζσιήλεο ζηα δίθηπα απηά είλαη απφ πνιπαηζπιέλην θαη έρνπλ δηάκεηξν mm. Σν θωηαέξην (γαιιηθά gaz de ville) ιακβάλεηαη κε μεξά απφζηαμε ησλ γαηαλζξάθσλ θαη είλαη κίγκα αεξίσλ κεγάιεο πεξηεθηηθφηεηαο ζε πδξνγφλν, κεζάλην θαη κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα. ηε ρψξα καο ην πξψην εξγνζηάζην παξαγσγήο θσηαεξίνπ ιεηηνχξγεζε ην 1862 ζηελ νδφ Πεηξαηψο (Αζήλα) κε ζθνπφ ην θσηηζκφ ηεο πφιεο ησλ Αζελψλ. ηε ζπλέρεη αθνινχζεζαλ εξγνζηάζηα θαη ζε άιιεο πφιεηο φπσο ζην Βφιν, ζηελ Κέξθπξα, ζηελ Πάηξα θαη ζηνλ Πεηξαηά. Σν δίθηπν ηεο ΓΔΦΑ (Γεκνηηθή Δπηρείξεζε Φπζηθνχ Αεξίνπ) ησλ Αζελψλ, φπσο εμειίρζεθε, θάιπςε νηθηαθέο θαη εκπνξηθέο αλάγθεο, ζε πνιιέο πεξηνρέο ησλ Αζελψλ (π.ρ. Πιάθα, Φπξξή, Κνισλάθη, Δμάξρεηα, Καιιηζέα θ.ιπ). Με ηελ πάξνδν ησλ εηψλ θξίζεθε επηβεβιεκέλνο ν εθζπγρξνληζκφο ηεο ηερλνινγίαο παξαγσγήο αεξίνπ απφ ηελ απφζηαμε γαηαλζξάθσλ ζηε ζράζε λάθζαο. Έηζη ην 1984 έθιεηζε ην εξγνζηάζην ηεο νδνχ Πεηξαηψο θαη δεκηνπξγήζεθαλ λέεο εγθαηαζηάζεηο ζηνλ Αζπξφππξγν. ήκεξα πιένλ ην δίθηπν ηεο ΓΔΦΑ ηξνθνδνηείηαη κε θπζηθφ αέξην απφ ηε ΓΔΠΑ. Σσνδσαζμένες Μεηαθορές Οη πλδπαζκέλεο Μεηαθνξέο (Μ) αθνξνχλ ηηο δπλαηφηεηεο πνπ ππάξρνπλ ζήκεξα γηα δηάθνξνπο ζπλδπαζκνχο ρξήζεο ησλ δηαζεζίκσλ κεηαθνξηθψλ κέζσλ, κε ζθνπφ ηελ δηακφξθσζε νινθιεξσκέλσλ δηθηχσλ δηαλνκήο, ηελ κείσζε ηνπ κεηαθνξηθνχ θφζηνπο, ηελ κεγαιχηεξε ηαρχηεηα, θηι. Οη φξνη πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη δηεζλψο γηα ηηο πλδπαζκέλεο Μεηαθνξέο είλαη: Combined Transport, Intermodal Transport θαη Multimodal Transport.

8 Πξφθεηηαη δειαδή, φρη γηα ζπγθεθξηκέλν κεηαθνξηθφ κέζν, αιιά γηα ζπλδπαζκνχο δηαθφξσλ κεζφδσλ θαη κέζσλ κεηαθνξψλ, κε ζθνπφ ηελ βειηηζηνπνίεζε ηνπ ζπλνιηθνχ κεηαθνξηθνχ απνηειέζκαηνο. Οη Μ πεξηιακβάλνπλ ηε ρξεζηκνπνίεζε ηνπιάρηζηνλ δχν κεηαθνξηθψλ κέζσλ, κε νινθιεξσκέλν φκσο θαη πξνζρεδηαζκέλν ηξφπν, πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί βειηηζηνπνίεζε ηνπ κεηαθνξηθνχ απνηειέζκαηνο, κέρξη ηνλ ηειηθφ πξννξηζκφ, πνπ είλαη ν ηειηθφο πειάηεο. Οη Μ είλαη θάηη πεξηζζφηεξν απφ έλα ζχζηεκα παξνρήο ππεξεζηψλ ζηνλ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ, ζε ζχγθξηζε κε ηελ θιαζζηθή έλλνηα ηεο κεηαθνξάο. Δπεηδή πεξηιακβάλνπλ δηάθνξα κέζα κεηαθνξάο, απαξαίηεηε πξνυπφζεζε είλαη ν πξνζεθηηθφο ζρεδηαζκφο θαη θαηάιιειε νξγάλσζε θαη κάλαηδκελη, γηα ηελ πινπνίεζε ησλ ζηφρσλ ηνπο. ήκεξα ιεηηνπξγνχλ εηαηξίεο ηαρπκεηαθνξψλ courier, πνπ ρξεζηκνπνηνχλ επξέσο ηηο Μ, αθνχ γηα αζθαιή κεηαθνξά κε ηαρχηαην ρξφλν παξάδνζεο, απαηηείηαη ν ζπλδπαζκφο δηάθνξσλ κεηαθνξηθψλ κέζσλ. Η επηινγή ηνπ θαηάιιεινπ ζπλδπαζκνχ κέζσλ επεξεάδεηαη απφ κηα ζεηξά απφ παξάγνληεο, νη θπξηφηεξνη απφ ηνπο νπνίνπο είλαη: 1. Η θχζε ηνπ κεηαθεξφκελνπ πξντφληνο 2. Σα ραξαθηεξηζηηθά κεηαθεξφκελνπ πξντφληνο (δηαζηάζεηο, ζρήκα, εχζξαπζην, εχθιεθην, θηι.) 3. Σν επείγνλ ηεο κεηαθνξάο 4. Σν θφζηνο ηεο κεηαθνξάο 5. Η γεσγξαθηθή θαηαλνκή ηεο αγνξάο πνπ ζα γίλεη ε κεηαθνξά, θηι. Μεξηθνί επξχηεξα γλσζηνί ηχπνη Μ είλαη ην ξπκνπιθνχκελν θνξηίν θαη θνληέηλεξ, πνπ αλαθέξεηαη ζαλ ππεξεζία piggy back θαη νη απηνθηλεηάκαμεο (Roadrailers). Πην ζπγθεθξηκέλα: > Piggyback: ηνλ ζπλδπαζκφ απηφ, έλα ηξέηιεξ ή έλα θνληέηλεξ πνπ κεηαθέξεηαη νδηθψο κε θνξηεγφ, ηνπνζεηείηαη ζε έλα βαγφλη ηξαίλνπ θαη κεηαθέξεηαη απφ ζηαζκφ ζε ζηαζκφ. Με ηνλ ηξφπν απηφ ζπλδπάδεηαη ην ρακειφ θφζηνο ηεο ζηδεξνδξνκηθήο κεηαθνξάο κε ηελ επειημία θαη επθνιία κεηαθνξάο κε θνξηεγά. > Απηνθηλεηάκαμεο (Roadrailers): Οη απηνθηλεηάκαμεο ζπλδπάδνπλ ηελ νδηθή θαη ηελ ζηδεξνδξνκηθή κεηαθνξά κε έλα κφλν κεηαθνξηθφ κέζν! ηνλ απηνθηλεηφδξνκν ηαμηδεχεη ρξεζηκνπνηψληαο ηξνρνχο φπσο ηα απηνθίλεηα, φκσο αληί λα ξπκνπιθεζεί απφ θάπνηα κεραλή ηξέλνπ, αληηθαζίζηαληαη νη ηξνρνί κε άιινπο νη νπνίνη επηηξέπνπλ ηελ θίλεζε ζηηο ζηδεξνδξνκηθέο γξακκέο. Κχξην πιενλέθηεκα ηνπ κεηαθνξηθνχ απηνχ κέζνπ είλαη ν ρξφλνο αιιαγήο ησλ ηξνρψλ, ν νπνίνο είλαη ειάρηζηνο ζε ζρέζε κε ηε θνξηνεθθφξησζε ζε ηξέλν-βαγφλη ηνπ ηξέηιεξ ή φινπ ηνπ θνξηεγνχ. Σν βαζηθφ φκσο κεηνλέθηεκα ησλ απηνθηλεηακαμψλ είλαη ην βάξνο θαη ν φγθνο ησλ ζηδεξνδξνκηθψλ ηξνρψλ πνπ κεηψλεη ην ρψξν θφξησζεο θαη ζπλεπάγεηαη αχμεζε ηνπ θφζηνπο κεηαθνξάο ζηνλ απηνθηλεηφδξνκν.

9 Τα μελλονηικά μέζα μεηαθοράς χκθσλα κε νξηζκέλεο εθηηκήζεηο θαη πξνβιέςεηο, κέρξη ην έηνο 2050, νη just-in-time ρεξζαίεο κεηαθνξέο ζα έρνπλ απνζπάζεη ηε 'κεξίδα ηνπ ιένληνο' κε θνξηεγά νρήκαηα! Aπηά εθηηκάηαη φηη ζα είλαη δηαζηεκηθήο ηερλνινγίαο, ζα θαηαλαιψλνπλ ειάρηζηα θαχζηκα, ζα εθπέκπνπλ κεδακηλά θαπζαέξηα θαη ζα δηαζέηνπλ εηδηθά ζπζηήκαηα πινήγεζεο! Η ηερλνινγηθή πξφνδνο ζηνλ ηνκέα ησλ θαπζίκσλ πξφθεηηαη επίζεο λα επεξεάζεη ηηο εμειίμεηο ζηα κέζα κεηαθνξάο. Αλ θαη ιφγσ απνζεκάησλ, δελ ππάξρνπλ αθφκε θαλεξνί θίλδπλνη απφ ηελ ζηήξημε ηνπ ζεκεξηλνχ πνιηηηζκνχ ζε κε αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο, ππάξρεη ήδε θάπνηα πξφνδνο ζηελ θαηεχζπλζε επέθηαζεο ηεο ρξήζεο αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο (ήιηνπ, αλέκνπ, θηι.) Επξωπαϊθή Αγνξά Μεηαθνξώλ Ιδηαίηεξν ελδηαθέξνλ παξνπζηάδεηαη ηα ηειεπηαία ρξφληα ζηελ ΔΔ ζρεηηθά κε ηελ αλάπηπμε ησλ κεηαθνξψλ θαη πην ζπγθεθξηκέλα φζνλ αθνξά ηε ζπλδπαζκέλε αλάπηπμε ησλ ελαιιαθηηθψλ κέζσ κεηαθνξάο κε ζθνπφ ηελ ηζνζθέιηζε ησλ νδηθψλ κεηαθνξψλ απφ ηα άιια κέζα κεηαθνξάο. Οη ζρεηηθέο κε ηηο κεηαθνξέο ππνδνκέο ζεκείσζαλ αχμεζε ηεο ηάμεσο ηνπ 23% ζην δηάζηεκα ζηελ ΔΔ. χκθσλα κε ζηνηρεία ηεο κειέηεο ηεο ΙCAP ζε θαζεκεξηλή βάζε δηαθηλνχληαη πάλσ απφ 150 εθ. επηβάηεο ζε 100εθ. δξνκνιφγηα, ελψ δηαθηλνχληαη πεξί ησλ 50 εθ. ηφλσλ εκπνξεχκαηα θαη 15 ηφλνη κέζσ ηαρπκεηαθνξψλ (courier). ην δηάζηεκα ζεκεηψζεθε κέζε εηήζηα αχμεζε ηεο ηάμεσο ηνπ 3% ζηηο ρεξζαίεο εκπνξεπκαηηθέο κεηαθνξέο (3% νη νδηθέο θαη κφιηο 0,4% νη ζηδεξνδξνκηθέο). ε 44% αλέξρεηαη ην πνζνζηφ ησλ εκπνξεπκάησλ πνπ κεηαθέξνληαη νδηθψο ζηελ ΔΔ. Όζνλ αθνξά ην ζηδεξνδξνκηθφ ηνκέα, ηα δηεζλή εκπνξηθά ηξέλα δηαζρίδνπλ ηελ Δπξψπε κε κέζε ηαρύηεηα κόιηο 18 km/h. Παξά ηηο κηθξέο ηαρχηεηεο νη ζηδεξνδξνκηθέο κεηαθνξέο παξνπζηάδνπλ ηζρπξά πιενλεθηήκαηα αζθάιεηαο θαη κε ξππνγφλνπ κέζνπ κεηαθνξάο. Η ππνδνκή ησλ ζηδεξνδξφκσλ θαιχπηεη έλα κεγάιν κέξνο ηεο ΔΔ θαη είλαη ελ γέλεη ζε θαιή θαηάζηαζε. Γηα ην ιφγν απηφ ε ΔΔ έθαλε έλα ζεκαληηθφ βήκα ην Μάξηην ηνπ 2003 δίλνληαο ηε δπλαηφηεηα ζε ηδησηηθνχο θνξείο λα εθκεηαιιεπηνχλ ηηο πθηζηάκελεο ππνδνκέο θαη λα αληαγσληζηνχλ ηηο θξαηηθέο ζηδεξνδξνκηθέο εηαηξίεο ζηηο ππεξεζίεο εκπνξεπκαηηθψλ κεηαθνξψλ. ην ίδην δηάζηεκα ( ) νη ζαιάζζηεο εκπνξεπκαηηθέο κεηαθνξέο ζεκείσζαλ κέζε εηήζηα αχμεζε 0,7%. Σν 41% ησλ εκπνξεπκάησλ πνπ κεηαθέξνληαη εληφο ηεο ΔΔ δηαθηλνχληαη κε πινίν (Η Δπξψπε ζην ζηαπξνδξφκη, ε αλάγθε γηα βηψζηκεο κεηαθνξέο, 2003) ζηηο ιεγφκελεο θαλάζζιερ διαδπομέρ μικπών αποζηάζευν κε απμεηηθέο ηάζεηο. Παξφια απηά, δελ ρξεζηκνπνηνχληαη φιεο νη δπλαηφηεηεο ηνπ δηθηχνπ εζσηεξηθψλ πισηψλ νδψλ, αλ θαη πξφθεηηαη γηα έλα αζθαιέο, αμηφπηζην, αζφξπβν θαη ελεξγεηαθά νηθνλνκηθφ κέζν. Μία θορηηγίδα μπορεί να μεηαθέρει ηο ίδιο θορηίο με 110 θορηηγά. ίγνπξα, ην κέζν απηφ ζα κπνξνχζε λα ζπκβάιιεη ζεκαληηθά ζηελ εθηφλσζε ησλ πξνβιεκάησλ απφ ηε ζπκθφξεζε ζηα νδηθά δίθηπα θαη ηελ αλεπάξθεηα ζηα ζηδεξνδξνκηθά δίθηπα.

10 εηθ Δθθφξησζε θνξηίνπ απφ πινίν ζε θνξηεγίδα Ο αεξνπνξηθφο ηνκέαο ζην δηάζηεκα αχμεζε ηεο ηάμεσο ηνπ 6,5%. Μάιηζηα, ιφγσ ηεο θαηαθφξπθεο αχμεζεο ησλ αεξνπνξηθψλ ηαμηδηψλ, νξηζκέλα αεξνδξφκηα έθηαζαλ ζε επίπεδα θνξεζκνχ κε ζπλεπαγφκελεο θαζπζηεξήζεηο κε πςειφ θφζηνο (ην 35% ησλ πηήζεσλ ζηνπο θπξηφηεξνπο αεξνιηκέλεο ζηελ ΔΔ θαζπζηεξεί ηνπιάρηζηνλ 15 ιεπηά). Χζηφζν, κεηά ηα γεγνλφηα ηεο 11 εο επηεκβξίνπ ηνπ 2001 παξαηεξείηαη ζεκαληηθή κείσζε ησλ εκπνξεπκαηηθψλ θαη επηβαηηθψλ αεξνκεηαθνξψλ. Σν πξφβιεκα επηδεηλψλεηαη απφ ην γεγνλφο φηη δελ ππάξρεη εληαίν επξσπατθφ ζχζηεκα ελαέξηαο θπθινθνξίαο : ελδεηθηηθά αλαθέξεηαη φηη ζηελ Δπξψπε ππάξρνπλ 26 ππνζπζηήκαηα κε 58 θέληξα ειέγρνπ πηήζεσλ, δειαδή 3 θνξέο πεξηζζφηεξα απφ ηηο ΗΠΑ γηα ηελ αληίζηνηρε έθηαζε. Ο νδηθφο ηνκέαο δεζπφδεη γεληθά ζην ζχλνιν ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηελ ΔΔ ζηνλ θιάδν ησλ κεηαθνξψλ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ην 2000 ζην ζχλνιν ησλ εηαηξηψλ ην 71% δξαζηεξηνπνηνχηαλ ζηνλ νδηθφ ηνκέα, ην 2% ζηηο πδάηηλεο θαη ζαιάζζηεο κεηαθνξέο, ην 1% ζηηο αεξνκεηαθνξέο θαη ην 25% ζε ζπλαθείο δξαζηεξηφηεηεο. εκεηψλεηαη πσο ζην δηάζηεκα ν ζηφινο ησλ θνξηεγψλ ζηελ ΔΔ ησλ 15 ππεξηξηπιαζηάζηεθε. Τη μεγαλύηεπη αύξηζη καηέγπατε η Ποπηογαλία (11 θοπέρ) και ακολοςθούν η Ελλάδα (10 θοπέρ) και Ιζπανία (5 θοπέρ). Απηφ ζε ζπλδπαζκφ κε ην γεγνλφο φηη θάζε ρξφλν ζηνπο δξφκνπο ηεο ΔΔ πξνζηίζνληαη 3εθαη. απηνθίλεηα έρεη σο απνηέιεζκα θαζεκεξηλά, km εσρωπαϊκών ασηοκινηηόδρομων μπλοκάροσν από μποηιλιαρίζμαηα. Δπίζεο, ην 80% ησλ κεηαθηλήζεσλ ησλ επηβαηψλ πξαγκαηνπνηνχληαη κε απηνθίλεην θαη αθνινπζεί ην ιεσθνξείν (8%), ν ζηδεξφδξνκνο (6%) θαη ην αεξνπιάλν (5%). Πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη αθφκα θαη αλ επηβξαδπλζεί απηή ε ηάζε ηα επφκελα ρξφληα έηε, δελ ζα ζπκβεί ην ίδην ζηα λέα θξάηε-κέιε φπνπ νη αγνξέο απηνθηλήηνπ ζα απμάλνληαη ζεκαληηθά κεηά ηελ έληαμε ηνπο ζηελ ΔΔ. Γηα ην ζθνπφ απηφ θαη ζην πιαίζην ηεο πξνψζεζεο απφ ηελ ΔΔ ηνπ ζρεδίνπ γηα ηηο ζπλδπαζκέλεο κεηαθνξέο έρεη δηακνξθωζεί κία δεδνκέλε πνιηηηθή αλάπηπμεο παλεπξωπαϊθώλ δηθηύωλ, ηωλ ιεγόκελωλ trans-european Networks (TENs) ζηνλ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ, ηειεπηθνηλσληψλ θαη ελεξγεηαθήο ππνδνκήο. Καηαξηίζηεθε θαηάινγνο 14 έξγσλ πξνηεξαηφηεηαο ηα νπνία πξφθεηηαη λα νινθιεξσζνχλ κέρξη ην θνπφο ηεο πνιηηηθήο απηήο είλαη ε δεκηνπξγία δηαζπλνξηαθψλ έξγσλ γηα ηε ζχλδεζε ησλ εζληθψλ δηθηχσλ, ε ζχλδεζε ησλ ιηκαληψλ κε ην ζηδεξφδξνκν θαη ην νδηθφ δίθηπν, ε δεκηνπξγία ππνδνκψλ ζηα θχξηα θαη πεξηθεξεηαθά αεξνδξφκηα, ε δεκηνπξγία πεξηθεξεηαθψλ νδψλ γχξσ απφ ηα αζηηθά θέληξα, θηι. (πεξηζζφηεξα θεθάιαην 6). Σε κεξίδα ηνπ ιένληνο απφ ηα επξσπατθά παθέηα TENs έρεη ν ζηδεξνδξνκηθφο ηνκέαο θαζψο ζεσξείηαη ν θηιηθφηεξνο πξνο ην πεξηβάιινλ θαη ε ρξήζε ηνπ πεξηνξίδεη ηε

11 ζπκθφξεζε ησλ νδηθψλ δηθηχσλ θαη αθνινπζνχλ νη νδηθνί άμνλεο πνπ ζπλδένπλ ηηο επξσπατθέο ρψξεο Κνηλή Πνιηηηθή Μεηαθνξώλ Η πνιηηηθή πνπ ραξάζζεηαη θαη εθαξκφδεηαη ζηνλ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ παίδεη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ ξφιν ζε θάζε ζχγρξνλε θνηλσλία. Γηφηη, πέξαλ ηνπ γεληθνχ ξφινπ ησλ κεηαθνξψλ σο γέθπξαο κεηαμχ ηεο παξαγσγήο θαη ηεο θαηαλάισζεο, ε ηαρεία αλάπηπμε ησλ κεηαθνξψλ, πνιιαπιαζηάδεη ηηο δπλαηφηεηεο ζπλεξγηθψλ απνηειεζκάησλ, κε δηακφξθσζε δηθηχσλ κεηαθνξψλ. Απηά εμππεξεηνχλ νιφθιεξε ηελ Δθνδηαζηηθή Αιπζίδα, κεηά απφ ζρεδηαζκφ θαη κε βάζε ηελ αλάπηπμε ησλ δηακεηαθνξψλ θαη ηελ αμηνπνίεζε ηεο ζχγρξνλεο ηερλνινγίαο Logistics. Η ΔΔ έρεη ραξάμεη ηελ πνιηηηθή κεηαθνξψλ, κε δηάγλσζε ηνπ ξφινπ ησλ κεηαθνξψλ ζηελ αληαγσληζηηθφηεηα ηεο γεξαηάο επείξνπ, ζηα πιαίζηα ηνπ λένπ επηρεηξεκαηηθνχ πεξηβάιινληνο, ηεο ηερλνινγηθήο έθξεμεο θαη ηνπ θαηλφκελνπ ηεο γλήζηαο παγθνζκηνπνίεζεο. Η βαξχηεηα ζηνλ ηνκέα απηφ απνηππψλεηαη σο βαζηθφο άμνλαο ζηελ πνιηηηθή δηεχξπλζεο θαη νινθιήξσζεο ηεο ΔΔ ζε 25 πιένλ Υψξεο-Μέιε, κε θηιφδνμν ζθνπφ ηελ δηακφξθσζε ελφο δηεπξωπαϊθνύ δηθηύνπ κεηαθνξώλ. Απηφ ζα απνηειέζεη ηελ δεχηεξε κεγάιε έθξεμε ζηε ζηξαηεγηθή καθξνπξφζεζκεο πξννπηηθήο ηεο ΔΔ, πνπ ραξάρζεθε ζε θαηεπζπληήξηεο γξακκέο ζηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1980, γηα λα αλαρζεί ζε πξνηεξαηφηεηα κε ηελ πλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη (1992) θαη λα αλαδεηρηεί κεηά απφ ηελ πκθσλία ηεο Ληζζαβφλαο, ψζηε λα θαηαζηεί κέζα ζηελ πξψηε δεθαεηία ηνπ 2000, ε πξψηε νηθνλνκηθή δχλακε ζηνλ θφζκν. Πην ζπγθεθξηκέλα, θπξίαξρν ραξαθηεξηζηηθφ ηεο λέαο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο κεηαθνξψλ ηεο ΔΔ είλαη ε βαξχηεηα πνπ δφζεθε ζηνλ ηνκέα απηφ, παξάιιεια κε ηελ δηεχξπλζε ζηνλ επξσπατθφ Νφην (Διιάδα, Ιζπαλία, Πνξηνγαιία), κέζσ ησλ Οινθιεξσκέλσλ Μεζνγεηαθψλ Πξνγξακκάησλ θαη αθνινχζσο ησλ ηξηψλ κέρξη ηψξα Κνηλνηηθψλ Πιαηζίσλ ηήξημεο (ΚΠ), ζηα πιαίζηα ηεο πνιηηηθήο πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο θαη πξαγκαηηθήο ζχγθιηζεο. Απηή ραξαθηεξίζηεθε απφ επέθηαζε βαζηθά ησλ αλεπηπγκέλσλ νδηθψλ δηθηχσλ ησλ Υσξψλ-Μειψλ ηνπ Βνξξά ζηηο Υψξεο-Μέιε ηνπ επξσπατθνχ Νφηνπ, ηελ αλάπηπμε ησλ ζαιάζζησλ θαη πισηψλ κέζσλ, ησλ ιηκέλσλ, θ.ιπ., θαζψο επίζεο απφ ηελ ελζάξξπλζε ησλ ηάζεσλ ζπγρσλεχζεσλ ησλ πξψελ εζληθψλ αεξνκεηαθνξέσλ. H ζπνπδαηφηεηα ηνπ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ ζηελ ΔΔ θαη ε ζηελή ζρέζε ηεο κε ην εκπφξην θαη ηελ νηθνλνκία, θαίλεηαη άκεζα απφ ην φηη ζηνλ ελ ιφγσ θαη ζε ζπλαθείο ηνκείο απαζρνινχληαη πεξηζζφηεξα απφ 10 εθαηνκκχξηα άηνκα. Ο ηνκέαο απηφο αληηπξνζσπεχεη ην 10% ηνπ ΑΔΠ θαη απνξξνθά πεξίπνπ 40% ησλ δεκνζίσλ επελδχζεσλ ησλ Κξαηψλ-Μειψλ. Η πλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη εηζήγαγε ηελ έλλνηα ηνπ δηεπξσπατθνχ δηθηχνπ, γεγνλφο πνπ είρε σο πξννπηηθή ηελ αλάπηπμε ζε επξσπατθφ επίπεδν. ε απηέο ηηο βάζεηο, δεµνζηεχζεθε ηνλ Γεθέµβξην ηνπ 1992 ε πξψηε Λεπθή Βίβινο ηεο Δπηηξνπήο µε αληηθείµελν ηε µειινληηθή αλάπηπμε ηεο θνηλήο πνιηηηθήο µεηαθνξψλ. Η Λεπθή Βίβινο πεξηιαµβάλεη εμήληα ζπγθεθξηµέλεο πξνηάζεηο, πνπ ζπληζηάηαη λα πινπνηεζνχλ ζε θνηλνηηθφ επίπεδν ζην πιαίζην ηεο ΚΠΜ. Έρεη θαηαξηηζζεί έλα πξφγξαµµα δξάζεο, απνηεινχµελν απφ µέηξα πνπ θιηµαθψλνληαη ρξνληθά έσο ην 2010, µε ξήηξεο πεξηνδηθήο αλαζεψξεζεο θαιήο πνξείαο. Πξνβιέπεηαη έλαο µεραληζµφο παξαθνινχζεζεο θαη µηα ελδηάµεζε αμηνιφγεζε ην 2005, ψζηε λα ειεγρζεί αλ έρνπλ επηηεπρζεί νη αθξηβείο αξηζµεηηθνί ζηφρνη (π.ρ. ζε φηη αθνξά ζηελ θαηαλνµή µεηαμχ ησλ ηξφπσλ µεηαθνξψλ, ζηελ νδηθή αζθάιεηα, θ.ιπ.) θαζψο θαη εάλ είλαη απαξαίηεην λα ππάξμνπλ αλαπξνζαξµνγέο.

12 Η Λεπθή Βίβινο πεξηέιαβε κηα ζεηξά θαηεπζπληήξηεο γξαµµέο, πνπ απνηέιεζαλ ηε βάζε γηα ηελ ππνβνιή ιεπηνµεξψλ πξνηάζεσλ, ηηο νπνίεο ζα εγθξίλεη ε Δπηηξνπή, κε εηδηθφηεξε έµθαζε: ηελ απειεπζέξσζε ηεο αγνξάο ησλ µεηαθνξψλ. ηε δεκηνπξγία ησλ απαξαίηεησλ ππνδνκψλ κεηαθνξψλ. ηνλ θίλδπλν ζπµθφξεζεο ησλ µεγάισλ αμφλσλ θαη δηαηάξαμεο ηεο ηζνξξνπίαο ζηελ επηθξάηεηα. ηνπο φξνπο επαλεμηζνξξφπεζεο ησλ ηξφπσλ µεηαθνξψλ. ηελ πξνηεξαηφηεηα πνπ απνδίδεηαη ζηελ εμάιεηςε ησλ ζεµείσλ ζπµθφξεζεο. ηελ πνηληθνπνίεζε θαη ελίζρπζε ηνπ ζπζηήκαηνο ειέγρνπ παξαβάζεσλ απφ ηνπο ρξήζηεο, ζην επίθεληξν ηεο πνιηηηθήο ησλ µεηαθνξψλ. ηελ απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε ηεο παγθνζµηνπνίεζεο ησλ µεηαθνξψλ. ε ζέζπηζε θξηηεξίσλ θαη πξνδηαγξαθψλ ελδηαθέξνληνο γηα ηα επηκέξνπο κέζα κεηαθνξψλ. ην πιαίζην ηαπηφ απφ ηελ ΔΔ πξνσζείηαη πνιηηηθή αλάπηπμεο παλεπξσπατθψλ δηθηχσλ, ησλ ιεγφκελσλ trans-european Networks (TENs) ζηνλ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ, ηειεπηθνηλσληψλ θαη ελεξγεηαθήο ππνδνκήο. ην πιαίζην ηεο Λεπθήο Βίβινπ θαη κε αθεηεξία απηήλ, έρνπλ εληνπηζηεί δηάθνξεο πιεπξέο ηεο ΚΠΜ, ιφγσ ηεο αιιειεμάξηεζεο ησλ νπνίσλ είλαη απαξαίηεηνο ν νινθιεξσκέλνο ζρεδηαζκφο, ράξαμε θαη εθαξκνγή απηήο. - Καηαξρήλ, ε ηζρπξή νηθνλνµηθή αλάπηπμε δεµηνπξγεί ζέζεηο απαζρφιεζεο θαη παξάγεη πινχην, κε πξνσζεηηθφ παξάγνληα έλα απνηειεζµαηηθφ ζχζηεµα µεηαθνξψλ, ηθαλφ λα αμηνπνηεί πιήξσο ηελ εληαία εζωηεξηθή αγνξά θαη ηηο ζπλέπεηεο ηεο παγθνζµηνπνίεζεο ησλ ζπλαιιαγψλ, ηηο δπλαηφηεηεο ηεο θνηλωλίαο ηεο πιεξνθνξίαο κε θαζαξφ απνηέιεζκα κεγαιχηεξεο αλάγθεο κεηαθνξψλ, ζπκςεθηζηηθά κε µείσζε ιφγσ ηειεξγαζίαο ή παξνρήο ηειευπεξεζηψλ. - Με ηηο αιιαγέο πνπ ζεµεηψζεθαλ ζηελ επξσπατθή νηθνλνµία θαη ζην ζχζηεµα παξαγσγήο ζηε δηάξθεηα ησλ 20 ηειεπηαίσλ εηψλ, ππήξμε µεηάβαζε απφ ηελ νηθνλνµία απνζεµάησλ ζηελ νηθνλνµία ξνώλ, θαηλφµελν πνπ εληάζεθε απφ έλα θχµα µεηεγθαηάζηαζεο νξηζµέλσλ βηνµεραληψλ (θπξίσο γηα αγαζά πςειήο έληαζεο εξγαζίαο πνπ επηδηψθνπλ ην ραµειφηεξν δπλαηφ θφζηνο παξαγσγήο), αθφµε θαη αλ ν ηφπνο παξαγσγήο ησλ αγαζψλ απηψλ απέρεη εθαηνληάδεο, κέρξη θαη ρηιηάδεο, ρηιηφµεηξα απφ ηνλ ηφπν ηειηθήο ζπλαξµνιφγεζεο ή θαηαλάισζήο ηνπο. Η θαηάξγεζε ησλ ζπλφξσλ ζηελ Κνηλφηεηα ζπλέβαιε ζηελ θαζηέξσζε ελφο ζπζηήµαηνο παξαγσγήο ηνπ ηχπνπ ηελ ηειεπηαία ζηηγµή θαη θπιηφµελσλ απνζεµάησλ. - Ο θηιφδνμνο ζηφρνο νινθιήξσζεο θαη δηεχξπλζεο ηεο ΔΔ ζε νιφθιεξε ηελ επξσπατθή ήπεηξν, απνηειεί έλα ρσξίο ηζηνξηθφ πξνεγνχκελν εγρείξεκα/πξφθιεζε: πξαγκαηηθήο ζχγθιηζεο ησλ νηθνλνκηψλ θαη ηνπ βηνηηθνχ επηπέδνπ ησλ Δπξσπαίσλ Πνιηηψλ, βαζηθά κέζσ ηεο δεκηνπξγίαο ελφο δηεπξωπαϊθνύ δηθηύνπ κεηαθνξώλ θαη επηθνηλωληώλ, πνπ ζπλεπάγεηαη νινθιεξσκέλν ζηξαηεγηθφ ζρεδηαζκφ ηεο ΚΠΜ. - Τπάξρεη πξφβιεκα νξζνινγηθόηεξεο ρξήζεο θάζε κέζνπ µεηαθνξώλ, κε ηξφπν πνπ λα κε βιάπηνληαη νη θαλφλεο ηνπ αληαγσληζκνχ κεηαμχ ηνπο θαη κεηαμχ ησλ θνξέσλ ζε θάζε κέζν κεηαθνξάο. Βίαηε σζηφζν παξέµβαζε ζηελ θαηαλνµή µεηαμχ ησλ ηξφπσλ µεηαθνξψλ, θαζφζνλ είλαη εθηθηή, ελέρεη ηνλ θίλδπλν απνζηαζεξνπνίεζεο φινπ ηνπ ζπζηήµαηνο µεηαθνξψλ θαη πξφθιεζεο αξλεηηθψλ επηπηψζεσλ ζηηο νηθνλνµίεο ηδηαίηεξα ησλ λέσλ ρσξψλ. Άξα, ε νινθιήξσζε ησλ ζπζηεµάησλ µεηαθνξψλ ησλ ρσξψλ απηψλ, ζπληζηά εμαηξεηηθή πξφθιεζε, ζηελ νπνία ηα πξνηεηλφµελα µέηξα νθείινπλ λα δψζνπλ απάληεζε. εκεησηένλ φηη ζηηο 15 Υψξεο-Μέιε, έρεη ππάξμεη

13 αζζχκεηξε αλάπηπμε ζηα νδηθά δίθηπα, ελψ νη ρψξεο ηεο πξψελ θεληξηθά ζρεδηαδφµελεο νηθνλνµίαο, έρνπλ θιεξνδνηήζεη µηα νξγάλσζε µεηαθνξψλ πνπ επλννχζε ην ζηδεξόδξνµν, κε αλακελφκελε ζεµαληηθή ζηξνθή, απφ ηε δεθαεηία ηνπ Οπσζδήπνηε, ε δηεχξπλζε ζα έρεη ζεµαληηθέο επηπηψζεηο ζηε δήηεζε ζηνλ ηνµέα ησλ µεηαθηλήζεσλ. Θα απαηηεζεί µεγαιχηεξε πξνζπάζεηα γηα ηε ζηαδηαθή απνζχλδεζε ηεο αλάπηπμεο ησλ µεηαθνξψλ απφ ηελ νηθνλνµηθή αλάπηπμε θαη γηα ηελ επαλεμηζζνξφπεζε ησλ ηξφπσλ µεηαθνξψλ, φπσο δηαηππψζεθε σο επρή ζην Δπξσπατθφ πµβνχιην ηνπ Gueteborg. Nα ιεθζεί ππφςε φηη, ζηηο Ηλσµέλεο Πνιηηείεο, ην 40% ησλ µεηαθνξψλ εµπνξεπµάησλ δηεμάγεηαη µέζσ ησλ ζηδεξνδξφµσλ. - Με ηελ ηαρεία αλάπηπμε θαη ρξήζε ησλ κεηαθνξψλ ζην ρψξν ηεο ΔΔ, έρεη δεκηνπξγεζεί πξφβιεκα θπθινθνξηαθήο ζπκθόξεζεο, ην νπνίν παξνπζηάδεηαη πιένλ, φρη κφλν ηηο αζηηθέο δψλεο. Απφ ηε Λεπθή Βίβιν είρε δηαηππσζεί ε άπνςε φηη ε ζπκθφξεζε, πέξαλ νξηζκέλνπ ζεκείνπ, ζα πιήμεη ηελ αλάπηπμε, ηελ αληαγσληζηηθφηεηα, ηελ εθµεηάιιεπζε επθαηξηψλ δεµηνπξγίαο λέσλ αγνξψλ θαη ηελ απαζρφιεζε. Κχξηεο αηηίεο ζπµθφξεζεο απνηεινχλ νη ειιείςεηο ησλ ππνδνκώλ θαη ηεο δηαιεηηνπξγηθόηεηαο µεηαμχ ηξφπσλ θαη ζπζηεµάησλ. Η επηδίσμε γηα εμηζνξξφπεζε ηεο θαηαλνκήο ηνπ κεηαθνξηθνχ έξγνπ νθείιεη λα ιακβάλεη ππφςε ηεο ηα εμήο: o Η νηθνλνµηθή αλάπηπμε µεηαθξάδεηαη ζρεδφλ µεραληθά ζε αχμεζε ησλ αλαγθψλ θηλεηηθφηεηαο, ζχµθσλα µε ππνινγηζµνχο, θαηά 38% γηα ηα εµπνξεχµαηα θαη θαηά 24% γηα ηνπο επηβάηεο. o Η δηεχξπλζε ζα πξνθαιέζεη εθξεθηηθή αχμεζε ησλ µεηαθνξηθψλ ξνψλ ζηα λέα θξάηε µέιε, ηδηαίηεξα ζηηο ζπλνξηαθέο δψλεο. o Ο θνξεζµφο ησλ µεγάισλ αμφλσλ, ε δπλαηφηεηα πξφζβαζεο ησλ απνµαθξπζµέλσλ θαη εμφρσο απνµαθξπζµέλσλ πεξηνρψλ θαη ε εμνµνίσζε ηνπ επηπέδνπ ησλ ππνδνµψλ ζηηο ππνςήθηεο ρψξεο απαηηνχλ ζεµαληηθέο επελδύζεηο. o ε απηφ ην πιαίζην πξέπεη λα εμεηαζηεί ε ζηξαηεγηθή ηεο ζηαδηαθήο απνζχλδεζεο ηεο νηθνλνµηθήο αλάπηπμεο απφ ηελ αλάπηπμε ησλ µεηαθνξψλ ζηελ νπνία είρε ζεµειησζεί ε Λεπθή Βίβινο. o Η απιντθή ιχζε ζα ήηαλ λα ζεζµνζεηεζεί ε µείσζε ηεο θηλεηηθφηεηαο αηφµσλ θαη εµπνξεπµάησλ µε ηελ επηβνιή µηαο λέαο θαηαλνµήο µεηαμχ ησλ ηξφπσλ µεηαθνξψλ. Όµσο ε πξνζέγγηζε απηή δελ απνηειεί ξεαιηζηηθή ιχζε, δηφηη ε Δ.Δ. δελ δηαζέηεη ηελ αξµνδηφηεηα λα ππαγνξεχζεη πεξηνξηζµνχο θπθινθνξίαο ζηηο πφιεηο ή ζηηο νδηθέο αξηεξίεο θαη ρξήζε ζπγθεθξηκέλσλ κέζσλ κεηαθνξάο Πνιηηηθή ηωλ επηκέξνπο κέζωλ κεηαθνξάο Η πνιηηηθή πνπ έρεη ραξαρζεί θαη αλακέλεηαη λα αθνινπζεζεί ηα επφκελα ρξφληα ζηα επηκέξνπο κέζα κεηαθνξψλ, έρεη αλαιπηηθφηεξα σο εμήο: Πνιηηηθή ηδεξνδξνκηθώλ Μεηαθνξώλ Γηα ηηο ηδεξνδξνκηθέο Μεηαθνξέο ζηνλ ρξνληθφ νξίδνληα ηνπ 2010 αλακέλεηαη ε εθαξκνγή ηξηψλ θπξίσο λεσηεξηζκψλ πνπ ήδε ζήκεξα έρνπλ μεθηλήζεη πεξηζηαζηαθά λα εθαξκφδνληαη. Οη λεσηεξηζκνί απηνί είλαη: 1. Λεηηνπξγία ζε κφληκε βάζε ησλ ειεχζεξσλ εκπνξεπκαηηθψλ ζηδεξνδξνκηθψλ δηαδξνκψλ (TransEuropean Rail Freight Freeways TRFF). Μεηαμχ ησλ

14 δηαδξνκψλ απηψλ, απηφο πνπ γηα ηελ Διιάδα ζα έρεη άκεζεο επηπηψζεηο, αιιά θαη πνπ θαίλεηαη φηη ζα έρεη ηε κεγαιχηεξε δπζθνιία λα πξαγκαηνπνηεζεί, είλαη ν ζηδ/θφο άμνλαο κέζσ ησλ ρσξψλ ηεο πξψελ Γηνπγθνζιαβίαο. 2. Δπέθηαζε θαη θαζνιηθή εθαξκνγή ησλ ελλνηψλ εμπγίαλζεο ηεο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο ησλ ζηδεξνδξνκηθψλ επηρεηξήζεσλ θαη ηεο εηζαγσγήο κεγαιχηεξνπ αληαγσληζκνχ ζηελ παξνρή ζηδεξνδξνκηθνχ έξγνπ πνπ μεθίλεζε ήδε κε ην δηαρσξηζκφ ηεο ηδηνθηεζίαο ηεο ζηδεξνδξνκηθήο ππνδνκήο απφ ηε ρξήζε ηεο. 3. Πξνψζεζε παλεπξσπατθήο ιχζεο ζην ζέκα ηεο δηαιεηηνπξγηθφηεηαο (interoperabiliy) κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ Δπξσπατθψλ δηθηχσλ. Η δηαιεηηνπξγηθφηεηα απηή είλαη ηφζν ηερληθή φζν θαη νξγαλσηηθή θαη ζα πξέπεη λα επεθηείλεηαη φρη κφλν ζηηο ρψξεο ηεο ΔΔ αιιά θαη ζηηο ππφινηπεο Δπξσπατθέο ρψξεο ηδίσο ηεο αλαηνιηθέο. Βειηίωζε ηεο πνηόηεηαο ηωλ νδηθώλ µεηαθνξώλ Σν βαζηθφ πιενλέθηεµα ησλ νδηθψλ µεηαθνξψλ είλαη ε ηθαλφηεηά ηνπο λα µεηαθέξνπλ εµπνξεχµαηα ζε φιε ηελ Δπξψπε µε αζπλαγψληζηε επειημία θαη ειάρηζην θφζηνο. Αλ θαη ν ξφινο πνπ δηαδξαµαηίδεη ν νδηθφο ηνµέαο είλαη αλαληηθαηάζηαηνο, απηφο είλαη πην εππαζήο απ φζν θαίλεηαη. Γελ απνδίδεη παξά νξηαθά θέξδε, ιφγσ ηεο µεγάιεο εμαηνµίθεπζήο ηνπ θαη ηεο πίεζεο ησλ θνξησηψλ θαη ηεο βηνµεραλίαο ζε ζρέζε µε ηηο ηηµέο. Οξηζµέλεο επηρεηξήζεηο νδηθψλ µεηαθνξψλ επηρεηξνχλ έηζη λα εθαξµφζνπλ ληάµπηλγθ ζηηο ηηµέο θαη λα παξαθάµςνπλ ηηο θνηλσληθέο ξπζµίζεηο θαη ηνπο θαλνληζµνχο αζθάιεηαο πξνθεηµέλνπ λα αληηζηαζµίζνπλ ην µεηνλέθηεµα απηφ. Η Δπηηξνπή πξνηείλεη ξπζµίζεηο πνπ ζα ζπµβάιινπλ ζηελ ελαξµφληζε νξηζµέλσλ ζπµβαηηθψλ δηαηάμεσλ µε ζηφρν ηελ πξνζηαζία ησλ µεηαθνξέσλ έλαληη ησλ θνξησηψλ, ψζηε λα µπνξνχλ λα αλαπξνζαξµφδνπλ ηα ηηµνιφγηά ηνπο ζε πεξίπησζε απφηνµεο αλφδνπ ησλ ηηµψλ ησλ θαπζίµσλ. Οη αιιαγέο ζηελ θαηεχζπλζε ηεο εμηζνξξόπεζεο πξφθεηηαη λα επεξεαζηνχλ απφ ζεηξά µέηξσλ πνπ ζθνπεχνπλ ζηνλ εθζπγρξνληζµφ ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ νδηθψλ µεηαθνξψλ, κε ζεβαζκφ ζηελ θνηλνηηθή λνµνζεζία θαη ηα δηθαηψµαηα ησλ εξγαδνµέλσλ. Παξάιιεια, είλαη αλαγθαίν λα ελαξµνληζηνχλ θαη λα εληζρπζνχλ νη δηαδηθαζίεο ειέγρνπ, ψζηε λα εμαιεηθζνχλ νη πξαθηηθέο πνπ ζηέθνληαη εµπφδην ζηνλ πγηή θαη έληηµν αληαγσληζµφ ζηνλ ζπγθεθξηµέλν ηνµέα. Πνιηηηθή Θαιαζζίωλ θαη Πιωηώλ Μεηαθνξώλ Οη ζαιάζζηεο µεηαθνξέο µηθξψλ απνζηάζεσλ θαη νη πνηάµηεο µεηαθνξέο είλαη νη δχν ηξφπνη µεηαθνξψλ πνπ µπνξνχλ λα δψζνπλ ιχζε ζηε ζπµθφξεζε νξηζµέλσλ νδηθψλ ππνδνµψλ θαη ζηελ έιιεηςε ζηδεξνδξνµηθψλ ππνδνµψλ. Η αμηνπνίεζή ηνπο ζε επίπεδν ΔΔ παξαµέλεη αλεπαξθήο. Η πνιηηηθή αλάθαµςεο ησλ ζαιάζζησλ µεηαθνξψλ µηθξψλ απνζηάζεσλ εμαξηάηαη απφ ηε δεµηνπξγία πξαγµαηηθψλ ζαιάζζηωλ ιεωθόξωλ ζην πιαίζην ηνπ ξπζµηζηηθνχ ζρεδίνπ ηνπ δηεπξσπατθνχ δηθηχνπ. Απηφ πξνυπνζέηεη ηελ θαιχηεξε ζχλδεζε ησλ ιηµέλσλ µε ην ζηδεξνδξνµηθφ θαη πνηάµην δίθηπν θαη ηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ ιηµεληθψλ ππεξεζηψλ. Οξηζµέλεο ζαιάζζηεο ζπλδέζεηο (θπξίσο εθείλεο πνπ ζα ζπµβάιινπλ ζηελ παξάθαµςε ησλ ζεµείσλ ζπµθφξεζεο πνπ εληνπίδεηαη ζηηο Άιπεηο, ζηα Ππξελαία θαη ζηηο ρψξεο ηεο Μπελεινχμ), ζα απνηεινχλ µέξνο ηνπ δηεπξσπατθνχ δηθηχνπ, φπσο αθξηβψο νη νδηθέο αξηεξίεο θαη νη ζηδεξνδξνµηθέο γξαµµέο.

15 Η ΔΔ πξνηίζεηαη λα ζεζπίζεη εληζρπµέλνπο θαλφλεο γηα ηε ζαιάζζηα αζθάιεηα, πέξαλ ησλ φζσλ εηζεγήζεθε µεηά ην λαπάγην ηνπ Erika. Η Δπηηξνπή, ζε ζπλεξγαζία µε ην Γηεζλή Ναπηηιηαθφ Οξγαληζµφ θαη ην Γηεζλή Οξγαληζµφ Δξγαζίαο θαη γηα λα θαηαθέξεη ηζρπξφηεξν πιήγµα ζηνπο ιηµέλεο θαη ηα πινία µε ζεµαία επθαηξίαο, ζα πξνηείλεη ηελ εηζαγσγή ειάρηζηωλ θνηλωληθώλ ξπζµίζεωλ πνπ πξέπεη λα ηεξνχληαη θαηά ηνλ έιεγρν ησλ ζθαθψλ θαη ηελ αλάπηπμε ελφο πξαγµαηηθνχ επξωπαϊθνύ ζπζηήµαηνο δηαρείξηζεο ηεο ζαιάζζηαο θπθινθνξίαο. Παξάιιεια γηα λα εληζρπζεί ε επηζηξνθή ηνπ µεγαιχηεξνπ δπλαηνχ αξηζµνχ ζθαθψλ ζε θνηλνηηθέο ζεµαίεο, ε Δπηηξνπή ζα ππνβάιεη πξφηαζε νδεγίαο ζρεηηθά µε ηε θνξνιόγεζε ηνπ ωθέιηµνπ θνξηίνπ (ηνλάδ) θαηά ην πξφηππν ησλ λνµνζεηηθψλ πξσηνβνπιηψλ πνπ αλαιαµβάλνπλ νξηζµέλα θξάηε µέιε. Όζνλ αθνξά ζηηο πισηέο µεηαθνξέο, πνπ απφ ηε θχζε ηνπο είλαη ζπλδπαζκέλεο, ζεσξείηαη ζθφπηµε ε ελίζρπζε ηεο ζέζεο ηνπο µε ηε δεµηνπξγία πνηάµηωλ δηαθιαδώζεωλ θαη ηελ εγθαηάζηαζε εμνπιηζµνχ µεηαθφξησζεο πξνθεηµέλνπ λα θαηαζηεί δπλαηή ε απξφζθνπηε δηέιεπζε πινίσλ ζε φιε ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο. Η επηδίσμε µίαο πην νινθιεξσµέλεο ελαξµφληζεο ησλ ηερληθώλ πξνδηαγξαθώλ ησλ πινίσλ, ησλ πηζηνπνηεηηθώλ νδήγεζεο θαη ησλ θνηλσληθψλ φξσλ γηα ηα πιεξώµαηα ζα δψζνπλ επίζεο ψζεζε ζηνλ ζπγθεθξηµέλν ηνµέα. Η πιήξεο απειεπζέξσζε ησλ ζαιάζζηωλ κεηαθνξώλ εζωηεξηθνύ είλαη γηα ηε ρψξα έλα ζεκαληηθφ γεγνλφο. Οη επηπηψζεηο απφ ηελ απειεπζέξσζε δελ αλακέλνληαη λα είλαη κεγάιεο φζνλ αθνξά ζηελ είζνδν μέλσλ (κε Διιεληθψλ) εηαηξεηψλ ζηελ ειιεληθή αγνξά εζσηεξηθψλ ζαιάζζησλ κεηαθνξψλ ηαθηηθψλ γξακκψλ, δεδνκέλνπ φηη ήδε νη ειιεληθέο εηαηξείεο θαίλεηαη λα πξνζαξκφδνληαη πνιχ ηθαλνπνηεηηθά θαη έγθαηξα ζηηο λέεο ζπλζήθεο αληαγσληζκνχ. Οη θχξηεο (αξλεηηθέο) επηπηψζεηο, νη νπνίεο θαη ζα πξέπεη λα κειεηεζνχλ, αθνξνχλ ζηε ιεηηνπξγία θαη παξνρή έξγνπ ζηηο ιεγφκελεο άγνλεο γξακκέο θαη ζηελ απαζρφιεζε ησλ πιεξσκάησλ ζηα πινία πνπ εθηεινχλ ζαιάζζηεο επηβαηηθέο κεηαθνξέο, ηδίσο απηψλ ησλ θξνπαδηεξφπινησλ. Πνιηηηθή Αεξνκεηαθνξώλ Σελ επνρή ηεο εληαίαο αγνξάο, ηεο απειεπζέξσζεο ησλ αεξνπνξηθψλ κεηαθνξψλ θαη ηνπ εληαίνπ λνµίζµαηνο, εμαθνινπζεί λα µελ πθίζηαηαη εληαίνο νπξαλφο ζηελ Δπξψπε. Η Δπξσπατθή Έλσζε πιήηηεηαη απφ ηνλ ππεξβνιηθφ θαηαθεξµαηηζµφ ησλ ζπζηεµάησλ δηαρείξηζεο ηεο θπθινθνξίαο, γεγνλφο πνπ επηδεηλψλεη ηηο θαζπζηεξήζεηο πνπ παξαηεξνχληαη ζηηο πηήζεηο, πξνθαιεί ζπαηάιε θαπζίµσλ θαη ππνβαζµίδεη ηελ αληαγσληζηηθφηεηα ησλ επξσπατθψλ εηαηξεηψλ. Χο εθ ηνχηνπ, έρεη πξνρσξήζεη ε εθπφλεζε, µηαο δέζµεο ζπγθεθξηµέλσλ πξνηάζεσλ πνπ λα θαζηεξψλνπλ µηα θνηλνηηθή ξύζµηζε ηεο ελαέξηαο θπθινθνξίαο θαη λα εγθαηληάδνπλ µία απνηειεζµαηηθή ζπλεξγαζία ηφζν µε ηηο ζηξαηησηηθέο αξρέο φζν θαη µε ηνλ Eurocontrol. Η νξγάλσζε ηνπ επξσπατθνχ νπξαλνχ εληάζζεηαη ζε µία πνιηηηθή κε ζηφρν ηελ απζηεξή ππαγσγή ηεο αλαπφθεπθηεο επέθηαζεο ηεο κεηαθνξηθήο ηθαλόηεηαο ηωλ αεξνιηµέλωλ, ε νπνία ζπλδέεηαη θπξίσο µε ηε δηεχξπλζε, ζε λέεο ξπζµίζεηο γηα ηε µείσζε ηεο ελφριεζεο πνπ πξνθαιείηαη απφ ην ζφξπβν θαη ηε ξχπαλζε ησλ αεξνζθαθψλ. Γηα ηηο αεξνκεηαθνξέο ε απειεπζέξσζή ηνπο, πνπ έρεη ήδε αξρίζεη λα πξαγκαηνπνηείηαη ζηε ρψξα καο, αλακέλεηαη λα παγησζεί θαη σξηκάζεη κε κία ζεηξά απφ επηπηψζεηο πνπ ήδε θαίλνληαη ζε άιιεο ρψξεο πην πξνεγκέλεο αεξνπνξηθά. Η ηειηθή θαηάιεμε ηνπ ζέκαηνο ηεο βησζηκφηεηαο ησλ αεξνπνξηθψλ επηρεηξήζεσλ ζηε ρψξα καο (ε νπνία έρεη δνθηκαζηεί ζηελ πεξίπησζε ηνπ εζληθνχ αεξνκεηαθνξέα ηεο Ο.Α.) ζα θαζνξίζεη ζε κεγάιν βαζκφ θαη ηνπο θαλφλεο ηνπ παηρληδηνχ. Αλακέλεηαη λα επηθξαηήζνπλ δχν ή ην πνιχ ηξεηο ηζρπξνί αεξνπνξηθνί νξγαληζκνί κε δξνκνιφγηα εζσηεξηθνχ θαη εμσηεξηθνχ πνπ ζα πξνέιζνπλ απφ ζπγρσλεχζεηο θαη ζπλεξγαζίεο ζηνλ

16 ειιεληθφ θαη επξσπατθφ ρψξν θαη πηζαλψο κεξηθνί αθφκα κηθξνί ηνπηθήο ή πεξηνξηζκέλεο πεξηθεξεηαθήο εκβέιεηαο αεξνκεηαθνξείο. Παξάιιεια ζηε δεθαεηία πνπ έξρεηαη, ζα πξέπεη ε ρψξα καο λα εθζπγρξνλίζεη απφ θάζε άπνςε ηελ ππνδνκή ηεο γηα αεξνπνξηθέο κεηαθνξέο θαη απηφ ζεκαίλεη άκεζε πξνηεξαηφηεηα θαη αλάπηπμε ζηνπο αθφινπζνπο ηνκείο: Βειηίσζε ησλ ππνδνκψλ ζε ρψξνπο εμππεξέηεζεο επηβαηψλ, αεξνζθαθψλ, εκπνξεπκάησλ φισλ ησλ αεξνδξνκίσλ ηεο ρψξαο ηεξαξρψληαο πξνθαλψο έξγα θαη πξνηεξαηφηεηεο αλάινγα κε ην είδνο ηνπ αεξνδξνκίνπ θαη ηε ζεκαζία ηνπ ζηνλ ειιεληθφ θαη επξχηεξν επξσπατθφ ρψξν. Πξνψζεζε εθαξκνγψλ ηειεκαηηθήο ζηα αεξνδξφκηα βάζεη ζπγθεθξηκέλνπ ζηξαηεγηθνχ ζρεδίνπ (master plan) αξρίδνληαο θαηά πξνηεξαηφηεηα απφ ην αεξνδξφκην Θεζζαινλίθεο. Πεξαηηέξσ εθζπγρξνληζκφο θαη αλάπηπμε ηνπ ζπζηήκαηνο ειέγρνπ ηεο ελαέξηαο θπθινθνξίαο ψζηε λα θαηαζηεί απηφ ηθαλφ λα κεηαηξέςεη ηε ρψξα καο ζε πξαγκαηηθφ αεξνπνξηθφ θφκβν ηεο Ν.Α. Δπξψπεο. Αζθάιεηα θαη Πνηόηεηα ηωλ Μεηαθνξώλ Παξφιν πνπ νη µεηαθνξέο ζεσξνχληαη αλαπφζπαζην ζηνηρείν επδσίαο ζε ζπιινγηθφ θαη αηνµηθφ επίπεδν, γίλνληαη φιν θαη πεξηζζφηεξν αληηιεπηέο σο ελδερφµελε απεηιή. Σν ηέινο ηνπ 20νχ αηψλα ζεµαδεχηεθε απφ µνηξαία ζηδεξνδξνµηθά αηπρήµαηα, απφ ηελ πηψζε ηνπ Concorde θαη, αθφµε, απφ ην λαπάγην ηνπ Erika πνπ έρνπλ ραξαρζεί ζηε µλήµε φισλ. Χζηφζν, ν βαζµφο απνδνρήο ηεο αλαζθάιεηαο δελ ραξαθηεξίδεηαη πάληνηε απφ ινγηθή ζπλάθεηα. Πψο αιιηψο µπνξεί λα εμεγεζεί ε ζρεηηθή αλνρή έλαληη ησλ νδηθψλ αηπρεµάησλ φηαλ εηεζίσο θαηαγξάθνληαη πεξηζζφηεξνη απφ ζάλαηνη ζε ηξνραία αηπρήµαηα ; Ο ζπλνιηθφο αξηζµφο λεθξψλ ζηνπο επξσπατθνχο δξφµνπο θαζεµεξηλά αληηζηνηρεί πξαθηηθά ζηελ πηψζε ελφο αεξνπιάλνπ µεζαίνπ µεγέζνπο. Σα ζχµαηα νδηθψλ αηπρεµάησλ, λεθξνί ή ηξαπµαηίεο, θνζηίδνπλ ζηελ θνηλσλία δεθάδεο δηζεθαηνµµχξηα επξψ ελψ ην θφζηνο ζε αλζξψπηλν επίπεδν είλαη αλππνιφγηζην. Πξέπεη λα επηζεµαλζεί ε µεγάιε απξνζπµία ησλ θξαηψλ-µειψλ γηα αλάιεςε δξάζεο ζε θνηλνηηθφ επίπεδν, είηε πξφθεηηαη γηα ηε ρξήζε δψλεο αζθαιείαο απφ ηα παηδηά ή ζηα ιεσθνξεία ή γηα ηελ ελαξµφληζε ηνπ πνζνζηνχ αιθννιαηµίαο πνπ βξίζθεηαη ππφ ζπδήηεζε εδψ θαη δψδεθα ρξφληα. Η Δπηηξνπή ελζάξξπλε έσο ην 2005 ηελ αληαιιαγή νξζώλ πξαθηηθώλ, αιιά επηθπιάζζεηαη γηα ηελ αλάιεςε ξπζµηζηηθψλ πξσηνβνπιηψλ, εάλ δελ µεησζεί ν αξηζµφο ησλ αηπρεµάησλ, ηε ζηηγµή µάιηζηα πνπ παξαµέλεη ζε πςειά επίπεδα ζηηο ππνςήθηεο ρψξεο. Η Δπηηξνπή είλαη πξνζαλαηνιηζκέλε ζηελ αλάιεςε δύν πξωηνβνπιηώλ πνπ ζα θαιχπηνπλ ην δηεπξσπατθφ δίθηπν. Η πξψηε ζπλίζηαηαη ζηελ ελαξµόληζε ηεο ζεµαηνδόηεζεο ησλ ηδηαίηεξα επηθίλδπλσλ ζεµείσλ. Η δεχηεξε έρεη σο ζηφρν ηνλ εληαίν ραξαθηήξα, γηα ηηο δηεζλείο εµπνξηθέο µεηαθνξέο, ησλ θαλφλσλ πνπ αθνξνχλ ηνπο ειέγρνπο θαη ηηο πνηλέο γηα ηελ ππεξβνιηθή ηαρύηεηα θαη ηελ νδήγεζε χζηεξα απφ θαηαλάισζε αιθννινύρωλ πνηώλ. Δμ άιινπ, ελ φςεη ηεο γεληθήο ππνβάζµηζεο ηεο πνηφηεηαο δσήο ησλ Δπξσπαίσλ Πνιηηψλ, πνπ πιήηηνληαη απφ ηελ φιν θαη µεγαιχηεξε ζπµθφξεζε ζηηο πφιεηο, ε Δπηηξνπή πξνηείλεη βάζεη ηεο αξρήο ηεο επηθνπξηθφηεηαο λα εληζρπζεί ε αληαιιαγή νξζώλ πξαθηηθώλ µε ζηφρν ηελ θαιχηεξε ρξήζε ησλ µαδηθψλ µεηαθνξψλ θαη ησλ πθηζηαµέλσλ ππνδνµψλ. Οη ηνπηθέο αξρέο πξέπεη λα πξνζεγγίζνπλ µε θαιχηεξν ηξφπν ηηο αζηηθέο µεηαθνξέο, νχησο ψζηε λα ζπµθηιηψζνπλ ηνλ εθζπγρξνληζµφ ησλ δεµνζίσλ ππεξεζηψλ, µε πην νξζνινγηθή ρξήζε ησλ ηδησηηθψλ απηνθηλήησλ. Σα µέηξα απηά, είλαη θαίξηα πξνθεηµέλνπ λα επηηεπρζεί ε βηψζηκε αλάπηπμε, αλ θαη δπζεθπιήξσηα. Με απηφ

17 θπξίσο ην ηίµεµα ζα ηεξεζνχλ νη δηεζλείο δεζµεχζεηο ηνπ Κηφην γηα ηνλ πεξηνξηζµφ ησλ ξππνγφλσλ εθπνµπψλ CO 2. Η Κνηλφηεηα έρεη ήδε επελδχζεη µεγάια ρξεµαηηθά πνζά ζηνλ ηνµέα ηεο έξεπλαο θαη ηερλνινγηθήο αλάπηπμεο ζηε δηάξθεηα ησλ ηειεπηαίσλ εηψλ (πάλσ απφ 1 δηζεθαηνµµχξην Δπξψ µεηαμχ 1997 θαη 2000) ζε πνηθίινπο ηνµείο, φπσο ε δηαηξνπηθφηεηα, ηα θαζαξά νρήµαηα θαη νη εθαξµνγέο ηειεµαηηθήο ζηηο µεηαθνξέο. Απηφ πνπ ρξεηάδνληαη ζήµεξα νη µεηαθνξέο είλαη ιηγφηεξα θαηαζθεπαζηηθά έξγα θαη πεξηζζφηεξε επθπΐα. ην µέιινλ πξέπεη λα ζπλερηζηεί ε πξνζπάζεηα απηή µε ζηνρνζέηεζε ησλ δξάζεσλ πνπ πξνζβιέπνπλ ζηνπο ζηφρνπο πνπ έρεη ζέζεη ε Λεπθή Βίβινο. Δίλαη αλαγθαίν λα αλαιεθζνχλ απηέο δξάζεηο πην θηιηθέο ζην πεξηβάιινλ θαη πην αζθαιείο νδηθέο θαη ζαιάζζηεο µεηαθνξέο, θαζψο θαη γηα ηελ νινθιήξσζε επθπψλ ζπζηεµάησλ ζε φινπο ηνπο ηξφπνπο µεηαθνξψλ µε ηα νπνία ζα επηηπγράλεηαη απνηειεζµαηηθφηεξε δηαρείξηζε ησλ ππνδνµψλ. Σν ζρέδην δξάζεο e-europe πξνηείλεη ηελ αλάιεςε δξάζεσλ εθ µέξνπο ησλ Κξαηψλ- Μειψλ θαη ηεο Δπηηξνπήο, φπσο ηελ αλάπηπμε θαηλνηφµσλ ππεξεζηψλ πιεξνθφξεζεο θαη ειέγρνπ ηφζν ηνπ δηεπξσπατθνχ δηθηχνπ φζν θαη ησλ δηθηχσλ ζηηο πφιεηο ή ηελ εθαξµνγή ελεξγψλ ζπζηεµάησλ αζθάιεηαο ησλ νρεµάησλ. Με βάζε πξφζθαηα απνηειέζµαηα, ε Δπηηξνπή ζα ζπληάμεη νδεγία γηα ηελ ελαξµόληζε ηωλ µέζωλ πιεξωµήο νξηζµέλσλ ππνδνµψλ, θπξίσο ησλ δηνδίσλ ζηνπο απηνθηλεηφδξνµνπο, θαη µία νδεγία γηα ηα πξόηππα αζθαιείαο ζηηο ζήξαγγεο. ηνλ ηνµέα ηεο αεξνλαπηηιίαο, πξνηεξαηφηεηα ζα δνζεί ζηε βειηίσζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ ησλ θηλεηήξσλ, φζνλ αθνξά ζηηο εθπνµπέο θαη ηνλ ζφξπβν ησλ θηλεηήξσλ θαη ζηε βειηίσζε ηεο αζθάιεηαο ησλ αεξνπιάλσλ.