Ο ΒΙΟΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΛΕΟΝΤΟΣ ΣΓΟΥΡΟΥ, ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΑΡΧΟΝΤΑ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 13 ΟΥ ΑΙΩΝΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ο ΒΙΟΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΛΕΟΝΤΟΣ ΣΓΟΥΡΟΥ, ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΑΡΧΟΝΤΑ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 13 ΟΥ ΑΙΩΝΑ"

Transcript

1 Ο ΒΙΟΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΛΕΟΝΤΟΣ ΣΓΟΥΡΟΥ, ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΑΡΧΟΝΤΑ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 13 ΟΥ ΑΙΩΝΑ THE LIFE AND TIMES OF LEON SGOUROS. BYZANTINE LORD OF NORTHEASTERN PELOPONNESE IN THE EARLY 13 TH CENTURY by FOTINI VLACHOPOULOU DISSERTATION submitted in the fulfillement of the requirements for the degree MASTER OF ARTS in GREEK in the FACULTY OF ARTS at the RAND AFRIKAANS UNIVERSITY SUPERVISOR : PROFESSOR BENJAMIN HENDRICKX JOHANNESBURG FEBRUARY 2001

2 2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ / CONTENTS Περίληψη/Abstract in Greek..σ. 4 Eυχαριστίες /Acknowledgements... σ. 8 Εισαγωγή/Introduction σ. 9 Κεφάλαιο Ι : Ο οίκος των Σγουρών και οι κοινωνικο-πολιτικές συνθήκες της εποχής της ανόδου του (τέλη 12 ου -αρχές 13 ου αιώνα)...σ. 17 Κεφάλαιο ΙΙ : Η επικράτηση του Λέοντος Σγουρού στη βορειοανατολική Πελοπόννησο (c c. 1202/1203)....σ. 23 Κεφάλαιο ΙΙΙ : Η εισβολή του Λέοντος Σγουρού στην Αττικοβοιωτία και στην Εύβοια ( ).σ. 42 Κεφάλαιο IV : Ο Λέων Σγουρός στην κεντρική Ελλάδα (Θεσσαλία) και η υποχώρησή του στις Θερμοπύλες (1204)..σ. 54 Kεφάλαιο V : Ο Λέων Σγουρός έγκλειστος στον Ακροκόρινθο ο θρυλούμενος θάνατός του και οι αμφιβολίες για την ιστορικότητά του ( ).. σ. 68 Κεφάλαιο VI : H εκτίμηση της προσωπικότητας του Λέοντος Σγουρού και η κληρονομία του στην Πελοπόννησο (c c. 1212).σ. 88 Παράρτημα/Appendix : Κατάλογος των Σγουρών και των παρακλαδιών τους (11 ος -15 ος αιώνες). σ. 98 Βραχυγραφίες/Abbreviations...σ. 103 Πηγές/Sources..σ. 105 Βοηθήματα (ελληνόγλωσσα/ξενόγλωσσα)/secondary works.σ. 107 Summary in English.σ. 119 Χάρτες-εικόνες/Maps-illustrations (I-XXVII)

3 3 Ο Λέων Σγουρός είναι μια μορφή για την οποία ο χαρακτηρισμός ως «τύραννος» με την έννοια της κλασσικής ελληνικής εποχής θα του ταίριαζε απόλυτα. Παρόλο που στόχευε σε υψηλότερους σκοπούς, τελικά πάντοτε παρέμεινε ένας «τύραννος πόλεων». Hoffmann 1974, σσ

4 4 ΠEΡΙΛHΨΗ / ΑBSTRACT O Λέων Σγουρός ( c μ.χ.) υπήρξε μια από τις σημαντικότερες και συνάμα αντιφατικότερες μορφές του ύστερου μεσαιωνικού Ελληνισμού. Ήταν τοπικός ηγεμόνας (τοπάρχης, δυνάστης) της βορειοανατολικής Πελοποννήσου και «άρχων» της περιοχής Αργολιδοκορινθίας την περίοδο c c Παρά το γεγονός ότι οι συμπατριώτες του (του ευρύτερου ελλαδικού χώρου) είχαν εναποθέσει σ αυτόν τις ελπίδες τους για αντίσταση, κατά των Λατίνων κατακτητών μετά την πρώτη βυζαντινή άλωση του 1204, εντούτοις ο Σγουρός ανάλωσε μεγάλο μέρος της ενεργητικότητάς του για να επεκτείνει τις κτήσεις του στον ελλαδικό χώρο. Πρώτα εκμεταλλεύτηκε την κατάρρευση της βυζαντινής δυναστείας των Αγγέλων αυτοκρατόρων και στη συνέχεια αντιστάθηκε στη λατινική εξάπλωση στον κεντρικό και νότιο ελλαδικό χώρο, ως ο «τελευταίος αμύντωρ της ελληνικής ανεξαρτησίας» (Δ. Ζακυθηνός). Διαδέχτηκε τον πατέρα του, Θεόδωρο Σγουρό, ως «άρχων Ναυπλίας» και, μέσα σε μια πενταετία ( περίπου) είχε κατορθώσει να ιδρύσει ένα βραχύβιο κρατίδιο (Αργολιδοκορινθία, Μεγαρίδα, Αττική, Βοιωτία, τμήμα της Ευβοίας, Φωκίδα, Θερμοπύλες και τμήματα της Θεσσαλίας, με τη Λάρισα και τα Τέμπη). Τελικά, όμως, αναγκάστηκε να υποχωρήσει στον Ισθμό της Κορίνθου και από εκεί στο φρούριο του Ακροκορίνθου, για να αντιμετωπίσει τη λατινική επέλαση προς τα νότια. Το 1202/1203 εξουδετέρωσε το μητροπολίτη Κορίνθου, Νικόλαο, που είχε προσπαθήσει να υπαγάγει τη μητρόπολη Άργους υπό τη δικαιοδοσία του, ενώ στην Αθήνα πολιόρκησε χωρίς επιτυχία το μητροπολίτη Μιχαήλ Χωνιάτη και το ποίμνιό του μέσα στην Ακρόπολη, προξενώντας πάντως σημαντικές ζημιές στην πόλη με τις λεηλασίες και τις πυρπολήσεις των στρατιωτών του ( ). Φθάνοντας ως τη θεσσαλική πρωτεύουσα, Λάρισα, ο Σγουρός συνάντησε εκεί το φυγάδα πρώην αυτοκράτορα Αλέξιο Γ Άγγελο ( ), ο οποίος του έδωσε την κόρη του Ευδοκία ως σύζυγο, καθώς και τον τίτλο του «σεβαστοϋπερτάτου» (σώζεται σχετικό μολυβδόβουλλο του Σγουρού με αναγραφή του τίτλου αυτού και με τη μορφή του στρατηλάτη αγίου Θεοδώρου,

5 5 στο Νομισματικό Μουσείο Αθηνών). Πιθανότατα ο Αλέξιος Γ έκανε τις ενέργειες αυτές ελπίζοντας ότι με τη βοήθεια ενός ισχυρού γαμπρού θα κατόρθωσε να ξαναπάρει το θρόνο του, πλέον πιθανή όμως προβάλλει η εκδοχή ότι ο Σγουρός με τον τρόπο αυτό θεωρούσε ότι νομιμοποιείτο η από μέρους του μελλοντική διεκδίκηση του βυζαντινού στέμματος (1204). Όμως η κάθοδος των Φράγκων (Λατίνων) ιπποτών, μετά την Δ Σταυροφορία, ανάγκασε το Λέοντα Σγουρό, μετά από αποτυχημένη προσπάθεια αντίστασης στις Θερμοπύλες, να καταφύγει πρώτα στον Ισθμό και μετά στον απόκρημνο Ακροκόρινθο, όπου κράτησε άμυνα κατά του ασφυκτικού λατινικού κλοιού για τέσσερα περίπου χρόνια. Μια μεταγενέστερη (και ως εκ τούτου μερικώς αμφισβητούμενη) ιστορική πηγή του 15 ου αιώνα αναφέρει ότι τελικά, βρισκόμενος σε απόγνωση λόγω της μη άφιξης κάποιας ενίσχυσης, ο Σγουρός αυτοκτόνησε με εντυπωσιακό τρόπο, πέφτοντας με το άλογό του στο κενό από το φρούριο. Μια άλλη εκδοχή όμως παραδίδει ότι, αφού εγκατέλειψε την άμυνα του Ακροκορίνθου, αποσύρθηκε για να υπερασπιστεί το Ναύπλιο, έξω από το οποίο βρήκε το θάνατο σε μάχη με τους Λατίνους (c μ.χ.). Περιγραφή του θέματος και κυριότερες πηγές Η μελέτη αυτή φιλοδοξεί να παρουσιάσει μια αναλυτική προσωπογραφική εξέταση της σημαντικότερης ίσως προσωπικότητας του τέλους του 12 ου -αρχών του 13 ου αιώνα στον κόσμο του ελλαδικού Βυζαντίου, πριν και μετά, δηλαδή, από την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους της Δ Σταυροφορίας (1204). Βασίζεται στις κυριότερες σύγχρονες και μεταγενέστερες βυζαντινές και άλλες μεσαιωνικές πηγές, όπως οι Χωνιάτες αδελφοί Μιχαήλ και Νικήτας, ο Θεόδωρος Σκουταριώτης, o Εφραίμ ο Αίνιος, το Χρονικόν του Μορέως και ο Γοδεφρείδος Βιλλεαρδουίνος, καθώς επίσης και στη σχετική σύγχρονη βιβλιογραφία, που έχει αρκετά εμπλουτιστεί κατά τις τελευταίες δεκαετίες με διάφορες συμβολές γύρω από σημαντικές πτυχές και ζητήματα της καριέρας του Σγουρού. Η συστηματικοποίηση και κωδικοποίηση όλου αυτού του υλικού, που επιχειρείται εδώ, ελπίζεται ότι θέτει το όλο θέμα σε μια νέα προοπτική και βοηθά στην επίλυση παρερμηνειών σχετικών με τη ζωή, τα σχέδια,

6 6 τις φιλοδοξίες και τη δράση του Λέοντος Σγουρού και του ρόλου του στα σύγχρονά του γεγονότα. Στόχοι και μεθοδολογία Παρά το γεγονός, όπως προειπώθηκε, ότι τμήμα της νεότερης βιβλιογραφίας (κυρίως εξειδικευμένες μελέτες σε περιοδικά και σύμμεικτους τόμους) αναφέρεται σε συγκεκριμένους τομείς της δράσης του Σγουρού, δεν είχε έως τώρα γραφεί μια αναλυτική μελέτη που να καλύπτει όλους αυτούς τους τομείς και κλάδους. Η παρούσα συμβολή επιχειρεί, μέσα από την έρευνα των πηγών και της νεότερης βιβλιογραφίας, να συμπληρώσει το κενό αυτό, προσφέροντας μια κατά το δυνατόν αναλυτική βιογραφία του σημαντικού αυτού ανεξάρτητου Έλληνα τοπικού ηγεμόνα, του οποίου το αποκορύφωμα της δράσης μπορεί να χρονολογηθεί με κάποια ασφάλεια μεταξύ c και c μ.χ. Επιπλέον, η παρούσα εργασία δίνει πληροφορίες και διάφορα στοιχεία (προσωπογραφικά και άλλα) για την οικογένεια των Σγουρών (Σγουροπούλων και Σγουρομαλλαίων) γενικότερα, καθώς επίσης και ό,τι είναι ως τώρα γνωστό για τον πατέρα του Λέοντος, το Θεόδωρο Σγουρό, τοπάρχη και αυτόν της βορειοανατολικής Πελοποννήσου (Μορέως) στα τέλη του 12 ου αιώνα, εστιάζοντας την προσοχή του αναγνώστη σε ορισμένες πτυχές κατά τις οποίες πιθανόν οι δράσεις του πατέρα και του γιου να συγχέονται. Δίνονται επίσης στοιχεία για η την αινιγματική μορφή του αδελφού του Λέοντος, του Γαβριήλ Σγουρού, που φαίνεται να παρέμεινε φρούραρχος του Ναυπλίου μετά τον βίαιο θάνατο του αδελφού του. Επίσης, εδώ εξετάζονται αρκετά τοπογραφικά και γεωγραφικά ζητήματα που σχετίζονται με την πορεία του Λέοντος Σγουρού από τη βορειοανατολική Πελοπόννησο προς την κεντρική Ελλάδα, με τη βοήθεια ειδικά σχεδιασμένων χαρτών και σχεδιαγραμμάτων. Επιπλέον, παρουσιάζεται και σχολιάζεται στα πλαίσια ειδικού κεφαλαίου το μοναδικό σωζόμενο μολυβδόβουλλο του Σγουρού, που σήμερα εκτίθεται στο Νομισματικό Μουσείο Αθηνών.

7 7 Συνοπτική παρουσίαση εξέτασης των επί μέρους θεμάτων Μετά τη γενική εισαγωγή, όπου γίνεται μια βιβλιογραφική καταγραφή για τις έως τώρα συμβολές περί του Σγουρού και της δράσης του, η παρούσα μελέτη εξακτινώνεται σε έξι κεφάλαια. Στο 1 ο παρουσιάζονται η καταγωγή του Λέοντος Σγουρού, ο ρόλος της οικογενείας του στο γενικό ιστορικό πλαίσιο της εποχής, καθώς και οι κοινωνικο-πολιτικές συνθήκες της τελευταίας. Το 2 ο κεφάλαιο εξετάζει τη σταδιακή επικράτηση του Σγουρού στη βορειοανατολική Πελοπόννησο (c /1203), το 3 ο την εισβολή του στην Αττικοβοιωτία και Εύβοια (κατάκτηση Αθηνών πλην Ακρόπολης, Θηβών και Χαλκίδος: 1203/1204) και το 4 ο την άφιξή του στη Θεσσαλία (Λάρισα) καθώς και την χωρίς συνέχεια αντίστασή του στις Θερμοπύλες, απ όπου υποχώρησε πάλι στη βάση του στον Μορέα, μη κατορθώνοντας να κρατήσει τις εφήμερες κτήσεις του. Το προτελευταίο, 5 ο, κεφάλαιο, παρουσιάζει τη δραματική πολιορκία του Σγουρού από τους Λατίνους στον Ακροκόρινθο και τις δύο εκδοχές/διασκευές του θανάτου του (αυτοκτονία στον Ακροκόρινθο ή δολοφονία του από Λομβαρδό ιππότη έξω από το Ναύπλιο/c. 1208). Τέλος, το 6 ο και τελευταίο κεφάλαιο κάνει μια αποτίμηση της προσωπικότητάς του, ιχνηλατώντας τις αρνητικές αλλά και τις θετικές απόψεις γι αυτόν μέσα από τις πηγές και τα νεότερα βοηθήματα, επιχειρώντας να οριοθετήσει τον πραγματικό του ρόλο στην προσπάθεια διάσωσης και διατήρησης του μεσαιωνικού Ελληνισμού. Το παράρτημα που κλείνει το όλο έργο κωδικοποιεί προσωπογραφικά τα ενενήντα (90) γνωστά (ή λιγότερο γνωστά) μέλη του οίκου των Σγουρών και των παρακλαδιών του.

8 8 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ / AKNOWLEDGEMENTS Θα επιθυμούσα από τη θέση αυτή να εκφράσω τις ευχαριστίες μου και την ευγνωμοσύνη μου στους επιστήμονες που στάθηκαν βοηθοί πολύτιμοι σ αυτήν μου την προσπάθεια. Και πρώτα, στον καθηγητή Βenjamin Hendrickx, πρόεδρο του Τμήματος Ελληνικών και Λατινικών Σπουδών του φιλόξενου Πανεπιστημίου Rand Afrikaans. Με ακαδημαϊκή ευγένεια δέχτηκε να κατευθύνει την παρούσα έρευνά μου, επιδεικνύοντας αμέριστο ενδιαφέρον και κατευθύνοντας ουσιαστικά τη μελέτη αυτήν, συμβάλλοντας αποφασιστικά στην κατά το δυνατόν αρτιότερη επεξεργασία της. Ο πλούτος και η αυθεντία των γνώσεών του, ιδιαίτερα σε ζητήματα και προβλήματα της περιόδου της Λατινοκρατίας στον ελλαδικό χώρο, καθώς και η βαθειά εσωτερική του καλλιέργεια, στάθηκαν πολύτιμοι αρωγοί σ αυτήν μου την προσπάθεια,. Τον ευχαριστώ θερμά. Πολλές ευχαριστίες επίσης οφείλω στο σύζυγό μου, Αλέξη Σαββίδη, που καθόλη τη διάρκεια της γνωριμίας μας μου μετέδωσε την αγάπη του για τη μελέτη της ιστορίας και των πηγών της. Παρότι ο ίδιος γνώστης του θέματος αυτού με διάφορες ειδικές συμβολές μέσα στην τελευταία δεκαπενταετία, μου προσέφερε τη βοήθειά του διακριτικά και μου συμπαραστάθηκε στην προσπάθειά μου αυτή, χωρίς να μου επιβάλλει τις δικές του απόψεις και εκτιμήσεις για το Σγουρό και την πολιτεία του.

9 9 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μια ρωμαλέα μορφή της νεοελληνικής πεζογραφίας, με ευρεία πολυμέρεια, ο ακαδημαϊκός Άγγελος Τερζάκης ( ), εξέδωσε το 1945 το ιστορικό μυθιστόρημα με τίτλο «Η πριγκηπέσσα Ιζαμπώ». Η αξιόλογη αυτή δημιουργία του Ναυπλιώτη λογοτέχνη είναι εμπνευσμένη από μια σπουδαία ιστορική πηγή για τον πρώτο αιώνα της δυτικής κυριαρχίας στην Πελοπόννησο μετά το 1204, το έμμετρο «Χρονικόν του Μορέως», και έχει ως βασικό της θέμα τη ζωή και τις περιπέτειες του Νικηφόρου Σγουρού: «Θα σας ανιστορήσω ένα παμπάλαιο χρονικό, τις θαυμαστές περιπέτειές του ευγενικόπουλου Νικηφόρου Σγουρού από τ Ανάπλι, πώς ξέκοψε κατατρεγμένος από την πατρίδα του, πώς πάλαιψε με το ριζικό του σε στεριές και θάλασσες και πώς σήκωσε πόλεμο ενάντια σε μια Γυναίκα. Είναι μακρινοί οι καιροί που θέλω ν αναστήσω, σβύστηκαν οι φωνές που τους τραγούδησαν, κι από τα κόκκαλα των ανθρώπων που τους έζησαν δεν έχει απομείνει μηδέ σκόνη. Όμως εγώ, κλέρης φτωχός κι εξόριστος σε τούτο τον ανήμερο αγώνα θα κάνω ότι μου είναι βολετό για να σας ευχαριστήσω, δίνοντας φωνή στ αμίλητα. Κι άμποτε, ευγενικοί μου άρχοντες, η καλοσύνη σας κ η συγκατάβαση να συγχωρέσουν τα λάθη που μου ξέφυγαν και τα ψεγάδια που κατάλαβα, μα που δεν είχα τη δεξιοσύνη να τα διορθώσω». «Η Πριγκιπέσσα Ιζαμπώ» είναι ένα από τα πλέον καλογραμμένα ιστορικά μυθιστορήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας και η δράση του μας μεταφέρει στην Πελοπόννησο (τον Μορέα/Μοριά) κτά την εποχή της πρώιμης Φραγκοκρατίας 1, στα τέλη του 13 ου αιώνα. Ο νεαρός ήρωας του έργου, με τα 1 Ο ιστορικός αυτός όρος («Φραγκοκρατία») χρησιμοποιείται συχνότατα, όχι όμως πάντα με ακρίβεια. Με αυτόν υποδηλώνεται συνήθως η περίοδος της λατινικής εν γένει (όχι μόνο «φραγκικής») κατάκτησης του ελλαδικού χώρου, χερσαίου και νησιωτικού, που εγκαινιάστηκε μετά την πρώτη άλωση του Βυζαντίου από τους ιππότες της Δ Σταυροφορίας (1204) και έκλεισε με την οθωμανική κατάληψη των τελευταίων λατινικών προπυργίων του Δουκάτου του Αιγαίου («Αρχιπελάγους»), το Η περίοδος αυτή οριοθετεί ακριβώς τη χρονολογική αφετηρία και λήξη του γνωστότερου συγγράμματος για το θέμα αυτό, που έγραψε ο Βρεταννός «ιστοριοδίφης William Miller (υπάρχει και σε δύο διαφορετικές ελληνικές μεταφράσεις και, αν και πρωτογράφτηκε το 1908, εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ως τις μέρες μας ως βασικό βοήθημα: βλ. βιβλιογραφία: Miller 1960), καθώς και της νεότερης συνθετικής προσπάθειας του Peter Lock (1998), που κι αυτός στον τίτλο του εγχειριδίου του αναφέρεται σε «Φράγκους», αν

10 10 κυμματιστά σγουρά μαλλιά (σγουρομάλλης), ευγενικής καταγωγής, είναι χαρακτήρας φανταστικός. Στο έργο υποστήριζε ότι ήταν απόγονος του ονομαστού Λέοντα Σγουρού, ο οποίος βέβαια, ως γνωστόν, δεν είχε αφήσει απογόνους. Οι σύγχρονοί του γελούσαν μαζί του και τον αποκαλούσαν «Σγούρο». Τελικά, ο Σγουρός αυτός αφήνει την πατρίδα του, το Ναύπλιο, μετά από μια σύγκρουση με τους Φράγκους. Στο δρόμο του συναντά τυχαία την πριγκίπισσα Ιζαμπέλλα («Ιζαμπώ») και την ε- ρωτεύεται -αυτή δεν ήταν άλλη από την κόρη του ηγεμόνα του Πριγκηπάτου της Αχαας Γουλιέλμου Β Βιλλεαρδουίνου ( ), από την τρίτη του σύζυγο, την κόρη του ηγεμόνα της Ηπείρου, Μιχαήλ Β Αγγέλου Δούκα Κομνηνού (c. 1230/1231-c.1267/1268 ή 1271). Η πριγκήπισσα ερωτεύεται κι αυτή τον Σγουρό και έτσι αρχίζει ένα δράμα ανάμεσά τους. Εκείνος παλεύει ανάμεσα στην Ελλάδα και τη λευτεριά της από τη μια, και την Ιζαμπώ που την αγαπά αληθινά, από την άλλη. Εκείνη, κόρη Ελληνίδας, έχει συμπάθεια για τους Έλληνες, αγαπά τον Σγουρό, αλλά δεν μπορεί όμως να προδώσει τη δική της πατρίδα. Έτσι χωρίζουν: εκείνος, πιστός στην Ελλάδα, φεύγει για τα βουνά της αντίστασης, ενώ εκείνη αναχωρεί για τη Δύση, μένοντας με την ανάμνηση μιας μεγάλης αγάπης 2. Την ίδια επίδραση που άσκησε στον Άγγελο Τερζάκη η ζωή και η δράση της πολυκύμαντης προσωπικότητας του Λέοντα Σγουρού (και ιδιαίτερα της μετά από αυτόν εποχής), φαίνεται ότι δέχτηκαν και άλλοι εκπρόσωποι της νεοελληνικής πεζογραφίας, αλλά και του νεοελληνικού θεάτρου. Το 1850 άρχισε να δημοσιεύεται σε συνέχειες το ιστορικό μυθιστόρημα του Αλέξανδρου και κάνει λόγο για όλους τους Λατίνους κατακτητές της Ελλάδος από το 1204 και εξής. Ιστορικά ορθότερος, πάντως, είναι ο όρος «Λατινοκρατία»,αφού στην πραγματικότητα την κατάκτηση του ελλαδικού χώρου πραγματοποίησαν, εκτός από τους Φράγκους (Γάλλους), επίσης Ιταλοί (Βενετοί, Λομβαρδοί),Ισπανοί (Καταλανοί), κ.ά. Ορθά, λοιπόν, έχει υιοθετηθεί ο όρος «Λατινοκρατία» τελευταία, όπως για παράδειγμα στο συλλογικό έργο «Ιστορία του ελληνικού έθνους» (της Εκδοτικής Αθηνών) (= ΙΕΕ, π.χ. τόμος Ι, 1975). Σύντομες επισκοπήσεις της περιόδου: Αδ. Αδαμαντίου, «Φραγκοκρατία», ΜΕΕ 24 ( ), σσ Μ. Ζαμπόροφ Α. Καζντάν Κ. Βαρζός, «Φραγκοκρατία» (2 λήμματα), ΜΣΕ 34 (1983), σσ Βλαχοπούλου 1988 (με πίνακες ηγεμόνων).- G. Dennis, Latin states in Greece, DMA 7(1986), σσ Επίσης βλ. το εκτενέστερο δοκίμιο της Μαλτέζου 1979, passim. 2 Bλ. Μαρία Μιράσγεζη, Νεοελληνική λογοτεχνία, Β, Αθήνα 1982, σσ

11 11 Ραγκαβή ( ) με τίτλο «Ο αυθέντης του Μορέως», με κεντρικό ήρωα τον άρχοντα της Λακεδαίμονος Λέοντα Χαμάρετο (ορισμένοι θεώρησαν το έργο αυτό μια προσαρμογή στα ελληνικά δεδομένα του γνωστού ιπποτικού μυθιστορήματος «Ιβανόης»/«Ivanhoe» του Sir Walter Scott), ενώ το 1858 ο Δημήτριος Βερναρδάκης ( ) παρουσίασε το δράμα του (πεντάπρακτο) με τίτλο «Μαρία Δοξαπατρή», εμπνευσμένο κι αυτό από το «Χρονικόν του Μόρεως» (και με σημαντικό πρόλογο όπου τίθεται το αίτημα για ένα «εθνικό δράμα» με πρότυπο τον Shakespeare) 3. Σε έργα όπως τα παραπάνω, βέβαια, που στο σύνολό τους αποτελούν μυθιστορίες, όπου οι συγγραφείς προσδίδουν στους πρωταγωνιστές τους χαρακτηριστικά ηρώων ποιητική αδεία, πολλές φορές κυριαρχεί το φανταστικό στοιχείο, που εξωκοίλει από την ιστορική πραγματικότητα. Αυτό συμβαίνει, γιατί τα κεντρικά αυτά πρόσωπα έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις ιστορικές εξελίξεις σε μια περίοδο που ο Ελληνισμός και ο ελλαδικός χώρος πέρασε δύσκολες στιγμές εξαιτίας της υποδούλωσής του σε ξένους κατακτητές. Στην παρούσα μελέτη θα γίνει προσπάθεια να παρατεθούν, με κάθε δυνατή λεπτομέρεια, τα ιστορικά στοιχεία που εξετάζουν τη σταδιοδρομία μιας από τις σημαντικότερες αλλά και πλέον αμφιλεγόμενες- προσωπικότητες του μεσαιωνικού Ελληνισμού κατά την περίοδο λίγο πριν και λίγο μετά τη λατινική κατάκτηση του Βυζαντίου (και του ελλαδικού χώρου) από το 1204 και εξής, του Λέοντος Σγουρού Η κρίσιμη για το Βυζάντιο περίοδος από τα τέλη του 12 ου αιώνα ως τα τέλη της πρώτης δεκαετίας του 13 ου, είναι στενά συνδεδεμένη με το φαινόμενο των στασιαστικών και των αυτονομιστικών κινημάτων σε πολλές περιφέρειες και επαρχίες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, επί της εξουσίας της δυναστείας των Αγγέλων αυτοκρατόρων ( ) και των πρώτων χρόνων της εξόριστης δυναστείας των Λασκαριδών της Νικαίας ( ) 4. Η καταλυτικής σημασίας 3 Μιράσγεζη, ό.π., Α, Αθήνα 1978, σ Π. Μαστροδημήτρης, Εισαγωγή στη νεοελληνική φιλολογία, Αθήνα , σ Θεμελιακές οι σχετικές διδακτορικές διατριβές των Hoffmann 1974, Σαββίδη 1987β και Cheynet. Για την τυπολογία των κινημάτων στο Βυζάντιο την εποχή αυτή βλ. Σαββίδης

12 12 πρώτη βυζαντινή άλωση της Κωνσταντινούπολης, με την Δ Σταυροφορία (12-13 Απριλίου 1204), όχι μόνο δεν μείωσε, αλλά τουναντίον αύξησε το ρυθμό των εξελίξεων αυτών, αφού πλέον η νόμιμη βυζαντινή πρωτεύουσα είχε γνωρίσει τον ξένο κατακτητή και, ως εκ τούτου, διάφοροι ισχυροί άρχοντες-τοπάρχες της περιφέρειας και των αυτοκρατορικών επαρχιών θεώρησαν αναφαίρετο δικαίωμα τους να αυτονομηθούν, δημιουργώντας τις δικές τους ανεξάρτητες (ή ημιανεξάρτητες) τοπαρχίες, τα Territorialstaaten καθώς έγραψε χαρακτηριστικά στη διδακτορική του διατριβή ο Jurgen Hoffmann 5. Tέσσερεις από τους τοπάρχες αυτούς έδρασαν (ή ξεκίνησαν τη δράση τους, όπως ο Λέων Σγουρός) στο χώρο της Πελοποννήσου. Ο Λέων Σγουρός, του οποίου η αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, αλλά και η πολυκύμαντη δράση και σταδιοδρομία αποτελείτο θέμα της παρούσας μελέτης, υπήρξε ο πρώτος από αυτούς, με χρόνους δράσης την περίοδο από το 1200 περίπου ως το 1208 περίπου και με πλούσιες, συχνά αλληλοσυμπληρούμενες μνείες σε σημαντικές σύγχρονες (Μιχαήλ και Νικήτας Χωνιάτες, Γοδεφρείδος Βιλλεαρδουίνος), αλλά και μεταγενέστερες πηγές (Χρονικόν του Μορέως, Εφραίμ ο Αίνιος κ.ά.) 6.Ο δεύτερος, περίπου σύγχρονος του Σγουρού, ήταν ο «άρχων» και «πρόεδρος» της «Κοίλης Λακεδαίμονος»Λέων Χαμάρετος, την περίοδο περ περ. 1206, ο οποίος τελικά αναγκάστηκε να παραδώσει τη Σπάρτη και τη Λακωνία στις επελαύνουσες λατινικές δυνάμεις μετά το 1206/ Ο τρίτος ήταν ο «άρχων Μεθώνης» Ιωάννης Καντακουζηνός (ανώνυμα αναφερόμενος από το 1985, σσ , και αναλυτικότερα Savvides 1987, passim (με όλη την προγενέστερη βιβλιογραφία σχετικά με το ζήτημα των κινημάτων-εξεγέρσεωνεπαναστάσεων στο Βυζάντιο κατά τους 11 ο -13 ο αιώνες). 5 Hoffmann 1974,passim. 6 Βλ. εδώ στο τμήμα των πηγών. 7 Αναλυτική μελέτη για το Λέοντα Χαμάρετο (με πολλά στοιχεία και για το γιο του, Ιωάννη Χαμάρετο), στον Σαββίδη 1991, passim. Πρβλ. σχόλια του Μ.Κορδώση, ΙστΓεω 6 (1998), σ επίσης βλ. Kalliga 1990, σσ (Λέων Χαμάρετος), (Ιωάννης Χαμάρετος) και τη βιβλιογρ. στον Σαββίδη 1995, σσ. 47, σημ Cheynet, σσ αρ Δ.Κασαπίδης, «Χαμάρετοι», ΛΒΠ, σσ Δεν είναι δυνατόν να τεκμηριωθεί από τις πηγές η άποψη του Ν.Οικονομίδη ( 2000) (βλ. ΙΕΕ Θ, 1979, σ. 39), ότι οι δύο Λέοντες (Σγουρός και Χαμάρετος) θα πρέπει οπωσδήποτε να υπήρξαν αντίπαλοι στον αγώνα τους κατά της κεντρικής εξουσίας. Δεν μπορεί να πιστοποιηθεί ούτε κάποια πιθανή επαφή μεταξύ τους (βλ. σχετικά Σαββίδης 1991, σσ με τις σημ ).

13 13 Βιλλεαρδουίνο) 8, που υπήρξε ο μόνος από τους τέσσερεις που τελικά δε δίστασε να συνεργαστεί και να προσφέρει τις υπηρεσίες του στους Λατίνους εισβολείς του Μορέως, την περίοδο c c Tέλος, ο τέταρτος υπήρξε ο ημι-μυθικός Λάκων τοπάρχης Δοξαπατρής Βουτσαράς, ο ηρωϊκός υπερασπιστής του γορτυνιακού φρουρίου του Αρακλόβου το 1205 κατά του στρατού του Γοδεφρείδου Α Βιλλεαρδουίνου 10. Ο Λέων Σγουρός είχε από παλαιά (από την εποχή των Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου, Φερδινάνδου Γρηγορόβιου, Σπυρίδωνος Λάμπρου, Μιχαήλ Λαμπρυνίδη και William Miller) απασχολήσει πολλούς ερευνητές της κρίσιμης αυτής ιστορικής περιόδου, ιδιαίτερα στα πλαίσια των απαρχών της λατινικής κατάκτησης του ελλαδικού χώρου, που ακολούθησε την Δ Σταυροφορία. Διάφορες πτυχές της θυελλώδους σταδιοδρομίας, του βίου και της πολιτείας του Σγουρού έχουν γίνει, ιδιαίτερα μέσα στις τελευταίες δεκαετίες, αντικείμενο ειδικών μελετών και άρθρων, χωρίς όμως να έχει επιχειρηθεί έως τώρα μια συνολική σύνθεση για την άκρως ενδιαφέρουσα αυτή προσωπικότητα, με βάση όλο το υπάρχον ο πρωτογενές (πηγές) και δευτερογενές υλικό (βοηθήματα). Από την άλλη πλευρά, ορισμένα γεγονότα σε σχέση με τη δράση του και την ανάμειξή του στις εξελίξεις της εποχής του παραμένουν ακόμη αδιευκρίνιστα, όπως επίσης σκοτεινά σημεία υπάρχουν σε σχέση με τις προθέσεις και την προσωπικότητά του. Το κενό αυτό επιχειρεί να συμπληρώσει η παρούσα εργασία. 8 Έτσι τον περιλαμβάνει στη διατριβή του ο Cheynet, σσ αρ. 220 («Ν., archonte local»). 9 Σχετική βιβλιογραφία στον Σαββίδη 1991, σσ σημ. 66 και 1995, σσ. 50, σημ ,καθώς και στον Δ. Κασαπίδη, «Καντακουζηνοί», ΛΒΠ, σσ ,ιδίως 177. Κατά την Kalliga 1990, σσ , πάντως, ο ανώνυμος αυτός άρχοντας του Βιλλεαρδουίνου θα πρέπει να ταυτιστεί μάλλον με τον πατέρα του Λέοντα Χαμάρετου (πρβλ. γενεαλογικό δένδρο των Χαμαρέτων στον Σαββίδη 1991, σ. 361 σημ. 36). 10 Βλ. σχετικά Miller 1960, Α,σ. 60 εξ.- Bon 1969, A, σσ , Κορδώσης 1986, σσ. 86, 88, 100 εξ., 165, 167 εξ.- Ferluga 1972, σ.82.- πρβλ. Σ. Χατζηδημητρίου, λ. στο ΛΒΠ,σ Θέκλα Σανσαρίδου-Ηendrickx, λ.στο ΕΠΛΒΙΠ 4 (υπό έκδ., με βιβλιογραφία).- Cheynet, σ. 154 σημ. 219 (χρονολόγηση μετά το 1204). Για την προβληματική σχέση (συνεννόηση;) του Ιωάννη Καντακουζηνου με τον Λέοντα Σγουρό, κατά του Φράγκου εισβολέα του Μορέως Γοδεφρείδου (Α ) Βιλλεαρδουίνου (μετά τις αρχές του 1205;), βλ., Πόταρης 1959, σ. 6 (αναφέρεται στον γιό του Ιωάννη, τον Μιχαήλ Καντακουζηνό (;)).- πρβλ. Παπαρρηγόπουλος, Ε 1, σ. 18.

14 14 Η μετεωρική άνοδος της ισχύος του Λέοντος Σγουρού συνέπεσε με μια εποχή πραγματικής «αποσύνθεσης» του Βυζαντίου, εν όψει της απειλητικής Δ Σταυροφορίας ( ) 11, εποχή κατά την οποία ο φιλόδοξος Πελοποννήσιος τοπάρχης εκμεταλλεύτηκε την επικρατούσα σύγχυση όχι μόνο στο Μορέα, αλλά και στη νότια και την κεντρική Ελλάδα, όπου κατόρθωσε να ιδρύσει ένα βραχύβιο «κράτος» (κρατικό μόρφωμα) 12. Συντομότερες επισκοπήσεις της σταδιοδρομίας του, είναι αλήθεια, έχουν γίνει στα νεότερα χρόνια, όπως για παράδειγμα εκείνες στη διδακτορική διατριβή περί των «τοπικών κρατιδίων» (Territorialstaaten) του J. Hoffmann (1974), αλλά και στη μεταπτυχιακή εργασία (Μ.Α.) του Radivoje Radić (1986) περί των τοπικών ηγεμόνων στο Βυζάντιο στα τέλη του 12 ου και τις πρώτες δεκαετίες του 13 ου αιώνα που όμως δεν είναι προσιτή σε μεγάλη μερίδα των ερευνητών, αφού είναι γραμμένη στα σερβοκροατικά). Αλλά επίσης και η θεώρηση (περί Σγουρού και Χαμαρέτου) του C. Hatzedemetriou (1988) είναι ατυχώς δυσπρόσιτη, αφού η διδακτορική του διατριβή (στις Η.Π.Α.) για το ρόλο των αρχόντων και των επισκόπων στην αποτυχία της βυζαντινής προσπάθειας ανακατάληψης του νοτιοδυτικού ελλαδικού χώρου (την περίοδο μ.χ.) υπάρχει μόνο σε δακτυλόγραφη μορφή 13. Από την άλλη πλευρά, το εκλαϊκευτικό άρθρο του Κώστα Σαρδελή (1974), που μας δίνει μια υπερβολικά εξωραϊστική εικόνα του Λέοντος Σγουρού, στερείται παντελώς παραπομπών και βιβλιογραφίας, ενώ, αντίθετα, πολύ καλά τεκμηριωμένες είναι οι θεωρήσεις διαφόρων πτυχών της σταδιοδρομίας του Σγουρού από το Μιχάλη Κορδώση (1986, 1989), τον αείμνηστο Kenneth Setton ( 1995) (1976), τους Johannes Koder-Friedrich Hild (1976) -επίσης χρήσιμες βιβλιογραφικές ενδείξεις και γενικές θεωρήσεις υπάρχουν στα περί Σγουρού και 11 Βλ. σχετικά Τ. Λουγγής, Επισκόπηση βυζαντινής ιστορίας, Α : , Αθήνα (έκδ. 1999), σσ του ιδ., «Ο Ελληνισμός στο βυζαντινό κράτος ανάμεσα στις δύο αλώσεις, », περιοδ. Τομές (Αθήνα, Μάρτ.-Απρ. 1978), σσ πρβλ. αναλυτικά Σαββίδης 1987β, σ. 120 εξ.και 1995, σ. 71 εξ. και συνοπτικότερα στους Angold 1997, σ. 492, Treadgold 1997, σ. 710 εξ. και Lock 1998, σ. 128 εξ. 12 «Short-lived state, κατά τον Setton 1976, Α, σ. 21β. 13 Το έργο αυτό συμβουλευθήκαμε έμμεσα μέσω των αναφορών της Σταυρίδου-Ζαφράκα 1991 (βλ. βιβλιογραφία).

15 15 Σγουρών εγκυκλοπαιδικά λήμματα των Αλέξη Σαββίδη (1987, 1987 α ) και Δημήτρη Κασαπίδη (1998). Περισσότερο, όμως, ενημερώνεται ο μελετητής από τις ειδικές συμβολές περί Λέοντος Σγουρού, που όλες τους χρονολογούνται μέσα στην περίοδο Το πρόβλημα, για παράδειγμα, του αινιγματικού θανάτου του Σγουρού, μαζί με τα σχετικά ερωτήματα περί του τόπου θανάτου του (Ακροκόρινθος ή Ναύπλιο) αλλά και του χρόνου του γεγονότος αυτού (μεταξύ 1207/1208 και 1208/1209, ή και 1210!), έγιναν αντικείμενο διαπραγμάτευσης από τους A. Savvides (1988) και Μ. Κορδώση (1989), χωρίς όμως να δυνηθεί ο ένας να κάνει χρήση της μελέτης του άλλου, μια και ήταν περίπου σύγχρονες. Το 1990,πάλι, η πρόωρα χαμένη Βουλγάρα μεσαιωνολόγος Aneta Ilieva ( ) αφιέρωσε ειδική μελέτη στο «φαινόμενο Σγουρός» (Ilieva 1990), επαναλαμβάνοντας αρκετές από τις απόψεις της και στη διδακτορική της διατριβή για το φραγκοκρατούμενο Μορέα (Ilieva 1991). Στα έργα της αυτά επιχείρησε να εξετάσει τη συμβολή και το ρόλο της τόσο αμφιλεγόμενης αυτής προσωπικότητας στα πλαίσια της οικονομικής, πολιτικής και διοικητικής ανάπτυξης του πρώιμου λατινοκρατούμενου Μορέως κατά την κρίσιμη εκείνη εποχή, δίνοντας έμφαση στη διασάφηση της συμμετοχής του Πελοποννήσιου τοπάρχη (και γενικότερα της οικογενείας του) στην αριστοκρατική κλίμακα της επαρχίας και των πόλεων. Εξετάζει, τέλος, τι σήμαιναν για την εποχή αυτή οι όροι «άρχων» και «αρχοντία», προκειμένου να εξηγήσει την κατοχή γης εκ μέρους του Σγουρού και του οίκου του, ενώ ακόμα αποδίδει τις πράξεις του (με την αποκοπή του από την κεντρική βυζαντινή εξουσία ως το 1204 τουλάχιστον) ιδιοτελή κίνητρα και προσωπικό όφελος. Κλείνοντας την επισκόπηση αυτή, κάνουμε λόγο για δύο ακόμη «σγουρολογικές» συμβολές που κυκλοφόρησαν τα τελευταία χρόνια, εκείνη του Α. Σαββίδη (1992 α ) με ειδική έμφαση στην παρουσία του Σγουρού στη Θεσσαλία το 1204 καθώς και την υποχώρησή του νότια προ των ιπποτών του Βονιφάτιου Μομφερρατικού, και εκείνη του Παύλου Νιαβή (1992), που επιχειρεί να εξετάσει

16 16 εις βάθος το καίριο ζήτημα αν θα μπορούσε να θεωρηθεί ο Σγουρός πατριώτης ή τύραννος 14. Η παρούσα μελέτη επιχειρεί να συνθέσει όλες τις προαναφερόμενες έρευνες, προσπαθώντας, όπου οι πηγές το επιτρέπουν, να εκφράσει και ορισμένες προτάσεις ως προς προβληματικά σημεία της άκρως ενδιαφέρουσας αυτής μορφής του μεσαιωνικού Ελληνισμού, στην οποία ο Διονύσιος Ζακυθηνός ( 1993) έδωσε τον αξιοπρόσεκτο χαρακτηρισμό του τελευταίου «αμύντορος της ελληνικής ανεξαρτησίας» Πρβλ. σχόλια-παρουσίαση από τον Μ.Κορδώση, ΙστΓεω 6 (1998), σ Ζακυθηνός 1980, σ. 86.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΛΑΤΙΝΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (13ος - 18ος αι.)

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΛΑΤΙΝΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (13ος - 18ος αι.) ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΛΑΤΙΝΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (13ος - 18ος αι.) Ενότητα #2: H Δ Σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους Σχόλια για τα γεγονότα της προηγούμενης ενότητας Νικόλαος

Διαβάστε περισσότερα

Βενετοί Μέρος Κωνσταντινούπολης + νησιά + λιμάνια Αιγαίου, Ιονίου

Βενετοί Μέρος Κωνσταντινούπολης + νησιά + λιμάνια Αιγαίου, Ιονίου Αυτοκρατορία Κωνσταντινούπολης Βαλδουίνος της Φλάνδρας Βασίλειο Θεσσαλονίκης Θρακικά, μακεδονικά εδάφη Βονιφάτιος Μομφερατικός Δουκάτο Αθηνών Καταλανοί (πρωτεύουσα Θήβα) Μαγιόλοι Βενετοί Μέρος Κωνσταντινούπολης

Διαβάστε περισσότερα

Το χρονικό κατάρρευσης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας 1025-1461 μ.χ. Λευκή σελίδα

Το χρονικό κατάρρευσης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας 1025-1461 μ.χ. Λευκή σελίδα Δημήτρης Σπυρόπουλος Το χρονικό κατάρρευσης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας 1025-1461 μ.χ. Λευκή σελίδα http://www.lefkiselida.gr Αυτό το κείμενο που δημοσιεύεται από τις εκδόσεις «Λευκή σελίδα», προστατεύεται

Διαβάστε περισσότερα

Bυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 13: Χρονογραφία της Ύστερης περιόδου. Γεώργιος Σφραντζής: Βίος και Έργο

Bυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 13: Χρονογραφία της Ύστερης περιόδου. Γεώργιος Σφραντζής: Βίος και Έργο Bυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 13: Χρονογραφία της Ύστερης περιόδου. Γεώργιος Σφραντζής: Βίος και Έργο Κιαπίδου Ειρήνη-Σοφία Τμήμα Φιλολογίας Σκοποί ενότητας Οι φοιτητές θα έρθουν σε επαφή

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΛΕΞΗ ΕΝΑΤΗ Η ΥΣΤΕΡΗ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΔΙΑΛΕΞΗ ΕΝΑΤΗ Η ΥΣΤΕΡΗ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΙΑΛΕΞΗ ΕΝΑΤΗ Η ΥΣΤΕΡΗ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ 1. Ύστερη Μεσαιωνική Περίοδος - Η Ύστερη Μεσαιωνική περίοδος ξεκινάει από τον 11 ο αι., ο οποίος σηματοδοτεί την έναρξη μίας διαφορετικής

Διαβάστε περισσότερα

Γενικά. ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ, φιλόλογος

Γενικά. ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ, φιλόλογος Γενικά α. Τα Λατινικά κράτη Στη θέση της βυζαντινής αυτοκρατορίας που καταλύθηκε εγκαθίστανται οι Φράγκοι: ένα μωσαικό κρατιδίων και ηγεμονιών. Αυτό σημαίνει ότι η εξουσία τους είναι δύναμη λόγω των πολλών

Διαβάστε περισσότερα

Ύλη Β Γυμνασίου ομάδα μαθημάτων Α (τμήμα ένταξης)

Ύλη Β Γυμνασίου ομάδα μαθημάτων Α (τμήμα ένταξης) 5 ο Γυμνάσιο Ν. Ιωνίας Σχολ. Έτος 2017-18 Εξεταστέα ύλη προαγωγικών εξετάσεων περιόδου Ιουνίου ΜΑΘΗΜΑ: ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Γιώργος Ιωάννου «Να σαι καλά δάσκαλε» σελ 32 Άννα Φράνκ «Το ημερολόγιο

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Βυζαντινή Φιλολογία

Εισαγωγή στη Βυζαντινή Φιλολογία Εισαγωγή στη Βυζαντινή Φιλολογία Ενότητα 6: Ιστορικό Πλαίσιο 8ου-9ου αιώνα: Σκοτεινοί αιώνες-εικονομαχία. Θεοφάνης: Βίος και Έργο. Κιαπίδου Ειρήνη-Σοφία Τμήμα Φιλολογίας Σκοποί ενότητας Οι φοιτητές θα

Διαβάστε περισσότερα

Bυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 11: 13ος - μέσα 15ου αι.: Ιστορικό πλαίσιο και Ιστοριογραφία. Γεώργιος Ακροπολίτης: Βίος και Έργο.

Bυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 11: 13ος - μέσα 15ου αι.: Ιστορικό πλαίσιο και Ιστοριογραφία. Γεώργιος Ακροπολίτης: Βίος και Έργο. Bυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 11: 13ος - μέσα 15ου αι.: Ιστορικό πλαίσιο και Ιστοριογραφία. Γεώργιος Ακροπολίτης: Βίος και Έργο. Κιαπίδου Ειρήνη-Σοφία Τμήμα Φιλολογίας Σκοποί ενότητας Οι

Διαβάστε περισσότερα

Ανασκόπηση Στο προηγούμενο μάθημα είδαμε πως μετά το θάνατο του Βασιλείου Β : το Βυζάντιο έδειχνε ακμαίο, αλλά είχαν τεθεί οι βάσεις της κρίσης στρατι

Ανασκόπηση Στο προηγούμενο μάθημα είδαμε πως μετά το θάνατο του Βασιλείου Β : το Βυζάντιο έδειχνε ακμαίο, αλλά είχαν τεθεί οι βάσεις της κρίσης στρατι Εσωτερική κρίση εξωτερικοί κίνδυνοι 1054-10811081 Στο σημερινό μάθημα θα δούμε: 1. τα εσωτερικά προβλήματα 2. τους εξωτερικούς κινδύνους 3. κυρίως τη μάχη στο Ματζικέρτ και τις συνέπειές της Ανασκόπηση

Διαβάστε περισσότερα

H ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ Γ ΚΑΙ Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ

H ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ Γ ΚΑΙ Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ H ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ Γ ΚΑΙ Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ ΓΙΑΤΙ ΕΡΧΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΣXOΛEIO; ΓΙΑ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΟΥΜΕ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΜΑΣ!!! Ο Μιχαήλ Γ (842-867) ήταν ο τελευταίος αυτοκράτορας της δυναστείας του Αμορίου. Όταν

Διαβάστε περισσότερα

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Νικόλαος Γ. Χαραλαμπόπουλος Τμήμα Φιλολογίας

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Νικόλαος Γ. Χαραλαμπόπουλος Τμήμα Φιλολογίας ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Διάλεξη 15 Ο Δωδέκατος Αιώνας (β μέρος): Δυναστεία Αγγέλων: Ισαάκιος Β Άγγελος (1185-1195) - Αλέξιος Γ Άγγελος (1195-1203) - Ισαάκιος Β και Αλέξιος Δ Άγγελοι (1203-1204) - Αλέξιος Ε Μούρτζουφλος

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία Β Γυμνασίου - Επαναληπτικές ερωτήσεις εφ όλης της ύλης Επιμέλεια: Νεκταρία Ιωάννου, φιλόλογος

Ιστορία Β Γυμνασίου - Επαναληπτικές ερωτήσεις εφ όλης της ύλης Επιμέλεια: Νεκταρία Ιωάννου, φιλόλογος ΙΣΤΟΡΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Ερωτήσεις ανά ενότητα του σχολικού εγχειριδίου Μεσαιωνική και Νεότερη Ιστορία 1.1.1. Από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη [σ. 7-9] α] Ποια μέτρα πήρε ο Κωνσταντίνος Α για την ανόρθωση του κράτους;

Διαβάστε περισσότερα

ΗΕΠΟΧΗΤΗΣΑΚΜΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ ΩΣ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 843-1054

ΗΕΠΟΧΗΤΗΣΑΚΜΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ ΩΣ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 843-1054 ΗΕΠΟΧΗΤΗΣΑΚΜΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ ΩΣ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 843-1054 Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΑΚΜΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ ΩΣ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 843-1054 867 886 912 913

Διαβάστε περισσότερα

30α. Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους

30α. Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους 30α. Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους Οι σταυροφόροι βοηθούμενοι από τους Βενετούς καταλαμβάνουν την Πόλη. Πολλοί Έλληνες αναγκάζονται να φύγουν και να ιδρύσουν

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΓΕΝΗΣ ΑΚΡΙΤΑΣ. Έπος ή μυθιστόρημα;

ΔΙΓΕΝΗΣ ΑΚΡΙΤΑΣ. Έπος ή μυθιστόρημα; ΔΙΓΕΝΗΣ ΑΚΡΙΤΑΣ Έπος ή μυθιστόρημα; - Ένα από τα λεγόμενα μεσαιωνικά έπη σαν εκείνα της Δύσης (Άσμα του Ελ Σιντ, Το τραγουδι του Ρολάνδου, Το δαχτυλίδι των Nυμπελούνγκεν) -Περιέχει κάποια απ τα χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 4. ΟΙ ΑΡΑΒΙΚΕΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

ΚΕΦ. 4. ΟΙ ΑΡΑΒΙΚΕΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΕΦ. 4. ΟΙ ΑΡΑΒΙΚΕΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ α. η αραβική εξάπλωση με την καθοδήγηση των δύο πρώτων χαλιφών οι Άραβες εισέβαλαν και κατέκτησαν σε σύντομο χρονικό διάστημα τις πλούσιες χώρες της Εγγύς

Διαβάστε περισσότερα

29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία 29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία Οι Σελτζούκοι Τούρκοι και οι Νορμανδοί απειλούν την αυτοκρατορία και την Πόλη. Η Ανατολική και η Δυτική εκκλησία χωρίζονται οριστικά.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ

Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ Οι βυζαντινοί ήταν καλά πληροφορημένοι για τις γειτονικές χώρες από δικούς τους ανθρώπους. Όταν έφταναν επισκέπτες, έμποροι, μισθοφόροι ή στρατιωτικοί φυγάδες, ή ακόμα κρατικές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ, φιλόλογος

ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ, φιλόλογος ΟΙ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΕΣ Η ιδέα των σταυροφοριών (σύμφωνα με επικρατέστερη άποψη) ήταν ξένη τότε στο Βυζάντιο. Η ιδέα των σταυροφοριών γεννιέται στη Δυτική Ευρώπη τον 11 ο αι., Οι αιτίες α. Η αναβίωση της αρχαίας

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία

Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία Ενότητα 1η: Εισαγωγή Ελευθερία Μαντά, Λέκτορας Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας Ιστορίας και Αρχαιολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Βυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 2: Βυζαντινή Ιστοριογραφία: κείμενα, συγγραφείς, στόχοι και συγγραφικές αρχές.

Βυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 2: Βυζαντινή Ιστοριογραφία: κείμενα, συγγραφείς, στόχοι και συγγραφικές αρχές. Βυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 2: Βυζαντινή Ιστοριογραφία: κείμενα, συγγραφείς, στόχοι και συγγραφικές αρχές. Κιαπίδου Ειρήνη-Σοφία Τμήμα Φιλολογίας Σκοποί ενότητας Μια πρώτη επαφή με τη

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία Σλαβικών Λαών

Ιστορία Σλαβικών Λαών ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 12 η :Μαυροβούνιο Αγγελική Δεληκάρη Λέκτορας Μεσαιωνικής Ιστορίας των Σλαβικών Λαών Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας ΑΠΘ Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Διάλεξη 13

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Διάλεξη 13 ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Διάλεξη 13 Ο Ενδέκατος Αιώνας (β μισό) - Το τέλος της Μακεδονικής Δυναστείας: Θεοδώρα Πορφυρογέννητος (1055-1056) - Μιχαήλ Ϛ Στρατιωτικός (1056-1057) Δυναστεία Δουκών και Κομνηνών (1057-1185):

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΛΕΜΕΣΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑÏΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΛΕΜΕΣΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑÏΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΛΕΜΕΣΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2018-2019 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑÏΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2018-2019 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 03-06-2019 ΤΑΞΗ: Β ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2 ώρες (10:30-12:30) ΟΔΗΓΙΕΣ:

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΕΙΣ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΑΛΑΙΟΥ. ΜΑΘΗΜΑ ΠΑΛΑΙΟΥ ΟΔΗΓΟΥ ΣΠΟΥΔΩΝ Κ3: Εισαγωγή στην Επιστήμη της Αρχαιολογίας.

ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΕΙΣ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΑΛΑΙΟΥ. ΜΑΘΗΜΑ ΠΑΛΑΙΟΥ ΟΔΗΓΟΥ ΣΠΟΥΔΩΝ Κ3: Εισαγωγή στην Επιστήμη της Αρχαιολογίας. ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ ΝΕΟΥ 12Κ5 Εισαγωγή στην Επιστήμη της Αρχαιολογίας 12Κ3 Εισαγωγή στην Αρχαία Ιστορία 12Κ4 Εισαγωγή στην Βυζαντινή Ιστορία (Α Εξάμηνο-Μάθημα Κορμού) 12Κ17 Ιστορία της Τέχνης: Μεσαίωνας,

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη

Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη Επανάληψη Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη Ο Κωνσταντίνος Βυζάντιο 1. Αποφασίζει τη μεταφορά της πρωτεύουσας στην Ανατολή κοντά στο αρχαίο Βυζάντιο: νέο διοικητικό κέντρο η Κωνσταντινούπολη 2. 313

Διαβάστε περισσότερα

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Διάλεξη 14

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Διάλεξη 14 ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Διάλεξη 14 Ο Δωδέκατος Αιώνας (α μέρος): Αλέξιος Α Κομνηνός (1081-1118) - Ιωάννης Β Κομνηνός (1118-1143) - Μανουήλ Α Κομνηνός (1143-1180) - Αλέξιος Β Κομνηνός (1180-1183) - Ανδρόνικος

Διαβάστε περισσότερα

BYZANTINA ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ 20 (2010) 323-327

BYZANTINA ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ 20 (2010) 323-327 An t h o n y Ka l d e l l i s St e p h a n o s Efthymiadis, The Prosopography of Byzantine Lesbos, 284 1355 A.D. A Contribution to the Social History of the Byzantine Province, Verlag der Österreichischen

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Βυζαντινή Φιλολογία

Εισαγωγή στη Βυζαντινή Φιλολογία Εισαγωγή στη Βυζαντινή Φιλολογία Ενότητα 1: Εισαγωγή στις έννοιες και τα εγχειρίδια της βυζαντινής φιλολογίας. Κιαπίδου Ειρήνη-Σοφία Τμήμα Φιλολογίας Σκοποί ενότητας Mια πρώτη επαφή με τη Βυζαντινή Φιλολογία.

Διαβάστε περισσότερα

Τι σημαίνει ο όρος «βυζαντινόν»;

Τι σημαίνει ο όρος «βυζαντινόν»; Τι σημαίνει ο όρος «βυζαντινόν»; Ο όρος«βυζαντινόν» αναφέρεται στο Μεσαιωνικό κράτος που εδιοικείτο από την Κωνσταντινούπολη, τη μεγάλη πόλη των ακτών του Βοσπόρου. Οι ιστορικοί χρησιμοποιούν τον όρο αυτόν

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ- ΙΟΥΝΙΟΥ Ονοματεπώνυμο: Τμήμα:. Αριθμός:..

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ- ΙΟΥΝΙΟΥ Ονοματεπώνυμο: Τμήμα:. Αριθμός:.. ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016 2017 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ- ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑΞΗ: Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 02 /06/2017 ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2 ΩΡΕΣ Βαθμός: Ολογράφως:.. Υπογραφή: Ονοματεπώνυμο:

Διαβάστε περισσότερα

Εικονογραφία. Μιχαήλ Βόδας Σούτσος Μεγάλος Διερµηνέας και ηγεµόνας της Μολδαβίας Dupré Louis, 1820

Εικονογραφία. Μιχαήλ Βόδας Σούτσος Μεγάλος Διερµηνέας και ηγεµόνας της Μολδαβίας Dupré Louis, 1820 Φαναριώτες Ονοµασία που δόθηκε στα µέλη της παλαιάς βυζαντινής αριστοκρατίας (µεταξύ εκείνων που δεν διέφυγαν στη Δύση ή δεν εξισλαµίσθηκαν) και σε εµπόρους από τις περιοχές του Πόντου, της Ανατολίας (:

Διαβάστε περισσότερα

1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Τα ΠΑΙ ΙΚΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΙΑ Το 958 µ.χ.. γεννιέται ο Βασίλειος ο Β, γιος του Ρωµανού και της Θεοφανώς. Γιαγιά του από την πλευρά του πατέρα του

1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Τα ΠΑΙ ΙΚΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΙΑ Το 958 µ.χ.. γεννιέται ο Βασίλειος ο Β, γιος του Ρωµανού και της Θεοφανώς. Γιαγιά του από την πλευρά του πατέρα του ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ο ΒΟΥΛΓΑΡΟΚΤΟΝΟΣ (976-1025) 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Τα ΠΑΙ ΙΚΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΙΑ Το 958 µ.χ.. γεννιέται ο Βασίλειος ο Β, γιος του Ρωµανού και της Θεοφανώς. Γιαγιά του από την πλευρά του πατέρα του ήταν η Ελένη,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 6 ος 9 ος αι Οικονομική κατάσταση στο Βυζάντιο από το β μισό του 6 ου αι. αρχές 9 ου αι. το κίνημα του Θωμά του Σλάβου 6 ος 8 ος αι. Προβλήματα δημογραφικά Προβλήματα

Διαβάστε περισσότερα

1ο Γυμνάσιο Καλαμάτας Σχ. Έτος Εξεταστέα Ύλη γραπτώς εξεταζομένων μαθημάτων. Τάξη A

1ο Γυμνάσιο Καλαμάτας Σχ. Έτος Εξεταστέα Ύλη γραπτώς εξεταζομένων μαθημάτων. Τάξη A 1ο Γυμνάσιο Καλαμάτας Σχ. Έτος 2018-19 Εξεταστέα Ύλη γραπτώς εξεταζομένων μαθημάτων Τάξη A Γλωσσική Διδασκαλία Ενότητα 1: σελ. 17-24 Ενότητα 2: σελ. 34-35 Ενότητα 3 (ολόκληρη) Ενότητα 4 (ολόκληρη) Ενότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΚΑΣΤΡΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ

ΤΑ ΚΑΣΤΡΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ ΤΑ ΚΑΣΤΡΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ Στόχοι του προγράμματος Να γνωρίσουμε τα κυριότερα κάστρα της Ελλάδας και να συνειδητοποιήσουμε ότι αποτελούν κομμάτι της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Να εμπλουτίσουμε τις γνώσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Επισκόπηση της Ελληνικής Ιστορίας, Β. Θ. Θεοδωρακόπουλος, Ph.D. Διόρθωση - Επιμέλεια: Λίλυ Πανούση Εκδόσεις Γιαλός Αθήνα, Δεκέμβριος 2015 ISBN: 978 960 82275 0 7 Εκδόσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΛ ΑΛΙΑΡΤΟΥ Σχ. Έτος ΟΜΑΔΑ: Κατερίνα Αραπίτσα Κατερίνα Βίτση Ειρήνη Γκραμόζι Σοφία Ντασιώτη

ΓΕΛ ΑΛΙΑΡΤΟΥ Σχ. Έτος ΟΜΑΔΑ: Κατερίνα Αραπίτσα Κατερίνα Βίτση Ειρήνη Γκραμόζι Σοφία Ντασιώτη ΓΕΛ ΑΛΙΑΡΤΟΥ Σχ. Έτος 2015-2016 ΟΜΑΔΑ: Κατερίνα Αραπίτσα Κατερίνα Βίτση Ειρήνη Γκραμόζι Σοφία Ντασιώτη Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Η ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΒΑΦΗ Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ

Διαβάστε περισσότερα

108 Ιστορίας και Εθνολογίας Θράκης (Κομοτηνή)

108 Ιστορίας και Εθνολογίας Θράκης (Κομοτηνή) 108 Ιστορίας και Εθνολογίας Θράκης (Κομοτηνή) Το Τμήμα ιδρύθηκε το 1990 και άρχισε να λειτουργεί το ακαδημαϊκό έτος 1991-1992. Δέχεται κατ' έτος 200 περίπου φοιτητές. Σκοπός Σκοπός του Τμήματος είναι:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ Α ΕΞΑΜΗΝΟ (04 29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ Α ΕΞΑΜΗΝΟ (04 29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2016-2017 Α ΕΞΑΜΗΝΟ (04 29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ) ΗΜΕΡ/ΝΙΑ ΗΜΕΡΑ ΩΡΑ ΜΑΘΗΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΤΗΣ 04/09/2017 ΔΕΥΤΕΡΑ - Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Ι, (Υ), Αμφ. 1, Αίθ.

Διαβάστε περισσότερα

Συντονιστής Εκπαιδευτικός : Τζιαμπάζης Κωνσταντίνος. Με βιβλία από τη συγγραφέα Μαρία Αγγελίδου

Συντονιστής Εκπαιδευτικός : Τζιαμπάζης Κωνσταντίνος. Με βιβλία από τη συγγραφέα Μαρία Αγγελίδου Συντονιστής Εκπαιδευτικός : Τζιαμπάζης Κωνσταντίνος Με βιβλία από τη συγγραφέα Μαρία Αγγελίδου Η συγκεκριμένη θεματική ενότητα προτείνει μια νέα ανάγνωση και προσέγγιση της Ιστορίας με σκοπό να αντιληφθούμε

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι Ενότητα #4: Για αρχάριους Οι Σταυροφορίες Νικόλαος Καραπιδάκης Τμήμα Ιστορίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για

Διαβάστε περισσότερα

Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά

Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά Καλλιτεχνική επιμέλεια εξωφύλλου ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ Σχεδιασμός & δημιουργία εξωφύλλου ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΚΡΑΚΗΣ [www.alpha2.gr] ISBN έντυπης έκδοσης: 978-960-7948-46-5 ISBN ηλεκτρονικής

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΡΙΑ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΣΤΟΡΙΑ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΤΟΡΙΑ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Απαραίτητη προϋπόθεση για την κατανόηση του μαθήματος είναι η διδασκαλία της ύλης χωρίς χάσματα και ασυνέχειες. Η αποσπασματικότητα δεν επιτρέπει στους μαθητές

Διαβάστε περισσότερα

H ιστορία του κάστρου της Πάτρας

H ιστορία του κάστρου της Πάτρας H ιστορία του κάστρου της Πάτρας Από την Αρχαιότητα μέχρι την Α' περίοδο Τουρκοκρατίας Μία εργασία της ομάδας Γ (Αβούρης Ε, Γεωργίου Ν, Καρατζιάς Γ, Παπατρέχας Ι) Το κάστρο βρίσκεται στα νότια της Ελλάδας,

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΛΑΤΙΝΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (13ος - 18ος αι.)

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΛΑΤΙΝΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (13ος - 18ος αι.) ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΛΑΤΙΝΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (13ος - 18ος αι.) Ενότητα #5: Λατινοκρατία. Αντιθέσεις και συμβιώσεις Νικόλαος Καραπιδάκης Τμήμα Ιστορίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι Ενότητα #2: Βασικές Γνώσεις I Εισαγωγή Νικόλαος Καραπιδάκης Τμήμα Ιστορίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΧΑΜΕΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ. Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογοςιστορικός

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΧΑΜΕΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ. Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογοςιστορικός ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΧΑΜΕΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ 1 ΒΥΖΑΝΤΙΟ Η ΜΑΚΡΟΒΙΟΤΕΡΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ 2 ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΠΛΕΥΡΑ Συνομωσίες, ίντριγκες και μηχανορραφίες. Θρησκευτικός φανατισμός Δεισιδαιμονία.

Διαβάστε περισσότερα

Από ξύλο και ασήμι φτιαγμένο το νέο βιβλίο της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου

Από ξύλο και ασήμι φτιαγμένο το νέο βιβλίο της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου Ημερομηνία 19/3/2015 Μέσο Συντάκτης Link artpress.sundaybloody.com Βασίλης Κάργας http://artpress.sundaybloody.com/?it_books=%ce%b1%cf%80%cf%8c- %CE%BE%CF%8D%CE%BB%CE%BF-%CE%BA%CE%B1%CE%B9- %CE%B1%CF%83%CE%AE%CE%BC%CE%B9-

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι. ΟΙ ΟΙΚΟΙ ΤΩΝ ΣΓΟΥΡΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΑΝΟΔΟΥ ΤOYΣ (ΤΕΛΗ 12 ου ΑΡΧΕΣ 13 ου ΑΙΩΝΑ)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι. ΟΙ ΟΙΚΟΙ ΤΩΝ ΣΓΟΥΡΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΑΝΟΔΟΥ ΤOYΣ (ΤΕΛΗ 12 ου ΑΡΧΕΣ 13 ου ΑΙΩΝΑ) 17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι ΟΙ ΟΙΚΟΙ ΤΩΝ ΣΓΟΥΡΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΑΝΟΔΟΥ ΤOYΣ (ΤΕΛΗ 12 ου ΑΡΧΕΣ 13 ου ΑΙΩΝΑ) Οι Σγουροί (Σγούροι) ή Σγουρόπουλοι, καθώς και οι λίγο μεταγενέστεροι συγγενικοί

Διαβάστε περισσότερα

Η σταδιακή επέκταση του κράτους των Βουλγάρων

Η σταδιακή επέκταση του κράτους των Βουλγάρων 1 ΙΣΤΟΡΙΑ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ : ΟΙ ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ Οι Βούλγαροι Οι Ονογούροι Βούλγαροι. Οι πρώτες Βουλγαρικές φυλές πρέπει να έφθασαν στην περιοχή ανάμεσα στον Καύκασο και την Αζοφική Θάλασσα στα

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Βυζαντινή Φιλολογία

Εισαγωγή στη Βυζαντινή Φιλολογία Εισαγωγή στη Βυζαντινή Φιλολογία Ενότητα 3: Βυζαντινή Επιστολογραφία: είδη - χαρακτηριστικά. Συνέσιος ο Κυρηναίος: Βίος και Έργο Κιαπίδου Ειρήνη-Σοφία Τμήμα Φιλολογίας Σκοποί ενότητας Οι φοιτητές θα έρθουν

Διαβάστε περισσότερα

Προσχέδιο έργου Ανάδειξης των Καταλόγων και της Βιβλιοθήκης της Ιεράς Μονής Καρακάλλου (Δεκέμβριος 2008)

Προσχέδιο έργου Ανάδειξης των Καταλόγων και της Βιβλιοθήκης της Ιεράς Μονής Καρακάλλου (Δεκέμβριος 2008) Προσχέδιο έργου Ανάδειξης των Καταλόγων και της Βιβλιοθήκης της Ιεράς Μονής Καρακάλλου (Δεκέμβριος 2008)

Διαβάστε περισσότερα

Οι συγγραφείς του τεύχους

Οι συγγραφείς του τεύχους Οι συγγραφείς του τεύχους Οι συγγραφείς του τεύχους [ 109 ] Ο Θανάσης Αγάθος είναι λέκτορας Νεο ελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Ιστορίας ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Σχολή Ιστορίας & Μετάφρασης - Διερμηνείας

Τμήμα Ιστορίας ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Σχολή Ιστορίας & Μετάφρασης - Διερμηνείας Τμήμα Ιστορίας ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2015-2016 Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Σχολή Ιστορίας & Μετάφρασης - Διερμηνείας Α ΕΞΑΜΗΝΟ (Υ) ΙΑΕ 101 Εισαγωγή στην Αρχαία Ελληνική Ιστορία Κ. Ματαράγκα

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ , ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Λ. ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΑΝΤΑ ΚΑΤΣΙΚΗ - ΓΚΙΒΑΛΟΤ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΠΟΡΕΙΑ ΑΘΗΝΑ 2001 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η οριοθέτηση της παιδικής λογοτεχνίας σε σχέση με την

Διαβάστε περισσότερα

3 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΥΜΗΤΤΟΥ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (2019) 1 Μετρήσεις μήκους-η μέση τιμή. 2 Μετρήσεις χρόνου-η ακρίβεια

3 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΥΜΗΤΤΟΥ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (2019) 1 Μετρήσεις μήκους-η μέση τιμή. 2 Μετρήσεις χρόνου-η ακρίβεια 3 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΥΜΗΤΤΟΥ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (2019) 1 Μετρήσεις μήκους-η μέση τιμή 2 Μετρήσεις χρόνου-η ακρίβεια 3 Μετρήσεις μάζας-τα διαγράμματα 4 Μετρήσεις θερμοκρασίας-η

Διαβάστε περισσότερα

Η Αμμόχωστος (λατινικά: Famagusta, τούρκικα: Gazimağusa), είναι πόλη στην Κύπρο και βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του νησιού, στον κόλπο που φέρει και

Η Αμμόχωστος (λατινικά: Famagusta, τούρκικα: Gazimağusa), είναι πόλη στην Κύπρο και βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του νησιού, στον κόλπο που φέρει και Μάριος Πρέτα Η Αμμόχωστος (λατινικά: Famagusta, τούρκικα: Gazimağusa), είναι πόλη στην Κύπρο και βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του νησιού, στον κόλπο που φέρει και το όνομά της. Η αρχαία Αμμόχωστος έφερε

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογικές Επισηµάνσεις

Μεθοδολογικές Επισηµάνσεις Εικόνες του Δυτικοευρωπαίου µέσα από την Ιστορία 9 Μεθοδολογικές Επισηµάνσεις Ο ι προσεγγίσεις των σχέσεων του Υστεροβυζαντινού και του Νεότερου Ελληνισµού µε τη Δύση συγκλίνουν στη διαπίστωση ότι κατά

Διαβάστε περισσότερα

Ανδρέας Ανδρικόπουλος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Χίος, 9/04/2014

Ανδρέας Ανδρικόπουλος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Χίος, 9/04/2014 Ανδρέας Ανδρικόπουλος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Χίος, 9/04/2014 Η επιστήμη είναι ένα συστηματικό πλαίσιο αρχών που εξυπηρετεί την προσπάθειά μας να καταλάβουμε το φυσικό και κοινωνικό μας περιβάλλον.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ 1 Ομιλία Δημάρχου Λεμεσού, κ. Νίκου Νικολαϊδη, στο 13 ο Επιστημονικό Συμπόσιο Προφορικής Ιστορίας, την Παρασκευή, Παρασκευή 24 Νοεμβρίου 2017, στις 7.00 μ.μ στο πολιτικό κέντρο «Π. Σολομωνίδης» με θέμα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΔΠΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΔΠΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ 2017-2018 ΤΜΗΜΑ ΙΑΔΠΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΔΕΥΤΕΡΑ 18/06/2018 1 12:00-15:00 12 Α-4_12 Ενάλια Αρχαιολογία ΙΙ: Η Μακρά Διάρκεια της Μεσογείου ΣΤ

Διαβάστε περισσότερα

H ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΚΟΜΝΗΝΩΝ

H ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΚΟΜΝΗΝΩΝ H ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΚΟΜΝΗΝΩΝ Στο θρόνο βρίσκεται ο Αλέξιος Α Κομνηνός 1081 1118 (ιδρυτής δυναστείας Κομνηνών) Ο Αλέξιος Α Κομνηνός μπροστά στο Χριστό Ο Αλέξιος Α διαπραγματεύεται με τους σταυροφόρους

Διαβάστε περισσότερα

2. Αναγέννηση και ανθρωπισμός

2. Αναγέννηση και ανθρωπισμός κεφάλαιο 6 ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΧΩΡΩΝ ΩΣ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΒΕΣΤΦΑΛΙΑΣ (1453-1648) 2. Αναγέννηση και ανθρωπισμός Ορισμός Πρόκειται για μια γενικότερη πνευματική

Διαβάστε περισσότερα

Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΥΤ Κ*ΑΤοΡ1Α. Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΥΤ*Κ*ΑΤοΡ1Α. Η 3υζαντινή εποχή Γ* - * **-^ Διασυνδέσεις. ΒιΒλιογραφία Τ Τ"*-*

Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΥΤ Κ*ΑΤοΡ1Α. Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΥΤ*Κ*ΑΤοΡ1Α. Η 3υζαντινή εποχή Γ* - * **-^ Διασυνδέσεις. ΒιΒλιογραφία Τ Τ*-* Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΥΤΚΑΤοΡ1Α Η 3υζαντινή εποχή Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΥΤ ΚΑΤοΡ1Α Κωνσταντινούπολη, Μ' ένα λεωφορείο τριγυρνάμε όλοι μέσα στην πόλη, σελ. 59-63. Βυζαντινή αυτοκρατορία, Εμπορικοί δρόμοι, σελ 34 Μύθοι και

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΑΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ. Πολιτιστικό πρόγραμμα με βάση την Ιστορία της Ε Δημοτικού

ΠΕΡΙΑΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ. Πολιτιστικό πρόγραμμα με βάση την Ιστορία της Ε Δημοτικού ΠΕΡΙΑΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ Πολιτιστικό πρόγραμμα με βάση την Ιστορία της Ε Δημοτικού Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός: Χρύσα Κουράκη, Δασκάλα, Δρ. Παιδικής Λογοτεχνίας Παν/μίου Ιωαννίνων

Διαβάστε περισσότερα

Bυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 7: Μέση βυζαντινή περίοδος: Ιστορικό πλαίσιο και Ιστοριογραφία. Ιωσήφ Γενέσιος: Βίος και Έργο Κιαπίδου

Bυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 7: Μέση βυζαντινή περίοδος: Ιστορικό πλαίσιο και Ιστοριογραφία. Ιωσήφ Γενέσιος: Βίος και Έργο Κιαπίδου Bυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι Ενότητα 7: Μέση βυζαντινή περίοδος: Ιστορικό πλαίσιο και Ιστοριογραφία. Ιωσήφ Γενέσιος: Βίος και Έργο Κιαπίδου Ειρήνη-Σοφία Τμήμα Φιλολογίας Σκοποί ενότητας Οι φοιτητές

Διαβάστε περισσότερα

Φιλομήλα Λαπατά: συνέντευξη στην Μαρία Χριστοδούλου

Φιλομήλα Λαπατά: συνέντευξη στην Μαρία Χριστοδούλου Φιλομήλα Λαπατά: συνέντευξη στην Μαρία Χριστοδούλου December 13, 2018 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ Η αναγνωρισμένη και καταξιωμένη συγγραφέας στο χώρο της Φιλομήλα Λαπατά κάνει την εμφάνισή της με το νέο της

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΛΕΞΗ ΕΒΔΟΜΗ Η ΠΡΩΙΜΗ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΔΙΑΛΕΞΗ ΕΒΔΟΜΗ Η ΠΡΩΙΜΗ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΙΑΛΕΞΗ ΕΒΔΟΜΗ Η ΠΡΩΙΜΗ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ 1. Εισαγωγή - Η πιο παραμελημένη περίοδος της ιστορίας της Ελληνικής είναι η μεσαιωνική. Για λόγους καθαρά ιδεολογικούς και πολιτικούς, το

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ στα αποσπάσματα των εγχειριδίων που ακολουθούν : 1]προσέξτε α) το όνομα του Βυζαντίου β) το μέγεθος

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ στα αποσπάσματα των εγχειριδίων που ακολουθούν : 1]προσέξτε α) το όνομα του Βυζαντίου β) το μέγεθος ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ στα αποσπάσματα των εγχειριδίων που ακολουθούν : 1]προσέξτε α) το όνομα του Βυζαντίου β) το μέγεθος και τον τόνο της αποτίμησης γ) τα στοιχεία της ιστορικής

Διαβάστε περισσότερα

Ε. Τοποθετήστε τους δείκτες σκορ, στη θέση 0 του μετρητή βαθμολογίας. ΣΤ. Τοποθετήστε τον δείκτη χρόνου στη θέση Ι του μετρητή χρόνου.

Ε. Τοποθετήστε τους δείκτες σκορ, στη θέση 0 του μετρητή βαθμολογίας. ΣΤ. Τοποθετήστε τον δείκτη χρόνου στη θέση Ι του μετρητή χρόνου. ιαρκεια 90 λεπτα Παικτεσ 4 Ηλικια 12+ ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ Το Autokrator είναι ένα μεσαιωνικό στρατιωτικό παιχνίδι, για τις μάχες μεταξύ Χριστιανών και Μουσουλμάνων μεταξύ 7ου και 11ου αιώνα μ.χ.

Διαβάστε περισσότερα

Β ΕΞΑΜΗΝΟ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΤ ΕΞΑΜΗΝΟ Η ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΠΙ ΠΤΥΧΙΩ. 12Ι-4_8 Αρχαία Ιστορία: Ρωμαϊκοί Χρόνοι Στ Εξαμήνου ΘΚ Ιστ. και ΔΠΑ κ. Σαββίδης ΓΡΑΦΕΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗ

Β ΕΞΑΜΗΝΟ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΤ ΕΞΑΜΗΝΟ Η ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΠΙ ΠΤΥΧΙΩ. 12Ι-4_8 Αρχαία Ιστορία: Ρωμαϊκοί Χρόνοι Στ Εξαμήνου ΘΚ Ιστ. και ΔΠΑ κ. Σαββίδης ΓΡΑΦΕΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΤΙΑΔΠΑ 2016-2017 Β ΕΞΑΜΗΝΟ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΤ ΕΞΑΜΗΝΟ Η ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΠΙ ΠΤΥΧΙΩ 09:001 2:00 12Ι-4_8 Αρχαία Ιστορία: Ρωμαϊκοί Χρόνοι Στ Εξαμήνου ΘΚ Ιστ. και ΔΠΑ κ. Σαββίδης ΓΡΑΦΕΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

2. ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ

2. ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ 2. ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ Συμπλήρωση κενών ακόλουθες λέξεις (τρεις λέξεις περισσεύουν): βιβλιοθήκη, Βαλκανική, ανθρωπιστικός, πανεπιστήμιο, χειρόγραφο, Ιταλική, τυπογραφία, σπάνιος. Η Αναγέννηση και

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΑΙ ΛΑΪΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΑΙ ΛΑΪΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΑΙ ΛΑΪΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ 1900 ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ PROJECT 3 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΟΜΑΔΑΣ 1 v ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΓΕΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΑ

ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΓΕΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΙΑΙΟΣ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Π/ΘΜΙΑΣ & Δ/ΘΜΙΑΣ ----- ΕΚΠ/ΣΗΣ Δ/ΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ Ταχ. Δ/νση: ΤΜΗΜΑ Ανδρέα Παπανδρέου Α 37 Τ.Κ. Πόλη: 15180

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ Α ΕΞΑΜΗΝΟ (03 28 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ Α ΕΞΑΜΗΝΟ (03 28 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ) Α ΕΞΑΜΗΝΟ (03 28 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ) 4/9/18 ΤΡΙΤΗ - 5/9/18 ΤΕΤΑΡΤΗ - 12/9/18 ΤΕΤΑΡΤΗ - 14/9/18 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 09:00-19/9/18 ΤΕΤΑΡΤΗ - 25/9/18 ΤΡΙΤΗ 09:00- ΚΑΙ ΚΑΙ 26/9/18 ΤΕΤΑΡΤΗ 27/9/18 ΠΕΜΠΤΗ - Μεσαιωνική Ιστορία

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορικογεωγραφικά / Historicogeographica τ (2018) Βιβλιοπαρουσίαση

Ιστορικογεωγραφικά / Historicogeographica τ (2018) Βιβλιοπαρουσίαση Ιστορικογεωγραφικά / Historicogeographica τ. 16-17 (2018) I Βιβλιοπαρουσίαση Το Βυζάντιο κατά τους Παλαιολόγειους Χρόνους: Σχέσεις Ανατολής και Δύσεως και αφετηρία του Νέου Ελληνισµού (Πρακτικά Συνεδρίων,

Διαβάστε περισσότερα

Ανάβρυτα Συντελεστές: Αγγελάκης Άγγελος Αδαμάκης Παύλος Τσαντά Ιωάννα Σωτηροπούλου Κωνσταντίνα

Ανάβρυτα Συντελεστές: Αγγελάκης Άγγελος Αδαμάκης Παύλος Τσαντά Ιωάννα Σωτηροπούλου Κωνσταντίνα Ανάβρυτα 2015 2016 Συντελεστές: Αγγελάκης Άγγελος Αδαμάκης Παύλος Τσαντά Ιωάννα Σωτηροπούλου Κωνσταντίνα Γεωργική Οικονομία Τα πρώτα βήματα στην γεωργική οικονομία γίνονται κατά την Μυκηναϊκήεποχή. Τηνεποχήαυτή:

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΙΟΥΝΙΟΥ 2017

ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 1) «Το πιο γλυκό ψωμί», Λαϊκό παραμύθι 2) «Ύπνε μου κι έπαρέ μου το», Δημοτικό τραγούδι 3) «Ένας αϊτός περήφανος», Κλέφτικο τραγούδι 4) «Η Νέα Παιδαγωγική»,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΧΟΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ IBY 311 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 5o (ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ) ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΥΣΤΕΡΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις ανοικτού τύπου

Ερωτήσεις ανοικτού τύπου 3. Ξενοφών Γρύλλου Ερχιεύς Ερωτήσεις ανοικτού τύπου 1. Η ΖΩΗ ΤΟΥ 1. Να δώσετε βασικές πληροφορίες για την καταγωγή του Ξενοφώντα και για το οικογενειακό περιβάλλον µέσα στο οποίο µεγάλωσε. 2. Σε ποια εποχή

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΛΑΤΙΝΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (13ος - 18ος αι.)

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΛΑΤΙΝΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (13ος - 18ος αι.) ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΛΑΤΙΝΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (13ος - 18ος αι.) Ενότητα #1: H Δ Σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους Γεγονότα Νικόλαος Καραπιδάκης Τμήμα Ιστορίας Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Πορτραίτα: Johanna Lindsey

Πορτραίτα: Johanna Lindsey Ημερομηνία 10/5/2016 Μέσο Συντάκτης Link http://www.bookcity.gr/ Χρύσα Βασιλείου http://www.artsandthecity.gr/bloggers/%cf%80%ce%bf%cf%81%cf%84%cf%81%ce%b1% CE%AF%CF%84%CE%B1/22032- %CF%80%CE%BF%CF%81%CF%84%CF%81%CE%B1%CE%AF%CF%84%CE%B1-johanna-lindsey

Διαβάστε περισσότερα

Όψεις Βυζαντίου... στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας. Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας

Όψεις Βυζαντίου... στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας. Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας... στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας Το φυλλάδιο αυτό είναι του/της... που επισκέφθηκε το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας στις... Το φυλλάδιο που κρατάς στα χέρια σου

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ. Μαρία Παντελή Γιώργος Βασιλείου

ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ. Μαρία Παντελή Γιώργος Βασιλείου ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ Μαρία Παντελή Γιώργος Βασιλείου ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Μ. Γκιόλιας, Ο Κοσμάς ο Αιτωλός και η εποχή του, Αθήνα 1972 Ιωάννης Μενούνος, Κοσμά Αιτωλού Διδαχές, Αθήνα 1979 Αρτ. Ξανθοπούλου-Κυριακού, Ο

Διαβάστε περισσότερα

11. Γυναίκες πολεµίστριες και ηρωίδες

11. Γυναίκες πολεµίστριες και ηρωίδες 11. Γυναίκες πολεµίστριες και ηρωίδες Συλλογή-επιλογή:Μ. ΛΟΟΣ Μετάφραση: Μ. ΣΚΟΜΠΑ Επιµέλεια: Β. ΚΑΝΤΖΑΡΑ Κλεοπάτρα 69 30 π.χ. Αίγυπτος -Βασίλισσα Η Κλεοπάτρα γεννήθηκε το 69 π.χ. Βασίλεψε στην Αίγυπτο

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΩΡΓΗ ΚΑΤΣΟΥΛΗ ΜΑΡΙΟΥ ΝΙΚΟΛΙΝΑΚΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΦΙΛΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. Από το 1453 μέχρι το 1830 ΤΟΜΟΣ Α ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ..

ΓΙΩΡΓΗ ΚΑΤΣΟΥΛΗ ΜΑΡΙΟΥ ΝΙΚΟΛΙΝΑΚΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΦΙΛΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. Από το 1453 μέχρι το 1830 ΤΟΜΟΣ Α ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ.. ΓΙΩΡΓΗ ΚΑΤΣΟΥΛΗ ΜΑΡΙΟΥ ΝΙΚΟΛΙΝΑΚΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΦΙΛΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Από το 1453 μέχρι το 1830 ΤΟΜΟΣ Α ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ.. 7 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

3o Γυμνάσιο Γιαννιτσών Σχ. Έτος : Εξεταστέα ύλη Β Γυμνασίου ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

3o Γυμνάσιο Γιαννιτσών Σχ. Έτος : Εξεταστέα ύλη Β Γυμνασίου ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 3o Γυμνάσιο Γιαννιτσών Σχ. Έτος : 2018-19 Εξεταστέα ύλη Β Γυμνασίου ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Από το βιβλίο «Νεοελληνική Γλώσσα Β Γυμνασίου», βασικό βιβλίο και τετράδιο εργασιών οι παρακάτω ενότητες : 1. ΕΝΟΤΗΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

Πρόσκληση υποβολής ανακοινώσεων ΣΥΝΕΔΡΙΟ Η Επανάσταση του 1821 στην Ιστορία και την Λογοτεχνία Μαρτίου 2020

Πρόσκληση υποβολής ανακοινώσεων ΣΥΝΕΔΡΙΟ Η Επανάσταση του 1821 στην Ιστορία και την Λογοτεχνία Μαρτίου 2020 Πρόσκληση υποβολής ανακοινώσεων ΣΥΝΕΔΡΙΟ Η Επανάσταση του 1821 στην Ιστορία και την Λογοτεχνία 20-21 Μαρτίου 2020 Συνεχίζοντας την πορεία των συνεδρίων που ξεκινήσαμε το 2016 με το Συνέδριο «Η Κωνσταντινούπολη

Διαβάστε περισσότερα

32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή

32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή 32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή Η Θεσσαλονίκη, από τα πρώτα βυζαντινά χρόνια, είναι η δεύτερη σημαντική πόλη της αυτοκρατορίας. Αναπτύσσει σπουδαία εμπορική, πνευματική και πολιτική κίνηση, την

Διαβάστε περισσότερα

Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ALPHA BANK

Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ALPHA BANK Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ALPHA BANK Η σηµερινή φυσιογνωµία της Βιβλιοθήκης της Alpha Βank διαµορφώθηκε µετά το 2000 µε τη συγχώνευση της Alpha Τραπέζης Πίστεως µε την Ιονική Τράπεζα. Τότε και οι Βιβλιοθήκες των

Διαβάστε περισσότερα

ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. TMHMAIΣΤΟΡΙΑΣ A εξαμήνου ακαδ. έτους ΩΡΕΣ ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9-10 Γερμανικά Ι.

ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. TMHMAIΣΤΟΡΙΑΣ A εξαμήνου ακαδ. έτους ΩΡΕΣ ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9-10 Γερμανικά Ι. ΙΟΝΙΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ TMHMAIΣΤΟΡΙΑΣ A εξαμήνου ακαδ. έτους 2017-2018 ΩΡΕΣ ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9-10 Γερμανικά Ι Εισαγωγή στη Ρωμαϊκή Ιστορία Γαλλικά Ι Α.ΑΥΓΕΡΗ Αίθ. 5 ΜΠ. ΣΤΙΑΣΤΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

7ος αι. 610 641 8 ος αι. ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ. αποφασιστικοί αγώνες και μεταρρυθμίσεις

7ος αι. 610 641 8 ος αι. ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ. αποφασιστικοί αγώνες και μεταρρυθμίσεις 7ος αι. 610 641 8 ος αι. ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ αποφασιστικοί αγώνες και μεταρρυθμίσεις πώς διαχειρίστηκε ο Ηράκλειος τόσο τους κινδύνους που απειλούσαν τα σύνορα του ανατολικού ρωμαϊκού κράτους όσο και τα σοβαρά προβλήματα

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία Α Λυκείου Κωδικός 4459 Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1ο ΘΕΜΑ

Ιστορία Α Λυκείου Κωδικός 4459 Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1ο ΘΕΜΑ Ιστορία Α Λυκείου Κωδικός 4459 Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α 1ο ΘΕΜΑ 1.α. (Ι). Να χαρακτηρίσετε τις ακόλουθες προτάσεις ως προς την ορθότητά τους, γράφοντας τη λέξη Σωστό ή Λάθος δίπλα από τον αριθμό

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ II. Η ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΗ ΤΟΥ ΛΕΟΝΤΟΣ ΣΓΟΥΡΟΥ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ (c. 1200 c. 1202/1203)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ II. Η ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΗ ΤΟΥ ΛΕΟΝΤΟΣ ΣΓΟΥΡΟΥ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ (c. 1200 c. 1202/1203) 23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ II Η ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΗ ΤΟΥ ΛΕΟΝΤΟΣ ΣΓΟΥΡΟΥ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ (c. 1200 c. 1202/1203) H φυσιογνωμία του Λέοντος Σγουρού και η πολυποίκιλη δράση του δεσπόζουν στις ιστορικές εξελίξεις του

Διαβάστε περισσότερα

κατεύθυνση της εξάλειψης εθνοκεντρικών και άλλων αρνητικών στοιχείων που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση έτσι ώστε η εκπαίδευση να λαμβάνει υπόψη

κατεύθυνση της εξάλειψης εθνοκεντρικών και άλλων αρνητικών στοιχείων που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση έτσι ώστε η εκπαίδευση να λαμβάνει υπόψη ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι γνωστό ότι, παραδοσιακά, όπως άλλα εκπαιδευτικά συστήματα έτσι και το ελληνικό στόχευαν στην καλλιέργεια και ενδυνάμωση της εθνοπολιτιστικής ταυτότητας. Αυτό κρίνεται θετικό, στο βαθμό που

Διαβάστε περισσότερα

Με ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση διοργανώνουμε τη σημερινή εκδήλωση, για να τιμήσουμε τα 100 χρόνια ζωής της Αεροπορίας Στρατού.

Με ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση διοργανώνουμε τη σημερινή εκδήλωση, για να τιμήσουμε τα 100 χρόνια ζωής της Αεροπορίας Στρατού. Κυρίες και Κύριοι, Με ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση διοργανώνουμε τη σημερινή εκδήλωση, για να τιμήσουμε τα 100 χρόνια ζωής της Αεροπορίας Στρατού. Όταν το 1912 δειλά συγκροτείτο ο πρώτος αεροπορικός στόλος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ναύπλιο, Βουλευτικό Παρασκευή 9 - Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 Παρασκευή 9 Οκτωβρίου, απόγευμα Εναρκτήρια Συνεδρία 6.00-6.30: Υποδοχή Συνέδρων και Κοινού 6.30-6.40: Προσφώνηση

Διαβάστε περισσότερα

1. Οι Σλάβοι και οι σχέσεις τους με το Βυζάντιο

1. Οι Σλάβοι και οι σχέσεις τους με το Βυζάντιο Τα όρια του βυζαντινού κράτους από τα μέσα του 7ου ως τον 9ο αιώνα. Επεξεργασία: Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. ΙΜΕ http://www.ime.gr/chronos/09/gr/gallery/main/others/o2p 2.html I. Ο ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΚΟΣΜΟΣ ΚΑΤΑ

Διαβάστε περισσότερα