Οµιλία κ. ηµήτρη Μιχαρικόπουλου στην Εκδήλωση του ΚΕΒΕ για την Υπογραφή της Χάρτας των Κυπριακών Επιχειρήσεων Κατά της Κλιµατικής Αλλαγής

Transcript

1 Οµιλία κ. ηµήτρη Μιχαρικόπουλου στην Εκδήλωση του ΚΕΒΕ για την Υπογραφή της Χάρτας των Κυπριακών Επιχειρήσεων Κατά της Κλιµατικής Αλλαγής Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε της ηµοκρατίας, Κυρία Υπουργέ, Κύριοι Υπουργοί, Κυρίες και Κύριοι, Αποτελεί ιδιαίτερη τιµή και χαρά για εµένα η συµµετοχή µου στην πανηγυρική αυτή εκδήλωση υπογραφής της Χάρτας των Κυπριακών Επιχειρήσεων Κατά της Κλιµατικής Αλλαγής, που θεωρώ ότι σηµατοδοτεί µια νέα προσέγγιση και αντίληψη για το ρόλο των επιχειρήσεων στην αντιµετώπιση των µεγάλων κοινωνικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων. Θα ήθελα κατ αρχήν να συγχαρώ θερµά το Κυπριακό Εµπορικό και Βιοµηχανικό Επιµελητήριο για τη σπουδαία αυτή Πρωτοβουλία και να ευχαριστήσω κι εγώ, εκ µέρους του Ινστιτούτου Κοινωνικής Καινοτοµίας, τον Πρόεδρο και τα στελέχη του ΚΕΒΕ για τη συνεργασία που είχαµε όλους αυτούς τους µήνες στην επεξεργασία και προετοιµασία της Χάρτας κατά της Κλιµατικής Αλλαγής. Κυρίως όµως θα ήθελα να συγχαρώ θερµά τις επιχειρήσεις, που σήµερα προσχωρούν στη Χάρτα και οι οποίες παρά τη δύσκολη οικονοµικά περίοδο που διανύουµε αγκαλιάζουν αυτήν την πρωτοβουλία, δεσµευόµενες σε µια συλλογική προσπάθεια του επιχειρηµατικού κόσµου της Κύπρου για µείωση των εκποµπών ρύπων του θερµοκηπίου. Κυρίες Κύριοι, η αλλαγή του κλίµατος είναι εδώ. Όλες οι επιστηµονικές έρευνες, οι αναλύσεις των ειδικών, οι διαπιστώσεις διεθνών οργανισµών καταλήγουν στο ότι οι ανθρωπογενείς εκποµπές αερίων ρύπων του θερµοκηπίου έχουν ήδη διαταράξει τον πολύπλοκο µηχανισµό του κλίµατος και οδηγούν σε αυτό που ονοµάζεται υπερθέρµανση του πλανήτη. Η δυσκολία κινητοποίησης της κοινωνίας και ανάληψης µαζικής δράσης για την αντιµετώπιση του φαινοµένου έγκειται, εκτός των άλλων, στο γεγονός ότι την αλλαγή του κλίµατος δεν µπορούµε να τη δούµε, να την µυρίσουµε, να την αισθανθούµε δηλαδή µε τις αισθήσεις µας και να µπορέσουµε µε άµεσο τρόπο κατανοήσουµε στην καθηµερινότητα µας πόσο σηµαντικό είναι το πρόβληµα. εν θα ήθελα να σας κουράσω, ούτε είναι η κατάλληλη περίσταση να αναφερθώ λεπτοµερώς σε επιστηµονικά στοιχεία για τη διαρκώς αυξανόµενη µέση θερµοκρασία του πλανήτη από τις εκποµπές ρύπων του θερµοκηπίου που προέρχονται από τον άνθρωπο και από τη διατήρηση της εξάρτησης µας από ορυκτά καύσιµα. Άλλωστε έχουµε περάσει πλέον από το στάδιο της επιστηµονικής διαπίστωσης του προβλήµατος σε αυτό της ανάληψης συγκεκριµένων πρωτοβουλιών, όπως είναι η 1

2 σηµερινή υπογραφή της Χάρτας των Κυπριακών Επιχειρήσεων Κατά της Κλιµατικής Αλλαγής. Θα πρέπει ίσως να υπενθυµίσουµε µόνο ότι µέσα σε λίγες µόνο δεκαετίες απελευθερώσαµε τόσο διοξείδιο του άνθρακα όσο απορρόφησε η φύση µε τη φωτοσύνθεση περίπου σε ενάµισι δισεκατοµµύριο χρόνια και ότι η συγκέντρωση αερίων του θερµοκηπίου στην ατµόσφαιρα η µεγαλύτερη τα τελευταία οκτακόσιες χιλιάδες χρόνια. Η µέση θερµοκρασία της γης έχει ανέλθει ήδη κατά 0,8 βαθµούς Κελσίου σε σύγκριση µε τα προβιοµηχανικά επίπεδα, ενώ τεκµηριωµένοι υπολογισµοί των επιστηµόνων µιλούν για άνοδο της θερµοκρασίας που θα κυµανθεί από 1,7 έως και 6 βαθµούς Κελσίου µέχρι το τέλος του αιώνα. Η επαλήθευση οποιασδήποτε αύξησης της θερµοκρασίας πάνω από το όριο κινδύνου των δύο βαθµών Κελσίου θα σηµαίνει ότι θα ξεπεραστούν τα όρια αντοχής του πλανήτη και ότι θα οδηγηθούµε σε µεγάλης κλίµακας µη αναστρέψιµες επιπτώσεις για τους υδάτινους πόρους, για την αγροτική παραγωγή για την ίδια την ύπαρξη µας. Το διακύβευµα που τίθεται για όλους µας σήµερα είναι η ταχύτητα µε την οποία θα ανταποκριθούµε ως κοινωνίες και ως παγκόσµια οικονοµία στη µείωση εκποµπής ρύπων του θερµοκηπίου και ποιο θα είναι το οικονοµικό και κοινωνικό κόστος που θα κληθούµε να καταβάλλουµε. Η γνωστή πλέον σε όλους έκθεση του Νίκολας Στερν που εκπονήθηκε πριν τρία χρόνια για λογαριασµό της βρετανικής κυβέρνησης ανεβάζει σε 5,5 τρισεκατοµµύρια Ευρώ το κόστος αντιµετώπισης της κλιµατικής αλλαγής µέχρι το 2020, ενώ υπολογίζει ότι η οικονοµική ζηµιά από την κλιµατική αλλαγή θα ανέλθει σε ποσά που αντιστοιχούν στο 5% του παγκόσµιου ΑΕΠ, που µπορεί να φτάσει έως και το 20%, εάν η αντίδραση µας έλθει καθυστερηµένα. Ακόµη πάντως και οι πλέον δύσπιστοι για την ακρίβεια των προβλέψεων αυτών ή για την επαλήθευση των εφιαλτικών σεναρίων από την αύξηση της θερµοκρασίας του πλανήτη συµφωνούν ότι και µόνο το ενδεχόµενο σοβαρής κλιµατικής αλλαγής αρκεί για να κάνουµε κάτι και να προσαρµόσουµε τις συµπεριφορές µας ώστε να αποτραπεί αυτή η απειλή. Και θα ήθελα να σταθώ στο θέµα των συµπεριφορών όλων µας, επιχειρήσεων, καταναλωτών, δηµόσιων αρχών, καθώς σίγουρα τεχνολογικά µπορούµε πλέον µε σχετικά οικονοµικό τρόπο να έχουµε ηλεκτρική ενέργεια από καθαρές πηγές ή να κινούµε τα αυτοκίνητά µας µε εναλλακτικά καύσιµα. Είναι ασφαλώς χρήσιµο να θέσουµε φιλόδοξους στόχους σε µακροπρόθεσµο επίπεδο όπως είναι ο στόχος για µείωση των εκποµπών σε σχέση µε τα επίπεδα του 1990 κατά 50% ή κατά 80% έως το Ωστόσο οι στόχοι αυτοί φαντάζουν πολύ µακρινοί, ιδιαίτερα εάν µας ζητηθεί να λογοδοτήσουµε για αυτούς, καθώς δεν είναι σίγουρο εάν µετά από τέσσερις ή πέντε δεκαετίες θα είµαστε εν ζωή για να διαπιστώσουµε εάν πετύχαµε. 2

3 Η Κύπρος φυσικά στηρίζει αυτούς τους µακροπρόθεσµους στόχους και συµµετέχει στο πλαίσιο της ΕΕ στην προσπάθεια για µια δεσµευτική διεθνή συµφωνία για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής. Με τα µέτρα και τις πρωτοβουλίες που έχει µέχρις στιγµής αναλάβει η Πολιτεία, δείχνει έµπρακτα τη διάθεση της να επωµιστεί τις σχετικές δεσµεύσεις της. Άλλωστε το να απέφευγε ως µικρή χώρα να δείξει την ίδια εγρήγορση µε τα άλλα µεγάλα κράτη µέλη της ΕΕ θα ήταν σα να εθελοτυφλούσε. Γιατί ακόµη και εάν θα ήθελε να είναι απλός παρατηρητής της προσπάθειας των υπολοίπων χωρών για µείωση των εκποµπών ρύπων δεν θα µπορούσε να µείνει ανεπηρέαστη από τη µείωση στα κοιτάσµατα πετρελαίου και φυσικού αερίου και στη συνεπαγόµενη αλλαγή του µοντέλου και των συνθηκών παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών. Σηµασία θεωρώ όµως, ότι έχει να µπορέσουµε όλοι, κυβερνήσεις, επιχειρήσεις, άτοµα να θέσουµε πιο κοντινούς στόχους περικοπών, που θα έχουν αµεσότερο αποτέλεσµα στην προσπάθεια σωτηρίας του πλανήτη. Σε αυτό ακριβώς το σηµείο πιστεύω ότι η Χάρτα που υπογράφεται σήµερα αποτελεί ένα σηµαντικό βήµα για την ανάληψη δράσης και από την πλευρά των επιχειρήσεων και εν τέλει από την ευρύτερη Κυπριακή κοινωνία για την αντιµετώπιση της µεγάλης αυτής περιβαλλοντικής πρόκλησης. Η Χάρτα των Κυπριακών Επιχειρήσεων Κατά της Κλιµατικής Αλλαγής αποτελεί κατ αρχήν µια διακήρυξη αρχών που µπορεί και πρέπει να λειτουργήσει σε πρώτο επίπεδο ως εργαλείο ευαισθητοποίησης τόσο των επιχειρήσεων που προσχωρούν σε αυτήν, όσο και ευρύτερα, των εργαζοµένων, των συνεργατών τους και ολόκληρης της κοινωνίας στην κατεύθυνση περιορισµού του ανθρακικού αποτυπώµατος και µείωσης της κατανάλωσης ενέργειας. Η Χάρτα λειτουργεί ως µέσο εθελοντικής αυτοδέσµευσης των επιχειρήσεων σε κάποιες αρχές και σε ενέργειες που µπορούν να συµβάλλουν στη µείωση των εκπεµπόµενων ρύπων του θερµοκηπίου. Οι δεσµεύσεις αυτές αφορούν: Πρώτον τον περιορισµό των επιπτώσεων της επιχειρηµατικής τους δραστηριότητας στο φαινόµενο της κλιµατικής αλλαγής. εύτερον τη συµβολή στην επίτευξη του εθνικού στόχου της Κύπρου για µείωση των εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) κατά 15% µέχρι το Τρίτον την υποστήριξη στο µέτρο του δυνατού της προώθησης δράσεων και προγραµµάτων της πολιτείας για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής Τέταρτον τη συµβολή στην ενηµέρωση του προσωπικού, των πελατών, των προµηθευτών και των συνεργατών τους για την κλιµατική αλλαγή 3

4 Να περάσουµε τώρα στο πως θα λειτουργήσει πρακτικά η Χάρτα. Κάθε επιχείρηση που θα την υπογράφει λαµβάνει αυτόν εδώ τον Οδηγό, που βρίσκεται και στην ειδική ιστοσελίδα του ΚΕΒΕ για την πρωτοβουλία αυτή, µε χρήσιµες πρακτικές και συµβουλές για το πώς µπορεί να περιορίσει τις έµµεσες εκποµπές ρύπων της, δηλαδή τις εκποµπές που προέρχονται, όχι από την παραγωγική της δραστηριότητα, αλλά από τη λειτουργία των γραφείων και εγκαταστάσεων της, τις επαγγελµατικές µετακινήσεις, τις µεταφορές εµπορευµάτων κλπ. Θα πρέπει να σηµειώσουµε στο σηµείο αυτό ότι οι επιχειρήσεις του τοµέα των υπηρεσιών και του εµπορίου έχουν µόνο έµµεσες εκποµπές, οι οποίες παρ όλο που είναι έµµεσες ευθύνονται για ένα πολύ µεγάλο µέρος των ρύπων που εκλύουν οι επιχειρήσεις. Με τον τρόπο αυτό κάθε επιχείρηση µπορεί να λάβει συγκεκριµένα µέτρα που θα της επιτρέψουν όχι µόνο να περιορίσει τον αντίκτυπο της λειτουργίας της στην κλιµατική αλλαγή, αλλά ταυτόχρονα να µειώσει τα κόστη λειτουργίας της από την κατανάλωση ενέργειας κλπ. και κατά συνέπεια να γίνει και οικονοµικά ανταγωνιστικότερη. Οι επιχειρήσεις που υπογράφουν τη Χάρτα λαµβάνουν επίσης το ειδικό λογότυπο της πρωτοβουλίας, που µπορούν να χρησιµοποιούν στα έντυπα τους, στις συσκευασίες των προϊόντων τους, στις διαφηµίσεις τους κλπ. και έτσι να µεταφέρουν το µήνυµα στους πελάτες, στους εργαζόµενους και στους συνεργάτες τους για το σκοπό της πρωτοβουλίας αυτής. ε θα πρέπει να ξεχνάµε ότι αρκετές από αυτές τις πρακτικές που µπορούν να εφαρµόσουν οι επιχειρήσεις, µπορούν µε παρόµοιο τρόπο να εφαρµοστούν και στα σπίτια µας ή στις δηµόσιες υπηρεσίες, διαχέοντας έτσι ακόµη περισσότερο τη θετική στάση και τα οφέλη από τη µείωση του ανθρακικού αποτυπώµατος. Πολύ σηµαντικό στοιχείο όµως της όλης διαδικασίας είναι η δέσµευση που αναλαµβάνουν οι επιχειρήσεις που προσχωρούν στη Χάρτα για συστηµατική µέτρηση και παρακολούθηση των εκποµπών τους διοξειδίου του άνθρακα και αξιολόγηση των επιδόσεων τους µε τους κατάλληλους δείκτες. Όλοι γνωρίζουµε ότι για να βελτιώσουµε κάτι θα πρέπει να µπορούµε και να το µετρήσουµε. Στην περίπτωση των εκποµπών ρύπων διοξειδίου του άνθρακα αυτό είναι απολύτως αληθινό και για το σκοπό αυτό έχουµε αναπτύξει µια σειρά από εύχρηστα υπολογιστικά εργαλεία, που µέσω της ιστοσελίδας του ΚΕΒΕ είναι διαθέσιµα σε κάθε επιχείρηση. Έτσι, όλες οι επιχειρήσεις που σήµερα υπέγραψαν τη Χάρτα θα µπορούν να υπολογίζουν τις έµµεσες εκποµπές ρύπων από τη λειτουργία τους και µια φορά το χρόνο να στέλνουν τις ετήσιες επιδόσεις τους στο ΚΕΒΕ, το οποίο θα παρακολουθεί και θα αξιολογεί τη συνολική πρόοδο που επιτυγχάνεται µέσω αυτής της πρωτοβουλίας. Με αυτόν τον τρόπο θα µπορέσουµε, ελπίζω, όχι απλώς να διακηρύξουµε τη δέσµευση και προσπάθεια των επιχειρήσεων να καταπολεµήσουν την κλιµατική αλλαγή, αλλά κυρίως να διαπιστώσουµε και να προβάλλουµε τα πραγµατικά 4

5 αποτελέσµατα που θα έχει αυτή η κοινή προσπάθεια. Είναι σηµαντικό να θυµόµαστε ότι ο αγώνας για τη βιώσιµη ανάπτυξη και τη σωτηρία του πλανήτη από την υπερθέρµανση, πέρα από φιλόδοξα λόγια, απαιτεί ενεργό συµµετοχή και πράξεις. Κύριες και Κύριοι, έχει έλθει η ώρα να σταθµίσουµε τις οικονοµικές και κοινωνικές συνέπειες της κλιµατικής αλλαγής και να αναλάβουµε δράση από όποια έπαλξη βρίσκεται ο καθένας µας. Πιστεύω ότι η σηµερινή υπογραφή της Χάρτας µπορεί να αποτελέσει ένα σηµαντικό ορόσηµο για την ανάληψη ευρύτερης δράσης στην Κύπρο και για µια νέα ελπιδοφόρο κοινωνική συµφωνία για τη αντιµετώπιση της Κλιµατικής Αλλαγής σε εθνικό επίπεδο. Σε αυτή την προσπάθεια, σε αυτόν τον αγώνα χρειαζόµαστε τη συστράτευση κάθε επιχείρησης, κάθε ενεργού πολίτη της χώρας. Γιατί εν τέλει η αναστροφή της κλιµατικής αλλαγής είναι στο χέρι µας. Ευχαριστώ Πολύ 5