- PDF ΔΩΡΕΑΝ Λήψη

Transcript

1 Στη Μιμή

2

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Η περίπτωσή του...11 Ο γλάρος...15 Το τελευταίο αντίο...25 Τα λόγια της σπηλιάς...27 Αν του το λεγαν...31 Η καλόγρια...35 Το καθάρισμα...39 Ο τεράμινθος...49 Το κακοπούλι...55 Τα τρία σακάκια...63 Honeymoon Killers...67 Η πραγματική τους ιστορία...73 «Dirty Bill»...87 Η φωτογραφία...89 Μια ιστορία αγάπης...91 Το βραδινό δελτίο...97 Μια περίπτωση Όπως τον ήθελε Η επιστροφή του Ένα παράξενο ζευγάρι Η επιστροφή της

4

5 Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ Η σιωπή που απλωνόταν γύρω του του φαινόταν πρωτόγνωρη. «Τι να κάνω», έλεγε, «για να γεμίσω το κενό;» Θυμόταν τι έκανε πέρυσι τέτοιο καιρό μαζί της, πρόπερσι, αντιπρόπερσι κι ακόμα πιο πίσω. Θυμόταν ημερομηνίες σταθμούς, γάμους, θανάτους, δικτατορίες, τη ζωή στην παλιά Αθήνα, όταν ήταν νέοι, τη ζωή στην καινούργια, μεσήλικες πια, θυμόταν λεπτομέρειες απ τις πρώτες μέρες μαζί της (τις πρώτες και τις τελευταίες τις θυμόταν απ όλες πιο καθαρά), θυμόταν τα σπίτια που ζήσανε, κι αυτά που θέλανε να ζήσουν, τα ξενοδοχεία που μείνανε, τα τρένα που ταξίδεψαν, τα τσιγάρα που κάπνισαν, τα χτενάκια για τα μαλλιά της, θυμόταν φράσεις σκόρπιες, θυμόταν, όλα αν ήθελε, μα το κενό γύρω του παρέμενε κενό.

6 12 βασιλησ βασιλικοσ Να μη μένει μόνος, όπως τον συμβούλευαν, να επιζητεί παρέες, τον κούραζε μετά από λίγο. Μιλούσε, ξέδινε κι ύστερα ξαναμάζευε πύο η πληγή. Ίσως και να γινόταν βαρετός κι οι άλλοι από ευγένεια να μη του το λέγαν. Νήστευε, για να χάσει δυνάμεις, αφού δεν του χρειάζονταν, δεν τις ήθελε, δεν είχε πού να τις ξοδέψει και τότε κοιμόταν. Μα μισούσε τον ύπνο του, γιατί δεν μπορούσε να την ονειρευτεί. Έκανε πότε πότε κανένα υπεραστικό τηλέφωνο για να πει δυο κουβέντες, να ρυθμίσει μιαν εκκρεμότητα, και; Ζήλευε τη ζωή, γιατί εκείνη, η αγάπη του, δεν συμμετείχε. Για τον ίδιο ήταν αδιάφορη. Δεν ήθελε να συμμετέχει ούτε αυτός, θυμόταν τι είχε κάνει εκείνη σε μια ανάλογη δύσκολη στιγμή, όταν έχασε ξαφνικά τη μητέρα της. Αρπάχτηκε από ένα σενάριο, για να σωθεί, να απασχολήσει με κάτι το μυαλό της, το γραφε (του το υπαγόρευε) και ξεσπούσε κάθε τέταρτο σε λυγμούς. Μα ήταν κι αυτός δίπλα της να κλάψει μαζί της. Όταν τον έβλεπε να κλαίει, συνερχόταν. Στη δική του όμως περίπτωση, ήταν ολότελα μόνος. Την έχασε ξαφνικά, όπως εκείνη είχε χάσει τη μητέρα της. Από πού ν αρπαχτεί; Πού να στηριχτεί; Ερχόταν εκείνη πότε πότε στη σκέψη του και τον παρηγορούσε. Όταν την έβλεπε έτσι ζωντανή, ημέρευε. Μα αυτό δεν γινόταν πάντα. Δοκίμασε να τελειώσει ένα γραφτό που άρχισε όταν εκείνη ήταν ακόμα κοντά του. Μα η νοσταλγία για την εποχή που ήταν μαζί του, τον εμπόδιζε να συνεχίσει. Είχε αλλάξει νοοτροπία και προοπτική. Τον δυσκόλευε να σκεφτεί όπως πρώτα. Έμεινε να γυρνά άσκοπα, χωρίς να πίνει, χωρίς να τρώει. Πήγαινε στο νεκροταφείο, της κρατούσε συντροφιά. Πήγαινε στο σπίτι που μέναν μαζί τόσα χρόνια κι έβαζε δίσκους.

7 το τελευταιο αντιο 13 Δοκίμαζε να διαβάσει κανένα βιβλίο κι έπεφτε από τα χέρια του. «Πού θα πάει αυτή η κατάσταση;» συλλογιζόταν. «Πώς θ αντέξω;» Και, γράφοντας, σκέπαζε το κενό με λέξεις.

8

9 Ο ΓΛΑΡΟΣ Μα είναι δυνατόν είκοσι χρόνια ζωής να κολλήσουν σε μια στιγμή θανάτου; Τη ζωή της, που ήταν ήρεμη, ήρθε να την αναστατώσει ένα παράξενο πουλί. Κάτασπρο σαν γλάρος ήταν βαλσαμωμένο σε μια βιτρίνα. Το θέλω, είπε πρώτη. Μπήκαν να ρωτήσουν την τιμή. Η μικρή πωλήτρια ήταν εξυπηρετική και όλο νάζι. Μέσα του Ιούλη, κι οι ζέστες ακόμα δεν είχαν γίνει ανυπόφορες. Εκείνη μπήκε στο καμαρίνι να το δοκιμάσει. Τον φώναξε κι αυτόν να το δει. Πόσο στοιχίζει; Η τιμή του, παρ όλες τις εκπτώσεις, ήταν αρμυρή. Δεν άντεχε το πορτοφόλι τους.

10 16 βασιλησ βασιλικοσ Το παράξενο αυτό πουλί δεν ήταν άλλο από ένα ωραίο άσπρο μακρύ φουστάνι καμωμένο από ταφτά, μετάξι και κρινολίνο. Απάνω άφηνε την πλάτη και τους ώμους ξέσκεπους, στη μέση ήταν σφιχτό και κάτω φούσκωνε, σαν μανιτάρι. Παρόλο το ανεμιστηράκι, μες στο καμαρίνι, όπου εκείνη το προβάριζε, έκανε ζέστα. Ίδρωσε ώσπου να το φορέσει και να το βγάλει ξανά. Βγήκε σκεφτική. Δεν γίνεται λίγο σκόντο ακόμα; Περάστε αργότερα, όταν θα ναι εδώ τ αφεντικό. Ήταν ακριβώς αυτό που ήθελε. Να έχει λίγο χρόνο να το σκεφτεί. Μην το πουλήσετε, ώσπου να γυρίσω, παρακάλεσε την πωλήτρια. Μείνετε ήσυχη, θα το βάλω στην άκρη. Αυτός την περίμενε καθισμένος στον καναπέ, ξεφύλλιζε περιοδικά μόδας. Βγαίνοντας έξω στον δρόμο, εκείνη ήταν αναστατωμένη. Μια αναστάτωση πρωτόγνωρη της έδινε αυτό το φουστάνι. Το ήθελε και δεν το ήθελε μαζί. Όχι μόνο γιατί ήταν πανάκριβο, αλλά γιατί δεν είχε πουθενά να το φορέσει. Η βόλτα της, στα ίδια μονοπάτια, έχασε από κείνη τη στιγμή κάθε νόημα. Περπατούσε κι ο νους της γύριζε στο άσπρο σύννεφο, απ όπου μόλις είχε βγει. Βλέποντας τον εαυτό της, με το καθημερινό της φόρεμα, μετά που κοιτάχτηκε εκεί με το άλλο, δεν αναγνωριζόταν. Δεν ήταν απλά ένα ωραίο άσπρο φουστάνι. Ήταν κάτι που την μεταμόρφωνε σε κάτι που ούτε η ίδια φανταζόταν ποτέ ότι μπορούσε να μοιάζει. Προχωρούσαν σιωπηλοί. Σταμάτησαν στο μπαρ της γωνίας. Ξαφνικά πεινούσε. Η λαχτάρα της με το φόρεμα

11 το τελευταιο αντιο 17 μεταμορφώθηκε σε αγωνία κι οι τύψεις την κάναν να θέλει να φάει. Όπως μικρή: η ζήλια της που απόκτησε μια αδερφή, όταν η ίδια ήταν τριών χρονών, την έκανε να τρώει και να παχύνει. Μόλις μου έμπαινε, το πρόσεξες; του είπε. Λίγο να παχύνω, ένα κιλό, και δεν θα μου κάνει. Ήταν έτοιμη σχεδόν να κλάψει. Ούτε η ίδια ήξερε το γιατί. Οι στενοί πεζόδρομοι στο κέντρο της πόλης, όσο ο ήλιος έπεφτε, γέμιζαν κόσμο. Σταμάτησε μπροστά σε μια βιτρίνα με μικρά σκυλιά στα κλουβιά, γατάκια, άσπρα ποντίκια, μικρούς πίθηκους. Το μάτι της καρφώθηκε σε ένα σκυλάκι που έμοιαζε άρρωστο. Ηρέμησε το πρόσωπό της. Θα μου πάρεις ένα «γιορκσάιρ»; τον ρώτησε. «Να σε βλέπει και να τρομάζει», του έλεγε. Μπήκαν μέσα να ρωτήσουν. Δεν είχαν τώρα, τους είπε η γυναίκα του μαγαζιού, τον τύπο που ζητούσαν, αλλά μπορούσε να τους βρει ένα, όποτε ήθελαν. Στοίχιζαν όμως πανάκριβα. Βγήκαν, περπάτησαν λίγο πιο ψηλά. Στο καφενείο, που έβγαζε τραπεζάκια στον δρόμο, άδειαζε μόλις μια θέση. Έτρεξε αυτός, την πρόλαβε από δυο γριές που ετοιμάζονταν να την πιάσουν. Κάθισαν να τα σκεφτούν. Αν πάρω όμως το σκυλί, δεν θα μπορώ να πάρω το φουστάνι, συμπέρανε μετά από σιωπή. Γιατί όχι και τα δυο; Δεν έχουμε λεφτά. Θα τα βρούμε. Το γκαρσόνι ήρθε για την παραγγελία. Φοβόταν το δέσιμο με το ζώο. Ήξερε πως αν δεθεί, που θα δενόταν, δεν θα μπορούσε να ταξιδέψει εύκολα, θα ταν δέσμια της αγάπης της γι αυτό. Έτσι απαλλάχτηκε από το φυτό της, τον «Άντσι». Όταν κατάλαβε πως είχε

12 18 βασιλησ βασιλικοσ αρχίσει να της γίνεται απαραίτητο. Κι απέφευγε κάθε άλλο δεσμό, εκτός απ αυτόν που είχαν οι δυο τους. Τη γέμιζε. Μόνο που δεν της έδινε ευκαιρίες να ξοδέψει τη στοργή της. Ήταν αυτάρκης. Δεν υπόφερε. Αυτός καταλάβαινε πως το πρόβλημα του σκυλιού, μόνιμο για πολλά χρόνια (από τότε που έχασε μικρή το δικό της, τον «Κόρκι»), το προκάλεσε η ίδια, εκείνη τη στιγμή, μόνο και μόνο για να αποπροσανατολίσει τη σκέψη της από το άλλο: τον γλάρο της βιτρίνας. Δεν θα πάρω ούτε το να ούτε τ άλλο, κατέληξε. Και σηκώθηκε, πήγε στο γειτονικό ζαχαροπλαστείο, πήρε στρούντελ γλυκό κι άρχισε να το τρώει απ το χαρτί στο τραπέζι. Όσο μπλεκόταν τα απωθημένα της, τόσο έτρωγε, χωρίς να πεινάει. Η δική του στάση ήταν της μη συμμετοχής. Δεν έλεγε ούτε ναι ούτε όχι. Τι λες, να το πάρω το φουστάνι; Σε τέτοιες στιγμές που πάλευε κάτι μέσα της, η μη επέμβασή του υπαγορευόταν απ την αγάπη. Την αγαπούσε κι ήθελε να κάνει όλα τα χατίρια της, μα είχε μάθει πια όλα τα κουμπιά της: έπρεπε για να κάνει πράγματι αυτό που ήθελε εκείνη, για να τ αποφασίσει μόνη της, ανεπηρέαστα, αυτός να κάνει τον αδιάφορο. Αλλιώς μπορούσε, με την επιμονή του σε κάτι, να την αναγκάσει, από άμυνα, να κάνει το αντίθετο απ αυτό που ήθελε πραγματικά. Μια κυρία του καλού κόσμου πέρασε με το σκυλάκι της, μια σπιθαμή πάνω απ την άσφαλτο. Ήταν ένα «γιορκσάιρ»: όλο μαλλί, χαμηλόβλεπο, αθόρυβο, ευαίσθητο. Δεν της άρεσαν αυτά που μεγαλώνουν. Τα θηρία. Ένα θηρίο της έφτανε στο σπίτι, ο άντρας της. Την τρόμαζε κιόλας καμιά φορά. Αυτής της άρεζαν τα μικρά, τα εύθραυστα. Σ αυτά πάνω ακουμπούσε καλύτερα η ευαισθησία της. Είχε γεμίσει το

13 το τελευταιο αντιο 19 σπίτι με μικροαντικείμενα. Τα μεγέθη την απωθούσαν. Στόμα έχει και μιλιά δεν έχει, είπε για το σκυλί που η κυρία εκείνη τη στιγμή το μάζεψε στην αγκαλιά της για να μην της το τσαλαπατήσουν. Σηκώθηκαν. Πήγαν ως το περίπτερο να πάρουν εφημερίδες. Στη Θεσσαλονίκη συνεχίζονταν ακόμα οι μετασεισμικές δονήσεις. Το δράμα των προσφύγων στις σκηνές αύξαινε την ενοχή της. Εδώ ο κόσμος χάνεται, έκανε την αυτοκριτική της, κι εγώ το χαβά μου... Πέρασαν πάλι απ το μοιραίο μαγαζί. Μπήκαν απ την πλαϊνή πόρτα. Όχι, τ αφεντικό δεν πέρασε. Και τώρα κλείναν. «Ελάτε αύριο», της είπε η πωλήτρια. «Θα σας το χω φυλαγμένο». Το βράδυ ένας φίλος τούς είχε καλέσει σε μια παράσταση του Γλάρου, όπου ο ίδιος είχε κάνει τη μουσική. Η παράσταση δινόταν στα πλαίσια των εξετάσεων των τελειόφοιτων μιας δραματικής σχολής. Δεν είχε εισιτήρια. Μόνο προσκλήσεις. Πήγαν. Τα σκηνικά ήταν όλα σε παραλλαγές του άσπρου. Άσπρο σαν το φόρεμα που το έβλεπε εκτυφλωτικό πάνω στη σκηνή. Άσπρο σαν τον γλάρο. Το κλίμα του έργου, η πλήξη των ηρώων του Τσέχωφ, γινόταν αφόρητη απ την πλήξη της σκηνοθεσίας. Στη δεύτερη πράξη διακριτικά σηκώθηκαν να φύγουν, αφού πρώτα χαιρέτισαν τον φίλο που τους κάλεσε, πίσω στα παρασκήνια. Προφασίστηκαν μια δουλειά. Πού πάμε; ρώτησε αυτός στην έξοδο. Οδός Mario dei Fiori. Εκεί βρισκόταν το μαγαζί. Πήγε να βεβαιωθεί πως πράγματι το είχαν βάλει στην άκρη, μα το δε στη βιτρίνα, φωτισμένο, ασάλευτο, παρθενικό.

14 20 βασιλησ βασιλικοσ Αν μπορείς, αύριο το πρωί, τον παρακάλεσε, πέρνα να μου το κλείσεις. Η σκατούλα το ξανάβγαλε. Το βράδυ στον ύπνο της είδε έναν εφιάλτη: ότι ήταν τάχα νεκρή κι ο άντρας της την έντυσε μ αυτό το άσπρο φουστάνι. Τινάχτηκε πάνω, αλαφιασμένη. Από τα κλειστά παντζούρια, δεν ήξερε αν ήταν το φεγγαρόφωτο ή το πρώτο φως της αυγής. Ρολόι δεν είχε. Γύρισε και τον κοίταξε: κοιμόταν μακάριος δίπλα της, με το στόμα του ανοιχτό, ροχαλίζοντας λίγο. Έσκυψε να τον φιλήσει, μα σαν να την έδιωχνε μες στον ύπνο του. Κοίταξε το δωμάτιο: το πιάνο με την τεράστια ουρά του, σαν ένα μαύρο παγώνι. Η κούνια με τα περιοδικά, τρεχαντήρι, μεσοπέλαγα. Το τζάκι με τα τούβλα ολόγυρα. Οι πίνακες στους τοίχους. Όλα ήταν γνωστά, οικεία, αγαπημένα. Την καθησύχασαν. Μα της έμενε απ τον εφιάλτη μια γεύση λύπης. Δεν ήθελε να πεθάνει τόσο νέα και τόσο άμορφη ντυμένη στα λευκά. Σηκώθηκε. Είδε το μπουκάλι με το νερό, το μισοφαγωμένο παξιμάδι από σκασμένο ρύζι, τη φωτογραφία της Μαλιμπράν. Στο πικάπ η βελόνα ήταν μετέωρη. Πήρε ένα λαφρύ υπνωτικό και κάθισε στην πολυθρόνα να διαβάσει ώσπου να πιάσει. Τώρα κατάλαβε ότι ξημέρωνε. Άναψε το σποτ και πήρε τη Βίβλο, τ αγαπημένο βιβλίο της. Όποτε ήθελε να ηρεμήσει διάβαζε μερικά κεφάλαια. Έπεσε τώρα πάνω σ ένα που έλεγε ότι «πάροικοι εσμέν εν γη αλλοτρία». Βυθίστηκε στο διάβασμα πριν βυθιστεί στον ύπνο. Αυτός, σε λίγο, την έψαξε με τα χέρια του και δεν την βρήκε. Πού είσαι; ψιθύρισε. Όπως δεν άκουσε καμιά απάντηση, σηκώθηκε. Τη βρήκε να κοιμάται στην πολυθρόνα, με τη Βίβλο ανοιχτή πάνω στα πόδια της, το κεφάλι

15 το τελευταιο αντιο 21 σκυφτό, όπως στα τρένα. Την πήρε και την έφερε, μισοξύπνια, στο κρεβάτι. Ακούμπησέ με, του είπε γλυκά. Η ζεστασιά του τη γαλήνεψε. Ήρθα να σε χαϊδέψω στον ύπνο σου κι εσύ μ έδιωχνες με τα χέρια, του παραπονέθηκε. Τόσα χρόνια μαζί κι ακόμα δεν είχε χορτάσει το δέρμα του. Προπάντων μετά το μπάνιο. Ένιωσε προστατευμένη μες στην κόχη του. Και δεν του είπε τίποτα για τον εφιάλτη. Μα πάλι είδε ένα όνειρο. Αυτήν τη φορά πως ήταν γριά, σαν αυτή που είχε προσέξει τ απόγευμα στον δρόμο, με το σκυλάκι. Αντί όμως να λυπηθεί, το χάρηκε. Σκέφτηκε (όλα αυτά ήταν μες στο όνειρό της) «για να γεράσω θα πει ότι θα ζήσω μέχρι να γίνω γριά». Κι η σκέψη αυτή περίεργα την ανακούφιζε. Γιατί ήθελε να προφτάσει να γεράσει. Τους ξύπνησε ένα λάθος τηλεφώνημα. Ζητούσαν κάποιον Αντονέλι. Αυτός δεν ξαναγύρισε δίπλα της. Ετοιμάστηκε να βγει. Πού πας τόσο πρωί, τον ρώτησε. Για το φουστάνι. Άσ το... Καλά, αφού θέλεις να βγεις, πάρε τότε απ τον ψαρά μερικές μαρίδες. Αλλά μην πας ακόμα από κει... Θέλω να το σκεφτώ ακόμα. Αυτός όμως πήγε. Της το κλεισε. Αλλά γυρνώντας με τις μαρίδες, δεν της το πε. Κατόπιν ανέβηκε πάνω να δουλέψει. Εκείνη έμενε ξαπλωμένη: ήθελε και δεν τολμούσε να του πει τον εφιάλτη της. Περίμενε τ απόγευμα, ν ανοίξουν πάλι τα μαγαζιά, να το δει για τελευταία φορά, αν ήταν αυτό που είχε ονειρευτεί, δεν θα το παιρνε. Αν ήταν άλλο, όπως της παράστασης του Γλάρου, τότε μπορεί.

16 22 βασιλησ βασιλικοσ Ζωγράφισε ήρεμη. Μετά φάγαν τα ψαράκια με μια σαλάτα και ντύθηκε να βγουν. Σ αρέσουν τα μαλλιά μου έτσι ή έτσι; τον ρώτησε και του έδειξε τις δυο εκδοχές: η μια ήταν πίσω απ το αυτί, η άλλη μπρος. Αυτός προτιμούσε την πρώτη, γιατί δείχναν τα σκουλαρίκια της. Τα έφτιαξε όπως του άρεσαν. Πριν βγουν, το τηλέφωνο χτύπησε. Ήταν ο χτεσινός φίλος τους, ο μουσικοσυνθέτης, που τους καλούσε το Σαββατοκύριακο στη Σπερλόγκα. Θα φύγουμε πρωί πρωί, όμως, τους είπε. Σάββατο πρωί να γλιτώσουμε την κίνηση. Όπως είχαν δυο βδομάδες να βγουν απ το σπίτι, δέχτηκαν. Φτάνοντας στην μπουτίκ για το φόρεμα, περίμεναν με την πωλήτρια το αφεντικό ν ανοίξει. Νόμιζε, η πωλήτρια, πως ήρθαν να το πάρουνε. «Μα το κλεισε ο άντρας σας το πρωί», της είπε, όταν εκείνη την κοίταξε απορημένη. Αυτός έσκυψε ένοχα το κεφάλι. Της άρεσε ίσως κατά βάθος αυτό, αλλά, για να το πάρει, έβαλε έναν τελευταίο όρο: να πέσει ακόμα 10% στην τιμή. Το αφεντικό της εξήγησε πως κάτι τέτοιο δεν γινόταν. Στα βραδινά φορέματα όπως ήταν αυτή η τουαλέτα, κάναν σκόντο 20%. Ειδικά για την περίπτωση τη δική της, επειδή της άρεσε τόσο, θα της κάναν 40%. Παραπάνω δεν γινόταν. Αυτή είχε πάει με επιχειρήματα: το φουστάνι, έτσι κι αλλιώς, δεν πρόκειται να πουληθεί, του είπε. Ήταν πανέμορφο, αλλά και άχρηστο μαζί. Θα το παιρνε μόνο και μόνο γιατί της είχε μπει η ιδέα. Της την είχε δώσει. Αλλιώς δεν είχε καμιά χρησιμότητα. Λίγο να λέκιαζε και θ αχρηστευόταν... Το αφεντικό, ευγενέστατο, ήταν ανένδοτο.

17 το τελευταιο αντιο 23 Δεν το λυπάστε; του είπε. Τόσα χέρια που το πιάνουν, θα το κουρελιάσουν σε μια βδομάδα μέσα. Και μετά θα το πουλήσετε με έκπτωση 60%. Γιατί δεν μου το δίνετε τώρα με 50%; Σας εξηγήσαμε, μαντάμ, πως κάτι τέτοιο αποκλείεται. Βγήκε τσατισμένη. Δεν πάει να πηδηχτεί και το φουστάνι και τ αφεντικό, είπε μόλις βγήκαν. Και τράβηξε κατ ευθείαν στο μαγαζί με τα σκυλιά. Ήθελε ένα «γιορκσάιρ», οπωσδήποτε, που θα το βάφτιζε «Κόρκι». Πότε μπορούσαν να το χουνε; Όχι πριν από δεκαπέντε μέρες. «Βλέπετε, τώρα πολλοί λείπουνε για διακοπές και...» Αυτοί φεύγαν σε μια βδομάδα. Έτσι ησυχασμένη που δεν γινόταν ούτε το να ούτε τ άλλο, ανάσανε μ ανακούφιση. «Πού πάω και μπλέκομαι;» αναλογιζόταν. Την επομένη φύγαν εκδρομή. Αλλά καταλάβαινε πως πίσω απ τη χαρά της που ήταν κοντά στη θάλασσα, την έτρωγε μια αγωνία. Σάββατο σήμερα και το ανικανοποίητο εξακολουθούσε να την τρώει. Γι αυτό και τ αποφάσισε Δευτέρα πρωί πρωί να ξαναπάει. Θα το παιρνε τώρα, ό,τι και να γινότανε. Μα αν είχε πουληθεί στο μεταξύ το Σάββατο; Αν πήγαινε και το έβρισκε φευγάτο; Εγώ σε ξέρω, της είπε ο άντρας της. Καλύτερα απ ό,τι ξέρεις εσύ τον εαυτό σου. Γι αυτό πήγα και «το κλεισα». Αλλά εσύ βλέπεις έκανες το δικό σου. Παραδεχόταν το λάθος της. Το δειλινό γέμισε γλάρους η παραλία. Θλιμμένους, βαρυκίνητους, άσπρους γλάρους. Ήταν κι αυτοί όπως στο έργο του Τσέχωφ: αφάνταστα μελαγχολικοί. Δευτέρα πρωί πήγε στο κατάστημα. Όσο πλησίαζε τόσο ένας κόμπος την έπνιγε μην τυχόν και δεν το βρισκε. Μην τυχόν κι είχε στο μεταξύ πουληθεί. Καθησύχαζε

18 24 βασιλησ βασιλικοσ με τη σκέψη ότι οι πολλές υποψήφιες αγοράστριες λείπαν για διακοπές. Ότι οι τουρίστες, έτσι κι αλλιώς, δεν κάναν τέτοια έξοδα. Ότι τώρα το καλοκαίρι το Σάββατο ήταν ανοιχτά τα μαγαζιά μόνο το πρωί... Ωστόσο ο διάβολος είχε πολλά ποδάρια. Ατέλειωτη της φάνηκε η απόσταση ώσπου να φτάσει. Μα μπαίνοντας, το πρώτο που είδε, ήταν αυτό. Σαν να την καλημέριζε. Υπόταξε την ταραχή της και φάνηκε ψύχραιμη. Ζήτησε για τελευταία φορά απ το αφεντικό να της κάνει το 10%, το παραπανίσιο σκόντο που ζητούσε, όταν είδε πως στα μάγουλά της τρέχανε δάκρυα. Ήταν απ τη χαρά της που δεν είχε πουληθεί, μα τ αφεντικό το πήρε σαν παρακάλι. Ε, δεν είναι πέτρα κι η καρδιά του ανθρώπου. Να κλαίει μια πελάτισσα. Της έκανε το σκόντο που ζητούσε. Πώς τ άρπαξε, πώς έτρεξε για το σπίτι, αυτός δεν πίστευε στα μάτια του. Πρώτη φορά την είδε τόσο πεταχτή. Μάλλον δεύτερη: η πρώτη ήταν όταν έτρεξε να βγάλει το νυφικό, μετά τον γάμο τους. Τώρα έτρεχε για να το βάλει. Δεν την προλάβαινε. Έτρεχε γρήγορα για να το κρύψει, όπως κάτι ζωάκια απροστάτευτα που τρέχουν μόλις πιάσουν λίγο φαγητό, να το καταναλώσουν με ησυχία στη φωλιά τους. Έτσι τώρα κι αυτή. Σπίτι μιας και βρέθηκαν, ξελαχάνιασε πρώτα και μετά του ζήτησε να κάνουν έρωτα. Ήθελε να ξεδώσει. Να ησυχάσει πια. Την έφαγε τόσες μέρες το χτικιό. Κι ησύχασε. Και κοιμήθηκε, γλυκά κατόπιν. Όμως κάποια φαίνεται τη μάτιασε. Αλλιώς δεν μπορούσε αυτός να το εξηγήσει. Δεν ήξερε ως το τέλος για τον εφιάλτη που είχε δει, δεν ήξερε ούτε ότι «πάροικοι εσμέν εν γη αλλοτρία».

19 ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΑΝΤΙΟ Ήρθες και ξάπλωσες στα πόδια μου, το τελευταίο εκείνο μεσημέρι, ήσυχα, αδιαμαρτύρητα, τρυφερά. Μου είπες χωρίς φωνή το τελευταίο αντίο. Μ αποχαιρέτησες, με το σώμα σου. Μόνο που εγώ δεν το κατάλαβα τότε. Κοιμήθηκες λίγο απ την άλλη μεριά της καρδιάς σου. Αυτό ήταν το τελευταίο μας αγκάλιασμα. Η τελευταία φορά που τα σώματά μας αγγίχτηκαν. Δεν είπες τίποτα. Μ αποχαιρέτησες με τον τρόπο σου, ευγενικά, ωραία. Το λογικό σου δεν έπιανε το μήνυμα για να μου το εκφράσεις. Μα ούτε σου άρεσαν οι μελοδραματισμοί. Ένα βαθύ ευχαριστώ μου είπε το κορμί σου, που είκοσι χρόνια άλλη δεν γνώρισε απ την αγκαλιά μου. Ήταν ο τρόπος σου αυτός. Η σιωπή. Το μίλημα με την αίσθηση. Μα εγώ δεν έπιασα το μήνυμα. Το μήνυμά σου εκείνο, με

20 26 βασιλησ βασιλικοσ τη ζεστασιά των δύο κορμιών μας, μόλις σήμερα αποκρυπτογραφήθηκε. Ήταν το ύστατο «χαίρε», στην αγάπη σου. Χωρίς περιττά λόγια, νουθεσίες, δάκρυα ή λυγμούς. Όμως, ξάπλωσες σαν προσφορά που στάθηκα ανίκανος να τη μεταλάβω. Τώρα τι ωφελεί να σου φέρνω λουλούδια στον τάφο σου; Αφού εκείνη τη στιγμή στάθηκα ανήμπορος να καταλάβω. «Δεν φταις εσύ, αγάπη μου. Δεν φταις. Η καρδιά μου είχε κουραστεί. Δεν ήξερα ούτε κι εγώ ότι σ αποχαιρετάω». Ποτέ άλλοτε δεν είχες τόση σιωπή. Μα τίποτα να μην πεις, έστω κάτι, μια κουβέντα; Μόνο: «άσε με να ξαπλώσω στα πόδια σου». Και ξάπλωσες. Κι εγώ όταν είδα πως κοιμόσουν, για αρκετή ώρα δεν κινήθηκα, μη σε ξυπνήσω. Όταν ξύπνησες ήσουν ξεκούραστη, χαρούμενη. Είχες περάσει βαθιά στα κύτταρα το «χαίρε». Τώρα μου μένει μια ζωή, όση ζήσω, να το θυμάμαι και να χτυπιέμαι μάταια. Εσύ περήφανα, μυστικά, χωρίς κλάψες, όπως ταιριάζει σε σένα, που αξιώθηκες μια τέτοια ζήση, άφησες τα μαλλιά σου να χαϊδεύουν τα πόδια μου, με τη σιωπηλή εγκαρτέρηση του αμνού, στην Παλιά Διαθήκη, που το οδηγούν στη σφαγή.