Η Ελλάδα εν μέσω διεθνούς κρίσης

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η Ελλάδα εν μέσω διεθνούς κρίσης"

Transcript

1 24/11/28 Η Ελλάδα εν μέσω διεθνούς κρίσης του Γκίκα Α. Χαρδούβελη* 24/11/28 * Καθηγητής, Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής Πανεπιστημίου Πειραιώς, & Οικονομικός Σύμβουλος Ομίλου Eurobank EFG. Παρουσίαση στο ετήσιο συνέδριο του Ελληνο-Αμερικανικού Επιμελητηρίου: «Η Ώρα της Ελληνικής Οικονομίας» 1. Εισαγωγή Η ελληνική οικονομία παρουσιάζει σήμερα σημαντικές ιδιαιτερότητες. Από τη μια πλευρά, η χώρα μπορεί υπό προϋποθέσεις να ξεπεράσει την κρίση με τις λιγότερες δυνατές απώλειες σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Από την άλλη, η χώρα δοκιμάζεται από τεράστιες μακροχρόνιες ανισορροπίες, όπως το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας, που απεικονίζεται στον υψηλότερο ελληνικό πληθωρισμό και το τεράστιο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Οι μακροχρόνιες αυτές ανισορροπίες επιτείνουν τις παρενέργειες της κρίσης και μπορεί να φέρουν την οικονομία σε ύφεση. Έτσι, δύο είναι τα πιθανά σενάρια για το 29. Είτε ένας ρυθμός ανάπτυξης λίγο υψηλότερος του 2% είτε μια μεγάλη ύφεση. Για να συμβεί, όμως, το πρώτο και καλό σενάριο της ανάπτυξης, πρέπει (1) τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά σύντομα να απεγκλωβιστούν από τη σημερινή τους στασιμότητα, (2) οι δημόσιες επενδύσεις να πολλαπλασιαστούν, δηλαδή η δημοσιονομική πολιτική να γίνει πιο επεκτατική, (3) η αγορά να ομαλοποιηθεί ώστε να μην επικεντρωθεί στις μεγάλες ανισορροπίες της ελληνικής οικονομίας. Σημειώνεται ότι στον Προϋπολογισμό του 29, που πριν τρεις μέρες κατατέθηκε στη Βουλή των Ελλήνων, οι δημόσιες επενδύσεις μειώνονται αντί να αυξάνονται, όπως απαιτείται για την εξέλιξη του καλού σεναρίου του 29. Η μείωση αυτή των επενδύσεων αποτελεί ένα μεγάλο αίνιγμα, αφού έτσι εμφανίζονται οι ελληνικές Αρχές να πιστεύουν ότι η κρίση δεν θα χτυπήσει την Ελλάδα όπως τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, ενώ η αρνητική πραγματικότητα είναι ήδη μπροστά μας. Υπενθυμίζεται ότι το ίδιο περίπου λάθος έγινε και πέρυσι τη ίδια εποχή, όταν οι κυβερνητικές προβλέψεις για το 28 αγνόησαν τη διεθνή κρίση και τις παρενέργειές της στα επιτόκια και τη διεθνή οικονομική δραστηριότητα και επέμειναν σε ένα ρυθμό ανάπτυξης του 28 παρόμοιο με αυτόν του 27, δηλαδή 4%. Συγκεκριμένα, από το ίδιο βήμα του Ελληνο-Αμερικανικού Επιμελητηρίου, στην ίδια εκδήλωση ένα χρόνο νωρίτερα τον Νοέμβριο του 27, ο παρών ομιλητής είχε τονίσει με έμφαση ότι η κρίση θα μείωνε τους ρυθμούς ανάπτυξης για το 28, όπως και έγινε. Συνεπώς, η σημερινή αδράνεια στην απαιτούμενη δημοσιονομική πολιτική αντίδρασης στην κρίση μειώνει σημαντικά τις πιθανότητες του καλού σεναρίου και, έτσι, το σενάριο της βαθειάς ύφεσης αποκτά μεγαλύτερη πιθανότητα. Μάλιστα, μια τέτοια ύφεση στη συνέχεια θα σημάνει στασιμότητα Γκίκας Χαρδούβελης - 1 -

2 24/11/28 διαρκείας, αφού η έλλειψη μακροοικονομικών εργαλείων και οι μακροχρόνιες ανισορροπίες δεν επιτρέπουν τη γρήγορη ανάκαμψη. 2. Το καλό σενάριο ανάπτυξης του 29 Το καλό σενάριο του 29 απεικονίζεται στον Πίνακα 1. Οι προτελευταία στήλη δείχνει τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ρυθμό ανάπτυξης 2,5% και η τελευταία τις προβλέψεις του συγγραφέα για ρυθμό ανάπτυξης 2,1%. Σημειώνεται ότι στον Προϋπολογισμό του 29, η σημερινή κυβερνητική πρόβλεψη είναι για ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ 2,7%. Ο Προϋπολογισμός εμφανίζεται σχετικά πιο απαισιόδοξος όσον αφορά τον ρυθμό αύξησης των επενδύσεων, αλλά ιδιαίτερα αισιόδοξος στη δυνατότητα περιορισμού της δημόσιας κατανάλωσης και στον ρυθμό αύξησης των εξαγωγών εν μέσω διεθνούς ύφεσης. Επίσης, ο Προϋπολογισμός υποθέτει ότι οι εισαγωγές θα αυξηθούν με ρυθμό μικρότερο της αύξησης της κατανάλωσης. Στην αντίπερα όχθη των απαισιόδοξων προβλέψεων βρίσκονται οι διεθνείς αναλυτές από επενδυτικές τράπεζες και αξιολογικούς οίκους, καθώς και το ΔΝΤ, το οποίο μάλιστα πριν την επιδείνωση της κρίσης, προέβλεπε ήδη ρυθμό ανάπτυξης 2%. Όμως, από τα μέσα Οκτωβρίου, το ΔΝΤ έχει μειώσει ακόμα περισσότερο τις προβλέψεις του για όλο τον πλανήτη κατά περίπου 1 ποσοστιαία μονάδα ανά περιοχή, χωρίς πάντοτε να δίνει ειδικότερες προβλέψεις ανά χώρα, όπως η Ελλάδα. Προφανώς, η πρόβλεψή του και για την Ελλάδα θα είναι για έναν ρυθμό ανάπτυξης αρκετά χαμηλότερο του 2%. Πίνακας 1 Το καλό σενάριο ανάπτυξης του 29 Το καλό σενάριο: Ετήσια αύξηση σε σταθερές τιμές Σταθμίσεις (27) Προϋπο-EυρωπαϊκήΠροβλέψειλογισμός Επιτροπή Συγγραφέα ΑΕΠ 1,% 2,7 2,5 2,1 Ιδ. Κατανάλωση 71,2% 2,2 2,2 2, Δημ. Κατανάλωση 16,7% 1, 2,7 2,4 Επενδύσεις 22,5% 1,5 2,8 2,1 Εξαγωγές 23,% 4,3 3,1 2,6 Εισαγωγές 33,5% 1, 2,5 2,1 Εν. ΔΤΚ 3, 3,5 3,3 Ισοζύγιο Γενικής Κυβ. (% ΑΕΠ) -2, -2,2-2,9 Χρέος Γενικής Κυβ. (% ΑΕΠ) 91,4 92,2 93, Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (% ΑΕΠ) - -15, -14, Γκίκας Χαρδούβελης - 2 -

3 24/11/28 Η Ελλάδα στη διάρκεια του 28 και έως τον Σεπτέμβριο δεν επηρεάστηκε πολύ από τη διεθνή κρίση, παρά μόνον ελαφρώς μέσω των υψηλότερων επιτοκίων. Μετά τον Σεπτέμβριο, όμως, η διεθνής επιδείνωση της κρίσης έφερε και μια απότομη κάμψη στις χορηγήσεις των τραπεζών. Αιτία της αντοχής της ελληνικής οικονομίας έως τον Σεπτέμβριο είναι η σχετική δύναμη του εγχώριου τραπεζικού συστήματος. Η σημερινή διεθνής κρίση ξεκίνησε από τον χρηματοοικονομικό τομέα και έτσι η κρίση δεν έγινε αισθητή στην Ελλάδα με τον ίδιο άμεσο τρόπο που έγινε στο εξωτερικό. Στα Διαγράμματα 1 και 2 γίνεται μια σύγκριση της κατάστασης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος σε σχέση με τα ευρωπαϊκά. Δύο είναι τα προβλήματα που ταλανίζουν το διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα: Έλλειψη φερεγγυότητας και έλλειψη ρευστότητας. Και στα δύο οι ελληνικές τράπεζες υπερέχουν των αντίστοιχων ευρωπαϊκών. Ο λόγος ιδίων κεφαλαίων προς ενεργητικό είναι στην Ελλάδα ο υψηλότερος στην Ευρωζώνη (Διάγραμμα 1), γεγονός που δείχνει ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν ισχυρή κεφαλαιακή βάση. Επίσης, ο λόγος δανείων προς καταθέσεις είναι ο δεύτερος μικρότερος στην Ευρωζώνη μετά τη Μάλτα, γεγονός που υποδηλώνει ότι το ζήτημα έλλειψης ρευστότητας είναι λιγότερα έντονο στη χώρα μας Διάγραμμα 1 Ίδια Κεφάλαια Τραπεζών προς Μέγεθος Ενεργητικού % Γερμανία Ελβετία Γαλλία Κεφάλαια / Ενεργητικό Σουηδία Δανία Ην. Βασίλειο Βέλγιο Ισλανδία Ισπανία Πορτογαλία Πηγή: Bloomberg, υπολογισμοί συγγραφέα 3/6/28 Νορβηγία Ιρλανδία Φιλανδία Αυστρία Ιταλία Ελλάδα ΗΠΑ Γκίκας Χαρδούβελης - 3 -

4 24/11/28 Διάγραμμα 2 Λόγος Δανείων προς Καταθέσεις Αύγουστος % ,6 (Συνολικά δάνεια προς συνολικές καταθέσεις, ΝΧΙ ex Eurosystem) 92,4 92,8 94,8 97,2 99,5 12,1 18,9 139,8 128,2 121,2122,5 122,7 112,8113,6 116,5 2 Malta Greece Πηγή: ΕΚΤ Slovenia Lux/rg Belgium Cyprus Germany Austria EA Ireland Spain France Portugal Netherlands Italy Finland 3. Το κακό σενάριο ύφεσης του 29 Η πιθανότητα ύφεσης της ελληνικής οικονομίας το 29 δεν είναι αμελητέα. Οι κύριοι αρνητικοί παράγοντες που μπορούν να φέρουν την ύφεση είναι τρεις: (1) Η έλλειψη ρευστότητας, (2) ο περιορισμός αντί αύξησης των δημόσιων επενδύσεων και (3) η πιθανή επικέντρωση της προσοχής των διεθνών αγορών στο τεράστιο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών και η αύξηση των απαιτούμενων επιτοκίων για τη χρηματοδότησή του. Το πρόβλημα έλλειψης κεφαλαίων φαίνεται να επιλύεται διεθνώς μετά τις παρεμβάσεις των κυβερνήσεων και τις ενέσεις κεφαλαιοποίησης. Όμως, το πρόβλημα της ρευστότητας παραμένει. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει παρά ελάχιστη ρευστότητα για διατραπεζικό δανεισμό πέραν της εβδομάδος. Οι τράπεζες συνεχίζουν να μην εμπιστεύονται η μία την άλλη. Μάλιστα, όπως δείχνουν και τα Διαγράμματα 3α και 3β, υπάρχει μια τεράστια διαφορά ανάμεσα στον ακάλυπτο και καλυμμένο δανεισμό μεταξύ των τραπεζών, η οποία δεν έχει επανέλθει στα επίπεδα του Αυγούστου, τουλάχιστον στην Ευρώπη. Στον δανεισμό ενός μηνός η διαφορά αυτή είναι μια ολόκληρη ποσοστιαία μονάδα στην Ευρωζώνη. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες προτιμούν να τοποθετούν το ρευστό που τους περισσεύει στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα παρά να το δανείζουν σε άλλες ιδιωτικές τράπεζες με υψηλότερο Γκίκας Χαρδούβελης - 4 -

5 24/11/28 επιτόκιο. Τις τελευταίες εβδομάδες οι καταθέσεις στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχουν εκτοξευθεί από το 1 δις στα 2 περίπου δις (Διάγραμμα 4). Επομένως, η ενεργοποίηση του πακέτου των 28 δις, που πρόσφατα ψηφίστηκε με καθυστέρηση στη Βουλή των Ελλήνων, θα μειώσει το πρόβλημα ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών, αλλά δεν θα το εξαλείψει. Το πακέτο των 28 δις θα βοηθήσει στο να κρατηθεί δυνητικά ο ρυθμός αύξησης των χορηγήσεων στο μισό ύψος σε σχέση με το προηγούμενο μέγεθός του και, έτσι, αποτελεί ένα πρώτο θετικό βήμα. Δεν αποτελεί, όμως, πανάκεια Διάγραμμα 3α Περιθώριο ακάλυπτου-καλυμμένου δανεισμού Διάρκεια 1 μηνός Ευρωζώνη 1/1/28: 162,1 1m Euribor - EONIA 2/11/28: 1, ΗΠΑ 1m Libor - OIS 1/1/28: 337,8 2/11/28: 88,3 Μαϊ-7 Ιου ν-7 Ιου λ-7 Αυγ-7 Σεπ-7 Οκτ-7 Νοε-7 Δεκ-7 Ιαν-8 Φεβ-8 Μαρ-8 Απρ-8 Μαϊ-8 Ιου ν-8 Ιου λ-8 Αυγ-8 Σεπ-8 Οκτ-8 Νοε-8 Μαϊ-7 Ιουν-7 Ιουλ-7 Αυγ-7 Σεπ-7 Οκτ-7 Νοε-7 Δεκ-7 Ιαν-8 Φεβ-8 Μαρ-8 Απρ-8 Μαϊ-8 Ιουν-8 Ιουλ-8 Αυγ-8 Σεπ-8 Οκτ-8 Νοε-8 Πηγή: Bloomberg Διάγραμμα 3β Περιθώριο ακάλυπτου-καλυμμένου δανεισμού Διάρκεια 1 εβδομάδος Ευρωζώνη ΗΠΑ 8/1/28: 15,1 2/11/28: 37,7 Μαϊ-7 Ιου ν-7 Ιουλ-7 Αυγ-7 Σεπ-7 Οκτ-7 Νοε-7 Δεκ-7 Ιαν-8 Φεβ-8 Μαρ-8 Απρ-8 Μαϊ-8 Ιου ν-8 Ιουλ-8 Αυγ-8 Σεπ-8 Οκτ-8 Νοε /1/28: ΗΠΑ 2/11/28: 32,3 Μαϊ-7 Ιουν-7 Ιουλ-7 Αυγ-7 Σεπ-7 Οκτ-7 Νοε-7 Δεκ-7 Ιαν-8 Φεβ-8 Μαρ-8 Απρ-8 Μαϊ-8 Ιουν-8 Ιουλ-8 Αυγ-8 Σεπ-8 Οκτ-8 Νοε-8 Πηγή: Bloomberg Γκίκας Χαρδούβελης - 5 -

6 24/11/28 Διάγραμμα 4 Καταθέσεις Τραπεζών στην Κεντρική τράπεζα Δις /1/28: 279,4 δις /11/28: 163,8 δις 19/9/28: 1,8 δις 5 Μαϊ-7 Ιουν-7 Ιουλ-7 Αυγ-7 Σεπ-7 Οκτ-7 Νοε-7 Δεκ-7 Ιαν-8 Φεβ-8 Μαρ-8 Απρ-8 Μαϊ-8 Ιουν-8 Ιουλ-8 Αυγ-8 Σεπ-8 Οκτ-8 Πηγή: ΕΚΤ Το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα για την Ελλάδα, που φαίνεται πλέον να αναδεικνύεται σε κυρίαρχο ρίσκο είναι η έλλειψη δυναμικής αντίδρασης στην κρίση με επεκτατική δημοσιονομική πολιτική. Η αδυναμία προφανώς πηγάζει από την άσχημη δημοσιονομική εικόνα της χώρας, όπως αυτή φαίνεται στο Διάγραμμα 5. Η Ελλάδα έχει το δεύτερο χειρότερο μετά την Ιταλία - ποσοστό χρέους Γενικής Κυβέρνησης ως προς το μέγεθος της οικονομίας της στην Ευρώπη των 27. Συγχρόνως, το έλλειμμα του 28 υπολογίζεται πολύ κοντά στο ανώτατο επιθυμητό επίπεδο του 3% (ενώ το έλλειμμα του 27 είχε ξεπεράσει το 3%). Συνεπώς, η πολιτική πίεση για δημοσιονομική πειθαρχία είναι έντονη για την Ελλάδα και η παράβαση του ορίου του 3% θα μπορούσε δυνητικά να γίνει μόνον αν υπάρξει κοινή απόφαση ότι προσωρινά το όριο του 3% δεν θα ισχύσει για όλες τις χώρες. Η αδυναμία εφαρμογής μια επιθετικής πολιτικής επενδύσεων είναι ιδιαίτερα εμφανής και ανησυχητική στον Προϋπολογισμό του 29. Οι δαπάνες δημοσίων επενδύσεων το 29 μειώνονται κατά 85 εκατ. ή 8,8% στα 8,8 δις. Συγχρόνως, τα αναμενόμενα έσοδα από την ΕΕ μειώνονται κατά 1.43 εκατ. ή 27,1% στα 3,7 δις. Η μείωση αυτή είναι αινιγματική διότι γίνεται σε μια χρονιά που απαιτείται μεγαλύτερη ενεργοποίηση των κοινοτικών πόρων. Γκίκας Χαρδούβελης - 6 -

7 24/11/28 Διάγραμμα 5 Η δημοσιονομική κατάσταση στην Ευρώπη των 27 (τέλος 28) ΕΛΛΕΙΜΜΑ / ΑΕΠ -6 % RO BG IR UK MT HU FR PT DE EA BE EL IT FN 6 % ΧΡΕΟΣ / ΑΕΠ Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή Το τρίτο πρόβλημα του 29 για την Ελλάδα πηγάζει από το μεγάλο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο έχει εκτιναχθεί στα επίπεδα του 15% από περίπου 4% πριν την είσοδό μας στην Ευρωζώνη. Από τα μέσα του 23 έως τα μέσα του 28, η σωρευτική αύξηση του ελλείμματος, εκφρασμένου ως ποσοστό του ΑΕΠ, είναι 49 ποσοστιαίες μονάδες, όσο περίπου και αύξηση του εξωτερικού χρέους της χώρας. Το εξωτερικό χρέος στα μέσα του 28 έφτασε τα $531,7 δις ή 138,2% του ΑΕΠ από $166,2 δις στα μέσα του 23 ή 85,8% του τότε ΑΕΠ. Με άλλα λόγια, η υπέρκατανάλωση στην Ελλάδα, όπως αυτή υποδηλώνεται μέσω του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών, χρηματοδοτείται από την εισροή ξένων κεφαλαίων, κυρίως μέσω δανεισμού. Η ελληνική υπέρ-κατανάλωση με δανεικά από το εξωτερικό εγείρει και το ερώτημα τι θα μπορούσε να συμβεί αν η χρηματοδότηση από το εξωτερικό σταματούσε ή αν γίνονταν πιο ακριβή. Τι δηλαδή θα μπορούσε να συμβεί αν οι διεθνείς αγορές ξαφνικά επικεντρώνονταν στα ελληνικά ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών και δίσταζαν να αγοράζουν ελληνικά ομόλογα. Η απάντηση είναι προφανής: Τόσο τα επιτόκια θα αυξάνονταν όσο και η παροχή δανείων θα γίνονταν με μεγαλύτερη αυστηρότητα και απαιτούμενη τεκμηρίωση εκ μέρους των δανειστών. Και οι δύο περιπτώσεις συνεπάγονται μείωση της συνολικής ζήτησης στην οικονομία και πτώση της οικονομικής δραστηριότητας. Γκίκας Χαρδούβελης - 7 -

8 24/11/28 Προς το παρόν, βεβαίως, η πιθανότητα μιας τέτοιας αύξησης των επιτοκίων είναι μικρή. Στο Διάγραμμα 6 γίνεται μια χρονική αναδρομή στα περιθώρια του ελληνικού επιτοκίου με το γερμανικό. Αν και σήμερα το περιθώριο έχει αυξηθεί και βρίσκεται στο 1,46%, το ποσοστό αυτό είναι πολύ μικρό σε σχέση με τα ποσοστά που επικρατούσαν στο πρώτο μισό της δεκαετίας του 199. Επιπλέον, η σημερινή άνοδος των περιθωρίων δικαιολογείται από την παράλληλη άνοδο των περιθωρίων και άλλων χωρών (Διάγραμμα 7). Η σημερινή άνοδος είναι ένα διεθνές φαινόμενο και όχι αποκλειστικά ελληνικό. Διάγραμμα 6 Περιθώριο 1-ετών ομολόγων ελληνικού-γερμανικού Δημοσίου μ.β /11/28: μ.β. Νοε-92 Νοε-94 Νοε-96 Νοε-98 Νοε- Νοε-2 Νοε-4 Νοε-6 Νοε-8 Πηγή: Ecowin Υπάρχει, όμως, και μια επιπλέον αρνητική διάσταση του εξωτερικού δανεισμού της Ελλάδας, που χρήζει προσοχής. Στο Διάγραμμα 8 εμφανίζεται η κατανομή του εξωτερικού αυτού δανεισμού ανάμεσα σε διαφορετικούς φορείς της χώρας: Δημόσιο, Κεντρική Τράπεζα, Ιδιωτικές τράπεζες, λοιποί ιδιωτικοί φορείς. Τα ποσά του δανεισμού στην κατανομή είναι μικτά, δηλαδή δεν έχουν αφαιρεθεί τα κεφάλαια που φεύγουν από τη χώρα. Έτσι, οι τράπεζες εμφανίζονται να κατέχουν το 33% του εξωτερικού δανεισμού, χωρίς να αφαιρούνται τα κεφάλαια των τραπεζών που φεύγουν από την Ελλάδα. Με δεδομένη την παρατήρηση αυτή, το μεγάλο ποσοστό συμμετοχής των ιδιωτικών τραπεζών στον εξωτερικό δανεισμό δείχνει ότι σε μια περίοδο έλλειψης ρευστότητας στον τραπεζικό τομέα, όπως είναι η σημερινή, η πιθανή αντίστροφη μετακίνηση των τραπεζικών κεφαλαίων προς το εξωτερικό στο μέλλον θα δημιουργούσε ακόμα πιο έντονο πρόβλημα ρευστότητας και θα επιδείνωνε την εγχώρια κρίση. Κάτι τέτοιο, προς το παρόν έχει μικρή πιθανότητα, αλλά η συνέχιση της κρίσης μεγιστοποιεί τα ρίσκα. Γκίκας Χαρδούβελης - 8 -

9 24/11/28 Διάγραμμα 7 Η άνοδος του ελληνικού περιθωρίου επιτοκίων είναι φυσιολογική Ιουλ-7 Αυγ-7 Σεπ-7 Οκτ-7 Νοε-7 Δεκ-7 Ιαν-8 Φεβ-8 Μαρ-8 Απρ-8 Μαϊ-8 Ιουν-8 Ιουλ-8 Αυγ-8 Σεπ-8 Οκτ-8 Νοε-8 Εκτιμήσεις υποδείγματος Πραγματικές τιμές Σημειώσεις: 1) Στο διάγραμμα αποτυπώνεται το αποπληθωρισμένο περιθώριο 1-ετών ομολόγων ελληνικού-γερμανικού Δημοσίου καθώς και η εκτίμησή του με βάση οικονομετρικό υπόδειγμα. 2) Η οικονομετρική εκτίμηση γίνεται με βάση τη σχέση του ελληνικού περιθωρίου με τα περιθώρια λοιπών χωρών της Ευρωζώνης καθώς και του δείκτη περιθωρίων των αναδυόμενων αγορών πριν το ξεκίνημα της κρίσης τον Ιούλιο του 27 Διάγραμμα 8 Η σύνθεση εξωτερικού χρέους της Ελλάδος στο τέλος Ιουνίου 28 Συνολικό Ποσό: $531,7 δις Τράπεζες 33% Άλλοι τομείς 6% Άμεση επένδυση: ενδοεταιρικός δανεισμός 1% Νομισματικές Αρχές 6% Γενική Κυβέρνηση 54% Γκίκας Χαρδούβελης - 9 -

10 24/11/28 Αν τελικά επικρατήσει το κακό σενάριο της ύφεσης, τότε η οικονομική απραγία αναμένεται να πολλαπλασιαστεί. Η χώρα θα βρεθεί σε δύσκολη θέση. Η δυσκολία πηγάζει από το γεγονός ότι μέσα στην Ευρωζώνη τα μακροοικονομικά εργαλεία αντιμετώπισης της αναπτυξιακής ύφεσης είναι περιορισμένα. Επιπλέον, η ιστορική εμπειρία με υφέσεις στην Ελλάδα δεν είναι καθόλου ενθαρρυντική. Η Ελλάδα είναι μια χώρα του ΟΟΣΑ όπου στο παρελθόν επικράτησαν πολύ υψηλές διακυμάνσεις της οικονομικής δραστηριότητας (Πίνακας 2). Σε περιόδους ύφεσης, η συνολική απώλεια της οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα ήταν περίπου 3 φορές μεγαλύτερη από τη διάμεση απώλεια των χωρών του ΟΟΣΑ! Πίνακας 2 Εμπειρία από προηγούμενες υφέσεις Υφέσεις # υφέσεων Διάρκεια* (τρίμηνα) μεταβολή του ΑΕΠ** (%) Σωρευτική Απώλεια ΑΕΠ (%)*** Ελλάδα 8 3,5-6,45-11,83 OECD Διάμεσος 5, 3, -1,87-3,4 Μέσος 5,81 3,64-2,63-6,4 Πηγή: CKT, ΔΝΤ (8/28) * Ο αριθμός των τριμήνων από το ανώτατο στο κατώτατο σημείο του οικονομικού κύκλου. ** Από το ανώτατο στο κατώτατο σημείο του οικονομικού κύκλου. *** Άθροισμα του ρυθμού μεταβολής του ΑΕΠ από την αρχή ως το τέλος της ύφεσης: Λαμβάνει υπόψη τόσο την % μεταβολή όσο και τη διάρκεια της ύφεσης 4. Συμπεράσματα Η Ελλάδα του 29 μπορεί να ακολουθήσει δύο διαφορετικές πορείες, ανάλογα με την αντίδραση που θα επιδείξουν οι Αρχές στην εντεινόμενη και εισαγόμενη διεθνή κρίση. Η πρώτη πορεία είναι αυτή της ανάπτυξης με ένα ρυθμό της τάξης του 2%, ο οποίος στις σημερινές διεθνείς συνθήκες είναι ικανοποιητικός. Η δεύτερη πορεία είναι αυτή της ύφεσης, η οποία αναμένεται να ακολουθηθεί από μια μακρά περίοδο στασιμότητας. Η ανάγκη για άμεση αντίδραση εξακολουθεί να μας υπεκφεύγει. Αιτία είναι πιθανόν το γεγονός ότι έως σήμερα η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση δεν έχει επηρεάσει την ελληνική οικονομία με τόση ισχύ όσο τις άλλες Γκίκας Χαρδούβελης - 1 -

11 24/11/28 ευρωπαϊκές χώρες. Η κρίση ξεκίνησε στο χρηματοοικονομικό τομέα, εκεί όπου η Ελλάδα έχει ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα. Οι ελληνικές τράπεζες απορρόφησαν για πολύ καιρό το υψηλότερο διεθνές κόστος δανεισμού χωρίς να χρειαστούν βοήθεια και χωρίς να το μεταφέρουν εξ ολοκλήρου στους πελάτες τους. Όμως, η διάρκεια της διεθνούς κρίσης αποδείχτηκε πολύ μεγαλύτερη της αρχικά αναμενόμενης. Και η επιδείνωσή της από τον Σεπτέμβριο του 28 ανάγκασε τις εγχώριες τράπεζες σε μείωση των χορηγήσεων και αύξηση των επιτοκίων. Συγχρόνως, η διεθνής οικονομική στασιμότατα επηρεάζει αρνητικά τη ναυτιλία, τον τουρισμό και τις εξαγωγές. Η κρίση μεταφέρεται σταδιακά και στην πραγματική οικονομία. Το κακό σενάριο της ύφεσης δεν έχει αμελητέα πιθανότητα. Πρώτον, η έλλειψη ρευστότητας εξακολουθεί να βαραίνει τις διεθνείς αγορές και να επηρεάζει και τις υγιείς ελληνικές τράπεζες. Το πακέτο των 28 δις αποτελεί ένα πρώτο θετικό βήμα, αλλά πιθανόν να μην επαρκέσει, αν το πρόβλημα της έλλειψης εμπιστοσύνης στις διεθνείς αγορές δεν επιλυθεί και έτσι δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν με χαμηλό κόστος όλες οι ανάγκες των τραπεζών. Η ρευστότητα λοιπόν θα εξακολουθήσει να είναι πρόβλημα, αλλά φυσικά όχι με την ένταση που είχε έως σήμερα. Δεύτερον, η σημερινή κρίση απαιτεί κυρίως επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, αλλά η ελληνική δημοσιονομική πολιτική εμφανίζεται εγκλωβισμένη σε ακινησία από το υψηλό χρέος και τα υψηλά ελλείμματα. Αποτελεί μάλιστα ιδιαίτερα αρνητική έκπληξη το γεγονός ότι στον Προϋπολογισμό του 29, οι δημόσιες επενδύσεις καθώς και οι εισροές από την ΕΕ μειώνονται. Έτσι, το δημοσιονομικό αναδεικνύεται πλέον σε μεγαλύτερο ρίσκο από την έλλειψη ρευστότητας. Τρίτον, αν η διεθνής κρίση συνεχιστεί με την ένταση των τελευταίων 1 εβδομάδων και πολλές χώρες όπως τώρα η Ισλανδία, η Ουγγαρία ή η Ουκρανία, βρεθούν στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, τίποτα δεν αποκλείει οι αγορές να επικεντρωθούν και στη χρηματοδότηση του τεράστιου ελληνικού ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών και να «επιτεθούν» στην Ελλάδα, δηλαδή να αρνηθούν τον δανεισμό, φέρνοντας σε δυσκολία ακόμα και την έκδοση κρατικών ομολόγων. Άλλωστε, ο εξωτερικός δανεισμός της χώρας μας στα μέσα του 28 είχε ξεπεράσει το 138% του ΑΕΠ από 86% που ήταν προ πενταετίας. Σε ένα τέτοιο σενάριο, τα επιτόκια δανεισμού του κράτους θα εκτιναχθούν προς τα πάνω, θα υπάρξει έλλειψη κεφαλαίων και η ύφεση θα πάρει διαστάσεις εφιάλτη. Αυτό το εφιαλτικό σενάριο θεωρώ ότι έχει μικρή πιθανότητα, αλλά δεν το αποκλείω διότι στη σημερινή διεθνή κρίση οι αρνητικές εκπλήξεις διαδέχονται η μία την άλλη. Σημειώνω, επίσης, ότι το 33% του εξωτερικού χρέους προέρχεται από τις τράπεζες και, έτσι, στη σημερινή κρίση το πρόβλημα της έλλειψης ρευστότητας και το πρόβλημα του υψηλού εξωτερικού χρέους αποκτούν διαστάσεις συγκοινωνούντων δοχείων. Ανακεφαλαιώνοντας, σήμερα θεωρώ ότι το καλό σενάριο της ανάπτυξης είναι αυτό που θα επικρατήσει το 29. Όμως, οι πιθανότητες του καλού ή του κακού σεναρίου μεταβάλλονται καθημερινά. Για παράδειγμα, ο αναιμικός ως προς τις δημόσιες επενδύσεις προϋπολογισμός του 29 αύξησε τις πιθανότητες του κακού σεναρίου. Δεν πιστεύω, όμως, ότι τελικά οι Γκίκας Χαρδούβελης

12 24/11/28 επενδύσεις θα παραμείνουν στα επίπεδα που σήμερα εκτιμούνται ή ότι η δημόσια κατανάλωση θα αυξηθεί μόνον 1%, όπως εμφανίζεται στον προϋπολογισμό. Θεωρώ, με άλλα λόγια, ότι η οικονομική πολιτική θα ευθυγραμμιστεί με την ανάγκη υπεράσπισης της οικονομίας και ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα θα αυξηθεί πολύ πιο πάνω από το 2%, που σήμερα εμφανίζεται στον προϋπολογισμό. Γκίκας Χαρδούβελης

13 The Greek Economy in the midst of the International Financial Crisis Gikas A. Hardouvelis* Athens, November 24, 28 AMERICAN-HELLENIC CHAMBER OF COMMERCE Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Atheneum Intercontinental * Chief Economist, Eurobank EFG Group Professor, Department of Banking and Financial Management, Un. of Piraeus G. Hardouvelis, 24/11/28 1

14 I. Introduction II. The growth scenario for 29 III. IV. The Greek Economy in the midst of the International Financial Crisis The recession scenario Conclusion G. Hardouvelis, 24/11/28 2

15 I. Will Greece keep converging to the EU-15 average despite the crisis? 6 % Real growth rates, Source: European Commission Investment: the main driver of growth, with growth rates higher than those of consumption Until 25, investment in equipment higher than investment in residential construction Is the party over now? G. Hardouvelis, 24/11/ Greece 4.2 EA EU forecasts for GDP per capita PPS, EU-15=

16 I. Greece at a crossroads GREEK SCHIZOPHRENIA: A. In the short-run, Greece can withstand the crisis better than its European counterparts, thanks to its relatively strong banking system, with a projected 29 rate of growth slightly above 2% B. Yet, in the long-run, the economy s vulnerabilities are deep (competitiveness, fiscal imbalances) and are now exposed by the crisis. Hence, a nightmare scenario of negative growth if 1) officials remain sluggish to the elevated demands for active policy 2) Credit expansion does not resume by year-end 3) Markets begin focusing on the financing of the current account G. Hardouvelis, 24/11/28 WARNING: If the nightmare recession scenario prevails, then subsequently the lack of policy tools and the long-run problems are bound to depress the economy for a long time 4

17 II. A mild scenario Is a possibility thanks to the strength of the financial sector. However, the mild scenario could prevail only if 1) Loan expansion resumes by year-end 2) Fiscal expansion and investment growth fill in the slack 3) Markets do not focus on the Greek current account deficits G. Hardouvelis, 24/11/28 5

18 II. Greece: The mild 29 scenario THE GOOD SCENARIO: yoy growth in constant prices Weights (27) Budget 29 EU 29 GH 29 GDP 1.% Pr. Consumption 71.2% Pub. Consumption 16.7% Investment 22.5% Exports 23.% Imports 33.5% HCPI G.G. Budget deficit (% GDP) G.G. Public debt (% GDP) Current account (% GDP) G. Hardouvelis, 24/11/28 6

19 16 % II. A strong banking system partially hid the crisis until September Malta % Germany Switzerland France G. Hardouvelis, 24/11/28 Sweden Denmark UK Belgium Iceland Greece Slovenia Capital / Assets Lux/rg Belgium Spain Portugal Norway Ireland 3/6/ Finland Austria Italy Greece Loans / Deposits August 28 Cyprus Germany Austria EA Ireland Spain US France Portugal Netherlands Greek large banks have the strongest capitalization in Europe Best: EFG Intern/al Worst: DEXIA 1.67% Source: Bloomberg, author s calculations Italy Finland Liquidity in Greece is second largest in EA Some liquidity was siphoned off to NE Source: ECB, Balance Sheet Items data 7

20 III. A nightmare scenario Is also possible, 1) Liquidity: A worse problem than previously thought, with rescue packages partly incapable of solving it, hence, a credit crunch 2) Fiscal ability of the government restricted 3) Markets may focus on the current account imbalance, driving interest rates even higher worsening the external debt forcing an abrupt contraction! And. past recession experience ( ) was not kind to Greece G. Hardouvelis, 24/11/28 8

21 III.1 Liquidity: Not yet solved Euro Area U.S.A. Uncovered minus covered 1-month inter-bank rates 1/1/28: m Euribor - EONIA 2/11/28: /1/28: m Libor - OIS 2/11/28: 88.3 G. Hardouvelis, 24/11/28 9 May-7 Jun-7 Jul-7 Aug-7 Sep-7 Oct-7 Nov-7 Dec-7 Jan-8 Feb-8 Mar-8 Apr-8 May-8 Jun-8 Jul-8 Aug-8 Sep-8 Oct-8 Nov-8 May-7 Jun-7 Jul-7 Aug-7 Sep-7 O ct-7 Nov-7 Dec-7 Jan-8 Feb-8 Mar-8 Apr-8 May-8 Jun-8 Jul-8 Aug-8 Sep-8 O ct-8 Nov Uncovered minus covered 1-week inter-bank rates 8/1/28: w Euribor - EONIA 2/11/28: /1/28: w Libor - OIS 2/11/28: May-7 Jun-7 Jul-7 Aug-7 Sep-7 Oct-7 Nov-7 Dec-7 Jan-8 Feb-8 Mar-8 Apr-8 May-8 Jun-8 Jul-8 Aug-8 Sep-8 Oct-8 Nov-8 May-7 Jun-7 Jul-7 Aug-7 Sep-7 O ct-7 Nov-7 Dec-7 Jan-8 Feb-8 Mar-8 Apr-8 May-8 Jun-8 Jul-8 Aug-8 Sep-8 O ct-8 Nov-8

22 III.1 Liquidity: European banks are hoarding cash EUR Billion 3 25 Deposit Facility 31/1/28: bn /11/28: bn 19/9/28: 1.8 bn 5 May-7 Jun-7 Jul-7 Aug-7 Sep-7 Oct-7 Nov-7 Dec-7 Jan-8 Feb-8 Mar-8 Apr-8 May-8 Jun-8 Jul-8 Aug-8 Sep-8 Oct-8 G. Hardouvelis, 24/11/28 Source: ECB 1

23 ΙII.2 Fiscal ability limited DEFICIT / GDP -6 % RO BG IR UK MT HU FR PT Source: European Commission FN % DE DEBT / GDP EA Greece is an outlier BE EL IT EU-27 at end-28 Inability to follow an expansionary policy vivid in the 29 budget The Public Investment Budget outlays are reduced by 8.8%!! Surprisingly lower EU inflows in 29 A possible relaxation of the SGP by the EU might allow some fiscal expansion Eventual deficit should be larger than the 29 Budget s 2% deficit G. Hardouvelis, 24/11/28 11

24 III.3 Markets may focus on Greece s deteriorating current account CA deficit has tripled relative to the pre-emu period, while the growth in aggregate demand is the same as before CA deficit can lead to an abrupt future recession % GDP % GDP Income Services Goods Transfers Current Account Balance -26 Source: Bank of Greece G. Hardouvelis, 24/11/28 12

25 ΙII.3 which keeps pushing up the external debt Greek Gross External Debt increased by 52.4 p.p. of GDP, or 22% in 5 years 2Q 28 : $ bn : 138.2% of GDP 2Q 23 : $ bn : 85.8% of GDP Accumulated Current Account Deficits 2Q 23 2Q 28 : 49 p.p. of GDP Greek Gross External Debt Composition (2Q 28, Total: $531.7 bn) Banks 33% G. Hardouvelis, 24/11/28 Other Sectors 6% Monetary Authorities 6% Direct investment 1% General Government 54% Banks ownership of 1/3 of external debt may prolong the current liquidity problem if crisis continues Source: IMF, OECD, BIS, WORLD BANK Joint External Debt Database 13

26 III.3 Could the rise of external debt lead to a nightmare of high spreads as in the early 9s? b.p y Gov. Bond Spread: Greece-Germany 2/11/28: b.p. An unlikely scenario, but if it occurs, a deep recession would follow Nov-92 Nov-94 Nov-96 Nov-98 Nov- Nov-2 Nov-4 Nov-6 Nov-8 G. Hardouvelis, 24/11/28 14

27 III.3 Rise of spreads: A global phenomenon bps Jul Aug-7 Sep-7 1yr spreads vs German Bund 64.1 Oct-7 Nov Dec Jan-8 Feb AUSTRIA BELGIUM FINLAND FRANCE GREECE ITALY IRELAND NETHERLANDS SPAIN PORTUGAL The post-sample regression fit: Deflated Spreads of 1yr Greek government bonds Mar-8 Apr-8 14 May Jun-8 Jul /8/28 31/1/28 2/11/28 Aug-8 Sep Oct Nov-8 The recent increase in Greek spreads is consistent with the increase in all other spreads and the EMBI+ Behavior similar to the pre-crisis period Country CDSs behave similarly Hence, so far it is a global, not a local phenomenon G. Hardouvelis, 24/11/28 Fitted Actual Source: Bloomberg, JP Morgan EMBIG, Eurobank EFG 15

28 III.4 The history of recessions is not kind to Greece # of Recessions Recessions Summary Statistics Duration (quarters) Amplitude Cumulative Loss Greece OECD Median Mean Source: CKT, IMF (8/28) Notes: Duration is the number of quarters between a peak and the next trough. Amplitude is the percent change in output from a peak to the next trough. The cumulative loss combines information about the duration and amplitude to measure the overall cost of a recession and is expressed in percent. Country-specific data are means. Country-group data are means/medians. G. Hardouvelis, 24/11/28 16

29 IV. Conclusions The current crisis has delayed affecting Greece because of the health of its financial sector. Is the worst in front of us? Two possibilities for 29: I. Good scenario of growth slightly > 2%, II. Bad scenario of growth <, as past experience shows that Greek recessions are among the worst ones in the OECD, with a total output loss per recession of -12% of GDP (2 times bigger the mean OECD country loss and 3 times the median loss) Three main risk drivers will determine which scenario will unfold: I. The liquidity issue, which may require an additional Greek-type solution II. The need for aggressive fiscal expansion, mainly though investment projects co-financed with the EU, which the Budget so far disallows III. A possible market focus on the financing of the current account In a possible bad or nightmare scenario, our limited macro-economic tools and the long-run imbalances imply that once in a recession A long period of stagnation may follow G. Hardouvelis, 24/11/28 17

Οικονομικό Περιβάλλον

Οικονομικό Περιβάλλον Το Οικονομικό Περιβάλλον Γκίκας Χαρδούβελης* Θεσσαλονίκη, 12 Φεβρουαρίου,, 29 * Οικονομικός Σύμβουλος,, Eurobank EFG Group Καθηγητής, Τμήμα Χρηματοοικονομικής & Τραπεζικής Διοικητικής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνική κρίση και τραπεζικό σύστημα

Ελληνική κρίση και τραπεζικό σύστημα Ελληνική κρίση και τραπεζικό σύστημα Γκίκας Α. Χαρδούβελης 1 ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ: ΑΝΤΕΧΟΥΝ ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΚΡΙΣΗ, ΥΠΟΚΥΠΤΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ Αποτελέσματα: Τραπεζικοί Όμιλοι (4 συστημικές τράπεζες) ml. 2008 2009

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ & ΟΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΕΞΟΔΟΥ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ & ΟΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΕΞΟΔΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ & ΟΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΕΞΟΔΟΥ Γκίκας Α. Χαρδούβελης* Αθήνα Δευτέρα,, 21 Δεκεμβρίου 2009 Εμπορικό & Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών Καθηγητής, Τμήμα Χρηματοοικονομικής & Τραπεζικής Διοικητικής,

Διαβάστε περισσότερα

Αγορά Ακινήτων και η ελληνική Κρίση

Αγορά Ακινήτων και η ελληνική Κρίση Αγορά Ακινήτων και η ελληνική Κρίση Γκίκας Α. Χαρδούβελης Οικονομικός Σύμβουλος, Eurobank Group Καθηγητής, Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής, Πανεπιστήμιο Πειραιά PRODEXPO 213 14ο Συνέδριο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ Νίκος Χριστοδουλάκης Συνέδριο ΕΛΙΑΜΕΠ Δεκέμβριος 2013 Η Προσαρμογή Όλα τα ελλείμματα καλύτερα και από πριν την κρίση Έλλειμμα Γεν. Κυβ. από -16% - 4.5%

Διαβάστε περισσότερα

«Οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας το 2008» του Γκίκα Α. Χαρδούβελη

«Οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας το 2008» του Γκίκα Α. Χαρδούβελη «Οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας το 2008» του Γκίκα Α. Χαρδούβελη Καθηγητής στο Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς και Οικονομικός Σύμβουλος του Ομίλου

Διαβάστε περισσότερα

The Euro in crisis. University of Ioannina

The Euro in crisis. University of Ioannina The Euro in crisis University of Ioannina European crisis Οι τιμές στην αγορά κατοικίας των ΗΠΑ φτάνουν στη μέγιστη τιμή τους προς το τέλος του 2006 Οι αντίστοιχες στην Ευρωζώνη φτάνουν στη μέγιστη τιμή

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΠΕΙΛΗ ΤΟΥ ΕΚΤΙΝΑΣΣΟΜΕΝΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Η ΑΠΕΙΛΗ ΤΟΥ ΕΚΤΙΝΑΣΣΟΜΕΝΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η ΑΠΕΙΛΗ ΤΟΥ ΕΚΤΙΝΑΣΣΟΜΕΝΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Γκίκας Α. Χαρδούβελης * ΣΥΝΕΔΡΙΟ Ε.ΕΝ.Ε.,., 22/4/2010, 2010, 18:30 μ.μ. * Καθηγητής,, Department of Banking and Financial Management, Un.

Διαβάστε περισσότερα

Digital Travel Trends

Digital Travel Trends Travel @ Digital Travel Trends February 2012 Stefanos Loukakos Country Manager, Google Greece Google Confidential and Proprietary 1 Travel Market: Online vs Offline Google Confidential and Proprietary 2 Travel

Διαβάστε περισσότερα

Όψεις της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα και προοπτικές

Όψεις της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα και προοπτικές ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH 1 Τσάμη Καρατάσου 11, 117 42 Αθήνα, Tηλ.: 210 92 11 200-10, Fax: 210 92 33 977, www.iobe.gr 11 Tsami Karatassou,

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία του κ. Νίκου Βέττα. Γενικό Διευθυντή του ΙΟΒΕ και. Καθηγητή στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Ομιλία του κ. Νίκου Βέττα. Γενικό Διευθυντή του ΙΟΒΕ και. Καθηγητή στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ομιλία του κ. Νίκου Βέττα Γενικό Διευθυντή του ΙΟΒΕ και Καθηγητή στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH Τσάμη Καρατάσου

Διαβάστε περισσότερα

Διεθνής χρηματοοικονομική κρίση: Επιπτώσεις στη ρουμανική οικονομία και προοπτικές

Διεθνής χρηματοοικονομική κρίση: Επιπτώσεις στη ρουμανική οικονομία και προοπτικές Διεθνής χρηματοοικονομική κρίση: Επιπτώσεις στη ρουμανική οικονομία και προοπτικές Γκίκας Χαρδούβελης* Βουκουρέστι,, 161 Φεβρουαρίου,, 2009 Συνέδριο Ελληνο-Ρουμανικού Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 2 ου τριμήνου Τριμηνιαίος Δείκτης Οικονομικού Κλίματος

ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 2 ου τριμήνου Τριμηνιαίος Δείκτης Οικονομικού Κλίματος ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 2 ου τριμήνου Τριμηνιαίος Οικονομικού Κλίματος Η έρευνα για την κατάρτιση του δείκτη πραγματοποιείται από την Εταιρεία Ανώτατων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ), φορέα που εκφράζει

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομική Ανάπτυξη: Υπάρχει Προοπτική?

Οικονομική Ανάπτυξη: Υπάρχει Προοπτική? Οικονομική Ανάπτυξη: Υπάρχει Προοπτική? Γκίκας Α. Χαρδούβελης University of Piraeus www.hardouvelis.gr 31/5/2018 Η ελληνική κρίση είχε διάρκεια λόγω δύο φάσεων: Η πρώτη οικονομική & αναγκαία - Η δεύτερη

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακό πρότυπο και η (μη) μεταρρύθμιση της ελληνικής οικονομίας

Αναπτυξιακό πρότυπο και η (μη) μεταρρύθμιση της ελληνικής οικονομίας 1 Αναπτυξιακό πρότυπο και η (μη) μεταρρύθμιση της ελληνικής οικονομίας Νίκος Βέττας Καθηγητής Τμήματος Οικονομικής Επιστήμης, ΟΠΑ Γενικός Διευθυντής ΙΟΒΕ (http://www.aueb.gr/users/vettas, vettas@iobe.gr,

Διαβάστε περισσότερα

Αφίξεις Τουριστών / Arrivals of Tourists

Αφίξεις Τουριστών / Arrivals of Tourists Αφίξεις Τουριστών / Arrivals of Tourists Περίοδος Αναφοράς: Ιανουάριος - Δεκέμβριος 2014 Reference Period: January - December 2014 Τελευταία Ενημέρωση: 19/01/2015 Last Update: Σελίδα / Page 2 3 4 5 6 7

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομική Πολιτική Ι: Σταθερές Συναλλαγματικές Ισοτιμίες χωρίς Κίνηση Κεφαλαίου

Οικονομική Πολιτική Ι: Σταθερές Συναλλαγματικές Ισοτιμίες χωρίς Κίνηση Κεφαλαίου Κεφάλαιο 6 Οικονομική Πολιτική Ι: Σταθερές Συναλλαγματικές Ισοτιμίες χωρίς Κίνηση Κεφαλαίου 6.1 Σύνοψη Στο έκτο κεφάλαιο του συγγράμματος ξεκινάει η ανάλυση της μακροοικονομικής πολιτικής. Περιγράφονται

Διαβάστε περισσότερα

Αφίξεις Τουριστών / Arrivals of Tourists

Αφίξεις Τουριστών / Arrivals of Tourists Αφίξεις Τουριστών / Arrivals of Tourists Περίοδος Αναφοράς: Ιανουάριος - Νοέµβριος 2016 Reference Period: January - November 2016 Τελευταία Ενηµέρωση: 19/12/2016 Last Update: Σελίδα / Page 2 3 4 5 6 7

Διαβάστε περισσότερα

Δομή του δημοσίου χρέους στην Ελλάδα Σύνθεση και διάρκεια λήξης

Δομή του δημοσίου χρέους στην Ελλάδα Σύνθεση και διάρκεια λήξης Δομή του δημοσίου χρέους στην Ελλάδα Σύνθεση και διάρκεια λήξης Στην Ελλάδα η μη ρεαλιστική πρόβλεψη του ταμειακού ελλείμματος κατά το έτος 2009, εξαιτίας της υπερεκτίμησης των εσόδων και της αύξησης των

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ

ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΓΚΙΚΑΣ Α. ΧΑΡΔΟΥΒΕΛΗΣ 28/1/2011 Γκίκας Α. Χαρδούβελης 1 ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ I. Από τη διεθνή στην ευρωπαϊκή κρίση II. III. Οτραπεζικόςτομέαςστην

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ

ΤΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΤΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ Oι συναλλαγές μιας χώρας με τον υπόλοιπο κόσμο, συμπεριλαμβανομένων τόσο των εμπορικών όσο και των χρηματοοικονομικών ροών, καταγράφονται στο ισοζύγιο διεθνών πληρωμών. Oι συναλλαγές

Διαβάστε περισσότερα

INEK ΠΕΟ Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 11. Οι δανειακές ανάγκες του δημοσίου στην Κύπρο το 2010 ήταν από τις χαμηλότερες σε διεθνή σύγκριση EU 27

INEK ΠΕΟ Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 11. Οι δανειακές ανάγκες του δημοσίου στην Κύπρο το 2010 ήταν από τις χαμηλότερες σε διεθνή σύγκριση EU 27 Gr Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 11 10,5 UK 10,4 E 9,2 P 9,1 SK 7,9 F 7,0 EU 27 6,4 Euro area 6,0 SL 5,6 NL 5,4 CY 5,3 I 4,6 A 4,6 B 4,1 D 3,3 2,7 DK 2,5 FIN Οι δανειακές ανάγκες του δημοσίου στην Κύπρο

Διαβάστε περισσότερα

Αφίξεις Τουριστών / Arrivals of Tourists

Αφίξεις Τουριστών / Arrivals of Tourists Αφίξεις Τουριστών / Arrivals of Tourists Περίοδος Αναφοράς: Ιανουάριος - εκέµβριος 2016 Reference Period: January - December 2016 Τελευταία Ενηµέρωση: 17/01/2017 Last Update: Σελίδα / Page 2 3 4 5 6 7

Διαβάστε περισσότερα

Σε σημείο μη επιστροφής

Σε σημείο μη επιστροφής Occasional Policy Paper 3 January 2014 1 EUR Millions Duncan Lindo, RMF Η είσοδος στην ΟΝΕ το 2008, ακολουθούμενη από την κρίση στην Ευρωζώνη μετά το 2010, προετοίμασε το έδαφος για την κυπριακή τραπεζική

Διαβάστε περισσότερα

Αφίξεις Τουριστών ανα μήνα 2013 Tourists Arrivals by month 2013

Αφίξεις Τουριστών ανα μήνα 2013 Tourists Arrivals by month 2013 Αφίξεις Τουριστών ανα μήνα 2013 Tourists Arrivals by month 2013 Ιαν/ριος Φεβ/ριος Μάρτιος Απρίλιος Μάιος Ιούνιος Ιούλιος Αύγουστος Σεπ/ριος Οκτ/ριος Nοέ/ριος Δεκ/ριος Ιαν - Δεκ January February March April

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ

ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ Κυρίες και κύριοι, φίλες και φίλοι, Ευχαριστώ για την παρουσία σας σημερινή εκδήλωση. Ευχαριστώ επίσης την Ο.Κ.Ε. και το Πρόεδρό της, κ. Πολυζωγόπουλο, για την τιμή που μου έκαναν να μου ζητήσουν να μιλήσω

Διαβάστε περισσότερα

IMES DISCUSSION PAPER SERIES

IMES DISCUSSION PAPER SERIES IMES DISCUSSION PAPER SERIES Will a Growth Miracle Reduce Debt in Japan? Selahattin mrohorolu and Nao Sudo Discussion Paper No. 2011-E-1 INSTITUTE FOR MONETARY AND ECONOMIC STUDIES BANK OF JAPAN 2-1-1

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΠΙ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΗ ΣΩΤΗΡΗ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟ ΔΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΪΌΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΠΙ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΗ ΣΩΤΗΡΗ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟ ΔΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΪΌΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΠΙ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΗ ΣΩΤΗΡΗ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟ ΔΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΪΌΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ) Η μελέτη έχει ως στόχο να εκτιμήσει το

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Η ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Η ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Γκίκας A. Χαρδούβελης* 31 Μαΐου 2008 Παρουσίαση στην Ημερίδα του Πανεπιστημίου Πειραιώς & της Eurobank Properties: Εξελίξεις και Προοπτικές στην Ελληνική και

Διαβάστε περισσότερα

"ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΤΗ 2011-2013"

ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΤΗ 2011-2013 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Επιμέλεια Κρανιωτάκη Δήμητρα Α.Μ. 8252 Κωστορρίζου Δήμητρα Α.Μ. 8206 Μελετίου Χαράλαμπος Α.Μ.

Διαβάστε περισσότερα

CY - INDUSTRY SURVEY Serial number.

CY - INDUSTRY SURVEY Serial number. Serial number. INTRO. Καλημέρα / Καλησπέρα. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε με τον/ την κ.... INTERVIEWER: ΕΡΕΥΝΗΤΗ ΖΗΤΑ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟ ΑΤΟΜΟ ΠΟΥ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΣΤΟ SCRIPT S1. ΕΡΕΥΝΗΤΗ ΣΗΜΕΙΩΣΕ ΤΟ ΜΗΝΑ ΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΚΡΙΣΙΜΗ ΚΑΜΠΗ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΚΡΙΣΙΜΗ ΚΑΜΠΗ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΚΡΙΣΙΜΗ ΚΑΜΠΗ Γκίκας Α. Χαρδούβελης* 15 Μαΐου 2010 Λεωνίδιο Αρκαδίας, Αίθουσα Λαϊκής Βιβλιοθήκης Ημερίδα: «Το ελληνικό οικονομικό πρόβλημα, ανάπτυξη και σχεδιασμός του χώρου: Η

Διαβάστε περισσότερα

Φθινοπωρινές προβλέψεις : Η οικονοµία της ΕΕ στο δρόµο προς τη σταδιακή ανάκαµψη

Φθινοπωρινές προβλέψεις : Η οικονοµία της ΕΕ στο δρόµο προς τη σταδιακή ανάκαµψη IP/09/1663 Bρυξέλλες, 3 Νοεµβρίου 2009 Φθινοπωρινές προβλέψεις 2009-2011: Η οικονοµία της ΕΕ στο δρόµο προς τη σταδιακή ανάκαµψη Σύµφωνα µε τις προβλέψεις της Επιτροπής η οικονοµία της ΕΕ θα βγει από την

Διαβάστε περισσότερα

Τo ελληνικό τραπεζικό σύστημα σε περιόδους οικονομικής κρίσης και τα προσφερόμενα προϊόντα του στην κοινωνία.

Τo ελληνικό τραπεζικό σύστημα σε περιόδους οικονομικής κρίσης και τα προσφερόμενα προϊόντα του στην κοινωνία. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΦΑΡMΟΓΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ & ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Γεωργία Χ. Κιάκου ΑΜ : 718 Τo ελληνικό τραπεζικό σύστημα σε περιόδους οικονομικής

Διαβάστε περισσότερα

Διάρκεια μιας Ομολογίας (Duration) Ανοσοποίηση (Immunization)

Διάρκεια μιας Ομολογίας (Duration) Ανοσοποίηση (Immunization) Διάρκεια μιας Ομολογίας (Duration) Ανοσοποίηση (Immunization) Προσδιορισμός της Τιμής όταν η Ομολογία Αγοράζεται μεταξύ δύο Τοκοφόρων Περιόδων Για να υπολογίσουμε την τιμή της ομολογίας πρέπει: Υπολογίζουμε

Διαβάστε περισσότερα

Financial Crisis and Sustainability of Healthcare Systems

Financial Crisis and Sustainability of Healthcare Systems 1 Financial Crisis and Sustainability of Healthcare Systems Nikos Vettas Professor, Athens University of Economics and Business General Director of IOBE (vettas@iobe.gr, www.iobe.gr, http://www.aueb.gr/users/vettas)

Διαβάστε περισσότερα

Ισοζύγιο Πληρωμών και Εισόδημα

Ισοζύγιο Πληρωμών και Εισόδημα Κεφάλαιο 3 Ισοζύγιο Πληρωμών και Εισόδημα 3.1 Σύνοψη Στο τρίτο κεφάλαιο του συγγράμματος περιγράφεται αναλυτικά το ισοζύγιο πληρωμών, καθώς και τα επί μέρους ισοζύγια στα οποία διακρίνεται. Στη συνέχεια

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 1

ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 1 Οκτώβριος 2010 1. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 1 Η ελληνική οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις τις τελευταίες δεκαετίες. Κύρια χαρακτηριστικά της κρίσης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΓΚΥΡΙΑΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΓΚΥΡΙΑΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ 1 ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΓΚΥΡΙΑΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 218 Χορηγός: 8 Νοεμβρίου 218 2 Το ΙΟΒΕ διεξάγει κάθε μήνα από το 1981 Έρευνες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 1 ου τριμήνου Τριμηνιαίος Δείκτης Οικονομικού Κλίματος

ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 1 ου τριμήνου Τριμηνιαίος Δείκτης Οικονομικού Κλίματος Τριμηνιαίος Οικονομικού Κλίματος Η έρευνα για την κατάρτιση του δείκτη πραγματοποιείται από την Εταιρεία Ανώτατων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ), φορέα που εκφράζει και εκπροσωπεί το ανώτατο επαγγελματικό

Διαβάστε περισσότερα

Κρίση και οικονομική πολιτική

Κρίση και οικονομική πολιτική 1 Κρίση και οικονομική πολιτική Νίκος Βέττας Γενικός Διευθυντής Ι.Ο.Β.Ε. Καθηγητής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (vettas@iobe.gr, www.iobe.gr, http://www.aueb.gr/users/vettas) 21 st Banking Forum ΕΙΠ

Διαβάστε περισσότερα

Δαπάνες Εκπαίδευσης: Μία Συγκριτική Καταγραφή Ανάμεσα σε Ελλάδα και Ευρώπη

Δαπάνες Εκπαίδευσης: Μία Συγκριτική Καταγραφή Ανάμεσα σε Ελλάδα και Ευρώπη Δαπάνες Εκπαίδευσης: Μία Συγκριτική Καταγραφή Ανάμεσα σε Ελλάδα και Ευρώπη Μελίνα Σολάκη msolaki@hua.gr Δρ. Οικονομικών της Εκπαίδευσης, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα Περίληψη Τα τελευταία χρόνια στην

Διαβάστε περισσότερα

Κρίση στην Ευρωζώνη. Συνέπειες για τη στρατηγική θέση της Ευρώπης στον παγκόσμιο χάρτη.

Κρίση στην Ευρωζώνη. Συνέπειες για τη στρατηγική θέση της Ευρώπης στον παγκόσμιο χάρτη. Κρίση στην Ευρωζώνη. Συνέπειες για τη στρατηγική θέση της Ευρώπης στον παγκόσμιο χάρτη. Ιωάννης Τσαμουργκέλης Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστήμιο Αιγαίου Ελληνική Ένωση Επιχειρηματιών, Οικονομική Διάσκεψη

Διαβάστε περισσότερα

Πάντειο Πανεπιστήμιο - Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης Χειμερινό Εξάμηνο 2013-2014 Νομισματική και Πιστωτική Θεωρία και Πολιτική

Πάντειο Πανεπιστήμιο - Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης Χειμερινό Εξάμηνο 2013-2014 Νομισματική και Πιστωτική Θεωρία και Πολιτική Πάντειο Πανεπιστήμιο - Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης Χειμερινό Εξάμηνο 2013-2014 Νομισματική και Πιστωτική Θεωρία και Πολιτική Γ.Δ. Σιουρούνης 2 η Διάλεξη: : Εθνικοί Λογαριασμοί και το

Διαβάστε περισσότερα

Σύγκριση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος με τα αντίστοιχα άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Περιεχόμενα. Μάρτιος 1999

Σύγκριση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος με τα αντίστοιχα άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Περιεχόμενα. Μάρτιος 1999 με τα αντίστοιχα άλλων ευρωπαϊκών χωρών του Σαράντη Λώλου Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής ς Περιεχόμενα 1. Εισαγωγή... 1 2. Διάρθρωση του Ενεργητικού... 2 3. Διάρθρωση του Παθητικού... 3 4. Κερδοφορία

Διαβάστε περισσότερα

Τάσεις και προοπτικές στην ελληνική οικονομία

Τάσεις και προοπτικές στην ελληνική οικονομία ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH 1 Τσάμη Καρατάσου 11, 117 42 Αθήνα, Tηλ.: 21 92 11 2-1, Fax: 21 92 33 977, www.iobe.gr 11 Tsami Karatassou, 117 42

Διαβάστε περισσότερα

Ποσοτική χαλάρωση στην ευρωζώνη: Μακροοικονομική θεωρία, προβλήματα ασυμμετρίας και πολιτικοί περιορισμοί

Ποσοτική χαλάρωση στην ευρωζώνη: Μακροοικονομική θεωρία, προβλήματα ασυμμετρίας και πολιτικοί περιορισμοί Ποσοτική χαλάρωση στην ευρωζώνη: Μακροοικονομική θεωρία, προβλήματα ασυμμετρίας και πολιτικοί περιορισμοί Μανούζας Ζήσης Υποψήφιος Διδάκτορας Πανεπιστημίου Αθηνών Δεκέμβριος 2015 Πεδίο ανάλυσης: Το πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

Η συνεδρίαση της Fed στην κορυφή της ατζέντας

Η συνεδρίαση της Fed στην κορυφή της ατζέντας Weekly Financial Report Δευτέρα 16-09-2013 Η ανεργία στη Μεγάλη Βρετανία σημείωσε απροσδόκητη πτώση βοηθώντας την Κεντρική Τράπεζα της χώρας σε ενδεχόμενη αύξηση του βασικού επιτοκίου ενώ οι τιμές κατοικιών

Διαβάστε περισσότερα

Η Ελλάδα αντιμέτωπη με τη διεθνή οικονομική συγκυρία

Η Ελλάδα αντιμέτωπη με τη διεθνή οικονομική συγκυρία Η Ελλάδα αντιμέτωπη με τη διεθνή οικονομική συγκυρία Τετάρτη, 11 Ιουνίου 2008 Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Αίθουσα «Κωστής Παλαμάς» Γκίκας Α. Χαρδούβελης Καθηγητής, Τμήμα Χρηματοοικονομικής

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Γκίκας Α. Χαρδούβελης* Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου 29 Αμφιθέατρο "Μεγάρου Διοικητού Θεοδώρου Β. Καρατζά" 4η Ετήσια Εσπερίδα Ελληνικής Εταιρείας Τραπεζικού Δικαίου και Δικαίου

Διαβάστε περισσότερα

Φορολογική πολιτική και ανταγωνιστικότητα Νίκος Βέττας Γενικός Διευθυντής ΙΟΒΕ Καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Φορολογική πολιτική και ανταγωνιστικότητα Νίκος Βέττας Γενικός Διευθυντής ΙΟΒΕ Καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH Τ. Καρατάσου 11, 117 42 Αθήνα, Tηλ.: 210 92 11 200-10, Fax: 210 92 33 977, www.iobe.gr 11 T. Karatassou Str., 117

Διαβάστε περισσότερα

Ναυτιλιακή Χρηματοδότηση Αθήνα, 7/6/2007 Κωνσταντίνος Δημητρίου Account manager, NBG

Ναυτιλιακή Χρηματοδότηση Αθήνα, 7/6/2007 Κωνσταντίνος Δημητρίου Account manager, NBG Ναυτιλιακή Χρηματοδότηση Αθήνα, 7/6/2007 Κωνσταντίνος Δημητρίου Account manager, NBG Οι Ναυτιλιακές Αγορές θεωρούνται υψηλού κινδύνου Λόγω των έντονων διακυμάνσεων (cyclicality) Λόγω των σημαντικών κεφαλαίων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 1η Μελέτη «Εξελίξεις και Τάσεις της Αγοράς»

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 1η Μελέτη «Εξελίξεις και Τάσεις της Αγοράς» ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 1η Μελέτη «Εξελίξεις και Τάσεις της Αγοράς» Εισαγωγή: Η 1η Μελέτη «Εξελίξεις και Τάσεις της Αγοράς» εκπονήθηκε από το Κέντρο Στήριξης Επιχειρηματικότητας του Δήμου Αθηναίων τον Ιούλιο

Διαβάστε περισσότερα

Cite as: Pol Antras, course materials for International Economics I, Spring MIT OpenCourseWare (http://ocw.mit.edu/), Massachusetts

Cite as: Pol Antras, course materials for International Economics I, Spring MIT OpenCourseWare (http://ocw.mit.edu/), Massachusetts / / σ/σ σ/σ θ θ θ θ y 1 0.75 0.5 0.25 0 0 0.5 1 1.5 2 θ θ θ x θ θ Φ θ Φ θ Φ π θ /Φ γφ /θ σ θ π θ Φ θ θ Φ θ θ θ θ σ θ / Φ θ θ / Φ / θ / θ Normalized import share: (Xni / Xn) / (XII / XI) 1 0.1 0.01 0.001

Διαβάστε περισσότερα

Αποτυχία των Προγραμμάτων Λιτότητας στην Ελλάδα

Αποτυχία των Προγραμμάτων Λιτότητας στην Ελλάδα Αποτυχία των Προγραμμάτων Λιτότητας στην Ελλάδα Γιώργος Αργείτης, Αν. Καθηγητής ΕΚΠΑ, Research Associate Levy Economics Institute Συνέδριο: «Η Κρίση στην Ευρωζώνη και την Ελλάδα και η Εμπειρία με τις Πολιτικές

Διαβάστε περισσότερα

INDUSTRY SURVEY 2015/2016. Serial number. INTRO. Καλημέρα / Καλησπέρα. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε με τον/ την κ...

INDUSTRY SURVEY 2015/2016. Serial number. INTRO. Καλημέρα / Καλησπέρα. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε με τον/ την κ... INDUSTRY SURVEY 2015/2016 Serial number. INTRO. Καλημέρα / Καλησπέρα. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε με τον/ την κ.... INTERVIEWER: ΕΡΕΥΝΗΤΗ ΖΗΤΑ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟ ΑΤΟΜΟ ΠΟΥ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΣΤΟ SCRIPT S1. ΕΡΕΥΝΗΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 3 ου τριμήνου 2011

ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 3 ου τριμήνου 2011 ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 3 ου τριμήνου Τριμηνιαίος Οικονομικού Κλίματος Η έρευνα για την κατάρτιση του δείκτη πραγματοποιείται από την Εταιρεία Ανώτατων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ), φορέα που εκφράζει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ERSA

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ERSA ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ERSA ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ (RSAI, ERSA) Οικονομική Κρίση και Πολιτικές Ανάπτυξης και Συνοχής 10ο Τακτικό Επιστημονικό

Διαβάστε περισσότερα

Τάσεις και προοπτικές στην Ελληνική Οικονομία. Νίκος Βέττας

Τάσεις και προοπτικές στην Ελληνική Οικονομία. Νίκος Βέττας Τάσεις και προοπτικές στην Ελληνική Οικονομία Νίκος Βέττας Γενικός Διευθυντής Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (IOBE) Καθηγητής Οικονομικών Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών nvettas@aueb.gr ΠΑ.ΣΥ.ΔΙ.Π.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ - ΙΣΟΤΙΜΙΑ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ - ΙΣΟΤΙΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ - ΙΣΟΤΙΜΙΑ 1. Ο στόχος για το 2003 αναφέρεται σε πληθωρισμό 3,1% και ανάπτυξη 4,15%. Είναι εφικτά τα νούμερα δεδομένου ότι πρόσφατα το ΔΝΤ αναθεώρησε προς τα κάτω τις προβλέψεις του για την

Διαβάστε περισσότερα

ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 3 ου τριμήνου Τριμηνιαίος Δείκτης Οικονομικού Κλίματος

ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 3 ου τριμήνου Τριμηνιαίος Δείκτης Οικονομικού Κλίματος ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 3 ου τριμήνου Τριμηνιαίος Οικονομικού Κλίματος Η έρευνα για την κατάρτιση του δείκτη πραγματοποιείται από την Εταιρεία Ανώτατων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ), φορέα που εκφράζει

Διαβάστε περισσότερα

Επιτόκια, συνάλλαγµα, οµόλογα

Επιτόκια, συνάλλαγµα, οµόλογα Επιτόκια, συνάλλαγµα, οµόλογα Τρέχουσες τάσεις και προοπτικές Πλάτων Μονοκρούσος Συνθέτοντας το πάζλ Οικονοµία, επιτόκια, συνάλλαγµα Συνθέτοντας το πάζλ Τα θεµελιώδη µεγέθη Ερώτηµα 1 ο - θα συνεχίσει το

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 8 η Μελετη «Εξελιξεις και Τασεις της Αγορας»

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 8 η Μελετη «Εξελιξεις και Τασεις της Αγορας» ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 8 η Μελετη «Εξελιξεις και Τασεις της Αγορας» Το βασικό συμπέρασμα: Η επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων μετά την ανακήρυξη του δημοψηφίσματος στο τέλος του Ιουνίου διέκοψε την ασθενική

Διαβάστε περισσότερα

: 2008-2009 2008 2009 15 2013

: 2008-2009 2008 2009 15 2013 Οι τράπεζες του αύριο Ανδρέας Παπαδόπουλος ιευθυντής Στρατηγικής Οµίλου 15 Μαΐου 2013 Απαγορεύεται η αναπαραγωγή οποιουδήποτε σηµείου αυτής της έκδοσης, η αποθήκευση για οποιαδήποτε µελλοντική χρήση της,

Διαβάστε περισσότερα

ιεθνείς Οικονοµικές Εξελίξεις και Προοπτικές 2006

ιεθνείς Οικονοµικές Εξελίξεις και Προοπτικές 2006 ιεθνείς Οικονοµικές Εξελίξεις και Προοπτικές 2006 Eurobank EFG 27 Φεβρουαρίου 2006 Γκίκας A. Χαρδούβελης 1 Περιεχόµενα Προβλέψεις για την παγκόσµια οικονοµία και τις αγορές Ηνωµένες Πολιτείες Ευρωζώνη

Διαβάστε περισσότερα

SEE Economic Review, Αύγουστος 2012 Recoupling Fast. Περίληψη στα Ελληνικά

SEE Economic Review, Αύγουστος 2012 Recoupling Fast. Περίληψη στα Ελληνικά SEE Economic Review, Αύγουστος 2012 Recoupling Fast Περίληψη στα Ελληνικά Αν ποτέ υπήρχε ένα επιχείρημα που υποστηρίζει την αποσύνδεση των αναδυόμενων οικονομιών από τις αναπτυγμένες χώρες, σίγουρα αυτό

Διαβάστε περισσότερα

Η φορολογία ακινήτων

Η φορολογία ακινήτων www.pwc.gr Η φορολογία ακινήτων Υπό το πρίσμα διεθνών τάσεων Athens Prodexpo 2 Οκτωβρίου 2013 «Η Φορολογία Ακινήτων στην Ελλάδα είναι χαμηλή» Athens Prodexpo 2 Οκτωβρίου 2013 Slide 2 Στοιχεία ΟΟΣΑ προ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Μηνιαίο Πλαίσιο για την Παρακολούθηση των εισπράξεων εισφορών των ΦΚΑ στη "Νέα Αρχή" Σύνολο 07/ /2014. Σύνολο

ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Μηνιαίο Πλαίσιο για την Παρακολούθηση των εισπράξεων εισφορών των ΦΚΑ στη Νέα Αρχή Σύνολο 07/ /2014. Σύνολο ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Μηνιαίο Πλαίσιο για την Παρακολούθηση των εισπράξεων εισφορών των ΦΚΑ στη "Νέα Αρχή" Οφειλή (EUR εκατ.) Δείκτες Απρ 14 Μαι 14 Ιουν 14 Ιουλ 14 Αυγ 14 Σεπ 14 Οκτ 14 Νοε 14 (1) οφειλών στη ρύθμιση

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΚΡΙΣΙΜΗ ΚΑΜΠΗ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΚΡΙΣΙΜΗ ΚΑΜΠΗ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΚΡΙΣΙΜΗ ΚΑΜΠΗ Γκίκας Α. Χαρδούβελης* Δευτέρα,, 17 Μαΐου 2010 Ημερίδα: «Η κρίση της ελληνικής οικονομίας: Προοπτικές-προτάσεις προτάσεις για το αύριο» Εις μνήμην του τέως συνεργάτη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Μηνιαίο Πλαίσιο για την Παρακολούθηση των εισπράξεων εισφορών των ΦΚΑ στη "Νέα Αρχή" Σύνολο 07/ /2014. Σύνολο

ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Μηνιαίο Πλαίσιο για την Παρακολούθηση των εισπράξεων εισφορών των ΦΚΑ στη Νέα Αρχή Σύνολο 07/ /2014. Σύνολο ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Μηνιαίο Πλαίσιο για την Παρακολούθηση των εισπράξεων εισφορών των ΦΚΑ στη "Νέα Αρχή" Οφειλή (EUR εκατ.) Δείκτες Απρ 14 Μαι 14 Ιουν 14 Ιουλ 14 Αυγ 14 Σεπ 14 Οκτ 14 Νοε 14 Δεκ 14 Ιαν 15 (1) οφειλών

Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΡΙΣΗ ΞΕΠΕΡΑΣΤΗΚΕ ΚΑΘΩΣ ΛΕΝΕ;

Η ΚΡΙΣΗ ΞΕΠΕΡΑΣΤΗΚΕ ΚΑΘΩΣ ΛΕΝΕ; Η ΚΡΙΣΗ ΞΕΠΕΡΑΣΤΗΚΕ ΚΑΘΩΣ ΛΕΝΕ; Καθώς έχουν περάσει, από το 2008 οπότε και ξέσπασε η μεγαλύτερη καπιταλιστική κρίση μετά την κρίση του 1929, οι πάντες σχεδόν συμπεριφέρονται σαν να έχει ξεπεραστεί η κρίση

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα πανευρωπαϊκής άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων

Αποτελέσματα πανευρωπαϊκής άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων Ανακοίνωση Αποτελέσματα πανευρωπαϊκής άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων Η Τράπεζα Κύπρου πέρασε με επιτυχία την άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων έχοντας ευρύ κεφαλαιακό περιθώριο Τα αποτελέσματα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ. ΤΟ ΕΝΙΑΙΟ ΝΟΜΙΣΜΑ. Δρ Νικόλαος Λυμούρης

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ. ΤΟ ΕΝΙΑΙΟ ΝΟΜΙΣΜΑ. Δρ Νικόλαος Λυμούρης ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ. ΤΟ ΕΝΙΑΙΟ ΝΟΜΙΣΜΑ Δρ Νικόλαος Λυμούρης ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015 Εισήχθη την 1η Ιανουαρίου 1999 και έγινε το νόμισμα περισσότερων από 300 εκατομμυρίων ανθρώπων στην Ευρώπη.

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομική Πολιτική ΙI: Σταθερές Συναλλαγματικές Ισοτιμίες με Κίνηση Κεφαλαίου

Οικονομική Πολιτική ΙI: Σταθερές Συναλλαγματικές Ισοτιμίες με Κίνηση Κεφαλαίου Κεφάλαιο 7 Οικονομική Πολιτική ΙI: Σταθερές Συναλλαγματικές Ισοτιμίες με Κίνηση Κεφαλαίου 7.1 Σύνοψη Στο έβδομο κεφάλαιο του συγγράμματος συνεχίζεται η ανάλυση της μακροοικονομικής πολιτικής σε μια ανοικτή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ TΜΗΜΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ MΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΣΜENH ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ '' Διερεύνηση των συσχετίσεων μεταξύ υγείας, χρήσης φαρμάκων και κοινωνικοοικονομικών

Διαβάστε περισσότερα

Γράφημα 1: Ανεργία (στοιχεία εποχικά προσαρμοσμένο), 1990-2015

Γράφημα 1: Ανεργία (στοιχεία εποχικά προσαρμοσμένο), 1990-2015 Απασχόληση Ο ιδιωτικός τομέας των ΗΠΑ προσέθεσε 252.000 νέες θέσεις εργασίας τον Δεκέμβριο, βάσει στοιχείων του Υπουργείου Εργασίας των ΗΠΑ. Η αύξηση των θέσεων εργασίας και των μισθών αντανακλά την ενίσχυση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Μηνιαίο Πλαίσιο για την Παρακολούθηση των εισπράξεων εισφορών των ΦΚΑ στη "Νέα Αρχή" Σύνολο 07/ /2014. Σύνολο

ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Μηνιαίο Πλαίσιο για την Παρακολούθηση των εισπράξεων εισφορών των ΦΚΑ στη Νέα Αρχή Σύνολο 07/ /2014. Σύνολο ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Μηνιαίο Πλαίσιο για την Παρακολούθηση των εισπράξεων εισφορών των ΦΚΑ στη "Νέα Αρχή" Οφειλή (EUR εκατ.) Δείκτες Απρ 14 Μαι 14 Ιουν 14 Ιουλ 14 Αυγ 14 Σεπ 14 Οκτ 14 Νοε 14 Δεκ 14 Ιαν 15 Φεβ 15

Διαβάστε περισσότερα

Eurochambers Economic Survey 2011. Οκτώβριος 2010. TNS ICAP 154A, Sevastoupoleos St., Athens 11526 T: (+30)210 7260600 E: tnsicap@tnsicap.

Eurochambers Economic Survey 2011. Οκτώβριος 2010. TNS ICAP 154A, Sevastoupoleos St., Athens 11526 T: (+30)210 7260600 E: tnsicap@tnsicap. 1 Eurochambers Economic Survey 2011 Οκτώβριος 2010 TNS ICAP 154A, Sevastoupoleos St., Athens 11526 T: (+30)210 7260600 E: tnsicap@tnsicap.gr GALLUP INTERNATIONAL ASSOCIATION 2 ΠΙΚΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Η

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακά προβλήματα της Ελληνικής Οικονομίας πριν και κατά την κρίση

Αναπτυξιακά προβλήματα της Ελληνικής Οικονομίας πριν και κατά την κρίση Αναπτυξιακά προβλήματα της Ελληνικής Οικονομίας πριν και κατά την κρίση Αντώνης Γεωργόπουλος Καθηγητής Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Πανεπιστήμιο Πατρών Main literature on Investment Development Path RAJNEESH

Διαβάστε περισσότερα

Η Ελληνική Οικονομία μετά τη Διπλή Κρίση

Η Ελληνική Οικονομία μετά τη Διπλή Κρίση Η Ελληνική Οικονομία μετά τη Διπλή Κρίση Καθηγητής Γιάννης Μουρμούρας* Οικονομικός Σύμβουλος του Πρωθυπουργού π. Υφυπουργός Οικονομικών Εισήγηση στο Συνέδριο Capital & Vision με τίτλο «Η Μακρά Πορεία προς

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΙΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (Ι)

ΑΝΟΙΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (Ι) ΑΝΟΙΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (Ι) Διεθνώς εμπορεύσιμα και μη-εμπορεύσιμα αγαθά. Συναλλαγματική ισοτιμία. Ονομαστική και πραγματική. Δείκτες ανταγωνιστικότητας Συναρτήσεις εξωτερικής ζήτησης. Το εμπορικό ισοζύγιο (Trade

Διαβάστε περισσότερα

Αύξηση της Παραγωγικότητας της Εργασίας και όχι Περαιτέρω Μείωση των Mισθών για την Ενίσχυση της Ανταγωνιστικότητας

Αύξηση της Παραγωγικότητας της Εργασίας και όχι Περαιτέρω Μείωση των Mισθών για την Ενίσχυση της Ανταγωνιστικότητας ISSN:2241 4878 Tεύχος 94 2 Οκτωβρίου 2014 Στυλιανός Γ. Γώγος Οικονομικός Αναλυτής sgogos@eurobank.gr Μαρία Πρανδέκα Οικονομικός Αναλυτής mprandeka@eurobank.gr ΡΗΤΡΑ ΜΗ ΕΥΘΥΝΗΣ Το έντυπο αυτό εκδόθηκε από

Διαβάστε περισσότερα

Tεύχος 99 6 Νοεμβρίου 2014

Tεύχος 99 6 Νοεμβρίου 2014 ISSN:2241 4878 Tεύχος 99 6 Νοεμβρίου 214 Στυλιανός Γ. Γώγος Οικονομικός Αναλυτής sgogos@eurobank.gr Το 216 η ελληνική οικονομία αναμένεται να προσεγγίσει το 81,66% του ΑΕΠ του έτους 7. Κρίσιμο στοιχείο

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Εννεαμήνου 2010

Αποτελέσματα Εννεαμήνου 2010 Αποτελέσματα Εννεαμήνου 2010 Βελτίωση δεικτών ρευστότητας και κεφαλαιακής επάρκειας του Ομίλου παρά τη δυσμενή συγκυρία Καθαρά κέρδη 105εκ. 1 το εννεάμηνο του 2010, μειωμένα κατά 62% έναντι της αντίστοιχης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 1 ου τριµήνου Τριµηνιαίος είκτης Οικονοµικού Κλίµατος

ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 1 ου τριµήνου Τριµηνιαίος είκτης Οικονοµικού Κλίµατος ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 1 ου τριµήνου Τριµηνιαίος Οικονοµικού Κλίµατος Η έρευνα για την κατάρτιση του δείκτη πραγµατοποιείται από την Εταιρεία Ανώτατων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ), φορέα που εκφράζει

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ

Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ Γκίκας Α. Χαρδούβελης Καθηγητής, Τμήμα Χρηματοοικονομικής & Τραπεζικής Διοικητικής Πανεπιστημίου Πειραιώς Chief Economist Ομίλου Eurobank Ανοικτή συζήτηση: «Οι προοπτικές εξόδου

Διαβάστε περισσότερα

Molecular evolutionary dynamics of respiratory syncytial virus group A in

Molecular evolutionary dynamics of respiratory syncytial virus group A in Molecular evolutionary dynamics of respiratory syncytial virus group A in recurrent epidemics in coastal Kenya James R. Otieno 1#, Charles N. Agoti 1, 2, Caroline W. Gitahi 1, Ann Bett 1, Mwanajuma Ngama

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομικές Κρίσεις και Διεθνές Σύστημα Ενότητα 10: Η κρίση Χρέους της Ελλάδας και της Ευρωζώνης

Οικονομικές Κρίσεις και Διεθνές Σύστημα Ενότητα 10: Η κρίση Χρέους της Ελλάδας και της Ευρωζώνης Οικονομικές Κρίσεις και Διεθνές Σύστημα Ενότητα 10: Η κρίση Χρέους της Ελλάδας και της Ευρωζώνης Δημήτριος Κατσίκας Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index -1- Τέλος 3 ου τριµήνου Τριµηνιαίος είκτης Οικονοµικού Κλίµατος

ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index -1- Τέλος 3 ου τριµήνου Τριµηνιαίος είκτης Οικονοµικού Κλίµατος ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 3 ου τριµήνου Τριµηνιαίος Οικονοµικού Κλίµατος Η έρευνα για την κατάρτιση του δείκτη πραγµατοποιείται από την Εταιρεία Ανώτατων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ), φορέα που εκφράζει

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία κ. Νικόλαου Καραμούζη Αναπληρωτή Διευθύνοντος Συμβούλου της Τράπεζας Eurobank EFG. στην εκδήλωση πελατών Corporate Banking.

Ομιλία κ. Νικόλαου Καραμούζη Αναπληρωτή Διευθύνοντος Συμβούλου της Τράπεζας Eurobank EFG. στην εκδήλωση πελατών Corporate Banking. Ομιλία κ. Νικόλαου Καραμούζη Αναπληρωτή Διευθύνοντος Συμβούλου της Τράπεζας Eurobank EFG στην εκδήλωση πελατών Corporate Banking με θέμα «Οι Νέες Πρωτοβουλίες της Eurobank EFG» Τετάρτη 1 Ιουλίου 2009 Grande

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2008-2013

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2008-2013 NUNTIUS ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΕΠΕΥ ΤΜΗΜΑ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΕΩΝ ΤΗΛ: 210-3350599 ΦΑΞ: 210-3254846 E-MAIL: nunt12@otenet.gr WEBSITE: www.nuntius.gr Αθήνα, 31/03/2010 ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2008-2013

Διαβάστε περισσότερα

Ενημερωτικό δελτίο 1 ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΕΕ ΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ;

Ενημερωτικό δελτίο 1 ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΕΕ ΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ; Ενημερωτικό δελτίο 1 ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΕΕ ΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ; Από την έναρξη της παγκόσμιας οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με χαμηλά επίπεδα επενδύσεων. Απαιτούνται

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκή Οικονομία. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης.

Ευρωπαϊκή Οικονομία. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης Ευρωπαϊκή Οικονομία Νίκος Κουτσιαράς σε συνεργασία με την Ειρήνη Τσακνάκη Πηγές- Βιβλιογραφία

Διαβάστε περισσότερα

Συνολικά Βασικά Ίδια Κεφάλαια (Tier 1) Συνολικό Σταθμισμένο Ενεργητικό ,10% ανοιγμάτων έναντι επιχειρήσεων (%) 1

Συνολικά Βασικά Ίδια Κεφάλαια (Tier 1) Συνολικό Σταθμισμένο Ενεργητικό ,10% ανοιγμάτων έναντι επιχειρήσεων (%) 1 Παράρτημα 1 Όνομα Τράπεζας ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΕ Στοιχεία 31 Δεκεμβρίου 2009 Εκατ. ευρώ Συνολικά Βασικά Ίδια Κεφάλαια (Tier 1) 1.263 Συνολικά Εποπτικά Κεφάλαια 1.385 Συνολικό Σταθμισμένο Ενεργητικό

Διαβάστε περισσότερα

Π1 ΕΝΣΤΠΟ ΠΡΟΣΑΕΩΝ ΕΟΔΩΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟΤ ΟΙΚONOMIKOY ΕΣΟΤ 2017

Π1 ΕΝΣΤΠΟ ΠΡΟΣΑΕΩΝ ΕΟΔΩΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟΤ ΟΙΚONOMIKOY ΕΣΟΤ 2017 Π1 ΕΝΣΤΠΟ ΠΡΟΣΑΕΩΝ ΕΟΔΩΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟΤ ΟΙΚONOMIKOY ΕΣΟΤ 2017 ΤΠΟΤΡΓΕΙΟ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΗ ΔΙΕΤΘΤΝΗ ΣΜΗΜΑ Ταχ. Δ/νση : Πληροφορίες : Τηλέφωνο : Fax : e-mail : Κ.Α. ΕΟΔΟΤ Περιγραφή εσόδου: ΤΝΣΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΥΗ ΣΟΤ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΡΗΜΑΤΟΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ: ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ. Αντώνης Τορτοπίδης, οικονομολόγος 1

Η ΧΡΗΜΑΤΟΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ: ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ. Αντώνης Τορτοπίδης, οικονομολόγος 1 Η ΧΡΗΜΑΤΟΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ: ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Συνοπτικό συμπέρασμα Αντώνης Τορτοπίδης, οικονομολόγος 1 Οκτώβριος 2008 1. Η κρίση είναι αμερικανική και όχι παγκόσμια. Όμως γίνεται παγκόσμια αν δεν αντιμετωπιστεί

Διαβάστε περισσότερα

Εαρινές οικονοµικές προβλέψεις της Επιτροπής : Ανάκαµψη της ανάπτυξης

Εαρινές οικονοµικές προβλέψεις της Επιτροπής : Ανάκαµψη της ανάπτυξης IP/06/588 Βρυξέλλες 8 Μαΐου 2006 Εαρινές οικονοµικές προβλέψεις της Επιτροπής 2006-2007: Ανάκαµψη της ανάπτυξης Η οικονοµική ανάπτυξη προβλέπεται ότι θα σηµειώσει το 2006 ανάκαµψη κατά 2,3% στην Ευρωπαϊκή

Διαβάστε περισσότερα

Δ Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ «Το ΕΒΕΠ θέτει την ανάγκη διαμόρφωσης νέου τοπίου στα επιτόκια χορηγήσεων επιχειρηματικών δανείων»

Δ Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ «Το ΕΒΕΠ θέτει την ανάγκη διαμόρφωσης νέου τοπίου στα επιτόκια χορηγήσεων επιχειρηματικών δανείων» Πειραιάς, 10 Ιουνίου 2013 Δ Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ «Το ΕΒΕΠ θέτει την ανάγκη διαμόρφωσης νέου τοπίου στα επιτόκια χορηγήσεων επιχειρηματικών δανείων» Στην Ελλάδα, τα επιτόκια χορηγήσεων παραμένουν σε υψηλό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑ-ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Χειμερινό Εξάμηνο Διεθνής Οικονομική Ενότητα 8. Συναλλαγματική Ισοτιμία και Αγορά Συναλλάγματος

ΕΚΠΑ-ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Χειμερινό Εξάμηνο Διεθνής Οικονομική Ενότητα 8. Συναλλαγματική Ισοτιμία και Αγορά Συναλλάγματος ΕΚΠΑ-ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Χειμερινό Εξάμηνο 2017-2018 Διεθνής Οικονομική Ενότητα 8 Συναλλαγματική Ισοτιμία και Αγορά Συναλλάγματος 11 ΕΝΟΤΗΤΑ III ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΗ ΙΣΟΤΙΜΙΑ ΚΑΙ ΑΓΟΡΑ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα