ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΕΥΠΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2016) 636 final ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΕΥΠΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Έκτη έκθεση σχετικά με την μετεγκατάσταση και την επανεγκατάσταση EL EL

2 1 Εισαγωγή Τον Σεπτέμβριο του 2015, λόγω των συνεχιζόμενων και έκτακτων ροών μεταναστών στην ΕΕ, το Συμβούλιο εξέδωσε δύο νομικά δεσμευτικές αποφάσεις για τη θέσπιση προσωρινού και έκτακτου μηχανισμού μετεγκατάστασης ατόμων από την Ελλάδα και την Ιταλία, 1 τα κράτη μέλη που υφίστανται την εντονότερη πίεση. Οι αποφάσεις αυτές αποτέλεσαν την έκφραση της αρχής της αλληλεγγύης που βρίσκεται στην καρδιά του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Ταυτόχρονα, με στόχο την αντιμετώπιση της παγκόσμιας μεταναστευτικής κρίσης συνολικά και την επίδειξη αλληλεγγύης προς τρίτες χώρες που έχουν εξίσου επηρεαστεί, στις 20 Ιουλίου 2015, τα κράτη μέλη, καθώς και τα συνδεδεμένα με το σύστημα του Δουβλίνου κράτη, συμφώνησαν να επανεγκαταστήσουν άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας από τη Μέση Ανατολή, το Κέρας της Αφρικής και τη Βόρεια Αφρική. Λόγω του καινοφανούς και περίπλοκου χαρακτήρα του υποκείμενου εγχειρήματος, ο μηχανισμός μετεγκατάστασης χρειάστηκε χρόνο για να επιτύχει κανονικό ρυθμό λειτουργίας. Η Ιταλία, η Ελλάδα και τα κράτη μέλη της μετεγκατάστασης όφειλαν να δημιουργήσουν νέες δομές και διαδικασίες, να δημιουργήσουν ικανότητα και αμοιβαία εμπιστοσύνη και να βελτιώσουν τις συνθήκες υποδοχής για τη στέγαση του σημαντικού αριθμού αιτούντων άσυλο που θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τη μετεγκατάσταση. Σήμερα, ένα χρόνο μετά την έναρξη ισχύος της δεύτερης απόφασης του Συμβουλίου, έχουν τεθεί οι βάσεις που απαιτούνται για την επιτυχία της διαδικασίας μετεγκατάστασης και έχει επιτευχθεί σημαντική πρόοδος σε ορισμένους τομείς. Έχουν δημιουργηθεί κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης (hotspots) και η προσέγγιση των κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης εφαρμόζεται και εκτός των περιοχών που έχουν οριστεί για τα εν λόγω κέντρα. Κράτη μέλη, οργανισμοί της ΕΕ και διεθνείς οργανισμοί συνεργάζονται με την Ιταλία και την Ελλάδα για τη διαχείριση των συνόρων της ΕΕ και των μεταναστευτικών ροών ενώ τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ιταλία έχουν θεσπιστεί οι διαδικασίες που απαιτούνται για τη διευκόλυνση της μετεγκατάστασης. Οι προσπάθειες αυτές είχαν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία πραγματικά ευρωπαϊκών επιχειρησιακών ομάδων, την επίτευξη της λήψης δακτυλικών αποτυπωμάτων σε ποσοστό που πλησιάζει το 100%, την ενίσχυση της ασφάλειας και τη σημαντική αύξηση του αριθμού των αιτούντων που μπορούν να μετεγκατασταθούν. Οι προσπάθειες αυτές έχουν επίσης ως αποτέλεσμα τη σημαντική επιτάχυνση της μετεγκατάστασης, ιδίως κατά τους τελευταίους μήνες στην Ελλάδα. Κατά την περίοδο αναφοράς, σημαντικός αριθμός κρατών μελών συμμετείχαν πιο ενεργά στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης, με αποτέλεσμα την ουσιαστική αύξηση του αριθμού των μετεγκατασταθέντων ατόμων. Μετά την τελευταία περίοδο αναφοράς, μετεγκαταστάθηκαν άτομα (εκ των οποίων τα από την Ελλάδα) από αυτά τα (εκ των οποίων από την Ελλάδα) από τις αρχές Σεπτεμβρίου, σε σύγκριση με 776 κατά την προηγούμενη περίοδο αναφοράς. Την προθυμία τους να συμμετάσχουν περισσότερο δήλωσαν και άλλα κράτη μέλη. Στα μέσα της εφαρμογής των αποφάσεων του Συμβουλίου, άτομα έχουν μετεγκατασταθεί μέχρι σήμερα (4 455 από την Ελλάδα και από την Ιταλία). Με τη συνεχιζόμενη άφιξη μεταναστών στην Ιταλία και τη δυσχερή ακόμη ανθρωπιστική κατάσταση στην Ελλάδα, η μετεγκατάσταση παραμένει ζωτικής σημασίας για τη μείωση της πίεσης που ασκείται σε αυτές τις χώρες. Στη σύνοδο της 28ης Ιουνίου 2016, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο 2 επανέλαβε την έκκλησή του για περαιτέρω δράση με σκοπό την επιτάχυνση της εφαρμογής των μηχανισμών μετεγκατάστασης και επανεγκατάστασης. Ο 1 Μολονότι το πρόγραμμα μετεγκατάστασης έχει ως γενικό στόχο άτομα, δεν κατανεμήθηκαν σε συγκεκριμένο δικαιούχο κράτος μέλος στο πλαίσιο της δεύτερης απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με τη μετεγκατάσταση. Σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 2 της δεύτερης απόφασης του Συμβουλίου, η κατανομή του εν λόγω εναπομένοντος αριθμού επρόκειτο να αποφασιστεί σε μεταγενέστερο στάδιο. Θα πρέπει να εγκριθεί προσεχώς από το Συμβούλιο πρόταση της Επιτροπής που θα επιτρέπει τη χρήση της ποσόστωσης αυτής για τους σκοπούς της επανεγκατάστασης (βλ. κατωτέρω τμήμα 4). 2 Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 28ης Ιουνίου

3 οδικός χάρτης της Μπρατισλάβας, της 16ης Σεπτεμβρίου , επιβεβαίωσε την ανάγκη να εφαρμοσθούν οι αρχές της ευθύνης και της αλληλεγγύης στη μελλοντική πολιτική για τη μετανάστευση. Στην επιστολή προθέσεων προς τον Πρόεδρο κ. Martin Schulz και τον πρωθυπουργό κ. Robert Fico, ο Πρόεδρος κ. Juncker και ο πρώτος Αντιπρόεδρος κ. Timmermans επιβεβαίωσαν ότι η επίσπευση της μετεγκατάστασης των προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία θα αποτελέσει προτεραιότητα της Επιτροπής για την περίοδο Δεδομένου ότι σήμερα έχουν δημιουργηθεί οι δομές και οι διαδικασίες, κατά το δεύτερο αυτό έτος εφαρμογής των αποφάσεων του Συμβουλίου έχει φτάσει η στιγμή για τα κράτη μέλη μετεγκατάστασης να αξιοποιήσουν περαιτέρω τα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί μέχρι στιγμής, ανταποκρινόμενα πλήρως σε αυτές τις εκκλήσεις και εντείνοντας τις προσπάθειές τους για στήριξη της Ελλάδας και της Ιταλίας, τηρώντας με αυτόν τον τρόπο τις νομικές τους υποχρεώσεις και εφαρμόζοντας στην πράξη την αλληλεγγύη. Όσον αφορά την επανεγκατάσταση, η εφαρμογή βρίσκεται σε καλό δρόμο. Μέχρι στιγμής έχουν επανεγκατασταθεί άτομα από τα που είχαν συμφωνηθεί δυνάμει του προγράμματος του Ιουλίου 2015, συμπεριλαμβανομένων ατόμων μετά τη δημοσίευση της προηγούμενης έκθεσης, κυρίως από την Τουρκία, την Ιορδανία και τον Λίβανο. Ενώ οι συμφωνηθείσες δράσεις που προβλέπονται στη δήλωση ΕΕ- Τουρκίας άρχισαν να εφαρμόζονται μόλις στις 4 Απριλίου 4, έχουν επανεγκατασταθεί άτομα από την Τουρκία στην ΕΕ σύμφωνα με τον «μηχανισμό 1:1», εκ των οποίων 812 μετά τη δημοσίευση της προηγούμενης έκθεσης. Η έκτη έκθεση σχετικά με τη μετεγκατάσταση και την επανεγκατάσταση παρουσιάζει επικαιροποιημένη κατάσταση προόδου σε σχέση με την τελευταία έκθεση της 13ης Ιουλίου 5 και αξιολογεί τις ενέργειες που αναλήφθηκαν από όλα τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη από τις 12 Ιουλίου 2016 έως τις 27 Σεπτεμβρίου (η περίοδος αναφοράς) για την υλοποίηση των συστάσεων που διατυπώθηκαν προκειμένου να επισπευσθεί η εφαρμογή των προγραμμάτων μετεγκατάστασης και επανεγκατάστασης. 2 Μετεγκατάσταση 2.1 Κυριότερα επιτεύγματα κατά την περίοδο αναφοράς Από τις 12 Ιουλίου 2016, άτομα 6 έχουν εισέλθει στην Ελλάδα. Ο αριθμός των μεταναστών που βρίσκονται στην Ελλάδα αυξήθηκε σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο αναφοράς και από τις 27 Σεπτεμβρίου ανέρχεται περίπου σε μετανάστες, εκ των οποίων περίπου άτομα στα νησιά και περίπου άτομα στην ηπειρωτική Ελλάδα 7. Κατά την περίοδο αναφοράς, η συνολική θετική τάση στον αριθμό των μετεγκαταστάσεων συνεχίστηκε και αυξήθηκε σημαντικά τον Σεπτέμβριο (μετεγκατάσταση ατόμων εκ των οποίων 577 σε μία εβδομάδα) 8. Επιπλέον, η ελληνική Υπηρεσία Ασύλου, σε στενή συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (ΕΥΥΑ), καθώς και με τη χρηματοδοτική στήριξη της Επιτροπής, ολοκλήρωσε με επιτυχία, στις 30 Ιουλίου, SN 38/16 της COM(2016) 480 τελικό. 6 Παράτυπες διελεύσεις των συνόρων στην Ελλάδα από τις 13 Ιουλίου μέχρι τις 25 Σεπτεμβρίου - Πηγή Frontex, όπως αναφέρεται στην εφαρμογή για τη διαβίβαση πληροφοριών σχετικά με τις κοινές επιχειρήσεις JORA (Joint Operations Reporting Applications). Τα στοιχεία ενδέχεται να υπόκεινται σε μεταβολές μετά την επαλήθευσή τους. 7 Πηγή: ελληνικές αρχές και UNHCR. 8 Λαμβανομένων υπόψη των αναμενόμενων μετεγκαταστάσεων στις 28 Σεπτεμβρίου. 3

4 εκτεταμένη διαδικασία προκαταγραφής. Συνολικά προκαταγράφηκαν άτομα 9, εκ των οποίων το 67% ανήκει σε μία από τις επιλέξιμες για μετεγκατάσταση ιθαγένειες 10. Τα ραντεβού για την πλήρη υποβολή αιτήσεων ασύλου ξεκίνησαν την 1η Σεπτεμβρίου και δίνεται προτεραιότητα σε ασυνόδευτους ανηλίκους, ηλικιωμένους και άτομα πάσχοντα από σοβαρή ασθένεια. Η ελληνική Υπηρεσία Ασύλου ενίσχυσε την ικανότητά της να επεξεργάζεται αιτήσεις μετεγκατάστασης, με αποτέλεσμα να είναι σε θέση τον Αύγουστο να αποστείλει περισσότερες αιτήσεις από τις αναληφθείσες δεσμεύσεις 11. Σήμερα προέχει, παράλληλα με την αύξηση της ικανότητας του ελληνικού συστήματος χορήγησης ασύλου να διεκπεραιώνει αιτήσεις μετεγκατάστασης, και τα άλλα κράτη μέλη να αυξήσουν την ικανότητά τους όσον αφορά το άνοιγμα και την πλήρωση θέσεων μετεγκατάστασης. Στην Ιταλία έχουν φθάσει, από τις 12 Ιουλίου, άτομα 12. Οι αφίξεις πολιτών της Ερυθραίας, μίας από τις ιθαγένειες που είναι επιλέξιμες για μετεγκατάσταση, παρέμειναν επίσης σε υψηλό επίπεδο (η ιθαγένεια Ερυθραίας έρχεται σε δεύτερη θέση μεταξύ των ιθαγενειών με τις περισσότερες αφίξεις στην Ιταλία, υπερβαίνοντας τις αφίξεις κατά την περίοδο αναφοράς). Σύμφωνα με πληροφορίες του ιταλικού Υπουργείου Εσωτερικών, Ερυθραίοι βρίσκονται επί του παρόντος στην Ιταλία εν αναμονή μετεγκατάστασης. Οι μεταφορές για λόγους μετεγκατάστασης από την Ιταλία ακολούθησαν παρόμοια τάση όπως και κατά την προηγούμενη περίοδο αναφοράς. Ωστόσο, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος με την αντιμετώπιση των κύριων εμποδίων που εντοπίστηκαν στο παρελθόν σε σχέση κυρίως με ζητήματα ασφάλειας κατά την ad hoc συνεδρίαση των εθνικών σημείων επαφής για τη μετεγκατάσταση που έλαβε χώρα στη Ρώμη, στις 15 Σεπτεμβρίου, υπό την προεδρία της Επιτροπής και των ιταλικών αρχών από κοινού. Εκτός από κράτη μέλη, στη συνεδρίαση συμμετείχαν η UNHCR, η EΥΥΑ, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) η Ευρωπόλ και ο Frontex. Τούτο αναμένεται να οδηγήσει σε σημαντική επιτάχυνση του προγράμματος μετεγκατάστασης και από την Ιταλία. Ο αριθμός των ασυνόδευτων ανηλίκων που φτάνουν στην Ιταλία συνέχισε να αυξάνεται (πάνω από αφίξεις από τις αρχές του Ιανουαρίου, εκ των οποίων πάνω από Ερυθραίοι και πάνω από 115 Ιρακινοί). Κατά την εκτεταμένη διαδικασία προκαταγραφής στην Ελλάδα εντοπίστηκαν ασυνόδευτοι ανήλικοι, 13 εκ των οποίων το 48% ανήκει σε μια από τις ιθαγένειες που είναι επιλέξιμες για μετεγκατάσταση (Σύροι 36% και Ιρακινοί 12%). Ο ρυθμός της μετεγκατάστασης των ασυνόδευτων ανηλίκων συνεχίζει να είναι χαμηλός, καθώς κατά την περίοδο αναφοράς μεταφέρθηκαν 46, και αποκλειστικά από την Ελλάδα. Ωστόσο, αναμένεται ότι η μετεγκατάσταση ασυνόδευτων ανηλίκων θα αυξηθεί στο εγγύς μέλλον. Εν προκειμένω έχει επιτευχθεί πρόοδος. Η Ελλάδα έχει μάλιστα ανακοινώσει ότι οι περιπτώσεις των ασυνόδευτων ανηλίκων θα αντιμετωπίζονται κατά προτεραιότητα μετά την περάτωση της διαδικασίας προκαταγραφής, ενώ η Ιταλία Σύμφωνα με την τελευταία τριμηνιαία έκθεση (2ο τρίμηνο του 2016) που δημοσίευσε η Eurostat στις 22 Σεπτεμβρίου, οι επιλέξιμες για μετεγκάσταση ιθαγένειες είναι της Συρίας, της Ερυθραίας, του Μπουρούντι, της Μοζαμβίκης, του Μπαχρέιν, του Μπουτάν, του Κατάρ και της Υεμένης. Οι ιθαγένειες που κάλυπταν το κατώτατο όριο επιλεξιμότητας του 75%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat του 1ου τριμήνου του 2016, και οι οποίες δεν καλύπτουν πλέον το όριο αυτό, είναι της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας, των Σεϋχελλών, της Ντομίνικα, του Λάος και της Σαουδικής Αραβίας. Όπως αναφέρθηκε στην προηγούμενη έκθεση, παρόλο που οι Ιρακινοί δεν είναι πλέον επιλέξιμοι για μετεγκατάσταση, τούτο δεν θίγει τους Ιρακινούς εκείνους που έχουν ήδη χαρακτηριστεί ως πρόσωπα που χρήζουν ενδεχομένως διεθνούς προστασίας (ως εκ τούτου, όσοι έχουν προκαταγραφεί μπορούν ακόμη να μετεγκατασταθούν). Αυτό θα ισχύει επίσης για τους αιτούντες που ανήκουν στις άλλες ιθαγένειες που δεν είναι πλέον επιλέξιμες για μετεγκατάσταση. 11 Στα τέλη Αυγούστου, δεν υπήρχαν διαθέσιμες ανοικτές δεσμεύσεις ώστε η ελληνική Υπηρεσία Ασύλου να στείλει νέα αιτήματα μετεγκατάστασης σε κράτη μέλη. Έως τις 29 Αυγούστου, η ελληνική Υπηρεσία Ασύλου είχε καταγράψει περίπου αιτήσεις μετεγκατάστασης, ενώ ο συνολικός αριθμός των δεσμεύσεων ανερχόταν περίπου σε 8 000, όλες υπό εξέταση από τα κράτη μέλη μετεγκατάστασης (εν αναμονή απάντησης από το κράτος μέλος μετεγκατάστασης) ή ήδη διεκπεραιωθείσες (η μεταφορά έχει εκτελεστεί ή ο αιτών είχε απορριφθεί). 12 Ο αριθμός των παράτυπων διελεύσεων συνόρων προς την Ιταλία, από τις 13 Ιουλίου μέχρι τις 25 Σεπτεμβρίου, όπως αναφέρεται στη JORA (εφαρμογή για τη διαβίβαση πληροφοριών σχετικά με τις κοινές επιχειρήσεις) και συλλέγεται στο πλαίσιο της Κοινής Επιχείρησης Τρίτων Τα στοιχεία ενδέχεται να υπόκεινται σε μεταβολές μετά την επαλήθευσή τους

5 προτίθεται να πραγματοποιήσει μια πρώτη πιλοτική μεταφορά για μετεγκατάσταση. Εξάλλου, περισσότερα κράτη μέλη (Βέλγιο, Κάτω Χώρες, Γερμανία και Ισπανία, εκτός από τη Φινλανδία, το Λουξεμβούργο και την Πορτογαλία) προσφέρουν σήμερα θέσεις για τη μετεγκατάσταση ασυνόδευτων ανηλίκων και πρόσθετα κράτη μέλη αναμένεται να συμμετάσχουν ενεργά στη μετεγκατάσταση της εν λόγω κατηγορίας ευάλωτων αιτούντων. 2.2 Δράσεις που έχουν αναληφθεί από τα κράτη μέλη μετεγκατάστασης Mετεγκαταστάσεις από Ιταλία και Ελλάδα (Οκτώβριος Σεπτεμβρίου 2016) Από τις 12 Ιουλίου έως τις 27 Σεπτεμβρίου, μετεγκαταστάθηκαν επιπλέον άτομα, από την Ελλάδα 14 και 353 από την Ιταλία 15. Η Γαλλία εξακολούθησε τη μετεγκατάσταση σημαντικού αριθμού ατόμων, ανά πτήση, και η Γερμανία και το Βέλγιο δήλωσαν την προθυμία τους να εντείνουν τις προσπάθειές τους. Η Φινλανδία, η Γαλλία, οι Κάτω Χώρες και η Πορτογαλία συνέχισαν τακτικές εβδομαδιαίες και μηνιαίες μεταφορές, ενώ η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο και η Μάλτα πραγματοποιούν μεταφορές σε πιο τακτική βάση (μηνιαία ή κάθε δύο μήνες). Η Γαλλία είναι η χώρα που έχει μετεγκαταστήσει τον μεγαλύτερο αριθμό αιτούντων (1 952), ακολουθούμενη από τη Φινλανδία (690) και τις Κάτω Χώρες (726). 81 επιπλέον μεταφορές για λόγους μετεγκατάστασης έχουν προγραμματιστεί μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου από την Ελλάδα 16 και τουλάχιστον 67 από την Ιταλία 17 ενώ επίσης προγραμματίζονται πρόσθετες μεταφορές 134 ατόμων για τις αρχές Οκτωβρίου 18. Δράσεις για την αντιμετώπιση του περιορισμένου αριθμού δεσμεύσεων: Κατά την περίοδο αναφοράς, η Γερμανία ανακοίνωσε ότι θα υποβάλλει μηνιαία ένδειξη ετοιμότητας για ταχεία μετεγκατάσταση αιτούντων διεθνούς προστασίας («επίσημες δεσμεύσεις»). Αυτή η επίσημη δέσμευση θα αφορά 500 άτομα από την Ιταλία και 500 άτομα από την Ελλάδα. Το Βέλγιο ανακοίνωσε επίσης δέσμευση για 100 άτομα από την Ιταλία και 200 άτομα από την Ελλάδα. Η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία και το Λουξεμβούργο έχουν αυξήσει τη συχνότητα των δεσμεύσεών τους και αναλαμβάνουν πλέον επίσημα δεσμεύσεις κάθε μήνα. Οι δεσμεύσεις αυτές θα προστεθούν στις επίσημες μηνιαίες δεσμεύσεις της Φινλανδίας, της Γαλλίας, των Κάτω Χωρών και της Ρουμανίας, καθώς και στις τακτικές επίσημες δεσμεύσεις της Πορτογαλίας, της Σλοβενίας και της Ελβετίας. Επιπλέον, το Λιχτενστάιν συμμετέχει πλέον στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης και έχει δεσμευθεί επίσημα για 10 θέσεις από την Ελλάδα, ενώ η Νορβηγία υπέβαλε το σχέδιό της για μετεγκατάσταση από την Ελλάδα και δεσμεύτηκε επίσημα για 20 θέσεις. IT EL Σύνολο άτομα στο Βέλγιο, 10 στην Κροατία, 7 στην Κύπρο, 8 στην Τσεχική Δημοκρατία, 22 στην Εσθονία, 213 στη Φινλανδία, 911 στη Γαλλία, 158 στη Γερμανία, 31 στην Ιρλανδία, 29 στη Λετονία, 52 στη Λιθουανία, 33 στο Λουξεμβούργο, 306 στις Κάτω Χώρες, 70 στην Πορτογαλία, 128 στη Ρουμανία, 3 στη Σλοβακία, 32 στη Σλοβενία και 166 στην Ισπανία άτομα στη Φινλανδία, 50 στη Γαλλία, 6 στη Λετονία, 20 στο Λουξεμβούργο, 9 στη Μάλτα, 53 στην Πορτογαλία, 33 στις Κάτω Χώρες, 6 στη Ρουμανία, 8 στη Σλοβενία, 10 στην Ισπανία και 78 στην Ελβετία. 16 Όλες για τις 28 Σεπτεμβρίου: 15 στη Βουλγαρία, 35 στη Γαλλία, 27 στην Πορτογαλία και 31 στην Ισπανία στη Φινλανδία. Προγραμματίζονται επίσης μεταφορές στη Γαλλία, τις Κάτω Χώρες και την Ελβετία στη Λετονία και 110 στη Ρουμανία από την Ελλάδα και 6 στη Μάλτα και 6 στην Κροατία από την Ιταλία. 5

6 Συνολικά, 16 κράτη μέλη (Βέλγιο, Βουλγαρία, Κροατία, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ιρλανδία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβακία και Σλοβενία) 19, καθώς και το Λιχτενστάιν, η Νορβηγία και η Ελβετία 20 έχουν υποβάλει επίσημες δεσμεύσεις κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς (υποβλήθηκαν επίσημες δεσμεύσεις για μετεγκατάσταση από την Ιταλία και από την Ελλάδα). Ο συνολικός αριθμός των επίσημων δεσμεύσεων που έχουν αναλάβει κράτη μέλη μετεγκατάστασης ανέρχεται σε άτομα (3 809 έναντι της Ιταλίας και έναντι της Ελλάδας). Ωστόσο, χρειάζεται να επιτευχθεί περαιτέρω πρόοδος ώστε να διασφαλιστεί ότι όλα τα κράτη μέλη δεσμεύονται για επαρκή αριθμό θέσεων Στα μέσα της περιόδου υλοποίησης, η Επιτροπή θα ανέμενε την ανάληψη δέσμευσης τουλάχιστον για το 50% των ατόμων που έχουν κατανεμηθεί στα κράτη μέλη. Η Αυστρία 21 και η Ουγγαρία συνεχίζουν να αποτελούν τις μόνες δύο χώρες που δεν έχουν υποβάλει καμία δέσμευση και, από τον Απρίλιο, η Πολωνία δεν έχει προχωρήσει στην υλοποίηση των δεσμεύσεών της και δεν έχει αναλάβει δέσμευση ούτε έχει μετεγκαταστήσει κανέναν αιτούντα 22. Δράσεις για την επίσπευση του χρόνου απόκρισης στα αιτήματα μετεγκατάστασης: Τα περισσότερα κράτη μέλη και συνδεδεμένα κράτη που συμμετάσχουν στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης αυξάνουν τις προσπάθειές τους προκειμένου να επιταχύνουν τον χρόνο απόκρισης στις αιτήσεις μετεγκατάστασης και να επιτύχουν τον στόχο των 10 εργάσιμων ημερών που προβλέπεται στα πρωτόκολλα μετεγκατάστασης. Σε γενικές γραμμές, οι περισσότερες χώρες δίνουν θετικές απαντήσεις στις αιτήσεις μετεγκατάστασης. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν περιπτώσεις όπου το ποσοστό αποδοχής θα μπορούσε να αυξηθεί αισθητά και όπου θα πρέπει να βελτιωθεί η αιτιολόγηση της απόρριψης. Ορισμένα άλλα κράτη θα πρέπει να ακολουθήσουν βέλτιστες πρακτικές όσον αφορά την παροχή επαρκών αιτίων για την απόρριψη των αιτήσεων μετεγκατάστασης, όπως αυτών που εφαρμόζονται από τις Κάτω Χώρες. Η Σλοβακία και η Τσεχική Δημοκρατία, ιδίως, συνεχίζουν να παρουσιάζουν υψηλό ποσοστό απόρριψης σε σύγκριση με άλλα κράτη μέλη (ποσοστό απόρριψης άνω του 50%) και η αιτία απόρριψης που χρησιμοποιείται συνήθως σχετίζεται με την έλλειψη ταυτότητας ή ταξιδιωτικών εγγράφων από τους αιτούντες, γεγονός που εκλαμβάνεται ως εμπόδιο για τη διενέργεια κατάλληλων ελέγχων ασφαλείας. Ενώ η Ιταλία και η Ελλάδα πραγματοποιούν ήδη διεξοδικούς δευτερεύοντες ελέγχους ασφαλείας πριν από την αποστολή των αιτήσεων μετεγκατάστασης, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν ενδεχομένως να κάνουν χρήση πρόσθετων διαθέσιμων μεθόδων ελέγχου ασφάλειας για αιτούντες που δεν διαθέτουν ταξιδιωτικά έγγραφα, όπως η ανταλλαγή δακτυλικών αποτυπωμάτων. Δράσεις για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που συνδέονται με τη μετεγκατάσταση ευάλωτων αιτούντων, συμπεριλαμβανομένων των ασυνόδευτων ανηλίκων: ασυνόδευτοι ανήλικοι αφίχθησαν 19 Βέλγιο 200 έναντι της Ελλάδας και 100 έναντι της Ιταλίας, Βουλγαρία 50 έναντι της Ελλάδας, Κροατία 6 έναντι της Ιταλίας, Εσθονία 35 έναντι της Ελλάδας, Φινλανδία 150 έναντι της Ελλάδας, Γαλλία 800 έναντι της Ελλάδας και 50 έναντι της Ιταλίας, Γερμανία 500 έναντι της Ελλάδας και 500 έναντι της Ιταλίας, Ιρλανδία 123 έναντι της Ελλάδας, Λετονία 60 έναντι της Ελλάδας και 45 έναντι της Ιταλίας, Λιθουανία 80 έναντι της Ελλάδας και 20 έναντι της Ιταλίας, Λουξεμβούργο 60 έναντι της Ελλάδας και 40 έναντι της Ιταλίας, Μάλτα 30 έναντι της Ιταλίας, Κάτω Χώρες 300 έναντι της Ελλάδας και 100 έναντι της Ιταλίας, Πορτογαλία 400 έναντι της Ελλάδας, Ρουμανία 247 έναντι της Ελλάδας και 70 έναντι της Ιταλίας, Σλοβακία 10 έναντι της Ελλάδας και Σλοβενία 40 έναντι της Ελλάδας και 10 έναντι της Ιταλίας. 20 Λιχτενστάιν 10 έναντι της Ελλάδας, Νορβηγία 20 έναντι της Ελλάδας και 80 έναντι της Ιταλίας, και Ελβετία 330 έναντι της Ιταλίας. 21 Σύμφωνα με την απόφαση 2016/408 του Συμβουλίου της 10ης Μαρτίου 2016, η Αυστρία τυγχάνει προσωρινής αναστολής της μετεγκατάστασης σε ποσοστό έως και 30% των αιτούντων που της έχουν κατανεμηθεί, σύμφωνα με την απόφαση (ΕΕ) 2015/1601 του Συμβουλίου. Κατά συνέπεια, η μετεγκατάσταση στην Αυστρία αιτούντων αναστέλλεται έως τις 11 Μαρτίου Ωστόσο, οι υποχρεώσεις δυνάμει της απόφασης 2015/1601 εξακολουθούν να ισχύουν για την Αυστρία σχετικά με την μετεγκατάσταση των υπόλοιπων ατόμων που της έχουν κατανεμηθεί, επομένως απαιτούνται ακόμη δεσμεύσεις και μετεγκαταστάσεις. 22 Στις αρχές Απριλίου, η Πολωνία ανέστειλε την επεξεργασία 73 αιτήσεων μετεγκατάστασης οι οποίες είχαν αποσταλεί στη χώρα αυτή από την ελληνική Υπηρεσία Ασύλου βάσει δέσμευσης που υποβλήθηκε από την Πολωνία στις 16 Δεκεμβρίου 2015, παγώνοντας με τον τρόπο αυτό, εκ των πραγμάτων, τη διαδικασία μετεγκατάστασης τρεισήμισι μήνες μετά την υποβολή της δέσμευσης. Το ίδιο ισχύει και για αιτήσεις από την Ιταλία. 6

7 στην Ιταλία μεταξύ 1ης Ιουλίου και 31ης Αυγούστου, εκ των οποίων ανήκουν σε μία από τις ιθαγένειες που είναι επιλέξιμες για μετεγκατάσταση (1 211 Ερυθραίοι, 44 Ιρακινοί, 40 Σύριοι, 1 από την Κεντρική Αφρική). Στην Ελλάδα, παρόλο που δεν είναι δυνατό να γνωρίζουμε τον αριθμό των αφίξεων ασυνόδευτων ανηλίκων κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου, το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (EKKA) αναφέρει ότι ασυνόδευτοι ανήλικοι παραπέμφθηκαν στο EKKA για διαμονή από τις αρχές του Στις 19 Σεπτεμβρίου 2016, η Ελλάδα ενημέρωσε την Επιτροπή ότι διατίθενται 860 θέσεις υποδοχής για ασυνόδευτους ανηλίκους. Οι εν λόγω εγκαταστάσεις είναι επί του παρόντος πλήρεις και υπάρχει κατάλογος αναμονής για ασυνόδευτους ανηλίκους που πρέπει να τοποθετηθούν σε κατάλληλες εγκαταστάσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία που προέκυψαν από τη διαδικασία προκαταγραφής, στις 19 Σεπτεμβρίου είχαν καταγραφεί ασυνόδευτοι ανήλικοι 23. Στις 19 Σεπτεμβρίου, ο εκτιμώμενος αριθμός των ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ελλάδα ανέρχεται σε Ο ρυθμός μετεγκατάστασης των ασυνόδευτων ανηλίκων παραμένει αργός. Από τις 12 Ιουλίου, 46 ασυνόδευτοι ανήλικοι μετεγκαταστάθηκαν από την Ελλάδα (στη Φινλανδία, στο Λουξεμβούργο, στη Γερμανία, στις Κάτω Χώρες, στην Πορτογαλία και στην Ισπανία) ως εκ τούτου ο συνολικός αριθμός των ασυνόδευτων ανηλίκων που έχουν μετεγκατασταθεί ανέρχεται μόλις σε 75. Δράσεις για την ενίσχυση της ικανότητας της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (ΕΥΥΑ) να υποστηρίζει την Ιταλία και την Ελλάδα: Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η ΕΥΥΑ έστειλε στις 28 Ιουλίου 2016 υπόμνηση στα κράτη μέλη σχετικά με την πέμπτη πρόσκληση για πρόσληψη εμπειρογνωμόνων 24 για την υποστήριξη του προγράμματος μετεγκατάστασης, δεδομένου ότι υπάρχει διαρκής ανάγκη τοποθέτησης νέων εμπειρογνωμόνων καθώς λήγει η θητεία τους. Η Επιτροπή έστειλε εξάλλου τον Αύγουστο επιστολή για να παροτρύνει τα κράτη μέλη να στείλουν περισσότερους εμπειρογνώμονες υψηλού επιπέδου και για μεγαλύτερη θητεία. Η ΕΥΥΑ έχει λάβει 28 υποψηφιότητες από τα κράτη μέλη μετά την εν λόγω υπόμνηση. Στις 27 Σεπτεμβρίου, ο συνολικός αριθμός εμπειρογνωμόνων που είχαν αποσταλεί στην Ελλάδα ήταν 27 εμπειρογνώμονες για θέματα ασύλου και 27 διερμηνείς, αριθμός που παραμένει ανεπαρκής για τη διεκπεραίωση του αυξημένου αριθμού υποθέσεων τώρα που ολοκληρώθηκε η εκτεταμένη διαδικασία προκαταγραφής. Όσον αφορά την Ιταλία, η πιο πρόσφατη πρόσκληση της ΕΥΥΑ για την πρόσληψη εμπειρογνωμόνων, που δημοσιεύθηκε στις 28 Μαΐου 2016, ζητούσε 35 επιπλέον εμπειρογνώμονες ώστε ο αριθμός τους να ανέλθει συνολικά σε 74, όπως προβλέπεται στο σχέδιο έκτακτης ανάγκης που συμφωνήθηκε με τις ιταλικές αρχές. Έως τις 27 Σεπτεμβρίου 2016, είχαν υποβληθεί 76 υποψηφιότητες 25. Στις 27 Σεπτεμβρίου 2016, ο συνολικός αριθμός εμπειρογνωμόνων που είχαν αποσταλεί στην Ιταλία ήταν 33 εμπειρογνώμονες για θέματα ασύλου και 35 πολιτιστικοί διαμεσολαβητές 26, οι οποίοι εξακολουθούν να μην επαρκούν για την αντιμετώπιση του πάντοτε υψηλού αριθμού αφίξεων ατόμων επιλέξιμων για επανεγκατάσταση και υπολείπονται του αριθμού των εμπειρογνωμόνων που χρειάζονται στο πλαίσιο του σχεδιασμού έκτακτης ανάγκης. Οι σύντομες τοποθετήσεις διαταράσσουν αισθητά τη συνολική ροή μετεγκατάστασης τόσο στην Ιταλία όσο και στην Ελλάδα. Όταν περατώνονται οι τοποθετήσεις παρατηρείται μείωση του ρυθμού καταγραφών μέχρι την άφιξη των αντικαταστατών. Οι σύντομες τοποθετήσεις επηρεάζουν επίσης την ποιότητα των αιτήσεων 23 Είναι πιθανόν η μείωση του αριθμού να οφείλεται σε ανηλίκους που εγκατέλειψαν την Ελλάδα μέσω της οδού των Δυτικών Βαλκανίων στις αρχές του Η πέμπτη πρόσκληση της ΕΥΥΑ για την πρόσληψη εμπειρογνωμόνων προς υποστήριξη της μετεγκατάστασης στην Ελλάδα δημοσιεύθηκε στις 21 Απριλίου και σημειώθηκε για πρώτη φορά στην 3 η έκθεση σχετικά με τη μετεγκατάσταση και την επανεγκατάσταση. Η θητεία αρκετών εμπειρογνωμόνων έληξε κατά την περίοδο αναφοράς. 25 Αυστρία, Ελβετία, Λιθουανία, Πολωνία, Τσεχική Δημοκρατία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ρουμανία, Γερμανία, Λετονία, Ισπανία, Γαλλία, Κροατία, Κάτω Χώρες, Νορβηγία, Σουηδία, Μάλτα, Βέλγιο, Σλοβακία και Βουλγαρία. 26 Η περιοδεύουσα ομάδα πραγματοποιεί καταγραφές για μετεγκατάσταση σε διάφορους τόπους όπου στεγάζονται υποψήφιοι για μετεγκατάσταση (με βάση τις ανάγκες που αναφέρονται από τις ιταλικές αρχές) και στηρίζει τους φορείς της τοπικής Questura στη διενέργεια των καταγραφών από τους ίδιους. 7

8 μετεγκατάστασης δεδομένου ότι οι εμπειρογνώμονες χρειάζονται χρόνο για να εξοικειωθούν με τις ισχύουσες διαδικασίες. Χρειάζονται επειγόντως περισσότερες και μακροπρόθεσμες τοποθετήσεις προκειμένου να διασφαλιστεί η επαρκής επιτόπια παρουσία της ΕΥΥΑ και η ικανότητα διεκπεραίωσης των ομάδων τόσο στην Ιταλία όσο και στην Ελλάδα. 2.3 Δράσεις της Ελλάδας και της Ιταλίας, ιδίως όσον αφορά τα κύρια σημεία των χαρτών πορείας Ελλάδα Δράσεις για την επιτάχυνση της καταγραφής των μεταναστών και της επεξεργασίας των αιτήσεών τους: Η ελληνική Υπηρεσία Ασύλου ολοκλήρωσε την εκτεταμένη διαδικασία προκαταγραφής στις 30 Ιουλίου. Συνολικά προκαταγράφηκαν άτομα, εκ των οποίων το 67% (περίπου άτομα) ανήκει σε μία από τις επιλέξιμες για μετεγκατάσταση ιθαγένειες (54% Σύριοι και 13% Ιρακινοί). Με την εν λόγω επιχείρηση μεγάλης κλίμακας χορηγήθηκαν δελτία αιτούντος άσυλο σε χιλιάδες άτομα, γεγονός που επιτρέπει σε αυτά να διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα και να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης. Τα ραντεβού για την πλήρη υποβολή αιτήσεων ασύλου ξεκίνησαν στις 1 Σεπτεμβρίου και δίνεται προτεραιότητα σε ασυνόδευτους ανηλίκους, ηλικιωμένους και άτομα πάσχοντα από σοβαρή ασθένεια 27. Τα προκαταγραφέντα άτομα προστίθενται σε εκείνα που έχουν ήδη καταγραφεί και υπαχθεί στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης. Κατά συνέπεια, η επιτάχυνση της μετεγκατάστασης καθίσταται θέμα προτεραιότητας προκειμένου να αποφεύγεται η μη βιώσιμη συσσώρευση υποθέσεων που θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει την αξιοπιστία του προγράμματος. Δράσεις για τη βελτίωση της ικανότητας καταγραφής της ελληνικής Υπηρεσίας Ασύλου: Η ελληνική Υπηρεσία Ασύλου έχει δρομολογήσει την πρόσληψη 177 νέων υπαλλήλων, οι οποίοι θα τοποθετηθούν σταδιακά έως τα μέσα Νοεμβρίου 2016, προκειμένου να αυξήσει την ικανότητά της όσον αφορά την υποβολή και τη διεκπεραίωση αιτήσεων από αυτούς οι 56 θα καταγράφουν αιτούντες επιλέξιμους για μετεγκατάσταση. Ο στόχος της ελληνικής Υπηρεσίας Ασύλου είναι να οριστικοποιήσει την πλήρη υποβολή των αιτήσεων όσων έχουν προκαταγραφεί εντός διαστήματος τεσσάρων έως πέντε μηνών και το αργότερο έως τον Μάρτιο του Οι ελληνικές αρχές ανέφεραν στην επιστολή της 14ης Ιουλίου 2016 ότι η ταχύτερη αύξηση προσωπικού δεν είναι εφικτή λόγω της έλλειψης ανώτερου προσωπικού για την επιμόρφωση, την καθοδήγηση και την εποπτεία των νεοπροσλαμβανόμενων. Από τις 26 Σεπτεμβρίου 2016, η μονάδα μετεγκατάστασης στην Αθήνα θα αρχίσει να λειτουργεί στις νέες εγκαταστάσεις της στον Άλιμο, οι οποίες θα εξασφαλίσουν τους απαιτούμενους πρόσθετους χώρους για την αύξηση της ικανότητας διεκπεραίωσης για τη μετεγκατάσταση (καταγραφή και κοινοποίηση) Μετεγκαταστάσεις από Ελλάδα: συνολικοί αριθμοί δεσμεύσεων που ελήφθησαν, αιτήσεων που καταγράφηκαν, αιτήσεων που εστάλησαν και εκείνων που έγιναν αποδεκτές (1/2/16-15/9/16) Oι μεικτές ομάδες καταγραφής της Υπηρεσίας Ασύλου/ΕΥΥΑ αποτελούνται, στις 27 Σεπτεμβρίου, από 7 εμπειρογνώμονες στην Αθήνα, 6 εμπειρογνώμονες στη Θεσσαλονίκη και 4 εμπειρογνώμονες στην Αλεξανδρούπολη. Δεδομένου Όσοι δεν είχαν τη δυνατότητα να προβούν σε προκαταγραφή και επιθυμούν να υποβάλουν αίτηση διεθνούς προστασίας, θα 2000 είναι σε θέση να το πράξουν κλείνοντας μέσω Skype ραντεβού για καταγραφή. Δεδομένου ότι η συντριπτική πλειονότητα των ατόμων που επιθυμούν να υποβάλουν αίτηση παροχής διεθνούς προστασίας έχει προκαταγραφεί, αναμένεται ότι το σύστημα μέσω 0 Skype θα λειτουργεί πιο αποτελεσματικά και σε επικουρική βάση. 01/02/ /03/ /04/ /05/ /06/ /07/ /08/ /09/2016 Συνολικός αριθμός δεσμεύσεων 8 Συνολικός αριθμός αιτήσεων μετεγκατάστασης σε κράτη μέλη Συνολικός αριθμός αιτήσεων μετεγκατάστασης που καταγράφηκαν Συνολικός αριθμός αιτήσεων που έγιναν αποδεκτές

9 ότι η ελληνική Υπηρεσία Ασύλου χρειάζεται επιπλέον ανώτερα στελέχη και ειδικευμένα προφίλ (λόγω των νέων προσλήψεων), η ΕΥΥΑ θα παράσχει πιο διαφοροποιημένη στήριξη. Κατά μέσο όρο, η Ελληνική Υπηρεσία Ασύλου, με την υποστήριξη της ΕΥΥΑ, υποβάλλει σε καθημερινή βάση 113 αιτήσεις ατόμων που είναι επιλέξιμα για μετεγκατάσταση. Ο εν λόγω ημερήσιος μέσος όρος αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω από τη στιγμή που θα αρχίσει να εργάζεται το νέο προσωπικό και η ΕΥΥΑ θα παρέχει τη διαφοροποιημένη της στήριξη. Μολονότι η διαφορά μεταξύ του αριθμού των αιτήσεων μετεγκατάστασης που υποβλήθηκαν από την Ελλάδα και του ποσοστού αποδοχής τους από τα κράτη μέλη έχει μειωθεί κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς, η διαφορά μεταξύ του αριθμού των καταγραφών από την ελληνική Υπηρεσία Ασύλου και του συνολικού αριθμού των δεσμεύσεων έχει αυξηθεί σημαντικά. Η εν λόγω διαφορά αποτέλεσε σοβαρό εμπόδιο κατά την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου, όταν η ελληνική Υπηρεσία Ασύλου δεν ήταν σε θέση να αποστείλει αιτήσεις μετεγκατάστασης λόγω της έλλειψης ανοικτών δεσμεύσεων και ενδέχεται να καταστεί ακόμη πιο σοβαρό εμπόδιο στη συνέχεια της εκτεταμένης διαδικασίας προκαταγραφής. Δράσεις για τη βελτίωση της ικανότητας υποδοχής στην Ελλάδα: Στις 14 Σεπτεμβρίου, η συνολική ικανότητα υποδοχής στην Ελλάδα υπερέβαινε τις θέσεις 28 σε προσωρινές δομές και μόνιμες θέσεις υποδοχής στην ηπειρωτική χώρα, τόσο για τους παράτυπους μετανάστες όσο και για τα άτομα με πιθανή ανάγκη διεθνούς προστασίας που έχουν εκφράσει την επιθυμία να υποβάλουν αίτηση ασύλου ή έχουν ήδη υποβάλει αίτηση ασύλου. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που δόθηκαν από τις ελληνικές αρχές, η συνολική προγραμματισμένη ικανότητα των 39 μόνιμων εγκαταστάσεων στην ηπειρωτική χώρα εκτιμάται σε περίπου θέσεις. Με την επιστολή της 19ης Σεπτεμβρίου, οι ελληνικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι οι νέες αυτές εγκαταστάσεις, που ανταποκρίνονται σε αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης σύμφωνα με τα πρότυπα της ΕΕ, έχουν βρεθεί και θα ανακαινιστούν πλήρως. Είναι επιτακτική ανάγκη να εφαρμοστούν αποτελεσματικά τα σχέδια αυτά επειγόντως και, δεδομένου ότι ορισμένες προσωρινές εγκαταστάσεις θα μετατραπούν σε μόνιμες, να διατηρείται επαρκής ικανότητα όσον αφορά τις προσωρινές εγκαταστάσεις για την κάλυψη τυχόν ελλείψεων χωρητικότητας που προκύπτουν από απρόβλεπτες εισροές 29. Από τις θέσεις που προορίζονται για τους αιτούντες που είναι επιλέξιμοι για μετεγκατάσταση δυνάμει του προγράμματος ενοικίασης στέγης της UNHCR 30, στις 19 Σεπτεμβρίου ήταν διαθέσιμες θέσεις, συμπεριλαμβανομένων θέσεων σε ξενοδοχεία/ολόκληρα κτίρια, θέσεων σε διαμερίσματα, 385 θέσεων σε οικογένειες υποδοχής και 507 θέσεων σε ειδικές δομές φιλοξενίας που προορίζονται για ασυνόδευτους ανηλίκους. Επιπλέον, όσον αφορά τα κέντρα μετεγκατάστασης, στις 20 Σεπτεμβρίου είχε δημιουργηθεί μόνο ένα από τα τρία κέντρα μετεγκατάστασης για τα οποία έχουν δεσμευθεί οι ελληνικές αρχές (στα Λαγκαδίκια). Στις 19 Σεπτεμβρίου, στο κέντρο αυτό υπήρχαν διαθέσιμες θέσεις. Για τα υπόλοιπα δύο, οι ελληνικές αρχές δεν έχουν ακόμα προσδιορίσει κατάλληλους χώρους. Συνεχίζονται ακόμα οι συζητήσεις μεταξύ της UNHCR και των ελληνικών αρχών όσον αφορά την παροχή 28 Ο αριθμός αυτός δεν περιλαμβάνει τις θέσεις που παρασχέθηκαν δυνάμει του προγράμματος ενοικίασης στέγης της UNHCR και τις θέσεις υποδοχής στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης. Αυτές οι προσωρινές εγκαταστάσεις έκτακτης ανάγκης και μόνιμες εγκαταστάσεις βρίσκονται στα νησιά του Αιγαίου στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης, καθώς και στην ηπειρωτική χώρα. Από τις 11 Ιουλίου 2016, υφίστανται επί του παρόντος μόνο θέσεις σε μόνιμες εγκαταστάσεις στέγασης που φιλοξενούν αποκλειστικά αιτούντες διεθνούς προστασίας και ασυνόδευτους ανηλίκους. 29 Σύσταση της Επιτροπής προς την Ελληνική Δημοκρατία σχετικά με τα συγκεκριμένα επείγοντα μέτρα που πρέπει να ληφθούν από την Ελλάδα ενόψει της επανέναρξης των μεταφορών δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013, C(2016) Η συμφωνία ανάθεσης αρμοδιοτήτων που συνήφθη τον Ιανουάριο του 2016 με την UNHCR για το πρόγραμμα ενοικίασης στέγης χωρητικότητας θέσεων, ωφελεί πρωτίστως τους αιτούντες άσυλο που είναι επιλέξιμοι για μετεγκατάσταση. Η συμφωνία ανάθεσης αναθεωρήθηκε τον Ιούλιο του 2016 ώστε να διευκρινιστεί περαιτέρω στο κείμενο ότι το πρόγραμμα φιλοξενίας περιλαμβάνει και τη δυνατότητα δημιουργίας θέσεων σε εγκαταστάσεις μετεγκατάστασης που διαχειρίζεται η UNHCR, καθώς και ότι η ομάδα στόχος του προγράμματος φιλοξενίας δεν περιλαμβάνει μόνο υποψήφιους μετεγκατάστασης αλλά και άλλους αιτούντες άσυλο. Η UNHCR συμφώνησε να διαθέσει θέσεις του προγράμματος ενοικίασης στέγης στα κέντρα μετεγκατάστασης, ώστε να στεγαστούν όλοι οι πλήρως καταγεγραμμένοι αιτούντες μετεγκατάσταση. 9

10 περισσότερων χώρων για την κατασκευή ειδικών κέντρων μετεγκατάστασης, κυρίως στην περιοχή της Αττικής. Τα τρία κέντρα μετεγκατάστασης θα πρέπει να διαθέτουν ικανότητα υποδοχής ατόμων. Όπως αναφέρεται στην 5η έκθεση, οι εγκαταστάσεις αυτές θα πρέπει να προσδιοριστούν επειγόντως, ώστε να αποφευχθούν εμπόδια στην υλοποίηση των τελευταίων σταδίων των εργασιών μετεγκατάστασης μετά την ολοκλήρωση της εκτεταμένης διαδικασίας προκαταγραφής. Ιταλία Δράσεις για να αυξηθεί ο αριθμός των κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης, καθώς και για να καταστούν πλήρως λειτουργικά τα κέντρα αυτά: Κατά τους τελευταίους μήνες, ο μεγάλος αριθμός αφίξεων καταδεικνύει ότι η υφιστάμενη χωρητικότητα θέσεων στα τέσσερα επιχειρησιακά κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης (Ποτσάλο, Λαμπεντούζα, Τράπανι και Τάραντα) δεν επαρκεί. Επιπλέον, οι περισσότερες αποβιβάσεις (περίπου 70%) εξακολουθούν να πραγματοποιούνται μακριά από τα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης. Ενώ έχουν ήδη πραγματοποιηθεί τα πρώτα προπαρασκευαστικά βήματα, η Ιταλία θα πρέπει να επιταχύνει το άνοιγμα ήδη προαναγγελθέντων πρόσθετων κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης. Επιπλέον, η προσέγγιση που βασίζεται στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης «Hotspot», 31 καθώς και οι τυποποιημένες διαδικασίες λειτουργίας τους (ΤΔΛ) 32, θα πρέπει να εφαρμόζονται συστηματικά σε άλλους λιμένες αποβίβασης στον ευρύτερο δυνατό βαθμό. Αυτό συνεπάγεται την παροχή επαρκούς προσωπικού από τους οργανισμούς της ΕΕ (Frontex, Ευρωπόλ, ΕΥΥΑ). Επιπλέον, όπου είναι δυνατόν, θα πρέπει να προβλεφθούν κατάλληλες δομές υποδοχής, ακόμη και στους λιμένες εκείνους που δεν θα λειτουργήσουν επειγόντως ως ολοκληρωμένα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης. Δεδομένου του αυξανόμενου ρυθμού με τον οποίο αποβιβάζονται στην Ιταλία ασυνόδευτοι ανήλικοι, θα πρέπει να παρέχονται ειδικοί χώροι και ειδική βοήθεια σε όλα τα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης και η μεταφορά στις εγκαταστάσεις υποδοχής πρώτης ή δεύτερης γραμμής να ολοκληρώνεται στο συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα. Μολονότι δεν προβλέπεται νόμιμη προθεσμία για αυτό, θα πρέπει να εφαρμόζεται ο κανόνας ότι η διεκπεραίωση των μεταναστών γίνεται το ταχύτερο δυνατό και εντός μέγιστης προθεσμίας 72 ωρών. Δράσεις για τη βελτίωση του συντονισμού: Μετά την έγκριση και δημοσίευση των ΤΔΛ των κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης 33, τον Ιούνιο, και μια πρώτη σειρά σεμιναρίων κατάρτισης, η ομάδα που συνέταξε τις ΤΔΛ θα παρακολουθήσει τώρα την εφαρμογή τους, ήτοι για την εκπόνηση κατάλληλων δεικτών. Η πρώτη συνεδρίαση της εν λόγω ομάδας θα διεξαχθεί στις 26 Σεπτεμβρίου. Οι νέες και οι ανανεωμένες συμβάσεις μεταξύ Νομαρχιών και οντοτήτων διαχείρισης των κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης θα πρέπει να ευθυγραμμίζονται με τις ΤΔΛ των κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης. Η συνεχιζόμενη έλλειψη Ιταλού συντονιστή για κάθε κέντρο υποδοχής και ταυτοποίησης εξακολουθεί να παρεμποδίζει τη λειτουργία των κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης. Όσον αφορά τη μετεγκατάσταση, το σχέδιο πρωτοκόλλου μετεγκατάστασης αποτελεί αντικείμενο προσαρμογής με βάση τα συμπεράσματα της ad hoc συνεδρίασης των εθνικών σημείων επαφής για τη μετεγκατάσταση, της 15ης Σεπτεμβρίου, και θα συζητηθεί κατά την επόμενη συνεδρίαση των αξιωματικών συνδέσμων που προβλέπεται για το φθινόπωρο. Δράσεις για τη βελτίωση των ικανοτήτων διεκπεραίωσης στην Ιταλία: Όπως αναφέρεται στην 5 η έκθεση και σύμφωνα με την πρόσφατη αύξηση των διαθέσιμων εκ μέρους των κρατών μελών δεσμεύσεων, η ικανότητα των ιταλικών αρχών να καταγράφουν και να διεκπεραιώνουν αιτήσεις θα πρέπει να προσαρμοστεί. Τούτο θα συμβάλει και στη μείωση των κινδύνων διαφυγής των αιτούντων, δεδομένου ότι οι 31 Πρόκειται συγκεκριμένα για τη συμμετοχή των οργανισμών της ΕΕ (ΕΥΥΑ, Frontex, Ευρωπόλ) Διατίθεται στη διεύθυνση: 10

11 αιτήσεις τους θα διεκπεραιώνονται ταχύτερα. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να ενισχυθούν οι ομάδες που καταχωρίζουν τις αιτήσεις και να διασφαλιστεί η παρουσία της ΕΥΥΑ στα νέα κέντρα καταγραφής. Δράσεις για την επίσπευση του χρόνου απόκρισης στα αιτήματα μετεγκατάστασης: Κατά την ad hoc συνεδρίαση των εθνικών σημείων επαφής για τη μετεγκατάσταση, επιτεύχθηκε συμφωνία ως προς την ακολουθητέα προσέγγιση σε θέματα σχετικά με την ασφάλεια. Συγκεκριμένα, οι συμμετέχοντες συμφώνησαν σε αυξημένη συμμετοχή της Ευρωπόλ για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής δακτυλικών αποτυπωμάτων και πρόσθετων συνεντεύξεων ασφαλείας, και της EΥΥΑ για τη διενέργεια πρόσθετων συνεντεύξεων εντοπισμού λόγων αποκλεισμού, ακολουθώντας πολλές από τις συστάσεις που διατυπώθηκαν στην 4 η έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τη μετεγκατάσταση και την επανεγκατάσταση 34. Αυτό σημαίνει ότι η διαδικασία μετεγκατάστασης από την Ιταλία θα πρέπει πλέον να μπορεί να επιταχυνθεί γρήγορα. Δράσεις για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που συνδέονται με τη μετεγκατάσταση ευάλωτων αιτούντων και ασυνόδευτων ανηλίκων: Κανένας ασυνόδευτος ανήλικος δεν έχει μετεγκατασταθεί ακόμη από την Ιταλία. Η εφαρμογή της διαδικασίας αποτελεί βασική προτεραιότητα, καθώς κατά το τρέχον έτος έχουν αποβιβαστεί στην Ιταλία σχεδόν ασυνόδευτοι ανήλικοι (οι περισσότεροι από την Ερυθραία) που είναι δυνητικά επιλέξιμοι για μετεγκατάσταση. Μετά την ανακοίνωση της Ιταλίας ότι θα ξεκινήσει πιλοτικό εγχείρημα μετεγκατάστασης για ασυνόδευτους ανηλίκους, ορισμένα κράτη μέλη έδειξαν ενδιαφέρον. Για την ταχεία εφαρμογή του εν λόγω πιλοτικού εγχειρήματος και γενικότερα για τη μετεγκατάσταση ασυνόδευτων ανηλίκων, η Ιταλία θα πρέπει να προσδιορίσει ένα ή περισσότερα ειδικά κέντρα για δυνητικά επιλέξιμους υποψηφίους, στα οποία θα μπορούσε να εγκατασταθεί και να παράσχει συνδρομή η ΕΥΥΑ. Μέτρα για τον περιορισμό των δευτερογενών μετακινήσεων: Ως μέρος των μέτρων που ελήφθησαν από τις ιταλικές αρχές για τον περιορισμό των δευτερογενών μετακινήσεων, η ιταλική αστυνομία μεταφέρει τακτικά μετανάστες που μετακινήθηκαν παράτυπα από τον Νότο στον Βορρά της χώρας, πίσω στις εγκαταστάσεις υποδοχής στο νότιο τμήμα της χώρας. Για την καλύτερη ενημέρωση των δυνητικών αιτούντων σχετικά με το πρόγραμμα μετεγκατάστασης, διεξάγονται επί του παρόντος συζητήσεις σχετικά με την πιθανή ανάπτυξη πρόσθετων ομάδων της ΕΥΥΑ σε περιοχές όπου υπάρχει σημαντικός αριθμός αιτούντων που θα μπορούσαν να είναι επιλέξιμοι για μετεγκατάσταση, ιδίως Ερυθραίων. Θα πρέπει να παρακολουθείται στενά η παρουσία και οι µετακινήσεις των παράτυπων μεταναστών στο ιταλικό έδαφος και να εμποδίζονται οι παράτυπες δευτερογενείς μετακινήσεις. 2.4 Δράσεις που έχουν αναληφθεί από την Επιτροπή και τους οργανισμούς της ΕΕ Ευρωπαϊκή Επιτροπή Η Επιτροπή εξακολούθησε να υποστηρίζει την Ιταλία και την Ελλάδα επί τόπου σε καθημερινή βάση, βοηθώντας στον συντονισμό μεταξύ διαφόρων ενδιαφερομένων μερών και συνδράμοντας τις ελληνικές και ιταλικές αρχές στην αντιμετώπιση σφαλμάτων, στην ταχεία επίλυση προβλημάτων και στην εξέλιξη της διαδικασίας. Στο πλαίσιο αυτής της στήριξης, κατά τη συνεδρίαση των αξιωματικών συνδέσμων που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 13 Σεπτεμβρίου, συζητήθηκαν τα αποτελέσματα της διαδικασίας προκαταγραφής και σχεδιάστηκαν με τις ελληνικές αρχές και τα κράτη μέλημετεγκατάστασης τα επόμενα βήματα, μεταξύ άλλων ο προσδιορισμός των κρατών μελών που θα ήταν έτοιμα να δεχθούν ασυνόδευτους ανηλίκους. Η ad hoc συνεδρίαση των εθνικών σημείων επαφής για τη μετεγκατάσταση, που πραγματοποιήθηκε στην Ιταλία στις 15 Σεπτεμβρίου και στην οποία συμπροέδρευσαν οι ιταλικές αρχές, επέτρεψε την εξεύρεση λύσεων για τα κύρια εμπόδια που επιβραδύνουν τη μετεγκατάσταση στην Ιταλία, ιδίως για θέματα που αφορούν την ασφάλεια. Η Επιτροπή βρίσκεται επίσης σε συνεχή επαφή με τα κράτη μέλη μετεγκατάστασης με σκοπό τον εντοπισμό, σε διμερή βάση, πιθανών εμποδίων στη διαδικασία μετεγκατάστασης και την πρόταση λύσεων. 34 COM(2016) 416 τελικό. 11

12 Η Επιτροπή συνέχισε να χορηγεί σημαντική χρηματοδότηση στην Ελλάδα προκειμένου να στηρίξει τις προσπάθειες της χώρας να εναρμονίσει το οικείο σύστημα διαχείρισης της μετανάστευσης και του ασύλου με τα πρότυπα της ΕΕ. Κατά την περίοδο αναφοράς, περίπου 90 εκατ. EUR χορηγήθηκαν απευθείας στις ελληνικές αρχές, ώστε να ενισχυθούν οι ικανότητες της χώρας για βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και παροχή υπηρεσιών πρωτοβάθμιας ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε κέντρα φιλοξενίας προσφύγων, καθώς και για την υποδοχή και την παροχή υπηρεσιών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στους μετανάστες. Με την τελευταία αυτή χρηματοδότηση, η Επιτροπή έχει χορηγήσει στην Ελλάδα, από τις αρχές του 2015, συνολικά 352 εκατ. EUR ως βοήθεια έκτακτης ανάγκης 35 από τα ταμεία Εσωτερικών Υποθέσεων (Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης - ΤΑΜΕ και Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας - ΤΕΑ), είτε απευθείας στις ελληνικές αρχές είτε μέσω οργανισμών της ΕΕ και διεθνών οργανισμών που δρουν στη χώρα. Η χρηματοδότηση αυτή έκτακτης ανάγκης έρχεται να προστεθεί στα 509 εκατ. ευρώ που έχουν ήδη χορηγηθεί στην Ελλάδα στο πλαίσιο των εθνικών προγραμμάτων για το διάστημα (294,5 εκατ. EUR από το ΤΑΜΕ και 214,7 εκατ. EUR από το ΤΕΑ). Επίσης σημαντική χρηματοδότηση (περίπου 198 εκατ. EUR) με στόχο την κάλυψη των βασικών ανθρωπιστικών αναγκών των μεταναστών και των προσφύγων, παρέχεται σε ανθρωπιστικές οργανώσεις-εταίρους μέσω του νεοσυσταθέντος μέσου στήριξης έκτακτης ανάγκης. Επίσης, έχει παρασχεθεί χρηματοδότηση στις ιταλικές αρχές για τη στήριξη των προσπαθειών τους να διαχειριστούν τον αυξημένο αριθμό μεταναστών/αιτούντων άσυλο που φθάνουν στη χώρα. Κατά την περίοδο αναφοράς, η Επιτροπή χορήγησε στην Ιταλική Ακτοφυλακή και στο ιταλικό ναυτικό, συνολικά 3,2 εκατ. EUR στο πλαίσιο της συνιστώσας της βοήθειας έκτακτης ανάγκης του ΤΕΑ. Μέχρι στιγμής, η Ιταλία έχει λάβει από την Επιτροπή 23,5 εκατ. EUR βοήθειας έκτακτης ανάγκης συνολικά από το ΤΑΜΕ και το ΤΕΑ. Το ποσό αυτό προστίθεται στα 592,6 εκατ. EUR που διατέθηκαν στην Ιταλία στο πλαίσιο των εθνικών προγραμμάτων του ΤΑΜΕ (347,7 εκατ. EUR) και του ΤΕΑ (244,9 εκατ. EUR). Στο πλαίσιο της παρακολούθησης της εφαρμογής των αποφάσεων του Συμβουλίου για τη μετεγκατάσταση, η Επιτροπή διατύπωσε και θα εξακολουθήσει να διατυπώνει επιφυλάξεις έναντι των κρατών μελών που παρουσιάζουν υστέρηση στην εφαρμογή των αποφάσεων του Συμβουλίου. Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο Δράσεις για την επίσπευση της διαδικασίας μετεγκατάστασης και τη βελτίωση της ικανότητας καταγραφής στην Ελλάδα και την Ιταλία: Οι εμπειρογνώμονες αναλαμβάνουν διάφορα καθήκοντα. Επί του παρόντος, στην Ελλάδα, 20 εμπειρογνώμονες στηρίζουν άμεσα τη διαδικασία καταγραφής με τη συμμετοχή τους στην από κοινού επεξεργασία των αιτήσεων. Άλλοι 7 εμπειρογνώμονες συμμετέχουν στην παροχή πληροφοριών, στη διαχείριση δύο ανοικτών τηλεφωνικών γραμμών και την παροχή πληροφοριών σχετικά με τις διαδικασίες καταγραφής και μετεγκατάστασης, καθώς και με τις διαδικασίες του Δουβλίνου. Με βάση τις συστάσεις για τον τρόπο ενίσχυσης της διαδικασίας αντιστοίχισης, που στοχεύει στην αντιστοίχιση αιτούντων με συγκεκριμένα κράτη μέλη, η ΕΥΥΑ έχει καταρτίσει σχέδιο δράσης για έναρξη της εφαρμογής τον Οκτώβριο. Κατόπιν της διαδικασίας προκαταγραφής, η ελληνική Υπηρεσία Ασύλου επιδιώκει την ενίσχυση της ικανότητας καταγραφής. Η ΕΥΥΑ θα διαφοροποιήσει τη στήριξή της προς τη διαδικασία μετεγκατάστασης και θα τοποθετήσει περισσότερους εμπειρογνώμονες σε θέματα αξιολόγησης τρωτότητας, εκτίμησης του μείζονος συμφέροντος του παιδιού, δεικτών αποκλεισμού, κανονισμού του Δουβλίνου, οικογενειακής μονάδας και απάτης όσον αφορά τα έγγραφα. Οι εν λόγω εμπειρογνώμονες θα λειτουργήσουν ως ανώτερη υπηρεσία επίλυσης δύσκολων υποθέσεων και θα συμβάλουν στην αποσυμφόρηση της τακτικής διαδικασίας καταγραφής και στη διασφάλιση της ποιότητας των αιτήσεων μετεγκατάστασης. Παραμένει αναγκαία η 35 Η εν λόγω βοήθεια έκτακτης ανάγκης προστίθεται στα 509 εκατ. EUR που προορίζονται για την Ελλάδα κατά το διάστημα μέσω των εθνικών της προγραμμάτων στο πλαίσιο των ταμείων Εσωτερικών Υποθέσεων (ΤΑΜΕ και ΤΕΑ), μέσω των οποίων διατίθεται επίσης επαρκής χρηματοδότηση για τη στήριξη της εφαρμογής των πολιτικών ασύλου. 12

13 ενισχυμένη στήριξη καθ όλη τη διάρκεια των διαφόρων φάσεων της διαδικασίας μετεγκατάστασης, από την παροχή πληροφοριών έως την καταγραφή και τη διαδικασία αντιστοίχισης. Η ΕΥΥΑ προμηθεύεται κινητά γραφεία για τη Θεσσαλονίκη με στόχο την περαιτέρω αύξηση της ικανότητας καταγραφής. Από τις 11 έως τις 15 Ιουλίου, αντιπροσωπεία που εκπροσωπεί το διοικητικό συμβούλιο της ΕΥΥΑ πραγματοποίησε αποστολή ανάλυσης των αδυναμιών σχετικά με τη μετεγκατάσταση από την Ελλάδα. Η αντιπροσωπεία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η μετεγκατάσταση λειτουργεί ικανοποιητικά και διατύπωσε ορισμένες συστάσεις οι οποίες ευθυγραμμίζονται με εκείνες που περιλαμβάνονται στην παρούσα και στις προηγούμενες εκθέσεις. Η ΕΥΥΑ θα παρακολουθεί τη συνέχεια που δίδεται σε άλλες συστάσεις πιο βραχυπρόθεσμου, λεπτομερούς και πρακτικού χαρακτήρα. Στην Ιταλία, η ΕΥΥΑ δρομολογεί επί του παρόντος την τοποθέτηση 33 από τους 74 εμπειρογνώμονες που έχουν ζητηθεί από τα κράτη μέλη και τις συνδεδεμένες χώρες: 10 εμπειρογνώμονες στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης, 8 εμπειρογνώμονες σε δύο κινητές μονάδες (με βάση τη Ρώμη και την Κατάνια), 11 εμπειρογνώμονες σε κέντρα καταγραφής και 4 εμπειρογνώμονες στη Μονάδα του Δουβλίνου στη Ρώμη. Η ΕΥΥΑ έχει δρομολογήσει επίσης την τοποθέτηση έως και 48 πολιτιστικών διαμεσολαβητών (για τα αραβικά, τα τιγκρίνια και τα κουρδικά) για να στηρίξει τη διαδικασία μετεγκατάστασης (στις 27 Σεπτεμβρίου είχαν τοποθετηθεί επιτόπου 35 πολιτιστικοί διαμεσολαβητές). 3 Επανεγκατάσταση Σύμφωνα με τα στοιχεία που ελήφθησαν από τα συμμετέχοντα κράτη, άτομα επανεγκαταστάθηκαν έως τις 26 Σεπτεμβρίου 2016, στο πλαίσιο του προγράμματος επανεγκατάστασης της 20ής Ιουλίου 2015, σε 21 κράτη επανεγκατάστασης (Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Ελβετία, Εσθονία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Ισπανία, Ισλανδία, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Λετονία, Λιθουανία, Λιχτενστάιν,, Νορβηγία, Πορτογαλία, Σουηδία, Τσεχική Δημοκρατία και Φινλανδία). Μόλις ένα έτος μετά τη δρομολόγηση του προγράμματος, η Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι τα πρώτα κράτη μέλη που έχουν εκπληρώσει τις δεσμεύσεις τους για επανεγκατάσταση 491 και ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας, αντίστοιχα. Οι συνδεδεμένες χώρες Ελβετία και Λιχτενστάιν είχαν ήδη εκπληρώσει νωρίτερα τις αντίστοιχες δεσμεύσεις τους. Τα περισσότερα κράτη που συμμετέχουν στο πρόγραμμα ανέφεραν ότι οι προσπάθειές τους για την επανεγκατάσταση προσφύγων αφορούσαν κατά κύριο λόγο, αλλά όχι αποκλειστικά, Σύριους πολίτες που διέμεναν στην Ιορδανία, τον Λίβανο και την Τουρκία. Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνονται προσπάθειες από κράτη μέλη για επανεγκατάσταση Σύρων από την Τουρκία στο πλαίσιο της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας της 18ης Μαρτίου. Ο αριθμός επανεγκαταστάσεων από την Τουρκία εξακολουθεί να αυξάνεται, καθώς τα κράτη μέλη οριστικοποιούν την αξιολόγηση των φακέλων που τους διαβιβάζονται από την Τουρκία, μέσω της UNHCR. Από τις 4 Απριλίου 2016, Σύριοι έχουν επανεγκατασταθεί από την Τουρκία, σύμφωνα με το σκέλος περί επανεγκατάστασης του μηχανισμού 1:1. Επίσης, περισσότερα κράτη μέλη συμμετέχουν ενεργά στο πρόγραμμα. Μετά την τελευταία έκθεση προόδου, εκτός από τη Φινλανδία, τη Γερμανία, την Ιταλία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, τις Κάτω Χώρες, την Πορτογαλία, την Ισπανία και τη Σουηδία, έχει επίσης πραγματοποιηθεί επανεγκατάσταση προσφύγων στο Βέλγιο, στην Εσθονία και στη Γαλλία. Η δήλωση ΕΕ-Τουρκίας της 18ης Μαρτίου προβλέπει την ενεργοποίηση του εθελοντικού προγράμματος εισδοχής για ανθρωπιστικούς λόγους σε συνεργασία με την Τουρκία, μόλις σταματήσουν οι παράτυπες διελεύσεις μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ ή τουλάχιστον μειωθούν οι διελεύσεις αυτές σημαντικά και με σταθερό τρόπο. Στο Συμβούλιο, σε στενή συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής, της ΕΥΥΑ, της UNHCR και του ΔΟΜ, αναπτύσσονται τυποποιημένες επιχειρησιακές διαδικασίες για το πρόγραμμα. Οι διαπραγματεύσεις σχετικά με το κοινό κείμενο της 28ης Ιουνίου με την Τουρκία βρίσκονται σε εξέλιξη και θα πραγματοποιηθούν περαιτέρω ανταλλαγές με κράτη μέλη και την Τουρκία προκειμένου να οριστικοποιηθεί. 13