ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ (ΕΠΕΤ ΙΙ)

Transcript

1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ (ΕΠΕΤ ΙΙ) ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΟΥ : «ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΕΝΤΡΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ»

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή....3 Η Βιοµηχανική Ιδιοκτησία στην Ελλάδα....4 Το Ευρωπαϊκό δίπλωµα ευρεσιτεχνίας Στρατηγικές σε συµφωνίες παραχώρησης αδειών εκµετάλλευσης διπλωµάτων ευρεσιτεχνίας (Patent Licensing) Πρακτικά θέµατα στρατηγικής στην διαδικασία κατοχύρωσης ευρεσιτεχνίας Βιβλιογραφία... 40

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο οδηγός αυτός αποσκοπεί σε πρώτη φάση στη γνωριµία και σε δεύτερη φάση στην περιγραφή και επεξήγηση θεµάτων Βιοµηχανικής Ιδιοκτησίας. Ο αναγνώστης θα αποκτήσει γνώσεις σχετικά µε τους τίτλους προστασίας που κατοχυρώνουν την Βιοµηχανική Ιδιοκτησία αλλά και µε ειδικότερα θέµατα όπως, για παράδειγµα, τις ενέργειες που πρέπει να κάνει προκειµένου να αποκτήσει ένα ίπλωµα Ευρεσιτεχνίας γνωρίζοντας από τα κριτήρια που πρέπει να πληροί η ιδέα ή η εφεύρεσή του έως τις υποχρεώσεις και τα δικαιώµατά του αφού αποκτήσει το δίπλωµα. Τα συστήµατα Κατοχύρωσης ιπλωµάτων Ευρεσιτεχνίας αλλά και γενικότερα τα συστήµατα προστασίας βιοµηχανικής ιδιοκτησίας είναι συστήµατα που διέπονται από αυστηρούς κανόνες και γενικά σκοπό έχουν να εξυπηρετήσουν δύο τάσεις. Από την µία πλευρά την τάση για τεχνολογική και οικονοµική πρόοδο που εξυπηρετεί το κοινό, καθώς µε την αποκάλυψη µιας ευρεσιτεχνίας ο τεχνικός κόσµος πληροφορείται για αυτήν, αλλά από την άλλη την αντίρροπη αλλά δικαιολογηµένη τάση και απαίτηση για την νοµική προστασία αυτού που αποκαλύπτει την τεχνογνωσία ως ανταµοιβή για την συνεισφορά του στην τεχνολογική πρόοδο. Ο οδηγός αυτός απευθύνεται σε ερευνητές, επιχειρήσεις, µηχανικούς, τεχνικούς και γενικά όλους όσους εµπλέκονται άµεσα ή έµµεσα σε διαδικασίες σχεδιασµού ή παραγωγή τεχνολογίας αλλά και σε όσους διαχειρίζονται ή συµµετέχουν σε συµβάσεις και συµφωνίες µεταφοράς τεχνολογίας όπου το υπό διαπραγµάτευση αντικείµενο είναι τεχνολογία. Ένας τέτοιος οδηγός δεν θα ήταν ολοκληρωµένος εάν δεν περιείχε και σχετικές οδηγίες για τα Ευρωπαϊκά Προγράµµατα Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (R&D Programs). Είναι πολλές οι δυσκολίες και τα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν οι επιχειρήσεις και ειδικά οι µικροµεσαίες στην προσπάθεια τους να συµµετέχουν σε ένα τέτοιο πρόγραµµα και που πηγάζουν από την φαινοµενικά απλή υπογραφή µιας σύµβασης µε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έως την συγγραφή ενός Σχεδίου Τεχνολογικής Εφαρµογής (Technology Implementation Plan). Για αυτόν τον λόγο, στο δεύτερο µέρος του οδηγού συµπεριλήφθηκαν και τα αντίστοιχα κεφάλαια που παρέχουν τέτοιες οδηγίες.

4 H ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ Ι ΙΟΚΤΗΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΡΜΟ ΙΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΚΑΙ ΠΟΙΟΥΣ ΤΙΤΛΟΥΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ Ι ΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΧΟΡΗΓΕΙ ; Ο Οργανισµός Βιοµηχανικής Ιδιοκτησίας (Ο.Β.Ι ) είναι ο αποκλειστικά αρµόδιος φορέας για την προστασία των εφευρέσεων στην Ελλάδα και σε αυτά τα πλαίσια χορηγεί τους παρακάτω τίτλους για την προστασία των εφευρέσεων: ίπλωµα Ευρεσιτεχνίας ίπλωµα Τροποποίησης Πιστοποιητικό Υποδείγµατος Χρησιµότητας ΙΠΛΩΜΑ ΕΥΡΕΣΙΤΕΧΝΙΑΣ ίπλωµα Ευρεσιτεχνίας ( Ε) είναι ο τίτλος προστασίας µε διάρκεια 20 χρόνια που χορηγείται για νέα επινοήµατα, που εµπεριέχουν εφευρετική δραστηριότητα και έχουν βιοµηχανική εφαρµογή. Επινοήµατα µπορεί να είναι: Προϊόντα µέθοδοι παραγωγής προϊόντος Βιοµηχανικές εφαρµογές Παρακάτω επεξήγονται οι παραπάνω έννοιες-κριτήρια: Νέα εφεύρεση θεωρείται κάθε τι που δεν έχει γίνει γνωστό οπουδήποτε στον κόσµο (παγκοσµίως) µε γραπτή ή προφορική περιγραφή ή µε οποιοδήποτε άλλο τρόπο, από οποιοδήποτε πρόσωπο, πριν την ηµεροµηνία κατάθεσης της αίτησης για χορήγηση.ε. Εφευρετική δραστηριότητα θεωρείται ότι εµπεριέχει µία εφεύρεση εάν σύµφωνα µε την κρίση ενός ειδικού δεν προκύπτει µε εµφανή τρόπο από την στάθµη της τεχνικής (state of the art). Βιοµηχανική εφαρµογή θεωρείται ότι έχει µία εφεύρεση εάν το αντικείµενό της µπορεί να παραχθεί ή να χρησιµοποιηθεί σε οποιοδήποτε τοµέα παραγωγικής δραστηριότητας. Τονίζεται ότι οποιαδήποτε δηµοσίευση της εφεύρεσης πριν από την ηµεροµηνία κατάθεσης της αίτησης για απόκτηση.ε ακόµα και αν έγινε από το ίδιο τον δικαιούχο, προσβάλει το νέο της εφεύρεσης. ΙΠΛΩΜΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ Το ίπλωµα Τροποποίησης είναι ένας τίτλος προστασίας που χορηγείται για µια εφεύρεση που αποτελεί τροποποίηση άλλης εφεύρεσης που έχει ήδη προστατευθεί µε.ε (κύριο Ε). Το.Τ ακολουθεί την τύχη του κύριου.ε, λήγει µαζί µε αυτό και χορηγείται µόνο στον δικαιούχο του κύριου.ε.

5 Κριτήρια για την χορήγηση.τ Το αντικείµενο της νέας εφεύρεσης πρέπει να συνδέεται µε µία τουλάχιστο αξίωση του κύριου.ε. Επίσης τα κριτήρια που ισχύουν για τη χορήγηση.ε ισχύουν και για την χορήγηση.τ και το ίδιο ισχύει για τις εξαιρέσεις. Επίσης εάν µετά από δικαστική απόφαση ακυρωθεί το κύριο.ε, η ακυρότητα δεν συνεπάγεται αυτόµατα και την ακυρότητα του ιπλώµατος Τροποποίησης. Το.Τ θα εξακολουθήσει να ισχύει εφ όσον καταβάλλονται γι αυτό τα ετήσια τέλη που απαιτούνται για το κύριο.ε και η λήξη του.τ θα επέλθει την ηµεροµηνία που θα έληγε το κύριο.ε Μετατροπή Τ σε Ε Το.Τ µπορεί να µετατραπεί µετά από αίτηση του δικαιούχου σε.ε. Για το νέο.ε που προκύπτει, ως ηµεροµηνία κατάθεσης θεωρείται η ηµεροµηνία κατάθεσης του.τ. Συνεπώς η διάρκεια του.ε θα είναι 20 χρόνια από αυτή τη ηµεροµηνία. ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΥΠΟ ΕΙΓΜΑΤΟΣ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ Το Πιστοποιητικό Υποδείγµατος Χρησιµότητας (ΠΥΧ) είναι τίτλος προστασίας µε διάρκεια 7 χρόνια που χορηγείται στον δικαιούχο για τρισδιάστατα αντικείµενα µε καθορισµένο σχήµα και µορφή, που προτείνονται ως νέα, βιοµηχανικά εφαρµόσιµα και µε δυνατότητα να δώσουν λύση σε τεχνικό πρόβληµα. Το ΠΥΧ µπορεί να χορηγηθεί για εργαλείο, όργανο, συσκευή ή εξαρτήµατά τους. Τα κριτήρια χορήγησης νέο και βιοµηχανικά εφαρµόσιµο έχουν την ίδια έννοια µε τα αντίστοιχα κριτήρια χορήγησης.ε Μετατροπή αίτησης Ε σε αίτηση ΠΥΧ Υπάρχουν δύο περιπτώσεις που µία αίτηση Ε µπορεί να µετατραπεί σε αίτηση ΠΥΧ Σε περίπτωση που ζητήσει γραπτά ο δικαιούχος της αίτησης Ε να µετατραπεί η αίτησή του σε αίτηση ΠΥΧ και εφόσον το αίτηµα αυτό έχει υποβληθεί πριν από την χορήγηση του Ε. Σε περίπτωση µη εµπρόθεσµης καταβολής του τέλους έκθεσης έρευνας για µία αίτηση Ε, τότε η αίτηση µετατρέπεται αυτοδίκαια από τον ΟΒΙ σε αίτηση ΠΥΧ. Σηµείωση: Εάν µια αίτηση ΠΥΧ προέρχεται από προηγούµενη αίτηση Ε, ως ηµεροµηνία κατάθεσης της αίτησης ΠΥΧ θεωρείται η ηµεροµηνία κατάθεσης της αίτησης Ε. Επίσης ο απόλυτος χαρακτήρας του νέου προσβάλλεται στις εξής δύο περιπτώσεις: 1. Εάν έχει γίνει αποκάλυψη της εφεύρεσης µέσα στους έξι µήνες πριν από την ηµεροµηνία κατάθεσης της αίτησης για χορήγηση..ε. και έγινε από καταχρηστική ενέργεια σε βάρος του αιτούντος και 2. Αν η προηγούµενη αποκάλυψη της εφεύρεσης έγινε µέσα στους έξι µήνες πριν από την κατάθεση της αίτησης για χορήγηση.ε από τον ίδιο τον καταθέτη µε παρουσίασή της σε

6 επίσηµα αναγνωρισµένη έκθεση σύµφωνα µε την σύµβαση Παρισίων 22 Νοεµβρίου 1928 για τις διεθνείς εκθέσεις. Από την χορήγηση.ε εξαιρούνται οι ανακαλύψεις, επιστηµονικές θεωρίες, µαθηµατικές µέθοδοι όπως και προγράµµατα ηλεκτρονικών υπολογιστών software, αισθητικές δηµιουργίες κ.α.

7 ΤΙ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΑΡΕΧΟΥΝ ΣΤΟΝ ΙΚΑΙΟΥΧΟ ΟΙ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΤΙΤΛΟΙ ; ίπλωµα Ευρεσιτεχνίας ίπλωµα Τροποποίησης Πιστοποιητικό Υποδείγµατος Χρησιµότητας Οι τρεις παραπάνω τίτλοι παρέχουν στον κάτοχό τους το αποκλειστικό δικαίωµα να εκµεταλλεύεται την προστατευόµενη εφεύρεση στην Ελλάδα για όσο χρόνο είναι σε ισχύ. ηλαδή στην ουσία πρόκειται για δικαίωµα µονοπωλιακής εκµετάλλευσης της εφεύρεσης. Φυσικά ο δικαιούχος µπορεί να µεταβιβάζει τους παραπάνω τίτλους καθώς επίσης και να εκχωρεί άδειες εκµετάλλευσης σε τρίτους. Για περισσότερες λεπτοµέρειες οι ενδιαφερόµενοι µπορούν να ανατρέξουν στον Ν. 1733/87 και συγκεκριµένα: Στο άρθρο 10, για το περιεχόµενο του δικαιώµατος που παρέχεται µε το.ε Στο άρθρο 12, για την µεταβίβαση, τη διαδοχή και την συµβατική άδεια εκµετάλλευσης των.ε Τα παραπάνω άρθρα ισχύουν αναλογικά και για τα.τ και ΠΥΧ. ΓΙΑ ΠΟΣΟ ΚΑΙΡΟ ΚΑΙ ΜΕ ΠΟΙΟ ΤΡΟΠΟ ΙΑΤΗΡΟΥΝΤΑΙ ΣΕ ΙΣΧΥ ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΠΟΥ ΧΟΡΗΓΕΙ Ο ΟΒΙ ; ίπλωµα Ευρεσιτεχνίας Το Ε ισχύει για 20 χρόνια από την εποµένη της ηµεροµηνίας κατάθεσης της αίτησης Ε. Απαραίτητη προϋπόθεση όµως είναι να ανανεώνεται κάθε χρόνο τόσο στο στάδιο της αίτησης όσο και µετά την χορήγηση. Η ανανέωση επιτυγχάνεται µε την καταβολή των ετησίων τελών προστασίας στον ΟΒΙ. ίπλωµα Τροποποίησης Το Τ ισχύει από την ηµεροµηνία κατάθεσης της αίτησης Τ µέχρι την λήξη της ισχύος του κυρίου Ε στο οποίο αναφέρεται. Για το Τ δεν απαιτείται η καταβολή ετησίων τελών προστασίας, απλά ο δικαιούχος πρέπει να ανανεώνει κάθε χρόνο το κύριο Ε. Πιστοποιητικό Υποδείγµατος Χρησιµότητας Το ΠΥΧ ισχύει για 7 χρόνια από την εποµένη της ηµεροµηνίας κατάθεσης της αίτησης ΠΥΧ. Απαραίτητη προϋπόθεση όµως είναι να ανανεώνεται κάθε χρόνο τόσο στο στάδιο της αίτησης όσο και µετά τη χορήγησή του µε την καταβολή των ετησίων τελών προστασίας. Προθεσµίες καταβολής ετήσιων τελών-έκπτωση. Τα ετήσια τέλη προστασίας προκαταβάλλονται για κάθε επόµενο έτος. Τελευταία προθεσµία καταβολής θεωρείται κάθε χρόνο η τελευταία µέρα του µήνα κατά τον οποίο πραγµατοποιήθηκε η κατάθεση της αίτησης Ε ή ΠΥΧ. Εάν η προαναφερόµενη προθεσµία

8 συµπίπτει να είναι αργία, η προθεσµία λήγει την αµέσως επόµενη εργάσιµη ηµέρα. Για να εξακολουθήσουν να ισχύουν οι τίτλοι προστασίας, θα πρέπει να ανανεώνονται κάθε χρόνο µε την κανονική καταβολή των αντίστοιχων ετήσιων τελών προστασίας. Σηµείωση: Τα ετήσια τέλη προστασίας για Ε και ΠΥΧ καθορίζονται και αναπροσαρµόζονται µε απόφαση του ιοικητικού Συµβουλίου του ΟΒΙ. Επίσης ετήσια τέλη που έχουν προκαταβληθεί και αναφέρονται σε µεταγενέστερα έτη εξαιρούνται από κάθε µεταγενέστερη αναπροσαρµογή των τιµών. Σε περίπτωση µη καταβολής των ετήσιων τελών στην κανονική προθεσµία και για χρονικό διάστηµα 6 µηνών ο δικαιούχος µιας αίτησης Ε ή ΠΥΧ ή ενός τίτλου προστασίας δύναται να καταβάλει την οφειλή του προσαυξηµένη κατά 50%. Σε περίπτωση που και η παραπάνω προθεσµία λήξει άπρακτη, Ο ΟΒΙ εκδίδει πράξη έκπτωσης του δικαιούχου από τα κατοχυρωµένα δικαιώµατά του, η οποία δηµοσιεύεται στο Ε ΒΙ (Ειδικό ελτίο Βιοµηχανικής Ιδιοκτησίας). Η έκπτωση ισχύει αµετάκλητα και από την δηµοσίευσή της στο Ε ΒΙ, µε αποτέλεσµα ο δικαιούχος να χάσει οριστικά τα δικαιώµατα που απορρέουν από την αίτηση Ε ή ΠΥΧ ή τον τίτλο προστασίας ( Ε ή ΠΥΧ). ΙΕΘΝΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ: ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΙ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΑΡΕΧΕΙ - ΙΑΡΚΕΙΑ Η Σύµβαση των Παρισίων της οποίας κράτος µέλος είναι η Ελλάδα καθόρισε το διεθνές πλαίσιο για το δικαίωµα προτεραιότητας. Το δικαίωµα αυτό αναφέρεται στον δικαιούχο µιας εφεύρεσης ώστε να µπορεί να προετοιµαστεί κατάλληλα για να προστατεύσει το δικαίωµά του σε περισσότερες χώρες. Το δικαίωµα προτεραιότητας γεννάται µε την κανονική κατάθεση µιας αίτησης Ε η ΠΥΧ σε µια χώρα µέλος της Σύµβασης των Παρισίων *. Έτσι ο δικαιούχος µιας αίτησης Ε ή ΠΥΧ που κατατέθηκε στην Ελλάδα π.χ. έχει το δικαίωµα προτεραιότητας έναντι οποιουδήποτε άλλου, να αποκτήσει για την ίδια εφεύρεση Ε ή ΠΥΧ που θα προστατεύουν την εφεύρεσή του σε οποιεσδήποτε άλλες χώρες-µέλη. Κανονική κατάθεση είναι η κατάθεση µιας αίτησης Ε ή ΠΥΧ στην οποία δόθηκε ηµεροµηνία κατάθεσης σύµφωνα µε το δίκαιο της χώρας κατάθεσης. Αυτή η ηµεροµηνία κατάθεσης λέγεται ηµεροµηνία προτεραιότητας για τις επόµενες καταθέσεις αιτήσεων Ε ή ΠΥΧ στις άλλες χώρες-µέλη. Το δικαίωµα προτεραιότητας διαρκεί µόνον 12 µήνες από την ηµεροµηνία της πρώτης κατάθεσης. Αν ο δικαιούχος δεν εκµεταλλευθεί το δικαίωµα αυτό στην 12-µήνη αυτή προθεσµία, δεν µπορεί να κάνει αργότερα επίκληση διεθνούς προτεραιότητας. Τονίζεται ότι το δικαίωµα προτεραιότητας δεν εξασφαλίζει αυτόµατα την προστασία µιας εφεύρεσης σε άλλες χώρες. Αν δεν χορηγηθεί.ε ή ΠΥΧ που να ισχύει σε εκείνες τις χώρες, δεν υπάρχει προστασία της εφεύρεσης. * Οι χώρες µέλη της Σύµβασης των Παρισίων για τις οποίες ισχύει ο όρος της αµοιβαιότητας για την διεθνή προτεραιότητα φαίνονται στο παράρτηµα Α του παρόντος.

9 ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ Έστω ότι έχει γίνει κανονική κατάθεση αίτησης Ε ή ΠΥΧ στον ΟΒΙ. Ο δικαιούχος έχει την δυνατότητα να καταθέσει αίτηση Ε ή ΠΥΧ σε οποιαδήποτε χώρα µέλος της Σύµβασης των Παρισίων κάνοντας επίκληση του δικαιώµατος προτεραιότητας που πηγάζει από την Ελληνική αίτηση Ε ή ΠΥΧ. Η κατάθεση της αίτησης πρέπει να γίνει µέσα σε αποκλειστική προθεσµία 12 µηνών από την ηµεροµηνία κατάθεσης της Ελληνικής αίτησης. Κατά την κατάθεση της αίτησης στο εξωτερικό θα πρέπει να δηλωθεί η ηµεροµηνία κατάθεσης της Ελληνικής αίτησης ως ηµεροµηνία προτεραιότητας. Επίσης ο δικαιούχος πρέπει µέσα σε αποκλειστική προθεσµία 16 µηνών από την κατάθεση της Ελληνικής αίτησης να καταθέσει πιστοποιητικό προτεραιότητας στις αρµόδιες αρχές των χωρών εκείνων το οποίο χορηγείται από τον ΟΒΙ ύστερα από αίτηση και την καταβολή του σχετικού τέλους καθώς και επικυρωµένη µετάφραση αυτού στην γλώσσα της χώρας του εξωτερικού. Είναι προφανές ότι για τους δικαιούχους δικαιωµάτων προτεραιότητας του εξωτερικού (χώρες µέλη της σύµβασης) που κάνουν επίκληση δικαιώµατος προτεραιότητας για την Ελλάδα ισχύουν τα ίδια µε αρµόδιο φορέα τον ΟΒΙ. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΟΡΗΓΗΣΗ Ε, Τ ΚΑΙ ΠΥΧ Ακολούθως περιγράφονται περιληπτικά τα απαραίτητα και τυπικά στάδια για την χορήγηση των τίτλων προστασίας που χορηγεί ο ΟΒΙ. 1. Κατάθεση της σχετικής αίτησης µε όλα τα απαραίτητα στοιχεία ώστε να είναι κανονική (δηλαδή να της δοθεί ηµεροµηνία κατάθεσης). 2. Προθεσµία 4 µηνών για τυχόν διορθώσεις ή συµπλήρωση ελλείψεων ώστε να είναι πλήρης. 1. Κατάθεση της σχετικής αίτησης 2. Προθεσµία 4 µηνών για τυχόν διορθώσεις ή συµπλήρωση ελλείψεων ώστε να είναι πλήρης. 3. Έλεγχος και εκτίµηση του νέου και της εφευρετικής δραστηριότητας της εφεύρεσηςσύνταξη έκθεσης έρευνας 4. Προθεσµία 3 µηνών για τυχόν παρατηρήσεις του καταθέτη σχετικά µε την έκθεση 5. Σύνταξη τελικής έκθεσης έρευνας και ακολούθως έκδοση του Ε ή Τ. 3. Έκδοση του ΠΥΧ Απαραίτητα έγγραφα για την αίτηση στον ΟΒΙ Ο παρών οδηγός δεν έχει στόχο να αναφέρει όλα τα απαραίτητα έγγραφα που χρειάζονται για την κατάθεση της αίτηση καθώς ο ΟΒΙ έχει το δικαίωµα της αλλαγής αυτών.

10 Επιγραµµατικά µόνο αναφέρονται πως πρέπει να επισυναφθούν: Αίτηση την οποία χορηγεί ο ΟΒΙ εις διπλούν Περιγραφή της εφεύρεσης εις διπλούν Αξιώσεις σε ανεξάρτητο φύλλο Σχέδια της εφεύρεσης εφόσον ο δικαιούχος κρίνει ότι χρειάζονται για την σωστή παρουσίασή της Επιπρόσθετα έγγραφα που απαιτούνται κατά περίπτωση είναι: Προσδιορισµός του εφευρέτη σε έντυπο που χορηγεί ο Ο.Β.Ι (εις διπλούν), εφόσον ο καταθέτης (δικαιούχος) είναι νοµικό πρόσωπο (πχ εταιρία) ή δεν είναι ο εφευρέτης ή ο µοναδικός εφευρέτης. Στην περίπτωση εταιρίας όπου η κατάθεση έγινε από τον νόµιµο εκπρόσωπο απαιτείται και καταστατικό. Πιστοποιητικό προτεραιότητας και επικυρωµένη µετάφρασή του στα Ελληνικά, εφόσον δηλώνεται διεθνής προτεραιότητα. Σε περίπτωση που ο καταθέτης δήλωσε ότι η εφεύρεσή του παρουσιάσθηκε µέσα στους έξι µήνες πριν από την κατάθεση της αίτησης, απαιτείται επίσηµη βεβαίωση του αρµόδιου φορέα. Κόστος της κατάθεσης αίτησης για χορήγηση τίτλου προστασίας. Εκτός από την προσκόµιση των εγγράφων, ο δικαιούχος πρέπει να καταβάλει: Τέλη κατάθεσης του πρώτου και δεύτερου έτους προστασίας Τέλη αξιώσεων για κάθε αξίωση πέραν της 10 ης Τέλη έκθεσης έρευνας Σε κάθε περίπτωση, ο δικαιούχος πρέπει να είναι προσεκτικός µε τις προθεσµίες για τη συµπλήρωση των εγγράφων και την καταβολή των οφειλόµενων τελών γιατί υπάρχουν συνέπειες, οι οποίες δεν αναφέρονται σε αυτόν τον οδηγό καθώς αφορούν τον ΟΒΙ και πιθανόν να τροποποιούνται κατά καιρούς. Η ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΟΡΗΓΗΣΗ Ε ή Τ ΤΥΠΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ Σκοπός της τυπικής εξέτασης είναι να εξακριβώσει κατά πόσο το αντικείµενο της αίτησης εµπίπτει σε µια από τις περιπτώσεις όπου δεν χορηγείται Ε ή Τ. Εδώ ελέγχεται εάν έχουν κατατεθεί όλα τα δικαιολογητικά µέσα στις αποκλειστικές προθεσµίες, εάν έχουν συνταχθεί σύµφωνα µε τις τυπικές απαιτήσεις και εάν έχει κατατεθεί το τέλος έκθεσης έρευνας. Στην περίπτωση που το αντικείµενο της εφεύρεσης αποτελεί περίπτωση για την οποία δεν χορηγείται Ε ή Τ, η αίτηση Ε ή Τ απορρίπτεται και η διαδικασία εξέτασης σταµατάει στο σηµείο αυτό χωρίς να χορηγηθεί τίτλος προστασίας.

11 Εάν η αίτηση δεν είναι πλήρης ακόµη και µετά την αποκλειστική προθεσµία 4 µηνών από την ηµεροµηνία κατάθεσης η αίτηση θεωρείται αποσυρθείσα και η διαδικασία της εξέτασης σταµατάει στο σηµείο αυτό χωρίς να χορηγείται τίτλος. Στην περίπτωση που δεν έχει καταβληθεί εµπρόθεσµα το τέλος έκθεσης έρευνας για µια αίτηση Ε, ο ΟΒΙ αυτοδίκαια µετατρέπει την αίτηση σε αίτηση ΠΥΧ (το οποίο αποτελεί και ποιοτική υποβάθµιση) και ακολουθείται η διαδικασία χορήγησης ΠΥΧ. Εάν η αίτηση περάσει επιτυχώς αυτό το στάδιο εξέτασης, τότε η διαδικασία προχωρεί στη σύνταξη της έκθεσης έρευνας. ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΚΘΕΣΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Μετά την τυπική εξέταση, ο ΟΒΙ, βασιζόµενος στην περιγραφή, τις αξιώσεις και τα τυχόν σχέδια, ερευνά αν η εφεύρεση είναι νέα και εµπεριέχει εφευρετική δραστηριότητα. Σκοπός της έρευνας αυτής είναι να εντοπισθούν τυχόν προηγούµενα έγγραφα (πχ προγενέστερα Ε, ελληνικά ή ευρωπαϊκά, επιστηµονικές δηµοσιεύσεις) τα οποία µπορούν να θέσουν υπό αµφισβήτηση το νέο ή την εφευρετική δραστηριότητα της συγκεκριµένης εφεύρεσης. Ο δικαιούχος µπορεί να διατυπώσει τις παρατηρήσεις του µέσα σε τρεις (3) µήνες από την κοινοποίηση σε αυτόν της έκθεσης έρευνας. Για περισσότερες εξηγήσεις ο δικαιούχος µπορεί να απευθύνεται στον αρµόδιο εξεταστή. Εάν µετά την πάροδο της προαναφερόµενης τρίµηνης προθεσµίας, ο δικαιούχος δεν κοινοποιήσει στον ΟΒΙ τις παρατηρήσεις του, θεωρείται ότι οι δικαιούχος δεν έχει να υποβάλει παρατηρήσεις και η διαδικασία της σύνταξης έκθεσης έρευνας ολοκληρώνεται στο σηµείο αυτό. Αν µέσα στην προθεσµία των τριών µηνών, φθάσουν στον ΟΒΙ οι παρατηρήσεις του δικαιούχου, ο ΟΒΙ ελέγχει αν χρειάζεται αναµόρφωση ή εκ νέου σύνταξη της έκθεσης έρευνας. ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΟΥ Ε ή Τ Μετά το πέρας της διαδικασίας σύνταξης της έκθεσης έρευνας, ο ΟΒΙ στέλνει επιστολή στον δικαιούχο ή πληρεξούσιό του δικηγόρο, µε την οποία του κοινοποιεί την απόφαση του ΟΒΙ για την χορήγηση του Ε ή Τ και τον καλεί να καταβάλει το τέλος χορήγησης του Ε ή Τ. Μετά την καταβολή του παραπάνω τέλους από τον δικαιούχο ή τον πληρεξούσιο δικηγόρο του ο ΟΒΙ χορηγεί το Ε ή Τ. Στην διαδικασία χορήγησης ΠΥΧ, δεν συµπεριλαµβάνεται το στάδιο της έκθεσης έρευνας. Τα υπόλοιπα στάδια είναι παρόµοια µε την διαδικασία Ε ή Τ. Στο τέλος ο ΟΒΙ χορηγεί το ΠΥΧ χωρίς κανένα προηγούµενο έλεγχο για το νέο και βιοµηχανικά εφαρµόσιµο µε ευθύνη του δικαιούχου για το αληθές της δήλωσης. ΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΤΩΝ ΑΙΤΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΙΤΛΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Από την κατάθεσή της η αίτηση Ε ή Τ ή ΠΥΧ κρατείται µυστική για 18 µήνες από την ηµεροµηνία κατάθεσή της (ή την ηµεροµηνία της πρώτης προτεραιότητας) Μετά το 18µηνο τα βιβλιογραφικά στοιχεία της αίτησης Ε ή Τ ή ΠΥΧ µαζί µε την περίληψη και ένα χαρακτηριστικό σχέδιο, αν υπάρχει, δηµοσιεύονται στο Ειδικό ελτίο Βιοµηχανικής Ιδιοκτησίας (Ε ΒΙ). Συγχρόνως, ο φάκελος της αίτησης Ε ή Τ ή ΠΥΧ είναι προσιτός στο κοινό για οποιαδήποτε πληροφορία ή και χορήγηση αντιγράφων.

12 Από την ηµεροµηνία χορήγησης του Ε ή Τ ή ΠΥΧ, ο σχετικός φάκελος είναι προσιτός στο κοινό για οποιαδήποτε πληροφορία η και χορήγηση αντιγράφου. Ο ΟΒΙ επιπλέον δηµοσιεύει τα βιβλιογραφικά δεδοµένα του τίτλου προστασίας Ε ή Τ ή ΠΥΧ µαζί µε την περίληψη και ένα χαρακτηριστικό σχέδιο, αν υπάρχει στο Ειδικό ελτίο Βιοµηχανικής Ιδιοκτησίας (Ε ΒΙ). Σύµφωνα µε την παραπάνω διαδικασία δηµοσίευσης των αιτήσεων και των τίτλων προστασίας προκύπτει ότι από την ηµεροµηνία χορήγησης του Ε ή Τ ή ΠΥΧ ο φάκελος είναι προσιτός στο κοινό ακόµα και αν δεν έχει παρέλθει το 18µηνο από την ηµεροµηνία κατάθεσης. Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ Ε ή Τ ή ΠΥΧ Αφού ο ενδιαφερόµενος καταλήξει µε ποιο τίτλο προστασίας ( Ε ή Τ ή ΠΥΧ) θέλει να κατοχυρώσει την εφεύρεσή του στην Ελλάδα, πρέπει να προετοιµάσει την αίτησή του µε τέτοιο τρόπο ώστε να πετύχει την πλήρη κατοχύρωση των δικαιωµάτων του. Για τον σκοπό αυτό πρέπει να προσέξει ιδιαίτερα την σύνταξη της περιγραφής και των τυχόν σχεδίων, των αξιώσεων και της περίληψης. Η περιγραφή και τα τυχόν σχέδια χρησιµεύουν στην αποκάλυψη της εφεύρεσης. Οι αξιώσεις ορίζουν την έκταση και το περιεχόµενο της απαιτούµενης προστασίας µε βάση τα τεχνικά χαρακτηριστικά της εφεύρεσης και µόνο. Η περίληψη της εφεύρεσης δεν επηρεάζει την έκταση και το περιεχόµενο της απαιτούµενης προστασίας γιατί χρησιµεύει µόνο για τεχνική πληροφόρηση. Ειδικότερα, ο ενδιαφερόµενος πρέπει να έχει υπόψη του ότι: Πρέπει να αποκαλύψει την εφεύρεσή του Η αίτηση Ε ή Τ ή ΠΥΧ πρέπει να αποκαλύπτει την εφεύρεση µε τρόπο σαφή και πλήρη ώστε να είναι δυνατή η πρακτική εφαρµογή της από τον ειδικό. Η προστασία που θα δοθεί µε την χορήγηση του τίτλου αφορά µόνο ότι έχει αποκαλυφθεί. Εφιστάται η προσοχή στο να έχουν περιληφθεί στην περιγραφή και τα τυχόν σχέδια καθώς και όλες οι αναγκαίες πληροφορίες σχετικά µε την εφεύρεση, γιατί µετά την κατάθεση της αίτησης δεν επιτρέπεται η προσθήκη εφευρετικού αντικειµένου. Η εφεύρεση πρέπει να είναι ενιαία Η αίτηση Ε ή Τ ή ΠΥΧ πρέπει να αναφέρεται σε µια µόνο εφεύρεση ή σε περισσότερες που συνδέονται µεταξύ τους ώστε να αποτελούν ένα ενιαίο εφευρετικό σύνολο. Παραδείγµατα εφευρέσεων που αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο είναι: Ένα προϊόν, µια µέθοδος παραγωγής του προϊόντος αυτού και µια χρήση του προϊόντος αυτού. Μια µέθοδος και ένας µηχανισµός ή µέσο για την πραγµατοποίηση της µεθόδου αυτής. Ένα προϊόν, µια µέθοδος παραγωγής του και ένας µηχανισµός ή µέσο ειδικά για την πραγµατοποίηση της µεθόδου αυτής.

13 Η ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΥΧΟΝ ΣΧΕ ΙΩΝ ΤΗΣ ΕΦΕΥΡΕΣΗΣ Η περιγραφή της εφεύρεσης µαζί µε τα τυχόν σχέδια χρησιµεύουν στο να γίνει η σωστή αποκάλυψη της εφεύρεσης και πρέπει να συνταχθούν µε ένα συγκεκριµένο τρόπο, ο οποίος ακολουθείται και διεθνώς. Η δοµή της περιγραφής και τα χαρακτηριστικά κάθε τµήµατος περιγράφονται αµέσως: Τίτλος εφεύρεσης: Ο τίτλος πρέπει να είναι σύντοµος και να προσδιορίζει µε σαφήνεια το αντικείµενο της εφεύρεσης. εν επιτρέπεται να περιλαµβάνει ονοµασίες εµπορικών σηµάτων, συντοµογραφίες κλπ. Επίσης δεν επιτρέπεται να είναι αόριστος, π.χ. δεν επιτρέπεται ο τίτλος «Χηµική Ένωση» Καθορισµός του τεχνικού πεδίου της εφεύρεσης: Είναι η πρώτη παράγραφος της περιγραφής και περιγράφει µε συντοµία το τεχνικό πεδίο στο οποίο αναφέρεται η εφεύρεση. Αναφορά της στάθµης της προηγούµενης τεχνικής µε επισήµανση των µειονεκτηµάτων τα οποία η εφεύρεση πρόκειται να διορθώσει: Η αναφορά στην στάθµη της προηγούµενης τεχνικής χρησιµεύει στην κατανόηση της εφεύρεσης. Εδώ ο δικαιούχος πρέπει να επισηµάνει τα µειονεκτήµατα της προηγούµενης στάθµης της τεχνικής τα οποία αργότερα θα παρουσιάσει σαν πλεονεκτήµατα της εφεύρεσής του αφού η τελευταία θα επιτυγχάνει την άρση τους. Σύντοµη παρουσίαση της εφεύρεσης: Η παρουσίαση αυτή γίνεται χρησιµοποιώντας τα χαρακτηριστικά στοιχεία της εφεύρεσης έτσι όπως προσδιορίζονται στις αξιώσεις. Σκοπός της ενότητας αυτής είναι να δώσει µια εισαγωγική παρουσίαση της εφεύρεσης και να βοηθήσει τον αναγνώστη να καταλάβει τις διαφορές από την προηγούµενη στάθµη της τεχνικής. Επισήµανση των πλεονεκτηµάτων της εφεύρεσης: Η επισήµανση αυτή συνδέεται µε την άρση των µειονεκτηµάτων ή αδυναµιών της προηγούµενης στάθµης της τεχνικής που έχει γίνει λίγο παραπάνω. Έτσι γίνεται κατανοητή η χρησιµότητα της εφεύρεσης και η προσφορά της στην παραγωγή της τεχνικής γνώσης. Σύντοµη περιγραφή των απεικονίσεων των τυχόν σχεδίων: Είναι µια απλή και σύντοµη εξήγηση του τι παρουσιάζεται σε κάθε σχήµα των σχεδίων έτσι ώστε όλα τα σχέδια που χρησιµοποιούνται να συνδέονται µε την περιγραφή της εφεύρεσης που αποκαλύπτεται. Πλήρη περιγραφή µε λεπτοµερειακή ανάπτυξη ενός τουλάχιστον τρόπου πραγµατοποίησης της εφεύρεσης µε χρησιµοποίηση παραδειγµάτων: Στο τµήµα αυτό παρατίθενται ένα ή περισσότερα παραδείγµατα και χρησιµοποιούνται και τα τυχόν σχέδια. Ο ενδιαφερόµενος πρέπει να περιγράψει µε λεπτοµέρειες εκείνα τα σηµεία που είναι θεµελιώδη για την εφεύρεση και τα οποία θα είναι απαραίτητα στον ειδικό για να καταλάβει και να εφαρµόσει την εφεύρεση. Όµως δεν είναι ανάγκη να περιγράψει οτιδήποτε είναι σίγουρα γνωστό σε ένα ειδικό µε γνώση και εµπειρία στο συγκεκριµένο τεχνικό πεδίο.

14 Η ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΑΞΙΩΣΕΩΝ Οι αξιώσεις της εφεύρεσης ορίζουν την έκταση και το περιεχόµενο της απαιτούµενης προστασίας µε βάση τα τεχνικά χαρακτηριστικά της εφεύρεσης και µόνο. Οι αξιώσεις στηρίζονται στην αποκάλυψη της εφεύρεσης που έγινε µε την περιγραφή και τα τυχόν σχέδια. Αυτό σηµαίνει ότι ο δικαιούχος δεν µπορεί να ζητήσει µε τις αξιώσεις ευρύτερη προστασία από ότι έχει αποκαλύψει στην περιγραφή και στα τυχόν σχέδια. Η αίτηση Ε ή Τ ή ΠΥΧ πρέπει να περιέχει µια η περισσότερες αξιώσεις. Ορισµοί Αξιώσεων Κύρια αξίωση: Μια αξίωση που αναφέρει τα κύρια χαρακτηριστικά στοιχεία µιας εφεύρεσης και που ορίζει την ουσία της καλείται κύρια αξίωση. Σε µια αίτηση Ε ή Τ ή ΠΥΧ υπάρχει και µία αξίωση που µπορεί να ακολουθείται από κάποιες εξαρτηµένες αξιώσεις που συνδέονται µαζί της. Εξαρτηµένη αξίωση: Μια αξίωση που περιέχει όλα τα χαρακτηριστικά στοιχεία µιας άλλης ή άλλων αξιώσεων και επιπλέον κάποια άλλα χαρακτηριστικά στοιχεία καλείται εξαρτηµένη αξίωση. Ο Οργανισµός Βιοµηχανικής Ιδιοκτησίας παρέχει πληροφορίες για τον ακριβή τρόπο και τις τυπικές προδιαγραφές µε τις οποίες πρέπει να συντάσσονται οι αξιώσεις και οι αιτήσεις για χορήγηση τίτλων. Ο παρών οδηγός δεν έχει σκοπό να αναπτύξει το θέµα λεπτοµερώς όσο να υπογραµµίσει την σοβαρότητα που πρέπει να δείξει ο ενδιαφερόµενος διότι στην σύνταξη των αξιώσεων διότι το µέλλον της εφεύρεσής του καθορίζεται σε µεγάλο βαθµό από τις αξιώσεις.

15 ΓΕΝΙΚΟ ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ, ΑΞΙΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΙΠΛΩΜΑ ΕΥΡΕΣΙΤΕΧΝΙΑΣ Τίτλος Τεχνικό πεδίο που αναφέρεται η εφεύρεση Στάθµη προηγούµενης τεχνικής και αξιολόγηση αυτής Πλεονεκτήµατα της εφεύρεσης Αποκάλυψη της εφεύρεσης όπως παρουσιάζεται στις αξιώσεις ώστε τα προβλήµατα και οι λύσεις να γίνονται κατανοητές Τµήµα που ανήκει στην στάθµη της τεχνικής Τσουγκράνα Κήπου Η εφεύρεση αναφέρεται σε τσουγκράνα κήπου που αποτελείται από ένα κοντάρι µε µια κεφαλή που είναι εξοπλισµένη µε δόντια. Τσουγκράνες τέτοιου τύπου που τα δόντια τους έχουν το ίδιο µήκος είναι γνωστές. Τα δόντια της τσουγκράνας είναι τόσο µακριά ούτως ώστε να πηγαίνουν αρκετά βαθιά µέσα στο σκαµµένο κοµµάτι του εδάφους για να διαλύουν τους σβώλους και ταυτόχρονα να καθαρίζουν το χώµα από τις πέτρες κλπ. Με την χρήση αυτής της τσουγκράνας τα δόντια συναντούν µια αρκετά µεγάλη αντίσταση, επειδή είναι µακριά και τοποθετηµένα σε µικρή απόσταση µεταξύ τους. Αυτό έχει σαν συνέπεια το πάνω µέρος του εδάφους να µην χτενίζεται αρκετά µε αποτέλεσµα να... Πλεονέκτηµα αυτής της εφεύρεσης είναι ότι την ίδια στιγµή γίνεται η επεξεργασία του χώµατος τόσο σε βάθος όσο και στην επιφάνεια Η τσουγκράνα κήπου σύµφωνα µε την παρούσα εφεύρεση έχει το χαρακτηριστικό ότι τα δόντια έχουν διάφορα µήκη και ότι τα κοντά δόντια είναι τοποθετηµένα ανάµεσα στα µακριά δόντια. Ένας απλός τρόπος παρουσίασης τσουγκράνας κήπου γίνεται σύµφωνα µε την εφεύρεση µε δύο διαφορετικά µήκη δοντιών γεγονός το οποίο την κάνει φθηνότερη και όπως αποδεικνύεται από την χρήση, γίνεται την ίδια στιγµή ένα αρκετά καλό χτένισµα στο πάνω στρώµα και δεύτερο γίνεται πιο ευκολοµεταχείριστη λόγω τη µεγαλύτερης απόστασης ανάµεσα στα µακριά δόντια. Το σχήµα 1 δείχνει µια προοπτική όψης της... ΑΞΙΩΣΕΙΣ 1. Η τσουγκράνα κήπου αποτελείται από κοντάρι µε µια κεφαλή που έχει δόντια και χαρακτηρίζεται από το ότι τα δόντια έχουν διαφορετικό µήκος... Χαρακτηριστικό τµήµα Εξαρτηµένη Αξίωση 2. Η τσουγκράνα κήπου σύµφωνα µε την αξίωση 1 χαρακτηρίζεται από το ότι έχει δόντια από δύο µεγέθη µόνο. Εξαρτηµένη Αξίωση 3. Η τσουγκράνα κήπου σύµφωνα µε τις αξιώσεις 1 και 2 χαρακτηρίζεται από το ότι έχει δύο κοντά δόντια ανάµεσα σε δύο µακριά δόντια. Περίληψη Τσουγκράνα κήπου Τσουγκράνα κήπου µε κεφαλή που αποτελείται από δόντια...

16 ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΙΠΛΩΜΑ ΕΥΡΕΣΙΤΕΧΝΙΑΣ Το Ευρωπαϊκό ίπλωµα Ευρεσιτεχνίας µπορεί να αποκτηθεί καταθέτοντας απλά µια αίτηση σε µια από τις επίσηµες γλώσσες του Ευρωπαϊκού Γραφείου ιπλωµάτων Ευρεσιτεχνίας (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερµανικά) µε µια συγκεντρωτική διαδικασία και έχει ισχύ σε όσες συµβαλλόµενες χώρες επιθυµεί και υποδεικνύει ο ενδιαφερόµενος. Το Ευρωπαϊκό δίπλωµα ευρεσιτεχνίας παρέχει τα ίδια δικαιώµατα στις χώρες που προσδιορίζονται µε το αντίστοιχο για κάθε χώρα εθνικό δίπλωµα. Τα κύρια πλεονεκτήµατα του Ευρωπαϊκού διπλώµατος ευρεσιτεχνίας είναι: Εξοικονόµηση χρηµάτων και αποδοτικότητα: Είναι ένας οικονοµικότερος από θέµα κόστους και χρόνου αλλά και αποδοτικότερος τρόπος κατάθεσης αίτησης για χορήγηση τίτλου προστασίας (πατέντα) σε πολλές και διαφορετικές χώρες. Συγκεντρωτικές, ενιαίες διαδικασίες και αποτελέσµατα σε κάθε χώρα που επιδιώκεται προστασία: ιάρκεια, αντικείµενο και στόχος προστασίας, κείµενο και έγγραφα κατάθεσης αίτησης για χορήγηση διπλώµατος, υπόβαθρο για ανάκληση. Η πιθανότητα για χορήγηση ενός «ισχυρού» διπλώµατος: Κάθε Ευρωπαϊκό δίπλωµα έχει υποβληθεί σε ουσιαστική και µεγάλης διάρκειας εξέταση και µπορεί να χορηγηθεί και για χώρες όπου λειτουργεί µόνο ένα σύστηµα καταχώρησης. ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΙΠΛΩΜΑΤΟΣ ΕΥΡΕΣΙΤΕΧΝΙΑΣ Η διαδικασία αποτελείται από δύο (µερικές φορές τρία) στάδια: Στάδιο 1 (Μόναχο, Χάγη, Βερολίνο) Συµπλήρωση της αίτησης, εξέταση της αίτησης, έρευνα, δηµοσίευση της αίτησης και έκθεση έρευνας. Οι αιτήσεις για την χορήγηση Ευρωπαϊκών διπλωµάτων µπορούν να κατατεθούν είτε στο Ευρωπαϊκό Γραφείο ιπλωµάτων Ευρεσιτεχνίας στο Μόναχο, τη Χάγη ή το Βερολίνο είτε στα κατά τόπους Εθνικά Γραφεία ή Φορείς αρµόδιους για διπλώµατα ευρεσιτεχνίας (στην περίπτωση της Ελλάδας ο Οργανισµός Βιοµηχανικής Ιδιοκτησίας). Οι ενδιαφερόµενοι µπορούν µέσα σε 12 µήνες από την ηµεροµηνία κατάθεσης της αίτησης είτε για εθνικό είτε για Ευρωπαϊκό δίπλωµα ευρεσιτεχνίας να ισχυρισθούν για την ίδια εφεύρεση την αρχική ηµεροµηνία κατάθεσης και για πιθανή επιπρόσθετη κατάθεση αίτησης είτε Εθνικού είτε Ευρωπαϊκού διπλώµατος. ηλαδή και στην περίπτωση της αίτησης για Ευρωπαϊκό δίπλωµα παρέχεται το δικαίωµα προτεραιότητας στον δικαιούχο που κατέθεσε την αρχική αίτηση. Βλέπε παράγραφος ΙΕΘΝΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΙ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΑΡΕΧΕΙ- ΙΑΡΚΕΙΑ Η αίτηση δηµοσιεύεται σε 18 µήνες µετά την αρχική κατάθεση είτε της αίτησης για Ευρωπαϊκό δίπλωµα, είτε της αρχικής αίτησης για χορήγηση εθνικού διπλώµατος. Η αίτηση δηµοσιεύεται 18 µήνες µετά την ηµεροµηνία την οποία η Ευρωπαϊκή ή Εθνική αρχική αίτηση έχει κατατεθεί (ηµεροµηνία προτεραιότητας). Η έκθεση έρευνας δηµοσιεύεται είτε µε την

17 αίτηση είτε αργότερα. Ακολούθως οι ενδιαφερόµενοι έχουν στην διάθεσή τους 6 µήνες για να αποφασίσουν εάν συνεχίσουν την διαδικασία ζητώντας την κανονική και εκτενή εξέταση της αίτησης και την συνέχιση της διαδικασίας. Στάδιο 2 (Μόναχο, Χάγη, Βερολίνο) Εκτενής εξέταση (κατοχύρωση διπλώµατος ευρεσιτεχνίας ή απόρριψη της αίτησης) Τα τρία κριτήρια για την κατοχύρωση της πατέντας είναι: Πρωτοτυπία Εφευρετικότητα Βιοµηχανική εφαρµογή Σε περίπτωση που χορηγηθεί ένα Ευρωπαϊκό δίπλωµα ευρεσιτεχνίας, η επάρκεια µεταφέρεται στις συµβεβληµένες χώρες όπου παρέχεται το ίδιο επίπεδο προστασίας µε το εθνικό δίπλωµα ευρεσιτεχνίας. Η διαδικασία κατοχύρωσης ενός ευρωπαϊκού διπλώµατος ευρεσιτεχνίας διαρκεί σε µέσο όρο 44 µήνες. Κάτω από συγκεκριµένες συνθήκες είναι δυνατή η γρηγορότερη επεξεργασία της αίτησης χωρίς επιπλέον κόστος. Το ευρωπαϊκό δίπλωµα διαρκεί 20 χρόνια από την ηµεροµηνία κατάθεσης της αρχικής αίτησης. Στάδιο 3 (Μόναχο) (Σε κάποιες περιπτώσεις) Εναντίωση, κατηγορία. Μέσα σε 9 µήνες από την κατοχύρωση του διπλώµατος οποιοδήποτε τρίτο µέρος µπορεί να καταθέσει εναντίωση στο δίπλωµα που πιστεύει πως δεν συµµορφώνεται µε τις εκτενείς διατάξεις της σύµβασης European Patent Convention (EPC). Η αρµοδιότητα του τµήµατος του Ευρωπαϊκού Γραφείου ιπλωµάτων Ευρεσιτεχνίας που αποφασίζει για εναντιώσεις σε τέτοια θέµατα, έχει ισχύ σε όλες τις επιθυµητές για κατοχύρωση της συγκεκριµένης πατέντας χώρες. Κατηγορίες µπορούν να υποβληθούν ενάντια στις αποφάσεις του τµήµατος παραλαβής αιτήσεων, των αρµόδιων για την εξέταση τµηµάτων όσο και στο γραφείο που διαχειρίζεται τις εναντιώσεις. Τα µέλη του συµβουλίου εφετών του Ευρωπαϊκού Γραφείου ιπλωµάτων Ευρεσιτεχνίας δρουν αµερόληπτα και οι αποφάσεις τους κατευθύνονται αποκλειστικά από τις διατάξεις της σύµβασης για τα Ευρωπαϊκά διπλώµατα ευρεσιτεχνίας. Όταν κρίνεται απαραίτητο, κάποιες υποθέσεις µπορεί να κρίνονται από το εκτεταµένο συµβούλιο εφετών µια και είναι το αρµόδιο όργανο για την διασφάλιση της οµοιόµορφης και σταθερής εφαρµογής του νόµου.

18 Ο ΟΒΙ ΩΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ ΑΙΤΗΣΕΩΝ Ο ΟΒΙ λειτουργεί ως γραφείο παραλαβής αιτήσεων: Για το Ευρωπαϊκό ίπλωµα Ευρεσιτεχνίας και για την προστασία µιας εφεύρεσης σε οποιαδήποτε από τα 19 κράτη µέλη της σύµβασης του Μονάχου. Για διεθνή κατάθεση PCT (Patent Cooperation Treaty-Σύµβαση Συνεργασίας για τα ιπλώµατα Ευρεσιτεχνίας), όπου µε µια κατάθεση µπορεί κανείς να ζητήσει την έκδοση ιπλώµατος Ευρεσιτεχνίας σε οποιεσδήποτε από τις 100 χώρες-µέλη. Για την προστασία των βιοµηχανικών σχεδίων και υποδειγµάτων σε διεθνές επίπεδο.

19 Στρατηγικές σε συµφωνίες παραχώρησης αδειών εκµετάλλευσης διπλωµάτων ευρεσιτεχνίας (Patent Licensing) Εισαγωγή: Πολλές από τις εταιρίες υψηλής τεχνολογίας βασίζονται σε τέτοιου τύπου συµφωνίες προκειµένου να επιτύχουν τους επιχειρηµατικούς στόχους τους. Επίσης αρκετές εταιρίες εκχωρούν άδειες χρήσης εξειδικευµένων κατασκευαστικών τεχνικών σε τρίτους προκειµένου οι τελευταίοι να αυξήσουν την ποιότητα και την απόδοση κατασκευής των προϊόντων τους. Αρκετές επίσης επιχειρήσεις χρησιµοποιούν αυτήν την µέθοδο προκειµένου να διευρύνουν το δίκτυο πωλήσεών τους στην αγορά. Εξάλλου, δεν είναι λίγες και οι επιχειρήσεις που χρησιµοποιούν συχνά την µέθοδο της αµοιβαίας ανταλλαγής αδειών (cross-licensing) για τα διπλώµατα ευρεσιτεχνίας που έχουν κατοχυρώσει είτε για άλλες µορφές πνευµατικής ιδιοκτησίας µε ανταγωνιστές τους, προκειµένου να αποφύγουν τα ακριβά και παράλογα κόστη µιας πιθανής αντιδικίας, σε περίπτωση παράνοµης προσβολής κάποιου διπλώµατος από το ένα µέρος. Όπως είναι αντιληπτό οι άδειες αυτού του τύπου παίζουν σηµαντικό ρόλο στις επιχειρηµατικές αποφάσεις επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας. Εξάλλου αυτό επιβάλλεται και από τον αυξανόµενο ανταγωνισµό παγκοσµίου χαρακτήρα που επιβάλει συνεχώς άλλους ρυθµούς και όρους παραγωγής και διανοµής προϊόντων. Συνεπώς, οι βασικές γνώσεις των µηχανισµών σύνταξης και παραχώρησης τέτοιων αδειών και οι στρατηγικές που πρέπει να εφαρµόζονται, είναι σηµαντικές για αυτούς που συµµετέχουν στην λήψη σηµαντικών στρατηγικών αποφάσεων σε µια επιχείρηση. Το παρόν κεφάλαιο αποτελεί µια µικρή εισαγωγή στην σύναψη τέτοιων συµφωνιών παραχώρησης άδειας εκµετάλλευσης και επικεντρώνεται, όπου είναι απαραίτητο, στις περιπτώσεις διπλωµάτων ευρεσιτεχνίας και άλλων σχετικών θεµάτων που θα ενδιέφεραν επιχειρήσεις υψηλής κυρίως τεχνολογίας. Τι είναι η συµφωνία παραχώρησης άδειας ; Η παραχώρηση άδειας εκµετάλλευσης επικυρώνεται µε µια σύµβαση ανάµεσα στον δικαιοπάροχο και στον δικαιοδόχο που επιτρέπει στον δεύτερο να κάνει συγκεκριµένη χρήση της ιδιοκτησίας του πρώτου. Τυπικά η ιδιοκτησία του δικαιοπάροχου δεν θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί από τον δικαιοδόχο µε άλλον τρόπο, είτε γιατί είναι βιοµηχανικό απόρρητο που προηγουµένως δεν γνώριζε ο δικαιοδόχος, είτε γιατί υπάρχουν νοµικοί περιορισµοί προερχόµενοι από κατοχυρωµένα δικαιώµατα (copyright), διπλώµατα ευρεσιτεχνίας κλπ που εµποδίζουν τον δικαιοδόχο να κάνει χρήση αυτής της ιδιοκτησίας. Το χαρακτηριστικό που διαφοροποιεί την παραχώρηση άδειας από την πώληση, είναι πως η ιδιοκτησία δε µεταφέρεται και παραµένει στην κυριότητα του δικαιοπάροχου. Ωστόσο σε κάποιες περιπτώσεις που µε την σύναψη τέτοιων συµφωνιών παραχωρούνται αρκετά δικαιώµατα θεωρoύνται ισοδύναµες πράξεις. Σηµαντικός παράγοντας για τον παραπάνω διαχωρισµό αποτελεί ο πιθανός φόρος της

20 συναλλαγής, ο τρόπος πληρωµής, ο χρόνος αναγνώρισή της συναλλαγής και άλλα θέµατα όπως η παρακράτηση φόρου κλπ. Σύµφωνα µε τους παραδοσιακούς νόµους ιδιοκτησίας, τα δικαιώµατα που απορρέουν από ιδιοκτησιακό καθεστώς θεωρούνται σαν ένα σύνολο ξεχωριστών δικαιωµάτων όπως τα δικαιώµατα αποκλεισµού άλλων από την ιδιοκτησία και άλλα δικαιώµατα που αφορούν την επιλογή του τρόπου εκµετάλλευσης της ιδιοκτησίας όπως νοµίζει ο ιδιοκτήτης κλπ. Οι άδειες, είναι τα νοµικά µέσα που χρησιµοποιούνται ώστε να επιτρέψουν σε άλλους να απολαµβάνουν κάποιο από αυτά τα δικαιώµατα για ένα ελάχιστο τουλάχιστο χρονικό διάστηµα και κάτω από συγκεκριµένους περιοριστικούς όρους και συνθήκες. Τύποι αδειών Μη αποκλειστικές άδειες Αποτελεί το πιο συνηθισµένο είδος συµφωνίας παραχώρησης άδειας µεταξύ επιχειρήσεων όπου τα δικαιώµατα που παραχωρούνται στον δικαιοδόχο, µπορούν να παραχωρηθούν και σε άλλους. Για παράδειγµα, µια τυπική άδεια παραχώρησης δικαιωµάτων χρήσης λογισµικού (software license) είναι µη αποκλειστική καθώς η ίδια άδεια δίνεται σε πολλούς άλλους. Αποκλειστικές άδειες Σε αυτού του τύπου τις συµφωνίες παραχώρησης αδειών, η µοναδική οντότητα που απολαµβάνει τα προβλεπόµενα από την άδεια δικαιώµατα είναι ο δικαιοδόχος και κανένας άλλος. Για παράδειγµα, ο ιδιοκτήτης µιας αλυσίδας καταστηµάτων franchise µπορεί να έχει το αποκλειστικό δικαίωµα να χρησιµοποιήσει το εµπορικό σήµα της αλυσίδας µέσα σε µια συγκεκριµένη γεωγραφική περιοχή. Υπάρχουνε περιπτώσεις αδειών τέτοιου τύπου, όπου τα παραχωρούµενα δικαιώµατα είναι µεγάλου εύρους και δεν διαφέρουν πολύ από την παραχώρηση ιδιοκτησίας. Σαν παράδειγµα, αναφέρονται µεγάλες εταιρίες λογισµικού οι οποίες υπογράφουνε συµφωνίες µε εταιρίες διανοµών λογισµικού, σύµφωνα µε τις οποίες παραχωρούνται αποκλειστικά δικαιώµατα στους διανοµείς λογισµικού για αναπαραγωγή, διανοµή και το δικαίωµα περαιτέρω παραχώρησης αδειών σε άλλους (sublicense). Η εκ νέου παραχωρούµενη άδεια σε αυτή την περίπτωση, είναι συνήθως αποκλειστικού τύπου και ενδεχοµένως ενάντια στην εταιρία λογισµικού που αρχικά ανέπτυξε το πρόγραµµα. Ο ιδιοκτήτης µπορεί να διατηρεί, και αυτό θεωρητικά, ελάχιστα δικαιώµατα από τα αρχικά σχετικά µε την παραχωρούµενη ιδιοκτησία. Άδειες που αναφέρονται σε συγκεκριµένο προϊόν Σε αυτήν την περίπτωση αυτό που διαπραγµατεύεται σε αυτές τις άδειες περιγράφεται µε όρους που αναφέρονται σε συγκεκριµένο προϊόν. Για παράδειγµα µια εταιρεία ή ιδιώτης που ανέπτυξε ένα συγκεκριµένο ηλεκτρονικό κύκλωµα µπορεί να υπογράψει τέτοια συµφωνία παραχώρησης δικαιωµάτων κατασκευής και πώλησης για το συγκεκριµένο προϊόν. Τα συµβαλλόµενα µέρη σε αυτή την περίπτωση δεν ενδιαφέρονται κυρίως για το ποια νοµικά δικαιώµατα του δικαιοπάροχου παραχωρούνται στον δικαιοδόχο και συνήθως ο πρώτος

21 παραχωρεί όλα τα δικαιώµατά του τα σχετικά µε την βιοµηχανική και εµπορική εκµετάλλευση του προϊόντος. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις τέτοιων αδειών, µπορεί να µη αποτελεί νοµική προϋπόθεση για τον δικαιοδόχο να εκµεταλλευτεί το προϊόν όπως καθορίζεται στην συµφωνία εκχώρησης άδειας. Για παράδειγµα, εάν στην άδεια προβλέπεται η κατασκευή µιας συµβατικής καρέκλας γραφείου, ο δικαιοπάροχος µπορεί να µην έχει το δικαίωµα να ζητήσει αποζηµίωση από τον δικαιοδόχο σε περίπτωση που ο δεύτερος κατασκευάσει την καρέκλα χωρίς άδεια. Πιθανώς, σε τέτοιου τύπου συµφωνίες δεν θα έδιναν µεγάλη σηµασία επιχειρήσεις που αντιµετωπίζουν σοβαρά τέτοια θέµατα. Σε πολλές περιπτώσεις ωστόσο τα συµβαλλόµενα µέρη δεν έχουν καταλήξει ως προς το βαθµό στον οποίο ο δικαιοπάροχος µπορεί να διεκδικήσει δικαιώµατα σε ένα προϊόν ή διαδικασία την οποία ο δικαιοδόχος θέλει να κατασκευάσει, να χρησιµοποιήσει ή πουλήσει και έτσι χάρη απλότητας επιλέγεται η άδεια αυτού του τύπου. Για παράδειγµα µια τυπική άδεια χρήσης λογισµικού για τελικό χρήστη (end user) παραχωρεί σε αυτόν οποιαδήποτε από τα δικαιώµατα του δικαιοπαρόχου που απαιτούνται προκειµένου αυτός να χρησιµοποιήσει το προϊόν (πρόγραµµα) µε τον τρόπο που αναφέρεται στην άδεια. Άδειες εκµετάλλευσης διπλωµάτων ευρεσιτεχνίας Patent Licensing Οι πατέντες είναι διπλώµατα που συνήθως εκχωρούνται από κρατικά ελεγχόµενους φορείς σε εφευρέτες για νέες, εκµεταλλεύσιµες και µη προφανείς διεργασίες, συσκευές κλπ. Οι δικαιούχοι των διπλωµάτων ευρεσιτεχνίας έχουν το νοµικά κατοχυρωµένο δικαίωµα του αποκλεισµού άλλων από µη εξουσιοδοτηµένη χρήση, κατασκευή, πώληση, ή εισαγωγή προϊόντων και υπηρεσιών που εµπεριέχουν ή ενσωµατώνουν αυτό που προστατεύεται από το δίπλωµα. Ένα από τα πιο σοβαρά κίνητρα των εφευρετών για κατοχύρωση διπλωµάτων ευρεσιτεχνίας, είναι η προοπτική κέρδους που προκύπτει από την παραχώρηση άδειας εκµετάλλευσης των διπλωµάτων ευρεσιτεχνίας σε τρίτους. Επιπλέον, ο κάτοχος ενός διπλώµατος ευρεσιτεχνίας για κατασκευαστική διεργασία π.χ. µπορεί να διαπραγµατευτεί την παραχώρηση άδειας εκµετάλλευσης µε διάφορους κατασκευαστές που θεωρούν πως η χρήση της διεργασίας αυτής θα βελτίωνε της παραγωγή τους δίνοντάς τους ανταγωνιστικά πλεονεκτήµατα και πιθανόν άλλα οφέλη. Πρέπει να σηµειωθεί πως ο κατασκευαστής στην περίπτωση που το προϊόν ή η κατασκευαστική διεργασία εµπεριέχει υποσυστήµατα ή επιµέρους διαδικασίες που προστατεύονται από διαφορετικά διπλώµατα ευρεσιτεχνίας, µπορεί να χρειάζεται να αποκτήσει άδειες εκµετάλλευσης όλων αυτών των διπλωµάτων από τους νόµιµους κατόχους. Άδειες παραχώρησης κατοχυρωµένων δικαιωµάτων αναπαραγωγής-αντιγραφής (copyright) Το δικαίωµα copyright παρέχει στον κάτοχο του µια σειρά από αποκλειστικά δικαιώµατα που συνήθως αναφέρονται σε συγγραφικό έργο, καλλιτεχνικά δηµιουργήµατα κλπ συµπεριλαµβανόµενων και των δικαιωµάτων αναπαραγωγής και διανοµής. Ένας σηµαντικός περιορισµός της προστασίας που παρέχει το copyright, είναι ότι εκτείνεται µόνο στον τρόπο και το µέσο που παρουσιάζεται το αρχικό συγγραφικό ή καλλιτεχνικό έργο και δεν περιλαµβάνει συνεπαγόµενες ιδέες, διάφορες θεωρήσεις κλπ. Παρόλα αυτά, τα

22 δικαιώµατα αντιγραφής είναι ένας διαδεδοµένος και πολύτιµος τρόπος προστασίας τεχνολογιών όπως για παράδειγµα τα προγράµµατα λογισµικού (software). Είναι αξιοσηµείωτο, πως κάποιες άδειες παραχώρησης δικαιωµάτων αυτού του τύπου επιτρέπουν την τροποποίηση του έργου ενώ άλλες όχι. Σύµφωνα µε την σχετική ορολογία ένα έργο σε νέα µορφή που περιλαµβάνει έργο προστατευµένο έργο µε τέτοια δικαιώµατα ή αποτελεί τροποποίηση τέτοιου έργου αναφέρεται σαν παράγωγο έργο. Εάν σε µια συµφωνία παραχώρησης τέτοιας άδειας επιδιώκεται τροποποίηση ή ενσωµάτωση αυτού του έργου σε ένα άλλο έργο ή δηµιούργηµα, ο δικαιοδόχος πρέπει να διασφαλίζει πως ή άδεια επεκτείνεται και σε θέµατα δηµιουργίας και προώθησης του παράγωγου έργου. Άδειες εµπορικών σηµάτων Το εµπορικό σήµα µπορεί να είναι µια λέξη, σύµβολο, ή οποιοδήποτε άλλο διακριτικό χαρακτηριστικό σχετικό µε ένα προϊόν, υπηρεσία που υποδεικνύει την προέλευση του προϊόντος, της υπηρεσίας και το διαχωρίζει από άλλα όπως για παράδειγµα επωνυµίες προϊόντων, εταιριών, λογότυπα κλπ. Σκοπός του εµπορικού σήµατος είναι να παρέχει στον κάτοχό του ένα µέσο για την καταγραφή, την αναγνώριση και την διατήρηση της προέλευσης διάφορων προϊόντων ή υπηρεσιών. Με αυτή την έννοια τα εµπορικά σήµατα προστατεύουν την καλή φήµη των προϊόντων, που δηµιουργείται από επιχειρήσεις που κατασκευάζουν και προµηθεύουν αγαθά ή υπηρεσίες που σχετίζονται και προωθούνται µε αυτό το σήµα. Λόγω του ειδικού χαρακτήρα επισήµανσης που έχει το εµπορικό σήµα, οι άδειες αυτού του τύπου κατά κανόνα πρέπει ταυτόχρονα να µεταβιβάζουν περισσότερα δικαιώµατα από το δικαίωµα χρήσης του εµπορικού σήµατος. Εάν το µοναδικό δικαίωµα που παραχωρείται είναι αυτό, δεν διασφαλίζεται η διατήρηση της σχέσης µε το συγκεκριµένο αγαθό ή υπηρεσία είτε µε την καλή φήµη που έχει αυτό στην αγορά. Για αυτό τον λόγο οι άδειες που διαπραγµατεύονται εµπορικά σήµατα, περιλαµβάνουν και όρους σύµφωνα µε τους οποίους ο δικαιοδόχος πρέπει να πληροί συγκεκριµένα χαρακτηριστικά και πρότυπα όπως διασφάλιση ποιότητας κλπ. Μόνο έτσι ο δικαιοπάροχος µπορεί να διασφαλίσει µέσα άσκησης ελέγχου του δικαιοδόχου για την συνέχιση της καλής φήµης της επιχείρησης και του προϊόντος στην αγορά. Άδειες που αναφέρονται σε βιοµηχανικά απόρρητα Το βιοµηχανικό απόρρητο χαρακτηρίζεται από πληροφορία και παρέχει στον κάτοχό της την αξία και διάφορες δυνατότητες από το γεγονός ότι δεν είναι γνωστή σε άλλους. Είναι επίσης το αντικείµενο το οποίο ο κάτοχός του καταβάλει προσπάθειες για την διατήρηση της εµπιστευτικότητάς του. Σαν βιοµηχανικά απόρρητα θεωρούνται όχι µόνο πληροφορίες τεχνικής φύσεως όπως µαθηµατικοί τύποι, προγράµµατα λογισµικού ή κατασκευαστικές διεργασίες αλλά και επιχειρηµατικές πληροφορίες µε την γενικότερη έννοια όπως π.χ. µια λίστα πελατών. Τα δικαιώµατα που απορρέουν από την κατοχή και γνώση ενός βιοµηχανικού απόρρητου µπορούν να είναι απροσδιόριστα αλλά παύουν να υπάρχουν από την στιγµή που η πληροφορία δηµοσιοποιείται. Παράδειγµα αποτελεί η αντίστροφη διαδικασία σχεδιασµού βιοµηχανικού προϊόντος ξεκινώντας από το προϊόν και καταλήγοντας στα σχέδια (reverse engineering).

23 Θα µπορούσε να θεωρηθεί βιοµηχανική κατασκοπία να φανταστούµε ότι τα βιοµηχανικά απόρρητα µπορούν να παραχωρηθούν µε άδεια καθώς µια τέτοια άδεια εξ ορισµού αποκαλύπτει το απόρρητο σε άλλους. Ωστόσο, ο νόµος επιτρέπει συµφωνία παραχώρησης βιοµηχανικών απορρήτων από την στιγµή που ο αποδέκτης των δικαιωµάτων και της άδειας υποχρεούται να τηρήσει την εµπιστευτικότητα των όσων γνωρίζει σε τρίτους. Οι συµφωνίες µε τις οποίες παραχωρούνται αυτές οι άδειες, χρησιµοποιούνται ευρέως σε επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας και ειδικά στην περίπτωση όπου οι επιχειρήσεις έχουν µια κάθετη σχέση όπως για παράδειγµα όταν η επιχείρηση δικαιοπάροχος κατασκευάζει για λογαριασµό της δικαιοπαρόχου επιχείρησης προϊόντα µε εµπιστευτικά και κρυφά χαρακτηριστικά. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η πληροφορία δεν αποτελεί βιοµηχανικό απόρρητο µε την αυστηρή έννοια αλλά διαπραγµατεύεται σαν τεχνογνωσία. Η νοµική προστασία της πληροφορίας που παρέχεται στον δικαιοπάροχο σε αυτή την περίπτωση δεν είναι ξεκάθαρη. Σε µερικές περιπτώσεις η παράνοµη χρήση της τεχνογνωσίας µπορεί νοµικά να θεωρείται δικάσιµος (ως αθέτηση σύµβασης) ή για λόγους που προκύπτουν από παραβάσεις νόµων του ανταγωνισµού. Άδειες που αναφέρονται στην από κοινού ανάπτυξη προϊόντος Είναι αρκετά σύνηθες, για µια επιχείρηση υψηλής τεχνολογίας να συνάπτει συµφωνίες κοινής ανάπτυξης προϊόντος µε άλλες επιχειρήσεις προκειµένου να ανταλλάξουνε τις απαιτούµενες, για την ανάπτυξη του προϊόντος, εξειδικευµένες γνώσεις. Εδώ, είναι συχνό το φαινόµενο να χρειάζεται µια επιχείρηση να χρησιµοποιήσει την τεχνολογία και τεχνογνωσία της άλλης στα πλαίσια της από κοινού ανάπτυξης. Μια τέτοια συµφωνία συνήθως επιτρέπει την περιορισµένη χρήση της τεχνολογίας κάθε επιχείρησης. Όταν ολοκληρωθεί η ανάπτυξη του νέου προϊόντος, η άδεια αυτή θα πρέπει να παραχωρεί στον κάθε ένα συµβαλλόµενο τα απαραίτητα δικαιώµατα για την προώθηση και την εµπορική εκµετάλλευση του προϊόντος. Συµφωνία ανταλλαγής αδειών (Cross licensing) Μια τέτοια συµφωνία είναι ουσιαστικά δύο άδειες που συνδυάζονται σε µια συµφωνία παραχώρησης άδειας εκµετάλλευσης, και χρησιµοποιείται όταν κάθε µέρος επιθυµεί συγκεκριµένα δικαιώµατα στην ιδιοκτησία του άλλου. Οι συµφωνίες αυτές είναι συχνά αποτέλεσµα αντιδικιών σχετικά µε διπλώµατα ευρεσιτεχνίας όπου η πιθανότητα σηµαντικών οικονοµικών ζηµιών και για τις δύο επιχειρήσεις είναι µεγάλη. Για παράδειγµα, εάν µια επιχείρηση Α διεκδικεί τα δικαιώµατά της σε ένα κατοχυρωµένο δίπλωµα τότε η επιχείρηση Β µπορεί να αντιδράσει µε τον ίδιο τρόπο φιλονικώντας για άλλο δίπλωµά της. Σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι προτιµότερο πολλές φορές να αποφασίσουνε την σύναψη συµφωνίας, όπου ανταλλάσσουν αµοιβαία τα δικαιώµατα από τις πατέντες που κατείχαν από το να εµπλακούνε σε δίκες µε µεγάλα κόστη. Σε µερικές περιπτώσεις µάλιστα, δεν υπάρχει καν χρηµατική αποζηµίωση, ενώ αλλού µπορεί µε τέτοιου τύπου συµφωνίες, να ανταλλάξουν και χαρτοφυλάκια ολόκληρα από διπλώµατα ευρεσιτεχνίας.

24 Άδειες µε συγκεκριµένους όρους Εδώ, τα συµβαλλόµενα µέρη συχνά συµφωνούν στο ότι εάν κάποιο από τα συµβαλλόµενα µέρη αποτύχει η δεν πράξει κάτι που είχε συµφωνηθεί τότε µπαίνει σε ισχύ µια νέα συµφωνία. Για παράδειγµα εάν ένας προµηθευτής προγραµµάτων λογισµικού δεν προµηθεύσει συγκεκριµένες ποσότητες λογισµικού σε έναν διανοµέα, ο διανοµέας µπορεί να αποκτήσει αυτόµατα την άδεια κατασκευής του συγκεκριµένου προϊόντος από τα κύρια πρωτότυπα για περιορισµένο σκοπό, προκειµένου να ικανοποιήσει απαιτήσεις και παραγγελίες που έγιναν µε βάση την αρχική συµφωνία διακίνησης των προϊόντων ανάµεσα στον προµηθευτή και στον διανοµέα την οποία και αθέτησε ο προµηθευτής. Άλλο παράδειγµα όπου συνάπτεται τέτοιου είδους συµφωνία, είναι όταν ο πωλητής αποτυχαίνει να παρέχει υπηρεσίες συντήρησης όπως υπηρεσίες επιδιορθώσεις που είχε συµφωνηθεί στην αρχική εµπορική συµφωνίας τους. Η συµφωνία µε όρους τότε, µπορεί να παραχωρεί την άδεια και τα δικαιώµατα στον τελικό χρήστη να εκτελέσει εργασίες απαραίτητες για την διόρθωση της βλάβης ή των προβληµάτων που προέκυψαν. Κίνητρα σύναψης συµφωνίας παραχώρησης άδειας του δικαιοπάροχου. Τα κίνητρα και οι λόγοι που οδηγούν στην σύναψη τέτοιων συµφωνιών τον δικαιοπάροχο και τον δικαιοδόχο είναι διαφορετικά για κάθε πλευρά και θα αναλυθούν σε διαφορετικές ενότητες. Κέρδος Το κέρδος είναι τις περισσότερες φορές ο κυριότερος λόγος. Τυπικά, ο παραχωρητής έχει ξοδέψει αρκετά χρήµατα και χρόνο προκειµένου να αναπτύξει µια πολύτιµη τεχνολογία και ένας πιθανός αποδέκτης είναι το σύνηθες µέσο για την εκµετάλλευση αυτής της τεχνολογίας. Η πληρωµή του κόστους παραχώρησης µιας τέτοιας άδειας, συνήθως γίνεται εφάπαξ, είτε µε περιοδικές πληρωµές και σε µερικές περιπτώσεις σε συνδυασµό των δύο. Στην περίπτωση των περιοδικών πληρωµών που αναφέρονται σε διανοµή ή σε πώληση προϊόντος ή υπηρεσίας που εµπεριέχει την συγκεκριµένη παραχωρούµενη τεχνολογία, συνήθως χρησιµοποιείται ο όρος αποπληρωµή πνευµατικού δικαιώµατος (royalty). Ανάλογα µε τις απαιτήσεις και προσδοκίες των συµβαλλοµένων µερών, οι πληρωµές µπορούν να πραγµατοποιηθούν µε βάση τους όγκους πωλήσεων (π.χ. 500 δρχ ανά πωλούµενη µονάδα), ή σε περίπτωση που γίνεται µε βάση χρονική περίοδο ( τον χρόνο) και σε περίπτωση που αναφέρονται στο σύνολο της αξίας (2% στο συνολική αξία πώλησης). Υπάρχουν διάφοροι συνδυασµοί στους διακανονισµούς και τρόπους πληρωµής σε συµφωνίες παραχώρησης δικαιωµάτων σε προϊόντα ή υπηρεσίες υψηλής τεχνολογίας. Για παράδειγµα, διάφοροι τρόποι πληρωµών είναι η εφάπαξ καταβολή, η πληρωµή µε ετήσιο κόστος υποστήριξης ή συντήρησης ή ελάχιστα ετήσια τέλη, οι πληρωµές µε βάση τους όγκους ή ένα ελάχιστο όριο ακαθάριστου εισοδήµατος.