Πρώτη έκδοση: ιούνιος ιsbn

Transcript

1

2 τιτλοσ ΠΡΩτοτΥΠοΥ: THE SECRET LIFE OF A SLUMMY MUMMY από τις Εκδόσεις Century, Μεγάλη Βρετανία 2007 τιτλοσ ΒιΒλιοΥ: Η κρυφή ζωή μιας Σούπερ Μαμάς συγγραφεασ: Fiona Neill ΜΕταφΡαση: σέβυ σπυριδογιαννάκη ΕΠιΜΕλΕια ΔιοΡθΩση κειμενου: Ράνια Μπουμπουρή συνθεση EΞΩφΥλλοΥ: ηλίας Μασούρης ηλεκτρονικη σελιδοποιηση: Ελένη σταυροπούλου, Μερσίνα λαδοπούλου ΕκτΥΠΩση: σταμάτιος κοτσάτος & σια ο.ε. ΒιΒλιοΔΕσια: κωνσταντίνα Παναγιώτου & σια ο.ε. Fiona Neill, 2007 Εικόνας εξωφύλλου: digitalvision/visualphotos.com ΕκΔοσΕισ ΨΥΧογιοσ α.ε., αθήνα 2008 Πρώτη έκδοση: ιούνιος 2008 ιsbn Τυπώθηκε σε χαρτί ελεύθερο χημικών ουσιών χλωρίου και φιλικό προς το περιβάλλον. το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις του Ελληνικού νόμου (ν. 2121/1993 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) και τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. απαγορεύεται απολύτως η άνευ γραπτής άδειας του εκδότη κατά οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο αντιγραφή, φωτοανατύπωση και εν γένει αναπαραγωγή, εκμίσθωση ή δανεισμός, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή (ηλεκτρονική, μηχανική ή άλλη) και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου. ΕκΔοσΕισ ΨΥΧογιοσ α.ε. PSICHOGIOS PUBLICATIONS S.A. Έδρα: Tατοΐου 121 Head office: 121, Tatoiou Str Μεταμόρφωση Metamorfossi, Greece Βιβλιοπωλείο: Μαυρομιχάλη 1 Bookstore: 1, Mavromichali Str αθήνα αthens, Greece τηλ.: Tel.: Telefax: Telefax: info@psichogios.gr info@psichogios.gr

3 ÌåôÜöñáóç: Σέβυ Σπυριδογιαννάκη

4 Στον Εντ

5 Η γυναίκα είναι σαν την επιστήμη ακόμα κι αν περάσεις όλη σου τη ζωή μελετώντας την, στο τέλος θ ανακαλύψεις ότι δε γνωρίζεις και πολλά γι αυτή. τζον νταν Μπορεί να μοιράζεσαι το ίδιο κρεβάτι, αλλά όχι και τα ίδια όνειρα. κινέζικη παροιμία

6 1 Ένας άντρας κουφός και μια γυναίκα τυφλή είναι πάντα ευτυχισμένοι μαζί αφήνω τους φακούς επαφής μου μέσα σε μια κούπα του καφέ να μουλιάσουν όλη τη νύχτα και, ξυπνώντας το πρωί, ανακαλύπτω ότι ο Ευέξαπτος σύζυγος τους ήπιε κάποια στιγμή τη νύχτα. Δεύτερη φορά μέσα σε λιγότερο από χρόνο. «Μα σ το είπα ότι ήταν εκεί μέσα!» διαμαρτύρομαι. «Δεν είναι δυνατόν να θυμάμαι τέτοιες λεπτομέρειες», λέει. «και δεν πρόκειται να προσπαθήσω να κάνω εμετό αυτή τη φορά. να φορέσεις τα γυαλιά σου». ο τομ ανακάθεται στο κρεβάτι με το μαλλί ανασηκωμένο, με τις ριγέ τσαλακωμένες πιτζάμες του κουμπωμένες μέχρι πάνω και τα χέρια σταυρωμένα σε θέση άμυνας. Εγώ φοράω ένα ζευγάρι καρό πιτζάμες, από τις οποίες λείπουν κουμπιά. αναρωτιέμαι, όταν αρχίζουν και οι δύο να φοράνε πιτζάμες στο κρεβάτι, μήπως αυτό σημαίνει ότι κάτι αρχίζει ή κάτι τελειώνει σε μια σχέση; απλώνει το χέρι για να τοποθετήσει τρία βιβλία στο κομοδίνο του ανά μέγεθος και για να ευθυγραμμίσει την κούπα, η οποία κάποτε περιείχε τους φακούς μου, στην άλλη πλευρά του κομοδίνου, σε ίση απόσταση από το πορτατίφ. «τέλος πάντων, δεν μπορώ να καταλάβω γιατί τους βάζεις

7 ΦΙΟΝΑ ΝΙΛ μέσα στην κούπα. Υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλη τη χώρα που κάνουν την ίδια ιεροτελεστία κάθε μέρα και δε φαντάζομαι πως θα σκέφτονταν ποτέ να χρησιμοποιήσουν μια κούπα, για να φυλάξουν κάτι που είναι αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής τους ρουτίνας. Μου φαίνεται σαν πράξη δολιοφθοράς, λούσι, γιατί ξέρεις ότι μπορεί να θελήσω να πιω νερό τη νύχτα». «Μα δεν είναι φορές που θέλεις να ζήσεις λίγο επικίνδυνα;» ρωτάω. «να προκαλέσεις λιγάκι τη μοίρα, χωρίς όμως να βλάψεις κάποιον που αγαπάς;» «αν πίστευα πως υπάρχουν αναπάντητα φιλοσοφικά ερωτήματα πίσω απ αυτό, πέρα από ένα άδειο μπουκάλι κρασί και συνεπακόλουθη αμνησία, θ ανησυχούσα για την πνευματική σου υγεία. θα έδειχνα μεγαλύτερη κατανόηση, ξέρεις, αν νοιαζόσουν λίγο περισσότερο για μένα. θα μπορούσαμε να τρέχουμε στα Επείγοντα τώρα», λέει νευριασμένος. «αφού δεν έπαθες τίποτα την προηγούμενη φορά!» πετάγομαι, για να σταματήσω την υποχονδριακή αντίδρασή του. αντιστέκομαι στην επιθυμία να του πω ότι υπάρχουν σημαντικότερες προτεραιότητες αυτή τη στιγμή, όπως το να πάμε τα παιδιά μας στο σχολείο στην ώρα τους την πρώτη μέρα της σχολικής χρονιάς. Ξάφνου, θυμάμαι ότι πριν από κάνα δυο μήνες μού είχε πέσει ο ένας φακός στο χαλί, κι έτσι αρχίζω μια επίπονη εξέταση του πατώματος από τη δική μου πλευρά του κρεβατιού. Μεταξύ των ευρημάτων μου είναι, σε τυχαία σειρά, ένας φακός που ο βενιαμίν μας είχε βγάλει από τα γυαλιά μου την περασμένη εβδομάδα, ένα μισοφαγωμένο, κοκαλωμένο πια, σοκολατένιο αυγό ούτε και ξέρω από πότε και μια απλήρωτη κλήση για παράνομο παρκάρισμα, την οποία ξαναχώνω εν ριπή οφθαλμού κάτω από το κρεβάτι. «Χρειάζεσαι μεθοδικότητα, λούσι», λέει ο Ευέξαπτος σύζυγος, εν αγνοία τού τι ξεθάβω δυο βήματα πιο πέρα. «τότε η ζωή θα γίνει πολύ πιο απλή. στο μεταξύ, γιατί δε φοράς τα

8 Η κρυφη ζωη ΜΙΑΣ ΣΟυπΕρ ΜΑΜΑΣ παλιά σου γυαλιά; σάμπως θες να εντυπωσιάσεις κανέναν;» σηκώνεται από το κρεβάτι για το δεύτερο μέρος της πρωινής του ιεροτελεστίας. Πριν από μια δεκαετία, στο ξεκίνημα της σχέσης μας δηλαδή, μια συνομιλία αυτού του τύπου θα χαρακτηριζόταν τρικούβερτος καβγάς, θα ήταν μια απ αυτές τις βίαιες εκρήξεις που είναι ικανές να φέρουν τα πάνω κάτω στη σχέση. ακόμα και πριν από πέντε χρόνια, περίπου στα μισά του γάμου μας, θα αποτελούσε σημαντικό λόγο διαφωνίας. τώρα δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια υποσημείωση στην αφήγηση του έγγαμου βίου. την ώρα που ανεβαίνω στα δωμάτια των παιδιών για να τα ξυπνήσω, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι οι σχέσεις είναι ένα κομμάτι λάστιχο, όπου ένας βαθμός έντασης είναι επιτρεπτός, ακόμα και επιθυμητός, προκειμένου τα δύο άκρα να μείνουν ενωμένα. αν το λάστιχο παραείναι χαλαρό, τότε το σύστημα καταρρέει, σαν αυτούς τους γάμους όπου οι άνθρωποι λένε ότι δε μαλώνουν ποτέ και που εν μια νυκτί διαλύονται έτσι απλά, χωρίς ούτε μια αλληλοκατηγορία. αν το λάστιχο παραείναι τσίτα, σπάει. τα πάντα είναι θέμα ισορροπίας. το πρόβλημα είναι ότι τις περισσότερες φορές δεν υπάρχει προειδοποίηση για το πότε πρόκειται να χάσεις την ισορροπία. Βρίζω καθώς σκοντάφτω στις σκάλες σ ένα λέγκο, το οποίο σπάει σε κομματάκια μαζί με κάτι αυτοκινητάκια κι ένα μπράτσο που ανήκε σ έναν Action Man. ακουμπάω το πιγούνι μου στο πάνω σκαλοπάτι και, χωμένο κάτω απ τη γωνία του χαλιού, εντοπίζω ένα μικροσκοπικό φωτόσπαθο, όχι μεγαλύτερο από ένα εκατοστό, που ανήκε σ έναν από τους ήρωες από τον Πόλεμο των Άστρων του τζο. Είχε εξαφανιστεί πριν από κάνα δυο μήνες υπό ανεξιχνίαστες συνθήκες, όταν το μικρό μας διαβολάκι, ο φρεντ, οργάνωσε μυστική επιχείρηση στο δωμάτιο του αδερφού του τις πρώτες πρωινές ώρες. Πόσες ώρες είχα φάει ψάχνοντας ετούτο το φωτόσπαθο

9 ΦΙΟΝΑ ΝΙΛ Πόσα δάκρυα είχαν χυθεί για την εξαφάνισή του Προς στιγμήν ακούμπησα το κεφάλι μου στο χαλί, νιώθοντας κάτι που πλησίαζε πολύ την ικανοποίηση. σταματάω έξω από το δωμάτιο του σαμ και του τζο κι ανοίγω απαλά την πόρτα. ο σαμ, ο μεγαλύτερος, κοιμάται στο πλεονεκτικότερο επάνω κρεβάτι της κουκέτας, ο τζο στο κάτω και ο φρεντ από κάτω, στο πάτωμα. σαν κλαμπ σάντουιτς. Όσες φορές κι αν γυρίσω τον φρεντ στο δωμάτιό του στη διάρκεια της νύχτας, έχει ένα εσωτερικό σύστημα πλοήγησης που τον οδηγεί είτε στο δωμάτιο των αδερφών του είτε στα πόδια του δικού μας κρεβατιού, όπου τον βρίσκουμε συχνά να κοιμάται τα πρωινά. κοιτάζω με δέος τα κοιμισμένα παιδιά μου, με τ άκρα τους να κρέμονται χαλαρά σε κρεβάτια και πατώματα, και οι ανήσυχες σκέψεις μου εξαφανίζονται. ολημερίς βρίσκονται σε διαρκή κίνηση και είναι αδύνατον να παγώσεις την οποιαδήποτε στιγμή για περισσότερο από λίγα δευτερόλεπτα. την ώρα που κοιμούνται, μου δίνεται η ευκαιρία να παρατηρήσω την ακριβή κλίση μιας μύτης ή το σχέδιο που σχηματίζουν οι φακίδες. αγγίζω το χέρι του σαμ για να τον ξυπνήσω, αντ αυτού όμως τα δάχτυλά του τυλίγονται σφιχτά γύρω από τα δικά μου. το βιολογικό του ρολόι είναι ακόμη σε ώρα διακοπών. στιγμιαία μεταφέρομαι πίσω στο χρόνο, τότε που ήταν νεογέννητο κι έκανε αυτή την κίνηση πρώτη φορά, τότε που άνοιξε η κάνουλα και ξεχύθηκε η μητρική αγάπη κι ήξερα ότι πλέον τίποτα δε θα ήταν όπως πριν. ο σαμ κοντεύει τα εννιά. Εδώ και δύο χρόνια δεν μπορώ να τον σηκώσω στην αγκαλιά μου. Είναι πολύ μεγάλος για να καθίσει στην ποδιά μου και πλέον δε μου επιτρέπει να τον φιλήσω πριν πάει στο σχολείο. σύντομα θα μου φύγει εντελώς. Όμως όλη αυτή η ζεστασιά των πρώτων παιδικών του χρόνων θα έχει αποτυπωθεί πάνω του. σίγουρα θα υπάρχουν αποθέματα αγάπης, από τα οποία θα μπορεί ν αντλεί στη διάρκεια

10 Η κρυφη ζωη ΜΙΑΣ ΣΟυπΕρ ΜΑΜΑΣ των σκοτεινών εφηβικών χρόνων, όταν θα μας βλέπει με όλα μας τα στραβά. Έτσι όπως είναι ξαπλωμένος στο κρεβάτι, με το ψηλόλιγνο κορμάκι του να έχει αρχίσει να γίνεται άχαρο ενόψει της εφηβείας, συνειδητοποιώ ότι αντικρίζω τα τελευταία απομεινάρια της παιδικότητάς του. Είμαι σίγουρη ότι γι αυτό κάποιες γυναίκες κάνουν πολλά παιδιά, ώστε να υπάρχει συνέχεια ένας πρόθυμος αποδέκτης της αγάπης τους. ο τζο αρχίζει να κουνιέται πρώτος. κοιμάται ελαφρά, σαν εμένα. «Ποιος θα βοηθήσει τον Μέιτζορ τομ;» ρωτάει προτού ανοίξει τα μάτια του και νιώθω μια ελαφριά αποκαρδίωση. το ν ακούσουμε ντέιβιντ Μπάουι καθώς πηγαίναμε στο νόρφοκ για τις καλοκαιρινές διακοπές μάς είχε φανεί ένα τεράστιο βήμα στην ψυχαγωγία εντός αυτοκινήτου. νομίζαμε πως ο αφηγηματικός χαρακτήρας των τραγουδιών του θα κέντριζε τη φαντασία των παιδιών. κι όντως, έτσι έγινε. Όμως δεν ακούσαμε πέρα από το πρώτο κομμάτι. «γιατί τον άφησε ο πύραυλος;» ρωτάει τώρα, καθώς το κεφαλάκι του ξεπροβάλλει απ το πάπλωμα. «αποσυνδέθηκε απ τον πύραυλο», του λέω. «γιατί δεν υπήρχε άλλος οδηγός να τον βοηθήσει;» «Ήθελε να είναι μόνος του», αποκρίνομαι χαϊδεύοντάς του τα μαλλιά. ο πεντάχρονος τζο είναι κατ εικόνα και καθ ομοίωσή μου, με τις πλούσιες καστανές του μπούκλες και τα σκουροπράσινα μάτια του, αλλά το ταμπεραμέντο του το έχει κληρονομήσει από τον πατέρα του. «ο πύραυλος τον αφήνει πίσω μόνο του;» «ναι, αλλά ένα κομμάτι του εαυτού του θέλει να δραπετεύσει», του εξηγώ. ο τζο το σκέφτεται λίγο. «Μαμά, εσύ θέλεις ποτέ να δραπετεύσεις από μας;» ρωτάει. «καμιά φορά, αλλά μόνο μέχρι το διπλανό δωμάτιο», γελάω. «Δε σκοπεύω να πάω στο Διάστημα».

11 ΦΙΟΝΑ ΝΙΛ «Μερικές φορές όμως, όταν σου μιλάω δεν ακούς. Πού είσαι τότε;» σ αυτό το σημείο, ο σαμ έχει ήδη κατέβει από την κουκέτα του κι έχει αρχίσει να φοράει τη στολή του σχολείου. Παροτρύνω τον τζο να κάνει το ίδιο. τον φρεντ, δυόμισι ετών, τον ντύνω τελευταία στιγμή, γιατί μόλις κάνουμε να γυρίσουμε την πλάτη μας, αρχίζει να βγάζει τα ρούχα του. γυρίζω στο μπάνιο της κρεβατοκάμαράς μας ψάχνοντας τον τομ το σύζυγο τομ, όχι τον Μέιτζορ τομ. κάποια εποχή, η ιεροτελεστία του λουτρού του τομ με γοήτευε^ τώρα, αν κι εξακολουθεί να είναι εντυπωσιακή ως προς την τήρηση και της παραμικρής λεπτομέρειας, η εξοικείωση έχει μετριάσει, φυσικά, την αίσθηση του καινούργιου. Εν ολίγοις, ο σύζυγός μου μπαίνει στο μπάνιο κι ετοιμάζει ό,τι χρειάζεται για το ξύρισμα βουρτσάκι, αφρός και ξυράφι βρίσκονται σ ένα μικρό τραπεζάκι πλάι στο νιπτήρα. ανοίγει το κρύο νερό στην μπανιέρα για τρία λεπτά ακριβώς και στη συνέχεια στρέφει την προσοχή του στο ρουμπινέ του ζεστού νερού. Μ αυτό τον τρόπο, λέει, δε σπαταλιέται καθόλου νερό. Πάντα αντέτεινα το επιχείρημα ότι το αντίστροφο θα ήταν πιο αποτελεσματικό, αλλά δε δέχτηκε ποτέ να το δοκιμάσει. «αν κάτι είναι αποτελεσματικό, γιατί να θέλεις να το αλλάξεις, λούσι;» Όση ώρα τρέχει το νερό, ανοίγει το ραδιόφωνο και ακούει την εκπομπή Σήμερα. η διαδικασία του μπανιαρίσματος παρουσιάζει ενδιαφέρον μόνο από την άποψη ότι ο τομ ξοδεύει δυσανάλογα πολύ χρόνο τρίβοντας το σαπούνι στο σφουγγάρι. Πολλές φορές, σ αυτή τη φάση, του αρέσει να κουβεντιάζει. ακόμα κι ύστερα από δύο χρόνια συμβίωσης, όμως, δεν ήξερα ποια ήταν η κατάλληλη στιγμή να τον πειράξω λιγάκι. αν τον διέκοπτα πρόωρα, υπήρχε ο κίνδυνος να του χαλάσει η διάθεση και να μη φτιά-

12 Η κρυφη ζωη ΜΙΑΣ ΣΟυπΕρ ΜΑΜΑΣ χνει με τίποτε. αντίθετα, αν τα πάντα γίνονταν τη σωστή στιγμή, ήταν χαμογελαστός, διαχυτικός και γενναιόδωρος. καθώς ψαχουλεύω μέσα στα συρτάρια του μπάνιου, προσπαθώ να του εξηγήσω ότι τα γαλάζια γυαλιά που είχα προμηθευτεί από τον Εθνικό οργανισμό Υγείας τη δεκαετία του 80 δεν είναι ένα αξεσουάρ που μπορεί να φορεθεί για να πάω τα παιδιά στο σχολείο, αλλά αυτός έχει ήδη περάσει στην επόμενη φάση, που συνίσταται στην πλήρη βύθιση μόνο η άκρη της μύτης μένει έξω και στο κλείσιμο των ματιών σε μια υποβρύχια στάση διαλογισμού, από την οποία τίποτα δεν τον ξεσηκώνει δεν πα να σηκώσουν όλη τη γειτονιά στο πόδι τα παιδιά. τώρα αυτός δεν μπορεί να με ακούσει κι εγώ κάθομαι σε μια καρέκλα με τα πόδια σταυρωμένα, τον αγκώνα ακουμπισμένο στο γόνατο, την παλάμη στο πιγούνι, κι έχω μείνει να μιλάω μόνη μου, κάτι που σε γενικές γραμμές περιγράφει τη σχέση μας. Μεταφέρομαι νοερά στο 1994, στο πρώτο βράδυ που πέρασα με τον τομ. Ήμαστε στο διαμέρισμά του, στο σέπερντς Μπους. Όταν ξύπνησα το πρωί, αποφάσισα να την κάνω με ελαφρά πηδηματάκια. Άρχισα να ψαχουλεύω στα τυφλά για να βρω τα ρούχα μου. Δεν τα βρήκα κι έτσι πήγα στο καθιστικό, γιατί θυμόμουν αρκετά καθαρά ότι είχαμε περάσει κάμποση ώρα στον καναπέ, προτού καταλήξουμε στην κρεβατοκάμαρά του. αλλά ούτε εκεί ήταν. κι ήμουν τσιτσίδι. Ξάφνου, θυμήθηκα ότι κάτι μού είχε αναφέρει για συγκατοίκους. νυχοπατώντας, για να μην ξυπνήσω κανέναν, έτρεξα πίσω στο δωμάτιο. Είχα αρχίσει ν αναρωτιέμαι μήπως το κρυφτούλι αυτό ήταν κάποια διαστροφή που τον διασκέδαζε. Ή μήπως, παρά τις ενδείξεις για το αντίθετο, υπήρχε μια σκοτεινή πλευρά στο χαρακτήρα του, μήπως συνήθιζε να κρατάει ομήρους τις γυναίκες που πλάγιαζαν μαζί του απ το πρώτο ραντεβού. Όταν επέστρεψα στην κρεβατοκάμαρα, διαπίστωσα ότι ήταν άφαντος κι εκείνος. τότε άρχισα πραγματικά να πανικοβάλλομαι.

13 ΦΙΟΝΑ ΝΙΛ φώναξα τ όνομά του, αλλά δεν πήρα απάντηση. φόρεσα, λοιπόν, μια χνουδωτή ρόμπα που βρήκα πίσω από την πόρτα κι άρχισα να ψάχνω στ άλλα δωμάτια. Όταν μπήκα στο μπάνιο, ούρλιαξα από την τρομάρα μου. Ήταν κάτω απ το νερό, με κλειστά τα μάτια, εντελώς ακίνητος. νόμισα ότι τον είχε πάρει ο ύπνος μες στην μπανιέρα κι είχε πνιγεί. Ένιωσα, μα την αλήθεια, απώλεια απώλεια, που δε θα ξανάκανα σεξ μ αυτό τον άντρα. Ύστερα με φαντάστηκα να τηλεφωνώ στην αστυνομία και να προσπαθώ να τους εξηγήσω τι είχε συμβεί. κι αν πίστευαν πως είχα κάποια ανάμειξη στο θάνατό του; Όλες οι ενδείξεις θα ήταν εις βάρος μου. Προς στιγμήν σκέφτηκα να το βάλω στα πόδια. Μετά θυμήθηκα ότι δεν είχα ρούχα. Έτσι, με αργές κινήσεις, προσπαθώντας να ελέγξω την αναπνοή μου, πήγα στην άκρη της μπανιέρας, τον κοίταξα για λίγα δευτερόλεπτα παρατηρώντας την κερένια επιδερμίδα του και πίεσα δυνατά το δείκτη ανάμεσα στα φρύδια του, για να δω αν είχε τις αισθήσεις του. η ανακούφιση που ένιωσα από τη δύναμη με την οποία το κεφάλι του εκτίναξε το χέρι μου γρήγορα αντικαταστάθηκε από το σοκ, όταν μου άρπαξε το μπράτσο τόσο δυνατά, ώστε το δέρμα μου άσπρισε και μου φώναξε: «θεέ και κύριε! Πας να με σκοτώσεις; αφού είχα την εντύπωση πως περάσαμε αρκετά καλά μαζί!» «νόμιζα πως είχες πνιγεί», είπα. «Δεν έβρισκα τα ρούχα μου». Έδειξε μια συρταριέρα στο κεφαλόσκαλο ακριβώς έξω από την πόρτα τα ρούχα μου βρίσκονταν εκεί, και μάλιστα διπλωμένα πολύ προσεκτικά. το χθεσινό βρακάκι μου, διπλωμένο στα δύο με στοργή, πάνω από ένα σουτιέν που είχε δει καλύτερες μέρες και ένα παλιό Levis 501. «Εσύ το έκανες αυτό;» ρώτησα νευρικά. «Προσοχή στη λεπτομέρεια, λούσι», είπε, «εκεί βρίσκεται όλη η ουσία». και βούλιαξε ξανά κάτω απ το νερό. η συζήτηση είχε λήξει, ωστόσο κανείς δεν μπορεί να πει

14 Η κρυφη ζωη ΜΙΑΣ ΣΟυπΕρ ΜΑΜΑΣ ότι δεν ήξερα απ την αρχή τι με περίμενε. και ναι, ξαναπέσαμε στο κρεβάτι. καθώς απλώνεται φαρδύς-πλατύς στην μπανιέρα κι εγώ βουρτσίζω τα δόντια μου, κάνω μια κριτική απογραφή του σώματός του ξεκινώντας από την κορυφή. Μαλλιά ακόμη σκούρα, σχεδόν μαύρα, ελαφριά υποχώρηση στους κροτάφους, εμφανής όμως μόνο στο έμπειρο μάτι. Ρυτίδες γέλιου και ανησυχίας διεκδικούν την περιοχή γύρω από τα μάτια. Ένα ελαφρύ συνοφρύωμα ανάμεσα στα φρύδια, το οποίο εμφανίζεται και υποχωρεί ανάλογα με την πρόοδο του έργου που έχει αναλάβει στο Μιλάνο την κατασκευή μιας βιβλιοθήκης. Περιοχή πιγουνιού με λίγα προγούλια, επειδή τρώει περισσότερο όταν έχει άγχος. λιγότερες σκληρές γωνίες παντού, στομάχι και θώρακας πιο μαλακά, ωστόσο ελκυστικά. Πρέπει να θυμηθώ να του το πω αυτό. Ένας άντρας στον οποίο μπορείς να στηριχτείς, ένας άντρας που υπόσχεται θαλπωρή και συμβατικό σεξ βάσει ενός ρεπερτορίου το οποίο κατέχει πολύ καλά. Ένας ελκυστικός άντρας, απ ό,τι μου λένε οι φίλες μου. το κεφάλι του πετάγεται από το νερό και με ρωτάει τι κοιτάζω. «Πόσον καιρό γνωριζόμαστε;» τον ρωτάω. «Περίπου δώδεκα χρόνια», απαντάει, «και τρεις μήνες». «σε ποιο χρονικό σημείο της σχέσης μας αρχίσαμε και οι δύο να φοράμε πιτζάμες στο κρεβάτι;» σκέφτεται την ερώτηση προσεκτικά. «νομίζω πως ήταν το χειμώνα του 1998, όταν ζούσαμε στο δυτικό λονδίνο. Ξυπνήσαμε ένα πρωί κι είδαμε πως το παράθυρο είχε παγώσει από μέσα. Βασικά, εσύ φορούσες τις δικές μου». Είχε δίκιο. τον πρώτο καιρό, είχα υιοθετήσει μια στάση οικειότητας και εγγύτητας, τύπου «μοιραζόμαστε τα πάντα», που θεωρούσα πως αντικατόπτριζε το βάθος και εύρος της σχέσης μας. αλλά μετά τον πρώτο χρόνο που ήμαστε μαζί, με κάθισε στο τραπέζι της κουζίνας και μου είπε ότι δε θα μπορούσε να προχωρήσει το πράγμα αν δε σταματούσα να χρη-

15 ΦΙΟΝΑ ΝΙΛ σιμοποιώ την οδοντόβουρτσά του. «Ξέρεις πόσα μικρόβια κουβαλάμε στο στόμα μας; κάθε οδοντίατρος που σέβεται τον εαυτό του θα σου πει ότι υπάρχουν περισσότερα στο στόμα σου απ ό,τι στον πισινό σου. το σάλιο μεταφέρει όλων των ειδών τις αρρώστιες». «Δεν το πιστεύω», είπα, μην μπορώντας ν αντιτείνω κάτι άλλο. «ηπατίτιδα, Έιτζ, Έμπολα, όλ αυτά μπορούν να μεταδοθούν από το στόμα», επέμεινε. «ναι, αλλά θα τα κολλούσες ούτως ή άλλως, γιατί κάνουμε σεξ», προσπάθησα να τον πείσω. «Όχι αν χρησιμοποιούμε προφυλακτικό. Όταν γλείφεις τους φακούς επαφής προτού τους βάλεις στα μάτια σου, είναι σαν να τους βάζεις στον ποπό σου και μετά να τους φοράς». Ήταν προφανές ότι αυτή η συζήτηση μαγειρευόταν κάμποσο καιρό. συμφώνησα και με τα δύο θέματα και έκτοτε δε δημιουργήθηκε πρόβλημα ξανά. Εξακολουθώ να δανείζομαι την οδοντόβουρτσά του και να γλείφω τους φακούς επαφής μου, αλλά ποτέ μπροστά του αν και καμιά φορά, το βράδυ, περνάει το δάχτυλό του πάνω απ τις τρίχες της οδοντόβουρτσάς του και με κοιτάζει καχύποπτα, διερωτώμενος γιατί είναι υγρές. «τι σκεφτόσουν κάτω απ το νερό;» τον ρωτάω με γνήσια περιέργεια. «Υπολόγιζα πόσο χρόνο θα εξοικονομούσαμε το πρωί, αν βάζαμε αποβραδίς τα δημητριακά στα μπολ των παιδιών. Μέχρι και τέσσερα λεπτά, ίσως», λέει προτού ξαναβυθιστεί. Όμως ξαναβγαίνει στην επιφάνεια λίγα δευτερόλεπτα αργότερα για να ανακοινώσει, εν είδει απολογίας για το προηγούμενο ξέσπασμά του, ότι θα πάει αυτός τον φρεντ στον καινούργιο παιδικό σταθμό. «αλήθεια, το θέλω πολύ», λέει. «Εξάλλου, εσύ μπορεί να μη βρίσκεις το δρόμο». κι εγώ χαίρομαι γιατί, αν και θα πρεπε να νιώθω ανακού-

16 Η κρυφη ζωη ΜΙΑΣ ΣΟυπΕρ ΜΑΜΑΣ φιση που ο φρεντ ξεκινάει παιδικό σταθμό και σήμερα, πρώτη φορά ύστερα από οκτώ χρόνια, θα έχω επιτέλους λίγο χρόνο για τον εαυτό μου, η μέρα είναι φορτισμένη με μια βαριά αίσθηση απώλειας κι ίσως βάλω τα κλάματα. Μισή ώρα αργότερα, λοιπόν, βαδίζω κατά μήκος του πεζοδρομίου με το χέρι μου ακουμπισμένο στον ώμο του σαμ με τρόπο αρκούντως μητρικό, θέλω να ελπίζω. Πηγαίνουμε στο σχολείο. «Έχουμε αργήσει;» ρωτάει, αν και γνωρίζει την απάντηση ακριβώς τη στιγμή που ετοιμαζόμασταν να φύγουμε, ο τζο πέρασε σαν σίφουνας δίπλα απ το τραπέζι της κουζίνας και έριξε το μπουκάλι με το γάλα πάνω στη σχολική στολή του σαμ και στο τζιν παντελόνι μου, προκαλώντας καθυστέρηση δέκα κρίσιμων λεπτών. Παρά τον καλομελετημένο σχεδιασμό, τα πακεταρισμένα σάντουιτς που ήταν έτοιμα αποβραδίς, τις στολές που ήταν τοποθετημένες τακτικά πάνω στις καρέκλες, τα παπούτσια που ήταν παραταγμένα ανά ζεύγη δίπλα στην εξώπορτα, το πρωινό που ήταν στρωμένο στο τραπέζι, τις οδοντόβουρτσες που έστεκαν πλάι στο νεροχύτη, δεν μπορείς να μετριάσεις τις επιπτώσεις μιας απρόβλεπτης καταστροφής. το να φτάσεις στο σχολείο εγκαίρως απαιτεί εξίσου τέλειο συντονισμό με τον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας στο Χίθροου: η παραμικρή αλλαγή προγράμματος μπορεί να προκαλέσει το απόλυτο χάος στο σύστημα. «ούτε γάτα ούτε ζημιά», λέω. Μα την αλήθεια, δεν μπορώ να καταλάβω πώς κάποτε κατάφερνα να στήσω το δελτίο ειδήσεων της εκπομπής Newsnight σε λιγότερο από μία ώρα, ενώ τώρα η ανικανότητά μου ν ανταποκριθώ στην πρόκληση της προετοιμασίας των παιδιών μου για το σχολείο κάθε πρωί είναι μοναδική και χαρακτηριστική. Μου φαίνεται απίστευτο ότι μπορούσα να πείσω υπουρ-

17 ΦΙΟΝΑ ΝΙΛ γούς να έρθουν στο στούντιο αργά τη νύχτα για να τους τσιτσιρίσει ο τζέρεμι Πάξμαν, ενώ δεν μπορώ να πείσω ένα κουτσούβελο να μείνει με τα ρούχα που του φόρεσα και να μην τα βγάλει στη στιγμή. «ο θεός είναι μεγαλύτερος από ένα μολύβι;» ρωτάει ο τζο, ο οποίος, για πεντάχρονο παιδί, έχει υπερβολικές ανησυχίες. «αν δεν είναι, μπορεί να τον φάει ένας σκύλος;» «Όχι αυτοί οι σκύλοι που τριγυρνάνε στη γειτονιά μας», του λέω καθησυχαστικά. «αυτοί είναι πολύ καλοί». και είναι αλήθεια. κινούμαστε στην υψηλότερης φορολογικής κλίμακας επικράτεια του βορειοδυτικού λονδίνου. Εδώ δε βλέπεις αγόρια με αρρωστιάρικες φάτσες και παράξενα μαλλιά να βγάζουν βόλτα άγρια πίτμπουλ. στα σχολεία, τα παιδιά δεν τρώνε παχυντικά λουκάνικα γαλοπούλας, δεν τζογάρουν, δεν υπάρχουν κρούσματα εφηβικής εγκυμοσύνης. Βρισκόμαστε στο βασίλειο των ντίνερ πάρτι. Είναι η πρώτη μέρα της σχολικής χρονιάς και οι προδιαγραφές του καθωσπρεπισμού έχουν ήδη πέσει. Ενώ περπατάμε στο πεζοδρόμιο, τα παιδιά μου μπουκώνονται με φρυγανιές και χούφτες δημητριακών. η όρασή μου περιορίζεται από τη μυωπία στις πιο ιμπρεσιονιστικές πινελιές και μου ρχεται στο νου ένα στιγμιότυπο από μια παραλία στο νόρφοκ, πάνε δυο βδομάδες. στεκόμουν ατενίζοντας τη Βόρεια θάλασσα που απλωνόταν μπροστά μου, μ ένα μάλλινο καπέλο κατεβασμένο ως τα φρύδια κι ένα μαντίλι τυλιγμένο γύρω από το λαιμό και σηκωμένο, ώστε να καλύπτει στόμα και μύτη. Ένας ανατολικός άνεμος, ασυνήθιστος για την εποχή, φύσηξε άγρια κι έκανε τα μάτια μου να δακρύσουν. Έπρεπε να τ ανοιγοκλείνω συνέχεια για να μη θολώσουν. Ήταν σαν να κοιτούσα μέσα από ένα πρίσμα. Μόλις εστίαζα σ ένα γλάρο ή σε μια ιδιαίτερη πέτρα, η εικόνα διαθλόταν σ ένα φάσμα διαφορετικών σχημάτων και χρωμάτων. τότε, λοιπόν, σκέφτηκα ότι έτσι ακριβώς αισθανόμουν για τον

18 Η κρυφη ζωη ΜΙΑΣ ΣΟυπΕρ ΜΑΜΑΣ εαυτό μου. Με τα χρόνια, είχα διασπαστεί σε χιλιάδες κομμάτια. Πλέον, αντιμέτωπη με τη νέα πραγματικότητα, ότι το μικρότερο παιδί μου θα πηγαίνει στον παιδικό σταθμό τρία πρωινά την εβδομάδα, είναι καιρός να ξαναχτίσω τον εαυτό μου, αλλά δεν μπορώ πια να θυμηθώ πώς συναρμολογούνται όλα τα κομμάτια. Υπάρχει ο τομ, τα παιδιά, η οικογένειά μου, οι φίλοι, το σχολείο, όλ αυτά τα διαφορετικά στοιχεία, αλλά κανένα σύνολο που να παρουσιάζει την ελάχιστη συνοχή. κανένα νήμα που να τα συνδέει όλ αυτά μεταξύ τους. κάπου μέσα στη δίνη της οικιακής ζωής έχασα τον εαυτό μου. Βλέπω από πού ήρθα, είμαι όμως αβέβαιη για το πού πηγαίνω. Προσπαθώ να μη χάνω την επαφή μου με το γενικότερο πλάνο, αλλά δε θυμάμαι πια ποιο υποτίθεται πως είναι. Πριν από οκτώ χρόνια, εγκατέλειψα τη δουλειά που λάτρευα παραγωγός τηλεοπτικής ειδησεογραφικής εκπομπής, όταν διαπίστωσα ότι δεκατρείς ώρες καθημερινής εργασίας και μητρότητα φτιάχνουν ένα οικοδόμημα ασταθές. Όποιος είπε ότι το να εργάζεσαι με πλήρες ωράριο και να έχεις παιδιά ισούται με το να έχεις τα πάντα δεν ήταν πολύ καλός στα μαθηματικά. Πάντοτε κάτι θα ήταν ελλειμματικό. συμπεριλαμβανομένου του τραπεζικού λογαριασμού μας, γιατί σχεδόν ο ένας μισθός πήγαινε στην νταντά. Επιπλέον, μου έλειπε πάρα πολύ ο σαμ. αυτό όμως που πρέπει να κάνω εδώ και τώρα, με τη σχολική αυλή να διαγράφεται στο βάθος, είναι να σκεφτώ ώστε να έχω μερικές απαντήσεις-απόθεμα σ όλες αυτές τις φιλικές αερολογίες που σηματοδοτούν την έναρξη της σχολικής χρονιάς. κάτι γενικό, γιατί οι περισσότεροι δεν ενδιαφέρονται για τις λεπτομέρειες. «το καλοκαίρι ήταν ζόρικο, με αποκορύφωμα διακοπές σκέτη αποτυχία σε μια κατασκήνωση στο νόρφοκ καθότι έχουμε οικονομική στενότητα, στη διάρκεια των οποίων μ έπιασε μια ενδοσκοπική διάθεση και άρχισα να επανεκτιμώ βασικούς τομείς της ζωής μου χωρίς συγκεκριμένη σειρά, γιατί ο άντρας μου έχει δίκιο, δεν μπορώ να θέσω προ-

19 ΦΙΟΝΑ ΝΙΛ τεραιότητες, μεταξύ των οποίων η απόφασή μου να σταματήσω τη δουλειά όταν κάναμε παιδιά, η κατάσταση του γάμου μου και η έλλειψη χρημάτων», με φαντάζομαι να λέω, με πολλή εκφραστικότητα και χρησιμοποιώντας το δεξί μου χέρι για να δώσω έμφαση στο συναισθηματικό βάθος. «α, και ξέχασα να αναφέρω ότι ο άντρας μου θέλει να νοικιάσουμε το σπίτι μας και να πάμε να μείνουμε με την πεθερά μου ένα χρόνο, μέχρι να βελτιωθεί η οικονομική μας κατάσταση». οι διακοπές υπήρξαν σημείο καμπής, το ξέραμε και οι δύο. Ωστόσο, οι επιπτώσεις τους φάνηκαν αργότερα. «Μαμά, μαμά, μ ακούς;» ρωτάει ο σαμ. «συγγνώμη, ονειροπολούσα», του λέω και με ρωτάει αν ο θεός είναι σαν τους σκύλους-οδηγούς. «κάτι τέτοιο», απαντώ, κοιτάζοντας μακριά στο δρόμο με μισόκλειστα μάτια. Εντοπίζω το θολό περίγραμμα ενός από τους μπαμπάδες, ο οποίος έρχεται προς το μέρος μας. Μιλάει στο κινητό και περνάει τα δάχτυλά του μέσ από τα σκούρα πυκνά μαλλιά του με μια κίνηση που μου είναι οικεία από την προηγούμενη χρονιά. Είναι ο σέξι Μπαμπάς-νοικοκυρά, με τις αφοπλιστικές του απόψεις περί του τι συνιστά ένα θρεπτικό κολατσιό για το σχολείο και με ιδιαίτερη προτίμηση στους πρωινούς καφέδες με μαμάδες. Ωστόσο, άλλος είναι ο λόγος για τον οποίο μου έχει γίνει έμμονη ιδέα^ είναι το παρουσιαστικό του, οι κινήσεις του. κάτι περισσότερο πρωτόγονο. Μάλιστα, όσο λιγότερο μιλάει, τόσο περισσότερο με γοητεύει. ακόμα και από απόσταση, αναγνωρίζω το σουλούπι του. σ αυτή την παράξενη παράταξη τυχαίων σκέψεων, συνειδητοποιώ ότι με την εμφάνισή του αυτήν ακριβώς τη στιγμή έγινε άθελά του μέρος του γενικότερου πλάνου για το οποίο μόλις σκεφτόμουν. σιχτιρίζω την άθλια επιλογή ρούχων που μου επέβαλε η βιασύνη μου: παντελόνι πιτζάμας τάρταν και από πάνω μακρύ παλτό στιλ γκραντζ, που ήλπιζα ότι θα περ-

20 Η κρυφη ζωη ΜΙΑΣ ΣΟυπΕρ ΜΑΜΑΣ νούσε ως στιλιστική άποψη τύπου «χαλαρή αλλά κομψή, επιμελώς ατημέλητη». Είναι πολύ αργά για ν αρπάξω τους μικρούληδες γιους μου και να κρυφτούμε πίσω από φράχτες, οπότε αρκούμαι στο να ελέγξω τα μάτια μου στα πεταχτά για υπολείμματα χθεσινού μακιγιάζ, στον πλαϊνό καθρέφτη ενός σταθμευμένου τζιπ. αναπηδάω καθώς το αυτόματο παράθυρο κατεβαίνει και κάποιος τεντώνεται προς το μέρος μου από τη θέση του οδηγού, ρωτώντας με τι κάνω. «θεέ μου, μοιάζεις με πάντα!» αναφωνεί η λαχταριστή Μαμά νο1, η ενδυματολογική τιμωρός μου. ανοίγει το μπροστινό ντουλαπάκι και διακρίνω μέρος του περιεχομένου του, που μάλλον σε χώρο σπα θα περίμενε κανείς να δει: ένα μικρό μπουκάλι σαμπάνιας Moët, ένα κερί Jo Malone και υγρά μαντιλάκια για ντεμακιγιάζ. «Πώς τα καταφέρνεις;» τη ρωτάω τρίβοντας τα μάτια μου μ ευγνωμοσύνη. «Έχεις κάποιο σύστημα;» φαίνεται μπερδεμένη. «Όχι, απλώς κουβαλάω διάφορα πράγματα». «Πέρασες καλά το καλοκαίρι;» ρωτάω. «Υπέροχα! τοσκάνη, κορνουάλη... Εσείς;» «τέλεια», απαντάω. το βλέμμα της όμως είναι στραμμένο προς τα κάτω και χτυπάει τα δάχτυλά της στο τιμόνι. «Πρέπει να πηγαίνω. θ αργήσω στο μάθημα της γιόγκα. Παρεμπιπτόντως, φοράς τάρταν; Πολύ προχωρημένο!» ο σέξι Μπαμπάς-νοικοκυρά έρχεται χαλαρός προς το μέρος μου. τον βλέπω που κουνάει το χέρι του και δεν έχω άλλη επιλογή, πρέπει να του μιλήσω. τότε παρατηρώ ότι το άλλο του χέρι είναι σε γύψο. Ω, καλή μου τύχη, να ένα θέμα για συζήτηση! «Έσπασες το χέρι σου!» λέω με περισσότερο ενθουσιασμό απ όσο θα έπρεπε.

21 ΦΙΟΝΑ ΝΙΛ «ναι», αποκρίνεται. «Έπεσα απ τη σκάλα στο σπίτι ενός φίλου στην κροατία». Με κοιτάζει περιμένοντας κάτι να πω. Έπειτα χαμογελάει, κι ακούω τον εαυτό μου να λέει με μια αφύσικα χαμηλή φωνή: «θα πρέπει να είναι πολύ χαλαρωτικό». Μόνο που το λέω μ έναν τόσο αργό, βραχνό τρόπο, ώστε ακούγομαι σαν τη Μαριέλα φρόστραπ*. το χαμόγελό του μαραίνεται. η συνομιλία μας δεν ανήκε στο πλαίσιο της προβλέψιμης αβρότητας ανάμεσα σε γονείς. «τι ακριβώς βρίσκεις χαλαρωτικό στο να σπάσεις το χέρι σου; και ειδικά στην κροατία». ο σαμ με κοιτάζει, εξίσου σαστισμένος. «Έχει δίκιο, μαμά!» «για να πω την αλήθεια, λούσι, είναι πολύ οδυνηρό». ο σέξι Μπαμπάς-νοικοκυρά μιμείται τον τόνο της φωνής μου. «και δεν πιστεύω πως η γυναίκα μου θα συμφωνούσε ότι είναι χαλαρωτικό. Δεν είμαι και πολύ χρήσιμος τελευταία. Δεν μπορώ να κάνω τίποτα, πονάει πολύ ακόμα κι αν πω να πληκτρολογήσω». Χαμογελάει. Ξαφνικά σκέφτομαι τις τυχαίες γνωριμίες της προγαμιαίας ύπαρξης και τις άπειρες πιθανότητες εξέλιξής τους, κι έτσι εικόνες από μια προηγούμενη ζωή εισβάλλουν απρόσκλητες στο νου μου. Ριγέ κάλτσες, ψηλές ως το γόνατο, με ξεχωριστά δάχτυλα, γουόκμαν σόνι στ αυτιά, μυτερές μπότες. θυμάμαι που είχα αγοράσει ένα άλμπουμ των Cure στο Μπρίστολ από ένα αγόρι που φορούσε πολύ στενό μαύρο τζιν σωλήνα κι ένα μοχέρ πουλόβερ που μύριζε πατσουλί. θυμάμαι ακόμη τα λόγια από τα περισσότερα τραγούδια. θυμάμαι μια πτήση προς Βερολίνο, όπου ένας άντρας με είχε ρωτήσει αν ήθελα να πάω μαζί του στο ξενοδοχείο του κι εγώ συμφώνησα και μετά η γυναίκα του, η οποία καθόταν στο μπροστινό κάθισμα, γύρισε προς το μέρος μου και χαμογέλασε. θυμάμαι που ήμουν ερω- * Βρετανίδα τηλεπαρουσιάστρια, γνωστή για τη βραχνή φωνή της. (σ.τ.μ.)

22 Η κρυφη ζωη ΜΙΑΣ ΣΟυπΕρ ΜΑΜΑΣ τευμένη μ ένα συμφοιτητή μου, ο οποίος ποτέ δεν έβγαζε τα πράγματά του από τη βαλίτσα του και είχε τρία τζιν παντελόνια Levis πανομοιότυπα και τρία λευκά πουκάμισα, τα οποία φορούσε εκ περιτροπής κάθε μέρα. ο τομ θα τον ενέκρινε. γιατί αυτές οι αναμνήσεις έμειναν στο μυαλό μου, ενώ άλλες χάθηκαν για πάντα; αυτά που θυμάμαι σήμερα θα είναι, άραγε, αυτά που θα θυμάμαι σε είκοσι χρόνια από τώρα; η αναφορά στη βιονική γυναίκα του σέξι Μπαμπά-νοικοκυρά μ επαναφέρει απότομα στην πραγματικότητα, γιατί δεν τον είχα σκεφτεί ποτέ σε πληθυντικό αριθμό, οπότε ρυθμίζω κι εγώ το ύφος μου σε φιλικό μεν, αλλά πιο επαγγελματικό: «Πώς είναι η σύζυγος, αλήθεια; κατάφερε να χαλαρώσει;» «Ποτέ δεν το καταφέρνει αυτό. Έχει απίστευτη ενέργεια. τι λες, πάμε για έναν καφέ αφού αφήσεις τα παιδιά στο σχολείο;» «τέλεια!» λέω, προσπαθώντας να φανώ συγκροτημένη ενόψει αυτής της απρόσμενης εισβολής στις ονειροπολήσεις μου. Παρατηρώ ότι κοιτάζει περίεργα τα πόδια μου. «φοράς καρό πιτζάμες κάτω απ το παλτό σου;» ρωτάει. «Μήπως ν αφήναμε τον καφέ για μιαν άλλη φορά;»

23