ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΣΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΑΕΡΑ & ΝΕΡΟΥ ΣΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΚΤΙΡΙΑ

Transcript

1 ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΣΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΑΕΡΑ & ΝΕΡΟΥ ΣΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΚΤΙΡΙΑ Ο περιορισμός των απωλειών στα δίκτυα διανομής αέρα και νερού στα κτίρια, οι οποίες μπορεί να φτάσουν και το 40% της συνολικής μεταφερόμενης ενέργειας, αποτελεί πλέον βασική απαίτηση των ευρωπαϊκών οδηγιών και εθνικών κανονισμών για την ενεργειακή απόδοση και πιστοποίηση των κτιρίων. Άρθρο του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ Κ. ΜΙΧΟΠΟΥΛΟΥ, δρ. μηχανολόγου μηχ. Α.Π.Θ. Η υιοθέτηση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο των οδηγιών 2002/9/ΕΚ και 200/3/ΕΚ, που αφορούν στην ενεργειακή απόδοση και πιστοποίηση των κτιρίων, αποτέλεσε μια βαθειά τομή στον τρόπο σχεδιασμού των κτιρίων, ο οποίος διαμορφώνει τις απαιτήσεις τους σε ενέργεια και προσδιορίζει εν πολλοίς τα συστήματα παραγωγής και διαχείρισης της ενέργειας που εγκαθίστανται σ αυτά. Απώτερος στόχος του εν λόγω πλαισίου είναι αρχικά η μείωση της κατανάλωσης ε- νέργειας, η ενσωμάτωση των αρχών βιοκλιματικού σχεδιασμού στo κτιριακό κέλυφος, ο ενεργειακός σχεδιασμός των ηλεκτρομηχανολογικών συστημάτων που αυτά ενσωματώνουν και η μετάβαση τελικά στην αειφόρα λειτουργία του κτιρίου. Εξειδικεύοντας αυτές τις νέες απαιτήσεις μέσα από μια σειρά ευρωπαϊκών προτύπων, εθνικών κανονισμών και κανονιστικών νομοθετημάτων, ο σχεδιασμός οδηγείται εν γένει του συνόλου του κτιρίου, κελύφους και συστημάτων, στη νέα βάση της ελάχιστης κατανάλωσης ενέργειας. Για την επίτευξη αυτού του στόχου απαιτείται πλέον η βελτίωση της ενεργειακής συμπεριφοράς μέσω της μείωσης των απωλειών σε κάθε ε- πί μέρους στοιχείο του κτιρίου και η επίτευξη της βέλτιστης μεταξύ τους σύζευξης. Σ αυτή την κατεύθυνση εισάγονται νέες απαιτήσεις στο σχεδιασμό και προδιαγραφές για τα επί μέρους κατασκευαστικά στοιχεία. 53

2 Τα δίκτυα αεραγωγών από γαλβανισμένο χάλυβα παρουσιάζουν υψηλή αντοχή και ανθεκτικότητα στο χρόνο. 2 Οι κυκλικοί αεραγωγοί εξασφαλίζουν το χαμηλότερο κόστος κατασκευής και λειτουργίας. 3 Δίκτυο διανομής αέρα, κατασκευασμένο από αλουμίνιο. Τα δίκτυα διανομής νερού και αέρα αποτελούν το συνδετικό στοιχείο ανάμεσα στα συστήματα παραγωγής θερμότητας και ψύχους και στις τερματικές συσκευές, οι οποίες αποδίδουν ή απορροφούν τα απαιτούμενα ποσά θερμότητας από τους εσωτερικούς χώρους με σκοπό τη διατήρηση των επιθυμητών συνθηκών θερμικής άνεσης. Αυτά τα δίκτυα χαρακτηρίζονται από εκτεταμένο μήκος, με οδεύσεις μέσα από δομικά στοιχεία ή δύσκολα προσπελάσιμους χώρους. Αυτά τα χαρακτηριστικά, σε συνδυασμό με την πλημμελή κατασκευή τους και την απουσία τακτικού ελέγχου και συντήρησης, έχουν ως αποτέλεσμα τα δίκτυα να παρουσιάζουν σημαντικά ποσοστά απωλειών. Ανάλογα με τον τύπο του δικτύου και την κατάστασή του οι απώλειες μπορούν συχνά να ξεπεράσουν και το 40% της συνολικής μεταφερόμενης ενέργειας. Αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με τις νέες απαιτήσεις για ε- νεργειακό σχεδιασμό, οδήγησε στην υιοθέτηση από τον Κ.Εν.Α.Κ. νέων αυστηρότερων απαιτήσεων σχεδιασμού και προδιαγραφών με σκοπό τον περιορισμό των απωλειών τους και την αύξηση του ενεργειακού βαθμού απόδοσής τους. Δίκτυα διανομής αέρα Στα συστήματα κλιματισμού και μηχανικού αερισμού ή εξαερισμού η μεταφορά, η διανομή και η απαγωγή του αέρα στους εσωτερικούς χώρους γίνεται με τη βοήθεια δικτύου διανομής αέρα που ονομάζεται και δίκτυο αεραγωγών. Οι αεραγωγοί κατασκευάζονται σε κυκλική ή ορθογωνική διατομή και η όδευσή τους από τη μονάδα του αέρα μέχρι τους εσωτερικούς χώρους γίνεται κυρίως μέσα από ψευδοροφές. Οι ορθογώνιοι αεραγωγοί προτιμώνται από τους κυκλικούς, διότι παρουσιάζουν καλύτερη προσαρμογή στα αρχιτεκτονικά στοιχεία του κτιρίου. Όμως το κόστος της κατασκευής τους είναι υψηλότερο των αντίστοιχων κυκλικών, ενώ σημαντικό είναι και το κόστος λειτουργίας τους, καθώς εμφανίζουν μεγαλύτερες αντιστάσεις στη ροή του αέρα, με α- ποτέλεσμα να απαιτούν ανεμιστήρες μεγαλύτερης ισχύος. Επομένως, με βάση τις απαιτήσεις για ενεργειακό σχεδιασμό των ηλεκτρομηχανολογικών συστημάτων των κτιρίων, η χρήση του κυκλικού αεραγωγού εξασφαλίζει τα ακόλουθα πλεονεκτήματα: Χαμηλότερο κόστος κατασκευής. Χαμηλότερες αντιστάσεις στη ροή του αέρα και ευκολία στη συντήρηση, γεγονός που οδηγεί σε χαμηλότερο κόστος λειτουργίας. Σε περιπτώσεις, κατά τις οποίες η χρήση δικτύου ορθογωνικής διατομής επιβάλλεται από την αρχιτεκτονική του κτιρίου τότε η επιλογή αεραγωγού τετραγωνικής διατομής εξασφαλίζει το χαμηλότερο συνολικό κόστος, κατασκευής και λειτουργίας. Η αύξηση του λόγου των πλευρών ο- δηγεί σε αύξηση του συνολικού κόστους με α- ποτέλεσμα τα δίκτυα αεραγωγών με λόγο πλευρών μεγαλύτερο του :4 να εμφανίζουν αύξηση συνολικού κόστους μεγαλύτερο από 50% σε σχέση με τα κυκλικά, ενώ για λόγους πλευρών :7 και άνω το κόστος διπλασιάζεται. Γι αυτό το λόγο η κατασκευή δικτύων διανομής αέρα με λόγο πλευρών μεγαλύτερο από :4 δεν συνιστάται. Τα δίκτυα αεραγωγών για αρκετά χρόνια κατασκευάζονταν αποκλειστικά από γαλβανισμένη λαμαρίνα (χάλυβα), υλικό το οποίο παρουσιάζει υψηλή αντοχή και ανθεκτικότητα στο χρόνο. Αυτά τα χαρακτηριστικά οδηγούν ακόμη και σήμερα σε εκτεταμένη χρήση του γαλβανισμένου χάλυβα στα δίκτυα διανομής αέρα, παρότι νέα υ- λικά, όπως το αλουμίνιο, το πλαστικό, τα διάφορα υφάσματα, ο υαλοβάμβακας και ο χαλκός, καταλαμβάνουν σημαντικό μέρος των σύγχρονων εφαρμογών. Το αλουμίνιο χρησιμοποιείται στην κατασκευή σταθερών και άκαμπτων δικτύων, καθώς επίσης και σε εύκαμπτους αεραγωγούς. Οι εύκαμπτοι α- εραγωγοί αποτελούν κατά κανόνα ένα πολύ μικρό τμήμα του συνολικού δικτύου και η χρήση τους, παρότι εμφανίζεται σε όλα τα δίκτυα που κατασκευάζονται από άκαμπτα υλικά, περιορίζε- 54 ΤΕΥΧΟΣ 5/203

3 2 3 ται στη σύνδεση του κεντρικού δικτύου με τα στόμια διάχυσης του αέρα. Η χρήση του αλουμινίου στα δίκτυα αεραγωγών πλεονεκτεί έναντι του γαλβανισμένου χάλυβα λόγω του χαμηλότερου ειδικού βάρους και της υψηλότερης αντοχής στη διάβρωση. Αντίστοιχα πλεονεκτήματα παρουσιάζουν και τα δίκτυα διανομής αέρα από χαλκό, ενώ παράλληλα προσδίδουν και έναν ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό χαρακτήρα στον κλιματιζόμενο χώρο, όταν επιλέγεται η εμφανής εγκατάσταση του δικτύου. Μειονέκτημα των χάλκινων αεραγωγών είναι το υψηλότερο κόστος παραγωγής τους, το οποίο όμως αντισταθμίζεται από την αντοχή τους στο χρόνο και τις αντιμικροβιακές ιδιότητες που εμφανίζει ο χαλκός. Οι υφασμάτινοι και οι πλαστικοί αεραγωγοί έ- χουν το πλεονέκτημα ότι συναρμολογούνται και αποσυναρμολογούνται πολύ εύκολα, καθώς τις περισσότερες φορές συνδέονται με φερμουάρ. Εμφανίζουν επίσης μικρό χρόνο εγκατάστασης, δεν επιβαρύνουν το φέροντα οργανισμό του κτιρίου με πρόσθετο βάρος, παρουσιάζουν χαμηλό κόστος συντήρησης, δεδομένου ότι αποσυναρμολογούνται εύκολα, καθαρίζονται χωρίς την α- παίτηση ιδιαίτερων συσκευών και επανατοποθετούνται σε σύντομο χρονικό διάστημα. ΠΙΝ. : ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ ΣΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΝΕΡΟΥ Πλεονεκτήματα Ελαχιστοποίηση των συνδέσεων, καθώς οι πλαστικοί σωλήνες παράγονται συνήθως σε ρολά αρκετών μέτρων, από τα οποία αποκόπτεται το απαιτούμενο μήκος. Δεν απαιτείται η βαφή (καθοδική προστασία) του σωλήνα. Ευκολία στην εγκατάσταση, καθώς δεν απαιτούνται θερμές συνδέσεις και εξειδικευμένο προσωπικό. Υψηλή καθαρότητα της εγκατάστασης και απουσία απαίτησης για καθαρισμό από φερτά υλικά που προξενούν διάβρωση. Ελαχιστοποίηση του χρόνου εγκατάστασης. Ελαφρό υλικό με ελάχιστο μοναδιαίο κόστος μεταφοράς από τη μονάδα παραγωγής στη θέση εγκατάστασης. Δίκτυα διανομής νερού Τα δίκτυα διανομής νερού χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά θερμού ή/και ψυχρού νερού από τις μονάδες παραγωγής του, για παράδειγμα λέβητες, αντλίες θερμότητας, ηλιακούς συλλέκτες κτλ., στις θέσεις αποθήκευσης ή κατανάλωσής του. Ως θέσεις αποθήκευσης νοούνται τα τοπικά ή κεντρικά δοχεία αποθήκευσης, ενώ τα θερμαντικά ή/και ψυκτικά σώματα της εγκατάστασης όπως και οι κρουνοί παροχής θερμού νερού χρήσης αποτελούν τα σημεία κατανάλωσης. Στα σύγχρονα κτίρια η πλειονότητα των δικτύων, ό- σον αφορά στη χρήση θερμού νερού, είναι δίκτυα χαμηλών θερμοκρασιών, αφού το νερό που κυκλοφορεί σ αυτά βρίσκεται στο θερμοκρασιακό εύρος μεταξύ 35 C και 90 C. Αυτά τα δίκτυα χαρακτηρίζονται από απλότητα στην κατασκευή τους και ασφαλή λειτουργία, χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις για την εγκατάσταση ασφαλιστικών διατάξεων ή εξαρτημάτων και τη χρήση ειδικών συνδέσεων. Αντιστοίχως, τα δίκτυα παροχής ψυχρού νερού λειτουργούν σε θερμοκρασίες από 7 C έως και 4 C και τροφοδοτούν αποκλειστικά με ψυχρό νερό τα στοιχεία των τοπικών ψυκτικών μονάδων (fan-coil), χωρίς να παρουσιάζουν και αυτά ιδιαίτερες κατασκευαστικές ή/και λειτουργικές απαιτήσεις. Η απουσία ιδιαίτερων προδιαγραφών για τα δίκτυα διανομής νερού χαμηλών θερμοκρασιών καθιστά δυνατή την κατασκευή τους από μεταλλικά, μη - μεταλλικά ή και σύνθετα υλικά. Ιστορικά η πλειονότητα των δικτύων διανομής θερμού / ψυχρού νερού κατασκευαζόταν με τη χρήση σωλήνων χάλυβα. Οι χαλύβδινοι σωλήνες παρουσιάζουν υψηλή μηχανική αντοχή, δεν δημιουργούν ηλεκτροχημική διάβρωση και έχουν χαμηλό κόστος αγοράς. Σημαντικό πλεονέκτημα των χαλύβδινων δικτύων είναι η μικρή θερμική τους διαστολή σε σχέση για παράδειγμα με τα δίκτυα χαλκού, με αποτέλεσμα να προτιμώνται σε περιπτώσεις εκτεταμένων δικτύων και ιδιαίτερα σε κατακόρυφες στήλες υψηλών κτιρίων, Μειονεκτήματα Οι πλαστικοί σωλήνες παρουσιάζουν το φαινόμενο της διάχυσης, με το οποίο μόρια οξυγόνου διαπερνούν το σωλήνα και διαλύονται στο νερό, με αποτέλεσμα την οξείδωση των μεταλλικών στοιχείων του συστήματος (π.χ. τερματικών σωμάτων). Μέγιστη θερμοκρασία λειτουργίας οι C. Για να επιτευχθεί αύξηση της διάρκειας ζωής των σωλήνων σε περισσότερα από τα 30 έτη, η θερμοκρασία πρέπει να περιοριστεί στους 70 C και η πίεση στα 6 bar. Απαιτείται επιπλέον στήριξη των σωλήνων, καθώς αυτοί συχνά κάμπτονται από το ίδιο βάρος τους. Παρουσιάζουν μεγαλύτερη γραμμική διαστολή από ό,τι οι σωλήνες χαλκού ή χάλυβα. Είναι υλικό λιγότερο στιβαρό του χάλυβα, με συνέπεια η χρήση του να περιορίζεται (π.χ. σε κατακόρυφες οδεύσεις). όπου η χρήση του χαλκού θα δημιουργούσε προβλήματα λόγω γραμμικών διαστολών. Χαλύβδινα δίκτυα κατασκευάζονται ακόμη και σήμερα, μόνο που σταδιακά η χρήση του χάλυβα περιορίζεται λόγω της ανάπτυξης νέων ανταγωνιστικών υλικών. Ο χαλκός είναι επίσης ένα υλικό το οποίο χρησιμοποιήθηκε και χρησιμοποιείται εκτεταμένα στην κατασκευή των δικτύων διανομής θερμού / ψυχρού νερού. Η εξαιρετική αντοχή του χαλκού στη διάβρωση, η ευκολία στην εγκατάσταση και Η χρήση του κυκλικού αεραγωγού στα δίκτυα διανομής αέρα εξασφαλίζει χαμηλότερο κόστος κατασκευής, χαμηλότερες αντιστάσεις στη ροή του αέρα, καθώς και ευκολία στη συντήρηση, γεγονός που οδηγεί σε χαμηλότερο κόστος λειτουργίας. 55

4 Θερμομονωτικά κοχύλια για τον περιορισμό των απωλειών στα δίκτυα διανομής αέρα και νερού. 2 Πλεονέκτημα των σωλήνων χαλκού είναι οι μικρότερες αντιστάσεις τριβής που παρουσιάζουν, γεγονός που δίνει τη δυνατότητα χρήσης σωληνώσεων μικρότερης διατομής στο δίκτυο, με συνέπεια τη μείωση της καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΜΟΝΩΤΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ Τα υλικά που χρησιμοποιούνται σήμερα για τη μόνωση των δικτύων διανομής νερού και αέρα κατατάσσονται στις ακόλουθες κατηγορίες: Στα ινώδη (fibrous) υλικά. Αποτελούνται από ίνες (οργανικές ή ανόργανες) μικρής διαμέτρου, οι οποίες συνήθως, αλλά όχι πάντα, χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με κάποιο συνδετικό υλικό. Ινώδη μονωτικά υλικά είναι ο πετροβάμβακας, ο υαλοβάμβακας κτλ. Στα κοκκώδη (granular) υλικά. Αποτελούνται από μικρά οζίδια που περιέχουν κενά ή κοιλότητες, με αποτέλεσμα την αδυναμία μετακίνησης του αέρα ανάμεσα στα κενά της δομής του υλικού. Παράγονται σε εύκαμπτη ή σταθερή μορφή ή ακόμη και σε συνδυασμό με ίνες, για την παραγωγή άκαμπτης δομής. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτών των μονωτικών υλικών είναι η διογκωμένη πολυστερίνη, ο περλίτης, η κυτταρίνη κτλ. Στα υλικά κυψελωτής (cellular) μορφής. Αποτελούνται από μικρές μεμονωμένες κυψελίδες, οι οποίες διαχωρίζονται μεταξύ τους και σχηματίζουν μια κλειστή κυψελωτή δομή. Το γυαλί, το αφρώδες πλαστικό, η πολυουρεθάνη, οι πολυολεφίνες και το καουτσούκ χρησιμοποιούνται ως πρώτη ύλη για την παραγωγή αυτής της κατηγορίας μονωτικών υλικών. Στα ανακλαστικά (reflective) υλικά. Οι ανακλαστικές μονώσεις χρησιμοποιούνται σε επιφάνειες οι οποίες δέχονται ακτινοβολία μεγάλου μήκους κύματος, με σκοπό τη μείωση της μετάδοσης θερμότητας από την επιφάνεια. Συχνά χρησιμοποιούνται και σε συνδυασμό με άλλα μονωτικά υλικά. Τέλος, μια άλλη κατηγορία μονωτικών υλικών, η οποία αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια, είναι η επονομαζόμενη μονωτική θερμική επίστρωση ή βαφή (thermal insulating paint or coating). Αυτά τα προϊόντα βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο εφαρμογής και η αποτελεσματικότητά τους για τη μόνωση των δικτύων διανομής αέρα και νερού βρίσκεται υπό διερεύνηση. το μικρότερο βάρος σε σχέση με το χάλυβα καθιστούν το χαλκό και ορισμένα κράματά του υλικά ιδιαίτερα ελκυστικά για την κατασκευή ενδοδαπέδιων ή ενδοτοίχιων εγκαταστάσεων, στις ο- ποίες η τυχόν ζημιά συνεπάγεται εκτεταμένες εργασίες αποκατάστασης και σημαντικό κόστος. Ένα επίσης σημαντικό πλεονέκτημα των σωλήνων χαλκού είναι οι μικρότερες αντιστάσεις τριβής που παρουσιάζουν από τους χαλύβδινους σωλήνες, γεγονός που δίνει τη δυνατότητα χρήσης σωληνώσεων μικρότερης διατομής στο δίκτυο ή για την ίδια ταχύτητα μικρότερων κυκλοφορητών, με συνέπεια τη μείωση της καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Για την κατασκευή δικτύων θερμού νερού χρησιμοποιούνται επίσης και οι πλαστικοί σωλήνες, από πολυπροπυλένιο (ΡΡ) ή από πολυαιθυλένιο (ΡΕ). Αυτοί οι σωλήνες παρουσιάζουν 56 ΤΕΥΧΟΣ 5/203 2 μεγάλη ακαμψία, μικρό ειδικό βάρος, χαμηλό κόστος αγοράς και αθόρυβη λειτουργία. Σημαντική όμως είναι η υστέρησή τους έναντι των μεταλλικών σε μηχανική αντοχή και είναι ευαίσθητοι σε υψηλές θερμοκρασίες και στην ηλιακή ακτινοβολία. Μειονέκτημα των πλαστικών υ- λικών είναι επίσης και η διαπερατότητά τους α- πό το οξυγόνο της ατμόσφαιρας. Το οξυγόνο διαπερνά το τοίχωμα του σωλήνα και διαλύεται στο νερό με αποτέλεσμα να διαβρώνει τις μεταλλικές επιφάνειες, με τις οποίες έρχεται σε ε- παφή, για παράδειγμα τα θερμαντικά σώματα, τα τοιχώματα του λέβητα κτλ. Εκτός όμως από το χάλυβα, το χαλκό και το πλαστικό, την τελευταία δεκαετία αναπτύχθηκαν και χρησιμοποιούνται εκτεταμένα και ορισμένοι σωλήνες από σύνθετα υλικά. Αυτοί οι σωλήνες αποτελούνται κυρίως από έναν πολύ λεπτό σωλήνα χαλκού ή αλουμινίου, που έχει επικαλυφθεί από ειδικό μείγμα πλαστικής βάσης. Ως υλικά είναι εύκαμπτα με χαμηλό βάρος, παρουσιάζουν μεγάλη διάρκεια ζωής και ιδιαίτερη αντοχή στη θερμοκρασία και στη μηχανική καταπόνηση (πίεση). Η διάθεσή τους στην αγορά γίνεται με την εκάστοτε εμπορική ονομασία του κατασκευαστή τους και παρέχεται η δυνατότητα επιλογής μεταξύ προμονωμένου ή μη μονωμένου (γυμνού) σωλήνα. Είναι σκόπιμο, ανεξάρτητα από το υλικό που θα επιλεγεί, η κατασκευή δικτύων νερού στα νέα ή ανακαινιζόμενα κτίρια να γίνεται με υλικά, τα ο- ποία φέρουν την προβλεπόμενη από τους κανονισμούς σήμανση CE και η χρήση τους στις εν λόγω εφαρμογές να έχει πιστοποιηθεί με βάση διεθνή πρότυπα από εγκεκριμένους φορείς. Ειδικά στην περίπτωση χρήσης προμονωμένων

5 σωλήνων, θα πρέπει ο σωλήνας να συνοδεύεται και από το αντίστοιχο πιστοποιητικό για τις προδιαγραφές της μόνωσης. Η χρήση και η ενσωμάτωση στα κτίρια μη πιστοποιημένων υλικών θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να αποφεύγεται. Απώλειες δικτύων Σημαντικό παράγοντα για την αποδοτική λειτουργία των δικτύων διανομής αέρα και νερού στα σύγχρονα κτίρια και κατ επέκταση στην επίτευξη υψηλού βαθμού ενεργειακής απόδοσης των μηχανολογικών εγκαταστάσεων, αποτελούν οι απώλειες ενέργειας που εμφανίζονται στα εν λόγω δίκτυα. Οι απώλειες ενέργειας κατατάσσονται σε τρεις επί μέρους κατηγορίες και ειδικότερα αφορούν στις απώλειες πίεσης θερμότητας και λόγω στεγανότητας και διαρροών. Απώλειες πίεσης: Οι απώλειες πίεσης είναι αποτέλεσμα της τριβής του ρευστού με τα τοιχώματα του δικτύου διανομής. Απώλειες θερμότητας: Οι απώλειες θερμότητας παρουσιάζονται εξαιτίας της διαφοράς θερμοκρασίας μεταξύ του ρευστού του δικτύου και του χώρου από τον οποίο διέρχεται ο αγωγός. Απώλειες λόγω στεγανότητας και διαρροών: Οι απώλειες λόγω διαρροών εμφανίζονται ως αποτέλεσμα της ανεπαρκούς στεγανοποίησης στις συνδέσεις των επί μέρους τεμαχίων και εξαρτημάτων του δικτύου διανομής. Απώλειες πίεσης Η εύρυθμη και αποδοτική λειτουργία ενός δικτύου παροχής θερμού / ψυχρού ρευστού σε ένα σύγχρονο κτίριο επιβάλλει την παροχή της απαραίτητης ποσότητας ρευστού σε κάθε θέση κατανάλωσης (π.χ. τερματικό σώμα ή στόμιο αεραγωγού), έτσι ώστε να καλυφθούν οι θερμαντικές / ψυκτικές ανάγκες του χώρου και να διατηρηθεί η αίσθηση της άνεσης στους ενοίκους. Η ρύθμιση της επιθυμητής παροχής συνεπάγεται άμεσα ρύθμιση της κατάλληλης ταχύτητας ροής στην εν λόγω θέση. Κατά την κίνησή του το ρευστό (αέρας ή νερό) μέσα στο δίκτυο διανομής έρχεται σε επαφή με το τοίχωμα του σωλήνα ή του α- εραγωγού, με αποτέλεσμα, λόγω των δυνάμεων τριβής (αντιστάσεις) που αναπτύσσονται, να εμφανίζεται μείωση της πίεσης (πτώση), η οποία έ- χει ως αποτέλεσμα τη μείωση της ταχύτητας ροής και αντιπροσωπεύει τις γραμμικές απώλειες του δικτύου. Όμως εκτός από τα τοιχώματα του αγωγού, στην πτώση της πίεσης συμβάλλουν με σημειακές απώλειες και τα λοιπά εξαρτήματα του δικτύου, όπως καμπύλες, διακλαδώσεις, κρουνοί κτλ. Γενικά, οι παράγοντες από τους οποίους εξαρτώνται οι απώλειες πίεσης ε- νός δικτύου είναι: το υλικό και η ποιότητα (τραχύτητα) της εσωτερικής επιφάνειας του δικτύου, οι διαστάσεις του δικτύου (μήκος, διάμετρος), το ιξώδες, ΠΙΝ. 2: ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΔΙΚΤΥΩΝ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΑΕΡΑ ΚΑΙ ΝΕΡΟΥ Μέσο Χαρακτηριστικά Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Αέρας Νερό Νερό χαμηλής θερμοκρασίας Νερό μέσης θερμοκρασίας Νερό υψηλής θερμοκρασίας Ατμός Χαμηλή θερμοχωρητικότητα και πυκνότητα, μικρή θερμοκρασιακή διαφορά μεταξύ προσαγωγής και επιστροφής. Σε σύγκριση με το νερό απαιτείται η διακίνηση μεγαλύτερων όγκων για την παροχή ίσης ποσότητας θερμότητας / ψύχους. Υψηλή θερμοχωρητικότητα και πυκνότητα. Είναι δυνατή η υψηλή θερμοκρασιακή διαφορά μεταξύ προσαγωγής και επιστροφής. Σε σύγκριση με τον αέρα απαιτείται η διακίνηση μικρότερων όγκων για την παροχή ίσης ποσότητας θερμότητας / ψύχους. Δυνατότητα χρήση νερού: χαμηλής θερμοκρασίας, μέσης θερμοκρασίας και υψηλής θερμοκρασίας. Χρησιμοποιείται στην πλειονότητα των εγκαταστάσεων. Τα δίκτυά του χαρακτηρίζονται από χαμηλή πίεση και συνδυάζονται με κλειστό ή ανοικτό δοχείο διαστολής. Η θερμοκρασία του νερού στο δίκτυο δεν υπερβαίνει τους 20 C και η πίεση τα 0 bar. Είναι εφικτή η μεγαλύτερη θερμοκρασιακή διαφορά μεταξύ της προσαγωγής και της επιστροφής του νερού. Η θερμοκρασία του νερού στο δίκτυο υπερβαίνει τους 20 C και η πίεση περιορίζεται μέχρι τα 0 bar. Είναι εφικτή η ακόμη μεγαλύτερη θερμοκρασιακή διαφορά μεταξύ της προσαγωγής και της επιστροφής του νερού. Εκμετάλλευση της ενθαλπίας εξάτμισης του νερού με αποτέλεσμα τη μεταφορά υψηλών ποσοτήτων θερμότητας. Λειτουργία σε υψηλές πιέσεις. Χρησιμοποιούνται κυρίως σε νοσοκομεία και κτίρια που εμφανίζουν απαιτήσεις για χρήση ατμού. : Πηγή: Faber & Kell s Heating and Air-Conditioning of Buildings, 0th Edition, η πυκνότητα του ρευστού και - η ταχύτητά του, που αποτελεί και τον πλέον σημαντικό παράγοντα. Επομένως, η ρύθμιση και η διατήρηση της επιθυμητής ταχύτητας και παροχής σε όλα τα σημεία του δικτύου επιβάλλει την εγκατάσταση μηχανισμών, οι οποίοι μπορούν και προσδίδουν την απαιτούμενη κινητική ενέργεια στο ρευστό, ώστε να υπερνικά τις δυνάμεις τριβής. Αυτοί οι μηχανισμοί ονομάζονται κυκλοφορητές (circulation pumps) για τα δίκτυα διανομής Δεν απαιτούνται τερματικές συσκευές για την εκπομπή της θερμότητας / ψύχους. Επιτυγχάνεται η προθέρμανση του χώρου σε σύντομο χρονικό διάστημα. Απαιτείται η διακίνηση μικρότερων όγκων νερού, με συνέπεια την κατασκευή δικτύων μικρότερης διαμέτρου, που καταλαμβάνουν ελάχιστο χώρο. Δίκτυα που χαρακτηρίζονται από ευκολία στην εγκατάσταση και ασφαλή λειτουργία. Η υψηλότερη θερμοκρασία και η μεγαλύτερη θερμοκρασιακή διαφορά έχουν ως αποτέλεσμα την κατασκευή δικτύων μικρότερης διαμέτρου. Η υψηλότερη θερμοκρασία και η μεγαλύτερη θερμοκρασιακή διαφορά έχουν ως αποτέλεσμα την κατασκευή δικτύων ακόμη μικρότερης διαμέτρου. Προσφέρει τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί απευθείας σε συσκευές ύγρανσης. Απαιτείται η διακίνηση μεγαλύτερων όγκων αέρα με συνέπεια την κατασκευή δικτύων μεγαλύτερης διαμέτρου, που καταλαμβάνουν σημαντικό χώρο. Απαιτείται η χρήση ανεμιστήρων που καταναλώνουν περισσότερη ενέργεια από τους κυκλοφορητές του νερού. Απαιτείται η εγκατάσταση τερματικών συσκευών για την εκπομπή θερμότητας / ψύχους. Η θερμοκρασία του νερού δεν μπορεί να ξεπεράσει του 90 C και η πίεση τα 0 bar. Απαίτηση για εγκατάσταση επιπρόσθετων ασφαλιστικών εξαρτημάτων. Απαίτηση για εγκατάσταση ασφαλιστικών διατάξεων. Στην περίπτωση δικτύου σημαντικού μήκους αυξάνεται αρκετά το κόστος. Αυξημένες ανάγκες συντήρησης και ασφάλειας του δικτύου. Η κατασκευή δικτύων νερού στα νέα ή ανακαινιζόμενα κτίρια οφείλει να γίνεται με υλικά τα οποία φέρουν την προβλεπόμενη από τους κανονισμούς σήμανση CE και η χρήση τους στις εν λόγω εφαρμογές έχει πιστοποιηθεί με βάση διεθνή πρότυπα από εγκεκριμένους φορείς. 57

6 , 2 Η μόνωση των δικτύων διανομής είναι επιβεβλημένη τόσο σε εξωτερικές, όσο και σε εσωτερικές οδεύσεις. ΠΙΝ. 3: ΠΟΣΟΣΤΟ ΘΕΡΜΙΚΩΝ / ΨΥΚΤΙΚΩΝ ΑΠΩΛΕΙΩΝ (%) ΔΙΚΤΥΟΥ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ Η/ΚΑΙ ΨΥΞΗΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΘΕΡΜΙΚΗ / ΨΥ- ΚΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΠΟΥ ΜΕΤΑΦΕΡΕΙ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ, ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ Τ.Ο.Τ.Ε.Ε /200. Ισχύς συστήματος Διέλευση σε εσωτερικούς χώρους ή/και έως 20% σε εξωτερικούς χώρους Μόνωση κτιρίου αναφοράς Μόνωση 2 ίση με την ακτίνα σωλ. Ανεπαρκής μόνωση 3 Χωρίς μόνωση Διέλευση > 20% σε εξωτερικούς χώρους Μόνωση κτιρίου αναφοράς Με μόνωση ίση με την ακτίνα σωλ. [kw] [ % ] [ % ] [ % ] [ % ] [ % ] [ % ] Θέρμανση με υψηλές θερμοκρασίες θερμικού μέσου (90-70 C) ,5 4,5,0 4,0 8,0 6, ,0 3,0 8,5 2,0 7,2 5, ,0 2,5 6,5 0,5 6,0 4, ,5 2,0 5,0 9,2 3,8 2,7 > 400 2,0,5 4,0 7,0 3,0 2,0 Θέρμανση με χαμηλές θερμοκρασίες θερμικού μέσου (50-35 C) ,0 8,0 9,0 4,5 3, ,2 7,2 8,3 4,0 3, ,8 6,0 6,2 3,3 2, ,2 4,5 5,0 2,2,2 > 400-0,8 3,3 4,0,7,0 Ψύξη με θερμοκρασίες ψυκτικού μέσου (7-2 C) ,0,5 3,0 4,5 2,5 2, ,8,4 2,8 3,6 2,3, ,5, 2,2 3,0 2,0, ,2 0,7,8 2,4,5,2 > 400 0,7 0,4, 2,0,0 0,8 Για μόνωση σωλήνων σύμφωνα με τις απαιτήσεις του πίνακα 4. 2 Για μόνωση σωλήνων με πάχος ίσο με την ακτίνα του σωλήνα. 3 Ανεπαρκής μόνωση του δικτύου ή κλάδου (τμήματος) αυτού λόγω φθορών. Συνδέσεις και βάνες χωρίς μόνωση. Σημείωση: Στα δίκτυα διανομής αέρα οι απώλειες του παραπάνω πίνακα προσαυξάνονται κατά % στην ψύξη και 2% στη θέρμανση για την περίπτωση των στηλών 2 και 6, ενώ στις υπόλοιπες περιπτώσεις η προσαύξηση είναι 3,5% και 5% αντίστοιχα. νερού και ανεμιστήρες (blowers ή fans) για τα δίκτυα διανομής αέρα. Η επιλογή των κυκλοφορητών ή των ανεμιστήρων πραγματοποιείται ως φυσικό επακόλουθο της διαδικασίας διαστασιολόγησης του δικτύου. Αρχικά, λαμβάνοντας υπόψη την κατά τόπο επιθυμητή παροχή και επιτρεπόμενη ταχύτητα, προσδιορίζεται η διάμετρος του αγωγού και κατόπιν με βάση τα γεωμετρικά και ρευστομηχανικά χαρακτηριστικά του δικτύου (ταχύτητες, παροχές) και τις φυσικές ιδιότητες του ρευστού, υπολογίζεται η συνολική πτώση της πίεσης. Τελικά, με βάση τη συνολική πτώση πίεσης επιλέγεται ο κυκλοφορητής ή η αντλία που δύναται να καλύψει το ζητούμενο μέγεθος. Όμως η επιλογή του κυκλοφορητή ή του ανεμιστήρα του δικτύου πρέπει να βασίζεται συγχρόνως και σε ενεργειακά κριτήρια. Αυτά τα μηχανήματα καταναλώνουν ηλεκτρική ενέργεια, η οποία ενδέχεται κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες να αποτελεί σημαντικό στοιχείο της συνολικής κατανάλωσης του συστήματος. Γι αυτό το λόγο θα 58 ΤΕΥΧΟΣ 5/203 πρέπει ο σχεδιασμός και η διαστασιολόγηση του δικτύου να γίνεται με κανόνα τη μείωση των απωλειών πίεσης, για παράδειγμα μέσω επιλογής δικτύου μεγαλύτερης διαμέτρου και τον περιορισμό των σημειακών απωλειών, ενώ κατά την επιλογή του μηχανήματος να προτιμώνται αυτά με δείκτη χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης και να εξετάζεται παράλληλα και η περίπτωση το μηχάνημα να συνοδεύεται και από σύστημα ρύθμισης στροφών (inverter). Θερμικές απώλειες Η όδευση των δικτύων διανομής αέρα και νερού από τα μηχανοστάσια προς τους χώρους πρόσδοσης θερμότητας ή ψύχους γίνεται μέσα από εσωτερικούς ή και εξωτερικούς χώρους, οι οποίοι βρίσκονται σε διαφορετική θερμοκρασία, χαμηλότερη ή υψηλότερη, από τη θερμοκρασία του διαρρέοντος ρευστού. Αυτή η θερμοκρασιακή διαφορά έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση θερμικής ροής, η οποία τείνει να ισορροπήσει τη θερμοκρασιακή διαφορά. Συνέπεια αυτού του φαινομένου είναι το ρευστό να χάνει ανώφελα σημαντικά ποσά θερμότητας, τα οποία μπορούν να ανέλθουν και στο 20% της μεταφερόμενης θερμότητας, που προφανώς αυξάνουν την κατανάλωση ενέργειας του συστήματος. Οι α- πώλειες θερμότητας επιδρούν αρνητικά και στην απόδοση του συστήματος, καθώς ακόμη και σε ένα καλοσχεδιασμένο σύστημα ενδέχεται να το οδηγήσουν μέχρι και σε αδυναμία κάλυψης των απαιτούμενων αναγκών. Γενικά, οι παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν τις απώλειες θερμότητας ενός δικτύου διανομής είναι: η θερμοκρασιακή διαφορά μεταξύ του ρευστού και του περιβάλλοντος χώρου, το μήκος του δικτύου και η ποιότητα της θερμικής του προστασίας (μόνωσης). Η ανάγκη για θερμική προστασία των δικτύων διανομής είχε γίνει αντιληπτή από τα ρωμαϊκά χρόνια, ενώ εικάζεται ότι οι πρώτες εφαρμογές

7 2 ανήκουν στους Αιγύπτιους. Στη σύγχρονη ιστορία εκτεταμένη χρήση της θερμομόνωσης σε βιομηχανικά δίκτυα παρουσιάζεται στις αρχές του 8ου αιώνα, ενώ με τη λήξη του ου Παγκόσμιου Πολέμου εμφανίζονται τα πρώτα ινώδη θερμομονωτικά υλικά. Σήμερα με την εφαρμογή του Κ.Εν.Α.Κ. επιβάλλεται η θερμική προστασία όλων των δικτύων μεταφοράς θερμότητας / ψύχους τόσο στους κλάδους προσαγωγής, όσο και στους κλάδους της επιστροφής. Σύμφωνα με την Τ.Ο.Τ.Ε.Ε /200 ο σχεδιασμός των δικτύων οφείλει να προνοεί για τη διέλευση του δικτύου εσωτερικά του κτιρίου και μόνο σε περιπτώσεις αδυναμίας παρέχεται η δυνατότητα εξωτερικής όδευσης. Η θερμική μόνωση γίνεται πλέον απαραίτητη σε ό- λα τα τμήματα των δικτύων, εσωτερικά και εξωτερικά, και επιβάλλονται παράλληλα ελάχιστα πάχη θερμομονωτικού υλικού ως συνάρτηση της διαμέτρου του δικτύου και του χώρου διέλευσης. Ε- πίσης εισάγεται για πρώτη φορά η απαίτηση για χρήση πιστοποιημένου θερμομονωτικού υλικού με μέγιστο συντελεστή θερμικής αγωγιμότητας λ = 0,040 W/(m K) στους 20 C. Απώλειες διαρροών Οι διαρροές αέρα ή νερού από τα δίκτυα διανομής αποτελούν μία ακόμη πηγή απωλειών. Αυτές οι απώλειες οφείλονται στη μη επαρκή και α- ποτελεσματική στεγανοποίηση στις συνδέσεις των δικτύων, με αποτέλεσμα ποσότητες του μεταφερόμενου ρευστού, ανάλογες της εσωτερικής υπερπίεσης, να διαρρέουν προς το εξωτερικό περιβάλλον. Στα δίκτυα διανομής νερού οι α- πώλειες λόγω κακής στεγανοποίησης είναι Σημαντικό στοιχείο της σωστής και αποτελεσματικής λειτουργίας της μόνωσης ενός αγωγού είναι η προστασία της από τις εξωτερικές καταπονήσεις, ειδικά στην περίπτωση που το δίκτυο ή τμήμα του διέρχεται από εξωτερικούς χώρους. Σ αυτή την περίπτωση οι διάφοροι παράγοντες του κλίματος (π.χ. ηλιακή ακτινοβολία, βροχόπτωση κτλ.) και του περιβάλλοντος προξενούν φθορές στο μονωτικό υλικό, με αποτέλεσμα τη σταδιακή καταστροφή του, με συνέπειες στην ασφαλή λειτουργία και στην οικονομική βιωσιμότητα του δικτύου. Για παράδειγμα, η καταστροφή της μόνωσης ενός αγωγού μεταφοράς θερμού ρευστού έχει ως άμεση συνέπεια την αύξηση των θερμικών απωλειών του δικτύου. Ταυτόχρονα αποτελεί πηγή κινδύνου για έμβιους οργανισμούς που θα έρθουν σε επαφή με αυτό (πιθανότητα εγκαύματος, η σοβαρότητα του οποίου εξαρτάται από τη θερμοκρασία του δικτύου), ενώ παράλληλα αυξάνει και τον κίνδυνο διάβρωσης του αγωγού. Η απαίτηση για προστασία της μόνωσης επιβάλλεται γι αυτούς τους λόγους τόσο από εθνικές οδηγίες και κανονισμούς, π.χ. Τ.Ο.Τ.Ε.Ε /200, όσο και από τα διεθνή πρότυπα και αναφέρεται σ αυτά με τον όρο μηχανική προστασία. Συστήματα μηχανικής προστασίας των δικτύων διανομής νερού και αέρα αποτελούν κυρίως τα μεταλλικά φύλλα σε διάφορα πάχη και διαμορφώσεις, τα ο- ποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο στα ευθύγραμμα τμήματα του αγωγού, όσο και στα καμπύλα, μετά από κατάλληλη διαμόρφωση. Τα κυριότερα μεταλλικά υλικά που χρησιμοποιούνται στην προστασία της μόνωσης είναι: το αλουμίνιο, ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΜΟΝΩΣΗΣ ο ανοξείδωτος χάλυβας, ο βαμμένος χάλυβας, ο γαλβανισμένος χάλυβας, και ο χάλυβας με επίστρωση αλουμινίου - ψευδαργύρου. Τα πολυμερή υλικά, σε διάφορα πάχη, χρησιμοποιούνται επίσης ως υλικά μηχανικής προστασίας. Αυτά τα υλικά, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του πολυμερούς, επικολλώνται με τη βοήθεια διαλυτών ή κολλοειδών ουσιών στην εξωτερική επιφάνεια του μονωτικού υλικού. Συνήθη πολυμερή υλικά που εφαρμόζονται για την προστασία των μονώσεων είναι: το πολυβινυλοχλωρίδιο (PVC), το χλωριούχο πολυβινυλίδιο (PVDC), το πολυϊσοβουτυλένιο, πολυμερή σύνθετα (πολυστρωματικά) υλικά και υφάσματα υαλοβάμβακα, εμποτισμένα με σιλικόνη. Τέλος, για την προστασία της μόνωσης είναι δυνατή και η χρήση μαστιχών. Αυτές χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με υαλοβάμβακα, ύφασμα ή μουσαμά για την κάλυψη της μόνωσης, καθώς επίσης και σε απολήξεις της μόνωσης ή γύρω από προεξοχές, όπως σε δικλείδες, βάνες, λοιπά εξαρτήματα ή στηρίγματα. Στην περίπτωση χρήσης μαστίχας η ε- πιλογή του κατάλληλου τύπου γίνεται με βάση τις απαιτήσεις της εφαρμογής, π.χ. επιφανειακή θερμοκρασία, αντοχή στο νερό ή στη φωτιά κτλ. Αυτά τα υλικά εφαρμόζονται με επάλειψη με τη χρήση πινέλου ή ρολού, καθώς επίσης και με απευθείας ψεκασμό στην επιφάνεια του μονωτικού, μέχρι να επιτευχθεί το απαραίτητο πάχος που συνιστά ο κατασκευαστής. 59

8 Η μόνωση των δικτύων διανομής αέρα αυξάνει την ενεργειακή τους απόδοση. ΠΙΝ. 4: ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΠΑΧΟΣ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΣΗΣ ΔΙΚΤΥΩΝ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΝΕΡΟΥ ΚΑΙ ΑΕΡΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ Τ.Ο.Τ.Ε.Ε /200. Πάχος θερμομόνωσης με ισοδύναμο λ = 0,040 W/(m K) στους 20 C Με διέλευση σε εσωτερικούς χώρους Με διέλευση σε εξωτερικούς χώρους Διάμετρος σωλήνα Πάχος μόνωσης Διάμετρος σωλήνα Πάχος μόνωσης Για σωληνώσεις εγκαταστάσεων θέρμανσης, ψύξης, κλιματισμού από ½ έως ¾ 9 mm από ½ έως 2 9 mm από έως ½ mm από 2 έως 4 2 mm από 2 έως 3 3 mm μεγαλύτερη από 4 25 mm μεγαλύτερη από 3 9 mm Για σωληνώσεις εγκαταστάσεων θέρμανσης, ψύξης, κλιματισμού Ανεξαρτήτως διαμέτρου 9 mm Ανεξαρτήτως διαμέτρου 3 mm περιορισμένες, καθώς τόσο η τεχνολογία της σύνδεσης (π.χ. κώνικο σπείρωμα, συγκόλληση, μηχανική σύσφιξη, κτλ.) ελαχιστοποιεί την πιθανότητα διαρροής, όσο και το γεγονός ότι η διαρροή επιφέρει ανεπιθύμητες συνέπειες (π.χ. αλλοίωση επιφανειών, χρωμάτων κτλ.), οι οποίες καθιστούν επιτακτική την ανάγκη για άμεση ε- πισκευή της. Αντιθέτως, στα δίκτυα διανομής α- έρα οι απώλειες λόγω μη στεγανότητας είναι σύνηθες γεγονός, καθώς ο αέρα παρουσιάζει μεγαλύτερη ευκολία να διαφεύγει ακόμη και από τριχοειδείς διατομές. Οι απώλειες εξαρτώνται από την ποιότητα κατασκευής και εμφανίζουν τυπικές τιμές της τάξης του 0%-5% στα μη μονωμένα δίκτυα, ενώ σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να φτάσουν και το 30% της συνολικής παροχής του δικτύου. Για την ελαχιστοποίηση των α- πωλειών επιβάλλεται όλες οι συνδέσεις των αεραγωγών, καθώς και τα διάφορα εξαρτήματά τους να στεγανοποιούνται με κατάλληλα υλικά, όπως για παράδειγμα ειδικές βαφές ή μαστίχες, σε συνδυασμό ή μη με συνθετικά υφάσματα (fiberglass), ελαστικά παρεμβύσματα (gaskets), ειδικές στεγανοποιητικές ταινίες ή θερμοσυρρικνούμενους ελαστικούς συνδέσμους. g ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΗΓΕΣ D.R. Oughton, S.L. Hodkinson, Faber & Kell s, Heating and air-conditioning of buildings, 0 th edition, Τ.Ο.Τ.Ε.Ε /200, Αναλυτικές προδιαγραφές παραμέτρων για τον υπολογισμό της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων και την έκδοση του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης, Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, 200. Φ.Ε.Κ. Β 407/ , απόφαση Δ6/Β/οικ.5825 " Έγκριση Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων", 200. ASHRAE Handbook, Fundamentals, American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers, ASHRAE Handbook, HVAC Systems and equipment, American Society of Heating, Refrigerating and Air- Conditioning Engineers, ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΕΙ ΣΤΑ ΤΕΥΧΗ ''ΚΤΙΡΙΟ'' Διανομή και διάχυση του αέρα στο χώρο. Τεύχος 28, σελ. 5. Ποιότητα αέρα εσωτερικών χώρων - Συστήματα κλιματισμού. Τεύχος 49, σελ. 5. Αφιέρωμα: Συντήρηση εγκαταστάσεων κλιματισμού & θέρμανσης. Τεύχος 88, σελ. 85. Κυκλοφορία αέρα στα κτίρια. Τεύχος 6/2008, σελ. 6. Διάβρωση θερμομονωμένων μεταλλικών σωλήνων. Τεύχος 2/2009, σελ. 63. ΣΧΕΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ Υ - ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ 203 Χρήσιμα υλικά δόμησης ή επισκεφθείτε το 60 ΤΕΥΧΟΣ 5/203