ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΦΙΛΙΩΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΩΝ "Ο ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ" ΕΜΜ. ΜΠΕΝΑΚΗ 25, ΑΘΗΝΑ ΚΩΔΙΚΟΣ

Transcript

1 ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΦΙΛΙΩΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΩΝ "Ο ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ" ΕΜΜ. ΜΠΕΝΑΚΗ 25, ΑΘΗΝΑ ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΤΟΣ 16 ΤΕΥΧΟΣ 65 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

2 Η Αδελφότητα Φιλιωτών εύχεται στα μέλη και τους φίλους της ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ και ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ! ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ Το Μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου πανηγυρίζει στις 2 Μαΐου. Είναι ημέρα Σάββατο και η Παρασκευή είναι η αργία της Πρωτομαγιάς. Είναι ευκαιρία για όλους να πραγματοποιήσουμε τριήμερη εκδρομή στο χωριό μας και να συμμετάσχουμε στη γιορτή του Μοναστηριού μας, να τιμήσουμε την μνήμη του Αγίου Αθανασίου και να ζητήσουμε την ευλογία του. Να ζωντανέψουμε το χωριό μας και να ξαναζήσουμε μνήμες από το μεγάλο πανηγύρι του. Το πανηγύρι του ΑηΘανασιού. Μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας θα ακολουθήσει η καθιερωμένη δεξίωση για τους προσκυνητές. Στη συνέχεια, στην πλατεία του χωριού μας θα παρουσιαστούν τοπικοί και άλλοι παραδοσιακοί χοροί από τον Όμιλο Ελληνικών Παραδοσιακών Χορών του Πανεπιστημίου Πατρών, ο οποίος έχει προσκληθεί να χορέψει για το πανηγύρι του χωριού μας και την γιορτή του Μοναστηριού μας. To Δ.Σ. Ο Όμιλος γιορτάζει φέτος τα 20 χρόνια λειτουργίας και διατήρησης της μουσικής παράδοσης του τόπου μας. Έχει πραγματοποιήσει χορευτικές παραστάσεις σε πανεπιστημιακά ιδρύματα, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Αυστραλία 2006), με μεγάλη επιτυχία. Εργαζόμενοι και φοιτητές του Ομίλου, θα παρουσιάσουν μουσική, τραγούδια και χορούς της Αχαΐας, του Μοριά και του Ελληνισμού γενικότερα, με παραδοσιακές φορεσιές, συμβάλλοντας στον εορτασμό για τον Άγιο Αθανάσιο. Μέλη του Ομίλου κατάγονται από τα Φίλια Καλαβρύτων, όπως ο πρόεδρος κ. Γρηγόριος Φαρμακόπουλος (εκ μητρός-ελένη Καραμάνου), ο Ανδρέας Χαραλαμπόπουλος (εκ πατρός-νικόλαος), αλλά και από γειτονικά χωριά των Καλαβρύτων όπως το Λαγοβούνι, την Αροανία (Σοποτό) κ.ά. Σας περιμένουμε να προσευχηθούμε στον Άγιο, να παρακολουθήσουμε την χορευτική παράσταση από τον Όμιλο και να χορέψουμε όλοι μαζί, για να θυμηθούμε και να γλεντήσουμε σε παραδοσιακούς ρυθμούς του τόπου μας. 1

3 Περιεχόμενα ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ...Σελ. 1 ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ ΤΟΥ: ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΦΙΛΙΩΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡ/ΝΩΝ «Ο ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ» ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ - ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΦΙΛΙΩΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΩΝ «Ο ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ» ΓΡΑΦΕΙΑ: EMM. ΜΠΕΝΑΚΗ 25 Τ.Κ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ FAX: site: vdrakop@sch.gr Αρ. βιβλίου αναγνωρισμ. σωματείων Πρωτοδικ Αριθμ. φακέλου Νομαρχίας Αθηνών 218 Α.Φ.Μ ΔOY: Α' ΑΘΗΝΩΝ Κωδικός Γεν. Γραμματείας Ενημέρωσης: ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΝΟΜΟ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΡ. ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΦΙΛΙΩΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΩΝ ΓΛΑΔΣΤΩΝΟΣ 3 Τ.Κ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ: FAX: mitropoulosgeorgios@yahoo.gr ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ Γεν. Γραμμ. Δ.Σ. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Μέλος Εξελ. Επιτροπής ΚΑΡΑΜΑΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Μέλος Εξελ. Επιτροπής ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Μέλος Δ.Σ. - Ταμίας DTP - ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΑΛΦΑ ΠΑΚ Α.Ε. Γραφικές Τέχνες ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Εσωτερικού, ετήσια Ευρώ 20 Εξωτερικού, ετήσια Δολ. ΗΠΑ 50 Κατάθεση συνδρομών: ALPHA BANK Αριθμός Λογαριασμού: ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΦΙΛΙΩΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΩΝ «Ο ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ» IBAN: GR Τιμή τεύχους Ευρώ 5 1. Το περιοδικό μας έγινε 17 ετών... Σελ.3 2. Κεντρίσματα... Σελ Άρθρο - άποψη για την ταινία "Άνθρωποι και σκιές"... Σελ.6 4. Ο πόνος και τα δάκρυα στην Κύπρο συνεχίζονται...σελ.7 5. Μουσείο Οικονόμου... Σελ. 8 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ: 1.ΦΙΛΙΑ: Το πανηγύρι του Προστάτου μας Αγίου Βλάσιου Σελ Ομιλία Ανδρέα Αριστείδου Μπίκου... Σελ.13 3.Εκδήλωση της Παγκαλαβρυτινής Ένωσης για την επέτειο της 25ης Μαρτίου Σελ ΦΙΛΙΑ 30 Μαρτίου Σελ Στην επέτειο της εθνικής μας παλιγγενεσίας... Σελ. 25 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ: 1.Ο εορτασμός του Αγίου Βλάσιου στην Αθήνα... Σελ.28 ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΑΣ: 1. ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ... Σελ.29 ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΜΑΣ: 1. Ανακοίνωση - Πρόσκληση...Σελ. 32 ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΛΑΤΡΕΙΑ: 1.Ποιες είναι οι υποχρεώσεις των χριστιανών απέναντι στους κεκοιμημένους... Σελ.33 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ: 1.Αδύνατη η συστολή, μικρός ο σφυγμός... Σελ "Εμείς οι όμοιοι είμαστε ακίνδυνοι, οι 'άλλοι' είναι επικίνδυνοι"... Σελ Η Ναυμαχία της Σαλαμίνας... Σελ Χαρακτηριστικές αρχαιοελληνικές εκφράσεις... Σελ. 44 ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΑ ΨΙΛΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ: 1.Φωτιά και τζεκούρι στους προσκυνημένους!!!...σελ.46 ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΓΩΝΙΑ: 1. Μουσικοφιλία... Σελ Λογοτεχνικές σελίδες... Ανίκητη Ελπίδα... Σελ. 55 ΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΜΑΣ:...Σελ. 58 ΤΑ ΓΕΝΗ ΤΩΝ ΦΙΛΙΩΤΩΝ:...Σελ.62 2

4 Το περιοδικό μας έγινε 17 ετών! Το πρώτο τεύχος του περιοδικού μας εκδόθηκε τον Απρίλιο του έτους 1999 από το τότε Δ.Σ. της Αδελφότητας που είχε Πρόεδρο τον Κωνσταντίνο Γιαννακόπουλο, Γενικό Γραμματέα τον Ιωάννη Καρακωνσταντή και Ταμία τον Κωνσταντίνο Καραμάνο. Η απόφαση είχε ληφθεί κατά τη συνεδρίαση του Δ.Σ. της και αφορούσε στην έκδοση τριμηνιαίου εντύπου «προς ενημέρωση, ανάδειξη και προβολή των προβλημάτων, των πολιτιστικών παραδόσεων και της ιστορίας μας, προκειμένου να ικανοποιήσει τον πρώτο σκοπό του Σωματείου, την ηθική και πνευματική προαγωγή των μελών αυτού». Σ αυτή την πρώτη έκδοσή του το περιοδικό μας διευκρίνιζε ότι «Συγγραφείς του περιοδικού μας μπορούν να είναι όλοι όσοι επιθυμούν και έχουν διάθεση να ασχοληθούν με οποιοδήποτε θέμα και θα φέρουν την ευθύνη για το δημοσίευμά τους». Μάλιστα με έμμετρο τρόπο παρότρυνε τους αναγνώστες να στείλουν τα δικά τους κείμενα για δημοσίευση. «Και μην ξεχάσεις να μου στείλεις τα δικά σου γραπτά: Θέλεις για τη φαμελιά σου, θέλεις την κληρονομιά σου; θέλεις για τη συντροφιά σου, και τους κόπους της δουλειάς σου; Θέλεις να μας διαφωτίσεις ή να μας ψυχαγωγήσεις; Εγώ εδώ είμαι και σε περιμένω!» Η προσπάθεια έτυχε θερμής ανταπόκρισης από την πλειοψηφία των πατριωτών και φίλων του χωριού μας, η έκδοση βελτιωνόταν συνεχώς και όσον αφορά στην εμφάνιση και όσον αφορά στο περιεχόμενο της ύλης. Συγγραφείς του περιοδικού έγιναν πολλοί από τους αναγνώστες του, ορισμένοι μάλιστα από τους οποίους, όπως ο Γιάννης Παπαρρηγόπουλος, ο Βασίλης Δρακόπουλος, ο Κωνσταντίνος Σταθούλιας, ο Χρήστος Καραθανάσης, ο πρωτοπρεσβύτερος π. Γεώργιος Σκιρλής κλπ. και φυσικά ο τότε Πρόεδρος του Δ.Σ. Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος αποτέλεσαν τακτικούς αρθρογράφους του μέχρι σήμερα, που ήδη μπήκε στο 17ο έτος της έκδοσής του. Μέσα από τις στήλες του έχει καταγραφεί η ιστορία του χωριού μας από την έκδοσή του μέχρι σήμερα και έχουν διασωθεί πολύτιμες μνήμες της παλαιότερης ιστορίας του, καθώς και της ιστορίας της Ιεράς Μονής Αγίου Αθανασίου Φιλίων, οι οποίες διαφορετικά θα είχαν παραδοθεί στη λήθη του χρόνου. Αρκεί ένα ξεφύλλισμα των τευχών του για να διαπιστώσει κανείς τον πλούτο που έχει αποθησαυρισθεί στις σελίδες του, αλλά και πόσο πολύτιμη πηγή πληροφοριών θα αποτελούσε για την κοινωνία του χωριού μας και για την ευρύτερη περιοχή σε παλαιότερες εποχές, εάν είχε αρχίσει η έκδοσή του μερικές δεκαετίες νωρίτερα, όταν ακόμη το χωριό μας έσφυζε από ζωή και ζούσαν ακόμη άνθρωποι που είχαν συμμετάσχει στην Μικρασιατική εκστρατεία, στους Βαλκανικούς πολέμους κλπ. Η πολιτιστική προσφορά του περιοδικού μας, το οποίο μετά την παύση της έκδοσης του «Παγκαλαβρυτινού Βήματος», του εντύπου της Παγκαλαβρυτινής Ένωσης, αποτελεί το πλέον αξιόλογο έντυπο του είδους του στην περιοχή μας, αναγνωρίζεται από πολλούς συμπατριώτες μας Καλαβρυτινούς, αλλά και άλλους που έχουν γίνει συνδρομητές του. Συγχρόνως αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ των πατριωτών είτε στην Ελ- ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ ΤΟΥ 3

5 λάδα, είτε στο εξωτερικό και αναπληρώνει εν πολλοίς την άμεση επαφή και επικοινωνία μας. Βεβαίως τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι δεν υπήρξαν και ατυχείς στιγμές. Πολλές φορές παρεισέφρησαν συντακτικές, ορθογραφικές και αισθητικές αβλεψίες, αλλά και κείμενα που δυσαρέστησαν άλλους συμπατριώτες ή και το σύνολο των αναγνωστών του. Όπως έχουμε εξηγήσει και σε προηγούμενα τεύχη, μέλημά μας είναι η διαρκής βελτίωση όσον αφορά στην εμφάνιση και στο περιεχόμενό του και για ένα πράγμα είμαστε σίγουροι: ότι προσπαθούμε κάθε φορά να κάνουμε το καλύτερο και τα όποια λάθη κάνουμε κάθε φορά, τις όποιες παραλείψεις, είναι παρά τη θέλησή μας. Ως γνωστόν δεν είμαστε επαγγελματίες του είδους και ό,τι κάνουμε, το κάνουμε εμπειρικά. Επί πλέον ο χρόνος μας είναι περιορισμένος, γι αυτό τα λάθη και οι παραλείψεις είναι αναπόφευκτες. Ωστόσο θέλουμε να παρακαλέσουμε όσους στέλνουν κείμενα προς δημοσίευση, τα κείμενά τους να είναι εναρμονισμένα με το πνεύμα, το ήθος και το σκοπό της έκδοσης του περιοδικού μας, που είναι εκτός των άλλων η καλλιέργεια της ψυχικής ενότητας μεταξύ των πατριωτών και της κοινωνίας μας γενικότερα. Γι αυτό πρέπει να αποφεύγονται οξείς χαρακτηρισμοί και υβριστικές ή δυσφημιστικές εκφράσεις, αλλά οφείλουμε να εκφράζουμε τις απόψεις μας κατά θετικό τρόπο και όχι επιτιθέμενοι ή υβρίζοντας άλλους. Πρέπει επίσης να αποφεύγεται η προβολή στενά κομματικών θέσεων και απόψεων και δεν επιτρέπεται σε καμία περίπτωση η έκφραση αντιλήψεων που μπορούν να χαρακτηριστούν ρατσιστικές. Υπενθυμίζουμε ότι το περιεχόμενο των κειμένων που είναι ενυπόγραφα, εκφράζουν τους συντάκτες τους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι συμφωνούμε απαραίτητα ή υιοθετούμε το περιεχόμενό τους. Με την ευκαιρία λοιπόν της συμπλήρωσης 17 ετών από την πρώτη έκδοση του περιοδικού μας, υποσχόμαστε να συνεχίσουμε την έκδοσή του, εφ όσον το θέλουν οι αναγνώστες του και συνεισφέρουν για τα έξοδα της έκδοσης και αποστολής του, με την αυτονόητη σημείωση ότι, ως υπεύθυνοι για τη σύνταξή του, δεν θα δημοσιεύουμε κείμενα που παραβιάζουν τις παραπάνω αρχές. Το Δ.Σ. Δήμητρα Β. Ρεκουνιώτη Χειρουργός Οδοντίατρος Πτυχ. Πανεπιστημίου Αθηνών Εξειδικευθείσα στη μικροχειρουργική περιοδοντίου Ηρακλείτου 4 τ.κ Πάτημα Χαλανδρίου Τ.: Κ.: drekounioti@yahoo.gr 4 ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ ΤΟΥ

6 "Κεντρίσματα" του Δημητρίου Κ. Δημητρακόπουλου Βρέθηκα μια γλυκιά καλοκαιρινή βραδιά στο σπίτι της αδελφής μου στο χωριό, καθόμουν στη βεράντα και προσπαθούσα μέσα στο σκοτάδι της νύχτας, στην ήσυχη φύση, ν αφήσω τις σκέψεις μου ελεύθερες, μακριά από την καθημερινότητα. Το τριζόνι και το πέταγμα κάποιου νυχτοπουλιού μόνο έσπαζαν την απόλυτη βραδινή ησυχία, η οποία σε συνδυασμό με το δροσερό αεράκι που ερχόταν από τον Αη-Γιώργη μ έκανε να νιώσω γαλήνη και να ταξιδέψω στο παρελθόν. Κατέκλυσαν το νου μου αναμνήσεις που με γέμισαν νοσταλγία - κάτι το οποίο μου συμβαίνει συχνά - από την εποχή που εγώ ήμουν ακόμη παιδί και κατόπιν έφηβος, για το πώς λειτουργούσαν το σπίτι, η οικογένεια, η γειτονιά και η τοπική κοινωνία μας. Αναπόλησα τότε την ιερότερη όλων, νομίζω, στιγμή της ημέρας, που ολόκληρη η οικογένεια ήταν καθισμένη γύρω από το τραπέζι, έχοντας μόλις τελειώσει το βραδινό λιτό μας γεύμα και ξεκινούσε συζήτηση για όλα τα θέματα. Αναφέραμε όσα είχαν προηγηθεί νωρίτερα εντός της ημέρας, όπως εργασίες και άλλες δραστηριότητες με τις οποίες είχαμε ασχοληθεί, καθώς και τυχόν εμπόδια που είχαμε συναντήσει, ενώ δεν παραλείπαμε και τον προγραμματισμό της επομένης. Κάθε οικογένεια, πριν προγραμματίσει οτιδήποτε, προέτασσε τη φράση «πρώτα ο Θεός», το περιεχόμενο της οποίας εννοούσε πραγματικά. Γι αυτό και δέχονταν με υπομονή και καρτερικότητα τις όποιες φυσικές καταστροφές, που δεν ήταν λίγες. Στη διαδρομή της ζωής μου απέκτησα δική μου οικογένεια, νέους συγγενείς, φίλους εκλεκτούς, συναδέλφους και συνεργάτες. Γνώρισα όμορφους τόπους και παράλληλα συνάντησα ανθρώπους λογής λογής, μεταξύ των οποίων κάποιους με διαφορετική νοοτροπία. Φιλιώτες όμως δε βρήκα. Δύσκολα συναντάς το συναίσθημα, τη φιλόξενη διάθεση, τους συναισθηματικούς δεσμούς, τη λεβεντιά, τη ντομπροσύνη και την αγάπη αυτών των ανθρώπων, που τόσο έντονα δεν αισθάνθηκα πουθενά, παρά μόνο στο όμορφο περιβάλλον του χωριού μου. Οφείλω, βέβαια, να ομολογήσω ότι η κοινωνία των Φιλίων δεν ήταν κοινωνία αγγέλων, είχε και τα τρωτά της, οι άνθρωποί της δε, στην πλειονότητά τους, ήταν ξωμάχοι. Μέσα σ αυτήν την πληθώρα συναισθημάτων, με απερίγραπτη συγκίνηση και ιδιαίτερη χαρά αναπολώ το παρελθόν, ένα παρελθόν που αποτυπώνει ατόφια την ομορφιά της ζωής, αποτελεί τον ομφάλιο λώρο που τροφοδοτεί το παρόν και χαράσσει το μέλλον, είναι ο τροφοδότης θεός που με συνδέει με προσφιλή μου πρόσωπα που έχουν περάσει στην αιωνιότητα. Αυτή η ακατανίκητη δύναμη, που γυρίζει το ποτάμι της ζωής ανάποδα, δίνει φτερά στη σκέψη μου, με κάνει να ονειροπολώ και να μεταβαίνω σε χρόνους και χώρους επιθυμητούς. Με οδηγεί στην πηγή, στη γη που με γέννησε, με ανέθρεψε και μου έδωσε ό,τι ωραίο, αληθινό, στον τόπο που πλάστηκα συναισθηματικά και νοητικά. Στον ίδιο τόπο βίωσα την ευλάβεια και το σεβασμό καλλιεργώντας αρετές και ξεριζώνοντας κακίες. Έτσι, παρέμεινα ένας αθεράπευτα συναισθηματικός χωριάτης (Φιλιώτης). Πολλές από τις παραπάνω σκόρπιες σκέψεις, που εδράζονται στη μνήμη μου, μπορεί να φαίνονται υπερβολικές ή ασήμαντες και να μην αντέχουν, για πολλούς, στο πέρασμα του χρόνου, όμως για μένα αυτά δεν μπορούν ποτέ να ξεχαστούν ή να θεωρηθούν ασήμαντα, αλλά πάντοτε σημαντικά. Σε όσα αναφέρομαι δεν είμαι μόνο ΕΓΩ, είσαι και ΕΣΥ, είναι κάθε πατριώτης που δεν έχει αποκοπεί από το παρελθόν και τις ρίζες του, δεν έχει αποποιηθεί τη ΔΙΑΘΗΚΗ ΤΩΝ ΠΡΟΓΟΝΩΝ. Η Διαθήκη αυτή έχει χαρακτήρα διαχρονικό. Ας σκεφτεί λίγο η νέα γενιά πως χάνει ένα πολύτιμο κομμάτι της ζωής της, ένα μέρος της ομορφιάς της, όταν απομακρύνεται από το παρελθόν. Ας θεωρηθούν, λοιπόν, τα όσα γράφω κεντρίσματα για μια συνέχεια που τόσο έχουμε ανάγκη. Κεντρίσματα επαφής μας με την παράδοση και τις όμορφες στιγμές της ζωής του χωριού μας, κεντρίσματα διδαχής από την ορθότητα της σκέψης των απλοϊκών ανθρώπων κάθε εποχής, κεντρίσματα για την αποφυγή κάθε είδους διχασμού, που ανήκουν στο παρελθόν. Φίλοι πατριώτες, τα όσα γράφω αποτελούν κατάθεση ψυχής και εκδήλωση της αγάπης που αισθάνομαι για τον τόπο μου και ιδιαίτερα τους ανθρώπους, ενώ απεικονίζουν μιας ολάκερη ζωή γεμάτη από εμπειρίες και νοσταλγίες. Ευχαριστώ τόσο το φιλόξενο περιοδικό μας, που με φιλοξενεί στις στήλες του όσο και εσάς, που επικοινωνείτε μαζί μου μέσω των άψυχων γραμμών, οι οποίες, λαμβάνοντας σάρκα, οστά, ψυχή, καρδιά και συναισθήματα συνομιλούν μαζί μου. Τέλος, επικαλούμαι ΤΟΥΣ ΔΙΚΟΥΣ ΜΑΣ ΑΓΙΟΥΣ, ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΒΛΑΣΙΟ ΚΑΙ ΑΓΙΟ ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΠΡΟΣΤΑΤΕΣ ΜΑΣ. ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ ΤΟΥ 5

7 Άρθρο - άποψη για την ταινία «Άνθρωποι και σκιές» της «Ένωσης Καλαβρυτινών Αθήνας», με θέμα το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων. Η ταινία είχε προβληθεί στις 7/12/2014 στην αίθουσα «Μικρόκοσμος». του Λάμπη Ζωγράφου Όταν ήμουν μικρός και ξεκαλοκαίριαζα στα Καλάβρυτα με τον παππού και τη γιαγιά, ήξερα πως άμα ξύσω τον ασπρισμένο παλιό πέτρινο τοίχο στο κατώι, από κάτω θα ναι μαύρος, πως δεν θα βρω το φυσικό χρώμα της πέτρας. Ήξερα ότι ήταν μαυρισμένος απ τη φωτιά. Ποτέ δεν έξυσα τον τοίχο σαν παιδί, μα χρόνια πολλά μετά, θέλησα να ξύσω το «μαύρο» για να δω καθαρότερα. Η γιαγιά και ο παππούς, αλλά και οι γονείς μου, μου είχαν πει όσα περισσότερα μπορούσαν. Ήταν φανερό ότι δεν ήθελαν να μιλούν πολύ για την «καταστροφή», για την «εκτέλεση», γιατί είχαν ζήσει επί πλέον και τον «εμφύλιο». Φαίνεται πως η γενιά εκείνη είχε κάνει μιάν άγραφη σύμβαση με την ιστορία, να μην μεταφέρει τις μελανές και ματωμένες σελίδες στην επόμενη γενιά. Όμως η ιστορία, όπως ήταν φυσικό, δεν τήρησε το δικό της μέρος και απαιτητικά ζητά φως. Όταν πονά κανείς να πει την ιστορία, όταν τα γεγονότα δεν μπορεί ανθρώπινο χείλι να τα ψελίσει με τ όνομά τους, τότε ίσως ένας μύθος, ένα ποίημα, μιά θεατρική τραγωδία ή ακόμα και μιά ταινία, μπορούν να τολμήσουν ν ακουμπήσουν τις πληγές. Κάθε γενιά έχει το δικό της ζητούμενο. Στην ταινία προβάλλει ανάγλυφη, συγκινητική και δυναμική, η απαίτηση για δικαίωση της γενιάς που στερήθηκε τα παιδικά της χρόνια, τη νιότη. Της γενιάς που στερήθηκε πατέρα, αδέρφια, ξαδέρφια, φίλους, τόπο, σπιτικό. Της γενιάς που μπόρεσε να γίνει όλα αυτά που της στέρησαν, ζωή μέσ απ το θάνατο. Με γοήτευσε η περηφάνια της κινηματογραφικής παρουσίας τους. Συγκλονιστικοί οι επιζήσαντες, στέλνουν διαπεραστικά μηνύματα στους θύτες τους, αλλά και σε όλη την ανθρωπότητα. Πιο ψύχραιμοι και φυσιολογικά πιο απόμακροι, οι νέοι σύγχρονοι ιστορικοί αναλυτές, βλέπουν και κρίνουν ορθολογικά, χρησιμοποιώντας επιστημονικές μεθόδους για να ερμηνεύσουν και να συμπεράνουν. Ζούμε βλέπεις στην εποχή που υπάρχουν κοντά μας περιοχές του κόσμου που οι δημόσιοι αποκεφαλισμοί και οι μαζικές εκτελέσεις είναι στην ημερήσια διάταξη. Εγώ θα συνεχίσω να ξύνω το «μαύρο» στον παλιό πέτρινο τοίχο στο κατώι και κάθε φορά θα γράφω όσα μπορώ με τη σταχτιά σκόνη που θα μαζεύω. Σ αυτή μου τη πορεία, η ταινία αυτή σίγουρα θα αποτελέσει σημαντικό βοήθημα και αναφορά για περαιτέρω αναζητήσεις. Τα μέρη της ταινίας που θα σταθώ και θα ψάξω καλά, θα είναι αυτά που μιλούν για το τότε. Η συνύπαρξη με το σήμερα δεν θα μου είναι χρήσιμη. Καταλαβαίνω όμως ότι αυτή η συνύπαρξη μπορεί να ευνοεί την διάδοση της γνώσης του ολοκαυτώματος σε τρίτους, μη Καλαβρυτινούς, ίσως και ξένους του εξωτερικού. Να τους ταράξει, να δουν να εκτυλίσσεται μπροστά τους αυτό που δεν θα ήθελαν ποτέ να τους έχει συμβεί, να ακούσουν αυτό που θα εύχονταν καλύτερα να είχαν γεννηθεί κωφοί, να τους κάνει να βιώσουν ανεπιθύμητα συναισθήματα, να συμπάσχουν, να συμμετάσχουν χωρίς να λάβουν μέρος. Κλείνω με μία γνώμη. Κάποτε περιμέναμε τους Προέδρους της Δημοκρατίας, δικούς μας και ξένους, να προσέλθουν στις 13 Δεκεμβρίου στα Καλάβρυτα. Νομίζω πως σήμερα, αγαπητέ Σωτήρη, η Ένωση Καλαβρυτινών Αθήνας διαθέτει ένα «εργαλείο μνήμης» που πρέπει να το αφιερώσει στους προέδρους αυτούς και να τους στείλει ένα αντίγραφο για να το δουν μέσα στο προεδρικό τους μέγαρο. Κι αυτό γιατί απ όλα περισσότερο φοβάμαι μήπως κάποιοι έχουν αποφασίσει πώς θα τον ήθελε τον κόσμο ο Θεός και τον απεργάζονται. 6 ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ ΤΟΥ

8 Ο πόνος και τα δάκρυα στην Κύπρο συνεχίζονται του Δημητρίου Κούκουρα Ανωτ. Αξιωματικού ε.α. Τον παρελθόντα Ιούλιο ευρισκόμενος στην Κύπρο για τις εκδηλώσεις τιμής και μνήμης των πεσόντων από τη μονάδα μου στη διάρκεια της Τουρκικής εισβολής το έτος 1974, πληροφορήθηκα τα αποτελέσματα των ερευνών για τον εντοπισμό των ηρωικών νεκρών. Ύστερα από πολύμοχθες τριετείς προσπάθειες η ειδική επιτροπή, αποτελούμενη από Ελληνοκυπρίους, Τουρκοκύπριους και άνδρες της Ειρηνευτικής Δύναμης των Η.Ε., κατόρθωσε να ανεύρει τα οστά εικοσιτεσσάρων Ηρώων από τους σαράντα που έπεσαν μαζί με τον Διοικητή μου στο πεδίο της μάχης. Το σημείο αυτό, γνωστό σε όσους έχουν επισκεφθεί την Κύπρο, τοποθετείται ακριβώς επάνω από εκεί που σκίζει τις πλαγιές του Πενταδάκτυλου η σημαία της ντροπής σαν μαχαιριά, πληγώνοντας κάθε ελληνική ψυχή. Τα λείψανα των εθνομαρτύρων μετά από την ταυτοποίησή τους με την μέθοδο του DNA παραδίδονται στους οικείους τους, για να ταφούν με τις τιμές που τους αξίζει. Η ψυχοφθόρα αυτή διαδικασία άρχισε να πραγματοποιείται από τις αρχές Αυγούστου 2014 και, σύμφωνα με πληροφορίες, εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί έως τον προσεχή Μάιο. Αποδίδοντας και ο ίδιος τον ελάχιστο φόρο τιμής προς τους ήρωες της Μονάδος μου παρευρέθηκα σε μια από τις κηδείες που έγινε στις 14 Δεκ. 2014, εκφωνώντας σύντομο επικήδειο λόγο. Ο πόνος και η αγωνία δεν έχουν στεγνώσει τα δάκρυα για τους υπόλοιπους δεκαέξι, που ακόμη δεν έχουν εντοπιστεί. Ανάμεσά τους και ο Διοικητής μου, Αντισυνταγματάρχης Καλμπουρτζής Στυλιανός από την Θεσσαλονίκη. Τα παλικάρια αυτά ήταν τα αθώα θύματα ενεργειών προϊσταμένων, οι οποίοι σε μια κρίσιμη στιγμή που χρειάσθηκε να εκτιμήσουν σωστά την κατάσταση και να πάρουν ανάλογη απόφαση, λόγω της ανικανότητάς τους, άφησαν την μονάδα ακάλυπτη απέναντι στην τουρκική αυθαιρεσία. Οι Τούρκοι, που δεν σεβάστηκαν ούτε καν την απόφαση των Ηνωμένων Εθνών περί εκεχειρίας, επετέθησαν απροκάλυπτα και τους εξόντωσαν, διαπράττοντας έτσι ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα κατά τη διάρκεια της εισβολής. Πρέπει να διατηρούμε ζωντανά πάντα στη μνήμη μας τα γεγονότα της Κύπρου, γιατί δεν προέκυψαν τυχαία. Αυτή η καλά και από πολύ καιρό πριν οργανωμένη τουρκική επιχείρηση εκδηλώθηκε, όταν δόθηκε η αφορμή από ανθρώπους που, με την απερίσκεπτη ενέργειά τους εναντίον του Μακαρίου, δεν έλαβαν έγκαιρα κανένα μέτρο προστασίας. Όλοι οφείλουμε να θυμόμαστε και να τιμούμε τα αθώα εκείνα θύματα αυτής της θανάσιμης επιπολαιότητας και να μελετούμε σωστά τα γεγονότα εκείνης της εποχής. Όλως ιδιαιτέρως όμως όσοι ευρίσκονται σε υπεύθυνες θέσεις, για να μην θρηνήσουμε νέους ακρωτηριασμούς. Η μνήμη των Ηρώων της μονάδας μου και των παλικαριών του ηρωικού μας Δήμου που με τη θυσία τους τίμησαν στην Κύπρο την Πατρίδα μας να είναι αιωνία. ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ ΤΟΥ 7

9 Μουσείο Οικονόμου ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΜΒΟΛΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΜΑΣΚΩΝ ΑΡΚΑΔΙΚΟΥ ΙΔΕΩΔΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ Προετοιμάζονται τα εγκαίνια του Μουσείου Οικονόμου στην Παιανία Αττικής. Ο Δημήτριος Οικονόμου γεννήθηκε στα Φίλια Καλαβρύτων το Εξεδήλωσαν την επιθυμία να παραστούν στα εγκαίνια διεθνείς προσωπικότητες όπως: John Spike, από τους διασημότερους τεχνοκριτικούς - Νίνα Ραούτιο, συντραγουδίστρια του Παβαρότι - Χρυσάνθη Λαιμού, χορηγός της Βασιλικής Ακαδημίας του Λονδίνου και στενή φίλη της Βασιλίσσης Ελισάβετ - εκπρόσωπος του Πρίγκιπα Καρόλου, Miss Great Britain - Αρκάδες δήμαρχοι και επιχειρηματίες. Θα παραστούν επίσης και ονομαστοί καλλιτέχνες και φιλότεχνοι. Ευελπιστούμε το πνεύμα του Μουσείου να συμβάλει στην αναγέννηση του Ελληνισμού προς μία παγκόσμια πνευματική διαχρονική αυτοκρατορία. Το Μουσείο στεγάζεται σε τρία ανεξάρτητα κτίρια εντός οικοπέδου δύο στρεμμάτων. Το πρώτο κτίριο περιλαμβάνει έργα συμβολικής τέχνης (φιλοσοφικής), Αρκαδικού Ιδεώδους και Ολυμπιακού Πνεύματος. Το δεύτερο κτίριο περιλαμβάνει μάσκες και νεοειδώλια. Το τρίτο κτίριο περιλαμβάνει κλασικά έργα. Ως περίβολος των κτιρίων υπάρχει το Πάρκο Γλυπτικής. Εκτός του Μουσείου απέναντι υπάρχει το Πάρκο Ολυμπιακού Πνεύματος. Γύρωθεν του Μουσείου υπάρχουν επτά στρέμματα που προσφέρονται ως πάρκα γλυπτικής όταν γεμίσει το παρόν πάρκο. Στον περίβολο του Μουσείου υπάρχουν εγκαταστάσεις όπου μαθητές μπορούν να παρακολουθήσουν εκπαιδευτικά προγράμματα και να φιλοτεχνήσουν μάσκες εικόνες αγιογραφίας αγαλματίδια ή ζωγραφική. ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΝΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ Α ΚΤΙΡΙΟΝ ΕΡΓΑ ΣΥΜΒΟΛΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Σκοπός των έργων αυτών η αποκάλυψη της αλήθειας διά μέσου της μεθόδου των τριαδικών μονάδων του κάθε συμβολισμού ή συσχετισμού. Οι τριαδικές μονάδες σε διαφόρους συσχετισμούς δημιουργούν, συντηρούν, αναγεννούν και προγραμματίζουν το μέλλον όλων των δημιουργημάτων. Ένας ο Θεός αλλά τριαδικός. Ένας ο άνθρωπος αλλά τριαδικός. Μία η οικογένεια αλλά τριαδική. Ένα το άτομο αλλά τριαδικό. Ένα το παν αλλά τριαδικό. Θεός, φύση, άνθρωπος συνδημιουργούν. Συνεκτικός κρίκος της κάθε τριάδος είναι: Η αγάπη για τα πνευματικά. Η έλξη για τα αστροφυσικά. Η θερμότητα και ο ηλεκτρομαγνητισμός για τα υλικά. Όλα τα έργα αναλύουν διάφορες πτυχές της τριαδικής ενότητος. Τα έργα «ο κύκλος της ζωής», «η δημιουργία», «η σταύρωση της ανθρωπότητας» αναλύουν το ίδιο τριαδικό θέμα. ΕΡΓΑ ΑΡΚΑΔΙΚΟΥ ΙΔΕΩΔΟΥΣ Αρκαδικό Ιδεώδες είναι η αναζήτηση της αρχέγονης ευδαιμονίας διά μέσου της αρμονικής ζωής μεταξύ ανθρώπου, φύσεως και Θεού. Αλλιώς αρμονία μεταξύ πνεύματος, ψυχής και σώματος. Όλα τα έργα αναλύουν το Αρκαδικό Ιδεώδες και φανερώνουν την αρμονική συμβίωση του ενός με το παν. Το έργο «εν αυτώ ζώμεν και κινούμεθα» φανερώνει ότι: Το υπερεγώ ή Θεός, το φως ή οφθαλμός συζούν ως ένα και το αυτό. Δεν είναι ανάγκη να βλέπω το 8 ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ ΤΟΥ

10 μάτι μου ή τον Θεό καθ ότι δι αυτών βλέπω!!! Το έργο «Προσωποποίηση της φύσεως» αναλύει κυρίως το Αρκαδικό Ιδεώδες φανερώνοντας πως Θεός, φύση και άνθρωπος φαίνονται ως ένα ή συνδημιουργούν. Έχουμε μάτια για να βλέπουμε τον συμβολισμό. Όταν αποκρυπτογραφήσουμε τον συμβολισμό της αγάπης, της ομορφιάς και της διαπαιδαγωγήσεως μέσα στη φύση, τότε βιώνουμε το Αρκαδικό Ιδεώδες. ΕΡΓΑ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ Τα έργα αυτά κατά την διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων το 2004 εκτίθεντο σε διάφορα μουσεία, όπως του Βορρέ, της Σύρου κ.ά. Τα έργα φανερώνουν ότι ο άθλος, η νίκη, ο αγών δεν είναι μόνον σωματική επιτυχία, αλλά κυρίως πνευματική λόγω της επιβολής του πνεύματος επί του σώματος. Ο αγών, η θυσία, ο άθλος, η νίκη είναι λατρευτική προσφορά προς τον Δημιουργό. Είναι μια θρησκευτική τελετή, μια λιτανεία ενώπιον του αγνώστου Θεού για το πλήθος, αλλά του γνωστού για τους σοφούς. Β ΚΤΙΡΙΟΝ ΜΑΣΚΕΣ Το κτίριο αυτό περιέχει την συλλογή μασκών του Δ. Οικονόμου όταν ταξίδευε. Περιέχει και τις δημιουργίες του από μπρούντζο ή τερακότα. Ειδικεύεται κυρίως στις αρχαιοελληνικού τύπου μάσκες. Περιέχει επίσης και τα νεοειδώλια που συνεχώς δημιουργεί ο καλλιτέχνης. Μερικές από αυτές τις μάσκες πωλούνται σε διεθνείς δημοπρασίες (Rosebery s - Arcadia) ή εκτίθενται σε Μουσεία. Γ ΚΤΙΡΙΟΝ ΕΡΓΑ ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ Προέρχονται κυρίως από δημοπρασίες του Sotheby s προ τριακονταετίας. Υπάρχουν και θαλασσογραφίες του Τσέλιου. ΠΑΡΚΟ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ Ο χώρος είναι υπό διαμόρφωση. Με ανάγλυφα που θα εκτίθενται γύρω - γύρω θα εκθειάζεται το Ολυμπιακό Πνεύμα, όπως το εκφράζει ο κάθε καλλιτέχνης. Οι τουρίστες των Αθηνών θα μάθουν πολλά για τον Ολυμπισμό καθώς και τα σχολεία αν δεν μπορούν να ταξιδέψουν έως την Ολυμπία. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Θα αρχίσουν μετά την νομιμοποίηση του Μουσείου. Το Μουσείο παρέχει εκπαιδευτικά προγράμματα τέχνης για μαθητές δημοτικού και γυμνασίου. Αφού πρώτα οι μαθητές θα ξεναγούνται για να λάβουν το πνεύμα του Μουσείου, θα παρατηρούν τις μάσκες του Μουσείου ώστε να εμπνέονται να δημιουργήσουν το δικό τους έργο. Θα διακοσμούν το υπάρχον πρόσωπο της μάσκας από γύψο ή θα πλάθουν δικό τους πήλινο. Θα μάθουν αγιογραφία ή ζωγραφική. Ο Δ. Οικονόμου δίδασκε σε σεμινάρια επί εικοσαετία, μάσκες και αγιογραφία σε σχολεία και κολέγια του Λονδίνου. Οι μαθητές δοκιμάζοντας το ταλέντο τους, επιδεικνύουν αξιοθαύμαστα έργα και αυτενεργούν χωρίς δισταγμούς. Παίρνουν δωρεάν το αντικείμενο που δημιούργησαν για να διακοσμήσουν το δωμάτιό τους για πάντα και να αισθάνονται άξια και δημιουργικά γιατί το έργο τους είναι συνήθως αξιόλογο. Τα καλύτερα έργα θα βραβεύονται και κάποια θα εκτίθενται στο Μουσείο. ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Είναι γλύπτης, ζωγράφος και αγιογράφος. Σπούδασε στην Παιδαγωγική Ακαδημία, στο Southampton Art College προτομές, στο Πανεπιστήμιο Guilford του Λονδίνου γλυπτική και ζωγραφική. Το City and Guilds School of Art λόγω αριστεύσεως, του προσέφερε θέση μετεκπαιδεύσεως για Master πριν τελειώσει το πανεπιστήμιο. Είναι ιδρυτής του Μουσείου Οικονόμου. Μουσεία που εκθέτουν μονίμως τα έργα του είναι: το Croydon Museum, το Bromley Museum, το Frankfurt Museum, το Μουσείο Βορρέ, το Μουσείο Πολυκάρπου και το Μουσείο Σύρου. Το λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών 16ος 20ος αιώνας αναφέρει για το έργο του: «Η ζωγραφική του κινείται στο πλαίσιο του σουρεαλισμού με συμβολικές προεκτάσεις. Κατασκευάζει επίσης μάσκες που παραπέμπουν σε αρχαία προσωπεία». Τοιχογράφησε σχεδόν εξ ολοκλήρου τους ναούς Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης στο Croydon London (διατηρητέο μνημείο), Αγίου Νικολάου στο Southampton, Ζωοδόχου Πηγής στα Φιλέικα Καλύβια, Αγίου Ανδρέα στο Topui Devon, ΑηΓιάννη Φιλίων. Δίδαξε αγιογραφία στο Emmaus Center του Λονδίνου επί δεκαετία. Η μαθήτριά του καθολική μοναχή Εσθήρ ίδρυσε δέκα σχολές αγιογραφίας στην Αγγλία και Ιρλανδία, σύλλογο αγιογράφων και περιοδικό. Κατάφεραν έτσι να εκτεθούν μονίμως ορθόδοξες εικόνες στις εκκλησίες κάθε δόγματος. Εδιδάχθη αγιογραφία και από τον γέροντα Σωφρόνιο του Essex. Έχει φιλοτεχνήσει πολλές προτομές. Επίσης τον ανδριάντα του Υψηλάντη το 1986 στο χωριό Υψηλάντη Βοιωτίας. Στα εγκαίνια παρέστη ο Πρόεδρος της Δη- ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ ΤΟΥ 9

11 μοκρατίας. Το σπουδαιότερο αγγλικό περιοδικό τέχνης «Artists and Illustrators» Ιούλιος 2008 σελ. 46 αφιέρωσε ολοσέλιδο για την παρουσίαση του έργου του «The Dancer» με μοντέλο την Miss G. Britain Yana Booth. Το 2011 πραγματοποίησε ατομική έκθεση στο Ripley Art Center του Bromley Kent. Τα εγκαίνια ετέλεσαν ο Δήμαρχος Crow και ο πρόεδρος των ελληνορθοδόξων κοινοτήτων Μ. Βρετανίας κ. Διαμαντής Πατέρας. Διοργάνωσε την έκθεση του Πρίγκιπα Καρόλου στην Μπιενάλε της Φλωρεντίας. Ο Δ. Οικονόμου είναι μέλος του Διεθνούς Επιστημονικού Συμβουλίου της Μπιενάλε Φλωρεντίας, με την ιδιότητα να επιλέγει άξιους καλλιτέχνες παγκοσμίως ώστε να εκθέτουν εκεί. Προώθησε πολλούς Έλληνες όπως τους Απ. Γιαγιάνο, Πραξιτέλη Τζανουλίνο, Εμμ. Καλαϊντζάκη. Φιλοτέχνησε την προτομή του Στήβεν Σοντερς, Άγγλου Διπλωμάτη και τα αποκαλυπτήρια έγιναν εντός του Μουσείου Βορρέ το Για την επιτυχία του έργου αυτού έλαβε συγχαρητήρια επιστολή από τον Πρίγκιπα Κάρολο. Το έργο του «Προσωποποίηση της φύσης» επελέγη να εκτεθεί στην Βασιλική Ακαδημία του Λονδίνου το Το 1995 μετά την έκθεση του Πικάσο, εξέθεσε τις μάσκες του στο Croydon Museum του Λονδίνου και το Channel 4 του πήρε συνέντευξη. Επίσης εξέθεσε τις μάσκες του στο Μουσείο Horniman του Λονδίνου. Το Μουσείο Horniman κρατά ακόμη αρχείο των έργων και της βιογραφίας του στις ιστοσελίδες του. Τρεις φορές τα συμβολικά του έργα έγιναν εξώφυλλο στο περιοδικό του Λονδίνου «Opinion». Είναι μέλος της Guild of Master Craftsmen της Αγγλίας. Ήταν μέλος και συμμετείχε σε όλες τις εκθέσεις των Ελλήνων επιστημόνων καλλιτεχνών. Ήταν Ιδρυτής και Αντιπρόεδρος των Πνευματικών Ολυμπιακών «Spiritual Olympics» με πρόεδρο τον Lord Longford. Το Μουσείο Croydon του Λονδίνου στο Τμήμα Lifetimes περιγράφει σε ειδικά computers την ζωή και τα έργα του. Επίσης εκθέτει τα έργα του μονίμως. Η συλλογή του Μάσκες απ όλο τον κόσμο εξετέθη κατόπιν δανεισμού τρεις φορές σε μουσεία του Λονδίνου μαζί με τις δικές του μάσκες. Το 2004 τα έργα του Ολυμπιακού Πνεύματος είχαν εκτεθεί όλο το χρόνο σε διάφορα μουσεία λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα. Έχει προτείνει στην Ολυμπιακή Επιτροπή ώστε ομάδα Ελλήνων καλλιτεχνών να εκθέτει έργα Ολυμπιακού Πνεύματος συγχρόνως στην πόλη που γίνονται κάθε φορά Ολυμπιακοί Αγώνες. Ο Πρόεδρος των Ελλήνων λογοτεχνών Κυριάκος Βαλαβάνης έχει αναλύσει το έργο του επί σειρά ετών σε βιβλίο του και στην εφημερίδα «Ελεύθερη Ώρα». Ο διάσημος τεχνοκριτικός John Spike παρουσίασε το έργο του «Σταύρωση της ανθρωπότητος» μόνο του σε περίπτερο της Μπιενάλε Φλωρεντίας για να το τιμήσει. Αυτή η παρουσίαση δημιούργησε ουρά θεατών. Με τον συνεργάτη του Πραξιτέλη Τζανουλίνο εκπόνησαν τα σχέδια του Παρθενώνα ως ακριβές αντίγραφο του πρωτοτύπου. Λόγω κρίσεως ανεβλήθη. Όμως ζητείται χορηγός ώστε η Ακρόπολη να περιβληθεί ξανά την αρχαία της λαμπρότητα. Το 1998 έλαβε αργυρό βραβείο από την Μπιενάλε Φλωρεντίας, το οποίο του ενεχείρισε ο Πρύτανης Δρ. Μάριο Λεόνε. Το 1999 έλαβε χρυσό βραβείο από την Μπιενάλε της Φλωρεντίας, το οποίο του το παρέδωσε τιμητικά ο τεχνοκριτικός John Spike, που ήταν τότε Πρόεδρος της Επιτροπής Τεχνοκριτικών και Διευθυντής της Μπιενάλε. Στην Γκαλερί της Κύπρου «Διαχρονική» έδωσε διάλεξη εξηγώντας τη φιλοσοφία των έργων του. Έλαβε χρυσό βραβείο από τον Οργανισμό «Πνευματικά Ολυμπιακά» από τον Πρόεδρο της Βουλής των Λόρδων. Το γλυπτό του έργο «Αλέξανδρος δαμάζει βουκεφάλαν» επιθυμεί να στηθεί στον Κλείτορα αρχαία αρκαδική πόλη «εις μνήμην Μακεδόνος, αδελφού του βασιλέως Κλείτορος του Αρκάδα». Ο αρκάδας Μακεδών ήταν ο πρώτος βασιλεύς και ιδρυτής της Μακεδονίας. Επί του παρόντος φιλοτεχνεί έργο μεγάλων διαστάσεων, τον Κολοκοτρώνη εν ώρα μάχης δωρεάν, για να τοποθετηθεί εντός της οικίας του Κολοκοτρώνη, την οποία ανακαίνισε ο άξιος αρκάς Αγγελόπουλος. Ο τηλεοπτικός σταθμός ΡΙΚ της Κύπρου του πήρε συνέντευξη κατά την έκθεσή του με τον Κρίτωνα Τομάζο. Οι μάσκες του πωλούνται σε διεθνείς δημοπρασίες, όπως Rosebery s και Arcadia. Πάντα ειδικεύεται σε μάσκες ειδώλια και συμβολική τέχνη. Τελευταίως άρχισε να φιλοτεχνεί και μοντέρνα ζωγραφική χρωματολογία. Εύχεται το Μουσείο του να αποβεί φάρος ελληνοχριστιανικού πολιτισμού καθ ότι το ελληνικό πνεύμα με τόλμη, αρετή και σοφία μπορεί να διαλύσει τον ύπουλα επερχόμενο παγκόσμιο σκοταδισμό. 10 ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ ΤΟΥ

12 ΦΙΛΙΑ: Το Πανηγύρι του Προστάτου μας Αγίου Βλασίου του Κωνσταντίνου Θεμ. Γιαννακόπουλου Η μετεωρολογική βόμβα που έπληξε τη Χώρα μας το Φεβρουάριο, έπληξε καίρια και το Πανηγύρι του Προστάτου μας Αγίου Βλασίου, που τελείται κατ έτος στις 11 Φεβρουαρίου, ημέρα που εορτάζεται η μνήμη του. Αν και η περιοχή από τις παρυφές του Μαινάλου ως το διάσελο του Πριολίθου και από τις παρυφές του Χελμού έως τα Αφροδίσια όρη ήταν πεντακάθαρη, και με λιακάδα την προηγουμένη, εν τούτοις ήμασταν πολύ λίγοι εκείνοι που τολμήσαμε να πάμε στο Χωριό μας από την προηγουμένη ημέρα, προκειμένου να ανάψουμε το κεράκι μας στη Χάρη του Προστάτου μας Αγίου Βλασίου. Τα χιόνια, που είχαν πέσει τις προηγούμενες ημέρες, είχαν σκεπάσει τις γύρω περιοχές, το κρύο ήταν τσουχτερό και η παγωνιά είχε παγώσει τα πάντα. Τα μετεωρολογικά δελτία αποθάρρυναν κάθε υποψήφιο προσκυνητή, κυρίως όμως οι καιρικές συνθήκες, που επικράτησαν στην Αττική την νύχτα της 10ης προς την 11η Φεβρουαρίου, δεν επέτρεψαν σε κανένα να τολμήσει να κατέβει αυθημερόν προσκυνητής στον Προστάτη του Χωριού μας Άγιο Βλάσιο. Μεταξύ των ελαχίστων που τολμήσαμε, ήσαν η κόρη του αείμνηστου συμπατριώτη μας Βλασίου Αλ. Δαφαλιά, που κρατάει την παράδοση του μακαρίτη του πατέρα της και έρχεται κάθε χρόνο από το Διακοφτό, φέρνοντας πάντα αρτοκλασία στη χάρη του. Το ζεύγος των συμπατριωτών μας Κωνσταντίνου και Μαίρης Σπυροπούλου, που επίσης έρχονται κάθε χρόνο και φέρνουν αρτοκλασία στη χάρη του και ενισχύουν γενναία τόσο την Εκκλησία μας και όσο και την Ιερά Μονή Αγίου Αθανασίου, όσο και την Αδελφότητα Φιλιωτών «Ο Άγιος Βλάσιος» και το Περιοδικό που εκδίδει ανά τρίμηνον «Τα Φίλια και οι απανταχού Φιλιώτες». Φοβούμενοι τον καιρό, είχαν πάει στο Χωριό μας από την προ-προηγούμενη ημέρα, για να είναι σίγουροι. Το ίδιο έκανε και ο πρώην Πρόεδρος του Χωριού μας κ. Βλάσιος Βασ. Σταθούλιας, ίσως και κάποιοι άλλοι που μου διαφεύγουν και ζητώ συγγνώμη που δεν τους αναφέρω. Πρωί-πρωί στην Εκκλησία ήταν παρούσα και η συμπατριώτισσά μας κα Ελένη Σπυροπούλου-Παπασωτηρίου, αδελφή του κ. Κων/νου Σπυρόπουλου που προαναφέραμε, με τον γιο της. Είχαν έλθει από τον Πύργο της Ηλείας, όπου διαμένουν. Παρούσα πάντα και η παρέα των χαρτοπαικτικών αγώνων. Αργά το βράδυ της προηγουμένης κατάφερα κι εγώ με τη γυναίκα μου να φτάσουμε στο Χωριό μας, κάνοντας χρήση όλων των μεταφορικών μέσων. Την επομένη το πρωί, 11 Φεβρουαρίου, ανήμερα της εορτής του Προστάτου μας, με δυσκολία χτυπούσε η καμπάνα της Εκκλησίας μας, ενώ οι βρύσες μας ήταν παγωμένες και δεν είχαμε νερό να πλυθούμε, ίσως από τις σπάνιες περιπτώσεις από όσο μπορώ να θυμάμαι. Πέντε ιερείς πήραν μέρος στον Όρθρο και τη Θεία Λειτουργία: ο ιερέας του Χωριού μας π. Αθανάσιος Αναστασόπουλος, ο Αρχιερατικός Επίτροπος της περιοχής π. Νικόλαος Παπαϊωάννου, Εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Κλειτορίας, ο π. Δημήτριος Σταθακόπουλος, Εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Λευκασίου, ο π. Ανδρέας Ρηγόπουλος, Εφημέριος του Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου Κερτέζης και ο πάντα πρόθυμος συμπατριώτης μας π. Δημήτριος Κωστόπουλος, Εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Δρακοβουνίου Αρκαδίας. Στο δεξιό ψαλτικό έψαλλε ο συμπατριώτης μας κ. Κωνσταντίνος Δημήτρουλας, ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ 11

13 ιεροψάλτης του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Κλειτορίας, συμπαραστατούμενος από τον ιεροψάλτη της Εκκλησίας μας κ. Κωνσταντίνο Μπελέρη και στο αριστερό ο ιεροψάλτης του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Λευκασίου κ. Θεόδωρος Ντόρλης, συμπαραστατούμενος από τον συμπατριώτη μας κ. Βασίλειο Λαμπρόπουλο και τον υποφαινόμενο. Η ώρα περνούσε, οι καμπάνες διαδέχονταν η μία την άλλη, τον Όρθρο διαδέχτηκε η Θεία Λειτουργία, μα η Εκκλησία μας παρέμενε άδεια από κόσμο, για πρώτη φορά, από όσο ο ίδιος θυμάμαι, στο διάβα του βίου μου! Ιδιαίτερα αριστερά, ο χώρος που καταλαμβάνεται από τις γυναίκες, παρέμεινε έως το τέλος άδειος, αφού και λίγες ήσαν και αυτές μαζεμένες γύρω από τα σώματα του καλοριφέρ για να ζεσταίνονται. Ήμασταν δεν ήμασταν εκατό άτομα, κι αυτό γιατί οι συμπατριώτες μας, τόσον από την Αθήνα και την Αττική εν γένει, όπου είναι εγκατεστημένοι, η πλειονότητα των συμπατριωτών μας, δεν τόλμησαν να ταξιδέψουν πρωί πρωί χιονοκόβοντας, όσο και εκείνοι που είναι εγκατεστημένοι στην Πάτρα, το Αίγιο και τις άλλες πόλεις της Πελοποννήσου, φοβούμενοι τον πάγο στους δρόμους. Από τους ελαχίστους που τόλμησαν να ταξιδέψουν πρωί πρωί με αυτόν τον καιρό, ήταν ο συμπατριώτης μας κ. Γεώργιος Βλασ. Βουρλής, που ήρθε με την γυναίκα του και τα δύο τους παιδιά από την Τρίπολη, ενώ το θερμόμετρο του αυτοκινήτου τους έδειχνε 7 ½ βαθμούς Κελσίου! Έρχεται κάθε χρόνο με αρτοκλασία και γλυκά για όλον τον κόσμο, τιμώντας τη μνήμη του πατέρα του αείμνηστου Βλασίου Βουρλή, αργυροχρυσοχόου της Τρίπολης. Αισθητή ήταν η απουσία του πρεσβύτη συμπατριώτη μας κ. Βλασίου Καραμάνου, Δασκάλου, και της συζύγου του κας Σοφίας, που διαμένουν στο Αίγιο. Μας είχαν συνηθίσει να είναι πάντοτε παρόντες και μας κακοφάνηκε φέτος που δεν τους είδαμε, αιτία ήταν και πάλι ο πάγος στους δρόμους. Η Θεία Λειτουργία, μετά πολλών αρτοκλασιών, ολοκληρώθηκε μετά τις 10 ½ και, πέρα από τους Ιερείς και τους Ιεροψάλτες, βοήθησαν αποτελεσματικά τόσον οι κυρίες Δήμητρα Μητροπούλου και Μαρία Γλογοβίτη, που είναι μέλη του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου, καθώς και η Νεωκόρος της Εκκλησίας μας, όσον και ο κ. Γεώργιος Αλ. Κυριακούλης και οι αδελφοί Νικόλαος και Παναγιώτης Γρηγ. Μητρόπουλοι, που είχαν έρθει προσκυνητές στον Άγιό μας από τις προηγούμενες ημέρες. Ακολούθησε το μύρωμα όλων μας, από το κανδύλι του Προστάτου μας Αγίου Βλασίου, και το αντίδωρο, ενώ στον νάρθηκα της Εκκλησίας μας, μας περίμεναν οι αρτοκλασίες και οι καθιερωμένες ευχές όλων προς όλους: Χρόνια πολλά σε όλους και ιδιαίτερα στους εορτάζοντες, ο Άγιος Βλάσιος να είναι εις βοήθειαν όλων μας, και του χρόνου να είμαστε όλοι καλά! Όμως το τσουχτερό κρύο μας έκαμε να αποζητήσουμε την θαλπωρή των δύο καφενείων του Χωριού μας, όπου απολαύσαμε το ζεστό καφέ μας και τα γλυκά τους, καθώς και τα γλυκά και τα κεράσματα του συμπατριώτη μας κ. Βουρλή, για τον εορτάζοντα μεγάλο του γιο Βλάσιο, που φέρει το όνομα του αείμνηστου παππού του, του επιχειρηματία Καλαβρύτων κ. Βλασίου Αχιλλέα Δαφαλιά και άλλων εορταζόντων και μη. Και πάλι χρόνια πολλά σε όλους τους εορτάζοντες και τις εορτάζουσες, όπου κι αν βρίσκονται, και ο Προστάτης μας Άγιος Βλάσιος να είναι εις βοήθειαν όλων μας! Να ευχηθούμε του χρόνου τα πράγματα να είναι καλύτερα και να προσπαθήσουμε να είμαστε όλοι παρόντες στη μνήμη του. Τη μνήμη του Προστάτου μας Αγίου Βλασίου τίμησε με την παρουσία του ο Αντιδήμαρχος της Δημοτικής Ενότητας Κλειτορίας κ. Βασίλειος Καρράς, τον οποίο ευχαριστούμε θερμά και ευχόμαστε ο Άγιος Βλάσιος να είναι εις βοήθειάν του! Μάλιστα, μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, έφυγε βιαστικά προκειμένου, κατεβαίνοντας στην Κλειτορία, να στείλει και πάλι την αλατιέρα του Δήμου να ρίξει αλάτι στην παγίδα θανάτου, που δημιουργείται στο κέντρο του Χωριού μας από το παγωμένο νερό της βρύσης, αφού δεν λειτουργεί η αποχέτευση, την οποία και πράγματι έστειλε και τον ευχαριστούμε πολύ! Οι αντίξοες καιρικές συνθήκες, που επεκράτησαν καθ όλην σχεδόν τη διάρκεια του Φεβρουαρίου στο Χωριό μας, αποθάρρυναν κάθε υποψήφιο επισκέπτη. Έτσι ελάχιστοι κατέβηκαν τις απόκριες και ακόμη πιο λίγοι των Αγίων Θεοδώρων και την Κυριακή της Ορθοδοξίας, που στην Εκκλησία μας ήσαν άτομα! 12 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ

14 ΟΜΙΛΙΑ ΕΚΦΩΝΗΘΕΙΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΙΚΗΓΟΡΟ ΑΝΔΡΕΑ ΑΡΙΣΤΕΙ- ΔΟΥ ΜΠΙΚΟ, ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΤΟΥΡΛΑ- ΔΑΙΩΝ «Ο ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ», ΣΤΙΣ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2015, ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΗΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΣΤΗΝ ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ «ΦΡΟΞΥΛΙΑ» ΤΟΥ Δ.Δ. ΤΟΥΡΛΑΔΟΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ Κυρίες και Κύριοι, Βρισκόμαστε σήμερα εδώ, στον λόφο του Αγίου Γεωργίου, άνωθεν της σημαδεμένης και καταξιωμένης από την ιστορία τοποθεσίας Φροξυλιά, στην οποία πριν από 194 χρόνια, στις 16 Μαρτίου 1821, άστραψαν και βρόντηξαν τα καριοφίλια των ενδόξων αγωνιστών προγόνων μας κατά του Τούρκου κατακτητή της Πατρίδας μας. Είμαστε εδώ, στην ευρύτερη περιοχή της Επαρχίας Καλαβρύτων, στην οποία η Ελευθερία, βγαλμένη από τα κόκαλα των Ελλήνων τα Ιερά, συνεκρούσθη και συνεπλάκη, κατά της επί 400 ολόκληρα χρόνια επάρατης δουλείας του Έθνους μας και άναψε την επαναστατική φλόγα της λευτεριάς, η οποία ως άνεμος μεταλαμπαδεύτηκε, την πήρε η ανοιξιάτικη αύρα του Χελμού και την μετέφερε στα πέρατα της Ελληνικής γης και έγινε το εγερτήριο σάλπισμα του απελευθερωτικού αγώνα. Κυρίες και Κύριοι, Με την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η ημισέληνος γκρέμισε τον Σταυρό από την Αγία Σοφία και επικράτησε το ζοφερό σκοτάδι της δουλείας, της τυραννίας και της βαρβαρότητας. Η Ελλάδα ως Κράτος, διεγράφη από τον Ευρωπαϊκό χάρτη. Δεν άφησαν τίποτα που να θυμίζει Ελληνική Γη και Ελληνικό Λαό. Παρά ταύτα ο Ελληνισμός δεν έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια. Διαχρονικά πραγματοποιήθηκαν διάφορα κινήματα, δυστυχώς χωρίς αποτέλεσμα. Επισημαίνεται ότι, η Ευρωπαϊκή πολιτική και μάλιστα μετά την υπογραφή της συνθήκης της Ιεράς Συμμαχίας από τη Ρωσία, Αυστρία και Πρωσία, ήταν τελείως αντίθετη με κάθε επαναστατικό κίνημα. Μπροστά σε αυτή την αρνητική στάση των Ευρωπαϊκών Κρατών ευτυχώς υπήρξαν διανοούμενοι, απλοί έμποροι και φωτεινές μορφές των κέντρων του παροικιακού Ελληνισμού που με μακροχρόνιες δραστηριότητες επεχείρησαν να μεταλαμπαδεύσουν στο σκλαβωμένο γένος τις φιλελεύθερες ιδέες της εποχής. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι: ο Αδαμάντιος Κοραής, ο Εθνομάρτυρας Ρήγας Φεραίος, η Φιλική Εταιρεία, ο Άγγλος ιστορικός Γεώργιος Φίνλεϊ, ο Σκωτσέζος στρατηγός Θωμάς Γκόρντον, ο Λόρδος Βύρωνας, ο Γάλλος Υπουργός των Εξωτερικών Φραγκίσκος Σατομπριάν, ο οποίος έλεγε ότι «επιθυμούσε με το αίμα του να γραφθεί η συνθήκη των Ηγεμόνων για την Ελευθερία της Ελλάδος». Αξίζει να σημειωθεί ότι, ο προαναφερόμενος μεγάλος Πατριώτης Ρήγας Φεραίος, το 1798, ενώ κατήρχετο στην Ελλάδα με πλούσιο επαναστατικό υλικό, συνελήφθη, μεταφέρθηκε στη Βιέννη, καταδικάστηκε σε θάνατο και παραδόθηκε στους Τούρκους, οι οποίοι τον θανάτωσαν με στραγγαλισμό. Αξίζει, ακόμη, να σημειωθεί ότι κατά το ανακριτικό στάδιο ο αυστριακός ανακριτής τον ρώτησε: «Από πού κατάγεσαι; Ποια είναι η πατρίδα σου;» και ο Ρήγας με βλέμμα αστραφτερό απάντησε: «Είμαι Έλλην, κατάγομαι από την Ελλάδα», «Από την Ελλάδα!», είπε ειρωνικά ο ανακριτής και σηκώθηκε και πήγε εμπρός στο χάρτη της Ευρώπης που κρεμόταν στον τοίχο του δωματίου «Δε βλέπω καμιά Ελλάδα στο χάρτη», συνέχισε ειρωνικά «Δεν υπάρχει Ελλάδα στην Ευρώπη!» και ο Ρήγας ατρόμητος απάντησε «Θα αναγκαστούν να την ξαναβάλουν στο χάρτη σε λίγο καιρό, όσοι μισέλληνες την έβγαλαν από εκεί». Πόσο προφητικός ήταν ο μεγάλος αυτός Έλληνας, που λόγω της θανατώσεώς του, δεν έζησε να δει την ελεύθερη Ελλάδα... Έτσι είχαν τα πράγματα στην σκλαβωμένη Ελλάδα στις αρχές του Αγώνα του Από τα κείμενα που μας άφησαν ιστορικοί και απομνημονευματογράφοι, προκύπτει ότι η Επαρχία Καλαβρύτων διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό, αλλά και ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ 13

15 αποτελεσματικό ρόλο στην Επανάσταση. Οι Αρχιερείς, οι Πρόκριτοι και οι κάτοικοί της, είτε λίγο, είτε πολύ, πήραν στα χέρια τους την τύχη του Έθνους. Στην πρόσκληση του Kαϊμακάμη της Τριπόλεως να μεταβούν εκεί όλοι οι Πρόκριτοι της Πελοποννήσου, δήθεν για την εξέταση θεμάτων διοικητικής φύσεως υπάκουσαν όλοι, όμως οι Πρόκριτοι των Καλαβρύτων: Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο Κερνίκης Προκόπιος, ο Ασημάκης Ζαΐμης, ο Ασημάκης Φωτήλας, ο Σωτήρης Χαραλάμπης, ο Ανδρέας Λόντος, ο Σωτήρης Θεοχαρόπουλος και ο Ιωάννης Παπαδόπουλος ή Μουρτογιάννης, διαισθανόμενοι τον επικείμενο κίνδυνο της ομηρίας και της εξόντωσής τους, αρνήθηκαν να μεταβούν στην Τρίπολη. Όμως, ο Καϊμακάμης της Τριπόλεως έστειλε νέες αυστηρές διαταγές για την προσέλευσή τους, ο δε Βοεβόδας των Καλαβρύτων τους πίεζε προς τον αυτό σκοπό. Για να αποφύγουν την μετάβασή τους, κατέφυγαν στο εξής τέχνασμα: έφτιαξαν μια πλαστή επιστολή προερχόμενη ως δήθεν εκ μέρους ενός φίλου τους Τούρκου από την Τριπολιτσά, η οποία έγραφε ότι εκεί τους περίμενε ο θάνατος, όπως και όλους τους άλλους που είχαν ήδη μπει στην πόλη. Διέταξαν τον κομιστή της επιστολής να πάει κρυφά στον δρόμο προς την Τριπολιτσά και μετά να γυρίσει προς το μέρος τους, σαν να ερχόταν κανονικά από εκείνη την Πόλη. Ύστερα αποχαιρέτισαν τον Διοικητή των Καλαβρύτων, πήραν μαζί τους 2 3 Τούρκους και ξεκίνησαν στις 9 Μαρτίου για την Τριπολιτσά. Όταν πλησίασαν στις Κατσάνες, περιοχή στην οποία βρισκόμαστε, συνάντησαν, όπως είχαν προσχεδιάσει τον φέροντα την επιστολή, ο οποίος τους την έδωσε μπροστά στους Τούρκους που ήταν μαζί τους. Τη διάβασαν μεγαλόφωνα ώστε να την ακούσουν όλοι. Υποκρίθηκαν τους αγανακτισμένους, διέκοψαν το ταξίδι τους προς την Τρίπολη και μετέβησαν στο χωριό Καρνέσι, (σημερινή Άνω Κλειτορία), στο οποίο διανυκτέρευσαν. Από εκεί απέστειλαν επιστολή προς τον Καϊμακάμη της Τριπόλεως, στην οποία εξέθεταν υποκριτικά το περιεχόμενο της πλαστής επιστολής και υπογράμμιζαν τον φόβο που τους κατείχε για να μεταβούν στην Τρίπολη. Μετά από αυτά, όλοι επέστρεψαν στην Αγία Λαύρα και από εκεί ειδοποίησαν και τον Διοικητή των Καλαβρύτων σχετικά με όσα έμαθαν καθ οδόν. Για την πλαστή επιστολή ασχολούνται πολλοί ιστορικοί και απομνημονευματογράφοι όπως: ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο Τρικούπης, ο Φραντζής, ο Κόκκινος, ο Φίνλεϊ και ο Πουκεβίλ και άλλοι. Με αυτό τον προσχηματικό τρόπο βρέθηκαν στην Αγία Λαύρα. Εκεί είναι ιστορικά βεβαιωμένο ότι μεταξύ 11 και 17 Μαρτίου ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, μετά από Θεία Λειτουργία, ευλόγησε το Λάβαρο και εδόθη το σύνθημα της έναρξης της Επανάστασης. Κατά μία άποψη, στις 17 Μαρτίου 1821 οι Πρόκριτοι με 600 ενόπλους αγωνιστές επιτέθηκαν κατά των Καλαβρύτων και μετά από πενθήμερο ένοπλο αγώνα (21 Μαρτίου) ανάγκασαν τον Βοεβόδα των Καλαβρύτων Αρναούτογλου και τους εκεί κατοικούντες Τούρκους να παραδοθούν. Κατ άλλη εκδοχή επιτέθηκαν κατά των Καλαβρύτων στις 21 Μαρτίου 1821 και, μετά από ένοπλη σύγκρουση, οι Τούρκοι παραδόθηκαν αυθημερόν. Συνεπώς, την ημερομηνία αυτή έχουμε την απελευθέρωση της πρώτης ελληνικής πόλης από τον Τούρκο κατακτητή. Επισημαίνεται ότι δεν απελευθερώθηκε κανένα μικρό χωριό, χωρίς καμία σημασία, αντιθέτως από επίσημα στοιχεία (Πουκεβίλ Ταξίδι στην Ελλάδα, Σπυρίδων Τρικούπης Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης και άλλοι), προκύπτει ότι στα Καλάβρυτα κατοικούσαν την εποχή εκείνη Έλληνες Χριστιανοί και 300 Τούρκοι, συνολικά δε, στην Επαρχία Καλαβρύτων κατοικούσαν Έλληνες Χριστιανοί και 450 Τούρκοι, όταν ολόκληρη η Πελοπόννησος είχε συνολικά περίπου ελληνικό πληθυσμό. Εκτός του προεκτεθέντος κορυφαίου επαναστατικού γεγονότος, στην ίδια Επαρχία Καλαβρύτων έλαβαν χώρα και άλλα σοβαρά επαναστατικά γεγονότα, μεταξύ των οποίων είναι και το σήμερα εορταζόμενο εδώ της 16ης Μαρτίου 1821 στην τοποθεσία Φροξυλιά. Προτού εισέλθω στην ουσία της υποθέσεως για να γίνουν πιο κατανοητά τα γεγονότα κρίνω σκόπιμο να διευκρινίσω ορισμένα θέματα. Κατά το 1821, αλλά και μεταγενέστερα και προτού κατασκευαστούν οι αυτοκινητόδρομοι στην περιοχή μας, η επικοινωνία Καλαβρύτων - Τριπόλεως γινόταν μέσω δημοσίας ημιονικής οδού, η οποία άρχιζε από τα Καλάβρυτα και διερχόμενη και κάτωθεν και στα ριζά του λόφου που βρισκόμαστε, ένθα οι συνεχόμενες μικρές σε έκταση τοποθεσίες Παλαιόπυργος Φροξυλιά Πλατανιά Καφετζή, κατέληγε στην Τρίπολη. Όπως προαναφέρθηκε, οι Πρόκριτοι και Αρχιερείς της επαρχίας Καλαβρύτων δεν μετέβησαν στην Τρίπολη, παρά τις αλλεπάλληλες προσκλήσεις, ο δε Καϊμακάμης της Τριπόλεως κάλεσε το Βοεβόδα Αρναούτογλου να του δώσει εξηγήσεις για το τί ακριβώς συμβαίνει στην επαρχία Καλαβρύτων. Ο Αρναούτογλου, υπακούοντας στην εντολή αυτή, ξεκίνησε στις 16 Μαρτίου 1821 για να μεταβεί στην Τρίπολη. Η μετάβαση αυτή περιήλθε σε γνώση των Μαζαίων Αγωνιστών. Ενόψει της αναχωρήσεώς του, νωρίτερα, έστειλε από το προσωπικό του, ένα Τούρκο (Αράπη) να μεταβεί στο χωριό Δάρα, το οποίο ήταν τσιφλίκι του, ευρισκό- 14 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ

16 μενο στο μέσο περίπου της διαδρομής Καλαβρύτων Τριπόλεως και να ειδοποιήσει τους εκεί κατοίκους να ετοιμάσουν την υποδοχή και τη διανυκτέρευσή του στο χωριό, προκειμένου να συνεχίσει τη μετάβασή του στην Τρίπολη. Φθάνοντας δε αυτός το πρωί της ίδιας μέρας 16 Μαρτίου 1821 στη Φροξυλιά ο Σωτήρης Παπαδέας από το Μάζι με τους συντρόφους του Θανάσην Φεφέ, Θανάσην Κωστόπουλον, ομοίως Μαζαίους, Ασημάκην Ντόλκαν από το Κάνη, Γιαννάκην Βίραν από τα Κρινόφυτα και τον Γαλάνην από τη Βρώσθαινα τον εφόνευσαν επί τόπου, έστησαν δε ενέδρα στο ίδιο μέρος περιμένοντας να φθάσει εκεί και ο Βοεβόδας Αρναούτογλου. Ο Αρναούτογλου, μη γνωρίζοντας ότι ο απεσταλμένος του είχε φονευθεί, ξεκίνησε αργότερα με την ακολουθία του για την Τρίπολη. Όταν οι προπορευόμενοι της συνοδείας του έφθασαν στη Φροξυλιά το απόγευμα της 16ης Μαρτίου 1821 έπεσαν στην ενέδρα των προαναφερόμενων αγωνιστών, οι οποίοι είχαν ενισχυθεί και από τους Ιωάννη Χονδρογιάννη και τους δικούς του και έγιναν έως 12 και σε μάχη που συνήφθη εφόνευσαν τον Καφετσήν, ήτοι τον Φροντιστήν του Αρναούτογλου, ο οποίος ακολουθώντας, όταν έμαθε τούτο από προστρέξαντα Τούρκο, εγκατέλειψε το σχέδιό του να μεταβεί στην Τρίπολη και γύρισε ευθύς πίσω στα Καλάβρυτα και πήγε και κλείστηκε μετά της οικογενείας του στον Πύργο του, τα μεταφερόμενα δε από αυτόν περιήλθαν στα χέρια των αγωνιστών. Σημειούται ότι η παραπάνω αναφερόμενη τοποθεσία «στου Καφετσή» συνδέεται με το όνομα του ανωτέρω φονευθέντος φροντιστή του Αρναούτογλου, γεγονός που αποδεικνύει και τον συγκεκριμένο τόπο θανάτου αυτού. Στα γεγονότα στην Φροξυλιά αναφέρονται: ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, Αναστάσιος Γούδας, Διονύσιος Κόκκινος, Μαίρη Βέη, Γεώργιος Φίνλεϊ, Λεωνίδας Δογάνης, Γεώργιος Παπανδρέου ο Οπλαρχηγός Βασίλειος Πετμεζάς και οι απομνημονευματογράφοι Στέφανος Στεφανόπουλος, Φώτιος Χρυσανθόπουλος ή Φωτάκος και άλλοι. Περαιτέρω, στην σύγχρονη Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, αφού γίνεται αναφορά στα χαρακτηριζόμενα ως προεπαναστατικά γεγονότα στην Επαρχία Καλαβρύτων, επισημαίνεται ότι «το πιο σοβαρό όμως επεισόδιο που κατέληξε και στην πρώτη καθαυτό πολεμική επιχείρηση του Αγώνος, ήταν η επίθεση εναντίον ανθρώπων του Τούρκου διοικητή (Βοεβόδα) των Καλαβρύτων Ιμπραήμ πασά Αρναούτογλου, που είχε ξεκινήσει για την Τριπολιτσά». Από τα προαναφερόμενα σαφώς προκύπτει ότι τα δύο επαναστατικά χτυπήματα το πρωί και το απόγευμα της 16ης Μαρτίου 1821 στη περιοχή Φροξυλιά Τουρλάδας, κατά του Βοεβόδα των Καλαβρύτων Αρναούτογλου δεν ήσαν απλά και τυχαία, αλλά οργανωμένα, ομαδικά και ένοπλα, ήσαν στην πραγματικότητα επαναστατικές πράξεις γιατί εστρέφοντο κατά του Τούρκου Κρατικού Λειτουργού (Επάρχου) και αποτελούσαν πολεμική ενέργεια κατά της Τουρκικής Εξουσίας. Είναι αλήθεια αναμφισβήτητη ότι τα Επαναστατικά γεγονότα στην Επαρχία Καλαβρύτων ήσαν τόσο σοβαρά, που εθορύβησαν τόσο πολύ την Τουρκική Διοίκηση, ώστε αυτά να αποτελέσουν την αιτία απαγχονισμού του Οικουμενικού Πατριάρχη Γρηγορίου Ε στις 10 Απριλίου 1821, ημέρα του Πάσχα, όπως τούτο προκύπτει από τον «Γιαφτά», δηλαδή την καταδικαστική απόφαση, η οποία αναρτήθηκε στο στήθος του, στο σκεπτικό της οποίας αναφέρεται ότι: «επειδή ο ίδιος (ο Γρηγόριος) ανήκει εις τον Λαόν του Μοριά και επειδή οι Ραγιάδες του Καζά (επαρχίας) Καλαβρύτων της χερσονήσου του Μοριά, αποτελέσαντες ανταρτικά σώματα διαταράσσωσι την έννομον καθεστηκυΐαν τάξιν και ησυχίαν των λοιπών και επειδή είναι αδύνατον να μην είναι γνώστης (ο Γρηγόριος) της τοιαύτης καταστάσεως κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αποδειχθείσης περιφανώς της ενοχής αυτού. Επειδή δε είναι επιβεβλημένη η εξολόθρευσις και εξαφάνισις της βδελυράς υπάρξεως του ως άνω προδότου και προς παραδειγματισμόν των άλλων: Διατάσσω Την δι αγχόνης θανάτωσίν του»... Κάποιοι σκόπιμα αμφισβητούν την έναρξη της Eπανάστασης του 1821 από την Eπαρχία Καλαβρύτων, όμως, εάν τα προαναφερόμενα πολεμικά γεγονότα και τόσα άλλα, τα οποία λόγω περιορισμένου χρόνου δεν είναι δυνατόν να αναφερθούν σε μία ομιλία, δεν είναι επαναστατικά γεγονότα, τότε τι είναι Eπανάσταση; Κυρίες και Κύριοι, Τα Ιστορικά γεγονότα στην Επαρχία Καλαβρύτων γενικά και ειδικά αυτό της Φροξυλιάς, έχουν γραφτεί από ιστορικούς και απομνημονευματογράφους, πολλοί εκ των οποίων έζησαν και έλαβαν μέρος σε αυτά και δεν ξαναγράφονται σήμερα κατά τις αντιλήψεις και προθέσεις του καθενός. Κατά τον ιστορικό Πολύβιο «εξ ιστορίας αναιρεθείσης της αληθείας το καταλειπόμενον αυτής γίνεται ανωφελές διήγημα». Ευχαριστώ που με ακούσατε. Ανδρέας Αριστ. Μπίκος Δικηγόρος ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ 15

17 Εκδήλωση της Παγκαλαβρυτινής Ένωσης για την επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821 Με λαμπρότητα εορτάστηκε και φέτος από την ΠΑ- ΓΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΗ ΕΝΩΣΗ, η Επέτειος της 25ης Μαρτίου Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 22 Μαρτίου 2015 στην αίθουσα της Παλαιάς Βουλής και ακολούθησε κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο του «Άγνωστου Στρατιώτη» από τον Πρόεδρο της Ένωσης, τον Δήμαρχο Καλαβρύτων και άλλους επισήμους. Ο Πανηγυρικός της ημέρας εκφωνήθηκε από τον κ. Σπυρίδωνα Ι. Νικολάου, Σύμβουλο Επικρατείας ε.τ. τ. Γενικό Γραμματέα της Εταιρείας Μελέτης Ελληνικής Ιστορίας, με θέμα: «Η Εθνική και Ευρωπαϊκή Ταυτότητα της Ελληνικής Επανάστασης». - Δημοσιεύουμε ολόκληρο το κείμενο της ενδιαφέρουσας ομιλίας του κ. Νικολάου που έχει ως εξής: Η ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Τα έθνη, για να επιζήσουν, πρέπει πάνω απ όλα να έχουν μνήμη. Η απώλεια της ιστορικής μνήμης ενός λαού οδηγεί, με φυσική σχεδόν αναγκαιότητα, στην αλλοίωση των βασικών γνωρισμάτων της ταυτότητάς του, στην έλλειψη αυτοσυνείδησης ως έθνους, ενδεχομένως στην αφομοίωσή του μέσα σε ευρύτερα πληθυσμιακά σύνολα και, τελικά, στην εξαφάνισή του ως αυτοτελούς και ενεργού υποκειμένου του ιστορικού γίγνεσθαι. Ο συνεχής διάλογος με το παρελθόν και ο αναστοχασμός της πορείας ενός έθνους είναι αναγκαίος όχι μόνο για τη διαμόρφωση της παιδείας του, αλλά πολύ περισσότερο για την κατανόηση της σύγχρονης πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας, την αντιμετώπιση των νέων προβλημάτων και το άνοιγμά του σε νέους ορίζοντες. Αυτή η αναδρομή και ψυχική επαφή με το παρελθόν δεν είναι ούτε προγονοπληξία, ούτε στείρα παρελθοντολογία. Είναι ζωτική ανάγκη για την ολοκλήρωση της ατομικής και συλλογικής μας προσωπικότητας, γιατί μόνο από την συνείδηση της ταυτότητας, την διατήρηση της κληρονομίας μας, την αξιοποίηση των στοιχείων του πολιτισμού μας, αλλά και την επίγνωση των λαθών, των ελαττωμάτων και των παθημάτων των προγόνων μας, μπορούμε να αντλήσουμε την πείρα και την ικανότητα για την δημιουργία ενός καλύτερου μέλλοντος. Την ευκαιρία για περισσότερη αυτογνωσία, ανασύνταξη των δυνάμεών μας και ανάληψη νέων στόχων, αλλά και νέων ευθυνών, μας την δίνει η Εθνική μας Επέτειος της 25ης Μαρτίου και η αναζήτηση του τι πραγματικά ήταν και τι σημαίνει για μας η Ελληνική Επανάσταση του Για να τοποθετήσουμε και αξιολογήσουμε το κυρίαρχο αυτό γεγονός της νεότερης ιστορίας μας στις πραγματικές του διαστάσεις, θα πρέπει να εξετάσουμε τι ήταν αυτό που το καθιστά ξεχωριστό και μοναδικό 16 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ

18 μέσα στα πλαίσια όχι μόνο της δικής μας, αλλά και της ευρωπαϊκής ιστορίας. Μέσα στα πλαίσια της σημερινής κρίσης, η οποία στην ουσία της δεν είναι απλώς οικονομική, αλλά βασικά κρίση ταυτότητας και κρίση θεσμών, καθώς και μέσα σε ένα κλίμα γενικότερης αποδόμησης κοινωνικών αξιών και όλων των παγιωμένων επιστημονικών παραδοχών, καλούμαστε να δώσουμε απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα: Ήταν το 1821 Επανάσταση, δηλ. ένοπλη εξέγερση ενός ολόκληρου λαού για την απόκτηση της ελευθερίας του από έναν ξένο τυραννικό κατακτητή, ή ένα απλό στασιαστικό κίνημα με σκοπό την απόσχιση ενός εδαφικού τμήματος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας; Και αν ήταν Επανάσταση, ποιοι την έκαναν; Και εναντίον ποίου; Ήταν Έλληνες αυτοί που την κήρυξαν και την ολοκλήρωσαν, με ελληνική εθνική συνείδηση, ή μια κοινωνική τάξη που ξεσηκώθηκε κατά των προνομίων και της οικονομικής εκμετάλλευσης από άλλες κοινωνικές τάξεις, κυρίαρχες ή μη, της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας; Είχε αποκλειστικώς οικονομικά αίτια και σκοπούς, ή απέβλεπε στην ανάκτηση της εθνικής ανεξαρτησίας και της πολιτικής υπόστασης του ελληνικού έθνους; Ήταν ένα τυχαίο και μεμονωμένο γεγονός στα πλαίσια των συνηθισμένων αγροτικών εξεγέρσεων της Βαλκανικής, ή αποτελούσε την κατάληξη μιας μακράς σειράς εθνοαπελευθερωτικών αγώνων ενός λαού, ο οποίος είχε διατηρήσει την πολιτισμική ιδιαιτερότητά του και τον πόθο του για ελευθερία; Είχε περιορισμένο θρησκευτικό χαρακτήρα ή εκδηλώθηκε σε συνάρτηση με την γενικότερη ιστορική πορεία των λαών της Ευρώπης, κάτω από την επίδραση νέων ιδεών και πολιτικών θεωριών που είχαν την πηγή τους σε αρχαία ελληνικά πρότυπα και επηρέασε την πολιτική και πνευματική ζωή των λαών αυτών; Από την απάντηση που θα δώσουμε στα ερωτήματα αυτά, θα εξαρτηθεί και η σημασία που πρέπει να αποδίδουμε στην Επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης και η συλλογική μας βούληση να συνεχίσουμε να την εορτάζουμε, ως ένα γεγονός που μας ενώνει και μας κάνει περήφανους να νιώθουμε ότι είμαστε Έλληνες και θέλουμε να παραμείνουμε. Για ορισμένους διαπρεπείς ξένους ιστορικούς, όπως ο πατριάρχης της μεταμοντέρνας ιστοριογραφίας Έρικ Χομπσμπάουμ, η απάντηση που πρέπει να δοθεί στα παραπάνω ερωτήματα είναι αρνητική. Για τον Χομπσμπάουμ, οι Έλληνες, όπως και οι άλλοι ορεινοί πληθυσμοί των δυτικών Βαλκανίων, θα ήταν ικανοποιημένοι απλώς με μία μη εθνική αυτόνομη ηγεμονία, όπως αυτή που είχε εγκαθιδρύσει ο Αλή Πασάς για έναν καιρό στην Ήπειρο (Βλ. Η Εποχή των Επαναστάσεων, , βιβλίο 480 σελίδων, από τις οποίες στην Ελληνική Επανάσταση αφιερώνει 4!!!). Άλλωστε γι αυτόν, ελληνικό έθνος δεν υπήρχε πριν από το 1830, ούτε στην αρχαιότητα, ούτε στο Βυζάντιο, που ήταν μία ρωμαϊκή χριστιανική αυτοκρατορία, στον δε πόλεμο της Ανεξαρτησίας οι Έλληνες δεν πολέμησαν ως Έλληνες εναντίον των Τούρκων, αλλά ως ρωμιοί χριστιανοί εναντίον μουσουλμάνων, και η γλώσσα που μιλούσαν ήταν διαφορετική από την γλώσσα των αρχαίων Ελλήνων και των βυζαντινών. Το ελληνικό έθνος δημιουργήθηκε κατ αυτόν από τον ελληνικό εθνικισμό, που ήταν η ιδεολογία του νέου ελληνικού κράτος και ο οποίος κατάφερε μέσα από τον συνδυασμό αστικής ηγεσίας, κλέφτικης αποδιοργάνωσης και επέμβασης των Μεγάλων Δυνάμεων, να γεννήσει μία από εκείνες τις μικροκαρικατούρες του δυτικού φιλεύθερου ιδεώδους που επρόκειτο να γίνει τόσο γνώριμο σε περιοχές όπως η Λατινική Αμερική (Βλ. συνέντευξη προς την Ελευθεροτυπία της , στο Γ. Κοντογεώργη, Έθνος και εκσυγχρονιστική νεωτερικότητα, 2006, σελ. 174 επ.). Τις απόψεις αυτές υιοθετούν εξ ολοκλήρου και οι ημέτεροι κοινωνιολογούντες μεταμοντέρνοι και αποδομιστές ιστορικοί, ακαδημαϊκοί και μη, και ενίοτε πλειοδοτούν εμφανίζοντες περίπου ως ειδυλλιακή την κατάσταση των Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας. Έτσι, π.χ. στο πλαίσιο της αντίληψης αυτής δεν έχει νόημα να μιλάμε για κατάκτηση και κατακτητές, αφότου εδραιώθηκε η συναίνεση των κατακτηθέντων πληθυσμών προς την Οθωμανική Αυτοκρατορία, η Εκκλησία συμμάχησε με το Οθωμανικό Κράτος και τέθηκε στην υπηρεσία του, στο σύνολό της και αδιακρίτως. Το παιδομάζωμα χαρακτηρίζεται ως δραστικός καταναγκαστικός μηχανισμός κοινωνικής ανόδου καθόσον τα παιδιά έφευγαν (δεν διευκρινίζεται αν το έπρατταν εξ ιδίας πρωτοβουλίας και ενστικτωδώς, ή αναχωρούσαν κατόπιν ευγενικής εντύπου προσκλήσεως) από το καθεστώς του ραγιά και εισέρχονταν απ ευθείας στους κυρίαρχους. Προφανώς, κατά την αντίληψη αυτήν, το παιδομάζωμα ήταν ένα είδος υποτροφιών Φουλμπράϊτ για νεαρούς φιλόδοξους Έλληνες. Ο όρος Έλληνες χρησιμοποιείται στις σχετικές μελέτες καταχρηστικά και όχι κυριολεκτικά προς υποδήλωση του ανήκειν σε κάποιο υπαρκτό ελληνικό έθνος, δεδομένου ότι, για τους συγγραφείς αυτούς ελληνικό ή μάλλον νεοελληνικό έθνος, αυτοτελές και ανεξάρτητο από παλαιότερες συλλογικές μορφές ελληνικότητας, μπορεί να αναγνωρισθεί, και δη ως αναδυόμενο, μόνο από τα μέσα του 18ου αιώνα και μετά. Γι αυτό και γίνεται περισσότερος λόγος για ελληνόφωνους ραγιάδες χρι- ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ 17

19 στιανούς παρά για Έλληνες. Ανάλογες διακηρύξεις, υπό τύπο δήθεν επιστημονικών διαπιστώσεων και απαλλαγής από μύθους, θα συναντήσουμε σε πληθώρα σύγχρονων ιστορικών πονημάτων, βιβλίων, άρθρων, ανακοινώσεων σε συνέδρια κλπ. Βέβαια, η βασική αντίληψη περί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ως διαδόχου της Ελληνικής (όπως την ονόμαζαν όλοι οι ξένοι και ήταν στην πραγματικότητα, παρά την επιμονή των Ελλήνων να την αποκαλούν Ρωμαϊκή ) και συναινετικής συγχώνευσης των δύο κυρίαρχων πληθυσμιακών ομάδων (ελληνικής και τουρκικής) σε μία νέα πολιτισμική και πολιτική ενότητα με την υφέρπουσα προσδοκία ανάδειξης των Ελλήνων στην προνομιούχο θέση του πνευματικώς και οικονομικώς ισχυρότερου εταίρου και συνεπώς η θεώρηση του κατατρεγμού και των δεινοπαθημάτων του ελληνισμού κάτω από τον τούρκικο ζυγό ως αναγκαίου ιστορικού σταδίου για την μετάβαση σε μία νέα πολιτική οργάνωση της καθ ημάς Ανατολής, έχει τις ρίζες της στην πλειοψηφούσα κατά τον 14ο και 15ο αιώνα πίστη των ελληνικών λαϊκών στρωμάτων και της ηγεσίας του ελληνικού ορθοδόξου κλήρου ότι κάλλιον εστί φακιόλιον τουρκικό ιδείν ή τιάραν παπική. Η αντίληψη αυτή, που εύρισκε εκφραστές μέχρι και τον 18ο αιώνα, με τον Καταρτζή να υποστηρίζει ότι (εμείς οι Έλληνες) δεν είμαστε έθνος που να φορμάρουμε καθ εαυτό πολιτεία και ότι αν ίσως δεν μετέχουμε στην διοίκηση της πολιτείας των κρατούντων μας κατά πάντα, μόλλον τούτο δεν είμαστε ολότελα αμέτοχοι (Βλ. M. Vitti, Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, 1978, σελ. 132), στηριζόταν στην πεποίθηση ότι μεγαλύτερος κίνδυνος για τον Ελληνισμό αποτελούσε η οργανική ένταξη της Ορθοδοξίας στην Παπική Πνευματική Κυριαρχία, παρά η υποδούλωση στους Τούρκους. Η διαφορά με την σύγχρονη αποδομητική ιστοριογραφική εκδοχή, έγκειται στο ότι η τελευταία δεν αναγνωρίζει την ύπαρξη ελληνικού έθνους πριν από τον 18ο ή 19ο αιώνα (ενώ οι ανθενωτικοί εξελάμβαναν την τουρκική κατάκτηση ως προϋπόθεση για την διάσωση του ελληνικού έθνους, με δεδομένη ως υπέρτατη αξία της ύπαρξής του την ορθόδοξη πίστη), καθώς και στο ότι οι μεταμοντέρνοι κοινωνιολογούντες ιστορικοί που ενστερνίζονται την συνταγματικής ισχύος κοινωνιολογική αρχή ότι όλοι οι πολιτισμοί είναι ισόβαθμοι (δεν υπάρχουν ανώτεροι και κατώτεροι) και συνεπώς απεχθάνονται την έννοια του τούρκου ως βάρβαρου κατακτητή, θεωρούν ότι οι Έλληνες επαναστατούντες δεν είχαν κανένα ηθικό πλεονέκτημα ή πολιτισμική υπεροχή αφού και αυτοί έσφαζαν αμάχους Τούρκους. Ουσιαστικά δηλαδή επρόκειτο για μία (προφανώς εκ παρεξηγήσεως) επελθούσα αξιοκατάκριτη ένοπλη σύρραξη στην οποία και οι δύο εμπόλεμοι διέπραξαν (ως μη ώφειλαν, αμφότεροι) ωμότητες, παραβιάζοντες έτσι προκαταβολικώς και τις συνθήκες της Χάγης και της Γενεύης, περί διεξαγωγής του πολέμου και περί αιχμαλώτων. Όμως οι Έλληνες δεν περίμεναν την Επανάσταση και την δημιουργία του Νέου Ελληνικού Κράτους για να ανακαλύψουν ότι είναι και λέγονται Έλληνες και ότι δεν είναι ελληνόφωνοι χριστιανοί ραγιάδες, αλλά Έλληνες ανήκοντες σε ένα Έθνος με βαθιές ιστορικές ρίζες και έχοντες συνείδηση της εθνικής τους αυτής ταυτότητας. Και μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης, που εσήμανε το τέλος του μεσαιωνικού ελληνισμού ως αυθύπαρκτης πολιτικής οντότητας, οι Έλληνες συνέχισαν να έχουν επίγνωση της εθνικής τους ιδιοσυστασίας και την βούληση να την διατηρήσουν και να ανακτήσουν την πολιτική τους ανεξαρτησία. Έτσι, ο Λαόνικος Χαλκοκονδύλης, ο τελευταίος Αθηναίος ιστορικός, κατά τον William Muller, και ο πρώτος μέγας ιστορικός του Νεώτερου Ελληνισμού, κατά τον Διονύσιο Ζακυθηνό αποκρούει την χρήση της ονομασίας των ελληνόφωνων χριστιανών πολιτών της Αυτοκρατορίας ως Ρωμαίων και επιμένει στην χρήση του όρου Έλληνες και αναφέρεται στο μεγαλείο της ελληνικής γλώσσας και στα κατορθώματα των αρχαίων Ελλήνων ως προγόνων των συγχρόνων του, οραματιζόμενος ταυτόχρονα την ανασύσταση της Ελληνικής Ανατολικής Αυτοκρατορίας κάτω από το σκήπτρο Έλληνος Βασιλέως. Ο αυτοονομαζόμενος ως προύχων Έλλην ευπατρίδης και ειδήμων των ανατολικών πραγμάτων Ιανός (Ιωάννης) Λάσκαρης ζητάει την βοήθεια του Καρόλου του Ε για την οργάνωση σταυροφορίας προς απελευθέρωση του Ελληνικού Έθνους. Ο αρχηγός ενός μικρού μισθοφορικού στρατεύματος στην υπηρεσία του Ερρίκου του Η της Αγγλίας αποτελούμενου από Έλληνες πολεμιστές της διασποράς, γνωστός με το όνομα Θωμάς παροτρύνει τους στρατιώτες του πριν από μια μάχη να πολεμήσουν ως Έλληνες. Ελλήνων γαρ εσμέν παίδες και βαρβάρων σμήνος ου πτοούμεθα. Ο Αντώνιος Έπαρχος, Κερκυραίος λόγιος με πολυσχιδή δράση στην Ιταλία του 16ου αιώνα, στην προσπάθειά του να πετύχει την απελευθέρωση των Ελλήνων από τον τουρκικό ζυγό, δεν προβάλλεται και δεν αυτοονομάζεται ούτε ως Κερκυραίος ή Επτανήσιος, ούτε ως Βενετσιάνος, αλλά ως Έλλην. Ο Χριστόφορος Άγγελος, μία αφανής αλλά αξιοπρόσεκτη φυσιογνωμία της μεταβυζαντινής ελληνικής 18 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ

20 γραμματείας, που έζησε στην Αγγλία στις αρχές του 17ου αιώνα, συνέταξε μεταξύ άλλων και ένα Εγχειρίδιον περί καταστάσεως των σήμερα ευρισκομένων Ελλήνων, το οποίο υπογράφει ως έργο συνταχθέν υπό Ανωνύμου του Έλληνος. Ο Ιωάννης Πρίγκος, από την Ζαγορά του Πηλίου, εγκατεστημένος ως έμπορος στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας μάζευε βιβλία και τα έστελνε στην πατρίδα του την Ζαγορά για να ιδρύσει σε αυτήν Ελληνομουσείον και βιβλιοθήκην για την μόρφωση των Ελλήνων και για να λάμψει και πάλι η Χριστιανοσύνη στους τόπους της Ελλάδος όπως και πρώτα. Εκ μέρους του δυστήνου γένους των Γραικών απευθύνεται προς την Χριστιανικήν Ευρώπην ο Ευγένιος Βούλγαρης για την απελευθέρωση του από τριών εκατοντάδων χρόνων δεδουλομένου Έθνους των Ελλήνων. Στα επαναστατικά κείμενα του Ρήγα Φεραίου, παρά την βασική εμμονή του στην ανασύσταση μιας πολυεθνικής χριστιανικής δημοκρατικής Επικράτειας, που θα απήλλασσε τους υπόδουλους χριστιανικούς λαούς της Βαλκανικής από την βάρβαρη κυριαρχία των Τούρκων, γίνεται συνεχής επίκληση στο ελληνικό έθνος, στην ελληνική πατρίδα, στον ελληνικό λαό και στην ελληνική φωνή, στην ελληνική γλώσσα, στην οποία και θα γράφονται οι νόμοι του νέου κράτους. Και ο Κοραής, ο δάσκαλος και εμψυχωτής του Έθνους, ανατρέχει στην αρχαιότητα και έχοντας ως βασική πηγή τον Αριστοτέλη, γράφει: Οι πρόγονοί μας ονομάζοντο το παλαιόν Γραικοί, έπειτα έλαβον το όνομα Έλληνες από Γραικόν τινά, όστις είχε κύριον όνομα το Έλλην. Αν προκρίνεις το Έλληνες ονομάζου φίλε μου Έλλην, αλλά μη διά τους οικτιρμούς του Θεού Ρωμαίος. Για να καταλήξουμε στην έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, όπου ο Σταμάτης Κουμπάρης, σημαίνων Φιλικός στην Οδησσό, γράφοντας στους συμπατριώτες του Έλληνες, που ζούσαν στο μακρινό Ταγκανρόγκ της Αζοφικής Θάλασσας, αναγγέλλει την είδηση με τα ακόλουθα λόγια: Φίλοι και αδελφοί Έλληνες πατριώτες. Αύριο εις Ιάσιον υψώνεται η Σημαία της Ελευθερίας της πατρίδος μας παρά του Αλέξανδρου Υψηλάντη. Νέοι τρέξατε, πλούσιοι βοηθήσατε, γέροντες παρακινήσατε. Η Ελλάς, η δυστυχισμένη Πατρίς μας κράζει να την ελευθερώσωμεν. Όλοι αυτοί οι αυτοονομαζόμενοι Έλληνες και αυτοθεωρούμενοι ως ανήκοντες σε ένα έθνος με ιστορία και παραδόσεις, καθώς και χιλιάδες ή μυριάδες άλλοι συμπατριώτες τους, πίστευαν στην ενότητα και την διαχρονική ύπαρξη του έθνους αυτού, για το οποίο μοχθούσαν, αγωνίζονταν και θυσίαζαν και την ζωή τους ακόμα, για να το δουν ελεύθερο και συγκροτημένο σε ανεξάρτητη πολιτεία. Με αυτό το όραμα έζησαν γενεές επί γενεών ορθοδόξων χριστιανών, κατά την πίστη, και Ελλήνων, κατά το φρόνημα και την ψυχή, κατοίκων των πάλαι ποτέ ελληνικών χωρών από την Ήπειρο και την Μακεδονία μέχρι την Κωνσταντινούπολη, την Ιωνία, τα Νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη ή την Κύπρο, καθώς και οι ομόδοξοι Έλληνες, που ζούσαν υπό ενετική κατοχή ή βρίσκονταν σκλαβωμένοι σε απομακρυσμένες περιοχές, όπως ο Πόντος, ή όπως η Βενετία, η Τεργέστη, η Βιέννη, το Βουκουρέστι, η Οδησσός ή η Κριμαία. Έτσι φθάσαμε στην Επανάσταση του 1821, που οργανώθηκε με μεγάλη πίστη στον σκοπό της, αλλά και μεγάλη προχειρότητα ως προς τον τρόπο και τα μέσα της πραγμάτωσής της, και εκδηλώθηκε ταυτόχρονα στα δύο άκρα της Βαλκανικής Χερσονήσου για να επικρατήσει και να σταθεροποιηθεί μόνο στο ένα από αυτά. Η Επανάσταση αυτή και από την σύνθεση των πληθυσμών και των κοινωνικών στρωμάτων, που συμμετείχαν σ αυτήν, και από τους σκοπούς, που έταξε στον εαυτό της, ήταν Εθνική, Φιλελεύθερη και είχε έντονο τον θρησκευτικό χαρακτήρα. Δεν έγινε από κάποιον ημιανεξάρτητο ηγεμονίσκο κάποιας περιοχής, που ήθελε να εδραιώσει την εξουσία του σε ένα λαό, απαλλασσόμενος από την επικυριαρχία του Σουλτάνου. Δεν έγινε κατ εντολή και με την άμεση ή έμμεση υποστήριξη κάποιας ξένης Δύναμης, κάποιου ξένου ηγεμόνα, που θα ήθελε να προσαρτήσει τα ελληνικά εδάφη στην Επικράτειά του. Δεν έγινε κάτω από ιδεολογικά προστάγματα κοινωνικής ανατροπής και για οικονομικές επιδιώξεις κάποιας δεινοπαθούσας εργατικής ή αγροτικής τάξης, που καταπιεζόταν από άλλες θεσμικά και κληρονομικά εγκατεστημένες προνομιούχες τάξεις. Η Ελληνική Επανάσταση έγινε στο όνομα της προς τον Χριστό ορθόδοξης πίστης και στην ιδέα, τον πόθο ή το όραμα της Αναγέννησης του Ελληνικού Έθνους. Αυτές ήταν οι πεποιθήσεις του συνολικού λαού (αγροτών, μεταπρατών, εμπόρων, ναυτικών, αρματολών, κλεφτών, κληρικών, κοτσαμπάσηδων ή γραμματικών), που πήρε τα όπλα και πολέμησε για την λευτεριά του. Αυτό εκφράστηκε με δωρική λιτότητα και θουκιδίδεια ακριβολογία στην Διακήρυξη της , που προτάχθηκε στο κείμενο του Προσωρινού Πολιτεύματος της Επιδαύρου: Εν ονόματι της Αγίας και Αδιαιρέτου Τριάδος. Το Ελληνικόν Έθνος, το υπό την φρικώδη οθωμανικήν Δυναστείαν, μη δυνάμενον να φέρει τον βαρύτατον και απαραδειγμάτιστον ζυγόν της τυραννίας, και αποσείσαν αυτόν με μεγάλας θυσίας, κηρύττει σήμερον διά ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ 19