Με την ευκαιρία της Εθνικής μας επετείου της 28ης Οκτωβρίου 1940, ο Πρόεδρος και το Δ.Σ. της Αδελφότητας, σας εύχονται Χρόνια πολλά και καλό Χειμώνα!

Transcript

1 Φωτογραφία του πίνακα Προέλασις του ζωγράφου Αλέξανδρου Αλεξανδράκη (1945, ελαιογραφία σε μουσαμά) Με την ευκαιρία της Εθνικής μας επετείου της 28ης Οκτωβρίου 1940, ο Πρόεδρος και το Δ.Σ. της Αδελφότητας, σας εύχονται Χρόνια πολλά και καλό Χειμώνα!

2 ΤΑ ΦΙΛΙΑ ΦΙΛΙΩΤΕΣ ΤΡΙMHNIAIA EKΔΟΣΗ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΦΙΛΙΩΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡ/ΝΩΝ «Ο ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ» ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ - ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΦΙΛΙΩΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΩΝ «Ο ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ» ΓΡΑΦΕΙΑ: ΕΜΜ. ΜΠΕΝΑΚΗ 25 Τ.Κ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ FAX: Site: papagonis@otenet.gr Αρ. βιβλίου αναγνωρισμ. σωματείων Πρωτοδικ Αριθμ. φακέλου Νομαρχίας Αθηνών 218 Α.Φ.Μ ΔΟΥ: Α ΑΘΗΝΩΝ Κωδικός Γεν. Γραμματείας Ενημέρωσης: 5283 ΥπεΥθυνοΣ συμφωνα με τον ΝΟμο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΡ. ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΦΙΛΙΩΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΩΝ «Ο ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ» ΓΛΑΔΣΤΩΝΟΣ 3 Τ.Κ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ: FAX: mitropoulos.g@dsa.gr ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ι. Π. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Γεν. Γραμματ. Δ.Σ. ΣΤΥΛ. Ν. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ Ταμίας ΑΛΕΞ. ΣΤ. ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ Ειδ. Γραμματ. Δ.Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤ. Ρ. ΚΑΡΑΜΑΝΟΣ Μέλος Εξελ. Επιτροπής DTP - ΕΚΤΥΠΩΣΗ Δ. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. Τηλ./Fax: dsotir@otenet.gr ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Εσωτερικού, ετήσια Ευρώ 20 Εξωτερικού, ετήσια Δολ. ΗΠΑ 50 Κατάθεση συνδρομών: ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Aριθμός Λογαριασμού: ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΦΙΛΙΩΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΩΝ «Ο ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ» Περιεχόμενα Ανακοίνωση - Πρόσκληση... σελ. 3 ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ ΤΟΥ... σελ. 4 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ: 1. Τα «ήθη», τα «έθιμα» και οι ασχολίες των κατοίκων του χωριού μας χτες και σήμερα. 2. Χρεοκόπησε οριστικά το χρηματιστήριο του χωριού μας. 3. Αποκαλυπτήρια προτομής ιατρού Γεωργίου Παν. Ανδριανόπουλου. 4. Η ορκομωσία της νέας Κυβέρνησης. 5. Εξελέγη Επίσκοπος Κερνίτσης. 6. Ο φίλος μου ο γιατρός: Νίκος Ζωγράφος. 6. Ένα έγγραφο - ντοκουμέντο της "Σφαγής των Καλαβρύτων"... σελ. 10 ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΑΣ:... σελ. 30 ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ - ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΞΩΡΑΪΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΤΑ ΚΑΤΩ ΦΙΛΙΑ»:... σελ. 31 ΤΑ ΕΝ ΔΗΜΩ ΚΛΕΙΤΟΡΙΑΣ 1. Ανταπόκριση του Προέδρου της Αδελφότητας Φιλιωτών στην εφημερίδα «Η φωνή των Καλαβρύτων». 2. Το χρονικό των έργων ανάπλασης του κέντρου του χωριού μας. 3. Η ύδρευση του χωριού μας χθες και σήμερα.... σελ. 32 ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΜΑΣ: 1. Εκδηλώσεις στο Μοναστήρι μας. 2. Όμιλος Φίλων του Μοναστηριού Αγίου Αθανασίου Φιλίων.... σελ. 37 ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΛΑΤΡΕΙΑ: 1. Η τιμή προς τους γονείς. 2. Το μυστήριο του θανάτου... σελ. 39 ΣΕΛΙΔΕΣ ΤΩΝ ΞΕΝΙΤΕΜΕΝΩΝ ΜΑΣ:... σελ. 41 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ: 1. Η γυναίκα φύσει και θέσει. 2. Ρευματοειδής αρθρίτιδα. 3. Φόβοι και φοβίες στο χώρο του σχολείου - Αντιμετώπιση. 4. Ιστορικές ρήσεις και η σημασία τους... σελ. 42 ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΓΩΝΙΑ: Μουσικοφιλία:... σελ. 53 ΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΜΑΣ: 1. Συγχαρητήρια. 2. Γεννήσεις. 3. Βαπτίσεις. 4. Μνημόσυνα. 5. Έφυγαν από τη ζωή.... σελ. 57 Τιμή τεύχους Ευρώ 5 AΝΕΚΔΟΤΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΗΓΗΣΕΙΣ: 1. Η αξέχαστη παράσταση της "Γκόλφως". 2. Ο... Μπουζουκόγιαννης ήταν ένα κομμάτι...κρέας. 3. Τα πουρνάρια του Δήμου, δεν ήταν...τσαρναριστά.... σελ. 60

3 ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΦΙΛΙΩΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΩΝ «Ο ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ» ΕΜΜ. ΜΠΕΝΑΚΗ 25 - Τ.Κ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ FAX «Όμιλος Φίλων Ιεράς Μονής Αγ. Αθανασίου Φιλίων» Αθήνα 21 Οκτωβρίου 2009 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ Η Αδελφότητα ευχαρίστως γνωρίζει στα μέλη της τα εξής: Προσκαλούνται τα μέλη της Αδελφότητας σε τακτική Γενική Συνέλευση, σύμφωνα με το Άρθρο 20 του Καταστατικού και την απόφαση του Δ.Σ. που έλαβε στη συνεδρίαση της 21ης Οκτωβρίου 2009, η οποία θα λάβει χώρα την 22αν Νοεμβρίου 2009, ημέρα Κυριακή και ώρα π.μ., στην αίθουσα της Παγγορτυνιακής Ενώσεως, στην οδόν Πειραιώς αριθμός 1, 7ος όροφος. ΘΕΜΑΤΑ Ημερήσιας Διατάξεως της Γενικής Συνελεύσεως: 1. ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ α. Έκθεση πεπραγμένων κατά το έτος β. Ανάγνωση Απολογισμού Εσόδων και Εξόδων Οικον. Έτους 2009 και Προϋπολογισμού γ. Ανάγνωση Εκθέσεως της Εξελεγκτικής Επιτροπής για το Οικονομικό Έτος δ. Κριτική και έγκριση πεπραγμένων, Απολογισμού 2009 και Προϋπολογισμού ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ του Κοινού Λογαριασμού για την αναστήλωση της Ιεράς Μονής Αγίου Αθανασίου Έγκριση πεπραγμένων. 3. ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΕΠΙ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ που τυχόν θα προκύψουν ή θα τεθούν από μέλη της Αδελφότητας. 4. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ Σε περίπτωση μη απαρτίας η Γενική Συνέλευση θα πραγματοποιηθεί την επόμενη Κυριακή την ίδια ώρα και στην ίδια αίθουσα. Προϋπόθεση συμμετοχής στη Γενική Συνέλευση, αποτελεί η καταβολή της συνδρομής των μελών της Αδελφότητας. Παρακαλούμε για τη συμμετοχή όλων μας, αν πραγματικά ενδιαφερόμαστε για μας και το χωριό μας. Με εγκάρδιους χαιρετισμούς Για το Διοικητικό Συμβούλιο Ο Πρόεδρος ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΡ. ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Ο Γεν. Γραμματέας ΙΩΑΝ. ΠΑΝ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Επειδή συνήθως την πρώτη Κυριακή δεν έχουμε απαρτία, η Γεν. Συνέλευση θα πραγματοποιηθεί οπωσδήποτε τη δεύτερη Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2009.

4 το Περιοδικό μας και οι παραλήπτες του Αγαπητοί μας συμπατριώτες, φίλοι αναγνώστες, Το περιοδικό μας από τούτο το τεύχος, το τεύχος 43, υποχρεώνεται να αλλάξει τυπογραφείο παρά τη θέληση του Προέδρου και των μελών του Δ.Σ της Αδελφότητας. Ο συμπατριώτης μας τυπογράφος κ. Νικόλαος Χατζής, που οκτώ ολόκληρα χρόνια επεμελήθη με ιδιαίτερη φροντίδα τα τεύχη 13 έως 42, από διετίας έχει μετακομίσει στην Παλλήνη και η συνεργασία μας είναι πάρα πολύ δύσκολη. Τα δύο τελευταία χρόνια υποχρεωνόταν να δέχεται στο σπίτι του βραδινές και νυχτερινές ώρες τον Ταμία και μέλος του Δ.Σ κ. Παναγόπουλο Στυλιανό και με πολλές δυσκολίες να κατορθώσουν να εκδοθούν τα τελευταία τεύχη. Όμως και ο κ. Παναγόπουλος Στυλιανός σταδιοδρομεί ως Δικαστικός Επιμελητής στα Δικαστήρια της Βέροιας και ως εκ τούτου η συνεργασία μας με τον συμπατριώτη μας κ. Νίκο Χατζή κατέστη αδύνατος. Υποχρεωθήκαμε να αναζητήσουμε τυπογραφείο στο κέντρο της Αθήνας, για να μας διευκολύνει και να είναι εφικτή η συνεργασία μας. Καταλήξαμε στον κ. Σωτηρόπουλο, ο οποίος φαίνεται πρόθυμος να συνεργαστεί μαζί μας, μένει να αποδειχθεί και στην πράξη. Είναι γεγονός ότι ο Νίκος ήταν δικός μας άνθρωπος, δεν μας έβλεπε σαν πελάτες, το Περιοδικό ήταν και δικό του, όπως είναι κάθε Φιλιώτη και ως εκ τούτου κατέβαλλε κάθε προσπάθεια για τη βελτίωσή του και κάθε καινούργιο τεύχος ήταν καλύτερο από το προηγούμενο. Η αισθητική του συνεχώς βελτιωνόταν και αυτό μπορεί καθένας να το διαπιστώσει ξεφυλλίζοντας τα τεύχη του Περιοδικού, και το κυριότερο, δεν γνωρίζουμε αν θα βρούμε και κάποιον άλλο να μας δέχεται δίπλα του 6 και 8 και ναι 10 ώρες, μη σας φαίνεται παράξενο, και να δουλεύουμε ακατάπαυστα. Βεβαίως δεν έλειψαν και οι εντάσεις μεταξύ μας και οι φωνές, γιατί δεν ήταν πάντα εύκολο να συμπίπτουν οι διαθέσιμοι χρόνοι μας και ύστερα εμπλέκονταν και άλλοι στην όλη διαδικασία, την εκτύπωση ακολουθεί η βιβλιοδεσία, η μεταφορά, το φακέλωμα, και πάει λέγοντας για να ταχυδρομηθεί και να φτάσει στα χέρια σας πριν είναι αργά και αρχίσετε να διαμαρτύρεστε, δικαιολογημένα, όταν το παίρνατε πολύ καθυστερημένα, όπως θα συμβεί με τούτο το τεύχος και σπεύδουμε να ζητήσουμε συγνώμη. Αντιλαμβάνεστε ότι συμβαίνει παρά τη θέλησή μας και διότι έπρεπε να ξεπεράσουμε την αντικειμενική δυσκολία της αλλαγής τυπογραφείου και διότι προηγήθηκαν οι Εθνικές εκλογές, που δεν άφηναν περιθώρια στο τυπογραφείο να μας δεχτεί και να αρχίσουμε την συνεργασία. Ελπίζουμε να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες και να κατορθώσουμε να έχετε έγκαιρα το κάθε τεύχος στα χέρια σας Στο σημείο αυτό, τόσο ο Πρόεδρος όσο και τα μέλη του Δ.Σ, αισθανόμαστε την ανάγκη να εκφράσουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στο συμπατριώτη μας, κ. Νίκο Χατζή, για τη συνεργασία που είχαμε όλα αυτά τα χρόνια και να του ευχηθούμε ολόψυχα να πάνε καλά οι δουλειές του και να έχει εκείνος και η οικογένειά του υγεία και κάθε ευτυχία.! Ομοίως να ευχηθούμε και στον νεότερο στην ηλικία, εκ των μελών του Δ.Σ Στυλιανό Παναγόπουλο καλή σταδιοδρομία, υγεία και καλή τύχη, αφού προηγουμένως τον ευχαριστήσουμε για ό,τι προσέφερε, και προσέφερε πράγματι πολλά, όλα αυτά τα χρόνια που ασχολείται με την Αδελφότητα είτε ως απλό μέλος, μέλος του ΔΣ, είτε από οποιοδήποτε πόστο. Ευελπιστούμε ότι θα συνεχίσει να προσφέρει και στο μέλλον παρά τις όποιες επαγγελματικές του ενασχολήσεις. Σε όλους εμάς εναπόκειται, αν πραγματικά αγαπάμε το Περιοδικό και το θεωρούμε απαραίτητο να εκδίδεται, να καταβάλουμε κάθε προσπάθεια και έγκαιρα να εκδίδεται και ποιοτικά να αναβαθμίσουμε το περιεχόμενό του και αισθητικά να το βλέπουμε και να το χαιρόμαστε! Πολλοί από τους αναγνώστες μας το πρώτο που διαβάζουν είναι τα κοινωνικά. Πώς όμως να τα πληροφορηθούμε και να τα συμπεριλάβουμε, αν εσείς δεν μας ενημερώνετε; Θερμή παράκληση, ενημερώστε μας έγκαιρα για κάθε κοινωνικό γεγονός, που θα θέλατε να το πληροφορηθούν όλοι οι Φιλιώτες, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Τέλος σας περιμένουμε όλους στη Γενική Συνέλευση. Θα έχουμε πολλά να συζητήσουμε. Το Δ.Σ. ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ ΤΟΥ

5 Πήραμε και δημοσιεύουμε: Αγαπητοί Συμπατριώτες, Με την επιστολή μου αυτή θέλω να ευχαριστήσω όλους όσους, κατά τη συμμετοχή μου στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009, ως υποψήφιος Βουλευτής Αχαΐας με το ψηφοδέλτιο του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας, ανεξάρτητα με τις κομματικές και προσωπικές τους προτιμήσεις, έδειξαν με οποιοδήποτε τρόπο την εκτίμησή τους στο πρόσωπό μου και ιδιαιτέρως όσους με τίμησαν με την ψήφο τους. Εν όψει του ελαχίστου χρόνου που είχα στη διάθεσή μου, της πρώτης καθόδου μου στις εκλογές χωρίς προετοιμασία και των συνθηκών που επεκράτησαν στο πολιτικό πεδίο, η παρουσία μου ήταν αξιοπρεπής. Με τη δική σας όμως στήριξη και συμπαράσταση, προσβλέπω σε μία καλύτερη πορεία στο μέλλον. Όπως είχα υποσχεθεί και προεκλογικά, θα συνεχίσω να παρακολουθώ και να ασχολούμαι με τα θέματα της περιοχής και του Νομού μας με το ίδιο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Στο μέτρο των δυνατοτήτων μου θα είμαι παρών, ώστε να διαμορφώνω ιδίαν αντίληψη για τα δρώμενα στον τόπο μας και, όπου χρειάζεται, να παρεμβαίνω εποικοδομητικά. Με πατριωτικούς χαιρετισμούς Γεώργιος Γρ. Μητρόπουλος ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ ΤΟΥ

6 Αποτελέσματα Βουλευτικών Εκλογών στο Δήμο Κλειτορίας Από το συμπατριώτη μας κ. Κυριάκο Κίτσο (Καΐρη), που είναι εγκατεστημένος και διαμένει στην Κλειτορία (Μαζέικα) πήραμε και δημοσιεύουμε: ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ ΤΟΥ

7 Από το συμπατριώτη μας κ. Λεωνίδα Θεοδ. Γιαννακόπουλο, που είναι εγκατεστημένος και διαμένει στο Αίγιο πήραμε και δημοσιεύουμε: Αγαπητοί φίλοι της Αδελφότητας Φιλιωτών Καλαβρυτινών, σας χαιρετώ! Μια φωτογραφία, ακριβώς σαν αυτή που έχει δημοσιευθεί στο τεύχος 42, σελίδα 5 του περιοδικού σας, υπήρχε στην κατοχή της μητέρας μου Γεωργίτσας για πολλά χρόνια. Μια ημέρα ζήτησε τη φωτογραφία αυτή η Σοφία Β. Δουφεξή και από τότε δεν έχει επιστραφεί. Τα εικονιζόμενα πρόσωπα, όπως μου είχε πει η μητέρα μου, είναι από αριστερά προς δεξιά τα εξής : Πρώτη η μητέρα μου Γεωργία Παπαπαναγιώτου, γνωστή ως Γεωργίτσα της Λεωνίδαινας, που παντρεύτηκε αργότερα τον Θεόδωρο Γιαννακόπουλο. Δεύτερη η μητέρα της Αικατερίνη Παπαπαναγιώτου, που είχε παντρευτεί τον Λεωνίδα Παπαπαναγιώτου και έμεινε σε μικρή ηλικία χήρα. Τρίτη στη σειρά η αδελφή της μητέρας μου Σοφία, που είχε παντρευτεί στα Μαζέικα τον Αθανάσιο Γιαννούλια. Τέταρτη η αδελφή της γιαγιάς μου Αικατερίνης, Μαρία, γνωστή ως «Μποτζολίνα», σύζυγος του Αθανασίου Δουφεξή. Πέμπτη η κόρη της Θεοδώρα Δουφεξή, που παντρεύτηκε τον Σωτήρη Παπαευθυμίου, απέκτησε τέσσερις κόρες και ένα γιό και πέθανε σε μεγάλη ηλικία στο Ροζάριο της Αργεντινής. Οι κόρες της και πολλά εγγόνια ζουν ακόμη στο Ροζάριο της Αργεντινής. Έκτος ο Αθανάσιος Δουφεξής ή Αργυρόπουλος. Έβδομη η δεύτερη κόρη του Δουφεξή, Παρασκευή, μητέρα του αείμνηστου Κώστα Γιαννακόπουλου (Καλάβρυτα) στο Αίγιο, η οποία πέθανε σε μικρή ηλικία και είχε παντρευτεί τον Χρήστο Γιαννακόπουλο. Όγδοος ο άντρας της Παρασκευής, Χρήστος Γιαννακόπουλος, γνωστός ως «Ντριμάλας», πατέρας του Κώστα Γιαννακόπουλου ή Καλάβρυτα. Μία φορά ο αδελφός της μητέρας του Στυλιανός Δουφεξής, για να τον βοηθήσει, επειδή έμεινε ορφανός και ήταν φτωχός, του έστειλε ένα ζευγάρι γυναικεία παπούτσια με τακούνι. Αυτό το διηγείτο ο Καλάβρυτας για την ιστορία. Ο μικρός στην πρώτη γραμμή μπροστά από τον Αθανάσιο Δουφεξή είναι ο Ιωάννης Αργυρόπουλος γνωστός στα Φίλια και σε όλη την επαρχία από τη δράση του ως Στρατοπεδάρχης στο κομουνιστικό στρατόπεδο Σιγουνίου κατά το πρώτο αντάρτικο. Η κοπέλα στο μέσο πρέπει να είναι η αδελφή του Ιωάννη, Σταυρούλα. Η άλλη κοπέλα δεν μου είναι γνωστή. Επάνω δεξιά και πίσω από τον Χρήστο Γιαννακόπουλο είναι ο ένας ο Χρήστος Μίντζιας και ο άλλος ο αδελφός του Γιάννος. Τα παραπάνω γνωρίζω σχετικά με την ιστορία της φωτογραφίας για να μάθουν μερικοί για την καταγωγή τους. Ελπίζω με την επιστολή μου να βοήθησα στην έρευνα της φωτογραφίας και παρακαλώ εάν είναι δυνατόν να την δημοσιεύσετε και στο επόμενο τεύχος. Ευχαριστώ θερμά Λεωνίδας Γιαννακόπουλος Λεωνιδίου Αίγιο ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ ΤΟΥ

8 ΑΡΙΑΝΑ Γ. ΣΠΗΛΙΑΔΗ (Η μικρούλα Φιλιώτισσα απ τον Καναδά, που η γέννησή της επιβεβαίωσε τη μεγάλη αναγκαιότητα της ύπαρξης του Περιοδικού μας!!!) Γιάννη Α. Παπαρρηγόπουλου Δεν γνωρίζω πόσοι από τους αναγνώστες του Περιοδικού μας το πρόσεξαν, αλλά τα δικά μου μάτια κυριολεκτικά καρφώθηκαν στη σελίδα 45 του υπ αριθμ. 40 τεύχους του! Στη σελίδα αυτή, δημοσιεύεται μια επιστολή του συγχωριανού μας Κώστα Γ. Σπηλιάδη, ο οποίος ζει μόνιμα στον Καναδά, προς το Περιοδικό μας και αφού συνεισφέρει και 500 ευρώ για τις ανάγκες και τους σκοπούς της Αδελφότητας, μας εκφράζει και την επιθυμία του, να δημοσιεύσουμε στις σελίδες του, την ακόλουθη ανακοίνωση: Στις 24 Ιουνίου 2008 γεννήθηκε στο Μόντρεαλ του Καναδά η Αριάνα Σπηλιάδη, κόρη του Γεωργίου και της Ελίζας Σπηλιάδη, εγγονή του Κώστα και Ντίνας Σπηλιάδη και δισέγγονη του Γεωργίου και της Ευρυδίκης Σπηλιάδη. Ευχόμαστε στη μικρή Αριάνα μας, να ζήσει και κάποια μέρα, να επισκεφθεί το Χωριό του προπάππου της Γεωργίου Σπηλιάδη και να το αγαπήσει, όπως όλοι εμείς στην οικογένειά μας. Ο παππούς Κώστας. Η γιαγιά Ντίνα!!!! Τον παραπάνω συγχωριανό μας Κώστα Σπηλιάδη, τον περήφανο παππού της μικρής Αριάνας Σπηλιάδη, δεν τον γνωρίζω προσωπικά και μάλλον δεν υπάρχει περίπτωση να ανταμωθούμε κάπου, κάποτε, αλλά ανεξαρτήτως εάν τούτο συμβεί ή όχι, θα ήθελα δια του παρόντος σημειώματός μου, να του εκφράσω το θαυμασμό μου για την φιλοπατρία του και την ασίγαστη αγάπη του για το Χωριό μας, τα Φίλια, τόσο του ιδίου όσο και των λοιπών μελών της οικογένειάς του!!! Πολλοί από μας, έχουμε γεννηθεί και μεγαλώσει στου Φίλια και μάλιστα από Φιλιώτες γονείς και παρά ταύτα δεν έχουμε τόση αγάπη και νοσταλγία για το Χωριό μας, όση αγάπη και νοσταλγία έχουν πολλοί ξενιτεμένοι στα πέρατα της γης, συγχωριανοί μας και παρ ότι πολλοί απ αυτούς δεν έχουν και τους δύο γονείς τους να κατάγονται απ το Χωριό μας και ακόμη πάρα πολλοί απ αυτούς δεν έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει σ αυτό!!! Κατά την ταπεινή μου γνώμη, αυτοί οι συγχωριανοί μας είναι άξιοι του απέραντου θαυμασμού μας και προσωπικά υποκλίνομαι μπροστά τους!!! Ένας απ αυτούς είναι ο Κώστας Γ. Σπηλιάδης, ο οποίος ζει μόνιμα στον Καναδά! Ο Κώστας Σπηλιάδης σίγουρα δεν γεννήθηκε στου Φίλια, η μητέρα του δεν ήταν απ το Χωριό μας πιθανότατα και μάλλον δεν έχει ζήσει καθόλου στου Φίλια, είναι δε ζήτημα εάν το έχει επισκεφθεί κάποτε κι όμως όλα αυτά δεν εμποδίζουν την καρδιά και την ψυχή του, να είναι γεμάτες από αγάπη για το Χωριό μας, τα αγαπημένα μας Φίλια!!! * Απ ό,τι λογαριάζω και υπολογίζω, μόνον ο πατέρας του, ο Αντισυνταγματάρχης της Στρατιωτικής Δικαιοσύνης Γεώργιος Σπηλιάδης έχει γεννηθεί και μεγαλώσει στου Φίλια και παρ ότι τα καθήκοντά του τον ανάγκασαν να μένει μακριά απ αυτό, όμως δεν τον εμπόδισαν να μεταλαμπαδεύσει την αγάπη του για το Χωριό μας και στα παιδιά του, όπως στον αγαπητό μας συγχωριανό Κώστα Σπηλιάδη, ο οποίος μόλις γεννήθηκε η εγγονούλα του Αριάνα Σπηλιάδη, αισθάνθηκε την επιθυμία να το ανακοινώσει σε όλους εμάς τους συγχωριανούς του, δημοσιεύοντας τη γέννησή της, στις φιλόξενες σελίδες του Περιοδικού μας!!! Είναι γεγονός ότι, μακριά απ το Χωριό μας, στην υπόλοιπη Ελλάδα και στο εξωτερικό, ζούνε πάρα πολλοί συγχωριανοί μας και παιδιά κι εγγόνια συγχωριανών μας, οι οποίοι έχουν μεγάλη αγάπη για το Χωριό μας και θέλουν να μαθαίνουν νέα απ τη γενέτειρά τους και πολλές φορές αισθάνονται την ανάγκη και την επιθυμία, να μαθαίνουμε εμείς νέα γι αυτούς, σαν να μας λένε: είμαστε κι εμείς εδώ και είμαστε κι εμείς Φιλιώτες!!!! Αυτό είναι μια μεγάλη αλήθεια και ακόμη πιο μεγάλη αλήθεια είναι ότι, το μέσον, για να μαθαίνουνε νέα μας και να μαθαίνουμε νέα τους, είναι αυτό το Περιοδικό που κρατάτε στα χέρια σας και ξεφυλλίζετε τις σελίδες του, με κάποια λαχτάρα ελπίζω!!! Εάν δεν υπήρχε το Περιοδικό μας, ποτέ δεν θα μαθαίναμε ότι, στον μακρινό Καναδά γεννήθηκε μια μικρούλα ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ ΤΟΥ

9 Φιλιώτισσα, η Αριάνα Γ. Σπηλιάδη, η οποία σίγουρα θα γαλουχηθεί ως Φιλιώτισσα, απ τους γονείς της Γεώργιο και Ελίζα Σπηλιάδη και ιδίως από τον παππού Κώστα και τη γιαγιά Ντίνα Σπηλιάδη και όταν θα μεγαλώσει, θα επισκεφθεί τα Φίλια, το Χωριό του προπάππου της Γεωργίου Σπηλιάδη, του γενάρχη της παραπάνω οικογένειας!!! Είναι βέβαιο ότι, η Αριάνα Σπηλιάδη, με τους παραπάνω γονείς και παππού και γιαγιά, θα μεγαλώσει με αγάπη για του Φίλια, το Χωριό του προπάππου της Γεωργίου Σπηλιάδη και ίσως κάποτε το επισκεφθεί!!! Εκείνο που δεν είναι βέβαιο όμως, είναι εάν μέχρι τότε που θα μεγαλώσει η μικρούλα Αριάνα, θα υπάρχει του Φίλια, σαν Χωριό και εάν θα καπνίζει έστω κι ένα τζάκι σε κάποιο από τα σπίτια του!!! Το ελπίζω και το εύχομαι, αλλά πολύ φοβούμαι ότι, μέχρι τότε που θα μεγαλώσει η μικρή Αριάνα Σπηλιάδη, τα Φίλια θα έχουν μόνο δύο (2) μόνιμους κατοίκους, όπως αφοριστικά είπε κάποτε ο αείμνηστος Βασίλης Σακελλαρόπουλος, δηλαδή τις δύο (2) προτομές: του αγωνιστή του 1821 Θεόδωρου Ρηγόπουλου και του Γιατρού μας Νικόλαου Ζωγράφου!!! Οι οιωνοί, για την ύπαρξη του Χωριού μας, στο κάπως απώτερο μέλλον δεν είναι καλοί, αλλά ανεξαρτήτως τούτου, θα υπάρχουν πάρα πολλοί Φιλιώτες, δεύτερης, τρίτης, τέταρτης και πέμπτης γενιάς, διασκορπισμένοι σαν του λαγού τα παιδιά, στα πέρατα της γης, οι οποίοι εάν δεν υπάρχει το Περιοδικό μας, σαν συνδετικός κρίκος, θα πάψουν να αισθάνονται ως Φιλαίοι, γιατί δεν θα έχουν κάτι το κοινό για να τους συνδέει!!! Γι αυτόν ακριβώς το λόγο, είναι μεγίστη η ανάγκη να εκδίδεται και να υπάρχει το Περιοδικό μας!!! Είναι ο συνδετικός μας κρίκος και το κοινό σημείο αναφοράς μας!!! Είναι βέβαιο ότι: ένα τέτοιο Περιοδικό, δεν το έχουν άλλα και μάλιστα μεγαλύτερα χωριά και κωμοπόλεις ακόμη, σε όλη την Ελλάδα και γι αυτό είναι το καμάρι όλων των απανταχού Φιλιωτών!!! Μικρή μου Αριάνα, σου εύχομαι μέσα απ την καρδιά μου, να τα χιλιάσεις τα χρόνια σου, μέσα σε πλήρη υγεία και όταν θα μεγαλώσεις να σε αξιώσει ο Θεός, να επισκεφθείς το Χωριό μας, το Χωριό του προπάππου σου Γεωργίου Σπηλιάδη, του Αντισυνταγματάρχη της Στρατιωτικής Δικαιοσύνης, του άξιου τέκνου των Φιλίων και αδελφού του αείμνηστου φίλου μου Σπήλιου Σπηλιάδη, ο οποίος από το Στρατολογικό Γραφείο Πατρών, στο οποίο ήταν υπάλληλος, μου έστελνε (όπως και σε πάρα πολλούς συγχωριανούς μας), τα στρατολογικά μου πιστοποιητικά στη Νίκαια Πειραιώς και πολλές φορές, έβαζε από την τσέπη του, τα απαιτούμενα ένσημα και τα γραμματόσημα!!! Και από το χαρμόσυνο γεγονός της γέννησης της μικρής Αριάνας Σπηλιάδη, στο θλιβερό άγγελμα του μισεμού της νεαρής μητέρας δύο ανηλίκων παιδιών, της Γεωργίας Β. Καραθανάση, της κόρης του συμμαθητή μου Βλάση Β. Καραθανάση, από τον Αϊ-Θόδωρο!!! Στην ίδια σελίδα του Περιοδικού μας υπάρχουν και η γέννηση της μικρούλας Φιλιώτισσας Αριάνας Σπηλιάδη και το θλιβερό άγγελμα, από τον φίλο Ντίνο Τσερνοτόπουλο, του μισεμού της νεαρής Φιλιώτισσας Γεωργίας Β. Καραθανάση!!! Και τα δύο γεγονότα στον Καναδά και η ζωή και ο θάνατος στην ίδια σελίδα του Περιοδικού μας!!! Σε τέτοιες περιπτώσεις, θανάτου νέων ανθρώπων, με πιάνει ένας κόμπος στο λαιμό και παθαίνω έναν τέτοιο γλωσσοδέτη, που δεν μπορώ να αρθρώσω και να πω ούτε δύο λόγια παρηγοριάς!!! Άλλωστε, ποια λόγια μπορούν να ανακουφίσουν και να απαλύνουν τον μεγάλο πόνο και την άφατη θλίψη των δικών της ανθρώπων; Ποια λόγια παρηγοριάς θα μπορούσα να πω, στον παλιόφιλο και συμμαθητή μου Βλάση Β. Καραθανάση, τον πατέρα της Γεωργίας, της άτυχης Γεωργίας; Μόνο μια ευχή: Να σας δώσει ο Θεός δύναμη και κουράγιο, για να αντέξετε τη θλίψη και τον μεγάλο πόνο, από την τραγική απώλεια, της αγαπημένης σας Γεωργίας!!! Κουράγιο παλιόφιλε Βλάση!!! * Σημείωση σύνταξης: Η οικογένεια του αείμνηστου Γεωργίου Σπηλιάδη, στα μέσα της 10ετίας του 50, έζησε κάποια από τα καλοκαίρια της στο Χωριό μας. Έμενε στο Χαρδαβελαίικο σπίτι και ο υποφαινόμενος τους προμήθευε το πρωινό (κατσικίσιο) γάλα τους. Πέρα από τους γονείς, ενθυμούμαι όλα τα παιδιά: τον Λάκη (Θεόδωρο) που σήμερα είναι Ψυχίατρος, αν έχω καλή πληροφόρηση, στην Αμερική, την Παρασκευή, που είναι παντρεμένη και έχει οικογένεια στην Πάτρα, και τους διδύμους, αν δεν κάνω λάθος, Κώστα και Ανδρέα, που δεν χόρταιναν ιππασία στο Χωριό μας. Ο αείμνηστος Γεώργιος Σπηλιάδης με τους επίσης αείμνηστους αξιωματικούς Πεζικού Αλέκο Αργυρόπουλο Π.Δ. και Θρασύβουλο Κων. Γιαννακόπουλο έστησαν τότε το πρώτο πανηγύρι ανήμερα της Παναγίας το 15Αύγουστο, στην Πλατεία του Χωριού μας. Στο τεύχος 7 και στη σελίδα 44, το Περιοδικό μας αναδημοσιεύει δημοσίευμα της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ για τον Κώστα Σπηλιάδη με τίτλο: Σερβίρει Ελλάδα στο Μανχάταν. Κων. Θεμ. Γιαννακόπουλος ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ ΤΟΥ

10 Επικαιρότητες Επικαιρότητες Επικαιρότητες ΤΑ «ΗΘΗ», ΤΑ «ΕΘΙΜΑ» ΚΑΙ ΟΙ ΑΣΧΟΛΙΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ. Από της εκδόσεως του περιοδικού μας, που ως γνωστόν άγει τον 11ο χρόνο της ζωής του, μου δόθηκε πολλές φορές η ευκαιρία να αναφερθώ μέσα από τις στήλες του στα ήθη και έθιμα του χωριού μας, ιδιαίτερα στο προηγούμενο τεύχος «42» αναφέρθηκα στην πασχάλιο περίοδο από την Κυριακή των Βαΐων ως και την Κυριακή του Αντίπασχα ή Κυριακή του Θωμά, όπως την ξέρουμε οι περισσότεροι, αλλά και σε όλη την περίοδο του Πεντηκοσταρίου, που εκτείνεται από το Πάσχα και φτάνει έως την Πεντηκοστή ή την εορτή της Αγίας Τριάδος και του Αγίου Πνεύματος, όπως τις ξέρουμε οι περισσότεροι. Ουσιαστικά αναφέρθηκα στα ήθη και στα έθιμα του χωριού μας Απριλίου Μαΐου και εν μέρει του Ιουνίου, αναφέρθηκα δηλαδή στα ήθη και έθιμα του χωριού μας την περίοδο της Άνοιξης. Θέλοντας να γράψω για τα ήθη και έθιμα του Καλοκαιριού, βρήκα μεγάλες διαφορές στο χθες και στο σήμερα και προσπάθησα να τις ερμηνεύσω. Βρήκα λοιπόν ότι οφείλονται στις ασχολίες των κατοίκων του, που άλλες ήσαν χθες και άλλες είναι σήμερα, έτσι υποχρεώνομαι να ασχοληθώ και με τις ασχολίες των κατοίκων του χωριού μας. Σε όλη τη διάρκεια του Καλοκαιριού, μπορώ να πώ, ότι οι κάτοικοι του χωριού μας έχουν έντονη λατρευτική ζωή πηγαίνοντας κατά Σάββατον στη θεία λειτουργία, που τελείται στο Μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου, αλλά και στα εξωκκλήσια των Αγίων Θεοδώρων στις 7 Ιουλίου που εορτάζεται η μνήμη της Αγίας Κυριακής, της Αγίας Μαρίνας στη μνήμη της 17 Ιουλίου, Ηλιού του Προφήτου στη μνήμη του 20 Ιουλίου, της Αγίας Παρασκευής, όπως συνηθίσαμε να λέμε πλέον το εκκλησάκι της Παναγίας, στη μνήμη της 26 Ιουλίου. Παρακολουθούν ανελλιπώς τις παρακλήσεις του Δεκαπενταύγουστου, που τελούνται στην εκκλησία του χωριού μας, αλλά και στο Μοναστήρι μας, το Μοναστήρι της Δάφνης, την Κερνίτσα και αλλού. Διαρκώς αυξάνεται ο αριθμός εκείνων που παίρνουν μέρος στον πανηγυρικό εσπερινό το βράδυ της 14ης Αυγούστου στον εορτάζοντα Ναό του χωριού μας, φέτος ήσαν περισσότεροι από κάθε άλλη χρονιά, ίσως πάνω από 200 άτομα, δεν συζητώ για την κοσμοπλημμύρα ανήμερα της εορτής, στο εκκλησάκι της Παναγίας της Πορταϊτισσας του Λευκασίου στις 23 Αυγούστου, εορτή απόδοσης της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στον πανηγυρικό εσπερινό το απόγευμα της 26ης Αυγούστου στο γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου με πολλές φανουρόπιτες με την ευκαιρία της εορτής του Αγίου Φανουρίου στις 27 Αυγούστου, φέτος μάλιστα τελέστηκε και Θεία Λειτουργία ανήμερα της εορτής του, επίσης στο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, στο εκκλησάκι των ισαποστόλων Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στις 29 Αυγούστου, εορτή της αποτομής της Τιμίας Κάρας του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου και στο εκκλησάκι της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, στο γραφικό εκκλησάκι στη μαγευτική τοποθεσία της γέφυρας του Λάδωνα, στις 14 Σεπτεμβρίου εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Τότε που το χωριό μας ήταν γεμάτο κόσμο και ήταν στην ακμή του, δεν συνέβαινε κάτι τέτοιο. Στο Μοναστήρι μας υπήρχε ο μακαριστός Ιερόθεος, που λειτουργούσε, κατά Κυριακή βέβαια, αλλά ελάχιστοι πηγαίναμε καμιά φορά. Στα εξωκκλήσια, με εξαίρεση τον Προφήτη Ηλία και την Παναγία, ή δεν υπήρχαν ή δεν πηγαίναμε. Π.χ. στο εκκλησάκι της Αγίας Μαρίνας, τον μακάριστο Παπα-Θανάση Γκριτζέπη τον θυμάμαι να πήγε μία φορά, τα εκκλησάκια των Ισαποστόλων Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού δεν υπήρχαν. Όσο για το εκκλησάκι των Αγίων Θεοδώρων, συνήθιζε να πηγαίνει την Τρίτη του Πάσχα, αν δεν συνέβαινε να είναι του Αγίου Αθανασίου, 2 Μαΐου και μετά, και μη θεωρηθεί πως ήταν επιλήσμων του χρέους του ο μακαριστός Παπα-Θανάσης Γκριτζέπης, κάθε άλλο, σε κάθε γιορτή θα εσπερούσε, θα έκανε εσπερινό δηλαδή το βράδυ της προηγουμένης, και ανήμερα της εορτής θα χτύπαγε την πρώτη καμπάνα, θα διάβαζε τον Όρθρο και αν είχε ψάλτη και εκκλησίασμα θα λειτουργούσε. Αυτά βέβαια σήμερα δεν γίνονται. Η καμπάνα χτυπάει εσπερινό, αν ο παπάς είναι εξασφαλισμένο ότι θα λειτουργήσει την επομένη. Προσπάθησα λοιπόν να βρω την αιτία της έλλειψης έντονης λατρευτικής ζωής των κατοίκων του χωριού μας την περίοδο της ακμής του και κατέληξα στο συμπέρασμα, ότι οι πολλαπλές γεωργικές και άλλες ενασχολήσεις των κατοίκων, ήσαν εκείνες που δεν τους επέτρεπαν να έχουν συμμετοχή σε έντονη λατρευτική ζωή. Σήμερα όλες εκείνες οι ενασχολήσεις εξέλιπαν, η ζωή των κατοίκων άλλαξε ριζικά, δεν έχουν βιο- 10 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ

11 ποριστικές ενασχολήσεις και έτσι τους δίνεται η ευκαιρία να παίρνουν μέρος στην έντονη πράγματι λατρευτική ζωή που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια. Την περίοδο της ακμής του χωριού μας, οι δουλειές ήσαν τόσο πιεστικές, που οι κάτοικοι δεν έβρισκαν χρόνο να ξεκουραστούν, πού λοιπόν να βρουν χρόνο προκειμένου να συμμετάσχουν σε λατρευτική ζωή; Και η Εκκλησία ήταν υποχρεωμένη να προσαρμόζεται στα δεδομένα της εποχής και να ρυθμίζει το λατρευτικό της πρόγραμμα με τις ανάγκες των κατοίκων της περιοχής. Κάτι αντίστοιχο γίνεται και σήμερα. Αν υπάρχει διάθεση από μέρους των κατοίκων να παρακολουθήσουν Ιερές Ακολουθίες, τελούνται, αν δεν υπάρχει διάθεση, δεν τελούνται. ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ ΑΣΧΟΛΙΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ ΧΘΕΣ Βασική ενασχόληση των κατοίκων του χωριού μας από το Μάιο έως και τον Οκτώβριο ήταν η συγκομιδή των προϊόντων, τόσο των πρώιμων, όσο και των όψιμων καλλιεργειών. Από τον Μάιο φρόντιζαν να συλλέξουν τους σανούς, βίκο, λαθούρι, κριθάρι, βρώμη κ.ά., που ήσαν απαραίτητα για τη διατροφή των ζώων μικρών και μεγάλων, δηλαδή των αροτριώντων αλόγων, ημιόνων και όνων, των βοοειδών, όπως και των μικρών ζώων, των κοπαδιών των αιγοπροβάτων. Από τα τέλη Μαΐου και μέσα στον Ιούνιο, ασχολούνταν με τον θερισμό και το αλώνισμα ώριμων πλέον των ως άνω κτηνοτροφικών καρπών, τόσο για να εξασφαλίσουν και τους απαραίτητους καρπούς για τα ζώα τους, γιατί πέρα από τους σανούς τα έτρεφαν και με κτηνοτροφικούς καρπούς, όσο και για να εξασφαλίσουν και τους απαραίτητους σπόρους για την επόμενη καλλιεργητική περίοδο. Πριν ακόμη προφτάσουν να ολοκληρώσουν τη συγκομιδή των κτηνοτροφικών σανών και καρπών, άρχιζε ο θερισμός των σιταριών. Τα χερόβολα έπρεπε να γίνουν δεμάτια και αυτό έπρεπε να γίνεται πρωί-πρωί, για να μην τρίβονται τα στάχυα, να μεταφερθούν με τα ζώα στα θεμωνοστάσια, που ήσαν δίπλα στα αλώνια, και έβλεπε κανείς μέρα με τη μέρα τις θημωνιές να ξεφυτρώνουν και να γιγαντώνονται, να καθαρίσουν τα αλώνια,από τα αγριόχορτα ή από τις κτηνοτροφές που αλωνίστηκαν, πριν αρχίσει ο θερισμός του σταριού, και να πάρουν σειρά για να αλωνίσουν, γιατί τα αλώνια ήσαν λίγα και τα είχαν πολλοί μαζί, δεν είχε ο καθένας το δικό του, όσα δε κριθάρια και βρώμες δεν είχαν προφτάσει να αλωνιστούν πριν από τα σιτάρια, θα έμεναν για το τέλος της περιόδου, για το Σεπτέμβρη. Και δεν ήσαν μόνο αυτές οι ασχολίες. Οι όψιμες καλλιέργειες που σπάρθηκαν το Μάιο, ήθελαν τη δική τους φροντίδα. Το αραποσίτι και τα φασόλια ήθελαν σκάλισμα και πότισμα, η ροβίτσα ξεχορτάριασμα, τα περιβόλια ήθελαν το δικό τους σκάλισμα και πότισμα και ράντισμα, τα αμπέλια ήθελαν ξάνοιγμα και ράντισμα και αν συνέβαινε να βρέχει, μετά από κάθε βροχή, ήθελαν αμέσως ράντισμα. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, τα μαρτίνια (οικόσιτα ζώα) και κυρίως τα κοπάδια τα γιδοπρόβατα ήθελαν τη δική τους φροντίδα, να τα συγκεντρώσουν από τα χωράφια, να τα αρμέξουν πρωί και βράδυ, να πήξουν και να φροντίσουν το τυρί, να τα ποτίσουν, να τα σταλίσουν στη σκιά των δέντρων και το απόγευμα να τα σκαρίσουν, να τα ποτίσουν και πάλι, να τα αρμέξουν και τέλος να τα αφήσουν στα χωράφια να περάσουν ελεύθερα τη νύχτα. Κυριολεκτικά δεν είχαν πού να δώσουν απολογία, έπρεπε να γίνουν κομμάτια και τη νύχτα να την κάνουν ημέρα, γι αυτό και πρόκοβαν οικογένειες που είχαν πολλά μέλη, πολλά εργατικά χέρια, και μπορούσαν ταυτόχρονα να καταπιάνονται με όλες τις δουλειές. Και συνέβαινε κυριολεκτικά τότε, το χωριό μας να μην ηρεμεί καθ όλο το εικοσιτετράωρο, όχι μόνο την ημέρα αλλά και τη νύχτα πηγαινοέρχονταν τα ζώα φορτωμένα τη σοδειά του μόχθου των κατοίκων του. Δεν είχαν καλά-καλά προφτάσει να μαζευτούν και οι τελευταίοι, που έφυγαν νύχτα (αργά το βράδυ) από τη Μηλιά, για να μαζευτούν στα σπίτια τους και σηκώνονταν εκείνοι που έπρεπε να βρεθούν με το φώτημα στο Κυνηγάρι, στη Μηλιά, στους Λάζους κ.α., για να έχει απόδοση η εργασία τους, πριν τσούξει ο ήλιος, οπότε η ζέστη βαράει στο κεφάλι. Όσοι δεν έζησαν το χωριό μας την περίοδο της ακμής του, είναι πολύ δύσκολο να πιστέψουν όλα αυτά, να φανταστούν ότι μπορούσαν να συμβαίνουν όλα αυτά. Και όμως συνέβαιναν όπως ακριβώς τα περιγράφω, ιδιαίτερα τον Ιούνιο και το πρώτο 10ήμερο του Ιουλίου. Ο Αύγουστος ήταν πιο λάσκα. Τα περισσότερα αλώνια έβγαιναν μέσα στον Ιούλιο, αν βόηθαγε ο καιρός, αν δηλαδή φυσούσε και με το λίχνισμα καθάριζαν το σιτάρι από τα άχυρα, και το πρώτο 15ήμερο του Αυγούστου με χταπόδι-πιλάφι για τους βαλμάδες, λόγω νηστείας. Δεν θα επεκταθώ για τα αλώνια, το αλώνισμα, τις επί μέρους εργασίες και τις συνήθειες των κατοίκων του χωριού μας γύρω από όλα αυτά, αφού έχει δημοσιευθεί σχετικό άρθρο μου στο τεύχος 23 του Περιοδικού μας. Αν όμως ο καιρός δεν βόηθαγε και ιδιαίτερα αν τύχαινε να βρέχει, τότε τα αλώνια πήγαιναν πίσω, έφταναν να γίνονται ακόμη και τις πρώτες ημέρες του Σεπτεμβρίου και τα δεμάτια φύτρωναν στις θεμωνιές. Αντιλαμβάνεται λοιπόν κανένας πόσο χρόνο είχαν εκείνη την περίοδο οι κάτοικοι του χωριού μας για θρησκευτική ζωή και μάλιστα έντονη, γι αυτό και ο μακαριστός Παπα-Θανάσης δεν θυμάμαι να έκανε ποτέ παρακλήσεις το 15Αύγουστο. Και δεν ήσαν μόνο αυτές οι ασχολίες. Οι νοικοκυρές έπρεπε να φροντίσουν, εκείνη ακριβώς την περίοδο, να φτιάξουν τη μανέστρα και τον τραχανά, που ήσαν οι βασικές τροφές της οικογένειας για όλο το χρόνο. Έπρεπε να περιποιηθούν ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ 11

12 και τα μαλλιά των ζώων και να βάλουν και κανένα βιλάρι να υφάνουν τα χοντρά ρούχα του σπιτιού για στρωσίδια και σκεπάσματα. Περνώντας της Παναγίας, νέοι και νέες του χωριού μας, φορτώνονταν ένα ματαράτσι ή μια βελέτζα ή κουβέρτα για να κοιμούνται, ένα τράϊστο με παξιμάδια και κάποια εσώρουχα και πεζοπορώντας έφταναν στα Καλάβρυτα, μέσω Τρικοκιάς,και από εκεί, αν είχαν τα εισιτήρια, έπαιρναν το μουτζούρη, το τραινάκι των Καλαβρύτων, και κατέβαιναν στα χωριά της παραλίας, στην Αιγιαλεία και την Κορινθία, προκειμένου να δουλέψουν στη συλλογή της σταφίδας, μαύρη στην Αιγιαλεία, ξανθιά στην Κορινθία, τις περισσότερες φορές όμως δεν υπήρχαν εισιτήρια και από τα Καλάβρυτα έπαιρναν τις γραμμές του τραίνου και έφταναν με τα πόδια στους τόπους της δουλειάς. Για την Κορινθία προτιμούσαν να πάνε μέσω Λυκούριας και να κατέβουν στο Κιάτο ή το Ξυλόκαστρο, και αν ο καιρός δεν ήταν βροχερός, δούλευαν και επέστρεφαν με τα μεροκάματα στην τσέπη, για να πληρώσουν το δάνειο που είχαν πάρει από την Αγροτική τράπεζα ή να εξυπηρετήσουν άλλες ανάγκες της οικογένειάς τους. Τα κορίτσια θα αγόραζαν κανένα πακέτο νέμα (νήμα) για να βάλουν κανένα βιλάρι με μοδιάρικα στον αργαλειό. Έπρεπε πρώτα να πάρουν το στιμόνι, να το ιδιαστούν, να το μαζέψουν στο αντί, να το μιτώσουν στα μιτάρια και στο χτένι και να το ανεβάσουν στον αργαλειό. Με την ευκαιρία τους θα προμηθεύονταν και το υφάδι και θα ύφαιναν, όταν δεν είχαν πιο επείγουσες δουλειές. Βασική υποχρέωση των ενηλίκων ανδρών παλιότερα, αλλά και των γυναικών από το 1956 και εντεύθεν, οπότε εξελέγη και ήταν Πρόεδρος της Κοινότητας ο αείμνηστος Αλέκος Αργυρόπουλος, ήταν και η προσωπική εργασία. Κάθε υπόχρεος δηλ. έπρεπε να διαθέσει 10 ημέρες, συνήθως τον Αύγουστο, οπότε περιορίζονταν οι γεωργικές εργασίες, προκειμένου, υπό την καθοδήγηση του Προέδρου της Κοινότητας και του Κοινοτικού Συμβουλίου, να συντηρηθούν οι δρόμοι, να καθαριστούν οι βρύσες, τα κοινόχρηστα αρδευτικά αυλάκια, οι πλατείες και οι δρόμοι του χωριού και γενικά να κάνουν έργα, που σήμερα υποτίθεται ότι είναι υποχρέωση του Δήμου να τα κάνει. Υποχρέωση είχαν όχι μόνον οι άνθρωποι, αλλά και τα σαγματοφόρα ζώα για τη μεταφορά υλικών. Ιδιαίτερα τα υλικά για την στέγη του σχολείου, τους σοβάδες και τα δάπεδα, μεταφέρθηκαν με προσωπική εργασία των κατοίκων που διέθεταν σαγματοφόρα ζώα, τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1950, επί προεδρίας δε αειμνήστου Αργυρόπουλου, τα ζώα δούλεψαν πολύ για τη μεταφορά των ξύλων να καεί κατ επανάληψη το ασβεστοκάμινο στην Αγία Τριάδα, για τη μεταφορά του άμμου από την Κουβέλιζα, από το χείμαρρο της Ρέπας συγκεκριμένα, για τη μεταφορά της πέτρας και όλων εν γένει των υλικών προκειμένου να γίνουν οι μανδρότοιχοι αντιστήριξης της πλατείας, αλλά και του κεντρικού δρόμου από του Βούκαλη το σπίτι ως τη βρύση του Μουσκλή. Όλα αυτά τα έργα υποδομής έγιναν με προσωπική εργασία ανθρώπων και ζώων και αν κάποιος αδιαφορούσε και δεν πήγαινε να δουλέψει, πλήρωνε το αντίτιμο της εργασίας του στο Δημόσιο Ταμείο. Πολλές και κοπιαστικές οι ασχολίες των κατοίκων του χωριού μας καθ όλη την διάρκεια του Καλοκαιριού. Εν τούτοις δεν παρέλειπαν να εκκλησιάζονται τις Κυριακές, να ανεβαίνουν στον προφήτη Ηλία και να απολαμβάνουν τη μαγεία της θέας από τον Ερύμανθο ως το Μαίναλο και από το Χελμό ως τα Αφροδίσια όρη, να πηγαίνουν στην Παναγία και να αναπολούν τους αγώνες των προγόνων τους από το κάστρο που βρίσκεται στο φρύδι του γκρεμού, στην αριστερή πλευρά της χαράδρας, να καταλύουν ψάρι στη γιορτή της Μεταμόρφωσης του Κυρίου (παστό βακαλάο), όπως επιτάσσει η Εκκλησία μας, και κρέας της Παναγίας μετά τη νηστεία του 15Αύγουστου. Και της Παναγίας ήταν δυνατόν να έχουν όλοι κρέας στο σπίτι τους, πέρα από τους τσοπάνηδες, από κανένα μαρτίνι, αν δεν είχαν τη δυνατότητα να αγοράσουν από το χασάπη, ή τουλάχιστον κοτόπουλο από το δικό τους κοτέτσι. Τον Αύγουστο τα κοτόπουλα ήσαν για σφάξιμο, αφού πλέον ήσαν 5-6 μηνών. Οι κότες έκλωθαν την Άνοιξη, Μάρτιο Απρίλιο και τότε δεν υπήρχαν φυράματα για να μεγαλώνουν γρήγορα τα κοτόπουλα, η νοστιμιά τους όμως ήταν ανεπανάληπτη. Τότε το χωριό μας δεν πανηγύριζε της Παναγίας, το 15Αύγουστο, πανηγύριζε του Αγίου Βλασίου στις 11 Φεβρουαρίου και του Αγίου Αθανασίου στις 2 Μαΐου. Διήμερη Εμποροζωοπανήγυρη γινόταν στις 14 και 15 Σεπτεμβρίου, στη γέφυρα του Λάδωνα, με την ευκαιρία της Εορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, εκεί που σήμερα βρίσκεται το γραφικό εκκλησάκι της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Εκεί έβρισκαν την ευκαιρία να ξεφαντώνουν οι συμπατριώτες μας με όλη τη σημασία της λέξεως, καθώς και στο Μαζέικο Πανηγύρι, τις τελευταίες ημέρες του Σεπτεμβρίου. Τόσο τον 15Αύγουστο, όσο και του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου στις 29 Αυγούστου και της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου, η Εκκλησία μας επιτάσσει αυστηρή νηστεία. «Ούτε οι Τούρκοι δεν τρώνε τον 15Αύγουστο» έλεγαν γερόντισσες στο χωριό μας και έχει τη βάση του, πρόκειται για τους Μουσουλμάνους που λατρεύουν την Παναγία μας, ενώ όποιος δεν νήστευε του Αγίου Ιωάννου του Θερμολόγου, θα θερμαινόταν. Παρ όλες τις ασχολίες τους οι κάτοικοι του χωριού μας είχαν οπωσδήποτε και κοινωνική ζωή. Οι άνδρες μετά την εκκλησία την Κυριακή, θα πήγαιναν στα καφενεία να πιούν 12 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ

13 καφέ, να κεράσουν και να κεραστούν κανένα ποτό, να πιούν κανένα κρασί με καμιά σαρδέλα στον ποτισιώνα του Φώτη του Θεοδοσίου, να βάλουν καμιά συκωταριά στου Σύρμου και του Μπεσικούκη, να παίξουν καμιά κολιτσίνα ή καμιά ξερή, να διασκεδάσουν με λίγα λόγια και όλα αυτά όταν δεν κατέβαιναν στα Μαζέικα, για να προμηθευτούν ό,τι δεν έβρισκαν στο χωριό μας και να συναντήσουν κατοίκους γειτονικών χωριών, με τους οποίους είχαν νιτερέσα (δοσοληψίες). Δεν έλειπαν επίσης οι αρραβώνες, οι γάμοι, τα βαφτίσια και τα γιορτοφόρια, που έδιναν την ευκαιρία σ όλους τους κατοίκους του χωριού μας να γλεντούν και να ξεφαντώνουν, οι νέοι και οι νέες να επιδεικνύονται και να αναζητούν το ταίρι τους. Η δημοτική μας μούσα αποθησαύρισε όλες αυτές τις συμπεριφορές των κατοίκων της υπαίθρου, τη γνήσια και αφτιασίδωτη ζωή τους, τα αγνά ήθη και έθιμά τους, στα αθάνατα δημοτικά μας τραγούδια, που δεν θα πάψουν να συγκινούν κάθε γνήσιο Έλληνα που ανατράφηκε, γαλουχήθηκε και ζυμώθηκε με τα γνήσια νάματα της φυλής μας. Και ενώ τότε το σκοτάδι έπεφτε νωρίς, αφού δεν είχαμε ηλεκτρικό φωτισμό, η ζωή συνεχιζόταν αδιάλειπτα. Οι άνθρωποι κυκλοφορούσαν στα σκοτεινά ή στην καλύτερη περίπτωση με τη βοήθεια φορητών ηλεκτρικών φακών ή σε έκτακτες περιστάσεις με λαδοφάναρα, φανούς θυέλλης κλπ. Σήμερα που το χωριό μας καταυγάζεται από το ηλεκτρικό ρεύμα, η σιωπή απλώνεται σ όλο το χωριό πολύ νωρίς, οι δρόμοι ερημώνουν κυριολεκτικά και αραιά, πού και πού, βλέπεις κανένα φωτισμένο παράθυρο, καθώς τα περισσότερα σπίτια είναι κλειστά, με εξαίρεση το 20ήμερο από τις 5 ως τις 25 Αυγούστου, που ανοίγουν, αν όχι όλα, τα περισσότερα σπίτια και στην πλατεία του χωριού μας παραμένουν οι ξενύχτηδες, οι νέοι και οι νέες που προτιμούν να μένουν ξάγρυπνοι, συζητώντας μεταξύ τους, έστω και χωρίς δυνατότητα να πιούν ένα καφέ ή ένα αναψυκτικό, αφού τα δύο καταστήματα που υπάρχουν ακόμη, κλείνουν νωρίς, συνήθως πριν τις και να θυμηθούμε πως το χωριό μας είχε τα δύο καφενεία, που και σήμερα υπάρχουν και λειτουργούν, από άλλους βέβαια ανθρώπους το ένα, τέσσερα μπακάλικα, δύο τρία κρεοπωλεία, δύο τρία κουρεία και άλλα τόσα υποδηματοποιεία. Σήμερα δεν έχει κανέναν επαγγελματία, πέρα από τους δύο καφεπώλες και δεν μπορείς να προμηθευτείς ούτε ένα κουτί σπίρτα, ούτε ένα πακέτο τσιγάρα. Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ ΣΗΜΕΡΑ Σήμερα, με αυτά τα δεδομένα του χωριού μας, οι περίπου μόνιμοι κάτοικοί του, αλλά και όλοι εμείς που περνούμε μεγάλο μέρος του έτους στο χωριό μας, συνταξιούχοι πλέον, έχουμε την ευκαιρία να ασχοληθούμε, κατά κύριο λόγο, με την περιποίηση των σπιτιών μας και των οικοπέδων που τα περιβάλλουν, με την περιποίηση περιορισμένης έκτασης λαχανόκηπων, αφού πάντα επικρέμαται η απειλή της λειψυδρίας, κάποιοι περιποιούνται και κοτόπουλα, που προμηθεύονται από το εμπόριο βέβαια και ελάχιστοι ασχολούνται και με οικόσιτα γιδοπρόβατα, με δεδομένο ότι τα κοπάδια στο χωριό μας τείνουν να εκλείψουν παντελώς, δεν μένουν παρά ελάχιστα, που μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού! Έχουμε λοιπόν το χρόνο και δεν χάνουμε ευκαιρία να συμμετέχουμε σε κάθε λατρευτική δραστηριότητα της Εκκλησίας μας και του Μοναστηριού μας. Αρκετά χρόνια τώρα στο Μοναστήρι μας κάθε Σάββατον τελείται Θεία Λειτουργία με την εναλλαγή των Ιερέων της περιοχής μας, καθόλην την διάρκειαν του Καλοκαιριού, από τις αρχές Ιουνίου ως το τέλος Σεπτεμβρίου, και με τη συμμετοχή πάντοτε ικανού αριθμού προσκυνητών, που ξεπερνούν πάντοτε τα 20 άτομα και κάποτε ξεπερνούν τα 100 και πλησιάζουν τα 150 άτομα. Αλλά και στα εξωκκλήσια, που γιορτάζουν την περίοδον του Καλοκαιριού, δεν παραλείπουμε να συμμετέχουμε, οι δυνάμενοι βέβαια να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις μετάβασης και επιστροφής. Μνήμη της Αγίας Κυριακής Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, στις 7 Ιουλίου γιορτάσαμε τη μνήμη της Αγίας Κυριακής στο εξωκκλήσιον των Αγίων Θεοδώρων. Συλλειτούργησαν οι Ιερείς Παπα-Δημήτρης Σταθακόπουλος, Παπα-Ανδρέας Ρηγόπουλος, γαμπρός του Οικισμού των Αγίων Θεοδώρων, και Παπα-Δημήτρης Κωστόπουλος, βοηθούμενοι από τον Ιερέα του χωριού μας Παπα-Θανάση Αναστασόπουλο. Έψαλαν και φέτος ο Δάσκαλος και γαμπρός του Χωριού μας κ. Λεωνίδας Ζαφειρόπουλος και ο επίσης γαμπρός του χωριού μας κ. Αλέκος Καλδίρης και συμμετείχαν πάνω από 40 άτομα, όλων των ηλικιών. Οι κάτοικοι του Οικισμού των Αγίων Θεοδώρων, όπως κάθε χρόνο, πέρα από την αρτοκλασία, πρόσφεραν πλούσια γλυκά και αναψυκτικά σε όλο το εκκλησίασμα. Να ευχηθούμε χρόνια πολλά σε όλους και η Αγία Κυριακή και οι Άγιοι Θεόδωροι να είναι εις βοήθεια όλων μας. Μας συγκινεί ιδιαίτερα η παρουσία και συμμετοχή στον εορτασμό, όλα αυτά τα χρόνια, του εξαίρετου Δασκάλου και ανθρώπου, με όλη τη σημασία της λέξης, κ. Λεωνίδα Ζαφειρόπουλου, ο οποίος αν και διαμένει στην Τρίπολη και ψάλλει στην Εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας, δεν παραλείπει να δώσει το παρόν στους Αγίους Θεοδώρους με τον συμπατριώτη μας κ. Λεωνίδα Τσερνοτόπουλο. Αποτελεί υπόδειγμα ήθους, καρτερικότητας, ευσέβειας και εν γένει χριστιανικής συμπεριφοράς. Πάντα έχει έναν καλό λόγο για κάθε άνθρωπο και ποτέ δεν παραλείπει να δώσει το παρόν και να συμπαρασταθεί σε κάθε δοκιμαζόμενο συνάνθρωπο μας. ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ 13

14 Μνήμη της Αγίας Μαρίνας Στις 17 Ιουλίου η Εκκλησία μας εορτάζει την μνήμη της Αγίας Μαρίνας και στο εξωκκλήσιον της Αγίας, στο χωριό μας, συλλειτούργησαν οι Ιερείς Παπα-Θανάσης Αναστασόπουλος και Παπα-Δημήτρης Σταθακόπουλος και έψαλαν ο ψάλτης της Ενορίας μας κ. Μπελέρης Κωνσταντίνος, ο κ. Λαμπρόπουλος Βασίλειος και ένας ακόμη νεαρός από το Λευκάσιον. Το εκκλησάκι ανακαινισμένο, μας υποδέχθηκε καθαρό και περιποιημένο, χάρη στη φροντίδα του Ιερέα μας και της καθαρίστριας της εκκλησίας μας. Φέτος μάλιστα ενισχύθηκε με δέκα ακόμη ολοκαίνουργες ψάθινες καρέκλες και με τις παλιές που υπήρχαν, κάλυψαν απόλυτα τις ανάγκες των εκκλησιαζομένων, αφού δεν ξεπερνούσαμε τα είκοσι πέντε άτομα. Όσο για το δρόμο, είχε προηγηθεί μικρή βελτίωση με το μηχάνημα του Δήμου Κλειτορίας, στο τμήμα από τον κεντρικό δρόμο Αγίου Νικολάου-Αγίας Ανάληψης, έως το εκκλησάκι της Αγίας Μαρίνας. Ο κεντρικός δρόμος έχει πολλές πέτρες και οι περισσότεροι δεν τόλμησαν να πάρουν τα αυτοκίνητά τους ως το εκκλησάκι της Αγίας Μαρίνας, προτίμησαν να τα αφήσουν στο εκκλησάκι της Αγίας Ανάληψης. Κάποιοι βέβαια που διαθέτουν ψηλά αυτοκίνητα, τόλμησαν και έφτασαν με τα αυτοκίνητά τους στο εκκλησάκι της Αγίας Μαρίνας, όλοι οι άλλοι φτάσαμε με τα πόδια μας. Σε όλους ευχόμαστε χρόνια πολλά και του χρόνου να είμαστε καλά. Η Αγία Μαρίνα ας είναι εις βοήθειαν όλων μας. Μνήμη Ηλιού του Προφήτου Και φέτος, όπως κάθε χρόνο, η ανάβαση στην κορυφή του βουνού του Προφήτου Ηλιού, προκειμένου να πάρουμε μέρος στη Θεία Λειτουργία και να τιμήσουμε τη μνήμη του, αποτέλεσε πρόκληση, για μας τους ηλικιωμένους, να δοκιμάσουμε τις αντοχές μας, αν και ο Κερδώος Ερμής κατέστησε την κορυφή προσπελάσιμη στα αυτοκίνητα, χάρη στις κεραίες που έχουν τοποθετήσει τόσον η Ε.Ρ.Τ., όσον και οι Εταιρείες Κινητής Τηλεφωνίας ΚΟΣΜΟΤΕ και ΤΕΛΕΣΤΕΤ. Η τελευταία στις 8 Ιουνίου, εορτή του Αγίου Πνεύματος που εμείς ήμαστε στο εξωκκλήσιον της Αγίας Τριάδος, τοποθέτησε ακόμη 2 καθρέπτες εκπομπής, ανεβάζοντάς τους στους 5 και επιβαρύνοντάς μας ακόμη περισσότερο με την ακτινοβολία τους. Ρωτήσαμε τότε τον Δήμαρχο αν ρωτήθηκε και αν έδωσε άδεια για την τοποθέτηση των επί πλέον καθρεπτών και η απάντησή του ήταν πως δεν γνώριζε τίποτα. Το βουνό μας έγινε βορά των κερδοσκόπων και εμείς δεχόμαστε αδιαμαρτύρητα τις αφανείς, αλλά λίαν επιβλαβείς επιδράσεις της ακτινοβολίας τους. Εκκλησιαστήκαμε περί τα 50 άτομα. Όσοι τολμήσαμε, τα καταφέραμε και μάλιστα κάποιοι με φορτίο πλέον των 80 ετών, και το βουνό μας μας αντάμειψε, όπως πάντα, με την ανεπανάληπτη θέα του. Χρόνια πολλά! Και του χρόνου να είμαστε καλά να ξανανέβουμε. Ο Προφήτης ας είναι εις βοήθειαν όλων μας. Μνήμη της Αγίας Παρασκευής Φέτος στις 26 Ιουλίου, εορτή της Αγίας Παρασκευής, δεν πήγαμε στο εξωκκλήσιον της Παναγίας, που είναι πάνω στο δρόμο προς Κλειτορία (Μαζέικα) και που συνηθίσαμε να το λέμε Αγία Παρασκευή, αφού πολλά χρόνια τώρα εορτάζομε εκεί τη μνήμη της, γιατί ήταν Κυριακή και ο Ιερέας μας έμεινε στον Ενοριακό Ναό του χωριού μας. Είχε άλλωστε και το ετήσιο μνημόσυνο του αείμνηστου συμπατριώτη μας Βλασίου Καρακωνσταντή. Η Πανηγυρική Θεία Λειτουργία στο Μοναστήρι μας Την Πανηγυρική Θεία Λειτουργία στο Μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου, τέλεσε φέτος η Αδελφότητα το Σάββατο 8 Αυγούστου. Χοροστάτησαν ο Πανοσιολογιότατος Αρχιμανδρίτης Φιλάρετος, Ηγούμενος Αγίας Λαύρας, ο Ιερέας μας Παπα-Θανάσης Αναστασόπουλος, ο Παπα-Δημήτρης Σταθακόπουλος, Ιερέας Λευκασίου και ο Παπα-Δημήτρης Κωστόπουλος, Ιερέας Δρακοβουνίου Αρκαδίας. Έψαλαν οι συμπατριώτες μας κκ. Ανδρέας Γκολφινόπουλος, Γεώργιος Παναγόπουλος και Βασίλειος Λαμπρόπουλος. Συμμετείχαν περί τα 100 άτομα. Η αρτοκλασία ήταν προσφορά της οικογενείας Θεοδώρου Βλασ. Σταθούλια. Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, τη διανομή του αντιδώρου και της αρτοκλασίας, ακολούθησε η καθιερωμένη φιλοξενία τόσο από το Μοναστήρι και τον Όμιλο Φίλων του Μοναστηριού Αγίου Αθανασίου Φιλίων, όσο και από την Αδελφότητα Φιλιωτών Καλαβρυτινών «Ο ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙ- ΟΣ». Τον Εσπερινόν της Θείας Λειτουργίας τέλεσε την προηγουμένην το απόγευμα στο Μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου, ο Ιερέας του χωριού μας Παπα-Θανάσης Αναστασόπουλος, καθώς και την προβλεπόμενη Παράκληση. Την επομένη 9 Αυγούστου, ημέρα Κυριακή, το απόγευμα, επίσης στο Μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου, τέλεσε Εσπερινόν και Παράκληση ο πατήρ Νίκων, απεσταλμένος από την Μητρόπολη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, παρουσία των Ιερέων Παπα-Ρήγα Κανέλλου, Παπα-Θανάση Αναστασόπουλου και Παπα-Δημήτρη Σταθακόπουλου. 14 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ

15 Στα πλαίσια των εκδηλώσεων που είχε προγραμματίσει ο Όμιλος Φίλων του Μοναστηριού Αγίου Αθανασίου Φιλίων σε συνεργασία με την Αδελφότητα Φιλιωτών Καλαβρυτινών «Ο ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ» και το Δήμο Κλειτορίας, μετά τον Εσπερινόν και την Παράκληση, ακολούθησε προσκύνημα στο οστεοφυλάκιον της Ιεράς Μονής, τρισάγιον και ομιλία, από τον Πατέρα Νίκωνα, υπέρ αναπαύσεως της ψυχής των κεκοιμημένων μοναχών της Ιστορικής Μονής Αγίου Αθανασίου. Η βροχή που έπεσε, ματαίωσε τη συνέχιση του προγράμματος των εκδηλώσεων στα Αλώνια του Μοναστηριού, όπως προέβλεπε το πρόγραμμα, και οι πολιτιστικές εκδηλώσεις μεταφέρθηκαν στην αίθουσα του Πολιτιστικού Κέντρου «Ιωάννης Γ. Κωτσιόπουλος», στο χωριό μας, αφού προηγουμένως απονεμήθηκαν στα αλώνια του Μοναστηριού, τα βραβεία που είχαν θεσμοθετηθεί: Το ατομικό απονεμήθηκε στον κ. Σατολιά Θεόδωρο από τη Σκοτάνη, το ομαδικό απονεμήθηκε στους πρώην και νυν Προέδρους του χωριού μας κ.κ. Δαφαλιά Κωνσταντίνο και Μητρόπουλο Ανδρέα, και το ποσοτικό στον φωτογράφο κ. Βαγενά Βασίλειο, για το αρχείο του που διασώζει την πλειονότητα των κατοίκων του χωριού μας και που σήμερα δεν βρίσκονται πλέον στη ζωή. Τόσον ο κ. Σατολιάς, όσον και κυρίως οι δύο Πρόεδροι κ. κ. Δαφαλιάς και Μητρόπουλος εβοήθησαν αποτελεσματικά με την προσωπική τους εργασία και τα αυτοκίνητά τους στην προετοιμασία του χώρου και την εξασφάλιση των απαιτούμενων κούτσουρων, για καθίσματα. Η συνέχεια της εκδήλωσης στην αίθουσα του Πολιτιστικού μας Κέντρου «Ιωάννης Γ. Κωτσιόπουλος» στο χωριό μας Χάρη στις φιλότιμες προσπάθειες των συμπατριωτών μας κ.κ. Τερζή Κωνσταντίνου και Λαμπρόπουλου Βασιλείου, γρήγορα-γρήγορα ετοιμάστηκε η αίθουσα του Πνευματικού μας Κέντρου «Ιωάννης Γ. Κωτσιόπουλος» και δέχτηκε όλους εμάς, που θελήσαμε να παρακολουθήσουμε τη συνέχεια της εκδήλωσης, επιστρέφοντας από το Μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου. Τα τραπέζια στρωμένα, οι καρέκλες στις θέσεις τους, και το πλήθος των νηστίσιμων εδεσμάτων, που φιλότιμα είχαν ετοιμάσει όλες οι κυρίες του Ομίλου Φίλων του Μοναστηριού, μας περίμεναν και καθένας που έφτανε στην αίθουσα, έπαιρνε τα σερβίτσια του, γέμιζε το πιάτο του και καθόταν με την παρέα του να απολαύσει τόσο τα νηστίσιμα φαγητά, το κόκκινο κρασί και τα νηστίσιμα γλυκά, όσο και το πλούσιο μουσικό πρόγραμμα που ακολούθησε με παραδοσιακά τραγούδια από την Ελλάδα, τα Βαλκάνια και τη Μικρά Ασία, με το μουσικό συγκρότημα «Αλιστράτα». Η αίθουσα δεν άργησε να γεμίσει ασφυκτικά. Παρόντες ο Δήμαρχος κ. Δημόπουλος Ανδρέας και οι Αντιδήμαρχοι κ.κ. Καρράς και Παλυβός. Όλοι μας γευτήκαμε με ιδιαίτερη όρεξη τα φαγητά και το κόκκινο κρασί και νιώσαμε ιδιαίτερη συγκίνηση από τα ακούσματα που μας χάρισε η ορχήστρα, μάλιστα αρκετοί δεν άντεξαν στον πειρασμό και σηκώθηκαν και χόρεψαν. Την εκδήλωση χαιρέτησε η Πρόεδρος του Ομίλου Φίλων του Μοναστηριού Αγίου Αθανασίου Φιλίων κα Μαρία Καραθανάση, ο Δήμαρχος κ. Ανδρέας Δημόπουλος, και ο Νομαρχιακός Σύμβουλος συμπατριώτης μας κ. Δρακόπουλος Βλάσιος. Με το κλείσιμο της εκδήλωσης, την ορχήστρα ευχαρίστησε, εκ μέρους της Αδελφότητας Φιλιωτών Καλαβρυτινών «Ο ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ» ο κ. Γιαννακόπουλος Κωνσταντίνος, ο οποίος ευχήθηκε υγεία σε όλους, επιτυχίες στην ορχήστρα, και στον συμπατριώτης μας σκηνοθέτη κ. Βλάσιο Σταθούλια, που εμπνεύστηκε, κουράστηκε και έφερε σε πέρας αυτή την εκδήλωση, πάντα να τραβάει μπροστά και όλοι εμείς οι άλλοι να ακολουθούμε, όσο μπορεί ο καθένας. Αν αυτή η εκδήλωσε είχε πραγματοποιηθεί στα αλώνια του Μοναστηριού, που είναι τα μεγαλύτερα της περιοχής, χωρούσαν 15 άλογα, και κάτω από το ολόγιομο Αυγουστιάτικο φεγγάρι, όπως είχε σχεδιαστεί, θα αποτελούσε ανεπανάληπτο γεγονός. Χρειάστηκε πολύς κόπος, πολλά μεροκάματα, και πολλή προσπάθεια από τον συμπατριώτη μας κ. Βλάσιο Σταθούλια, ανθρώπους και μηχανήματα του Δήμου Κλειτορίας και ανθρώπους όλης της περιοχής, για να αναδειχτούν τα αλώνια και να μετατραπούν σε πραγματικό αρχαίο θέατρο με καθίσματα τα κούτσουρα, που πρόθυμα κουβάλησαν όλοι εκείνοι, που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση και θέλησαν να πάρουν μέρος στην εκδήλωση και που δεν ήσαν λίγοι, από όλη την περιοχή. Θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθούμε στην συμβολή του μέλους του Δ.Σ. της Αδελφότητας κ. Αναστασόπουλου Θεμιστοκλή, ο οποίος σε όλες τις εκδηλώσεις της Αδελφότητας, δεν φείδεται κόπων και καταβάλλει κάθε προσπάθεια για την επιτυχία τους. Και σ αυτή την εκδήλωση η συμβολή του ήταν φιλότιμη και μαζί με τους προαναφερθέντες κ.κ. Τερζή Κωνσταντίνο και Λαμπρόπουλο Βασίλειο καθώς και τα μέλη της ορχήστρας, άνδρες και γυναίκες, κατόρθωσαν να εξυπηρετήσουν άριστα όλους εμάς, που πήραμε μέρος στην εκδήλωση. Τους αξίζει κάθε έπαινος και ένα μεγάλο ευχαριστώ, καθώς και στις κυρίες που πρόσφεραν όλα τα νηστίσιμα φαγητά και γλυκά. Είναι η δεύτερη φορά, που οι κυρίες ανταποκρίνονται στην πρόσκληση προσφοράς και συναγωνίζονται να προσφέρουν ό,τι καλύτερο μπορούν. Η πρώτη φορά ήταν ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ 15

16 του Αγίου Αθανασίου τον Μάιο, όταν πρόσφεραν εκλεκτούς μεζέδες και η εξυπηρέτηση όλων των προσκυνητών ήταν υποδειγματική. Οι Αρκάδες έδωσαν και φέτος το παρόν στο Μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου Την Δευτέρα 10 Αυγούστου τελέστηκε στο Μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου Παράκληση από τον Παπα-Νίκο Κούζιο και τη συνοδεία του, εκπαιδευτικούς από την Τρίπολη και κατοίκους του Θεοκτίστου. Όπως γίνεται αρκετά χρόνια τώρα, την Παράκληση παρακολουθήσαμε αρκετοί προσκυνητές από το χωριό μας και συνολικά μπορούμε να ειπούμε, ότι πλησιάζαμε τα 50 άτομα. Ανέκαθεν οι κάτοικοι του Θεοκτίστου, αλλά και των άλλων κοντινών χωριών της Αρκαδίας, ευλαβούντο το Μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου και ποτέ δεν έλειπαν από τις λατρευτικές εκδηλώσεις που τελούνταν σ αυτό. Κατά την επιστροφή μας στο χωριό μας, προσφέρθηκε καφές και αναψυκτικά, στην Πλατεία, από τον Ιερέα του χωριού μας Παπα-Θανάση Αναστασόπουλο και ευχηθήκαμε στους Αρκάδες προσκυνητές να σμίξουμε και του χρόνου στο Μοναστήρι μας, για τον ίδιο σκοπό, δώσαμε δε ραντεβού να σμίξουμε στο εκκλησάκι του Σταυρού, στη γέφυρα του Λάδωνα, στις 14 Σεπτεμβρίου. Θα λέγαμε πως ήταν η πρώτη βραδιά που απολαμβάναμε την Πλατεία μας, ύστερα από ένα χρόνο και περισσότερο, που ήταν γκρεμισμένη. Λείπουν βέβαια τα κιγκλιδώματα και ο μόνιμος φωτισμός, όμως, έστω και έτσι, την απολαμβάνομε, την έχουμε ανάγκη. Δεν έγινε και φέτος το Πανηγύρι του 15Αύγουστου Και ενώ οι προετοιμασίες των καταστημάτων του Χωριού μας ήσαν σε εξέλιξη, έφτασε το τραγικό άγγελμα του θανάτου του 25χρονου συμπατριώτη μας Κωνσταντίνου Καραμάνου, γιου του επιτυχημένου Επιχειρηματία Παναγιώτη Κων. Καραμάνου. Παραμονή της Παναγίας και όλα πάγωσαν στο χωριό μας. Για δύο συνεχόμενες χρονιές τραγικά γεγονότα, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για πανηγυρικές εκδηλώσεις. Το βράδυ της παραμονής τελείται ο Πανηγυρικός Εσπερινός, μετ αρτοκλασίας και η περιφορά της Εικόνας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Η συμμετοχή προσκυνητών είναι μεγαλύτερη από κάθε άλλη χρονιά. Χοροστάτησαν οι συμπατριώτες μας Ιερείς Παπα-Θανάσης, Παπα-Ρήγας και Παπα-Δημήτρης και έψαλαν οι ψάλτες κ.κ. Γκολφινόπουλος, Καλδίρης, Κιούσης και Παναγόπουλος. Μετά την περιφορά οι πιστοί προσκυνούν την εικόνα της Κοιμήσεως, παίρνουν αρτοκλασία και πλημμυρίζουν κυριολεκτικά το Κέντρο του χωριού μας. Ανήμερα της Παναγίας τελείται η Θρησκευτική Πανήγυρις. Χοροστατεί ο Ιερέας της Ενορίας μας Παπα-Θανάσης Αναστασόπουλος και ψάλλουν οι κ.κ. Γκολφινόπουλος, Καλδίρης και Ρούσσος Ιωάννης, στο δεξιό, και Παναγόπουλος, Λαμπρόπουλος και η κα Ρούσσου στο αριστερό. Κυριαρχούν υψηλοί τόνοι και παρατηρείται ιδιαίτερη κοσμοσυρροή πιστών. Η αρτοκλασία είναι υπέρ υγείας των απανταχού της γης Φιλιωτών. Μετά το πέρας της Θρησκευτικής Πανήγυρης, πολλοί υποχρεώνονται να πάρουν τον καφέ τους κάτω από τον καυτό Αυγουστιάτικο ήλιο της αφιλόξενης Πλατείας μας, που έδινε την εντύπωση αποθήκης καθισμάτων. Το απόγευμα ακολούθησε σφοδρή καταιγίδα που ματαίωσε κάθε ίχνος πανηγυρικής συμπεριφοράς, ύστερα και από τον τραγικό και αδόκητο θάνατο του νεαρού συμπατριώτη μας. Την επομένη, 16 Αυγούστου, ημέρα Κυριακή, εντελώς διαφορετική είναι η εικόνα της Εκκλησίας μας. Χοροστατεί ο Ιερέας μας και ψάλλει ο ψάλτης της κ. Μπελέρης Κωνσταντίνος, βοηθούμενος από τον κ. Λαμπρόπουλο και την κα Ρούσσου. Περιορισμένο είναι και το εκκλησίασμα. Τις μεσημβρινές ώρες επισκέπτεται το χωριό μας η οικογένεια της κας Τζέμου-Δογάνη, κόρης του συμπατριώτη μας κ. Ανδρέα Τζέμου, που είναι εγκατεστημένος και ζει στην Αγία Παρασκευή Αττικής. Καθιερώθηκε πλέον και στο Χωριό μας ο Εορτασμός της μνήμης του Αγίου Φανουρίου Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, το απόγευμα της Τετάρτης 26 Αυγούστου, στο όμορφο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, τελέστηκε Πανηγυρικός Εσπερινός με την ευκαιρία της μνήμης του Αγίου Φανουρίου του Νεοφανούς. Τον παρακολούθησαν πλήθος προσκυνητών και στο τέλος ευλογήθηκαν οι φανουρόπιτες που και φέτος ήσαν πολλές και μοιράστηκαν στους προσκυνητές με τη συνοδεία αναψυκτικών. Την επομένη, Πέμπτη 27 Αυγούστου, επίσης στο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, τελέστηκε Θεία Λειτουργία στη μνήμη του Αγίου Φανουρίου του Νεοφανούς, την οποία παρακολουθήσαμε πολλοί προσκυνητές. Πρωτοστάτησαν και φέτος στον εορτασμό οι συμπατριώτες μας κ. Αχιλλέας Κακαβούλας και η σύζυγός του κα Ευθυμία Σπηλιάδη-Κακαβούλα, που έχουν φέρει και την εικόνα του Αγίου Φανουρίου στον Άγιο Γεώργιο. Για το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, ο συμπατριώτης μας κ. Γεώργιος Βουρλής πρόσφερε 150 και η Πρεσβυτέρα κα Καλλιόπη Κανέλλου 50, τα οποία παραδόθηκαν στο Εκκλησιαστικό Συμβούλιο, από τον συμπατριώτη μας κ. 16 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ

17 Κωνσταντίνο Αναγνωστόπουλο, που περιποιείται και φροντίζει το εκκλησάκι πολλές 10ετίες. Ευχόμαστε χρόνια πολλά σε όλες και του χρόνου να είμαστε καλά και τόσον ο Άγιος Γεώργιος, όσον και ο Άγιος Φανούριος ας είναι εις βοήθειαν όλων. Η εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού Με την καθιερωμένη πλέον λαμπρότητα γιορτάστηκε και φέτος στις 14 Σεπτεμβρίου στο γραφικό εκκλησάκι που είναι στη γέφυρα του Λάδωνα η εορτή της ΥΨΩΣΕΩΣ του ΤΙΜΙ- ΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ. Συλλειτούργησαν ο Ιερέας μας παπά- Θανάσης Αναστασόπουλος και ο Ιερέας του Παγκρατίου παπά-νίκος Ντατσόπουλος, και έψαλαν οι Μπελέρης Κων/νος, Λαμπρόπουλος Στέργιος και άλλοι από τα γύρω χωριά. Ικανοποιητική ήταν η προσέλευση των πιστών από το χωριό μας, όσο και από τα γύρω χωριά, παρά το γεγονός ότι ψιλόβρεχε. Θα πρέπει να ξεπέρασαν τα εκατό άτομα. Παρόντα όπως πάντα τα παιδιά των κτητόρων της εκκλησίας, τόσο του αειμνήστου Κυριάκου Μίντζια όσο και του αειμνήστου Σπυρόπουλου από την Καμενίτσα. Οι αρτοκλασίες και φέτος ήσαν πάρα πολλές και στους προσκυνητές, μετά το αντίδωρο και την αρτοκλασία, προσφέρθηκαν άφθονα αναψυκτικά και νηστίσιμα εδέσματα, όπως πάντα, από τη συμπατριώτισσά μας κα. Χαρίκλεια Μίντζια Δούκα, που με το σύζυγό της είναι επιτυχημένοι επιχειρηματίες, δίνουν πάντα το παρόν, και ενισχύουν την Αδελφότητα σε κάθε της προσπάθεια. Χρόνια πολλά σε όλους, και του χρόνου να είμαστε καλά να ξαναγιορτάσουμε την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού, στο γραφικό εκκλησάκι στη γέφυρα του Λάδωνα. 29 Αυγούστου, Αποτομή κεφαλής Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου Όπως κάθε χρόνο, και φέτος στις 29 Αυγούστου, γιορτάσαμε την αποτομή της κεφαλής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, στο εκκλησάκι των Ισαποστόλων Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, με αρτοκλασία, αναψυκτικά και γλυκά και παρά το γεγονός ότι ήταν ημέρα Σάββατο και πάνω από 20 προσκυνητές εκκλησιάστηκαν στο Μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου, το εκκλησίασμα ήταν ικανοποιητικό. Παρόντες στον εορτασμό και οι συμπατριώτες μας μηχανικοί κ. Κωνσταντίνος Σπυρόπουλος και η σύζυγός του κα Αικατερίνη Γκολφινοπούλου-Σπυροπούλου, που τηρούν την παράδοση που μας άφησαν οι κτήτορές του, αείμνηστοι συμπατριώτες μας Βασίλειος και Τούλα Οικονόμου, το φροντίζουν, το περιποιούνται και το έχουν υπό τη προστασία τους. Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, στον παρακείμενο τάφο των κτητόρων της εκκλησίας, Βασιλείου και Τούλας Οικονόμου, τελέστηκε τρισάγιον, υπέρ αναπαύσεως της ψυχής τους. Με τον εορτασμό της αποκεφάλισης του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου ουσιαστικά ολοκληρώνεται ο λατρευτικός κύκλος του Καλοκαιριού και δεν μας μένει παρά να ευχηθούμε χρόνια πολλά σε όλους, και του χρόνου να είμαστε καλά. ΧΡΕΟΚΟΠΗΣΕ ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ. Στην Επαρχία Καλαβρύτων, τον περασμένο αιώνα, το χωριό μας Φίλια κατείχε την 5η θέση σε πληθυσμό. Πρώτη ήταν η Δάφνη, δεύτερα τα Καλάβρυτα, τρίτη η Κλειτορία, τέταρτη η Κέρτεζη και πέμπτο του Φίλια με άτομα περίπου. Η έκτασή του ήταν και παραμένει μεγάλη, ικανή να θρέψει όχι μόνον το δικό του πληθυσμό, αλλά αποτελούσε και τον σιτοβολώνα της Επαρχίας Καλαβρύτων. Για να τη διασχίσει κάποιος από Ανατολάς, τη Βίλα και τα Πετσούρια, μέχρι Δυσμών, την Κάτω Μηλιά και τις Κατεβασιές, χρειάζεται 3 ώρες πεζοπορία. Το ίδιο περίπου και από Βορρά, την Κάτω Νύστα στο Τσορωτέικο, προς Νότον, στο Παγκρατέικο και το Τοποστινό. Είναι αρκετές χιλιάδες στρέμματα, τόσο καλλιεργήσιμες, ξερικές κατά κύριο λόγο, αλλά και ποτιστικές, όσο και χορτολιβαδικές και δασικές Κων/νος Θεμ. Γιαννακόπουλος εκτάσεις. Κύρια ενασχόληση των κατοίκων του χωριού μας ήταν η γεωργία και η κτηνοτροφία και αν ενθυμούμαι καλώς, από τα ελάχιστα στοιχεία οικονομίας που είχα διδαχθεί στην Παιδαγωγική Ακαδημία Τριπόλεως κατά τη φοίτησή μου ( ), κύριοι συντελεστές στην παραγωγή είναι η γη, τα κεφάλαια κίνησης και ο άνθρωπος. Προϋπόθεση για την όποια παραγωγική διαδικασία, τόσο στον τομέα της γεωργίας, όσο και στον τομέα της κτηνοτροφίας, ήταν και παραμένει η ύπαρξη ικανής γεωργικής έκτασης, την οποία οι κάτοικοι του χωριού μας εξασφάλιζαν κατά κύριο λόγο, εκ κληρονομίας των γονέων, κυρίως του ανδρός, προίκας της γυναικός, αγοραπωλησιών και ενοικιάσεων. Τα κεφάλαια κίνησης τους ήταν απαραίτητα για να ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ 17

18 αγοράσουν αροτριώντα ζώα, σπόρους και γεωργικά εργαλεία και να αυξήσουν τα κοπάδια τους, αγοράζοντας ζώα για αναπαραγωγή, γίδια και πρόβατα, και τους τα εξασφάλιζε η Αγροτική Τράπεζα, δανείζοντάς τους μέσω του Γεωργικού Πιστωτικού και Γαλακτοκομικού Συνεταιρισμού Φιλίων. Η προσωπική εργασία των κατοίκων του χωριού μας, ανδρών και γυναικών, ήταν η τρίτη προϋπόθεση εξ ίσου σημαντική, αν όχι η σημαντικότερη από τις τρεις, για την όποια παραγωγική διαδικασία και στη γεωργία και στην κτηνοτροφία. Οικογένειες που διέθεταν πολλά εργατικά χέρια, κυρίως ανδρών, αλλά και γυναικών, εύκολα μπορούσαν να εξασφαλίσουν και τις άλλες προϋποθέσεις, τα απαραίτητα χωράφια, ξερικά και ποτιστικά για την γεωργική εκμετάλλευση, ενοικιάζοντάς τα από οικογένειες που δεν ήσαν σε θέση να τα καλλιεργήσουν μόνες τους, καθώς και χορτολιβαδικές εκτάσεις και κοπάδια γιδοπρόβατα από οικογένειες, που δεν ήσαν σε θέση να τα εκμεταλλευτούν μόνες τους και τα έδιναν μισιακά ή αφεντικά. Όσο για τα απαραίτητα κεφάλαια, όπως προαναφέραμε, τα δανείζονταν, μέσω του Συνεταιρισμού, από την Αγροτική Τράπεζα, αλλά και από ιδιώτες που διέθεταν κεφάλαια και τα δάνειζαν έναντι τόκου, ο οποίος πολλές φορές ήταν πάνω του κανονικού, δεν έλειπε δηλαδή και η τοκογλυφία εκείνη την περίοδο από το χωριό μας και την ευρύτερη περιοχή. Ήταν επόμενο οι νέοι κάτοικοι του χωριού μας, όπως και των άλλων χωριών και της υπαίθρου γενικότερα, να επιδιώκουν να εξασφαλίσουν ιδιόκτητη γη, που ήταν η απαραίτητη προϋπόθεση, τόσο στη γεωργία, όσο και στην κτηνοτροφία, που ήσαν οι κύριες ενασχολήσεις τους. Ξεκινώντας με την όποια γη τους κληροδοτούσαν οι γονείς τους, οι νέοι άνδρες φρόντιζαν να παντρευτούν κοπέλες πολυπροικούσες, δηλαδή κοπέλες που οι γονείς τους είχαν τη δυνατότητα να τους δώσουν και πολλά χωράφια, ξερικά και ποτιστικά και αροτριώντα ζώα και κοπάδια γιδοπρόβατα. Οι οικογένειες όμως ήσαν πολύτεκνες και γινόταν κατακερματισμός των γεωργικών κλήρων που διέθεταν με την αποκατάσταση όλων των παιδιών. Έπρεπε λοιπόν να αγοράσουν χωράφια από τις οικογένειες εκείνες που τα παιδιά τους σπούδαζαν και σταδιοδρομούσαν ως δημόσιοι υπάλληλοι ή από οικογένειες που αποφάσιζαν να μετοικήσουν σε άλλα μέρη, στο Αίγιο, στην Πάτρα και κατά κύριο λόγο στην Αθήνα. Τα χρήματα θα έπρεπε να τα εξασφαλίσουν είτε από τη γεωργία είτε, κατά κύριο λόγο, από την κτηνοτροφία και επειδή τα περιθώρια αποταμίευσης ήσαν περιορισμένα, πήγαιναν στο ξενοδούλι, κατέβαιναν στην παραλία στο σκάψιμο, τότε τα αμπέλια και τις σταφίδες τα καλλιεργούσαν με τα χέρια, δεν υπήρχαν μηχανήματα, και στη σταφίδα τον Αύγουστο, το μάζωμα της σταφίδας, αλλά και πάλι τα περιθώρια ήσαν περιορισμένα. Αναγκάζονταν λοιπόν, οι πιο τολμηροί, να ξενιτευτούν στην Αργεντινή και την Αμερική για κάποια χρόνια και από εκεί έστελναν χρήματα στους γονείς τους και στα αδέλφια τους με τα οποία αγόραζαν χωράφια και ζώα. Πολλές φορές, μετά από κάποια χρόνια, επέστρεφαν στο χωριό μας νοικοκυραίοι, δεν ήταν βέβαια και λίγοι εκείνοι που έμειναν για πάντα τόσο στην Αμερική, όσο και στην Αργεντινή. Όλα αυτά συνέβαιναν τόσο πριν από τον πόλεμο του 1940, όσο και μετά το 1950, αφού δηλαδή ανοικοδομήθηκε το χωριό μας, μετά την πυρπόλησή του το 1943 και συνεχίστηκε, μπορώ να ειπώ, ως το 1980, οπότε η εσωτερική μετανάστευση στέρησε τον τόπο από νέους ανθρώπους ή σταμάτησε να καλλιεργείται και τα κοπάδια άρχισαν να λιγοστεύουν δραματικά. Ήταν επόμενο να μην υπάρχει αγοραστικό ενδιαφέρον για χωράφια, τα οποία σιγά σιγά έχασαν την αξία τους και έφτασαν σήμερα, μετά από 30 χρόνια, να είναι αζήτητα. Περιουσίες που αποκτήθηκαν με πολύ κόπο, ιδρώτα και αίμα, είναι σήμερα εγκαταλελειμμένες και δεν έχουν καμιά αξία, αφού δεν υπάρχουν άνθρωποι να τις εκμεταλλευτούν. Τα περισσότερα από τα ξερικά χωράφια τείνουν να μετατραπούν σε δασικές εκτάσεις και τα ποτιστικά σε ζούγκλα από τα βάτα, τα αγκάθια και τα άλλα θαμνώδη φυτά. Τα αμπελοστάσια της Αγίας Μαρίνας, των Αγίων Θεοδώρων, ακόμη και της Ξερόβρυσης σε μεγάλο βαθμό έχουν μετατραπεί σε δάση βαλανιδιάς, πουρναριών, πλατάνων και λοιπών αγρίων δέντρων. Το χωριό μας που έκανε δεκάδες τόνους κρασί, σήμερα όσοι θέλουν να έχουν κρασί στο σπίτι τους, το προμηθεύονται από την Αιγιαλεία, την Κορινθία, την Αρκαδία και την Κάτω Αχαΐα, αφού δεν υπάρχουν περισσότερα από 4-5 αμπέλια. Τυρί προμηθευόμαστε όλοι από το εμπόριο, αφού δεν έμειναν περισσότερα από κοπάδια μικρά και μεγάλα και οι ζωοτροφές τους είναι όλες του εμπορίου. Κανένας σχεδόν δεν καλλιεργεί τίποτα. Έφτασαν να έρχονται φορτηγά με τριφύλλι από το Αγρίνιο στου Φίλια που διαθέτει χιλιάδες ποτιστικά στρέμματα γης, κατάλληλα για όλες τις καλλιέργειες. Κηπευτικά και φρούτα μας φέρνει ο μανάβης, κάθε Πέμπτη, από την Κεντρική Λαχαναγορά της Αθήνας και να σκεφτούμε πως υπήρξαν Φιλιώτες που πουλούσαν τόνους μήλα. Ακόμη και το ψωμί το προμηθευόμαστε από το εμπόριο, αφού γκρεμίσαμε τους φούρνους στα σπίτια μας και 18 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ

19 ξεχάσαμε τη μοσχοβολιά του φρεσκοψημένου χωριάτικου ψωμιού. Περιδιαβαίνοντας σήμερα την αχανή έκταση του χωριού μας βλέπουμε περιφραγμένα χωράφια που μένουν χρόνια ακαλλιέργητα, εγκαταλελειμμένα βοσκοτόπια, με μαντριά και αποθήκες, έρημα από ανθρώπους και ζώα, δασικές εκτάσεις που χθες ήσαν καρπερά χωράφια, περιζήτητα από τους καλλιεργητές, δενδροκαλλιέργειες μισόξερες, ποτιστικά χωράφια με χωμένα τα αυλάκια, γεμάτα αγκάθια και αφάνες, που δεν σου επιτρέπουν ούτε να τα περπατήσεις. Με έναν λόγο περιδιαβαίνεις έναν έρημο τόπο, έρημο από ανθρώπους, έρημο από ζώα, έρημο ακόμη και από πουλιά και όσοι τον ζήσαμε στις δόξες του, που αχολογούσαν τα αμέτρητα κουδούνια των κοπαδιών, τα σαλαγίσματα των τσοπάνηδων και των ζευγολατών, δεν τον αναγνωρίζουμε. Δεν μπορούμε να πιστέψουμε πως είναι ο δικός μας τόπος είτε βρεθούμε στους κάμπους μας είτε βρεθούμε στις πλαγιές των βουνών μας είτε βρεθούμε στις κορυφές τους, αγναντεύοντας ολόγυρα. Άθελά μας, όσοι γνωρίζουμε την περίοδο της ακμής του χωριού μας, αναρωτιόμαστε και ψάχνουμε να βρούμε τι έγιναν εκείνες οι περιουσίες, εκείνα τα τεράστια χρηματικά ποσά που επενδύθηκαν στη γη, με τα οποία θα μπορούσε να έχει αγοραστεί ένα μεγάλο μέρος της Αθήνας στη δεκαετία του 50 και του 60, μα δεν τα βρίσκουμε πουθενά και καταλήγουμε στη θλιβερή διαπίστωση: Το Χρηματιστήριο του χωριού μας, το Χρηματιστήριο της υπαίθρου χώρας, χρεοκόπησε οριστικά! Και δεν μας μένει παρά να κάνουμε μια ευχή, να μην επαληθευτεί, ο άλλοτε Πρωθυπουργός της Τουρκίας Οζάλ, που μας είχε ειπεί: Δεν χρειάζεται να σας κατακτήσουμε με τα όπλα, θα σας κατακτήσουμε με τα πλήθη του λαού μας! Τρομάζω στη σκέψη, ενδεχόμενης εισόδου της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ευχές μας, οι προσευχές μας, οι ελπίδες μας θα είναι φρούδες! ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ ΠΡΟΤΟΜΗΣ ΙΑΤΡΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΝ. ΑΝΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΕ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Π. ΑΝΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ ( ) Η φιλοτέχνιση Προτομής, στο Γυναικολόγο Μαιευτήρα Ιατρό Γεώργιο Παν. Ανδριανόπουλο ( ), που υπήρετησε με αυταπάρνηση τους συννθρώπους του και που πρώτος ανέλαβε τον Υγειονομικό Σταθμό Κλειτορίας, αποτελεί αναγνώριση της μεγάλης επιστημονικής, πολιτιστικής και κοινωνικής προσφοράς του, σε πραγματικά δύσκολους καιρούς, προς όλη την τοπική κοινωνία. Το ήθος, η ανθρωπιά, η αρχοντιά και η ακτινοβολία του, μακάρι να παραμείνουν στην μνήμη και να αποτελέσουν φωτεινά παραδείγματα προς μίμηση για όλους. Κων/νος Θ. Γιαννακόπουλος Την Κυριακή 19 Ιουλίου 2009 και ώρα 11 π.μ., στον προαύλιο χώρο του Κέντρου Υγείας Κλειτορίας, έγιναν τα αποκαλυπτήρια της Προτομής του αειμνήστου Ιατρού Γεωργίου Παν. Ανδριανόπουλου από την Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων «Ο Αρχαίος Κλείτωρ», με τη στήριξη και συμβολή του Δήμου Κλειτορίας και την πολύτιμη συνεργασία του Κέντρου Υγείας Κλειτορίας Γ.Ν. Καλαβρύτων. Αρκετοί ομιλητές εξήραν τη μεγάλη προσφορά του αείμνηστου Ιατρού Γενικής Ιατρικής, αλλά και Γυναικολόγου- Μαιευτήρος, στους κατοίκους της περιοχής, σε πολύ δύσκολους καιρούς, τότε που τα χωριά μας ήσαν γεμάτα κόσμο και το βιοτικό μας επίπεδο ήταν πολύ χαμηλό. Είναι ο Ιατρός που εφάρμοσε το θεσμό του Αγροτικού Ιατρού, πριν από την Πολιτεία. Συγκεκριμένα ενθυμούμαι, ότι επισκεπτόταν το χωριό μας Φίλια κάθε Σάββατο και έκανε ιατρείο για όλους τους κατοίκους, έναντι συμβολικής αμοιβής ετησίως ανά οικογένεια, που και αυτήν την αμοιβή, αρκετές οικογένειες δεν είχαν τη δυνατότητα να την καταβάλουν. Είναι ο Ιατρός που κυριολεκτικά έπεσε στις επάλξεις του καθήκοντος, πέθανε ενώ πήγαινε να επισκεφτεί ασθενή στο Σιγούνι, μια πολύ ζεστή ημέρα του Ιουλίου του έτους Ας είναι αιωνία η μνήμη του. ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ 19

20 Η ΟΡΚΟΜΩΣΙΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ 20...και ιερά τα πάτρια τιμήσω. Παρακολουθώντας την ορκωμοσία, τόσο του Πρωθυπουργού την Τρίτη 6 Οκτωβρίου, και κυρίως του Υπουργικού Συμβουλίου, την Τετάρτη 7 Οκτωβρίου 2009, από την τηλεόραση βέβαια, θυμήθηκα τον όρκο που έδιναν οι Αθηναίοι, όταν συμπλήρωναν το 18ο έτος της ηλικίας τους, οπότε και εστρατεύοντο και έπαιρναν τα όπλα από τον αρμόδιο άρχοντα, εγγραφόμενοι στον κατάλογο των πολιτών. Τον αναζήτησα στο εγχειρίδιο της ιστορίας, που είχα ως μαθητής της Δ τάξης Γυμνασίου, σημερινής Β τάξης, το οποίο εγχειρίδιο πολλές φορές συμβουλεύτηκα στις παραδόσεις μου, τόσο ως δάσκαλος της Α βάθμιας, όσο και σαν δάσκαλος της Β βάθμιας εκπαίδευσης. Τον διάβασα πολλές φορές και συνειδητοποίησα για ακόμα μια φορά το πλάτος και το βάθος της αγωγής που έδιναν οι Αθηναίοι στους νέους τους, αφού στην ηλικία των 18 ετών ήσαν έτοιμοι να ορκιστούν για τόσο σπουδαία πράγματα και να δώσουν τόσο σπουδαίες υποσχέσεις. Άθελά μου δεν κατάφερα να αποφύγω τις συγκρίσεις του τότε και του σήμερα. Είδα λοιπόν τον Πρωθυπουργό να προσέρχεται στην ορκωμοσία άψογα ντυμένος, όπως επιβάλλει το πρωτόκολλο, και να τηρεί στο έπακρο όλη την τυπική διαδικασία και το χάρηκα ιδιαίτερα. Τον είδα και την επομένη πάλι να ορκίζεται, ως μέλος του Υπουργικού Συμβουλίου, αφού κράτησε ο ίδιος το Υπουργείο των Εξωτερικών της χώρας μας, και πάλι τηρώντας κάθε λεπτομέρεια και του αξίζει κάθε έπαινος. Μπορώ να πώ ότι το ίδιο συνέβη και με την πλειονότητα των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου, ανδρών και γυναικών, και μπράβο τους. Όμως δεν έλειψαν και οι εξαιρέσεις και αυτές οι εξαιρέσεις ήταν εκείνες που με έκαναν να γράψω αυτό μου το σημείωμα. Νέοι στην πλειονότητά τους, άνδρες και γυναίκες, περίμενα να είναι περισσότερο τυπολάτρες. Περίμενα όλοι να ακουμπούν το χέρι τους στην πλάτη του προηγουμένου τους, που και εκείνος έκανε το ίδιο, για να φτάσουμε στον Πρωθυπουργό, που ακουμπούσε το χέρι του στο Ευαγγέλιο. Περίμενα να επαναλαμβάνουν όλοι τον όρκο, όπως έκανε ο Πρωθυπουργός, και να υπογράψουν όλοι το πρωτόκολλο με τον οφειλόμενο σεβασμό στην ιερότητα Κων/νος Θ. Γιαννακόπουλος της στιγμής. Το ίδιο περίμενα και κατά τις χειραψίες με τον Μακαριότατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Πρωθυπουργό. Κάποιοι απέφυγαν και την παραμικρή υπόκλιση ακόμη και στον Προκαθήμενο της Εκκλησίας μας και ομολογώ πως καθόλου δεν μου άρεσε, όμως ακολούθησε ο κ. Σιφουνάκης με τόσο βαθιά υπόκλιση στον Προκαθήμενο της Εκκλησίας, που με έκανε να ειπώ μπράβο!. Δεν πίστευα στα μάτια μου!.το παράδειγμά του ακολούθησαν και άλλοι και τα πράγματα κάπως διορθώθηκαν. Είχε προηγηθεί βέβαια μία κυρία με εντελώς απαράδεκτη αμφίεση, που αρχικά απομακρύνθηκε, χωρίς να χαιρετήσει, και στη συνέχεια επέστρεψε, ύστερα από σύσταση, και χαιρέτησε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Πρωθυπουργό. Η όλη της συμπεριφορά σχολιάστηκε από τα τηλεοπτικά μέσα και δυστυχώς βρέθηκαν και κάποιοι που συμφώνησαν λέγοντας: «τι πειράζει;», Όχι κύριοι!, όλες οι στιγμές δεν είναι ίδιες, και τα πρόσωπα που ενσαρκώνουν θεσμούς και αξίες, οφείλουμε, έχουμε χρέος, να τους αποδίδουμε τον οφειλόμενο σεβασμό και την τιμή που τους αξίζει. Ακολούθησε ο κ. Πάγκαλος στην αίθουσα του Υπουργικού Συμβουλίου, όταν μπαίνοντας στην αίθουσα ο Πρωθυπουργός σηκώθηκε όρθιος, παρά το γεγονός ότι είναι εκ των μεγαλυτέρων στην ηλικία και Aντιπρόεδρος στην Κυβέρνηση, δίνοντας και στους άλλους το παράδειγμα πώς πρέπει να φέρονται, οι οποίοι τον ακολούθησαν, ως τη στιγμή που ο Πρωθυπουργός τους ένευσε να καθίσουν. Δεν θα παραλείψω να αναφερθώ στην Υπουργό Παιδείας, που ήταν άψογα ενδεδυμένη, καθώς και η Υφυπουργός Παιδείας, η οποία θυμήθηκε να ειπεί, για πρώτη φορά, ένα μεγάλο «ευχαριστώ», στους δασκάλους όλων των βαθμίδων, διαχρονικά, και με συγκίνησε ιδιαίτερα! Φαντάζομαι πως όλους μας εντυπωσίασε η ανοιχτή συνεδρίαση του πρώτου Υπουργικού Συμβουλίου, οι χαμηλοί τόνοι και οι σωστές οδηγίες και κατευθύνσεις του Πρωθυπουργού προς τους Υπουργούς του, καθώς και η κίνησή του, να καλέσει το Συνήγορο του πολίτη και να ακούσει όλο το Υπουργικό Συμβούλιο, από τα πλέον αρμόδια χείλη, όσα συμβαίνουν στο δημόσιο τομέα σε καθημερινή βάση. Η εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΕΣ