ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΜΜΕ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ: ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΜΜΕ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ: ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ"

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΜΜΕ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ: ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΘΕΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΦΕΜΙΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΟΣ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΛΥΒΑΝΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΠΑΠΠΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ Α.Ε.Μ: 40 ΜΑΡΤΙΟΣ 2014

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ...4 Α ΜΕΡΟΣ Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ Η ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΑΠΟ ΤΟ Β ΜΕΡΟΣ Η ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ ΠΑΡΡΕΝ, Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΚΑΙ Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ ΠΑΡΡΕΝ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ 2.1 Η ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ ΠΑΡΡΕΝ ΚΑΙ Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: Η ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ ΠΑΡΡΕΝ ΚΑΙ Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ 2

3 3.1 Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΑΠΟ ΤΟ Η ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ ΠΑΡΡΕΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ Η ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ ΠΑΡΡΕΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ 83 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ...88 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 91 3

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στην παρούσα εργασία θα δούμε αναλυτικά την θέση των γυναικών μέσα στην ελληνική κοινωνία από το , πως διαμορφώθηκε κατά την διάρκεια της επανάστασης και πως εξελίχθηκε μετά το τέλος της σε βάθος χρόνου. Θα δούμε πως οργανώθηκε η γυναικεία εκπαίδευση ήδη από τα πρώτα χρόνια της επανάστασης μέχρι και το Τι προβλήματα αντιμετώπιζαν οι γυναίκες, μπορούσαν να έχουν πρόσβαση σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης όπως τα αγόρια ή μήπως η εκπαίδευση τους εξυπηρετούσε από την αρχή συγκεκριμένους στόχους εκείνους της μητέρας και οικοδέσποινας για αυτό και η εκπαίδευση τους ήταν οργανωμένη πάνω σε αυτή την βάση. Επίσης θα δούμε αν το Ελληνικό κράτος ασχολήθηκε σοβαρά από την αρχή με την εκπαίδευση των γυναικών. Δεν την θεωρούσε προτεραιότητα του για αυτό εξάλλου περιορίστηκε μόνο στο να επιβλέπει τους ιδιώτες που από πολύ νωρίς ασχολήθηκαν με την γυναικεία εκπαίδευση ιδρύοντας σχολεία και διδασκαλεία. Ακόμα και τα μέτρα που άρχισε να λαμβάνει το κράτος σχετικά με την γυναικεία εκπαίδευση άργησαν πολύ και όλα μάλιστα δεν είχαν σαν σκοπό να βελτιώσουν την εκπαίδευση των γυναικών και να την κάνουν ισότιμη με των αγοριών αλλά στόχος ήταν να της δώσουν ένα πιο γυναικείο και περιοριστικό χαρακτήρα. Εξάλλου ας μην ξεχνάμε ότι η διαφορά στην εκπαίδευση των αγοριών και των κοριτσιών οφείλεται στο ότι τα αγόρια προορίζονταν για πολίτες που θα καταλάμβαναν θέσεις εργασίας στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Οι γυναίκες από την άλλη για πολλά χρόνια μπορούσαν να εργάζονται είτε σαν δασκάλες είτε σαν εργάτριες, υπηρέτριες, καθαρίστριες. Επαγγέλματα δηλαδή που δεν απαιτούσαν και ιδιαίτερη εξειδίκευση. Μέσα σε όλα αυτά θα δούμε όμως και την θέση της Παρρέν για την εκπαίδευση πως έκρινε τα εκάστοτε εκπαιδευτικά νομοσχέδια, τι πρότεινε για την εκπαίδευση των γυναικών και πως η ίδια την αντιμετώπιζε. Η έξοδος των γυναικών στην αγορά εργασίας είναι ένα ακόμα θέμα που θίγεται. Θα δούμε σε ποια επαγγέλματα μπορούσε η γυναίκα να εργαστεί, ποια ήταν επιτρεπτά, ποιες κατηγορίες γυναικών εργάζονταν και αν όντως η εργασία αποτελούσε επιλογή τους ή απλά αναγκάστηκαν εκ των συνθηκών να βγουν για δουλειά. Θα δούμε αν όλα τα επαγγέλματα ήταν επιτρεπτά όπως επίσης τι μέτρα έλαβε το κράτος προκειμένου να περιορίσει την μαζική έξοδο των γυναικών στην αγορά εργασίας. 4

5 Ο φεμινισμός είναι ένα ακόμα σημαντικό κεφάλαιο της εργασίας. Χωρίζεται σε δυο περιόδους. Η μια ξεκινά απο το όπου η Καλλιρρόη Παρρέν με το πρώτο φεμινιστικό έντυπο που θα εκδώσει θα διεκδικήσει καλύτερες συνθήκες στην εκπαίδευση και την εργασία των γυναικών ενώ ταυτόχρονα θα συμβάλλει στην δημιουργία της φεμινιστικής συνείδησης των γυναικών. Θα δούμε τις θέσεις της όσον αφορά την γυναίκα, τον γάμο, την άποψη της για την ενεργή συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική ζωή της χώρας αλλά και την επιμονή της για το δικαίωμα των γυναικών στην εργασία η οποία θα τους εξασφαλίσει την οικονομική ανεξαρτησία. Αυτή την περίοδο θα ιδρύσει και το Λύκειο Ελληνίδων μέσο του οποίου θα στραφεί στην ελληνική παράδοση, τα ήθη, τα έθιμα και τις εθνικές αξίες. Η δεύτερη περίοδος του φεμινιστικού κινήματος θα δούμε ξεκινάει από το 1920 και μάλιστα θεωρείται πολύ πιο μαχητικό και δυναμικό. Στην κορυφή των διεκδικήσεων του βρίσκεται το δικαίωμα της ψήφου των γυναικών, η εργασία αλλά και η εκπαίδευση. Τα αιτήματα των φεμινιστριών θα εκπροσωπηθούν μέσα από τις γυναικείες οργανώσεις και τα σωματεία που θα δημιουργηθούν ενώ ο δημοσιογραφικός τύπος αυτή την περίοδο θα δούμε ότι θα αποτελέσει μέσο διεκδίκησης των αιτημάτων των γυναικών ξεφεύγοντας από τον συντηρητικό και μετριοπαθή ρόλο που είχε από το όπου τα γυναικεία περιοδικά της εποχής περιορίζονταν στην καθαρά γυναικεία θεματολογία που δεν ξέφευγε από οτιδήποτε θεωρούνταν ηθικό, παραδοσιακό και κοινωνικά συμβατικό. 5

6 Α ΜΕΡΟΣ Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ

7 1. Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΑΠΟ ΤΟ Στην Ελληνική επανάσταση η γυναικεία συμμετοχή δεν θα λέγαμε ότι ήταν από την αρχή δυναμική και καθοριστική. Οι γυναίκες θα λέγαμε ότι αποτελούσαν στην αρχή τουλάχιστον του αγώνα επικουρική βοήθεια στο πλευρό των ανδρών. Κατά την διάρκεια της επανάστασης όμως ορισμένες γυναικείες προσωπικότητες ανέλαβαν δυναμικά τα ηνία και έπαιξαν καθοριστικό ρόλο. Μάλιστα υπήρξαν γυναίκες που πολέμησαν και θυσιάστηκαν το ίδιο με τους άνδρες. 1 Ο ρόλος των γυναικών της εποχής ήταν δύσκολος και πολλαπλός. Καθώς από την μια όφειλαν να είναι σωστές μητέρες που θα μεγάλωναν και θα γαλουχούσαν τα παιδιά τους με τις αρχές της ελευθερίας, της ορθοδοξίας, που θα τους μάθαιναν την ελληνική γλώσσα και θα τους έκαναν βίωμα ότι για την πατρίδα και την ελευθερία της αξίζει κανείς να πολεμήσει και να θυσιάσει ακόμα και την ζωή του και από την άλλη όφειλαν κατά την διάρκεια του αγώνα να βρίσκονται στο πλευρό των συζύγων, των αδερφών, των πατεράδων και να τους εφοδιάζουν με όπλα, τρόφιμα ακόμα και να τους ξεκουράζουν κρατώντας αυτές τα όπλα, στήνοντας ενέδρες εναντίον του εχθρού, πολεμώντας το ίδιο άξια και με το ίδιο θάρρος, τόλμη και κουράγιο. 2 Εκείνη την τόσο σημαντική περίοδο για το ελληνικό έθνος ο διαχωρισμός ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες και οι απόψεις περί αποκλεισμού των γυναικών από την ενεργή και δημόσια δράση απλά δεν υπήρχαν και αυτό γιατί στην συγκεκριμένη χρονική περίοδο πολεμούσαν για τα ιδανικά της πατρίδας. 3 Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι οι γυναίκες είχαν το ελεύθερο να κάνουν ότι θέλουν, να δρουν και να εκφράζονται ελεύθερα χωρίς να υπολογίζουν την πατρική, αδερφική και συζυγική γνώμη. Ο πιο σημαντικός ρόλος που της αναγνωρίζονταν και της αποδίδονταν ήταν ο ρόλος της μητέρας και πιο συγκεκριμένα το πρότυπο της ηθικής μητέρας που από την φύση της δεν μπορεί να συμμετέχει σε πολεμικές συγκρούσεις, νιώθει αποστροφή και πονάει που θα πρέπει να θυσιάσει το παιδί της για το καλό της πατρίδας αλλά θα το κάνει γιατί έχει ηθική υποχρέωση. 4 Ουσιαστικά οι γυναίκες της εποχής αυτής θα γεννούσαν και θα μεγάλωναν ήρωες που θα έφερναν την ελευθερία στον τόπο τους, που θα συνέβαλαν στην δημιουργία 1 Αλιμπέρτη Ι. Σοφία, Αι Ηρωίδες της Ελληνικής Επανάστασης, Αθήνα 1933 σελ Αλιμπέρτη Ι. Σωτηρία, ό.π., σελ Margaret Poulos, Woman, War and Feminist Theory, Gutenberg-e home, 2008 Columbia University Press. 4 Margaret Poulos, Woman, War and Feminist Theory, Gutenberg-e home, 2008 Columbia University Press 7

8 ενός κράτους ελεύθερου, που θα επαναπροσδιόριζε τα σύνορά του, θα τα επέκτεινε και θα φρόντιζε η οργάνωση να στηρίζεται σε δημοκρατικούς και φιλελεύθερους θεσμούς. Οι σχέσεις των δυο φύλων δεν μπορούμε να πούμε ότι ήταν ίδιες σε όλες τις περιοχές της υπόδουλης Ελλάδας. Υπήρχαν περιοχές όπως για παράδειγμα στα χωριά του Σουλίου, όπου οι γυναίκες ήταν αποδέκτες σεβασμού και εκτίμησης από την πλευρά των ανδρών. Απολάμβαναν σχεδόν τα ίδια προνόμια με τους άνδρες. Ο λόγος τους είχε αξία και πάντα υπολογίζονταν από τους άνδρες. Συμμετείχαν στην λήψη όλων των σημαντικών αποφάσεων που αφορούσαν το σπίτι και την οικογενειακή ζωή αλλά και κατά την διάρκεια της επανάστασης στα στρατιωτικά συμβούλια που γίνονταν εξέφραζαν την άποψη τους ελεύθερα ενώ τις περισσότερες φορές λειτουργούσαν πιο διπλωματικά και ηρεμούσαν τα πνεύματα όταν ξεσπούσαν εντάσεις ανάμεσα στους άντρες. 5 Σε κάθε περίπτωση όμως παρά τα προνόμια που απολάμβαναν οι Σουλιώτισσες δεν ξεχνούσαν τον ρόλο τους ως μητέρες και σύζυγοι. Φρόντιζαν και με το παραπάνω να είναι σωστές, τυπικές στο νοικοκυριό και δεν έκαναν κατάχρηση της ελευθερίας και των δικαιωμάτων που είχαν. Χαρακτηριστικό είναι ότι στα χωριά του Σουλίου υπήρχε ένας άγραφος νόμος ο οποίος δείχνει σε πόσο ψηλή θέση είχαν την γυναίκα οι σουλιώτες. Σύμφωνα με αυτόν τον νόμο αν κάποιος άνδρας για οποιονδήποτε λόγο σκότωνε γυναίκα ήταν υποχρεωμένος να συντηρεί οικονομικά τόσους πολίτες όσα θα ήταν τα παιδιά που θα αποκτούσε με την συγκεκριμένη γυναίκα. 6 Άλλο παράδειγμα εξίσου αξιόλογο που δείχνει την αποφασιστικότητα και την γενναιότητα των γυναικών της επανάστασης είναι οι μεσολογγίτισσες που κατά την διάρκεια της πολύχρονης πολιορκίας της δυτικής Ελλάδας στάθηκαν στο πλευρό των ανδρών, μεταφέροντας υλικά για τα οχυρωματικά έργα, πολεμοφόδια, όπλα, τρόφιμα, περιέθαλπαν τους τραυματισμένους. Δούλευαν και πολεμούσαν ακούραστα. Δεν λύγιζαν και τις περισσότερες φορές έδιναν θάρρος και δύναμη στους πολεμιστές. Τους εμψύχωναν και τους φρόντιζαν. Οι γυναίκες αυτές ήταν που αποφάσισαν μετά από έναν ολόκληρο χρόνο πολιορκίας, εξαιτίας της πείνας και του λιμού που θέριζε τα γυναικόπαιδα, να κάνουν την μεγάλη έξοδο. Είδαν ότι δεν είχαν άλλη επιλογή όπως και να είχε θα πέθαιναν. Δημιούργησαν μια φάλαγγα, ντύθηκαν σαν άντρες όσες βρίσκονταν στην εξωτερική πλευρά της φάλαγγας στο ένα χέρι κρατούσαν το 5 Αλιμπέρτη Ι. Σωτηρία, ό.π., σελ Αλιμπέρτη Ι. Σωτηρία, ό. π., σελ

9 σπαθί και στο άλλο το παιδί τους. Στη μέση της φάλαγγας ήταν τα άοπλα γυναικόπαιδα 7. Με την έξοδο τους οι περισσότερες σφαγιάστηκαν μαζί με τα παιδιά τους, όσες κατάφεραν να γλιτώσουν σκότωσαν τα παιδιά τους και σκοτώθηκαν. Αξιόλογη ήταν όμως η στάση και η προσφορά των νησιωτισσών κατά την διάρκεια της ελληνικής επανάστασης. Οι νησιώτισσες σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ελληνίδες θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν πολύ πιο δυναμικές. Είχαν τα ηνία της επανάστασης, έπαιρναν αποφάσεις σαν τους άντρες, ήταν σκληρές στις διαπραγματεύσεις και πολλές φορές συμπεριφέρονταν χωρίς οίκτο. 8 Μια τέτοια περίπτωση ήταν η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα που γεννήθηκε και μεγάλωσε στις Σπέτσες. Γνωστή και ως καπετάνισσα με την κυριολεκτική έννοια του όρου. Μεγάλωσε την περιουσία της μόνη και όταν ήρθε η κατάλληλη στιγμή επιστράτευσε όλα τα πλοία της για την σωτηρία της Ελλάδας. Χαρακτηρίζονταν από ανιδιοτέλεια, αγάπη για την πατρίδα, αγνοούσε τον κίνδυνο και ήταν γνώστης των τεχνασμάτων του πολέμου. Πολυπράγμων και πολυμήχανη, δεσποτική και άγρια, είχε σωστή αντίληψη των πραγμάτων. Ήξερε πότε πρέπει να υποχωρεί και έδειχνε σεβασμό στις ανδρικές απόψεις. Το 1819 μυείται στην φιλική εταιρεία. Ανάλογη περίπτωση ήταν και η Μαντώ Μαυρογένους. Επίσης νησιώτισσα διέθεσε όλο την περιουσία της στην υπηρεσία του απελευθερωτικού αγώνα ενώ έλαβε μέρος σε πολλές πολεμικές επιχειρήσεις. Κοινό χαρακτηριστικό με την Μπουμπουλίνα ήταν το πάθος και η επιθυμία να δουν την Ελλάδα ελεύθερη και ανεξάρτητη. Για αυτό και πολέμησαν σαν άξιες μαχήτριες. 9 Τα παραπάνω αντιπροσωπευτικά παραδείγματα γυναικών παρατέθηκαν προκειμένου να γίνει αντιληπτή η θέση και ο ρόλος των γυναικών κατά την διάρκεια της ελληνικής επανάστασης. Η αυταπάρνηση, ο ηρωισμός, η γενναιοδωρία, η ανιδιοτέλεια, η αυτοθυσία, το θάρρος και η τόλμη χαρακτηρίζουν αρκετές από τις γυναίκες αυτής της περιόδου. Και αυτό γιατί η ελευθερία της πατρίδας αποτελεί υπέρτατο αγαθό για αυτές. Εκείνη την περίοδο φυσικά κανένας δεν θα σκεφτόταν την ενδεχόμενη ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών στην πραγματικότητα όμως τέθηκαν τα πρώτα θεμέλια που αργότερα θα δούμε ότι θα αποτελέσουν την βάση πάνω στην οποία οι γυναίκες θα αρχίσουν να διεκδικούν τα δικαιώματά τους. 7 Αλιμπέρτη Ι. Σωτηρία, Αι Ηρωίδες της Ελληνικής Επανάστασης, στο κεφάλαιο Μεσολόγγι, Αθήνα 1933, σελ Αλιμπέρτη Ι. Σωτηρία, ό. π., Αλιμπέρτη Ι. Σωτηρία, ό. π., και

10 Το γεγονός ότι οι Έλληνες απαλλάχτηκαν από τον τουρκικό ζυγό δεν σήμαινε ότι τα προβλήματα και οι συγκρούσεις για την Ελλάδα είχαν τελειώσει. Αντίθετα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα η Ελλάδα είχε να αντιμετωπίσει τις εξωτερικές ξένες δυνάμεις που προσπαθούσαν να επέμβουν στο εσωτερικό της χώρας με την δικαιολογία ότι η Ελλάδα δεν ήταν σε θέση ούτε να διαπραγματευτεί τα σύνορά της ούτε μπορούσε να αναδιοργανώσει το εσωτερικό της, μιας και στο θέμα της οργάνωσης και διοίκησης του κράτους υστερούσαν σε γνώσεις και τεχνικές. Σε αντίθεση με τα κράτη της δύσης που ήταν πολύ πιο εξελιγμένα, επηρεασμένα από το κύμα του διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης, σημείωναν πρόοδο σε όλους τους τομείς τόσο της δημόσιας διοίκησης και της οικονομίας όσο και της κοινωνίας. Στα κράτη της δύσης το εμπόριο και η βιομηχανία αναπτύσσονταν με γοργούς ρυθμούς και συνέβαλαν στην ανάπτυξη της οικονομίας. Όσον αφορά την εσωτερική οργάνωση των χωρών αυτών μπορούμε να μιλήσουμε για κράτη με εσωτερική οργάνωση, με θεσμούς, νόμους, με δικαστική και εκτελεστική εξουσία. Όλα αυτά όμως έμοιαζαν πολύ μακρινά σε σχέση με την ελληνική πραγματικότητα. Το ελληνικό έθνος με το τέλος της επανάστασης θα προσπαθήσει να αναδιοργανωθεί και να γίνει κράτος με την ουσιαστική έννοια του όρου. Ένα κράτος που θα αποκτούσε πολίτευμα, σύνταγμα, νόμους, που θα φρόντιζε για τους πολίτες και τις ανάγκες τους με οποίο τρόπο και όποια μέσα μπορούσε εκείνη την εποχή. Μόλις το 1834 γίνεται η αρχή με την μεταφορά της πρωτεύουσας του ελληνικού κράτους από το Ναύπλιο στην Αθήνα. Πλέον η Αθήνα γίνεται το κέντρο όλων των κοινωνικών, θεσμικών και οικονομικών αλλαγών. Στην πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους παρατηρείται μια μη αναμενόμενη έκρηξη πληθυσμού. Πιο συγκεκριμένα μέσα στις επόμενες τρείς δεκαετίες ο πληθυσμός της Αθήνας από με που ήταν το ανέρχονταν το 1860 σε ψυχές 10. Πέρα όμως από τον πληθυσμό αναπτύσσονταν και η ίδια η πόλη μιας και θα έπρεπε να ανταποκριθεί στις όλο και αυξανόμενες ανάγκες των κατοίκων της. Εκείνη την χρονική περίοδο βασιλιάς της Ελλάδας ήταν ο Όθωνας, ο οποίος ερχόμενος από την Γερμανία έφερε μαζί του αρκετούς διοικητικούς και οικονομικούς συμβούλους, αρχιτέκτονες, μηχανικούς, οι οποίοι θα αναλάμβαναν την ανοικοδόμηση της χώρας. Θα έφτιαχναν δρόμους, θα έχτιζαν σπίτια που θα πληρούσαν τις απαραίτητες προϋποθέσεις ώστε να εγκατασταθούν οι πολίτες, 10 Σκάλτσα Ματούλα, Κοινωνική Ζωή και Δημόσιοι Χώροι Κοινωνικών Συναθροίσεων στην Αθήνα του 19 ου Αιώνα, Θεσσαλονίκη 1983, σελ

11 δημόσια κτίρια όπου θα στεγάζονταν οι νέες υπηρεσίες του κράτους. 11 Με την πάροδο του χρόνου σημειώνονται όλο και περισσότερες αλλαγές οι οποίες βελτιώνουν και αναβαθμίζουν την εικόνα της πόλης ενώ παράλληλα δημιουργούν ένα νέο πεδίο δραστηριοτήτων και επιλογών για τους κατοίκους της. Για παράδειγμα αρχίζουν και δημιουργούνται μπυραρίες, ευρωπαϊκά café, θέατρα, βιβλιοθήκες, νοσοκομείο, πανεπιστήμιο. 12 Η Αθήνα ήταν μια πόλη που στην αρχή τουλάχιστον παρέπεμπε σε μια μεγάλη τουρκική κωμόπολη. Με το τέλος της ελληνικής επανάστασης η τουρκική κουλτούρα είχε αφήσει το στίγμα της σε όλες τις πτυχές της καθημερινότητας των κατοίκων όπως επίσης στον τρόπο που φέρονταν, ντύνονταν,διασκέδαζαν και σκέπτονταν οι κάτοικοι. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η ενδυμασία των κατοίκων και πιο συγκεκριμένα των αντρών μπορεί να συνδύαζε την παραδοσιακή ενδυμασία, την φουστανέλα δηλαδή, με τον ευρωπαϊκό τρόπο ντυσίματος. Πλέον την θέση των παραδοσιακών καφενείων παίρνουν τώρα τα γαλλικά cafés όπου συνυπάρχουν ομογενείς με ευρωπαίους. 13 Στην νέα πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους συρρέουν όλο και περισσότεροι που προέρχονται από διαφορετικά κοινωνικά και οικονομικά στρώματα ο καθένας όμως έχει και έναν διαφορετικό λόγο που εγκαθίσταται στην πόλη. Είτε για να εκμεταλλευτεί τις νέες οικονομικές ευκαιρίες και να ασχοληθεί με το εμπόριο, είτε για να εργαστεί στον δημόσιο τομέα και να απομακρυνθεί από την δύσκολη και επίπονη δουλειά της υπαίθρου είτε γιατί η Αθήνα αποτελούσε ένα νέοαναπτυσσόμενο πολιτιστικό και πνευματικό κέντρο που θα έδινε ευκαιρίες σε νέες πνευματικές προσωπικότητες. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι το 1843 στην Αθήνα κυκλοφορούσαν 26 εφημερίδες ενώ το 1853 αυξήθηκαν σε 35 και το 1872 οι εφημερίδες ανέρχονταν στις 72, σε μια πόλη με κατοίκους. 14 Οι Έλληνες αστοί του εξωτερικού θα παίξουν σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση μιας νέας κουλτούρας που θα απέχει μακράν από την ανατολίτικη νοοτροπία των περασμένων χρόνων. Θα εισάγουν έναν διαφορετικό τρόπο ζωής, διαφορετικό τρόπο σκέψης, συμπεριφοράς και νοοτροπίας. Ταυτόχρονα θα συμβάλλουν στην ενίσχυση 11 Βαρίκα Ελένη, Η Εξέγερση των Κυριών, Η Γένεση Μιας Φεμινιστικής Συνείδησης στην Ελλάδα , στο Η Ιστορία του Ελληνικού Έθνους Αθήνα 1977, σελ Τζανάκη Δήμητρα, Δούλα και Κυρά, Όψεις Εθνικισμού: Ρόλοι και Συμπεριφορές στην Ελλάδα των Ρομαντικών Χρόνων , σελ Σκαλτσα Ματούλα, Κοινωνική Ζωή και Δημόσιοι Χώροι Κοινωνικών Συναθροίσεων στην Αθήνα του 19 ου Αιώνα, Θεσσαλονίκη 1983, σελ Σκαλτσά Ματούλα, ό.π., σελ

12 και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας είτε μέσο του εμπορίου είτε μέσο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Το θέμα που θα προκύψει είναι κατά πόσο όμως είναι έτοιμη η ελληνική κοινωνία και ειδικά με αυτή την μορφή που έχει τώρα να δεχτεί ομαλά μια νέα κουλτούρα που θα προέρχεται από την δύση. Οι Έλληνες ήρθαν αντιμέτωποι με μια ξένη προς αυτούς πραγματικότητα που σε καμία περίπτωση δεν ταίριαζε στον μέχρι πρότινος τρόπο ζωής τους. Πιστοί στις παραδόσεις τους και τις αντιλήψεις τους δυσκολεύτηκαν να δεχτούν τα νέα πρότυπα συμπεριφοράς. Για αυτό τον λόγο εξάλλου προχώρησαν στην υιοθέτηση μόνον εκείνων των στοιχείων και των πρακτικών της νέας κουλτούρας που ταίριαζαν περισσότερο στους ίδιους και απέκλεισαν από την νέα κουλτούρα οτιδήποτε φάνταζε ξένο, προχωρημένο και φαινόταν ότι απείχε από την παράδοση και την ηθική τους. Αυτή η διαδικασία επιλογής είναι γνωστή ως επιλεκτική παράδοση. 15 Σε κάθε πολιτισμό για να μπορέσει οποιαδήποτε νέα κουλτούρα να επιβιώσει θα πρέπει να φέρει στοιχεία από την κυρίαρχη παράδοση. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα γίνει πιο εύκολα αποδεχτεί από τα μέλη του κοινωνικού συνόλου. Αν δεν φέρει κάποια παλιά, παραδοσιακά στοιχεία θεωρείται ξένο σώμα. Έτσι λειτούργησαν και οι Έλληνες βλέποντας ξαφνικά να δυτικοποιούνται τα πάντα γύρω τους με γοργούς ρυθμούς χωρίς οι ίδιοι να είναι προετοιμασμένοι για μια τέτοια αλλαγή. Χρειαζόταν περισσότερος χρόνος ώστε να εξοικειωθούν με την ιδέα και να την δεχτούν πιο εύκολα. Η σταθερά που χρειάζονταν σύμφωνα με την κυρίαρχη αντίληψη της εποχής, προκειμένου να εξισορροπήσουν την νέα με την παλιά κουλτούρα δεν ήταν άλλη από τις ηθικές αξίες, την σεμνότητα, την σοβαρότητα, το ήθος και την αξιοπρέπεια που όφειλαν να έχουν όλοι αλλά πιο πολύ οι γυναίκες. Τα αποδεκτά ελληνικά γυναικεία πρότυπα ήταν αυτά που έκαναν τους Έλληνες εθνικά περήφανους. Για αυτό παρατηρούμε ότι ενώ πραγματοποιείται μια γενικότερη κοινωνική, πολιτισμική, οικονομική πρόοδος, οι γυναίκες παραμένουν ακριβώς όπως ήταν και πριν την ελληνική επανάσταση. Αποκομμένες και απόμακρες από τον κόσμο σαν να μην άνηκαν στο κοινωνικό σύνολο. Σαν να μην αποτελούσαν μέρος του ποτέ. Έτσι λοιπόν οι γυναίκες συνεχίζουν να είναι αποκλεισμένες από την κοινωνική ζωή, παύουν να έχουν ταυτότητα, κλείνονται στο σπίτι, δεν μπορούν να κυκλοφορούν έξω 15 Raymond Williams, Problems in Materialism and Culture, Λονδίνο 1980, σελ. 39, στο βιβλίο της Βαρίκα Ελένης, Η Εξέγερση των Κυριών, Η Γένεση Μιας Φεμινιστικής Συνείδησης στην Ελλάδα , στο Η Ιστορία του Ελληνικού Έθνους Αθήνα

13 μόνες τους ούτε μπορούν να συναναστρέφονται με άλλες γυναίκες. Χρησιμοποιούνται από τους άνδρες και μετατρέπονται αυτόματα σε μέσα κοινωνικής και οικονομικής ανόδου 16. Αυτός είναι ο νέος τους ρόλος που επιβάλλουν οι νέες συνθήκες. Η αλλαγή κοινωνικής τάξης αυτή την περίοδο ήταν κάτι συνηθισμένο και εύκολο μόνο που απαραίτητη προϋπόθεση ήταν να αποβάλλουν οτιδήποτε άνηκε στο παρελθόν και σε πρώτη φάση τον αγροτικό τρόπο ζωής. Κάθε χειρωνακτική εργασία που γινόταν είτε από τους άνδρες είτε από τις γυναίκες θεωρούνταν κατακριτέα γιατί παρέπεμπε στην αγροτική ζωή. Για αυτό τον λόγο όσοι επιθυμούσαν να αλλάξουν την ζωή τους και να μεταβούν στην μεσαία και την αστική τάξη δεν είχαν παρά να εγκατασταθούν στην Αθήνα και να εργαστούν είτε σαν δημόσιοι υπάλληλοι είτε σαν ελεύθεροι επαγγελματίες. Τρία ήταν τα βασικά στοιχεία που έπρεπε να έχει κανείς για να ενταχθεί στην μεσαία και αστική τάξη, να ακολουθούσε τους κανόνες καλής συμπεριφοράς (savoir vivre), να αποκτούσε ένα καλό και τίμιο όνομα και φυσικά να αποκτούσε γρήγορα πολλά χρήματα. Επειδή η εργασία από μόνη της δεν μπορούσε να αυξήσει το εισόδημα και την περιουσία των ανδρών στράφηκαν στο κυνήγι όμορφων και εντυπωσιακών γυναικών που διέθεταν μια καλή προίκα. Δεν ενδιαφέρονταν για το πνευματικό επίπεδο των γυναικών που θα παντρεύονταν αλλά για το μέγεθος της προίκας τους. Χαρακτηριστικά η Καλλιρρόη Παρρέν αναφέρει σε άρθρο της την ομολογία ενός πατέρα κοριτσιών που φρόντισε μαζί με την σύζυγό του για το πνεύμα, την ψυχή και το ήθος των κοριτσιών όσο το δυνατόν καλύτερα και ενώ είναι ευπαρουσίαστες και σεμνές δεν μπορούν να παντρευτούν γιατί δεν διαθέτουν καλή προίκα. 17 Για πολλά χρόνια ο θεσμός της προίκας αποτελούσε το μεγαλύτερο εμπόδιο στην αποκατάσταση των κοριτσιών ειδικά στις περιπτώσεις που οι οικογένειες ήταν πολύ φτωχές και δεν μπορούσαν να εξασφαλίσουν την επιβίωση τους. Σε χώρες όπως η Αγγλία και η Αμερική ο θεσμός της προίκας έπαψε να ισχύει από πολύ νωρίς και αυτό γιατί δόθηκε στην γυναίκα το δικαίωμα να εργάζεται ώστε να μπορεί να συντηρεί τον εαυτό της και να συμμετέχει ισάξια στα έξοδα του σπιτιού Βαρίκα Ελένη, Η Εξέγερση των Κυριών, η γένεση μιας φεμινιστικής συνείδησης στην Ελλάδα , Κατάρτι 1996, σελ Καλλιρρόη Παρρέν, Εφημερίς των Κυριών, Η προίκισις της γυναικός είναι θεσμός ωφέλιμος ή επιβλαβής, 10 Μαρτίου Καλλιρρόη Παρρέν, Εφημερίς των Κυριών, Η προίκισις της γυναικός είναι θεσμός ωφέλιμος ή επιβλαβής, 10 Μαρτίου

14 Κάτι τέτοιο δεν μπορούσε να έχει τουλάχιστον αυτή την περίοδο στην Ελλάδα εφαρμογή. Το μέγεθος και η σημασία της προίκας για τους άνδρες είχε σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση της προικοθηρίας. Οι άνδρες επιδόθηκαν στο κυνήγι όμορφων και πλούσιων κοριτσιών που θα τους εξασφάλιζαν την κοινωνική και οικονομική μετάβαση. Από την άλλη ο θεσμός της προίκας αποτελούσε τον μεγαλύτερο εφιάλτη για τις οικογένειες των κοριτσιών καθώς όλα τα μέλη της οικογένειας έπρεπε να εργάζονται για να φτιάξουν την προίκα τους. 19 Διαφορετικά γυναίκες χωρίς προίκα παρέμειναν ανύπαντρες και ονομάζονταν γεροντοκόρες και μεγαλύτερη προσβολή και βάρος για την οικογένεια δεν υπήρχε. Οι «γεροντοκόρες» θεωρούνταν βάρος και για την ίδια την κοινωνία. Δεν είχαν λόγο ύπαρξης ούτε σκοπό στη ζωή τους και έτσι αντιμετωπίζονταν, αφού δεν παντρεύονταν και δεν έκαναν παιδιά. Ήταν άμεσα εξαρτημένες από τις οικογένειες τους ενώ η επιβίωση τους εξαρτάται από τον πατέρα ή τον αδερφό που θα τις συντηρεί οικονομικά για το υπόλοιπο της ζωή τους. Αναγκάζονταν να αρνηθούν την ζωή. Γίνονται αποδέκτες ειρωνικής συμπεριφοράς από το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο και δέχονταν χλευαστικά σχόλια. Οι ίδιες δεν μπορούσαν να αντιδράσουν γιατί δεν τους το επέτρεπε η θέση τους. Ντύνονταν και συμπεριφέρονταν σαν μεγάλες γερασμένες γυναίκες γιατί τους το επέβαλαν, απαρνούνταν το νεανικό ντύσιμο γιατί θεωρούνταν κατακριτέο και υπηρετούν τα μέλη της οικογένεια τους γιατί είναι υποχρέωση τους. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι μια ανύπαντρη γυναίκα την εποχή αυτή αποτελούσε την μεγαλύτερη ντροπή για την οικογένεια και για την κοινωνία. 20 Σκοπός λοιπόν των οικογενειών που είχαν κόρες προκειμένου να μην επωμιστούν το βάρος τους για το υπόλοιπο της ζωής τους, ήταν πέρα από την βασική προίκα που θα έδιναν, φρόντιζαν οι κόρες τους να είναι όσο το δυνατόν πιο ανταγωνιστικές προκειμένου να προτιμηθούν και να αποκατασταθούν άμεσα. Οι καλοί τρόποι συμπεριφοράς, το επιδεικτικό και υπερβολικό ευρωπαϊκό ντύσιμο, η ατσαλάκωτη συμπεριφορά που συνοδεύονταν από την αεργία και την έλλειψη ενδιαφέροντος προς οποιαδήποτε οικιακή δουλειά, η διακοσμητική εκπαίδευση που περιελάμβανε ξένες 19 Σκουτέρη- Διδασκάλου Νόρα, Ανθρωπολογικά για το Γυναικείο Ζήτημα, Αθήνα 1991, σελ Καλλιρρόη Παρρέν, Εφημερίς των Κυριών, Ποια η θέσις της γεροντοκόρης εν τη κοινωνία, 6 Δεκεμβρίου

15 γλώσσες, πιάνο, χορό, τραγούδι αποτελούσαν επιπλέον προσόντα που εντυπωσίαζαν τους άντρες. 21 Σταδιακά με την εξέλιξη της κοινωνίας δημιουργείται μια νέα μορφή κοινωνικότητας άμεσα συνδεδεμένη με την αποκατάσταση των γυναικών και τον γάμο. Οι γυναίκες με την συνοδεία πάντα του πατέρα ή του αδερφού αρχίζουν και κυκλοφορούν έξω, παρίστανται όλο και περισσότερο σε κοινωνικές εκδηλώσεις ενώ η ανταλλαγή οικογενειακών επισκέψεων αποτελεί συνηθισμένο φαινόμενο. Σκοπός αυτής της κοινής συνύπαρξης ανδρών και γυναικών είναι η άμεση αποκατάσταση των ανύπαντρων γυναικών της οικογένειας 22. Έπρεπε να απαλλαχτούν από το βάρος των κοριτσιών για να μπορέσουν και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας να συνεχίσουν την ζωή τους χωρίς να αγχώνονταν για το πώς θα τις φροντίσουν και θα τις συντηρήσουν οικονομικά. Με το που θα παντρεύονταν το βάρος μετατοπίζονταν αλλού και η οικογένεια της δεν ασχολιόταν ποτέ ξανά. Σε αυτές τις κοινωνικές εξόδους τα κορίτσια φρόντιζαν να είναι όσο το δυνατόν πιο περιποιημένα, προσεγμένα, ατσαλάκωτα. Τα ρούχα τους χαρακτηρίζονταν από υπερβολή. Φορούσαν καπέλα, ψηλοτάκουνα παπούτσια, ογκώδη φορέματα, κυκλοφορούσαν σαν ψεύτικες κούκλες. 23 Εκτίθονταν στα μάτια των υποψηφίων γαμπρών και περίμεναν ποιός θα τις διαλέξει. Οι ίδιες δεν είχαν δικαίωμα λόγου ούτε μπορούσαν να αποφασίσουν ή να εκφράσουν την δυσαρέσκεια τους. Ο γαμπρός επιλέγονταν από τον πατέρα ή τον αδερφό και η γυναίκα ήταν υποχρεωμένη να δεχτεί. Ποτέ δεν ρωτήθηκε για το τι θέλει η ίδια. Οι άντρες της οικογένειας επέλεγαν τον κατάλληλο γαμπρό έχοντας σαν κριτήριο την οικονομική και κοινωνική του θέση. Ο υποψήφιος γαμπρός επέλεγε την γυναίκα με βάση την προίκα. Όσο μεγαλύτερη η προίκα τόσο πιο γρήγορα θα καταξιωνόταν κοινωνικά. Όλη η διαδικασία και το σκεπτικό παραπέμπει σε εμπορική συναλλαγή και όχι σε γάμο που θα έπρεπε να στηρίζεται στο συναίσθημα και την αγάπη. 24 Μάλιστα τα συναισθήματα αυτή την εποχή θεωρούνται κατακριτέα και αδιάφορα, δεν έχουν λόγο ύπαρξης μέσα στην σχέση ενός ζευγαριού και δεν μπορούν να κάνουν ένα γάμο επιτυχημένο και ευτυχισμένο. Οι γυναίκες όφειλαν να ελέγχουν τα 21 Βαρίκα Ελένη, Η Εξέγερση των Κυριών, η γένεση μιας φεμινιστικής συνείδησης στην Ελλάδα , Κατάρτι 1996, σελ Βαρίκα Ελένη, ό. π., σελ Βαρίκα Ελένη, ό. π., σελ Καλλιρρόη Παρρέν, Γάμοι ήτοι Εμπορικαί Συναλλαγαί, Εφημερίς των κυριών, 26 Ιουλίου

16 συναισθήματα τους και μάλιστα θεωρούνταν χρέος των γονιών και ιδιαίτερα της μητέρας, να διδάσκουν στις κόρες τους ότι ο έλεγχος και η εγκράτεια των συναισθημάτων αποτελούν τις μεγαλύτερες αρετές για μια γυναίκα. 25 Η Παρρέν μέσα από τα άρθρα της στην εφημερίδα προσπάθησε να παρουσιάσει την αγάπη σαν ένα φυσικό συναίσθημα και όχι σαν αδυναμία που έπρεπε να κρυφτεί για αυτό άλλωστε συμβούλευε και τους γονείς να είναι ανοιχτοί με τα παιδιά τους και να μην τα κρατάνε στην φοβία και την άγνοια. 26 Στις περιπτώσεις που το κορίτσι θα εξέφραζε την δυσαρέσκειά της για τον μέλλοντα σύζυγο της είτε γιατί μπορεί να ήταν μεγάλος σε ηλικία είτε γιατί πολύ απλά δεν τον ήθελε, η οικογένεια της την παρηγορούσε όπως αναφέρει και η Παρρέν σε ένα άρθρο της, λέγοντας πόσο καλά και άνετα θα ζήσει ότι θα έχει άμαξα για να κυκλοφορεί και θα κάνει πολλά ταξίδια κάθε χρόνο, έτσι πείθονταν η κόρη διψασμένη για την καλή ζωή καταδικάζοντας όμως την δική της ζωή και οικογένεια. 27 Παρατηρούμε ότι συμπεριφέρονταν στην γυναίκα σαν να ήταν ένα άτομο χωρίς νου, λογική, κρίση. Υποτιμούσαν την νοημοσύνη και τις ικανότητες της. Θεωρούσαν ότι δεν είναι σε θέση να αποφασίσει σωστά για την ζωή που της ανήκει και αποφάσιζαν άλλοι. Αυτό ίσως που της αναγνώριζαν ήταν η ικανότητα της να προσελκύει με την ομορφιά της τους υποψήφιους γαμπρούς. Την μετέτρεψαν σε άβουλο όν και την απέκλεισαν από την εκπαίδευση. Την ουσιαστική εκπαίδευση που θα άνοιγε το μυαλό και την ψυχή της. Την περιόρισαν στην διακοσμητική εκπαίδευση που ήταν ανούσια και άχρηστη. Ο ρόλος που της αναγνωρίζονταν είναι εκείνος της μητέρας και συζύγου και σε αυτόν θέλουν να την περιορίσουν. Όσο και αν επηρεάστηκε η χώρα από τον ευρωπαϊκό πολιτισμό η άποψη των Ελλήνων για την θέση και τον ρόλο της γυναίκας παρέμεινε η ίδια. Μόλις το τίθεται το ζήτημα επαναπροσδιορισμού της θέσης των γυναικών στην ελληνική κοινωνία γεγονός που οφείλεται στις κοινωνικές και πολιτικές μεταβολές που έχει υποστεί η χώρα. Η οικονομική και πολιτική αστάθεια που χαρακτηρίζει την χώρα τις δυο τελευταίες δεκαετίες, η επίλυση του εθνικού ζητήματος, οι πολιτιστικές ζυμώσεις τόσο στο ελεύθερο βασίλειο όσο και στην διασπορά, επηρεάζουν τις συνθήκες ζωής των γυναικών και πάλι όμως υπό 25 Τζανάκη Δήμητρα, Δούλα και Κυρά, Όψεις Εθνικισμού :Ρόλοι και Συμπεριφορές στην Ελλάδα των Ρομαντικών Χρόνων , Αθήνα 2007, σελ Καλλιρρόη Παρρέν, Κούκλα αντί γυναικός, Εφημερίς των κυριών 22 Φεβρουαρίου 1898, Καλλιρρόη Παρρέν, Που άγει η υπέρμετρος φιλαρέσκεια, Εφημερίς των κυριών, 29 Ιουνίου Καλλιρρόη Παρρέν, Εφημερίς των Κυριών, Γάμοι Ήτοι Συναλλαγαί Εμπορικαί, 26 Ιουλίου

17 περιορισμούς. 28 Αυτή την περίοδο δημιουργείται μια νέα αστική κοινωνικότητα που μοιάζει σε πολλά την αντίστοιχη ευρωπαϊκή. Πιο συγκεκριμένα την δεκαετία του 1870 οι γυναίκες της αστικής τάξης και των μεσαίων στρωμάτων εμφανίζονται όλο και περισσότερο στους δημόσιους χώρους διασκέδασης, στους περιπάτους, παρακολουθούν θεάματα χωρίς βέβαια αυτό να τους δίνει μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση η δημόσια εμφάνιση τους γινόταν υπό την συνοδεία κάποιου άντρα. 29 Αυτή την περίοδο στα πλαίσια των εθνοτικών αγώνων της κρητικής επανάστασης και του ελληνοτουρκικού πολέμου (1897) οι γυναίκες αποκτούν μια πιο δραστήρια και ενεργητική παρουσία μέσα στην κοινωνία. Ανάγονται σε εθνικούς στυλοβάτες του σπιτιού, της οικογένειας και του έθνους. Η καλή νοικοκυρά, η καλή οικοδέσποινα, η στοργική και τρυφερή μητέρα, η φιλάνθρωπος που θα δώσει το παρόν σε κάθε φιλανθρωπική εκδήλωση και θα βοηθήσει τους πρόσφυγες, τα ορφανά, τους τραυματίες οικονομικά, υλικά, ηθικά, τιμά και δίνει αξία στον αρχηγό της οικογένειας, τον σύζυγο της. Η φιλανθρωπία από το 1880 και μετά θα αποτελέσει για τις γυναίκες μέρος της πολιτικής τους κουλτούρας, μέσα από την οποία θα προσπαθήσουν να αλλάξουν τις κοινωνικές, οικονομικές και ηθικές συνθήκες της κοινωνίας και του κράτους. 30 Βέβαια όλο αυτό το κλίμα που διαμορφώθηκε και επηρέασε θετικά την θέση των γυναικών δεν σήμαινε ότι οι γυναίκες απέκτησαν επιπλέον δικαιώματα. Ακόμα απολογούνταν στην οικογένεια τους για οτιδήποτε γινόταν, δεν ήταν οικονομικά και κοινωνικά ανεξάρτητες και δεν έπαιρναν αποφάσεις ούτε για το σπίτι τους αλλά ακόμα ούτε και για τα παιδιά τους. Παρά το γεγονός ότι η γυναίκα ως μητέρα απολάμβανε τον μεγαλύτερο σεβασμό και εκτίμηση, η ίδια δεν θεωρούνταν ικανή να αποφασίζει για τα παιδιά της. Θεωρούσαν ότι δεν είχε την ικανότητα και την ωριμότητα που απαιτούνταν. Είχε μετατραπεί σε μια καλή παραγωγική μηχανή που απλά γεννούσε παιδιά. Όταν χώριζε μια γυναίκα πράγμα σπάνιο τα παιδιά τα αναλάμβανε ο σύζυγος. Καμία νομοθετική διάταξη δεν την κάλυπτε και δεν την στήριζε. Δεν μπορούσε να διαχειρίζεται την περιουσία της 28 Βαρίκα Ελένη, Η Εξέγερση των Κυριών, η γένεση μιας φεμινιστικής συνείδησης στην Ελλάδα , Κατάρτι 1996, σελ Βαρίκα Ελένη, ό. π., σελ Τζανάκη Δήμητρα, Δούλα και Κυρά, Όψεις Εθνικισμού :Ρόλοι και Συμπεριφορές στην Ελλάδα των Ρομαντικών Χρόνων , Αθήνα 2007, σελ

18 και ούτε μπορούσε να συμμετέχει στα οικογενειακά συμβούλια. 31 Παρατηρούμε λοιπόν ότι η ελληνική κοινωνία λειτουργεί κάπως αντιθετικά από την μια αναγνωρίζεται η σπουδαιότητα του ρόλου της μητέρας, η οποία θα διαπαιδαγωγήσει και θα καθοδηγήσει σωστά τα παιδιά της από την άλλη όμως δεν μπορεί να αποφασίσει όταν απαιτείται για αυτά. Τόσο το 1821 όσο και το 1864 που καθιερώθηκε η καθολική ψηφοφορία για τους άνδρες, ο αποκλεισμός των γυναικών από την πολιτική θεωρήθηκε δεδομένος και καμία γυναίκα δεν μπήκε στην διαδικασία να διεκδικήσει αυτό το δικαίωμα. Η πολιτική δράση των γυναικών γίνεται αποδεκτή στο βαθμό που δεν τίθεται ζήτημα ισότιμης συμμετοχής των γυναικών στην πολιτική. Από το 1864 και μετά ξεκινάει μια προσπάθεια καθορισμού των ορίων και των καθηκόντων των γυναικών. Αυτό που τους αναγνωρίζεται είναι η έμμεση και μόνο ενασχόληση των γυναικών με την πολιτική που πραγματοποιείται μέσα από την φροντίδα του οίκου, του συζύγου και η ανατροφή των παιδιών ως μελλοντικούς πολίτες θα αποτελέσει την μέγιστη προσφορά των γυναικών προς την πολιτεία Καλλιρρόη Παρρέν Αι Ελληνίδες και ο Νόμος, Εφημερίς των Κυριών, 19 Ιανουαρίου Καρούζου Εύη, Τα Πολιτικά δικαιώματα των Ελληίδων , περιοδικό Μνήμων, σελ

19 2. Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΑΠΟ ΤΟ Την περίοδο της τουρκοκρατίας την εκπαίδευση των ελλήνων τόσο των αγοριών όσο και των κοριτσιών την είχαν αναλάβει αποκλειστικά τα μοναστήρια και οι εκκλησίες, οι οποίες αποτελούσαν μικρές παιδευτικές εστίες, όπου οι μοναχοί και οι ιερείς δίδασκαν τα βασικά μαθήματα όπως ήταν η ανάγνωση, η αριθμητική και η γραφή. 33 Από τον 16 ο αιώνα και μετά αλλάζουν τα πράγματα για την παιδεία όπου και εκδηλώνεται ένα ενδιαφέρον από τον κλήρο και τους οικονομικά ισχυρούς εμπόρους οι οποίοι συμβάλλουν στην δημιουργία όλο και περισσότερων κοινών σχολείων σε όλη την Ελλάδα. Κατά τον 18 ο αιώνα παρατηρείται πιο έντονο ενδιαφέρον για την εκπαίδευση και μάλιστα το ενδιαφέρον εκδηλώνεται τώρα πέραν από τους έλληνες του εσωτερικού αλλά και από τους φαναριώτες που αποτελούσαν μια αξιόλογη οικονομικά και πνευματικά τάξη. Οι φαναριώτες έχοντας την οικονομική δυνατότητα αλλά τον ζήλο και την αγάπη για το ελληνικό γένος αποφάσισαν να βοηθήσουν με οποιοδήποτε τρόπο μπορούσαν και ένας από αυτούς ήταν η δημιουργία σχολείων σε όλες σχεδόν τις περιοχές της Ελλάδας. Μάλιστα στις περιοχές όπου ζούσαν και δραστηριοποιούνταν οι φαναριώτες, υπήρχε η δυνατότητα εκπαίδευσης των κοριτσιών, η οποία ήταν αποκλειστικά ιδιωτική, γνωστή ως οικοδιδασκαλία. 34 Αυτή η μορφή εκπαίδευσης αφορούσε συγκεκριμένη κοινωνική και οικονομική τάξη, εκείνη των εύπορων οικογενειών που είχαν την δυνατότητα και να ανταποκριθούν οικονομικά αλλά ταυτόχρονα είχαν την παιδεία να κατανοήσουν και να ενθαρρύνουν αυτή την ανάγκη των κοριτσιών. Οι μη εύπορες οικογένειες που είχαν να λύσουν το θέμα της επιβίωσης και της φτώχιας δεν ασχολούνταν με την εκπαίδευση των παιδιών τους. Μόλις τον Απρίλιο του 1822 η Πελοποννησιακή Γερουσία με διάταγμα προτρέπει τους γονείς να ασχοληθούν πιο σοβαρά και να δώσουν την πρέπουσα σημασία στην εκπαίδευση και την σωστή μόρφωση των παιδιών τόσο των αγοριών όσο και των κοριτσιών ώστε να αποκτήσει η χώρα άξιους και ικανούς μελλοντικούς πολίτες. 33 Ζιώγου-Καραστεργίου Σιδηρούλα, Η Μέση Εκπαίδευση των Κοριτσιών στην Ελλάδα ( ), Αθήνα 1986, σελ Ζιώγου-Καραστεργίου Σιδηρούλα, ό., π. σελ

20 Μάλιστα σε άρθρο της εφημερίδας των φιλομαθών αναφέρεται το εξής ότι εξαιτίας της αμάθειας των ελλήνων χάθηκε ο σεβασμός και η αξιοπρέπεια για αυτό τον λόγο και οι ξένοι μας αποκαλούν με περιφρόνηση και αποστροφή όχι πια έλληνες αλλά ρωμιούς. Εξαιτίας της αμάθειας μας ξεχάσαμε την θρησκεία, την πατρίδα, τα συμφέροντα της. Χάσαμε την ταυτότητα μας. 35 Για όλους αυτούς τους λόγους επιβάλλεται οι γονείς να φροντίσουν για την παιδεία των παιδιών τους, αγοριών και κοριτσιών ώστε η Ελλάδα να αποκτήσει άξια και σπουδαία τέκνα. Σπουδαία για τον εαυτό τους αλλά και για τους υπόλοιπους συμπολίτες. Οι γονείς δεν πρέπει να αγωνίζονται να αφήσουν χρήματα για κληρονομιά στα παιδιά τους αλλά πρέπει όλα τα χρήματα τους να τα ξοδέψουν με μεγάλη χαρά στον αληθινό θησαυρό της παιδείας και της γνώσης. 36 Η Φιλόμουσος Εταιρεία δημιουργείται μόλις το 1813 στην Αθήνα από τους τότε προκρίτους της πόλης τον Ιωάννη Μαρμαροτούρη, τον Πέτρο Ρεβελάκη και τον Αλέξανδρο Χωματιανό, οι οποίοι λίγο αργότερα προσέλαβαν δύο ακόμη μέλη, τους Ιωάννη Τοτλίκαρο και Γεώργιο Σοφιανό. Σκοπός της εταιρείας ήταν εκτός από τον πνευματικό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα να προσφέρει και πολιτιστική εκπαίδευση μέσα από την περισυλλογή, την διαφύλαξη και την μελέτη των μνημείων. Δεν μπορούσαν άλλο να βλέπουν την πολιτιστική κληρονομιά να χάνεται και να καταστρέφεται επειδή δεν υπήρχε η κατάλληλη παιδεία ώστε να εκτιμηθούν τα πολιτιστικά μνημεία. Για αυτό εξάλλου είχαν θέσει σαν στόχο την πνευματική ανάπτυξη του έθνους μέσα από την ίδρυση σχολείων. Η αρχή θα γίνει το 1825 όταν η Φιλόμουσος Εταιρεία θα ιδρύσει στην Αθήνα το πρώτο σχολείο για κορίτσια. Το σχολείο αυτό θα πάρει το όνομα Παρθενών μιας και θα λειτουργεί και θα στεγάζεται στον Παρθενώνα. 37 Δυστυχώς θα λειτουργήσει μόνο για έναν χρόνο μιας και η κατάσταση στην Ελλάδα λόγω της επανάστασης ήταν δύσκολη. Παρόλα αυτά όμως έστω και αυτή η μικρή χρονική διάρκεια λειτουργίας του αποτελεί αξιοσημείωτο γεγονός καθώς πρόκειται για την πρώτη προσπάθεια δημιουργίας ενός οργανωμένου σχολείου μόνο για κορίτσια και ειδικά σε μια περίοδο όπου το ελληνικό έθνος βρισκόταν εν μέσω πολέμου. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι η μέθοδος διδασκαλίας που υιοθετήθηκε εδώ εξαιτίας της έλλειψης δασκάλων ήταν η αλληλοδιδακτική και μάλιστα η επιρροή ήρθε από την 35 Εφημερίς των Φιλομαθών, 18 Μαϊου 1865, σελ Εφημερίς των Φιλομαθών, 18 Μαϊου 1865, σελ Εφημερίς των Αθηνών, 13 Ιανουαρίου

21 Αγγλία όπου Τζόζεφ Λάνκαστερ την εφάρμοσε στο Λονδίνο στην προσπάθειά του να μορφώσει τα δεκάδες χιλιάδες ορφανά και άπορα παιδιά που περιφέρονταν στους δρόμους της πόλης. 38 Η αλληλοδιδακτική μέθοδος διδασκαλίας αποτελούσε στην πραγματικότητα λύση ανάγκης καθώς έδινε λύση στο πρόβλημα της μη ύπαρξης δασκάλων την εποχή αυτή. Η κυβέρνηση του Καποδίστρια εξαιτίας των πολλών οικονομικών και διοικητικών προβλημάτων που είχε να αντιμετωπίσει αποφασίζει να εφαρμόσει σε όλα τα σχολεία της χώρας ως μόνη αποτελεσματική και συμφέρουσα μέθοδο διδασκαλίας, την αλληλοδιδακτική και έτσι και έγινε με το διάταγμα της 12 ης Ιουλίου Η προτροπή της Πελοποννησιακής Γερουσίας για εκπαίδευση αγοριών και κοριτσιών θα εφαρμοστεί αρχικά πέρα από την Αθήνα και στο Ναύπλιο, στην Ερμούπολη, στην Αίγινα και στο Άργος όπου θα γίνουν οι πρώτες οργανωμένες προσπάθειες δημιουργίας αλληλοδιδακτικών σχολείων αποκλειστικά για μαθήτριες. Πάντως κατά την περίοδο διακυβέρνησης του Καποδίστρια παρατηρείται το εξής φαινόμενο από το 1828 σε αρκετά αλληλοδιδακτικά σχολεία της χώρας έχουμε μικτή φοίτηση αγοριών και κοριτσιών ενώ από το 1829 οι γονείς σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας κυρίως στα νησιά στέλνουν τα κορίτσια στα ίδια σχολεία με τα αγόρια καθώς δεν υπάρχουν αποκλειστικά σχολεία για κορίτσια λόγω έλλειψης οικονομικών πόρων. Μάλιστα το 1829 από τα 62 αλληλοδιδακτικά σχολεία που λειτουργούν στα 26 επιτρέπεται η συνδιδασκαλία. 40 Βέβαια αυτό δεν θα συνεχιστεί για πολύ καθώς με μια σειρά διαταγμάτων από το το κράτος θα απαγορεύσει ρητά την κοινή φοίτηση αγοριών και κοριτσιών στα ίδια σχολεία ή θα την επιτρέπει υπό προϋποθέσεις, πράγμα που θα ακολουθεί την γυναικεία εκπαίδευση για μεγάλο χρονικό διάστημα και ταυτόχρονα θα τους στερήσει την ευκαιρία να έχουν πρόσβαση σε ορισμένες εκπαιδευτικές βαθμίδες. Το πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αλληλοδιδακτικού σχολείου ήταν εκείνο της Ερμούπολης στη Σύρο. Πρόκειται για ένα ξεχωριστό σχολείο στο οποίο οι μαθήτριες δεν θα διδάσκονται μόνο την αλληλοδιδακτική μέθοδο αλλά και την τέχνη των εργοχείρων. Βλέπουμε ότι από πολύ νωρίς ξεκινά να διαμορφώνεται και να προσδιορίζεται το περιεχόμενο της γυναικείας εκπαίδευσης. Η τέχνη των εργοχείρων 38 Φουρναράκη Ε., Εκπαίδευση και Αγωγή των Κοριτσιών, Ελληνικοί Προβληματισμοί Αθήνα 1987, σελ Ζιώγου-Καραστεργίου Σιδηρούλα, Η Μέση Εκπαίδευση των Κοριτσιών στην Ελλάδα ( ), Αθήνα 1986, σελ Ζιώγου-Καραστεργίου Σιδηρούλα, ό. π., σελ

22 μαζί με την οικιακή οικονομία θα χαρακτηρίζει την γυναικεία εκπαίδευση για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ήδη από τώρα η εκπαίδευση των κοριτσιών καθορίζεται σύμφωνα με το φύλο τους και προσπαθούν να παρέχουν στα κορίτσια μια παιδεία που να είναι σύμφωνη με τον γυναικείο προορισμό τους, εκείνο της μητέρας και της νοικοκυράς. Μια καινοτομία του σχολείου της Ερμούπολης ήταν ότι είχε δημιουργηθεί μια επιτροπή γυναικών η οποία είχε σαν σκοπό να επιβλέπει την πρόοδο των μαθητριών στο μάθημα των εργοχείρων αλλά ταυτόχρονα θα εντόπιζε τις ανάγκες του σχολείου. Η επιτροπή αποτελούνταν από 8 μητέρες οι οποίες μια φορά την εβδομάδα πήγαιναν για έλεγχο. 41 Τα αλληλοδιδακτικά σχολεία στην πραγματικότητα αντιπροσώπευαν την πρωτοβάθμια εκπαίδευση τόσο των αγοριών όσο και των κοριτσιών και τα μαθήματα που διδάσκονταν ήταν ανάγνωση, γραφή, αριθμητική και οι αναγκαίες γυναικείες τέχνες για τα κορίτσια όπως ράψιμο, πλέξιμο και κέντημα. 42 Η αντίληψη ότι η μαθήτρια του δημοτικού σχολείου προετοιμάζεται κυρίως για το ρόλο της συζύγου και της μητέρας επηρεάζει το πρόγραμμα μαθημάτων και το περιεχόμενο των βιβλίων. Πρώτα απ' όλα η πεποίθηση αυτή διαμορφώνει την άποψη ότι στα δημοτικά σχολεία των κοριτσιών τα μαθήματα πρέπει να διδάσκονται επί το απλούστερον. Στο Πρόγραμμα μαθημάτων του δημοτικού σχολείου του 1894 η Γεωμετρία και η Φυσική Πειραματική διαγράφονται από τα σχολεία θηλέων. Η Γυμναστική σύμφωνα με Διάταγμα του 1882 αντικαθίσταται διά της ραπτικής και των γυναικείων εργόχειρων. Η αντιμετώπιση αυτή της δημοτικής εκπαίδευσης των κοριτσιών που προϋποθέτει απλούστερες γνώσεις μιας και προετοιμάζει τη μαθήτρια για έναν ειδικό και πιο περιορισμένο ρόλο από τον αντίστοιχο των αγοριών έχει άμεσες επιπτώσεις και στην εκπαίδευση της δασκάλας. Αποτελεί δηλαδή έναν από τους παράγοντες που συντελούν ώστε η εκπαίδευση της δασκάλας να είναι τον 19ο αι. υποβαθμισμένη σε σχέση με την αντίστοιχη των δασκάλων και στα χρόνια φοίτησης και στο περιεχόμενο των σπουδών. 43 Τα ποσοστά φοίτησης των μαθητριών στη Δημοτική Εκπαίδευση σταδιακά αυξάνονται, αλλά παραμένουν ως το τέλος του 19ου αι. σε πολύ χαμηλά επίπεδα 41 Ζιώγου-Καραστεργίου Σιδηρούλα, Η Μέση Εκπαίδευση των Κοριτσιών στην Ελλάδα ( ), Αθήνα 1986, σελ Μπακαλάκη Αλεξάνδρα, Ελεγμίτου Ελένη, Η Εκπαίδευση εις τα του Οίκου και τα Γυναικεία Καθήκοντα, Από την Ίδρυση του Ελληνικού Κράτους έως την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση του 1929, σελ Ζιώγου-Καραστεργίου Σιδηρούλα, Φρονίμους Δεσποινίδας και Αρίστας Μητέρας, Στόχοι Παρθεναγωγείων και Εκπαιδευτική Πολιτική στον 19 ο Αιώνα, σελ

23 ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη μας το γεγονός ότι η δημοτική εκπαίδευση είναι υποχρεωτική από το Σύμφωνα με την απογραφή του 1879 o αναλφαβητισμός των γυναικών στη χώρα είναι 93% και υπάρχουν αρκετοί δήμοι όπου καμία γυναίκα δεν ξέρει ούτε καν απλή ανάγνωση. 44 Ένας από τους λόγους που συντέλεσε σε αυτό ήταν ότι με διάταγμα στις 6/18 Φεβρουαρίου ορίζεται η ίδρυση και σύσταση δημοτικών σχολείων για μαθήτριες αλλά επιβάλλεται ο διαχωρισμός των δημοτικών σχολείων των κοριτσιών από εκείνα των αγοριών. 45 Έτσι σε πολλές περιοχές της Ελλάδας όπου η δημιουργία ξεχωριστών κτιρίων ήταν αδύνατη και η συνεκπαίδευση απαγορευμένη σε συνδυασμό με την παρωχημένη αντίληψη των οικογενειών που θεωρούσαν ότι η μόρφωση των κοριτσιών δεν ήταν απαραίτητη και ότι μόνο κακό θα μπορούσε να προκαλέσει, άφηνε ένα μεγάλο ποσοστό των κοριτσιών εκτός των δημοτικών σχολείων. Τα ποσοστά συμμετοχής είναι ακόμα μικρότερα στις αγροτικές περιοχές όπου τα μικρά κορίτσια βοηθούν στις αγροτικές δουλειές, στο μεγάλωμα των μικρότερων παιδιών ή στέλνονται υπηρέτριες σε πλούσιες οικογένειες. Στα αστικά κέντρα της εποχής η δυνατότητα συμμετοχής είναι μικρή, κυρίως στα χαμηλότερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα, επειδή η κόρη αντικαθιστά στο σπίτι τη μητέρα που δουλεύει ή εργάζεται. Ένα εξίσου σημαντικό κεφάλαιο για την γυναικεία εκπαίδευση αποτέλεσαν και τα ιδιωτικά σχολεία που ίδρυσαν όμως οι ξένοι ιεραπόστολοι που προέρχονταν από χώρες της δύσης και αμέσως μετά το τέλος του αγώνα αποφάσισαν να ασχοληθούν σοβαρά με το θέμα. Από τους πρώτους που έρχονται για αυτό τον σκοπό στην Ελλάδα είναι ο J. Brewer και ο J. King, οι οποίοι το 1829 ιδρύουν το πρώτο σχολείο για κορίτσια στην Τήνο. Ξεχωριστό ενδιαφέρον δείχνει ο J. Brewer για τα σχολεία της Σύρου για αυτό και αποφασίζει να συνεργαστεί με τον δήμο Ερμούπολης και να δημιουργήσει το πρώτο αλληλοδιδακτικό σχολείο θηλέων διευθυντής του οποίου γίνεται ο Ch. L. Korck που θα συνεργαστεί με το σχολείο μέχρι και το 1831 εκπαιδεύοντας πολλούς δασκάλους στην αλληλοδιδακτική μέθοδο Ζιώγου-Καραστεργίου Σιδηρούλα, Η Μέση Εκπαίδευση των Κοριτσιών στην Ελλάδα ( ), Αθήνα 1986, σελ Ζιώγου-Καραστεργίου Σιδηρούλα, Φρονίμους Δεσποινίδας και Αρίστας Μητέρας, Στόχοι Παρθεναγωγείων και Εκπαιδευτική Πολιτική στον 19 ο Αιώνα, σελ Σιδηρούλα Ζιώγου-Καραστεργίου, ό. π., σελ

24 Ο Fr. Hildner με την σειρά του ιδρύει το 1831 στην Ερμούπολη ιδιωτικό σχολείο το οποίο περιλαμβάνει όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες χωρισμένες ως εξής, μικτό νηπιαγωγείο, αλληλοδιδακτικό σχολείο για αγόρια, αλληλοδιδακτικό σχολείο για κορίτσια, και ανώτερο σχολείο για κορίτσια. 47 Το ανώτερο σχολείο των κοριτσιών στην πραγματικότητα αντιπροσώπευε την μέση εκπαίδευση μέσω της οποίας οι μαθήτριες εκπαιδεύονται για το επάγγελμα της δασκάλας. Από εδώ και πέρα στόχος όλων των ιδιωτικών σχολείων που θα δημιουργηθούν και θα αντιπροσωπεύουν την μέση βαθμίδα εκπαίδευσης θα είναι η παραγωγή διδασκαλισσών στην προσπάθεια τους να καλύψουν τα εκπαιδευτικά κενά των προηγούμενων ετών. Αυτό που μας κάνει εντύπωση είναι ότι στο πρόγραμμα μαθημάτων που ακολουθεί το ιδιωτικό σχολείο ενώ τα γενικά μαθήματα όπως γραφή, ανάγνωση, ελληνική ιστορία, αριθμητική, χριστιανική διδασκαλία είναι κοινά για αγόρια και κορίτσια, υπάρχει και το μάθημα των εργοχείρων που διδάσκεται από το νηπιαγωγείο συμπεριλαμβάνετε στο πρόγραμμα των μαθητριών αλλά δεν το συναντάμε στο πρόγραμμα των μαθητών. 48 Γεγονός που δηλώνει ότι η εκπαίδευση των κοριτσιών θα πρέπει να διαφέρει από εκείνη των αγοριών και να εξυπηρετεί την γυναικεία φύση. Τα αγόρια δεν διδάσκονται οικιακά μαθήματα καθώς δεν ταιριάζει στην φύση τους. Σκοπός τους είναι να εξελιχθούν σε πολίτες με πλήρη δικαιώματα. Ένα ιδιαίτερα σημαντικό και αξιόλογο ιδιωτικό σχολείο που ιδρύθηκε στην Αθήνα το 1831 από το ζεύγος John και Francis Hill ήταν το σχολείο Hill το οποίο προτιμήθηκε από την αθηναϊκή κοινωνία και ξεχώρισε κυρίως λόγω της οργάνωσης και της σωστής λειτουργίας του. Περιελάμβανε και αυτό νηπιακό, αλληλοδιδακτικό και ανώτερο σχολείο. Μάλιστα από το 1834 το ανώτερο σχολείο προετοίμαζε τις μαθήτριες για το επάγγελμα της δασκάλας. Την ίδια χρονιά θεσπίζεται ο θεσμός των υποτροφιών και το Ελληνικό κράτος δημιουργεί 12 υποτροφίες μαθητριών οι οποίες θα φοιτούσαν στο σχολείο με σκοπό να εκπαιδευτούν για το επάγγελμα της δασκάλας. 49 Τέλος το επόμενο σχολείο που ιδρύθηκε από ξένους ήταν στο Ναύπλιο το 1831 από την Γαλλίδα G. Volmerange απεσταλμένη του Φιλελληνικού κομιτάτου των Παρισίων. Το σχολείο είχε ιδιαίτερα μεγάλη απήχηση αρκεί να σκεφτούμε ότι βρισκόταν σε μια πόλη η οποία ήταν η πρώτη πρωτεύουσα του κράτους και είχε 47 Ζιώγου-Καραστεργίου Σιδηρούλα, ό. π., σελ Ζιώγου-Καραστεργίου Σιδηρούλα, ό. π., σελ Ζιώγου-Καραστεργίου Σιδηρούλα, ό.π., σελ

25 συγκεντρώσει ένα μεγάλο αριθμό από πλούσιες οικογένειες. Και αυτό το σχολείο από το 1834 ξεκινά να εκπαιδεύει δασκάλες ενώ το 1835 μεταφέρεται στην Αθήνα με την μεταφορά της πρωτεύουσας εκεί. 50 Παρατηρούμε λοιπόν ότι το 1831 αποτελεί σημαντική χρονιά μιας και ξεκινούν να ιδρύονται ιδιωτικά ανώτερα σχολεία που θα εκπροσωπήσουν την μέση εκπαίδευση των κοριτσιών για τα επόμενα χρόνια με σκοπό να τις εκπαιδεύσουν σε πρώτη φάση στα καθήκοντα του οίκου και της μητρότητας και σε δεύτερη φάση στο επάγγελμα της δασκάλας. Κοινό χαρακτηριστικό και των τριών σχολείων είναι ότι όλα ιδρύονται απο ξένους, είναι ιδιωτικά επομένως οι μαθήτριες θα πρέπει να πληρώνουν κάποια δίδακτρα προκειμένου να φοιτήσουν άρα μιλάμε για μόρφωση μιας συγκεκριμένης κοινωνικής τάξης. Αυτή την περίοδο η μόρφωση αποτελεί ένα πολύ ακριβό αγαθό απροσπέλαστο για ένα μεγάλο μέρος του κοινωνικού συνόλου. Ακόμα και η θέσπιση του θεσμού των υποτροφιών δεν μπορούμε να πούμε ότι βοήθησε την κατάσταση αφού οι μαθήτριες που δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να φοιτήσουν ήταν πάρα πολλές και οι υποτροφίες λίγες. Αυτό που έχει όμως ενδιαφέρον είναι η απουσία του κράτους σε όλη αυτή την προσπάθεια που γίνεται για την γυναικεία εκπαίδευση. Με σχετικό διάταγμα στις 31 Δεκεμβρίου του 1836 η μέση εκπαίδευση των αγοριών οργανώθηκε σύμφωνα με το γερμανικό πρότυπο εκπαίδευσης και χωρίζεται σε δύο κύκλους στο ελληνικό σχολείο με διάρκεια φοίτησης τα τρία χρόνια και το γυμνάσιο με διάρκεια φοίτησης τέσσερα χρόνια. Το ελληνικό σχολείο θα προετοίμαζε τους μαθητές για την φοίτηση τους στο γυμνάσιο και μετά το γυμνάσιο θα μπορούσαν να σπουδάσουν στο πανεπιστήμιο. 51 Βέβαια όποιος δεν ήθελε να συνεχίσει μπορούσε απλά να ολοκληρώσει την φοίτηση του στο ελληνικό σχολείο το οποίο αποτελούσε από μόνο του ένα αυθύπαρκτο σχολείο. Τα ελληνικά σχολεία και γυμνάσια προορίζονταν αποκλειστικά και μόνο για τα αγόρια και δεν προβλέπονταν η φοίτηση των κοριτσιών σε αυτά. Ίσως αυτό να οφείλεται στο γεγονός ότι ο δρόμος της μέσης εκπαίδευσης των αγοριών οδηγούσε στο πανεπιστήμιο και τα κορίτσια μέχρι στιγμής τουλάχιστον δεν μπορούσαν ούτε στο πανεπιστήμιο να μπουν ούτε να ασχοληθούν με οποιοδήποτε άλλο επάγγελμα εκτός από της δασκάλας. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να αναφερθούμε στο σπουδαιότερο εκπαιδευτικό φορέα στην Ελλάδα που ήταν η φιλεκπαιδευτική εταιρεία η οποία ιδρύθηκε το 1836 στην 50 Ζιώγου-Καραστεργίου Σιδηρούλα, ό. π., σελ Ζιώγου-Καραστεργίου Σιδηρούλα, ό. π., σελ

PROJECT Β'Τετραμήνου Η οικογένεια στο χθες και στο σήμερα

PROJECT Β'Τετραμήνου Η οικογένεια στο χθες και στο σήμερα PROJECT Β'Τετραμήνου Η οικογένεια στο χθες και στο σήμερα Η ΟΜΑΔΑ ΜΑΣ Ορισμοί οικογένειας ΟΡΙΣΜΟΣ (ΠΑΛΙΑ)«Η οικογένεια αποτελεί μία κοινωνική ομάδα, της οποίας τα μέλη κατοικούν στον ίδιο χώρο, έχουν οικονομική

Διαβάστε περισσότερα

Χαρακτηριστικές εικόνες από την Ιλιάδα του Ομήρου

Χαρακτηριστικές εικόνες από την Ιλιάδα του Ομήρου Χαρακτηριστικές εικόνες από την Ιλιάδα του Ομήρου Η γυναίκα ως σύζυγος και μητέρα Η γυναίκα ως πολεμικό λάφυρο Γυναίκα και επιτάφιες τιμές ηρώων Η τύχη του γυναικείου πληθυσμού μετά την άλωση μιας πόλης

Διαβάστε περισσότερα

Eρευνητικό υποερώτημα H Κατάσταση της γυναικείας εκπαίδευσης τον 19ο αίωνα

Eρευνητικό υποερώτημα H Κατάσταση της γυναικείας εκπαίδευσης τον 19ο αίωνα Eρευνητικό υποερώτημα H Κατάσταση της γυναικείας εκπαίδευσης τον 19ο αίωνα Α Αρσάκειο Λύκειο Ψυχικού Επιμέλεια εργασίας: Νικηφόρος Αναστασόπουλος Αναστάσης Ασημακόπουλος Κουκότσικα Λίνα Κουρκουνάκη Μάρα

Διαβάστε περισσότερα

8 ο ΓΕΛΠάτρας ΕρευνητικήΕργασία Μάιος 2012

8 ο ΓΕΛΠάτρας ΕρευνητικήΕργασία Μάιος 2012 8 ο ΓΕΛΠάτρας ΕρευνητικήΕργασία Μάιος 2012 ΗΕξέλιξηκαιη Ιστορίατης Εκπαίδευσηςανά τουςαιώνες Τομάθημαστην αρχαίαελλάδα. Αντί για βιβλία είχαν πήλινες πλάκες και το μάθημα γινόταν με δύο άτομα, τον μαθητή

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καβάλας. Ερωτηματολόγιο για τις μαθήτριες

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καβάλας. Ερωτηματολόγιο για τις μαθήτριες Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καβάλας Ερωτηματολόγιο για τις μαθήτριες Τίτλος πράξης: Κατηγορία Πράξης: Ενέργεια: Μέτρο: Επιστ. Υπεύθυνος: "Επιμόρφωση - Πιστοποίηση Γυναικών Αρχικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 5 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α

Διαβάστε περισσότερα

Κατανόηση προφορικού λόγου

Κατανόηση προφορικού λόγου Β1 (25 μονάδες) Διάρκεια: 25 λεπτά Ερώτημα 1 Θα ακούσετε δύο (2) φορές έναν συγγραφέα να διαβάζει ένα απόσπασμα από το βιβλίο του με θέμα τη ζωή του παππού του. Αυτά που ακούτε σας αρέσουν, γι αυτό κρατάτε

Διαβάστε περισσότερα

Διαφωτισμός και διαμόρφωση των πολιτικών ιδεολογιών στην Ελλάδα

Διαφωτισμός και διαμόρφωση των πολιτικών ιδεολογιών στην Ελλάδα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διαφωτισμός και διαμόρφωση των πολιτικών ιδεολογιών στην Ελλάδα Ενότητα 10: Το φεμινιστικό κίνημα στην Ελλάδα Σπύρος Μαρκέτος Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Η θέ ση της γυναί κας στην αρχαί α Αθη να καί στην αρχαί α Σπα ρτη.

Η θέ ση της γυναί κας στην αρχαί α Αθη να καί στην αρχαί α Σπα ρτη. Η θέ ση της γυναί κας στην αρχαί α Αθη να καί στην αρχαί α Σπα ρτη. Η γυναίκα στην αρχαία Ελλάδα, έπρεπε να είναι σεμνή, όμορφη και υγιής, προκειμένου να συμβιβάζεται με τα πρότυπα της ανδροκρατικής κοινωνίας.

Διαβάστε περισσότερα

κατεύθυνση της εξάλειψης εθνοκεντρικών και άλλων αρνητικών στοιχείων που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση έτσι ώστε η εκπαίδευση να λαμβάνει υπόψη

κατεύθυνση της εξάλειψης εθνοκεντρικών και άλλων αρνητικών στοιχείων που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση έτσι ώστε η εκπαίδευση να λαμβάνει υπόψη ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι γνωστό ότι, παραδοσιακά, όπως άλλα εκπαιδευτικά συστήματα έτσι και το ελληνικό στόχευαν στην καλλιέργεια και ενδυνάμωση της εθνοπολιτιστικής ταυτότητας. Αυτό κρίνεται θετικό, στο βαθμό που

Διαβάστε περισσότερα

Η ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Η ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΙΣOΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ Ισότητα των δύο φύλων ονομάζουμε την εξάλειψη κάθε είδους διάκρισης ανάμεσα στον άνδρα και τη γυναίκα, ώστε νομικά και ουσιαστικά

Διαβάστε περισσότερα

Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας

Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας 1 2 Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας μας, διεξήγαγε έρευνα ανάμεσα στους συμμαθητές μας.

Διαβάστε περισσότερα

Στερεότυπα φύλου στις επαγγελματικές επιλογές των νέων γυναικών

Στερεότυπα φύλου στις επαγγελματικές επιλογές των νέων γυναικών Στερεότυπα φύλου στις επαγγελματικές επιλογές των νέων γυναικών Τ Ο Γ Υ Ν Α Ι Κ Ε Ι Ο Π Ρ Ο ς Ω Π Ο Τ Η ς Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Μ Α Τ Ι Κ Ο Τ Η Τ Α ς ς Τ Ο Ν. Κ Ι Λ Κ Ι ς Τ Ε Τ Α Ρ Τ Η 8 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 1

Διαβάστε περισσότερα

Είδαμε τη βαθμολογία των μαθητών στα Μαθηματικά της προηγούμενης σχολικής χρονιάς. Ας δούμε τώρα πώς οι ίδιοι οι μαθητές αντιμετωπίζουν τα Μαθηματικά.

Είδαμε τη βαθμολογία των μαθητών στα Μαθηματικά της προηγούμενης σχολικής χρονιάς. Ας δούμε τώρα πώς οι ίδιοι οι μαθητές αντιμετωπίζουν τα Μαθηματικά. Γ. Οι μαθητές και τα Μαθηματικά. Είδαμε τη βαθμολογία των μαθητών στα Μαθηματικά της προηγούμενης σχολικής χρονιάς. Ας δούμε τώρα πώς οι ίδιοι οι μαθητές αντιμετωπίζουν τα Μαθηματικά. ΠΙΝΑΚΑΣ 55 Στάση

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ. Εργασία. των μαθητών της Α3 τάξης του 2 ου Γυμνασίου Ελευσίνας

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ. Εργασία. των μαθητών της Α3 τάξης του 2 ου Γυμνασίου Ελευσίνας ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ Εργασία των μαθητών της Α3 τάξης του 2 ου Γυμνασίου Ελευσίνας ΑΓΓΕΛΟΥ ΠΑΠΠΑ ΜΕΡΑΜΠΙ ΤΣΑΝΑΒΑ Ελευσίνα, Μάιος 2012 ΟΡΙΣΜΟΣ Κοινωνικός ρατσισμός ή κοινωνικός αποκλεισμός είναι ο υποτιμητικός

Διαβάστε περισσότερα

Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 1

Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 1 1 a) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΕ ΟΙ ΟΜΑΔΕ. υνεντεύξεις: Ανδρικοί και γυναικείοι ρόλοι: παραδοσιακό μοντέλο. Ο ιδανικός γονιός μέσα από τα μάτια των παιδιών

ΟΛΕ ΟΙ ΟΜΑΔΕ. υνεντεύξεις: Ανδρικοί και γυναικείοι ρόλοι: παραδοσιακό μοντέλο. Ο ιδανικός γονιός μέσα από τα μάτια των παιδιών ΟΛΕ ΟΙ ΟΜΑΔΕ υνεντεύξεις: Ανδρικοί και γυναικείοι ρόλοι: παραδοσιακό μοντέλο Ο ιδανικός γονιός μέσα από τα μάτια των παιδιών Ανδρικοί και γυναικείοι ρόλοι στο μέλλον Ανδρικοί και γυναικείοι ρόλοι: παραδοσιακό

Διαβάστε περισσότερα

Η Δημοτική Εκπαίδευση είναι υποχρεωτική και διαρκεί έξι. χρόνια. Είναι υπεύθυνη για την εκπαίδευση παιδιών ηλικίας 5 8 / 12

Η Δημοτική Εκπαίδευση είναι υποχρεωτική και διαρκεί έξι. χρόνια. Είναι υπεύθυνη για την εκπαίδευση παιδιών ηλικίας 5 8 / 12 Εισαγωγή Η Δημοτική Εκπαίδευση είναι υποχρεωτική και διαρκεί έξι χρόνια. Είναι υπεύθυνη για την εκπαίδευση παιδιών ηλικίας 5 8 / 12 μέχρι 11 8 / 12 χρονών, που φοιτούν στα δημοτικά σχολεία. Ακρογωνιαίος

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα: Η θέση της γυναίκας

Θέμα: Η θέση της γυναίκας Μέλη : Μαρζέλου Δήμητρα Μπαζίνα Φραντζέσκα Μωραΐτης Σαράντος Μαλαμάς Αποστόλης Θέμα: Η θέση της γυναίκας Kείμενα :Τα μυστήρια της Κεφαλλονιάς Η γυναίκα της Ζάκυνθος Ήλθε η ώρα και ο καιρός Λίγα λόγια για

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1 α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία Ποιά ηρωικά χαρακτηριστικά έχει η ηρωίδα κατά τη γνώμη σας; Κατά τη γνώμη μου και μόνο που χαρακτηρίζουμε την Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου ηρωίδα δείχνει ότι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ 1. Αγόρι 390 (51.25%) 360 (43.11%) 750 Κορίτσι 371 (48.75%) 475 (56.89%) (100%) 835 (100%) 1596

ΠΙΝΑΚΑΣ 1. Αγόρι 390 (51.25%) 360 (43.11%) 750 Κορίτσι 371 (48.75%) 475 (56.89%) (100%) 835 (100%) 1596 ΙΙ. ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ. Α. Γενικά στοιχεία. Όπως φαίνεται παραπάνω, το 4.55% των ερωτηθέντων μαθητών πηγαίνουν στο Γυμνάσιο ενώ 47.48% αυτών φοιτούν στο Λύκειο ( για το 11.97% των μαθητών του δείγματος

Διαβάστε περισσότερα

Ομάδα μαθητών :Τρασάνη Κλαρίσα, Μάλλιαρη Ελένη, Πολυξένη Αθηνά Τσαούση, Κοτσώνη Ζωή Ανθή, Αθανασοπούλου Ευφροσύνη, Θεοδωροπούλου Θεώνη

Ομάδα μαθητών :Τρασάνη Κλαρίσα, Μάλλιαρη Ελένη, Πολυξένη Αθηνά Τσαούση, Κοτσώνη Ζωή Ανθή, Αθανασοπούλου Ευφροσύνη, Θεοδωροπούλου Θεώνη Ερευνητικό υποερώτημα: «Ποια τα κίνητρα και οι παράγοντες που επηρεάζουν τους νέους στην επιλογή του επαγγέλματος» Ομάδα μαθητών :Τρασάνη Κλαρίσα, Μάλλιαρη Ελένη, Πολυξένη Αθηνά Τσαούση, Κοτσώνη Ζωή Ανθή,

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ

Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ 4 Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ - ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012 13 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΤΜΗΜΑ : Α4 ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΡΑΖΑΚΗ, ΜΑΡΙΑ ΜΕΡΑΜΒΕΛΙΩΤΑΚΗ, ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΠΑ ΑΚΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ : ΕΥ. ΣΕΡ ΑΚΗ 1 Ο ρόλος του οίκου

Διαβάστε περισσότερα

Εξάντας Ελλήνων. Γονέων

Εξάντας Ελλήνων. Γονέων Εξάντας Ελλήνων Γονέων Δεν επιλέγουμε τους γονείς Η επιμέλεια και η τάξη έχουν τους ίδιους γονείς. Η υπερβολική αγάπη των γονέων οδηγεί σε τυραννία. Ντροπή, μέθοδος ελέγχου συμπεριφοράς των παιδιών. Η

Διαβάστε περισσότερα

ΟΝΟΜΑ ΜΑΘΗΤΗ/ΤΡΙΑΣ: ΟΝΟΜΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ: Ένας οδηγός για τα δικαιώματα των παιδιών σε συνεργασία με την:

ΟΝΟΜΑ ΜΑΘΗΤΗ/ΤΡΙΑΣ: ΟΝΟΜΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ: Ένας οδηγός για τα δικαιώματα των παιδιών σε συνεργασία με την: ΟΝΟΜΑ ΜΑΘΗΤΗ/ΤΡΙΑΣ: ΟΝΟΜΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ: Ένας οδηγός για τα δικαιώματα των παιδιών σε συνεργασία με την: Μάθε για τη σύμβαση. Γνώρισε τα δικαιώματά σου. Το βιβλιαράκι που κρατάς στα χέρια σου περιέχει 54 άρθρα

Διαβάστε περισσότερα

Γενικό Λύκειο Ζεφυρίου Τμήματα : Α1 Α2

Γενικό Λύκειο Ζεφυρίου Τμήματα : Α1 Α2 Γενικό Λύκειο Ζεφυρίου Τμήματα : Α1 Α2 1 Τα Δικαιώματα Των Παιδιών Μαθητές : Νίκος Τσουκανάς Σπύρος Κούφαλης Αναστάσης Παπαχρήστος Σπύρος Φραγκούλης Τάσος Χούσος Εκπαιδευτικοί Δρεπανόπουλος Νίκος, Γυμναστής

Διαβάστε περισσότερα

Κυρίες και Κύριοι, Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την τιμή που μου κάνετε να απευθύνω χαιρετισμό στο συνέδριό σας για την «Οικογένεια στην κρίση», για

Κυρίες και Κύριοι, Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την τιμή που μου κάνετε να απευθύνω χαιρετισμό στο συνέδριό σας για την «Οικογένεια στην κρίση», για Κυρίες και Κύριοι, Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την τιμή που μου κάνετε να απευθύνω χαιρετισμό στο συνέδριό σας για την «Οικογένεια στην κρίση», για ένα τόσο εξαιρετικά σημαντικό θέμα που αγγίζει και αφορά

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΕ ΘΕΣΕΙΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΕ ΘΕΣΕΙΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΕ ΘΕΣΕΙΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΩΡΑΙΟΚΑΣΤΡΟΥ ΤΑΞΗ: Β ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ: 23 ΑΓΟΡΙΑ: 13 ΚΟΡΙΤΣΙΑ: 10 ΕΚΠΟΝΗΣΗ: ΛΙΑΠΗ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ:

Διαβάστε περισσότερα

Νίκος Θέμελης, Η αφήγηση του αρχιμάστορα

Νίκος Θέμελης, Η αφήγηση του αρχιμάστορα Νίκος Θέμελης, Η αφήγηση του αρχιμάστορα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Γυμνασίου Απαντήσεις ερωτήσεων σχολικού βιβλίου σχ. βιβλίο (σελ. 99) Γυμνάσιο: 9.000 μαθήματα με βίντεο-διδασκαλία για όλο το

Διαβάστε περισσότερα

Σπίτι μας είναι η γη

Σπίτι μας είναι η γη Σπίτι μας είναι η γη 1.α. Ο αρχηγός των Ινδιάνων λέει ότι η φύση είναι το σπίτι τους. Τι εννοεί; β. Πώς βλέπει ο λευκός τη φύση, σύμφωνα με τον Ινδιάνο; α. Η πρόταση αυτής της αγοραπωλησίας ήταν εντελώς

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ. Ορισμός. Γενικά. Απώλεια ελεύθερου χρόνου αξιοποίησή του

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ. Ορισμός. Γενικά. Απώλεια ελεύθερου χρόνου αξιοποίησή του ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ Ορισμός Ελεύθερος χρόνος είναι ο χρόνος που έχουμε στη διάθεσή μας έξω από το ωράριο της εργασίας και που μπορούμε να τον χρησιμοποιήσουμε όπως θέλουμε. Γενικά Ελεύθερος χρόνος υπάρχει

Διαβάστε περισσότερα

Ποιο άτομο θεωρείται παιδί;

Ποιο άτομο θεωρείται παιδί; Ποιο άτομο θεωρείται παιδί; Παιδιά θεωρούνται όλα τα αγόρια και τα κορίτσια από 0 έως 18 ετών. Ποια είναι τα δικαιώματα του παιδιού; Σύμφωνα με την Σύμβαση για τα Δικαιώματα των παιδιών Απαγόρευση διακρίσεων

Διαβάστε περισσότερα

Χάρτινη αγκαλιά. Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου, Β Γυμνασίου

Χάρτινη αγκαλιά. Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου, Β Γυμνασίου Χάρτινη αγκαλιά Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου, Β Γυμνασίου Εργασίες 1 α ) Κατά τη γνώμη μου, το βιβλίο που διαβάσαμε κρύβει στις σελίδες του βαθιά και πολύ σημαντικά μηνύματα, που η συγγραφέας θέλει να μεταδώσει

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΙΑΚΟΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΡΧΟΝΤΟΥΛΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ 2 ΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΕΡΦΕΡΕΙΑΣ ΣΑΜΟΥ

ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΙΑΚΟΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΡΧΟΝΤΟΥΛΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ 2 ΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΕΡΦΕΡΕΙΑΣ ΣΑΜΟΥ ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΙΑΚΟΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΡΧΟΝΤΟΥΛΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ 2 ΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΕΡΦΕΡΕΙΑΣ ΣΑΜΟΥ Το σχολείο, ως ένας κατεξοχήν κοινωνικός θεσμός, δεν μπορεί να παραμείνει αναλλοίωτο μπροστά στις ραγδαίες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Η ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Η ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Η ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ Ο ρόλος της Δια βίου Μάθησης στην καταπολέμηση των εκπαιδευτικών και κοινωνικών ανισοτήτων. Τοζήτηματωνκοινωνικώνανισοτήτωνστηνεκπαίδευσηαποτελείένα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις. Α ομάδα ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα μηνύματα που θέλει να περάσει μέσα

Διαβάστε περισσότερα

«Η ειδική αγωγή στην Ελλάδα»

«Η ειδική αγωγή στην Ελλάδα» ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ Σεμινάριο Επιμόρφωσης και Εξειδίκευσης στην Ειδική Αγωγή «Η ειδική αγωγή στην Ελλάδα» Ονοματεπώνυμο: ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΣΟΦΙΑ Τμήμα: ΞΑΝΘΗΣ 2 ΜΑΙΟΣ 2010 1 Περιεχόμενα: Περίληψη..σελ. 3 Εισαγωγή:...

Διαβάστε περισσότερα

Η καμπάνια του ΟΗΕ HeforShe - Ένα κίνημα αλληλεγγύης ανδρών και γυναικών για την ισότητα των φύλων

Η καμπάνια του ΟΗΕ HeforShe - Ένα κίνημα αλληλεγγύης ανδρών και γυναικών για την ισότητα των φύλων Η καμπάνια του ΟΗΕ HeforShe - Ένα κίνημα αλληλεγγύης ανδρών και γυναικών για την ισότητα των φύλων Μελίνα Δασκαλάκη, Δικηγόρος, Δημοτική σύμβουλος στο Δήμο Αθηναίων. Καλημέρα σας, Καλοσωρίζω όλους και

Διαβάστε περισσότερα

ISSP 1998 Religion II. - Questionnaire - Cyprus

ISSP 1998 Religion II. - Questionnaire - Cyprus ISSP 1998 Religion II - Questionnaire - Cyprus Για σας. Είμαστε από το Κέντρο Ερευνών του Cyprus College. Kάνουμε μια διεθνή έρευνα για κοινωνικές και ηθικές αντιλήψεις. Η έρευνα αυτή γίνεται ταυτόχρονα

Διαβάστε περισσότερα

αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες Σύμβολο της μεθόδου "Κείμενο για Όλους" Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Τμήμα Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης Μάρτιος 2009 Ποια είναι τα δικαιώματα των μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες Ο Νόμος

Διαβάστε περισσότερα

2000-2006 ( 2) 4, 4.1, 4.1.1, 4.1.1.

2000-2006 ( 2) 4, 4.1, 4.1.1, 4.1.1. 2000-2006 ( 2) 4, 4.1, 4.1.1, 4.1.1. : - :. : : ( /,, ) :...., -, -.,,... 1.,, 2,,,....,,,...,, 2008 1. 2. - : On Demand 1. 9 2. 9 2.1 9 2.2 11 2.3 14 3. 16 3.1 16 3.1.1 16 3.1.1. 16 3.1.1. 25 3.1.2 26

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Ιστορική αναδροµή του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήµατος. Οι µεταρρυθµίσεις του Το σηµερινό εκπαιδευτικό σύστηµα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Ιστορική αναδροµή του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήµατος. Οι µεταρρυθµίσεις του Το σηµερινό εκπαιδευτικό σύστηµα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Ιστορική αναδροµή του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήµατος Οι µεταρρυθµίσεις του 1964 Το σηµερινό εκπαιδευτικό σύστηµα Το γλωσσικό ζήτηµα Ο θεσµός της συνεκπαίδευσης στην Ελλάδα Σύγκρισηελληνικού,

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 17. Ο Ιωάννης Καποδίστριας και το έργο του (σελ )

Κεφάλαιο 17. Ο Ιωάννης Καποδίστριας και το έργο του (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης Γ Ενότητα «Η Μεγάλη Επανάσταση (1821-1830)» 1 Κεφάλαιο 17 Ο Ιωάννης Καποδίστριας και το έργο του (σελ. 138 141) Ο Ιωάννης Καποδίστριας καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια της Κέρκυρας.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ. Α Γενικού Λυκείου και ΕΠΑ.Λ. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ. Α Γενικού Λυκείου και ΕΠΑ.Λ. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος 1 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Α Γενικού Λυκείου και ΕΠΑ.Λ. 2 Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ, Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Κεφάλαιο 1 ο 1.1 ΆΝΘΡΩΠΟΣ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΟΝ 1/6 Ο άνθρωπος είναι από τη φύση του πολιτικό,

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ

ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Αγαπητοί γονείς, Καθώς το νηπιαγωγείο μας έχει ήδη ανοίξει τις πόρτες του στα μικρά μας παιδάκια αλλά και σε εσάς, βρισκόμαστε

Διαβάστε περισσότερα

ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ

ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ http://hallofpeople.com/gr/bio/aquinas.php ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ Ο μεγαλύτερος και σπουδαιότερος φιλόσοφος του δευτέρου μισού του Μεσαίωνα ήταν ο Θωμάς ο Ακινάτης, που έζησε από το 1225 ως το 1274. Υπήρξε ο σημαντικότερος

Διαβάστε περισσότερα

Αλεξανδρής Γιώργος. Αλιάι Αουλόνα

Αλεξανδρής Γιώργος. Αλιάι Αουλόνα Γ1 "Πρέπει να αισθανόμαστε τυχεροί που γεννηθήκαμε σε μια χώρα που μας παρέχει εκπαίδευση. Πρωταρχικός μας ρόλος είναι να σεβόμαστε τους καθηγητές και τους συμμαθητές μας και να απαιτούμε τα δικαιώματά

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 20 - Από την έξωση του Όθωνα (1862) έως το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η άφιξη του βασιλιά Γεωργίου του Α.

Ενότητα 20 - Από την έξωση του Όθωνα (1862) έως το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η άφιξη του βασιλιά Γεωργίου του Α. Ενότητα 20 - Από την έξωση του Όθωνα (1862) έως το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου Η άφιξη του βασιλιά Γεωργίου του Α. Χρονολόγιο 1844: Συνταγματική μοναρχία (σύνταγμα) 1862: Έξωση του Όθωνα

Διαβάστε περισσότερα

LET S DO IT BETTER improving quality of education for adults among various social groups

LET S DO IT BETTER improving quality of education for adults among various social groups INTERVIEWS REPORT February / March 2012 - Partner: Vardakeios School of Hermoupolis - Target group: Immigrants, women 1 η συνέντευξη Από την Αλβανία Το 2005 Η γλώσσα. Ήταν δύσκολο να επικοινωνήσω με τους

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία Οδύσσειας: θέμα 2 ο «Γράφω το ημερολόγιο του κεντρικού ήρωα ή κάποιου άλλου προσώπου» Το ημερολόγιο της Πηνελόπης

Εργασία Οδύσσειας: θέμα 2 ο «Γράφω το ημερολόγιο του κεντρικού ήρωα ή κάποιου άλλου προσώπου» Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Εργασία Οδύσσειας: θέμα 2 ο «Γράφω το ημερολόγιο του κεντρικού ήρωα ή κάποιου άλλου προσώπου» Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Το ημερολόγιο: «ημέρα της αποχώρησης Αγαπημένο μου

Διαβάστε περισσότερα

Ο δάσκαλος που με εμπνέει

Ο δάσκαλος που με εμπνέει Είναι πολύ σημαντικό για μένα η δασκάλα που μου κάνει μάθημα να με εμπνέει, γιατί έτσι θα ενδιαφέρομαι περισσότερο για τα μαθήματά μου και θα προσπαθώ να γίνομαι κάθε φορά καλύτερη. Θα προτιμούσα η δασκάλα

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Η αγάπη άργησε μια μέρα. Εργασία της μαθήτριας Ισμήνης-Σωτηρίας Βαλμά

Τίτλος Η αγάπη άργησε μια μέρα. Εργασία της μαθήτριας Ισμήνης-Σωτηρίας Βαλμά Τίτλος Η αγάπη άργησε μια μέρα Εργασία της μαθήτριας Ισμήνης-Σωτηρίας Βαλμά Χώρος: Νεοχώρι Κρήτης Χρόνος: 1925-1930 (περίοδος Β Παγκοσμίου πολέμου) Πρόσωπα Οικογένεια Φτενούδου Πατέρας: Μιχαήλος Μητέρα:

Διαβάστε περισσότερα

e-seminars Συνεργάζομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων

e-seminars Συνεργάζομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων e-seminars Πρωτοποριακή Συνεχής Επαγγελματική και Προσωπική Εκπαίδευση Προσωπική Βελτίωση Συνεργάζομαι 1 e Seminars Copyright Seminars & Consulting Page 1 Περιεχόμενα 1. Τι είναι Συνεργασία 2. Γιατί χρειάζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΤΟ 46 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΘΗΝΩΝ.

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΤΟ 46 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΘΗΝΩΝ. 22-3-2011 ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΤΟ 46 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΘΗΝΩΝ. 1. Εισαγωγή 2. Η Πρώτη Συνάντηση της Ομάδας Μαθητών. 3. Η Δεύτερη

Διαβάστε περισσότερα

Μακέτα εξωφύλλου - Σελιδοποίηση: Ευθύµης Δηµουλάς Επιμέλεια κειμένου - Διορθώσεις: Νέστορας Χούνος

Μακέτα εξωφύλλου - Σελιδοποίηση: Ευθύµης Δηµουλάς Επιμέλεια κειμένου - Διορθώσεις: Νέστορας Χούνος ...... Δημοσθένης Μακέτα εξωφύλλου - Σελιδοποίηση: Ευθύµης Δηµουλάς Επιμέλεια κειμένου - Διορθώσεις: Νέστορας Χούνος 2010 ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΕΛΑ & EKΔOΣEIΣ «AΓKYPA» Δ.A. ΠAΠAΔHMHTPIOY A.B.E.E. Λάµπρου Κατσώνη

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής

Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής Τα παιδαγωγικά-εκπαιδευτικά αιτήματα στην Ελλάδα Αλεξάνδρα Ανδρούσου - Βασίλης Τσάφος Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία (ΤΕΑΠΗ) Τέλος 19ου Αρχές 20ου

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΟ 17 ο ΚΑΙ 18 ο ΑΙΩΝΑ

Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΟ 17 ο ΚΑΙ 18 ο ΑΙΩΝΑ Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΟ 17 ο ΚΑΙ 18 ο ΑΙΩΝΑ Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ αύξηση πληθυσμού αγροτική επανάσταση (μεγάλα αγροκτήματα νέες μέθοδοι εισαγωγή μηχανημάτων) ανάπτυξη εμπορίου α. Ευρώπη Αφρική Αμερική (τριγωνικό

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 A ΦΑΣΗ

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 A ΦΑΣΗ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: B ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ / ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Ημερομηνία: Σάββατο 5 Ιανουαρίου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Ο συγγραφέας αναφέρεται στη φυσιογνωμία και στον ρόλο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ Γ1 ΤΟΥ 10 ΟΥ Δ.Σ. ΤΣΕΣΜΕ ( ) ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. ΜΑΘΗΜΑ: Μελέτη Περιβάλλοντος. ( Ενότητα 3: Μέσα συγκοινωνίας και μεταφοράς

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ Γ1 ΤΟΥ 10 ΟΥ Δ.Σ. ΤΣΕΣΜΕ ( ) ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. ΜΑΘΗΜΑ: Μελέτη Περιβάλλοντος. ( Ενότητα 3: Μέσα συγκοινωνίας και μεταφοράς ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ Γ1 ΤΟΥ 10 ΟΥ Δ.Σ. ΤΣΕΣΜΕ (10.11.2010) ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: Μελέτη Περιβάλλοντος ( Ενότητα 3: Μέσα συγκοινωνίας και μεταφοράς Κεφάλαιο 3: Κυκλοφορούμε με ασφάλεια) ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

Εξάντας Ελλήνων. Γονέων

Εξάντας Ελλήνων. Γονέων Εξάντας Ελλήνων Γονέων Δεν επιλέγουμε τους γονείς Η επιμέλεια και η τάξη έχουν τους ίδιους γονείς. Η υπερβολική αγάπη των γονέων οδηγεί σε τυραννία. Ντροπή, μέθοδος ελέγχου συμπεριφοράς των παιδιών. Η

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα του project: Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΥΣΗ!

Θέμα του project: Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΥΣΗ! Θέμα του project: Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΥΣΗ! Ασχοληθήκαμε με την θέση της γυναίκας: 1. στην εργασία 2. στην εκπαίδευση 3. στη θρησκεία 4. στην πολιτική Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ! 110 εκατομμύρια

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΛΠΙΔΑ. Είμαι 8 χρονών κα μένω στον καταυλισμό μαζί με άλλες 30 οικογένειες.

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΛΠΙΔΑ. Είμαι 8 χρονών κα μένω στον καταυλισμό μαζί με άλλες 30 οικογένειες. ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΛΠΙΔΑ Είμαι 8 χρονών κα μένω στον καταυλισμό μαζί με άλλες 30 οικογένειες. Μέχρι πριν λίγες μέρες βρισκόμουν στο χωριό μου το Ριζοκάρπασο, αλλά μετά την εισβολή ήρθαμε με την μητέρα μου

Διαβάστε περισσότερα

V/ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ.

V/ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ. V/ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ. Η συμβολή της οικογένειας στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής είναι μεγάλη και διαχρονική. Η μορφή και το περιεχόμενο, όμως, αυτής της συμβολής

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΓΑΜΟΣ ΚΑΙ Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΣΠΑΡΤΗ

Ο ΓΑΜΟΣ ΚΑΙ Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΣΠΑΡΤΗ Ο ΓΑΜΟΣ ΚΑΙ Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΣΠΑΡΤΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΝΝΑ ΣΕΧΟΥ- ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΠΑ ΑΚΗ 4 Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΤΜΗΜΑ : Α4 ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ : 2012 13 ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ : ΕΥ. ΣΕΡ ΑΚΗ 1 Ογάµος Ο γάμος στη Σπάρτη ήταν

Διαβάστε περισσότερα

«Πώς επηρεάζονται οι άνθρωποι από τη δόξα, τα χρήματα και την επιτυχία;»

«Πώς επηρεάζονται οι άνθρωποι από τη δόξα, τα χρήματα και την επιτυχία;» «Πώς επηρεάζονται οι άνθρωποι από τη δόξα, τα χρήματα και την επιτυχία;» ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΛΙΛΙΑΝ ΧΑΤΖΗΚΩΝΣΤΑΝΤΗ ΤΑΞΗ: Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΜΗΜΑ: Γ2 ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2015-2016 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

9l')lI21)l ftqft11(jl P.J-FΣ jl)l OfTCP)l ΦΙΆ 'Σ 'ΣTJ{W rι'ά ΞΚ 21 '2 rι'ory 13 V ijjf:μdrrι1(οry'σχοjlρ.ιοrycpο210ry

9l')lI21)l ftqft11(jl P.J-FΣ jl)l OfTCP)l ΦΙΆ 'Σ 'ΣTJ{W rι'ά ΞΚ 21 '2 rι'ory 13 V ijjf:μdrrι1(οry'σχοjlρ.ιοrycpο210ry ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ feqx[')ltσi)i: 9l'CPQrι'01(Ojljl 021121)l 'Σ1(jljf1QW 'Σq)l 9l')lI21)l ftqft11(jl P.J-FΣ jl)l OfTCP)l ΦΙΆ 'Σ 'ΣTJ{W rι'ά ΞΚ 21 '2 rι'ory

Διαβάστε περισσότερα

ΙΙΙ. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ.

ΙΙΙ. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ. ΙΙΙ. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ. Είδαμε πως το 4.2% των μαθητών στο δείγμα μας δεν έχουν ελληνική καταγωγή. Θα μπορούσαμε να εξετάσουμε κάποια ειδικά χαρακτηριστικά αυτών των ξένων μαθητών

Διαβάστε περισσότερα

«ΤΟ ΚΑΝΑΡΙΝΙ ΠΟΔΗΛΑΤΟ»

«ΤΟ ΚΑΝΑΡΙΝΙ ΠΟΔΗΛΑΤΟ» «ΤΟ ΚΑΝΑΡΙΝΙ ΠΟΔΗΛΑΤΟ» ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ ΛΕΛΕΚΗΣ ΖΗΣΗΣ ΝΟΥΒΑΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΙΜΙΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΛΤΕΖΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΥΠΟΘΕΣΗ Ένας νεαρός δάσκαλος ο Άρης, αναλαμβάνει

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΣΤΗΝΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ

ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΣΤΗΝΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΣΤΗΝΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ εμφανίζεται ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΙΤΑΛΙΑ Επηρεάζεται από το ελληνικό και ρωμαϊκό πολιτισμό ΟΥΜΑΝΙΣΜΟΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ Αξία στον ΝΤΑ ΒΙΝΤΣΙ ΣΑΙΞΠΗΡ ΚΟΠΕΡΝΙΚΟΣ Άνθρωπο ΜΙΧΑΗΛ

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητική εργασία για τον έρωτα στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας.

Ερευνητική εργασία για τον έρωτα στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Ερευνητική εργασία για τον έρωτα στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Τμήμα: Α2 Καθηγήτρια : Κυρία Χρυσούλα Λινάρδου Μαθητές : Μαρμαρινός Μιχάλης Μπέντος Άγγελος Μπόλκα Φωτεινή Ματζώρος Πάρης Όπου βρίσκεσαι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΦΤΩΧΕΙΑ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΦΤΩΧΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΦΤΩΧΕΙΑ ΟΡΙΣΜΟΣ Με τον όρο φτώχεια αναφερόμαστε στην οικονομική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από έλλειψη επαρκών πόρων για την ικανοποίηση βασικών ανθρώπινων αναγκών. Το κατώφλι

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας 29.05.2015 Ερωτήματα που μας απασχολούν Τι κάνουμε όταν αμφιβάλλουμε για το αν θα τα καταφέρουμε να κρατήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ Α Β ) 2010

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ Α Β ) 2010 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ Α Β ) 2010 ΚΕΙΜΕΝΟ Με τον όρο αυτομόρφωση περιγράφουμε μία σύνθετη εκπαιδευτική διαδικασία της οποίας θεμελιώδης κινητήρια δύναμη

Διαβάστε περισσότερα

4/6/2014 Α.μ.E.A και εργασία

4/6/2014 Α.μ.E.A και εργασία 1 4/6/2014 Α.μ.E.A και εργασία «Αν κρίνεις ένα ψάρι από την ικανότητά του να σκαρφαλώνει στα βουνά, θα περάσεις μια ζωή πιστεύοντας πως το ψάρι είναι ηλίθιο» έλεγε Αϊνστάιν και μ έκανε να σκεφτώ, πόσοι

Διαβάστε περισσότερα

Τα βασικά δικαιώματα μπορούμε να τα χωρίσουμε σε 4 ομάδες:

Τα βασικά δικαιώματα μπορούμε να τα χωρίσουμε σε 4 ομάδες: Ας δούμε μια τυπική μέρα στη ζωή ενός παιδιού... Ξυπνά το πρωί, τρώει το πρόγευμα του, πάει σχολείο (αν και ίσως με κάποια παράπονα..!), έρχεται πίσω στο σπίτι, απολαμβάνει το μεσημεριανό του, κάνει την

Διαβάστε περισσότερα

Άρθρο 1. Άρθρο 2. Άρθρο 3. Άρθρο 4. Επίσημα κείμενα και διδακτικό υλικό. Ορισμός του παιδιού. Παιδί θεωρείται ένα άτομο κάτω των 18 ετών.

Άρθρο 1. Άρθρο 2. Άρθρο 3. Άρθρο 4. Επίσημα κείμενα και διδακτικό υλικό. Ορισμός του παιδιού. Παιδί θεωρείται ένα άτομο κάτω των 18 ετών. Ορισμός του παιδιού Παιδί θεωρείται ένα άτομο κάτω των 18 ετών. Άρθρο 1 Απαγόρευση διακρίσεων Κάθε παιδί πρέπει να αντιμετωπίζεται χωρίς διακρίσεις λόγω χρώματος, φύλου, γλώσσας, θρησκείας, άποψης, χώρας

Διαβάστε περισσότερα

Τα δικαιώματα του παιδιού. Αυτά είναι κάποια από τα βασικά δικαιώματά σου.

Τα δικαιώματα του παιδιού. Αυτά είναι κάποια από τα βασικά δικαιώματά σου. Τα δικαιώματα του παιδιού. Στις 20 Νοεμβρίου του 1989 στην Αμερική μαζεύτηκαν οι αρχηγοί από πολλές χώρες και συμφώνησαν ότι τα παιδιά έχουν κάποια δικαιώματα. Αυτά είναι κάποια από τα βασικά δικαιώματά

Διαβάστε περισσότερα

σα μας είπε από κοντά η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου!

σα μας είπε από κοντά η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου! σα μας είπε από κοντά η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου! 12/11/2018 Katerina Christou Student Εφημερίδα Λεμεσός Στις 9 Νοεμβρίου είχα την τιμή και τη χαρά να γνωρίσω από κοντά την αγαπημένη ψυχολόγο,

Διαβάστε περισσότερα

* Μήπως είστε γονείς ενός παιδιού που: * Μήπως είστε εκπαιδευτικοί που στην τάξη σας έχετε μαθητή ή

* Μήπως είστε γονείς ενός παιδιού που: * Μήπως είστε εκπαιδευτικοί που στην τάξη σας έχετε μαθητή ή Εισαγωγή Eiσαγωγη 17 * Μήπως είστε γονείς ενός παιδιού που: Η ανατροφή του σας δυσκολεύει και σας κάνει να νιώθετε ανεπαρκείς ή ένοχοι; Δεν μπορείτε να κατανοήσετε τη συμπεριφορά του; Βρίσκεστε συχνά σε

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΠΑΠΠΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΓΙΑΓΙΑ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΠΑΠΠΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΓΙΑΓΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΠΑΠΠΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΓΙΑΓΙΑ Για μαθητές/τριες γυμνασίου ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ-ΑΘΗΝΑ 2018 Τι είναι η Τρίτη Ηλικία Οι ηλικίες

Διαβάστε περισσότερα

Τσώτα Ελένη και Στρατηγοπούλου Δήμητρα

Τσώτα Ελένη και Στρατηγοπούλου Δήμητρα Τσώτα Ελένη και Στρατηγοπούλου Δήμητρα ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΌ ΣΎΣΤΗΜΑ η εκπαίδευση ήταν ιδιαίτερα στρατιωτική. τα παιδιά μάθαιναν να αντέχουν όχι μόνο στον πόνο αλλά και σε δύσκολες συνθήκες επιβίωσης από ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

( μαθήτρια Γ γυμνασίου) ***

( μαθήτρια Γ γυμνασίου) *** «...Η γλωσσομάθεια στις μέρες μας είναι απαραίτητη. Τα άτομα με επαρκή γνώση μιας ξένης γλώσσας έχουν τη δυνατότητα να είναι αποτελεσματικότεροι στις σπουδές τους, αφού μπορούν ψάχνοντας σε ξένες βιβλιογραφίες

Διαβάστε περισσότερα

Μαθημα 1. Η λατρεία στη ζωή των πιστών σήμερα

Μαθημα 1. Η λατρεία στη ζωή των πιστών σήμερα Μαθημα 1. Η λατρεία στη ζωή των πιστών σήμερα ΣΤΟΧΟΙ: Οι μαθητές να 1. Διατυπώνουν τους προβληματισμούς τους γύρω από τη λατρεία. 2. Υποστηρίζουν με επιχειρήματα ότι στη χριστιανική θρησκεία η λατρεία

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονη Ελλάδα. Άρτεμις Νικολάου

Σύγχρονη Ελλάδα. Άρτεμις Νικολάου Σύγχρονη Ελλάδα Άρτεμις Νικολάου Οι αλλαγές που έχουν συντελεστεί σε παγκόσμιο επίπεδο τα τελευταία χρόνια, καθώς και η οικονομική κρίση, που έχει επηρεάσει πολλούς λαούς, έχει επιφέρει μεταβολές στον

Διαβάστε περισσότερα

Η λειτουργία των Εδρών Νεοελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού και τα προγράμματα Ελληνικών σπουδών στη Λετονία

Η λειτουργία των Εδρών Νεοελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού και τα προγράμματα Ελληνικών σπουδών στη Λετονία Η λειτουργία των Εδρών Νεοελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού και τα προγράμματα Ελληνικών σπουδών στη Λετονία ΣΑΝΤΡΑ ΚΡΟΠΑ Πρόεδρος του Συλλόγου Φιλελλήνων της Λετονίας «Ο Ερμής» Ο ελληνισμός για τον καθένα

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικές και επαγγελματικές φιλοδοξίες μαθητών Β τάξης Λυκείων Δήμου Παπάγου Χολαργού

Εκπαιδευτικές και επαγγελματικές φιλοδοξίες μαθητών Β τάξης Λυκείων Δήμου Παπάγου Χολαργού Εκπαιδευτικές και επαγγελματικές φιλοδοξίες μαθητών Β τάξης Λυκείων Δήμου Παπάγου Χολαργού Στην εργασία που πραγματοποιήσαμε ενδιαφερθήκαμε για : Τις φιλοδοξίες των νέων Την κατανομή του χρόνου των νέων

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ

ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Οι μαθητές με μεγάλη διαφορά απάντησαν «για να ταξιδέψω» [75%] και «γιατί μου αρέσει να μαθαίνω ξένες γλώσσες» [73%]. Μεγάλο ποσοστό επίσης εκφράζει την πρόθεση να τα χρησιμοποιεί

Διαβάστε περισσότερα

Το μυστήριο της ανάγνωσης

Το μυστήριο της ανάγνωσης Βενετία Αποστολίδου Το μυστήριο της ανάγνωσης Γιατί κάποιοι διαβάζουν και κάποιοι όχι; Είναι σημαντική η ανάγνωση; Γιατί μας αρέσει η ανάγνωση; Τι είναι η φιλαναγνωσία; Τα σημερινά παιδιά διαβάζουν; Η

Διαβάστε περισσότερα

4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών

4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών 4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών Στο προηγούμενο κεφάλαιο (4.1) παρουσιάστηκαν τα βασικά αποτελέσματα της έρευνάς μας σχετικά με την άποψη, στάση και αντίληψη των μαθητών γύρω από θέματα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ 32. Μέτρια 18.9% Καλή 40.2% Πολύ καλή 40.8% ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 31. 10 Αττική. Φαίνεται πως οι μαθητές στην Αττική έχουν καλύτερες γνώσεις Αγγλικών.

ΠΙΝΑΚΑΣ 32. Μέτρια 18.9% Καλή 40.2% Πολύ καλή 40.8% ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 31. 10 Αττική. Φαίνεται πως οι μαθητές στην Αττική έχουν καλύτερες γνώσεις Αγγλικών. Β. Ενδιαφέροντα κι εξωσχολικές δραστηριότητες. Γνώση Αγγλικών Ένα εξαιρετικά μεγάλο ποσοστό της τάξεως του 97.9% των ερωτηθέντων μαθητών γνωρίζει Αγγλικά. Το επίπεδο γνώσεών τους εκτιμάται απ τους ίδιους

Διαβάστε περισσότερα

Μ Ε Θ Ε Μ Α Τ Ο ΓΑ Μ Ο ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΛΕΟΝΑΡΔΟΥ ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΟΥΚΛΙΑΜΠΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΑΓΟΣ ΠΑΡΗΣ ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ

Μ Ε Θ Ε Μ Α Τ Ο ΓΑ Μ Ο ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΛΕΟΝΑΡΔΟΥ ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΟΥΚΛΙΑΜΠΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΑΓΟΣ ΠΑΡΗΣ ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ Ε Ρ ΓΑ Σ Ι Α Σ Τ Ο Μ ΑΘ Η Μ Α Τ Ω Ν Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ω Ν Μ Ε Θ Ε Μ Α Τ Ο ΓΑ Μ Ο ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΛΕΟΝΑΡΔΟΥ ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΟΥΚΛΙΑΜΠΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΑΓΟΣ ΠΑΡΗΣ ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ Γάμος ονομάζεται η τελετή με την οποία συνιστάται και αναγνωρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΜΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Διδάσκουσα: Μαρία Δασκολιά Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Φ.Π.Ψ. Εαρινό εξάμηνο 2018-2019 ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Η επιστημονική

Διαβάστε περισσότερα

Αγωγή και Εκπαίδευση στη Νεώτερη Ελλάδα

Αγωγή και Εκπαίδευση στη Νεώτερη Ελλάδα Αγωγή και Εκπαίδευση στη Νεώτερη Ελλάδα Στο πλαίσιο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού έγινε σημαντική προσπάθεια Να συσταθούν σχολεία Nα γραφτούν βιβλία Nα εισαχθούν οι θετικές επιστήμες Nα καταπολεμηθεί ο

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαϊκή εποχή. Πότε; Π.Χ ΔΕΜΟΙΡΑΚΟΥ ΜΑΡΙΑ

Αρχαϊκή εποχή. Πότε; Π.Χ ΔΕΜΟΙΡΑΚΟΥ ΜΑΡΙΑ Αρχαϊκή εποχή 1 Πότε; 750 480 Π.Χ Τι εποχή είναι; 2 Εποχή προετοιμασίας και απαρχών : Οικονομικής Πολιτικής Πολιτιστικής εξέλιξης Πώς αντιμετωπίστηκε η κρίση του ομηρικού κόσμου στα μέσα του 8 ου αι π.χ.

Διαβάστε περισσότερα

www.kalymnikifilia.gr

www.kalymnikifilia.gr Η επιρροή του ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής γλώσσας στη διαμόρφωση του ρωσικού εκπαιδευτικού συστήματος (το παράδειγμα των Εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της Μόσχας) ΒΑΝΤΙΜ ΓΙΑΡΟΒΟÏ Kαθηγητής μουσικής

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία της Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα: Το παράδειγμα των Φιλοσοφικών Σχολών

Ιστορία της Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα: Το παράδειγμα των Φιλοσοφικών Σχολών ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ιστορία της Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα: Το παράδειγμα των Φιλοσοφικών Σχολών Ενότητα: Φοιτητές και φοιτήτριες Βασίλειος Φούκας

Διαβάστε περισσότερα

PROJECT ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ : ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ

PROJECT ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ : ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ PROJECT 2013-2014 ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ : ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΜΑΡΚΟΣ ΛΕΝΤΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΡΑΤΣΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΟΛΥΖΟΣ 1 Με τον όρο επάγγελμα εννοούμε το "είδος της βιοποριστικής εργασίας", δηλαδή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ 1 ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ Στο 1 ο Δημοτικό Σχολείο Γλυφάδας εφαρμόστηκε για πρώτη φορά πρόγραμμα προαγωγής ψυχικής υγείας, το οποίο σχεδιάστηκε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ

ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ ΑΡΩΓΟΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ 1) ΚΟΙΝΟΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 2) ΑΠΟΦΥΓΗ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Ο ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ Ο

Διαβάστε περισσότερα