Η σύγχρονη αντίληψη για την αναπηρία και η ομάδα Αποκατάστασης. Η σημασία αξιόπιστων επιδημιολογικών στοιχείων.

Transcript

1 Η σύγχρονη αντίληψη για την αναπηρία και η ομάδα Αποκατάστασης. Η σημασία αξιόπιστων επιδημιολογικών στοιχείων. Αθανάσιος Κυριακίδης, MD, FEBPRM, Ιατρός Αποκατάστασης

2 Με βάση το ιατρικό μοντέλο, οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία στην κοινωνία είναι φυσική συνέπεια των περιορισμών που επιβάλλονται από την ανεπάρκεια τους. Μόνο μετά την αποκατάσταση της υγείας τους είναι δυνατή η ισότητα των ευκαιριών στην κοινωνική ζωή. Τοποθετώντας το «πρόβλημα» της αναπηρίας στο ίδιο το άτομο δίνει περιθώριο για δημιουργία προκαταλήψεων, στίγματος και αποκλεισμού των ατόμων με αναπηρία.

3 Με βάση το κοινωνικό μοντέλο η αναπηρία είναι αποτέλεσμα ενός φυσικού, κοινωνικού ή πολιτιστικού περιβάλλοντος που βάζει εμπόδια γύρω από το άτομο. Το περιβάλλον, οι συμπεριφορές και οι ανεπαρκείς και ανελαστικοί μηχανισμοί περιθωριοποιούν το άτομο με αναπηρία. Η κοινωνία είναι εκείνη που «δημιουργεί» την αναπηρία, καθώς κάνει σύγκριση με το πρότυπο του «αρτιμελούς» ατόμου.

4 Σύμφωνα με το βιοψυχοκοινωνικό μοντέλο η αναπηρία είναι ένα πολυδιάστατο φαινόμενο που βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με το μέγεθος του χάσματος μεταξύ των ικανοτήτων του ατόμου και των απαιτήσεων της κοινωνίας. Αυτό το χάσμα θα πρέπει να πληρωθεί με τον ψυχολογικό παράγοντα, με αισθήματα αξιοπρέπειας, αυτοεκτίμησης και ελπίδας που πηγάζουν μέσα από κίνητρα και προοπτικές και μπορούν να επηρεάσουν τη συμμετοχή ενός ατόμου στην κοινωνία παρέχοντας μια ισχυρη πεποίθηση μιας επιτυχημένης ζωής.

5 Η ICF αναγνωρίζει ως καθοριστικούς παράγοντες αναπηρίας όχι μόνο τις καταστάσεις υγείας αλλά και τους: περιβαλλοντικούς παράγοντες (προϊόντα και τεχνολογία, το φυσικό και δομημένο περιβάλλον, την υποστήριξη και τις σχέσεις, τις στάσεις και τις υπηρεσίες, τα συστήματα και τις πολιτικές) προσωπικούς παράγοντες, όπως τα κίνητρα και την αυτοεκτίμηση, που μπορεί να επηρεάσουν τη συμμετοχή ενός ατόμου στην κοινωνία. Επιπλέον, διακρίνει την ικανότητα ενός ατόμου να εκτελεί ενέργειες, από την πραγματική επίδοση του ατόμου στις συγκεκριμένες ενέργειες - μια διάκριση που τονίζει τον ουσιώδη ρόλο του περιβάλλοντος του ατόμου.

6 Στην ICF, τα προβλήματα της ανθρώπινης λειτουργικότητας κατηγοριοποιούνται σε τρεις αλληλένδετους τομείς: βλάβες στις λειτουργίες του σώματος ή αλλαγές στη δομή του σώματος (πχ. παράλυση ή απώλεια του ελέγχου της κύστης και του εντέρου), περιορισμοί στη λειτουργικότητα που δυσκολεύουν την εκτέλεση δραστηριοτήτων (πχ. βάδιση ή λήψη τροφής), περιορισμοί συμμετοχής σε κάθε τομέα της ζωής (πχ. διακρίσεις στην επαγγελματική απασχόληση, στην εκπαίδευση και στα μέσα μαζικής μεταφοράς).

7 Ως ταξινόμηση, το ICF έχει χρησιμεύσει ως βάση για την αξιολόγηση της αναπηριάς σε πολλά επιστημονικά, κλινικά, διοικητικά και κοινωνικής πολιτικής πλαίσια. Ε χει σημασία να χρησιμοποιείται σωστά, ώστε να μην βλάπτει τα συμφέροντα των ατόμων με αναπηρίες. Ο ΠΟΥ αναγνωρίζει ότι ακόμη και οι όροι που έχουν χρησιμοποιηθεί στην ταξινόμηση μπορούν να στιγματίσουν και να διαχωρίσουν. Αποφασίστηκε να παραλειφθει εντελώς ο όρος «handicap» (μειονεξιά) και να μη χρησιμοποιηθει ο όρος «disability» ως τίτλος μιας παραμέτρου, αλλά να διατηρηθει μόνο ως γενικότερος όρος. Ει ναι ένα σύστημα ταξινόμησης των χαρακτηριστικω ν της υγειάς των ανθρω πων, όπως αυτά νοούνται μέσα στο πλαι σιο των ατομικω ν καταστάσεων της ζωη ς τους και των επιδράσεων από το περιβάλλον.

8 Ο πως και να αποκαλει ται η αναπηριά, αυτη υπάρχει. Το προ βλημα δεν ει ναι μόνο ζη τημα γλω σσας, αλλά επι σης - και κυρι ως - ζη τημα συμπεριφοράς των υπολοι πων απέναντι στην αναπηριά. Τα άτομα με αναπηρι α και οι οικογένειες τους πέρα από την κινητικη αδυναμι α, εκτι θενται και στην κοινωνικη αδυναμι α, στα καταστρεπτικά αποτελέσματα των διακρι σεων, του αποκλεισμού και της άρνησης συμμετοχη ς και απόκτησης επιρροη ς στην κοινωνι α.

9

10 Το σχέδιο δράσης έχει τους εξής τρεις στόχους: την άρση των εμποδίων και τη βελτίωση της πρόσβασης στις υπηρεσίες Αποκατάστασης και τα προγράμματα υγείας, την ενίσχυση και επέκταση της Αποκατάστασης, της υποστηρικτικής τεχνολογίας, των υπηρεσιών παροχής βοήθειας και υποστήριξης, καθώς και των δομών Αποκατάστασης στην Κοινότητα, την ενίσχυση της συλλογής συγκρίσιμων διεθνών στοιχείων για την αναπηρία και την υποστήριξη της έρευνας για την αναπηρία και τις συναφείς υπηρεσίες.

11 Η λειτουργία συνεργασία της είναι Ομάδας αμφίδρομη Αποκατάστασης και στηρίζεται είναι στη μία λήψη δύσκολη θεραπευτικών κατάκτηση, αποφάσεων διότι απαιτεί και στην ανταλλαγή οργανωμένες επιστημονικής δομές περίθαλψης, εμπειρίας καθορισμό και γνώσεων ρόλων προς και όφελος μια ώριμη του αντίληψη αρρώστου. της αυτενέργειας και των ορίων που θέτει η ίδια η συνεργασία. Κάθε επαγγελματίας υγείας έχει ατομική ευθύνη να διατηρήσει τα υψηλά επίπεδα του Οι επαγγέλματός ιατροί αποκατάστασης του αλλά επίσης έχουν να το έχει ρόλο γνώση της ανάλυσης-οργάνωσης και σεβασμό στις ικανότητες και σύνθεσης και τα όλων προσόντα των των στοιχείων άλλων μελών και μέσων της ομάδας. που διατίθενται αλλά και του ανθρώπινου δυναμικού, με την έννοια του χειρισμού των δυναμικών της ομάδας Αποκατάστασης. Η συνεργασία ενισχύει τη συμμόρφωση και βελτιώνει την ικανοποίηση των ασθενών, μειώνει το κόστος, ΣΤΗΝτη ΟΜΑΔΑ θνησιμότητα ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ και τη διάρκεια ΕΝΤΑΣΣΕΤΑΙ της νοσηλείας Ο ΑΡΡΩΣΤΟΣ και αυξάνει ΚΑΙ Ητην ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ικανοποίηση ΤΟΥ των μελών της ομάδας από την εργασία τους. Rubenfeld, G. M., & Scheffer, B. K. (2010). Critical thinking tactics. Sudbury, MA: Jones and Bartlett Learning.

12 Πολυ-επιστημονικό μοντέλο οι επαγγελματίες υγείας λειτουργούν ανεξάρτητα για να πετύχουν συγκεκριμένους στόχους (τα μέλη της ομάδας δεν συμμετέχουν σε ομαδικές συνεδρίες) Διε-πιστημονικό μοντέλο τα μέλη της ομάδας εργάζονται μαζι στον καθορισμό του στόχου και της θεραπείας, στη λήψη αποφάσεων και στην επίλυση των προβλημάτων που προκύπτουν. Διαδιε-πιστημονικό μοντέλο Δεν υπάρχουν σύνορα μεταξύ μεμονωμένων ειδικοτήτων. Eνα μέλος της ομάδας ενεργεί ως συντονιστη ς της φροντι δας για κάθε ασθενή, με τα άλλα μέλη να του παρέχουν πληροφορίες και συμβουλές σχετικά με τη διαχείριση.

13 Το σχέδιο δράσης έχει τους εξής τρεις στόχους: την άρση των εμποδίων και τη βελτίωση της πρόσβασης στις υπηρεσίες Αποκατάστασης και τα προγράμματα υγείας, την ενίσχυση και επέκταση της Αποκατάστασης, της υποστηρικτικής τεχνολογίας, των υπηρεσιών παροχής βοήθειας και υποστήριξης, καθώς και των δομών Αποκατάστασης στην Κοινότητα, την ενι σχυση της συλλογη ς συγκρι σιμων διεθνω ν στοιχει ων για την αναπηρία και την υποστήριξη της έρευνας για την αναπηρία και τις συναφείς υπηρεσίες.

14

15 Στόχος είναι η ανάπτυξη μητρώου ασθενών με ΚΝΜ που θα συνδέει δεδομένα απευθείας από νοσοκομεία και άλλες περιοχές υπηρεσιών υγείας και θα συγκεντρώνει μια τράπεζα δεδομένων η οποία θα διατηρείται από μία κυβερνητική αρχή.

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27 Για την υλοποι ηση του μητρω ου ασθενω ν, ει ναι κρι σιμη η συνεργασι α των ατόμων με ΚΝΜ και των συλλόγων τους, η βοη θεια των επιμέρους φορέων που διατηρούν και διαχειρι ζονται δεδομένα σχετικά με τα άτομα με παραπληγι α η τετραπληγι α, αλλά και η ενθάρρυνση και στη ριξη νοσοκομει ων και άλλων υπηρεσιω ν υγειονομικη ς φροντι δας προκειμένου να συγκεντρω σουν και να διαθέσουν τα η δη υπάρχοντα στοιχειά. Η ύπαρξη ενός αξιόπιστου και περιεκτικού μητρώου ασθενών θα δώσει τη δυνατότητα διάθεσης συγκρίσιμων δεδομένων ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κλινική φροντίδα αλλά και την έρευνα. Θα επιτρέψει επίσης την έγκαιρη αναγνώριση, καταγραφή και διαχείριση των επιπλοκών παρέχοντας τη δυνατότητα εύκολης δια βίου πρόσβασης και επικοινωνίας των ατόμων με αναπηρία σε δομές με εξειδικευμένο προσωπικό.