Ιούλιος- Aύγουστος 2008, Έτος 12ο - Τεύχος 68ο

Transcript

1 Ιούλιος- Aύγουστος 2008, Έτος 12ο - Τεύχος 68ο Εκδίδεται από το Γραφείο Νεότητας τη ς Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίση ς και Τυρνάβου

2 Περιεχόμενα τα έσοδα από τις πωλήσεις Eκοιμήθη ο σεμνός και ενάρετος Γέροντας π. Σεραφείμ Δημόπουλος Ευεργέτες Δέκα Χρόνια Ραδιοφωνίας της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου Μνήμη Αρχιμανδρίτου Σεραφείμ Δημόπουλου Σχολή Βυζαντινής Μουσικής: Ένας Ζωντανός Παραδοσιακός Θησαυρός Από την Ενορία Πέτρου και Παύλου Πόση δυστυχία φέρνουν τα λόγια!... Πανάγιος Τάφος και Εμείς Η Μητέρα του Φωτός Ευχαριστήριο Πατριάρχου Ευχαριστήριο Σεβ. Μητροπολίτου Λαρίσης και Τυρνάβου Ιγνατίου 96,3 Fm: Ευλογημένα Ερτζιανά Μήνυμα Σεβ. Μητροπολίτου Λαρίσης και Τυρνάβου Ιγνατίου Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων Χρονικά Ιεράς Μητροπόλεως του Περιοδικού διατίθενται σε πολύτεκνες οικογένειες και γενικά στο φιλανθρωπικό έργο της Μητροπόλεώς μας. To Tάλαντο Περιοδικό που εκδίδεται από το Γραφείο Νεότητας της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου. Ιδιοκτήτης Iερά Μητρόπολις Λαρίσης και Τυρνάβου Εκδότης - Διευθυντής Ο Μητροπολίτης Λαρίσης κ. Ιγνάτιος Kωδικός Eντύπου 5338 Εξώφυλλο: Ο μακαριστός Γέροντας π. Σεραφείμ Δημόπουλος Σχεδιασμός Σοφία Παπαδοπούλου Οπισθόφυλλο: Ο Σεβασμιώτατος μαζί με τους Λαρισαίους Προσκυνητές στον Ιορδάνη Ποταμό

3 Eκοιμήθη ο σεμνός και ενάρετος Γέροντας π. Σεραφείμ Δημόπουλος του Αρχιμανδρίτου π. Αχιλλίου Τσούτσουρα, Πρωτοσυγκέλλου της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου Πορευόμενος εν ειρήνη και εν μετανοία προς το Πάθος του Κυρίου και αφού εξομολόγησε τα αναρίθμητα πλήθη των πνευματικών του παιδιών, κληρικών και λαϊκών, προετοιμάζοντάς τους για τον εορτασμό του Πάσχα, εξεδήμησε αιφνιδίως προς Κύριον, την Πέμπτη προ των Βαίων 17 Απριλίου 2008, ο επί τεσσαρακονταετίαν όλην φλογερός Ιεροκήρυξ της Ιεράς Μητροπόλεώς μας, μακαριστός ήδη Γέροντας π. Σεραφείμ Δημόπουλος. Ο αείμνηστος Αρχιμανδρίτης γεννήθηκε στην εύανδρο Μεγαλόνησο της Κρήτης το 1937, όπου και έλαβε την εγκύκλιο μόρφωση και εν συνεχεία χειροτονήθηκε εκεί, στη γενέτειρά του, το 1965 Διάκονος και Πρεσβύτερος από τον τότε Μητροπολίτη Κισάμου και Σελίνου κ. Ειρηναίο. Το έτος 1969 μετετέθη στην Ιερά Μητρόπολη Λαρίσης, μετά από ένα σύντομο πέρασμά του από την Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος. Ανθρωπος προικισμένος με πολλά χαρίσματα από τον Αγιο Θεό, βαθύς Θεολόγος με ολοκληρωμένες Θεολογικές σπουδές και συγγραφέας αναρίθμητων πνευματικών έργων, διακριτικός και υπάκουος προς την Εκκλησιαστική του αρχή, δίδαξε γενεές ανθρώπων της Λαρισαϊκής Εκκλησίας και όχι μόνο, κατευθύνοντάς τους, κυρίως με το παράδειγμά του, πραγματικά προς νομάς σωτηρίους. Υπήρξε λιτός και απέριττος στον εαυτό του, αλλά αριστοκράτης και ευγενής προς τους συνανθρώπους του, προς τους οποίους προσέφερε πλουσίως ολόκληρη την καρδιά του προκειμένου να τους αναπαύσει και να τους παρηγορήσει. Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς απ τον αείμνηστο και πολυσέβαστο Γέροντα; -Την ανεξάντλητη αγάπη του; Συνεχώς μας φώνα- ζε: «Αγαπήσατε τον Θεόν και ευρήσετε χάριν αιώνιον, αγαπήσατε και τον άνθρωπο όμως πολύ! Αφού ξέρετε πως είναι η εικόνα Του. Ζωή χωρίς αγάπη, άγευστη ζωή». -Την αδιάκοπη προσευχή του, που ύψωνε ικετευτικά τα χέρια του προς τον Ουράνιο Νυμφίο και δεόταν για όλο τον κόσμο, μικρούς και μεγάλους, ή την καθημερινή του μέριμνα για τους άστεγους και τα ορφανά; -Τη μεγάλη και σε καθημερινή βάση άσκηση της ελεημοσύνης του; «Ελεεί και δανείζει ο Κύριος», μας έλεγε σε κάθε συνάντηση μας, και του άρεσε πολύ το χωρίο του Ιερού Χρυσοστόμου: «Δώστε ψωμί και πάρτε Ουρανό, δώστε μικρά και πάρτε μεγάλα, δώστε φθαρτά και πάρτε άφθαρτα», θέλοντας να μας τονίσει την αξία της προσφοράς και της θυσίας προς το συνάνθρωπό μας. Αυτό όμως που κυρίως τον χαρακτήριζε ήταν άλλο: ο αείμνηστος Γέροντας π. Σεραφείμ είχε το μεγάλο χάρισμα, ό,τι μας εδίδασκε, να το βιώνει πρώτος. Κι αυτό ήταν που σε συγκινούσε κι ήθελες πάντοτε να τον αναζητάς και να συνδιαλέγεσαι μαζί του παρότι ήταν κι αυτό δύσκολο λόγω της καθημερινά υπερβολικής εργασίας του, της πολύωρης εξομολογήσεως των πνευματικών του παιδιών, αλλά και της απομόνωσής του θα λέγαμε μέσα στο ταπεινό κελλίον του για την εκπλήρωση των μοναχικών καθηκόντων του. Τ Ο Τ Α Λ Α Ν Τ Ο Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ - Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ

4 Μας μιλούσε για τη Θεία Λατρεία και ήξερες πως σου μιλά ένας πύρινος λειτουργός του Θεού του Υψίστου, που σχεδόν καθημερινά περιόδευε όλες τις Ενορίες της Ιεράς Μητροπόλεώς μας και έφτανε έως το πλέον απόμακρο χωριό που εστερείτο Ιερέως, προκειμένου να λειτουργήσει εκεί, να κοινωνήσει των Αχράντων Μυστηρίων και να καλέσει τους πιστούς σε μετάνοια. Μας διηγούνται πιστοί από τα ορεινά χωριά του Ολύμπου και του Κισάβου πως δεν θα φύγει ποτέ από τη σκέψη τους κι από τη μνήμη τους η εικόνα του π. Σεραφείμ, που καθόταν πότε κάτω από τον πλάτανο και πότε κάτω από το καμπαναριό ώρες ατελείωτες προκειμένου να εξομολογήσει τους πιστούς! Μιλούσε για τη ελεημοσύνη, και πρώτος εκείνος μαζί με τα πνευματικά του παιδιά και τον Ιεραποστολικό Σύλλογο, που ο ίδιος είχε ιδρύσει με την επωνυμία «Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος» φρόντιζαν τα πτωχά και άπορα παιδιά που δεν είχαν τροφή και ένδυμα. Ακόμη και βρεφονηπιακό σταθμό δικό του, άριστα εξοπλισμένο, είχε χτίσει στην Νεάπολη της Λάρισας για να αφήνουν οι εργαζόμενοι γονείς τα μικρά τους σε ασφαλή χέρια και να απολαμβάνουν παράλληλα και τη ζεστασιά της Αγίας μας Εκκλησίας. Εκήρυττε την μεγάλη αναγκαιότητα αλλά και την αξία της Ιεραποστολής και ήταν ο ίδιος ο πρώτος γνήσιος και φλογερός Ιεραπόστολος, αφού σε καθημερινή βάση ετοίμαζε φορτηγά μεγάλα με ανθρωπιστική βοήθεια για τις χώρες της Ιεραποστολής. Βαλκάνια, Κίνα, Ινδία, Αλβανία ήταν κυρίως οι Ιεραποστολικοί του σταθμοί, με πρώτη βέβαια την αχανή σε έκταση και πείνα Αφρική, και κυρίως την πολυαγαπημένη του Μαδαγασκάρη. Ακόμη και δύο ημέρες πριν από την κοίμησή του είχε αποστείλει ένα ολόκληρο φορτηγό με υλικά πρώτης ανάγκης σε γειτονική μας χώρα, που μαστιζόταν από πείνα και δίψα. Και όλα αυτά ο π. Σεραφείμ τα έπραττε κάτω από την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Ιγνατίου, γιατί τον ενδιέφερε πολύ η υπακοή προς την Προϊσταμένη του Εκκλησιαστική Αρχή, καθώς και το άρτιο Εκκλησιαστικό του φρόνημα, γι αυτό και μας έλεγε η προσευχή μου για να φτάνει στο Θρόνο του Θεού πρέπει να διέρχεται από μια ήσυχη και καθαρή καρδιά και μέσω της κοινωνίας και της αγάπης μου μετά του Επισκόπου μου. Σε δύσκολες δε περιόδους για την τοπική μας Εκκλησία ο αείμνηστος Γέροντας κράτησε ηρωική στάση, αποδεικνύοντας την καλλιέργεια του και τις Εκκλησιαστικές αρχές του, στηρίζοντας πάντοτε τον κανονικό Επίσκοπο, τον απεσταλμένο της Εκκλησίας και κατευθύνοντας σωστά και ορθά το Χριστεπώνυμο πλήρωμα. Υπήρξε ακόμη πράος, γλυκύς και ταπεινός τη καρδία, γι αυτό και οι πιστοί Χριστιανοί έτρεχαν κοντά του για να πάρουν ενίσχυση και δύναμη, να ακούσουν τους γεμάτους αγάπη και Θεολογία λόγους του και να νιώσουν τη γλυκύτητα της παρουσίας του Θεού στη ζωή τους. Δεν θα ήταν δε καθόλου υπερβολή να πούμε πως ο π. Σεραφείμ υπήρξε υπόδειγμα Αγίου Κληρικού, που το παράδειγμά του φώτιζε και συνεχίζει να φωτίζει τις καρδιές όλων των κληρικών που τον γνώρισαν και τον έζησαν. Γι αυτό, κληρικοί και λαϊκοί έσπευσαν περίλυποι μόλις πληροφορήθηκαν την είδηση του ξαφνικού και αιφνίδιου θανάτου του, μετά από ολιγοήμερη ασθένεια που την περνούσε όρθιος, να φιλήσουν το ευλογημένο χέρι του Αγίου Γέροντος, που ανεδείχθη ένας σύγχρονος πνευματοφόρος Γέροντας και Ασκητής μέσα στον κόσμο. Ακολούθησε η νεκρώσιμος Παννυχίδα εις Ιερομόναχο μετά Ιεράς Αγρυπνίας, που ετέλεσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Ιγνάτιος ενώπιον του σεπτού σκηνώματος του μακαριστού Πατρός, και το Σάββατο του Λαζάρου τελέσθηκε η εξόδιος Ακολουθία στον κατάμεστο από κληρικούς και λαϊκούς Μητροπολιτικό Ιερό Ναό του Αγίου Αχιλλίου και επί παρουσία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων κ. Κυρίλλου. Στη μνήμη μας έρχονται τώρα οι τελευταίοι λόγοι του αειμνήστου λευϊτου, που φανερώνουν εμμέσως την αναχώρησή του από τον παρόντα κόσμο: «Να προσεύχεσθε παιδιά μου αδιάκοπα, να ευχαριστείτε τον Θεό για πάντα, να είσθε χαρούμενοι. Μην αφήνετε να κυριευθείτε από το πνεύμα της απογοητεύσεως. Σας εμπιστεύομαι στο Θεό και στην Υπεραγία Μητέρα Του. Μην φοβάσθε τίποτε» Αιωνία σου η μνήμη αλησμόνητε και πολύκλαυστε Γέροντα, και εύχου από την εν Ουρανοίς Θριαμβεύουσα Εκκλησία υπέρ των πνευματικών σου τέκνων και υπέρ πάντων ημών των ελαχίστων. 4 Τ Ο Τ Α Λ Α Ν Τ Ο Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ - Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ

5 EυεργEτεΣ του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιγνατίου oταν ήμουνα δευτεροετής φοιτητής στη Νομική, ένα πρωί η συγχωρεμένη η μάνα μου μ έπιασε με το καλό για να μου πει κάτι δυσάρεστο. Κοίταξε μου είπε παιδάκι μου τι θα κάνης με το Πανεπιστήμιο, γιατί εγώ για ένα χρόνο δεν θα μπορέσω να σε βοηθήσω καθόλου. Εχω δυο παιδιά αρραβωνιασμένα και θέλω να τα παντρέψω να πάνε στην ευχή του Θεού. Πόσο να περιμένουνε και οι νύφες. Είχε δίκιο. Ολα τα έκανε με σκέψη και νοικοκυρεμένα κι έτσι αποφάσισα να πάω να δουλέψω και να δω τι θα κάνω παράλληλα και με τη Σχολή. Εως τότε, η μαμά με βοηθούσε παρέχοντας μου ό,τι μπορούσε κι εγώ έκανα μερικά φροντιστήρια σε παιδιά για να βγάζω μερικά από τα έξοδά μου. Κι αυτή βέβαια όταν έλεγε ότι θα παντρέψη τα παιδιά, μη νομίζετε πολλά πράγματα, αλλά τα απαραίτητα. Τα παιδιά έκαναν τις οικονομίες τους, τις οποίες, κι αυτές πάντα τις φύλαγε η μαμά, αλλά κι αυτή τους βοηθούσε στα έπιπλα, αυτά που ήταν καθιερωμένα να παίρνη ο γαμπρός, στα ρούχα τους και στα έξοδα του Γάμου, προσκλήσεις, μπουμπουνιέρες κ.λ.π. Τώρα όμως έπρεπε να χω μια συστηματική δουλειά. Τότε πήγα και χτύπησα την πόρτα του αείμνηστου του Γιώργου του Ελευθερουδάκη. Εκεί, στο ταμείο του Ελευθερουδάκη είχαμε μια γνωστή κοπέλα καλή της ώρα- η οποία με έπαιρνε και δούλευα εκεί τις γιορτές ή και λίγο τα καλοκαίρια, κι έβγαζα τότε ένα χαρτζιλίκι κι έπαιρνα κανένα ρούχο, κανένα βιβλίο, και είχα και για εισιτήρια, για το πήγαινε - έλα στην Αθήνα. Μόνιμα όμως δεν μπορούσε να με πάρη και ούτε και ήθελα, γιατί ήθελα να κοιτάξω τις σπουδές μου. Πήγα λοιπόν σ αυτόν τον αείμνηστο μακάριο άνθρωπο, που, όποιος τον γνώρισε, θα χη να λέη ότι τουλάχιστον γνώρισε έναν αληθινό άνθρωπο σ αυτό τον κόσμο, και με δέχτηκε όπως έκανε πάντα με φωνές. Απ το πατάρι που ήταν τότε το γραφείο του κι έβλεπε την πόρτα, με είδε και με καλωσόρισε. Ηταν ένας λεπτός, όμορφος άνθρωπος, με ένα πυκνό μαύρο μουστάκι και με μια ιδιαίτερη χάρη. Ηταν αριστοκράτης στους τρόπους και στην καταγωγή βέβαια και μεγαλόψυχος. Εγώ άνοιξα διστακτικά την πόρτα κι από το πατάρι άκουσα τη φωνή καλώς τον. Πώς από δω; Πώς πάει το Πανεπιστήμιο; Ελα πάνω πρώτα. Οι μεγάλοι υπάλληλοι, η Ρίτσα, η Πάτρα, η Μυρσίνη, ο Πέτρος, ο κ. Παπαδόπουλος, όλοι, όλοι έσπευσαν να με χαιρετήσουν, αφήνοντας ακόμη και τον πελάτη που εξυπηρετούσαν ο καθένας. Κι όλοι, αφού με ρώτησαν κρυφά γιατί πήγα και τους είπα εν συντομία, με παρότρυναν να πάω επάνω στο πατάρι με θάρρος. Ανέβηκα δειλά - δειλά. Αλλά μου φυγε αμέσως η δειλία, γιατί αυτός ο άγιος άνθρωπος από τον τρόπο που πήγα και από το ύφος μου αλλά και απ τα ψιθυρίσματα με τους άλλους κατάλαβε γιατί πήγα και με πρόλαβε. Στην ώρα ήρθες - μου είπε - που θέλω να κάνω μια απογραφή στα παιδικά για να μην την έχουμε πάνω στις γιορτές. Ο λόγος του ήταν η πόρτα που άνοιγε. Ηταν η απάντησι του Θεού. Ητανε το βάλσαμο της ψυχής. Πήρα θάρρος και του τα είπα εν συντομία, γιατί κι αυτός πάντα βιαζόταν. Καλά- καλά μου είπε. Κατέβα κάτω κι άρχισε. Ξέρεις τη δουλειά σου. Κατέβηκα κι αφού είδα πρώτα- πρώτα τους μεγάλους συναδέλφους και τα είπαμε, κατέβηκα στο υπόγειο κι άρχισα δουλειά. Ηταν ένα ωραίο περιβάλλον, αυτό είναι αλήθεια. Το προσωπικό ήταν όλοι θαυμάσιοι άνθρωποι. Εβλεπες εκεί την καλωσύνη του αφεντικού. Είχε αυτούς τους ανθρώπους όλους, τον καθένα στη θέσι του, για πολλούς και διάφορους λόγους. Είχε ανθρώπους που τους είχε μελετήσει πολύ πριν τους πάρει. Που τους είχε δοκιμάσει. Που ο καθένας είχε τη θλιβερή ιστορία του. Αλλά που τους εμπιστευόταν και τους αγαπούσε. Δεν μας μάλωνε ποτέ. Μόνο κοφτά μας έλεγε συμβουλές. Και φερόταν πάντα προστατευτικά. Γιατί άργησε η Πάτρα; Τ Ο Τ Α Λ Α Ν Τ Ο Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ - Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ

6 Φώναζε πάνω από το πατάρι. Είναι καλά; Πήρατε κανένα τηλέφωνο; Κι όταν ερχόταν λαχανιασμένη η υπάλληλος καθυστερημένη, ποτέ δεν τη μάλωνε. Στο χω πει χίλιες φορές - έλεγε απ το πατάρι - πάρε μας ένα τηλέφωνο. Εγώ δούλευα σε όποια δουλειά υπήρχε ανάγκη. Μετέφερα βιβλία, τα τιμολογούσα, τα τακτοποιούσα στα ράφια, τύλιγα βιβλία για το ταχυδρομείο, πήγαινα στην ανάγκη και κανένα βιβλίο έξω και όταν έπεφτε πολλή δουλειά στην παραλαβή, να τυλίγουμε βιβλία και να τα δίνουμε στον πελάτη. Και βέβαια, τις περισσότερες ατέλειωτες ώρες στο υπόγειο, στην απογραφή και σε αγγαρειούλες. Ολες όμως εύκολες, όλες ευχάριστες, δόξα τω Θεώ. Εκεί είμαστε σίγουρα πάντοτε δυο - τρεις φοιτητές. Ολους μας πείραζε το αφεντικό. Ητανε τότε θυμάμαι ένας φοιτητής του Πολυτεχνείου, που είχε επιθυμία να γίνει μεγάλος Αρχιτέκτων, κι ένα παιδί απ το Βόλο που πήγαινε στην Ανωτάτη Εμπορική και που ήταν ποδοσφαιριστής σε μια ομάδα του Βόλου, και όταν μας έβλεπε μαζί μας πείραζε και μας έλεγε Σεις εδώ, αθλητές, ψάλτες, λιμοκοντόροι, μπλέξατε όλοι μαζί, κάνετε καμιά δουλειά; Εκεί, σ αυτό το υπόγειο, είχα μείνει πολλά μεσημέρια μόνος ή και παρέα με το ένα ή πιο πολλά από τα άλλα παιδιά. Παίρναμε απ έξω λίγο προσφάι, τρώγαμε εκεί στον πάγκο και μετά πιάναμε από μια γωνιά και ανοίγαμε κανένα βιβλίο μέχρι ν ανοίξη πάλι το βιβλιοπωλείο, ν αρχίσουν πάλι να έρχονται οι υπάλληλοι και να εισορμούν οι πελάτες. Να ξαναγεμίση φώτα, θόρυβο το μαγαζί και να συνεχίση την πορεία του. Αυτό το αθάνατο μαγαζί που μας προσέφερε δουλειά στους δύσκολους καιρούς. Αυτό το βιβλιοπωλείο που το ζήσαμε και το πονέσαμε. Στο υπόγειο, αφεντικό ήταν μια κυρία λεπτή, ψιλή, η περισσότερο γλωσσομαθής απ όλους τους άλλους, η οποία έκανε παραγγελίες για τα ξενόγλωσσα επιστημονικά βιβλία στο εξωτερικό, και βέβαια και τις παραλαβές. Τα παραλάμβανε, τα τιμολογούσε, ανάλογα με την αξία του νομίσματος της χώρας απ την οποία προερχόταν το βιβλίο και τα διοχέτευε στους πελάτες που τα είχαν παραγγείλει. Την καταλάβαινες ότι δεν ήθελε να ανεβαίνη πάνω στο μαγαζί. Ηταν πάντα εκεί στο υπόγειο, στο γραφείο της και δούλευε. Ηταν οπωσδήποτε ξεπεσμένη αριστοκράτισσα. Κάποιες συμφορές θα πέρασαν από πάνω της, το καταλάβαινες απ την μόνιμη θλίψι της κι απ τον τρόπο που της φερόταν τ αφεντικό. Αλλά ήταν ευγενική, πονετική, φιλότιμη. Οταν είχε να στείλη κανένα βιβλίο σε κανένα γιατρό ή άλλο επιστήμονα στον Πειραιά, έπαιρνε από κει τηλέφωνο το αφεντικό και 6 Τ Ο Τ Α Λ Α Ν Τ Ο Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ - Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ

7 μου το διναν να το πάω εγώ και να φύγω κατευθείαν για Σαλαμίνα. Κι έτσι έφευγα νωρίτερα, είχα εξασφαλισμένα τα έξοδα ως τον Πειραιά, και πολλές φορές ο πελάτης μου έδινε και ένα φιλοδώρημα. Και μάλιστα φωναχτά μου λεγε από πάνω την άλλη μέρα το πρωί τ αφεντικό. Σου δωσε τίποτα ο τάδε; Α, μπράβο ή Βρε τον τσιγκούνη, ανάλογα με την απάντησί μας. Χαιρόταν όταν κάτι μου έδιναν. Αλλά και το χειμώνα, όταν γινόταν κακοκαιρία, φώναζε από πάνω δεν φεύγεις εσύ για την Κούλουρη; Χαλάει ο καιρός. Είχε πάντα την έγνοια του καθενός. Ας είναι αναπαυμένη η άγια ψυχή του. Πέθανε νέος. Τον κλάψαμε όλοι σαν πατέρα μας. Εγώ τότε ήμουν στρατιώτης και τελείωνα και τη Θεολογία, όταν πήγα στο βιβλιοπωλείο και είδα στη βιτρίνα τη φωτογραφία, σε μια κορνίζα μεγάλη με μια μαύρη κορδέλα, και το μαγαζί κλειστό. Τι ώρες έρχονται! Τι πύργοι πέφτουν! Δεν ξεχνιέται όμως αυτή η φιλανθρωπία. Δεν σβήνει αυτό το καλό. Μένει. Οχι μόνο στη μνήμη μας και στην ψυχή μας, για να πλημμυρίζουμε με ευγνωμοσύνη που τον γνωρίσαμε και μας πρόσφερε τόσα, αλλά μένει αιώνιο παράδειγμα. Η έμπρακτη διδασκαλία της ανθρωπιάς, της έμπρακτης αγάπης, της φιλανθρωπίας, της στροφής προς τον πλησίον. Μένει ανεξίτηλο το καλό, στη Βασιλεία του Θεού προπάντων. Εκεί θα χαίρεται τους καρπούς των κόπων του. Εμείς τον ευχαριστούμε όλοι. Μας βοήθησε στις σπουδές μας. Μας έδωσε θάρρος για τη ζωή. Μας πλημμύριζε αυτοπεποίθηση. Οταν έφτανα τα χειμωνιάτικα πρωινά βρεγμένος και παγωμένος, μερικές φορές μου φώναζε από πάνω. Ηταν πάντα πρώτος αυτός εκεί πρωί - πρωί στο γραφείο του. «Είχε φουρτούνα»; «Είχε κακοκαιρία»; «Πώς ήλθες»; «Στέγνωσε πρώτα το σακάκι σου στο καλοριφέρ και μετά αρχίζεις». «Ελα πάνω να σε δω». Περιβόλι η καρδιά του. Εσύ ήσουν φτωχός και άσημος κι αυτός ο μεγάλος εκδότης, ο Ελευθερουδάκης με το μεγάλο όνομα, και πήγαινες κοντά του με θάρρος. Επαιρνες θάρρος, ήθελες δεν ήθελες, γιατί δεν ήθελε τις κακομοιριές. Κάποτε με ρώτησε: «Αγγλικά κάνεις;» «Οχι» του είπα. «Ξέρετε διέκοψα γιατί» «Να ξεκινήσεις και θα πληρώνω εγώ τα Αγγλικά σου». Σ αυτόν χρωστάω κι αυτά τα λίγα Αγγλικά που ξέρω. Κι όταν γύριζα από καμιά εξέταση ή καμία άσκησι που έδινα στο Πανεπιστήμιο, από πάνω καταλάβαινε πώς πήγα. «Α, καλά, κατάλαβα, έτσι κι έτσι». Κι όπως ήξερε τους καθηγητές όλους, έλεγε: «Γιατί; τι έβαλε αυτός ο ψεύτης;» ή «αυτός ο θεούσος», ή αν τον είχε σε υπόληψι σε μάλωνε. «Δεν μπορεί, εσύ δεν θα διάβασες ο Γιώργος είναι σοβαρός». Κι έτσι μαθαίναμε ως και των καθηγητών μας τα χούγια και τις αταξίες απ το αφεντικό. Κι εμάς πάλι μας έλεγε. Αντε κάνε καμιά άλλη δουλειά, μην φτιάξεις καμιά γέφυρα και γκρεμιστεί. Η κάνεις, εσύ για δικηγόρος; Αυτές τις μέρες μου τις θυμάμαι. Ηταν βέβαια η νιότη που τα κανε όλα τόσο εύκολα. Γιατί, όταν σκέφτομαι τώρα αυτόν τον άθλο, λέω μέσα μου: πώς τα βγαζα πέρα; Μόνο ο Θεός ξέρει. Ο Θεός, που όπως λέει ο λαός, «ορφανά κάνει, αλλά άμοιρα δεν κάνει». Και ψέματα; Δεν ζήσαμε, τι ωραία; Δεν μεγαλώσαμε; Δεν πήρε ο καθένας το δρόμο του; Βρέθηκαν άνθρωποι πολλοί. Ευεργέτες μας πραγματικοί που μας πρόσφεραν στη δύσκολη ώρα μια βοήθεια. Μια δουλίτσα, μια ευκαιρία, ένα χαρτζιλίκι, έναν έπαινο, ένα χαμόγελο, ένα λόγο καλό. Ολους τους θυμάμαι, τους μνημονεύω στους ευεργέτες μου. Ας τους χαρίση ο Θεός, αντί των προσκαίρων, τα επουράνια. Αυτός που ορφανόν και χήραν αντιλήψεται και οδόν αμαρτωλών αφανιεί», Αυτός που ανατέλλει τον ήλιο τον ευεργετικό κάθε πρωί και ορίζει τα βήματά μας σ αυτό τον κόσμο. Αυτός, ο Κύριος και Θεός μας, που Τον ευχαριστούμε που μας αποκαλύφθηκε, που Τον γνωρίσαμε. Που μας πρόσφερε τόσους ευεργέτες στο δρόμο της ζωής μας. Που μας βοήθησαν και υλικά και με το παράδειγμά τους. Που μας προσφέρει τόσα χρόνια που ζούμε στον όμορφο κόσμο Του τις θείες δωρεές Του. Που μας προσφέρει τα επίγεια και τα επουράνια. Που μας προσφέρει Εαυτόν προς βρώσιν και πόσιν εις ζωήν αιώνιον. Ας Τον ευχαριστούμε πάντοτε έως της τελευταίας μας πνοής. Αμήν. Τ Ο Τ Α Λ Α Ν Τ Ο Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ - Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ

8 Δέκα Χρόνια Ραδιοφωνίας της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου Παρασκευή 6 Ιουνίου 2008: Ηταν μια ξεχωριστή βραδιά για την Εκκλησιαστική Ραδιοφωνία της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου, καθώς στην κατάμεστη αίθουσα του Δημοτικού Ωδείου Λαρίσης γιορτάστηκαν τα δέκα χρόνια παρουσίας της Μητροπόλεώς μας στα ερτζιανά κύματα. Ηταν 1 η Ιουνίου του 1998, όταν από τους ραδιοφωνικούς δέκτες ακούστηκαν οι πρώτες εκπομπές και οι πρώτοι εκκλησιαστικοί ήχοι. Το καλοσώρισμα στη ραδιοσυχνότητα 96,3 των FM της Εκκλησιαστικής Ραδιοφωνίας της Ιεράς μας Μητροπόλεως έγινε από την κ. Διαμάντω Μπούρτζινου, θεολόγο και δημοσιογράφο του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Εκκλησίας της Ελλάδος, που εκείνη την ημέρα παρουσίασε τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιγνάτιο, ο οποίος έδωσε το στίγμα του όλου εγχειρήματος. Από τότε οι εκπομπές πλήθυναν, η εμπειρία των συνεργατών μεγάλωσε. Η ακροαματικότητα άρχισε να παγιώνεται και να δυναμώνει στην τοπική κοινωνία, που απέκτησε ένα νέο άμβωνα. Η βραδιά της 6 ης Ιουνίου 2008 μας πήγε όλους πίσω στο χρόνο, αναπολώντας το ξεκίνημα της Εκκλησιαστικής μας Ραδιοφωνίας, μέσα από τα ηχητικά αποσπάσματα που διάνθισαν τις ομιλίες της εορταστικής εκδήλωσης. Οι ομιλίες ξεκίνησαν με τον Διευθυντή του Σταθμού, Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου π. Αχίλλιο Τσούτσουρα, ο οποίος με την ομιλία του έκανε αναδρομή στην πορεία της Εκκλησιαστικής Ραδιοφωνίας, αναφερόμενος λεπτομερώς σ όλους τους συνεργάτες που τα δέκα αυτά χρόνια βρέθηκαν στους ραδιοθαλάμους, ακολουθώντας τις κατευθύνσεις που έπαιρναν, όπως επεσήμανε, από το Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ. Ιγνάτιο, τον εμπνευστή της προσπάθειας αυτής. Δεύτερος ομιλητής ο Αρχιμανδρίτης π. Παύλος Χαρίσης, που με το φωτισμένο λόγο του εστίασε το ενδιαφέρον στο πνευματικό όφελος που αποκτά ο ακροατής των εκπομπών της Εκκλησιαστικής Ραδιοφωνίας. Στόχος, είπε, είναι η πνευματική καλλιέργεια, δηλαδή η καλλιέργεια των ακροατών και η πορεία μας από το κατ εικόνα στο καθ ομοίωσιν. Στη συνέχεια, το λόγο πήρε ο Σχολικός Σύμβουλος Θεολόγων κ. Αχιλλέας Πιτσίλκας, που κράτησε με την ομιλία του, όπως και με τις εκπομπές του δέκα χρόνια τώρα, ζωντανό το ενδιαφέρον των ακροατών. Ο λόγος του γεμάτος από αφηγήσεις εμπειριών και βιωμάτων, που τις μοιράστηκε με το κοινό, στολισμένος από ιστορίες της Αγίας Γραφής αλλά και από σύγχρονες Πατερικές Διηγήσεις. Η εκδήλωση της 6ης Ιουνίου 2008 είχε και ανθρώπους που υπηρετούν τη δημοσιογραφία και έχουν άποψη για το λόγο που αρθρώνεται μέσα από τις εκπομπές του Ραδιοφώνου μας. Εγκριτοι δημοσιογράφοι της πόλης έκαναν τις δικές τους προτάσεις για το μέλλον και για την προοπτική που ανοίγεται στην Εκκλησιαστική Ραδιοφωνία. Ο κ. Γιώργος Ρούστας εξήρε τη δυνατότητα που έχει η Εκκλησιαστική Ραδιοφωνία να μην κυνηγά το εμπορικό, αλλά να προβάλλει το ουσιαστικό και ανέλυσε τους τρόπους με τους οποίους ο σύγχρονος εκκλησιαστικός λόγος περνά στις συνειδήσεις των ανθρώπων. Η κ. Νικολέττα Τσιτσανούδη τόνισε ότι στην εποχή που 8 Τ Ο Τ Α Λ Α Ν Τ Ο Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ - Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ

9 ζούμε, φωνές όπως αυτή της Εκκλησιαστικής Ραδιοφωνίας της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου αποτελούν φραγμό στην ομοιογενοποίηση που προσπαθεί να επιβληθεί από το παγκοσμιοποιημένο γίγνεσθαι και παραδέχθηκε πως το περιβάλλον της Εκκλησιαστικής Ραδιοφωνίας της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου είναι τόσο καλό, πρόσχαρο, φιλοπρόοδο, που σε κάνει να θέλεις να γίνεις καλύτερος και αποδοτικότερος. Τέλος, η κ. Ρία Μανώλη, που τα τελευταία πέντε χρόνια έχει την επιμέλεια της πρωινής ζώνης του προγράμματος, παρουσίασε τη θεματική των εκπομπών που βγαίνουν στον «αέρα» και την ανταπόκριση των ακροατών στα θέματα που καθημερινά συζητούνται στους ραδιοθαλάμους από αξιόλογους ομιλητές που προσκαλούνται στις εκπομπές. Σ αυτές, όπως τονίστηκε, επιχειρείται, ώστε καμία πτυχή της καθημερινότητας να μην παραβλέπεται, αλλά αντίθετα να αποτελεί αφορμή για προβληματισμό, αναζήτηση και καλλιέργεια των στοιχείων εκείνων που τον καθένα μας θα τον ανυψώσουν πνευματικά. Η ομιλία διανθίστηκε από ηχητικά αποσπάσματα, αντιπροσωπευτικά της όλης προσπάθειας, και ήταν αυτό κάτι που συγκλόνισε κυριολεκτικά το πολυπληθές ακροατήριο. Η Εκκλησιαστική Ραδιοφωνία της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου στελεχώθηκε όλα αυτά τα χρόνια από άξιους συνεργάτες. Στην ιστορία της θα μείνουν μεταξύ άλλων οι κυρίες Ολγα Αγραπηδά και Ζωή Οικονόμου, που με τη φωνή τους μετέφεραν το μήνυμα της Εκκλησιαστικής Ραδιοφωνίας σε όλη τη Μητροπολιτική μας Περιφέρεια και όχι μόνον. Από την πρώτη μέρα μέχρι σήμερα στη ραδιοκονσόλα βρέθηκαν η Δέσποινα Κουμπούρα, η Χρύσα Μπουχλαριώτη, ο Στάθης Σταβάρας και ο Χρήστος Σουμπενιώτης, ενώ την τεχνική κάλυψη παρέχει με ιδιαίτερη φροντίδα ο ακούραστος τεχνικός μας κ. Δήμος Παυλίδης. Το εορταστικό κλίμα της βραδιάς στολίστηκε ακόμη με ιδιαίτερη επιτυχία από τα παιδιά του Μουσικού Σχολείου της πόλης μας, που είναι άριστοι συνεργάτες των μουσικών ραδιοφωνικών εκπομπών μας και συνοδεύονταν από τον π. Γεώργιο Βρούζο και τους καθηγητές της Βυζαντινής και Δημοτικής μουσικής, που όλοι μαζί παρουσίασαν ένα άψογο μουσικό πρόγραμμα παραδοσιακής μουσικής. Ακόμη, ακούστηκαν μηνύματα και ευχές από τον Μακαριώτατο Πατριάρχη Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλο, τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο, την καθηγήτρια δημοσιογραφίας κ. Αννα Παναγιωταρέα, τον ηθοποιό Νικήτα Τσακίρογλου, τον Μανώλη Μητσιά, τη Δόμνα Σαμίου, τη συγγραφέα Γαλάτεια Γρηγοριάδου- Σουρέλη κ.ά. Στο κλείσιμο της βραδιάς ο Σεβ. Μητροπολίτης μας κ. Ιγνάτιος ευχαρίστησε όλους όσοι εργάζονται και προσφέρουν στο Ραδιόφωνο και προέτρεψε τους ακροατές να μένουν σταθερά συντονισμένοι στα μηνύματα που εκπέμπονται από τους 96, 3 μεγακύκλους των FM. Την εορταστική εκδήλωση παρακολούθησε πλήθος κόσμου, ο Βουλευτής Λαρίσης κ. Αστέριος Ροντούλης, ο Προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών κ. Παναγιώτης Ψάνης, ο Αντινομάρχης κ. Γιώργος Φακής, εκπρόσωποι της 1 ης Στρατιάς και του Α.Τ.Α., η Εκδότρια της Εφημερίδας «Ελευθερία» κ. Δανάη Δημητρακοπούλου, η Πρόεδρος του τοπικού παραρτήματος της UNESCO κ. Χριστίνα Καφετζούλη, ο Πρόεδρος του Παραρτήματος Λάρισας της Ενωσης Θεολόγων κ. Βασίλειος Στεργιούλης, ο Διευθυντής της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής ο Αγιος Αχίλλιος κ. Αθανάσιος Κουφοδήμος, ο Πρόεδρος της Ενωσης Κυπρίων Λαρίσης κ.αυγουστίνος Αυγουστής, η κ. Ευαγγελία Λιακούλη, η κ. Μαίρη Καμηλαράκη, η κ. Ζωή Ακριβούλη και πολλοί άλλοι, που από κοινού ευχήθηκαν χρόνια πολλά και δημιουργικά. Το σύνθημα της βραδιάς ήταν: Μαζί και στη νέα Δεκαετία! Ρ. Μ. Τ Ο Τ Α Λ Α Ν Τ Ο Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ - Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ

10 ΜΝΗΜΗ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΟΥ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ Αγαθή ανάμνηση άφησε σε όλο το Χριστεπώνυμο πλήρωμα της τοπικής μας Εκκλησίας ο αείμνηστος και πολυσέβαστος Γέροντας π. Σεραφείμ Δημόπουλος. Πολύς κόσμος έμεινε ορφανός με την αιφνίδια κοίμησή του. Και η πνευματική ορφάνεια είναι πολύ λυπηρό γεγονός για τα ανθρώπινα πάντα μέτρα. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιγνάτιος, κατά τη νεκρώσιμη ακολουθία του πολύκλαυστου πατρός Σεραφείμ, από τον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό του Αγίου Αχιλλίου, τόνισε ότι ανάμεσα στα πολλά χαρίσματα και τα τάλαντα με τα οποία εκοσμείτο ο Γέροντας της Ασκήσεως, αυτό της πνευματικής πατρότητος, δηλαδή του έμπειρου και διακριτικού, του άριστου εξομολόγου, ήταν το πρώτο. Είναι η τελευταία φορά, είπε ο Σεβασμιώτατος, που αντικρίζουμε το σεμνό και ενάρετο Ιερομόναχο, που έζησε ασκητικά και νηπτικά μέσα στο σύγχρονο κόσμο των προκλήσεων. Η Ιερά Μητρόπολη Λαρίσης και Τυρνάβου αισθάνεται πολύ πτωχότερη, γιατί χάνει τον πολιό και άξιο Ιεροκήρυκά της, που από το 1969 λειτουργούσε και εκήρυττε ανελλιπώς, μεταφέροντας στους πιστούς όλων των Ενοριών της πόλεως και των χωριών της το σωτήριο λόγο του Θεού. Ο Ιερός Κλήρος στερείται γνησίου και Αγίου Πατρός και Λειτουργού της Χάριτος των μυστηρίων του Θεού. Τα πνευματικά του παιδιά μένουν ορφανά, διότι πέταξε για τη Βασιλεία των Ουρανών ο χαρισματικός, εκκλησιαστικός, εκκλησιολογικός και διακριτικός, προπάντων όμως απλανής οδηγός τους, που κατηύθυνε τις ψυχές τους εις νομάς σωτηρίους. Ομως θαρσείτε, φώναξε ο Σεβασμιώτατος Πατήρ: - Ο Θεός ηθέλησεν να τον πάρει κοντά του, για να ιερουργεί στο Ουράνιο πλέον Θυσιαστήριο, πλησίον του Θρόνου Του. Και εμείς, παράλληλα, αποκτούμε πρεσβευτή στη Βασιλεία των Ουρανών, την οποία τόσο επόθησε η μακάρια ψυχή του αοιδίμου πατρός Σεραφείμ. Από τον Ουρανό τώρα θα δέεται ο Γέροντας, για την πνευματική προκοπή και κατάρτιση όλων μας και θα πρεσβεύει, ώστε να γινόμαστε κάθε μέρα καλύτεροι. Θα ενθυμούμαστε πάντοτε και θα διδασκόμαστε μεγάλα και σπουδαία πράγματα από την αγία βιοτή του. Τη μακαρία και αξιοζήλευτη απλότητα και ταπείνωσή του, την πνευματική ανδρεία του, τη γενναιότητά του, το ορθό εκκλησιολογικό του φρόνημα, την άνευ ορίων άσκηση και προσευχή του για όλο τον κόσμο. Θα φέρνουμε στη μνήμη μας την αγάπη του για την ιεραποστολή, για τους πονεμένους ανθρώπους όλου του κόσμου. Για τους φυλακισμένους και τους διωκόμενους. Στ αλήθεια, πόσα πρόσφερε στις Δικαστικές Φυλακές! Μέρα και νύχτα να παρηγορεί τους κρατουμένους, να κάθεται δίπλα τους, να ακούει τον πόνο τους, να τους εξομολογεί, να τους λειτουργεί και να τους κηρύττει. Αείμνηστε Πάτερ Σεραφείμ, πρέσβευε για όλους μας από την εν Ουρανοίς θριαμβεύουσα Εκκλησία, και ευχού για την ψυχική μας ανάταση και για την πνευματική μας προκοπή. - Το παράδειγμα σου θα μας φωτίζει! - Η αγία μορφή σου θα μας στηρίζει! - Και η μνήμη σου θα μας ξεκουράζει ψυχικά πάντοτε! 10 Τ Ο Τ Α Λ Α Ν Τ Ο Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ - Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ

11 Σ Χ Ο Λ Η Β Υ Ζ Α Ν Τ Ι Ν Η Σ Μ Ο Υ Σ Ι Κ Η Σ ENAS ZVNTANOS PARADOSIAKOS UHSAYROS Η Σ χ ο λ ή Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου ιδρύθηκε το έτος 1981, με πρωτοβουλία του τότε Συλλόγου Ιεροψαλτών Λαρίσης και περιχώρων «ΚΟΣΜΑΣ Ο ΜΕ- ΛΩΔΟΣ». Εχουν περάσει από τότε μέχρι σήμερα 27 χρόνια διαρκούς λειτουργίας της, όπου έχει δώσει περί τα 140 πτυχία και 60 Διπλώματα Βυζαντινής Μουσικής. Η Σχολή μας είναι αυτή που με το αξιόλογο προσωπικό της και τους άξιους καθηγητές της βυζαντινής, της ενόργανης παραδοσιακής και ευρωπαϊκής μουσικής, προσφέρει αποκλειστικά και για πάνω από 26 χρόνια τη μουσική εκπαίδευση στους σπουδαστές της, με ελάχιστα δίδακτρα και χωρίς επιβάρυνση του κράτους. Σήμερα, αναγνωρίζεται ότι η μουσική, μέσα στο χώρο της λατρείας, κατέχει πρωτεύουσα θέση. Ιδιαίτερα η Ορθόδοξη λατρεία έχει πλούσιο θησαυρό, που ξεκινάει από πολύ παλιά. Το έργο που συντελείται στη Σχολή μας πρέπει και είναι πρωταρχικής σημασίας, γιατί προετοιμάζει στελέχη που θα βοηθήσουν σημαντικά στην εν πνεύματι και αληθεία λατρεία του Τριαδικού Θεού. Θέλουμε μάλιστα να πιστεύουμε ότι οι απόφοιτοι θα είναι εξοπλισμένοι με την αναγκαία θεωρητική κατάρτιση και την πρακτική θωράκιση και δεν θα γνωρίζουν μόνον απλώς να ψάλλουν, αλλά το κυριώτερο, τι ψάλλουν και πώς το ψάλλουν, διότι δια της αρμονίας των φθόγγων και των μουσικών ήχων, οι οποίοι εκφράζουν τα δια της λατρείας δημιουργούμενα θ ρ η σ κ ε υ τ ι κ ά βιώματα, δημιουργούν την απαράμμιλη Ορθόδοξη λατρεία, η οποία επιδρά στον ψυχικό κόσμο του Χριστιανού. Επίσης, η βυζαντινή μουσική που διδάσκεται στη Σχολή μας αποτελεί ελκυστικό στοιχείο που ικανοποιεί το ακουστικό αισθητήριο του κάθε μαθητή, το οποίο μεταβιβάζεται στο συναισθηματικό του χώρο, γεμίζοντάς τον με άφατη πνευματική αγαλλίαση. Η φοίτηση στη Σχολή μας είναι πενταετής, συνεχής και τακτική. Σήμερα, ο αριθμός των σπουδαστών υπερβαίνει τους 130, οι οποίοι με πολύ μεράκι προσέρχονται κάθε Τρίτη και Πέμπτη απόγευμα για να διδαχθούν την πατρώα βυζαντινή μουσική μας παράδοση, με συνειδητή εκτέλεση των βυζαντινών ύμνων, που αποτελούν την πνευματική της αξία, χωρίς να έχουμε το δικαίωμα να φθείρουμε το χαρακτήρα τους. Παράλληλα με τη βυζαντινή μουσική διδάσκεται και η παραδοσιακή ενόργανη δημοτική μουσική από άριστο καθηγητή στο είδος αυτό, πάνω σε πέντε όρ- Τ Ο Τ Α Λ Α Ν Τ Ο Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ - Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ

12 γανα (Κλαρίνο - Ούτι- Κιθάρα - Κρουστά - Νέη). Επίσης, η ευρωπαϊκή μουσική διδάσκεται δωρεάν από καταξιωμένη καθηγήτρια που επί εικοσαετία και πλέον προσφέρει τις γνώσεις της στους ενδιαφερόμενους σπουδαστές. Τα δίδακτρα στη Σχολή μας είναι συμβατικά, και τούτο για να δίδεται η δυνατότητα σε όσους ενδιαφέρονται να μπορούν να την διδαχθούν. Από το έτος της ιδρύσεώς της μέχρι σήμερα έχουν αποφοιτήσει περί τους 350 μαθητές και παράλληλα πήραν πτυχίο 140 και δίπλωμα 60 μαθητές, εξετασθέντες από επιτροπή που ορίζεται κάθε έτος από το Υπουργείο Πολιτισμού. Οι απόφοιτοι, με τον τίτλο σπουδών που θα πάρουν, μπορούν να διδάξουν σε όμορες Σχολές και Ωδεία καθώς και σε Μουσικά Γυμνάσια της χώρας. Μπορούν επίσης να προσληφθούν ως Ιεροψάλτες σε Ιερούς Ναούς της Ιεράς Μητροπόλεώς μας. Διοικείται από πενταμελές Διοικητικό Συμβούλιο με πρόεδρο τον Μητροπολίτη. Η βυζαντινή μουσική, η οποία κατέχει βασική θέση στη λατρευτική πράξη και δεν έχει απλώς και μόνο παιδαγωγική δύναμη για σωφρονισμό και πνευματοποίηση του ατόμου, βοηθά ουσιαστικά στην πνευματική συγκρότηση και συντελεί στην επιτυχία του στόχου των πιστών, τη λύτρωση. Αποτελεί επίσης ελκυστικό στοιχείο που ικανοποιεί το ακουστικό αισθητήριο, και όταν μεταβιβάζεται η αισθητήρια αυτή απόλαυση στον άνθρωπο, τον γεμίζει με άφατη πνευματική αγαλλίαση. Υπηρετεί επίσης άριστα τους σκοπούς που έθεσαν οι υμνογράφοι, γιατί το περιεχόμενο των ύμνων αποδίδεται θαυμάσια με την εναλλαγή του τόνου της φωνής, του χρωματισμού, της ευκρινούς προσφοράς, του ορθού τονισμού των λέξεων, της εξάρσεως των φράσεων, χρησιμοποιώντας κατάλληλες εκφραστικές γραμμές μέσα από τις οποίες εξωτερικεύονται οι ψυχικές διαθέσεις και τα συναισθήματα, όπως ο θυμός, ο φόβος και η φρίκη, η ταπείνωση, η αγάπη, που όλα αυτά συντελούν στη δημιουργία του ήθους της μελωδίας. Η βυζαντινή μουσική που διδάσκεται στη Σχολή μας δεν είναι, όπως τονίζουν επιπόλαιοι κριτικοί, ένας εξιδανικευμένος «αμανές». Τη γνώμη αυτή επικροτούν και ορισμένοι, δήθεν «φίλοι» της βυζαντινής μουσικής, οι οποίοι συγχέουν τα πράγματα και δημιουργούν εσωτερικά ρήγματα στη γνησιότητά της. Η σύγχυση αυτή επιτείνεται ακόμη περισσότερο και από τις άστοχες βολές που ρίχνουν και οι δήθεν εκτελεστές της βυζαντινής μουσικής, οι οποίοι, ούτε λίγο ούτε πολύ, συσχετίζουν την άριστη καλλιτεχνική της απόδοση με την καλή γνώση και εκτέλεση «του αμανέ». Είναι λάθος μέγα, γιατί αυτά τα καλλιτεχνήματα του Βυζαντίου, τα οποία δεν έχασαν την αξία τους και χωρίς να δεχθούν καμία ξένη εκκλησιαστική επίδραση, διατήρησαν αναλλοίωτη και ανόθευτη την ύπαρξή τους. Είναι πάντως παραδεκτό εκείνο που θα σταθεροποιήσει στη συνείδηση του λαού και θα εξυψώσει περισσότερο τη βυζαντινή μουσική, το πέρασμα από τη θεωρία στην πράξη. Οταν δηλαδή οι ύμνοι αποδίδονται και εκτελούνται καλά. Ελπίζουμε και πιστεύουμε ότι το μέλλον θα είναι καλύτερο, καθώς καταβάλλεται συστηματική προσπάθεια από τη Σχολή Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου «Ο ΑΓΙΟΣ ΑΧΙΛ- ΛΙΟΣ», με μπροστάρη τον ακούραστο Ποιμενάρχη μας κ. ΙΓΝΑΤΙΟ, ο οποίος στέκεται αρωγός στον αγώνα που κάνει αυτή η Σχολή, για μια ενιαία, συνειδητή, υπεύθυνη μουσική στους νέους, για την ορθή εκτέλεση των ύμνων μέσα στη Θεία Λειτουργία, με βάση τη Βυζαντινή Μουσική. Οι εγγραφές στη Σχολή άρχισαν και συνεχίζονται. Θεοδόσης Διαμάντης Πρωτοψάλτης, Δάσκαλος της Σχολής 12 Τ Ο Τ Α Λ Α Ν Τ Ο Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ - Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ

13 Από την Ενορία Πέτρου και Παύλου Εμπειρίες και σκέψεις για την κατηχητική χρονιά που πέρασε αλλη μία κατηχητική χρονιά φτάνει στο τέλος της. Σήμερα το κατηχητικό τελειώνει και γι αυτό το εκκλησιαστικό έτος. Μια ακόμη χρονιά γεμάτη από ευχάριστες αναμνήσεις και ακόμα περισσότερες εμπειρίες. Αναμνήσεις και εμπειρίες οι οποίες θα μας συνοδεύουν για μια ζωή και τις οποίες θα τις έχουμε μέσα στο μυαλό και την καρδιά μας σαν ένα τεράστιο φωτογραφικό άλμπουμ, όπου θα έχουμε καταχωρημένα όλα αυτά που ζήσαμε και ζούμε σ αυτόν εδώ το χώρο. Σ αυτό το χώρο όπου οι μεγάλοι θα ήθελαν να ξαναζήσουν όλα αυτά που πέρασαν και οι νέοι αγωνιούν να ζήσουν πολλά περισσότερα από όσα έζησαν έως τώρα. Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς; Τις εκδρομές; Τις εορταστικές μας εκδηλώσεις; Από πού να αρχίσουμε και πού να τελειώσουμε. Κάθε δραστηριότητά μας αφήνει και ένα ανεξίτηλο σημάδι στη μνήμη. Τα μέρη που επισκεφτήκαμε, οι παρέες που αποκτήσαμε, τα πνευματικά λόγια που ακούσαμε, τα παιχνίδια που παίξαμε, τα αστεία που κάναμε είναι λίγα από τα πράγματα που κάνουν το Κατηχητικό αξέχαστο. Αξέχαστο και ανεπανάληπτο, ξεχωριστό και μοναδικό μέσα στη ζωή μας. Και έτσι θα παραμένει όσο θα ζούμε, γιατί πολύ δύσκολα αυτές οι στιγμές βγαίνουν από το μυαλό μας. Γιατί τις ζούμε με αγάπη και χαρά και όχι με εγωισμό και ιδιοτέλεια. Γιατί αισθανόμαστε πως κερδίζουμε απ αυτά που κάνουμε και δίνουμε, μα ποτέ δεν χάνουμε το παραμικρό. Γιατί οι στιγμές αυτές θα επαναληφθούν και εμείς θα τις ξαναζήσουμε, γιατί θέλουμε να τις ξαναζήσουμε. Το σημαντικότερο όμως βίωμα που παίρνουμε μέσα από το Κατηχητικό είναι ένα και μοναδικό, και αυτό δεν είναι άλλο από τον ίδιο το Χριστό. Αυτός είναι που μας ενώνει και που θα μας θυμίζει όλες τις όμορφες στιγμές. Αυτός είναι που χάρη στη δική του αγάπη και δύναμη εμείς μπορούμε και καταφέρνουμε να κάνουμε όλες αυτές τις δραστηριότητες. Αυτός ο συνδυασμός της θείας γνώσης και της πνευματικής και ψυχικής ευχαρίστησης είναι μοναδικός στον κόσμο ολόκληρο, και μόνο στην Ορθοδοξία βρίσκεται. Και μέσα από τα Κατηχητικά έχουμε τη μοναδική ευκαιρία να τον αποκτήσουμε και εμείς, και μεγαλώνοντας να την μεταφέρουμε στα παιδιά μας, στα εγγόνια μας και έτσι από γενιά σε γενιά ο θεσμός του Κατηχητικού να μένει αναλλοίωτος και ζωντανός. Πραγματικά, δεν πρέπει να αισθανθούμε ποτέ πως χάνουμε το χρόνο μας συμμετέχοντας στο Κατηχητικό. Αυτό δεν είναι κατεστημένο, ούτε της μόδας, ούτε αναχρονιστικό. Το Κατηχητικό για μας είναι ευκαιρία για βίωμα και σταθμός της ζωής μας. Είναι ένα μέσο για να προσφέρουμε στην Εκκλησία αλλά και στην κοινωνία. Το καλοκαίρι ήρθε. Καιρός για διακοπές. Θα ξαναβρεθούμε; Μα φυσικά, σε τρεις μήνες πάλι εδώ θα είμαστε, αρχίζοντας μια νέα χρονιά, γεμάτοι λαχτάρα για νέες εμπειρίες και πνευματική διασκέδαση! Χρήστος Παπανικολάου Νικολέττα Παπαγεωργίου Δημήτριος Σταυροθόδωρος Μέλη Νεανικής Κινήσεως Ενορίας Αγίων Πέτρου και Παύλου Λαρίσης. Τ Ο Τ Α Λ Α Ν Τ Ο Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ - Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ

14 «Πόση δυστυχία φέρνουν τα λόγια! Πόση ευτυχία γεννάει η σιωπή! Πόσο μίσος και κακότητα σκορπίζουν τα λόγια! Πόση αγάπη και καλοσύνη γεννάει η σιωπή!» Αρχιμανδρίτης Σεραφείμ Δημόπουλος Μ αυτά τα λόγια, τα δικά του, θα θέλαμε να αποχαιρετήσουμε τον πατέρα Σεραφείμ για το μεγάλο ταξίδι που διάλεξε να πάει, λίγες μέρες πριν από την Ανάσταση. Με τη σιωπή, το σύνδεσμο της τελειότητας, που βίωσε και έζησε σε όλη του τη ζωή, έρχεται τώρα να αναπαυθεί στην αγκαλιά του Κυρίου που αγάπησε. Κανονικά, χωρίς λόγια, αλλά με σιωπή θα έπρεπε και εμείς να μείνουμε σκυφτοί στο πλάι του. Το έργο του όμως δεν μπορεί να μας αφήσει άλαλους. Και εάν εμείς σιωπήσουμε, όλοι αυτοί που γεύτηκαν την προσφορά του θα έχουν να λένε και να φωνάζουν. Να φωνάζουν και να κλαίνε για τον Πατέρα που τους άφησε ορφανούς. Για το δάσκαλο που τους άφησε αδίδακτους και ημιμαθείς. Για το παράδειγμα που σταμάτησε να προπορεύεται. Ο π. Σεραφείμ διέγραψε μια φωτεινή πορεία στο στερέωμα της Μητρόπολής μας, σιωπών και προσευχόμενος. Νύχτα μέρα, βοηθώντας και ξαγρυπνώντας στη δυστυχία των άλλων. Αθόρυβα και σιωπηλά. Σε όλους, όταν μας έβλεπε, είχε να πει κάτι, που άγγιζε την ψυχή μας, χωρίς νωρίτερα να ξέρει τι μας απασχολούσε. Διάβαζε τα μάτια μας και την ψυχή μας. Δύο λόγια σαν παρηγοριά και αμέσως γαλήνευε η ψυχή σου. Με το εαυτό του αφάνταστα σκληρός. Με τους άλλους ήπιος και καταδεκτικός. Εγραφε: «Ο σιωπηλός είναι πάντα ειρηνικός, και ειρηνεύει και όλους εκείνους οι οποίοι τον συναναστρέφονται. Διότι ακτινοβολεί και μεταδίδει την ειρήνη του Θεού». Αυτόν τον άνθρωπο είχαμε την ευλογία να γνωρίσουμε και να συναναστραφούμε. Σιωπηλά έφυγε και μας περιμένει στην Αιώνια Βασιλεία του Θεού που αγάπησε. Καλό κατευόδιο, καλέ μας Πατέρα, και με τα λόγια σου θα μείνουμε συντροφευμένοι... «Αγάπησε λοιπόν και επεδίωξε ν αποκτήσεις αυτή την αρετή, της σιωπής, και θα κερδίσεις με λίγους κόπους τη Bασιλεία του Θεού, τα ουράνια αγαθά, τα μένοντα εις αιώνας αιώνων. Αμήν.» Λάρισα 17 Απριλίου 2008 Νικόδημος Θ. Κοντογιάννης 14 Τ Ο Τ Α Λ Α Ν Τ Ο Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ - Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ

15 Πανάγιος Τάφος και Εμείς του κ. Τζίνο Πολέζε Καθηγητής της Ελληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας Μεταφραστή Πρώην Διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου Λαρίσης hταν Τρίτη 27 Μαϊου 2008, 7.30 π.μ., ο καιρός αίθριος. Από τα Γυμνάσια της οδού Ηπείρου, τέσσερα κατάμεστα λεωφορεία ξεκίνησαν για μια προσκυνηματική εξόρμηση οκτώ ημερών στους Αγίους Τόπους και τη Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Θεοβάδιστο Ορος Σινά. Επικεφαλής των Λαρισαίων εκδρομέων, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιγνάτιος, με τις ευχές και τις ευλογίες του οποίου αναχωρήσαμε στις μ.μ. από το Αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης με ναυλωμένο Ισραηλινό αεροπλάνο από το πρακτορείο «Caravel» της συμπρωτεύουσας. Στις 2:10 μ.μ. προσγειωθήκαμε στο Τελ Αβίβ. Μετά από δύο περίπου ώρες, τέσσερα άλλα λεωφορεία αναχώρησαν για να αρχίσει η ξενάγηση στην Αγία Γη, με ένα ζεστό, ειλικρινές και εκ βάθους ψυχής καλωσόρισμα του Μητροπολίτου Καπιτωλιάδος κ. Ησυχίου, ο οποίος, καθ όλη τη διάρκεια της εκεί παραμονής μας, ήταν ο φύλακας άγγελός μας, ο ξεναγός μας, ο διερμηνέας μας. Σε κάθε στάση, σε κάθε επίσκεψη Ναού, Προσκυνήματος ή Μονής, ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης μας κ. Ιγνάτιος, τελούσε σύντομη λειτουργία την οποία παρακολουθούσαν όλοι οι προσκυνητές, συμμετέχοντες ψάλλοντας σε κατανυκτική ατμόσφαιρα. Κάθε βήμα αυτής της εκδρομής αποτελούσε και μια ξεχωριστή ιστορικό-θρησκευτική συγκίνηση: η Ιερά Μονή του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου στην πόλη Λόδ (Λύδα) και το προσκύνημα στον τάφο του Αγίου, ο Πανίερος Ναός της Αναστάσεως, ο Πανάγιος Τάφος, η Αποκαθήλωση, ο φρικτός Γολγοθάς, το μη μου Απτου, το Πραιτώριο, η Γεσθημανή, ο Τάφος της Παναγίας, ο λόφος Σιών, το Υπερώον, τα Αγια Λείψανα της Αγίας Αικατερίνης στο Μοναστήρι του Ορους Σινά, η Ιεριχώ, το Σαραντάριο, το αρχαιότερο μοναστήρι της Παλαιστίνης του Αγίου Γερασίμου του Ιορδανίτη, η Βιθανία, το Ορος των Ελαιών, η Βηθλεέμ, το χωρίο των Ποιμένων, το όρος Θαβώρ, η Ναζαρέτ, η Κανά της Γαλιλαίας η Καπερναούμ, ο Ιορδάνης ποταμός, η λίμνη της Τιβεριάδος, οι Ιερές Μονές του Αγίου Σάββα, του Αββά Θεοδοσίου, τον Συμεών Θεοδόχου, του Τιμίου Σταυρού, της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, της Μαρίας και της Μάρθας κ.ά. Για την κάθε πόλη, την κάθε περιοχή, το κάθε χωριό έχουν γραφεί πάμπολα βιβλία και έχουν δημοσιευθεί αναρίθμητες μελέτες. Δεν μπορούμε να αποξενώσουμε τη θεολογία από την Ιστορία, αφού, όπως έλεγε ο διαπρεπής θεολόγος πατήρ Γεώργιος Φλωρόφσκυ, «η Εκκλησία αναγνωρίζει και διακηρύσσει τη δογματική αλήθεια ως γεγονότα Ιστορίας» «Οποιοσδήποτε είναι αναίσθητος προς την Ιστορία δύσκολα είναι καλός Χριστιανός». 1 Τ Ο Τ Α Λ Α Ν Τ Ο Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ - Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ

16 Η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη, τα Ιερά Ευαγγέλια, οι Αγιες Γραφές μέσω του Μωυσή, του Ιησού Χριστού και των Αποστόλων συνεχίζουν να μεταλαμπαδεύουν από γενιά σε γενιά τα μηνύματα της Αγάπης, της Ειρήνης, της Φιλανθρωπίας, τα οποία δεν αποτελούν διαχρονικές αξίες μόνον για τους χριστιανούς αλλά για όλο το ανθρώπινο γένος. Πρώτη φορά αξιώνομαι να πατήσω αυτά τα χώματα, να περπατήσω μέσα στο σκηνικό μιας περιοχής που επέτρεψε να βλαστήσει ο σπόρος και που έμελλε να αποτελέσει το σκηνικό της μεγαλύτερης θρησκείας που γνώρισε ο κόσμος. Αποτελεί όνειρο κάθε χριστιανού εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Εάν, όπως έλεγε ο Λαίμπνιτς «δεν υπάρχει ευτυχισμένη ζωή αλλά μόνο ευτυχισμένες μέρες» για εμάς, οι μέρες του Προσκυνήματός μας υπήρξαν από τις ευτυχέστερες. Μετά τη γέννησή του, ο Χριστιανισμός είχε μια εξέλιξη, μια εξάπλωση εντυπωσιακή στα πλαίσια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η οποία παρείχε πρωτοφανείς συνθήκες ασφαλείας και ανοχής στη νέα θρησκεία αλλά και ανυπέρβλητες δυσκολίες και κινδύνους που ελλόχευαν. Δεν είναι τυχαία εξέλιξη αυτού του θρησκευτικού φαινομένου, αν αποδεχθούμε ότι η θρησκευτικότητα είναι συστατικό στοιχείο της ανθρώπινης ύπαρξης. Η διδασκαλία του Ιησού Χριστού, του θεμελιωτή του Χριστιανισμού, βρήκε και βρίσκει έδαφος πρόσφορο σε κάθε κοινωνία και σε κάθε καρδιά. Προσέφερε, εξαρχής, μήνυμα αγάπης και ελπίδας, αδιακρίτως σε όλους, είτε άνδρες είτε γυναίκες, είτε πλούσιους είτε φτωχούς, είτε δούλους είτε ελεύθερους, είτε υγιείς είτε νοσούντες, είτε αρτιμελείς είτε ανάπηρους, είτε αμαρτωλούς είτε ενάρετους. Εάν η Εκκλησία αποτελεί «ευ-αγγελία» (καλή είδηση) και «ευ-αγγέλιο» (χαρμόσυνο νέο), είναι διότι έχει την ιδιότητα της ανοιχτής ενότητας που αγκαλιάζει τους πάντες. 2 Μέσα σ αυτήν, ο σημερινός άνθρωπος της πολυπολιτισμικότητας ή της νεωτερικότητας, παύει να είναι αγοραφοβικός ή κλειστοφοβικός. Εκκλησία σημαίνει την ένωση των διεστώτων και τη σύναξη των διασκορπισμένων 3. Οι κοινωνίες μας, μέρα με τη μέρα, μοιάζουν όλο και περισσότερο με σύγχρονους πύργους της Βαβέλ. Απομακρυνόμαστε από την παράδοση και τη θρησκεία, περισσότερο απ ό,τι οι παππούδες μας. Εμείς, οι άνθρωποι του δυτικού κόσμου, επιδιώξαμε να «απελευθερωθούμε» από αρκετές δεσμεύσεις. Αυτή η «απελευθέρωση» τείνει, όπως διαπιστώνουμε στην πορεία, να καταλύσει κάθε αξία, κάθε όριο. Η κοινωνία μας χαρακτηρίζεται από έλλειψη σεβασμού, έλλειψη μέτρου, ρήξη με την ιστορία, το παρελθόν και τις παραδοσιακές αξίες. Θεωρούμε ότι μπορούμε να λέμε ο,τιδήποτε, με οποιονδήποτε τρόπο, σε οποιονδήποτε και οπουδήποτε. Η επιθετικότητα, ο θυμός, η εκδίκηση είναι διάχυτοι στο σπίτι, στο 16 Τ Ο Τ Α Λ Α Ν Τ Ο Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ - Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ

17 χώρο δουλειάς, στο δρόμο. Οι συμπεριφορές μας αυτές δηλητηριάζουν το κλίμα των σχέσεών μας και την ποιότητα της ζωής μας. «Εάν οι θεσμοί μας είναι ασθενείς, είναι διότι τα πρόσωπα είναι άρρωστα» 4. Σήμερα μετράμε την ευτυχία με οικονομικά μεγέθη, όπως αέναα διδάσκουν οι σαπουνόπερες. Οι πάγιες ανάγκες μας, άρα τα πάγια έξοδα, με άμεσους ή έμμεσους τρόπους πληθαίνουν, ωθώντας τον δύσμοιρο απλό εργαζόμενο ή κηδεμόνα σε θυσίες χρόνου, σε άγχος, σε εκνευρισμό, σε κούραση σωματική και ψυχική, σε ταλαιπωρίες. Το γούστο μας ομογενοποιείται, βομβαρδιζόμαστε από μια τραγική, τρομακτική υπερπληροφόρηση πολλών άχρηστων ειδήσεων που μας αποπροσανατολίζουν. Ακόμα και το πένθος ευτελίζεται στην αναζήτηση της τηλεθέασης. Αυτή λοιπόν η καθημερινή εικονική πραγματικότητα που βιώνουμε μέσα από την καθημερινότητα μας, τι σχέση θα μου πείτε, μπορεί να έχει με τον μαρτυρικό θάνατο Εκείνου, με την υπόσχεση για αιώνια ζωή, με την ιδέα του Θεού που έγινε άνθρωπος, που ταπεινώθηκε, που θανατώθηκε με τον φρικτότερο τρόπο, ή με την Ανάστασή Του; Ολα αυτά φαντάζουν όλο και πιο ξένα και συνθλίβονται μέσα στην καθημερινή ρουτίνα. «Αυτό που μετράει όμως δε είναι η εποχή αλλά το ίδιο το μήνυμα Του, και η δική μας ανάγκη και ικανότητα να το δεχτούμε 5. «Θεέ μου τι μπλε ξοδεύεις για να μη σε βλέπουμε» 6 «Το θείο δεν προσεγγίζεται καταφατικά, ραστοναλιστικά αλλά αποφατικά, με την «κένωση», δηλαδή με την αφαίρεση, το άδειασμα της ψυχής από διάφορους σκοπέλους, όπως η εμπάθεια, το μίσος, ο εγωισμός και άλλα πάθη». 7 Είναι «όνειρο ζωής». Το προσκύνημα στους Αγίους Τόπους, στην «Αγία Γη», στη «Γη Κυρίου» στη «Γη Χαναάν», στη «Γη της Επαγγελίας», ζήσαμε στιγμές ειλικρινούς ιεράς συγκινήσεως, εκεί στην Ιερουσαλήμ όπου, κυρίως από το 325 μ.χ., συρρέουν τα πλήθη των πιστών Χριστιανών αλλά και αλλόθρησκοι, και κτίζονται ναοί μεγαλοπρεπείς και μοναστήρια από την Αγία Ελένη και τον Αυτοκράτορα Μέγα Κωνσταντίνο. 8 Από την πρώτη αυτή επίσκεψη, για εμάς, θα σταθώ στο Ναό της Αναστάσεως ή όπως λέγεται αλλιώς στον «Πανάγιο Τάφο». Κάθε χρόνο, το Μεγάλο Σάββατο, παρακολουθούμε από τηλεοράσεως την τελετή του Μεγάλου Θαύματος του Αγίου Φωτός στον Πανιέρο Ναό της Αναστάσεως, γεγονός συγκλονιστικό, εκπληκτικό, συγκινητικό, μοναδικό. Στην οκταήμερη εκδρομή μας είχαμε την τύχη να βρεθούμε τέσσερις φορές στην ενδοξότερο Ναό της Χριστιανοσύνης, στο σημείο όπου Σταυρώθηκε, Τάφηκε και Αναστήθηκε ο Κύριος. Την πρώτη φορά, προεξαρχόντων των Μητροπολιτών Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιγνατίου και Καπιτωλιάδος κ. Ησυχίου μετά του Ιερού κλήρου της Ιεράς μας Μητροπόλεως και των διακοσίων και πλέον Λαρισαίων προσκυνητών, πραγματοποιήθηκε Τ Ο Τ Α Λ Α Ν Τ Ο Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ - Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ

18 λιτανεία γύρω από τον Πανάγιο Τάφο. Σε κυκλικό χώρο, που είναι σκεπασμένος με τεράστιο τρούλο, δυτικά του καθολικού της Αναστάσεως, βρίσκεται το Αγιο Κουβούκλιο, όπου και ο Πανάγιος Τάφος. Απ αυτόν ο Χριστός ανέστη εκ νεκρών για να φέρει στον κόσμο τη ζωή, το φώς, τη χαρά και τη αθανασία. -Τη δεύτερη φορά, ήταν μεσάνυχτα όταν μεταβήκαμε στο Ναό της Αναστάσεως. Ακριβώς απέναντι από το Αγιο Κουβούκλιο βρίσκεται το καθολικό του Υπέρλαμπρου Ναού, ρυθμού βασιλικής με τρούλο που στηρίζεται σε τέσσερις πεσσούς με κορινθιακά κιονόκρανα. 9 Δεξιά και αριστερά από τον εξαιρετικής τέχνης, μεγάλο πολυέλαιο, υπάρχουν δύο Δεσποτικοί θρόνοι. Ο δεξιός είναι για τον Πατριάρχη και ο αριστερός για τους Επισκόπους. Το μαρμάρινο τέμπλο αντανακλά το μεγαλείο της Αναστάσεως, διακοσμημένο με θαυμάσιες εικόνες, χρυσές και ασημένιες κανδήλες. 10 Η ολονυκτία με τους δύο Μητροπολίτες και τον Ιερό Κλήρο άρχισε στο Αγιο Βήμα, στην Αγία Τράπεζα και συνεχίστηκε μπροστά στον Πανάγιο Τάφο, ο οποίος χρησιμοποιείται και ως Αγία Πρόθεση στις λειτουργίες που κάθε βράδυ από τις 11 έως τις 3 το πρωί τελούνται. 11 Στο τέλος της ολονυκτίας, γύρω στις 4 το πρωί, κοινωνήσαμε των αχράντων μυστηρίων, με βαθιά συναίσθηση των μοναδικών στιγμών που αξιωθήκαμε να βιώσουμε. Η ευγένεια της υπεύθυνης του πρακτορείου «Caravel» από τη Θεσσαλονίκη και η προθυμία των Παλαιστινίων οδηγών να πραγματοποιούν έκτακτα δρομολόγια, επέτρεψαν σε αρκετούς από εμάς να ξαναεπισκεφθούμε τον Πανάγιο Τάφο. Επειδή τις δύο προηγούμενες φορές, λόγω πολλών προσκυνητών, δεν κατέστη δυνατόν να μπούμε στο Αγιο Κουβούκλιο και στον Πανάγιο Τάφο, αποφασίσαμε να γίνει μία τρίτη προσπάθεια, και έτσι χάρις στους πρόθυμους οδηγούς ξεκινήσαμε για τον Πανίερο Ναό της Αναστάσεως ο οποίος βρίσκεται στο κέντρο της σημερινής παλιάς Ιερουσαλήμ. Από μια στενή και χαμηλή είσοδο μπαίνουμε στο Αγιο Κουβούκλιο το οποίο χωρίζεται σε δύο μέρη, τον προθάλαμο και τον κυρίως θάλαμο όπου βρίσκεται ο Πανάγιος Τάφος. Στο κέντρο του Προθαλάμου υπάρχει ένα κομμάτι από τον λίθο που σφράγισε τον τάφο του Κυρίου και στη συνέχεια ο Αγγελος αποκύλησε κατά την Ανάσταση του Κυρίου από την είσοδο του Μνημείου. Δεκαπέντε κανδήλες κρέμονται μέσα στον προθάλαμο: πέντε των Ορθοδόξων, πέντε των Λατίνων, τέσσερις των Αρμενίων και μία ανήκει στους Κόπτες. Δεξιά και αριστερά υπάρχουν δύο τρύπες σε σχήμα αυγού. Κατά την τελετή του Αγίου Φωτός, το Μέγα Σάββατο, ο Πατριάρχης δίνει το Αγιο Φως, από τη δεξιά τρύπα στους Ορθοδόξους και από την αριστερή στους Αρμενίους. 12 Προχωράμε, και από τη «θύρα του Μνημείου» η οποία έχει ύψος 1,33 μέτρα και πλάτος 0,66 μέτρα, μπαίνουμε στον κυρί- 18 Τ Ο Τ Α Λ Α Ν Τ Ο Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ - Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ

19 ως θάλαμο ο οποίος έχει σχήμα ορθογωνίου λαξευμένου σε βράχο, μήκους 2,07 μέτρα και πλάτους 1,93 μέτρα. Δεξιά ο χώρος όπου ενταφιάσθηκε το Αγιο Σώμα του Κυρίου, καλυμμένος με ένα οριζόντιο λευκό μάρμαρο και ένα κάθετο για προστασία. Σαράντα τρία κανδήλια κρέμονται πάνω από τον Τάφο. Δέκα τρία των Ορθοδόξων, δέκα τρία των Καθολικών, δέκα τρία των Αρμενίων και τέσσερα ανήκουν στους Κόπτες. 13 Η κορύφωση του Προσκυνήματος στους Αγίους Τόπους πραγματοποιήθηκε για μένα, μόλις βρέθηκα μπροστά στο Ζωοδόχο Μνήμα του Κυρίου, του Πανάγιου Τάφου, το Ιερότερο Προσκύνημα της Χριστιανοσύνης. Στα αριστερά του Τάφου οι Μυροφόρες και δεξιά ο άγγελος που τους είπε: «Τι ζητάτε; Τον ζωντανό ανάμεσα στους νεκρούς; Δεν είναι εδώ αλλά αναστήθηκε». Την τελευταία ημέρα της Προσκυνηματικής εκδρομής, Τρίτη 3 Ιουνίου 2008, το πρωινό ήταν ελεύθερο. Κατά τις 9 το πρωί, με μια παρέα, πήγαμε πεζοί στο Πατριαρχείο, μισή ώρα περίπου από το ξενοδοχείο μας. Τα δαιδαλώδη σοκάκια της παλιάς πόλης όπου πολύ εύκολα χάνεσαι, αν δεν βάλεις σημάδια, θυμίζουν λαβύρινθο και προκαλούν δέος όσες φορές κι αν τα περάσεις. Στο χώρο των Ιερών κτισμάτων του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, λίγο πριν από τον Πανίερο Ναό της Αναστάσεως, πηγαίνοντας στα δεξιά, βρίσκεται το Μοναστήρι των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Αυτός ο απλός και ταπεινός ναός είναι ο Πατριαρχικός ναός, και εόρταζε, με το παλαιό εορτολόγιο. Μπήκαμε να παρακολουθήσουμε τη θεία λειτουργία. Χοροστατούσε η Αυτού Θεοτάτη Μακαριότης ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλος Γ. Επειδή ο χρόνος είδαμε ότι περίσσευε, αποφασίζουμε να επισκεφτούμε για τέταρτη φορά εντός οκτώ ημερών τον Πανίερο Ναό της Αναστάσεως και να προσκυνήσουμε και πάλι τον Πανάγιο Τάφο, αν υπάρχει λίγος κόσμος. Είκοσι πέντε περίπου ξένοι περίμεναν Ο πυρόξανθος, ψιλός, νεαρός Ελληνας Αγιοταφίτης της φρουρός εκτελούσε άψογα τα καθήκοντά του. Με σουλτανικό φιρμάνι, στο Αγιο Κουβούκλιο, στέκεται ακοίμητος Αγιοταφίτης Φρουρός, βεβαιώνοντας έτσι τα απαράγραπτα δίκαια των Ελλήνων επί του Πανάγιου Τάφου. 14 Παρά τους κατακτητές, τους σταυροφόρους βασιλείς, τους πολεμιστές, τους αυτοκράτορες, τους σουλτάνους, την κυριαρχία των μουσουλμανικών βασιλικών οίκων, ο Ναός της Αναστάσεως δείχνει την ενότητα των Χριστιανών ενώπιον του Θεού. Ο Πανάγιος Τάφος και εμείς είναι ένα και το αυτό. Εδώ, στην Αγία Γη, στον Πανάγιο Τάφο, πραγματοποιείται επί αιώνες το θαύμα, η τελετή της Αφής του Αγίου Φωτός, χαμένη στο διάβα των αιώνων, ενδεδυμένη με θρύλους, παραδόσεις εντάσεις, διαμάχες. Σύμφωνα με την παράδοση, το 162 μ.χ. όταν ο Επίσκοπος στα Ιεροσόλυμα ήταν ο Νάρκισσος, γίνεται η πρώτη αναφορά Τ Ο Τ Α Λ Α Ν Τ Ο Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ - Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ