ΕΡΓΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΜΗ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑ ΣΤΟΧΟΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ Π.Κ.Μ.

Transcript

1 ΕΡΓΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΜΗ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑ ΣΤΟΧΟΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ Π.Κ.Μ. Η Κοινοτική και Εθνική Νοµοθεσία για τη ιαχείριση Στερεών Αποβλήτων, όπως εκφράζονται από την Οδηγία 99/56/EU και την ΚΥΑ 59/ αντίστοιχα, θέτουν τις βάσεις και τους στόχους για την αποτελεσµατική και αειφορική διαχείριση των στερεών αποβλήτων στον αιώνα. Άµεση προτεραιότητα δίδεται στην µείωση των απορριµµάτων στην πηγή παραγωγής θέτοντας αρχές όπως "ο ρυπαίνων πληρώνει" και "διαλογής στην πηγή". Tονίζεται ο ρόλος της ανακύκλωσης, ανάκτησης και επαναχρησιµοποίησης υλικών ιδιαίτερα για υλικά συσκευασίας και για επικίνδυνα απόβλητα, τα οποία και πρέπει να διαχωρίζονται από τα υπόλοιπα απορρίµµατα στην πηγή παραγωγής τους. Απόβλητα που δεν δύναται να ανακυκλωθούν ή να επαναχρησιµοποιηθούν συνίσταται ιεραρχικά η ενεργειακή αξιοποίησή τους. Τα απορρίµµατα πλέον δεν θεωρούνται άχρηστα υλικά για ταφή, αλλά τονίζεται η ανάγκη αξιοποίησής τους µε σκοπό την ανάκτηση ενεργειακών προϊόντων όπως βιοαερίου (αναερόβια χώνευση) και θερµότητας ή ηλεκτρισµού (καύση, πυρόλυση, αναερόβια χώνευση). Η υγειονοµική ταφή απορριµµάτων αποτελεί το τελευταίο προτιµητέο στάδιο, το οποίο καλείται να παίξει το ρόλο περισσότερο της υγειονοµικής ταφής υπολειµµάτων (υπολείµµατα των διεργασιών επεξεργασίας απορριµµάτων) παρά το κύριο στόχο διαχείρισης απορριµµάτων σε ένα Περιφερειακό ή Νοµαρχιακό Μοντέλο ιαχείρισης. Στην Οδηγία 94/6/EU για τις συσκευασίες και τα απορρίµµατα συσκευασίας εισάγεται η αρχή της ευθύνης του παραγωγού και αναδιοργανώνεται η αντιµετώπιση του θέµατος της ανακύκλωσης. Επίσης συνδέεται η ανακύκλωση µε τα θέµατα των υλικών συσκευασίας και καθορίζονται συγκεκριµένα χρονοδιαγράµµατα για όλες τις χώρες - µέλη για την επίτευξη συγκεκριµένων ποσοτικών στόχων. Ο Νόµος 99/ αποτελεί την εφαρµογή της οδηγίας 94/6/ΕΚ στο ελληνικό θεσµικό πλαίσιο και αφορά σε θέµατα ανακύκλωσης και υλικών συσκευασίας µε πολλαπλασιαστικά αποτελέσµατα στο επίπεδο της αγοράς. Με το Ν.99/ τίθεται υποχρεωτικός στόχος η αξιοποίηση του 5% τουλάχιστον ως το 5. Η Ευρωπαϊκή Ένωση στα πλαίσια της γενικότερης στρατηγικής για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων µε την οδηγία 99//ΕU θέτει τεχνικά πρότυπα υγειονοµικής ταφής καθ όλο τον κύκλο ζωής του ΧΥΤΑ. Σκοπός της οδηγίας είναι να αναλαµβάνονται ασφαλείς και ελεγχόµενες δραστηριότητες υγειονοµικής ταφής, να ενθαρρύνεται η πρόληψη, ανάκτηση, ανακύκλωση και η χρήση υλικών καθώς και η ανάκτηση ενέργειας από τα στερεά απόβλητα, ενώ παράλληλα να εφαρµόζεται η αρχή ο ρυπαίνων πληρώνει και να περιοριστεί τόσο η ποσότητα όσο και ο επικίνδυνος χαρακτήρας των αποβλήτων που διατίθενται για υγειονοµική ταφή. Η ΚΥΑ 947/58/ αποτελεί την εναρµόνιση της Οδηγίας 99//EU στο Ελληνικό Θεσµικό Πλαίσιο. Με την Οδηγία και την ΚΥΑ ορίζεται ότι δεν µπορούν να οδηγούνται σε υγειονοµική ταφή απορρίµµατα χωρίς επεξεργασία ενώ τα βιοαποικοδοµήσιµα αστικά απόβλητα που προορίζονται για ταφή πρέπει να µειωθούν: α) στο 75% της ποσότητας που παρήχθη το 995 έως το έτος στόχος, 4 Φεβρουαρίου 5

2 β) στο 5% της ποσότητας που παρήχθη το 995 έως το έτος στόχος, και γ) στο 5% της ποσότητας που παρήχθη το 995 έως το έτος στόχος. Για την ποσοτικοποίηση των περιβαλλοντικών στόχων σε Επίπεδο Κεντρικής Μακεδονίας η Ο.Ε. έκανε καταγραφή των στερεών οικιακών αποβλήτων για το έτος αναφοράς 995 λαµβάνοντας υπόψη τον Εθνικό Σχεδιασµό ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΚΥΑ 4//) καθώς και την τελευταία απογραφή της ΕΣΥΕ για την αύξηση του πληθυσµού στους Νοµούς της Κεντρικής Μακεδονίας (99-). Από την ποσοτικοποίηση των στόχων προέκυψαν τα εξής συµπεράσµατα: - Η υποχρεωτική ανάκτηση υλικών συσκευασίας είναι της τάξης 79. τόνων/χρόνο για το και πρέπει να φθάσει τα 7.5 τόνους στο τέλος του. - Η υποχρεωτική εκτροπή βιοαποκοδοµήσιµων υλικών από ταφή ανέρχεται στο 5,% της παραγόµενης ποσότητάς τους το (58.48 τόνοι/χρόνο) και αγγίζει το 78,9% ( τόνοι/χρόνο) το έτος. - Η εκτροπή της ποσότητας των βιοαποικοδοµήσιµων στερεών αποβλήτων αναµένεται να φτάσει ακόµα και σε επίπεδα του 7% για το, εάν στα αστικά απορρίµµατα προστεθούν οι ποσότητες των βιοαποικοδοµήσιµων γεωργικών και κτηνοτροφικών αποβλήτων που παράγονται στην Κεντρική Μακεδονία και δεν έχουν καταγραφεί (εκτός Θεσσαλονίκης) στους περισσότερους Νοµαρχιακούς Σχεδιασµούς - Η υποχρεωτική εκτροπή του 4% του συνόλου των παραγόµενων µη επικινδύνων αστικών αποβλήτων από ταφή για το και του 58% για το. ΠΑΡΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Οι χώροι υγειονοµικής ταφής απορριµµάτων που κατασκευάζονται ή λειτουργούν στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας είναι πέντε. Οι χώροι αυτοί έχουν χωροθετηθεί: α) ένας στο Νοµό Πέλλας (περιοχή Αλµωπίας στην Αριδαία), β) δύο στο Νοµό Πιερίας (ένας στο ήµο Κατερίνης και ένας στο ήµο Λιτοχώρου), γ) ένας στο Νοµό Χαλκιδικής ( ήµος Κασσάνδρας) και δ) ένας στο Νοµό Σερρών ( ήµος Σερρών). Τέλος, λειτουργεί ένας χώρος ελεγχόµενης διάθεσης απορριµµάτων στο Νοµό Θεσσαλονίκης (περιοχή Ταγαράδες), ο οποίος εξυπηρετεί και το ήµο Καλλικράτειας από το νοµό Χαλκιδικής. Οι ανάγκες όσον αφορά στον εξυπηρετούµενο πληθυσµό και τη διατιθέµενη ποσότητα στερεών αποβλήτων στην Κεντρική Μακεδονία καλύπτονται κατά,5% από ΧΥΤΑ, κατά 5% από χώρους ελεγχόµενης ταφής και κατά 9,5% από χώρους ανεξέλεγχτης διάθεσης. Πρέπει να σηµειωθεί ότι δεν υπάρχει καµία µονάδα επεξεργασίας-εκτροπής στερεών αποβλήτων στην Κεντρική Μακεδονία. Στην Κεντρική Μακεδονία σύµφωνα µε τα στοιχεία της Ο.Ε. υπήρχαν οι εξής χωµατερές: 9 στο Νοµό Θεσσαλονίκης, 6 στο Νοµό Ηµαθίας, 8 στο Νοµό Κιλκίς, 98 στο Νοµό Σερρών, 98 στο Νοµό Πέλλας, 4 στο Νοµό Πιερίας, ενώ δεν υπάρχει επίσηµη καταγραφή στο Νοµό Χαλκιδικής (εκτίµηση 6 χωµατερές). Μέχρι στιγµής έχουν αποκατασταθεί µε δαπάνες του Ταµείου Συνοχής και του ΕΠΠΕΡ οι χώροι ανεξέλεγχτης ταφής της Θέρµης και του ερβενίου, ενώ µερική αποκατάσταση έγινε στους χώρους των Ταγαράδων και των Σερρών. 4 Φεβρουαρίου 5

3 ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΡΓΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Η υφιστάµενη κατάσταση των έργων για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας παρουσιάζεται µε βάση τα προβλεπόµενα έργα καθώς και τη φάση εξέλιξής τους, στα πλαίσια των Νοµαρχιακών Σχεδιασµών. ΝΟΜΟΣ ΗΜΑΘΙΑΣ : Ολοκληρώθηκε το Α Στάδιο Σχεδιασµού. Προτείνεται ως βασική µέθοδος διάθεσης η αναερόβια επεξεργασία και η κατασκευή Χώρου Υγειονοµικής Ταφής Υπολειµµάτων. Η µελέτη σχεδιασµού Β Στάδιο έχει εισηγηθεί µε πολλαπλές τροποποιήσεις. Έχει εκδοθεί η απόφαση Νοµάρχη µε σχετική απόφαση Ν.Σ. για τη θέση <>. Έχουν κατατεθεί ΠΠΕΑ και ΜΠΕ ενώ έχει προκύψει ιδιαίτερος προβληµατισµός για την προτεινόµενη θέση και το περιεχόµενο των µελετών. Υπάρχει σχετική γνωµοδότηση του Συνηγόρου του Πολίτη και το ΤΕΕ/ΤΚΜ έχει προσφύγει εναντίον αυτής της επιλογής στο Συµβούλιο της Επικρατείας. ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ : Έχει ολοκληρωθεί το Α Στάδιο Σχεδιασµού. Για το Β Τοµέα του Νοµού, έγινε η δηµοπράτηση του ΧΥΤΑ και της Οδού Πρόσβασης Ν. Θεσσαλονίκης, κόστους,7 Μ µε συγ - χρηµατοδότηση από το Ταµείο Συνοχής. Το έργο τρία χρόνια µετά την έγκριση µελετών δεν έχει ανάδοχο. εν έχουν προχωρήσει οι διαδικασίες επιλογής χώρου και σύστασης φορέα διαχείρισης και παράλληλα δεν έχουν γίνει οι υποστηρικτικές µελέτες για τις δύο Μονάδες Επεξεργασίας Στερεών Αποβλήτων καθώς και τους τέσσερις Σταθµούς Μεταφόρτωσης. Επίσης, επιλέχθηκε σε επίπεδο γνωµοδοτικής επιτροπής η περιοχή για το ΧΥΤΑ ΝΑ Τοµέα και τη Μονάδα Επεξεργασίας. Το ΤΕΕ/ΤΚΜ ζήτησε να εξετασθεί η δυνατότητα επιλογής ενός χώρου που θα καλύπτει τόσο της ανάγκες του ΝΑ Τοµέα της Θεσσαλονίκης όσο και του Β Τοµέα του Ν. Χαλκιδικής στο πλαίσιο του αναγκαίου πλέον Περιφερειακού Σχεδιασµού. Επιπλέον δεν έχουν προωθηθεί οι προβλεπόµενες δράσεις ανακύκλωσης και διαλογής στην πηγή, οι υποστηρικτικές µελέτες για τους τρεις χώρους επεξεργασίας και διάθεσης αδρανών στερεών αποβλήτων, η κατασκευή δύο κέντρων διαλογής ανακυκλώσιµων υλικών και µονάδος κοµποστοποίησης γεωργικών-κτηνοτροφικών αποβλήτων καθώς και η µονάδα νοσοκοµειακών αποβλήτων. Αναλήφθηκε πρωτοβουλία ήµων της Ανατολικής Θεσσαλονίκης και της ΕΕΑΑ Α.Ε για την ανακύκλωση υλικών συσκευασίας και εγκρίθηκε η ΠΠΕΑ για το Κ ΑΥ (4). ΝΟΜΟΣ ΚΙΛΚΙΣ (Στοιχεία Μαΐου ) : Ολοκληρώθηκε το Α Στάδιο Σχεδιασµού. Για τη η ιαχειριστική Ενότητα εγκρίθηκε η ΜΠΧ και η ΜΠΕ και προχώρησε η σύνταξη των Τευχών ηµοπράτησης της Εγκατάστασης Μονάδος Μηχανικής ιαλογής - Επεξεργασίας Compost ΧΥΤΑ - Οδού Πρόσβασης. Ωστόσο υπάρχει έγκριση χρηµατοδότησης από το Ταµείο Συνοχής µόνο για τον ΧΥΤΑ ύψους,45 Μ. Για την η ιαχειριστική Ενότητα εγκρίθηκε το ποσό των, Μ για την εκπόνηση των απαραιτήτων µελετών αλλά δεν έχουν προχωρήσει οι απαραίτητες ΜΠΧ και ΜΠΕ. Επίσης έχουν εκπονηθεί η Προµελέτη και η ΜΠΕ του ΧΥΤ στερεών βιοµηχανικών µη επικινδύνων αποβλήτων στην περιοχή Κρηστώνης. ΝΟΜΟΣ ΠΕΛΛΑΣ (Στοιχεία Μαΐου ) : Ολοκληρώθηκε το Α' Στάδιο Σχεδιασµού. Επίσης, ολοκληρώθηκε στην η ιαχειριστική Ενότητα το έργο του ΧΥΤΑ στην Αλµωπία και υπολείπονται συµπληρωµατικές εργασίες (δρόµος πρόσβασης, επεξεργασία στραγγισµάτων, προµήθεια εξοπλισµού). Στη η ιαχειριστική Ενότητα η συνολική µελέτη έργων κόστους,4 Μ περιλαµβάνει 4 Φεβρουαρίου 5

4 την αποκατάσταση του υφιστάµενου χώρου διάθεσης, την κατασκευή νέου ΧΥΤΑ στο ήµο Εδέσσης σε επαφή µε τον λειτουργούντα χώρο, µονάδα τεµαχισµού ογκωδών αποβλήτων και προµήθεια εξοπλισµού. Ωστόσο κατατέθηκε πρόταση χρηµατοδότησης από το Ταµείο Συνοχής µόνο για τον ΧΥΤΑ ύψους 7,89 Μ και υπάρχει έγκριση. Στην η ιαχειριστική Ενότητα η συνολική πρόταση κόστους 8, Μ περιλαµβάνει την κατασκευή ΧΥΤΑ του ήµου Γιαννιτσών, Μονάδας Μηχανικής ιαλογής και Compost, γραµµή χειροδιαλογής και προµήθεια εξοπλισµού και βρίσκεται στο στάδιο αξιολόγησης προτάσεως χρηµατοδότησης από το Ταµείο Συνοχής. ΝΟΜΟΣ ΠΙΕΡΙΑΣ(Στοιχεία Μαΐου ) : Ολοκληρώθηκε το Α' Στάδιο Σχεδιασµού. Ολοκληρώθηκε και λειτουργεί ο ΧΥΤΑ Κατερίνης (απαιτούνται συµπληρωµατικά έργα στην επεξεργασία στραγγιδίων), ο οποίος εξυπηρετεί την ης ιαχειριστική Ενότητα. Κατασκευάζεται ο ΧΥΤΑ Λιτοχώρου ( η ιαχειριστική Ενότητα) και προβλέπεται χρηµατοδότηση για την ολοκλήρωσή του από το ΕΠΠΕΡ. Για την η ιαχειριστική Ενότητα έχει εγκριθεί το ποσό των,9 Μ για τις απαραίτητες µελέτες και βρίσκεται στο στάδιο ΜΠΧ του ΧΥΤΑ στο ήµο Κολινδρού. ΝΟΜΟΣ ΣΕΡΡΩΝ (Στοιχεία Μαΐου ) : Ολοκληρώθηκε το Α' Στάδιο Σχεδιασµού. Για τη η ιαχειριστική Ενότητα. Σερρών πρόσφατα κατατέθηκε φάκελος στη ΙΠΕΧΩ µόνο για το ΧΥΤΑ της ενότητας αυτής. Στην η ιαχειριστική Ενότητα. Στρυµονικού έχει πιστωθεί το ποσό των, Μ για µελέτες και βρίσκεται στο στάδιο της σύµβασης. Στην 4 η ιαχειριστική Ενότητα ενώ έχει πιστωθεί το κονδύλι των, Μ δεν έχει προχωρήσει κανένα µελετητικό στάδιο της διαχείρισης απορριµµάτων. ΝΟΜΟΣ ΧΑΛΚΙ ΙΚΗΣ (Στοιχεία Μαΐου ) : Έχει ολοκληρωθεί το Α' Στάδιο Σχεδιασµού. Ωστόσο υπήρχαν αρκετές αλλαγές µε γνώµονα την κοινωνική συναίνεση των έργων. Τελικά ο Νοµός διαχωριστεί σε Γεωγραφικές Ενότητες. Έχει ολοκληρωθεί και λειτουργεί ο ΧΥΤΑ Κασσάνδρας ( η διαχειριστική Ενότητα) δίχως την ύπαρξη συµπιεστού µε αποτέλεσµα να έχουν µειωθεί στο ήµισυ τα χρόνια λειτουργίας του έργου και να βρίσκεται ήδη σε στάδιο πλήρωσης. Για τη η (Ανθεµούντα) και η (Πολυγύρου) ιαχειριστική Ενότητα έχουν γίνει οι µελέτες ΜΠΧ και ΜΠΕ και είναι σε στάδιο έγκρισης τα Τεύχη ηµοπράτησης των δύο ΧΥΤΑ (περιλαµβανοµένου και του Σταθµού Μεταφόρτωσης στην Τορώνη) που προβλέπεται να γίνουν σε αυτές τις ενότητες προϋπολογισµού 6,645 Μ και 5,7 Μ αντίστοιχα. Η χρηµατοδότηση των δύο ΧΥΤΑ εγκρίθηκε από το Ταµείο Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το σύνολο των προβλεπόµενων έργων από τους Νοµαρχιακούς Σχεδιασµούς είναι : α) για το Νοµό Θεσσαλονίκης ΧΥΤΑ, Κ ΑΥ, Μονάδες Μηχανικής ιαλογής, Μονάδα Κοµποστοποίησης, Μονάδα Αναερόβιας Χώνευσης, Μονάδες Επεξεργασίας ιαλογής Αδρανών και ΧΥΤ Αδρανών, Μονάδες Συναποτέφρωσης, 4 Σταθµοί Μεταφόρτωσης (επιπλέον των υφιστάµενων δύο), β) για το Νοµό Ηµαθίας ΧΥΤΥ µε Μονάδα Μηχανικής ιαλογής και Αναερόβιας Χώνευσης και Κ ΑΥ, γ) για το Νοµό Πέλλας ΧΥΤΑ, Μονάδα Μηχανικής ιαλογής και Κοµποστοποίησης, Χώρος ιάθεσης Αποσυρόµενων Φρούτων, δ) για το Νοµό Χαλκιδικής ΧΥΤΑ, Κ ΑΥ, Μονάδα Μηχανικής ιαλογής και Κοµποστοποίησης, Σταθµό Μεταφόρτωσης, ε) για το Νοµό Πιερίας ΧΥΤΑ, Μονάδα Λιπασµατοποίησης, Κ ΑΥ, Σταθµός Μεταφόρτωσης, στ) για το Νοµό 4 Φεβρουαρίου 5 4

5 Σερρών 4 ΧΥΤΑ µε Μονάδες Κοµποστοποίησης, Κ ΑΥ, Σταθµοί Μεταφόρτωσης, ζ) για το Νοµό Κιλκίς ΧΥΤΑ, ΧΥΤ Βιοµηχανικών Μη Επικινδύνων, Κ ΑΥ και Μονάδα Μηχανικής ιαλογής-κοµποστοποίησης. Από τα έργα διαχείρισης στερεών αποβλήτων που προβλέπονται στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας: - Το % (4 ΧΥΤΑ) των έργων προϋπολογισµού 8,95 Μ έχει υλοποιηθεί (είτε κατασκευάζονται είτε λειτουργούν ήδη) - Το % (5 ΧΥΤΑ, Σταθµός Μεταφόρτωσης) των έργων προϋπολογισµού 56,8 Μ βρίσκονται σε φάση δηµοπράτησης. - Το % ( ΧΥΤΑ, Μονάδες Μηχανικής ιαλογής-κοµποστοποίησης) των έργων προϋπολογισµού 9,9 Μ βρίσκεται σε στάδιο χρηµατοδοτικών εγκρίσεων και αδειοδοτήσεων - Το 6% (6 ΧΥΤΑ, ΧΥΤΥ, 7 Κ ΑΥ, 4 Μονάδες Μηχανικής ιαλογής, 6 Μονάδες Κοµποστοποίησης-Λιπασµατοποίησης, Μονάδες Αναερόβιας Χώνευσης, Μονάδες Επεξεργασίας Αδρανών- ΧΥΤ Αδρανών, Μονάδες Καύσης, 7 Σταθµοί Μεταφόρτωσης) των έργων προϋπολογισµού 65,6 Μ δεν έχει τις απαραίτητες µελέτες σχεδιασµού 5 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Τ.Ε.Ε. Συµπερασµατικά έχουν συνταχθεί, σύµφωνα µε τις προβλέψεις της ΚΥΑ 6978 "Μέτρα και όροι για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων" τα Νοµαρχιακά Σχέδια (Α' Φάση) για όλους τους Νοµούς της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Με απόφαση του Περιφερειακού Συµβουλίου ( εκέµβριος 99) τα Νοµαρχιακά Σχέδια αποτέλεσαν στο σύνολό τους τον Περιφερειακό Σχεδιασµό (πλην Θεσ/νίκη που εγκρίθηκε το Μάρτιο και της Ηµαθίας). Παρουσιάζουν ωστόσο ελλείψεις οι οποίες αφορούν στα είδη των στερεών αποβλήτων και τις αντίστοιχες τεχνολογίες διαχείρισής τους, ενώ συχνά παρατηρείται απόκλιση από το αντίστοιχο Ευρωπαϊκό θεσµικό πλαίσιο. Συγκεκριµένα, τα εν λόγω σχέδια δεν περιλαµβάνουν όλες τις κατηγορίες στερεών αποβλήτων και παρουσιάζουν µονοσήµαντες τεχνολογίες διαχείρισης και τελικής διάθεσης. Απαιτείται µία διαρκής διαδικασία προσαρµογών και επικαιροποιήσεων, η οποία τα τελευταία,5 χρόνια δεν κατέστη δυνατή λόγω της έλλειψης κατά κύριο λόγο µηχανισµού παρακολούθησης και ελέγχου σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο. υσµενείς παράγοντες για την επίτευξη βέλτιστων αποτελεσµάτων των µοντέλων διαχείρισης ήταν το γεγονός ότι δεν αποσαφηνίστηκε από το κράτος το ύψος των κονδυλίων το οποίο αναλογούσε στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Το συνολικό κόστος των έργων που προκύπτει από τους Νοµαρχιακούς Σχεδιασµούς αγγίζει το ποσό των 6.. Euro για τη Κεντρική Μακεδονία χωρίς να περιλαµβάνει αγροτικά και κτηνοτροφικά στερεά απόβλητα. Μειονέκτηµα αποτελεί το γεγονός ότι κάθε ένας Νοµός συνέταξε το Σχεδιασµό του µε βάση τα δεδοµένα της δικιάς του γεωγραφικής ενότητας, δίχως να λαµβάνει υπόψη τη διαθεσιµότητα των κονδυλίων και τη δυνατή οικονοµία κλίµακας. Σηµαντική καθυστέρηση στην υλοποίηση των Νοµαρχιακών Σχεδιασµών αποτέλεσε η µη θεσµοθέτηση Φορέων ιαχείρισης έργων. Σε αρκετούς Νοµούς δεν υπάρχουν φορείς ή περιορίζονται σε επίπεδο ηµοτικών Αρχών είτε διαδηµοτικών Συνδέσµων. 4 Φεβρουαρίου 5

6 Πρέπει να τονισθεί ότι ο Νοµαρχιακός Σχεδιασµός απευθύνεται σε όλες τις ιαχειριστικές Ενότητες του εκάστοτε Νοµού. Συνεπώς ο Φορέας ιαχείρισης στερεών αποβλήτων πρέπει να περιλαµβάνει είτε όλο το Νοµό (Νοµαρχιακός Σύνδεσµος ΟΤΑ) είτε ολόκληρες ιαχειριστικές Ενότητες. Ο Φορέας αυτός εκτός από την ευθύνη διαχείρισης και υλοποίησης των έργων περιβάλλοντος θα έχει και την ευθύνη παρακολούθησης όλων των περιβαλλοντικών δεικτών καθώς και της ενηµέρωσης της Περιφέρειας για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων. Ο ρόλος της Περιφέρειας ( ΙΠΕΧΩ) κρίνεται ουσιώδης και σηµαντικός για µία αποτελεσµατική λύση στη ιαχείριση των Στερεών Αποβλήτων για όλους τους Νοµούς. Οι ενέργειες που απαιτούνται από την Περιφέρεια και ειδικότερα από την ιεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωροταξίας είναι: α) Ιεράρχηση στόχων και προτεραιοτήτων, β) Συντονισµός δράσεων και ενεργειών (χρηµατοδότησηοργάνωση), και γ) Παρακολούθηση πορείας έργων και περιβαλλοντικών δεικτών. Ιεράρχηση Στόχων και Προτεραιοτήτων Λαµβάνοντας υπόψη το ύψος των κονδυλίων που είναι δυνατόν να διατεθούν από το Ταµείο Συνοχής, το ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας, τον ιδιωτικό τοµέα καθώς και τις απαιτήσεις που προκύπτουν από το νοµοθετικό πλαίσιο, πρέπει να ολοκληρωθεί άµεσα η επικαιροποίηση των υφιστάµενων σχεδίων. Η ανάγκη υλοποίησης των ποσοτικοποιηµένων στόχων βάση εθνικής νοµοθεσίας υποδεικνύει: - Την αναγκαιότητα ανάπτυξης Συστηµάτων ιαλογής στην Πηγή, ιδιαίτερα για τα ανακυκλώσιµα υλικά µέσα από την εφαρµογή του Ν.99/ και την λειτουργία Συστηµάτων Εναλλακτικής ιαχείρισης Συσκευασιών και Κέντρων ιαλογής Ανακυκλώσιµων Υλικών εξασφαλίζοντας σε Περιφερειακό επίπεδο την απαραίτητη οικονοµία µεγέθους. - Την αναγκαιότητα ανάπτυξης Μονάδων Επεξεργασίας κατ' ελάχιστο για τα βιοαποικοδοµήσιµα υλικά λαµβάνοντας υπόψη την αδυναµία της κοµποστοποίησης να δώσει µετά από µηχανική διαλογή προϊόν κατάλληλο για εδαφοβελτιωτικό (compost) στην γεωργία. - Την αναγκαιότητα κατασκευής και λειτουργίας µονάδων Ανάκτησης Ενέργειας από τα βιοαποικοδοµήσιµα υλικά σε επίπεδο Περιφέρειας, οι οποίες αποτελούν και τη µοναδική βιώσιµη και δοκιµασµένη τεχνολογική λύση για την επίτευξη ποσοτικοποιηµένων στόχων διαχείρισης. Λαµβάνοντας δε υπόψη το χρονοδιάγραµµα στόχων διαχείρισης που προκύπτουν από την εθνική νοµοθεσία (έως το ), την αδυναµία χρηµατοδοτικών µέσων καθώς και τον αναγκαίο χρόνο σχεδιασµού, χωροθέτησης και κατασκευής αντιστοίχων µονάδων προκύπτει η ανάγκη να αναληφθούν άµεσα πρωτοβουλίες για την προώθηση αντιστοίχων µονάδων. Τα παραπάνω πρέπει να αποτελούν βασικό χαρακτηριστικό του Περιφερειακού Σχεδιασµού ο οποίος ανακοινώθηκε την άνοιξη σε συνεδρίαση του ΠΕΠ ΚΜ και στην αντίστοιχη εκδήλωση του ΤΕΕ/ΤΚΜ. Το ΤΕΕ/ΤΚΜ έχει παρέµβει επανειληµµένως για την ανάγκη να αποκτήσει ο σχεδιασµός αυτός ουσιαστική περιφερειακή διάσταση και να απαντάει στις υποχρεώσεις της νοµοθεσίας µε αποτελεσµατική προστασία του περιβάλλοντος, κάτι που µέχρι στιγµής δεν έχει 6 4 Φεβρουαρίου 5

7 διαπιστωθεί. Η εκπόνηση του Περιφερειακού Σχεδιασµού θα πρέπει να έχει ως στόχους και περιεχόµενα τα εξής: Να επανεξετασθούν και να επικαιροποιηθούν οι προτάσεις έργων και δράσεων που περιλαµβάνονται στα υφιστάµενα Νοµαρχιακά Σχέδια ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, λαµβάνοντας υπόψη τα έργα για τα οποία έχουν ήδη υποβληθεί αιτήσεις συνδροµής από το Ταµείο Συνοχής καθώς και τις σχετικές κατευθύνσεις του ΥΠΕΧΩ Ε. Η επικαιροποίηση θα προσεγγίζει το πρόβληµα µε τη λογική της συνολικής θεώρησης σε επίπεδο Περιφέρειας και θα αφορά στον αριθµό και το είδος των απαιτούµενων εγκαταστάσεων, τη δυναµικότητα τους καθώς και τις διαχειριστικές ενότητες όπου αυτό κριθεί αναγκαίο. Επιδίωξη είναι η ελαχιστοποίηση των εγκαταστάσεων επεξεργασίας και διάθεσης και η µέγιστη αξιοποίηση των εγκαταστάσεων των οποίων έχει ήδη δροµολογηθεί η κατασκευή. Να εκπονηθεί Σχέδιο για την διαχείριση Βιοαποδοµήσιµων αποβλήτων και αποβλήτων Συσκευασιών στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Να διαµορφωθεί κατάλληλο σχέδιο εφαρµογής προγραµµάτων ανακύκλωσης, το οποίο θα περιλαµβάνει συστήµατα συλλογής, µεταφοράς, προσωρινής αποθήκευσης καθώς και µονάδες διάθεσης και επεξεργασίας για ανάκτηση υλικών και ενέργειας. Το σχέδιο αυτό θα περιλαµβάνει µεταξύ των παραπάνω και δράσεις ενηµέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού. Να τεθούν στόχοι, χρονοδιάγραµµα υλοποίησης και επιχειρησιακό σχέδιο για την κατασκευή των επιπρόσθετων εγκαταστάσεων. Να εκπονηθεί η Β Φάση Σχεδιασµού (Κυρίως Μελέτη Σχεδιασµού) για τις απαιτούµενες εγκαταστάσεις διάθεσης λαµβάνοντας υπόψη και τις θέσεις οι οποίες έχουν υποδειχθεί (ή χωροθετηθεί) στα πλαίσια των υφιστάµενων Νοµαρχιακών Σχεδίων. Να καταρτιστεί πρόγραµµα διακοπής της λειτουργίας των ελεγχόµενων και µη χωµατερών και να εκπονηθούν τεχνικές προδιαγραφές αποκατάστασης χώρων. Να εκπονηθεί σχέδιο διαχείρισης αδρανών και µη επικινδύνων βιοµηχανικών στερεών αποβλήτων. Να διαµορφωθούν κατευθυντήριες γραµµές για τη συγκρότηση και λειτουργία των Φορέων ιαχείρισης στερεών αποβλήτων. Να σχεδιαστεί η εφαρµογή της Ευρωπαϊκής τιµολογιακής πολιτικής ο "ρυπαίνων πληρώνει" σύµφωνα µε την παραγωγή και επικινδυνότητα των στερεών αποβλήτων και άµεση εφαρµογή του Νόµου 99/. Να ορισθούν δείκτες περιβαλλοντικής απόδοσης των έργων (περιβαλλοντική παρακολούθηση) και των δράσεων (προγράµµατα ανακύκλωσης-διαλογής στην πηγή). Για όλα τα παραπάνω απαιτούνται άµεσες δεσµεύσεις. Θέµατα άµεσης προτεραιότητας πρέπει να είναι: - Η κατασκευή βραχυπρόθεσµα ενός ΧΥΤΑ ανά Νοµό - Η αποκατάσταση χωµατερών και η κατασκευή Σταθµών Μεταφόρτωσης - Η έναρξη προγραµµάτων ανακύκλωσης και η κατασκευή Κ ΑΥ σε επιλεγµένες περιοχές - Η κατασκευή µονάδων επεξεργασίας και ενεργειακής εκµετάλλευσης απορριµµάτων σε επίπεδο ΠΚΜ 7 4 Φεβρουαρίου 5

8 Συντονισµός δράσεων και ενεργειών (χρηµατοδότηση-οργάνωση): Ο συντονισµός δράσεων περιλαµβάνει τόσο οργανωτικές όσο και χρηµατοοικονοµικές δράσεις. Η Περιφέρεια πρέπει να συµβάλλει στην έγκαιρη και αποτελεσµατική συγκρότηση Φορέων ιαχείρισης στερεών αποβλήτων καθώς επίσης και να προωθήσει για χρηµατοδότηση φακέλους έργων. Ο Περιφερειακός Σχεδιασµός µπορεί να βελτιώσει την βιωσιµότητα των προτεινόµενων µονάδων επεξεργασίας και διάθεσης λαµβάνοντας υπόψη θέµατα οικονοµίας µεγέθους, δυνατότητας χωροθέτησης και κόστους µεταφοράς. Μέσα στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να αντιµετωπισθεί το ζήτηµα της Συγκρότησης και άµεσης λειτουργίας Μηχανισµού Τεχνικής Υποστήριξης µε περιφερειακή δοµή. Ο µηχανισµός αυτός θα έχει ως στόχο να επεξεργασθεί και να καθιερώσει κοινές τεχνικές προδιαγραφές για τον καλύτερο σχεδιασµό, την υλοποίηση, τη λειτουργία, τον έλεγχο και τη συντήρηση των έργων και εγκαταστάσεων διαχείρισης και επεξεργασίας στερεών αποβλήτων. Η Περιφέρεια πρέπει να αναλάβει το ρόλο του Φορέα Παρακολούθησης και Επίβλεψης των Έργων. Έτσι θα είναι σε θέση να παρακολουθεί την περιβαλλοντική απόδοση των έργων (µονάδες επεξεργασίας και διάθεσης) και των περιβαλλοντικών προγραµµάτων (ανακύκλωση, διαλογή στην πηγή) ανά πάσα χρονική στιγµή καθώς και να αναθεωρεί τους περιβαλλοντικούς στόχους όπου και όταν αυτό απαιτείται. Επιπλέον θα προσφέρει τεχνική υποστήριξη στους οργανισµούς που είναι υπεύθυνοι για την υλοποίηση και λειτουργία των έργων. Αναπόσπαστο κοµµάτι του συντονισµού δράσεων είναι και η ανάπτυξη της ενηµέρωσης για τις περιβαλλοντικές δράσεις. Η Περιφέρεια πρέπει να ενηµερώνει τη Νοµαρχιακή και Πρωτοβάθµια Αυτοδιοίκηση για τα αποτελέσµατα και την πορεία των έργων δίδοντας έµφαση στην περιβαλλοντική αναβάθµιση της τοπικής κοινωνίας. 8 Η παρούσα περίληψη στηρίχτηκε στα αποτελέσµατα της Οµάδας Εργασίας µε αντικείµενο "Έργα µη επικινδύνων στερεών αποβλήτων στην Κεντρική Μακεδονία". Στόχος της Οµάδος Εργασίας ήταν η καταγραφή των έργων διαχείρισης µη επικινδύνων στερεών αποβλήτων στην Κεντρική Μακεδονία όπως αυτά προτάθηκαν στους Νοµαρχιακούς Σχεδιασµούς, η αποτύπωση της πορείας υλοποίησης των έργων και η αξιολόγηση τους (ωριµότητα, εντοπισµός αδυναµιών) µε βάση την εθνική και κοινοτική νοµοθεσίας. Η Οµάδα Εργασίας αποτελούνταν από τους: Περκουλίδη Γεώργιο ρ. ΜΜ, Χατζηµιχαήλ Παύλο ΜSc ΧΜ, Κεχαγιά Λευτέρη ΠΜ, Νάκο Χρήστο ΜΜ. Για τη συλλογή των στοιχείων ανά Νοµό η ΟΕ συµπληρώθηκε µε τους: Πασβαντίδη Σπύρο ΜΗ (Ν.Ηµαθίας), Πιστοφίδη Κυριάκο ΑΤ-Μ (Ν.Κιλκίς), Μαντζανά Φώτη ΧΜ (Ν.Πέλλας), Ζωγράφου Αναστασία ΑΜ (Ν.Πιερίας), Λανταβό Ιωάννη ΜΜ (Ν.Χαλκιδικής), και Πάλλα Χρήστο ΗΜ (Ν.Σερρών). Τα αποτελέσµατα της ΟΕ παρουσιάστηκαν σε ηµερίδα του ΤΕΕ/TΚΜ στις /5/ και σε εκδήλωση της ΝΕ Ηµαθίας του ΤΕΕ (//). 4 Φεβρουαρίου 5

9 9 ΕΡΓΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑ (Περίληψη) Με απόφαση της Ε του ΤΕΕ/ΤΚΜ συγκροτήθηκε το Οµάδα Εργασίας µε θέµα συνολικό: "Έργα Περιβάλλοντος στην Κεντρική Μακεδονία". Το θέµα επιµερίστηκε και για τη µελέτη των αναγκαίων έργων για τα υγρά απόβλητα εργάστηκαν οι Βασίλης Αυγητίδης, Νίκος Μπελενιώτης, Πέτρος Σαµαράς, ενώ για τη συλλογή στοιχείων από τους Νοµούς, συνεργάστηκαν οι Πασβαντίδης Σπύρος (Ν.Ηµαθίας), Πιστοφίδης Κυριάκος (Ν.Κιλκίς), Μαντζανάς Φώτης (Ν.Πέλλας), Ζωγράφου Αναστασία (Ν.Πιερίας), Λανταβός Ιωάννης (Ν.Χαλκιδικής), και Πάλλας Χρήστος (Ν.Σερρών). Το αντικείµενο της µελέτης αυτής ήταν να προσδιοριστούν οι προτεραιότητες για την υλοποίηση των έργων διαχείρισης υγρών αποβλήτων και ειδικότερα των αστικών λυµάτων στην ευρύτερη περιοχή της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας στην οποία περιλαµβάνονται µια σειρά από ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές αλλά και περιοχές µε διαταραγµένη οικολογική ισορροπία. Αναλυτικά, οι στόχοι της εργασίας αυτής περιελάµβαναν τη λεπτοµερή καταγραφή της υφιστάµενης κατάστασης στην περιοχή, τον καθορισµό των έργων που απαιτούνται από την εθνική αλλά και την ευρωπαϊκή νοµοθεσία και τον προσδιορισµό του βαθµού υλοποίησης των έργων και της ωρίµανσής τους. Το θεσµικό πλαίσιο που ισχύει για τη διαχείριση των αστικών λυµάτων σήµερα προδιαγράφεται από την ΚΥΑ 567/4/97 (ΦΕΚ 9/Β/4--97) σε εναρµόνιση µε τις διατάξεις της οδηγίας 9/7/EEC της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύµφωνα µε την νοµοθεσία, δίκτυα αποχέτευσης θα πρέπει να διαθέτουν ως τις εκεµβρίου, οι οικισµοί µε ισοδύναµο πληθυσµό άνω των 5. και ως τις εκεµβρίου 5, οι οικισµοί µε ισοδύναµο πληθυσµό µεταξύ. και 5.. Σχετικά µε την επεξεργασία των αστικών λυµάτων, η νοµοθεσία απαιτεί τα αστικά λύµατα που διοχετεύονται σε αποχετευτικά δίκτυα πριν από τη διάθεσή τους σε υδάτινο αποδέκτη να υποβάλλονται σε δευτεροβάθµια ή ισοδύναµη επεξεργασία όταν προέρχονται από οικισµούς µε ισοδύναµο πληθυσµό άνω των 5. ως τις εκεµβρίου, όταν προέρχονται από οικισµούς µε ισοδύναµο πληθυσµό µεταξύ. και 5. ως τις εκεµβρίου 5, ενώ στην περίπτωση λυµάτων που απορρίπτονται σε γλυκά νερά και σε εκβολές ποταµών από οικισµούς µε ισοδύναµο πληθυσµό µεταξύ. και., ως τις εκεµβρίου 5. Επιπλέον σύµφωνα µε την υφιστάµενη νοµοθεσία τα αστικά λύµατα που διοχετεύονται στα αποχετευτικά δίκτυα, πριν από τη διάθεσή τους σε υδάτινο αποδέκτη, υφίστανται κατάλληλη επεξεργασία µέχρι την - -5, όταν η διάθεσή τους γίνεται σε γλυκά νερά και σε εκβολές ποταµών από οικισµούς µε ισοδύναµο πληθυσµό µικρότερο από. και όταν η διάθεσή τους γίνεται σε παράκτια νερά από οικισµούς µε ισοδύναµο πληθυσµό µικρότερο από. κατοίκους. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΚΜ) αποτελεί µια εκτεταµένη περιοχή της Β. Ελλάδας µε έκταση 9.46 χλµ, που περιλαµβάνει 7 νοµούς, µε συνολικό πληθυσµό που ανέρχεται σε κατοίκους σύµφωνα µε την απογραφή του και καλύπτει το 7,% του συνολικού πληθυσµού της χώρας. Η ορθολογική διαχείριση των υγρών αποβλήτων στην Περιφέρεια αποτελεί σήµερα ένα θέµα ιδιαίτερα σηµαντικό εξαιτίας µιας σειράς παραγόντων όπως η θέση στη Βαλκανική χερσόνησο και ο αναµενόµενος στρατηγικός ρόλος που πρόκειται να παίξει στα επόµενα χρόνια µε άµεση συνέπεια τη σηµαντική αύξηση του πληθυσµού, η παρουσία περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών, η ύπαρξη περιοχών µε υποβαθµισµένο/βεβαρυµένο περιβάλλον, η άνιση κατανοµή του πληθυσµού σε ορισµένες περιοχές, η διακύµανση των ισοδύναµων κατοίκων σε οικισµούς µε ιδιαίτερη τουριστική ανάπτυξη κλπ. Κατά την υλοποίηση της µελέτης λήφθηκαν όλα τα απαιτούµενα στοιχεία σχετικά µε τα υφιστάµενα έργα διαχείρισης υγρών αποβλήτων στην Περιφέρεια, που σχετίζονται µε το εσωτερικό αποχετευτικό δίκτυο κάθε οικισµού, τον κεντρικό αποχετευτικό αγωγό και την 4 Φεβρουαρίου 5

10 εγκατάσταση επεξεργασίας αστικών λυµάτων. Από τα πορίσµατα της µελέτης αυτής έγιναν φανερά τα εξής. Γενικά υπάρχει συµµόρφωση µε τις απαιτήσεις της νοµοθεσίας για την κατασκευή τόσο των αποχετευτικών δικτύων όσο και µονάδων επεξεργασίας λυµάτων µέχρι τέλος του. Ωστόσο απαιτούνται ορισµένα έργα για την εξασφάλιση πλήρους συµµόρφωσης µε την υφιστάµενη νοµοθεσία. Ειδικότερα, όσον αφορά τα αποχετευτικά δίκτυα απαιτούνται τα ακόλουθα έργα που παρουσιάζονται στον Πίνακα. Πίνακας. Απαιτούµενα έργα αποχετευτικών δικτύων στους οικισµούς της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας µέχρι το εκέµβριο του. ΝΟΜΟΣ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ (//) Κατασκευή αποχετευτικού δικτύου Επανωµής Κατασκευή αποχετευτικού δικτύου Ν. Βρασνών Θεσσαλονίκης Ολοκλήρωση αποχετευτικού δικτύου Ασπροβάλτας Ολοκλήρωση αποχετευτικού δικτύου Περαίας Πέλλας Πιερίας Χαλκιδικής Ολοκλήρωση αποχετευτικού δικτύου Έδεσσας Ολοκλήρωση αποχετευτικού δικτύου Κατερίνης Ολοκλήρωση αποχετευτικού δικτύου Νικήτης Ανάλογα η εναρµόνιση µε τη νοµοθεσία για τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυµάτων έχει προχωρήσει σε σηµαντικό βαθµό, αλλά υπάρχουν ακόµα και σήµερα καθυστερήσεις στην υλοποίηση των έργων σε ορισµένες περιοχές. Συγκεκριµένα, για την εξασφάλιση συµµόρφωσης µέχρι τις // απαιτούνται τα ακόλουθα έργα που παρουσιάζονται στον Πίνακα. Πίνακας. Απαιτούµενα έργα εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυµάτων στους οικισµούς της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας µέχρι το εκέµβριο του. ΝΟΜΟΣ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΜΕΛ (//) Θεσσαλονίκης Κιλκίς Πέλλας Χαλκιδικής Κατασκευή ΜΕΛ Στρυµονικού Επέκταση ΜΕΛ Κιλκίς Κατασκευή ΜΕΛ Έδεσσας Επέκταση ΜΕΛ Ν. Μουδανιών Το σύνολο των απαιτούµενων έργων στους επτά νοµούς της Περιφέρειας παρουσιάζεται συγκεντρωτικά στον Πίνακα. Όπως φαίνεται από τον πίνακα αυτό, σχετικά µεγάλη καθυστέρηση παρατηρείται στα έργα που πρέπει να έχουν παραδοθεί µέχρι //5. 4 Φεβρουαρίου 5

11 Συγκεκριµένα µέχρι το τέλος του 5 απαιτείται να κατασκευαστούν 4 καινούριες µονάδες και να γίνει επέκταση σε υφιστάµενες. Αντίστοιχα σε 6 οικισµούς απαιτείται να κατασκευαστεί το αποχετευτικό δίκτυο και σε 9 να ολοκληρωθεί το υφιστάµενο δίκτυο αγωγών. Το συνολικό κόστος των έργων αυτών εκτιµάται περίπου σε 45 εκ. ευρώ που κατανέµεται σε εκ. ευρώ για τα αποχετευτικά δίκτυα και σε εκ. ευρώ για τις µονάδες επεξεργασίας αποβλήτων. Στο σηµείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι το κόστος που παρουσιάζεται στο πίνακα αυτό θεωρείται το ελάχιστο απαιτούµενο κόστος επειδή δεν έχουν συµπεριληφθεί τα εξής στοιχεία: Το κόστος οικισµών µε ισοδύναµο πληθυσµό µικρότερο από. κατοίκους που έχουν αποχετευτικό δίκτυο και διαθέτουν τα λύµατά τους σε γλυκά νερά ή εκβολές ποταµών. Ο κατάλογος των ευαίσθητων περιοχών αναπροσαρµόζεται συνεχώς και δεν έχουν ληφθεί υπόψη οι απαιτούµενες ΜΕΛ για οικισµούς που διαθέτουν τα λύµατά τους σε «εν δυνάµει» ευαίσθητους αποδέκτες. Στις προτεινόµενες εγκαταστάσεις δεν συµπεριλαµβάνεται η επιβάρυνση από την τυχόν συνεπεξεργασία βιοµηχανικών αποβλήτων ή αποβλήτων από βιοτεχνίες. 4 Φεβρουαρίου 5

12 Πίνακας. Απαιτούµενα έργα διαχείρισης αστικών λυµάτων στους νοµούς της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ΕΡΓΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Ηµαθία Θεσ/νίκη Κιλκίς Πέλλα Πιερία Σέρρες Χαλκιδική ΣΥΝΟΛΟ Οικισµοί µε αποχετευτικό δίκτυο από τους οποίους µε πλήρη κάλυψη Υφιστάµενες ΜΕΛ από τις οποίες δεν λειτουργούν Οικισµοί µε υποχρέωση για αποχετευτικό δίκτυο - από τους οποίους εξυπηρετούνται σήµερα 4 ( µερ.) ( µερ.) (µερ.) 7 6 ( µερ.) 8 5 Οικισµοί µε υποχρέωση για αποχετευτικό δίκτυο - 5 από τους οποίους µε υποχρέωση ολοκλήρωσης δικτύου και µε υποχρέωση κατασκευής νέου δικτύου Απαιτούµενες ΜΕΛ - από τις οποίες έχουν κατασκευαστεί (ανεπ.) 7 7 ( ανεπ.) 7 5 Απαιτούµενες ΜΕΛ 5 ΜΕΛ προς κατασκευή 5 ΜΕΛ προς επέκταση Κόστος κατασκευής αποχετευτικών δικτύων, χιλ. ευρώ Κόστος κατασκευής έργων επεξεργασίας λυµάτων, χιλ. ευρώ Κεντρικοί Αποχετευτικοί Αγωγοί (ΚΑΑ) Μονάδες Επεξεργασίας Λυµάτων (ΜΕΛ) ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ( χιλ. ευρώ) Φεβρουαρίου 5

13 εν έχουν ληφθεί υπόψη ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής που ενδεχοµένως να προκαλούν αύξηση του κόστους π.χ. µορφολογία του εδάφους για τα αποχετευτικά δίκτυα Οι πληθυσµοί σε ορισµένες τουριστικές περιοχές κατά τη χειµερινή περίοδο δεν ξεπερνούν το όριο των 5. ισοδύναµων κατοίκων που τίθεται από τη νοµοθεσία ωστόσο κατά τη διάρκεια των θερινής περιόδου παρατηρείται σηµαντική αύξηση του πληθυσµού οπότε κι απαιτείται κατασκευή ή ολοκλήρωση των αποχετευτικών δικτύων ώστε να υπάρξει εναρµόνιση µε τη νοµοθεσία. Από την κατανοµή των απαιτούµενων έργων στις διάφορες περιοχές φαίνεται ότι τα περισσότερα έργα και η µεγαλύτερη χρηµατοδότηση συγκεντρώνονται στο Νοµό Θεσσαλονίκης. Από το σύνολο των προτεινόµενων έργων ένας σηµαντικός αριθµός έχει προταθεί για χρηµατοδότηση στα έργα του Ταµείου Συνοχής για το. Επιπλέον, κατά την εκπόνηση της µελέτης αυτής διαπιστώθηκε πως σε ορισµένες περιοχές έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή ΜΕΛ, οι οποίες όµως δεν λειτουργούν καθόλου ή υπολειτουργούν λόγω έλλειψης ή µη ολοκλήρωσης των αποχετευτικών δικτύων ενώ υπάρχουν και ΜΕΛ η ολοκλήρωση κατασκευής των οποίων έχει διακοπεί κύρια λόγω έλλειψης περαιτέρω χρηµατοδότησης. Τα έργα µε τέτοιου είδους προβλήµατα παρουσιάζονται στον Πίνακα 4. Πίνακας 4. Μονάδες επεξεργασίας λυµάτων στην Περιφέρεια µε προβλήµατα λειτουργίας. ΝΟΜΟΣ ΜΕΛ ΕΚΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Θεσσαλονίκης Λαγκαδά ΕΥΑΘ (Αινείας) * Έλλειψη αποχ. δικτύων Πιερίας Νότιας Πιερίας Έλλειψη αποχ. δικτύων Σερρών Αµφίπολης Κερδυλλίων Νιγρίτας Έλλειψη αποχ. δικτύων Χαλκιδικής Ν. Μαρµαρά * Ν. Φώκαιας * Ν. Ρόδων Κασσανδρείας ιονυσίου / Πλαγίων Έλλειψη αποχ. δικτύων Ανεπαρκής ιακοπή κατασκευής *** Λειτουργεί µε βοθρολύµατα υγρά Φεβρουαρίου 5