ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ: ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΤΡΑ 50 - Τραπεζικό Περιβάλλον. Ακαδημαϊκό Έτος

Transcript

1 ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ: ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΤΡΑ 50 - Τραπεζικό Περιβάλλον Ακαδημαϊκό Έτος η ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ 1 (25%) 1. Oι N.3601/2007 και Ν.4021/2011 αποτελούν τους δύο βασικούς ρυθμιστικούς νόμους του τραπεζικού συστήματος της Ελλάδας. Ως απόρροια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, στον νόμο Ν.4021/2011 διευρύνονται οι προϋποθέσεις λήψης από την Τράπεζα της Ελλάδος προληπτικών εποπτικών μέτρων που προβλέπονταν στο άρθρο 62 του Ν.3601/2007. Να αναφέρετε επιγραμματικά ποια επιπλέον μέτρα προβλέπονται στον νέο νόμο. (7%) Οι προϋποθέσεις λήψης προληπτικών μέτρων από την Τράπεζα της Ελλάδος, σύμφωνα με το άρθρο 62 του Ν.4021/2011 ( έχουν διευρυνθεί σε σύγκριση με το Ν.3601/2007 ( και τα νέα μέτρα που προβλέπονται για τραπεζικά ιδρύματα με άδεια λειτουργίας στην Ελλάδα είναι τα ακόλουθα: 1. Τήρηση ιδίων κεφαλαίων πέραν του ελαχίστου ύψους που ορίζεται από τις σχετικές αποφάσεις περί κεφαλαιακής επάρκειας. 2. Βελτίωση των στρατηγικών, πολιτικών, συστημάτων και διαδικασιών που εφαρμόζονται. 3. Εφαρμογή ειδικής πολιτικής προβλέψεων ή διαχείρισης των στοιχείων του ενεργητικού. 4. Περιορισμούς σχετικά με το είδος και την έκταση των δραστηριοτήτων τους, το δίκτυό, ή την εκποίηση στοιχείων του ενεργητικού τους. 5. Μείωση των κινδύνων που ενέχουν οι δραστηριότητες, τα προϊόντα και τα συστήματά τους. 6. Ενίσχυση των ιδίων κεφαλαίων μέσω των καθαρών κερδών. ΤΡΑ 50 / η Γραπτή Εργασία Σελίδα 1 από 13

2 7. Προαπαιτούμενη έγκριση συναλλαγών που κατά την κρίση της είναι δυνατόν να αποβούν σε βάρος της φερεγγυότητας του πιστωτικού ιδρύματος. 8. Περιορισμό των μη σταθερών αποδοχών σε περιπτώσεις όπου το ύψος τους δε συμβάλλει στη διατήρηση υγιούς κεφαλαιακής βάσης. 9. Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. 10. Γνωστοποίηση στα οικεία πρόσωπα ενεργειών ή παραλείψεων που είναι δυνατόν να αποβούν σε βάρος της συνετής και χρηστής διαχείρισης του πιστωτικού ιδρύματος και υπόδειξη της λήψης κατάλληλων διορθωτικών μέτρων. 11. Απαίτηση κατάρτισης σχεδίου ανάκαμψης και σχεδίου εξυγίανσης σε περίπτωση δυσμενών εξελίξεων. 12. Διορισμός επίτροπου ή λήψη μέτρων εξυγίανσης για λογαριασμό του πιστωτικού ιδρύματος. 2. Βάση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου για το «ξέπλυμα χρήματος» αποτελεί ο νόμος Ν.3691/2008. i. Να ορίσετε τι είναι το «ξέπλυμα χρήματος» και ποιες πράξεις το αποτελούν. (5%) Ως «ξέπλυμα» χρήματος ορίζεται η νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες. Σύμφωνα με το Ν.3691/2008, οι πράξεις που αποτελούν νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (βασικά αδικήματα) είναι οι ακόλουθες: Η μετατροπή ή μεταβίβαση περιουσίας εν γνώσει του γεγονότος ότι προέρχεται από εγκληματικές δραστηριότητες με σκοπό τη συγκάλυψη της παράνομης προέλευσής της. Η απόκρυψη της προέλευσης, διακίνησης ή χρήσης περιουσίας, εν γνώσει του γεγονότος ότι αυτή προέρχεται από εγκληματικές δραστηριότητες. ΤΡΑ 50 / η Γραπτή Εργασία Σελίδα 2 από 13

3 Η απόκτηση, κατοχή, διαχείριση ή χρήση περιουσίας, εν γνώσει του γεγονότος ότι η περιουσία αυτή προέρχεται από εγκληματικές δραστηριότητες. Η χρησιμοποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα με σκοπό να προσδοθεί νομιμοφάνεια στα παράνομα έσοδα. Η σύσταση οργάνωσης ή ομάδας και η συμμετοχή σε αυτή για τη διάπραξη πράξεων που αναφέρονται στις ανωτέρω περιπτώσεις. ii. Ποια μέτρα πρέπει να λαμβάνουν τα υπόχρεα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ενάντια στο «ξέπλυμα χρήματος»; (5%) Τα τραπεζικά ιδρύματα, εξειδικεύοντας τις διατάξεις του Ν.3691/2008, και κυρίως τα Άρθρα 12 και 20, θα πρέπει να λαμβάνουν τα ακόλουθα μέτρα: Τήρηση της βασικής Αρχής «Γνώρισε καλά τον πελάτη σου», δηλαδή τήρηση των διαδικασιών πιστοποίησής του πελάτη και δημιουργία οικονομικού και συναλλακτικού προφίλ του πελάτη. Διαρκής εποπτεία και αξιολόγηση των συναλλαγών του πελάτη σε σχέση με το συναλλακτικό του προφίλ. Ενδελεχής διερεύνηση των ύποπτων ή ασυνηθών συναλλαγών. Υποβολή των προβλεπόμενων αναφορών στην Επιτροπή Καταπολέμησης Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, εάν και όταν στοιχειοθετηθεί το ύποπτο της συναλλαγής. Δυνατότητα μη εκτέλεσης συναλλαγής, άρνησης παροχής υπηρεσιών, και διακοπής της επιχειρηματικής σχέσης σε περίπτωση εμπλοκής του πελάτη σε υπόθεση ξεπλύματος. iii. Ποιες είναι οι επιπτώσεις της αναποτελεσματικής αντιμετώπισης του «ξεπλύματος χρήματος» στην εγχώρια οικονομία και κοινωνία; (8%) Οι σημαντικότερες επιπτώσεις της μη αποτελεσματικής αντιμετώπισης του ξεπλύματος χρήματος συνοψίζονται ως εξής: ΤΡΑ 50 / η Γραπτή Εργασία Σελίδα 3 από 13

4 1. Παραποίηση της κατανάλωσης, αφού οι καταναλωτικές συνήθειες των εμπλεκόμενων στο ξέπλυμα χρήματος διαφέρουν σημαντικά από τις συνηθισμένες. 2. Παραποίηση στο διεθνές εμπόριο της χώρας και διαταραχή ισοζυγίου πληρωμών λόγω αγοράς πολυτελών αγαθών. 3. Τεχνητή αύξηση τιμών λόγω της υπέρμετρης αγοράς κάποιων ειδών. 4. Παραποίηση επενδύσεων και αποταμιεύσεων, λόγω της ανάγκης τοποθέτησης/ απόκρυψης μεγάλων χρηματικών ποσών. 5. Αθέμιτος ανταγωνισμός λόγω της υψηλής διαθεσιμότητας κεφαλαίων τα οποία φέρνουν τους κατόχους τους σε πλεονεκτικότερη θέση έναντι άλλων υποψήφιων αγοραστών. 6. Επίδραση στην ανάπτυξη της χώρας και μείωση της παραγωγής και της απασχόλησης, λόγω αύξησης της διαφθοράς και κατεύθυνσης των κεφαλαίων σε μη παραγωγικές δραστηριότητες. 7. Μείωση της συνολικής ζήτησης του χρήματος και επίδραση στο ύψος των επιτοκίων και τη διαμόρφωση συναλλαγματικών ισοτιμιών. 8. Μείωση δημοσίων εσόδων και αύξηση της φοροδιαφυγής λόγω της απόκρυψης και μη δήλωσης των εισοδημάτων. 9. Μεγάλες κεφαλαιακές εισροές ή εκροές με αντίκτυπο στη φήμη, τη ρευστότητα, τη δυνατότητα χορήγησης πιστώσεων και την κερδοφορία των πιστωτικών ιδρυμάτων. 10. Μειωμένες επενδύσεις λόγω της χαμηλής αξιοπιστίας της χώρας και του χρηματοπιστωτικού συστήματος. 11. Αύξηση της διαφθοράς της εγκληματικότητας με κίνητρο τα μεγάλα οικονομικά οφέλη και ενδεχόμενη έξαρση των τρομοκρατικών δραστηριοτήτων. ΘΕΜΑ 2 (25%) 1. Ένα από τα προβλήματα που εμφανίζονται στην εφαρμογή των κανόνων εποπτείας των τραπεζών είναι η συμμόρφωση των εποπτευόμενων με το γράμμα και όχι το πνεύμα των κανόνων. Εξηγείστε 5 τρόπους με τους οποίους οι τράπεζες δυνητικά, κάτω από τους κανόνες της Βασιλείας ΙΙ, μπορούν νομότυπα να ΤΡΑ 50 / η Γραπτή Εργασία Σελίδα 4 από 13

5 διακρατούν λιγότερα εποπτικά κεφάλαια ενώ το ρίσκο τους είναι στην πραγματικότητα μεγαλύτερο. (8%) Τα τραπεζικά ιδρύματα, έχουν τη δυνατότητα να περιορίσουν τις κεφαλαιακές τους ανάγκες, τηρώντας ταυτόχρονα τους κανόνες κεφαλαιακής επάρκειας της Βασιλείας ΙΙ. Ορισμένοι τρόποι με τους οποίους ένα τραπεζικό ίδρυμα μπορεί να επιτύχει κάτι τέτοιο είναι οι ακόλουθοι: 1. Χρήση αυξημένης μόχλευσης (leverage). Οι μηχανισμοί επίτευξης αυξημένης μόχλευσης είναι πολλοί. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα, μπορούμε να αναφέρουμε την εκτεταμένη χρήση τιτλοποιήσεων χαρτοφυλακίων χορηγήσεων. 2. Άντληση υψηλών συμπληρωματικών κεφαλαίων (Tier II) με ταυτόχρονο περιορισμό των βασικών κεφαλαίων (Tier I). 3. Αξιοποίηση υπερεκτιμημένων επιμέρους αξιολογήσεων σε χαρτοφυλάκια τιτλοποιήσεων ειδικότερα σε περιπτώσεις μεγάλων τραπεζικών οργανισμών οι οποίοι μπορούν να επηρρεάσουν σημαντικά τις αποφάσεις των οίκων αξιολόγησης. 4. Μείωση αποθεματικών που προορίζονται για την κάλυψη των ζημιών από δάνεια. 5. Πώληση χαρτοφυλακίων χορηγήσεων υψηλής ποιότητας σε άλλους οργανισμούς για την άμεση άντληση κεφαλαίων. 2. Τι περιλαμβάνουν τα βασικά και τα συμπληρωματικά εποπτικά κεφάλαια των τραπεζών; Ποιοί είναι οι δύο κυριότεροι λόγοι για τη μεγαλύτερη έμφαση που δίνεται στα βασικά κεφάλαια στα πλαίσια της τραπεζικής εποπτείας; (8%) Τα βασικά ίδια κεφάλαια (Tier I) περιλαμβάνο υν το μετοχικό κεφάλαιο, τα αποθεματικά από κεφαλαιοποίηση κερδών, τις διαφορές υπέρ το άρτιον και λοιπά αποθεματικά, τα κέρδη εις νέον, τους καινοτόμους τίτλους Τier I (προνομιούχες μετοχές μη σωρευτικού μερίσματος), τα δικαιώματα μειοψηφίας και τις αρνητικές διαφορές ενοποίησης. Από τον υπολογισμό των βασικών κεφαλαίων αφαιρούνται οι ίδιες μετοχών, οι καθαρές ζημιές προηγούμενων ετών και τρέχοντος έτους, η υπεραξία της επιχείρησης, οι ενδιάμεσες μη δημοσιευμένες καθαρές ζημιές, το 50% ΤΡΑ 50 / η Γραπτή Εργασία Σελίδα 5 από 13

6 του σωρευτικού ελλείμματος από τυχόν ασφαλιστικά προγράμματα καθορισμένων παροχών, οι αρνητικές διαφορές αποτίμησης του διαθέσιμου προς πώληση μετοχικού χαρτοφυλακίου και οι θετικές διαφορές ενοποίησης. Τα συμπληρωματικά κεφάλαια (Τier II) περιλαμβάνο υν τα αποθεματικά από την επανεκτίμηση της αξίας των παγίων, τα αποθεματικά για την κάλυψη γενικών τραπεζικών κινδύνων, τα δάνεια μειωμένης εξασφάλισης με ελάχιστη διάρκεια πέντε ετών, το 45% των θετικών διαφορών αποτίμησης του διαθεσίμου προς πώληση μετοχικού χαρτοφυλακίου και άλλα πιστωτικά μέσα αόριστης διάρκειας που προσομοιάζουν με ίδια κεφάλαια εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις (προνομιούχες μετοχές σωρευτικού μερίσματος και υποχρεωτικώς μετατρέψιμα χρεόγραφα). Από το άθροισμα των βασικών και συμπληρωματικών ιδίων κεφαλαίων αφαιρούνται οι τοποθετήσεις σε μη ενοποιημένες θυγατρικές και άλλα χρηματοδοτικά ιδρύματα για ποσό άνω του 10% των κεφαλαίων, το 50% του σωρευτικού ελλείμματος από ασφαλιστικά προγράμματα καθορισμένων παροχών για το προσωπικό και το άθροισμα όλων των συμμετοχών στο μετοχικό κεφάλαιο άλλων χρηματοδοτικών ιδρυμάτων, κατά το μέτρο που υπερβαίνει το 10% της κεφαλαιακής βάσης του πιστωτικού ιδρύματος. Τέλος, τα συμπληρωματικά ίδια κεφάλαια δε θα πρέπει να υπερβαίνουν τα βασικά ίδια κεφάλαια. Τα βασικά κεφάλαια είναι εκείνα που μπορούν να διατεθούν άμεσα για την κάλυψη ζημιών που είναι δυνατό να προκύψουν σε περίπτωση ακραίων οικονομικών κρίσεων, όπως η πρόσφατη οικονομική κρίση που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια. Για το λόγο αυτό, όταν η κεφαλαιακή διάρθρωση ενός τραπεζικού ιδρύματος περιλαμβάνει υψηλά ποσοστά Tier I κεφαλαίων, αυξάνεται σημαντικά η ανθεκτικότητα του τραπεζικού ιδρύματος σε δύσκολες οικονομικές καταστάσεις. 3. Ο όρος regulatory dialectic (ελεύθερη απόδοση: διαλεκτική για την εποπτεία) χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη διαδικασία προσαρμογών ή αλλαγών στο εποπτικό πλαίσιο τραπεζών ή/και αποφυγής εφαρμογής των κανόνων που απορρέουν από το υφιστάμενο πλαίσιο. Ποιά είναι τα κίνητρα των συμμετεχόντων και ποιοί παράγοντες επιδρούν σε μια τέτοια διαδικασία; (9%) ΤΡΑ 50 / η Γραπτή Εργασία Σελίδα 6 από 13

7 Η διαλεκτική για την εποπτεία είναι ένα «δυναμικό παιχνίδι» με διαφορετικούς συμμετέχοντες και πολλαπλά κίνητρα (Kane, 2012). Οι μετέχοντες σε μια τέτοια διαδικασία μπορεί να είναι χρηματοδότες, ρυθμιστικές αρχές, εκπρόσωποι συγκεκριμένων συμφερόντων, πολιτικοί, πελάτες, οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης, ακόμη και φορολογούμενοι. Τα κίνητρα των συμμετεχόντων εν γένει κινούνται σε μία από τις ακόλουθες τρεις κατευθύνσεις: 1. Επίτευξη προσαρμογών στο ρυθμιστικό πλαίσιο. 2. Δημιουργίας lobbies, παραπληροφόρησης και μηχανισμών «ταχείας και δημιουργικής αποφυγής συμμόρφωσης με το κανονιστικό πλαίσιο 3. Επίτευξη κανονιστικής συμμόρφωσης Οι παράγοντες που επιδρούν σε μια τέτοια διαδικασία είναι καταρχάς τα συμφέροντα και οι στόχοι των εμπλεκόμενων, η δυναμική και η στρατηγική των συμμετεχόντων, ενώ σημαντική είναι επίσης η ταχύτητα και η διάρκεια του «παιχνιδιού». Είναι γεγονός ότι ορισμένοι από τους συμμετέχοντες, όπως φορολογούμενοι και ρυθμιστικές αρχές αποτελούν πολλές φορές τα «αιώνια κορόιδα», που μόνο περιστασιακά και προσωρινά συνειδητοποιούν ότι το παιχνίδι αυτό είναι «στημένο» και διεξάγεται σε βάρος τους. ΘΕΜΑ 3 (25%) 1. Ποιές είναι οι διαφορές μεταξύ μέτρων μικρο- και μακρο-προληπτικής εποπτείας για μια τράπεζα; (10%) Καταρχάς θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο βασικός στόχος της μακροπροληπτικής εποπτείας είναι ο περιορισμός του κινδύνου εμφάνισης ακραίων οικονομικών καταστάσεων που θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην πραγματική οικονομία της χώρας. Ως εκ τούτου, τα μέτρα μακροπροληπτικής εποπτείας, εμπίπτουν στο ευρύ πλαίσιο της παραδοσιακής μακροοικονομίας και εστιάζουν στην πρόληψη φαινομένων «ντόμινο». Πρακτικά, τα εν λόγω μέτρα εστιάζουν στην διενέργεια προληπτικών ελέγχων οριακής συνεισφοράς κάθε τράπεζας στην πρόκληση συστημικών κινδύνων και παρακολούθησης του βαθμού συσχέτισης μεταξύ των τραπεζών. ΤΡΑ 50 / η Γραπτή Εργασία Σελίδα 7 από 13

8 Η μικροπροληπτική εποπτεία εστιάζει στην αντιμετώπιση των κινδύνων που αντιμετωπίζουν ειδικά τα τραπεζικά ιδρύματα. Πρακτικά, αυτό σημαίνει εποπτεία σε θέματα τήρησης των κανόνων αδειοδότησης των τραπεζών (κ εφαλαιακή επάρκεια, εσωτερική διάρθρωση και οργάνωση, μετοχική σύνθεση, κ.α.) με απώτερο στόχο την αποφυγή μετάδοσης προβλημάτων από τράπεζα σε τράπεζα και την εδραίωση κλίματος εμπιστοσύνης. Τα μέτρα μικροπροληπτικής εποπτείας ακολουθούν bottomup λογική και εστιάζουν στην παρακολούθηση και πρόληψη των εσωτερικών κινδύνων που αντιμετωπίζει κάθε τράπεζα. 2. Βασιζόμενοι στο παρακάτω απόσπασμα του Πίνακα 2 από το άρθρο των Cihak et al. (2012), εξηγείστε τη σημασία της εταιρικής διακυβέρν ησης για την αποτελεσματικότητα της μικρο-προληπτικής εποπτείας. (7%) Σύμφωνα με τους Cihak et al. (2012) στον ανωτέρω πίνακα καταγράφονται οι στατιστικά σημαντικές διαφοροποιήσεις απαντήσεων έρευνας σχετικής με την εποπτεία τραπεζικών ιδρυμάτων, μεταξύ χωρών που βίωσαν την οικονομική κρίση και χωρών που δεν επηρεάστηκαν ιδιαίτερα. Από την ανάγνωση του παραπάνω αποσπάσματος του Πίνακα, το οποίο αφορά στις δυνατότητες των εποπτικών αρχών να παρεμβαίνουν ουσιαστικά στην περίπτωση που οι τράπεζες παράγουν ζημιές, προκύπτει ότι οι ρυθμιστικές αρχές στις χώρες της κρίσης είχαν μικρότερη ισχύ ώστε να απαιτήσουν από τις τράπεζες την αύξηση των μετοχικών τους κεφαλαίων και των διενεργούμενων προβλέψεων ή την αναστολή της πληρωμής bonus και εξόδων διαχείρισης. ΤΡΑ 50 / η Γραπτή Εργασία Σελίδα 8 από 13

9 Τα παραπάνω ευρήματα καταδεικνύουν τη σημαντικότητα της εταιρικής διακυβέρνησης για την αποτελεσματικότητα της μικροπρομηπτικής εποπτείας. Η άσκηση της εν λόγω εποπτείας είναι προφανώς αποτελεσματικότερη όταν τα τραπεζικά ιδρύματα διαθέτουν αποτελεσματικούς μηχανισμούς εταιρικής διακυβέρνησης. Σε μια τέτοια περίπτωση αφενός διευκολύνεται η μικροπροληπτική εποπτεία αφού στηρίζεται σε υφιστάμενους ενδοτραπεζικούς μηχανισμούς που λειτουργούν προς την κατεύθυνση συμμόρφωσης και αφετέρου λαμβάνονται ενδεδειγμένες και προλαμβάνονται προβληματικές αποφάσεις οι οποίες προστατεύουν την υγεία και βιωσιμότητα του συγκεκριμένου τραπεζικού ιδρύματος και του τραπεζικού συστήματος γενικότερα. 3. Στο παρακάτω απόσπασμα του Πίνακα 2 από το άρθρο των Cihak et al. (2012), συζητείστε τα ευρήματα των απαντήσεων στις ερωτήσεις 1 (Υπάρχει συγκεκριμένο καθεστώς ασφάλισης καταθέσεων (στη χώρα σας)) και 3 (Οι τράπεζες πρέπει να κοινοποιούν στο κοινό..) μεταξύ των ομάδων χωρών στις οποίες ξέσπασε κρίση και εκείνων στις οποίες δεν εμφανίστηκε κρίση. (8%) Ενώ όλες οι χώρες που εισήλθαν στην κρίση, είχαν ήδη από το 2007 ρητή εγγύηση των καταθέσεων, αυτό ίσχυε μόνο στο 50% των χωρών που δεν επηρεάστηκαν από την κρίση, ποσοστό που ανήλθε βέβαια στο 72% το Αυτό δείχνει ότι η προετοιμασία των χωρών που είχαν οικονομικά προβλήματα ήταν καλύτερη στον τομέα αυτό, ενώ ακόμη και οι χώρες που δεν επηρεάστηκαν, ευαισθητοποιήθηκαν περαιτέρω μετά την εκδήλωση της κρίσης. Η οικονομική κρίση υποχρέωσε όλες τις χώρες να παρέχουν στοιχεία ενοποιημένων, σε επίπεδο ομίλου, ΤΡΑ 50 / η Γραπτή Εργασία Σελίδα 9 από 13

10 οικονομικών καταστάσεων. Οι χώρες που βίωσαν την κρίση είχαν θέσει σε εφαρμογή μηχανισμούς ευρύτερης παρακολούθησης των διαδικασιών διαχείρισης κινδύνων, των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας, των συναλλαγών που διενεργούνταν από συσχετιζόμενα μέλη και του πεδίου εφαρμογής της λογιστικής ενοποίησης. Παρά το γεγονός όμως ότι οι χώρες που βίωσαν την κρίση είχαν αυστηρότερες απαιτήσεις σχετικά με τη γνωστοποίηση πληροφοριών, τα κίνητρα για την ευρύτερη παρακολούθηση των κινδύνων που αντιμετώπιζαν οι τράπεζες και το ενδιαφέρον του ιδιωτικού τομέα, ήταν ασθενέστερα σε αυτές τις χώρες. ΘΕΜΑ 4 (25%) Δίνεται ο παρακάτω ισολογισμός της Εμποροπιστωτικής Τράπεζας Ελλάδος (ποσά σε εκ. ευρώ): Ενεργητικό Ποσό Παθητικό Ποσό Μετρητά 50 Βασικά κεφάλαια (Tier 1) Ιδία Κεφάλαια 50 Έντοκα γραμμάτια δημοσίου Πιστοληπτικής Αξιολόγησης ΑΑ Κρατικά ομόλογα χωρών ΟΟΣΑ Πιστοληπτικής Αξιολόγησης ΑΑΑ Διατραπεζικά δάνεια με τράπεζες χωρών του ΟΟΣΑ Πιστοληπτικής Αξιολόγησης ΑΑ 50 Συμπληρωματικά κεφάλαια (Tier 2) Λοιπές Υποχρεώσεις Στεγαστικά δάνεια 300 Επιχειρηματικά δάνεια Πιστοληπτικής 100 Αξιολόγησης ΑΑΑ Επιχειρηματικά δάνεια Πιστοληπτικής Αξιολόγησης Α 150 Πάγια Στοιχεία 100 Σύνολο 1000 Σύνολο Να υπολογίσετε τον απλό Δείκτη Κεφαλαιακής Επάρκειας (που δεν είναι προσαρμοσμένος ως προς κανένα κίνδυνο). (4%) ΤΡΑ 50 / η Γραπτή Εργασία Σελίδα 10 από 13

11 Ο Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας ισούται με το λόγο των Ιδίων Κεφαλαίων προς το σύνολο του ενεργητικού. Τα Ίδια Κεφάλαια είναι όπως φαίνεται στον παραπάνω πίνακα ίσα με 100 (βασικά και συμπληρωματικά ίδια κεφάλαια), ενώ το σύνολο του ενεργητικού ανέρχεται σε Επομένως ο Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας ανέρχεται σε 100/1000 = 10%. 2. Να υπολογίσετε, όπως προβλέπονται στο σύμφωνο Βασιλεία Ι, τα εξής: (9%) i. Tο προσαρμοσμένο ως προς τον πιστωτικό κίνδυνο ενεργητικό (RWA credit ). Το προσαρμοσμένο ως προς τον πιστωτικό κίνδυνο ενεργητικό (RWAcredit) υπολογίζεται στον ακόλουθο πίνακα: Στοιχείο Ενεργητικού Αρχική Αξία Συντελεστής Στάθμισης RWA credit Μετρητά 50 0% 0,0 Κρατικά Ομόλογα ΟΑΣΑ/ Έντοκα 150 0% 0,0 Δάνεια Διατραπεζικής % 30,0 Στεγαστικά Δάνεια % 150,0 Επιχειρηματικά Δάνεια % 250,0 Λοιπά Στοιχεία Ενεργητικού % 100,0 Σύνολο ,0 ii. Tον Βασικό Δείκτη Κεφαλαιακής Επάρκειας (Tier_1_Ratio). Ο Βασικός Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας (Tier_1_Ratio) ισούται με το λόγο των βασικών ιδίων κεφαλαίων προς το προσαρμοσμένο ενεργητικό, δηλαδή 50/530=9,43%. iii. Tον Συνολικό Δείκτη Κεφαλαιακής Επάρκειας (CAR). Ο Συνολικός Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας (CAR) ισούται με το λόγο του συνόλου των ιδίων κεφαλαίων προς το προσαρμοσμένο ενεργητικό, δηλαδή 100/530=18,87%. 3. Αν οι κεφαλαιακές απαιτήσεις έναντι του κινδύνου αγοράς και του λειτουργικού κινδύνου είναι 6 και 4 εκατομμύρια ευρώ, αντίστοιχα, να υπολογίσετε, όπως προβλέπονται στο σύμφωνο Βασιλεία ΙΙ, τα εξής: (12%) ΤΡΑ 50 / η Γραπτή Εργασία Σελίδα 11 από 13

12 i. Το προσαρμοσμένο ως προς τον πιστωτικό κίνδυνο ενεργητικό (RWAcredit). Συγκρίνετε το αποτέλεσμα με το αντίστοιχο του ερωτήματος Βii, και αιτιολογήστε τις τυχόν διαφορές. Για τους υπολογισμούς κατά Βασιλεία ΙΙ χρησιμοποιούμε τους συντελεστές στάθμισης του ακόλουθου Πίνακα. Πηγή: BIS Το προσαρμοσμένο ως προς τον πιστωτικό κίνδυνο ενεργητικό (RWA credit ) υπολογίζεται στον ακόλουθο πίνακα: Στοιχείο Ενεργητικού Αρχική Αξία Συντελεστής Στάθμισης RWA credit Μετρητά 50 0% 0,00 Κρατικά Ομόλογα ΟΑΣΑ ΑΑΑ 100 0% 0,00 Έντοκα Γραμμάτια ΑΑ 50 0% 0,00 Δάνεια Διατραπεζικής ΟΑΣΑ ΑΑ % 30,00 Στεγαστικά Δάνεια % 105,00 Επιχειρηματικά Δάνεια ΑΑΑ % 20,00 Επιχειρηματικά Δάνεια Α % 75,00 Λοιπά Στοιχεία Ενεργητικού % 100,00 Σύνολο ,00 Παρατηρούμε ότι το προσαρμοσμένο ως προς τον πιστωτικό κίνδυνο ενεργητικό (RWAcredit) είναι μειωμένο κατά 200. Αυτό οφείλεται στη χαμηλότερη στάθμιση των στεγαστικών και των επιχειρηματικών δανείων. ii. Τον Βασικό Δείκτη Κεφαλαιακής Επάρκειας (Tier_1_Ratio). ΤΡΑ 50 / η Γραπτή Εργασία Σελίδα 12 από 13

13 Ο Βασικός Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας (Tier_1_Ratio) ισούται με το λόγο των βασικών ιδίων κεφαλαίων προς το άθροισμα του πιστωτικού κινδύνου με τον κίνδυνο αγοράς και το λειτουργικό κίνδυνο, δηλαδή 50/340 = 14,71%. iii. Τον Συνολικό Δείκτη Κεφαλαιακής Επάρκειας (CAR). Ο Συνολικός Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας (CAR) ισούται με το λόγο του συνόλου των ιδίων κεφαλαίων προς το άθροισμα του πιστωτικού κινδύνου με τον κίνδυνο αγοράς και το λειτουργικό κίνδυνο, δηλαδή 100/340 = 29,41%. Βιβλιογραφία 1. Νόμοι: Ν , Ν , N Unger, Brigitte., J. Ferwerda, W. de Kruijf, G. Rawlings, M. Siegel, and K. Wokke The Amounts and the Effects of Money Laundering, report for Dutch Ministry of Finance, Feb Edward J. Kane (2012). The Inevitability of Shadowy Banking, paper presented at the Federal Reserve Bank of Atlanta in the 2012 Financial Markets Conference: "Financial Reform: The Devil s In the Details", Atlanta, Georgia, April 10, Douglas J. Elliott (2010). A Primer on Bank Capital, Brookings Institution. 5. Brunnermeier, Markus, Andrew Crockett, Charles Goodhart, Avinash D. Persaud, and Hyun Shin (2009). The Fundamental Principles of Financial Regulation, Geneva Reports on the World Economy Ernesto Dal Bo (2006). Regulatory Capture: A Review, Oxford Review of Economic Policy 22, p Jacopo Carmassi and Stefano Micossi (2012). Time to Set Banking Regulation Right, CEPS Paperbacks, forthcoming. 8. Cihak, M., A. Demirguc-Kunt, M. Soledad Martínez Pería, and A.Mohseni- Cheraghlou (2012). Bank Regulation and Supervision around the World: A Crisis Update, World Bank Policy and Research Working Paper, No ΤΡΑ 50 / η Γραπτή Εργασία Σελίδα 13 από 13