Pocket Guidelines Ελληνική έκδοση Επιμέλεια Φ. Σοφράς

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Pocket Guidelines Ελληνική έκδοση Επιμέλεια Φ. Σοφράς"

Transcript

1

2

3 European Association of Urology Pocket Guidelines Ελληνική έκδοση Επιμέλεια Φ. Σοφράς 2011 edition

4 Εισαγωγή Ελληνικής Έκδοσης Με ιδιαίτερη χαρά η Ουρολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Κρήτης παρουσιάζει για 3 φορά τη μετάφραση των σύντομων οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας. Οι οδηγίες αυτές διανεμήθηκαν στο πρωτότυπο αγγλικό κείμενο τον Μάρτιο του Υπάρχουν σημαντικές διαφορές από την προηγούμενη έκδοση των οδηγιών και το μικρό μέγεθος του βιβλίου είναι εξαιρετικά εύχρηστο ώστε να μπορεί ο Έλληνας Ουρολόγος να το συμβουλεύεται υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Η μετάφραση έγινε από τους ειδικευόμενους Ουρολόγους της Κλινικής και είναι απόλυτα έγκυρη. Θέλω να ευχαριστήσω τους συνεργάτες μου για την προσπάθεια που κατέβαλαν και ελπίζω αυτά τα κείμενα να φανούν χρήσιμα σε όλους τους Έλληνες Ουρολόγους και να βοηθήσουν στην καθημερινη άσκηση της Ουρολογίας. Φ. Σοφράς Καθηγητής Ουρολογίας Εισαγωγή 1

5 Η Ευρωπαϊκή Ουρολογική Εταιρεία χρησιμοποιεί το παρακάτω σύστημα αξιολόγησης: Πίνακας 1: Επίπεδο Απόδειξης* Επίπεδο Είδος Απόδειξης 1α 1β 2α 2β Απόδειξη η οποία προέρχεται από μεταναλύσεις τυχαιοποιημένων μελετών Απόδειξη που προέρχεται από τουλάχιστον μια τυχαιοποιημένη μελέτη Απόδειξη που προέρχεται από μια καλά σχεδιασμένη ελεγχόμενη μελέτη χωρίς τυχαιοποίηση Απόδειξη που προέρχεται από τουλάχιστον μια άλλου τύπου καλά σχεδιασμένη ημιπειραματική μελέτη 3 Απόδειξη που προέρχεται από καλά σχεδιασμένες μη πειραματικές μελέτες όπως συγκριτικές μελέτες, μελέτες συσχετισμού και αναφορές περιστατικών 4 Απόδειξη που προέρχεται από εκθέσεις εξειδικευμένων επιτροπών ή γνώμες ή κλινικές εμπειρίες ειδικών *Modified from Sackett et al (1) Θα πρέπει εντούτοις να σημειωθεί ότι όταν βαθμολογούνται οδηγίες, η σχέση μεταξύ του επιπέδου απόδειξης και βαθμού σύστασης δεν είναι ευθέως ανάλογη. Η ύπαρξη τυχαιοποιημένων μελετών μπορεί να μην αντιστοιχεί ευθέως σε βαθμό σύστασης Α όταν υπάρχουν προβλήματα στη μεθοδολογία ή διαφωνίες μεταξύ των δημοσιευμένων αποτελεσμάτων. Αντίθετα η ανυπαρξία υψηλού επιπέδου απόδειξης δεν αποκλείει σύσταση βαθμού Α εφ όσον υπάρχει σημαντική κλινική εμπειρία και συμφωνία. 2 Εισαγωγή

6 Επιπλέον μπορεί να υπάρχουν ειδικές περιπτώσεις όπου δεν μπορούν να γίνουν μελέτες επιβεβαίωσης για ειδικούς ή άλλους λόγους και σ αυτή την περίπτωση σαφείς σύστασεις βοηθούν σημαντικά τον αναγνώστη. Όπου συμβαίνει αυτό έχει σημειωθεί μέσα στο κείμενο με ένα αστερίσκο ως «αναβάθμιση με συμφωνία εξειδικευμένης ομάδας». Η ποιότητα της υποκείμενης επιστημονικής απόδειξης αν και πολύ σημαντικός παράγων- πρέπει να ισορροπεί έναντι του οφέλους και της βαρύτητας, αξιών, προτιμήσεων και κόστους. Πίνακας 2: Βαθμός Σύστασης Βαθμός Φύση των Συστάσεων Α Β Βασίζεται σε κλινικές μελέτες καλής ποιότητας που συνεχώς εξετάζουν τη συγκεκριμένη οδηγία και συμπεριλαμβάνουν τουλάχιστον μια τυχαιοποιημένη μελέτη Βασίζεται σε καλά οργανωμένες κλινικές μελέτες αλλά όχι τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες Γ Σύσταση παρά την έλλειψη κλινικών μελετών καλής ποιότητας *Modified from Sackett et al (1) References 1. Oxford Centre for Evidence based Medicine Levels of Evidence (May 2009). Produced by Bob Phillips, Chris Ball, Dave Sackett, Doug Badenoch, Sharon Straus, Brian Haynes, Martin Dawes since November 1998.[Access date March 2011] 2. Atkins D, Best D, Briss PA, et al; GRADE Working Group. Grading quality of evidence and strength of recommendations BMJ 2004 Jun 19;328(7454): Guyatt GH, Oxman AD, Vist GE et al. GRADE: an emerging consensus on rating quality of evidence and strength of recommendations. BMJ 2008;336(7650): Guyatt GH, Oxman AD, Kunz R et al; GRADE Working Group. Going from evidence to recommendations. BMJ 2008 May 10;336(7652): Εισαγωγή 3

7 4

8 Σελίδα 7 Σελίδα 21 Σελίδα 30 Σελίδα 46 Σελίδα 68 Σελίδα 87 Σελίδα 100 Σελίδα 121 Σελίδα 129 Σελίδα 157 Σελίδα 170 Σελίδα 184 Σελίδα 200 Σελίδα 212 Σελίδα 236 Σελίδα 262 Σελίδα 289 Σελίδα 326 Σελίδα 339 *Μετάφραóη Eπιφανειακός Kαρκίνος Oυροδόχου Kύστης. Πατóάης* Kαρκινώματα εκ μεταβατικού Επιθήλιου Ανώτερου Ουροποιητικού Δ. Τζωρτζακάκης* Διηθητικός και Μεταστατικός Καρκίνος της Ουροδόχου Κύστης. Πατóάης* Καρκίνος Προστάτη Δ. Τζωρτζακάκης* Καρκίνος Νεφρού Ν. Καρπαθάκης* Καρκίνος Πέους Ν. Καρπαθάκης* Καρκίνος Όρχεων Δ. Παπαντωνάκης* Καλοήθης Υπερπλασία Προστάτη Π. Πατεράκης* Ανδρική Σεξουαλική Δυσλειτουργία: Στυτική Δυσλειτουργία και Πρόωρη Εκσπερμάτιση Σ. Tóιφετάκης* Ανδρική Υπογονιμότητα Σ. Tóιφετάκης* Ακράτεια Ούρων Σ. Tóιφετάκης* Λοιμώξεις του Ουροποιογεννητικού Συστήματος. Πατóάης* Νευρογενής Δυσλειτουργία Κατώτερου Ουροποιητικού Π. Πατεράκης* Κακώσεις στην Ουρολογία Δ. Παπαντωνάκης* Θεραπεία του Πόνου στην Ουρολογία Π. Πατεράκης* Χρόνιος Πυελικός Πόνος. Πατóάης* Λιθίαση Ουροποιητικού Συστήματος Δ. Τζωρτζακάκης* Μεταμόσχευση Νεφρού Δ. Παπαντωνάκης* Παιδοουρολογία Ν. Καρπαθάκης* 5

9 ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ (Mερική ενημέρωση κειμένου Δεκέμβριος 2010) M.Babjuk, W. Oosterlinck, R. Sylvester, E. Kaasinen, A. Böhle, J. Palou, M. Rouprê Eur Urol 2011 Apr;59(4): Εισαγωγή Η ομάδα εργασίας της EAU για τον μη μυοδιηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστης, έχει εκδώσει κατευθυντήριες οδηγίες (μια αναλυτική και μία συνοπτική έκδοση), οι οποίες περιλαμβάνουν το θεωρητικό υπόβαθρο, την ταξινόμηση, τους παράγοντες κινδύνου, τη διάγνωση, τους προγνωστικούς παράγοντες και τη θεραπεία για τον επιφανειακό καρκίνο της ουροδόχου κύστης (μη μυοδιηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστης). Οι παρούσες οδηγίες για τον μη μυοδιηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστης είναι εξαιρετικά συνοπτικές και βασίζονται στις συστάσεις της βιβλιογραφίας (μέχρι το τέλος του 2010) καθώς επίσης και σε αποτελέσματα από μεταανάλυση και τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν γρήγορη αναφορά για τη θεραπευτική προσέγγιση των ασθενών με επιφανειακό καρκίνο της κύστης. Οι συστάσεις της ομάδας εργασίας απευθύνονται σε ασθενείς με θηλωματώδεις όγκους κύστης σταδίου Ta και Τ1 καθώς και για το καρκίνωμα in situ (CIS), ένα ομαλό, επίπεδο νεόπλασμα. Η ταξινόμηση του επιφανει- Eπιφανειακός Kαρκίνος Oυροδόχου Kύστης 7

10 ακού καρκίνου κύστης (Τa, Τ1 και CIS) σύμφωνα με την ΤΝΜ Ταξινόμηση των Κακοήθη Όγκων, 7η Έκδοση 2009 φαίνεται στον Πίνακα 1. Πίνακας 1: ΤΝΜ ταξινόμηση 2009 Ουροδόχος Κύστη Ta Μη διηθητικό θηλώδες καρκίνωμα Tis Καρκίνωμα in situ επίπεδος όγκος Τ1 Διήθηση του υποεπιθηλιακού συνδετικού ιστού Τ2 Μυϊκή διήθηση Τ2a Επιφανειακό μυϊκό στρώμα (Έσω μισό μυϊκού ιστού) Τ2b Εν τω βάθει μυϊκό στρώμα (Έξω μισό μυϊκού ιστού) Τ3 Διήθηση περικυστικών ιστών (Πέραν του μυϊκού ιστού) Τ3a Μικροσκοπική διήθηση Τ3b Μακροσκοπική διήθηση (εξωκυστική μάζα) Τ4 Επέκταση του όγκου σε ένα από τα ακόλουθα: προστάτης, μήτρα, κόλπος, πυελικό τοίχωμα, κοιλιακό τοίχωμα Τ4a προστάτης, μήτρα, κόλπος T4b Πυελικό ή κοιλιακό τοίχωμα 8 Eπιφανειακός Kαρκίνος Oυροδόχου Kύστης

11 N - Eπιχώριοι λεμφαδένες Νx Eπιχώριοι λεμφαδένες δεν μπορούν να εκτιμηθούν Ν0 Δεν υπάρχει μετάσταση στους επιχώριους λεμφαδένες Ν1 Μετάσταση σε έναν μόνο πυελικό λεμφαδένα (έσω λαγόνιο, θυροειδή, έξω λαγόνιο ή προιερό) N2 Μετάσταση σε πολλαπλούς πυελικούς λεμφαδένες (έσω λαγόνιους, θυροειδείς, έξω λαγόνιους ή προιερούς) Ν3 Μετάσταση σε ένα ή περισσότερους κοινούς λαγόνιους λεμφαδένες Μ Μακρινές μεταστάσεις Μx Μακρινή μετάσταση δεν μπορεί να εκτιμηθεί Μ0 Απουσία μακρινής μετάστασης Μ1 Παρουσία μακρινής μετάστασης Χαρακτηριστικά σταδίου Ta,T1 και CIS Ογκοι σταδίου Ta: Περιορίζονται στο ουροθήλιο, το εξωφυτικό τους μέρος έχει θηλωματώδη διάταξη και δεν διαπερνούν το ουροθήλιο προς την υποβλεννογόνια στοιβάδα του συνδετικού ιστού ή τον εξωστήρα μυ. Ογκοι σταδίου T1: Εξορμούνται από το ουροθήλιο αλλά διηθούν τη βασική μεμβράνη η οποία διαχωρίζει το ουροθήλιο από τα βαθύτερα στρώματα. Οι Τ1 όγκοι εισβάλουν στη βασική μεμβράνη αλλά όχι τόσο βαθιά ως τον εξωστήρα μυ. Καρκίνωμα in situ (CIS): Είναι ένα χαμηλής διαφοροποίησης (high Grade)(αναπλαστικό) καρκίνωμα που περιορίζεται στο ουροθήλιο, αλλά έχει επίπεδη μη θηλωματώδη μορφή. Αντίθετα με τους θηλωματώδεις όγκους το CIS εμφανίζεται εξέρυθρο με βελούδινη όψη και ελαφρώς επαρμένο, αλλά μερικές φορές δεν είναι ορατό. Το CIS μπορεί να είναι εστιακό ή και διάσπαρτο. Eπιφανειακός Kαρκίνος Oυροδόχου Kύστης 9

12 Διακρίνονται 3 διαφορετικοί τύποι CIS: Πρωτοπαθές CIS (χωρίς προηγούμενη ή ταυτόχρονη ύπαρξη θηλωματώδους όγκου) Δευτεροπαθές CIS (με ιστορικό θηλωματώδους όγκου) Ταυτόχρονο CIS (με παρουσία θηλωματώδους όγκου) Χαρακτηριστικά του βαθμού διαφοροποίησης (Ταξινόμηση κατά WHO) 1973 Εκτός από την αρχιτεκτονική, στα μεμονωμένα κύτταρα παρατηρείται διαφορετικού βαθμού αναπλασία. Grade 1: καλά διαφοροποιημένος όγκος Grade 2: μέτρια διαφοροποιημένος όγκος Grade 3: φτωχά διαφοροποιημένος όγκος 2004 WHO Tαξινόμηση Ένα νέο σύστημα ταξινόμησης άρχισε να προτείνεται από την WHO/ISKP το 1998 και εκσυγχρονίστηκε από την WHO το Για τους μη διηθητικούς θηλωματώδεις όγκους, αυτό το σύστημα χρησιμοποιεί τις ακόλουθες κατηγορίες (Πίνακας 2): Πίνακας 2: Ταξινόμηση μη διηθητικής ουροθηλιακής νεοπλασίας κατά WHO (2004) Επίπεδη βλάβη Υπερπλασία (επίπεδη μη θηλώδης βλάβη χωρίς ατυπία) Ατυπία άγνωστης σημασίας Ουροθηλιακή δυσπλασία Ουροθηλιακό καρκίνωμα in situ (CIS) Θηλώδης βλάβη Ουροθηλιακό θήλωμα (μια εντελώς καλοήθης βλάβη) 10 Eπιφανειακός Kαρκίνος Oυροδόχου Kύστης

13 Ουροθηλιακό θηλώδες νεόπλασμα με χαμηλό δυναμικό κακοήθειας (PUNLMP) Ουροθηλιακό θηλώδες καρκίνωμα χαμηλής διαφοροποίησης Ουροθηλιακό θηλώδες καρκίνωμα υψηλής διαφοροποίησης H κατά WHO ταξινόμηση του 2004 όρισε το Tis (CIS) ως μια μη θηλώδη δηλαδή μια επίπεδη βλάβη της όποιας το επιφανειακό επιθήλιο περιέχει κύτταρα που είναι κυτταρολογικά κακοήθη. Οι θηλωματώδεις όγκοι ταξινομήθηκαν είτε ως θηλώδη ουροθηλιακά νεοπλάσματα χαμηλού δυναμικού κακοήθειας (PUNLMP) είτε ως ουροθηλιακά καρκινώματα, που στη συνέχεια υποδιαιρέθηκαν σε δύο βαθμούς: χαμηλού βαθμού και υψηλού βαθμού διαφοροποίησης (Πίνακας 2). Η ενδιάμεση ομάδα (G2) αποκλείσθηκε. Αυτή η ομάδα ήταν η αιτία των αμφισβητήσεων (διαμάχη) για την κατά WHO ταξινόμηση του Προτείνεται η χρήση της ταξινόμησης κατά WHO 2004 καθώς αυτό θα μειώσει τη διαφορά απόψεων μεταξύ παθολογοανατόμων. Παρά ταύτα μέχρι η ταξινόμηση του 2004 να γίνει validated κλινικά, οι όγκοι θα πρέπει να ταξινομούνται χρησιμοποιώντας και τις δύο ταξινομήσεις, του 1973 και του Η πλειοψηφία των τυχαιοποιημένων κλινικών μελετών που έχουν δημοσιευθεί μέχρι τώρα για τους Τα - Τ1 όγκους της ουρoδόχου κύστης έχουν διεξαχθεί χρησιμοποιώντας την ταξινόμηση κατά WHO 1973 και επομένως οι ακόλουθες συστάσεις βασίστηκαν στην ταξινόμηση αυτή. Διάγνωση και αρχικά βήματα θεραπείας Η διάγνωση βασίζεται κυρίως στην κυστεοσκοπική διερεύνηση της ουρ.κύστης, στη βιοψία και στην κυτταρολογική εξέταση των ούρων. Μέχρι σήμερα οι μοριακοί δείκτες στο ουροποιητικό δεν βελτίωσαν το συνδυασμό της κυστεοσκόπησης και της κυτταρολογικής εξέτασης. Eπιφανειακός Kαρκίνος Oυροδόχου Kύστης 11

14 Η θεραπεία εκλογής για τους Τα και Τ1 θηλωματώδεις όγκους είναι η ολική μακροσκοπική εκρίζωση με διουρηθρική αφαίρεση (TUR) συμπεριλαμβάνοντας και τον υποκείμενο μυ. Μία δεύτερη εκτομή θα πρέπει να εκτελείται σε περίπτωση υποψίας μη πλήρους αρχικής εκτομής, π.χ σε ευμεγέθεις ή πολλαπλούς όγκους, ή σε περίπτωση μη συμπεριλαμβανομένου μυϊκού ιστού στο ιστολογικό παρασκεύασμα, ή τέλος σε περιπτώσεις ανεύρεσης ενός όγκου Τ1 ή όγκου χαμηλής διαφοροποίησης. Η τεχνική της διουρηθρικής αφαίρεσης περιγράφεται στις κατευθυντήριες γραμμές της EAU στο κεφάλαιο του επιφανειακού όγκου κύστης (Eur Urol 2008 Aug;54(2):303-14). Η διάγνωση του CIS βασίζεται στην ιστολογική εξέταση πολλαπλών βιοψιών από το τοίχωμα της ουροδόχου κύστης. Στους ασθενείς με μη θηλωματώδη όγκο και θετική κυτταρολογική ούρων ενδείκνυται η λήψη πολλαπλών βιοψιών (τυχαίες βιοψίες) από τον φαινομενικά φυσιολογικό κυστικό βλεννογόνο καθώς επίσης και από την προστατική μοίρα της ουρήθρας. Σε αυτές τις περιπτώσεις ενδείκνυται η φθορίζουσα κυστεοσκόπηση διότι βελτιώνει τον βαθμό ανίχνευσης του CIS. Η κυτταρολογική ούρων αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο στην διάγνωση και την παρακολούθηση του CIS με ευαισθησία και ειδικότητα που ξεπερνά το 90%. Το CIS δεν μπορεί εκριζωθεί πλήρως με την διουρηθρική εκτομή και γι αυτό απαιτούνται περεταίρω θεραπευτικές στρατηγικές. 12 Eπιφανειακός Kαρκίνος Oυροδόχου Kύστης

15 Προγνωστικοί παράγοντες και επικουρική θεραπεία Τa-T1 θηλωματώδεις όγκοι Επειδή υπάρχει σημαντικός κίνδυνος για υποτροπή και /ή εξέλιξη των όγκων μετά από διουρηθρική εκτομή, η ενδοκυστική επικουρική θεραπεία έχει προταθεί για όλα τα στάδια (Τα, Τ1 και Τis). Όλοι οι ασθενείς θα πρέπει να λάβουν άμεσα μία μετεγχειρητική έγχυση χημειοθεραπείας εντός 6 ωρών μετά την TUR, με αντένδειξη σε περίπτωση διάτρησης της κύστης ή σοβαρής αιμορραγίας. Η άμεση έγχυση έχει θεωρηθεί σαν θεραπεία εκλογής, ενώ η επιλογή του φαρμάκου (Μitomycin C, Epirubicin ή Doxorubicine) δεν είναι δεσμευτική. Η επιλογή της παραιτέρω ενδοκυστικής επικουρικής θεραπείας εξαρτάται από τον κίνδυνο των ασθενών για επανεμφάνιση και/ή εξέλιξη, ο οποίος μπορεί να εκτιμηθεί χρησιμοποιώντας το EORTC σύστημα score (Πίνακας 3, σελ. 16) και τους πίνακες κινδύνου (Πίνακας 4, σελ. 17). Ασθενείς με πολλαπλούς όγκους, ευμεγέθεις όγκους (> 3 cm) και εξαιρετικά υποτροπιάζοντες όγκους (>1 υποτροπή/έτος) βρίσκονται σε πάρα πολύ υψηλό κίνδυνο επανεμφάνισης, ενώ ασθενείς με όγκο στο Τ1 στάδιο, με υψηλού grade όγκους και Cis, έχουν πάρα πολύ υψηλό κίνδυνο εξέλιξης. Η ενδοκυστική χημειοθεραπεία ελαττώνει την επανεμφάνιση αλλά όχι και την εξέλιξη και συνδέεται με ήπιες παρενέργειες. Η ενδοκυστική ανοσοθεραπεία με BCG (εναρκτήρια και συντήρησης) είναι καλύτερη από την ενδοκυστική χημειοθεραπεία για τη μείωση των υποτροπών και είναι ικανή να αποτρέψει ή να καθυστερήσει την πρόοδο σε διηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστης. Ωστόσο η ενδοκυστική έγχυση με BCG είναι περισσότερο τοξική. Eπιφανειακός Kαρκίνος Oυροδόχου Kύστης 13

16 Συστάσεις για χαμηλού κινδύνου όγκους Ασθενείς με μονήρες, μικρό, υψηλής διαφοροποίησης (low grade) Ta όγκο χωρίς CIS έχουν χαμηλό κίνδυνο και για τα δύο, επανεμφάνιση και εξέλιξη θα πρεπει να υποβληθούν σε: BΣ 1. Πλήρη εξαίρεση TUR. A 2. Άμεση, μονή μετεγχειρητική έγχυση, με ένα A χημειοθεραπευτικό φάρμακο (επιλογή μη δεσμευτική). 3. Δεν προτείνεται επιπλέον θεραπεία εάν δεν υπάρξει A επανεμφάνιση. Συστάσεις για υψηλού κινδύνου όγκους Ασθενείς με Ta-T1, G3 υψηλού βαθμού κακοήθειας όγκο με ή χωρίς καρκίνο in situ και εκείνοι με καρκίνο in situ (μόνο) θεωρούνται ασθενείς υψηλού κινδύνου για εξέλιξη. Η θεραπεία θα πρέπει να αποτελείται από: BΣ 1. Πλήρη εξαίρεση (TUR) για θηλωματώδεις όγκους C ακολουθούμενη από μόνο μία άμεση μετεγχειρητική έγχυση με ένα χημειοθεραπευτικό φάρμακο (επιλογή μη δεσμευτική). 2. Επαναληπτική TUR μετά από 4-6 εβδομάδες. B 3. Συμπληρωματική ενδοκυστική ανοσοθεραπεία με BCG (πλήρης A δόση ή ελαττώμενη δόση σε περίπτωση παρενεργειών). Η θεραπεία συντήρησης είναι απαραίτητη το λιγότερο 1 χρόνο μολονότι το ιδανικό σχήμα συντήρησης δεν έχει ακόμα καθοριστεί. 4. Προτείνεται άμεση ριζική κυστεκτομή σε ασθενείς με πολύ C υψηλό κίνδυνο εξέλιξης του όγκου. 5. Προτείνεται άμεση ριζική κυστεκτομή επί αποτυχίας της B ενδοκυστικής ανοσοθεραπείας με BCG. 14 Eπιφανειακός Kαρκίνος Oυροδόχου Kύστης

17 Συστάσεις για ενδιάμεσου κινδύνου όγκους Για τους υπόλοιπους, ενδιάμεσου κινδύνου, ασθενείς η συμπληρωματική (adjuvant) ενδοκυστική θεραπεία είναι απαραίτητη αλλά όχι ομόφωνη όσον αφορά το ιδανικό φάρμακο και το ιδανικό σχήμα. Το BCG είναι πιο αποτελεσματικό από τη χημειοθεραπεία, τόσο στη μείωση των υποτροπών όσο και στην εξέλιξη, αλλά σχετίζεται με περισσότερες συστηματικές και τοπικές παρενέργειες. Το μεγαλύτερο πρόβλημα στους όγκους ενδιάμεσου κινδύνου είναι να αποτρέψουμε την επανεμφάνιση και την εξέλιξη από τις οποίες η επανεμφάνιση είναι κλινικά πιο συχνή. Η θεραπεία θα πρέπει να περιλαμβάνει: BΣ 1. Πλήρης εξαίρεση TUR ακολουθούμενη από μια άμεση μόνο A μετεγχειρητική έγχυση με ένα χημειοθεραπευτικό φάρμακο (επιλογή μη δεσμευτική). 2. Επαναληπτική TUR μετά από 4-6 εβδομάδες εάν η πρώτη B εκτομή δεν ήταν πλήρης. 3a Συμπληρωματική ενδοκυστική χημειοθεραπεία (επιλογή φαρμάκου μη δεσμευτική), σχήμα προαιρετικό, αν και η εφαρμογή του δεν πρέπει να υπερβαίνει τον 1 χρόνο. A ή 3b Συμπληρωματική ενδοκυστική ανοσοθεραπεία: BCG (πλήρης δόση ή ελαττωμένη σε περίπτωση παρενεργειών). Σχήμα συντήρησης: Είναι απαραίτητο το λιγότερο για 1 χρόνο μολονότι το ιδανικό σχήμα συντήρησης δεν έχει ακόμα καθοριστεί. A Eπιφανειακός Kαρκίνος Oυροδόχου Kύστης 15

18 Πίνακας 3: Yπολογισμός βαθμού Επανεμφάνισης και Εξέλιξης Παράγοντας Επανεμφάνιση Εξέλιξη Αριθμός όγκων Μονήρης εώς Διάμετρος όγκου < 3 εκ εκ. 3 3 Ποσοστό προηγούμενης επανεμφάνισης Πρωτοπαθής επανεμφάνιση /έτος 2 2 > 1 επανεμφάνιση /έτος 4 2 Κατηγορία Ta 0 0 T1 1 4 Συνυπάρχων Cis Oχι 0 0 Ναι 1 6 Grade (WHO 1973) G1 0 0 G2 1 0 G3 2 5 Tελική βαθμολογία Eπιφανειακός Kαρκίνος Oυροδόχου Kύστης

19 Πίνακας 4: Πιθανότητα επανεμφάνισης και εξέλιξης ανάλογα τον βαθμό Βαθμός Πιθανότητα Πιθανότητα Κίνδυνος επανεμφάνισης επανεμφάνισης επανεμφάνισης επανεμφάνισης 1 χρόνο 5 χρόνια 0 15% 31% χαμηλός % 46% ενδιάμεσος % 62% ενδιάμεσος % 78% υψηλός Bαθμός Πιθανότητα Πιθανότητα Ομάδα με εξέλιξης εξέλιξης εξέλιξης κίνδυνο 1 χρόνο 5 χρόνια εξέλιξης 0 0,2 % 0,8% χαμηλός 2-6 1% 6% ενδιάμεσος % 17% υψηλός % 45% υψηλός Σημείωση: Ηλεκτονικοί υπολογισμοί για τους Πίνακα 3 και 4 είναι διαθέσιμοι στην ιστοσελίδα http//eortc.be/tools/bladdercalculator/ Εur Urol 2006;49(3): Καρκίνωμα in situ (Cis) To CIS παρουσιάζει υψηλό κίνδυνο εξέλιξης σε διηθητική νόσο που υπερβαίνει το 50% σε ορισμένες μελέτες. Η ενδοκυστική ανοσοθεραπεία με BCG (εναρκτήρια και συντήρησης) είναι ανώτερη σε σχέση με την ενδοκυστική χημειοθεραπεία όσον αφορά Eπιφανειακός Kαρκίνος Oυροδόχου Kύστης 17

20 το πλήρες ποσοστό ανταπόκρισης και το συνολικό ποσοστό των ασθενών που θα απαλλαγούν από τη νόσο. Επιπλέον, το BCG μειώνει τον κίνδυνο εξέλιξης σε σύγκριση με την ενδοκυστική χημειοθεραπεία ή με κάποια άλλη διαφορετική ανοσοθεραπεία. Η ριζική κυστεκτομή ως αρχική θεραπεία τη στιγμή της διάγνωσης προσφέρει εξαιρετικό ποσοστό επιβίωσης ελεύθερη νόσου, όμως αποτελεί υπέρμετρη θεραπεία σε ποσοστό που ξεπερνά το 50% των ασθενών. Συστάσεις για τη θεραπεία του Cis BΣ 1. Σε συνύπαρξη Cis, η αρχική στρατηγική (TUR, νωρίς ενδοκυστική έγχυση, μια δεύτερη TUR) βασίζεται στα χαρακτηριστικά του θηλωματώδους όγκου. 2. Ενδοκυστική ανοσοθεραπεία με BCG που περιλαμβάνει A τουλάχιστον 1 χρόνο σχήμα συντήρησης. 3. Μετά από 6 εβδομαδιαίες εγχύσεις, ακολουθεί ένας δεύτερος B κύκλος 6 εβδομαδιαίων εγχύσεων BCG ή σχήματα συντήρησης τριων εβδομαδιαίων εγχύσεων προτείνονται σε μη ανταπόκριση καθώς περίπου το 40-60% αυτών των ασθενών θα ανταποκριθεί στην πρόσθετη θεραπεία με BCG. 4. Μετά 6 μήνες σε περίπτωση μη ανταπόκρισης στο BCG B προτείνεται ριζική κυστεκτομή Παρακολούθηση για τους μη διηθητικούς (επιφανειακούς) όγκους της ουροδόχου κύστης Εξαιτίας του κινδύνου επανεμφάνισης και εξέλιξης, οι ασθενείς με μη μυοδιηθητικούς όγκους ουροδόχου κύστης χρειάζονται παρακολούθηση. Ωστόσο η συχνότητα και η διάρκεια των κυστεοσκοπήσεων θα πρέπει να αντανακλά τον ατομικό βαθμό κινδύνου των ασθενών. Χρησιμοποιώντας τους πίνακες κινδύνου (βλέπε Πίνακα 3 και 4, σελ. 16,17) μπορούμε να 18 Eπιφανειακός Kαρκίνος Oυροδόχου Kύστης

21 προβλέψουμε τους βραχυπρόθεσμους και τους μακροπρόθεσμους κινδύνους της επανεμφάνισης και της εξέλιξης σε εξατομικευμένους ασθενείς ώστε να μπορούμε να προσαρμόσουμε το πρόγραμμα παρακολούθησης ανάλογα: α. Η άμεση εντόπιση μυοδιηθητικού και επανεμφανίσεων υψηλού βαθμού κακοήθειας μη μυοδιηθητικών όγκων είναι κρίσιμη, ενώ μια καθυστέρηση στη διάγνωση και θεραπεία απειλεί τη ζωή του ασθενούς. β. Η επανεμφάνιση όγκου στη χαμηλού κινδύνου ομάδα είναι πάντα κοντινά στο χαμηλού σταδίου και χαμηλού βαθμού κακοήθειας όγκο. Μικρές, μη διηθητικές (Τa) χαμηλού βαθμού κακοήθειας θηλωματώδης επανεμφανίσεις δεν παρουσιάζουν άμεσο κίνδυνο για τον ασθενή και η έγκαιρη ανίχνευση τους δεν είναι σημαντική για την επιτυχία της θεραπείας. γ. Το αποτέλεσμα της 1ης κυστεοσκόπησης μετά διουρηθρική εξαίρεση (TUR) στους 3 μήνες, είναι ένας σημαντικός προγνωστικός παράγοντας για την επανεμφάνιση και την εξέλιξη. Γι αυτό η πρώτη κυστεοσκόπηση θα πρέπει να εκτελείται 3 μήνες μετά τη διουρηθρική εκτομή σε όλους τους ασθενείς με μη μυοδιηθητικό όγκο ουροδόχου κύστης. Οι ακόλουθες οδηγίες βασίζονται μόνο σε αναδρομικές μελέτες. Οδηγίες για παρακολούθηση με κυστεοσκόπηση Ασθενείς με όγκους χαμηλού κινδύνου επανεμφάνισης και εξέλιξης θα πρέπει να υποβληθούν σε κυστεοσκόπηση στους 3 μήνες. Εάν αυτή είναι αρνητική προτείνεται κυστεοσκοπική παρακολούθηση στους 9 μήνες και εν συνεχεία ανά έτος για 5 χρόνια. ΒΣ C Eπιφανειακός Kαρκίνος Oυροδόχου Kύστης 19

22 Ασθενείς με όγκους υψηλού κινδύνου εξέλιξης θα πρέπει να υποβληθούν σε κυστεοσκόπηση και κυτταρολογική ούρων στους 3 μήνες. Εάν είναι αρνητική, η κυστεοσκοπική παρακολούθηση και η κυτταρολογική θα πρέπει να επαναλαμβάνονται κάθε 3 μήνες για μια περίοδο 2 χρόνων, κάθε 4 μήνες στον 3ο χρόνο, κάθε 6 μήνες μέχρι τον 5ο χρόνο και από κει και μετά ετησίως. Προτείνεται επίσης μία ετήσια διερεύνηση του ανώτερου ουροποιητικού. Ασθενείς με ενδιάμεσο κίνδυνο εξέλιξης (περίπου το 1/3 όλων των ασθενών) θα πρέπει να έχουν ένα ενδιάμεσο σχήμα παρακολούθησης με κυστεοσκόπηση και κυτταρολογική προσαρμοσμένο ανάλογα με τους ατομικούς και υποκειμενικούς παράγοντες. Ασθενείς με Cis θα πρέπει να παρακολουθούνται για ολόκληρη τη ζωή τους, λόγω του υψηλού κινδύνου υποτροπής και εξέλιξης, τόσο στο εσωτερικό της ουροδόχου κύστης όσο και έξωκυστικά. Η κυτταρολογική ούρων μαζί με την κυστεοσκόπηση (και η βιοψία της κύστης σε περίπτωση θετικής κυτταρολογικής) είναι σημαντικές για την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας. Το σχήμα παρακολούθησης είναι το ίδιο με εκείνο των ασθενών με όγκους υψηλού κινδύνου. C C C Αυτές οι συνοπτικές οδηγίες στηρίζονται στις εκτεταμένες κατευθυντήριες της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας (ISBN ) οι οποίες είναι διαθέσιμες για όλα τη μέλη της στην ιστοσελίδα: 20 Eπιφανειακός Kαρκίνος Oυροδόχου Kύστης

23 ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΑ ΕΚ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΥ ΕΠΙΘΗΛΙΟΥ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ M. Rouprêt, R. Zigeuner, J. Palou, A. Böhle, E. Kaasinen, M. Babjuk, R. Sylvester, W. Oosterlinck Eur Urol 2011 Apr;59(4): Εισαγωγή Η ομάδα κατευθυντήριων οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας για τα καρκινώματα εκ μεταβατικού επιθηλίου ανώτερου ουροποιητικού (Upper Urinary Tract Urothelial Cell Carcinomas) ενημέρωσε πρόσφατα τις κατευθυντήριες οδηγίες για αυτόν τον τύπο όγκου. Αυτό το έγγραφο παρέχει μια σύντομη ανασκόπηση των ενημερωμένων κατευθυντήριων οδηγιών της EAU. Οι UUT-UCCs είναι ασυνήθεις και αντιπροσωπεύουν μόνο το 5-10% των UCCs. Η εκτιμώμενη ετήσια επίπτωση των UUT-UCCs στις Δυτικές χώρες είναι περίπου 1-2 νέες περιπτώσεις ανά πληθυσμού. Οι όγκοι του πυελοκαλυκικού συστήματος είναι περίπου δύο φορές συχνότεροι σε σχέση με τους όγκους του ουρητήρα. Οι κύριοι περιβαλλοντικοί παράγοντες που σχετίζονται με την ανάπτυξη των UUT-UCCs είναι παρόμοιοι με αυτούς που σχετίζονται με τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης, δηλαδή ο καπνός και η επαγγελματική έκθεση. Άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες που σχετίζονται ιδιαίτερα με την εμφάνιση UUT-UCCs περιλαμβάνουν τη φαινακετίνη, τη νεφροπάθεια από αριστολοχικό οξύ και η ασθένεια blackfoot. Kαρκινώματα εκ μεταβατικού Επιθήλιου Ανώτερου Ουροποιητικού 21

24 Η μορφολογία των UUT-UCCs είναι παρόμοια με εκείνη των καρκινωμάτων της ουροδόχου κύστης. Πάνω από το 95% των UCCs προκύπτουν από το ουροθήλιο και περιλαμβάνουν είτε UUT-UCCs ή καρκινώματα της ουροδόχου κύστης. Σταδιοποίηση Η ταξινόμηση των UUT-UCCs παρουσιάζεται στην 7η έκδοση του 2009 της σταδιοποίησης κατά TNM των κακοήθων όγκων. Πίνακας 1: TNM σταδιοποίηση 2009 νεφρικής πυέλου και ουρητήρα T Πρωτοπαθής όγκος TX Ο πρωτοπαθής όγκος δεν είναι δυνατόν να εκτιμηθεί T0 Χωρίς ενδείξεις πρωτοπαθούς όγκου Ta Μη διηθητικό θηλώδες καρκίνωμα Tis Καρκίνωμα in situ T1 Ο όγκος διηθεί τον υποβλεννογόνιο συνδετικό ιστό. T2 Ο όγκος διηθεί τον μυϊκό χιτώνα T3 (Νεφρική πύελος) Ο όγκος διηθεί πέραν του μυϊκού χιτώνα το περινεφρικό λίπος ή το νεφρικό παρέγχυμα (Ουρητήρας) Ο όγκος διηθεί πέραν του μυϊκού χιτώνα το περιουρητηρικό λίπος T4 Ο όγκος διηθεί παρακείμενα όργανα ή το περινεφρικό λίπος διαμέσου του νεφρικού παρεγχύματος N Περιοχικοί λεμφαδένες NX Μη εκτιμήσιμοι λεμφαδένες N0 Απουσία λεμφαδενικών μεταστάσεων N1 Μετάσταση σε ένα μόνο λεμφαδένα μεγαλύτερης διαμέτρου 2 εκ ή λιγότερο 22 Kαρκινώματα εκ μεταβατικού Επιθήλιου Ανώτερου Ουροποιητικού

25 N2 Μετάσταση σε ένα μόνο λεμφαδένα διαμέτρου μεγαλύτερης από 2 εκ και μικρότερης από 5 ή σε πολλαπλούς λεμφαδένες, κανένας μεγαλύτερος από 5 εκ N3 Μετάσταση σε λεμφαδένα μεγαλύτερο από 5 εκ M Απομακρυσμένες μεταστάσεις M0 Απουσία απομακρυσμένων μεταστάσεων M1 Απομακρυσμένες μεταστάσεις Διαφοροποίηση όγκου Μέχρι το 2004, η πιο κοινή ταξινόμηση που χρησιμοποιείτο στα UUT- UCCs ήταν η ταξινόμηση του ΠΟΥ του 1973, που διέκρινε μεταξύ τριών βαθμών κακοήθειας (G1, G2 και G3). Από το 2004 η νέα ταξινόμηση του ΠΟΥ διακρίνει ανάμεσα σε τρεις ομάδες μη διηθητικών όγκων: θηλώδης ουροθηλιακή νεοπλασία χαμηλού κακοήθους δυναμικού, χαμηλού grade καρκινωμάτα και υψηλού grade καρκινώματα. Και οι δύο ταξινομήσεις είναι σε χρήση σήμερα για τα UUT-UCCs. Δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου όγκοι χαμηλού κακοήθους δυναμικού στο ανώτερο ουροποιητικό. Διάγνωση Η διάγνωση των UUT-UCCs βασίζεται στην απεικόνιση, την κυστεοσκόπηση, τις κυτταρολογικές ούρων και τη διαγνωστική ουρητηροσκόπηση. Kαρκινώματα εκ μεταβατικού Επιθήλιου Ανώτερου Ουροποιητικού 23

26 Πίνακας 2: Κατευθυντήριες οδηγίες στη διάγνωση των UUT-UCC Συστάσεις στη διάγνωση UUT-UCC Κυτταρολογικές ούρων Κυστεοσκόπηση γα τον αποκλεισμό συνυπάρχοντος όγκου ουροδόχου κύστης MDCT ουρογραφία GR A A A MDCT = πολυτομική αξονική τομογραφία Επιπλέον, τα πιθανά πλεονεκτήματα της ουρητηροσκόπησης θα πρέπει να συζητούνται στην προεγχειρητική αξιολόγηση οποιουδήποτε ασθενούς με UUT-UCC. Προγνωστικοί παράγοντες UUT-UCCs που διηθούν το μυϊκό τοίχωμα συνήθως έχουν πολύ κακή πρόγνωση. Οι αναγνωρισμένοι προγνωστικοί παράγοντες κατά φθίνουσα σειρά σπουδαιότητας είναι: Στάδιο όγκου και βαθμός κακοήθειας Σύγχρονο καρκίνωμα in situ (CIS) Ηλικία Λεμφαγγειακή διήθηση Αρχιτεκτονική όγκου Εκτενής νέκρωση όγκου Μοριακοί δείκτες Τοποθεσία όγκου Φύλο. 24 Kαρκινώματα εκ μεταβατικού Επιθήλιου Ανώτερου Ουροποιητικού

27 Θεραπεία Εντοπισμένη νόσος Η ανοικτή νεφροουρητηρεκτομή (RNU) με εκτομή του ουρητηρικού στομίου και 1-2 εκ. του τοιχώματος της κύστης γύρω από αυτό αποτελεί τη ριζική αντιμετώπιση των UUT-UCCs. Αυτή είναι η θεραπεία εκλογής ανεξάρτητα την εντόπιση του όγκου στο ανώτερο ουροποιητικό. Εκτομή του ουρητήρα και του ουρητηρικού στομίου πραγματοποιούνται επειδή το τμήμα αυτό του ουροποιητικού παρουσιάζει σημαντικό κίνδυνο υποτροπής. Η λεμφαδενεκτομή κατά τη RNU παρουσιάζει θεραπευτικό ενδιαφέρον και επιτρέπει την ιδανική σταδιοποίηση της νόσου. Πίνακας 3: Κατευθυντήριες οδηγίες στη ριζική αντιμετώπιση των UUT-UCC: Ριζική νεφροουρητηρεκτομή Ενδείξεις ριζικής αντιμετώπισης στα UUT-UCC Υποψία διηθητικού UUT-UCC (απεικονιστικές εξετάσεις). Υψηλής κακοήθειας όγκος (κυτταρολογικές ούρων). Πολυεστιακότητα (με δύο λειτουργικούς νεφρούς). GR B B B Τεχνικές ριζικής νεφροουρητηρεκτομής στα UUT-UCC Η ριζική και η λαπαροσκοπική πρόσβαση είναι εξίσου αποτελεσματικές. Η εκτομή του ουρητηρικού στομίου και 1-2 εκ από το τοίχωμα της κύστης γύρω από αυτό είναι επιτακτική. Είναι αποδεκτές αρκετές τεχνικές εκτομής του ουρητηρικού στομίου, εκτός από το stripping. Λεμφαδενεκτομή συνιστάται σε περίπτωση διηθητικού UUT-UCC. B A C C RNU = Ριζική νεφροουρητηρεκτομή Kαρκινώματα εκ μεταβατικού Επιθήλιου Ανώτερου Ουροποιητικού 25

28 Η συντηρητική αντιμετώπιση χαμηλού κινδύνου UUT-UCC αποτελείται από συντηρητική χειρουργική, η οποία επιτρέπει τη διατήρηση της νεφρικής μονάδας. Η συντηρητική αντιμετώπιση μπορεί να τίθεται υπ όψιν σε επιτακτικές περιπτώσεις (νεφρική ανεπάρκεια, μονήρης νεφρός) ή σε επιλεγμένα περιστατικά με χαμηλού κινδύνου όγκους και φυσιολογικό αντίπλευρο νεφρό. Η επιλογή τεχνικής (ουρητηροσκόπηση, τμηματική εκτομή, διαδερμική πρόσβαση) εξαρτάται από τεχνικούς περιορισμούς, από την ανατομική εντόπιση του όγκου και την εμπειρία του χειρουργού. Πίνακας 4: Κατευθυντήριες οδηγίες στη συντηρητική αντιμετώπιση των UUT-UCC Ενδείξεις συντηρητικής αντιμετώπισης των UUTUCC Μονήρης όγκος. Μικρός όγκος (μέγεθος < 1εκ.). Χαμηλής κακοήθειας όγκοι (κυτταρολογικές ή βιοψία). Χωρίς ενδείξεις διήθησης στη MDCT ουρογραφία. Κατανόηση της στενής παρακολούθησης. GR B B B B B Τεχνικές στη συντηρητική αντιμετώπιση των UUT-UCC Στην περίπτωση ενδοσκοπικής αντιμετώπισης θα πρέπει να χρησιμοποιείται laser. Προτιμάται η εύκαμπτη ουρητηροσκόπηση σε σχέση με την άκαμπτη. Η μερική εκτομή αποτελεί επιλογή για όγκους της νεφρικής πυέλου και του ουρητήρα. C C C 26 Kαρκινώματα εκ μεταβατικού Επιθήλιου Ανώτερου Ουροποιητικού

29 Η ανοικτή διαδερμική αντιμετώπιση αποτελεί επιλογή σε μικρούς, χαμηλής κακοήθειας καλυκικούς όγκους ακατάλληλους για ενδοσκοπική θεραπεία με ουρητηροσκόπηση. C MDCT = πολυτομική αξονική τομογραφία Η έγχυση BCG ή Mitomycin-C στο ουροποιητικό σύστημα μέσω διαδερμικής νεφροστομίας ή ουρητηρικού καθετήρα είναι τεχνικά δυνατή μετά από συντηρητική αντιμετώπιση UUT-UCCs. Τα οφέλη της όμως δεν έχουν επιβεβαιωθεί. Εκτεταμένη νόσος Η ριζική νεφροουρητηρεκτομή δεν έχει όφελος σε μεταστατική (Μ+) νόσο, αν και θα πρέπει να τίθεται υπ όψιν ως παρηγορητική επιλογή. Εφόσον τα UUT-UCCs είναι ουροθηλιακοί όγκοι, η χημειοθεραπεία με βάση την πλατίνα αναμένεται να παρέχει εφάμιλλα αποτελέσματα με αυτά στην ουροδόχο κύστη. Στην παρούσα φάση δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα τα οποία να παρέχουν συστάσεις. Η ακτινοθεραπεία φαίνεται να είναι άνευ σημασίας στις μέρες μας τόσο ως κύρια θεραπεία όσο και ως ενισχυτική θεραπεία στη χημειοθεραπεία. Παρακολούθηση Μετά από ριζική αντιμετώπιση ασθενών με UUT-UCC είναι απαραίτητη αυστηρή παρακολούθηση, ώστε να διαγνωστούν μετάχρονοι όγκοι ουροδόχου κύστεως (σε όλες τις περιπτώσεις), τοπικές υποτροπές ή απομακρυσμένες μεταστάσεις (σε διηθητικούς όγκους). Σε συντηρητική αντιμετώπιση θα πρέπει να παρακολουθείται πολύ στενά το σύστοιχο ανώτερο ουροποιητικό σύστημα εξαιτίας του υψηλού κινδύνου υποτροπής. Kαρκινώματα εκ μεταβατικού Επιθήλιου Ανώτερου Ουροποιητικού 27

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΑ ΕΚ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΥ ΕΠΙΘΗΛΙΟΥ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΑ ΕΚ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΥ ΕΠΙΘΗΛΙΟΥ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΑ ΕΚ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΥ ΕΠΙΘΗΛΙΟΥ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ M. Rouprêt, R. Zigeuner, J. Palou, A. öhle, E. Kaasinen, M. abjuk, R. Sylvester, W. Oosterlinck Eur Urol 2011 Apr;59(4):584-94

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ (Mερική ενημέρωση κειμένου Δεκέμβριος 2010) M.Babjuk, W. Oosterlinck, R. Sylvester, E. Kaasinen, A. Böhle, J. Palou, M. Rouprê Eur Urol

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΗΘΗΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ

ΔΙΗΘΗΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ ΔΙΗΘΗΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ (Ενημέρωση Μάρτιος 2011) A. Stenzl (πρόεδρος), J.A. Witjes, N.. owan, Μ. De Santis, M. Kuczyk, T. Lebret, A.S. Merseburger, M.J. Ribal, A. Sherif Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήριες οδηγίες της EAU για τον ουροθηλιακό καρκίνο ανώτερης αποχετευτικής μοίρας ουροποιητικού

Κατευθυντήριες οδηγίες της EAU για τον ουροθηλιακό καρκίνο ανώτερης αποχετευτικής μοίρας ουροποιητικού Κατευθυντήριες οδηγίες της EAU για τον ουροθηλιακό καρκίνο ανώτερης αποχετευτικής μοίρας ουροποιητικού M. Rouprêt, M. Babjuk, M. Burger, E. ompérat, N.. owan P. Gontero, A.H. Mostafid, J. Palou, B.W.G.

Διαβάστε περισσότερα

Η παγκόσμια οργάνωση υγείας συνιστά την κατάταξη σε 4 βασικούς ιστολογικούς τύπους: καρκίνωμα μεταβατικού επιθηλίου, καρκίνωμα πλακώδους

Η παγκόσμια οργάνωση υγείας συνιστά την κατάταξη σε 4 βασικούς ιστολογικούς τύπους: καρκίνωμα μεταβατικού επιθηλίου, καρκίνωμα πλακώδους ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΕΩΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΕΩΣ. Είναι ο τέταρτος πιο συχνός καρκίνος της στον Δυτικό κόσμο. Η μέση ηλικία κατά την διάγνωση είναι τα 60 με 65 έτη.είναι πιο συχνός στους

Διαβάστε περισσότερα

Τ 1 G 3. Επαρκής TUR ή re-tur;

Τ 1 G 3. Επαρκής TUR ή re-tur; EΠΙΦΑΝΕΙΑΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΕΩΣ Τ 1 G 3. Επαρκής TUR ή re-tur; Εισηγητής: Γ.Κ. ΜΟΥΣΤΑΚΑΣ Α.Ν.Θ. Θεαγένειο Θεσσαλονίκης Οργάνωση: Τμήμα Ουρογεννητικής Ογκολογίας της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΡΟΔΟΥ «ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ» ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΡΟΔΟΥ «ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ» ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΡΟΔΟΥ «ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ» ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΣ ΚΥΣΤΗ Κοίλο μυώδες όργανο που υποδέχεται, αποθηκεύει και αποβάλλει τα ούρα Μέρη της κύστης Κορυφή Σώμα Πυθμένας Ανατομικά

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήριες οδηγίες της EAU για το Μη-μυοδιηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστης

Κατευθυντήριες οδηγίες της EAU για το Μη-μυοδιηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστης Κατευθυντήριες οδηγίες της EU για το Μη-μυοδιηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστης (Non-Muscle Invasive ladder ancer, NMI) M. abjuk (hair), M. urger (Vice-hair), E. ompérat P. Gontero,.H. Mostafid, J. Palou,.W.G.

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος. Λίστα Συγγραφέων

Πρόλογος. Λίστα Συγγραφέων Περιεχόμενα Πρόλογος Λίστα Συγγραφέων ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ- ΒΑΘΜΟΙ ΣΥΣΤΑΣΗΣ. ΣΕΛ.1 ΣΕΛ.2 ΣΕΛ.3 Α. Μεθοδολογία ΣΕΛ.3 Β. Επίπεδο Τεκμηρίωσης ΣΕΛ.3 (Level of Evidence LoE) Γ. Βαθμός σύστασης ΣΕΛ.4

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΥ. Η κακοήθης νεοπλασία του νεφρού αποτελεί το 3 % των νεοπλασμάτων του ενήλικα. Ασυνήθης είναι η εμφάνιση του σε ηλικίες κάτω των

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΥ. Η κακοήθης νεοπλασία του νεφρού αποτελεί το 3 % των νεοπλασμάτων του ενήλικα. Ασυνήθης είναι η εμφάνιση του σε ηλικίες κάτω των ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΥ. Η κακοήθης νεοπλασία του νεφρού αποτελεί το 3 % των νεοπλασμάτων του ενήλικα. Ασυνήθης είναι η εμφάνιση του σε ηλικίες κάτω των 40 ετών και τυπικά εμφανίζεται στην πέμπτη και έκτη

Διαβάστε περισσότερα

15λεπτη προετοιμασία του φοιτητή για την παρακολούθηση του μαθήματος καρκίνος ουροδόχου κύστεως θηλώματα:

15λεπτη προετοιμασία του φοιτητή για την παρακολούθηση του μαθήματος καρκίνος ουροδόχου κύστεως θηλώματα: 15λεπτη προετοιμασία του φοιτητή για την παρακολούθηση του μαθήματος καρκίνος ουροδόχου κύστεως θηλώματα: Ο καρκίνος της κύστης αποτελεί τον δεύτερο συχνότερο ουρολογικό καρκίνο. ευθύνονται για το 3% των

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΜΠΑΡΚΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΝ Α Π Λ Η Ρ Ω Τ Ρ Ι Α Π Ρ Ο Ϊ Σ ΤΑΜ Ε Ν Η ΟΥ Ρ ΟΛΟ Γ Ι ΚΟΥ- Ο Γ ΚΟΛΟ Γ Ι ΚΟΥ Τ Μ Η Μ ΑΤΟ Σ ΑΝ Θ «Θ Ε ΑΓ Ε Ν Ε Ι Ο» ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ Βασική

Διαβάστε περισσότερα

Uroswords II Καρκίνος κύστης T1 High Grade: Η κυστεκτοµή είναι απαραίτητη; ιαιτητής:. Μητρόπουλος Οι µονοµάχοι: Β. Τζώρτζης Κ.

Uroswords II Καρκίνος κύστης T1 High Grade: Η κυστεκτοµή είναι απαραίτητη; ιαιτητής:. Μητρόπουλος Οι µονοµάχοι: Β. Τζώρτζης Κ. Uroswords II Καρκίνος κύστης T1 High Grade: Η κυστεκτοµή είναι απαραίτητη; ιαιτητής:. Μητρόπουλος Οι µονοµάχοι: Β. Τζώρτζης Κ. Χατζηµουρατίδης Ερώτηση 1 Κυστεκτοµή ή συντηρητική αγωγή; Η νόσος αντιµετωπίζεται

Διαβάστε περισσότερα

18. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ

18. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ 18. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ Ο καρκίνος του ενδομητρίου είναι η συχνότερη μορφή γυναικολογικού καρκίνου στις ΗΠΑ ( 6% όλων των νεοδιαγνωσθέντων καρκίνων στις γυναίκες). Η πρόγνωση είναι σχετικά καλή καθώς

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήριες οδηγίες της EAU για το

Κατευθυντήριες οδηγίες της EAU για το Κατευθυντήριες οδηγίες της EU για το μυοδιηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστης J.. Witjes (hair), E. ompérat, N.. owan, G. Gakis.G. van der Heijden, V. Hernández, T. Lebret,. Lorch, M.J. Ribal Guidelines

Διαβάστε περισσότερα

Ρ. Κωτακίδου Αναπλ. Διευθύντρια Γ.Ν.Θ. «Γ.Γεννηματάς»

Ρ. Κωτακίδου Αναπλ. Διευθύντρια Γ.Ν.Θ. «Γ.Γεννηματάς» Ρ. Κωτακίδου Αναπλ. Διευθύντρια Γ.Ν.Θ. «Γ.Γεννηματάς» Θεσσαλονίκη 8 Ιανουαρίου 2007 Προδιηθητικές επίπεδο ενδοεπιθηλιακό καρκίνωμα δυσπλασία Ο όρος «ουροθηλιακή ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία» (urothelial intraepithelial

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση της βιοχημικής υποτροπής στον καρκίνο του προστάτη

Διαχείριση της βιοχημικής υποτροπής στον καρκίνο του προστάτη Μωυσίδης Κυριάκος Λέκτορας Ουρoλογίας Β ουρολογική κλινική του Α.Π.Θ. Διευθυντής Καθηγητής Ε. Ιωαννίδης Διαχείριση της βιοχημικής υποτροπής στον καρκίνο του προστάτη Καρκίνος του προστάτη Yπάρχει κάποια

Διαβάστε περισσότερα

Dept. Urology, Athens Medical School, J. Varkarakis ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΑΚΑΡΑΚΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

Dept. Urology, Athens Medical School, J. Varkarakis ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΑΚΑΡΑΚΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΑΚΑΡΑΚΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΟΓΚΟΙ T1G3 Συχνότητα 20% Υποτροπή 80% Πρόοδος σε διηθητική νόσο 53% Θνησιμότητα 34% Rhijn et al Eur Urol 2009 Canookson

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιαιτερότητες χειρουργικής αντιμετώπισης ΝΕΤ εντέρου

Ιδιαιτερότητες χειρουργικής αντιμετώπισης ΝΕΤ εντέρου Ιδιαιτερότητες χειρουργικής αντιμετώπισης ΝΕΤ εντέρου Γεώργιος Χ. Σωτηρόπουλος, MD, PhD, FACS, FEBS Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Essen Αν. Καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ Αθήνα 11.11.2017 Αντιμετώπιση

Διαβάστε περισσότερα

19. ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΑΙΔΟΙΟΥ

19. ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΑΙΔΟΙΟΥ Το 1998 η FIGO (International Federation of Gynecology and Obstetrics) στην ετήσια έκθεση της ανέφερε ότι ο καρκίνος του αιδοίου αποτελούσε το 5% των κακοήθων νεοπλασμάτων του γυναικείου γεννητικού συστήματος.

Διαβάστε περισσότερα

Καρκίνος της νεφρικής πυέλου ή του ουρητήρα

Καρκίνος της νεφρικής πυέλου ή του ουρητήρα Καρκίνος του Νεφρού Καρκίνος της νεφρικής πυέλου ή του ουρητήρα Λιθίαση ουροποιητικού συστήματος Στένωση Πυελοουρητηρικής Συμβολής Τα Επινεφρίδια Nεφρικές κύστες Καρκίνος του Νεφρού Το Νεφρικό Καρκίνωμα

Διαβάστε περισσότερα

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη.

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη. Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη. Καρκίνος του προστάτη Επιδημιολογία: Αποτελεί τον συχνότερα διαγνωσμένο καρκίνο στον άνδρα. 186.320

Διαβάστε περισσότερα

Η ανίχνευση νεφρικών όγκων αυξάνει περίπου κατα 1% κατ' έτος. Η τυχαία ανεύρεση μικρών όγκων είναι σήμερα η πλειονότητα των νεφρικών όγκων.

Η ανίχνευση νεφρικών όγκων αυξάνει περίπου κατα 1% κατ' έτος. Η τυχαία ανεύρεση μικρών όγκων είναι σήμερα η πλειονότητα των νεφρικών όγκων. Ενδείξεις και περιορισμοί στη διαδερμική βιοψία των νεφρικών μαζών Αδαμόπουλος Βασίλειος Md.- FEBU Επιμ.Β' Γ.Ν.Καβάλας- Ουρολογική Κλινική Το Πρόβλημα... Η ανίχνευση νεφρικών όγκων αυξάνει περίπου κατα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟ του ΠΡΟΣΤΑΤΗ. Πως να προλάβετε τον ΔΙΑΓΝΩΣΗ Η ΕΓΚΑΙΡΗ ΣΩΖΕΙ ΖΩΕΣ. Επιστημονική Επιμέλεια Ελληνική Ουρολογική Εταιρία

ΚΑΡΚΙΝΟ του ΠΡΟΣΤΑΤΗ. Πως να προλάβετε τον ΔΙΑΓΝΩΣΗ Η ΕΓΚΑΙΡΗ ΣΩΖΕΙ ΖΩΕΣ. Επιστημονική Επιμέλεια Ελληνική Ουρολογική Εταιρία Η ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΣΩΖΕΙ ΖΩΕΣ Πως να προλάβετε τον ΚΑΡΚΙΝΟ του ΠΡΟΣΤΑΤΗ με ΤΗΝ ΕΥΓΕΝΙΚΗ Χορηγία Επιστημονική Επιμέλεια Ελληνική Ουρολογική Εταιρία με ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ «Αυτές οι πληροφορίες προορίζονται για

Διαβάστε περισσότερα

Ca Προστάτη. Μοριακοί δείκτες και στρατηγική χειρισμού των ασθενών με νόσο χαμηλού κινδύνου ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΠ. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ.

Ca Προστάτη. Μοριακοί δείκτες και στρατηγική χειρισμού των ασθενών με νόσο χαμηλού κινδύνου ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΠ. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ. Ca Προστάτη Μοριακοί δείκτες και στρατηγική χειρισμού των ασθενών με νόσο χαμηλού κινδύνου ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΠ. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ. Ca Προστάτη Ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος στους άνδρες 1 στους

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ Είναι συχνός ο καρκίνος του προστάτη; Ποιοί παράγοντες κινδύνου σχετίζονται με τον καρκίνο του προστάτη ;

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ Είναι συχνός ο καρκίνος του προστάτη; Ποιοί παράγοντες κινδύνου σχετίζονται με τον καρκίνο του προστάτη ; ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ Είναι συχνός ο καρκίνος του προστάτη; Πρόκειται για το συχνότερο καρκίνο και τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο στους άνδρες. Η συχνότητά του αυξάνει με την αύξηση της ηλικίας και το

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ-ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ- ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ-ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ- ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ-ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ- ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Θνησιμότητα: Το αδενοκαρκίνωμα του προστάτη αποτελεί την πιο συνήθη κακοήθη νεοπλασία στους άνδρες, δεν αποτελεί και την κύριααιτίαθανάτου,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΡΚΙΝΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΤΟΥ Γ.Ν.ΣΕΡΡΩΝ ΑΝΕΣΤΗΣ Γ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ ΓΕΝ.ΝΟΣ.ΣΕΡΡΩΝ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΡΚΙΝΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΤΟΥ Γ.Ν.ΣΕΡΡΩΝ ΑΝΕΣΤΗΣ Γ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ ΓΕΝ.ΝΟΣ.ΣΕΡΡΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΡΚΙΝΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΤΟΥ Γ.Ν.ΣΕΡΡΩΝ ΑΝΕΣΤΗΣ Γ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ ΓΕΝ.ΝΟΣ.ΣΕΡΡΩΝ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΝΟΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ 197 000 ΑΡΡΕΝΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Νεοεπικουρική ΧΜΘ στο μυοδιηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστεως

Νεοεπικουρική ΧΜΘ στο μυοδιηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστεως Νεοεπικουρική ΧΜΘ στο μυοδιηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστεως Ε. Ι. Λιανός Επιμελητής Β Ογκολογικού - Παθολογικού Τμήματος ΕΑΝΠ «ΜΕΤΑΞΑ» Ουροθηλιακός Καρκίνος 75-85% 10-15% επιφανειακός καρκίνος pta,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΕΟΥΣ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΕΟΥΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΕΟΥΣ (Eνημέρωση κειμένου Απρίλιος 2010) G. Pizzocaro, F. Algaba, S. Horenblas, E. Solsona, S. Tana, H. Van Der Poel, N. Watkin Eur Urol 2010 Jun;57(6):1002-12

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση Ουρολογικών Ογκολογικών ασθενών σε Πρωτοβάθμιο Νοσοκομείο. Προβλήματα και ιδιαιτερότητες. Νοσοκομείο Καβάλας

Αντιμετώπιση Ουρολογικών Ογκολογικών ασθενών σε Πρωτοβάθμιο Νοσοκομείο. Προβλήματα και ιδιαιτερότητες. Νοσοκομείο Καβάλας Αντιμετώπιση Ουρολογικών Ογκολογικών ασθενών σε Πρωτοβάθμιο Νοσοκομείο. Προβλήματα και ιδιαιτερότητες Νοσοκομείο Καβάλας Α. Ζαρκαδούλιας PhD, FEBU Επιμελητής Β Ουρολογική Κλινική Γ.Ν. Καβάλας Διαφορές

Διαβάστε περισσότερα

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΚΗΣ ΚΥΣΤΕΚΤΟΜΗΣ. Δρ. Αναστάσιος Παππάς Διευθυντής Ε.Σ.Υ. του Ουρολογικού Τµήµατος του Νοσοκοµείου << Άγιος Σάββας >>.

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΚΗΣ ΚΥΣΤΕΚΤΟΜΗΣ. Δρ. Αναστάσιος Παππάς Διευθυντής Ε.Σ.Υ. του Ουρολογικού Τµήµατος του Νοσοκοµείου << Άγιος Σάββας >>. Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΚΗΣ ΚΥΣΤΕΚΤΟΜΗΣ Δρ. Αναστάσιος Παππάς Διευθυντής Ε.Σ.Υ. του Ουρολογικού Τµήµατος του Νοσοκοµείου >. Η ριζική κυστεκτοµή είναι θεραπεία εκλογής στο µη µεταστατικό,

Διαβάστε περισσότερα

Urogold III: Οι σημαντικότερες δημοσιεύσεις της χρονιάς (Προστάτης- όρχεις)

Urogold III: Οι σημαντικότερες δημοσιεύσεις της χρονιάς (Προστάτης- όρχεις) Urogold III: Οι σημαντικότερες δημοσιεύσεις της χρονιάς (Προστάτης- όρχεις) Μουρμούρης Παναγιώτης MD, MSc, PhD, FEBU Πανεπιστημιακός Υπότροφος ΕΚΠΑ Β Ουρολογική Κλινική Σισμανόγλειο ΓΝΑ Καμία σύγκρουση

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΦΡΟΥ. Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;

ΝΕΦΡΟΥ. Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου; ΟΓΚΟΙ ΟΥΡΟΠΟΙΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ - ΝΕΦΡΟΥ - ΠΛΚ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ - ΟΥΡΗΤΗΡΑ - ΟΠΙΣΘΟΠΕΡΙΤΟΝΑΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ - ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΕΩΣ - ΠΡΟΣΤΑΤΗ - ΠΕΟΥΣ - ΟΥΡΗΘΡΑΣ - ΟΡΧΕΩΝ - ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ (ΣΠΑΝΙΟΣ) ΝΕΦΡΟΥ Ο καρκίνος

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΜΕΛΑΝΩΜΑ ΔΙΑΛΕΥΚΑΝΣΗ ΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΜΕΛΑΝΩΜΑ ΔΙΑΛΕΥΚΑΝΣΗ ΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΜΕΛΑΝΩΜΑ ΔΙΑΛΕΥΚΑΝΣΗ ΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ Η Χειρουργική προσέγγιση του Μελανώματος Χρ. Σ. Κοσμίδης, Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ, Γ Χειρουργική Κλινική, ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ Μελάνωμα-Αρχική προσέγγιση

Διαβάστε περισσότερα

Πρωτόκολλο εξατομίκευσης της χειρουργικής θεραπείας στον καρκίνου του οισοφάγου

Πρωτόκολλο εξατομίκευσης της χειρουργικής θεραπείας στον καρκίνου του οισοφάγου Πρωτόκολλο εξατομίκευσης της χειρουργικής θεραπείας στον καρκίνου του οισοφάγου ΜΟΝΑΔΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ, Α ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» Γ.Ν.Α. Δουλάμη Γεωργία, Θεοδώρου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΙΑ Η ΣΩΣΤΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΥΡΟΘΗΛΙΑΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΣΤΟ ΑΝΩΤΕΡΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ;

ΠΟΙΑ Η ΣΩΣΤΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΥΡΟΘΗΛΙΑΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΣΤΟ ΑΝΩΤΕΡΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ; ΠΟΙΑ Η ΣΩΣΤΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΥΡΟΘΗΛΙΑΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΣΤΟ ΑΝΩΤΕΡΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ; ΕΝ ΕΙΞΕΙΣ ΕΝ ΟΣΚΟΠΙΚΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Θ. ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Επικ. Καθηγητής Ουρολογίας ηµοκριτείου Πανεπιστηµίου Θράκης ΕΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΑΠΟΧΕΤΕΥΤΙΚΗΣ ΜΟΙΡΑΣ - UTUCs ΔΙΑΓΝΩΣΗ - ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΒΑΚΙΑΝ ΡΑΦΦΗ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΖΑΝΕΙΟ

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΑΠΟΧΕΤΕΥΤΙΚΗΣ ΜΟΙΡΑΣ - UTUCs ΔΙΑΓΝΩΣΗ - ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΒΑΚΙΑΝ ΡΑΦΦΗ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΖΑΝΕΙΟ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΑΠΟΧΕΤΕΥΤΙΚΗΣ ΜΟΙΡΑΣ - UTUCs ΔΙΑΓΝΩΣΗ - ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΒΑΚΙΑΝ ΡΑΦΦΗ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΖΑΝΕΙΟ EAU Guidelines 2016 Πρώτη δημοσίευση το 2004 Αναθεώρηση το 2011 Νέα, μερική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ 16:30-16:50 Διαφοροποιήσεις: Αδενοκαρκίνωμα προς Καρκίνωμα εκ Πλακωδών Κυττάρων (Α.

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ 16:30-16:50 Διαφοροποιήσεις: Αδενοκαρκίνωμα προς Καρκίνωμα εκ Πλακωδών Κυττάρων (Α. Τετάρτη 21 Φεβρουαρίου 2018 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 09:30-09:40 Παρουσίαση ΕΜ-ΚΑΠΕΣ (Ι. Σουγκλάκος) 09:40-10:00 Εισαγωγή στο Σεμινάριο-Masterclass: Σκοποί, Δομή (Ι. Σουγκλάκος) ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΟΙΣΟΦΑΓΟΥ 10:00-10:10 Εμβρυολογία,

Διαβάστε περισσότερα

Prolaris : Ο Νέος Εξατομικευμένος Υπολογισμός της Επιθετικότητας του Καρκίνου του Προστάτη

Prolaris : Ο Νέος Εξατομικευμένος Υπολογισμός της Επιθετικότητας του Καρκίνου του Προστάτη Prolaris : Ο Νέος Εξατομικευμένος Υπολογισμός της Επιθετικότητας του Καρκίνου του Προστάτη Τηλεφωνικό Κέντρο 210 69 66 000 Prolaris : Ο Νέος Εξατομικευμένος Υπολογισμός της Επιθετικότητας του Καρκίνου

Διαβάστε περισσότερα

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή ιατρικής για το μάθημα του καρκίνου του όρχη βασικές γνώσεις :

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή ιατρικής για το μάθημα του καρκίνου του όρχη βασικές γνώσεις : Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή ιατρικής για το μάθημα του καρκίνου του όρχη βασικές γνώσεις : Οι όρχεις αποτελούν κομμάτι του αναπαραγωγικού συστήματος (παραγωγή σπερματοζωάριων) του άνδρα αλλά

Διαβάστε περισσότερα

17. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ

17. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ - ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Αιτιολογία: επίμονη λοίμωξη με ογκογόνο στέλεχος HPV (16, 18, 31, 33, 35, 45 κλπ) Πρωτογενής πρόληψη: εμβολιασμός (2 εμβόλια τετραδύναμο, διδύναμο) Δευτερογενής πρόληψη: προγράμματα

Διαβάστε περισσότερα

21. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

21. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ 21. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνός καρκίνος της γυναίκας. Η επίπτωση παγκόσμια είναι περίπου 89 περιστατικά/100.000 γυναίκες ενώ αναφέρονται 800.000 νέα περιστατικά

Διαβάστε περισσότερα

BEST OF URO ONCOLOGY Penile Testicular Cancer 2016 ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γ.Ν.Α. Γ.

BEST OF URO ONCOLOGY Penile Testicular Cancer 2016 ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γ.Ν.Α. Γ. BEST OF URO ONCOLOGY Penile Testicular Cancer 2016 ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γ.Ν.Α. Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ Σκοπός της μελέτης η αξιολόγηση των επιπλοκών σε ασθενείς

Διαβάστε περισσότερα

Τι θα προτείνατε σε έναν υγιή 71-χρονο με ένα ενδοφυτικό νεφρικό όγκο 5 cm; Ριζική νεφρεκτομή

Τι θα προτείνατε σε έναν υγιή 71-χρονο με ένα ενδοφυτικό νεφρικό όγκο 5 cm; Ριζική νεφρεκτομή Τι θα προτείνατε σε έναν υγιή 71-χρονο με ένα ενδοφυτικό νεφρικό όγκο 5 cm; Ριζική νεφρεκτομή Dr. med. Αποστολος Π. Λαμπαναρης MD, PhD Χειρουργός Ουρολόγος Πιστοποιημένος Χειρουργός Ρομποτικής Τι είναι

Διαβάστε περισσότερα

15/1/2018. Δρ. Σάββας Παρασκευόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Θεσσαλονίκη 2-5 /11/ ο Μακεδονικό Ουρολογικό Συμπόσιο

15/1/2018. Δρ. Σάββας Παρασκευόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Θεσσαλονίκη 2-5 /11/ ο Μακεδονικό Ουρολογικό Συμπόσιο Η χρήση του PET CT στην Ογκολογία και όχι μόνο Δρ. Σάββας Παρασκευόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Θεσσαλονίκη 2-5 /11/2017 11ο Μακεδονικό Ουρολογικό Συμπόσιο 1 Τι είναι το PET SCAN; Η Pet scan (pozitron emission

Διαβάστε περισσότερα

ΟΥΡΟΔΟΧΟΣ ΚΥΣΤΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Β ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν. ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟΥ ΒΟΥΛΑΣ

ΟΥΡΟΔΟΧΟΣ ΚΥΣΤΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Β ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν. ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟΥ ΒΟΥΛΑΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΣ ΚΥΣΤΗ ΑΝΑΤΟΜΙΑ - ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΟΣ ΡΙΖΙΚΗΣ ΚΥΣΤΕΚΤΟΜΗΣ ΔΙΟΥΡΗΘΡΙΚΗΣ ΕΞΑΙΡΕΣΗΣ ΟΥΡΟΘΗΛΙΑΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΟΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ (TUR( TUR-BΤ) ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Β

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ (Ενημέρωση Μάρτιος 2011) A. Heidenreich (Πρόεδρος), J. ellmunt, M. olla, S. Joniau, T.H. van der Kwast, M.D. Mason, V. Matveev, N. Mottet, H-P. Schmid,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΡΗΓΑΣ MD, FEBU ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ. ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΡΗΓΑΣ MD, FEBU ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ. ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΣΤΗΝ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΡΗΓΑΣ MD, FEBU ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ. ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ ΡΟΜΠΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Da Vinci εντυπωσιακή τεχνολογία που αυξάνει

Διαβάστε περισσότερα

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΙΧΑΗΛ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗΣ - ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΑΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2017-8 CA

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΡΜΑΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΤΕΧΝΙΚΕΣ

ΦΑΡΜΑΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΕΝΔΟΚΥΣΤΙΚΩΝ ΕΓΧΥΣΕΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΕΩΣ ΦΑΡΜΑΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΤΕΧΝΙΚΕΣ Κ Ω Ν Σ ΤΑ Ν Τ Ι Ν Ι Δ Ο Υ Α Ν Α Σ ΤΑ Σ Ι Α Τ. Ε. Ν Ο Σ Η Λ Ε Υ Τ Ρ Ι Α Ο Υ Ρ / ΚΟ Υ Τ Μ Η Μ ΑΤ Ο Σ Λ

Διαβάστε περισσότερα

Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα κατωτέρου γεννητικού συστήματος θήλεος. Μαρία Σωτηροπούλου Νοσοκομείο Αλεξάνδρα

Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα κατωτέρου γεννητικού συστήματος θήλεος. Μαρία Σωτηροπούλου Νοσοκομείο Αλεξάνδρα Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα κατωτέρου γεννητικού συστήματος θήλεος Μαρία Σωτηροπούλου Νοσοκομείο Αλεξάνδρα Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα αιδοίου Σπάνιο, 1,5 ανά 100 000 γυναίκες στις ΗΠΑ Τρειςομάδεςγυναικών:

Διαβάστε περισσότερα

Προληπτική Μαστογραφία Ανακαλύπτοντας το DCIS. Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Ειδικός Χειρουργός Μαστού

Προληπτική Μαστογραφία Ανακαλύπτοντας το DCIS. Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Ειδικός Χειρουργός Μαστού Προληπτική Μαστογραφία Ανακαλύπτοντας το DCIS Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Ειδικός Χειρουργός Μαστού Ductal Carcinoma in Situ Πορογενές καρκίνωμα in Situ In Situ = επί τόπου Τοπικό πορογενές καρκίνωμα; Ductal

Διαβάστε περισσότερα

Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» ΝΟΣΟΣ PAGET ΑΙΔΟΙΟΥ

Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» ΝΟΣΟΣ PAGET ΑΙΔΟΙΟΥ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» ΝΟΣΟΣ PAGET ΑΙΔΟΙΟΥ Κουτρούµπα Ι, Χαϊδόπουλος Δ, Θωµάκος Ν, Σωτηροπούλου Μ, Καθοπούλης Ν, Βλάχος

Διαβάστε περισσότερα

Καρκίνος ουροδόχου κύστης pτ1 Επανασταδιοποίηση. Απόστολος Ν. Παπαλάκης F.E.B.U., Msc. Χειρουργός Ουρολόγος Επιµ. Α Γ.Ν.Θ «Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ»

Καρκίνος ουροδόχου κύστης pτ1 Επανασταδιοποίηση. Απόστολος Ν. Παπαλάκης F.E.B.U., Msc. Χειρουργός Ουρολόγος Επιµ. Α Γ.Ν.Θ «Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ» Καρκίνος ουροδόχου κύστης pτ1 Επανασταδιοποίηση Απόστολος Ν. Παπαλάκης F.E.B.U., Msc. Χειρουργός Ουρολόγος Επιµ. Α Γ.Ν.Θ «Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ» ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Δηλώνω ότι δεν έχω κανένα οικονοµικό συµφέρον,

Διαβάστε περισσότερα

Υπολογιστές ογκολογικού κινδύνου: Καρκίνος Νεφρού - Ουροδόχου Κύστης

Υπολογιστές ογκολογικού κινδύνου: Καρκίνος Νεφρού - Ουροδόχου Κύστης Υπολογιστές ογκολογικού κινδύνου: Καρκίνος Νεφρού - Ουροδόχου Κύστης Χαράλαμπος Κ. Μαμουλάκης Λέκτορας Ουρολογίας Ουρολογική Κλινική Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου Πανεπιστήμιο Κρήτης, Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ. Ιωάννης Βακαλόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Λέκτορας Αριστοτελείου Παν/µιου Θεσσαλονίκης

ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ. Ιωάννης Βακαλόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Λέκτορας Αριστοτελείου Παν/µιου Θεσσαλονίκης ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ Ιωάννης Βακαλόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Λέκτορας Αριστοτελείου Παν/µιου Θεσσαλονίκης Καρκίνος Προστάτη Ο συχνότερος καρκίνος στον άνδρα Ηλικία > 65, αλλά εµφανίζεται και σε νεώτερους

Διαβάστε περισσότερα

masterclass καρκίνοι του πεπτικού ΔΕΛΦΩΝ Φεβρουαρίου ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Ιατρικός Σύλλογος Θήβας

masterclass καρκίνοι του πεπτικού ΔΕΛΦΩΝ Φεβρουαρίου ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Ιατρικός Σύλλογος Θήβας Εταιρεία Μελέτης του Καρκίνου του Πεπτικού Συστήματος [EM-KAΠΕΣ] Ιατρικός Σύλλογος Θήβας masterclass καρκίνοι του πεπτικού ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΕΛΦΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α 21-25 Φεβρουαρίου

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Γεωργιάδης Παύλος, MD, PhD, Χειρούργος Ουρολόγος - Ανδρολόγος

Γράφει: Γεωργιάδης Παύλος, MD, PhD, Χειρούργος Ουρολόγος - Ανδρολόγος Γράφει: Γεωργιάδης Παύλος, MD, PhD, Χειρούργος Ουρολόγος - Ανδρολόγος Τι είναι ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης Είναι το είδος του καρκίνου πού αναπτύσσεται στα κύτταρα του βλεννογόνου της ουροδόχου κύστης.

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Αξονικού Τομογράφου, ΑΟΝΑ «Άγιος Σάββας»

Τμήμα Αξονικού Τομογράφου, ΑΟΝΑ «Άγιος Σάββας» Στασινοπούλου Μυρσίνη, Στεφανιώτη Ασπασία, Ανδριώτης Ευθύμιος, Δεληβελιώτης Κωνσταντίνος, Ταβερναράκη Αγγελική Τμήμα Αξονικού Τομογράφου, ΑΟΝΑ «Άγιος Σάββας» Σκοπός: Η εκτίμηση του πρωτοκόλλου της αξονικής

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΟΒΡΟΓΧΙΚΗ ΒΡΑΧΥΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ. 2,Β.Αναστασάκος2,

ΕΝΔΟΒΡΟΓΧΙΚΗ ΒΡΑΧΥΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ. 2,Β.Αναστασάκος2, ΕΝΔΟΒΡΟΓΧΙΚΗ ΒΡΑΧΥΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ. Κ. Παπαλλά 1, Δ. Μπισιρτζόγλου2, Αθ. Ζέτος 2,Β.Αναστασάκος2, 2Γ. Ιωαννίδου 1, 2Δ. Ξεσφύγγη 1, Μ.Πλόχωρου1,Μ.Καραβαλλάκης 1 Ι.Τσαλαφουτας 1 Γ. Πολίτης

Διαβάστε περισσότερα

Section A: Είδος επέμβασης

Section A: Είδος επέμβασης Section A: Είδος επέμβασης A1. Είδος Επέμβασης Παγκρεατο12δακτυλεκτομή(επέμβαση Whipple ), μερική παγκρεατεκτομή Παγκρεατο12δακτυλεκτομή(επέμβαση Whipple), ολική παγκρεατεκτομή PPPD, μερική παγκρεατεκτομή

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΚΑΙ ΟΡΘΟΥ ΤΑ «ΜΥΣΤΙΚΑ» ΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΚΑΙ ΟΡΘΟΥ ΤΑ «ΜΥΣΤΙΚΑ» ΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΚΑΙ ΟΡΘΟΥ ΤΑ «ΜΥΣΤΙΚΑ» ΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Εισαγωγή Ο καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί την τρίτη αιτία διεθνώς, θανάτων από κακοήθη νόσο. Ο λόγος είναι ότι οι πολύποδες

Διαβάστε περισσότερα

Κλινικά περιστατικά καρκίνου του προστάτη

Κλινικά περιστατικά καρκίνου του προστάτη Κλινικά περιστατικά καρκίνου του προστάτη 13 η εβδομάδα ειδικευομένων Φεβρουάριος 2018 Ιστορικό Άνδρας ηλικίας 57 ετών Ατομικό αναμνηστικό : ελεύθερο Σεξουαλικά ενεργός Δεύτερος γάμος προ έτους Ηπια LUTS

Διαβάστε περισσότερα

Ενδείξεις μερικής ορχεκτομής, πότε και σε ποιους ασθενείς

Ενδείξεις μερικής ορχεκτομής, πότε και σε ποιους ασθενείς Ενδείξεις μερικής ορχεκτομής, πότε και σε ποιους ασθενείς Γεώργιος Ι. Παπαδόπουλος, MD, PhD, FEBU Eπιμελητής Β Ουρολογικής Κλινικής ΓΝΑ Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ Θεσ/νίκη, 12 Ιουνίου 2015 Καρκίνος όρχεως - Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ

ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Χρ.Τσοµπανίδου Παθολογοανατόµος Συντονίστρια Διευθύντρια Νοσοκοµείο Θεσ/νίκης «Άγιος Δηµήτριος» προέρχονται από το φυσιολογικό επιθήλιο µε την

Διαβάστε περισσότερα

UROGOLD III: Οι σηµαντικότερες δηµοσιεύσεις της χρονιάς Καρκίνος Όρχεως και Πέους Ευάγγελος Φραγκιάδης Ακαδηµαϊκός Υπότροφος Α Ουρολογική Κλινική ΕΚΠΑ

UROGOLD III: Οι σηµαντικότερες δηµοσιεύσεις της χρονιάς Καρκίνος Όρχεως και Πέους Ευάγγελος Φραγκιάδης Ακαδηµαϊκός Υπότροφος Α Ουρολογική Κλινική ΕΚΠΑ UROGOLD III: Οι σηµαντικότερες δηµοσιεύσεις της χρονιάς Καρκίνος Όρχεως και Πέους Ευάγγελος Φραγκιάδης Ακαδηµαϊκός Υπότροφος Α Ουρολογική Κλινική ΕΚΠΑ Καµία σύγκρουση συµφερόντων Some may think this was

Διαβάστε περισσότερα

Ροµποτική Ουρολογία στην Ελλάδα

Ροµποτική Ουρολογία στην Ελλάδα Ροµποτική Ουρολογία στην Ελλάδα - παρεθλόν, παρόν και µέλλον - Βασίλης Πουλάκης MD, PhD, FEBU Aν. Kαθηγητής Iατρικής Σχολής Παν/µίου Φρανκφούρτης, Γερµανίας Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Metropolitan

Διαβάστε περισσότερα

Ι) ΗΠΑΤΕΚΤΟΜΗ ΓΙΑ ΕΝ ΟΗΠΑΤΙΚΟ ΧΟΛΑΓΓΕΙΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑ: ΜΑΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ:

Ι) ΗΠΑΤΕΚΤΟΜΗ ΓΙΑ ΕΝ ΟΗΠΑΤΙΚΟ ΧΟΛΑΓΓΕΙΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑ: ΜΑΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ: ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΕΚΤΟΜΗΣ ΧΟΛΑΓΓΕΙΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΟΣ Β. Τζιούφα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Εργαστηρίου Παθολογικής Ανατοµικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Ι) ΗΠΑΤΕΚΤΟΜΗ ΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρός. Ουρογεννητικό Σύστημα στον Άνδρα. . Ουρητήρας Κύστη. Σπερματοδόχος Κύστη. Ουρήθρα. Προστάτης Όρχις

Νεφρός. Ουρογεννητικό Σύστημα στον Άνδρα. . Ουρητήρας Κύστη. Σπερματοδόχος Κύστη. Ουρήθρα. Προστάτης Όρχις Κακοήθεις Παθήσεις Προστάτου Νεφρός Ουρογεννητικό Σύστημα στον Άνδρα. Ουρητήρας Κύστη Σπερματοδόχος Κύστη Προστάτης Όρχις Ουρήθρα ρ Ουροδόχος κύστις-ουρήθρα Προστάτης.. Ουροδόχος κύστις Σπερματοδόχος κύστις

Διαβάστε περισσότερα

Οι σκοποί της Εταιρείας μας είναι επιστημονικοί και κοινωνικοί και αφορούν στην:

Οι σκοποί της Εταιρείας μας είναι επιστημονικοί και κοινωνικοί και αφορούν στην: Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τη συχνότερη νεοπλασματική νόσο που προσβάλλει τις γυναίκες, με αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο για την ίδια την ασθενή, αλλά και για το οικογενειακό και φιλικό της περιβάλλον.

Διαβάστε περισσότερα

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΕΝ ΟΜΗΤΡΙΟΥ

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΕΝ ΟΜΗΤΡΙΟΥ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΕΝ ΟΜΗΤΡΙΟΥ Κ. ΣΥΚΙΩΤΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Γ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗΣ-ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ - ΟΓΚΟΛΟΓΟΣ Η ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ του καρκίνου του

Διαβάστε περισσότερα

Βασίλης Πουλάκης. Aν. Kαθηγητής Iατρικής Σχολής Παν/µίου Φρανκφούρτης, Γερµανίας Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Metropolitan Hospital, Νέο Φάληρο

Βασίλης Πουλάκης. Aν. Kαθηγητής Iατρικής Σχολής Παν/µίου Φρανκφούρτης, Γερµανίας Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Metropolitan Hospital, Νέο Φάληρο Εντοπισµένος καρκίνος και τοπικά προχωρηµένος καρκίνος του προστάτη: Ανοιχτή ή ροµποτική ή λαπαροσκοπική επέµβαση; - Υπέρ της Ροµποτικής - Βασίλης Πουλάκης MD, PhD, FEBU Aν. Kαθηγητής Iατρικής Σχολής Παν/µίου

Διαβάστε περισσότερα

Ουρολοιμώξεις: Απεικονιστικός έλεγχος ποιος και πότε. Παπαχρήστου Φώτιος Καθηγητής Παιδιατρικής Νεφρολογίας Διευθυντής Α Παιδιατρικής Κλινικής Α.Π.Θ.

Ουρολοιμώξεις: Απεικονιστικός έλεγχος ποιος και πότε. Παπαχρήστου Φώτιος Καθηγητής Παιδιατρικής Νεφρολογίας Διευθυντής Α Παιδιατρικής Κλινικής Α.Π.Θ. Ουρολοιμώξεις: Απεικονιστικός έλεγχος ποιος και πότε Παπαχρήστου Φώτιος Καθηγητής Παιδιατρικής Νεφρολογίας Διευθυντής Α Παιδιατρικής Κλινικής Α.Π.Θ. Σημαντικό παιδιατρικό πρόβλημα Συχνότητα Έως τα 2 χρόνια

Διαβάστε περισσότερα

ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Λειτουργική διερεύνηση του κατώτερου ουροποιητικού στα πλαίσια προμεταμοσχευτικού ελέγχου. ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Μυτιλέκας Κωνσταντίνος Βάιος Ουρολόγος FEBU Πανεπιστημιακός υπότροφος Β Ουρολογική Κλινική

Διαβάστε περισσότερα

PET/CT versus DWI-MRI στην ογκολογία του θώρακος. Ευθυμιάδου Ρωξάνη Τμήμα Αξονικής, Μαγνητικής Τομογραφίας & PET-CT ΔΘΚΑ «Υγεία»

PET/CT versus DWI-MRI στην ογκολογία του θώρακος. Ευθυμιάδου Ρωξάνη Τμήμα Αξονικής, Μαγνητικής Τομογραφίας & PET-CT ΔΘΚΑ «Υγεία» PET/CT versus DWI-MRI στην ογκολογία του θώρακος. Ευθυμιάδου Ρωξάνη Τμήμα Αξονικής, Μαγνητικής Τομογραφίας & PET-CT ΔΘΚΑ «Υγεία» Ca πνεύμονος Η πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο στο δ υτικό κόσμο. 3.000.000

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ. Ιωάννης Βακαλόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Λέκτορας Αριστοτελείου Παν/µιου Θεσσαλονίκης

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ. Ιωάννης Βακαλόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Λέκτορας Αριστοτελείου Παν/µιου Θεσσαλονίκης ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ Ιωάννης Βακαλόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Λέκτορας Αριστοτελείου Παν/µιου Θεσσαλονίκης Σύγκριση του καρκίνου του προστάτη µε άλλους καρκίνους Καρκίνος Προστάτη Ο συχνότερος καρκίνος στον

Διαβάστε περισσότερα

Δευτέρα 12/2/2018. Τρίτη 13/2/2018

Δευτέρα 12/2/2018. Τρίτη 13/2/2018 Δευτέρα 12/2/2018 08.30-08.40 Έναρξη Προσφώνηση: Η. Πούλιας (Πρόεδρος Δ.Σ ΕΟΕ) 08.40-12.00 Καρκίνος του Προστάτη Συντονιστής: Χ. Δεληβελιώτης 08.40-08.55 Διάγνωση Σταδιοποίηση Απεικόνιση Γ. Ραπτίδης (15

Διαβάστε περισσότερα

15λεπτη Προετοιμασία του φοιτητή για την παρακολούθηση του μαθήματος νευροουρολογίας, γυναικολογικής ουρολογίας και ακράτειας ούρων.

15λεπτη Προετοιμασία του φοιτητή για την παρακολούθηση του μαθήματος νευροουρολογίας, γυναικολογικής ουρολογίας και ακράτειας ούρων. 15λεπτη Προετοιμασία του φοιτητή για την παρακολούθηση του μαθήματος νευροουρολογίας, γυναικολογικής ουρολογίας και ακράτειας ούρων. Η ουροδόχος κύστη δεν είναι απλά μία κοιλότητα η οποία γεμίζει απλά

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήριες οδηγίες της EAU για τον καρκίνο του πέους

Κατευθυντήριες οδηγίες της EAU για τον καρκίνο του πέους Κατευθυντήριες οδηγίες της EAU για τον καρκίνο του πέους O.W. Hakenberg (hair), E. ompérat, S. Minhas A. Necchi,. Protzel, N. Watkin Guidelines Associate: R. Robinson ΜΕΤΆΦΡΑΣΗ: ΦΡΑΓΚΟΎΛΗΣ ΧΑΡΆΛΑΜΠΟΣ,

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάλυση Oncotype DX για τον καρκίνο του προστάτη βοηθά εσάς και τον γιατρό σας να αποφασίσετε με αυτοπεποίθηση.

Η ανάλυση Oncotype DX για τον καρκίνο του προστάτη βοηθά εσάς και τον γιατρό σας να αποφασίσετε με αυτοπεποίθηση. ΕΝΕΡΓΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Ή ΑΜΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΊA; Η ανάλυση Oncotype DX για τον καρκίνο του προστάτη βοηθά εσάς και τον γιατρό σας να αποφασίσετε με αυτοπεποίθηση. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το OncotypeDX.com.

Διαβάστε περισσότερα

H ΠΡΟΣΑΥΞΗΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ (ΜΤ) ΣΤΗ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΠΡΩΙΜΟ ΔΙΗΘΗΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ

H ΠΡΟΣΑΥΞΗΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ (ΜΤ) ΣΤΗ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΠΡΩΙΜΟ ΔΙΗΘΗΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ H ΠΡΟΣΑΥΞΗΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ (ΜΤ) ΣΤΗ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΠΡΩΙΜΟ ΔΙΗΘΗΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ Μπουργιώτη Χάρις 1, Χατούπης Κωνσταντίνος 1, Αντωνίου Αριστείδης 1, Ροδολάκης

Διαβάστε περισσότερα

η σημασία της (επαναληπτικής) διουρηθρικής εκτομής στον καρκίνο της ουροδόχου κύστης

η σημασία της (επαναληπτικής) διουρηθρικής εκτομής στον καρκίνο της ουροδόχου κύστης η σημασία της (επαναληπτικής) διουρηθρικής εκτομής στον καρκίνο της ουροδόχου κύστης Πέτρος Σουντουλίδης Επίκουρος καθηγητής Ουρολογίας ΑΠΘ Α Πανεπιστημιακή Ουρολογική Κλινική Δήλωση συμφερόντων Lecturer

Διαβάστε περισσότερα

Δ. Μαγγανάς Νοσοκομείο Ευαγγελισμός

Δ. Μαγγανάς Νοσοκομείο Ευαγγελισμός Δ. Μαγγανάς Νοσοκομείο Ευαγγελισμός Ιδιαιτερότητες του καρκίνου που αναπτύσσεται σε ασθενείς με Ε.Κ. Μεγαλύτερη πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου από το γενικό πληθυσμό (2-5Χ) Συχνότητα ανάπτυξης 1% ανά έτος

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ: ΕΝΑΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ: ΕΝΑΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ: ΕΝΑΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΒΑΣΙΣΜΕΝΕΣ ΣΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ESMO Αυτός ο οδηγός για τους ασθενείς έχει συνταχθεί από τον

Διαβάστε περισσότερα

Πανθηλωμάτωση ουροδόχου κύστεως Πολλαπλές TUR η ριζική κυστεκτομή

Πανθηλωμάτωση ουροδόχου κύστεως Πολλαπλές TUR η ριζική κυστεκτομή Πανθηλωμάτωση ουροδόχου κύστεως Πολλαπλές TUR η ριζική κυστεκτομή ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ MD,MSc,FEBU ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β, ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Α.Ο.Ν.Α Θεωρίες προέλευσης της πολλαπλότητας των όγκων

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΛΑΣΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ (ΑΚΘ)

ΑΝΑΠΛΑΣΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ (ΑΚΘ) 1 Α' Χειρουργική Κλινική, Γ.Ν. Νίκαιας, 2 ΩΡΛ Κλινική, Γ. Ν. Νίκαιας Εισαγωγή Το ΑΚΘ αποτελεί το 1% επί του συνόλου των κακοηθειών του θυρεοειδούς.εμφανίζεται σαν μία ταχέως αναπτυσσόμενη μάζα, διηθεί

Διαβάστε περισσότερα

Section A: ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Section A: ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΟΡΘΟΥ ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Section A: ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ A1. Εθνικότητα Ελληνική Άλλη Εθνικότητα Άλλη Εθνικότητα A2. Τωρινό Επάγγελμα A3. Έτη στο τωρινό

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος του λεμφαδενικού καθαρισμού στον καρκίνο της ουροδόχου κύστης

Ο ρόλος του λεμφαδενικού καθαρισμού στον καρκίνο της ουροδόχου κύστης Ο ρόλος του λεμφαδενικού καθαρισμού στον καρκίνο της ουροδόχου κύστης Δρ. Κων/νος Ντούμας Συντονιστής Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής ΓΝΑ Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ ΝΙΜΤΣ, 20 Μαΐου 2015 Επιδημιολογία Parkin DM et al,

Διαβάστε περισσότερα

2 o masterclass. στους καρκίνους του πεπτικού συστήματος Μαρτίου2017 Domotel Xenia Volou Βόλος

2 o masterclass. στους καρκίνους του πεπτικού συστήματος Μαρτίου2017 Domotel Xenia Volou Βόλος 2 o masterclass στους καρκίνους του πεπτικού συστήματος Εταιρεία Μελέτης Καρκίνων του Πεπτικού Συστήματος (ΕΜΚΑΠΕΣ) Ομάδα Μελέτης Καρκίνων Οισοφάγου-Στομάχου (ΟΜ-ΟΣ) Ομάδα Μελέτης Καρκίνων Ήπατος - Χοληφόρων

Διαβάστε περισσότερα

ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ - ΡΑΔΙΟΒΙΟΛΟΓΙΑ

ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ - ΡΑΔΙΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ - ΡΑΔΙΟΒΙΟΛΟΓΙΑ Βασικές γνώσεις I SBN 960-372-069-0 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΑΡΙΣ Α. ΚΟΣΜΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ Μ Ε Ρ Ο Σ Ι ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ Κεφάλαιο 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ... 3 Το καρκινικό κύτταρο... 3 Κυτταρικός

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ του ΝΕΦΡΟΥ Ο ρόλος της λεμφαδενεκτομής

ΚΑΡΚΙΝΟΣ του ΝΕΦΡΟΥ Ο ρόλος της λεμφαδενεκτομής ΚΑΡΚΙΝΟΣ του ΝΕΦΡΟΥ Ο ρόλος της λεμφαδενεκτομής Δρ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ Γ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ Γ ε ν ι κ ό ς Γ ρ α μ μ α τ έ α ς Ε λ λ η ν ι κ ή ς Ο υ ρ ο λ ο γ ι κ ή ς Ε τ α ι ρ ε ί α ς Χ ε ι ρ ο υ ρ γ ό ς Ο υ ρ ο λ ό γ

Διαβάστε περισσότερα

Χριστόφορος Ν. Φορούλης Επίκουρος Καθηγητής Θωρακοχειρουργικής Α.Π.Θ.

Χριστόφορος Ν. Φορούλης Επίκουρος Καθηγητής Θωρακοχειρουργικής Α.Π.Θ. Εκτεταμένη εκτομή για καρκίνο του πνεύμονα: Πλακώδες καρκίνωμα του κάτω λοβού του δεξιού πνεύμονα με διήθηση του θωρακικού τοιχώματος, του διαφράγματος και του θόλου του ήπατος Χριστόφορος Ν. Φορούλης

Διαβάστε περισσότερα

Πρώιμος καρκίνος μαστού. Σπύρος Μηλιαράς MD, MRCS(Glasg), AFRCS(Edin) Αναπλ. Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ Α Χειρουργική Κλινική ΑΠΘ, ΠΓΝΘ Παπαγεωργίου

Πρώιμος καρκίνος μαστού. Σπύρος Μηλιαράς MD, MRCS(Glasg), AFRCS(Edin) Αναπλ. Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ Α Χειρουργική Κλινική ΑΠΘ, ΠΓΝΘ Παπαγεωργίου Πρώιμος καρκίνος μαστού Σπύρος Μηλιαράς MD, MRCS(Glasg), AFRCS(Edin) Αναπλ. Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ Α Χειρουργική Κλινική ΑΠΘ, ΠΓΝΘ Παπαγεωργίου Ορισμός.. Πρώιμος καρκίνος του μαστού είναι η νόσος που

Διαβάστε περισσότερα

Βασίλειος Ι. Τζελέπης Χειρουργός -- Ουρολόγος Δντης Ουρολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ

Βασίλειος Ι. Τζελέπης Χειρουργός -- Ουρολόγος Δντης Ουρολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ Βασίλειος Ι. Τζελέπης Χειρουργός -- Ουρολόγος Δντης Ουρολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ Τα συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό (LUTS) είναι η πιο συχνή κατάσταση στους ενήλικους άνδρες. Αύξηση LUTS με την

Διαβάστε περισσότερα

συχνος μεταστατικος στοχος πυλαια οδος Μαλλον επιχωρια μεταστασις,οσον αφορα το πεπτικο,παρα γενικευμενη νοσος

συχνος μεταστατικος στοχος πυλαια οδος Μαλλον επιχωρια μεταστασις,οσον αφορα το πεπτικο,παρα γενικευμενη νοσος ΗΠΑΡ συχνος μεταστατικος στοχος πυλαια οδος Μαλλον επιχωρια μεταστασις,οσον αφορα το πεπτικο,παρα γενικευμενη νοσος Χειρουργικη εκτομη ηπατικων μεταστασεων(πλην παχεος-ορθου) Αμφισβητουμενη Μονον στα πλαισια

Διαβάστε περισσότερα

Παναγιώτης Ραφαήλ Μπαλαξής ειδικευόμενος ιατρός Ουρολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ

Παναγιώτης Ραφαήλ Μπαλαξής ειδικευόμενος ιατρός Ουρολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Παναγιώτης Ραφαήλ Μπαλαξής ειδικευόμενος ιατρός Ουρολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Ο ορισμός του θετικού χειρουργικού ορίου είναι ξεκάθαρος Ως θετικό χειρουργικό όριο ορίζεται η παρουσία όγκου, ο οποίος

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγική Xηµειοθεραπεία (Neoadjuvant) στον Καρκίνο του Πνεύµονα

Εισαγωγική Xηµειοθεραπεία (Neoadjuvant) στον Καρκίνο του Πνεύµονα Εισαγωγική Xηµειοθεραπεία (Neoadjuvant) στον Καρκίνο του Πνεύµονα Άντζελ Ιακώβ Πνευµονολόγος Νεφρολόγος Παθολόγος Συντονιστής Διευθυντής Πνευµονολογικής Ογκολογικής Κλινικής Βρογχοσκοπικού Τµήµατος Αντικαπνιστικού

Διαβάστε περισσότερα

ΙΦΝΕ (ΕΚ, ν.crohn, απροσδιόριστη) Συνήθεις λοιμώδεις, παρατεταμένες συστηματικές, αφροδισιακές-παρασιτικές, ιογενείς λοιμώξεις Φάρμακα και τοξίνες

ΙΦΝΕ (ΕΚ, ν.crohn, απροσδιόριστη) Συνήθεις λοιμώδεις, παρατεταμένες συστηματικές, αφροδισιακές-παρασιτικές, ιογενείς λοιμώξεις Φάρμακα και τοξίνες ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΝΟΣΗΜΑΤΑ Π.Ε ΙΦΝΕ (ΕΚ, ν.crohn, απροσδιόριστη) Συνήθεις λοιμώδεις, παρατεταμένες συστηματικές, αφροδισιακές-παρασιτικές, ιογενείς λοιμώξεις Φάρμακα και τοξίνες (ΜΣΑΦ κ.ά) Ισχαιμική Μετακτινική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ. Μ. Χαραλαμπάτου Πνευμoνολόγος Διευθύντρια Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΡΙΑΣΙΟ

ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ. Μ. Χαραλαμπάτου Πνευμoνολόγος Διευθύντρια Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΡΙΑΣΙΟ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Μ. Χαραλαμπάτου Πνευμoνολόγος Διευθύντρια Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΡΙΑΣΙΟ ΕΡΩΤΗΣΗ 1 Στο ΤΝΜ (8) όγκος διαμέτρου 2,7 cm είναι 1. T1b 2. T1c 3. T2a

Διαβάστε περισσότερα