«Βιομηχανική κληρονομιά Κεραμοποιείο Τσαλαπάτα»

Transcript

1 Κ.Π.Ε ΜΑΚΡΙΝΙΤΣΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΟΜΙΛΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ «Βιομηχανική κληρονομιά Κεραμοποιείο Τσαλαπάτα» εκπαιδευτικό πρόγραμμα Σχεδιασμός-παρουσίαση: Τσιμπλούλης Γεράσιμος Αν. Υπεύθυνος του Κ.Π.Ε Μακρινίτσας

2 Η συμβολή του Μουσείου «Τσαλαπάτα» στην τοπική κοινωνία Αναδεικνύει τη βιομηχανική κληρονομιά του τόπου Διατηρεί τη συλλογική μνήμη της περιοχής Αποτελεί πεδίο έρευνας, μελέτης και παιδαγωγικών δραστηριοτήτων Γίνεται χώρος έκφρασης της τοπικής κοινωνίας

3 Ποιος σχεδιάζει ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα; Μουσειοπαιδαγωγοί Μουσειοπαιδαγωγοί Εκπαιδευτικοί Εκπαιδευτικοί ΓΙΑΤΙ Ο υλικός πολιτισμός συγκροτείται από πολλαπλά νοήματα Το Μουσείο είναι χώρος αναζήτησης τεκμηρίων και διαθεματικής διεπιστημονικής διασύνδεσης τομέων της σχολικής ύλης

4 Στόχοι: Η κατανόηση της αξίας και του ιστορικού πλούτου της βιομηχανικής κληρονομιάς Η σημασία της στη διαμόρφωση της συλλογικής ταυτότητας του τόπου Η ανάδειξη της άρρηκτης σχέσης βιομηχανικής κληρονομιάς και περιβάλλοντος Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ο άνθρωπος στο πρόσφατο παρελθόν σημάδεψε τη σχέση του με τη φύση Ο επαναπροσδιορισμός της τραυματικής σχέσης ανθρώπου φύσης για τις μελλοντικές ανθρώπινες παρεμβάσεις φιλικότερες στο περιβάλλον

5 Στόχοι: Η διαμόρφωση ευνοϊκών στάσεων, δράσεων, νοοτροπιών και συμπεριφορών όσο αφορά την πολιτιστική βιομηχανική κληρονομιά Η διαμόρφωση προτάσεων για την επανάχρηση των βιομηχανικών κτηρίων Η απόκτηση εμπειριών για τη δόμηση ενός κοινωνικού συστήματος αξιών που θα αποβλέπει στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η δημιουργία αυριανών πολιτών που θα μπορούν να διεκδικούν και να περιφρουρούν τις κατακτήσεις τους

6 Μικρή έρευνα «Τα δεκάδες μεγάλα βιομηχανικά συγκροτήματα, διασπαρμένα στον ιστό της πόλης, αποτελούν αδιάψευστες μάρτυρες του ένδοξου βιομηχανικού παρελθόντος του Βόλου, κυρίως κατά το 1ο μισό του 20ου αιώνα. Και ευτυχώς η σύγχρονη πόλη έχει να παρουσιάσει σημαντικά επιτεύγματα στην αξιοποίηση αυτής της κληρονομιάς τις τελευταίες δεκαετίες.» (εν Βόλω τεύχος 23) Να καταγράψεις τα βιομηχανικά κτίρια που υπάρχουν στον ιστό της πόλης του Βόλου και της Ν. Ιωνίας. Φτιάξε την καρτέλα του κάθε εργοστασίου. Όνομα εργοστασίου: Περιοχή που βρίσκεται (συνοικία οδός)... Χρόνος κατασκευής:.. Η ταυτότητά του (ιδιαίτερα χαρακτηριστικά):.... Προϊόντα παραγωγής:.. Η σημερινή του κατάσταση & χρήση:

7 Ποιο πάει με ποιο «Η πόλη σε αντίθεση με άλλες της ελληνικής επικράτειας, με μία θαυμαστή σχεδόν ομοφωνία (πλήν ελαχίστων εξαιρέσεων), αντιλαμβανομένη και αισθανόμενη ίσως τα λάθη του παρελθόντος, ψηφίζει υπέρ της διατήρησης, της επανένταξης στον ιστό και τη ζωή της πόλης και της αξιοποίησης με νέες χρήσεις των ιστορικών εργοστασίων.» Αδαμάκης Κώστας Δρ. αρχιτέκτων, πρώην Αντιδήμαρχος Βόλου Χθες 1.ΒαμβακουργίαΑδαμόπουλου 2. Ηλεκτρική Εταιρεία 3. Καπναποθήκες Παπαστράτου 4. Καπναποθήκες Σπίρερ 5. Κεραμοποιείο Τσαλαπάτα 6.Κλωστοϋφαντουργία Μουρτζούκος 7.Κλωστοϋφαντουργία Παπαγεωργίου 8. Κυλινδρόμυλοι Λούλη 9.Μεταξουργείο Ετμεκτζόγλου 10.Μηχανουργείο Παπαρήγα Σήμερα Α. Κέντρο Μουσικού Θεάτρου Β. Αθλητικό Κέντρο Γ. Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας Βόλου Δ. Έδρα της Πρυτανείας του Παν. Θεσσαλίας Ε. Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Στ. Μουσείο Βιομηχανικής Κληρονομιάς Ζ. Εστίαση-Διασκέδαση-Κινηματόγραφος Η. Πολυκαταστήματα Θ. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας-Τμήμα Αρχιτεκτόνων Ι. Χώρος Πολιτιστικών & Εκπαιδευτικών Δράσεων του Δήμου Ν. Ιωνίας

8 Η άργιλος Η ωμή άργιλος κατάλληλα σχηματισμένη με τη μορφή ωμοπλίνθων ή χυτή σε καλούπια που μοιάζουν με αυτά του σκυροδέματος, αποκαλύπτεται ότι είναι ένα άριστο δομικό υλικό, όσον αφορά τη μηχανική ανοχή, τη θερμική μόνωση και τη δυνατότητα "αναπνοής" των εξωτερικών τοίχων. Εξάλλου, σε ολόκληρη την περιοχή της Μεσογείου υπάρχει μακρά παράδοση στη χρήση αυτού του υλικού. Κ. Σ. Τσίπηρας Κάνε μια αναδρομή στα ιστορικά και προϊστορικά χρόνια για τη χρήση της αργίλου Σήμερα πώς χρησιμοποιείται η άργιλος; Φτιάξε το λεξιλόγιο της αργίλου (παράγωγα και σύνθετα). Χρησιμοποίησε το λεξικό σου.

9 Γεια σας! Ελάτε να ανακαλύψουμε μαζί το Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Ν. & Σ. Τσαλαπάτα απαντώντας στις ερωτήσεις! 1. Με ποιο τρόπο έφτανε η πρώτη ύλη (αργιλόχωμα) στο εργοστάσιο; 2. Πού ανακατευόταν το αργιλόχωμα με νερό για να γίνει πηλός; 3. Πόσες ατμομηχανές βρίσκονται στο λεβητοστάσιο; Πώς λειτουργούσαν; 4. Εντοπίστε τα παρακάτω μηχανήματα στην αίθουσα παραγωγής: Κοπτήρας Πρέσα τούβλων Πρέσα κεραμιδιών 5. Πού τοποθετούσαν τα τούβλα και τα κεραμίδια προκειμένου να στεγνώσουν πριν το ψήσιμο; 6. Πώς ονομάζεται ο φούρνος και τι σχήμα έχει; Σχεδιασμός φύλλου εργασίας ΠΙΟΠ

10 Συμπληρώνω τα κενά του παρακάτω κειμένου με τις λέξεις που ακολουθούν στον κατάλληλο τύπο (Τσαλαπάτας, βιομηχανικός, τούβλο, κεραμίδι, ατμοκίνητος, Κραυσίδωνας, Παλαιά, Πειραιάς, πολιτιστικός, ΔΕΗ, Μασσαλία, Βυζαντινό) Στη γραφική συνοικία των,.. μεταξύ της δυτικής πλευράς του τείχους και του ποταμού...βρίσκεται το σημαντικότατο για την εποχή του εργοστάσιο Πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα. Κτίσθηκε το 1925 από τους αδερφούς Νικόλαο και Σπύρο Τσαλαπάτα με σκοπό την παραγωγή. και. Λειτούργησε για 50 χρόνια, αποτελώντας μια από τις πιο ονομαστές βιομηχανίες της περιοχής. Η λειτουργία του σταμάτησε οριστικά το 1975, αφού είχε περάσει όμως αρκετές περιπέτειες. Τα προϊόντα του εργοστασίου ήταν διάφοροι τύποι τούβλων (οκτάτρυπα, εξάτρυπα, συμπαγή, πλήρη), κεραμίδια γαλλικού τύπου (.), κεραμίδια ελληνικού τύπου (..) και κορυφοκέραμα. Τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του απασχολούσε άτομα, ενώ από το 1928 που έγινε επέκταση του εργοστασίου το προσωπικό φτάνει τα 250 άτομα. Το εργοστάσιο ήταν αρχικά. Με τον ατμό λειτουργούσε και η γεννήτρια που τροφοδοτούσε το εργοστάσιο με ηλεκτρικό ρεύμα. Στη δεκαετία του 1960 το εργοστάσιο συνδέεται με το εθνικό δίκτυο της... Την ίδια περίοδο αγοράζονται και ηλεκτροκίνητα μηχανήματα και κατά συνέπεια το προσωπικό μειώνεται στα 80 άτομα. Καθώς η πρώτη ύλη στη οποία είχε πρόσβαση το εργοστάσιο δεν ήταν καλής ποιότητας, το κόστος για την επεξεργασία της ήταν πολύ μεγάλο. Έτσι όταν αναπτύχθηκαν κι άλλες κεραμοποιίες το εργοστάσιο.. δεν μπόρεσε να ανταπεξέλθει στον ανταγωνισμό και τις συσσωρευμένες οικονομικές απαιτήσεις, γι αυτό και έκλεισε οριστικά το Σήμερα ο χώρος φιλοξενεί ένα σύγχρονο πολυδύναμο. κέντρο, αφιερωμένο στη.. κληρονομιά, τη χειροτεχνική παράδοση και την καλλιτεχνική δημιουργία. Την ευθύνη της οργάνωσης και λειτουργίας του Μουσείου έχει το Πολιτιστικό Ίδρυμα της Τράπεζας...

11 Αν βάλεις τα γράμματα στη σωστή σειρά θα έχεις τα μέρη-χώρους του Μουσείου 1. ΒΕΙΑΡΙΤ ΑΡΛΟΥΓΙ 2. ΞΑΔΕΝΕΣΜΕ ΘΙΚΑΖΗΣΣΗ 3. ΒΗΛΕΣΤΑΤΟΣΙΟ 4. ΑΙΣΑΘΟΥ ΡΑΠΑΓΗΣΓΩ 5. ΛΙΑΠΑ ΡΑΞΗΝΤΗΑΡΙ 6.ΑΕΝ ΡΑΞΗΝΤΗΑΡΙ 7.ΡΝΟΣΦΟΥ FMANFHO 8.ΤΑΡΙΠΑ ΡΝΟΥΦΟΥ

12 Συμπληρώνοντας την ακροστιχίδα έχετε το επώνυμο (στην ονομαστική) της γνωστής οικογένειας που συνέβαλε στην ίδρυση του Μουσείου που επισκέπτεστε σήμερα Ένα από τα προϊόντα του εργοστασίου Το μικρό όνομα του ενός από τους ιδρυτές του εργοστασίου Στην αρχή ήταν.. το εργοστάσιο Εκεί παραγόταν η απαιτούμενη ενέργεια Η πρώτη ύλη Άλλη για τα κεραμίδια και άλλη για τα τούβλα Κι από αυτό το Πεδίο έφερναν άργιλο Από τις οπές. έριχναν την καρβουνόσκονη Μακρόστενοι θάλαμοι 34 σε αριθμό (αντίστροφα) Εκεί διαλύονται οι χοντροί βώλοι του χώματος

13 Προτεινόμενες δράσεις για το σχολείο Έκθεση με εργασίες και κατασκευές των μαθητών Γωνιά μουσείου με στόχο τη συγκέντρωση υλικού για τα βιομηχανικά κτίρια του Βόλου Έκθεση φωτογραφίας με εικόνες παραδοσιακών οικισμών Θεατρικό παιχνίδι με θέμα «Μια μέρα στο Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας» Κατασκευή τούβλων, κεραμιδιών & μικρών οικοδομημάτων από πηλό Σκέφτομαι και γράφω με θέματα: «Ένα τούβλο λέει την ιστορία του», «Το εργοστάσιο που έγινε μουσείο» Γλωσσικά παιχνίδια Κατασκευή μακέτας Δημιουργία κολλάζ Έκθεση ζωγραφικής ΠΙΟΠ

14 Δράσεις του Κ.Π.Ε στο πλαίσιο του Δικτύου Πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος: «Βιομηχανική κληρονομιά-κεραμοποιείο Τσαλαπάτα» σε συνεργασία με το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς Πανελλήνια Συνάντηση Περιβαλλοντικών Ομάδων Σχολείων του Δικτύου (Απρίλιος 2008) Προσαρμογή του προγράμματος για το Νηπιαγωγείο

15 Ραντεβού στο Βόλο Σας ευχαριστώ