Κύκλος Α : Οι Ανατολικοί Λαοί. Λαοί της Μεσοποταμίας

Transcript

1 Κύκλος Α : Οι Ανατολικοί Λαοί Λαοί της Μεσοποταμίας Κώστας Κοπανιάς

2

3

4 PPNA PPNB PPNC Hassuna, Halaf, Samarra Ubaid Uruk Jemdet Nasr Πρώιμη Δυναστική I Πρώιμη Δυναστική II Πρώιμη Δυναστική III

5 Wittfogel, Κ.A Die Orientalische Despotie: eine vergleichende Untersuchung totaler Macht. Frankfurt a.m.: Ullstein.

6 Göbekli Tepe "First came the temple, then the city"

7 3 x 7 μ., περ. 50 τον.

8 Göbekli Tepe, Στρώμα II Löwenpfeilergebäude

9

10 Schicht III, Anlage C (PPN A)

11

12 Ιεριχώ

13 Çatal Höyük

14 Jarmo

15

16

17

18 Ταφή σε ξύλινο κιβώτιο Ταφή εγκύου γυναίκας)

19

20 Πολιτισμός Hassuna

21 Umm Dabagiyah

22 Umm Dabagiyah

23 Πολιτισμός Ubaid

24

25

26

27 Tell Nader/Tell Baqrta

28 Tell Nader/Tell Baqrta Ανθρώπινα οστά: Dr. Sherry Fox

29 Tell Nader/Tell Baqrta 3D: Λουκία Κοπανιά

30 Tell Nader/Tell Baqrta Ανθρώπινα οστά: Dr. Sherry Fox Tell Nader

31 Περίοδος Uruk ( π.χ.)

32

33

34

35

36 Πρώιμη υναστική Περίοδος ( π.χ.)

37

38 Ηγεμόνας Πόλη ιάρκεια Έτη πριν από τον κατακλυσμό 1 Alulim Eridu 28, , ,800 2 Elalgar Eridu 43, , ,600 3 Ammilu anna Bad-tibira 36, , ,600 4 Enmegalanna Bad-tibira 28, ,600-85,800 5 Dumuzi Bad-tibira 28,800 85,800-57,000 6 En-sipa-zi-anna Larak 13,800 57,000-43,200 7 Meduranki Sippar 7,200 43,200-36,000 8 Ubur-tutu Shuruppak 36,000 36,000-κατακλυσμός ΣΥΝΟΛΟ 222,600 Weld-Blundell πρίσμα: Ashmolean Museum, Oxford AN

39 Eridu

40 Ziggurat, Ur

41

42

43

44

45

46 Ακκαδική Περίοδος ( π.χ.)

47

48 Στην Agade, o Sargon, ο πατέρας του οποίου ήταν κηπουρός, ο sagi του Ur-Zababa, που έγινε βασιλιάς της Agade, που ίδρυσε την πόλη Agade. Βασίλευσε για 56 χρόνια. (Σουμεριακός κατάλογος βασιλέων )

49 Είμαι ο Sargon, ο ισχυρός βασιλιάς, ο βασιλιάς της Agade. Η μητέρα μου ήταν ēntum, τον πατέρα μου δεν τον γνώρισα. Τα αδέλφια του πατέρα μου κατοικούσαν (;) στα βουνα. Η μητέρα μου, η ēntum, με συνέλαβε και στα κρυφά με γέννησε. Με έβαλε μέσα σε ένα καλάθι από καλάμια, σφράγισε το καπάκι του με βιτούμιο. Με έριξε στο ποτάμι και τα νερά του δεν με κάλυψαν. Το ποτάμι με κουβάλησε και με έφερε στον Aqqi, τον νεροκουβαλητή. Ο Aqqi, ο νεροκουβαλητής, με σήκωσε [από το καλάθι], καθώς βούτηξε το λαγήνι του [στο νερό]. Ο Aqqi, ο νεροκουβαλητής, με υιοθέτησε και με ανέθρεψε. Ο Aqqi, ο νεροκουβαλητής, με έκανε κηπουρό του. Ως κηπουρό με αγάπησε η [θεά] Ishtar. Για [56] χρόνια ήμουν βασιλιάς. (Πηγή: Kuhrt, 1995, I 48)

50

51

52

53

54 Το λιμάνι της Ur

55 Ur Ziqqurat Ur-Nammu

56 Ziqqurat Ur-Nammu

57 «Ιερή συνοικία» της Ur

58 Ur-Nammu

59

60

61 Gudea, Lagash (Telloh)

62

63

64

65

66

67

68 Το ανάκτορο του Zimri-Lim στο Mari

69

70

71

72 Παλαιοβαβυλωνιακή περίοδος

73

74

75 «Νόμοι» από την στήλη του Hammurabi ( BC) 228 Αν ένας κτίστης οικοδομήσει ένα σπίτι για κάποιον και το ολοκληρώσει, τότε θα πληρωθεί δύο shekel για κάθε sar επιφάνειας. 229 Αν ένας κτίστης οικοδομήσει ένα σπίτι για κάποιον και δεν το οικοδομήσει κανονικά και το σπίτι που έκτισε πέσει και σκοτώσει τον ιδιοκτήτη του, τότε ο κτίστης θα θανατωθεί. 230 Αν σκοτωθεί ο γιος του ιδιοκτήτη, τότε ο γιος του κτίστη θα θανατωθεί. 231 Αν σκοτωθεί ο δούλος του ιδιοκτήτη, τότε ο κτίστης θα δώσει έναν δούλο για τον δούλο του ιδιοκτήτου του σπιτιού. 232 Αν καταστρέψει προϊόντα, τότε θα αποζημιώσει τα προϊόντα που καταστράφηκαν και αν δεν έκτισε σωστά το σπίτι που έπεσε, τότε θα το ξανακτίσει και ο κτίστης θα πληρώσει το κόστος. 233 Αν ένας κτίστης οικοδομήσει ένα σπίτι για κάποιον, ακόμη και αν δεν το έχει ολοκληρώσει ακόμη. Αν οι τοίχοι δεν μοιάζουν σταθεροί, τότε ο κτίστης θα πρέπει να στερώσει τους τοίχους πληρώνοντας ο ίδιος το κόστος.

76 Κοσμολογία

77 Την εποχή που οι θεοί αντί των ανθρώπων εργάζονταν και κουβαλούσαν τα φορτία, το φορτίο των θεών ήταν υπερβολικά βαρύ, η δουλειά ήταν πολύ σκληρή και η κούραση πολύ μεγάλη. Οι Anunnaki (ουράνιοι θεοί) δημιούργησαν τους Igigi (κατώτερους θεούς) (και τους ανάγκασαν) να δουλεύουν επτά φορές περισσότερο από εκείνους... Για χρόνια ανέχθηκαν αυτήν την εκμετάλλευση. Σκληρή δουλειά μέρα και νύχτα. Αναστέναζαν και κατηγορούσαν ο ένας τον άλλον. Οι (κατώτεροι) θεοί άκουσαν τα λόγια του, έβαλαν φωτιά στα εργαλεία τους... Και τότε έφτασαν στο παλάτι του πολεμιστή Ellil. Ήταν νύχτα... Περικύκλωσαν το παλάτι, δίχως να το καταλάβει ο θεός.

78 Αναξίμανδρος Σουμέριοι Βαβυλωνιακός χάρτης του κόσμου ( BC)

79 Nut (ουρανός) Shu (αέρας) Geb (γη)

80

81 Το βασιλικό νεκροταφείο της Ur

82

83

84

85

86 Puabi

87 Woolley, Ur II (1934) 42:... they drank quietly of the drug provided and lay down to sleep. To me it appears more likely that they were not killed in honour of the dead king nor because their term of service must end with his life, but were going with their divine master to continue their service under new conditions, possibly even assuring themselves thereby of a less nebulous and miserable existence in the afterworld than was the lot of men dying in the ordinary way.

88 Ανάγλυφο με παράσταση συμποσίου, Khafaje, 2600 π.χ.

89

90 Ανώτερη τάξη Μεσαία τάξη Κατώτερη τάξη Αγγεία με τροφή Αγγεία με τροφή Αγγεία με τροφή Πλούσια κτερίσματα Σε τί χρειάζονται τα αγγεία Κτερίσματα με τα τρόφιμα; Άρματα και ομοιώματα πλοίων Πολυάριθμη συνοδεία (πολεμιστές, υπηρέτες, μουσικοί) Κύπελλα στα χέρια των νεκρών Σκηνοθεσία μίας συγκεκριμένης δραστηριότητας Ομοιώματα πλοίων Σε τί χρειάζονται τα κτερίσματα στον Κάτω Κόσμο; Σε τί χρειάζονται τα ομοιώματα πλοίων και τα άρματα; Ποιά δραστηριότητα σκηνοθετείται στους βασιλικούς τάφους;

91 Ur Namma Ειδώλιο θεμελίωσης από την Ur

92 Ο θάνατος του Ur Namma ʺ...Αναγκάσθηκα να [βρίσκομαι] σε έναν λάκκο γεμάτο χώμα, αντί στον θρόνο μου, η ομορφιά του οποίου ήταν ατελείωτη. Αναγκάσθηκα να μείνω ξαπλωμένος στην ερημιά, αντί στο κρεβάτι μου, η ομορφιά του οποίου ήταν ατελείωτη. Αλίμονο, η γυναίκα και τα παιδιά μου κλαίνε και στενάζουν. Ο λαός μου θρηνεί και μοιρολογά...»

93 Ο θάνατος του Ur Namma Ο Ur Namma, γιος της Ninsumun, εκλήθη στον Κάτω Κόσμο... Οι στρατιώτες που συνόδευαν τον βασιλιά έκλαιγαν... Οι γάιδαροι βρίσκονταν με τον βασιλιά. Ετάφησαν μαζί του... Ο δρόμος για τον Κάτω Κόσμο είναι θλιβερός. Εξαιτίας του βασιλιά, τα άρματα καλύφθηκαν [με χώμα], Οι δρόμοι [που οδηγούσαν στον Κάτω Κόσμο] γέμισαν αταξία, κανείς δεν μπορούσε να ταξιδεύσει πάνω ή κάτω.

94 Ο θάνατος του Ur Namma Nergal ρόπαλο, μεγάλο τόξο με φαρέτρα και βέλη, περίτεχνο εγχειρίδιο, πολύχρωμος δερμάτινος σάκος Gilgameš δόρυ, ένα εξαίσιο ρόπαλο imitum με κεφάλι λιονταριού, μία ασπίδα που στηρίζεται στο έδαφος, ένα ηρωικό όπλο, έναν πολεμικό πέλεκυ Ereškigala ένα... γεμάτο με έλαιο, μία τέλεια φιάλη šaĝan, ένα βαρύ ένδυμα, ένα ένδυμα με μακριά μαλλιά, ένα βασιλικό ένδυμα pala Dumuzid ένα... πρόβατο,, βουνό, ένα ηγεμονικό σκήπτρο, ένα στιλπνό χέρι, ένα χρυσό και ασημένιο, ένα lapis lazuli και μία περόνη Namtar τέλεια δουλεμένο κόσμημα, ένα χρυσό δαχτυλίδι, πολύτιμος λίθος κατάλληλος για να τον φορούν οι θεοί στο στήθος τους Ḫušbisag ένα κιβώτιο με λαβή από lapis lazuli, που περιέχει όλα όσα είναι απαραίτητα στον Κάτω Κόσμο, μία καρφίτσα για τα μαλλιά, διακοσμημένη με lapis lazuli και μία γυναικεία χτένα Ninĝišzida ένα άρμα με ρόδες που λάμπουν από χρυσό, γαϊδάρους καθαρόαιμουςs, γαϊδάρους με κηλίδες στους μηρούς,... που ακολουθούνται από έναν βοσκό και έναν ποιμένα αγελαίων ζώων Dimpikug έναν σφραγιδοκύλινδρο από lapis lazuli που κρέμεται από μία περόνη και μία χρυσή και ασημένια περόνη που απολήγει σε κεφάλι βοδιού Ninazimua ένα κάλυμμα κεφαλής με ενώτια κατάλληλα για έναν σοφό, από αλάβαστρο, ένα..., μία γραφίδα, το σύμβολο του γραφέα, η ταινία και η κλίμακα μέτρησης ενός γεωδαίτη

95 Χρηστικά αντικείμενα 1 ηγεμονικό σκήπτρο 1 πολύχρωμος δερμάτινος σάκος 1 [αγγείο] γεμάτο με αρωματικό έλαιο 1 τέλεια φιάλη šaĝan 1 άρμα με ρόδες που λάμπουν από χρυσό καθαρόαιμους γαϊδάρους γαϊδάρους με κηλίδες στους μηρούς 1 γραφίδα, το σύμβολο του γραφέα 1 ταινία και 1 κλίμακα μέτρησης γεωδαίτη 1 κιβώτιο με λαβή από lapis lazuli με όλα όσα είναι απαραίτητα στον Κάτω Κόσμο Όπλα 1 ρόπαλο 1 ένα εξαίσιο ρόπαλο imitum με κεφάλι λιονταριού 1 μεγάλο τόξο 1 φαρέτρα και βέλη 1 περίτεχνο εγχειρίδιο 1 δόρυ 1 ασπίδα που στηρίζεται στο έδαφος 1 ηρωικό όπλο 1 πολεμικός πέλεκυς Είδη ένδυσης και καλλωπισμού 1 βαρύ ένδυμα 1 ένδυμα με μακριά μαλλιά 1 βασιλικό ένδυμα pala 1 περόνη 1 χρυσή και ασημένια περόνη που απολήγει σε κεφάλι βοδιού 1 καρφίτσα για τα μαλλιά, διακοσμημένη με lapis lazuli 1 γυναικεία χτένα 1 σφραγιδοκύλινδρος από lapislazuli που κρέμεται από μία περόνη 1 κάλυμμα κεφαλής με ενώτια κατάλληλα για έναν σοφό, από αλάβαστρο 1 τέλεια δουλεμένο κόσμημα 1 χρυσό δαχτυλίδι 1 πολύτιμος λίθος κατάλληλος για το στήθος των θεών

96 Ο θάνατος του Ur Namma «Όταν οι επιφανείς νεκροί βασιλείς και οι ιερείς išib, οι ιερείς lumaḫ και οι ιέρειες nindiĝir... ανακοίνωσαν τον ερχομό του βασιλιά στον Κάτω Κάτω. Όταν ανακοίνωσαν τον ερχομό του Ur Namma στον λαό, μία αναστάτωση παρατηρήθηκε στον Κάτω Κόσμο. Ο βασιλιάς έσφαξε πολλούς ταύρους και πρόβατα, ο Ur Namma κάλεσε τους νεκρούς σε ένα μεγάλο συμπόσιο. Το φαγητό του Κάτω Κόσμου είναι πικρό και το νερό γλυφό. Ο έμπιστος ποιμένας γνώριζε καλά τα έθιμα του Κάτω Κόσμου, έτσι ο βασιλιάς προσέφερε τα δέοντα στον Κάτω Κόσμο, ο Ur Namma προσέφερε τα δέοντα στον Κάτω Κόσμο: όσο πιο πολλούς ταύρους, μοσχάρια και παχιά πρόβατα μπορούσε.»

97 Ο θάνατος του Ur Namma Αφού ο βασιλιάς προσέφερε τα δέοντα η Ereshkigal εγκατέστησε τον Ur Namma στην χλοερή κοιλάδα του Κάτω Κόσμου Και του έδωσε μία κατοικία... Όρισε ότι [ο Ur Namma] θα δικάζει στον Κάτω Κόσμο... Αναπαράσταση δωματίου του ανακτόρου του Zimri Lim στο Mari Μετά από επτά μέρες, είχαν ήδη παρέλθει δέκα μέρες, Ο θρήνος στην Σουμερία κατέβαλε τον βασιλιά μου... Η καρδιά του βασιλιά ήταν γεμάτη με δάκρυα, Στενοχωρήθηκε που δεν μπορούσε να ολοκληρώσει το τείχος της Urim. Που δεν μπορούσε πια να χαρεί το νέο παλάτι που έκτισε. Που αυτός, ο ποιμένας, δεν ήταν πια στον Οίκο του. Που δεν μπορούσε να προσφέρει χαρά στην γυναίκα του αγκαλιάζοντάς την. Που δεν μπορούσε να καθίσει τον γιο του στα γόνατά του. Που δεν θα μπορούσε ποτέ να δει τα νιάτα και την ομορφιά των κορών του...

98 Ποιά δραστηριότητα σκηνοθετείται στους βασιλικούς τάφους; Η πομπή που θα ξεκινήσει από τον τάφο και θα οδηγήσει τον βασιλιά στον Κάτω Κόσμο. Σε τί χρειάζονται τα ομοιώματα πλοίων και τα άρματα; Για να εξασφαλίσουν ένα άνετο ταξίδι στον ηγεμόνα. Σε τί χρειάζονται τα κτερίσματα; Για να προσφερθούν ως δώρα στους πυλάρχες και στις θεότητες του Κάτω Κόσμου. Σε τί χρειάζονται τα αγγεία με τα τρόφιμα; Για το συμπόσιο που θα παραθέσει ο νεκρός στον Κάτω Κόσμο.