Ημερίδα με θέμα: Πολιτικές στήριξης και τεχνολογικές λύσεις για την. ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών ευάλωτων ομάδων πληθυσμού

Transcript

1 (ELIH MED) Ημερίδα με θέμα: Πολιτικές στήριξης και τεχνολογικές λύσεις για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών ευάλωτων ομάδων πληθυσμού Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου Φανερωμένης, 1011 Λευκωσία Πολιτική Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως για τη στεγασ στική πολιτική και την κοινωνική στέγαση 22 Δεκεμβρίου 2014 ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΗΣΕΩΣ Γιώργος Χατζημιχαήλ

2 εσμικές υποχρεώσεις Πλ Πολ λιτείας ργατικές κατοικίες έγαση προσφύγων οσφυγικοί συνοικισμοί εγαστική πολιτική Υπουργ γείου Εσωτερικών ρίοδος κρίσης οινωνική στέγη ράμετροι συσχετισμού οργανωμένης στέγασης ι αστικής ανάπτυξης

3 νή Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, 1948 (άρθρο 25) one has the right to a standard of living adequate for the health and well-being of f and of his family, including food, clothing, housing and medical care and necessa ervices, and the right to security in the event of unemployment, sickness, disability ood, old age or other lack of livelihood in circumstances beyond his control. ωπαϊκό Κοινωνικό Κεφάλαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης,1961,1996 (άρθρο 31) ensuring the effective exercise of the right to housing, the Parties undertake to take measures designed: 1. to promote access to housing of an adequate standard; 2. to prevent and redu ith a view to its gradual elimination; 3. to make the price of housing accessible to those without adequate resources. χο τη διασφάλιση του δικαιώματος στη στέγαση, τα Μέρη ανέλαβαν να πάρουν μ οσκοπούν : 1. στην πρόσβαση σε κατοικία ικανοποιητικών προτύπων 2. στην πή και μείωση του προβλήματος των αστέγων με στόχο τη σταδιακή εξάλειψη κα διαμόρφωση προσιτών τιμών κατοικίας για όσους δεν έχουν αρκετούς πόρους

4 νταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας (άρθρο 9) στος έχει δικαίωμα αξιοπρεπούς διαβιώσεως και κοινωνικής ασφάλειας. Ο νόμος λέπει περί προστασίας των εργατών, αρωγής προς τους πτωχούς και συστήματο νικών ασφαλίσεων μοθεσίες: ί Στέγασης, Κεφ.222 του 1955 (ο οποίος καταργήθηκε με τον Νόμο Ν.71(Ι)/1992) ( ) ) ί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμος 90/1972, άρθρο 11, ί Δήμων Νόμος 111/1985, άρθρο 84 (ιε), ί Κυπριακού Οργανισμού Αναπτύξεως Γης Νόμος 42/1980, άρθρο 17

5 Αρμοδιότητες ΤΠΟ να σημαντικό μέρος της εργασίας του Τμήματος φορά την οικιστική πολιτική. Το 1955, ιδρύεται ο λάδος Οίκησης με στόχο τη ην εφαρμογή προγράμματος ροσφοράς στέγης σε εργατικές ή άλλες τάξεις του ληθυσμού με το σύστημα ενοικιαγοράς. Το ρόγραμμα εφαρμόστηκε μέ έχρι το Δεκέμβρη του 1963

6 Περίοδος σμικό πλαίσιο ήταν συνοπτικό, αλλά λειτουργ ην πράξη εντοπίζεται ότι : υπηρεσίες κοινωνικής ευημερίας για προσφο ινωνικής στέγης, ήταν μάλλον υποτυπώδεις κ οικονομικές δυνατότη ητες για προσφορά

7 ισιαούλη και Καβάζογλου, στην Τ/Κ συνοικία Λεμεσού

8 Εργατικές κατοικίες στον Άγιο Ιωάννη Λεμεσού Οι εργατικές κατοικίες δεν είναι διατηρητέες. Έχει δημιουργηθεί μια Κίνηση ηπολιτών για την κήρυξή τους σε διατηρητέα. Ο Δήμος υποσχέθηκε να την μελετήσει. περιοχή έχει μεγάλη αξία και θα μπορούσε να τύχει μεγαλύτερες οικονομικής εκμετάλλευσης όπως αυτής του ΚΟΑΓ που έγινε στο Νότιο μέρος. Αντιλαμβάνεστε ότι το δίλημμα είναι τεράστιο και είναι μεταξύ: Προστασίας και Διατήρησης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς και της μεγιστοποίησης του οικονομικού οφέλους που μπορεί να προκύψει.

9

10 ο θέμα θα μπορούσε να τεθεί και ως τρίλημμα. α αποκτήσει δηλαδή, ακόμα μια τρίτη δυνατότητα. πορεί με κάποιο τρόπο να συνυπάρξει η διατήρηση ν εργατικών κατοικιών με κάποια νέα ανάπτυξη στο ιο χώρο? ερώτημα δεν έχει εύκολη απάντηση, αλλά πιστεύω τι θα μπορούσε να μελετη ηθεί, θίίσως και στα πλαίσια

11

12 Παλιές εργατικές κατοικίες και νέες κατοικίες του ΚΟΑΓ

13 Περίοδος μετά το 1974 την τουρκική εισβολή του 1974, η Κυπριακή Κυβέρνηση είχε να ετωπίσει το πρόβλημα ρβημ της στέγα ασης των προσφύγων. Από του 197 υθύνη για τη στέγαση των εκτοπισθέντων έχει αναλάβει το Τμήμα. ι σήμερα έχουν ανεγερθεί 69 Κυβερνητικοί Οικισμοί με περίπου 0 οικιστικές μονάδες. Τα τελευταία στεγαστικά προγράμματα λέπουν την ανέγερση 400 περίπ που οικιστικών μονάδων σε κενούς

14 Περίοδος ές επιπτώσεις από την ανάγκη στέγασης των φύγων: εσες και τεράστιες ανάγκες (για το μέγεθος της Κύπρου) οθέτηση στον αστικό ιστό ( σε μεγάλο βαθμό εκεί που

15 Συνοικισμός Στρόβολος ΙΙΙ, Λευκωσία (32 εκτάρια, 705 μονάδες, 18 καταστήματα)

16 Συνοικισμός Αγίων Αναργύρων, Λάρνακας

17 Συνοικισμός Κάψαλος στη Λεμεσό

18 Συνοικισμός Πάνω Λακατάμιας

19 Συνοικισμός Πάνω Λακατάμιας

20 Συνοικισμός Ταχτακαλά κατοικίες και 5 καταστήματα στην καρδιά της παλιάς Λευκωσίας )

21 Επεκτάσεις

22 η περιοχή πριν την παρέμβαση

23

24 Σχέδια για την Οδό Θησέως

25 Ισόγεια

26 Όροφοι

27 Ταχτακαλάς μετά την παρέμβαση

28

29 πριν

30 μετά

31 Ερώτημ Χωροθετ εκεί π υπάρχ Κυβερνη γη ή εκεί Χωροθέτηση 20 συνοικισμών, για 20,000 περίπου άτομα 6 οικιστικές μονάδες (2957, 1147, 656, 834, 502) στην ευρύτ ική περιοχή Λευκωσίας, σε 5 φάσεις από το *2

32 τε εναλλακτικοί τρόποι (*3) ένταξης νέων κατοίκων (Π, π) σε ένα μενο πολεοδομικό συγκρότημα στο οποίο διαμένουν ντόπιοι (Ν (Ε: εμπόριο, Δ.Υ. : δημόσιες υπηρεσίες) * 3, σκίτσα από άρθρο Τρόποι λύσης του στεγαστικού προβλήματος, Πολεοδομικές και ψυχοκοινωνιολογικές συνέπειες, Πολεοδομικά Θέματα, τεύχος 9, 1979, της κ. Ν. Λάππα, αρχιτέκτονα ρόπος: περιφερειακή εξάρ ρτηση (πρώτοι συνοικισμοί π.χ. Στρόβολος

33 2 ος τρόπος : ανάμιξη λευταίοι μεγάλοι συνο οικισμοί, π.χ. Λακατάμιας)

34 3 ος τρόπος : διασπορά (Ταχτακαλάς)

35 4 ος τρόπος : αυτονόμηση

36 5 ος τρόπος : υνάμωση υφιστάμενου πολεοδομικού ιστού

37 Ο χρόνος κάπ έλυνε το πρόβλ ρύτερη αστική περιοχή Λευκωσίας (Τοπικό Σχέδιο 2013) μετά από 30 χρόνια

38 Περίοδος ιμετώπιση των βασικότερων προβλημάτων μ τεταμένες συντηρήσεις ους οικισμούς (προσθήκη κλιμακοστασίω

39 Αξιολόγηση οικιστικών μονάδων του Συνοικισμού Πάνω Λακατάμιας Επιδιόρθωση (12) - Διερεύνηση (10) - Κατεδάφιση (18)

40 Συνοικισμός Πάνω Λακατάμιας

41 Πάνω Λακατάμια, πριν

42 Πάνω Λακατάμια, μετά

43 Πάνω Λακατάμια, πριν

44 Πάνω Λακατάμια, μετά

45 Νέες κατοικίες στο συνοικισμό Πάνω Λακατάμιας

46 Προσθήκη ανελκυστήρα σε πολυκατοικία στο Συνοικισμό Άγιος Παύλος

47 Νέες πολυκατοικίες στο Συνοικισμό Άγιος Μάμας

48 Στεγαστική Πολιτική Υπουργείου Εσωτερικών

49 ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ Σχέδια που απευθύνονται στο σύνολο του πληθυσμού ίο Στεγαστικό Σχέδιο Σημερινό ή προωθούμενο καθεστώς του Σχεδίου Το Σχέδιο έχει ανασταλεί. (Οι εγκριμένοι δικαιούχοι παίρνουν τις εγκριθείσες επιδοτήσεις μέσω του Οργανισμού Χρηματοδοτήσεως Στέγ αστικό Σχέδιο παροχής κινήτρων για συστέγαση προσώπων με γενικά πρόσωπα πρώτου βαθμού αστικό Σχέδιο για τη βελτίωση συνθηκών στέγασης ληπτών δημόσιου θήματος Δεν ισχύει Οι σχετικοί προϋπολογισμοί έχουν μεταφερθεί στο Υπουργείο Εργασία Κοινωνικών Ασφαλίσεων. (Το Σχέδιο είναι υπό μελέτη με πιθανότητα να συνδυαστεί με το Σχέδιο του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος ) αστικό Σχέδιο για τη βελτίωση κατοικίαςγια στέγασηκαι φροντίδ δα Οι σχετικοί προϋπολογισμοί έχουν μεταφερθεί στο Υπουργείο Εργασία Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Το Σχέδιο είναι υπό μελέτη με πιθανότητα να

50 μερινή περίοδος κρίσης ότερα προβλήματα σημερινής κατάστασης : λειψη κρατικών πόρων λόγ γω οικονομικής ύφεσης σκολίες χρηματοδότησης ιδιωτικού τομέα που επιζητεί ηρ ητρα για να επαναδραστηρ ριοποιηθεί και να συμβάλει

51 Διαχρονική εξέλιξη στην προσφορά κοινωνικής στέγης ράμετροι Χρονικές περίοδοι (1974) (2012) ουργίας των αναγκών Οικονομική κατάσταση οικογενειών 1. Εισβολή Τουρκίας και ο εκτοπισμός προσφύγων και 2. Η οικονομική κατάσταση οικογενειών Παγκόσμια οικονομική κρίση, ύφεση οικονομίας, υπογραφή Μνημονίου με αγκών Με βάση και τις παραχθείσες οικιστικές μονάδες, πρέπει να κυμαίνονταν σε μερικές δεκάδες ανά έτος Άμεση ανάγκη στέγασης δεκάδων χιλιάδων προσφύγων Θα πρέπει να γίνουν ειδικές έρευνες γ εξακρίβωση των αναγκών ρακτηριστικά ν αναγκών Το κοινό χαρακτηριστικό των αιτητών η οικονομική κατάσταση Πρόσφυγες διαφορετικής οικονομικής βάσης, μορφωτικού επιπέδου κλπ από τις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου Αρκετές μη προνομιούχες τάξεις της κ απολαβές κάτω από τα όρια της φτώχ κός Φορέας Κράτος Κράτος ( ΤΠΟ για το 1 πιο πάνω και ο ΚΟΑΓ για το 2 πιο πάνω) Κράτος

52

53 Νέες ανάγκες, νέες προκλήσεις ην μεσαίες εισοδηματικές τά ξεις περιλαμβάνονται πλέον στις ες που χρειάζονται στήριξη η των ανέργων

54 Βασικά ερωτήματα και πιθανές επιλογές Κράτος συνεχίζει να έχε ει τις θεσμικές του ευθύν η δεινή οικονομική κατάσταση απαιτεί νέες εγγίσεις στην παροχή κοινωνικής στέγης

55 Κοινωνική στέγη ση πρόνοιας για παροχή κοινωνικής στέγης στα τέσσερα μεγάλα ικά Σχεδία που τροποποιήθηκαν το 2011 και οριστικοποιήθηκαν το 3 ωνική στέγη: ορίζεται η οικονομικά προσιτή στέγη που θα διατεθε ρά, ενοικιαγορά ή ενοικίαση, σε τιμές άμεσα συσχετισμένες με τις ωνικοοικονομικές συνθήκες του τόπου, σε δικαιούχους με βάση τα

56 προτεινόμενα κίνητρα διαλαμβάνου υνολικό πρόσθετο συντελεστή δόμησης : 25% ο 12.5% του οποίου θα διατεθεί ι το υπόλοιπο 12.5% για ελεύθερη χρήση) σε τιμές κόστους για κοινωνική στέγ ικρότερα εμβαδά κατοικ κιών κατά 20% των προτύπ

57

58 τότητες χωροθέτησης κοινωνικής στέγης : ο ίδιο κτίριο ο ίδιο τεμάχιο αλλά σε άλλο κτίριο γειτονικό τεμάχιο στην ίδια περιβαλλοντική περιοχ

59 Παράμετροι συσχετισμού της προσφοράς κοινωνικής στέγης και της αστικής ανάπτυξης οσδιορισμός των πραγματικών αναγκών και του ποσοστού των αναγκώ ις οποίες καλείται να ανταποκριθεί το Κράτος (α%) κονομικά δεδομένα του Κράτους και συντονισμός των εμπλεκόμενων φορέ σκοπούς μείωσης του διοικητικού κόστους και της διαμόρφωσης έλικτων και αποτελεσματικών μηχανισμών ικανοποίησης των αναγκών

60 οινωνικο-πολιτιστικό προφίλ των ομάδων που παρουσιάζουν την ανάγκ τήριξης σχετισμός της στέγασης με χώρους εργασίας, προσπελασιμότητα σε λεςυποδομές εκπαίδευσης, κοινων νικοποίησης κλπ έτρα αποφυγής στιγματισμού, γκετοποίησης και απομόνωσης των καιούχων κοινωνικής στέγης και υιο οθέτηση μέτρων εμπλοκής και ανάμιξης

61 Κίνητρα για χρήση ΑΠΕ ων ΑΠΕ δενεμπίπτειστηνεμπίπτει παρούσα παρου υσίαση, εμπίπτει όμως στο γενικότερο θέμα σης των προσπαθειών της ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών (όχι μόνο των ευάλωτων λωτών, αλλά γενικότερα όλων των ενδιαφερόμενων). αίσια αυτά σημειώνεται ότι στις εγκρίθηκε και δημοσιεύθη ντολή (με αριθμό 1 του 2014) του Υπουργού Εσωτερικών με θέμα ση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε σχέση με αναπτύξεις η α αφορά λεπτομερείς διασαφηνίσεις και εμπλουτισμό προνοιών

62 ήση πέραν των ου ς ορίου (ή νάπτυξης γάλων και σεων, άλων και κών Προϋποθέσεις ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΙΝΗΤΡΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Βασικές προϋποθέσεις Προαιρετική αξιοποίηση κινήτρου Κατηγορία ή υποχρεωτική προϋπόθεση για να ισχύσουν τα Ενεργειακής απόδοσης του άλλα κίνητρα που αφορούν το συγκεκριμένο είδος υποστατικού της ανάπτυξης Προαιρετικό Υποχρεωτική κίνητρο προϋπόθεση για να ισχύσουν τα άλλα κίνητρα των Σχεδίων Ανάπτυξης προαιρετικό προαιρετικό ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΑΠΕ Ελάχιστο υποχρεωτικό ποσοστό (%) κάλυψης ενεργειακών αναγκών από ΑΠΕ, επί του συνόλου της αντίστοιχης χρήσης ή ελάχιστη εγκατεστημένη ισχύς σε σχέση με το εμβαδό της ανάπτυξης Α 25% (*1), (*2) Α 25% (*1), (*2) Κίνητρο για % αύξηση επί του υφιστάμε νου συντελεσ τή δόμησης κατά: Πεδίο Εφαρμογή 5% Παγκύπρια 5% Παγκύπρια

63